Doradca Firmy z 13 lipca 2004 (nr 135)

Niektórzy pracownicy, wykonując swoje

obowiązki, stykają się z informacjami sta-
nowiącymi tajemnicę pracodawcy. Bywa
też, że on sam wprowadza zaufane osoby,
najczęściej zajmujące kierownicze funkcje,
w arkana działalności swojej firmy. Rodzi

to zagrożenie, że poufne informacje mogą
wyjść na zewnątrz i stać się łakomym ką-
skiem dla konkurencji. Dlatego przestrze-
ganie tajemnicy pracodawcy zostało zali-
czone do katalogu podstawowych obowiąz-
ków pracowniczych.

Więcej str. 10

Kodeks spółek handlowych zobowią-

zuje wspólników spółek cywilnych pro-
wadzących przedsiębiorstwo w więk-
szym rozmiarze do przekształcenia tej

spółki w spółkę handlową. Najprostszym
sposobem takiego przekształcenia jest
przekształcenie spółki cywilnej w spółkę
jawną.

Więcej str. 8

WSKAŹNIKI I STAWKI

. . . . . . . . . . . . . . .2

TERMINARZ PODATNIKA
I PŁATNIKA

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2

Z DOŚWIADCZEŃ
PRZEDSIĘBIORCÓW I MENEDŻERÓW

Nie bać się trudnych decyzji i ryzyka

Rozmowa z Krzysztofem Kalinowskim . . . . . . . .2

VAT W FIRMIE

VAT od importu towarów i usług

Import towarów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3
Kiedy import środków trwałych jest zwolniony
z VAT? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3
Import towarów po 1 maja br. . . . . . . . . . . . . . .4
Import usług . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4
Podstawa opodatkowania w imporcie towarów . .4
Obowiązek podatkowy VAT . . . . . . . . . . . . . . . .5
Wymiar i pobór VAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5
Moment powstania obowiązku podatkowego . . .5
Ministerstwo Finansów wyjaśnia . . . . . . . . . . . .6
Odliczanie i zwrot VAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
Środki bezzwrotnej pomocy . . . . . . . . . . . . . . . .7

PRAWO W FIRMIE

Przekształcenie spółki cywilnej w jawną

Zgłoszenie spółki jawnej do KRS . . . . . . . . . . . .8
Stary REGON i NIP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8
Wzór umowy spółki jawnej . . . . . . . . . . . . . . . .9
Spółka cywilna umową . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Współwłasność łączna wspólników . . . . . . . . . .9

PRACA W FIRMIE

Tajemnica firmy pod ochroną

Skorzystanie z technologii pracodawcy

ZARZĄDZANIE W FIRMIE

Firma wolnych ludzi

Wypalenie zawodowe menedżera . . . . . . . . . . .11
Jak przeprowadzić rozmowę oceniającą . . . . . .11

FINANSE W FIRMIE

Dobra polisa dla seniora

. . . . . . . . . . . . . . .12

Kiedy import środków trwałych
jest zwolniony z VAT

Czy podatnik, który zaprzestał wykonywania
działalności gospodarczej w państwie trzecim,
musi zapłacić VAT od przywiezionych do Pol-
ski środków trwałych i innego wyposażenia fir-
my, wykorzystywanych wcześniej do prowa-
dzenia działalności w państwie trzecim?

CZYTAJ STR. 3

Dostawa krajowa

Jak będzie opodatkowana dostawa towa-
rów dokonywana przez polskiego podatnika
VAT na rzecz podmiotu z państwa trzeciego,
np. z USA, w sytuacji gdy towar jest bezpo-
średnio transportowany na terytorium pań-
stwa członkowskiego inne niż terytorium
kraju, np. na Łotwę i tam pozostaje?

CZYTAJ STR. 6

Współwłasność łączna wspólników

Wniosłem jako wkład do spółki cywilnej sa-
mochód ciężarowy, ale chciałbym go sprze-
dać i kupić nowy. Czy mogę to zrobić?

CZYTAJ STR. 9

W NUMERZE

PORADY

◗

Zalety i wady różnych
form wynagradzania
za pracę

◗

Podpisywanie i obieg
dokumentów w firmie

◗

Jak założyć
i prowadzić
agencję bankową

W następnym numerze

Doradcy Firmy

m.in.:

Przekształcenie spółki cywilnej
w spółkę jawną

VAT od importu towarów
i usług

TEMAT TYGODNIA

Tajemnica firmy pod ochroną

NR 135 (1244)

WTOREK

13 LIPCA 2004

TY G O D N I K D L A W Ł A Ś C I C I E L I I P R Z E D S I Ę B I O R C Ó W

Doradca Firmy

nijny rynek zakłada brak granic cel-
nych i podatkowych. W konsekwen-
cji eksport i import oraz procedury

celne występują jedynie w obrocie z krajami
spoza Unii Europejskiej, czyli z tzw. krajami
trzecimi. Natomiast transakcje w ramach
wspólnego rynku traktowane są jako we-
wnątrzwspólnotowa dostawa towarów,
czyli dotychczasowy eksport do innych
państw członkowskich oraz wewnątrz-
wspólnotowe nabycie towarów, czyli „im-
port” z innych państw członkowskich.
Import towarów przed 1 maja br. wiązał się
z koniecznością istnienia agencji celnych,

które przygotowywały dokumenty celne,
ustalały podstawę opodatkowania w im-
porcie, uzyskiwały potwierdzenie dokona-
nia odprawy celnej. Agencja celna płaciła
również podatki graniczne oraz przekazy-
wała SAD (oraz inne dokumenty) importe-
rowi. Z kolei podatnik – importer mógł od-
liczyć podatek naliczony w rozliczeniu za
miesiąc otrzymania dokumentu celnego al-
bo w miesiącu następnym. Jak natomiast
opodatkowany jest import towarów i usług
po 1 maja br.? Podatników zapewne zain-
teresują obecnie obowiązujące zasady roz-
liczania podatku.

Więcej str. 3–7

■

Czym jest

import, a czym wewnątrzwspólnotowe

nabycie towarów i usług

■

Transakcje z krajami spoza Unii Europejskiej

■

Podstawa opodatkowania w imporcie towarów

■

Moment powstania obowiązku podatkowego

■

Wymiar i pobór podatku z tytułu importu towarów

■

Odliczanie i zwrot podatku

Firma wolnych ludzi

Pracownicy Semco sami ustalają swoje

wynagrodzenia, uczestniczą w zyskach fir-
my, a nawet decydują o przyjęciu czy zwol-
nieniu swoich menedżerów. Mają prawo
wziąć urlop na… 3 lata. Obecnie obowiązu-

je militarna struktura organizacji. Dyrektor
traktuje pracowników jak generał żołnierzy.
Pracuj ciężko, zwijaj się, a przeżyjesz. Uwa-
żaj, co mówię, bo jeśli nie, to cię odstrzelę!

Więcej str. 11

UPŁYWA TERMIN

◗

odprowadzenia miesięcznej za-

liczki na podatek dochodowy od
osób prawnych

◗

wpłaty miesięcznej zaliczki na

podatek dochodowy od przychodów ze sto-
sunku pracy, od wypłat z tytułu zleceń
i umów o dzieło

◗

odprowadzenia zaliczki na podatek

dochodowy przez osoby fizyczne, które
prowadzą działalność gospodarczą

◗

uiszczenia zryczałtowanego podatku

dochodowego od przychodów ewidencjo-
nowanych

◗

odprowadzenia składki na PFRON

www.gazetaprawna.pl

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 135 (1244) 13 LIPCA 2004

Wskaźniki i stawki

CENY METALI STRATEGICZNYCH NA LME*
W LONDYNIE W USD/t

Metal

Transakcja

9.07.2004

miedź

t. nat.**

2799,00

gatunek A

3 mies.

2758,50

aluminium

t. nat.

1758,50

99,7 proc.

3 mies.

1763,50

stopy aluminium

t. nat.

1565,00

ze złomu

3 mies.

1587,50

cyna

t. nat.

9062,50

3 mies.

8775,00

cynk – specjalna

t. nat.

1010,50

jakość min. 98 proc.

3 mies.

1026,75

nikiel

t. nat.

15 755,00

3 mies.

15 595,00

ołów

t. nat.

925,00

3 mies.

874,00

* LME – Londyńska Giełda Metali
** t. nat. – transakcje natychmiastowe (spot); 3 mies. – transakcja
terminowa z dostawą za trzy miesiące.

TABELA KURSÓW W ZŁOTYCH
JEDNOSTEK ROZLICZENIOWYCH

Kraj Symbol Waluta

Kurs

waluty kupna sprzedaży średni

Kraje

101 1 rubel transf. 0,2090 0,2110 0,2100

b. RWPG
Albania

315 1 rubel clear. 0,2090 0,2110 0,2100

Kambodża 317 1 rubel clear. 0,2090 0,2110 0,2100
KRL-D

319 1 rubel clear. 0,2090 0,2110 0,2100

Pozostałe

1 USD clear. 3,6468 3,6834 3,6651

*) – obowiązują w rozliczeniach clearingowych z Irakiem (545), Syrią
(563), Tunezją (564), z wyjątkiem rozliczeń clearingowych z Turcją
(528) – rozliczenia prowadzi Bank Handlowy.
Tabela nr 134/2004/BGK z dnia 9.07.2004, obowiązuje od
12.07.2004.

Nazwa

Zmiana

funduszu

9.07.2004

8.07.2004

w proc.

AIG 17,17

17,17

0,00

Allianz 17,85

17,82

+0,17

Bankowy 18,76

18,75

+0,05

Commercial

Union 18,37

18,37

0,00

DOM 18,99

18,98

+0,05

Ergo Hestia

18,29

18,28

+0,05

Kredyt Bank

15,76

0,00

ING Nationale-

-Nederlanden 19,40

19,40

0,00

Pekao 17,19

17,20

–0,06

Pocztylion 17,05

17,04

+0,06

Polsat 19,93

19,94

–0,05

PZU

(Złota Jesień)

18,52

18,51

+0,05

SAMPO

19,14

19,13

+0,05

Skarbiec-

-Emerytura 17,18

17,18

0,00

Credit Suisse

18,00

0,00

Generali 18,60

18,59

+0,05

FUNDUSZE

Wartości jednostek rozrachunkowych
funduszy emerytalnych

Nominał Cena

(PLN)

20 franków francuskich, szwajcarskich

264,41

20 koron austro-węgierskich

277,16

4 dukaty austro-węgierskie 1915 r. (nowe bicie)

626,67

1 dukat austro-węgierski 1915 r. (nowe bicie)

156,55

1 krugerrand (1 oz)

1415,36

Cena podstawowa (w PLN) 1 g złota

monetarnego w próbie 1000

47,90

Cena (w PLN) 1 g złomu złota monetarnego

w próbie 1000

45,51

CENY SKUPU ZŁOTA W NBP (12.07.2004)

Najczęściej występujące w skupie NBP monety i sztabki

Nominał

Cena (PLN)*

20 dolarów USA

1368,03

1729,57

10 dolarów USA

684,47

1080,62

10 rubli

352,25

370,75

5 rubli

176,12

185,37

20 marek niemieckich

325,85

411,56

1 funt angielski

333,13

350,63

50 dolarów kanadyjskich (1 oz)

1415,36

1489,69

2000 szylingów austriackich (1 oz) 1415,36

1489,69

sztabka 100 g/próba 999,9

4550,54

4789,52

* ceny skupu niektórych monet i sztabek zależą od ich stanu jako-

ściowego

RENTOWNOŚĆ RZĄDOWYCH
PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH

Rządowe Średnia

Data

papiery wartościowe

rentowność

ost. aukcji

Krótkoterminowe:
bony skarbowe z 10-tygodn.
terminem wykupu

5,207 02.10.2003

bony skarbowe z 13-tygodn.
terminem wykupu

5,809 05.07.2004

bony skarbowe z 26-tygodn.
terminem wykupu

5,544 26.01.2004

bony skarbowe z 52-tygodn.
terminem wykupu

6,983 05.07.2004

Długoterminowe:
obligacje o terminie wykupu
w dniu 12.08.2006 (zerokuponowe)

7,697 02.06.2004

obligacje o terminie wykupu
w dniu 24.05.2009 (kupon 6 proc.)

7,584 16.06.2004

obligacje o terminie wykupu
w dniu 24.06.2008 (kupon 5,75 proc.) 5,805 15.10.2003
obligacje o terminie wykupu
w dniu 23.09.2022 (kupon 5,75 proc.) 6,219 11.09.2002

LIPCA

2004

KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU W 2004 R.

koszty uzyskania przychodu miesięcznie:

102,25 zł

– jeden zakład

rocznie:

1227,00 zł

koszty uzyskania

nie może prze-

1840,77 zł

przychodów kroczyć

rocznie

– kilka zakładów

koszty uzyskania przychodu miesięcznie:

127,82 zł

`dla dojeżdżających

rocznie:

1533,84 zł

koszty uzyskania przychodu nie może

2300,94 zł

dla dojeżdżających

przekroczyć

– kilka zakładów

rocznie

(Dz.U. z 2003 r. nr 202, poz. 1956)

OPŁATY ZA OGŁOSZENIE W MONITORZE
SĄDOWYM I GOSPODARCZYM

Wyszczególnienie Wysokość

opłaty

Za ogłoszenie wpisu do Krajowego
Rejestru Sądowego
– za ogłoszenie pierwszego wpisu

500 zł

– za ogłoszenie kolejnych wpisów

250 zł

Za ogłoszenie dotyczące pomocy
publicznej dla przedsiębiorców
– dla jednego przedsiębiorcy

60 zł

Inne ogłoszenia i obwieszczenia

za jeden
znak 0,70 zł
nie mniej niż 60 zł
za ogłoszenie

– za podkreślenia, wytłuszczenia

opłatę zwiększa
się o 30%

TERMINARZ PODATNIKA I PŁATNIKA

Biuro Reklamy: tel.: (0–22) 530 44 61, 530 40 26–29,
fax (0-22) 530 40 25

Fotoskład: Jacek Obrusiewicz, tel. (0–22) 530 41 23

Produkcja: Elżbieta Stamler, tel. 530 42 24

Druk: AGORA SA Drukarnia, ul. Daniszewska 27,
03-230 Warszawa

01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72,
tel. (22) 530 40 35, 530 40 40, fax 530 40 39,
w Internecie: www.gazetaprawna.pl, e-mail: tb@infor.pl

Doradca Firmy

Redaktor prowadzący: Zbigniew Biskupski, tel. 530 40 99
Sekretarz redakcji: Ewa Dydak, tel. 530 40 20

■

Pana przygoda z firmą

zaczyna się dość typowo. In-
żynier elektryk decyduje się
na porzucenie wyuczonego
zawodu. Dlaczego?

– Ktoś ze znajomych miał

technologię produkcji bardzo
dobrego, wysokiej jakości
kleju do glazury, terakoty,
marmurów itp. i zapropono-
wał mi zorganizowanie fir-
my. Aktualna praca niezupeł-
nie mnie satysfakcjonowała, więc zacząłem
sprawdzać, czy taki produkt ma szanse za-
istnieć na rynku. Kiedy dowiedziałem się,
że wygodne w użyciu gotowe kleje na bazie
żywic akrylowych zajmują na Zachodzie
ok. 60 proc. rynku, doszedłem do wniosku,
że my wcześniej czy później też dojdziemy
do podobnego stanu.

Niestety, mimo że na Zachodzie kleje te

zajmują coraz większą część rynku, u nas
w dalszym ciągu jest to 5-10 procent.

■

Czyli pana produkcja ma wciąż wszel-

kie szanse na rozwój?

– Myśląc perspektywicznie – tak. Je-

stem o tym przekonany i cały czas na to li-
czę, tyle że ten rozwój jest powolny.

■

W jaki sposób zdobywał pan klientów?

– Początek wdrażania produktu opierał

się wyłącznie na marketingu bezpośred-
nim. Zaczynaliśmy od ok. stu punktów
w Warszawie i okolicach.

■

A teraz, po dziesięciu latach?

– Obecnie jest już inaczej. Towar

sprzedaję przez 7 dużych hurtowni, nato-
miast niewielka część kontrahentów na-
dal odbiera produkt bezpośrednio od
nas. Chcę jednak zauważyć, że hurtow-
nie zaczęły się do mnie zwracać z propo-
zycjami, ponieważ o nasz klej dopytywa-
li się detaliści.

