01 Organizowanie i wyposażanie obiektów handlowych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Donata

Andrzejczak

Organizowanie i wyposażanie obiektów handlowych
341[03].Z1.01

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom

2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr Ewa Adamczyk
mgr Małgorzata Sienna

Opracowanie redakcyjne:

mgr Maria Olejnik

Konsultacja:
dr

Bożena Zając

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 341[03].Z1.01
„Organizowanie i wyposażanie obiektów handlowych” zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik handlowiec 341[03].

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Handel – istota, zadania i klasyfikacja

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające 9
4.1.3. Ćwiczenia 9
4.1.4. Sprawdzian postępów 10
4.2. Przedsiębiorstwo handlowe

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające 16
4.2.3. Ćwiczenia 16
4.2.4. Sprawdzian postępów 19
4.3. Obiekty handlowe

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające 25
4.3.3. Ćwiczenia 25
4.3.4. Sprawdzian postępów 31
4.4. Wyposażenie obiektów handlowych

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające 39
4.4.3. Ćwiczenia 40
4.4.4. Sprawdzian postępów 44
4.5. Wyposażenie obiektów prowadzących działalność pomocniczą w handlu

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające 47
4.5.3. Ćwiczenia 48
4.5.4. Sprawdzian postępów 49
5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o organizowaniu i wyposażaniu

obiektów handlowych.

W poradniku zamieszczono:

− materiał nauczania, który pomoże ci poszerzyć wiedzę na temat organizowania

i wyposażania różnych obiektów handlowych,

− pytania sprawdzające, które pozwolą sprawdzić stopień przygotowania do rozwiązywania

ćwiczeń,

− ćwiczenia, które pozwolą ci ukształtować podstawowe umiejętności z zakresu

tematycznego jednostki modułowej,

− sprawdzian postępów, który na bieżąco pozwalać ci będzie kontrolować twoje postępy

w nauce.

Poradnik został zaplanowany w taki sposób, aby najpełniej przybliżyć zagadnienia, które

wiążą się z organizowaniem i wyposażaniem różnorodnych obiektów handlowych. Realizacja
kolejnych treści pozwala przyswoić wiedzę, jaką powinien posiąść technik handlowiec w tym
zakresie.

Treści są zgodne z podstawą programową i standardami wymagań egzaminacyjnych dla

zawodu technik handlowiec.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów i przepisów bhp oraz

instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. Przepisy te
poznasz podczas trwania nauki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

Moduł 341[03].Z1

Obsługa klienta

Moduł 341[03].Z1.02

Identyfikowanie zachowań

konsumentów

Moduł 341[03].Z1.04

Prowadzenie rozmowy

sprzedażowej w języku obcym

Moduł 341[03].Z1.03

Wykonywanie czynności

związanych z procesem sprzedaży

Moduł 341[03].Z1.01

Organizowanie i wyposażanie

obiektów handlowych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:

− posługiwać się podstawowymi pojęciami ekonomicznymi,
− określać najważniejsze instytucje podstawowych gałęzi prawa,
− korzystać z różnych źródeł prawa,
− podejmować decyzje o wykorzystaniu zasobów,
− podejmować decyzje ekonomiczne w procesie wymiany i konsumpcji,
− określać zasady gospodarowania zasobami rzeczowymi i finansowymi,
− określać wpływ działań marketingowych na funkcjonowanie jednostek organizacyjnych,
− wykazać zależność pomiędzy popytem a podażą,
− scharakteryzować czynniki kształtujące popyt,
− organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii i przepisami bezpieczeństwa

i higieny pracy,

− obliczać i analizować podstawowe wielkości ekonomiczne,
− interpretować dane statystyczne,
− prowadzić korespondencję biurową,
− stosować technologię komputerową i informacyjną.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:

− zidentyfikować istotę handlu,
− sklasyfikować handel,
− dokonać klasyfikacji podmiotów gospodarczych funkcjonujących w handlu,
− sporządzić schemat organizacyjny przedsiębiorstwa handlowego,
− określić rodzaje obiektów handlowych,
− scharakteryzować funkcje obiektów handlowych,
− określić czynniki decydujące o lokalizacji obiektów handlowych,
− sporządzić umowę najmu i dzierżawy lokalu handlowego,
− zaprojektować wygląd zewnętrzny sklepu,
− dobrać wyposażenie sali sprzedażowej do asortymentu i formy sprzedaży,
− zaprojektować salę sprzedaży detalicznej,
− posłużyć się nowoczesnym sprzętem technicznym,
− dobrać wyposażenie magazynu do asortymentu,
− zaprojektować wnętrze magazynu hurtowego,
− zaplanować uzupełniającą działalność usługową i produkcyjną,
− zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska dotyczące

funkcjonowania obiektów handlowych,

− zastosować wymagania ergonomii.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Handel – istota, zadania i klasyfikacja

4.1.1. Materiał nauczania

Handel bywa definiowany w różnorodny sposób. Najczęściej mówi się o wymianie

towaru lub usługi na pieniądze.

Przekazywanie towaru bądź usługi drugiej osobie poprzez sprzedaż wiąże się

z przekazywaniem prawa własności do tego towaru. Sprzedający przenosi na kupującego
prawo własności w zamian za to kupujący płaci umówioną cenę. Do wymiany pomiędzy
kupującym, a sprzedającym dochodzi tylko wtedy, gdy obie strony uznają taką wymianę za
ekwiwalentną.

Handlem najczęściej zajmują się wyspecjalizowane jednostki, pośredniczące w wymianie

pomiędzy podmiotami gospodarczymi.

Jednostki handlowe spełniają wiele różnorodnych funkcji:

1. Pośredniczą pomiędzy produkcją, a konsumpcją.

Współczesna gospodarka wymusza na uczestnikach procesu gospodarowania wzrost
efektywności działania. Wobec tego producenci skupiają się na wytwarzaniu dóbr, jakich
oczekują konsumenci, natomiast handlowcy zajmują się dostarczaniem tych dóbr do
odbiorców. Handlowcy poszukują producentów dóbr oczekiwanych na rynku oraz znajdują
nabywców dla dóbr, które zostały wytworzone.

2. Przekazują informację pomiędzy uczestnikami wymiany.

Podstawą sukcesu w każdym działaniu jest dostęp do aktualnej, precyzyjnej i wiarygodnej
informacji na podstawie, której podejmuje się decyzje gospodarcze. Szybko dostarczane
informacje z rynku pozwalają zarówno handlowcom, jak i producentom skuteczniej działać,
a ponadto dają większą satysfakcję uczestnikom procesu konsumpcji.

3. Organizują przebieg wymiany.

Większość jednostek handlu hurtowego obecnie zajmuje się organizowaniem przepływu
masy towarowej pomiędzy producentem a konsumentem. Pozwala to zmniejszyć koszty
transportu oraz dostarczać odpowiednią ilość towaru, dokładnie tam gdzie jest oczekiwany.
Specjalizacja jednostek handlowo-spedycyjnych w zakresie przemieszczania masy towarowej
doprowadziła do optymalnego wykorzystania kanałów dystrybucji oraz rozwoju
przedsiębiorstw logistycznych.

4. Rozliczają wymianę.

Jednostki handlowe najczęściej zajmują się organizowaniem rozliczeń finansowych
producenta i konsumenta. Dbają o bezpieczeństwo tych rozliczeń, kredytują sprzedaż
produktów, negocjują ceny, rabaty, upusty. Wystawiają dokumenty rozliczeniowe.

5. Upowszechniają informację o produktach i usługach.

Handel najpełniej może upowszechniać informacje o towarach, które znajdują się
w magazynach produkcyjnych i handlowych oraz o towarach, które mogą zostać wytworzone
o ile znajdzie się na nie zapotrzebowanie. Ponadto, informuje klientów, gdzie i w jaki sposób
dokonać zakupu pożądanego towaru. Znajomość rynku wynika z uczestnictwa jednostek
handlowych w procesie wymiany dóbr i usług. Informacje jakie zdobywają handlowcy są
najaktualniejsze, ponieważ wynikają z bezpośredniego kontaktu zarówno z producentem, jak
i z konsumentem.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Badają potrzeby rynku.

Każdego dnia pracownicy handlu spotykają się z klientami. Każdego dnia mogą więc uzyskać
ogromną ilość informacji na temat oczekiwań klientów w zakresie oferty towarowej i usług.
Badanie popytu nie ogranicza się tylko do rozmów z klientami. Potrzeby rynku można
rozpoznać metodami bezpośrednimi lub pośrednimi.

7. Organizują obsługę posprzedażową.

Aby sprostać rosnącym wymaganiom klientów, placówki handlowe organizują obsługę
posprzedażową. Jest to na ogół świadczenie usług związanych z instalacją, transportem,
doradztwem, serwisem nabywanych towarów. Taki zakres dodatkowych usług zwykle
związuje klienta z jednostką handlową na dłuższy czas. Wygoda, jakiej doświadcza klient
w związku z zakresem dodatkowych usług, zwykle jest czynnikiem przesądzającym
o przywiązaniu do jednostki handlowej.

8. Dbają o ciągłość zaopatrzenia.

Jednostki handlowe w swoich magazynach przechowują towary, aby zapewnić ciągłość
sprzedaży. Konieczność magazynowania towarów wynika z wielu względów, wśród których
należy wymienić różnice dotyczące czasu produkcji i czasu konsumpcji, odległość miejsca
wytwarzania od miejsca konsumowania dóbr oraz potrzeba zestawiania dóbr
komplementarnych.

9. Dbają o jakość towarów oferowanych do sprzedaży.

Jednostki handlowe, zgodnie z obowiązującym prawem odpowiadają za jakość towarów
wprowadzanych do obiegu handlowego. Odbiór jakościowy dokonywany jest na każdym
etapie obrotu towarowego. Pozwala to wykryć wady jawne w towarach zanim trafią one
w ręce klientów.

10. Przekształcają asortyment produkcyjny w asortyment handlowy.

Upraszczanie przepływu masy towarowej powoduje wykorzystywanie w dużym stopniu
opakowań zbiorczych lub o dużej pojemności jednostkowej. Do klienta towar musi jednak
trafić w takich porcjach, jakie są przez niego oczekiwane. Handel dostosowuje asortyment
produkcyjny do oczekiwań rynku, porcjując, przepakowując, sortując lub kompletując towar.

Klasyfikacja handlu

Handel klasyfikuje się według różnorodnych kryteriów. Wśród wielu najczęściej

wymienia się klasyfikacje według kryterium:
1. zasięgu:

światowy,

międzynarodowy,

krajowy,

regionalny,

lokalny,

2. szczebla obrotu:

skup,

hurt,

detal,

3. zorganizowania punktu sprzedaży:

stacjonarny,

ruchomy,

4. kontaktu z klientem:

bezpośredni,

pośredni:

• sprzedaż wysyłkowa,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

• sprzedaż z automatów,
• sprzedaż przez Internet,

5. formy własności:

prywatny,

państwowy,

6. przedmiotu obrotu:

artykułami spożywczymi,

artykułami gospodarstwa domowego,

chemicznymi,

budowlanymi,

artykułami wyposażenia wnętrz,

itd.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jak definiujemy handel?
2. Jakie funkcje pełni handel?
3. Jakie znasz kryteria klasyfikacyjne handlu?
4. Jakie rodzaje znasz rodzaje handlu?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Posługując się rzeczywistymi przykładami wymień i scharakteryzuj funkcje handlu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) wymienić kilka działających w regionie placówek handlowych,
2) posługując się przykładami wymienionych placówek wskazać, jakie pełnią funkcje,
3) wskazać różnice i podobieństwa w zakresie pełnionych funkcji.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− arkusz papieru,
− przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Dokonaj klasyfikacji placówek handlowych, posługując się różnymi kryteriami

klasyfikacyjnymi.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) dokonać wyboru kryterium klasyfikacyjnego,
2) zgodnie z wybranym kryterium sklasyfikować handel,
3) scharakteryzować handel sklasyfikowany zgodnie z wybranym kryterium.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

− arkusz papieru,
− przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) zdefiniować pojęcie handlu?

2) zdefiniować pojęcie wymiany ekwiwalentnej?

3) określić zadania handlu?

4) rozróżnić handel zgodnie z kryterium klasyfikacji?

5) klasyfikować handel według różnych kryteriów?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Przedsiębiorstwo handlowe

4.2.1. Materiał nauczania

Przedsiębiorstwa handlowe to wyspecjalizowane jednostki zajmujące się wymianą

towarowo-pieniężną, pośredniczące w przepływie towaru od producenta do konsumenta,
organizujące przemieszczenie masy towarowej i rozliczenia pomiędzy uczestnikami procesu
wymiany.

Przedsiębiorstwo handlowe jest jednostką gospodarczą wyodrębnioną pod względem

organizacyjnym, ekonomicznym i prawnym, wyposażoną w składniki materialne
i niematerialne, które służą do prowadzenia działalności gospodarczej.

Każde przedsiębiorstwo handlowe musi:

1) być indywidualnie oznaczone – czyli musi posiadać własną niepowtarzalną nazwę

i siedzibę,

2) dysponować własnym majątkiem,
3) tworzyć własną organizację pracy,
4) prowadzić dokumentację związaną z działalnością gospodarczą.

Głównym celem działania przedsiębiorstwa handlowych jest chęć osiągania korzyści

majątkowych, cel ten realizowany jest poprzez zaspakajanie potrzeb innych podmiotów
gospodarczych. Akceptacja rynkowa działań podejmowanych przez przedsiębiorstwa
zapewnia przetrwanie w środowisku konkurencji.

Przedsiębiorstwa handlowe jako główny uczestnik procesu wymiany oddziaływają na

inne podmioty gospodarcze funkcjonujące w

gospodarce. Kształtują popyt wprowadzając na

rynek produkty, których wcześniej nie było, upowszechniają informację o ofercie towarowej
i producentach, a także kreują ich wizerunek. Tworzą podaż, wpływając na ofertę
przedsiębiorstw produkcyjnych, wskazują nowe sposoby i kierunki zwiększania asortymentu
towarowego, są istotnym inicjatorem zmian technologicznych w zakładach produkcyjnych.

Rys. 1. Wzajemne oddziaływanie podmiotów uczestniczących w wymianie towarowej [źródło: opracowanie

własne]

Przedsiębiorstwa handlowe działają w określonych formach organizacyjno-prawnych

jako:
1) przedsiębiorstwa osób fizycznych,
2) spółki,
3) spółdzielnie,
4) przedsiębiorstwa państwowe.

Przedsiębiorstwo osoby fizycznej zazwyczaj dysponuje niewielkim kapitałem, co

z kolei rzutuje na skalę działania. Przedsiębiorstwa takie zatrudniają najczęściej członków
rodziny. Ma to związek z całkowitą odpowiedzialnością materialną, jaką ponosi właściciel
firmy, w związku z jej działalnością. Przedsiębiorstwa takie najliczniej występują
w gospodarce.

