Organizacja w otoczeniu jako obiekt zarządzania
Definicja organizacji:
Organizację można rozumieć jako całość złożoną z co najmniej dwóch części, pomiędzy którymi dokonała się specjalizacja w procesie realizacji pożądanych stanów.
Prof. Tadeusz Kotarbiński definiuje pojęcie organizacji w następujących słowach:
Organizacja w zależności od kontekstu:
-czynność organizowania,
-bądź osiągnięty na skutek takiej czynności albo na drodze samorzutnego kształtowania się ustrój przedmiotu złożonego, układ jego wew. zależności,
-bądź wreszcie sam obiekt tak zorganizowany.
Znaczenia organizacji:
czynnościowe – proces przekształcenia czy tworzenia się rzeczy złożonej, która charakteryzuje się cechą zorganizowania,
atrybutowe - zespół cech charakterystycznych dla rzeczy zorganizowanej,
rzeczowe – rzecz złożona z części, które są ze sobą połączone i funkcjonują w sposób zapewniający powodzenie całości.
Podejście systemowe traktuje ORGANIZACJĘ jako szczególny przypadek systemu znajdującego się w określonym otoczeniu.
CAŁA RZECZYWISTOŚĆ
SYSTEM
ORGANIZACJA
ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA (INSTYTUCJA)
Definicje systemu:
Wg R.L. Ackoffa system jest zestawieniem składników, między którymi zachodzą wzajemne stosunki i gdzie każdy składnik jest połączony z każdym innym bezpośrednio lub pośrednio;
L. Bertalanffy uważa, że system jest to kompleks elementów znajdujących się we wzajemnej interakcji;
A.D. Hall twierdzi, że system jest maszyną, w której są trwale uporządkowane części i procesy;
L. Krzyżanowski definiuje system jako „zbiór elementów (…) wyróżnionych w jakimkolwiek przedmiocie (…) ze względu na zachodzące między nimi stosunki (…) wyrażające jakieś uporządkowanie;
W. Kieżun proponuje przyjąć, że system jest to wyodrębniona część otaczającej nas rzeczywistości, mająca pewną wewnętrzną strukturę, a więc składająca się z części uporządkowanych wg ustalonych reguł określających ich wzajemne relacje.
Systemowa definicja organizacji
Organizacja jest systemem zachowującym się rozmyślnie, posiadającym przynajmniej dwa podsystemy zachowujące się także rozmyślnie i mające wspólne zamierzenia (cele), która zmuszają do wprowadzenia podziału pracy, a system informacyjny i komunikacyjny umożliwia interakcje między względnie autonomicznymi podsystemami, przy czym przynajmniej jeden z podsystemów pełni funkcje regulacyjno-sterujące w systemie. (R.L. Ackoff)
Cechy organizacji:
celowe zorientowanie,
społeczne i techniczne uporządkowanie,
rozmyślność w zachowaniu się (zdolność do korygowania, a nawet zmiany celu),
ekwiwalentność wymiany z otoczeniem, otwartość - prowadzą obustronną wymianę z otoczeniem (czerpią z otoczenia i dostarczają otoczeniu),
ustrukturalizowanie – są w pewien sposób uporządkowane wewnątrz i zhierarchizowane,
szczególna złożoność – która nie pozwala do końca odwzorować ani opisać ich struktury,
człon kierowniczy (sterujący),
stabilność – są zdolne do utrzymywania stanu równowagi wewnętrznej, pomimo zmian zachodzących w otoczeniu (poprzez homeostazę lub ekspansję),
ekwifinalność – podobne efekty mogą być osiągane w różnych organizacjach (do celu można dojść różnymi drogami),
samoorganizacyjność – są zdolne do osiągania negatywnej entropii, (organizacje potrafią się same uporządkować wew.)
utrwalanie sposobów w zachowaniu się – następuje w drodze instytucjonalności i formalizacji.
Otoczenie organizacji
Współczesne teorie organizacji wskazują, ze otoczenie to „BYT LEŻĄCY POZA JEJ GRANICAMI”
Otoczenie organizacji
Otoczenie można podzielić na:
otoczenie ogólne tzw. otoczenie dalsze czy makrootoczenie stanowią rozmaite procesy i zjawiska, które kształtują warunki funkcjonowania organizacji.
Otoczenie ekonomiczne – wyznaczone przez kondycję systemu gosp., w ramach którego działa organizacja.
Otoczenie technologiczne – dostarczające wiedzy i informacji o postępie technicznym i tempie zmian technologii oraz ich oddziaływania na organizację
Otoczenie polityczno-prawne – kształtowanie przez zmiany w układach politycznych, a także poprzez rozwiązania legislacyjne decydujące o możliwościach rozwoju i poziomie konkurencyjności całych sektorów gospodarki.
Otoczenie społeczne – które odzwierciedlają czynniki związane ze stylem życia ludzi, zmianami priorytetów i potrzeb konsumentów, modą, trendami i tendencjami, a także czynniki związane ze zmianą trybu życia i zdrowiem.
Otoczenie demograficzne – wyrażające się zmianami w populacji społeczeństwa i jego poszczególnych grupach, które w perspektywie wpływają na zasoby pracy, kształtowanie, opiekę zdrowotną i socjalną a także na innowacyjność.
Otoczenie międzynarodowe – to układ współdziałania między czynnikami wchodzący poza granice państwa, kontynentu.
Otoczenie ekologiczne – określone przez stan środowiska naturalnego, szanse i zagrożenia wynikające z konieczności jego ochrony oraz zmniejszenie zużycia dóbr, tzw. nieodnawialnych.
Otoczenie szczegółowe zwane również bliższym, celowym, konkurencyjnym lub siecią
konkurenci
odbiorcy
dostawcy
regulatorzy
siła robocza
właściciele
sojusznicy strategiczni
Otoczenie organizacji
Otoczenie współczesnych organizacji jest turbulentne.
Charakteryzują je takie cechy jak:
wzrost nowości zmiany;
wzrost intensywności otoczenia;
wzrost szybkości zmian otoczenia;
złożoność otoczenia.