ŻYWIENIE WETERYNARIA W PRAKTYCE
dr n. wet. Agnieszka Kurosad, dr n. wet. Paweł Jonkisz, Szymon Kanafa*
Katedra Chorób Wewnętrznych z Kliniką Koni, Psów i Kotów Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
*student Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
Metody i schematy
WI
CEJ ZDJ
Ć AUTOR
m m
odchudzania zwierząt
Methods and schemes of weight loss in animals
Nadwaga i otyłość to skutki nadmier- Terapia nadwagi i otyłości składa się
nej akumulacji tkanki tłuszczowej z kilku elementów. Standardem jest
Streszczenie
w organizmie. Nadwagę definiuje się ograniczenie ilości przyjmowanych
W obecnych czasach nadwaga i otyłość
u psów i kotów stanowią poważny pro- jako zwiększenie masy ciała powy- przez zwierzę kalorii i zwiększenie
blem. Podstawy terapii to: prawidłowo żej 15% w stosunku do masy opty- wydatkowania energii na aktywność
dobrana niskokaloryczna dieta, zwięk-
malnej, natomiast otyłość  powyżej ruchową (6, 8, 13). Niemniej jednak,
szona aktywność ruchowa oraz właści-
30% (6, 13). Najczęściej przyczyna- biorąc pod uwagę to, że zwierzę samo
we zrozumienie przez właściciela real-
mi jest niedostosowanie ilości przyj- nie przygotuje ani nie poda sobie po-
nych potrzeb zwierzęcia. Pomiędzy od-
mowanych kalorii do zapotrzebowa- siłków, kluczową rolę odgrywa zmiana
chudzaniem zwierzęcia a skutecznym
nia energetycznego zwierzęcia, zbyt nawyków żywieniowych właściciela,
odchudzaniem jest znaczna różnica,
niska aktywność ruchowa lub oba a przede wszystkim zmiana jego sposo-
związana z długotrwałym utrzymaniem
efektu spadku masy ciała.
te komponenty. W przypadku kotów bu myślenia. Przy braku świadomego
czynnikiem wyzwalającym nadmier- odchudzania ze strony opiekuna psa
Słowa kluczowe
ny apetyt może być nieodpowiednie lub kota nie należy spodziewać się dłu-
pies, kot, odchudzanie
środowisko, powodujące stres, zde- gofalowych efektów, a jedynie efektu
nerwowanie czy depresję, lub niezro- odbicia (tzw. efektu  jo-jo ). Kolejnym
Abstract
zumienie przez właściciela potrzeb czynnikiem jest modyfikacja otocze-
Overweight and obesity in dogs and cats
behawioralnych zwierząt, wiązanych nia zwierzęcia, stworzenie  przyjazne-
have become serious problems now. An
jedynie z pokarmem (9, 12, 13). Cho- go środowiska , wprowadzenie miej-
adequately selected low-calorie diet,
a higher level of physical activity and
roba ta może rozwinąć się również sca odpoczynku (poduszki, budki dla
a proper understanding of the animal s real
wtórnie, w wyniku zaburzeń metabo- kotów, legowisko dla psa itp.), zabawy
needs are essential for a proper treatment.
licznych (tj.: niedoczynność tarczycy, (drapak, regularne spacery z psem, za-
There is a significant difference between
nadczynność kory nadnerczy, cukrzy- bawy ruchowe itp.) oraz spokojne miej-
weight loss and an efficacious weight loss
ca itp.), wskutek stosowania niektó- sce karmienia. Zrozumienie potrzeb
related to the effect of a prolonged main-
rych leków, stymulujących apetyt (np. behawioralnych psa lub kota pozwoli
tenance of weight reduction.
glikokortykosterydy, leki przeciwpa- właścicielowi kojarzyć próby nawiąza-
Keywords
daczkowe) czy przeprowadzenia za- nia kontaktu ze strony zwierzęcia nie
dog, cat, weight loss
biegów takich jak sterylizacja czy ka- tylko z zaspokojeniem uczucia głodu,
stracja (6, 13, 22). lecz również chęcią zabawy, spaceru
Niezależnie od przyczyny nadwagi czy dotyku (13, 19).
