Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Harry Harrison

Zemsta Stalowego Szczura

(Przekład: Jarosław Kotarski)

1/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

2/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

1
Sterczałem w kolejce równie wytrwale, jak cała gromada podatników, i ściskałem w
ręce zabazgrany formularz i gotówkę - starożytny, prawie nigdzie już nie stosowany
środek płatności pod postacią rulonika zielonych papierków; lokalne dziwactwo, które
drogo będzie kosztowało miejscowych klientów. Coś swędziło mnie niemiłosiernie
pod sztuczną brodą. Drapałem się akurat, gdy facet przede mną odszedł od okienka i
nadeszła moja kolej. Paluch utkwił mi w tym cholernym kleju. Największym moim
zmartwieniem było w tej chwili - jak wyciągnąć palec, nie ściągając przy okazji
zarostu. Zgromadzone w tym miejscu szerokie audytorium miało za chwilę zaznać
wystarczająco wielu wrażeń i chciałem zaoszczędzić im jeszcze jednego,
nadprogramowego.
- Dalej, niechże pan mi to wreszcie poda! - dobiegło mnie zza okienka. Urzędniczka
była stara, brzydka jak nieszczęście i na dodatek zrzędliwa.
- Wprost przeciwnie - odezwałem się uprzejmie. Ten cholerny klej w końcu puścił,
druki i banknoty sfrunęły na ladę i odsłoniły moją siedemdziesiątkę piątkę z rakietowo
napędzanymi pociskami. - To raczej niech pani da mi w końcu to, co wycisnęliście z
biedaków zamieszkujących to zadupie.
Uśmiechnąłem się przy tym rozbrajająco. Babsztyl pisnął przeraźliwie i czym prędzej
zaczął grzebać w kasie. By ułatwić jej podjęcie właściwej decyzji, wyszczerzyłem
zęby, które uprzednio pokryłem całkiem porządną, karminową farbą. Gdy pchnięte ku
mnie pieniądze znalazły się w zasięgu mojej ręki, zacząłem upychać je
systematycznie do górnej kieszeni płaszcza. Moją słodką tajemnicą był fakt, że miała
ona połączenie z innymi kieszeniami.
- Co pan robi? - sapnął stojący za mną facet z wytrzeszczonymi obecnie solidnie
oczami.
- Podejmuję forsę - odparłem zgodnie z prawdą i cisnąłem mu plik banknotów. - Też
pan chce?
Złapał odruchowo banknoty i oczy jeszcze bardziej wyszły mu z orbit. Jednocześnie
ryknął alarm i usłyszałem trzask blokowanych drzwi. Urzędniczka usiłowała ulotnić
się w tym czasie, jednak kolejny błysk mego serdecznego uśmiechu skutecznie ją
powstrzymał i forsa płynęła dalej. Ludzie biegali w popłochu, a strażnicy, z zapałem
wymachując bronią, rozglądali się gorączkowo za kimś, kogo można by ustrzelić.
Wdusiłem więc guzik trzymanego w kieszeni nadajnika i w całym banku rozbrzmiała
seria mocnych eksplozji. Wywaliło wszystkie kosze na śmieci, w których uprzednio
umieściłem profilaktycznie bomby gazowe. Przestałem na chwilę interesować się
inkasowaniem gotówki, nałożyłem natomiast hermetyczne gogle i nalepiłem
porządny plaster na usta - to ostatnie po to, by zmusić się do oddychania przez nos,
w którym tkwiły przeciwgazowe filtry. Następnie rozejrzałem się wokół. Widok był
fascynujący. Gaz oślepiający jest bezbarwny i bezwonny, działa jednak prawie
natychmiast. W ciągu piętnastu sekund od pierwszego wybuchu wszyscy wewnątrz
budynku byli ślepi. Z wyjątkiem oczywiście Jamesa Bolivara DiGriz, czyli mnie. Jako
jednostka niepospolicie utalentowana (stąd zresztą przezwisko Stalowy Szczur)
załadowałem resztę gotówki i wziąłem azymut na najbliższe drzwi.
Moja dobrodziejka z drugiej strony lady ulotniła się definitywnie. Nie było jej widać, za
to było ją doskonale słychać - gdzieś z podłogi. Wrzeszczało zresztą wszystko, co się
ruszało - poza mną, oczywiście. Zaiste, pełne grozy są chwile spędzone przez
normalnego człowieka w kraju ślepców. W koło wszyscy poruszali się po omacku i co
chwila się przewracali. Dotarłem szczęśliwie do drzwi, przy których - na zewnątrz -
zebrał się już całkiem spory tłum gapiów. Pomachałem im ręką, co - doprawdy nie
wiem dlaczego - przyprawiło ich o drgawki i zmusiło do gwałtownej ucieczki.

3/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Przestrzeliłem zamek, ustawiwszy broń tak, by kule przeleciały ludziom nad głowami,
i kopnąłem drzwi. Zanim wygramoliłem się na zewnątrz, rzuciłem jeszcze krzykacza
na chodnik i wpakowałem do uszu stopery.
Krzykacz wystartował i od razu wszyscy się rozbiegli. Nie ma się innego wyboru, gdy
coś takiego drze mordę. Wysyła toto dźwięki o natężeniu równym solidnemu
trzęsieniu ziemi. Niektóre są słyszalne - na przykład odgłos, który odbiera się jako
wzmocniony silnie pisk paznokcia skrobiącego po szkle, inne zaś, będąc
poddźwiękami, stwarzają nastrój paniki i grozy. Nieszkodliwy w sumie drobiazg, ale
jak pożyteczny.
Tak czy inaczej - ulica była pusta, gdy dobiegałem do wozu, który właśnie zatrzymał
się przy krawężniku. Mimo stoperów łeb mi pękał od tego jazgotu. Odetchnąłem
dopiero wtedy, gdy doskonale dźwiękoszczelny i hermetyczny wóz ruszył z miejsca i
skierował się w perspektywę ulicy.
- Wszystko w porządku? - spytała siedząca przy kierownicy Angelina, biorąc zakręt z
nonszalancją zatwardziałego samobójcy.
- Poszło jak po maśle.
- Twoje porównania pozostawiają wiele do życzenia pod względem poprawności i
czystości języka.
- Przepraszam, ale wczesnoporanna praca nigdy nie wpływała dobrze na moje
samopoczucie i zdolności. A poza tym, ten płaszcz zawiera obecnie o wiele więcej
forsy, niż
zdążymy wydać.
- O to już nie musisz się martwić! - stwierdziła z czarującym uśmiechem. Miałem
ochotę ją ucałować, potrzebowała jednak całego dostępnego refleksu, by nie zabić
nas w tej przejażdżce, poprzestałem zatem na przyjacielskim poklepaniu jej po
ramieniu.
Wetknąłem gumę do żucia w usta - trzeba było pozbyć się tego przerażającego
kolorytu uzębienia - i zająłem się zdejmowaniem charakteryzacji. Angelina skręciła
tymczasem w przecznicę, zwolniła i skręciła ponownie. W zasięgu wzroku było pusto.
Nacisnęła malutki czerwony guzik.
Jakie to interesujące rzeczy zdarza się ludziom wymyślać. Tablice rejestracyjne
obróciły się natychmiast. Lecz to było akurat dość banalne. Z dysz na przednim
zderzaku trysnęły strumienie katalizatora. Wszędzie, gdzie stykał się z błękitem
karoserii, zmieniał go natychmiast w twarzową czerwień. Z wyjątkiem górnej części
wozu, która odzyskała dziewiczą przezroczystość. To, co sprawiało wrażenie
galwanizowanej chromem powierzchni, rozpuściło się. Przy okazji zmieniła się też
marka wozu.
Gdy tylko proces ów dobiegł końca, Angelina ściągnęła ognistopomarańczową
perukę i zawróciła w stronę banku. Przejąłem na chwilę kierownicę, gdy pakowała
nasze przebrania do skrytki i nakładała oszałamiające okulary przeciwsłoneczne.
- Dokąd teraz? - zapytała, gdy obok nas przemknęło stadko wyjących patrolowców.
- Myślałem o plaży. Wiatr, słońce - to zdrowe i orzeźwiające...
- Nawet bardzo, jeśli można ci przerwać. - Poklepała się po zaokrąglonym
wybrzuszeniu przepony z uśmiechem, w którym było coś więcej niż tylko
zadowolenie. - To już siódmy miesiąc. A poza tym... - popatrzyła na mnie
naburmuszona - to mi przypomina, że obiecałeś zrobić ze mnie uczciwą kobietę,
abyśmy mogli wreszcie nazwać ten okres miodowym miesiącem.
- W pierwszej nadarzającej się chwili, moja ty śliczna. Nie chcę z ciebie zrobić
uczciwej kobiety - to byłoby zresztą fizycznie niemożliwe. Jesteś tak samo podszyta
złodziejstwem jak ja. Lecz z całą pewnością ożenię się z tobą i wsunę

4/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

najkosztowniejszą...

- Ukradzioną!
- ...obrączkę na ten delikatny paluszek. Przysięgam! Obiecuję! Ale gdy tylko
spróbujesz zalegalizować nasz związek, połknie nas komputer i skończy się babci
sranie razem z naszymi wakacjami.
- A ty dostaniesz dożywocie. Lepiej jednak będzie, jeśli złapią cię teraz, zanim będę
zbyt gruba, by za tobą biegać. Teraz pojedziemy do tego ośrodka nad morzem i
nacieszymy się ostatnim dniem wolności. A jutro, zaraz po śniadaniu bierzemy ślub.
Obiecujesz?
- Mam tylko jedno pytanie...
- Obiecaj! Za dobrze znam twoje numery!
- Masz moje słowo. Tylko że...
Zahamowała nagle z poślizgiem i okazało się, że spoglądam w lufę mojego własnego
gnata. Z tej perspektywy była ona przerażająco wielka, a palec na spuście
charakteryzował się niezdrową bielą.
- Obiecaj, ty śliski, oszukańczy, kłamliwy i trzeciorzędny włamywaczu od siedmiu
boleści, albo wypruję ci flaki!
- Ty mnie naprawdę kochasz!?
- Oczywiście, że cię kocham! Ale jeśli nie będę cię miała dla siebie, to sama cię
ukatrupię. No, gadaj!
- Pobieramy się rano.
- Jak trudno jest niektórych przekonać! - westchnęła, wsuwając broń do kieszeni i
lokując siebie w moich ramionach.
Potem pocałowała mnie tak czule, ze byłem niemal gotów cieszyć się zapowiedzią
jutrzejszego dnia.