■

Jakie jest pana zdanie na temat marke-

tingu bezpośredniego. Przecież wiele bar-
dzo dużych firm także wybiera tę formę po-
zyskiwania klientów?

– Rzeczywiście marketing bezpośredni

ma bardzo wiele zalet. Przede wszystkim
jest formą najtańszą z możliwych i sku-
teczną. Nieduże firmy, mające niewielki
kapitał, głównie w taki sposób mogą wcho-
dzić na rynek. W bezpośrednim kontakcie
istnieje możliwość elastycznego reagowa-
nia. Oczywistą jest rzeczą, że nie można
nie doceniać siły reklamy w mediach czy
na billboardach. Na nią jednak stać tylko
potężne przedsiębiorstwa.

■

Jak ocenia pan aktualną sytuację firmy?

– Niestety, przeżywamy kryzys. Kłopo-

ty zaczęły się u nas w roku 2001, kiedy fir-
ma przyniosła dość duże straty. W pew-
nym sensie spowodowało to zarządzanie
z doskoku, ponieważ byłem w tym czasie
mocno zaangażowany w działalność spo-
łeczną i do zarządzania musiałem kogoś
zatrudnić. Poza tym zbiegło się to z ogól-
ną gospodarczą zapaścią. W tym momen-
cie zdecydowałem, że zarządzaniem mu-
szę zająć się sam i podjąć energiczne dzia-
łania, aby postawić firmę na nogi, i docze-
kać lepszej koniunktury. Aktualnie jestem
na etapie czujnego oczekiwania – w tym
sensie, że szukam różnych możliwości po-
szerzenia kręgu odbiorców. Udało mi się

dotrzeć do sieci kilku supermarketów, co
jest o tyle ważne, że ich punkty sprzedaży
znajdują się na terenie całej Polski. Nie
popadam w zbytnią euforię, ponieważ hur-
townie mają różne problemy z dystrybucją
i logistyką transportową, ale kroki w do-
brym kierunku zostały poczynione.

■

Czy podejmuje pan jeszcze inne działa-

nia promujące produkcję firmy?

– Wykupiłem abonament przewozowy

w firmie transportowej i nawet niewielkie
ilości swojego produktu wysyłam do kon-
trahentów, nie oglądając się na przewoźni-
ków hurtowni. Zależy mi, żeby mój wyrób
został poznany, bo naprawdę jest dobry
i jestem pewien jego jakości.

■

Mając na uwadze własne doświadcze-

nia, jak postrzega pan rolę menedżera?

– Menedżer musi być niesłychanie czuj-

ny, umieć odczytywać znaki czasu i reago-
wać na nie w sposób natychmiastowy i ela-
styczny. Kierując firmą, trzeba być otwar-
tym na sprawy pracowników, ale nie moż-
na bać się trudnych decyzji i ryzyka, co
wymaga także rozwagi i umiejętności per-
spektywicznego myślenia.

■

Na przykład o rynkach Unii?

– Mam takie plany, choć jak na razie

pozostają one w sferze marzeń. Przede
wszystkim dlatego, że chociaż w Unii je-
steśmy już od 1 maja, to wciąż nie do
końca sprecyzowane są przepisy o warun-
kach stosowania znaku CE. Dotąd ni-
gdzie nie znalazłem jednoznacznej infor-
macji, jakich atestów wymagają poszcze-
gólne wyroby, i wciąż nie wiem, czy mój
produkt musi mieć atest odpowiedniej
jednostki, czy też wystarczy, że sam
stwierdzę, iż odpowiada on polskim nor-
mom zgodnym z europejskimi. Pozostaje
też pytanie, czy pojawią się jednostki,
które za przystępną cenę będą w stanie
przeprowadzić badania i wydawać certy-
fikaty. Jeśli będę miał znak CE, spróbuję
wejść na rynek zachodni, ponieważ mój
wyrób może się w krajach Unii okazać
konkurencyjny wobec podobnych, ale
droższych zachodnich. W tym widzę
swoją ewentualną szansę.

■

Czy myślał pan o rynkach wschodnich?

– Myślałem, ale odstraszają mnie panu-

jące tam układy.

■

Z czego pan, jako szef, jest najbardziej

zadowolony?

– Z tego, że udało mi się wyrób trud-

ny do sprzedaży wprowadzić na rynek
i mimo regresu, utrzymać go na nim, że
wprowadziłem go do dużych hurtowni
chemii budowlanej, no i że przez cały
czas produkt ten zachowuje najwyższą
jakość.

Rozmawiała Renata Popkowicz-Tajchert

Z DOŚWIADCZEŃ PRZEDSIĘBIORCÓW I MENEDŻERÓW

Nie bać się trudnych
decyzji i ryzyka

Krzysztof Kalinowski, inżynier elektryk, prezes Elevax Sp. z o.o.

Menedżer musi być
niesłychanie czujny,
umieć odczytywać znaki
czasu i reagować na nie
w sposób
natychmiastowy
i elastyczny.

www.gazetaprawna.pl

GAZETA PRAWNA NR 135 (1244) 13 LIPCA 2004

DORADCA FIRMY

VAT w firmie

Kiedy import
środków trwałych
jest zwolniony z VAT?

Czy podatnik, który zaprzestał wykonywa-
nia działalności gospodarczej w państwie

trzecim, musi zapłacić VAT od przywiezionych do
Polski środków trwałych i innego wyposażenia
firmy wykorzystywanych wcześniej do prowadze-
nia działalności w państwie trzecim?

– W zasadzie nie. Ustawa o VAT z 11 marca br.

przewiduje wiele zwolnień z tytułu importu towarów.
W większości przypadków chodzi o zwolnienia przy-
wożonych do Polski z kraju trzeciego rzeczy osobiste-
go użytku osoby fizycznej, przesyłek dla tych osób itp.

Zgodnie z art. 53 ustawy o VAT, zwolniony z podat-

ku jest import środków trwałych i innego wyposaże-
nia, należących do przedsiębiorcy wykonującego w ce-
lach zarobkowych i na własny rachunek działalność
gospodarczą, który zaprzestał prowadzenia tej działal-
ności na terytorium państwa trzeciego i zamierza wy-
konywać podobną działalność w Polsce. Import środ-
ków trwałych i innego wyposażenia zostanie zwolnio-
ny z podatku, jeżeli zostaną łącznie spełnione nastę-
pujące warunki:

◗

środki trwałe i inne wyposażenie były używane
przez przedsiębiorcę w miejscu poprzedniego wy-
konywania działalności przez okres co najmniej 12
miesięcy przed dniem zaprzestania działalności
przedsiębiorstwa na terytorium państwa trzeciego,

◗

środki trwałe i inne wyposażenie są przeznaczone
na terytorium kraju do takiego samego celu, w ja-
kim były używane na terytorium państwa trzeciego,

◗

rodzaj i liczba przywożonych rzeczy odpowiadają
rodzajowi i skali działalności prowadzonej przez
przedsiębiorcę.

Omawianego zwolnienia od podatku nie stosuje się

w przypadku zaprzestania działalności w związku
z połączeniem się przedsiębiorców lub nabyciem al-
bo przejęciem w posiadanie przez przedsiębiorcę kra-
jowego zorganizowanej części mienia przedsiębiorcy
zagranicznego, jeżeli nie powoduje to rozpoczęcia
prowadzenia nowej działalności.

Zwolnienia od podatku nie stosuje się również do:

◗

środków transportu, które nie służą do wykonywa-
nia działalności gospodarczej,

◗

towarów przeznaczonych do spożycia przez ludzi
lub zwierzęta,

◗

paliwa,

◗

zapasów surowców, półproduktów i wyrobów goto-
wych,

◗

inwentarza żywego stanowiącego własność przed-
siębiorcy, który prowadzi działalność w zakresie ob-
rotu zwierzętami hodowlanymi.

Środki trwałe i inne wyposażenie podlegają

zwolnieniu od podatku, jeżeli zostały zgłoszone
do procedury dopuszczenia do obrotu przed upły-
wem 12 miesięcy, licząc od dnia zaprzestania
działalności przedsiębiorstwa na terytorium pań-
stwa trzeciego.

Ponadto środki trwałe i inne wyposażenie, zwol-

nione od podatku, przez 12 miesięcy, licząc od dnia
zgłoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu,
nie mogą zostać oddane jako zabezpieczenie, sprze-
dane, wynajęte, użyczone, wydzierżawione lub w in-
ny sposób odstąpione odpłatnie lub nieodpłatnie
bez uprzedniego poinformowania o tym organu cel-
nego. W odniesieniu do wypożyczania lub przekaza-
nia okres ten może być w uzasadnionych przypad-
kach wydłużony do 36 miesięcy przez naczelnika
urzędu skarbowego. Przepisy ustawy dotyczące
omawianego zwolnienia z VAT mają zastosowanie
również do osób wykonujących wolne zawody, któ-
re uzyskały prawo do wykonywania takich zawodów
w Polsce, oraz do osób prawnych nieprowadzących
działalności gospodarczej, które przenoszą swoją
działalność z terytorium państwa trzeciego na tery-
torium kraju.

CZYTELNICY PYTAJĄ

Import towarów przed 1 maja

br. wiązał się z koniecznością ist-
nienia agencji celnych, które przy-
gotowywały dokumenty celne,
ustalały podstawę opodatkowania
w imporcie, uzyskiwały potwier-
dzenie dokonania odprawy celnej.
Agencja celna płaciła również po-
datki graniczne oraz przekazywała
SAD (oraz inne dokumenty) im-
porterowi. Z kolei podatnik – im-
porter mógł odliczyć podatek nali-
czony w rozliczeniu za miesiąc
otrzymania dokumentu celnego al-
bo w miesiącu następnym. Jak na-
tomiast opodatkowany jest import
towarów i usług po 1 maja br.? Po-
datników zapewne zainteresują
obecnie obowiązujące zasady rozli-
czania podatku.

Co do zasady, wewnątrzwspól-

notowe nabycie towarów opodatko-
wane jest 22-proc. stawką VAT. Dla
niektórych towarów przewidziana
jest obniżona stawka podatku. Po-
dobnie import towarów z krajów
spoza UE jest opodatkowany staw-
ką podstawową (dla niektórych to-
warów i usług stawką obniżoną).
Inne zasady odnoszą się natomiast
do opodatkowania eksportu. Eks-
port towarów do krajów spoza Unii
opodatkowany jest 0-proc. stawką

VAT, tak jak i wewnątrzwspólnoto-
wa dostawa, która co do zasady ob-
jęta jest 0-proc. VAT (w określo-
nych przypadkach 22 proc.).

Wewnątrzwspólnotowe nabycie

towarów charakteryzuje się m.in.
tym, że zbędne dla celów podatko-
wych stały się agencje celne, a po-
datnik sam określa moment po-
wstania obowiązku podatkowego
oraz podstawę opodatkowania. Po-
datnik również sam deklaruje po-
datek należny i naliczony w rozli-
czeniu miesięcznym. Trzeba też
pamiętać o nowych obowiązkach
sprawozdawczych (INTRASTAT,
informacja podsumowująca).

W przypadku wewnątrzwspól-

notowego nabycia towarów obo-
wiązek podatkowy powstaje 15
dnia miesiąca następującego po
miesiącu, w którym dokonano do-
stawy towaru. Jeśli jednak przed
upływem tego terminu podatnik
otrzymał fakturę od dostawcy, obo-
wiązek podatkowy powstaje
z chwilą wystawienia tej faktury.

Transakcje z krajami
spoza Wspólnoty

Transakcje zawierane pomiędzy

podmiotem z UE i podmiotem
spoza Unii mogą stanowić eksport

lub import. Importem jest przywóz
towarów spoza Wspólnoty na tery-
torium kraju. W przypadku impor-
tu niezwykle istotne jest określenie
miejsca wysyłki towarów.

Z kolei przez eksport towarów ro-

zumieć należy wywóz towarów po-
twierdzony przez graniczny urząd
celny, poza terytorium Wspólnoty
z terytorium kraju przez dostawcę
lub w jego imieniu (tzw. eksport
bezpośredni) lub przez nabywcę
mającego siedzibę poza Polską lub
w jego imieniu (tzw. eksport po-
średni). W odniesieniu do towaru,
który „wyjeżdża” z Polski do
innego państwa Wspólnoty, a po-
tem do państwa poza UE, momen-
tem powstania obowiązku podatko-
wego jest opuszczenie państwa
Wspólnoty.

VAT od importu
towarów i usług

Unijny rynek zakłada brak granic celnych i podatkowych. W konsekwen-
cji eksport i import oraz procedury celne występują jedynie w obrocie
z krajami spoza Unii Europejskiej, czyli z tzw. krajami trzecimi. Natomiast
transakcje w ramach wspólnego rynku traktowane są jako wewnątrz-
wspólnotowa dostawa towarów, czyli dotychczasowy eksport do innych
państw członkowskich oraz wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów,
czyli „import” z innych państw członkowskich.

RADZI

Po 1 maja br. konieczne jest
rozróżnienie transakcji dokony-
wanych na obszarze Unii od
tych, które dokonywane są po-
między podmiotem mającym
swoją siedzibę na terytorium
Wspólnoty a podmiotem po-
chodzącym z tzw. kraju trzecie-
go (czyli np. ze Stanów Zjedno-
czonych, Szwajcarii, Rosji).

Obowiązująca definicja im-
portu towarów znacznie się
różni od definicji z ustawy
o VAT z 1993 r. W porównaniu
z definicją importu zawartą
w starej ustawie podstawową
zmianą jest określenie miej-
sca, z

którego następuje

przywóz towarów.

Zgodnie z poprzednio obowią-

zującą definicją, przez import to-
warów należało rozumieć przy-
wóz towarów na polski obszar cel-
ny, w tym również w wykonaniu
czynności określonych w art. 16
starej ustawy o VAT. Natomiast
nowa ustawa definiuje import to-
warów jako przywóz towarów z te-
rytorium państwa trzeciego na te-
rytorium kraju (Polski). Oznacza
to, że poprzednio importem towa-
rów był ich przywóz z terytorium
jakiegokolwiek terytorium poło-
żonego poza Polską, zaś obecnie
importem jest przywóz towarów
z terytorium innego niż teryto-
rium Wspólnoty.

Co do zasady, miejscem impor-

tu towarów jest miejsce (pań-
stwo) wprowadzenia ich na tery-

torium UE. Jeżeli więc towar bę-
dzie przywożony do Polski bezpo-
średnio z państw trzecich, miej-
scem importu będzie Polska.
Oczywiście może być i tak, że to-
war z państwa trzeciego zostanie
najpierw przywieziony z państwa
trzeciego do innego niż Polska
państwa Wspólnoty, a następnie
dopiero do Polski. W takich przy-
padkach uznaje się, że miejscem
importu jest państwo, do którego
towar został ostatecznie przywie-
ziony, czyli właśnie Polska.

Regulacje dotyczące miejsca

dokonania importu znalazły się
w art. 36 ustawy z 11 marca
2004 r. o podatku od towarów
i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535).
Przepis ten rozróżnia dwie sytu-
acje. Po pierwsze, dotyczy on
przypadków, kiedy to wwóz towa-
rów na terytorium Wspólnoty ma
miejsce w innym państwie UE,
ale ostatecznie kończy się w Pol-
sce. Druga sytuacja to taka, kiedy
wwiezienie towarów do Wspólno-
ty następuje najpierw do Polski,
ale definitywny przywóz dokony-
wany jest na terytorium innego
państwa członkowskiego. Zgod-

nie z art. 36 ust. 1 ustawy o VAT,
w przypadku gdy towary zostaną
objęte, na terytorium państwa
członkowskiego innym niż teryto-
rium Polski, procedurą składu cel-
nego, tranzytu, odprawy czasowej
z całkowitym zwolnieniem od na-
leżności celnych przywozowych,
uszlachetniania czynnego w syste-
mie zawieszeń i towary te przesta-
ną podlegać tym procedurom na
terytorium kraju, uważa się, iż im-
port tych towarów będzie dokona-
ny w Polsce. Przykładem takiej
sytuacji będzie więc import przez
polską firmę towarów np. ze
Szwajcarii przez Austrię, w której
towary zostaną objęte procedurą
tranzytu wewnętrznego, a następ-
nie nastąpi wwóz towarów do Pol-
ski. Oznacza to, że import będzie
dokonany w Polsce jako państwie
docelowym.