czy otyłości stosowane metody diagno- W medycynie człowieka, w terapii
styczne są te same i mogą ograniczać otyłości, wykorzystuje się również le-
się do wykorzystania prostych narzę- czenie farmakologiczne (leki lub suple-
dzi, tj.: wagowy pomiar masy ciała, wy- menty ograniczające łaknienie) i chi-
korzystanie skali oceny kondycji (BSC, rurgiczne, niestosowane jak dotąd
SHAPE), pomiary morfometryczne, in- u zwierząt (22). W literaturze można
deks tkanki tłuszczowej lub bardziej spotkać jedynie opisy przeprowadza-
zaawansowanych: technika impedan- nych u psów liposukcji, związanych
cji bioelektrycznej czy absorpcjome- z usuwaniem tłuszczaków, jako meto-
tria podwójnej energii promieniowa- dy mniej inwazyjnej niż zabieg chirur-
nia X (DEXA) (5, 8, 18). giczny (3, 11).
CZERWIEC " 6/2014
62
www.weterynaria.elamed.pl
ŻYWIENIE WETERYNARIA W PRAKTYCE
W przypadku terapii farmakolo- ciała. Podstawowym elementem są ni- Białko w diecie odchudzającej
gicznej u kotów, jak dotąd, nie ma do- skokaloryczne składniki, ograniczona Zwiększenie udziału białka w stosunku
stępnych bezpiecznych preparatów, ilość tłuszczów, podniesiony poziom do energii w diecie sprzyja bezpiecz-
natomiast u psów stosowano rekom- białka i substancji witaminowo-mi- nej utracie masy ciała u psów i kotów.
binaty leptyny lub selektywne inhibi- neralnych oraz dodatek składników Przykładowo zwiększenie zawartości
tory białek transportujących trójgli- funkcjonalnych. Wśród nich można białka z 35 do 45% energii skutkowa-
cerydy (MTP) (22). Doświadczalna wyróżnić te o działaniu redukującym ło u kotów zwiększeniem utraty tkanki
podaż rekombinatów leptyny psom łaknienie (np. guma guar z Cyamop- tłuszczowej o ponad 10%. Podobne re-
otyłym pozwoliła na wprost propor- sis tetragonobus, Psyllium, włókno uzy- zultaty uzyskano również u psów. Biał-
cjonalną do dawki i czasu stosowa- skane z rośliny z gat. Plantago czy ko charakteryzuje się silnym efektem
nia preparatu redukcję masy ciała. glucomannan z korzenia Amorpho- termicznym, zapewnia odczucie syto-
Niemniej jednak po zaprzestaniu ich phallus konjac), stymulującym me- ści i redukuje markery stresu oksyda-
podawania u zwierząt zaobserwowa- tabolizm komórkowy (skoniugowa- cyjnego (13) powstające podczas od-
no efekt odbicia (14). W przypadku ny kwas klawulanowy CLA, wyciąg chudzania.
stosowania mikrosomalnych inhibi- z rośliny Garcia cambogia, saponi-
torów białek transportujących trój- ny z korzenia żeń-szenia, chrom czy Włókno w diecie odchudzającej
glicerydy (mitratapide w preparacie beta-hydroksy-beta-metylomaślan) czy Włókno pokarmowe zawsze było wy-
Yarvitan oraz dirlotapide w prepara- teromogenezę (kofeina, katechiny zie- korzystywane jako tzw. element  wy-
cie Slentrol) stwierdzono zmniejszoną lonej herbaty, kapsaicyna) lub hamu- szczuplający diety . W momencie
absorpcję tłuszczów, redukcję apetytu jących wchłanianie tłuszczów (saponi- obniżenia kaloryczności produktu
i pobrania pokarmu, co miało przeło- ny z roślin z gat. Panax japonicus oraz objętość dawki zwiększano, wprowa-
żenie na obniżenie masy ciała odchu- owoców: Kochia scoparia, chitosan  fat dzając odpowiednią ilość włókna po-
dzanych psów o ok. 10%. Ubocznym blocker) (8, 17, 18). Zazwyczaj w die- karmowego. Wpływa ono korzystnie
efektem stosowania MTP były prze- tach odchudzających wykorzystuje na zmianę kompozycji ciała i stężenie
mijające wymioty, biegunka oraz pod- się synergizm działania składników cholesterolu we krwi podczas proce-
niesione stężenie enzymów wątrobo- funkcjonalnych, a typowym standar- su odchudzania, natomiast efekt ha-
wych (6, 22). dem jest łączenie L-karnityny, kwasu mowania łaknienia, zależny od ilości
Wprowadzenie leków do terapii od- CLA i włókna pokarmowego. włókna, jest wciąż dyskusyjny (21).