2
- Dokąd to, Chytry Jimie? - Angelina wychylała się przez okno naszego pokoju.
Zatrzymałem się z ręką na klamce furtki.
- Idę popływać, kochanie! - odwrzasnąłem i nacisnąłem klamkę.
Ryknęła siedemdziesiątka piątka i z całego urządzenia wejściowego cała została
jedynie klamka.
- Rozepnij się! - odezwała się z odcieniem życzliwości, dmuchając w lufę.
Wzruszyłem z rezygnacją ramionami i rozpiąłem płaszcz kąpielowy. Poza tym, że
nogi miałem gołe, byłem całkowicie ubrany (buty tkwiły w kieszeniach marynarki).
Pokiwała piękną głową ze zrozumieniem.
- Możesz wracać na górę. Wykąpiesz się w wannie.
- Tylko mnie źle nie zrozum. Chciałem jeszcze po drodze wpaść do kilku sklepów i...
- Na górę!
Poszedłem. Nie było nawet sensu kląć. Lekarze Korpusu rozsupłali splątane niteczki
jej podświadomości i wprowadzili w normalne, szczęśliwe ludzkie życie. Ale gdy
przychodziły momenty krytyczne, stawała się dawną Angeliną - najokrutniejszym
mordercą, jakiego znałem. Westchnąłem i wszedłem na schody. Jeszcze głębiej
westchnąłem, gdy zobaczyłem, że płacze.
- Nie kochasz mnie. - Klasyczny gambit funkcjonujący od czasu pierwszej baby w
raju i nadal nie do rozwiązania.
- Kochanie, naturalnie, że cię kocham. - Bo i faktycznie, kochałem ją. - To tylko... taki
odruch. Kocham cię, ale małżeństwo... to jak pójście do więzienia, a ja, jak wiesz,
nigdy dotąd tam nie trafiłem.

5/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- To wyzwolenie, a nie niewola - usłyszałem, gdy zabrała się do makijażu. - To jak
kąpiel w zimnej wodzie. Trzeba szybko do niej wejść i wszystko potem jest OK. A
teraz opuść nogawki i włóż buty.
Zrobiłem, co chciała, i miałem właśnie powiedzieć, co sądzę o tym głupawym
stwierdzeniu, gdy ujrzałem otwierające się drzwi, za którymi stał Mistrz Ceremonii i
dwóch świadków. Angelina ujęła mnie za rękę (tym razem zrobiła to łagodnie) i
pociągnęła do drugiego pokoju. Usłyszałem dźwięk organów i oczy zakryła mi mgła.
Gdy odzyskałem zdolność wyraźnego widzenia, organy wybrząkiwały właśnie
ostatnie tony, drzwi zamykały się za świadkami, a Angelina oglądała paluszek
ozdobiony obrączką. Jęknąłem.
Na kredensie stało parę flaszek. Sam nie wiem, jak odnalazłem kolbiastą butelkę
Syrian Panther Sweat 20. Pewien jestem tylko, że nie zawdzięczałem tego moim
oczom. Samogon ten ma tak owocne działanie, że jego sprzedaż zakażana jest na
przynajmniej połowie cywilizowanych planet. Najskuteczniej działa w dawce równej
pełnemu kubkowi.
Wypiłem dwa i pogrążyłem się w niewesołych rozważaniach. Musiało mi to zająć
trochę czasu, gdyż Angelina, moja Angelina (z trudem powstrzymywany jęk), stała
przede mną w marynarskich spodniach i swetrze, ze spakowanymi torbami.
Szarpnięciem wytrąciła mi szklankę z dłoni.
- Tak sobie na boczku świętujemy? - powiedziała jak najuprzejmiej. - Na to będzie
czas wieczorem. Teraz zjeżdżajmy stąd. Jak tylko nasze nazwiska wpadną do
komputera, to wszystko strzeli i zajaśnieje jak knajpa w dniu wypłaty. Sądzę, że gliny
gotowe są zesrać się, byle tylko nas dostać.
- Cisza - rozkazałem łapiąc pion. - Ten obrazek już znam. Bierz samochód i jazda.
Zaofiarowałem pomoc przy wynoszeniu rzeczy, ale zanim zdążyłem wyrazić tę
propozycję głośno, Angelina była już w połowie schodów. Zachęcony jej przykładem,
namierzyłem przeszkody terenowe i ruszyłem za nią. Samochód stał z otwartymi
drzwiami i pomrukiwał niecierpliwie, a siedząca za kierownicą Angelina pomrukiwała
w innej tonacji, lecz również niecierpliwie.
Gdy wgramoliłem się do środka, zaczęły do mojej kory mózgowej docierać pierwsze
oznaki, że łapię kontakt z rzeczywistością. Ten wóz, podobnie jak wszystkie pojazdy
używane na Karnacie, działał na parę generowaną dzięki spalaniu pewnego rodzaju
torfu. Używano do tego pomysłowego i niepotrzebnie skomplikowanego urządzenia.
Potrzeba było co najmniej trzydziestu minut na podniesienie pary do poziomu, który
umożliwiał jazdę. Angelina musiała zatem rozgrzać wóz jeszcze przed ślubem,
planując dokładnie wszystkie pozostałe przedsięwzięcia. Jak dotąd, jedynym moim
wkładem w imprezę był ten prywatny drink. To mi o czymś przypomniało.
- Masz tabletkę? - wychrypiałem.
Zanim skończyłem mówić, tabletka leżała już na mojej otwartej dłoni. Mała, różowa, z
trupią główką; wstrząsający wynalazek jakiegoś szalonego chemika. Działała jak
metaboliczny odkurzacz, wyrzucając z żołądka jego zawartość i dokonując blitzkriegu
w układzie krwionośnym. Usuwała nie tylko alkohol, ale również wszystkie skutki
picia tak dokładnie, że godna współczucia ofiara alkoholizmu stawała się trzeźwa jak
noworodek. Z rezygnacją połknąłem to diabelstwo.
Mówi się, że to działa błyskawicznie, lecz czas jest pojęciem względnym.
Subiektywnie trwało to ze trzy godziny; przypominało doznania delikwenta, którego
żołądek wypełniają nagle wodą i to aż do pęknięcia, a zaraz potem woda owa
wypływa wszystkimi porami ciała.
- Uff - odezwałem się słabym głosem i wytarłem czoło.

6/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Obok nas przemykały właśnie ostatnie domy jakiejś wioski. Angelina prowadziła z
chłodną obojętnością, a generator pobrzękiwał wesoło po zjedzeniu następnego
kawałka torfu.
- Mam nadzieję, że ci przeszło? - Skręciła na krzyżówce i dalej pruła z poprzednią
szybkością. - Ogłosili już alarm. Wojsko, z lotnictwem, i inne takie. Mam ich na
podsłuchu.
- Co o tym sądzisz?
- Marnie. Chyba że coś wymyślisz. Zrobili solidny pierścień z parasolem
powietrznym. Teraz go zacieśniają.
Nie doszedłem jeszcze do siebie. Istniało bezpośrednie połączenie miedzy moimi
splątanymi myślami a strunami głosowymi, do którego to połączenia cenzura
inteligencji nie miała dostępu.
- Wspaniały początek nowego życia. Jeśli to ma tak dalej wyglądać, to nic dziwnego,
że unikałem ślubu jak zarazy.
Wóz zatrzymał się na poboczu pod niebieskolistnym drzewem. Trzasnęły drzwi, a w
oknie pojawiła się sięgająca po torbę ręka Angeliny. Usiłowałem ją powstrzymać.
- Jestem idiotą...
- Zatem ja też jestem idiotką, bo wyszłam za ciebie. - Jej głos nie zwiastował rychłych
łez, i to było właśnie najgorsze; znaczyło, że za wszelką cenę chce nad sobą
panować. - Oszukałam cię i wciągnęłam w małżeństwo, bo wydawało mi się, że tego
właśnie pragniesz. Myliłam się, więc skończmy całą sprawę, zanim jeszcze na dobre
się zaczęła. Przykro mi, Jim. Otworzyłeś przede mną nowe życie i myślałam, że i
mnie uda się zrobić coś dla ciebie. Naprawdę, fajnie było cię poznać. Dzięki - i do
widzenia. Zanim skończyła, zebrałem się mniej więcej do kupy. Stanąłem przed nią,
blokując drogę, i jak najdelikatniej wziąłem ją w objęcia.
- Angelino, powiem ci teraz jedną rzecz, której nie usłyszysz już więcej ode mnie do
końca moich dni. Słuchaj więc uważnie i zapamiętaj. Był taki czas, że nosiłem miano
najlepszego złodzieja w galaktyce. Potem wciągnięto mnie do Korpusu, gdzie miałem
pomagać w łapaniu innych złodziei. I złapałem ciebie. Nie tylko pierwszej klasy
złodziejkę, ale również najbardziej sadystyczną morderczynię, jaką znała galaktyka. -
Poczułem, że drży, i przycisnąłem ją mocniej. - Trzeba to powiedzieć, właśnie taka
bowiem byłaś. Teraz już nie jesteś. Miałaś po temu powody, teraz zostały już
usunięte. Wyprostowano kilka rowków w twojej korze mózgowej. I kocham cię. Ale
chcę, byś pamiętała, że kochałem cię również w tamtych, nie dających się wskrzesić
dniach. Więc jeśli teraz zżymam się i trudno ze mną dojść do ładu i składu, pamiętaj,
co ci powiedziałem, i weź to pod uwagę. OK?
- Oczywiście, że tak!
Upuściła torbę (na mój mały palec, ale nie ośmieliłem się nawet drgnąć) i bez słowa
mnie objęła. Całowaliśmy się leżąc w wysokiej trawie, gdy przy naszym wozie
zahamowały z piskiem dwa motocykle. Jedynie policja mogła ich używać, jako że
zdolne były do osiągania wielkich szybkości. Ich silniki ładują się w nocy i dają całą
moc na koło zamachowe, które w dzień generuje prąd elektryczny zasilający dwa
motorki w kołach. Skuteczne i nie powodujące zanieczyszczenia środowiska. I
bardzo niebezpieczne.
- To ten wóz, Pooler! - krzyknął jeden z policjantów poprzez ciągły warkot kół
zamachowych.
- Dam znać centrali. Nie mogli uciec daleko. Teraz już ich mamy!
Nic mnie tak nie wpienia jak pewność siebie objawiana przez drobnych urzędników.
O tak, teraz na pewno nas już mają. Gdzieś w głębi gardła uwięzło mi warkniecie,
gdy ten umundurowany ignorant wodził nochalem wokół samochodu i gdy w chwilę