Spółki to forma prowadzenia działalności, przez co najmniej dwie osoby. Każda z osób

będących wspólnikiem spółki zobowiązana jest wnieść kapitał i ponosić odpowiedzialność za
zobowiązania, jakie powstają w trakcie działania przedsiębiorstwa. Zakres tej
odpowiedzialności jest jednak różny i zależy od formy prawnej jaką spółka przyjmie.

Przedsiębiorstwo handlowe

Producenci

Konsumenci

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Spółki mogą być prowadzone w formie:

1) spółek cywilnych,
2) spółek prawa handlowego:

osobowych:

· jawnych,
· partnerskich,
· komandytowych,
· komandytowo- akcyjnych,

kapitałowych:

· akcyjnych,
· z ograniczoną odpowiedzialnością.

Spółki cywilne działają w oparciu o przepisy Kodeksu Cywilnego (art. 860-875). Jest to

forma działania dla przedsiębiorców dysponujących niewielkim kapitałem, którzy

zobowiązują się dążyć do wspólnego celu gospodarczego poprzez wyznaczone działania.

Ponieważ wspólnicy takiej spółki solidarnie ponoszą odpowiedzialność za jej zobowiązania,

mają takie same prawa w zakresie reprezentacji i podejmowania wszystkich decyzji.

W jednakowym zakresie uczestniczą także w podziale zysku.

Spółki handlowe działają w oparciu o przepisy Kodeksu Spółek Handlowych

z 2000 roku i Kodeksu Handlowego 1934 roku.

Spółki osobowe są formą prowadzenia działalności, w której grupa ludzi podejmuje

działania dla realizacji wspólnych celów. Wspólnicy spółek osobowych wnoszą różnorodne

wkłady do spółki, które stanowią kapitał zakładowy. Podstawową cechą wyróżniającą te

spółki spośród innych jest to, że wspólnicy ponoszą całkowitą odpowiedzialność za działania

spółki. Wszelkie zobowiązania i roszczenia zabezpieczane są majątkiem spółki i majątkiem

osobistym wspólników.

Spółka jawna jest pod wieloma względami podobna do spółki cywilnej. Jej

funkcjonowanie jest oparte na bezpośrednim udziale i zaangażowaniu wspólników w prace

spółki. Dla jej utworzenia nie trzeba dużego kapitału. W akcie założycielskim określa się

przedmiot działania spółki, jej nazwę (firmę), rodzaj i wartość wkładów wnoszonych przez

wspólników. W spółce tej wspólnicy uczestniczą w zyskach i stratach na zasadach równości,

bez względu na wysokość wniesionych wkładów, chyba że w umowie spółki określili inne

zasady. Jest to forma prowadzenia niewielkich rozmiarów przedsiębiorstw handlowych.

Spółka partnerska jak inne spółki osobowe oparta jest także na bezpośrednim udziale

i zaangażowaniu wspólników w prace spółki. Zasadnicza różnica w działaniu spółki polega

na tym, że mogą ją utworzyć tylko osoby wykonujące wolny zawód

. Każdy wspólnik –

partner ma prawo reprezentować spółkę i prowadzić jej sprawy, chyba że w umowie spółki

zawarto inny zapis. Największą zaletą tej spółki jest to, że partnerzy nie ponoszą

odpowiedzialności za zobowiązania spółki będące wynikiem wykonywania przez partnera

wolnego zawodu lub będących wynikiem działań osób zatrudnionych przez spółkę. Spółki te

nie mogą prowadzić typowej działalności handlowej. Zajmują się świadczeniem usług.

Spółka komandytowa to kolejna spółka osobowa. W spółce tej występują dwa rodzaje

wspólników: komplementariusze – odpowiadający bez ograniczeń za zobowiązania spółki,

oraz komandytariusze – ograniczający swoją odpowiedzialność do wysokości

zadeklarowanego wkładu. Sprawy spółki prowadzone są najczęściej przez

komplementariuszy. Komandytariusze mogą być jedynie pełnomocnikami, a ich wpływ na

działalność spółki jest ograniczona.

Spółka komandytowo-akcyjna łączy w sobie cechy spółki osobowej i kapitałowej.

W spółce istnieją dwa rodzaje wspólników: komplementariusze i akcjonariusze. Wspólnicy

Wolny zawód w rozumieniu ustawy wykonują: adwokat, aptekarz, architekt, biegły rewident, broker ubezpieczeniowy,

doradca podatkowy, księgowy, lekarz, lekarz stomatolog, lekarz weterynarz, notariusz, pielęgniarka, położna, radca prawny,
rzecznik patentowy, rzecznik majątkowy, tłumacz przysięgły.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

tworzący spółkę mają możliwość pozyskania kapitału na jej rozwój bez narażania się na
przejęcie spółki przez konkurencję. Pozyskanie to następuje poprzez emisję i sprzedaż akcji
przedsiębiorstwa. Do utworzenia takiej spółki konieczny jest kapitał zakładowy w wysokości
co najmniej 50 000 złotych.

Spółki kapitałowe tworzone są w celu kumulacji kapitału na potrzeby prowadzenia

działalności gospodarczej i realizacji ustalonych zamierzeń. Tworząc spółkę i podejmując
w jej imieniu zobowiązania wspólnicy ryzykują jedynie utratę wkładów w kapitał spółki,
natomiast ich majątek osobisty nie zabezpiecza roszczeń wierzycieli spółki. Spółki te
powstają na podstawie umowy w postaci aktu notarialnego. Podlegają wpisowi do Krajowego
Rejestru Sądowego. Posiadają osobowość prawną. W spółkach tych występuje najczęściej
rozdzielenie własności od zarządu.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to forma prowadzenia działalności dla

małych i średnich przedsiębiorstw. Kapitał niezbędny do utworzenia takiej spółki to
50 000 złotych wniesiony w całości w chwili powstania spółki. Kapitał spółki dzieli się na
udziały o równej nominalnej wartości. Od umowy spółki zależy, czy wspólnicy mają jeden,
czy więcej udziałów. Udział w spółce można zbyć jedynie za zezwoleniem spółki. Wspólnicy
mają równe prawa i obowiązki chyba, że w umowie spółki zawarliby inny zapis. Sprawy
spółki prowadzi zarząd, który jest odpowiedzialny przed wspólnikami za podejmowane
działania. Jeśli w spółce jest więcej niż 25 wspólników, a kapitał zakładowy spółki ma
wartość wyższą niż 500 000 złotych, wspólnicy mają obowiązek utworzyć radę nadzorczą lub
komisję rewizyjną jako organ kontrolujący bieżącą działalność zarządu. Spółka odpowiada za
zobowiązania wobec wierzycieli tylko majątkiem firmy.

Spółka akcyjna jest największą spółką spośród omawianych, jeśli weźmie się pod

uwagę kapitał, jaki jest niezbędny do jej utworzenia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami
kapitał założycielski spółki akcyjnej wynosi minimum 500 000 złotych. Spółki tego typu
powstają często w drodze przekształcenia innych spółek, które dążąc do zdobycia kapitału
niezbędnego do dalszego rozwoju, sprzedają prawo do udziału w zyskach przedsiębiorstwa.
Kapitał pozyskany ze sprzedaży akcji zwiększa możliwości finansowe firmy. Akcjonariusze
mają prawo głosu w ważnych sprawach spółki, aby jednak decydować o jej działaniach
musieliby posiąść na tyle dużą ilość akcji, aby ich głos był znaczący. W imieniu
akcjonariuszy kontrolę nad działaniami zarządu sprawuje rada nadzorcza. Akcjonariusze nie
ponoszą odpowiedzialności za działania spółki, jednak w wypadku jej upadłości tracą
zaangażowany kapitał.

Spółdzielnia to dobrowolne zrzeszenie o nieograniczonej liczbie członków, utworzone w celu

realizacji wspólnego przedsięwzięcia. Prowadzi działalność gospodarczą mając na uwadze przede
wszystkim sprawy swoich członków np. zapewnia miejsca pracy, świadczy usługi, itp.

Tworząc spółdzielnie członkowie założyciele wnoszą udziały majątkowe, których suma

tworzy fundusz udziałowy gwarantujący zobowiązania spółdzielni wobec wierzycieli.

Wszyscy członkowie spółdzielni bez względu na liczbę wniesionych udziałów mają

równe prawo głosu na walnym zebraniu, które decyduje o najważniejszych sprawach.
Pozostałe organy władzy są podobne jak w spółkach kapitałowych.

Spółdzielnie były najpopularniejszą formą prowadzenia działalności handlowej. Obecnie

działają jako:
− spółdzielnie spożywców ,
− spółdzielnie zaopatrzenia i zbytu,
− spółdzielnie handlu i przetwórstwa:

• spółdzielnie mleczarskie,
• spółdzielnie pszczelarskie,
• spółdzielnie ogrodnicze,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe (banki spółdzielcze),
− spółdzielnie mieszkaniowe,
− spółdzielnie socjalno-kulturalne.

Przedsiębiorstwa państwowe to samodzielne, samorządne i samofinansujące się

podmioty gospodarcze wyposażone w niezbędne środki niezbędne do prowadzenia
działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwa państwowe tworzone są przez organy
administracji państwowej, NBP lub inne upoważnione do tego instytucje państwowe.

Przedsiębiorstwa te działają na zasadach ogólnych lub jako przedsiębiorstwa

użyteczności publicznej, które mają zaspakajać potrzeby społeczne obywateli kraju lub
regionu objętego działaniem przedsiębiorstwa. Są to najczęściej przedsiębiorstwa
komunikacji miejskiej, inżynierii sanitarnej, wodociągowej i kanalizacyjnej, zaopatrzenia
ludności w energię cieplną, elektryczną lub gazową, zarządzające terenami zielonymi
i uzdrowiskowymi, usługami kulturalnymi, itp.

Powstanie przedsiębiorstwa państwowego musi być poprzedzone wnikliwą analizą

społecznego zapotrzebowania na jego efekty pracy.

Obecnie wiele przedsiębiorstw państwowych działających w sferze produkcyjnej uległo

przekształceniu w spółki Skarbu Państwa i podlega prywatyzacji. Inne zostały przekazane
pod zarząd organom terenowym i przekształciły się w przedsiębiorstwa komunalne.

Organizacja przedsiębiorstwa handlowego

Tworząc przedsiębiorstwo handlowe, trzeba w pierwszej kolejności rozpoznać rynek

docelowy w zakresie jego potrzeb oraz zapoznać się z możliwościami zaspakajania tych
potrzeb. Uwzględnić należy także inne czynniki, wśród których jednym z najistotniejszych
jest kapitał, jakim dysponuje przedsiębiorca.

Wielkość kapitału może przesądzić o zakresie i formie działania przedsiębiorstwa

handlowego. Dysponując dużym kapitałem można tworzyć przedsiębiorstwo handlowe,
oferujące szeroki asortyment towarowy lub przedsiębiorstwa zajmujące się organizacją
przepływu masy towarowej od producenta do konsumenta. Można także tworzyć sieć
handlową. Niewielkim kapitałem dysponują zwykle jednostki drobnodetaliczne.

Istniejący wewnątrz przedsiębiorstwa podział pracy jest konsekwencją przyjętych do

wykonania zadań. Duże przedsiębiorstwa handlowe tworzą komórki organizacyjne, które
specjalizują się w realizacji określonych prac. Układ i system wzajemnych powiązań oraz
zależności pomiędzy komórkami organizacyjnymi nazywany jest strukturą organizacyjną
przedsiębiorstwa.

W ramach struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa handlowego wyróżnia się:

− komórki organizacyjne – wykonujące określone zadania gospodarcze,
− działy organizacyjne – obejmujące komórki wykonujące pokrewne zadania.

Od właściwego podziału pracy w przedsiębiorstwie handlowym zależy efektywność jego

działania. Poszczególne komórki organizacyjne wykonując swoje działania muszą
współpracować, a właściwą koordynację ich prac może zapewnić prawidłowa struktura
organizacyjna przedsiębiorstwa.

Struktura organizacyjna w każdym przedsiębiorstwie jest inna. Różnice wynikają nie

tylko z zakresu działania przedsiębiorstwa, ale także z liczby szczebli struktury, jej
rozpiętości, liczby komórek organizacyjnych oraz zakresu kompetencji kierowników
poszczególnych szczebli.

Struktury płaskie charakteryzują się dużą liczbą komórek podległych jednemu

kierownikowi, natomiast struktury smukłe cechuje większa liczba szczebli hierarchicznych
oraz mniejsza rozpiętość kierowania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Struktury klasyfikuje się także ze względu na rodzaj więzi organizacyjnych, jakie

występują pomiędzy komórkami zarządu a komórkami operacyjnymi i wyróżnia się:
− strukturę liniową (służbową),
− funkcjonalną,
− sztabową.

W strukturze liniowej istnieje ścisłe podporządkowanie hierarchiczne, każdy ma tylko

jednego bezpośredniego przełożonego, który ma prawo wydawać dyspozycje i przed którym
pracownik odpowiada. Wadą tej struktury jest zwykle wydłużony obieg informacji ze
względu na konieczność zachowania drogi służbowej oraz fakt, że kierownik musi posiadać
szeroką wiedzę o wykonywanych przez jego podwładnych działaniach.

Struktura funkcjonalna wprowadza specjalizację na stanowiskach kierowniczych, ale

brak w niej przejrzystości w zakresie hierarchii. Jeśli pracownicy na stanowiskach
kierowniczych nie będą koordynować działań, to może dochodzić do wydawania sprzecznych
poleceń pracownikom odpowiedzialnym za realizację działań.

Wady dwu poprzednich struktur eliminuje trzeci model struktury organizacyjnej. Jasne

hierarchiczne podporządkowanie i sztab specjalistów, który służy pomocą kierownikowi,
powinien zapewnić sprawność działania.

Należy jednak podkreślić, że nie ma idealnych struktur organizacyjnych, a każde

przedsiębiorstwo samo dostosowuje organizację wewnętrzną do potrzeb efektywnego
działania.

Graficzna prezentacja struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa nosi nazwę schematu

organizacyjnego.

Rys. 3. Przykładowy schemat organizacyjny przedsiębiorstwa [źródło: opracowanie własne]

W strukturze organizacyjnej każdego przedsiębiorstwa handlowego wyróżnia się

komórki (lub stanowiska pracy):
− księgowości,
− planowania,
− analizy finansowej i ekonomicznej,
− marketingu,
− zaopatrzenia i zbytu,
− spraw pracowniczych,
− techniczne,
− administracyjne,
− operacyjne.

Wielkość przedsiębiorstwa, forma sprzedaży, zakres jego działania, liczba zatrudnionych

pracowników determinują wielkość oraz schemat struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa.