chudzającej może wspomagać proces W badaniach na psach satysfakcjo-
chudnięcia psów poprzez kontrolę Tłuszcz i węglowodany nujący efekt sytości osiągnięto dopie-
apetytu, redukcję wchłaniania tłusz- w diecie odchudzającej ro przy 21-proc. zawartości włókna
czów lub oddziaływanie na ośrodek Tłuszcz jest najlepszym z
ródłem ener- pokarmowego w suchej masie die-
sytości, niemniej jednak nie zastąpi gii, dostarcza jej 2 razy więcej niż ty, podczas gdy mniejsza jego ilość
stosowania odpowiedniej niskokalo- węglowodany czy białka. Dlatego (12-16% s.m.) nie dawała pożądane-
rycznej diety oraz zwiększonej aktyw- w dietach odchudzających jest pod- go efektu (6). Póz
niejsze doświadcze-
ności fizycznej. stawowym składnikiem, który podlega nia na psach z udziałem włókna roz-
W obecnych czasach odchudzanie ograniczeniu. Początkowo zmniejsze- puszczalnego i nierozpuszczalnego
zwierząt nie jest trudne, gdyż firmy nie zawartości tłuszczu w diecie odby- w aspekcie hamowania łaknienia przy-
żywieniowe dostarczają nam zróżni- wało się kosztem zwiększenia udziału niosły kolejne sporne rezultaty (4),
cowanych narzędzi wspomagających węglowodanów złożonych i włókna, co podsumowano konkluzją, iż sytość
odchudzanie (diety odchudzające ni- póz
niej białka. Takie połączenie, ni- nie wynika z pojedynczego składnika
skokaloryczne) oraz utrwalając proces skotłuszczowa (niskokaloryczna), ale diety niskokalorycznej, lecz z ich kom-
odchudzania (diety stabilizujące masę wysokobiałkowa dieta, redukuje za- pozycji, oraz że ocena sytości u zwie-
ciała po odchudzaniu), a rodzaj i ilość wartość tłuszczu w organizmie przy rząt jest niezwykle trudna w analizie,
zabawek (myszy, piłki, elektryczne ka- zachowaniu masy mięśniowej. Powyż- co może się przyczyniać do wysnuwa-
ruzele, laserowe zabawki, drapaki itp.) sza kompozycja ogranicza również nia błędnych wniosków.
oraz karmników (karmniki elektryczne, produkcję prozapalnych cytokin i ob-
konga itp.) dla zwierząt jest tak duża, niża stężenie trójglicerydów w surowi- Woda w diecie odchudzającej
że można dobrać odpowiednie prawie cy krwi. U ludzi stosowano różne typy Woda, obok włókna, jest drugim czyn-
dla każdego psa lub kota. Zasada jest diet odchudzających, m.in. niskotłusz- nikiem  rozrzedzającym gęstość ka-
jedna: należy wykorzystać we właści- czową dietę niskowęglowodanową, loryczną diety, dlatego u niektórych
wy sposób dostępne narzędzia, czyli w której eliminowano z
ródła cukrów odchudzanych psów lub kotów warto
dobrać dietę i zabawki i konsekwent- prostych i rafinowanych. Zapewnia- jest wprowadzić produkty wilgotne
nie je stosować/używać. ła ona szybką, lecz krótkoterminową z 70-82-proc. zawartością wody. Do-
utratę masy ciała (2). W przypadku datkowo stosowanie małych puszek
Etap I  dobór właściwej diety diet odchudzających dla zwierząt rów- lub saszetek diet odchudzających
Dieta odchudzająca jest specjalnym nież zaleca się węglowodany złożone ułatwia właścicielowi przestrzeganie
rodzajem pokarmu umożliwiającym z niskim lub średnim indeksem glike- podawania wyliczonej dawki pokar-
bezpieczną, kontrolowaną utratę masy micznym (16, 20). mowej (13).
