1. Dlaczego w opisie i analizie administracji publicznej można wyróżnić różne płaszczyzny badawcze?
2. Jakie cechy decydują o tzw. dobrej administracji?
3. Który z czynników kształtujących współczesną administrację publiczną ma twoim zdaniem największy wpływ na organizację i działanie?
4. Co można i należy twoim zdaniem we współczesnej polskiej administracji publicznej usprawnić?
5. W jaki sposób mogę jako pracownik administracji publicznej doskonalić swoje umiejętności i wpływać na rozwój własnej kariery?
6. Na co będę zwracał szczególną uwagę jako osoba na stanowisku kierowniczym w administracji?
7. Jak można tłumaczyć termin "europeizacja polskiej współczesnej administracji publicznej"?
8. Jakie elementy są najważniejsze w doskonaleniu kultury administrowania?
9. Jaka jest współzależność między wewnętrzną a zewnętrzną sferą działania podmiotów administracji publicznej?
10. Uzasadnij z jakimi materiałami (źródła prawa, dokumenty) chciałbyś zapoznać się w pierwszej kolejności podejmując pracę w wybranym podmiocie administracji publicznej albo innej jednostce administracji?

Ad. 1

W opisie i analizie administracji publicznej można wyróżnić wiele płaszczyzn badawczych bo administracja jest pojęciem złożonym i wiele różnych czynników wpływa na jej kształt. Dodatkowo sam w sobie proces analizowania jest metodą polegającą na wyodrębnieniu z całości elementów, badaniu każdego z osobna i rozpatrywaniu z różnych stron i w wielu aspektach. Natomiast opis jest efektem analiz zebranego materiału; w opisie korzystanie z różnych płaszczyzn badawczych pomaga stwierdzić co jest przedmiotem, celem badań oraz daje możliwość łatwiej dojść do wniosków. Uwzględnienie płaszczyzn badawczych pomaga patrzeć na administrację kompleksowo, z wielu perspektyw co pozwala na jej późniejsze ulepszanie w poszczególnych aspektach. Wyróżnia się wiele płaszczyzn: płaszczyzna filozoficzna - ułatwia spojrzenie na administrację publiczną ontologicznie, aksjologicznie czy epistemologicznie; płaszczyzna polityczna - analizująca administrację pod kątem polityki i sposobów sprawowania władzy; historyczna - możemy dzięki niej opisać ewolucję administracji publicznej; organizacyjna (prakseologiczna) - czyli taka w której rozpatruje się problem skutecznego dotarcia do celu; socjologiczna (tzw. tradycyjna) - będąca opisem „rzeczywistej administracji” i sprawozdaniem tego jak działa; płaszczyzna psychologiczna - badanie administracji ze względu na funkcję jaką spełnia w życiu i działalności jednostki i grup społecznych; płaszczyzna prawnicza (tetyczna) - analiza organizacji i funkcjonowania administracji z punktu widzenia norm prawnych; płaszczyzna porównawcza - polega na zestawieniu obserwowanych zjawisk polskiej administracji publicznej z administracją w innych krajach.

Ad. 2

Według Europejskiego Kodeksu Dobrej Administracji (2001 Parlament europejski), każdy z nas ma prawo do dobrej administracji, co oznacza że podmioty administracji publicznej powinny potrafić służyć i działać w granicach i na podstawie prawa. Jest to stwierdzenie ogólnikowe. Cechami które powinny decydować o dobrej administracji i zarazem wynikają z Europejskiego Kodeksu Dobrej Administracji są: bezstronne i zgodne z prawem rozpatrzenie każdej sprawy, unikanie zbędnej zwłoki, brak jakiejkolwiek dyskryminacji, tzw. zasada współmierności (urzędnik ma pilnować aby działania pozostawały współmierne do obranego celu), zakaz nadużywania uprawnień, uczciwość, uprzejmość, stosowne terminy podjęcia decyzji oraz uzasadnienie tych decyzji, ochrona danych osobowych. Dodatkowo urzędnicy powinni działać zgodnie z kodeksem służby cywilnej oraz doskonalić swoje umiejętności sztuki administrowania.