DZIAŁ EKONOMICZNO-FINANSOWY

DYREKTOR

DZIAŁ ZAOPATRZENIA I ZYBTU

DZIĄŁ KSIEGOWOŚCI

DZIĄŁ SPRAW

PRACOWNICZYCH

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Im mniejsze przedsiębiorstwo tym więcej czynności skupionych w rękach nielicznej grupy
pracowników.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jak definiujemy przedsiębiorstwo handlowe?
2. Jakie znasz formy organizacyjno-prawne prowadzenia działalności handlowej?
3. Jak klasyfikuje się spółki?
4. Jaka jest różnica pomiędzy spółkami osobowymi a kapitałowymi?
5. Czym jest spółdzielnia?
6. W jakim celu tworzy się spółdzielnie?
7. W jakim celu tworzy się przedsiębiorstwa handlowe?
8. Jakie instytucje mogą utworzyć przedsiębiorstwo państwowe?
9. Czym jest struktura organizacyjna przedsiębiorstwa?
10. Jakie struktury organizacyjne występują w przedsiębiorstwach?
11. Jakie różnice są pomiędzy strukturami organizacyjnymi?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj czynności wymienione pod tabelą odpowiednim podmiotom

gospodarczym.

Przedsiębiorstwo handlowe

Gospodarstwo domowe

Przedsiębiorstwo produkcyjne

czynności:
1) dostarcza informacji o popycie,
2) dostarcza informacji o ofercie towarowej,
3) zgłasza oczekiwania wobec rynku,
4) przedstawia ofertę towarową,
5) kształtuje popyt,
6) kształtuje podaż,
7) organizuje przepływ masy towarowej,
8) rozlicza transakcje handlowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przyporządkować czynności wykonywane przez podmioty gospodarcze w odpowiednich

kolumnach,

2) wskazać czynności, które są jednocześnie wykonywane przez różne podmioty

gospodarcze.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

− arkusz papieru
− przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij tabelę.

Treść

Przedsiębiorstwo

państwowe

Spółdzielnia Spółka

Przedsiębiorstwo

osoby fizycznej

Cel utworzenia

Własność

Kapitał

Odpowiedzialność
wobec wierzycieli

Organy władzy

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) wskazać cel tworzenia przedsiębiorstwa w określonej formie organizacyjno-prawnej,
2) określić, czyją własnością jest przedsiębiorstwo,
3) wskazać źródła pochodzenia kapitału przedsiębiorstwa,
4) określić zakres odpowiedzialności wspólników wobec wierzycieli,
5) wymienić organy władzy w różnych formach organizacyjno-prawnych przedsiębiorstw.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− arkusz papieru,
− przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Uzupełnij tabelę.

Spółka

Kapitał

założycielski

Udział w zyskach

i stratach

Organy władzy

Odpowiedzialnoś

ć wobec

wierzycieli

Jawna

Komandytowa

Partnerska

Komandytowo-akcyjna

Z ograniczoną
odpowiedzialnością

Akcyjna

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) określić wysokość kapitału niezbędnego do utworzenia spółki,
2) wyjaśnić zasady uczestniczenia w podziale zysku i pokrywaniu strat spółki,
3) wymienić organy władzy w spółce,
4) wskazać zakres odpowiedzialności za działania spółki wobec wierzycieli.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− arkusz papieru,
− przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Na podstawie danych opracuj strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa handlowego

„SEFRIN” oraz zaprezentuj schemat struktury. W przedsiębiorstwie handlowym „SEFRIN”
zatrudniono:
− Annę Kowalską na stanowisku kierownika sklepu,
− Joannę Smyk na stanowisku zastępcy kierownika do spraw zaopatrzenia,
− Grażynę Bok na stanowisku zastępcy kierownika do spraw sprzedaży,
− Józefa Muchę na stanowisku magazyniera,

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) opracować strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa,

2) sporządzić schemat struktury organizacyjnej,

3) przyporządkować pracowników do stanowisk określonych w strukturze organizacyjnej.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− kartki papieru,
− różnokolorowe przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 5

Nazwij struktury organizacyjne na podstawie schematów. Określ cechy

charakterystyczne poszczególnych struktur.

− ekspedientki:

Zofię Kamyk,

Krystynę Wnuk,

Jolantę Jabłkowską

Janinę Czarkowską

Bożenę Kleks.

Sylwię Borowską

− kasjerki:

Annę Szewczyk,

Beatę Jarocką,

Mariolę Barską.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Struktura

…………………………….

Struktura

…………………………….

Cechy struktury: …………………….

………………………………………. ……………………………………….

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) nazwać strukturę na podstawie schematu organizacyjnego,

2) wymienić cechy nazwanej struktury organizacyjnej,

3) wskazać podobieństwa i różnice obu struktur.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− foliogramy przedstawiające struktury organizacyjne,

− arkusze papieru,

− przybory do pisania

− literatura z rozdziału 6.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) zdefiniować pojęcie przedsiębiorstwa handlowego?

2) klasyfikować przedsiębiorstwa według form organizacyjno-prawnych?

3) klasyfikować spółki?

4) rozróżnić przedsiębiorstwa o różnej formie organizacyjno-prawnej?

5) rozróżnić spółki ?

6) wymienić organy władzy w przedsiębiorstwie?

7) określić kapitał założycielski spółek?

8) zdefiniować pojęcie struktury organizacyjnej?

9) rozróżniać struktury organizacyjne?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Obiekty handlowe

4.3.1. Materiał nauczania

W gospodarce rynkowej bardzo zmienia się oblicze handlu. Oczekiwania stawiane przez

klientów placówkom handlowym są coraz wyższe. Mając tego świadomość handlowcy
dokładają starań, aby obiekty handlowe stały się nowoczesne, łatwo dostępne i chętnie
odwiedzane przez klientów.

Handel prowadzony na szczeblu hurtu i detalu przystosowuje swoje placówki do

oczekiwań klientów. Zmianie ulegają zarówno sklepy, jak i magazyny. Działalność handlowa
jest prowadzona w przystosowanych do tego celu obiektach handlowych pełniących różne
funkcje.

Funkcje obiektów handlowych:

1) handlowa,
2) magazynowa,
3) ekspozycyjno-informacyjna,
4) rozrywkowo-kulturalna.

Klasyfikacja obiektów handlowych:

− punkty sprzedaży detalicznej,
− magazyny,
− punkty skupu.

Punkty sprzedaży detalicznej charakteryzują się określonymi sposobami obsługi

klienta. Są to obiekty tworzone z myślą o obsłudze ostatecznego nabywcy. Punkty detaliczne
muszą być przystosowane do eksponowania pojedynczych towarów lub grup towarowych.
Jednocześnie obiekty te są intensywnie eksploatowane przez klientów z uwagi na natężenie
ruchu.

Klasyfikacja punktów sprzedaży detalicznej:

− wielkopowierzchniowe obiekty handlowe,
− sklepy,
− punkty drobnodetaliczne,
− specjalne punkty sprzedaży detalicznej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 4. Klasyfikacja jednostek handlu detalicznego [źródło: opracowanie własne]

Wielkopowierzchniowe obiekty handlowe pojawiły się wraz z rozwojem indywidualnej

motoryzacji, rozbudową sieci dróg oraz tworzeniem central zaopatrzenia dla sklepów
detalicznych. Wielkopowierzchniowe obiekty handlowe skupiają w jednym miejscu wielu
detalistów przy czym zwykle jednego lub kilku dominujących określanych jako hiper- lub
supermarket. Określenie hipermarkety i supermarkety choć często używane zamiennie, nie
oznacza tego samego. Podstawową różnicą między hipermarketem a supermarketem jest
powierzchnia sprzedaży, które z kolei ma bezpośredni wpływ na ilość produktów i wielkość
asortymentu. Hipermarkety zajmują zwykle od 6 000 do 10 000 m

. Zdarza się jednak, że

mają nawet 12 000 m

. Asortyment hipermarketów jest bardzo szeroki i poza artykułami

spożywczymi i codziennej potrzeby (tylko supermarkety) oferują również produkty trwałe:
RTV-AGD, odzież, wyposażenie domu, artykuły sportowe itd. Oprócz hiper-
i supermarketów wielkopowierzchniowym obiektem handlowym są również dyskonty, domy
towarowe, domy handlowe itp.

Dyskont to duży sklep oferujący podstawowy asortyment żywnościowy, chemiczny

i przemysłowy w taki sposób, aby minimalizować koszty sprzedaży. Dlatego towary
oferowane w dyskontach sprzedawane są często wprost z palet, kartonów i zgrzewek, a ich
ekspozycja jest bardzo uproszczona.

Domy towarowe to wielobranżowe sklepy oferujące szeroki asortyment towarów.

Obiekty tego typu zwykle stanowią samodzielną konstrukcję budowlaną, najczęściej
wielokondygnacyjną. W domu towarowym stoiska wynajmowane są przez różnych
sprzedawców, którzy na własny rachunek prowadzą działalność gospodarczą. Dom handlowy
jest odmianą domu towarowego oferującego specjalistyczny lub branżowy asortyment.

Sklepy to obiekty przeznaczone do prowadzenia stacjonarnej, detalicznej działalności

handlowej. Obiekty takie zależnie od oferowanego asortymentu mogą być wielobranżowe,
branżowe lub specjalistyczne.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Punkty drobnodetaliczne mogą mieć stałą lub ruchomą lokalizację. Przeznaczone są do

prowadzenia niewielkich rozmiarów działalności handlowej. Funkcjonują w postaci:
straganów, kramów, kiosków, samochodów przystosowanych do prowadzenia sprzedaży
detalicznej, itp. obiektów.

Magazyny handlowe to obiekty przeznaczone do przechowywania towarów. Obiekty te

mają różną konstrukcję, przeznaczenie i wyposażenie. Z tego względu podlegają wielu
klasyfikacjom.

Klasyfikacja magazynów handlowych ze względu na sposób konstrukcji obiektu:

− otwarte,
− półotwarte,
− zamknięte.

Magazyny otwarte to najprostszy pod względem konstrukcyjnym obiekt handlowy.

Najczęściej jest to utwardzony, ogrodzony plac przeznaczony do przechowywania towarów
odpornych na działanie czynników atmosferycznych. W magazynach takich przechowuje się,
np. kamienie, piasek, węgiel, drzewka, kontenery itp. produkty.

Magazyny półotwarte to najczęściej obiekty częściowo zadaszone, ogrodzone służące do

przechowywania towarów, które wymagają zabezpieczenia przed opadami atmosferycznymi
lub promieniami słońca. W magazynach takich przechowuje się deski, materiały budowlane,
np. cegły.

Magazyny zamknięte to budynki i budowle służące do przechowywania towarów, które

muszą być chronione przed czynnikami atmosferycznymi lub które wymagają stworzenia
specjalnych warunków do przechowywania.

Magazyny klasyfikuje się, uwzględniając funkcje jakie pełni:

− tranzytowo-przeładunkowe,
− rozdzielcze,
− manipulacyjne.

Magazyny tranzytowo-przeładunkowe powstają w celu przeładowania, przechowania,

rozdysponowania towarów, które producent wysyła do kilku odbiorców lub do przeładowania
towarów z środka transportu, który wykorzystuje wielu producentów. Magazyny takie
powstają przy skrzyżowaniach głównych dróg, w portach morskich, rzecznych lub lotniczych.

Magazyny rozdzielcze gromadzą towary od różnych producentów, a następnie

rozdysponowują je zgodnie z zapotrzebowaniem zgłaszanym przez odbiorców.

Magazyny manipulacyjne służą do przerobu handlowego: sortowania, etykietowania,

paczkowania, uszlachetniania, porcjowania i tym podobnych czynności.

Ze względu na możliwości przechowywania towarów magazyny dzieli się na:

− uniwersalne,
− ogólne,
− specjalne.

Magazyny uniwersalne wyposażone są w urządzenia pozwalające przechowywać

różnorodne towary zarówno żywnościowe niewymagające specjalnych warunków, jak
i nieżywnościowe. Jeśli towary wymagają specjalnych warunków, to wykorzystuje się
magazyny ogólne, które umożliwiają przechowanie tylko artykułów żywnościowych lub
tylko artykułów nieżywnościowych. Odmianą magazynów ogólnych są magazyny specjalne
konstruowane w taki sposób, że niemożliwe jest przechowanie w nich innych towarów niż te,
dla których zostały zbudowane, np. silosy, magazyny paliw płynnych, itp.

Punkty skupu to obiekty przeznaczone głównie do prowadzenia skupu płodów rolnych,

owoców, ziół, owoców leśnych lub zwierząt hodowlanych przeznaczonych na rzeź. Obiekty

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

takie mogą mieć różną konstrukcję i różnie bywają wyposażone zależnie od przedmiotu
skupu.

Lokalizacja obiektów handlowych

− skupiona:

• centra handlowo-usługowe,
• ciągi handlowe,
• targowiska,
• centra logistyczne.

− rozproszona.

Centra handlowo-usługowe to zgrupowanie placówek handlu detalicznego i usług.

Centra lokalizowane są najczęściej:
− na obrzeżach miasta,
− w centrum miasta.

Na obrzeżach miast lokalizowane są olbrzymie centra handlowe, w których koncentruje

się handel prowadzony przez wielkopowierzchniowe placówki handlowe. Sprzedaż detaliczna
uzupełniana jest ofertą różnorodnych usług, z których najliczniej reprezentowane są usługi
gastronomiczne. Centrum handlowe tworzone na obrzeżach miast powinno być
zlokalizowane przy drogach zapewniających łatwy dojazd. Do tego typu centrów organizuje
się transport dla klientów, którzy nie mają samochodów. Na zakupy w centrach położonych
poza miastem wybierają się osoby, które nie mają czasu lub możliwości dokonywania
zakupów w sklepach osiedlowych. Wielu klientów ceni sobie tego typu możliwości, stąd
coraz więcej powstających obiektów wielkopowierzchniowych, oferujących szeroki
asortyment towarowy.

Lokalizacja w centrum miast ma także swoje uzasadnienie. Centra handlowe mają

wówczas charakter handlowo-rozrywkowy. W obiektach takich lokalizuje się większą ilość
sklepów oferujących różnorodne towary i usługi. O możliwość prowadzenia sprzedaży
w takim obiekcie zabiegają znane marki handlowe. Dlatego w takich centrach dominują
salony firmowe, oferujące wysokiej jakości towary. Organizuje się także ciągi piesze, tzw.
galerie wyposażone w miejsca do odpoczynku, rozrywki lub konsumpcji. Obiekt taki staje się
coraz częściej miejscem spotkań, spacerów czy spędzania wolnego czasu. Mając to na
uwadze organy zarządzające centrami handlowo-rozrywkowymi dążą do stworzenia
odpowiedniej atmosfery w obiekcie, aby klienci chętnie do niego wracali.

