Małopolskie Towarzystwo Ornitologiczne

Atlas awifauny l

ę

gowej - instrukcja

Celem programu jest poznanie aktualnego rozmieszczenia awifauny l

ę

gowej, jak równie

ż

monitorowanie

zmian rozmieszczenia poszczególnych gatunków.

Po ka

ż

dej wycieczce w teren wszystkie stwierdzone gatunki zaznaczamy na Zestawieniu Obserwacji

(karcie atlasowej). Na jednym notujemy obserwacje z okresu wiosenno-letniego (od 1 kwietnia do 30
wrze

ś

nia). Zaznaczenie gatunku na Zestawieniu polega na wpisaniu numeru najwy

ż

szej, stwierdzonej w

ci

ą

gu danego dnia, kategorii obserwacji. Wykaz kategorii znajduje si

ę

na odwrocie ka

ż

dego Zestawienia.

Zaznaczamy tak

ż

e, które

ś

rodowiska penetrowali

ś

my - przez jakie

ś

rodowiska przechodziła trasa przej

ś

cia

- zaczerniaj

ą

c odpowiednie prostok

ą

ty. Na odwrocie Zestawienia opisujemy dokładnie tras

ę

przej

ś

cia,

podaj

ą

c tak

ż

e nazwy najbli

ż

szych miejscowo

ś

ci.

Je

ś

li odwiedzamy ró

ż

ne

ś

rodowiska, np. park miejski, las, ł

ą

ki, pola, to powinni

ś

my w miar

ę

mo

ż

liwo

ś

ci gatunki spostrze

ż

one w ka

ż

dym z tych

ś

rodowisk zanotowa

ć

w oddzielnych kolumnach

Zestawienia, traktuj

ą

c je jak obserwacje z ró

ż

nych dni i poda

ć

dla ka

ż

dego

ś

rodowiska czas (od-do)

przebywania w tym

ś

rodowisku.

Zestawienie warto wypełni

ć

nawet wtedy, je

ś

li kto

ś

był w terenie tylko 1-2 razy w ci

ą

gu całego

sezonu wiosenno-letniego i obserwował zaledwie kilkana

ś

cie gatunków.

Podział obszaru bada

ń

na pola podstawowe i jednostki fizjograficzne

Obszar Polski południowo-wschodniej podzielono, wykorzystuj

ą

c siatk

ę

geograficzn

ą

, na prostok

ą

ty co 10

minut dł. geogr. i co 5 min. szer. geogr. Maj

ą

one wymiary ok. 12 km na 9 km i powierzchni

ę

ok. 108 km2.

Ka

ż

dy prostok

ą

t nazywamy polem podstawowym, zwanym tak

ż

e polem atlasowym. Taki podział terenu

ułatwia równomierne prowadzenie bada

ń

na całym terenie oraz sprawne opracowywanie wyników.

Obserwacje z ka

ż

dego pola podstawowego wpisuje si

ę

na oddzielne Zestawienia Obserwacji.

Zastosowano tak

ż

e podział na jednostki fizjograficzne (krainy geograficzne). S

ą

to obszary, które

wyró

ż

nili geografowie na podstawie struktury geologiczne i przyrodniczej terenu. Na obszarze Małopolski

wyró

ż

niono trzy du

ż

e jednostki fizjograficzne. S

ą

to: Wy

ż

yna Małopolska (24 64 m2), Podkarpacie

(16 216 km2.), Karpaty (19 620 km2.). Ka

ż

da z du

ż

ych jednostek dzieli si

ę

na szereg mniejszych jednostek

fizjograficznych. Je

ś

li przez pole podstawowe przebiega granica dwóch jednostek fizjograficznych i

prowadzimy obserwacje po obu stronach linii granicznej, to wypełniamy dwa zestawienia, oddzielnie dla
ka

ż

dej jednostki fizjograficznej. Wszystkie obserwacje s

ą

opracowywane oddzielnie dla ka

ż

dej jednostki

fizjograficznej, np. Beskid Niski, Równina Tarnobrzeska.

Na zał

ą

czonej mapce zaznaczono siatk

ę

prostok

ą

tów (pól podstawowych) oraz granice jednostek

fizjograficznych i ich numeracj

ę

. Pełny numer pola podstawowego składa si

ę

z trzech zespołów liczb, np.

86-06-2.11. Liczba po kropce oznacza numer konkretnego pola podstawowego. Mog

ą

to by

ć

numery od 1

do 12. Wszystkie wysyłane kserokopie map obejmuj

ą

jedno du

ż

e pole (zło

ż

one z 12 pól podstaw.).

Zamieszczony na kserokopiach "nr arkusza" jest naszym wewn

ę

trznym oznaczeniem ułatwiaj

ą

cym

odszukanie i wysyłk

ę

arkusza. Wszystkim współpracownikom wysyłamy kserokopie arkuszy mapek

obejmuj

ą

ce okolice zamieszkania. Je

ś

li jednak kto

ś

prowadzi obserwacje tak

ż

e na terenach bardziej

oddalonych, prosimy o zgłoszenie tego - wy

ś

lemy arkusze z podziałem na pola podstawowe tego terenu.

Je

ś

li kto

ś

ma trudno

ś

ci z ustaleniem, do której powierzchni lub jedn. fizjogr. zaliczy

ć

dany teren,

prosimy napisa

ć

do nas w tej sprawie. Je

ś

li jeste

ś

my na tym samym polu podstawowym przez kilka dni z

rz

ę

du, to ka

ż

dy dzie

ń

obserwacji zaznaczamy w oddzielnej kolumnie Zestawienia, tak jak byłyby to

wycieczki jednodniowe. Nie nale

ż

y ł

ą

czy

ć

obserwacji z kilku dni w tym samym terenie i wpisywa

ć

w jednej

kolumnie Zestawienia. Je

ś

li trasa wycieczki prowadzi przez granice dwóch lub wi

ę

kszej liczby powierzchni

podstawowych lub jedn. fizjograficznych, nale

ż

y jeszcze przed wyj

ś

ciem w teren zwróci

ć

uwag

ę

na miejsca

graniczne s

ą

siaduj

ą

cych powierzchni, a w terenie - po przekroczeniu granicy pola podst. lub jedn.fizjogr. -

notowa

ć

od nowa, oddzielnie, spostrze

ż

one gatunki ptaków, tak by mo

ż

na ze zakwalifikowa

ć

do odr

ę

bnego

pola atlasowego.

Na jednym Zestawieniu Obserwacji mog

ą

by

ć

zaznaczone obserwacje tylko z jednego sezonu

wiosenno-letniego lub jednego sezonu jesienno-zimowego.

Gatunki obserwowane w terenie, a nie wymienione w Zestawieniu wpisujemy w wolnych

rubrykach.

Przysyłanie wyników

Zestawienia obserwacji przysyłamy po zako

ń

czeniu sezonu w miesi

ą

cu pa

ź

dzierniku.

Przykład wypełnionego Zestawienia Obserwacji - pierwsza strona

Przykład wypełnionego Zestawienia Obserwacji - druga strona