7/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

później wlepił wzrok w naszą przytulną kryjówkę w trawie. Ciągle jeszcze się gapił,
gdy złapałem go za szyję i ściągnąłem w dół, sugerując, by do nas dołączył.
Śmiesznie wyglądał z wytrzeszczonymi oczyma, wywalonym językiem i nabiegającą
krwią twarzą, ale Angelina wszystko zepsuła. Zrzuciła mu hełm i przygrzała w ciemię
obcasem swego pantofelka (ze stalowym podkuciem). Pozwoliłem mu opaść na
trawę.
- I ty mówisz, że ja jestem sadystką - wyszeptała z urazą w głosie. - No to co można
powiedzieć o tobie?
- Przekazałem wiadomość. Teraz już na pewno ich mamy! - entuzjazmował się ten
drugi.
Zamilkł dość nagle, wpatrzony w otwór lufy, która pojawiła się na wysokości jego
nosa. Angelina wygrzebała ze swej torby pigułkę nasenną i podsunęła mu ją gestem
nieznoszącym sprzeciwu.
- I co teraz, szefie? - zapytała radośnie, wpatrując się w dwie postacie w czarnych
uniformach leżące na drodze.
- Myślę. - Skrzywiłem się, aby to podkreślić. - Mieliśmy ponad cztery miesiące
wakacji, i to bez zmartwień, lecz wszystko, co dobre, szybko się kończy. Moglibyśmy
przedłużyć sobie urlop, sprawiając różnym ludziom trochę kłopotu. Ale nie sądzę,
żebyś w swym obecnym kształcie nadawała się tak naprawdę do ucieczek i tym
podobnych fatygujących imprez. Wracamy tam, skąd zwialiśmy?
- Miałam nadzieję, że to właśnie powiesz. To niezdrowa mieszanka: poranna
niestrawność i napad na bank. Fajnie jest wracać.
- Zwłaszcza, że powitają nas z otwartymi ramionami.
Pamiętają przecież, że odrzucili nasze prośby o urlop i przez to zmusili do
obrabowania tego pocztowca.
- Żeby nie wspominać już o pieniądzach na drobne wydatki, które zabraliśmy z
banków, gdy zablokowali nasze konta.
- Święte słowa. Chodź. Zrobimy to w wielkim stylu.
Rozebraliśmy obu funkcjonariuszy. Jeden miał różową bieliznę, drugi wolał
praktyczną czerń, ale ozdobioną koronką. Mógł to być lokalny zwyczaj, niemniej
zadumałem się nad stosunkami panującymi w tutejszej policji. Byłem zadowolony, że
wyjeżdżamy. W zapiętych hełmach ruszyliśmy drogą na zdobycznych motorach,
wesoło kiwając po drodze do wszystkich czołgów i ciężarówek przetaczających się w
przeciwnym kierunku. Zastopowałem na widok samotnej pancerki i pokiwałem ze
środka drogi do kierowcy. Angelina zahamowała w obłoku kurzu za wozem -
wydawało nam się, że widok policjanta w ciąży mógłby wstrząsnąć nawet ich
systemem nerwowym.
- Mamy ich! - ryknąłem w uchylone okno. - Ale mają radio, więc zachowaj to dla
siebie. Jedź za nami!
- Prowadź! - odwrzasnęło z zapałem wnętrze.
Myśl o nagrodzie, medalach i sławie błysnęła z pewnością załodze przed oczyma i
przyćmiła słońce. Poprowadziłem ich na opuszczony leśny dukt kończący się nad
jeziorkiem. Zahamowałem, pokiwałem, żeby stanęli, i z palcem przy ustach
pognałem w ich stronę. Kierowca opuścił klapę i wychylił się z oczekiwaniem w
oczach.
- Potrzebny wam odpoczynek - poinformowałem go uprzejmie, wrzucając do środka
granat gazowy.
Najpierw pojawiła się chmura dymu, potem rozległo się trochę kaszlu i w efekcie
uzyskaliśmy dwie postacie śpiące cicho na trawie.

8/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Chcesz zobaczyć ich bieliznę? - zainteresowała się Angelina. Motory potoczyły się
wesoło po stoku i parując zatonęły w jeziorze. Załadowaliśmy się do pancerki i
ruszyliśmy w stronę miasta. Jechaliśmy bocznymi drogami. Naszym punktem
docelowym była Kwatera Główna tutejszej policji. Zaparkowaliśmy w podziemnym
garażu, dziwnie teraz opustoszałym, i pojechaliśmy windą do centrum
dyspozycyjnego. Znalazłem wolny pokój i zostawiłem w nim Angelinę. Wychodząc
zauważyłem, że zabawia się zapieczętowanymi tajnymi aktami. Nałożyłem gogle i
wlazłem do centrali. Zostałem zignorowany. Facet, z którym chciałem się widzieć,
spacerował po pokoju pykając z długaśnej fajki. Podbiegłem i zasalutowałem.
- Przepraszam, czy Mr Inskipp?
- Taa... - mruknął, dalej koncentrując wzrok na ściennej tablicy, która przedstawiała
graficznie przebieg pościgu.
- Ktoś chce się z panem widzieć.
- Że co? Słuchani? - ciągle był rozkojarzony. Harold Peters Inskipp, dyrektor i główny
mózg Korpusu Specjalnego rozkojarzony bywał nader rzadko. Najwyraźniej tego dnia
nie był w formie, gdyż bez słowa podreptał za mną. Zdjąłem gogle i zamknąłem
drzwi.
- Teraz możemy wracać do domciu - powiedziałem. - Jeśli okażesz się na tyle miły,
by znaleźć jakiś sposób. Znudziła mi się ta przeklęta popularność.
Wykrzywił się niesamowicie i zagryzł ustnik fajki. Poprowadziłem go do pokoju, w
którym została Angelina. Doszliśmy tam, zanim jeszcze go odblokowało, ponadto
przez cały czas zajęty był wypluwaniem szczątków ustnika.

3
- Arrgh! - warknął Inskipp i potrząsnął resztką fajki.
- Pełne ekspresji - odparłem uprzejmie, wyciągnąwszy z kieszeni cygaro. - Ale
zawiera minimalną dawkę informacji. Czy mógłbyś wyrażać się jaśniej?
Odciąłem końcówkę - nawet nie chrupnęło. Perfekcja.
- Czy wy wiecie, ile milionów kosztowała fala waszych napadów? Gospodarka
Karnaty...
- ...nie ucierpi ani na jotę. Rząd dokona zwrotu instytucjom, które doznały straty, a
potem o tyle właśnie zmniejszy sumę odprowadzaną corocznie na cele Korpusu. A
poza tym, te sukcesy - podniecenie w społeczeństwie, zwiększona sprzedaż gazet,
no i manewry policji, które były prawdziwą przyjemnością dla wszystkich
zainteresowanych. Zamiast się denerwować, powinni wypłacić nam za to wszystko
nagrodę.
Ze spokojem zapaliłem cygaro.
- Nie graj ze mną w kulki. Gdybym oddał was władzom Karnaty, posiedzielibyście w
pierdlu przez sześćset lat.
- Nie da się zrobić, Inskipp. Sam dobrze wiesz, jak bardzo brakuje ci polowych
agentów, potrzebujesz nas bardziej niż my ciebie. Skończ więc gadać i zacznij
myśleć.
Warknąwszy ostatni raz, zaczął grzebać w koszu na śmieci i dobył stamtąd czerwoną
skórzaną teczkę, która zabrzęczała ostrzegawczo. Odcisnął palce na zamku i zwolnił
zabezpieczenie. Teczka otworzyła się.
- Mam tu coś dla ciebie. Nadzwyczaj tajne i ważne.
- Czy kiedyś dostanę coś innego?
- Jest jednocześnie śmiertelnie niebezpieczne.
- W tajemnicy przed wszystkimi jesteś śmiertelnie zazdrosny o moje referencje i
chcesz mojej śmierci. Przestań się krygować i wal, o co chodzi. Angelina i ja