Natomiast w przypadku gdy to-

wary spoza Wspólnoty po ich
sprowadzeniu do Polski zostaną
objęte procedurą składu celnego,
tranzytu, odprawy czasowej z cał-
kowitym zwolnieniem od należno-

Import towarów

ciąg dalszy na str. 4

www.gazetaprawna.pl

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 135 (1244) 13 LIPCA 2004

VAT w firmie

CZYTELNICY PYTAJĄ

◗

ści celnych przywozowych, uszla-
chetniania czynnego w systemie za-
wieszeń i towary te przestaną podle-
gać tym procedurom na terytorium
państwa członkowskiego innym niż
terytorium kraju, uważa się, iż im-
port tych towarów nie będzie doko-
nany na terytorium Polski. W kon-
sekwencji import towarów, np.
z Rosji, które zostaną bezpośrednio
później objęte jedną z procedur cel-
nych i w jej ramach przewiezione
np. do Francji, nie wywoła skutków
importu w Polsce – miejscem im-
portu będzie Francja.

Import towarów
przed 1 maja br.

Jakie przepisy nowej ustawy o VAT znaj-
dą zastosowanie do opodatkowania to-

warów, które zostały objęte przeznaczeniem
celnym w Polsce (np. znajdują się w składzie
celnym) jeszcze przed 1 maja 2004 r. Jakie są
skutki importu towarów do Polski jeszcze
przed tym terminem i dopuszczenia ich do ob-
rotu już w momencie wejścia w życie przepi-
sów nowej ustawy o VAT, czyli po 1 maja br.?

– Do importu towarów, które znalazły się na tery-

torium Polski jeszcze przed wejściem w życie przepi-
sów nowej ustawy o VAT, zaś procedury celne zakoń-
czyły się lub zakończą już pod rządami nowej ustawy,
stosuje się art. 170 ust. 2 ustawy o VAT.

I tak, zgodnie z powołanym przepisem, w przypad-

ku gdy towary zostały przywiezione z terytorium
Wspólnoty przed rozszerzeniem lub z terytorium no-
wych państw członkowskich do Polski jeszcze przed
1 maja br. i w tym dniu pozostawały w dalszym ciągu
na terytorium Polski, gdyż zostały objęte przeznacze-
niem celnym, zastosowanie znajdą przepisy ustawy
o VAT z 1993 r. Stosuje się je, aż do momentu zakoń-
czenia tego przeznaczenia celnego. Oznacza to, że
do towarów przywiezionych na terytorium Polski sto-
sować się będzie przepisy starej ustawy o VAT, nawet
jeśli w momencie zakończenia przeznaczenia celne-
go byłaby to już czynność wewnątrzwspólnotowa. To-
wary znajdujące się na terytorium Polski mogą być
objęte następującym przeznaczeniem celnym:

◗

procedurą uszlachetniania czynnego w systemie za-

wieszeń,

◗

procedurą odprawy czasowej z całkowitym zwolnie-
niem od należności celnych przywozowych,

◗

procedurą składu celnego,

◗

procedurą tranzytu, w tym także składowaniem cza-
sowym przed nadaniem przeznaczenia celnego,

◗

wolny obszar celny/skład wolnocłowy.

Jeżeli jednak towary wwiezione do Polski stały się

przedmiotem dostawy po 30 kwietnia br. zaś towa-
rom tym nie nadano wcześniej innego przeznacze-
nia celnego, wówczas dostawa ta opodatkowana jest
na nowych zasadach. Dla rozstrzygnięcia, czy zasto-
sowanie znajdą przepisy starej czy nowej ustawy
o VAT istotne jest więc, czy wwiezione na teryto-
rium Polski towary zostały objęte przeznaczeniem
celnym czy też nie.

Ustawa o VAT w art. 170 wymienia przypadki,

w których ma miejsce import towarów, mimo że
w momencie zakończenia procedury dana czynność
(nowa ustawa o VAT) mogłaby zostać uznana na za-
sadach ogólnych np. za sprzedaż wysyłkową na tery-
torium kraju lub jako wewnątrzwspólnotowe nabycie.

I tak, za import towarów zgodnie z art. 170 ust. 4

ustawy o VAT uważa się:

◗

zakończenie na terytorium kraju przeznaczenia cel-
nego zgodnie z przepisami prawa celnego, lub

◗

wprowadzenie na terytorium kraju towarów do wol-
nego obrotu bez dokonania formalności celnych.

Jeżeli jednak towarom przywiezionym do Polski

przed 1 maja br. nadano po dniu 1 maja 2004 r. prze-
znaczenie celne, które nie powoduje powstania obo-
wiązku podatkowego z tytułu importu towarów, za
import towarów uważa się zakończenie na terytorium
kraju tego przeznaczenia celnego.

Ustawa przewiduje jeszcze jeden szczególny przy-

padek. Otóż za import towarów uważa się również
wykorzystanie (wprowadzenie do wolnego obrotu)
po dniu 30 kwietnia 2004 r. na terytorium kraju
przez podatnika lub każdy inny podmiot niebędący
podatnikiem towarów dostarczonych im przed dniem
1 maja 2004 r. na terytorium Wspólnoty przed roz-
szerzeniem lub terytorium nowych państw członkow-
skich, jeżeli:

Import usług

Import usług w przeciwień-
stwie do importu towarów nie
podlega opodatkowaniu na
podstawie art. 5 ust. 1 nowej
ustawy o VAT (czyli nie został
wymieniony w katalogu czyn-
ności podlegających opodat-
kowaniu). Zgodnie z

art.

2 pkt 9 nowej ustawy o VAT,
przez import usług należy ro-
zumieć świadczenie usług,
z tytułu których podatnikiem
jest usługobiorca, o którym
mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 tej
ustawy.

Natomiast w świetle starej usta-

wy o VAT za import usług uzna-
wało się usługi świadczone na te-
rytorium RP, za których wykona-
nie należność była przekazywana
osobie lub jednostce mającej sie-
dzibę bądź miejsce zamieszkania
za granicą, a także usługi turysty-
ki wyjazdowej.

Nowa ustawa o VAT nie wyma-

ga więc, by przekazanie należno-
ści za usługę nastąpiło podmioto-
wi o zagranicznej rezydencji po-
datkowej, natomiast ustawa wy-
maga, by usługi były świadczone
przez podmiot o zagranicznej re-
zydencji podatkowej. Nowa defi-
nicja importu usług wskazuje tak-
że na inny warunek, zgodnie
z którym to usługobiorca ma być
podatnikiem VAT.

W tym miejscu trzeba więc

zwrócić uwagę na istotną różnicę
w regulacjach dotyczących impor-
tu towarów oraz importu usług.
Otóż usługa musi być świadczona

przez podatników mających sie-
dzibę, miejsce zamieszkania albo
pobytu za granicą. Inaczej niż
w przypadku importu towarów,
w

przypadku importu usług

wszystkie podmioty, które nie ma-
ją rezydencji podatkowej na teryto-
rium RP, traktowane są tak samo,
niezależnie od tego, czy mają sie-
dzibę, miejsce zamieszkania czy
pobytu na terytorium UE, czy też
poza nią (tzw. państwa trzecie).
Nowa definicja importu usług wy-
maga, by podatnikiem z tytułu ta-
kiej czynności był polski usługo-
biorca. Podmiot zagraniczny
świadczący usługi w Polsce może
zarejestrować się w Polsce i rozli-
czać podatek należny z tytułu
świadczonych przez siebie usług.
Dlatego też do definicji importu
usług został dodany warunek, by
podatnikiem był polski usługobior-
ca. W ten sposób można odróżnić
import usług od sytuacji, w któ-
rych w rzeczywistości podatek na-
leżny od usług świadczonych na te-
rytorium Polski przez podmiot za-
graniczny rozliczany jest przez ten
podmiot, co w konsekwencji ozna-
cza, że nie mamy do czynienia
z importem usług. Mamy zaś wów-
czas do czynienia z opodatkowa-
niem usługi świadczonej w kraju
na zasadach ogólnych

Zgodnie z nową ustawą, import

usług nie podlega opodatkowaniu.
Niemniej jednak z tymi czynno-
ściami wiąże się obowiązek rozli-
czenia podatku przez nabywcę
usługi. Jest to niejako odstępstwo
od zasady ogólnej, zgodnie z którą

podatnikiem jest świadczący usłu-
gę. Jednak takie rozwiązanie
w przypadku importu usług wiąza-
łoby się z nadmiernymi trudno-
ściami, biorąc pod uwagę obowiąz-
ki podatników. W takich przypad-
kach bowiem podmiot mający re-
zydencję poza Polską musiałby się
zarejestrować w Polsce i tutaj roz-
liczałby podatek. Tak więc wpro-
wadzenie rozwiązania, zgodnie
z którym podatnikiem jest nabyw-
ca usługi, służyć ma uproszczeniu
rozliczenia podatku od towarów
i usług. Natomiast przyjęcie zasa-
dy, że podatek płacony przez im-
portera usług jest dla niego jedno-
cześnie podatkiem naliczonym,
zapewnia zachowanie zasady neu-
tralności wspólnego systemu VAT.

Podstawa opodatkowania w imporcie towarów

Miejsce
świadczenia usługi

Niezmiernie istotne dla opo-
datkowania importu usług jest
określenie miejsca świadczenia
usługi. Dotychczas bowiem
miejsce świadczenia usługi nie
było określone. W obowiązu-
jącej ustawie o VAT miejsce
świadczenia usługi zostało
wprost określone, a w wielu
przypadkach nie ma znaczenia
miejsce faktycznego wykona-
nia czynności składających się
na daną usługę. Jeżeli polski
usługobiorca jest podatnikiem
VAT, to wówczas mamy pew-
ność, że dana usługa jest usłu-
gą z importu.

Co do zasady, podstawą opo-
datkowania jest obrót. Obro-
tem zaś jest kwota należna
z tytułu sprzedaży, pomniej-
szona o kwotę należnego po-
datku. Kwota należna obej-
muje całość świadczenia na-
leżnego od nabywcy. Obro-
tem jest także otrzymana do-
tacja, subwencja i inna dopła-
ta o podobnym charakterze
związana z

dostawą lub

świadczeniem usług.

W przypadku importu towa-

rów podstawą opodatkowania
jest wartość celna powiększona
o należne cło. Jeżeli natomiast
przedmiotem importu są towary
opodatkowane podatkiem akcy-
zowym, podstawą opodatkowa-
nia jest wartość celna powięk-

szona o należne cło i podatek
akcyzowy.

W przypadku towarów obję-

tych procedurą uszlachetniania
biernego podstawą opodatkowa-
nia jest różnica między wartością
celną produktów kompensacyj-
nych lub zamiennych dopuszczo-
nych do obrotu a wartością towa-
rów wywiezionych czasowo, po-
większona o należne cło. Jeżeli
przedmiotem importu w ramach
uszlachetniania biernego są towa-
ry opodatkowane podatkiem ak-
cyzowym, podstawą opodatkowa-
nia jest różnica między wartością
celną produktów kompensacyj-
nych lub zamiennych dopuszczo-
nych do obrotu a wartością towa-
rów wywiezionych czasowo, po-
większona o należne cło i poda-
tek akcyzowy.

Zgodnie z art. 29 ust. 14 nowej

ustawy o VAT, podstawą opodat-
kowania w imporcie towarów ob-
jętych procedurą odprawy czaso-
wej z częściowym zwolnieniem
od należności celnych przywozo-
wych oraz procedurą przetwarza-
nia pod kontrolą celną jest war-
tość celna powiększona o cło, któ-
re byłoby należne, gdyby towary
te były objęte procedurą dopusz-
czenia do obrotu. Jeżeli przed-
miotem importu w ramach proce-
dury odprawy czasowej z częścio-
wym zwolnieniem od należności
celnych przywozowych lub proce-
dury przetwarzania pod kontrolą
celną są towary opodatkowane
podatkiem akcyzowym, podstawą
opodatkowania jest wartość celna
powiększona o cło, które byłoby
należne, gdyby towary te były ob-

Import z terytorium państwa trzeciego
bezpośrednio lub pośrednio

Towary mogą być importowane do Polski z terytorium państwa
trzeciego bezpośrednio lub pośrednio (przez inne państwo UE).
Może wystąpić jeszcze inna sytuacja, która w konsekwencji mo-
że oznaczać wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.
Otóż jeżeli towary zostałyby przywiezione np. z Rosji na Litwę,
gdzie zostałaby dokonana odprawa celna, a dopiero w następ-
nej kolejności do Polski bez obejmowania ich w Polsce stosow-
nymi procedurami celnymi, wówczas miejscem importu byłaby
Litwa. Ewentualne przemieszczenie towarów z Litwy do Polski
byłoby wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów w ramach
Wspólnoty.

Wymiar i pobór podatku
z tytułu importu towarów

www.gazetaprawna.pl

GAZETA PRAWNA NR 135 (1244) 13 LIPCA 2004

DORADCA FIRMY

VAT w firmie

jęte procedurą dopuszczenia do
obrotu, i o podatek akcyzowy.

Podstawa opodatkowania

w przypadku importu towarów
obejmuje – o ile elementy takie
nie zostały do niej włączone –
prowizję, opakowania, transport
i koszty ubezpieczenia, które zo-
stały już poniesione albo będą
poniesione do pierwszego miej-
sca przeznaczenia na terytorium
kraju. Przez pierwsze miejsce
przeznaczenia rozumie się miej-
sce wymienione w dokumencie
przewozowym lub innym doku-

mencie, na podstawie którego to-
wary są importowane. Elementy,
o których była mowa, wlicza się
do podstawy opodatkowania,
również gdy powstają one
w związku z transportem do in-
nego miejsca przeznaczenia na
terytorium Wspólnoty, jeżeli
miejsce to jest znane w momen-
cie dokonania importu.

Do podstawy opodatkowania

dolicza się określone w odręb-
nych przepisach opłaty oraz in-
ne należności, jeżeli organy cel-
ne mają obowiązek pobierać te

należności z tytułu importu to-
warów.

1) przed 1 maja 2004 r. do dostawy tych towarów

na terytorium Wspólnoty przed rozszerzeniem lub
na terytorium nowych państw członkowskich miały
lub mogły mieć zastosowanie odpowiednio przepisy
art. 18 ust. 3 i 4 starej ustawy o VAT, (dotyczy to
przypadków, w których towary te zostały lub miały
zostać eksportowane do jednego z obecnych państw
członkowskich) oraz

2) przed 1 maja 2004 r. nie został dokonany im-

port tych towarów w rozumieniu starej ustawy
o VAT.

Moment powstania
obowiązku
podatkowego

Jak należy określić moment powstania
obowiązku podatkowego w przypadku

importu towarów na terytorium Polski przed
1 maja br. i objęcia ich przeznaczeniem
celnym, które zakończyło się dopiero po
1 maja br.?

– W niektórych przypadkach importu towarów

określonych w art. 170 ustawy o VAT określenie
momentu powstania obowiązku podatkowego bę-
dzie niezwykle trudne, a nawet niemożliwe. Zgod-
nie z art. 170 ust. 7 ustawy o VAT, na początek na-
leży spróbować ustalić moment powstania obo-
wiązku podatkowego na zasadach ogólnych. Do-
piero jeśli jest to niemożliwe, trzeba stosować re-
guły zawarte w tym przepisie. W konsekwencji, je-
żeli w przypadku importu towarów przed 1 maja
br. nie można określić momentu powstania obo-
wiązku podatkowego na zasadach ogólnych, obo-
wiązek podatkowy:

1) powstaje w momencie zakończenia na teryto-

rium kraju przeznaczenia celnego zgodnie z przepisa-
mi prawa celnego lub wprowadzenia na terytorium
kraju towarów do wolnego obrotu bez dokonania for-
malności celnych – w przypadku, o którym mowa
w art. 170 ust. 4 i 5 ustawy o VAT,

2) powstaje w momencie wykorzystania (wprowa-

dzenia do wolnego obrotu) towarów na terytorium
kraju – w przypadku, o którym mowa w art. 170 ust.
6 ustawy o VAT.