Ad. 3 (Zbigniew Leoński „Nauka administracji - str. 27 Rozdział III - Czynniki kształtujące administrację publiczną)

Na ukształtowanie się administracji publicznej ma wpływ wiele czynników. Są to bardzo różne rzeczy. Administracja jest zależna m. in. Od terenu swego działania, poziomu kultury społeczeństwa, uwarunkowań historycznych, panujących poglądów na świat, postępu technicznego itd. ale wg mnie najistotniejszym czynnikiem - jak pisze Zbigniew Leoński - jest ustrój państwa. W zależności od zmian ustroju następują też zmiany w administracji wykonującej funkcje publiczne. Widać to na przestrzeni historii i ewolucji ustrojowych. Zbigniew Leoński za punkt wyjścia bierze absolutyzm, ponieważ właśnie wtedy powstał zalążek współczesnej administracji. W absolutyzmie nastąpiło umocnienie władzy panującego która opiera się na wojsku, skarbie i ZAWODOWYM APARACIE URZĘDNICZYM. Następuje też rozdział władz sądowych i administracyjnych dzięki czemu władze administracyjne mogły działać niezależnie od sądów. Kolejnym etapem było państwo liberalne gdzie administracja staje się z racji trójpodziału władzy, wymiarem wykonywania prawa. Dodatkowo zdobyczą społeczną państwa liberalnego jest samorząd terytorialny i samorządy specjalne. Ostatnim etapem jest współczesny okres w którym wzrasta aktywna rola administracji publicznej i dochodzą zadania w zakresie zaspokajania potrzeb jednostki w dziedzinie socjalnej, oświatowej itp.

Można by dodać że obok ustroju również istotny wpływ na kształtowanie administracji publicznej ma prawo i jego ewolucja, gdyż to właśnie w granicach i na podstawie prawa muszą działać organy administracji publicznej oraz to prawo jest głównym regulatorem kompetencji, kontroli i wzajemnych zależności.

Ad. 4 (list Janusza Kochanowskiego „o dobrą administracje”)

Jak wielokrotnie pan profesor wspominał można odpowiedzieć: „Wszystko”. Jest to jednak odpowiedź zbyt ogólnikowa. Według mnie w Polsce powinno się zlikwidować kilka urzędów (np. prokurator generalny). Redukcja w zasadzie niepotrzebnych organów pozwoliłaby na zmniejszenie kosztów oraz skrócenie „łańcucha” postępowania w wielu sprawach. Bardzo ważne jest to aby tak zmienić istniejące przepisy prawne, żeby procedury administracyjne zachodziły szybciej. Można by też bardziej korzystać z postępu technicznego, zinformatyzować administrację, dzięki czemu dostęp do niektórych informacji dla petentów byłby prostszy i łatwiejszy. Warto też wprowadzić większą rotację pracowników, aby młode wykształcone osoby miały szeroki dostęp do administracji publicznej. Kolejnym dobrym posunięciem byłoby zrekonstruowanie czasu pracy i dostosowanie go do rzeczywistej ilości spraw do rozpatrzenia przez urzędnika. Reasumując, należałoby po prostu pozmieniać wiele rzeczy w prawie administracyjnym, jak pisze Janusz Kochanowski - rzecznik praw obywatela w swoim liście „o dobrą administrację”.