9/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

poradzimy sobie lepiej niż ta zbieranina przedszkolaków i emerytów, jaką masz na
usługach.
- To jest robota tylko dla ciebie, Angelina jest, no cóż... - zaczerwienił się i wsadził
nos w papiery.
- Heej! Słyszycie? - ryknąłem śmiechem. - Inskipp, morderca i postrach diabła,
najzimniejszy drań, jakiego znam, szara eminencja galaktyki, nie potrafi wymówić
słowa ciąża. A niemowlę! Poczekaj, a seks. To ładne słówko, no, dalej, powiedz no
nam tu seks, i to trzy razy z rzędu, to ci dobrze zrobi...
- Zamknij się, DiGriz. W końcu się z nią ożeniłeś, to świadczy, że została ci jeszcze
szczypta przyzwoitości w tej szarej brei, którą uważasz za swój mózg. Ona zostaje.
To robota dla jednej osoby i to akurat ty jesteś tą osobą. A ona najprawdopodobniej i
tak zostanie wdową.
- W czerni jest jej do twarzy. Tak łatwo się nie wyłgasz.
- Popatrz lepiej na to, potem pogadamy - odparł, wkładając w otwór biurka kasetę z
filmem.
Światło zgasło, zaczęła się projekcja. Kamera była prowadzona ręcznie, kolor zanikał
- jednym słowem, amatorszczyzna - ale był to najlepszy amatorski film, jaki w życiu
widziałem. Materiał okazał się rewelacyjny. I nie było wątpliwości, że rzecz jest
autentyczna.
Ktoś bawił się w wojnę. Był słoneczny dzień z białymi obłoczkami chmur na błękitnym
niebie i czarnymi kłaczkami wybuchów. Ogień nie był na tyle intensywny, by
powstrzymać schodzące z orbity parkingowej transportowce. Port był średniej
wielkości, w oddali widać było zabudowania i kilka maszyn towarowych. Myśliwiec
spłynął z góry i ekranem targnęły eksplozje, w których zniknęło stanowisko obrony.
W końcu dotarło do mnie nieprawdopodobieństwo tego, co widziałem.
- To są statki kosmiczne! - ryknąłem oskarżycielsko w stronę biurka. - Gdzie jest ten
rząd składający się ze skretyniałych starców, którzy są na tyle głupi, żeby marzyć o
wygraniu międzyplanetarnej wojny? I co się z nimi stało po jej przegraniu? No i co, u
diabła, ma to wspólnego ze mną?
Zabłysły światła. Inskipp pukał palcem w blat i przyglądał mi się z mieszaniną
uznania i obrzydzenia.
- Dla twojej informacji: ta inwazja zakończyła się pełnym sukcesem. Tak zresztą jak i
poprzednie. Film zrobił pewien przemytnik, nasz informator, który miał dość
szczęścia i rozumu, żeby nawiać na samym początku operacji.
Zatkało mnie. Niewiele można powiedzieć o wojnach międzyplanetarnych, bo po
prostu ich nie ma. Coś w rodzaju podboju zakończonego powodzeniem zdarzało się
jedynie w przypadku planet bliźniaczych, czyli bytujących w jednym układzie
gwiezdnym, z których jedna, powiedzmy, była wysoko rozwinięta, a druga zacofana.
Lecz warunkiem był brak obrony. Prawdziwej obrony. Każdy żołnierz, każda sztuka
broni i każda racja żywnościowa muszą zostać wyniesione ze studni grawitacji
planety i przeniesione potem przez kosmos, koszty zaś potrzebnej na to wszystko
energii rosną zastraszająco. A gdy siły desantowe muszą jeszcze lądować tylko po
to, by stanąć twarzą w twarz ze zdeterminowaną obroną, to cała inwazja pochłania
tyle forsy, nie mówiąc już o stratach w ludziach, że staje się czystym nonsensem.
Jeśli zaś brać pod uwagę wojnę pomiędzy dwoma planetami należącymi do
odległych systemów, cała sprawa nabiera wyłącznie cech nieprawdopodobieństwa.
No dobrze, tyle zostało udowodnione. Wojna międzyplanetarna jest niemożliwa. Lecz
z drugiej strony, nic nie jest niemożliwe, jeśli ktoś weźmie się za to wystarczająco
poważnie, a przemoc i wojna, mimo wieków pokoju, są nadal czymś kuszącym dla
wielu przedstawicieli ludzkości.

10/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Usiłujesz mi wiec wmówić, że ktoś dokonał udanej inwazji międzyplanetarnej?
- I to niejednej. Wiem przynajmniej o czterech - uśmiechnął się złośliwie.
- A ty i Unia wolelibyście, żeby nie zdarzyło się to po raz piąty?
- Dokładnie tak, mój stary.
- I ja jestem tym jeleniem, który ma się tym zająć?
Wyciągnął rękę, wyjął mi cygaro ze zdrętwiałych palców i umieścił je w popielniczce,
po czym uroczyście uścisnął mi dłoń.
- Wiedziałem, że dobrze wybrałem. To robota tylko dla ciebie. Idź i zwyciężaj!
Wyrwałem dłoń z jego zdradzieckiego uścisku, wytarłem ją z obrzydzeniem o
spodnie i złapałem cygaro.
- Jestem pewien, że załatwisz mi najlepszy możliwy urzędowy pogrzeb, na jaki stać
Korpus. Czy będziesz łaskaw powiedzieć mi coś jeszcze, czy od razu zawiążesz mi
oczy i wsadzisz do rakiety?
- Spokojnie, mój chłopcze. Niewiele się o tym mówi, ale spowodowałoby to zbyt duże
zamieszanie w polityce.
A sami zainteresowani nie mówią nic. Wielu ludzi straciło życie, żeby dowiedzieć się
tego, o czym ty będziesz wiedział za chwilę. Inwazję przeprowadziła planeta Cliaand
- trzecia planeta w systemie Epsilon Indi. System składa się z około czterdziestu
planet, ale tylko na trzech panują warunki umożliwiające życie. Cliaand przejęła już
parę lat temu kontrolę nad dwiema pozostałymi, ale nie uznaliśmy tego za
wystarczający powód do wszczynania alarmu. W ciągu ostatniego roku natomiast
dokonali czterech udanych inwazji na planety w innych układach i wydaje się, że
myślą o czymś jeszcze większym. Nie wiemy, jak to robią, lecz wiemy, że robią to
dobrze. Na podbitych planetach mamy rozlokowanych agentów, ale jak dotąd, nie
dowiedzieliśmy się niestety niczego, co można by uznać za istotne. Podjęto więc
decyzję - gdybym podał ci nazwiska ludzi, którzy ją podjęli, to stanąłbyś na baczność
- aby wysłać naszego człowieka na Cliaand, by przeciął wreszcie ten gordyjski węzeł
i doszedł prawdy.
- Zamiast ubierać to wszystko w piękne słówka, powiem ci krótko, że to
samobójstwo...
- Polecisz tam. Nie ma w tej chwili żadnego sposobu, który pozwoliłby ci się z tego
wyłgać.
Do reszty już zrezygnowany, wziąłem pod pachę kopię obfitującego w szczegóły
raportu, kryształ z zapisem ichniego dialektu i wytrych do pościgowca. W bardzo
ponurym nastroju wróciłem do kwatery, w której moja Angelina, znudziwszy się
tajnymi aktami, rzucała sobie nożem do celu. Cel wyrysowany na ścianie
przypominał kształtem i wielkością zarys ludzkiej głowy. Muszę obiektywnie
przyznać, że Angelina była świetna - rzucając z odwróconej pozycji potrafiła trafić w
czarną plamkę wielkości oka.
- Weź zdjęcie Inskippa na cel. Sprawi ci to większą przyjemność i przyniesie więcej
pożytku.
- Czyżby ten zły i okrutny starzec wysyłał mojego ukochanego gdzieś daleko?
- Ten stary cap próbuje mnie wykończyć. Ta robota, którą mi dał, jest tak śmiertelnie
tajna, że nie mogę pisnąć ani słówka, szczególnie tobie. Masz tu więc te zasrane
papiery i sama je sobie przeczytaj.
Wsunąłem kryształ do mnemaków i nałożyłem kask - materiał miał się utrwalić
bezpośrednio w mojej korze mózgowej. Oszczędzało to czasu i nudnego wkuwania,
fundowało za to pierwszorzędny ból głowy i płynną znajomość języka. Nastąpiła
konieczna dla dokonania procesu przerwa w życiorysie, po czym poczułem, że ktoś

11/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

zdejmuje mi kask, podaje jakąś tabletkę i równocześnie miękkie usta dotykają moich
warg. Poczułem się o wiele lepiej.
- Próbują cię zabić, ale ty będziesz śmiał się tylko z tego i zwyciężysz, a któregoś
pięknego dnia zajmiesz na pewno należne ci stanowisko Inskippa.
- Martwisz się o mnie, moja kochana? - powiedziałem z nadzieją, unosząc powiekę.
- Cały czas, ale taka już dola żony. A poza tym - nie mogę stanąć na twojej drodze
do kariery.
- Nie wiedziałem dotąd, że w ogóle jestem na takiej drodze. Dobrze, że mi o tym
powiedziałaś.
- Nie upadaj na duchu. Będę ci pomagała myśląc o tobie. Jak zamierzasz się tam
dostać?
- Wezmę mój szybki i niezawodny pościgowiec; prostą drogą pomknę jak strzała i
znajdę się poza zasięgiem radarów; ze świstem przetnę atmosferę...
- I rozlecisz się na atomy. Masz, przeczytaj sobie relację jedynego, który ocalał z
takiej próby. Przeczytałem. Była bardzo przygnębiająca.
- Będziesz na siebie uważał? Nie sądzę, żeby wskazane było obecnie dla mnie
zamartwianie się.
- Jeśli już masz ochotę się martwić, to martw się raczej o los tej biednej planety,
której wypowiedziałem wojnę.
Rozumiałem już w czym rzecz - był to jeden z tych przypadków chorobliwej manii,
która zmusza nawet kanarki do noszenia mundurków, nie wspominając już o
przeprowadzaniu poboru wśród kotów. Próba działania wprost jest dokładnie tym,
czego oczekują i na co są przygotowani. Nic nie mają natomiast na wypadek
pojawienia się jednej osoby zdolnej przeprowadzić akcję opartą na zaskoczeniu i
maksymalnie bezczelnym zachowaniu. Czyli, inaczej mówiąc, nie są przygotowani na
nasz normalny sposób działania.
Pocałowałem Angelinę i wyszedłem z dumnie podniesioną głową. Chciałbym być
jednak w owej chwili chociaż w jednej setnej tak pewny siebie, jak to sugerowałem.