W niektórych przypadkach importu towarów obo-

wiązek podatkowy w ogóle nie powstaje, jeżeli:

1) towary zostały wysłane lub transportowane po-

za terytorium Wspólnoty lub

2) przedmiotem importu towarów, objętych przed

1 maja br. procedurą odprawy czasowej z całkowi-
tym zwolnieniem od należności celnych przywozo-
wych, są towary inne niż środki transportu, a impor-
towane towary zostały powrotnie wysłane lub trans-
portowane na terytorium państwa członkowskiego,
z którego zostały wywiezione na warunkach wymie-
nionych w art. 170 ust. 6 pkt 1, do podmiotu, do któ-
rego miały lub mogły mieć zastosowanie odpowied-
nio przepisy art. 18 ust. 3 i 4 starej ustawy o VAT do-
tyczące eksportu, lub

3) przedmiotem importu towarów, objętych

przed 1 maja br. procedurą odprawy czasowej z cał-
kowitym zwolnieniem od należności celnych przy-
wozowych, są środki transportu, uprzednio nabyte
lub zaimportowane na terytorium Wspólnoty przed
rozszerzeniem lub na terytorium nowych państw
członkowskich przed 1 maja 2004 r., zgodnie
z ogólnymi warunkami opodatkowania obowiązują-
cymi na tym terytorium, które z tytułu wywozu nie
zostały objęte stawką 0 proc. lub zwolnieniem,
lub zwrotem podatku od wartości dodanej lub inne-
go podatku o podobnym charakterze. Obowiązek
podatkowy nie powstaje tylko wówczas, gdy pierw-
sze użycie środka transportu miało miejsce przed
1 maja 1996 r.

Agnieszka Witkiewicz

CZYTELNICY PYTAJĄ

PRZYPOMINA

Zgodnie z generalną zasadą,
podstawą opodatkowania
w imporcie usług jest kwota,
którą usługobiorca jest obo-
wiązany zapłacić, z wyjątkiem
gdy na podstawie odrębnych
przepisów wartość usługi
zwiększa wartość celną impor-
towanego towaru albo w przy-
padku, gdy podatek został roz-
liczony przez usługodawcę.

Obowiązek podatkowy

Co do zasady obowiązek po-
datkowy powstaje z chwilą
wydania towaru lub wykona-
nia usługi. Jednak w imporcie
towarów obowiązek podatko-
wy powstaje z chwilą powsta-
nia długu celnego.

Natomiast w przypadku obję-

cia towarów procedurą celną:
uszlachetniania czynnego w syste-
mie ceł zwrotnych, odprawy cza-
sowej z częściowym zwolnieniem
od należności celnych przywozo-
wych, przetwarzania pod kontro-
lą celną – obowiązek podatkowy
z tytułu importu towarów powsta-
je z chwilą objęcia towarów tą
procedurą.

Jeżeli zaś import towarów obję-

ty jest procedurą celną: składu

celnego, odprawy czasowej z cał-
kowitym zwolnieniem od należ-
ności celnych przywozowych,
uszlachetniania czynnego w syste-
mie zawieszeń, tranzytu, a od to-
warów tych pobierane są opłaty
wyrównawcze lub opłaty o podob-
nym charakterze i nie powstaje
jednocześnie dług celny – obowią-
zek podatkowy powstaje z chwilą
wymagalności tych opłat.

Do określenia momentu po-

wstania obowiązku podatkowego
w przypadku importu usług stosu-
je się odpowiednio przepisy art.
19 ust. 1, 4, 5, 11, 13 pkt 1 lit. b)
i c), pkt 2, 4 i 7-9 oraz ust. 14-16
ustawy o VAT. Obowiązek podat-
kowy w przypadku importu usług
powstaje co do zasady z chwilą
wykonania usługi. Jeżeli wykona-

nie usługi w całości lub w części
będącej przedmiotem importu
powinno być potwierdzone faktu-
rą, obowiązek podatkowy powsta-
je z chwilą wystawienia faktury,
nie później jednak niż w ciągu
7 dni, licząc od dnia wykonania
usługi. Jeśli przed wykonaniem
usługi usługodawca otrzymał
część należności za tę usługę,
obowiązek podatkowy powstaje
z chwilą otrzymania tej zapłaty.
Do importu usług w niektórych
przypadkach stosuje się szczegól-
ne zasady postania obowiązku
podatkowego.

W przypadku zaś nieodpłat-

nych świadczeń zrównanych z im-
portem usług obowiązek podatko-
wy powstaje zgodnie z art. 19 ust.
1-5 ustawy o VAT.

Obowiązek zapłaty podatku od
towarów i usług z tytułu czynno-
ści opodatkowanej, jaką jest im-
port, ciąży na osobach przywo-
żących towary na teren Wspól-
noty (a więc także do Polski)
bez względu na to, czy są one
podatnikami VAT w rozumieniu
art. 15 ustawy, czy też nie.

Oznacza to, że podmiot, który

importuje towar, jest również oso-
bą zobowiązaną do zapłaty podat-

ku. Podstawowa różnica w impor-
cie towarów przez osoby, które są
podatnikami w świetle art. 15
ustawy o VAT, a osobami niebę-
dącymi podatnikami w rozumie-
niu tego przepisu, lecz uzyskują-
cymi status podatnika właśnie
z tytułu importu towarów, polega
na tym, że podatek ten odliczyć
mogą tylko ci pierwsi. Zgłoszenie
celne jest ściśle powiązane z po-
borem należności celnych i z po-
borem VAT z tytułu importu.

PRZYPOMINA

Podatnicy, na których ciąży
obowiązek uiszczenia cła oraz
uprawnieni do korzystania
z procedury celnej obejmującej
np. odprawę czasową mają
obowiązek obliczenia i wyka-
zania w zgłoszeniu celnym
kwoty podatku, z uwzględnie-
niem obowiązujących stawek.

ciąg dalszy na str. 6

◗

Zamów

prenumerat´

Gazety Prawnej

0801 626 666

(pn.–pt. w godz. 7.30–17.00)

Zamówienia na prenumerat´ przyjmujà:

■

jednostki kolporta˝owe RUCH S.A. - do 20 ka˝dego miesiàca
na nast´pny miesiàc

■

prywatne firmy kolporterskie: AS Press, Garmond, GLM, Inmedio,
Kolporter, Prasa do domu - prenumerata realizowana jest na bie˝àco

■

urz´dy pocztowe na terenie ca∏ego kraju

(z wyjàtkiem Warszawy).

www.gazetaprawna.pl

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 135 (1244) 13 LIPCA 2004

VAT w firmie

Dostawa krajowa

Jak będzie opodatkowana dostawa to-
warów dokonywana przez polskiego po-

datnika VAT na rzecz podmiotu z państwa trze-
ciego, np. z USA, w sytuacji gdy towar jest bez-
pośrednio transportowany na terytorium pań-
stwa członkowskiego inne niż terytorium kra-
ju, np. na Łotwę i tam pozostaje?

– Dostawę towarów dokonaną przez polskiego po-

datnika VAT na rzecz podmiotu z USA, który nie jest
podatnikiem VAT, w sytuacji gdy towar jest bezpo-
średnio transportowany na Łotwę i tam pozostaje,
należy traktować jako dostawę krajową w rozumieniu
art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11
marca 2004 r. Dostawa taka nie stanowi bowiem ani
dostawy wewnątrzwspólnotowej w rozumieniu art.13
ustawy (dostawa dokonana na rzecz podmiotu niebę-
dącego podatnikiem podatku od wartości dodanej zi-
dentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzw-
spólnotowych), ani eksportu towarów w rozumieniu
art. 2 pkt 8 ustawy (brak potwierdzenia przez urząd
celny wyjścia wywozu towarów z terytorium kraju po-
za terytorium Wspólnoty).

Kiedy opodatkować
zaliczkę

Świadczę usługi, dla realizacji których
przed dniem 1 maja 2004 r. pobrałem

zaliczkę w wysokości 10 proc. Zaliczka ta
przed dniem 1 maja 2004 r. nie rodziła obo-
wiązku podatkowego w świetle ustawy o VAT.
Po dniu 1 maja 2004 r. otrzymałem kolejną za-
liczkę w wysokości 30 proc. Od 1 maja 2004 r.
zmieniły się przepisy i przyjęcie każdej kwoty
zaliczki powoduje powstanie obowiązku po-
datkowego w tej części. Jak mam rozliczyć
kwoty tych zaliczek?

– Jeżeli przed wykonaniem usługi, pobrano przed

dniem 1 maja 2004 r. zaliczkę, która nie rodziła obowiąz-
ku podatkowego w podatku od towarów i usług na pod-
stawie przepisów ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o po-
datku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym
(Dz.U. nr 11, poz. 50 z późn. zm.), nie podlegała ona
wówczas opodatkowaniu. Przyjęcie kolejnej zaliczki po
dniu 1 maja 2004 r. powoduje konieczność jej opodatko-
wania w tej części (art. 19 ust. 11 nowej ustawy o VAT).
Zaliczka przyjęta przed dniem 1 maja 2004 r. będzie
podlegała opodatkowaniu z chwilą wykonania usługi
(lub wystawienia faktury).

Stare czy nowe
przepisy?

Według jakich przepisów – czy obowiązują-
cych do dnia 30 kwietnia 2004 r., czy też

obowiązujących od dnia 1 maja 2004 r. – zosta-
nie naliczony podatek VAT, jeżeli towar został wy-
produkowany i wysłany z Austrii, i w dniu 30 kwiet-
nia 2004 r. przekroczył granicę polsko-niemiecką
w procedurze tranzytu, a w dniu 4 maja 2004 r. zo-
stał objęty procedurą dopuszczenia do obrotu
w Polsce?

– Jeżeli towary zostały przywiezione do Polski

przed 1 maja 2004 r. z terytorium Wspólnoty przed
rozszerzeniem lub z terytorium nowych państw
członkowskich i w dniu 1 maja br. były objęte pro-
cedurą tranzytu, a następnie zgodnie z przepisami
celnymi dokonano zakończenia tej procedury, to
na podstawie art. 170 ust. 4 nowej ustawy o VAT
zakończenie na terytorium kraju procedury tranzy-
tu, zgodnie z przepisami prawa celnego, uznane
jest za import towarów, który podlega opodatkowa-
niu VAT według stawek i zasad określonych w usta-
wie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów
i usług, przy uwzględnieniu art. 170 ust. 5,
7 i 8 wspomnianej ustawy.

MF WYJAŚNIA

Obowiązek zapłaty podatku

dotyczy w konsekwencji osób
prawnych, jednostek organiza-
cyjnych niemających osobowości
prawnej oraz osób fizycznych:
◗ na których ciąży obowiązek

uiszczenia cła, również
w przypadku, gdy na podsta-
wie przepisów celnych impor-
towany towar jest zwolniony
od cła albo cło na towar zosta-
ło zawieszone, w części lub
w całości, albo zastosowano
preferencyjną, obniżoną lub
zerową stawkę celną,

◗ uprawnionych do korzystania

z procedury celnej obejmują-
cej uszlachetnianie czynne,
odprawę czasową, przetwarza-
nie pod kontrolą celną, w tym
również osób, na które, zgod-
nie z odrębnymi przepisami,
zostały przeniesione prawa
i obowiązki związane z tymi
procedurami.

Jeżeli organ celny stwierdzi,

że w zgłoszeniu celnym kwota
podatku została wykazana nie-
prawidłowo, naczelnik urzędu
celnego wydaje decyzję określa-
jącą podatek w prawidłowej wy-
sokości. Naczelnik urzędu cel-
nego może określić kwotę po-
datku w decyzji dotyczącej na-
leżności celnych.

Po przyjęciu zgłoszenia celne-

go podatnik może wystąpić do
naczelnika urzędu celnego o wy-
danie decyzji określającej poda-
tek w prawidłowej wysokości.

W innych przypadkach niż wy-

mienione w art. 33 ust. 1-4 i art.
34 ustawy o VAT podatnik jest
obowiązany do zapłaty kwoty na-
leżnego podatku w terminie i na
warunkach określonych dla uisz-
czenia cła, również gdy towary
zostały zwolnione od cła lub staw-
ki celne zostały zawieszone albo
obniżone do wysokości 0 proc.

Do poboru podatku należne-

go z tytułu importu towarów
obowiązany jest naczelnik urzę-
du celnego.

Organ celny zabezpiecza kwo-

tę podatku, jeżeli podatek ten nie
został uiszczony, w przypadkach
i trybie stosowanych przy zabez-
pieczaniu należności celnych na
podstawie przepisów celnych.

W przypadkach innych niż

określone w art. 33 ust. 1-3 usta-
wy o VAT kwotę podatku należ-
nego z tytułu importu towarów
określa naczelnik urzędu celne-
go w drodze decyzji.

Do należności podatkowych

określonych zgodnie z art. 33
ust. 1 ustawy o VAT stosuje się
odpowiednio przepisy celne do-

tyczące powiadamiania dłużni-
ka o kwocie należności wynika-
jących z długu celnego.

Odwołanie od decyzji

o wysokości podatku

Podatnikowi od decyzji okre-

ślającej wysokość podatku służy
odwołanie do dyrektora izby cel-
nej, za pośrednictwem naczelni-
ka urzędu celnego, który wydał
decyzję. Podatnik może więc się
odwołać od decyzji:
◗ określającej podatek w prawi-

dłowej wysokości wydawanej
w przypadku gdy organ celny
stwierdzi, że w zgłoszeniu cel-
nym kwota podatku została
wykazana nieprawidłowo,

◗ określającej podatek w prawi-

dłowej wysokości, w przypad-
ku gdy po przyjęciu zgłosze-
nia celnego podatnik wystąpił
o wydanie takiej decyzji,

◗ określającej kwotę podatku

należnego z tytułu importu
w innych przypadkach.

Do postępowania odwoław-

czego, o którym mowa, stosuje
się właściwe przepisy Ordynacji
podatkowej. Trzeba jednak pa-
miętać, że złożenie odwołania
od decyzji nie powoduje wstrzy-
mania jej wykonania.

Kopie decyzji, o których mo-

wa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz
w art. 34 ustawy o VAT, lub in-
nych orzeczeń wydanych
w sprawie podatku z tytułu im-
portu towarów naczelnik urzędu
celnego i dyrektor izby celnej są
obowiązani przesłać w terminie
5 dni do urzędu skarbowego
właściwego dla podatnika
w sprawie rozliczeń podatku.
Decyzje wydawane przez orga-
ny celne mają znaczenie dla
określenia kwoty podatku w da-
nym okresie rozliczeniowym.

Jak już wcześniej wspomnia-

łam, jeżeli towary zostaną obję-
te, na terytorium państwa
członkowskiego innym niż Pol-
ska, procedurą składu celnego,
tranzytu, odprawy czasowej
z całkowitym zwolnieniem od
należności celnych przywozo-
wych, uszlachetniania czynnego
w systemie zawieszeń i towary
te przestaną podlegać tym pro-
cedurom na terytorium kraju,
uważa się, iż import tych towa-
rów będzie dokonany właśnie
w Polsce.

Natomiast gdy towary zosta-

ną objęte w Polsce procedurą
składu celnego, tranzytu, odpra-
wy czasowej z całkowitym zwol-
nieniem od należności celnych
przywozowych, uszlachetniania
czynnego w systemie zawieszeń
i towary te przestaną podlegać
tym procedurom na terytorium
państwa członkowskiego innym
niż terytorium kraju, uważa się,
iż import tych towarów nie bę-
dzie dokonany na terytorium
kraju.

Podatnik jest obowiązany za-

płacić różnicę między podat-
kiem wynikającym z decyzji na-
czelnika urzędu celnego okre-
ślającej wysokość podatku a po-
datkiem pobranym przez ten or-
gan w terminie 10 dni, licząc od
dnia doręczenia tych decyzji.

Jest to więc niejako uzupełnie-
nie zasady wyrażonej w art. 33
ust. 4 ustawy o VAT. Obowiązek
zapłaty różnicy podatku doty-
czy jednak tylko podatku wyni-
kającego ze zgłoszenia celnego
złożonego przez podatnika.
Oznacza to ni mniej, ni więcej,
tylko tyle, że podatnik musi za-
płacić różnicę między podat-
kiem wynikającym z decyzji or-
ganu celnego (naczelnika urzę-
du celnego) a podatkiem pobra-
nym przez organ celny. Wspo-
mniana różnica stanowi poda-
tek naliczony rozumieniu art.
86 ust. 2 ustawy o VAT. Powo-
duje to zmniejszenie podatku
należnego o ten podatek nali-
czony w danym okresie rozlicze-
niowym.