W wielu miastach przy głównych ulicach lub rynkach miejskich tworzone są ciągi

handlowe. Taka lokalizacja obiektów handlowych sprzyja zakupom robionym przy okazji
spacerów lub wycieczek. Ciągi handlowe przy głównych ulicach miasta tworzą swego
rodzaju magnes dla turystów nastawionych na robienie zakupów. Dlatego obiekty tak
lokalizowane charakteryzują się najczęściej atrakcyjniejszym wyglądem niż obiekty
znajdujące się wewnątrz osiedli mieszkaniowych.

Targowisko to wyodrębniony plac, na którym koncentruje się sprzedaż

drobnodetaliczna. Sprzedawcami są niejednokrotnie producenci. Sprzedaż prowadzona jest w
minihalach targowych lub na wolnym powietrzu ze straganów, kramów lub wprost z
samochodów. Na targowiskach miejskich sprzedaż prowadzona jest codziennie, natomiast na
wsiach odbywa się raz lub dwa razy w tygodniu. Targowiska tworzone są, aby umożliwić
drobnodetalistom i producentom sprzedaż towarów oznaczonym miejscu. Do niedawna
targowiska cechowała zła infrastruktura. Obecnie szczególnie w miastach dąży się do tego,
aby zagospodarować targowiska stawiając hale targowe lub zadaszenia oraz wyposażając
stanowiska handlowe w wodę, elektryczność a czasem także ogrzewanie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ruch olbrzymich mas towarowych wymusił tworzenie wyspecjalizowanych obiektów

zajmujących się przeładunkami towarowymi. Powstają one przy głównych trasach lub
w portach morskich. Wyposażane są w urządzenia umożliwiające szybkie i sprawne
przeładunki towarów takie jak: dźwigi, suwnice, rampy przeładunkowe, taśmociągi,
urządzenia do transportu pionowego i poziomego. Obiekty takie zajmują się także
przechowywaniem towarów w magazynach, przerobem handlowym oraz dalszą dystrybucją.
Centra logistyczne charakteryzują się obecnie dużą dynamiką rozwoju, gdyż handel
detaliczny coraz częściej rezygnuje z przechowywania dużych partii towarów. Natomiast
magazyny centrów logistycznych zapewniają możliwość przechowania towaru w
optymalnych warunkach.

W gospodarce rynkowej placówki detaliczne powstają zawsze tam, gdzie pojawia się

popyt na towary i usługi przez nie świadczone. Sklepy, kioski, stragany pojawia się często
tam gdzie pierwotnie nie planowano ich umiejscowienia. Obserwujemy tworzenie sklepów
w budynkach mieszkalnych, w których jedno z pomieszczeń bywa zamieniane na sklep.
Stragany pojawiają się przy głównych ciągach pieszych. A pawilony handlowe budowane są
na wniosek mieszkańców osiedli mieszkaniowych. Taka rozproszona lokalizacja
wymuszana jest potrzebami klientów placówek handlowych. Małe sklepy doskonale
uzupełniają ofertę dużych obiektów handlowych i są niezastąpione, gdy trzeba zrobić bieżące
zakupy.

Czynniki wpływające na lokalizację obiektów handlowych:

− popyt na usługi świadczone przez jednostkę handlową,
− wielkość rynku docelowego,
− zamożność klientów,
− rozwojowość rynku docelowego,
− dostępność obiektu handlowego dla klienta,
− liczba i siła konkurencji,
− dostępność do źródeł zaopatrzenia,
− infrastruktura techniczna miejsca, w którym może powstać obiekt handlowy.

Jednostki handlowe prowadzą działalność w obiektach specjalnie do tego celu

budowanych lub obiektach dostosowywanych. Coraz częściej niewielkie jednostki handlowe
podejmują działalność w pomieszczeniach zaadaptowanych na cele handlowe. Właściciele
jednostek handlowych wynajmują lokale podpisując umowę najmu lub dzierżawy.

Umowa najmu polega na wydaniu przez wynajmującego określonej nieruchomości

(lokalu), najemcy do używania na oznaczony lub nieoznaczony czas. Najemca zobowiązuje
się płacić wynajmującemu określony czynsz. Drobne nakłady związane ze zwykłym
używaniem nieruchomości obciążają najemcę. Natomiast dzierżawa jest to umowa na mocy
której wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy nieruchomość do używania
i pobierania pożytków przez określony lub nieokreślony czas w zamian za co dzierżawca
zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu określony czynsz. Dzierżawa pozwala nie tylko
używanie cudzej rzeczy, ale na pobieraniu pożytków z jej używania.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jak klasyfikuje się obiekty handlowe?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Jak klasyfikuje się punkty sprzedaży detalicznej?
3. Jak klasyfikuje się magazyny handlowe ze względu na sposób konstrukcji?
4. Jak klasyfikuje się magazyny handlowe ze względu na możliwości przechowywania

towarów?

5. Jakie funkcje pełnią magazyny handlowe?
6. Jakie funkcje pełnią obiekty handlowe?
7. Jaka może być lokalizacja obiektów handlowych?
8. Jakie czynniki decydują o lokalizacji obiektów handlowych?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Poniżej zamieszczone zostały dwie tabele. Dopasuj zwroty zawarte w obu tabelach do

siebie. Możesz dodatkowo rozszerzyć propozycje o znane ci synonimy nazw zawartych
w tabeli A. Odpowiedz na pytanie, dlaczego dla określenia obiektów handlowych stosuje się
tak wiele nazw.

Tabela A: Określenia stosowane do nazwania obiektów handlowych

Dom handlowy

Dom mody

Kwiaciarnia

Chemiczny

Konfekcyjny

Dom książki

Spożywczy

Piekarnia

Mięsny

Nabiałowy

Stoisko

Targowisko

Tabela B: Synonimy nazw zawartych w tabeli A

stragan salon

samoobsługowy

kram drogeria

pasmanteria

szczęki odzieżowy cukiernia

zieleniak butik sam

rynek tekstylny

ciastkarnia

bazar wędliniarski garmażeryjny

kiermasz komis pawilon

supermarket perfumeria hipermarket

galanteria warzywniczy serowarski

dom towarowy

delikatesy

księgarnia

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przyporządkować nazwy (synonimy) zawarte w tabeli B do nazw obiektów handlowych

zawartych w tabeli A,

2) uzupełnić tabelę A o znane, a niezawarte w tabeli B synonimy obiektów handlowych,
3) wyjaśnić, dlaczego do określenia obiektów handlowych stosuje się tak wiele nazw.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− kartki samoprzylepne,
− różnokolorowe przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Jan Kowalski zamierza otworzyć sklep perfumeryjny. Ma stosunkowo niewielki kapitał

finansowy, doskonałą znajomość branży, ponieważ dotychczas pracował jako przedstawiciel
handlowy dużej sieci kosmetycznej. Nigdy jeszcze nie prowadził samodzielnie sklepu.
W trakcie narady ze znajomym rozpatruje kilka propozycji dotyczących lokalizacji sklepu.
Pomóż Janowi Kowalskiemu wybrać najlepszą lokalizację. Uzasadnij swoją propozycję.

Wariant 1.
Lokalizacja w dużym centrum handlowym. Sklep Jana Kowalskiego byłby jedną z pięciu

perfumerii działających w centrum. Każdego dnia centrum odwiedza około dwóch tysięcy
osób. Większość klientów zwykle ogląda oferowane towary, nieliczni decydują się na zakup.

Wariant 2.
Lokalizacja w niewielkiej miejscowości. Miejscowość, w której Jan Kowalski może

otworzyć sklep liczy 20 tysięcy mieszkańców. Sklep mieściłby się przy rynku głównym.
Mieszkańcy miejscowości to ludzie niezamożni zarabiający poniżej średniej krajowej.
W miejscowości działają tylko 3 wyspecjalizowane perfumerie, ulokowane z dala od
centrum. Lokal sklepowy wymaga wymiany drzwi wejściowych, okna wystawowego,
wykonania podjazdu dla osób niepełnosprawnych.

Wariant 3.
Lokalizacja w dzielnicy mieszkaniowej 200 tysięcznego miasta. Dzielnicę zamieszkują

ludzie o ponad przeciętnych dochodach. Sklep mieści się przy ulicy oddalonej od głównego
ciągu komunikacyjnego. Najbliższa perfumeria znajduje się w odległości 500 metrów przy
głównym ciągu komunikacyjnym. Lokal sklepowy wymaga niewielkiego remontu.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować warianty lokalizacji obiektu handlowego,
2) dokonać wyboru wariantu optymalnego,
3) uzasadnić wybór wariantu.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− arkusze papieru,
− przybory do pisania
− literatura z rozdziału 6.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Jan Kowalski zdecydował zgodnie z twoją sugestią wynająć lokal. Pomóż mu wypełnić

umowę najmu lokalu na działalność handlową. Wynajmującym jest właścicielka Anna Smyk
zamieszkała w Warszawie przy ulicy Leśnej 6, legitymująca się dowodem osobistym
AB 12345678.

Wynajmowany lokal mieści się przy ulicy Głównej 2. Łączna powierzchnia lokalu

wynosi 200 m

. Lokal został nabyty przez Annę Smyk na podstawie aktu notarialnego

nr 12/96/M w dniu 10 grudnia 1996 roku w obecności notariusza Wiesława Mąki.

Strony umówiły się, że za wynajęty lokal Jan Kowalski będzie co miesiąc płacił 5zł/m

natomiast kaucja, jaką musi wnieść najemca, wynosi 15 000 zł.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z treścią ćwiczenia, aby wypełnić umowę najmu,
2) określić zgodnie z własnymi propozycjami dane Jana Kowalskiego oraz inne dane

potrzebne do wypełnienia umowy, które nie zostały podane w treści ćwiczenia,

3) wypełnić umowę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− umowa najmu,
− przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

UMOWA NAJMU LOKALU UŻYTKOWEGO

Dnia ...........w ............................... zawarta została umowa między:
1. ...............................................zamieszkałym w....................................................., legitymującym się dowodem
osobistym serii.... numer..... zwanym dalej Wynajmującym.
2. .............., ………………………zamieszkałym w .............. …………………, legitymującym się dowodem osobistym
serii .... numer prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą .................zwanym dalej Najemcą.

§ 1

Wynajmujący oświadcza, że jest właścicielem lokalu położonego w ............ przy ul. ...................składającego się z
........... o łącznej powierzchni .......m

, który nabył na podstawie aktu notarialnego umowy sprzedaży sporządzonego

przez notariusza ....................................... w dniu ...............Rep nr ……………………..

§ 2

Wynajmujący oświadcza, że oddaje Najemcy do używania lokal opisany bliżej w §1 tej umowy, który Najemca
będzie wykorzystywał na cele prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

§ 3

Umowa zostaje zawarta od dnia ........... na czas nieokreślony.

§ 4

Najemca zobowiązuje się:
- utrzymywać lokal w należytym stanie,
- wykorzystywać go zgodnie z celem określonym w §2. tej umowy.
- płacić Wynajmującemu czynsz w wysokości ........zł ( …………………..........................) miesięcznie, płatny do
dnia 10-tego każdego miesiąca.

§ 5

Podwyższenie czynszu może nastąpić tylko na podstawie pisemnego zawiadomienia doręczonego najpóźniej miesiąc
przed terminem zmiany.

§ 6

Wynajmujący wyraża zgodę na dokonanie przez Najemcę swoim kosztem następujących inwestycji w będącym
przedmiotem najmu lokalu:
1.
2.

§ 7

Najemca nie może oddać całości lub części lokalu osobie trzeciej w podnajem lub do bezpłatnego używania.

§ 8

Każda ze stron może wypowiedzieć niniejszą umowę z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia

§ 9

W razie rażącego naruszenia przez Najemcę warunków niniejszej umowy, Wynajmujący może rozwiązać umowę bez
zachowania terminu wypowiedzenia.

§ 10

Najemca obowiązany jest zwrócić lokal Wynajmującemu w okresie .......dni od dnia rozwiązania umowy, w stanie w
jakim objął go w użytkowanie. Dla zabezpieczenia ewentualnych kosztów napraw i przywrócenia lokalu do stanu
poprzedniego Najemca w chwili zawarcia umowy zobowiązany jest wpłacić Wynajmującemu kaucję w wysokości
......... ……………………..złotych, która ulega zwrotowi w ciągu……dni od rozwiązania umowy, chyba, że zostanie
zaliczona na poczet ewentualnych napraw.

§ 11

Wszelkie zmiany niniejszej umowy mogą być dokonywane jedynie w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

§ 12

W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego.

§ 13

Umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron.

Wynajmujący Najemca

....................... .......................

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Jan Kowalski zdecydował się wydzierżawić lokal na działalność gospodarczą. Wypełnij

umowę dzierżawy zgodnie z danymi z poprzedniego zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z treścią ćwiczenia 3, aby wypełnić umowę dzierżawy,
2) określić zgodnie z własnymi propozycjami dane Jana Kowalskiego oraz inne dane

potrzebne do wypełnienia umowy, które nie zostały podane w treści ćwiczenia,

3) wypełnić umowę.

Umowa dzierżawy

Zawarta w ................., w dniu ........, pomiędzy: Wydzierżawiającym ............. ................. , zamieszkałym
................................. a Dzierżawcą ............. ................. zamieszkałym .................................

§ 1

Wydzierżawiający oddaje Dzierżawcy do używania i pobierania pożytków:
.................................................................................................................

§ 2

Dzierżawca zobowiązuje się używać przedmiotu dzierżawy zgodnie z jego przeznaczeniem
i zasadami prawidłowej gospodarki.

§ 3

Po zakończeniu dzierżawy Dzierżawca zwróci Wydzierżawiającemu przedmiot dzierżawy w stanie
niepogorszonym ponad stan wynikający z normalnego korzystania z niego.

§ 4

Strony zgodnie ustalają czynsz dzierżawny w wysokości ...... zł (słownie: .................................. zł) miesięcznie,
płatny z góry do dziesiątego dnia każdego miesiąca kalendarzowego bezpośrednio do rąk Wydzierżawiającego.

§ 5

Niniejsza umowa zostaje zawarta na czas określony tj. na okres od dnia .............. do dnia ................ Każda ze stron
może wypowiedzieć umowę z zachowaniem ......... okresu wypowiedzenia.

§ 6

Wydzierżawiający zastrzega sobie prawo do wypowiedzenia niniejszej umowy bez zachowania okresu
wypowiedzenia, jeżeli Dzierżawca zalega z zapłatą czynszu za ......... pełne okresy płatności lub narusza inne istotne
postanowienia umowy.

§ 7

Dzierżawca nie może bez zgody Wydzierżawiającego oddać przedmiotu niniejszej umowy osobom trzecim do
używania lub w poddzierżawę.

§ 8

Wszelkie koszty związane z zawarciem niniejszej umowy ponosi Dzierżawca.