4
Moje plany były precyzyjne do najdrobniejszych szczególików; cała operacja -
gigantyczna. Nieraz ze strony Inskippa padał przeraźliwy okrzyk bólu związany z
kosztami, ja jednak ignorowałem równo te wrzaski. To ja w końcu nadstawiałem
karku, zabezpieczyłem się zatem na wszystkie strony i sposoby. Ale nawet
najbardziej skomplikowane przygotowania kiedyś się kończą, a wtedy prowadzi się
jelenia na odstrzał.
I oto ja, nagi przed światem, sterczałem w barze promu „Kannettava" ze szklanką w
garści i cygarem przed nosem. Słuchałem wieści, że na planecie Cliaand wylądujemy
za godzinę. Nagi byłem, rzecz jasna, tylko w przenośni, ale po raz pierwszy
doświadczałem takiego uczucia. Niezwykłego wysiłku woli i ogromnej dyscypliny
wymagało pozostawienie wszystkich gadżetów w domu. Żadnej bombki, kapsuły z
gazem czy piłki. Nic. Nawet wytrycha, który zwykle nosiłem na palcu u nogi. Czy
też... zakląłem i rozejrzałem się. Nikt nie zwracał na mnie uwagi. Wyciągnąłem portfel
i dotknąłem górnego szwu. Moja własna podświadomość walczyła ze mną. Tylko
świadoma część umysłu była entuzjastycznie nastawiona do lądowania bez
pomocnych drobiazgów. Ścisnąłem portfel w odpowiedni sposób i malutki, acz
niesamowicie skuteczny wytrych wypadł na moją dłoń. Dzieło sztuki. Wpatrywałem
się weń z zachwytem, lecz w końcu powiedziałem mu: żegnaj. Wracając do kabiny,
wrzuciłem go do pojemnika na śmieci.

12/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Każdy raport czy rozmowa przynosiły nieodmiennie tę sama wieść - że Cliaand ma
najbardziej paranoidalnych celników w całym zasranym kosmosie. Przewieźć
kontrabandę przez komorę celną było czymś niemożliwym, toteż nie miałem zamiaru
próbować. Byłem tym, kim być powinienem; agentem Fazzolettd Mouchoir Ltd.,
handlarzem, który zajmował się bronią. Firma istniała, a ja faktycznie byłem jej
przedstawicielem. Żadne śledztwo nie było w stanie wykazać niczego innego. Niech
sobie próbują.
Spróbowali.
Lądowanie niewiele różniło się od wejścia do więzienia. Razem z garstką podobnych
nieszczęśników znaleźliśmy się w złowieszczo wyglądającym pokoju o szarych
ścianach. Staliśmy tam pod bacznym okiem uzbrojonych po zęby strażników, a
nasze bagaże leżały pośrodku w charakterze zwalonego bezładnie stosu. Dopóki
schodnia nie odjechała, panował spokój, potem zaczęto nas wywoływać pojedynczo.
Nie byłem pierwszy, toteż skorzystałem z okazji, aby przyjrzeć się lokalnym typom.
Okazywali nam całkowitą obojętność, krocząc tam i z powrotem w butach z
cholewami, ściskając w garściach rozpylacze i zadzierając nosy. Umundurowani byli
w kardynalską purpurę - niezbyt to wojskowy kolorek, przeraźliwy za to i nic nie
mówiący o naturze tego, kto go nosi. Wszyscy byli wysocy i charakteryzowali się
tępym podbródkiem i świńskimi oczkami. Hełmy wyglądały na zrobione ze stali
włókiennej, ze złowróżbnymi wizjerami i odsuwanymi przyłbicami. Rozpylacze -
najbardziej śmiercionośna zabawka tego typu, jaką widziałem - były strzelbami
Gaussa. Kiedy naciskało się spust, w lufie wytwarzało się silne pole magnetyczne
generowane dzięki baterii, mogące nadać pociskowi prędkość początkową nie
gorszą niż w szanującym się peemie. Wyższość tej broni nad innymi samopałami
polegała na tym, że była to broń bezgłośna i mogła wystrzeliwać wszystko - od
zatrutych igieł po rakietowe pociski z głowicami atomowymi. Korpus, jak dotąd, tylko
o nich słyszał. Nie widzieliśmy ani jednego egzemplarza tego typu broni.
Postanowiłem, że przy pierwszej nadarzającej się okazji zadbam o to, by nastąpił
jakiś przewrót w tej materii.
- Pas Ratunkowy ! - wrzasnął ktoś.
Podskoczyłem przypomniawszy sobie, że to moje oficjalne nazwisko. Podniosłem
dłoń i jeden ze strażników pognał ku mnie z głośnym stukotem obcasów. Na pewno
miał do nich przybite metalowe skuwki - dla efektu. Poczułem nieprzepartą chęć
posiadania takich butów. Zaczynało mi się tu podobać.
- Weźcie bagaż i chodźcie ze mną! - odwrócił się gwałtownie, a ja pisnąłem z
rozpaczą.
- Ależ, proszę pana, nie udźwignę sam wszystkiego! Tym razem obdarzył mnie
miażdżącym spojrzeniem i sugestywnie zabębnił palcami po spluwie.
- Wózek! - warknął w końcu i wskazał na odległą część pomieszczenia.
Była to mała autoplatforma. Podreptałem po nią grzecznie, załadowałem swoje
bambetle i odszukałem wzrokiem strażnika. Stał przy otwartych drzwiach, a jego
palec znajdował się znacznie bliżej spustu niż przed chwilą. Silnik wózka
zaskowyczał na najwyższych obrotach, a ja pogalopowałem za nim ku drzwiom.
W drugim pokoju odbyła się rewizja.
Tak to się łatwo i przyjemnie mówi. W życiu nie zdarzyło mi się coś podobnego i
byłem ogromnie szczęśliwy, że to ja sam zaopiekowałem się odpowiednio wcześniej
wytrychem w portfelu.
Zainteresowało się mną dziesięciu chłopa, z czego sześciu bagażami, reszta mną
osobiście. Pierwszą ich czynnością było rozebranie mnie do naga i rzucenie na
fluoroskop. Powiększający. Kilka chwil radzili nad moimi plombami. Wspólnie uznali,

13/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

że jedna z nich jest za duża i wydobyli ją na światło dzienne. Podczas gdy ponownie
wypełniano mi ząb, oryginalna plomba zaatakowana została przez spektroskop. Nie
wydawali się specjalnie rozczarowani, gdy jej materia okazała się jedynie
powszechnie stosowanym stopem dentystycznym.
Poszukiwania trwały dalej.
Gdy tak oglądali mnie ze wszystkich stron, inny gość zajmował się stosem
papierków, zadając mi przy tym różne kretyńskie pytania. Bez wątpienia były to moje
psigramy dostarczone z firmy, gdy zwrócono się o wizę. Odpowiadałem zgodnie z
prawdą, i chyba z oczekiwaniami, bo dość szybko dano mi spokój i schowano
papierzyska.
Moje bagaże tymczasem traktowane były jeszcze gorzej. Każdą torbę otwierano, a
zawartość rozkładano metodycznie na białych stołach. Same torby rozpruto
troskliwie, rozwalając ściegi, usuwając złącza i patrosząc rączki. To, co zostało,
zapakowano do plastikowych toreb, pooklejano fiszkami i odesłano do badań
bardziej gruntownej natury. Ubrania przeglądnięto już bardziej pobieżnie i odłożono.
Wkrótce dowiedziałem się, że ujrzę je ponownie w dniu odlotu z planety.
- Otrzymacie dobrą cliaandzką odzież - odezwał się jeden.
- Czy to symbol religijny? - spytał inny, trzymając w opuszkach palców fotografię
Angeliny.
- To zdjęcie mojej żony.
- Zezwala się tylko na wwóz symboli religijnych.
- Dla mnie jest jak anioł.
Głowili się nad tym przez dobrą chwilę, po czym niechętnie zaakceptowali portret. Co
nie znaczyło jednak, żebym mógł dysponować czymś tak groźnym jak oryginał. Po
chwili pojawiła się fotokopia.
- Wszystkie wasze rzeczy osobiste i dokumenty zostaną zwrócone przy wyjeździe.
Tu będziecie chodzić w lokalnych strojach i przestrzegać lokalnych obyczajów. Oto
wasze rzeczy. - Wskazał trzy ohydne torby. - A to wasz dowód. - Złapałem go z
radością, że znowu jestem sobą.
- Co jest w tej kasecie? - spytał jeden z nich z czystą nadzieją w głosie. Reszta
przerwała swoje zajęcia i podeszła do stołu. Ich miny sugerowały, że niezależnie od
treści każde moje oświadczenie będzie teraz przyznaniem się do winy, po czym
nastąpi wykonanie wyroku śmierci. Skuliłem się z przerażenia; miałem nadzieję, że
wypadło to dość autentycznie.
- Panowie, nie zrobiłem nic takiego...
- Co to jest?
- Broń...
Dały się słyszeć zduszone krzyki, a jeden zaczął rozglądać się za pukawką, by na
miejscu dokonać egzekucji. Znów zacząłem się jąkać.
- Ależ panowie... ja właśnie dlatego tu jestem... moja firma, Fazzoletto Mouchoir, to
stary i szanowany producent... elektroniki militarnej... to są próbki... niektóre bardzo
delikatne... można to otworzyć tylko w obecności rusznikarza...
- Ja jestem technikiem zbrojmistrzem - odezwał się jeden, na którego już wcześniej
zwróciłem uwagę, jako że był zupełnie łysy, a przez środek jego czaszki biegła
twarzowa szrama.
- Bardzo mi miło. Jestem Pas Ratunkowy. - Nie wyglądało, by wywarło to na nim
jakiekolwiek wrażenie.
Nie przedstawił się. - Jeśli dostanę swoje klucze, to zaprezentuję panom zawartość
kasety.