CZERWIEC " 6/2014
64
www.weterynaria.elamed.pl
WETERYNARIA W PRAKTYCE ŻYWIENIE
Substancje dodatkowe oraz ocenie procentu tkanki tłuszczo- Etap III  zwiększenie
i nutraceutyki wej (karta indeksu oceny ryzyka) na- aktywności ruchowej
w diecie odchudzającej leży obliczyć dzienne zapotrzebowa- Po oszacowaniu zapotrzebowania
L-karnityna jest aminokwasem synte- nie energetyczne (DER) (8). Kalkulację energetycznego oraz dobraniu die-
zowanym de novo z lizyny i metioniny DER można przeprowadzić w oparciu ty i ustaleniu dziennej dawki istotne
w komórkach wątroby i nerek lub może o szacowaną optymalną masę ciała jest również opracowanie programu
być dostarczana w pokarmie. Podsta- i wówczas jego wartość powinna być ruchowego dla psa i kota. Wymusze-
wowym jej z
ródłem jest czerwone mię- początkowo równa (pies) lub mniejsza nie aktywności fizycznej jest prostsze
so, ryby i produkty nabiałowe. Aktyw- (kot) od ich zapotrzebowania spoczyn- w przypadku psa, któremu można za-
ność odchudzająca L-karnityny polega kowego (RER): proponować stopniowo wydłużane
na usprawnieniu transportu długo- (pies) DER = 1 x RER = 70 x m.c 0,75 spacery, bieganie, pływanie, zabawy
łańcuchowych kwasów tłuszczowych (kot) DER = 0,8 x RER = z innymi psami, frisbee itp. Aktywność
do mitochondrium, gdzie podlega- 0,8 x (70 x mc 0,75) (8). ruchowa kota jest trudniejsza do uzy-
ją oksydacji, co zwiększa dostępność Druga możliwość zakłada kalkula- skania, niemniej jednak znaczna mo-
energii dla procesów syntezy białek. cję DER w oparciu o bieżący pobór dyfikacja środowiska może wpływać
Wprowadzenie od 50 do 300 ppm kalorii i wówczas zwierzę otrzymuje na zmianę jego zachowania. Warto
L-karnityny do składu diet odchudza- zazwyczaj 50-85% aktualnego pobo- wprowadzić piętrowy drapak, założyć
jących znacząco poprawia bilans azo- ru kalorycznego (17). Niemniej jednak drabinkę do wspinania się, karuzele
towy, stymuluje utratę tkanki tłuszczo- ograniczenie pobrania energii powin- czy tunele z piłeczkami. Można, a na-
wej przy zachowaniu masy mięśniowej no być dostosowane do stopnia nad- wet jest to wskazane, włączyć właści-
(7, 10, 15). Natomiast skoniugowa- wagi czy otyłości, płci (psy) oraz ak- ciela do zabawy (wędka, myszy, piłki,
ny kwas klawulanowy (CLA) wykazu- tualnego poboru kalorii. Okazało się laser itp.), gdyż okazało się, iż część
je efekt antyadipogeniczny, hamując bowiem, że dostarczenie energii na po- kotów zjada większe ilości posiłków
aktywność desaturazy stearyno-CoA, ziomie 60% DER powoduje u psów ze względu na brak zainteresowania
w wyniku czego następuje hamowanie spadek wyjściowej masy ciała od 12% ze strony właściciela.
syntezy jednonienasyconych kwasów do 26% w okresie od 7 do 16 tygodni.