§ 9

W sprawach nie unormowanych niniejszą umową mają zastosowanie właściwe przepisy kodeksu cywilnego.

§ 10

Wszelkie zmiany niniejszej umowy wymagają dla swej ważności zachowania formy pisemnej.

§ 11

Ewentualne spory związane z realizacją niniejszej umowy rozstrzygać będzie sąd powszechny
w ..................

§ 12

Umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron.

..................

Wydzierżawiający

..................

Dzierżawca

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

− umowa dzierżawy,
− przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6 poradnika.

Ćwiczenie 5

Porównaj sporządzone umowy. Wyszukaj podobieństwa i różnice. Odpowiedz na

pytania:
− Jaka jest różnica między najmem a dzierżawą lokalu na działalność gospodarczą?
− Co doradziłbyś J. Kowalskiemu?

Treść

Podobieństwa Różnice

Umowa najmu
i umowa dzierżawy

Najem i dzierżawa lokalu

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z treścią obu umów,
2) odszukać podobieństwa i różnice,
3) wypisać podobieństwa i różnice,
4) w przepisach prawa odszukać informacje na temat umowy najmu i umowy dzierżawy,
5) wypisać podobieństwa i różnice między umową najmu i umową dzierżawy,
6) wskazać korzystniejsze rozwiązanie dla Jana Kowalskiego,
7) uzasadnić decyzję o korzystniejszym rozwiązaniu.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− kartki papieru,
− wypełnione wcześniej umowy najmu i dzierżawy,
− przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 6

W miejscowości, w której mieszkasz, powstaje nowy sklep spożywczo-przemysłowy.

Zaproponuj lokalizację tej placówki. Krótko uzasadnij swoją decyzję.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) wymienić czynniki, jakie decydują o lokalizacji placówki spożywczo-przemysłowej

w określonym miejscu,

2) krótko scharakteryzować miejscowość, w której mieszka uwzględniając czynniki brane

pod uwagę przy lokalizowaniu obiektu handlowego,

3) wskazać najlepszą lokalizację dla nowego obiektu handlowego,
4) uzasadnić swój wybór.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

− plan miejscowości, w której mieszkają uczniowie,
− arkusz papieru,
− przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 7

Na podstawie opisu określ funkcje, jakie pełni obiekt handlowy.

Opis Funkcja

Klienci centrum handlowego chętnie spędzają wolny czas w pasażu, mogąc wypić
kawę i spotkać się ze znajomymi.

Hurtownia zakupiła u producenta banany. Ponieważ ich transport wymaga, aby były
zrywane zanim dojrzeją dotarłyby do odbiorcy jeszcze zielone. Hurtownia musi
przetrzymać je w dojrzewalni do momentu aż będą nadawały się do sprzedaży.

Lubię odwiedzać pobliski sklep, ponieważ znajduję w nim informację
o nowościach, jakie pojawiają się w ofercie handlowej.

Kiedy potrzebuję nowych butów odwiedzam ten sklep w którym znajduję bogatą
ofertę towarową, ponieważ zawsze mogę kupić coś interesującego.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z opisem zdarzeń przedstawionym w tabeli.
2) zdefiniować na podstawie opisu funkcję jaką pełni obiekt handlowy.
3) zapisać w tabeli nazwę funkcji w odpowiednich pozycjach.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− foliogramy prezentujące funkcje obiektów handlowych,
− kartki papieru,
− przybory do pisania
− literatura z rozdziału 6.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) dokonać klasyfikacji obiektów handlowych?

2) dokonać klasyfikacji punktów sprzedaży detalicznej?

3) klasyfikować magazyny ze względu na sposób konstrukcji obiektu?

4) klasyfikować magazyny ze względu na możliwości przechowywania

towaru?

5) rozróżnić funkcje pełnione przez magazyny handlowe?

6) wymienić funkcje obiektów handlowych?

7) rozróżnić sposób lokalizacji obiektów handlowych?

8) wymienić czynniki wpływające na lokalizację obiektów handlowych?

9) sporządzić umowę najmu lokalu na działalność gospodarczą?

10) sporządzić umowę dzierżawy lokalu na działalność gospodarczą?

11) rozróżnić dzierżawę od najmu lokalu?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Wyposażenie obiektów handlowych

4.4.1. Materiał nauczania

Handel detaliczny jest ostatnim ogniwem pośredniczącym w wymianie towarowej. Jako

jednostka mająca bezpośredni kontakt z klientem musi dbać o wysoką jakość obsługi, aby
zapewnić satysfakcję klientów. Jednostki handlu detalicznego silnie ze sobą konkurują
w walce o klienta. Niemal wszyscy podejmują działania, których celem jest zapewnienie
komfortu zakupów. Obecnie dla nikogo nie jest tajemnicą, że nie wystarczy już tylko solidna
lada sprzedażowa, proste regały i sprzedawca, aby klient chciał wracać do sklepu. Czynników
kształtujących wrażenie i satysfakcję klienta jest wiele a wśród nich:
− wygląd zewnętrzny sklepu:

• fasada,
• szyld,
• okno wystawowe,
• drzwi,

− wnętrze sklepu:

• meble sklepowe,
• urządzenia techniczne,
• wyposażenie pomocnicze,
• zagospodarowanie przestrzeni,

− atmosfera sklepu którą tworzą:

• oświetlenie,
• kolorystyka,
• dźwięk.

Wygląd zewnętrzny sklepu powinien zachęcić do wejścia do środka. Atrakcyjna fasada

przykuwa uwagę, wyróżnia spośród otoczenia, jest wizytówką sklepu. Właściciele placówek
handlowych przywiązują obecnie szczególną wagę do tego, aby ich sklep wyróżniał się
pozytywnie spośród innych.
W obiektach wolnostojących stosuje się kolorystykę charakterystyczną dla sklepu lub sieci
sklepów, np. dyskont Biedronka maluje obiekty handlowe na żółty kolor, sklepy sieci Żabka
stosują zieloną barwę elewacji. W obiektach mieszczących się w ciągu zabudowań stosuje się
dekoracyjne tynki, płytki ceramiczne itp. Tylko nieliczne obiekty mieszczące się
w zabytkowych zabudowaniach nie mogą dowolnie kształtować fasady sklepu. Wyróżnikiem
wtedy staje się szyld. Jest to dekoracyjne oznaczenie zawierające nazwę sklepu jego logo lub
logotyp. Szyld może także zawierać określenie zakresu działania, nazwę właścicieli oraz
slogany reklamowe. Wykonywany jest na różnym materiale, różnymi technikami. Należy
pamiętać, że nazwy zawarte w szyldzie stają się często jedynym znakiem rozpoznawczym
sklepu.

Niemniej ważne jest okno wystawowe i wejście do sklepu. Okno wystawowe

wykorzystywane jest najczęściej do celów reklamowych. Zależnie od sposobu jego

zagospodarowania umożliwia wgląd do wnętrza sklepu lub całkowicie je zasłania.

Współcześnie większość okien wystawowych nie wymaga przysłaniania ich kratami czy

żaluzjami antywłamaniowymi. Konstrukcja szyb zabezpiecza sklep a jednocześnie umożliwia

oglądanie wystawy także w czasie, gdy placówka handlowa nie pracuje. Ważne jest, aby

szyby były utrzymywane w bezwzględnej czystości. Stanowi to przecież zewnętrzną

wizytówkę sklepu. Kompozycja wystawy w oknie wystawowym powinna zachęcić do

wejścia do sklepu oraz wyróżnić sklep spośród konkurencji.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wejście do sklepu to kolejny z zewnętrznych elementów kształtujących pierwsze

wrażenie i zachęcających do wejścia do wnętrza. Muszą one być odpowiednio szerokie aby

zapewnić swobodny ruch klientów. Najlepszym rozwiązaniem jest, gdy do sklepu wchodzi

się jednymi drzwiami, a wychodzi innymi, wówczas klienci nie „wpadają na siebie”.

Rozwiązania techniczne i estetyczne zależą od gustu właściciela, jego możliwości

finansowych, możliwości architektonicznych należy jednak pamiętać o tym, że zgodnie

z nowymi wymaganiami wejście do sklepu powinno być tak zaplanowane, aby umożliwić

swobodny dostęp osobom niepełnosprawnym.

Ostatnim zewnętrznym elementem jest otoczenie sklepu. Obecnie większość właścicieli

placówek handlowych dostrzegła konieczność zadbania o najbliższe otoczenie sklepu. Dba

się o porządek, pielęgnuje trawniki a na klombach sadzi kwiaty lub ozdobne krzewy. Warto

również wspomnieć o tym, że wybierając lokalizację, aranżując teren wokół sklepu powinno

się zadbać o stworzenie przynajmniej kilku miejsc parkingowych dla klientów.

Prawidłowo zaplanowane i wyposażone wnętrze sklepu zapewni klientom komfort

podczas robienia zakupów, a także lepsze warunki pracy sprzedawców, co w konsekwencji

wpłynie na zwiększenie wydajności pracy. Zarówno klienci jak i sprzedawcy przebywający

w przyjaznym otoczeniu lepiej na siebie oddziałują. Aranżując wnętrze sklepu, należy wziąć

pod uwagę następujące czynniki:

− asortyment towarowy,

− powierzchnia lokalu handlowego,

− natężenie ruchu klientów,

− liczbę zatrudnionych osób w sklepie,

− formę obsługi klientów.

W każdym obiekcie handlowym wyróżnia się część przeznaczoną:

− do obsługi klientów,
− do magazynowania towarów,
− do celów socjalno-biurowych.

Część przeznaczona do obsługi klientów jest jednocześnie salą ekspozycyjną, w której

klienci zapoznają się z ofertą jednostki handlowej, a następnie zawierają transakcje handlowe.
W części magazynowej przechowuje się towary, które zapewniają ciągłość działania
placówki, przyjmuje się towary od dostawców i przygotowuje do ekspozycji w sali
sprzedażowej. Część socjalno-biurowa przeznaczona jest dla pracowników jednostki
handlowej. W części tej znajdują się: szatnia, sanitariaty, pomieszczenie w którym spożywa
się posiłki, biuro kierownika.

Sala sprzedażowa jest miejscem przeznaczonym dla klienta, to tutaj zapoznaje się

z towarem, tutaj prowadzi rozmowę ze sprzedawcą, tutaj podejmuje decyzje o zakupie.
Dlatego sala ta powinna być urządzona z niezwykłą starannością, aby stworzyć atmosferę
sprzyjającą zakupom.

Meble sklepowe powinny zapewnić optymalne warunki do przechowania i eksponowania

towarów. Nowoczesne meble sklepowe są:
− wykonane z materiałów łatwych do utrzymania w czystości,
− lekkie,
− kolorowe,
− estetyczne,
− funkcjonalne,
− modułowe.

Jednostka sprzedaży detalicznej wyposażana jest w:

1) meble sklepowe:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

lady sklepowe,

regały,

gabloty,

stragany warzywne,

systemy konfekcyjne,

2) urządzenia:

urządzenia chłodnicze i zamrażające,

urządzenia do ważenia i porcjowania,

kasy i stanowiska kasowe,

urządzenia pomocnicze,

urządzenia transportowe.

Lady sklepowe wiążą się najczęściej z tradycyjną sprzedażą. Jednak ze względu na swoją

konstrukcję mogą pełnić również funkcję ekspozycyjną. Rozróżnia się lady witrynowe,
zabudowane, jubilerskie oraz zestawy kombinowane z urządzeniami chłodniczymi.

Regały sklepowe mają różną konstrukcję i wysokość, wykonane są z różnych

materiałów. Wyróżnia się regały przyścienne i wolnostojące. Standardowe wysokości
regałów to: 190, 220 i 250 cm. Powierzchnia sprzedaży to obszar pomiędzy 10 a 190 cm.
Powyżej powierzchnia regału jest poza zasięgiem klientów i nadaje się praktycznie do
ekspozycji i reklamy towarów. Regały to meble najczęściej wykorzystywane we wszystkich
placówkach handlowych.

Gabloty to najbardziej dekoracyjne meble sklepowe. Są skonstruowane głównie ze szkła,

metalu i drewna. Wiele gablot jest podświetlana, a wewnątrz instalowane są ruchome tarcze,
na których umieszcza się eksponowany towar. Umożliwiają dokładne wyeksponowanie
towaru, a jednocześnie zabezpieczają go przed zniszczeniem lub kradzieżą. Dlatego
w gablotach eksponuje się towary drogie, np. biżuterię, futra, a także towary drobne, np.
cukierki, lekarstwa.

Stragany warzywne wykorzystywane są w sklepach spożywczych do eksponowania

warzyw i owoców świeżych oraz suszonych. Ich konstrukcja umożliwia właściwe
przechowanie towarów. Wyposażane są często w oświetlenie, które podkreśla atrakcyjny
wygląd towaru.

Systemy konfekcyjne stosowane są do wyposażenia sklepów specjalistycznych, butików

oraz stoisk z odzieżą, konfekcją, galanterią, obuwiem i artykułami sportowymi, gdzie
oryginalne eksponowanie towarów może stanowić o wyróżnieniu detalisty na rynku. Zaletami
systemów konfekcyjnych w stosunku do tradycyjnych sposobów oferowania odzieży
w placówce handlowej są liczne możliwości aranżacyjne zwiększające dostępność
asortymentu, pozwalające na indywidualną prezentację towarów i kreujące dobra atmosferę
zakupów. Systemy te cechuje bogata kolorystyka estetyczne drewniane i drewnopodobne lub
aluminiowe wykończenia.

Urządzenia chłodnicze i zamrażające służą do przechowywania towarów w niskich

temperaturach. Zależnie od rodzaju towaru wykorzystuje się urządzenia chłodzące, które
zapewniają utrzymanie temperatur od 0

do +8

C. W sklepach najczęściej wykorzystuje się:

− lady chłodnicze,
− regały chłodnicze,
− szafy chłodnicze, tzw. witryny.

Urządzenia zamrażające służą do przechowywania towarów dłuższy okres czasu

w temperaturach poniżej zera (zwykle -18

do -25

C). Najczęściej stosowane są:

− zamrażarki skrzyniowe,
− zamrażarki kompaktowe,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− zamrażarki otwarte,
− gondole mroźnicze,
− lady mroźnicze.

Placówki handlowe stosujące tradycyjną formę sprzedaży artykułów spożywczych

wyposażane są w urządzenia do porcjowania i ważenia towaru. Zgodnie z obowiązującymi
przepisami wagi stosowane w sklepach muszą być legalizowane, co dwa lata. Każdy klient
musi mieć pewność, że waga w sklepie prawidłowo określa wagę towaru, który kupuje.
Nowością w sklepach samoobsługowych są wagi przeznaczone dla klienta, który sam
odmierza porcje towaru. Wagi takie mają prostą i czytelną konstrukcję panelu sterowania.
W wielu sklepach stosuje się systemy sprzężone wagi i kasy.