14/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Sprowadzono kamerę i pozwolono mi dokonać otwarcia. Łysy wlepił wzrok w
zawartość umieszczoną w wyściełanych przegródkach i futerałach. Zabrałem się do
objaśniania.
- Moja firma jest pierwszym i jedynym producentem przewodów pamięciowych do
zapalników zbliżeniowych. - Ująłem szczypce, by wyjąć zapalnik wielkości łebka od
szpilki. - Ten zapalnik przeznaczony jest do pocisków pistoletowych. Strzał pobudza
zapalnik, który eksploduje, gdy kula zbliży się do celu określonej wielkości. Ten jest
jeszcze bardziej inteligentny, przeznaczony dla dużych kalibrów. - Wszyscy pochylili
się z uwagą, gdy wyjąłem MEW-IV. - W całości porządna, państwowa produkcja;
może wytrzymać ciśnienie rzędu tysięcy atmosfer. Można nastawić na detonację w
momencie zbliżania się do celu opisanego lub też przed wystrzałem wprowadzić
specjalne dane. Ma obwody dyskryminacyjne, uniemożliwiające eksplozję, gdy w
pobliżu znajduje się własny pojazd.
Odłożyłem zapalnik na miejsce i zamknąłem kasetę. Wśród widzów przebiegł szmer
zadowolenia. To było coś, co mogło im się naprawdę podobać. Rusznikarz wziął
kasetę.
- Zostanie wam zwrócona, gdy przyjdzie pora na demonstrację.
Badanie zbliżało się do końca. Zapalniki były gwoździem programu i nic nie mogło
się z nimi równać. Trochę radości sprawiło im jeszcze wyciskanie tubek i opróżnianie
słoików z mojego zestawu toaletowego, ale nie mieli już do tego serca. W końcu
spakowali wszystko i cisnęli mi nowy przyodziewek.
- Cztery i pół minuty na ubranie się - rzucił ostatni wychodzący. - Zabrać torby.
Trudno by było nazwać to ostatnim krzykiem mody - bielizna we wściekle
praktycznym zgniłozielonym kolorku i o gładkości maszynowych ścinków
zmieszanych z papierem ściernym. Zewnętrzne odzienie było czymś w rodzaju
kombinezonu spadochroniarskiego w szerokie, czarno-żółte pasy. No cóż, jeśli może
w tym paradować elegancki tubylec, to mogę i ja. Złapałem torby, których rączki
boleśnie wcięły mi się w palce, i wyszedłem przez jedyne otwarte drzwi. Znalazłem
się w podobnie szarym, tyle że większym pomieszczeniu.
- Samochód! - powiedział sterczący na zewnątrz strażnik.
Gdy podszedłem do przezroczystej bańki nadwozia, otworzyły się boczne drzwi.
- Bardzo się cieszę, ale ja nie wiem, gdzie...
- Samochód wie. Wsiadajcie.
Nie była to najdowcipniejsza pogawędka, jaką w życiu uciąłem. Wrzuciłem torby i
wsiadłem. Zapaliły się światełka na desce i ruszyliśmy - przez trzy portale z
metalowymi drzwiami, z których każde spotkałoby się z uznaniem dyrekcji średnio
szanującego się banku. Za trzecimi oślepiło mnie słońce. Zająłem się podziwianiem
krajobrazu.
Jeśli to miasto było typowe dla całej planety, to Cliaand był światem nowoczesnym,
zmechanizowanym i zabieganym. Pojazdy, widać to było po sposobie jeżdżenia,
prowadzone były przez roboty. Chodniki flankowały ulice i krzyżowały się
bezkolizyjnie. Sklepy, znaki drogowe, tłumy ludzi i mundury. Mundury! To słowo nie
oddaje sławy i chwały, która upstrzona medalami wędrowała wielobarwną chmurą po
ulicach. Każdy miał tu jakiś mundur. Jestem pewien, że kolory oznaczały różne
zawody. Nie spotkałem jednak nikogo w podobnie twarzowym worku jak mój.
Jeszcze jedna przeszkoda na mojej drodze. Wzruszyłem ramionami, bo czyż zwraca
się uwagę na szklankę wody wylaną na łeb, gdy się tonie? W tej misji nie miało być
nic łatwego.

15/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Wóz wydostał się z kawalkady innych, zanurkował w tunel i zatrzymał się przed
ozdobnym wejściem. Wielki napis „Zlato-Zlato" (po ichniemu tyle co luksus)
sugerował, że jest to hotel.
Od drzwi podbiegł elegant ozdobiony orderami - bez wątpienia portier. Na widok
mego stroju skrzywił się z niesmakiem i odszedł z godnością, a jego miejsce zajął
klient w ciemnoszarym mundurze ze srebrnymi insygniami na ramionach. Były to
bodajże nóż i siekiera, guziki zaś przypominały czaszki. Swojskie to było i miłe.
- Nazywam się Pakov - wymamrotała przygnębiająca postać. - Pańska ochrona
osobista.
- Poznanie pana sprawia mi prawdziwą przyjemność.
Wylazłem z wozu taszcząc (osobiście!) swoje torby i udałem się za nim do hollu. Mój
dowód został przyjęty z najwyższą możliwą odrazą. Hotelowy boy z obrzydzeniem, i
to wyraźnym, szturchnął mnie w bok i zaprowadził do pokoju. Mój status przybysza
spoza planety zapewniał mi teoretycznie awans do miejscowego establishmentu, ale
nie powiem, żeby mi się to podobało.
Pokój był wygodny, łóżko mięciutkie, a „pluskwy" entuzjastycznie obecne.
Mikrofony i kamery były wmontowane praktycznie we wszystko i wszędzie. Co druga
klamka była mikrofonem, a żarówki zezowały na mnie paciorkami obiektywów, ledwie
tylko się poruszyłem. Kiedy wlazłem do łazienki, zza posrebrzonego lustra
wytrzeszczył się na mnie czujnik optyczny. Inny był na końcu szczoteczki do zębów -
bez wątpienia w celu kapowania dentyście o stanie mojego uzębienia. Wszystko
bardzo skuteczne i dobrze przemyślane.
Owszem, myśleli. Wprawiło mnie to w szampański humor. Nie ryknąłem śmiechem
tylko dlatego, że mój goryl mógłby przypłacić to zapaścią nerwową. Tupał za mną
wszędzie i pomyślałem, że pewnie położy się w nogach łóżka, gdy udam się na
spoczynek.
Trochę to nieskromne z mojej strony, ale na „pluskwach" Jim DiGriz zna się
przynajmniej trochę. To, co mi tutaj prezentowano, było typową przesadą. Żaden
komputer nie byłby w stanie przetrawić takiego natłoku danych. A to oznaczało, że
kontrolują mnie ludzie, którzy popełniają błędy i których nie ma przecież nigdy za
wielu, jako że oni też muszą mieć nad sobą kontrolerów. Oznaczało to, że wszystkie
miejsca, w których miałem się znaleźć, będą równie „zapluskwione", lecz przecież
nie może być na podsłuchu i podglądzie całe miasto - ludzi by im na to nie starczyło.
Musiałem po prostu grać głupka i upichcić cichaczem plan ucieczki i zniknięcia.
Zniknąć zaś musiałem za pierwszym razem, jako że drugiej okazji już bym nie miał -
po nieudanej próbie uczyniono by ze mnie zdechłego Stalowego Szczura.
Pakov snuł się za mną jak smród za nieświeżą padliną, ale mnie to odpowiadało.
Jego obecność znaczyła, że podglądacze mają urlop, a przynajmniej wypoczywają.
Ja też starałem się wyglądać na kogoś zażywającego odpoczynku.
Trzy dni straciłem na poszukiwanie dziury, w którą mógłbym się wśliznąć. Na trzeci
dzień znalazłem coś akurat dla szczura. Dostosowałem do tego swe plany i czwarty
dzień (jak wszystkie poprzednie) zacząłem od śniadania.
- Ojoj, ależ jestem głodny! - oznajmiłem Pakovowi, łykając drugą dokładkę.
Nie miałem pojęcia, kiedy będę jadł ponownie, toteż wolałem się zabezpieczyć i
napchać na zapas. Dalej wszystko przebiegało jak co dzień.
Ledwie wsiedliśmy, wóz ruszył do Ministerstwa Wojny, gdzie od trzech dni
demonstrowałem możliwości moich zapalników. Zniszczono przy tym już różne
obiekty, dziś miały zostać zniszczone następne. Była to niezła zabawa dla
wszystkich, którzy brali w tym udział.

16/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Skręciliśmy w boczną uliczkę, na której, jak zwykle, panował minimalny ruch,
brakowało nawet pieszych. Doskonale, teraz albo...
- Aaa... psik! -wrzasnąłem i sięgnąłem po chusteczkę.
Pakov się sprężył. Zawsze był sprężony. Przeszedł dobrą szkołę.
Jego oczy tylko na sekundę odwróciły się ode mnie, i to było akurat to, czego
potrzebowałem. W chusteczce miałem rulonik miejscowych monet - jedyną broń, jaką
dysponowałem. W ciągu ułamka sekundy opuściłem rękę i rulonik wylądował na
szczycie czaszki Pakova. Osunął się bez jęku.
W tym samym momencie przechyliłem się do przodu i wdusiłem taster alarmowego
stopu. Silnik zgasł, hamulce zaskoczyły i stanęliśmy z piskiem opon. Drzwi otworzyły
się niemal dokładnie na wprost wcześniej wybranego przeze mnie miejsca. Sam
środek tarczy. Wyskoczyłem i ruszyłem z kopyta. Z kopyta dlatego, że kiedy dałem w
łeb Pakovowi i zatrzymałem wóz, na tablicy podglądu musiało zapalić się światełko, a
„pluskiew" było tu od nagłej krwi.
W momencie gdy ja wyskakiwałem z wozu, siły interwencyjne startowały z garażu.
Miałem co najwyżej minutę. Kłusem wpadłem na podwórko, na którym kilka robotów
ładowało śmieci. Zignorowały mnie kompletnie, jako że były to roboty typu M -
zaprogramowane na określone tylko działanie.
Poganiacz jednak mnie nie zignorował. Był człowiekiem i miał elektroniczny bat do
rozdawania bodźców swoim podopiecznym. Usłyszałem trzask i poczułem, jak prąd
atakuje całe moje ciało. Nie powiem, żebym był tym uradowany.

