1

mgr Krystyna Korzeniewska
nauczyciel wych. fizycznego
w Szkole Podstawowej nr 4
w Augustowie.

ZAJĘCIA RUCHOWE W KSZTAŁCENIU

ZINTEGROWANYM Kl. I-III

SCENARIUSZ ZAJĘĆ RUCHOWYCH

Konstrukcja zajęć jest połączeniem edukacji ruchowo-zdrowotnej z

elementami edukacji przyrodniczej i społecznej, a nawet matematycznej

(stosunki potrzebne, kierunki, kształty geometryczne w otoczeniu, liczby

porządkowe) i polonistycznej (wypowiedzi uczniów podsumowujące zajęcia,

kultura słuchania i mówienia) w ramach kształcenia zintegrowanego

obowiązującego w klasach I – III.

Czynności ruchowe połączono fabułą odnoszącą się do działu

tematycznego związanego z Puszczą Augustowską i przyrodą naszego regionu.

Zajęcia te można przeprowadzić w naturalnym środowisku, ale można

treści przyrodnicze traktować jako osnowę zabaw ruchowych i ćwiczeń

realizowanych w pomieszczeniach szkolnych – KORYTARZ. W drugim

przypadku odwołujemy się do wyobraźni i zdobytych wcześniej wiadomości

przyrodniczych.

BLOK TEMATYCZNY:

W Puszczy Augustowskiej

Zwierzęta: roślinność w naszych lasach

OBSZARY EDUKACJI:

ruchowa, zdrowotna, przyrodnicza i

społeczna

2

TEMAT ZAJĘĆ RUCHOWYCH:

POKONYWANIE TORU PRZESZKÓD

Miejsce:

zastępcza sala gimnastyczna, korytarz szkolny

Przybory i sprzęt:

materace, ławeczki gimnastyczne, obręcze, pachołki,

piłki lekarskie 1kg.

Czas trwania:

45

min.

Liczba uczestników:

cała klasa (20 – 26 uczniów)

CELE OGÓLNE:

9 ćwiczenie umiejętności skupienia uwagi podczas zabawowych czynności

ruchowych

9 wyrabianie nawyku bezpiecznego wykonywania ćwiczeń

9 kształtowanie szybkiej i celowej reakcji spostrzegawczości orientacji

9 kształtowanie dyscypliny, umiejętności współdziałania w grupie

9 kształtowanie odpowiednich postaw w toku współzawodnictwa

9 rozwijanie wyobraźni

¾

ćwiczenie wytrwałości

¾

doskonalenie naturalnych form ruchu

¾

kształtowanie właściwej postawy ciała

¾

kształtowanie cech motoryki (szybkość, wytrzymałość, zwinność)

¾

wzmocnienie aparatu kostno – stawowo – więzadłowego

¾

doskonalenie umiejętności efektywnego relaksu

¾

utrwalanie pojęć związanych z edukacją ruchową

• utrwalenie pojęć związanych z tematyką przyrodniczą (nazwy zwierząt,

roślin, ciekawych miejsc w Puszczy Augustowskiej)

• kształtowanie poczucia przynależności do regionu
• przypomnienie zasad zachowania się w lesie
• kształtowanie postaw proekologicznych

3

CECHY OPERACYJNE

Uczeń potrafi:

– przygotować się do zajęć ruchowych

– zastosować się do zasad bezpieczeństwa podczas zajęć ruchowych

– wykonywać czynności ruchowe na miarę swoich możliwości zgodnie z

poleceniem

– porządkować i przygotować sprzęt sportowy pod kontrolą nauczyciela

– wyjaśnić znaczenie odpoczynku po intensywnej pracy i wysiłku

– zapamiętać określone pojęcia związane z krajobrazem i przyrodą Puszczy

Augustowskiej

– wyjaśnić jak należy zachować się na szlaku turystycznym

– współdziałać w grupie podczas zabaw ruchowych

METODY:

słowna (opowiadania, opis, rozmowa kierowana

samorzutne wypowiedzi) praktycznego działania

FORMY PRACY: indywidualna,

grupa (jednorodna i zróżnicowana)