Urządzenia do porcjowania są niedostępne dla klienta z powodu bezpieczeństwa.

Krajalnice i maszynki do mielenia to urządzenia, które mogą być obsługiwane tylko przez
pracowników sklepu. Krajalnica służy do krojenia wszelkiego rodzaju żywności (od
najbardziej miękkich pomidorów aż po twardą kiełbasę i ser) na plastry o grubości do 16 mm
w sposób szybki i dokładny. Maszynki do mielenia wykorzystywane są do rozdrabniania
różnych mięs. Obsługując urządzenia elektryczne w sklepie należy pamiętać o przestrzeganiu
przepisów bhp.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami każdy sklep musi ewidencjonować sprzedaż za

pomocą kasy fiskalnej. Urządzenia te pozwalają rejestrować sprzedaż, ustalać utarg,
sporządzać raporty dotyczące sprzedaży dziennej. Coraz więcej placówek handlowych tworzy
stanowiska kasowe wyposażone nie tylko w kasę, ale także w urządzenia pomocnicze, do
których należy skaner, waga, oraz taśma przesuwająca towary. Stanowiska kasowe (boksy
kasowe) wyposażane są ponadto w czytniki kart płatniczych, urządzenia do ekspozycji
drobnych towarów, pocztę pneumatyczną oraz przyciski „antynapadowe”. Nowoczesne
stanowisko kasowe powinno zapewnić sprawną obsługę klienta oraz wygodne, ergonomiczne
i bezpieczne stanowisko pracy dla kasjera.

Wyposażenie i urządzenia pomocnicze stosuje się w każdym sklepie obok wyposażenia
podstawowego. Usprawniają one pracę sprzedawców, podnoszą wydajność ich pracy,
zapewniają komfort i wygodę robienia zakupów. Wyposażenie pomocnicze to:
− urządzenia zapobiegające kradzieżom,
− urządzenia wejścia i wyjścia,
− drabinki, schodki do układania i zdejmowania towarów,
− podesty podłogowe, podesty ekspozycyjne,
− noże, tasaki, deski do krojenia szczypce, nożyczki itp.,
− metkownice,
− urządzenia paczkujące,
− sprzęt do przenoszenia i ekspozycji: tace, koszyki pojemniki itp.,
− sprzęt wystawienniczo reklamowy: manekiny, torsy, stojaki, banery reklamowe itp.,
− urządzenia usprawniające zakupy: wózki, koszyki.

Urządzenia transportowe pozwalają eliminować wysiłek związany z przemieszczaniem

masy towarowej w placówce handlowej. Wózki, podnośniki, taśmociągi, dźwigi usprawniają
pracę sprzedawców pozwalając jednorazowo transportować duże ilości towaru. Zgodnie
z przepisami bhp ustalone zostały normy ciężaru, jaki może pracownik zależnie od wieku
i płci jednorazowo w określonych sytuacjach podnosić i przenosić. Pamiętając o tym
wprowadzono do placówek handlowych sprzęt transportowy, który nie naraża pracowników
na nadmierne obciążenia, a jego ergonomiczna konstrukcja pozwala zwiększyć wydajność
pracy. Szerzej zagadnienia dotyczące urządzeń transportowych omówione będą w dalszej
części rozdziału.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Regały przyścienne

Stół sprzedażowy

Regały przyścienne

Stół sprzedażowy

Sala sprzedażowa stanowi część lokalu sklepowego dostępną dla kupujących

i przeznaczoną do rozmieszczenia sprzedawanych towarów oraz obsługi klientów.
W sklepach o nowoczesnych formach sprzedaży dzieli się ją na część dla kupujących oraz na
część ekspozycyjną. Sposób urządzenia sali sprzedażowej w sklepach z nowoczesnymi
formami obsługi może być:
− liniowy: meble są ustawione w szereg równoległych linii, najczęściej w kierunku

prostopadłym do wyjścia;

− promienisty (wachlarzowy): układ przejść ma kształt wachlarza zwężającego się ku

drzwiom;

− rozrzucony: pozornie nieproporcjonalne rozmieszczenie mebli.

5 m

Rys. 5. System wachlarzowy

Rys. 6. System liniowy równoległy

[opracowanie własne]

Urządzając salę sprzedażową powinno się przestrzegać następujących zasad:

1) zapewnienie klientom swobody poruszania się i dostępu do towarów,
2) ułatwienie orientacji,
3) optymalne wykorzystanie powierzchni,
4) usytuowanie urządzeń i towarów w sposób umożliwiający dozór nad nimi,
5) zapewnienie łatwego przesunięcia wyposażenia w razie zmiany urządzenia sali

sprzedażowej.
Projektując rozmieszczenie mebli i urządzeń w sali sprzedażowej, należy pamiętać o tym,

że klienci odwiedzający sklep cenią wygodę poruszania się po nim. Odległość między
regałami w sklepach, w których klienci korzystają z wózków, nie powinna być mniejsza niż
150 cm. W pozostałych węższe przejścia mogą być odbierane jako dyskomfort, gdyż trzeba
pamiętać o tym, że klienci nie lubią ocierać się o siebie, a tym bardziej przeciskać między
regałami, z których łatwo zrzucić towary. „Prowadząc” klienta w sklepie, należy określić taki
kierunek ruchu, aby musiał przejść między jak najdłuższą linią regałów, szczególnie między
ekspozycjami z promocyjnymi towarami. Taka organizacja zapewni placówce handlowej
lepsze efekty ekonomiczne. Ważne przy tym, aby pamiętać o oznaczeniu regałów, działów
lub stoisk w taki sposób, aby klient mógł łatwo odnajdować potrzebne mu produkty.

Klienci chętnie odwiedzają sklepy wyróżniające się przyjazną atmosferą. Lokal sklepowy

musi być tak zaaranżowany, aby współgrały ze sobą jednocześnie: wyposażenie sali
sprzedażowej, kolorystyka mebli, ścian i podłogi, oświetlenie sali i towarów oraz muzyka.

O tym, że kolor buduje atmosferę nie trzeba nikogo przekonywać. Kolory pastelowe tzw.

ciepłe tworzą przytulny klimat, kolory metaliczne, zimne mogą tworzyć nowoczesne, często
futurystyczne wnętrze. Projektując wystrój sali sprzedażowej, należy pamiętać, aby dobrać
kolorystycznie wszystkie elementy składające się na całkowite wrażenie klienta

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

odwiedzającego sklep. Decydując się na wybór kolorów, należy pamiętać o tym, dla kogo
przygotowana została oferta towarowa. Ponadto, trzeba mieć na uwadze fakt, że kolory
zmieniają proporcje pomieszczenia (patrz ćwiczenie 4).

Kolejnym bardzo ważnym elementem wystroju jednostki handlowej jest odpowiednie

oświetlenie sklepu i oferowanych towarów. Za pomocą światła można nie tylko
wyeksponować, ale uatrakcyjnić oferowany towar. Światło powinno mieć odpowiednią barwę
i natężenie. Punkty świetlne powinny być tak umiejscowione, aby eksponować istotne
elementy i ukrywać to co powinno pozostawać poza zasięgiem wzroku klienta. Oświetlając
towar w odpowiedni sposób można wpłynąć na optyczną zmianę jego proporcji, kształtu,
koloru i wizerunku ogólnego. Takie działania sprawiają, że towar staje się zauważalny
i pożądany dla klienta. Projektując oświetlenie placówki handlowej, należy wziąć pod uwagę:

– ilość światła oraz kierunek dziennego, które dociera do wnętrza,
– wysokość pomieszczenia,
– barwę ścian i mebli,

–

rodzaj towaru, który będzie sprzedawany,

– grupy towarów, które powinny być szczególnie eksponowane,
– jaką grupą docelową są klienci placówki handlowej,
– otoczenie zewnętrzne w którym funkcjonuje placówka handlowa.

Jednostki sprzedaży detalicznej ściśle współpracują z jednostkami handlu hurtowego.

Projektując wyposażenie hurtowni, trzeba brać pod uwagę zakres działania oraz funkcje, jakie
pełnią.

Handel hurtowy w gospodarce rynkowej:

1) bada rynek dostawcy i nabywcy,
2) kształtuje popyt i podaż,
3) organizuje przepływ masy towarowej,
4) magazynuje towary,
5) dokonuje przerobu handlowego,
6) wpływa na jakość towarów,
7) kształtuje wizerunek producenta, produktu i pośrednika na rynku.

Gromadzenie i przechowywanie towaru w celu zapewnienia ciągłości sprzedaży jest

jedną z podstawowych funkcji handlu. Realizacja tej funkcji jest możliwa tylko wtedy, gdy
jednostka handlowa dysponuje obiektem (pomieszczeniem), w którym może przechować
towary. Obiekty takie nazywane są magazynami.

Magazyny handlowe funkcjonują jako obiekty:

1) jednostek sprzedaży detaliczne w postaci:

zaplecza jednostki detalicznej,

obiektów wolnostojących należących do sieci sklepów,

2) przedsiębiorstw hurtowych.

Skuteczne funkcjonowanie magazynu hurtowego staje się możliwe, gdy zapewniona jest

właściwa organizacja pracy hurtowni, którą warunkuje wiele czynników:
− architektoniczne rozwiązania usprawniające pracę magazynu (rampy, wejścia, wyjścia),
− właściwy przebieg towarów przez magazyn,
− wyznaczenie stałych miejsc do przechowywania towarów,
− uwzględnienie właściwości towarów podczas przygotowania miejsca składowania,
− właściwy dobór mebli i urządzeń usprawniających pracę,
− stosowanie zasad ergonomii i przepisów bhp podczas organizowania stanowisk pracy dla

pracowników magazynu,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− właściwy podział zadań pomiędzy pracowników magazynu.

Obiekt przeznaczony na magazyn handlowy powinien być odpowiednio zaplanowany

i przygotowany. Ważne jest zapewnienie łatwego dostępu do magazynu. Droga dojazdowa
oraz plac przed magazynem powinny być utwardzone, a dla pojazdów oczekujących trzeba
przewidzieć plac parkingowy. Sprawne przyjęcie towarów lub ich wydawanie może odbywać
się, gdy drzwi (wrota) wejściowe są na tyle szerokie, aby swobodnie mogły poruszać się
urządzenia transportowe wykorzystywane podczas rozładunku. Jeśli w tym samym czasie
musi odbywać się wydanie towarów, to drzwi muszą umożliwiać swobodny przepływ
towarów wchodzących i

wychodzących z magazynu. Najlepszym rozwiązaniem

architektonicznym jest, gdy załadunek i rozładunek odbywają się w innych miejscach. Dużym
usprawnieniem architektonicznym stosowanym w wielu magazynach jest rampa –
podwyższenie umożliwiające bezpośredni załadunek do samochodu bez potrzeby
podnoszenia towaru.

Wyposażenie magazynów hurtowni i obejmuje:

− meble metalowe warsztatowe, biurowe i szafy bhp,
− regały paletowe,
− regały półkowe stacjonarne i przesuwne,
− wózki ręczne i z napędem,
− przenośniki taśmowe i rolkowe,
− urządzenia pomiarowe,
− urządzenia do kontroli jakości,
− pojemniki, nadstawki paletowe i palety,
− wciągniki, wciągarki,
− żurawie, suwnice,
− platformy i mostki przeładunkowe,
− inne nietypowego wyposażenia.

Regały magazynowe przeznaczone są do składowania towarów ciężkich na paletach lub

w pojemnikach, a w wykonaniu specjalnym, np. do składowania kręgów drutu, szpuli
z kablami. Regały te charakteryzują się prostotą budowy.

Urządzenia transportowe w magazynach odgrywają ważną rolę. Przedsiębiorstwa

hurtowe zajmują się przeładunkiem, przechowaniem masy towarowej. Pracownicy
magazynowi, dostają do dyspozycji urządzenia, które maja ułatwić pracę. Ergonomiczna
konstrukcja nowoczesnych urządzeń transportowych pozwala zwiększać wydajność pracy
oraz zapewnia większy poziom bezpieczeństwa podczas ich obsługi.

Sprawny, szybki przepływ towaru to dla hurtowni gwarancja większych obrotów oraz

możliwość osiągnięcia sukcesu finansowego. Dlatego, oprócz właściwego przygotowania
i wyposażenia hurtowni, niezmiernie ważny jest właściwy podział obowiązków pomiędzy
pracowników zatrudnionych w magazynie. Kierownik magazynu, który odpowiada za jego
sprawne funkcjonowanie musi zadbać także o to, by pracownicy dbali o przestrzeganie
przepisów bhp, a czynności przyjmowania i wydawania towarów wykonywali w taki sposób,
aby nie tylko szybko, ale i bezpiecznie pracować. Szczególnie dotyczy to obsługi wszystkich
urządzeń mechanicznych służących do transportu i przerobu handlowego.

Właściwe rozplanowanie powierzchni magazynowej jest niezmiernie ważnym zadaniem

mającym na celu zwiększenie efektywności działania i zmniejszenie strat wynikających
z niewłaściwego przechowywania towarów. W każdym magazynie należy wyznaczyć:
− powierzchnię do przechowywania towarów,
− powierzchnię transportową, tzw. ciągi komunikacyjne,
− powierzchnię manipulacyjną.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ponadto każda hurtownia poza powierzchnią magazynową musi zadbać o to, aby

pracownicy mieli zabezpieczone zaplecze socjalne, a także administracyjno-biurowe.

Rys. 7. Przykładowe rozplanowanie powierzchni obiektu magazynowego

[źródło: opracowanie własne]

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie elementy decydują o wyglądzie zewnętrznym placówki handlowej?
2. Jakie znasz meble i urządzenia wyposażenia sali sprzedażowej?
3. Jakie zasady obowiązują przy projektowaniu rozmieszczenia mebli i urządzeń w sali

sprzedażowej?

4. Co decyduje o doborze mebli i urządzeń, które mają stanowić wyposażenie sali

sprzedażowej?