5
Żeby powiedzieć łagodnie: kopnęło mnie. Napięcie było niskie, miało pobudzać
roboty, a nie przepalać ich obwody. Złapałem bicz i mocno pociągnąłem.
Wszystko było zresztą zgodne z planem. Widywałem ich codziennie, a na planecie
Cliaand wszyscy uwielbiali rutynę. Można było przewidzieć, jak zachowa się ten
tłusty poganiacz robotów: spróbuje mnie zatrzymać - i zrobił właśnie to, co miał
zrobić. Gdy pociągnąłem, poleciał na pysk, tak że znalazł się w zasięgu moich butów.
Potrząsnął jednak głową i zaczął zbliżać się do mnie z rękami gotowymi do
połamania mi żeber. Tego nie było w planie. Miał paść i już się nie pozbierać. Tyle że
on nie znał planu, a ja nie wiedziałem, że ma nie tylko wygląd, ale i odporność bloku
betonu.
Zrobiłem unik i skopałem mu niemal głowę z ramion. Musiałem tak kopać trzy razy i
bałem się, że chodnik, o który ta głowa się obijała, nie wytrzyma tego. W końcu gość
znieruchomiał.
W oddali zajęczała syrena. Uniform tłuściocha był sraczkowatej barwy i miał jeden
zamek błyskawiczny, który natychmiast rozpiąłem, rozdziewając gościa. Szybkości
dodawał mi odgłos hamujących w przecznicy wozów. Złapałem bat i zdzieliłem nim
najbliższego robota, kończąc równocześnie wciąganie tego sraczkowatego uniformu
na mój własny grzbiet i słysząc odgłos kroków zbliżających się przejściem. Robot,
który dostał po łożysku, zareagował natychmiast.
- Wsadź tego człowieka do kosza! - rozkazałem. Nogi znikły w dziurze dokładnie w
chwili, gdy pierwsi karmazynowi pojawili się przede mną.
- Obcy! - ryknąłem i potrząsnąłem batem w kierunku przeciwległego wyjścia z
podwórka. - Nie zdołałem go zatrzymać. Pobiegł tam.
Oni też pobiegli. No i bardzo dobrze, bo para dopiero co ściągniętych z tłuściocha
butów leżała przy pojemniku. Wrzuciłem je do kubła i przyłożyłem batem moim
podopiecznym.

17/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Maszerujemy! Do następnego miejsca! - miałem nadzieję, że te roboty wiedzą,
gdzie to jest.
Wiedziały. Mała procesja - ze mną z tyłu - przemaszerowała przez pełną policji i
wojska ulicę. Przeszliśmy przez ten tajfun z kamiennym spokojem (to znaczy roboty
ze spokojem, ja z przerażeniem w oczach i uśmiechem na twarzy). Gdy doszliśmy na
miejsce, a było to w dość spokojnym rejonie, byłem mokry od potu.
Oparłem się o ścianę i zacząłem myśleć. Jeśli nie znajdą żadnych śladów, to któryś
przypomni sobie w końcu o świadku ucieczki i będzie chciał z nim pogawędzić.
Muszę zatem znaleźć się jak najszybciej zupełnie gdzie indziej. Tylko gdzie? Do
dyspozycji miałem dwa kombinezony, które lada chwila znajdą się na
cenzurowanym, stado mechanicznych matołów i bicz, którego przydatność jako broni
była żadna.
Tuż za mną dał się słyszeć zgrzyt i zardzewiałe drzwi uchyliły się odsłaniając
grubasa w białej czapce.
- Mam jeszcze pojemnik dla ciebie, Slobodan - oznajmił i nagle stał się podejrzliwy. -
Ale ty nie jesteś Slobodan.
- Nie - zgodziłem się potulnie. - Jest w szpitalu, usuwają mu przepuklinę.
Czyżby uśmiechnął się do mnie? Rozejrzałem się wokoło i nie widząc nikogo
zainteresowanego, przejechałem batem po skrzyni najbliższego śmieci ar za.
- Idź za tym człowiekiem!
Polazł posłusznie, a ja podążyłem za nimi. Oczywiście do kuchni - do pustej kuchni.
- O której otwieracie? Przy tej robocie rośnie apetyt.
- Nie wcześniej niż wieczorem. Hej! Powiedz no tej małpie, żeby przestała za mną
łazić i zabrała śmieci!
- Robot - poleciłem - przestań łazić za tym człowiekiem! Wyciągnij tylko rączki i złap
go za ramiona, żeby nie mógł uciec.
To był posłuszny robot i wykonał, co mu kazano. Kucharz otworzył usta, zapewne
chcąc wydusić z siebie słowa skargi na takie traktowanie, więc wepchnąłem mu w
gębę jego własną czapkę. Żuł ją ze złością i próbował wydać z siebie jakieś
artykułowane dźwięki. Efekt był mierny, ale próbował nieustannie, gdy
przywiązywałem go do krzesła. Nikt się nie pojawił i zaczęło mi się to podobać.
- Wyjdź! - rozkazałem robotowi i wyszedłem za nim. Moja gromadka pracowała z
zapałem godnym lepszej sprawy, toteż przyłożyłem im gdzie popadło.
- Wracajcie! Do miejsca, z którego przyszliście dziś rano. Jazda!
Roboty, jak porządne wojsko, zrobiły w tył zwrot i pomaszerowały. Na szczęście w
przeciwnym kierunku niż ten, z którego przyszliśmy. Wróciłem do kuchni. Ładnie -
nikt nie domyśli się teraz, gdzie opuściłem śmieciarzy.
Kucharzowi udało się tymczasem przewrócić krzesło i w paralitycznych podrygach
przybliżał się teraz do drzwi.
- Nieładnie, chyba będę musiał cię uspokoić. - Wziąłem z wieszaka największy topór.
Przestał się wiercić i wybałuszył na mnie oczy. W oddali rozległo się nagle pukanie
do drzwi. Westchnąłem i wyciągnąłem mu z gęby czapkę.
- Co to jest?
- Drzwi frontowe. Ktoś puka - wychrypiał, wpatrując się w argument, który trzymałem
w garści.
Chyba udało mi się go ostatecznie przekonać. Wsadziłem mu knebel z powrotem i
ruszyłem ku drzwiom. Jadalnia była ciemna i pogrążona w bezruchu. Poszedłem do
drzwi frontowych i uchyliłem je odrobinę.
- Czego? - spytałem z typową tutejszą uprzejmością.
- Obsługa urządzeń chłodniczych. Dzwoniliście, że macie kłopoty.

18/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Zgadza się, straszne kłopoty. Właźcie i bierzcie ze sobą narzędzia.
Pudło było pokaźne, toteż otwarłem zapraszająco drzwi. Zamknąłem je zaraz za nim
i puknąłem go łagodnie tępą stroną topora. Wykopyrtnął się z gracją. Uniform miał w
ciemnozielonym kolorze (miła odmiana po czarno-żółtej osie czy sraczce
śmieciarza). Rozebrałem go, związałem i przymocowałem do sąsiedniego krzesła w
kuchni, gdzie obaj z kucharzem mogli w ciszy użalać się nad swoim losem i ocierać
sobie łzy. Jeśli szczęście mi dopisze, miną godziny, zanim ich odkryją, powinienem
zatem mieć wystarczająco dużo czasu. Ubrałem się w jego kombinezon, zostawiając
swoje dwa, zapakowałem kanapki do torby z narzędziami i tak przygotowany,
wymaszerowałem przez główne drzwi.
Stał tam postawny robot z drugą skrzynią w garści. Mruczał coś do siebie. Na
piersiach miał ten sam emblemat, który i mnie aktualnie przyozdabiał. Dałem mu
skrzynkę i zacząłem się zastanawiać, jak by tu na niego wleźć - na grzbiecie miał
bowiem siodełko, przeznaczone najwyraźniej do noszenia człowieka. Ale ja nie
bardzo wiedziałem, jak się tam dostać. Widok zbliżającego się oddziału
karmazynowych wojaków dodał mi skrzydeł - wsparłem o coś nogę, czegoś się
złapałem i już byłem na górze. Wojacy przeszli, ignorując mnie zupełnie. A ja
rozejrzałem się z wysokości, którą oferowała mi dziewięć stóp wzrostu robota.
Mała deska rozdzielcza była przymocowana akurat do łba mego wierzchowca.
Nacisnąłem guzik z napisem IDŹ i... bydlę zadreptalo w miejscu. Skupiłem się i
znalazłem guzik z napisem naprzód. Robot ruszył łagodnym krokiem. Zacząłem się
zastanawiać, co dalej zrobić z tym fantem. Z zaobserwowanych obrazków wynikało,
że urwanie się cudzoziemca spod obserwacji stanowiło dla tubylców kompletny szok.
Posypią się głowy. Bardzo dobrze, jak długo moja sprawa nie ruszy z miejsca, będę
bezpieczny. Praktycznie, jak długo nie zacznę działać, będę nie do odnalezienia. A
na razie nie zamierzałem działać.
Potrzebny był jakiś plan plan i zastanawiałem się nad nim jadąc przez miasto.
Jednostka przeciw światu - cholernie romantyczne i jeszcze bardziej przygnębiające.
Tyle że dla mnie to mniej więcej normalne, a dla nich był to debiut. Cały system
„pluskiew" jasno dawał do zrozumienia, że goście z zewnątrz zjawiali się tu rzadko.
Najprawdopodobniej byłem pierwszym, który urwał się obstawie. To właśnie była
moja przewaga - poza fałszywymi danymi osobistymi nie wiedzieli o mnie nic.
Należało zatem znaleźć spokojną kryjówkę i dokładnie zapoznać się z tą miłą
planetką.
Do wieczora wyrobiłem sobie ogólny pogląd na temat struktury miasta i
twardniejących zgrubień w miejscach, gdzie siodełko stykało się z moim ciałem.
Prawdopodobnie też zdążyli do tego czasu namierzyć mój szlak ucieczki i obecnie
pogoń ruszyła za monterami.
Zawróciłem do dzielnicy przemysłowej i poszukałem jakiegoś magazynu. Znalazłem
taki bez większych kłopotów. Pajęczyny w oknach, rdza na zawiasach oraz zamek,
który otworzyć można było szpilką, wskazywały na permanentny stan opuszczenia.
Wnętrze było równie smutne, zakurzone i puste. Odesłałem robota do domu, wziąłem
karton, ołówek i siadłem sobie w kącie. Po czym powiedziałem na głos:
- Włączam pamięć. Odliczanie zacznie się od dziesięciu. Zapewne zmęczenie da mi
radę, zanim dotrę do zera, i zasnę. Kluczem do pamięci jest słowo... XANADU!
Dziesięć.
Gdy to powiedziałem, czułem się wybornie, przy dziewięciu ziewnąłem. Zanim
powiedziałem: pięć - moje powieki zamknęły się.