Jeżeli, zgodnie z przepisami

celnymi, powiadomienie dłużni-
ka o wysokości długu celnego
nie może nastąpić z uwagi na
przedawnienie, a istnieje pod-
stawa do obliczenia lub zweryfi-
kowania należności podatko-
wych, naczelnik urzędu celnego
może określić elementy kalkula-
cyjne według zasad określonych
w przepisach celnych na potrze-
by prawidłowego określenia na-
leżnego podatku z tytułu impor-
tu towarów. Tak więc przepisy
celne mają w takich sytuacjach
zastosowanie do należności z ty-
tułu VAT od importu towarów.

Organem podatkowym wła-

ściwym w sprawie postępowań
dotyczących odroczenia termi-
nu płatności podatku, rozłoże-
nia na raty zapłaty podatku lub
zaległości podatkowej wraz
z odsetkami za zwłokę, zwrotu
nadpłaty oraz ulg podatkowych
określonych w Ordynacji po-
datkowej jest naczelnik urzędu
skarbowego właściwy dla po-
datnika.

Zgodnie z art. 40 ustawy

o VAT, w przypadku gdy kwota
podatku została nadpłacona,
podatnikowi nie przysługuje
zwrot nadpłaty, jeżeli kwota
nadpłaconego w imporcie po-
datku pomniejszyła kwotę po-
datku należnego.

Brzmienie tego przepisu mo-

że przyprawić podatnika o ból
głowy, ale chodzi tu o to, że po-
datnikowi przysługuje zwrot
nadpłaconego podatku, pod wa-
runkiem że kwota ta nie po-
mniejszyła kwoty podatku na-
leżnego. W konsekwencji po-
mniejszenie podatku należnego
o nadpłacony podatek z tytułu
importu towarów nie podlega
zwrotowi.

PRZYPOMINA

Podatnik ma obowiązek
w terminie 10 dni, licząc od
dnia jego powiadomienia
przez organ celny o wysoko-
ści należności podatkowych,
wpłacenia kwoty obliczone-
go podatku. Niezapłacenie
podatku w terminie powodu-
je przekształcenie zobowią-
zania podatkowego w zale-
głość podatkową i naliczenie
odsetek za zwłokę.

PRZYPOMINA

W zakresie nieuregulowanym
przepisami ustawy o VAT do
należności podatkowych z ty-
tułu importu towarów należy
stosować odpowiednio prze-
pisy celne dotyczące poboru
i wymiaru cła, z wyjątkiem
przepisów dotyczących prze-
dłużenia terminu zapłaty, od-
roczenia płatności oraz in-
nych ułatwień płatniczych
przewidzianych w przepisach
celnych.

www.gazetaprawna.pl

GAZETA PRAWNA NR 135 (1244) 13 LIPCA 2004

DORADCA FIRMY

VAT w firmie

W zakresie, w jakim towary
i usługi są wykorzystywane
do wykonywania czynności
opodatkowanych, podatni-
kowi, o którym mowa w art.
15, przysługuje prawo do
obniżenia kwoty podatku
należnego o kwotę podatku
naliczonego.

Kwotę podatku naliczonego

stanowi w przypadku importu
towarów suma kwot podatku
wynikająca z dokumentu celne-
go. Jest to jednocześnie podatek
należny z tytułu importu towa-
rów u podatnika dokonującego
importu. Dokumentem celnym
może być dowód, świadectwo,
które jest związane z przywo-
zem towarów do Polski z pań-
stwa trzeciego. Dokument celny
musi informować o tym, że na-
stąpił import towarów, wskazy-
wać czas i miejsce, a także
przedmiot importu. Dokument
ten powinien również określać
kwotę podatku naliczonego. Do-
kumentem, który zawiera w so-
bie wszystkie te informacje jest
SAD (Jednolity Dokument Ad-
ministracyjny).

Biorąc pod uwagę import

usług, trzeba zauważyć różnicę
pomiędzy przepisami starej

i nowej ustawy o VAT. Otóż
zgodnie z art. 86 ust. 1 pkt 4 no-
wej ustawy o VAT, podatkiem
naliczonym, podlegającym odli-
czeniu, jest również podatek na-
leżny od importu usług.

Obowiązująca ustawa wpro-

wadziła obowiązek dokumento-
wania importu usług fakturą we-
wnętrzną. Jednakże dla celów
odliczenia podatku z tytułu im-
portu usług dokument ten nie
jest potrzebny.

Ustawa o podatku od towa-

rów i usług z 1993 r. nie pozwa-
lała na odliczanie podatku na-
leżnego od usług turystyki wy-
jazdowej oraz związanych ze
sprzedażą zwolnioną od podat-
ku oraz czynnościami niepodle-
gającymi opodatkowaniu. Obec-
nie zaś usługi turystki opodatko-

wane są na szczególnych zasa-
dach. Natomiast odliczanie po-
datku związanego ze sprzedażą
zwolnioną lub niepodlegającą
w ogóle opodatkowaniu nie
przysługuje na zasadach ogól-
nych.

Obniżenia kwoty lub zwrotu

różnicy podatku należnego nie
stosuje się do nabywanego przez
podatnika importu usług (czyli
usług z importu), w związku
z którymi zapłata należności jest
dokonywana bezpośrednio lub
pośrednio na rzecz podmiotu ma-
jącego miejsce zamieszkania, sie-
dzibę lub zarząd na terytorium
lub w kraju wymienionym w za-
łączniku nr 5 do ustawy, czyli
państwie stosującym szkodliwą
konkurencję podatkową. Dla za-
stosowania zakazu odliczenia po-
datku istotne jest w tych przypad-
kach, by należność za usługę była
zapłatą, która została przekazana
podmiotowi mającemu miejsce
zamieszkania, siedzibę lub za-
rząd w którymś z wymienionych
w załączniku państw lub teryto-
riów. Należą do nich m.in.: księ-
stwo Andory, Barbados, Belize,
Bermudy, Honkong, wyspa Jer-
sey, Kajmany, Księstwo Liechten-
steinu, Republika Malediwów.

Agnieszka Witkiewicz

Środki z bezzwrotnej
pomocy

Czy podmiotom importującym towary za
środki z bezzwrotnej pomocy zagranicznej

przysługuje prawo do zwrotu podatku naliczonego?

– Tak. Kwestię zwrotu podatku w takich przypad-

kach reguluje rozporządzenie ministra finansów
z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektó-
rych przepisów ustawy o podatku od towarów
i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.). Zgod-
nie z par. 23 ust. 1 tego rozporządzenia, zarejestro-
wanym podatnikom, którzy importują towary za
środki finansowe bezpośrednio im przekazane na
odrębny rachunek bankowy, na którym ulokowane
są wyłącznie środki z bezzwrotnej pomocy zagra-
nicznej, przysługuje zwrot podatku naliczonego.

Zwrot podatku nie dotyczy jednak kwot podatku

naliczonego:

◗

o które został pomniejszony lub mógł być pomniej-
szony podatek należny lub

◗

które zostały zwrócone przez właściwy urząd skar-
bowy na podstawie odrębnych przepisów.

Zwrot podatku dokonywany jest na warunkach

i w trybie określonym w tym rozporządzeniu.

CZYTELNICY PYTAJĄ

to poradnik wymiennokartkowy, który wprowadza bezpoÊrednio w zawi∏oÊci „nowej”
ustawy o podatku od towarów i us∏ug oraz wytycznych Dyrektyw dotyczàcych podatku
VAT, które obowiàzujà ju˝ tak˝e Polsk´.

Autorzy poradnika to specjaliÊci prawa podatkowego, którzy na co dzieƒ wspierajà swojà wiedzà
ró˝nego typu firmy, prowadzà liczne szkolenia oraz konferencje.

P O Z N A J „VAT U N I J N Y ”

– Z A M Ó W N A B E Z P ¸ AT N Y T E S T

„

VAT UNIJNY”

W JEDNYM MIEJSCU TO,

CO O PODATKU VAT

MUSISZ WIEDZIEå

Przepisy prawa polskiego i unijnego, omówienia, komentarze,

przyk∏ady, porady, porównania, orzecznictwo Europejskiego

Trybuna∏u SprawiedliwoÊci i sàdów polskich

unijny

Informacje i zamówienia:

0 801 626 666

PRZYPOMINA

Przepisy nowej ustawy o VAT
określają również przypadki,
w których podatnikowi nie przy-
sługuje prawo do odliczenia po-
datku naliczonego. Jedno z wy-
łączeń przewidzianych w art. 88
ust. 1 ustawy o VAT dotyczy im-
portu usług, za które płatność
jest przekazywana podmiotom
z państw stosujących tzw. szko-
dliwą konkurencję podatkową.

Odliczanie i zwrot podatku

REKLAMA

www.gazetaprawna.pl

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 135 (1244) 13 LIPCA 2004

Prawo w firmie

EKSPERT WYJAŚNIA

Zgłoszenie
spółki jawnej do KRS

W celu zgłoszenia spółki do rejestru przedsię-
biorców, prowadzonego przez sąd rejestrowy
w ramach Krajowego Rejestru Sądowego, nale-
ży wypełnić formularze zgłoszenia spółki jawnej
do rejestru przedsiębiorców (formularz taki
można otrzymać w urzędzie gminy), załączyć
do nich umowę spółki dostosowaną do przepi-
sów kodeksu dotyczących spółki jawnej, uwie-
rzytelnione przez notariusza albo złożone przed
upoważnionym pracownikiem sądu wzory pod-
pisów osób upoważnionych do reprezentowa-
nia spółki, dokument potwierdzający tytuł praw-
ny spółki do lokalu, w którym prowadzona bę-
dzie jej działalność, np. umowę najmu, a także
listę wspólników wraz z ich adresami.

Wypełnione formularze wraz z załącznikami należy

złożyć w sądzie rejestrowym, właściwym dla siedziby
spółki. Z chwilą wpisu spółki do rejestru przedsiębior-
ców, co ma miejsce w dniu wydania przez sąd postano-
wienia o wpisaniu spółki do rejestru, staje się ona spół-
ką jawną. Począwszy od tego dnia obowiązana jest ona
prowadzić działalność zgodnie z przepisami regulujący-
mi funkcjonowanie spółki jawnej.

Spółce jawnej przysługują wszystkie prawa i obowiąz-

ki stanowiące majątek wspólny wspólników spółki cy-
wilnej. Ponadto spółka jawna z mocy prawa przejmuje
wszelkie zezwolenia, koncesje i ulgi przyznane uprzed-
nio wspólnikom spółki cywilnej, chyba że ustawa lub de-
cyzja przyznająca zezwolenie, koncesję czy ulgę na to
nie zezwala. W rezultacie nie ma potrzeby dokonywania
żadnych dodatkowych czynności prawnych, które mia-
łyby przenosić majątek wspólników spółki cywilnej na
spółkę jawną ani też nie ma potrzeby ponownego wystę-
powania o zezwolenia, koncesje czy ulgi (chyba że prze-
pisy wprost to nakazują).

Obowiązek przekształcenia się spółek cywilnych pro-

wadzących przedsiębiorstwo w większym rozmiarze,
o którym mowa w treści art. 26 par. 4 k.s.h., poparty jest
sankcją w postaci grzywny, którą może nałożyć sąd re-
jestrowy. Sankcja ta wydaje się tylko teoretyczna, skoro
trudno wskazać źródło, z którego sąd miałby uzyskać
informacje o tym, że dana spółka cywilna osiągnęła
przewidziany ustawą próg przychodów. Urzędy skarbo-
we nie są bowiem obowiązane informować sądów
o przychodach uzyskiwanych przez spółki cywilne. Po-
nadto ustalenie wysokości przychodów spółki cywilnej
jest o tyle utrudnione, że podatnikami rozliczającymi
się z urzędem skarbowym są poszczególni wspólnicy,
a nie spółka cywilna.

Stary REGON i NIP

Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną
nie powoduje potrzeby występowania przez spół-
kę jawną o nadanie nowych numerów REGON
i NIP. Stosownie do treści par. 6 ust. 5 rozporzą-
dzenia Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r.
w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia
i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki na-
rodowej…, przekształcenie spółki cywilnej
w spółkę handlową nie wymaga nadania nowego
numeru REGON. Spółka jawna powstała z prze-
kształcenia spółki cywilnej funkcjonować będzie
pod starym numerem REGON.

W przypadku natomiast numeru NIP, zgodnie

z treścią art. 12 ustawy o zasadach ewidencji i iden-
tyfikacji podatników i płatników, przekształcenie
spółki cywilnej w spółkę handlową (w tym w jawną
w trybie określonym w art. 26 par. 4 kodeksu spół-
ek handlowych) nie powoduje obowiązku uzyskiwa-
nia nowego numeru NIP. W rezultacie spółka jaw-
na. powstała z przekształcenia spółki cywilnej, mo-
że posługiwać się dotychczasowym numerem NIP.
Konieczne jest jedynie złożenie w urzędzie skarbo-
wym zgłoszenia aktualizacyjnego, informującego
o przekształceniu.

Sławomir Skupień

Kodeks spółek handlowych (da-

lej k.s.h.) zawiera wyodrębniony
dział poświęcony przekształceniom
spółek (art. 551 i nast.). Jednocze-
śnie wśród przepisów regulujących
tworzenie spółki jawnej znajduje się
przepis (art. 26 par. 4 k.s.h.) mó-
wiący o możliwości przekształcenia
spółki cywilnej w spółkę jawną,
a w określonych przypadkach ko-
nieczności zarejestrowania spółki
cywilnej jako spółki jawnej.

Dwa tryby przekształceń

Przepis art. 26 par. 4 k.s.h. stano-

wi, że spółka cywilna może zostać
przekształcona w spółkę jawną, na-
kazuje też zgłoszenie do sądu reje-
strowego spółki cywilnej na takich
samych zasadach jak zgłoszenie no-
wo zawiązanej spółki jawnej, jeżeli
jej przychody netto ze sprzedaży to-
warów lub świadczenia usług w każ-
dym z dwóch kolejnych lat obroto-
wych osiągnęły wartość powodują-
cą, zgodnie z przepisami o rachun-
kowości, obowiązek prowadzenia
ksiąg rachunkowych, czyli równo-
wartość w złotych 800 000 euro.
Z chwilą wpisu do rejestru przed-
siębiorców spółka cywilna staje się
spółką jawną. Natomiast stosownie
do treści art. 551 par. 2 k.s.h. spół-
ka cywilna może dobrowolnie prze-
kształcić w spółkę handlową inną
niż spółka jawna (tzn. spółkę part-
nerską, komandytową, komandyto-
wo-akcyjną, z ograniczoną odpo-
wiedzialnością, akcyjną). Przepis
ten nie narusza przepisów art. 26
par. 4-6. Jednocześnie przepis art.
551 par. 3 stanowi, iż do przekształ-
cenia spółki cywilnej w spółkę han-
dlową inną niż spółka jawna stosu-
je się odpowiednio przepisy doty-
czące przekształcenia spółki jawnej
w inną spółkę handlową.

Mamy zatem do czynienia z róż-

nymi trybami przekształcenia spółki
cywilnej w handlową w zależności
od tego, czy przekształcamy spółkę
cywilną w spółkę jawną, czy też w in-
ną spółkę handlową. Spółka cywilna
w formie, w jakiej została wprowa-

dzona w 1964 r. do kodeksu cywilne-
go, wzorowana jest w dużej części
na rozwiązaniach przyjętych w ko-
deksie handlowym z 1934 r. dla
spółki jawnej, która to spółka jawna
z nieznacznymi zmianami została
przeniesiona do kodeksu spółek
handlowych. Oznacza to, że zasady
funkcjonowania spółki cywilnej
i spółki jawnej są zbliżone. Podsta-
wową różnicą jest obowiązek zareje-
strowania spółki jawnej w rejestrze
przedsiębiorców, przez co staje się
ona przedsiębiorcą, samodzielnym
podmiotem obrotu gospodarczego.
W konsekwencji spółka cywilna mo-
że zostać przekształcona w jawną
stosunkowo łatwo – poprzez zareje-
strowanie się jako spółka jawna, we-
dług zasad obowiązujących przy
tworzeniu spółki jawnej od podstaw.