5. Jaką rolę w sklepie odgrywa światło?
6. Jakie czynniki należy uwzględnić projektując oświetlenie sklepu?
7. Jak barwy mogą wpływać na tworzenie atmosfery w sklepie?
8. Jakie funkcje w gospodarce rynkowej pełni handel hurtowy?
9. Jakie czynniki warunkują dobrą pracę magazynu?
10. Jakie elementy składają się na wyposażenie magazynu?
11. Jaką rolę pełnią urządzenia transportowe w magazynie?
12. Jakie zasady bhp obowiązują podczas pracy w magazynie?
13. Jak powinna być rozplanowana powierzchnia magazynu?
14. Od czego zależy dobór urządzeń i wyposażenia magazynu?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

[źródło: opracowanie własne]

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaprojektuj nowy wygląd zewnętrzny dla niżej przedstawionych sklepów. Opisz

planowane zmiany. Uzasadnij swoje decyzje.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zaplanować asortyment handlowy, jaki mogłyby oferować powyższe sklepy,
2) ocenić aktualny wygląd obiektów handlowych,
3) wymienić zmiany, jakie powinny nastąpić w wyglądzie zewnętrznym sklepów,
4) zaprojektować wygląd sklepów przedstawionych na powyższych rysunkach,

uwzględniając wszystkie elementy mające wpływ na ocenę zewnętrzną sklepu,

5) opisać zmiany, jakich należy dokonać w wyglądzie zewnętrznym sklepu,
6) uzasadnić wprowadzone zmiany.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− foliogramy,
− zdjęcia,
− arkusze papieru,
− różnokolorowe przybory do pisania i rysowania,
− instrukcja do projektu,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj salę sprzedaży detalicznej sklepu samoobsługowego, oferującego

następujące towary:

▫ warzywa i owoce,
▫ artykuły piekarnicze,
▫ produkty tzw. suche: mąka,

kasza, cukier,

▫ chemia gospodarstwa

domowego: proszki do prania,
mydło, środki do zmywania
naczyń,

▫ koncentraty spożywcze,
▫ nabiał,
▫ wędliny,

▫ ryby mrożone,
▫ lody,
▫ napoje,
▫ słodycze na wagę,
▫ alkohol,
▫ prasa,
▫ papierosy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sklep powinien być wyposażony w dwa stanowiska kasowe. Sala sprzedażowa ma 200 m

Dobierz potrzebne wyposażenie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować założenia projektu,
2) ustalić niezbędne wyposażenie sali sprzedażowej dla określonego asortymentu

towarowego,

3) zaplanować stanowiska pracy dla sprzedawców zgodnie z wymaganiami ergonomii

i przepisami bhp,

4) sporządzić wstępny projekt sali wraz z jej wyposażeniem,
5) skonsultować swój projekt z nauczycielem,
6) nanieść ewentualne poprawki,
7) zaprezentować projekt.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− fotografie i katalogi przedstawiające wyposażenie obiektów handlowych,
− foliogramy,
− arkusz papieru, przybory do pisania i rysowania w różnych kolorach,
− instrukcja do projektu,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Na podstawie przygotowanego projektu, oszacuj sumę środków pieniężnych niezbędnych

do wyposażenia sali sprzedażowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) sporządzić listę wyposażenia sali sprzedażowej,
2) odszukać w katalogów lub w Internecie przedsiębiorstwa oferujące wyposażenie

sklepów,

3) ustalić ceny zaprojektowanego wyposażenia sklepu,
4) oszacować łączny koszt urządzenia sali sprzedażowej.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,
− arkusz papieru,
− katalogi wyposażenia wnętrz sali sprzedażowej,
− przybory do pisania
− instrukcja do projektu,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Przeanalizuj poniższe rysunki

i opisz, jaki efekt uzyskano stosując różne efekty

kolorystyczne. Odpowiedz jak można zmieniać proporcje pomieszczenia wykorzystując różne
nasycenie koloru.

www.przemaluj.pl

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys.

Rys. D

Rys. E

Rys. F

Rys. A ……………………………………………………….
Rys. B ………………………………………………………..
Rys. C ………………………………………………………..
Rys. D ………………………………………………………..
Rys. E ………………………………………………………..
Rys. F ………………………………………………………...

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować zamieszczone rysunki,
2) opisać, jak kolor zmienia proporcje pomieszczenia,
3) wskazać pomieszczenia „przytulne” i „nieprzyjazne”,
4) uzasadnić swój wybór.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− paleta kolorów,
− zdjęcia wnętrz placówek handlowych,
− arkusz papieru,
− różnokolorowe przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 5

Przyjrzyj się poniższym fotografiom

przedstawiającym to samo wnętrze. Zwróć uwagę

na efekt uzyskany przez zastosowanie różnorodnego oświetlenia. Napisz, jak można zmieniać
proporcje pomieszczeń, wyeksponować lub ukryć detale, stosując różnego rodzaju
oświetlenie.

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Oziemblewski P.: Budowanie wnętrza światłem na przykładzie sklepu, www.swiatlo.tak.pl

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) porównać zamieszczone fotografie,
2) opisać sposób oświetlenia pomieszczenia,
3) wskazać efekty, jakie uzyskano, stosując różne sposoby oświetlenia,
4) opisać wnioski z przeprowadzonej analizy fotografii.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− fotografie przedstawiające źródła światła,
− fotografie przedstawiające sposoby oświetlania pomieszczeń handlowych,
− kartki papieru,
− przybory do pisania.

Ćwiczenie 6

W trakcie wycieczki do placówki handlowej zapoznaj się z obsługą środków

technicznych wykorzystywanych w sklepie. A następnie opisz zasady obsługi tych urządzeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z urządzeniami technicznymi wykorzystywanymi w sklepie,
2) poznać zasady bhp w zakresie obsługi tych urządzeń,
3) pod opieką instruktora obsługiwać urządzenia techniczne wykorzystywane w sklepie,
4) ocenić pracę przy urządzeniach, zwracając szczególną uwagę na pojawiające się

trudności,

5) opisać zasady obsługi urządzeń technicznych, które poznałeś.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− urządzenia techniczne stosowane w placówkach handlowych.

Ćwiczenie 7

Zaprojektuj wnętrze magazynu hurtowni, która zajmuje się sprzedażą rowerów oraz

części i akcesoriów do rowerów. Jednorazowo w hurtowni powinno zmieścić się około
1500 rowerów oraz pozostałe towary.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obliczyć, jaka powierzchnia magazynowa jest niezbędna do przechowania 1500 rowerów

oraz części i akcesoriów rowerowych,

2) zaplanować wyposażenie magazynu,
3) zaprojektować rozmieszczenie wyposażenia z uwzględnieniem właściwego

rozplanowania powierzchni magazynowej,

4) oszacować na podstawie katalogów koszt wyposażenia magazynu.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− zdjęcia wyposażenia magazynów handlowych,
− film dydaktyczny dotyczący bezpieczeństwa i higieny pracy w magazynie handlowym,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− instrukcja do projektu,
− arkusze papieru, przybory do pisania i kredki w różnych kolorach,
− literatura z rozdziału 6.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić wszystkie elementy kształtujące wygląd zewnętrzny sklepu?

2) sklasyfikować meble i urządzenia sali sprzedażowej?

3) dobrać wyposażenie sali sprzedażowej do rodzaju asortymentu

towarowego?

4) zaprojektować rozmieszczenie mebli i urządzeń w sali sprzedażowej?

5) wymienić czynniki decydujące o doborze mebli i wyposażenia sklepu?

6) wymienić czynniki, które decydują o wyborze oświetlenia sklepu?

7) wyjaśnić, jaką rolę odgrywa właściwe oświetlenie sklepu?

8) wyjaśnić, jak barwy tworzą klimat sklepu?

9) wskazać, jak barwy zmieniają perspektywę pomieszczenia?

10) wymienić funkcje hurtowni?

11) wymienić elementy wyposażenia hurtowni?

12) rozplanować powierzchnię magazynu?

13) dobrać urządzenia i wyposażenie magazynu?

14) wyjaśnić znaczenie bhp w pracy magazyniera?

15) wyjaśnić, jak zasady ergonomii usprawniają pracę w magazynie?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Wyposażenie obiektów prowadzących działalność

pomocniczą w handlu

4.5.1. Materiał nauczania

Rozwój gospodarki rynkowej i silna konkurencja zmusza jednostki handlowe do ciągłego

poszerzania oferty. Obecnie handel nie może koncentrować się tylko na wymianie towarowej.
Klienci oczekują szerszych działań związanych ze świadczeniem usług na ich rzecz. Usługi
świadczone przez jednostki handlowe obejmują następujące działania:
− inicjowanie kontaktu z klientem,
− informowanie o pojawiających się nowościach,
− organizowanie pokazów, degustacji, imprez przybliżających konsumentowi towar,
− konserwowanie i naprawianie zakupionego towaru,
− dostarczanie zakupionego towaru,
− montaż zakupionego towaru,
− ułatwianie zakupu poprzez wykorzystanie środków technicznych, np. telefon, Internet,
− ułatwianie zakupu poprzez pośrednictwo finansowe – sprzedaż na kredyt,
− ubezpieczanie transakcji handlowych i towarów,
− zaspakajanie potrzeb rozrywkowych – organizowanie występów artystycznych,
− załatwianie reklamacji zgłaszanych przez klientów
− dostarczanie informacji prawnej związanej z odsprzedażą towaru,
− doradztwo w zakresie zestawiania, kompozycji towarów.

Przedsiębiorstwa handlu hurtowego poza powyższymi działaniami podejmują się jeszcze

świadczenia usług posprzedażowych na rzecz jednostek handlu detalicznego, a związanych z:
− organizowaniem szkoleń pracowników handlu w zakresie demonstrowania towaru

udzielania o nim fachowej wiedzy,

− negocjowaniem dalszych warunków współpracy,
− doposażeniem jednostek detalicznych w towary i niezbędny sprzęt,
− współdziałaniem w zakresie rozpatrywania roszczeń klientów jednostek sprzedaży

detalicznej.

Większość tych działań ma nierozerwalny związek z dokonywaną transakcją kupna-

sprzedaży. Nabywając towary klienci zyskują prawo do korzystania z różnych usług. Usługi
te najczęściej są bezpłatne lub korzystanie z nich jest tańsze niżby to miało miejsce
w przypadku usług wolnych. Cena usługi wkalkulowana jest w cenę towaru i jeśli nawet
klient nie korzysta z niej to i tak płaci, chociaż nie zdaje sobie z tego sprawy.

Usługi odpłatne świadczone przez handel pozostawiają większą swobodę wyboru

w zakresie korzystania z nich. Zakupienie kliszy do aparatu fotograficznego nie zobowiązuje
nas do skorzystania z usług sprzedawcy w zakresie wywołania filmu i zrobienia zdjęć.
Możemy jednak skorzystać z oferty jego usługi, jeśli się okaże, że zaproponuje nam
korzystniejsze warunki gdyż dokonaliśmy u niego zakupów.

Istnieje także pewna grupa usług, z której klienci są zmuszeni korzystać przy okazji

zakupu towarów. Prawie nikt nie kupuje klucza, aby go samemu w domu dorabiać.
Najczęściej kupujemy usługę dorabiania kluczy nie myśląc o tym, że wynika ona z faktu
nabycia klucza. Tak więc różnorodność usług i możliwości korzystania z nich jest bardzo
duża.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozwój usług oferowanych przez jednostki handlowe ma nierozerwalny związek

z rozwojem potrzeb ludzkich. Klienci oczekują a nawet można powiedzieć wymagają obecnie
od placówek handlowych doradztwa w zakresie oferowanych towarów. Korzystają
z możliwości degustacji, z pokazów i innych form upowszechniania informacji o produkcie
i producencie. Powszechną usługą świadczoną przez wiele sklepów jest możliwość
korzystania z pośrednictwa w zakresie uzyskania kredytu na zakup towarów, możliwość
realizacji płatności z wykorzystaniem kart płatniczych oraz wiele innych czynności, które
obecnie wydają nam się oczywistą rzeczą.

Hipermarkety, centra handlowe, targowiska i wiele innych jednostek handlowych

zapewniają swoim klientom możliwość korzystania z usług gastronomicznych i rekreacyjno-
kulturalnych. Idąc tym śladem w wielu sklepach mniejszych także znajdujemy wydzielone
miejsce na odpoczynek dla klientów. W okresie letnim duża część sklepów zapewnia swoim
klientom możliwość konsumpcji i odpoczynku na zewnątrz sklepu w tzw. „ogródkach”.

Należy również wspomnieć o programach lojalnościowych, jakie stosuje wiele placówek

handlowych. Klienci dokonujący stale zakupów w jednej placówce handlowej nagradzani są
możliwością skorzystania z darmowej usługi; na przykład kupując komplet opon możemy
skorzystać z darmowego montażu we wskazanej stacji obsługi samochodów. Kolejny zakup
tego samego towaru może być nagrodzony biletem do kina, wycieczką lub inną nagrodą,
która ma przywiązać klienta do sklepu. Takie działania podejmowane są na każdym szczeblu
obrotu gospodarczego. Oferty tego typu stosują zarówno producenci jak i hurtownicy.
Wszyscy sprzedawcy prześcigają się w liczbie i atrakcyjności oferowanych usług
dodatkowych, aby przekonać klientów do korzystania z ich oferty.

Organizując placówkę handlową należy zaplanować działania uzupełniające ofertę

towarową. Już na etapie podejmowania działalności należy przewidzieć zakres i formę usług,
które będą rozszerzały podstawowe działania jednostki handlowej. Podstawowe zagadnienia
do ustalenia na etapie planowania to określenie:
− rodzaju usług, które uzupełnią ofertę handlową,
− zakresu świadczenia usług,
− formy świadczenia usług,
− wyposażenia i urządzeń niezbędnych do świadczenia usług.

Usługi świadczone w jednostkach handlowych to usługi:

1) rzeczowe – obejmujące czynności skierowane na przedmioty, np. dorabianie kluczy,

naprawa obuwia, pranie odzieży, transport zakupionych towarów,

2) osobowe – obejmujące czynności skierowane na człowieka, np. fryzjerskie, kosmetyczne,

kulturalne, gastronomiczne, informacyjno-edukacyjne,

3) ogólne – obejmujące czynności pośrednictwa, np. finansowego, ubezpieczeniowego.

Usługi świadczone przy okazji transakcji handlowych nie wymagają z reguły

dodatkowego specjalistycznego wyposażenia. Natomiast usługi, które rozszerzają
i uatrakcyjniają ofertę handlową zwykle wymagają zaplanowania dodatkowej powierzchni
w

obiekcie handlowym i

dodatkowego specjalistycznego wyposażenia. Usługi takie

świadczone mogą być przez jednostkę handlową lub jednostkę niezależną, która tylko
współpracuje z jednostką handlową. Z punktu widzenia konsumenta nie ma to większego
znaczenia, jednak z punktu widzenia jednostki handlowej ważne jest, kto odpowiada za
wyposażenie, funkcjonowanie i ofertę jednostki świadczącej usługi.

Poza usługami jednostki handlowe zajmują się także często działalnością produkcyjną

i przerobem handlowym. Nie jest to działalność identyczna, jak w przypadku przedsiębiorstw
produkcyjnych, niemniej jednak przedsiębiorstwa handlowe poddają produkty pewnym

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zabiegom zmieniającym ich właściwości chemiczne i fizyczne, aby były one gotowe do
bezpośredniego nabycia i konsumpcji. Spotykamy w placówkach handlowych wydzielone
miejsca i urządzenia przy pomocy, których takie działania następują są to: rożna, płyty
gilowe, frytkownice, płyty bezpośredniego smażenia, gyrosy, piece do wypieku chleba, do
wypieku ciast, do pizzy, kostkarki do lodu, urządzenia do produkcji i przechowywania lodów,
lady sałatkowe, ekspresy i młynki do kawy, miksery i sokowniki. Przerób i produkcja
oferowana przez jednostki handlowe poszerza ofertę asortymentową o produkty, które ze
względu na ich specyfikę nie mogłyby być przygotowane poza sklepem. Konsumpcja ciepłej
pizzy, czy też zakup świeżych surówek zachęca klientów do odwiedzania placówek
handlowych oferujących tego typu produkty.