tłuszczowych i supresja procesu elon- Natomiast dostarczenie psom 40% Bezpieczne odchudzanie
gacji i desaturacji kwasów tłuszczo- energii z ich DER przez 12 tygodni da- Dobrze dobrana dieta, dawka pokar-
wych (15). CLA występuje w produk- wało bardzo zróżnicowaną utratę wyj- mowa i wzrastająca sukcesywnie ak-
tach nabiałowych, mięsie i tłuszczu, ściowej masy ciała od 4,8% do 27,8%. tywność ruchowa zapewniają bez-
może być również syntezowany de novo Podobne rezultaty uzyskano w bada- pieczne odchudzanie. Proces utraty
przez mikroorganizmy żwacza i niektó- niach na kotach (17, 18). masy ciała nie powinien być bardzo
re enzymy zwierzęce (18). Kwas ten wy- Drastyczne ograniczanie poboru szybki, zaleca się spadek wagi wyno-
stępuje w dwóch odmianach izomerów energii stosuje się zazwyczaj w celu szący 1-2% (maks. 3%) aktualnej masy
biologicznie czynnych: 9-cis, 11-trans skrócenia czasu odchudzania. Nie- ciała w ciągu tygodnia. Stopniowa, lecz
oraz 10-trans, 12-cis. Ten ostatni u lu- mniej jednak w rzeczywistości nie stała, utrata masy ciała zapewnia tzw.
dzi jest uważany za wykazujący działa- przynosi to zamierzonych efektów, bezpieczne i skuteczne odchudzanie,
nie prewencyjne przed akumulacją tria- a wręcz jest niewskazane, gdyż wy- bez następującego efektu  jo-jo i ry-
cylogliceroli w hodowli niedojrzałych wołuje silne uczucie głodu i pode- zyka wystąpienia stłuszczenia wątro-
komórek tłuszczowych (18). nerwowanie zwierzęcia, nadmierną by u kotów (6, 13, 19).
utratę beztłuszczowej masy ciała oraz Poniżej zamieszczono przykład
Etap II  oszacowanie efekt odbicia (efekt  jo-jo ), a u kotów tzw.  świadomego odchudzania psa ,
zapotrzebowania zwiększa ryzyko stłuszczenia wątroby w którym od pierwszych dni aktywnie
energetycznego (17, 18). Zalecone ograniczenie poda- uczestniczył właściciel.
Po zważeniu i oszacowaniu kondycji ży energii podczas odchudzania psa Suka hodowlana rasy australian cat-
(skala BSC, skala SHAPE) zwierzęcia i kota podano w tab. 1. tle dog o imieniu Blue (masa ciała:
BSC 4 5 6
% tkanki tłuszczowej 25-35 35-45 >45
PIES
Dzienne pobranie energii (kcal/kg m.c. 0,75)
75 (suka)  80 (pies) 60 (suka)  65 (pies) 50 (suka)  55 (pies)
zapewniające tygodniowo
2-proc utratę wyjściowej m.c.
KOT
30 25 20
Dzienne pobranie energii (kcal/kg m.c.)
Tab. 1. Zalecane pobranie energii podczas odchudzania psa i kota (17)
CZERWIEC " 6/2014
65
www.weterynaria.elamed.pl
ŻYWIENIE WETERYNARIA W PRAKTYCE
25,5 kg)  właścicielka zauważyła, dzającą. Równocześnie właścicielka wyliczono dzienną dawkę pokarmo-
iż pies przytył w okresie jesienno-zimo- zapewniła, iż pies lubi ruch i zgodzi- wą, wynoszącą 265 g. Ponieważ pro-
wym, a ponieważ chciała wprowadzić ła się na wprowadzenie zwiększonej ces odchudzania, w związku ze zmia-
ją w optymalnej kondycji w okres re- aktywności ruchowej, w postaci dłuż- ną karmy i restrykcją kaloryczną, mógł
produkcji, zdecydowała się na uczest- szych spacerów, zabaw z innymi psami być odebrany przez psa jako stres,
nictwo w programie odchudzania. oraz biegów przy rowerze. W związku zdecydowano się nie zmieniać dodat-
Po przeprowadzonym wywiadzie, z wcześniej podejmowanymi bezsku- kowo ani pór, ani częstości posiłków
zważeniu psa (aktualna masa ciała: tecznymi próbami odchudzania psa  zachowano 2 posiłki w godzinach,
25,5 kg) i ocenie kondycji (4/5 w ska- oraz trudnością związaną z prawidło- w których pies otrzymywał zazwyczaj
li BSC) ustalono, iż optymalna masa wą regulacją łaknienia zdecydowano pokarm.