Jak przygotować
umowę spółki jawnej

Dla przekształcenia spółki cywil-

nej w spółkę jawną konieczne jest
dostosowanie umowy spółki cywil-
nej do wymagań kodeksu spółek
handlowych dotyczących spółki jaw-
nej. Można tego dokonać bądź po-
przez zmianę treści dotychczasowej
umowy spółki cywilnej i ustalenie
tekstu jednolitego umowy, uwzględ-
niającego ewentualne wcześniejsze
zmiany, bądź poprzez zastąpienie
dotychczasowej umowy spółki nową
umową odpowiadającą przepisom
kodeksu spółek handlowych.

Zarówno w jednym, jak i w dru-

gim przypadku należy tego doko-
nać w drodze umowy wszystkich
wspólników spółki cywilnej. Wyni-
ka to z faktu, iż spółka cywilna jest
umową zawartą pomiędzy wspólni-
kami i tylko w drodze porozumie-
nia wszystkich wspólników umowa
ta może być zmieniona.

Zgodnie z treścią art. 25 k.s.h.,

umowa spółki jawnej powinna za-
wierać co najmniej oznaczenie
firmy (czyli nazwy) spółki, siedzi-
by spółki, określać wkłady wno-
szone przez każdego ze wspólni-
ków oraz ich wartość, określać
przedmiot działalności spółki,
a także określać czas trwania
spółki, jeśli jest on z góry ozna-
czony przez wspólników. W inte-
resie wspólników jest określenie
już w umowie udziału w zyskach
i stratach spółki, w przeciwnym
razie przyjmuje się bowiem, iż
wspólnicy mają równe prawa do
udziału w zyskach i stratach spół-
ki. W tym miejscu należy zwrócić
uwagę na dwa zagadnienia.
Pierwsze to sposób określenia
wkładów, a drugie to przedmiot
działalności spółki.

W przypadku określania

w umowie wkładów wspólników
może powstać wątpliwość, czy

wskazać wkłady pierwotnie wnie-
sione przez wspólników do spółki
cywilnej, czy też wkłady te okre-
ślić na nowo. Dodajmy, że pojęcie
wkładów wnoszonych do spółki
nie jest tożsame z pojęciem mająt-
ku spółki. Wkłady wspólników
mają charakter kapitału początko-
wego, który umożliwia spółce roz-
poczęcie działalności gospodar-
czej. Następnie w trakcie swojej
działalności gospodarczej spółka,
pomnażając (lub zużywając)
wkłady wspólników, tworzy mają-
tek spółki, który w istocie jest
wspólnym majątkiem wspólników.

Sąd rejestrowy w trakcie reje-

strowania spółki jawnej nie ingeru-
je w to, jak wspólnicy określają
i wyceniają swoje wkłady do spółki.
Również w formularzu wniosku
o wpisanie spółki jawnej do reje-
stru przedsiębiorców nie wpisuje
się wartości wkładów wspólników,
bowiem kodeks w odniesieniu do
spółki jawnej, odmiennie niż w sto-
sunku do spółki z ograniczoną od-
powiedzialnością i spółki akcyjnej,
nie operuje takim pojęciem jak ka-
pitał zakładowy. W rezultacie nie
ma przeszkód, by wspólnicy, dosto-
sowując dotychczasową umowę
spółki cywilnej do wymogów doty-
czących spółki jawnej, wskazali ja-
ko wkłady do spółki te wkłady, któ-
re wnieśli przy tworzeniu spółki cy-
wilnej. Bez znaczenia jest przy tym
fakt ewentualnego zbycia lub zuży-
cia przedmiotu wkładu niepienięż-
nego wniesionego uprzednio przez
wspólnika do spółki cywilnej. Jed-
nak nie ma również przeszkód, by
wspólnicy określili na nowo swoje
wkłady do spółki.

Z pojęciem wkładów związane

jest jednak pojęcie udziału kapita-
łowego wspólnika w spółce. Sto-
sownie do treści art. 50 k.s.h,
udział kapitałowy równy jest warto-
ści rzeczywiście wniesionego przez
wspólnika wkładu. Ma on znacze-
nie nie tylko dla rachunkowości
spółki, ale w przypadku zbycia
przez wspólnika ogółu swoich
praw i obowiązków w spółce, czyli
swojego udziału w spółce, jest on
istotny dla wyceny zbywanego
udziału. Udział kapitałowy pozwa-
la ponadto określić pozycję wspól-
nika w spółce w stosunku do in-
nych wspólników. Wydaje się za-
tem celowe odpowiednie określe-
nie udziałów kapitałowych po-
szczególnych wspólników w umo-
wie spółki. Jeżeli natomiast chodzi
o określenie przedmiotu działalno-
ści spółki, należy określić przed-
miot działalności gospodarczej
spółki na podstawie Polskiej Klasy-
fikacji Działalności, ze wskaza-
niem kodów poszczególnych ro-
dzajów działalności gospodarczej.

Przekształcenie spółki
cywilnej w jawną

Kodeks spółek handlowych zobowiązuje wspólników spółek cywilnych
prowadzących przedsiębiorstwo w większym rozmiarze do przekształce-
nia tej spółki w spółkę handlową. Najprostszym sposobem takiego prze-
kształcenia jest przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną.

PRZYPOMINA

W myśl przepisów kodeksu
spółek handlowych spółki cywil-
ne przekształcają się w spółki
jawne na podstawie przepisu
art. 26 par. 4 k.s.h., natomiast
spółki cywilne zamierzające
przekształcić się w inną spółkę
handlową mogą to uczynić jedy-
nie na podstawie ogólnych prze-
pisów kodeksu o przekształce-
niach spółek. W rezultacie, jedy-
ną podstawą prawną do prze-
kształcenia spółki cywilnej
w spółkę jawną jest przepis art.
26 par. 4-6 k.s.h.

www.gazetaprawna.pl

GAZETA PRAWNA NR 135 (1244) 13 LIPCA 2004

DORADCA FIRMY

Prawo w firmie

Konsekwencje
podatkowe

Przepis art. 93a par. 2 Ordy-

nacji podatkowej przewiduje, iż
osobowa spółka handlowa (czyli
również spółka jawna), powsta-
ła w wyniku przekształcenia in-
nej spółki niemającej osobowo-
ści prawnej, wstępuje we wszel-
kie, przewidziane w przepisach
prawa podatkowego, prawa
i obowiązki przekształconego
podmiotu.

W rezultacie spółka jawna

przejmuje wszelkie prawa i obo-
wiązki podatkowe spółki cywilnej.
Spółka cywilna nie jest w rozu-
mieniu prawa podatkowego likwi-
dowana i wspólnicy nie są zobo-
wiązani do ustalenia dochodu na
dzień likwidacji. Zmiana formy
prawnej przekształconej spółki
nie ma wpływu na status podatko-
wy wspólników.

Oznacza to, że zarówno ponie-

sione przez podatnika (wspólnika

spółki cywilnej) straty z tytułu
udziału w spółce przed jej prze-
kształceniem, jak i nabyte przez
niego przed przekształceniem
prawa do ulg inwestycyjnych, mo-
gą być przez niego rozliczone tak-
że po przekształceniu spółki cy-
wilnej w spółkę jawną.

Sławomir Skupień

Autor jest radcą prawnym w kan-

celarii prawniczej Wasylkowski

i Wspólnicy Sp. k. w Warszawie

Spółka cywilna umową

Czy spółka cywilna może zaciągać zobo-
wiązania i ponosić z tego tytułu odpowie-

dzialność?

– Nie. Spółka cywilna jest umową zawieraną pomię-

dzy wspólnikami, uregulowaną przepisami art. 860-875
kodeksu cywilnego. Nie jest odrębnym od wspólników
bytem prawnym (jak spółki handlowe, regulowane prze-
pisami kodeksu spółek handlowych), ale jedynie umową
regulującą zasady współdziałania wspólników dla osią-
gnięcia założonego przez nich wspólnego celu gospo-
darczego. Podmiotem wszelkich praw i obowiązków jest
więc nie spółka, lecz jej wspólnicy. Z tego powodu w ob-
rocie gospodarczym występują wspólnicy, a nie spółka.
To oni w swoim wspólnym imieniu zaciągają zobowią-
zania i nabywają prawa. Ważnym, z punktu widzenia
wspólników, postanowieniem przepisów kodeksu cywil-
nego jest przyjęcie zasady, iż za zobowiązania spółki
wszyscy wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie całym
swoim majątkiem. Osobisty charakter spółki cywilnej ja-
ko organizacji wspólników wiąże się również z tym, że
każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do repre-
zentowania spółki oraz prowadzenia jej spraw. Każdy
wspólnik jest też uprawniony do równego udziału w zy-
skach i stratach spółki, bez względu na rodzaj i wartość
wkładu, chyba że co innego ustalono w umowie spółki.

Współwłasność
łączna wspólników

Wniosłem jako wkład do spółki cywilnej
samochód ciężarowy, ale chciałbym go

sprzedać i kupić nowy. Czy mogę to zrobić?

– Nie. Wspólnicy spółki cywilnej wnoszą do spółki

określone w umowie wkłady, które stają się współwła-
snością łączną wszystkich wspólników. Jeżeli w umo-
wie spółki nie ustalono inaczej, domniemywa się, że
wkłady wspólników mają jednakową wartość. Ponie-
waż majątek spółki stanowi współwłasność wszystkich
wspólników, wspólnik nie może rozporządzać udzia-
łem w tym majątku ani udziałem w poszczególnych
składnikach tego majątku. W czasie trwania spółki
wspólnik nie może też domagać się podziału wspólne-
go majątku wspólników.

Umowa spółki jawnej

Co powinno się znaleźć w umowie spółki
jawnej?

– Umowa spółki jawnej powinna zawierać co naj-

mniej: oznaczenie firmy (czyli nazwy) spółki, siedziby
spółki, określać wkłady wnoszone przez każdego ze
wspólników oraz ich wartość, określać przedmiot dzia-
łalności spółki, a także określać czas trwania spółki, je-
śli jest on z góry oznaczony przez wspólników. W inte-
resie wspólników jest określenie już w umowie udziału
w zyskach i stratach spółki, w przeciwnym razie przyj-
muje się bowiem, iż wspólnicy mają równe prawa do
udziału w zyskach i stratach spółki.

Rejestracja
spółki w KRS

Chciałbym zarejestrować spółkę jawną
w rejestrze przedsiębiorców. Jakich for-

malności powinienem dopełnić?

– Należy wypełnić formularze zgłoszenia spółki

jawnej do rejestru przedsiębiorców (KRS), załączyć
do nich umowę spółki dostosowaną do przepisów ko-
deksu dotyczących spółki jawnej, uwierzytelnione
przez notariusza albo złożone przed upoważnionym
pracownikiem sądu wzory podpisów osób upoważ-
nionych do reprezentowania spółki, dokument po-
twierdzający tytuł prawny spółki do lokalu, w którym
prowadzona będzie jej działalność, np. umowę naj-
mu, a także listę wspólników wraz z ich adresami.

CZYTELNICY PYTAJĄ

UMOWA SPÓŁKI JAWNEJ

Zawarta w Warszawie w dniu 11 października 2003 r. pomiędzy

Renatą Bogdańską zamieszkałą w Warszawie przy ul. Siennej 125 m. 4 a

Sławomirem Boguckim zamieszkałym w Pruszkowie przy ul. Andrzeja 14 m. 62

§ 1

Strony niniejszej umowy, zwane „Wspólnikami”, oświadczają, że zawiązują spółkę jawną zwaną dalej „Spół-

ką”, zgodnie z postanowieniami art. 22-85 kodeksu spółek handlowych.

§ 2

Spółka prowadzi działalność pod firmą Bogdańska i Bogucki Spółka jawna. Spółka może używać firmy skró-

conej Bogdańska i Bogucki sp. j.

§ 3

Siedzibą Spółki jest Warszawa.

§ 4

Każdy ze wspólników wnosi do Spółki wkład o wartości 10 000,00 (dziesięć tysięcy) złotych i pokrywa go

w gotówce.

§ 5

Przedmiotem działalności Spółki jest:

32.3 32.30 Produkcja odbiorników telewizyjnych i radiowych, urządzeń do rejestracji i odtwarzania dźwięku

i obrazu oraz akcesoriów do nich

32.30.A Produkcja odbiorników telewizyjnych i radiowych, urządzeń do rejestracji i odtwarzania dźwięku i ob-

razu, z wyjątkiem działalności usługowej

32.30.B Działalność usługowa w zakresie instalowania, naprawy i konserwacji profesjonalnego sprzętu radio-

wo-telewizyjnego oraz sprzętu do operowania dźwiękiem i obrazem

§ 6

Czas trwania Spółki jest nieograniczony.

§ 7

Każdy wspólnik ma prawo reprezentować Spółkę. Prawo wspólnika do reprezentowania Spółki dotyczy

wszystkich czynności sądowych i pozasądowych Spółki.

§ 8

Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw Spółki. Każdy wspólnik może bez uprzedniej

uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności Spółki. W sprawach

przekraczających zakres zwykłych czynności Spółki wymagana jest zgoda wszystkich wspólników.

§ 9

Rozwiązanie Spółki powodują:

1) przyczyny przewidziane w umowie Spółki,

2) jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,

3) ogłoszenie upadłości Spółki,

4) śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,

5) wypowiedzenie umowy Spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,

6) prawomocne orzeczenie sądu.

§ 10

Każdy ze wspólników może wypowiedzieć umowę Spółki na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego.

Wypowiedzenia dokonuje się w formie pisemnego oświadczenia, które należy złożyć pozostałym wspólnikom.

§ 11

W sprawach nie uregulowanych umową mają zastosowanie przepisy kodeksu spółek handlowych oraz innych

obowiązujących aktów prawnych.

§ 12

Umowę niniejszą sporządzono w czterech jednobrzmiących egzemplarzach – po dwa dla każdej ze stron.

.............................

..............................

Renata Bogdańska

Sławomir Bogucki

PODSTAWA PRAWNA

◗

Ustawa z dnia 5 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037 ze zm).

◗

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. nr 137, poz. 926 ze zm.).

◗

Ustawa z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U.
nr 142, poz. 702 ze zm.).

◗

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i ak-
tualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń, oraz
szczegółowych warunków i trybu współdziałania służb statystyki publicznej z innymi organami prowadzący-
mi urzędowe rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej (Dz.U. z 1999 r. nr 69, poz. 763).

www.gazetaprawna.pl

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 135 (1244) 13 LIPCA 2004

Praca w firmie

Obowiązek przestrzegania ta-

jemnicy pracodawcy wynika nie
tylko z generalnej powinności
dbania pracownika o dobro pra-
codawcy wynikającej z kodeksu
pracy, ale także z ustawy o zwal-
czaniu nieuczciwej konkurencji.
Przekazanie, ujawnienie lub wy-
korzystanie cudzych informacji
stanowiących tajemnicę przed-
siębiorstwa albo ich nabycie od
osoby nieuprawnionej, jeżeli za-
graża lub narusza interes przed-
siębiorcy, stanowi czyn nie-
uczciwej konkurencji. Obowią-
zek przestrzegania tajemnicy
przedsiębiorstwa ciąży na oso-
bie, która świadczyła pracę na
podstawie stosunku pracy lub
innego stosunku prawnego na
rzecz danego przedsiębiorcy.
Tajemnica wiąże taką osobę
przez okres trzech lat od usta-
nia stosunku, chyba że umowa
stanowi inaczej albo ustał stan
tajemnicy.

Co jest tajemnicą
przedsiębiorstwa?

Za tajemnicę może być uznana

określona informacja, jeżeli speł-
nia łącznie trzy warunki:

◗

ma charakter techniczny, tech-
nologiczny lub organizacyjny al-
bo posiada wartość gospodar-
czą,

◗

nie została ujawniona do wiado-
mości publicznej,

◗

podjęto w stosunku do niej nie-
zbędne działania w celu zacho-
wania poufności.

Powszechnie przyjmuje się,

że informacja ma charakter
technologiczny, kiedy dotyczy
najogólniej rozumianych sposo-
bów wytwarzania, formuł che-
micznych, wzorów i metod dzia-
łania. Z kolei informacja organi-
zacyjna obejmuje całokształt
doświadczeń i wiadomości przy-
datnych do prowadzenia przed-
siębiorstwa, niezwiązanych bez-
pośrednio z cyklem produkcyj-
nym.