zbiorowa

4

PRZEBIEG ZAJĘĆ

SYTUACJE DYDAKTYCZNE / OBSZARY EDUKACJI

SYTUACJE EDUKACYJNE-OPIS ĆWICZEŃ I ZABAW-

WIADOMOŚCI

EDUKACJA RUCHOWA I

ZDROWOTNA

EDUKACJA PRZYRODNICZA

I SPOŁECZNA

POJĘCIA

UTRWALANE

W TOKU

ZAJĘĆ

POSTAWY

ZACHOWANIA

KSZTAŁTOWANIE W

TOKU ZAJĘĆ

1. Moment organizacyjny:

zbiórka, sprawdzanie strojów

sportowych przedstawienie tematyki

zajęć przypomnienie zasad

zachowania się podczas zajęć

ruchowych

¾ Przypomnienie tematu dnia,

podkreślenie przynależności

do regionu i środowiska

przyrodniczego,

przypomnienie nauczania

współodpowiedzialności za

bezpieczeństwo

czystość, higiena

osobista,

bezpieczeństwo,

dyscyplina,

region

przyrodniczy

troska o własną higienę

(odpowiedni strój

sportowy, kultura

słuchania

2. Zabawa orientacyjno-porządkowa

cz. I – na sygnał (gwizdek)

1x bieg w dowolnym kierunku

2x ustawienie się dz. I chł. W dwóch

szeregach na wymaganych liniach

(DWA SZEREGI „DRZEW”)

3x dzieci naśladują sposoby

poruszania się zwierząt [dz. – sarenki,

chł. – wilki] Zabawa ze zmianą ról np.

zające

cz. II – na sygnał (klaśnięcie)

1x uczniowie ustawiają się w dwóch

kołach (chł. i dz.)

2x wszyscy uczniowie tworzą jedno

koło

3x ustawienie w rzędach dziewczynek

i chłopców

4x ustawienie w jednym szeregu

WIADOMOŚCI PUSZCZY

AUGUSTOWSKIEJ

¾ w Puszczy rosną drzewa

iglaste i liściaste

¾ w lesie żyje wiele gatunków

zwierząt, poruszają się w

charakterystyczny dla siebie

sposób (uczniowie w oparciu

o swoją wiedzę naśladują

zwinne sarenki i sprytne liski i

inne zwierzęta)

¾ w Puszczy Augustowskiej jest

wiele różnych jezior

¾ wyobrażam sobie jezioro

Necko – najlepiej nam znane

¾ ścieżki leśne są wąskie i

długie

Puszcza Park

Narodowy

drzewa iglaste,

drzewa liściaste,

nazwy zwierząt,

zwierzęta

chronione

jezioro,

kształt–koło,

owalny,

wielkość,

długość,

szerokość

Bezpieczne wymijanie,

uważne słuchanie,

przygotowanie do

zachowań

proekologicznych

szybkość reakcji,

ostrożność,

współdziałanie w

zespole

3. Doskonalenie naturalnych form

ruchu

a) marsz po obwodzie koła

- na palcach - RR uniesione w górę

krążenie dłoni

WIADOMOŚCI: „W LESIE”

¾ zrywamy szyszki, szukamy

nasionek

¾ chodzimy po wąskich leśnych

szyszki, nasiona

szlak turystyczny

zainteresowanie

otaczającym

środowiskiem

przyrodniczym

5

- na piętach – RR – w bok,

wyprostowane, zaciskanie pięści

- na zewnętrznych krawędziach stóp

RR swobodnie

- w przysiadzie

b) bieg po obwodzie koła

- ze zmianą tempa

- ze zmianą kierunku

- na czworakach

c) skoki

- podskoki obunóż

d) chód

- po wyznaczonych liniach

ścieżkach omijając wystające

korzenie i kamiennie

¾ zbieramy grzyby i jagody

¾ chowamy się w krzakach

¾ myśliwy ucieka przed dzikiem

¾ zając ucieka przed wilkiem

¾ spłoszone jelonki uciekają

przed hałasem

¾ na łące skaczą żabki, zajączki

¾ chodzimy po kładce nad

strumieniem

grzyby – nazwy

jagody

nazwy krzaków

ssaki leśne

mieszkańcy łąk

dokładność podczas

ćwiczeń

kształtowanie szybkości

reakcji

kształtowanie cech

motorycznych

- zwinność, gibkość

ostrożność podczas zajęć

ruchowych i wycieczek

4. Przygotowanie toru przeszkód:

wskazanie grupy uczniów rozkładających sprzęt w wyznaczonych

miejscach. Zwrócenie uwagi na geometryczne kształty sprzętu (materace,

ławeczki, obręcze, piłki, itp.)

