Wykład 2 11.10.2007

Organizacje w rozumieniu:

- rzeczowym są materialnymi tworami człowieka.

- atrybutowym (jako cecha) - „dobra organizacja imprezy”.

- czynnościowym - „musimy zorganizować sobie imprezę”.

Związek tych trzech rozumień polega na tym, że poprzez układ określonych działań i czynności stara ramy się nadać naszej organizacji w rozumieniu rzeczowy cechę bycia zorganizowaną.

Model systemowy organizacji (Rozumienie rzeczowe)

Twórcą modelu systemowego (klasyczny model organizacji) jest H. Levitt.

Schemat podsystemów:

Ludzie	Kultura organizacyjna
Struktura	Technika i technologia

System musi być odizolowany od otoczenia!

wejście i wyjście

Nie można mylić klienta z podsystemem ludzi.

Przykład:

Toaleta publiczna:

Podsystem ludzi - Babcia Klozetowa.

Kultura organizacyjna (cele i wartości) - cel zarobkowy

Struktura - podział na część męską i damską.

Technika - pisuary, toalety, drzwi

Technologia - sposób wykorzystania maszyn i urządzeń

Często o sukcesie organizacji decyduje nie technika, często podobna w wielu organizacjach, lecz technologia.

- Jest wyodrębniona z otoczenia.

- Da się wejść i wyjść.

Rodzina:

Podsystem ludzi - tata, mama, potomstwo

Kultura (wartości i cele) - wychowanie itd.

Struktura - hierarchia w rodzinie

Technika i technologia - brak

Rodzina nie jest w tym rozumieniu organizacją. Organizacją jest gospodarstwo domowe bo występuje też technika i technologia.

Organizacja aby w rozumieniu rzeczowym można było ją tak nazwać musi spełniać wszystkie opisane schematem warunki.

Rozumienie czynnościowe - Model Fayola

Etapy

1) Planowanie - określanie kierunków działania

2) Organizowanie:

- określenie ról i przydział ich do konkretnych osób

- określenie zasobów i sposobu ich pozyskania

3) Motywowanie (kierowanie)

4) Kontrolowanie monitorowanie przebiegu przygotowań- sprawdzanie czy działania planowane pokrywają się z rzeczywistymi.

Przykład 1

Jeśli w wyniku kontroli np. w hipermarkecie zginęło 200 rowerów to padnie po pierwsze pytanie: „Kto jest winien?”. A z punktu widzenia kierowniczego to już po wszystkim, rowery zginęły i już ich nie ma. Wiec pierwsze pytanie powinno brzmieć „Dlaczego tak się stało i co zrobić żeby w przyszłości tak się nie stało?”. Dopiero potem możemy szukać winnych.

Przykład 2

Młodziak po studiach dostał prace w firmie Kserox. Jest to firma globalna - działa na całym świecie. Młody miał przygotować sprawozdanie z działalności firmy na posiedzenie. W tym celu powysyłał do siedzib różnych pytania i przygotował gruby plik informacji. Okazało się ze raport był bardzo drogi - czas pracy wszystkich osób zaangażowanych w wypełnianie tych formularzy był ogromny - firma prawie na tydzień stanęła. Młody został wezwany do prezesa. Prezes zapytał „Co myślisz, że z Tobą zrobię?”. Młody powiedział „Zwolni mnie pan” a prezes „Zwariował pan? Właśnie zainwestowaliśmy w pana naukę 300 tysięcy”

Morał: Młody pracownik będzie się długo zastanawiał nad swoimi działania a gdyby go zwolniono to nowy pracownik na jego miejsce mógłby robić takie same błędy. Trzeba więc się zastanowić dlaczego i co zrobić żeby nie popełniać takich samych błędów w przyszłości.

Rozumienie atrybutowe

Definicja organizacji:

Organizacja - otwarty system społeczno techniczny zorientowany celowo i mający określoną strukturę (sposób uporządkowania).

Gdyby postawimy poziomą kreskę przez środek wykresu Levitta to otrzymujemy podział na ludzi i wartości oraz technikę, technologię i strukturę. Tylko człowiek tworzy takie systemy które łączą elementy socio (ludzie+wartości, ponad kreską) z pracą maszyn (pod kreską). Maszyny nadal nie są tak mądre jak człowiek- komputer nie może sam zmienić zdania - stosuje logikę mechanistyczną, brak mu pierwiastka celowości, racjonalności dlatego maszyny nie tworzą organizacji. Połączenie socjo z techniką jest możliwe właściwe tylko dla nas ludzi. Najbliżej osiągnięcia tego celu są mrówki ale nie używają żadnych maszyn.

Dualizm socio-tech ma bardzo wiele konsekwencji - w wielu aspektach decyduje o działaniu organizacji.

Cechy organizacji

Cechy, które można przypisać organizacjom:

1. są artefaktami - są tworami człowieka, stworzonymi dla wykonywania określonych celów(albo celu) wiec zorientowane celowo - powołane dla realizacji celów

2. wchodzą w jej skład ludzie oraz zasoby materialne czyli aparatura

3. są systemami zachowującymi się rozmyślnie- zdolnymi do korygowania a nawet zmiany pierwotnie określonych celów (komputery tak nie mogą)

4. są wyodrębnione otoczenia a równocześnie otwarte tzn. ze czerpią z otoczenia-energię, materię, ludzi, informacje i wartości a przekazują dobra, usługi, informacje i wartości

5. są ustrukturalizowane i zhierarchizowane- w znaczeniu zawierania się w sobie podsystemów (inkluzji) i w znaczeniu podporządkowywania się jednych ludzi i komórek innym (2 znaczenia)

6. mają wyodrębniony człon kierowniczy sterujący ich funkcjonowaniem i rozwojem

7. utrwalają sposoby zachowania się ludzi i zasady ich współdziałania (strukturę) w drodze formalizacji

8. są systemami samoorganizującymi się, zdolnymi do podnoszenia stopnia wewnętrznego uporządkowania zgodnie z zasadą negatywnej entropii (zasada fizyki polegająca na uśrednianiu stanów). Organizacje przeciwstawiają się entropii.

9. są stabilne, zdolne od utrzymywania równowagi dzięki procesom homeostazy (zdolność organizacji do utrzymywania wewnętrznej równowagi) lub ekspansji

10. są ekwifinalne (zdolne do osiągania tych samych rezultatów różnymi drogami i wychodząc z różnych stanów początkowych). Np. postępując tak jak sąsiad i otwierając sklep nie mam gwarancji, że będę zarabiał tyle co on i że wszystko mi się uda tak jak nie mu.

Logika deterministyczna - jeżeli znamy układ i spełnimy warunki brzegowe to znamy efekt działania układu. Jest to logika, którą posługują się maszyny.

Logika prawdopodobieństwowościowa (probabilistyczna) - jest to logika człowieka, człowiek nie zawsze postąpi w danej sytuacji tak samo. Znając system i warunki początkowe oraz spełnię warunki brzegowe człowiek może tylko określić prawdopodobieństwo pewnego działania. W ten sposób organizacja nabrała cechy ekwifinalności.

1

---