Informację nieujawnioną do

wiadomości publicznej można
zdefiniować jako informację nie-
znaną ogółowi lub osobom, które
ze względu na swój zawód lub
prowadzoną działalność są zain-
teresowane jej posiadaniem. Taka
informacja mieści się w pojęciu
tajemnicy, kiedy przedsiębiorca
ma wolę, by pozostała ona tajem-
nicą dla pewnych kół odbiorców,

konkurentów. Bez takiej woli,
choćby tylko dorozumianej, może
ona być nieznana, ale nie będzie
tajemnicą.

Informacja nieujawniona do

wiadomości publicznej traci
ochronę prawną, gdy każdy
przedsiębiorca (konkurent) do-
wiedzieć się o niej może drogą
zwykłą i dozwoloną, a więc np.
gdy pewna wiadomość jest przed-
stawiana w pismach fachowych
lub gdy z towaru wystawionego
na widok publiczny każdy facho-
wiec poznać może, jaką metodę
produkcji zastosowano. Tajemni-
ca nie traci zaś swego charakteru
przez to, że wie o niej pewne
ograniczone grono osób, zobo-
wiązanych do dyskrecji w tej spra-
wie, jak pracownicy przedsiębior-
stwa lub inne osoby, które przed-
siębiorca wtajemnicza w te zagad-
nienia.

Różnica między informacją
poufną a fachową

Istnieje różnica między wiado-

mościami odpowiadającymi tre-
ści pojęcia tajemnicy przedsię-
biorstwa a informacjami wcho-

dzącymi w skład powszechnej,
aczkolwiek specjalistycznej, wie-
dzy zdobytej przez pracownika
podczas zatrudnienia. Tajemnica
przedsiębiorstwa jest chroniona
z mocy ustawy o zwalczaniu nie-
uczciwej konkurencji przez cały
okres zatrudnienia oraz w ciągu
trzech lat od jego ustania, chyba
że strony uzgodniły inaczej lub
ustał stan tajemnicy.

Natomiast wiedza, doświad-

czenie i umiejętności zdobyte
przez pracownika podczas za-
trudnienia nie korzystają z usta-
wowej ochrony na rzecz przed-
siębiorstwa, chociaż ze względu
na zasadę swobody umów nie
można wykluczyć możliwości
zawarcia przez pracodawcę
i pracownika porozumienia, za-
wierającego klauzulę ogranicza-
jącą posługiwanie się tą wiedzą
w celach konkurencyjnych po
ustaniu zatrudnienia. Granica
między wiadomościami objęty-
mi pojęciem tajemnicy przedsię-
biorstwa a pojęciem powszech-
nej wiedzy z danej specjalistycz-
nej branży niewątpliwie jest nie-
ostra.

Jeżeli więc między stronami

dochodzi do sporu, czy wykorzy-
stane przez pracownika informa-
cje, np. przy uruchomieniu wła-
snej działalności gospodarczej,
powinny być zakwalifikowane ja-
ko składnik powszechnej, choć
fachowej wiedzy, czy też jako ta-
jemnica przedsiębiorstwa, rzeczą
pracodawcy jest wykazanie, że
podjął on niezbędne działania
w celu zachowania poufności
tych informacji i że stanowią one
wiadomości objęte tajemnicą je-
go firmy.

Danuta Klucz

PODSTAWA PRAWNA

◗

Artykuł 100 par. 2 pkt 4 ustawy
z dnia 26 czerwca 1974 r. – Ko-
deks pracy (Dz.U. z 1998 r. nr 21,
poz. 94 z późn. zm.).

◗

Artykuł 11 ustawy z dnia 16
kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji (Dz.U.
z 2003 r. nr 153, poz. 1503
z późn. zm.).

Za tydzień o umownym uregulowaniu
obowiązku przestrzegania tajemnicy
oraz o powinnościach pracodawcy
w zakresie zachowania poufności okre-
ślonych informacji – 20 lipca br. w do-
datku „Doradca Firmy”.

CZYTELNICY PYTAJĄ

Skorzystanie
z technologii
pracodawcy

Pracodawca nie zawarł ze mną umowy
o zakazie konkurencji po ustaniu zatrud-

nienia. Nigdy nie sprecyzował, jakie informa-
cje dotyczące jego firmy mają charakter pouf-
ny, a w prasie specjalistycznej publikowane by-
ły promocyjne artykuły o rodzaju i skuteczno-
ści wykorzystywanych u niego technik. Gdy
rozpocząłem działalność gospodarczą na wła-
sny rachunek z wykorzystaniem tych technolo-
gii, pracodawca zarzucił mi bezprawne wyko-
rzystywanie tajemnicy jego firmy. Czy w takim
przypadku mają zastosowanie przepisy
o ochronie tajemnicy przedsiębiorcy?

Obowiązek przestrzegania tajemnicy ściśle wiąże

się z obowiązkiem przedsiębiorcy podjęcia odpowied-
nich działań organizacyjnych i porządkowych w celu
utrzymania danej wiadomości w tajemnicy. Podjęcie
takich działań ma prowadzić do sytuacji, w której
chroniona informacja nie może dotrzeć do wiadomo-
ści osób trzecich w normalnym toku zdarzeń, bez żad-
nych specjalnych starań z ich strony. Przedsiębiorca
powinien ponadto poinformować pracownika o pouf-
nym charakterze wiedzy, techniki, urządzenia itp., co
jednak nie oznacza, że osoby, które przypadkowo we-
szły w posiadanie danej informacji, są zwolnione
z obowiązku zachowania jej w tajemnicy. Konsekwen-
cje niewykonania lub nienależytego wykonania obo-
wiązku zapewnienia poufności informacji lub powia-
domienia zainteresowanego pracownika o tym, że
przekazana mu wiadomość jest objęta tajemnicą
przedsiębiorstwa, obciążają przedsiębiorcę. Ponadto
decyzja o utajnieniu poszczególnych informacji nie
może wynikać tylko ze swobodnego uznania przedsię-
biorcy, lecz powinna opierać się na uzasadnionym
przypuszczeniu, że dana wiadomość nie była jeszcze
publicznie znana oraz że może być ona uważana za
poufną w świetle zwyczajów i praktyki danej branży
lub zawodu, a także że jej ujawnienie zagrażałoby lub
naruszałoby interes przedsiębiorcy. Informacja nie-
ujawniona do wiadomości publicznej to z kolei taka,
która nieznana jest ogółowi lub osobom, które ze
względu na swój zawód są zainteresowane jej posiada-
niem. Taka informacja mieści się w pojęciu tajemnicy,
kiedy przedsiębiorca ma wolę, by pozostała ona ta-
jemnicą dla pewnych kół odbiorców, np. konkuren-
tów, i wola ta dla nich musi być rozpoznawalna. Infor-
macja traci zaś ochronę prawną, gdy każdy inny
przedsiębiorca dowiedzieć się o niej może bez potrze-
by czynienia starań, a więc gdy, tak jak w przytoczo-
nej sytuacji, informacje takie zamieszczane są w pi-
smach specjalistycznych. Różnica między wiadomo-
ściami stanowiącymi tajemnicę przedsiębiorstwa a in-
formacjami wchodzącymi w skład powszechnej, acz-
kolwiek fachowej wiedzy zdobytej przez pracownika
w czasie zatrudnienia, polega zaś na tym, że zakres
tych drugich informacji nie podlega ochronie i mogą
być one wykorzystane przez pracownika, np. przy
uruchomieniu własnej działalności. Jeżeli natomiast
między stronami dochodzi do sporu w tym zakresie,
w interesie pracodawcy jest wykazanie, że podjął on
niezbędne działania w celu zachowania ich poufności
i że stanowią one wiadomości objęte tajemnicą jego
firmy. W przeciwnym razie wykorzystanie przez pra-
cownika we własnej działalności gospodarczej infor-
macji, względem których pracodawca nie podjął nie-
zbędnych działań w celu zapewnienia im poufności,
należy traktować w kategoriach użycia powszechnej
wiedzy z danej dziedziny, wobec której pracodawca
nie ma żadnych ustawowych uprawnień, natomiast
pracownik nie ma ograniczeń w ich wykorzystywaniu.

DOBRO PRACODAWCY.

OBOWIĄZKI PRACOWNIKA

Tajemnica firmy

pod ochroną

Niektórzy pracownicy, wykonując swoje obowiązki, stykają się z informa-
cjami stanowiącymi tajemnicę pracodawcy. Bywa też, że on sam wprowa-
dza zaufane osoby, najczęściej zajmujące kierownicze funkcje, w arkana
działalności swojej firmy. Rodzi to zagrożenie, że poufne informacje mo-
gą wyjść na zewnątrz i stać się łakomym kąskiem dla konkurencji. Dlate-
go przestrzeganie tajemnicy pracodawcy zostało zaliczone do katalogu
podstawowych obowiązków pracowniczych.

WARTO WIEDZIEĆ

Wiadomości, które nie mają
charakteru technicznego,
technologicznego lub organi-
zacyjnego albo nie posiadają
wartości gospodarczej, nie
mogą być na gruncie ustawy
o zwalczaniu nieuczciwej kon-
kurencji uznane za tajemnicę
przedsiębiorstwa. Ich ujaw-
nienie czy przekazanie nie sta-
nowi czynu nieuczciwej kon-
kurencji. Jednakże z reguły
działania takie będą stanowić
naruszenie obowiązków pra-
cowniczych.

WARTO WIEDZIEĆ

Pracowniczy obowiązek
ochrony tajemnicy odnosi się
do działalności pracodawcy,
a nie tylko zakładu pracy. Jeże-
li zatem pracodawca prowadzi
kilka zakładów, pracownicy są
zobowiązani do utrzymania
tajemnicy związanej nie tylko
z własnym zakładem pracy, ale
jakiejkolwiek tajemnicy, której
ujawnienie mogłoby narazić
pracodawcę na szkodę.

www.gazetaprawna.pl

GAZETA PRAWNA NR 135 (1244) 13 LIPCA 2004

DORADCA FIRMY

Zarządzanie w firmie

Obecnie obowiązuje militarna

struktura organizacji. Dyrektor trak-
tuje pracowników jak generał żoł-
nierzy. Pracuj ciężko, zwijaj się,
a przeżyjesz. Uważaj, co mówię, bo
jeśli nie, to cię odstrzelę! – tak obec-
ną rzeczywistość biznesową widzi
Ricardo Semler, dyrektor naczelny
brazylijskiego koncernu Semco.

Bez mikroterroryzmu

Zdaniem Semlera jest to forma

terroru. Słynny Jack Welch, były
dyrektor naczelny General Electric,
ze swoją skalą corocznej oceny pra-
cowników i zwalnianiem 10 proc.
tych, którzy trafili na dół listy, sto-
sował „mikroterroryzm”. Tracił po-
tencjał ludzi, którzy mogli odnaleźć
się na innych stanowiskach. Wysy-
łał też sygnał, że firma ma struktu-
rę militarną.

– Generałom przedsiębiorstw –

mówi Semler – nie są potrzebni lu-
dzie świadomi i wolni, a co się
z tym wiąże, kreatywni. Raczej swe-
go rodzaju niewolnicy. Na tym są
zbudowane wszystkie korporacje
świata. Ale to już mija.

Istotą zarządzania w wydaniu

Semlera jest uświadomienie, że lu-
dzie są istotami wolnymi. Mogą
działać we własnym interesie, a kie-
rując swoim życiem są szczęśliwsi
i bardziej wydajni.

Robić dziury w łódce

Ricardo przejął po ojcu niewiel-

ką firmę Semco w 1984 r. Teraz jest
to konglomerat 10 przedsiębiorstw,
z dochodem w ub.r. 212 mln dola-
rów, zatrudniający 3000 osób. Fir-
ma zaczynała od dostaw dla stocz-
ni, dziś wytwarza ponad 2000 pro-
duktów – od zmywarek do naczyń
po skanery. Świadczy także usługi
bankowe i z dziedziny ochrony śro-
dowiska oraz zarządza częścią dzia-
łalności takich koncernów jak Wal-
-Mart czy Carrefour. Przyjmuje tyl-
ko zlecenia specjalistyczne i skom-
plikowane, mające wysokie bariery
technologiczne i intelektualne.

Pracownicy sami decydują, co

chcą robić, w której części biznesu
mają działać, a nawet ile zarobią.
Ponieważ uczestniczą w zyskach
firmy (w ub.r. mieli do podziału
1 proc. dochodu), są zmotywowani
do podejmowania korzystnych wy-
borów i ulepszania produktu.

Nie ma tu rozbudowanych ciał

zarządczych, licznych wicepreze-
sów z sekretarkami, tytułomanii.
Ricardo nie ma nawet gabinetu.
W ciągu roku przez 2-3 miesiące
jest nieobecny. Firma jest jak łódka
rzucona na morze, w której robi on
jeszcze otwory, by ludzie aktywniej
szukali horyzontu. Oto kilka zasad,
które wprowadził:

◗

obecność na wszystkich spotka-
niach firmy jest dobrowolna,

◗

dwa z ośmiu krzeseł kierownic-
twa są przeznaczone dla przypad-
kowych pracowników, którzy ze-
chcą na spotkanie przyjść,

◗

nie ma biznesplanu, strategii, dłu-
goterminowego budżetu, dworu
prezesów, kodu ubioru i zakresu
obowiązków,

◗

pracownik sam decyduje, jakie
szkolenia są dla niego korzystne,
może wziąć 3-letni urlop z jakie-
gokolwiek powodu,

◗

pracownik może nie przychodzić
w dowolne dni, np. środy, ale
„zwróci” je po przejściu na eme-
ryturę.

Pusty budynek

Do Semco ciągną menedżerowie

z całego świata, by zobaczyć jak
i czy w ogóle działa? Gdy do cen-
trali w Săo Paulo na tydzień przyby-
ła ekipa CNN, okazało się, że w ca-
łym gmachu nie było ani jednego
pracownika. Dzień wcześniej
w Brazylii skończył się bowiem kar-
nawał. Potem ci z CNN-u stwierdzi-
li, że w Semco ludzie pracują więcej
niż gdzie indziej.

Swoją wizję zarządzania Semler

wykłada na uniwersytecie Harvar-
da. Furorę zrobiła jego pierwsza
książka „Maverick”, sprzed 11 lat.
W ub.r. wydał pracę „Seven-Day
Weekend”. Niektórzy żartują, że ty-
tułowy siedmiodniowy weekend tak
naprawdę oznacza siedmiodniowy
tydzień pracy.

Stanisław Klimaszewski

Jak przeprowadzić
rozmowę oceniającą?

Stosunki w naszym zespole są bardzo
dobre. Boję się, że oceny, które mamy

przeprowadzić, mogą je popsuć, gdyby wzbu-
dziły u pracowników wątpliwości. Nie chciała-
bym okazać się nieprzyjemna, ale muszę oce-
niać szczerze i sprawiedliwie. Jak powinna wy-
glądać taka rozmowa?

– Jeżeli obiektywnie przeprowadzona ocena miał-

aby doprowadzić do popsucia relacji w zespole, to
znaczyłoby, że jednak coś nie dzieje się najlepiej. Ow-
szem, i ocenianie, i bycie ocenianym jest trudne, ale
o uczciwą diagnozę, przekazaną w sposób nieraniący
nikt nie może mieć do pani pretensji. Taka jest rola
przełożonego. Co posłuży skuteczności rozmowy
oceniającej?

Prowadzący musi pamiętać o trzech absolutnie

podstawowych zasadach:

1) ocenia się wyniki pracy i zachowania, a nie pra-

cownika,

2) przedmiotem oceny mogą być tylko zachowania

związane z pracą czy rolą, jaką dana osoba odgrywa
w firmie,

3) generalnie ocena musi być skierowana ku przy-

szłości, tzn. na pierwszym planie powinny się znaleźć
plany poprawienia czegoś w przyszłości, a nie naga-
na za przeszłość.