Omówienie zasad podczas pokonywania toru przeszkód

sprzęt sportowy

ład i porządek

kształty

geometryczne w

naszym

otoczeniu

współdziałanie

zdyscyplinowanie

odpowiedzialność

bezpieczeństwo

5. Pokonywanie toru przeszkód

WERSJA I – „Na skraju lasu”

a) przeskok przez materac (rys. pkt.

1)

b) bieg po slalomie (rys. pkt.2)

c)

przeskoki zawrotne przez

ławeczkę (rys. pkt. 2)

d) bieg na czworaka po slalomie (np.

pkt.4)

e) skoki obunóż na materacach (np.

pkt. 5)

f) przejścia równoważne przez

ławeczkę (rys. pkt. 6)

g) skoki obunóż przez leżące obręcze

(rys. pkt. 7)

WIADOMOŚCI:

„WĘDRUJEMY LEŚNYM

SZLAKIEM”

¾ przeskakujemy nad

strumykiem

¾ mijamy krzewy malin i

jałowców

¾ przeskakujemy przez zwalone

drzewo leżące na leśnej

ścieżce

¾ biegniemy pod nisko

opadającymi gałęziami,

złamanymi przez burzę

¾ zające skaczą po leśnej

polanie

¾ przejście po wąskiej kładce

nad głębokim strumykiem

¾ chcemy wyjść z lasu, ale z

nogi spadł but, skaczemy na

jednej nodze

tor przeszkód

slalom

kierunki

szlak

turystyczny,

krzewy, drzewa,

prostokąt,

koło,

wielkość

długość,

szerokość,

liczebniki

porządkowe

uważne słuchanie,

zapamiętanie,

kolejność ćwiczeń,

wytrwałość w

pokonywaniu trudności,

dokładność,

zachowanie ostrożności,

wzbogacenie wyobraźni

dziecka

6

POWYÓRZENIE TORU 3 RAZY

WERSJA II – „W głębokim lesie”

a) obiegnięcie leżącego materaca

(rys. pkt 1)

b) skoki obunóż po slalomie (rys.

pkt. 2)

c) w

leżeniu na brzuchu

przeciągnięcie po ławeczce (rys.

pkt. 3)

d)

dowolne przeskoki przez piłki

lekarskie (rys. pkt. 4)

e) przetaczanie się po materacach

RR nad głową (np. pkt. 5)

f) przejście przez ławeczkę na

czworakach (np.-pkt.6)

g) szybkie przejścia przez leżące

obręcze (np. pkt. 7)

POWTÓRZENIE TOKU 3 RAZY

WIADOMOŚCI:

„W REZERWACIE

PRZYRODY”

¾ musimy ominąć wielkie

mrowisko na ścieżce

¾ zauważyliśmy młode

drzewka, podskakujemy

między nimi, aby zobaczyć

wierzchołki

¾ pod gałęziami musimy

pokonać zasadzone drzewo

¾ przeskakujemy przez duże

kamienie

¾ na słonecznej polanie bawimy

się na pięknej trawie

¾ przejść po wąskim drzewie

zwalonym nad strumykiem

¾ podmokłe bagienko, szybko

przeskakujemy,

żeby nie

przemokły nam buty

rezerwat

przyrody,

leśna polana,

teren bagienny

uważne słuchanie,

zapamiętanie,

kolejność ćwiczeń,

wytrwałość w

pokonywaniu trudności,

dokładność,

zachowanie ostrożności,

wzbogacenie wyobraźni

dziecka

6. Porządkowanie sprzętu:

Wyznaczona grupa uczniów pod kontrolą nauczyciela odnosi sprzęt na

wskazane miejsca.

sprzęt sportowy,

ład i porządek po

skończonej

zabawie

Współdziałanie,

współodpowiedzialność,

pomoc koleżeńska

7. Ćwiczenia uspokajające:

a) ćwiczenia oddechowe

b) ćwiczenia relaksacyjne

¾ leżymy pod drzewem,

spadający listek utrzymujemy

nad buzią jak najdłużej

wydmuchując powietrzem

¾ siad klęczny – naśladujemy

ruchy skrzydeł ptaków

relaks,

odpoczynek po

wysiłku

troska o własne zdrowie,

rola wypoczynku na

świeżym powietrzu

8. Podsumowanie zajęć, pożegnanie,

wypowiedzi uczniów związane z

przebiegiem zajęć, ukierunkowane

pytaniami nauczyciela

¾ Co robiliśmy podczas

dzisiejszych zajęć?