ciała psa powinna wynosić 21-22 kg, się wprowadzić produkt niskokalo- Monitoring masy ciała uzupełnio-
co sugerowało obniżenie masy ciała ryczny (269,2 kcal/100 g) o zwiększo- no o pomiary morfometryczne, ogra-
o 3,5-4,5 kg (15-20%). nej zawartości białka (30%) i włókna niczone do oceny obwodu pasa, które
Z wywiadu uzyskano informacje, pokarmowego (28,1%). Taka kompo- właścicielka wykonywała w okresach
że pies akceptuje większość karm su- zycja składników odżywczych zwięk- tygodniowych (tab. 3) i zapisywała
chych różnych producentów, nie jest sza odczucie sytości, co w połączeniu w książeczce odchudzania. Wizyty
wybredny, ale przy większości wcze- z pozostałymi elementami diety sprzy- w gabinecie weterynaryjnym ustalo-
śniej stosowanych diet odchudzających ja skutecznemu odchudzaniu (tab. 2). no początkowo w okresach tygodnio-
nie udało się uzyskać wystarczającego Po oszacowaniu zapotrzebowania ka- wych, a w miarę postępów odchudza-
poziomu sytości i pies stale dopominał lorycznego psa (DER = 1 x [70 x 220,75] nia  2-tygodniowych.
się o jedzenie, co powodowało, że wie- = 712 kcal/dz./psa) ustalonego dla Czas odchudzania psa wynosił 8 ty-
lokrotnie przerywano terapię odchu- optymalnej masy ciała równej 22 kg, godni, podczas których masa ciała
Skład Analiza chemiczna
Włókno roślinne, odwodnione mięso drobiowe, gluten Białko: 30%; tłuszcz: 9,5%; węglowodany: 17,6%;
pszenny, tapioka, gluten kukurydziany, hydrolizat białka włókno pokarmowe: 28,1%; włókno surowe: 16,6%;
Dieta odchudzająca RC Satiety zwierzęcego, kukurydza, pszenica, tłuszcz zwierzęcy, Omega-6: 2,14%; Omega-3: 0,62%; EPA+DHA: 0,29%;
Weight Management pulpa buraczana, olej z ryb, minerały, FOS, olej sojowy, Ca: 0,91%; P: 0,71%; Na: 0,3%; L-karnityna: 30 mg;
łuski i ziarna psyllium, hydrolizat ze skorupiaków, chondroityna + glukozamina: 100 mg;
hydrolizat z chrząstek, wyciąg z nagietka ME: 269,2 kcal/100 g
Odwodnione mięso drobiowe, jęczmień, mąka Białko: 30%; tłuszcz: 10%; węglowodany: 26,9%;
kukurydziana, gluten pszenny, włókno roślinne, pulpa włókno pokarmowe: 17,3%; włókno surowe: 6,7%;
Dieta stabilizująca efekty buraczana, hydrolizat białka zwierzęcego, tłuszcz Omega-6: 2,08%; Omega-3: 0,41%; EPA+DHA: 0,2%;
odchudzania RC Weight Control zwierzęcy, minerały, drożdże, FOS, łuski i ziarna psyllium, Ca: 1,1%; P: 0,8%; Na: 0,5%; L-karnityna: 20 mg;
hydrolizat ze skorupiaków, hydrolizat z chrząstek, chondroityna + glukozamina: 50 mg;
wyciąg z nagietka ME: 329 kcal/100 g
Tab. 2. Charakterystyka (skład, analiza chemiczna) diety odchudzającej i stabilizującej masę ciała, wybranych w procesie odchudzania prezentowanego psa rasy australian cattle dog
Numer wizyty (co tydzień) Masa ciała psa (kg) Obwód w pasie (cm) Dzienna dawka pokarmowa (g)
0 25,5 62,5 265
1 25,5 62,0 260
2 25,1 60,5 255
3 24,2 58,0 250
4 23,1 57,0 250
5 22,8 57,0 250
6 22,4 56,5 250
