Piotr Adamczewski

22 maja 2012

Obce wpøywy w polskiej kuchni

Kuchnia prosto z mostu

Ruskie pierogi, befsztyk tatarski, koøduny litewskie, szwedzki stóø – a to wszystko polskie!

Poøo enie naszego kraju, z którego co jaki czas si cieszymy i okre lamy jako most mi dzy cywilizacjami, jest te , jak wiadomo, przyczyn pasma kl sk.
Po mo cie tym stale ganiaøy bowiem jakie wojska: ze wschodu na zachód i z póønocy na poøudnie. A to mongolskie czy tatarskie zagony usiøowaøy podbi
Europ , a to Francuzi ubrdali sobie, e osi d na Kremlu, a to Szwedzi uznali, i u nich zbyt zimno, wi c wybrali si na poøudnie. A wszyscy rozje d ali
mazowieckie równiny i zadeptywali maøopolskie pola. No i oczywi cie, na domiar zøego, chwytali branki, wyludniaø si kraj, a wsie i miasteczka pustoszaøy.
Pola le aøy odøogiem.

Jako urodzony optymista w ka dej sytuacji doszukuj si pozytywów. A wi c i tym razem zajm si korzy ciami, jakie wyci gn li Polacy z tych
niechcianych, a cz stych wizyt uzbrojonych s siadów i przybyszów z odleglejszych krain.

Oto sko noocy je d cy przywie li do nas pierogi i – jak twierdz niektórzy – pomysø na befsztyk tatarski. Szwedzi zostawili pod Zamo ciem swój stóø
(cho historycy twierdz , e to pomysø starego Zamoyskiego, który wystawiø rajtarom i ich królowi stóø za mury, by tam jedli, nie rujnuj c mu pi knego
miasta). Francuzi natomiast przeflancowali na polskie dwory wybitnych mistrzów kuchni, którzy szybko si spolonizowali i zostali na zawsze, odchudzaj c
i wysubtelniaj c przy okazji nasz kuchni . Rosjanie, chc c panowa nawet w kuchni, wcisn li nam ruskie pierogi oraz lekko zacieraj c lady – barszcz
ukrai ski. Swoje tropy zostawili nad Wisø tak e Czesi oraz Niemcy.

Nie mo na te zapomnie o spoøeczno ci ydowskiej, której ponadtysi cletnia obecno widoczna jest w ka dym polskim menu: karp po ydowsku, placki
ziemniaczane, sernik i piernik to tylko kilka przykøadów.

Obce wpøywy utrwaliøa epoka rozbiorów. Przez 123 lata w polskim kocioøku warzyli cudzoziemcy. I tak w dzisiejszej Maøopolsce, zwanej w dawnych latach
Galicj , króluj gulasze, ciel ce sznycle, ró nego rodzaju kluseczki czy strudle, przej te z kuchni austro-w gierskiej. Golonki w piwie, g z modr
kapust i grochem, pieczenie wieprzowe z kartoflami w tøustych sosach zawdzi czaj mieszka cy Wielkopolski, l ska i Pomorza pruskim zaborcom.
Podobnie na wschodnich rubie ach. Nad Bugiem i po prawej stronie Wisøy (z Warszaw wø cznie) znane s liczne odmiany kulebiaka, barszcze, pierogi,
kasze i wigilijna kutia, te stanowi ca spadek po carskich czasach.

Ale czas mijaø, przechodziøy stulecia i dzi mi dzy Odr a Bugiem zachwyca tubylców i cudzoziemców wspaniaøa polska kuchnia. Te radziwiøøowskie zrazy
z kasz gryczan , krupniki z eberkami, schaby nadziewane liwkami, no i ryby: szczupaki czy sandacze po polsku, czyli gotowane w warzywach i polane
masøem, a posypane posiekanym jajkiem na twardo, liny w mietanie lub podobnie przyrz dzane male kie karaski. Nie mo na te zapomnie o rakach,
bez których chøodnik wydaje si postn zupk . Da takich s setki, pewnie nawet z tysi c. A powstaøy wøa nie na mo cie.

*

Przepis po yczony od s siadów. Dzi stanowi on – co caøkiem jasne – chlub kuchni polskiej. ycz smacznego polskiego dania!

Ruskie pierogi

Na ciasto: 1/2 kg m ki, jajko, wrz ca woda. Na farsz: 8 rednich kartofli, 30 dag biaøego sera, du a cebula, sól, pieprz, olej

1

M k przesia i poøow wsypa do miseczki. Energicznie mieszaj c zalewa wrz tkiem, aby powstaøo g ste ciasto. Nie dopu ci , by utworzyøy si grudki.

2

Na stolnicy poø czy zaparzone ciasto z reszt m ki. Doda jajko. Zagnie na twarde ciasto, ale o konsystencji pozwalaj cej si waøkowa .

3

Obrane kartofle ugotowa i jeszcze ciepøe przepu ci przez malakser lub prask . To samo zrobi z biaøym serem. Obie masy poø czy w malakserze.

Drobno posiekan cebul podsma y na zøoto i doda do farszu. Doprawi sol i pieprzem do smaku.

4

Z rozwaøkowanego ciasta wykrawa kr ki (mo na szklank ) i zawija w nie farsz.

5

Brzegi pierogów smarowa biaøkiem lub wod , aby podczas gotowania si nie otwieraøy.

6

Wrzuca po kilka sztuk (by si nie polepiøy) do posolonego wrz tku i gotowa minut od wypøyni cia na wierzch.

Strona 1 z 2

Obce wpøywy w polskiej kuchni | Kuchnia prosto z mostu - Polityka.pl

2012-06-04

http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/rankingrestauracji/1526995,1,obce-wplywy-w-...

Wykonanie Javatech | Prawa autorskie © S.P. Polityka

Strona 2 z 2

Obce wpøywy w polskiej kuchni | Kuchnia prosto z mostu - Polityka.pl

2012-06-04

http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/rankingrestauracji/1526995,1,obce-wplywy-w-...