ORGANIZACJA JAKO

OBIEKT BADAŃ

Pojęcie organizacji

Rzeczowe

Atrybutowe

Czynnościowe

Ujęcie szkoły prakseologicznej

Czynnościowe

Czynnościowe
•

odnosi się do czynności

organizowania,
• „tworzenie lub przekształcanie
zorganizowanych całości”

Ch.Agryris

• proces organizowania.

Ujęcie szkoły prakseologicznej

Zorganizowany

(spójny układ czynności,

przedsięwzięć i funkcji przyczyniających się
do powodzenia realizacji celu tego działania)

tzn.:
- posiadać sformułowany cel,
- planować pracę,
- pozyskiwać i alokować zasoby,
- kontrolować stopień realizacji.

patrz dodatkowo: Cykl działania zorganizowanego H. Le

Chatelier, elementy działania zbiorowego wprowadzone przez
J.Zieleniewski

Ujęcie szkoły prakseologicznej

Atrybutowe

Atrybutowe
•

rezultat zorganizowania,

• sposób wzajemnego powiązania jej
części ze sobą i z całością
odzwierciedlony w strukturze
organizacyjnej,
• „pewien szczególny rodzaj
stosunków części do siebie i do
złożonej z nich całości; stosunek ten
polega na tym, iż części
współprzyczyniają się do powodzenia
całości”

T.Kotarbiński

Ujęcie szkoły prakseologicznej

Rzeczowe (rzecz

zorganizowana)

zorganizowana)
•

rezultat organizowania,

• „pewien rodzaj całości ze względu na stosunek do
niej własnych elementów, mianowicie taka całość,
której wszystkie składniki współprzyczyniają się do
powodzenia całości”

T.Kotarbiński

• „wielość części, z których każda dąży do
osiągnięcia szczegółowego celu i które to części
utrzymują się dzięki wzajemnym powiązaniom,
przystosowując się jednocześnie do środowiska
zewnętrznego i przez to utrzymując stan wzajemnego
powiązania części”

Ch. Agryris

• „jednostki społeczne lub grupy ludzi, rozmyślnie
tworzone i przekształcane dla realizacji określonych
celów”

A.Etzioni

Ujęcie szkoły prakseologicznej

Pojęcie organizacji

Rzeczowe
(REZULTAT)

Atrybutowe
(SPOSÓB)

Czynnościowe
(PROCES)

Ujęcie szkoły prakseologicznej

Szkoła prakseologiczna

- skupia uwagę głównie na procesie
organizowania,
- elementy mają sprzyjać powodzeniu
całości, ale już nie na odwrót,
- brak odniesienia do teorii równowagi
organizacyjnej.

Nurt Systemowy

organizacja jako klasa systemów

(wyodrębnionych z otoczenia względnie
autonomicznych całości, posiadających
wewnętrzne powiązania i sprzężenia)
- „zestaw składników, między którymi
zachodzą wzajemne stosunki, a każdy
składnik jest bezpośrednio lub pośrednio
połączony z każdym innym”

R.L.Ackof

- konkretne (fizyczność składników) i
abstrakcyjne (pojęcia).

Nurt systemowy

Cechy systemów

- wyodrębnienie z otoczenia,
- otwarte i zamknięte,
- struktura systemu-
uporządkowanie (entropia)
(homeostaza) (ekwifinalność),
- proste, złożone i szczególnie
złożone,

Liczba sprzężeń: (n-1); < n(n-1); > n(n-1)

- ujęcie holistyczne - synergia

Nurt systemowy

Nurt systemowy

- sposoby rozwiązywania
problemów nie zawsze dają
przewidywane rezultaty,
- Dlatego nowy nurt: podejście
sytuacyjne

Podejście sytuacyjne

- kładzie nacisk na to co swoiste i szczególne
dla danej organizacji,
- dostarcza podstaw do projektowania
konkretnych organizacji,
- „organizacja jest systemem złożonym z
podsystemów i oddzielonymi ale dającymi
się zidentyfikować granicami od otoczenia”

F.E.Kasta i J.E.Rosenzweig

Podejście sytuacyjne

Charakterystyka ujęcia

sytuacyjnego

- zależność między organizacjami i ich
otoczeniem,
- określa wzorce tych zależności i
konfiguracje zmiennych,
- jak budować strukturę dla konkretnych
sytuacji,
(typy struktur, typy motywowania, style
kierowania),