Uproszczony schemat analizy widma MS
1. Poszukaj jonu macierzystego M+ oraz określ przybli\
oną masę cząsteczkową związku.
Pamiętaj, \
e niektóre związki (np. alkohole) mogą nie tworzyć jonu macierzystego (jeśli
to mo\
liwe, potwierdz
ewentualnie masę cząsteczkową i określ wzór sumaryczny związku
stosując Tablice Beynona).
2. Zastosuj regułę azotu (jeśli m/z dla jonu M+ jest liczbą nieparzystą, to cząsteczka zawiera
nieparzystą liczbę atomów azotu).
15 17 13
3. Obecność izotopów N, O, lecz w szczególności izotopu C (1.1% naturalnego
udziału), odpowiada za pojawienie się w widmie piku M++1. Sprawdz
, czy pik M++1
występuje i spróbuj obliczyć orientacyjną liczbę atomów węgla w cząsteczce według
następującego wzoru:
Liczba atomów węgla = [intensywność M++1 � 100% / intensywność M+] / 1.1%
4. Sprawdz
, czy jest obecny charakterystyczny pik izotopowy M++2, odpowiadający
obecności pierwiastków: Br, Cl, S. Je\
eli jest, określ obecność jednego z nich na
podstawie stosunku intensywności pików M+ i M++2 (intensywności M++2 względem M+:
Br  98%, Cl  33%, S  4%).
5. Sprawdz
czy są inne charakterystyczne piki odpowiadające typowym jonom
fragmentacyjnym, czy te\
jonom powstałym przez eliminację niektórych często
odrywających się rodników lub cząsteczek.
Typowe jony fragmentacyjne: Często odrywające się rodniki i cząsteczki:
I+ (m/z 127) I" (127)
CH2=NH2+ (m/z 30) CH3" (15)
CH2=OH+ (m/z 31) H2O (18)
CH2=CH-CH2+ (kation allilowy, m/z 41) CO (18)
i-C3H7+ (m/z 43) HCN (27)
CH3-Ca"O+ (kation acyliowy, m/z 43) C2H5" (29)
C6H5+ (m/z 77) C3H7" (43)
C6H5-CH2+ (kation tropyliowy; m/z 91) CO2 (44)
C6H5-Ca"O+ (m/z 105) CH2=CH2 (28)
(inne: patrz M. Szafran, Z. Dega-Szafran  Określanie struktury związków organicznych
metodami spektroskopowymi , Tablica 77. Wa\
niejsze jony fragmentacyjne, str. 214).
6. Je\
eli związek zawiera grupę karbonylową (ketony, aldehydy, kwasy karboksylowe,
amidy, estry), sprawdz
, czy znajdują się w widmie piki odpowiadające jonom
fragmentacyjnym przegrupowania McLafferty ego.
7. Określ ró\
nice mas między jonem macierzystym M+ a jonami fragmentacyjnymi. Spróbuj
przyporządkować im fragmenty struktury, a następnie zaproponuj drogę fragmentacji
(patrz np.: M. Szafran, Z. Dega-Szafran  Określanie struktury związków organicznych
metodami spektroskopowymi , Tablica 76. Główne drogi fragmentacji, str. 212).
Chemia Organiczna-konwersatorium; gr. A1; 2014/15Z (B. Kozik)