7 21,9 56,5 255
8 21,3 56,0 255
Tab. 3. Monitoring procesu odchudzania psa rasy australian cattle dog (zmiany masy ciała, obwodu w pasie oraz korekta dawki pokarmowej, odnotowywane w okresach cotygodniowych)
CZERWIEC " 6/2014
66
www.weterynaria.elamed.pl
WETERYNARIA W PRAKTYCE ŻYWIENIE
obniżyła się z 25,5 do 21,5 kg (ob-
Wykres odchudzania psa
niżenie masy ciała o 16%), a obwód
w pasie zmniejszył się o 6,5 cm, co po-
26
zwoliło uzyskać pożądane  wcięcie
25,5 25,5 25,5
25,1
25
w pasie . Początkowe dwa tygodnie
24,5
odchudzania związane były z przy-
24,2
24
zwyczajaniem się psa do nowej diety
23,5
i dawki pokarmowej. Niemniej jed- 23,1
23
nak w ciągu pierwszych 5-7 dni do- 22,5 22,5
22 22
szło do stabilizacji łaknienia u suki,
21,5 21,5
która przestała upominać się o kolej-
21
ny posiłek. Wraz z postępem odchu- 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
dzania właścicielka zauważyła, iż pies okres pomiaru
jest bardziej aktywny i mniej się mę-
Wyk. 1. Wykres odchudzania psa rasy australian cattle dog
czy podczas wysiłku fizycznego oraz
chętniej w nim uczestniczy. Po osią- można wyeliminować wszystkie czyn- dium on Continuing Education for the
Practicing Veterinarian , 2000; 23: 73.
gnięciu pożądanej masy ciała zapro- niki ograniczające skuteczność odchu-
13. Laflamme D.P.: Companion animals
ponowano właścicielce psa  utrwale- dzania.
symposium: Obesity in dogs and cats: What
nie efektów odchudzania, poprzez
is wrong with being fat?  J. Anim. Sci. ,
wprowadzenie odpowiedniej diety Piśmiennictwo
2012; 90: 1653-1662.
1. Backus R.C.: Zapewnienie poczucia sy-
stabilizującej (tab. 2).
14. Lebel C., Bourdeau A., Lau D.: Biologic
tości.  Veterinary Focus , 2006; vol.16,
response to peripheral and central admi-
Na powyższym przykładzie przed-
no 1: 27-32.
nistration of recombinat human lepton
stawiono proces tzw. świadomego
2. Borne A.T., Wolfdheimer K.J., Truett
In dogs.  Obes. Res. 1999; 7: 577-585.
odchudzania psa, właściciel widział
A.A. et al.: Differential metabolic effect
15. MacIntosh MK.: Nutrients and compounds
potrzebę zmniejszenia masy ciała i ak- of energy restriction in dogs using diets
affecting body composition and metabolism.
varying in fat and fi ber content.  Obes.
tywnie uczestniczył w każdym etapie
 Compendium on Continuing Educa-
Res. , 1996; 4: 337-345.
programu odchudzania. tion for the Practicing Veterinarian ,
3. Bottcher P., Kluter S., Krastel D., Grevel
2001;23:18-28.
Dla porównania warto przedsta-
V.: Liposuction  removal of giant lipomas
16. Michael K.E., Bader A., Shofer F.S. et al.:
wić przypadek Meggi, 8-letniej suki
for weight loss in a dog with severe hip
Impact of time-limited feeding and diet ary
rasy labrador, ważącej 42 kg (BSC:
osteoarthritis.  J Small Anim Pract. , 2007;
kontent on weight loss In group  housed cat.
5/5; 50% powyżej zakładanej opty- 48(1): 46-48.