Przerób handlowy obejmuje także takie dostosowanie towaru do potrzeb klienta, które

nie powoduje zmian właściwości chemicznych produktu. Placówki handlowe dostosowują
towary poprzez: sortowanie, konfekcjonowanie, porcjowanie, pakowanie, itp. czynności.
Omówione we wcześniejszych rozdziałach krajalnice, urządzenia rozdrabniające służą
właśnie temu, aby klienci dostawali dokładnie takie porcje towaru, jakich oczekują.

Mówiąc o usługach świadczonych przez handel nie sposób nie wspomnieć o coraz

szerszej ofercie sprzedaży towarów za pośrednictwem Internetu lub telefonu z dostawą do
domu. Placówki handlowe wobec narastającej konkurencji i silnej walki o klienta podjęły
kolejne działania mające na celu przybliżenie swojej oferty odbiorcom. Wiele jednostek
handlowych tworzy własne strony internetowe, na których przedstawia ofertę towarową oraz
informację o możliwości dokonania zakupu bez wychodzenia z domu. Jednostki handlowe
dostarczają zamówione towary w oznaczonym czasie dowożąc je na własny koszt,
przesyłając pocztą lub za pośrednictwem firmy kurierskiej. Szacuje się, że wobec rozwoju
usług internetowych ten rodzaj zakupów będzie cechował się dużą dynamiką rozwoju.
Popularność zakupów internetowych wynika między innymi z faktu „robienia zakupów z
domu”, a ponadto klient może robić zakupy w sklepie oddalonym o setki kilometrów. Dlatego
jednostki handlowe chcąc zdobywać klientów muszą upowszechniać tego rodzaju usługę.

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie usługi może oferować jednostka detaliczna?
2. Jakie usługi może oferować jednostka hurtowa?
3. Jakie korzyści może osiągać jednostka handlowa oferująca usługi?
4. Jaki jest związek świadczonych przez handel usług z faktem dokonywania transakcji

zakupu?

5. Na czym polega przerób handlowy?
6. Jakie są przyczyny podejmowania przez handel działań o charakterze produkcyjnym?
7. Jakie urządzenia wykorzystują jednostki handlowe do prowadzenia działalności

produkcyjnej?

8. Jaką rolę odgrywa we współczesnym handlu Internet?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykorzystując materiał nauczania i własne doświadczenie, wypisz urządzenia niezbędne

do prowadzenia działalności usługowej i produkcyjnej w handlu oraz określ, jakie usługi lub
działania produkcyjne mogą być wykonywane przy wykorzystaniu wymienionych urządzeń.

Lp. Urządzenia i wyposażenie Usługi lub działania produkcyjne

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) wymienić i wpisać do tabeli urządzenia i wyposażenie, jakie wykorzystywane są

w placówkach handlowych do prowadzenia działalności usługowej lub produkcyjnej,

2) wpisać do tabeli działania, jakie można prowadzić przy wykorzystaniu określonych

urządzeń,

3) wskazać, które urządzenia i usługi najczęściej spotykasz w odwiedzanych obiektach

handlowych.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− arkusz papieru, różnokolorowe przybory do pisania
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Zaplanuj działalność uzupełniającą ofertę towarową następujących jednostek

handlowych:
1) osiedlowy sklep spożywczy,
2) salon sprzedaży sprzętu RTV i AGD,
3) pasaż handlowy skupiający butiki odzieżowe,
4) wielobranżowe centrum handlowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) dla każdej z wyżej wymienionych jednostek zidentyfikować ofertę handlową,
2) zaproponować ofertę usług uzupełniających, rozszerzających ofertę towarową,
3) uzasadnić swoje propozycje.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

− arkusz papieru, przybory do pisania,
− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Zaprojektuj wnętrze obiektu handlowego z uwzględnieniem działalności uzupełniającej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) wskazać obiekt handlowy, dla którego wykonasz projekt poprzez:

a) wymienienie asortymentu, jaki będzie dostępny w obiekcie handlowym,
b) określenie wielkości obiektu,
c) symulację umiejscowienia obiektu w otoczeniu,

2) wykonać projekt obiektu handlowego,
3) wskazać działalność uzupełniającą, jaka może być prowadzona w zaproponowanym

obiekcie handlowym,

4) zaprojektować wnętrze obiektu z uwzględnieniem działalności uzupełniającej,
5) zaprezentować projekt.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− arkusz papieru,
− różnokolorowe przybory do pisania i rysowania,
− literatura z rozdziału 6

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić usługi oferowane przez jednostki handlu detalicznego?

2) wymienić usługi oferowane przez jednostki handlu hurtowego?

3) wymienić korzyści wynikające ze świadczenia usług przez handel?

4) wymienić działania podejmowane w ramach przerobu handlowego?

5) wymienić urządzenia wykorzystywane w handlu do produkcji?

6) wymienić przyczyny rozwoju usług internetowych?

7) zaprojektować działalność usługową uzupełniającą, rozszerzającą

ofertę handlową

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4. Test zawiera 20 zadań dotyczących organizowania i wyposażania obiektów handlowych.

Zadania zawarte w teście są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest

prawidłowa

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

− w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie

zakreślić odpowiedź prawidłową),

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci

pytania: 4, 9, 10, 11, 13, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8. Na rozwiązanie

testu

masz

minut.

Powodzenia!

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Handel definiowany jest jako:

a) działalność polegająca na pozyskiwaniu dóbr w celu przekształcenia ich właściwości

fizycznych i chemicznych,

b) działalność polegająca na rozliczaniu transakcji handlowych w formie

bezgotówkowej,

c) działalność polegająca na wymianie dóbr i usług na pieniądze odbywająca się

w określonym miejscu i czasie,

d) działalność polegająca na dostarczaniu dóbr i usług w docelowe miejsce na zlecenie

innego podmiotu gospodarczego.

2. Klasyfikując handel według kryterium przedmiotu obrotu wyróżniamy między innymi:

a) handel stacjonarny,
b) handel bezpośredni,
c) handel prywatny,
d) handel spożywczy.

3. Przedsiębiorstwo handlowe to:

a) jednostka gospodarcza wyposażona w składniki majątkowe, które służą do

prowadzenia działalności gospodarczej,

b) jednostka społeczna wyodrębniona spośród innych podmiotów gospodarczych w celu

prowadzenia działalności gospodarczej,

c) jednostka narodowa której celem jest prowadzenie działalności o charakterze

społeczno-użytecznym,

d) jednostka spółdzielcza, której celem jest świadczenie działań na rzecz środowiska

w zakresie kształtowania więzi społecznych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Spółka to:

a) porozumienie, którego zawarcie wymuszają przepisy prawa, dla realizacji wspólnych

celów,

b) dobrowolne porozumienie, co najmniej dwóch osób dla realizacji wspólnych celów,
c) dobrowolne porozumienie, co najmniej dziesięciu osób fizycznych dla prowadzenia

działalności gospodarczej,

d) dobrowolne porozumienie, co najmniej trzech osób prawnych dla prowadzenia

działalności gospodarczej.

5. Funkcjonalna struktura organizacyjna:

a) zapewnia przejrzystość w zakresie hierarchii przedsiębiorstwa dzięki szerokiej

specjalizacji kierowników,

b) likwiduje stanowiska kierownicze wprowadzając zanik hierarchii w przedsiębiorstwie,
c) może prowadzić do dezorientacji w zakresie podporządkowania hierarchicznego

w przedsiębiorstwie,

d) może przyczynić się do wydłużenia biegu informacji na skutek wielu szczebli

hierarchicznych.

6. Obiekty handlowe pełnią funkcję:

a) ekspozycyjno-magazynową,
b) rozrywkowo-sportową,
c) magazynowo-mieszkaniową,
d) komunalno-społeczną.

7. Klasyfikując sprzedaż specjalną wyróżnia się:

a) sklepy specjalistyczne,
b) dyskonty spożywcze,
c) sprzedaż wysyłkową,
d) sprzedaż obwoźną.

8. Magazyny otwarte to obiekty:

a) które muszą być otwarte przez co najmniej 16 godzin dziennie,
b) które ze względu na rodzaj przechowywanego towaru nie wymagają zadaszenia,
c) które ze względu na uproszczoną konstrukcję posiadają zadaszenie i ogrodzenie,
d) które nie wymagają żadnego nadzoru, a dostęp do nich jest otwarty dla każdego.

9. Rozproszona lokalizacja obiektów handlowych jest wynikiem:

a) wymagań, jakie nakłada na handel Unia Europejska,
b) wymagań przepisów prawa handlowego,
c) wymagań klientów w zakresie realizacji bieżących potrzeb,
d) wymagań dostawców w zakresie możliwości zaopatrzenia.

10. Umowa najmu lokalu użytkowego podpisywana musi być przez:

a) wynajmującego i najemcę,
b) notariusza i najemcę,
c) notariusza i dzierżawcę,
d) dzierżawcę i najemcę.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Dzierżawa lokalu na działalność gospodarczą jest:

a) formą najmu lokalu za comiesięczny czynsz,
b) formą użytkowania lokalu za comiesięczne opłaty,
c) formą zakupu lokalu na raty,
d) formą sprzedaży lokalu na raty.

12. Fasada to:

a) zaplecze sklepu,
b) front sklepu,
c) szyld sklepu,
d) wejście do sklepu.

13. Stanowisko pracy urządzone zgodnie z zasadami ergonomii:

a) zmniejsza wysiłek pracownika i zwiększa wydajność pracy,
b) zwiększa wysiłek pracownika i zmniejsza wydajność pracy,
c) zwiększa wysiłek pracownika i zwiększa wydajność pracy,
d) zmniejsza wysiłek pracownika i zmniejsza wydajność pracy.

14. Urządzenia chłodnicze przeznaczone są do przechowywania artykułów żywnościowych

w temperaturze:

a) powyżej zera,
b) poniżej zera,
c) równej lub niższej od zera,
d) poniżej zera absolutnego.

15. Systemy konfekcyjne to:

a) gabloty przyścienne,
b) regały dwustronne,
c) stragany warzywne,
d) zestawy do ekspozycji odzieży.

16. W sklepach samoobsługowych:

a) nie ma potrzeby stosowania wag, ponieważ towar jest porcjowany,
b) stosuje się wagi z uproszczonymi panelami sterującymi,
c) stosuje się wagi wyłącznie na stoiskach z tradycyjną obsługą,
d) nie stosuje się wag, gdyż zabraniają tego przepisy.

17. W sklepach detalicznych w celu szybszego przemieszczenia masy towarowej z magazynu

do sali sprzedażowej wykorzystuje się:

a) wózki ręczne i z napędem elektrycznym,
b) wózki z napędem spalinowym,
c) taśmociągi i przenośniki rolkowe,
d) dźwigi i suwnice manipulacyjne.

18. Powierzchnia manipulacyjna w magazynie przeznaczona jest:

a) do składowania towaru,
b) przyjmowania towaru,
c) parkowania wózków spalinowych,
d) wystawiania dokumentów przyjęcia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19. Usługi w handlu:

a) nie powinny mieć związku z ofertą towarową,
b) powinny łączyć się z ofertą towarową,
c) nie mają znaczenia dla handlu,
d) zwiększają nadmiernie koszty w handlu.

20. Przerób handlowy to:

a) konfekcjonowanie, sortowanie, pakowanie,
b) przetapianie, wydobywanie, sortowanie,
c) wypiekanie, pakowanie, konsumowanie,
d) konfekcjonowanie, nabywanie, pakowanie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Organizowanie i wyposażanie obiektów handlowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź Punktacja

a b c d

Razem

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LITERATURA

1. Chwałek J.: Nowoczesny sklep. WSiP, Warszawa 2002
2. Dębski S.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Część. 1, WSiP, Warszawa 2004
3. Komosa A.: Ekonomika handlu. Część 1. Ekonomik 2003
4. Komosa A.: Organizacja sprzedaży. Część 1. Ekonomik 2002
5. Markowski W.: ABC small biznessu. Marcus, Warszawa 2005
6. Oziemblewski P.: Budowanie wnętrza światłem na przykładzie sklepu.

www.swiatlo.tak.pl

7. Pietraszewski M., Chudy S.: Ekonomika handlu. część 1. 2003 eMPI

8. Prawo spółdzielcze. Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Dziennik Ustaw Rok 2003 Nr 188

poz. 1848, Tekst ujednolicony. (Dz.U. z 1995 r., Nr 54, poz. 288 z późn. zm. Wersja
obowiązująca od 22.07.2005 r.

9. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. Kodeks

Handlowy (Dz. U. z dnia 30 czerwca 1934 r.)

10. Strzyżewska E.: Organizacja i technika sprzedaży. Cz. 3. eMPI

11. Świątkowski A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. Universitas, Warszawa 2003
12. Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych Dz. U. 02.112,981 z dnia 25 wrzesień 1981

zmiany: Dz. U. 02.240.2055 z dnia 15.01.2003

13. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks Spółek Handlowych. Dz. U. 2000 Nr 94 poz.

1037

14. www.przemaluj.pl
15. Wyżnikiewicz B., Fundowicz J., Łapiński K., Peterlik M.: Struktura i rola handlu

w polskiej gospodarce. Instytut Badań Nad Gospodarką Rynkową LEWIATAN,
Warszawa 2006

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
01 Organizowanie i wyposażanie obiektów handlowych
01 Organizowanie i wyposazanie Nieznany (2)
Zał I 16 Wielkopowierzchniowe obiekty handlowe
712[01] Z1 01 Organizowanie sta Nieznany
Organizacja i wyposażenie zajęć w systemie stacyjnym
ORGANIZACJA JAKO OBIEKT BADAŃ BJG3 do wysłania
01-Organizacja i jej funkcjonowanie, materiaynaegzaminzpodst zarzdzaniaprzykadowytest
instrukcja bhp mycia i dezynfekcji pomieszczen urzadzen sprzetu i naczyn dla obiektow handlowych
Organizacja i wyposażenie jednostek pancernych WP we wrześniu 1939r
Organizacja, wyposażenie i zadania intensywnej terapii 3
CHEMIA, Zastosowanie Gliceryny, Gliceryna (glicerol; ATC: A 06 AX 01) - organiczny związek chemiczny
IDENTYF 27-01.DOC, IDENTYFIKACJA OBIEKTÓW DYNAMICZNYCH

więcej podobnych podstron