Rozmowa oceniająca musi być prawdziwą rozmo-

wą. W przeciwnym razie pracownik, który nie będzie
miał możliwości zaprezentowania swoich racji, po-
trzeb i celów, wyjdzie z frustrującym poczuciem nie-
sprawiedliwości i niemocy. Łatwo sobie wyobrazić,
co powie innym. My zaś nie poznamy – być może
rzeczywistych – przyczyn złych efektów pracy ani
ewentualnego pomysłu na działanie naprawcze. I za
rok w trakcie kolejnej oceny znów będziemy zmusze-
ni rozmawiać o tym samym błędzie, a nawet potrak-
tujemy pracownika jako „recydywistę” i podejmiemy
drastyczną acz niesłuszną decyzję personalną.

A zatem – dialog, i to pełen szacunku. Jeśli przyj-

dzie nam poddać krytyce czyjeś poczynania, zrób-
my to w sposób nienaruszający godności osobistej
delikwenta. Inaczej przestaną się dla niego liczyć
względy merytoryczne, nie uzyskamy przyszłej po-
prawy, o którą przecież chodzi, ale jedynie negację
i opór. Dozujmy krytykę, pamiętając, że jej nadmiar
działa demobilizująco. Wskazujmy konkrety, bez
pozostawania na wysokim poziomie ogólności. Nie-
miłe uwagi formułujmy konstruktywnie, przedstaw-
my swoje oczekiwania, a także propozycję rozwiąza-
nia. I nie porównujmy osoby ocenianej z innymi
pracownikami – to wyjątkowo niesympatyczne i cał-
kiem nieskuteczne.

Aby klimat spotkania sprzyjał skuteczności i do-

brze zapisał się w pamięci pracownika, warto zasto-
sować zasadę kanapki: niech rozmowa rozpoczyna
się i kończy pozytywnymi uwagami o pracy danej
osoby (ale w trakcie raczej unikajmy przekładańca
nagana, pochwała, nagana…). Należy zachęcać oce-
nianego do mówienia, zadawać pytania, ale więcej
słuchać niż mówić – niektórzy nawet twierdzą, że
w proporcji 80:20.

Jeśli chodzi o pytania, niech to będą pytania otwar-

te, tzn. takie, na które nie można odpowiedzieć jed-
nym słowem – tak lub nie. Jeśli chodzi o słuchanie,
róbmy to uważnie, koncentrując się na całej wypowie-
dzi, a nie jej fragmentach. W żadnym razie nie prze-
rywajmy. Nie wyciągajmy pochopnych wniosków,
a gdy coś budzi nasze wątpliwości, stosujmy parafra-
zę, np. jeśli dobrze rozumiem… (i tu powtórzmy swo-
imi słowami myśl rozmówcy). Okazujmy zrozumie-
nie dla emocji, które oceniany przeżywa. Jednak z ca-
łym spokojem, ale stanowczo reagujmy na świadomy
brak grzeczności.

Rozmowę powinno zakończyć sformułowanie

wniosków i zadań, które będą przedmiotem oceny
podczas następnego spotkania. Pracownik powinien
je przyjąć i podpisać.

(DO)

CZYTELNICY PYTAJĄ

JAK TO ROBIĄ INNI.

RICARDO SEMLER, DYREKTOR NACZELNY SEMCO S.A.

Firma wolnych ludzi

Jeżeli masz wrażenie, że oto-
czenie zaczęło ci zagrażać, że
wszystko, co osiągnąłeś, nie
jest zbyt wiele warte, a do tego
twoja praca i załoga doprowa-
dza cię do szału, to prawdopo-
dobnie dopadło cię wypalenie
zawodowe.

Generalnie zespół wypalenia za-

wodowego występuje u osób, u któ-
rych długotrwały stres przekracza
możliwość zaadaptowania się. Ze-
spół ten bywa najczęściej skutkiem
jednoczesnego zaistnienia trzech
negatywnych czynników:

◗

wyczerpania emocjonalnego
(przygnębienie, rozdrażnienie,
wewnętrzne napięcie),

◗

poczucia miałkości, słabości swo-
ich osiągnięć,

◗

depersonalizacji (poczynania ru-
tynowe i obronne, cynizm i wizja
świata jako zagrożenia).

Menedżerowie są grupą, u której

kolejność ta jest odwrotna – naj-
pierw występują przejawy deperso-
nalizacji, potem odrzucenie osią-
gnięć, a efektem jest znużenie i wy-
czerpanie emocjonalne. O tym jed-
nak, czy rzeczywiście wypalenie na-
stąpi, decydują takie cechy danej
osoby jak m.in.: tolerancja na stres,

temperament, typ umysłu, system
wartości i postawa wobec pracy, sa-
moocena.

Powody do czujności

Aby stwierdzić, jak silne jest za-

grożenie w jego wypadku, mene-
dżer powinien przeanalizować cele
osobiste i zawodowe, jakie sobie
stawia, wartości, jakim hołduje,
swoje możliwości i predyspozycje,
a wreszcie umiejętność działania
w grupie. Dzięki temu dostrzeże za-
grożenie tkwiące w takich np. sytu-
acjach:

◗

cele firmy i/lub jej system wartości
nie zgadzają się z jego celami/war-
tościami, co więcej – otoczenie
nie aprobuje jego propozycji;

◗

to, co się w firmie głosi oficjalnie,
nie przystaje do tego, czego real-
nie się wymaga; droga do sukcesu
rynkowego bywa sprzeczna
z wartościami wyższego rzędu;

◗

wyniki egzekwuje się od mene-
dżera groźbą sankcji, nie towarzy-
szy im właściwa gratyfikacja fi-
nansowa czy pochwała; praca by-
wa rutynowa i nudna;

◗

nie ma możliwości rozwoju zawo-
dowego ani wzbogacenia kultury
pracy, a nawet zgłoszenia takiej
potrzeby;

◗

nie ma autorytetu u podwład-
nych;

◗

zespoły są skonfliktowane, także
wewnętrznie;

◗

kiedy zdrowie menedżera szwan-
kuje, uświadamia mu się, że obni-
żenie wydajności nie jest akcepto-
wane.

Jak zwalczać,
jak zapobiegać

Wypalenie zawodowe – jeśli się

na nie nie zareaguje – może dopro-
wadzić do szybkiego i przykrego za-
kończenia kariery. Dlatego, gdy je
odczujemy, niezbędne będą rady-
kalne kroki – całkowite oderwanie
od pracy (żadnych telefonów ani
maili), towarzystwo osób bliskich
i pełnych życzliwości. Sen w odpo-
wiedniej ilości, dieta bogata w wita-
miny i białko, spokój oraz ruch na
świeżym powietrzu.

Najlepiej jednak w ogóle nie do-

puścić nieprzyjaciela do siebie,
czyli stosować profilaktykę. Me-
nedżer powinien ustalić (i prze-
strzegać jej) hierarchię ważności
spraw, a to, co można – delego-
wać. Tworzyć życzliwe relacje
z ludźmi. Musi wreszcie znaleźć
czas na hobby i relaks.

Dorota Ciepielewska

STRES I SKUTKI.

WYPALENIE ZAWODOWE U MENEDŻERA

Relaksem w nieprzyjaciela

Pracownicy Semco sami ustalają swoje wyna-
grodzenia, uczestniczą w zyskach firmy, a nawet
decydują o przyjęciu czy zwolnieniu swoich me-
nedżerów. Mają prawo wziąć urlop na… 3 lata.

www.gazetaprawna.pl

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 135 (1244) 13 LIPCA 2004

Finanse w firmie

NR 28

■

Dobry lokal dla gastronomii

Prowadząc działalność tylko w sezonie i korzystając

z ruchomych bądź tymczasowych obiektów gastrono-
micznych, musisz zapewnić w nich warunki pozwalają-
ce utrzymać czystość i sprawność obiektu, a także unik-
nąć zanieczyszczenia artykułów.

■

Pracownik ma prawo do zwolnień

Pracownik może skorzystać ze zwolnienia okolicz-

nościowego (inaczej urlopu okolicznościowego)
w przypadkach uzasadnionych sytuacjami rodzinny-
mi. Przysługuje mu m.in. zwolnienie w wymiarze
dwóch dni roboczych – w razie własnego ślubu lub
gdy umrze jego małżonek, dziecko, ojciec, matka
lub ojczym.

■

Faktoring eksportowy

Pieniądze za dostarczone towary wcześniej, niż to

jest zapisane w umowie z kontrahentami, otrzymać
można tylko za pośrednictwem faktoringu eksporto-
wego. Ten rodzaj faktoringu dotyczy transakcji zagra-
nicznych, w tym wewnątrzwspólnotowych. Polega on
na nabyciu wierzytelności przez faktora, które po-
wstały w wyniku sprzedaży przez eksportera towa-
rów albo usług odbiorcom zagranicznym za pośred-
nictwem kredytu kupieckiego.

P.W.

Zamawiam prenumerat´
Twojego Biznesu na II pó∏rocze 2004 r.
179,40 z∏ 117,30 z∏* (26 numerów)
(9 numerów – lipiec i sierpieƒ GRATIS)

. . . . . . . . . . . . .

= . . . . . . . . . .z∏

(liczba egzemplarzy)

wartoÊç

nazwa firmy ...........................................................

adres .....................................................................

imi´ i nazwisko zamawiajàcego .............................

...............................................................................

stanowisko .............................................................

telefon/fax..............................................................

telefon komórkowy ................................................

e-mail .....................................................................

NIP .........................................................

OÊwiadczamy, ˝e jesteÊmy uprawnieni do otrzymania faktury VAT. Upowa˝niamy Paƒstwa
do wystawienia faktury VAT bez naszego podpisu. Wyra˝amy zgod´ na zamieszczenie naszych
danych osobowych w bazie Grupy Wydawniczej INFOR Sp. z o. o. i wykorzystywanie ich w celach
marketingowych (zgodnie z ustawà z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych,
Dz. U 133, poz. 883), z mo˝liwoÊcià wglàdu do swoich danych oraz prawem do ich
aktualizowania (skreÊlenie tekstu oznacza niewyra˝enie zgody).

podpis .........................................................

To si´ op∏aca

zyskujesz ponad 30% (179,40 117,30 z∏)

2 miesiàce prenumeraty (lipiec-sierpieƒ)
otrzymujesz GRATIS!

oferta wa˝na do 16 lipca

co tydzieƒ radzi firmom jak:

byç konkurencyjnym na rynku

zdobyç nowych klientów

dbaç o p∏ynnoÊç finansowà

wype∏nij i wyÊlij formularz
faksem: (0-22) 761 30 31

numerów otrzymasz

GRATIS

T4/28/03

DOBRA INFORMACJA DLA FIRM

Informacje i zamówienia: tel. (022) 761 30 30, 0 801 626 666, www.tb.infor.pl

Zamów prenumerat´ redakcyjnà
Twojego Biznesu na II pó∏rocze – 26 numerów
(lipiec-grudzieƒ 2004 r.)

* cena brutto

upon

zamówienia

prenumeraty

REKLAMA

W czerwcu br. o jedno z takich

skierowanych do osób starszych
ubezpieczenie poszerzyło swój
portfel polis Generali Życie T.U.
S.A. Nowy produkt towarzystwa
to ubezpieczenie na życie „Lew
Senior”. Ubezpieczenie to może
zakupić każda osoba między 50
a 75 rokiem życia, bez względu na
stan zdrowia. Możliwe sumy ubez-
pieczenia to 5000, 8000, 10 000,
15 000 i 20 000 zł. Ubezpieczenie
dostępne jest już od 25 zł mie-
sięcznie.

Specjaliści z Generali przy two-

rzeniu nowego produktu kierowali
się prostą kalkulacją. Osoby po
pięćdziesiątce w Polsce to według
danych GUS 11,3 mln osób. Stano-
wią oni prawie 30 proc. obywateli,
a na dodatek według tendencji de-
mograficznych odsetek ten w naj-
bliższym czasie będzie stale wzra-
stał. – Generali w Polsce, zgodnie
ze strategią światowej Grupy Gene-
rali, dąży do zapewnienia klientom
kompleksowej ochrony ubezpiecze-

niowej w każdej dziedzinie ich ży-
cia – wyjaśnia Dorota Fal, dyrektor
Departamentu Indywidualnych
Ubezpieczeń na Życie Generali Ży-
cie T.U. S.A. – Kierując się tą prze-
słanką, Generali zamierza ofero-
wać swoim klientom produkty do-
pasowane do każdej sytuacji i każ-
dego etapu ich życia, w tym także
produkty odpowiadające potrze-
bom „późniejszych” etapów życia.
To właśnie z myślą o takich oso-
bach i w odpowiedzi na zapotrze-
bowanie rynku stworzony został
„Lew Senior”.

Produkt rzeczywiście wyróżnia

się bardzo uproszczoną procedurą
przystąpienia do ubezpieczenia.
Nie ma nawet typowego dla ubez-
pieczeń na życie obowiązku wyko-
nywania badań medycznych. Do-
datkowo „Lew Senior” jest produk-
tem korzystnym finansowo, nie tyl-
ko ze względu na przystępną cenę
(dostępny jest już od ok. 83 gr
dziennie), ale także z uwagi na
fakt, że świadczenia z tego ubezpie-

czenia zwolnione są od podatku
spadkowego, dochodowego i tzw.
podatku Belki. Kolejnym atutem
produktu jest możliwość czasowe-
go zawieszenia opłacania składki
w okresie przejściowych kłopotów
finansowych.

Ubezpieczenie to jest skierowa-

ne przede wszystkim dla osób, któ-
re chcą zabezpieczyć rodzinę lub
innych bliskich na wypadek swojej
śmierci. Dzięki temu, że umowa za-
wierana jest na czas nieokreślony,
produkt gwarantuje ochronę ubez-
pieczeniową do końca życia – obo-
wiązuje ona przez 24 godziny na
dobę na całym świecie.

Oprócz funkcji ochronnej pro-

dukt pełni funkcję oszczędnościo-
wą. Ubezpieczony ma możliwość
gromadzenia środków finansowych
poprzez dokonywanie w dowolnym
czasie wpłat, które tworzą tzw. pre-
mię oszczędnościową.

Omówioną polisę można polecić

zwłaszcza osobom, które same
opłacają składki na obowiązkowe
ubezpieczenia społeczne, np.
przedsiębiorcom. Przy niewielkim
wydatku polisa pozwala na krótki
czas zabezpieczyć najbliższych,
a opcja oszczędnościowa daje moż-
liwość gromadzenia środków, które
mogą być wykorzystywane na fi-
nansowanie doraźnych potrzeb.

Zbigniew Biskupski

UBEZPIECZENIA.

PRZEDSIĘBIORCA POD OCHRONĄ

Dobra polisa dla seniora

Ze względu na stan zdrowia osoby w starszym wieku są zalicza-
ne przez towarzystwa ubezpieczeniowe do grup o zwiększonym
ryzyku. Z tego powodu oferta ubezpieczeń na życie dla tego
segmentu rynku jest bardzo ograniczona, a nieliczne oferowa-
ne na rynku produkty tego rodzaju są stosunkowo drogie. Na-
wet przy skromnym ubezpieczeniu w wysokości 10-20 tys. zł
roczna składka grubo przekracza 1 tys. zł. Dlatego każda nowa
oferta w tej dziedzinie godna jest uwagi.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Moj portfel z 11 lipca 08 (nr 135)
Praca i Podatki z 13 maja 2004 (nr 93)
Moj portfel z 18 lipca 08 (nr 140)
Dz U 2004 nr 121 poz 1263 id Nieznany
Dz U Nr 135 Poz 1140 W sprawie szkolenia i egzaminowania osób maj cych dostp do materiałów wybuchowy
ozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia lipca96 r (Dz U Nr1, poz G3)
ewolucjonizm wykłady + pytania, Ewolucjonizm wykład 13, EWOLUCJONIZM - wykład nr 13
Dz U 2004 nr 281 poz 2784
Zestaw Nr 135
Zobowiązania, ART 414 KC, Wyrok z dnia 13 lutego 2004 r
Temat 13, Pytania z tematu nr 13
Temat 13, Pytania z tematu nr 13
Dz U 2004 nr 141 poz 1492
D19200430 Ustawa z dnia 13 lipca 1920 r o uposażeniu pracowników kolei państwowych
MOJA FIRMA z 15 lipca 10 (nr 136)
Dz U 2004 nr 283 poz 2839
kpk, ART 523 KPK, WK 6/06 - postanowienie z dnia 13 lipca 2006 r
prawo telekomunikacyjne ust z dn 16 lipca 2004

więcej podobnych podstron