 J. Feline Med. Surg. , 2005; 7: 349-355.
4. Butterwick R.F., Hawthorne A.J.: Ad-
malnej masy ciała, równej 28 kg),
17. Nguyen P., Diez M.: Aspekty żywieniowe
vances in Dietary Management of Obesity
związane z otyłością.  Veterinary Fokus ,
mającej 104 cm w obwodzie klatki
in Dogs and Cats.  The Journal of Nu-
2006, vol.16, no 1: 33-38.
piersiowej i 87 cm w pasie. Właści-
trition American Society of Nutrition ,
18. Pibot P., Biourge V., Elliot D.: Encyclo-
ciele zgłosili psa do programu od-
1998, vol. 128, no. 12.
pedia of Feline Clinical Nutrition. Royal
chudzania, niemniej jednak mimo
5. Elliot D. A.: Metody badania składu ciała
Canin. Aniwa. 2008.
u psów i kotów.  Veterinary Focus , 2006;
wprowadzenia diety odchudzającej
19. Shearer P.: Literature Review  Canine,
vol. 16; no 1: 16-20.
nie odnotowywano efektów terapii. Feline and Human Overweight and Obe-
6. German A.: The growing problem of obesity
sity. BARK, Banfield Applied Research
Po wnikliwej rozmowie z właścicie-
in dogs and cats.  JN. , 2006. 136: 1940S-
& Knowledge Team. 2010: 1-8.
lami psa okazało się, że mieszkają-
1946S.
20. Skov A.R., Tourbro S., Ronn B. et al.:
ca z nimi starsza pani wzbogacała
7. Gross K.L., Zicker S.C.: L-Carnitine in-
Randomized trail on protein vs carbohy-
posiłek psa dodatkowymi kaloriami creases muscle mass, bone mass, and bone
drate in ad libitum fat reduced diet for the
density in growing large breed puppies.
(olej, resztki z obiadu, chleb z ma-
treatment of obesity.  Int. J. Obes. , 1999;
 J. Anim. Sci. , 2000; 78: 176.
23: 528-536.
słem itp.). 2-miesięczny wyjazd właści-
8. Hand M.S., Thatcher C.D., Remillard
21. Wolfsheimer J., West D.B., Kiene J et al.:
cieli psa (bez starszej pani) na urlop
R.L., Roudebush P.: Small Animal Clinical
Differential metabolic effect of caloric
przyniósł utratę 4 kg u suki, niemniej
Nutrition. Mark Morris Insitute, Topeka,
restriction using high-fat vs low-fat diets
jednak po powrocie zaobserwowano
Kansas 2000.
in dogs.  J. Vet. Int. Med. , 1994; 8: 154.
9. Heath S.: Beahvior problems and welfare.
efekt odbicia. Mimo prób właścicieli
22. Zoran D.L.: Obesity In dogs and cats:
[In:] Rochlitz I, editor. The welfare. Lon-
nie udało się ograniczyć dokarmiania A metabolic and endocrine disorders.  Vet.
don. Spronger 2005, vol. 3: 91-118.
Clin. Small. Anim. Elsevier Inc. , 2010;
psa przez starszą współwłaścicielkę,
10. Heo K., Odle J., Han I.K.: Dietary
40: 221-239.
w wyniku czego zakończono program
L-carnitine improves nitrogen utiliza-
odchudzania.
tion in growing pigs fed low-energy,
Konfrontując oba przypadki, moż- fat-containing diet.  J. Nutr , 2000; 130: dr n. wet. Agnieszka Kurosad
1809-1814.
na zauważyć, że większą potrzebę Katedra Chorób Wewnętrznych
11. Hunt G.B., Wong J., Kuan S.: Liposuction
odchudzania bezsprzecznie widać z Kliniką Koni, Psów i Kotów
for removal of lipomas In 20 dogs.  J Small
u ważącego 42 kg labradora, który Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Animal Pract. , 2011; 52 (8): 419-425.
znajduje się w grupie wysokiego ry- Uniwersytet Przyrodniczy
12. Kienzle E., Berger R., Ziegler D.,
zyka chorób współistniejących z oty- we Wrocławiu
Unshelm J.: The human-animal relation-
łością. Niemniej jednak nie zawsze ship and overfeeding In cats.  Compen- 50-366 Wrocław, pl. Grunwaldzki 47
CZERWIEC " 6/2014
67
www.weterynaria.elamed.pl
masa cia
ł
a (kg)