¾ Z jakim tematem były

związane nasze zajęcia?

¾ Czy wędrówki leśne mogą być

ciekawe?

zabawa ruchowa,

ćwiczenia

gimnastyczne,

ilustrowanie

ruchem

Kultura słuchania i

wypowiedzi

formułowania własnych

sądów

7

RYSUNEK – SCHEMAT TORU PRZESZKÓD

START

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

1. materac gimnastyczny

2. pachołki - slalom
3. ławeczka gimnastyczna
4. piłki lekarskie 1 kg

5. materace gimnastyczne
6. ławeczka gimnastyczna

7. obręcze (hula-hop)

Do obu wersji toru

wykorzystuje się to samo
ustawienie.

UWAGI METODYCZNE

Przedstawiony scenariusz opracowałam w oparciu o:

8

™ Program kształcenia zintegrowanego klas I-III

™ Podstawowe zasady prowadzenia zajęć z zakresu wychowania fizycznego

gwarantujące bezpieczeństwo, prawidłowy rozwój fizyczny uczniów i

kształtowanie dyscypliny niezbędnej w toku zajęć ruchowych

™ Doświadczenia własne z pracy z dziećmi w wieku wczesnoszkolnym

Dobór ćwiczeń i zabaw wynikał z bloku tematycznego dnia. Gwarantował

realizację określonych zadań dydaktycznych zarówno z zakresu edukacji

zdrowotno-ruchowej jak i przyrodniczej i społecznej.

Ćwiczenia i zabawy w naturalnym środowisku mają ogromne znaczenie w

procesie kształcenia. Bardzo dobrą okazją są wycieczki lub zajęcia terenowe,

podczas których można wykorzystać prezentowany scenariusz lub określone

jego fragmenty.

Nie zawsze istnieje jednak możliwość przeprowadzenia zajęć w lesie.

Prezentowany scenariusz jest propozycją przeprowadzenia w szkole ciekawych

zabaw i ćwiczeń wprowadzających dzieci za pomocą ich wyobraźni na „leśny

szlak”, który w rzeczywistości jest torem przeszkód zbudowanym ze sprzętu

sportowego. Z doświadczenia wiadomo, że dzieci lubią takie zajęcia.

Łączenie ćwiczeń i zabaw ruchowych w osnowy tematyczne odwołujące się

do określonych miejsc lub zdarzeń gwarantuje większe zainteresowanie uczniów

zajęciami, pozostawiając w ich pamięci dużą porcję wrażeń.

Prezentowana propozycja przewiduje na realizację zadań i wszystkie sytuacje

edukacyjne jedną godzinę lekcyjną. Przeprowadzenie tych zajęć wymaga jednak

dobrej organizacji, analizy celów i konieczności łączenia różnych form

aktywności dzieci.

Tor przeszkód zaplanowano w dwóch wersjach. Ze względu na obszerny

zakres utrwalonych pojęć z zakresu edukacji przyrodniczej obydwie wersje toru

przeszkód przewidziano w tym samym układzie sprzętu. Można wykorzystać

9

jedną z dwóch wersji lub obydwie. Nauczyciel decyduje czy uczniowie będą

wykorzystywać ćwiczenie ponownie ze zmianą fabuły.

Scenariusz zajęć ruchowych zintegrowanych z elementami innych obszarów

edukacyjnych przedstawiono w tabelce, aby ułatwić analizę sytuacji

edukacyjnych. Wyszczególniono też utrwalone pojęcia i kształtowane postawy

uczniów w toku zajęć.

Moim celem było podkreślenie znaczenia planowej i celowej edukacji

ruchowej w kształceniu zintegrowanym, oraz uświadomienie specyfiki i rangi

wychowania fizycznego i kształcenia zintegrowanego we wspólnej szkole.

Powyższa propozycja zajęć zachęca nauczycieli obu specjalności do

współpracy i wymiany doświadczeń.