Ad. 5

Przede wszystkim należy pamiętać że doskonalenie swoich umiejętności zależy tylko od nas samych i od tego jak dużo serca w to włożymy. Trzeba chcieć rozwijać się i swoją karierę. Można to robić np. przez udział w kursach doszkalających, kształcenie się w szkołach wyższych, branie udziału w konferencjach, robienie różnych certyfikatów - MBA, jednak najefektywniejszym sposobem jest bycie odważnym w podejmowaniu decyzji, działań, aby w ten sposób zdobywać doświadczenie. Nie wolno zapominać że jest to okupione ryzykiem i trzeba ponosić konsekwencje za swoje czyny, ale tylko to może rozwijać naszą karierę i nas samych jako administratywistów.

Ad. 6

Bardzo trudno jest wyobrazić siebie samego na stanowisku kierowniczym i odpowiedzieć na co zwracałbym uwagę, nie będąc nigdy w takiej sytuacji, aczkolwiek wydaje mi się iż zwracałbym uwagę przede wszystkim na kwalifikacje i wiedzę podwładnych. Równie ważne byłoby to, aby w swoim zawodzie nie popaść w rutynę, rozpatrywać każde sprawy osobno oraz przestrzegać etyki zawodowej o przepisów prawnych. Dodatkowo będąc na stanowisku nadrzędnym w stosunku do innych ludzi, należało by pamiętać o tym aby zwracać uwagę na swoje zachowanie, tak aby zawsze dawać przykład podwładnym ale również posiadać wzajemny szacunek, gdyż jest on podstawą współpracy. Co również ważne, zwracałbym uwagę na zadowolenie petentów, gdyż administracja publiczna jest między innymi dla nich stworzona. Jeżeli świadczone usługi nie posiadałyby akceptacji ze strony interesantów, to w takim przypadku administracja publiczna traci wiarygodność i ufność obywateli.

Ad. 7

Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej można zaobserwować proces europeizacji polskiej współczesnej administracji publicznej. Jest to powolne wprowadzanie i przyswajanie w polskich standardach administracyjnych, prawa europejskiego i europejskich wyznaczników administrowania i zarządzania jednostkami administrującymi. Wynika to z tego że po prostu prawo europejskie jest inne i dąży się do jak największego ujednolicenia, aby kraje UE tworzyły jedną wielką jedność, kolektyw, tak aby wszelkie procesy administracyjne były we wszystkich krajach podobne i równie łatwe i klarowne.

Ad. 8

Rozpatrując zagadnienie kultury administrowania, rzeczą która jako pierwsza przychodzi na myśl jest relacja: administratywista - petent, czyli tak naprawdę umiejętność obcowania między ludźmi. Wg mnie obywatel udający się do urzędu administracyjnego jest osobą która jest najważniejsza. To petentowi powinna służyć administracja, a nie na odwrót, dlatego też wymaga się od pracowników administracji publicznej przede wszystkim wysokiej kultury osobistej, uczciwości oraz grzeczności. Oczywiście działa to w obie strony i również interesant powinien zachowywać się przyzwoicie. Równie ważnym elementem kultury administrowania jest ubiór i prezencja. To w jaki sposób petent zostaje przyjęty świadczy o szacunku do niego. Myślę tu również o stanie samej instytucji urzędu. Nie powinna to być ruina, ale z drugiej strony też nie obiekt wybudowany z przesadnym przepychem, jak ma to miejsce chociażby w bankach czy placówkach ZUS' u.

Ad. 9

Ad. 10

Podejmując pracę w podmiocie administracji publicznej albo innej jednostce administracyjnej, najważniejsze jest aby zapoznać się przede wszystkim z aktami normatywnymi jak statut czy regulamin wewnętrzny albo zestaw informacji które dotyczą kompetencji stanowiska na które zostaje się przyjętym. To właśnie zakres naszych obowiązków powinien nas najbardziej interesować na początku, aby odnaleźć się w nowym miejscu i wiedzieć co robić. Dzięki zapoznaniu się z dokumentem przedstawiającym zakres czynności na naszym stanowisku możemy również unikać nadużyć w stosunku do siebie przez innych współpracowników.

1 | Strona Created by J. Woźniak

---