6

19/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Kiedy się obudziłem, palce miałem sztywne, a wielki kwadrat tektury pokryty był
złożonym diagramem. Podświadomość jest wybornym miejscem, w którym można
ukryć masę rzeczy przydatnych, a nie znanych świadomości. Nie tylko miałem
diagram, ale wiedziałem również, jak z niego korzystać. Plan był oszałamiająco
prosty i natychmiast zacząłem zazdrościć temu, kto go wymyślił. Realizacja
wymagała odrobiny czasu i mnóstwa sprzętu elektronicznego, który należało ukraść.
Dzień był jednak męczący, w dodatku - sen hipnotyczny to żaden sen. Westchnąłem
i postanowiłem rzeczywiście wypocząć - jutro zaś będzie tylko i wyłącznie praca.

Wydawało się, że przestępczość w ogóle tu nie istnieje, bo z łatwością brałem
wszystko, co chciałem, z różnych magazynów i fabryk. Najwidoczniej albo wybili
złodziei do nogi, albo wszyscy dostali się do rządu. Bez wątpienia nadal mnie
szukano, ale nie zaobserwowałem żadnych oznak pościgu namierzającego moją
kryjówkę. Czas jednak mijał i przyszła pora, by złodziejstwo zastąpić szpiegostwem.

W tym celu musiałem opuścić miasto. Było to łatwiejsze, niż się wydawało.
Wałęsając się w okolicy bramy zobaczyłem, że całość operacji spoczywa na wojsku.
Przedsięwzięcie miało zatem charakter prostacki - trochę salutowania, parę
rozkazów, przystawianie gumowej pieczątki, pobieżna rewizja i w drogę. Aby nie
różnić się od reszty, zatrzymałem w nocy wojskową ciężarówkę - wystarczyło ustawić
robota na środku drogi. Kierowca wysunął głowę przez okno i bluznął taką wiązanką,
że mój słownik wysiadł przy trzecim zwrocie. Zanotowałem ją w pamięci na
przyszłość i odezwałem się uprzejmie:
- Nawzajem, poza tym - tak się nie mówi do cywilów. Wprowadzono stan wyjątkowy.
- Jaki stan wyjątkowy? - najwyraźniej zgłupiał.
- A taki! - odparłem z entuzjazmem, podczas gdy igła pogrążyła się w jego szyi.
Sflaczał.
Zapakowałem swoje manele, wpychając je miedzy zupy w proszku, potrójne
formularze i sterty gaci, czyli najważniejsze wojskowe akcesoria. Wymieniłem z
szoferem ubranie i odjechałem. Przedtem jeszcze pożegnałem się z robotem, który
był moim jedynym przyjacielem na tym niegościnnym globie. Nie raczył mi
odpowiedzieć, co nawet mnie nie zasmuciło.
Moje dokumenty zostały przyjęte z iście wojskową małomównością. Byłem wolny.
Pogwizdując wyjechałem w noc i wkroczyłem w drugi etap realizacji planu.
Charakteryzowało się to szybką zmianą środków lokomocji i żywym
przemieszczaniem się ku pewnemu miejscu na centralnej pustyni. Miejscem owym
była kamienna bryła przypominająca wyglądem hm... dzban. W miejscowym języku
nazywała się Lonac, co oznacza popularne naczynie z jednym uchem i daje pojęcie
o wrażliwej wyobraźni tubylców. Grata ukryłem pod siatką maskującą i przez całe
siedem dni pilnie pracowałem w pobliżu. Mając do dyspozycji własne ręce i
budowlanego kreta, wyryłem sobie całkiem przyjemną norkę o jakieś sto jardów od
skały. Wszedłem tym samym w trzecią fazę.
Tej samej nocy nastawiłem antenę małego nadajnika i punktualnie o północy
wysłałem trzydziestosekundową wiązkę fal w ściśle określony wycinek przestrzeni.
Była praktycznie niemożliwa do wychwycenia - wąski snop i krótki czas emisji czyniły
miejscowe służby bezradnymi. I to było wszystko, co mogłem zrobić.
Reszta należała już do nich - czyli do specjalnie oddelegowanego oddziału Korpusu.
Miałem nadzieję, że zrobili to, co mieli zrobić. A mieli przygotować odpowiedni
meteoryt, ustawić go poza zasięgiem tutejszych radarów i skierować go w miejsce, z

20/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

którego pochodziła emisja. Przede mną były teraz dwadzieścia cztery godziny
oczekiwania na wiadomość, czy im się udało.
Nie lubię bezproduktywnego wyczekiwania, więc zorganizowałem sobie małe
przyjęcie. Było trochę dobrego żarcia (tyle, ile można zgromadzić, gdy korzysta się z
wojskowych konserw), całkiem dobre picie (o wiele lepszy asortyment), na koniec
zaś trochę pornosów zakupionych na wojskowej wyprzedaży.

Gdy się ściemniło, wylazłem na zewnątrz uzbrojony w polową lornetkę, by powitać
wieczór dnia drugiego. Zostały mi jeszcze cztery godziny. Czułem się samotny na
tym zmilitaryzowanym zadupiu o lata świetlne od cywilizacji. Jedyne, co mi
pomagało, to zawartość piersiówki.
Jeśli wszystko szło dobrze, to kawał kosmicznego gruzu kierował się aktualnie ku
planecie Cliaand, i to po kursie kolizyjnym. Zapali się w atmosferze i rąbnie w
pobliżu. Nawet jeśli ktoś zajmie się jakimiś badaniami, to i tak wykluczy ludzką
załogę, a to ze względu na szybkość i impet uderzenia. Ustalenie miejsca upadku
potrwa parę chwil, sytuację zamąci też gromadka pomniejszego złomu, który będzie
towarzyszył posłańcowi. Tak czy inaczej to, co dla mnie istotne, wydarzy się
wcześniej. Taką przynajmniej miałem nadzieję.
Tuż przed północą zapłonęła na horyzoncie nowa gwiazda. Odłożyłem piersiówkę.
Punktualnie jak kurier pocztowy. Wycelowany wprost we mnie. Wiedziałem, że
zaangażowano dobrych astronomów i sprawne komputery, lecz wolałem na sobie nie
sprawdzać, jak pracowite było to towarzystwo. No bo gdyby tak ten drobiazg miał
zamiar zlecieć mi na łeb?
Lecz niezupełnie.
Gdy się zbliżył, wyszło na jaw, że znosi go w prawo. Wskoczyłem do wozu i
pognałem za nim. Kiedy ucichła eksplozja, wyjechałem zza Dzbanka. Światła wozu
napotkały dziurę w ziemi, nad którą to dziurą snuły się kłęby pary i dymu. A na
samym dnie leżał wielki kawał parującej skały. Wycofałem wóz i uruchomiłem
nadajnik. Eksplozja, w porównaniu z poprzednią, była anemiczna. Odłamki
przeleciały mi nad głową. Kawał skały był pęknięty dokładnie w połowie, a
galaretowaty płyn zabezpieczający ładunek powoli wsiąkał w piasek.
I w tym momencie usłyszałem narastający ryk lecących ku mnie odrzutowców.
Wyłączyłem światła. Cholera, znów ich nie doceniłem. Wyglądało na to, że będę miał
mniej czasu, niż mi się wydawało. Wskoczyłem do dziury i zacząłem wyciągać pudła
ze sprzętem. Wydawały się nienaruszone. Odrzutowce ryczały mi nad głową, ale były
niegroźne. Zbyt szybkie, jak na te warunki. Tyle że z pewnością zbliżały się już
wolniejsze maszyny z reflektorami, mogące z łatwością mnie wytropić. Ta myśl
dodała mi skrzydeł. Ułożyłem ostatnie pudło w ciężarówce i nie zapalając świateł,
ruszyłem w kierunku nory. Gdy wrzucałem do niej pierwsze pudełko, nad horyzontem
zabrzmiał odgłos helikopterów. Ledwo zdążyłem, gdy zza Dzbanka wystrzelił snop
światła i przejechał po mnie.
Na oślep wdusiłem starter i gaz i wyskoczyłem z ruszającego wozu. Zsunąłem się po
drabince i zacząłem przekopywać się przez stertę pudeł przy wyjściu. Doszły do mnie
jeszcze serie gwałtownie prowadzonego ognia i łomot eksplozji.
- Wspaniale - mruknąłem sam do siebie. - Broń jest po to, żeby z niej strzelać.
Byłem pewien, że są radosną gromadką z pobliskiego kółka łowieckiego i ucieszyłem
się, że mnie nie zawiedli.
Głośniejszy huk obwieścił koniec mojej ciężarówki. Wymacałem nadajnik. Stojąc na
drabinie miałem najlepszą perspektywę, by podziwiać cały spektakl. Ryczały silniki, w
niebo biły płomienie z palącej się ciężarówki, eksplodowały bomby. Gdy łomoty

21/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

zaczęły tracić na intensywności, ożywiłem je naciskając pierwszy z guzików
nadajnika.
Wraz z eksplozją rozpoczął się gwałtowny ostrzał kaemów ze szczytu Dzbanka,
zaraz dołączyły do niego rakiety u podnóża skały. Co druga seria była smugowa,
widok więc był imponujący. Siły powietrzne ze wściekłym warkotem przegrupowały
się i z zaciętością runęły do ataku. Okolica zginęła w kłębach dymu i eksplozji.
Celem jednego z moich napadów rabunkowych w minionym miesiącu była fabryka
zbrojeniowa, teraz z satysfakcją patrzyłem, jak strzelała do siebie broń tej samej
produkcji.
Coś eksplodowało zaledwie trzydzieści jardów ode mnie. No nic, czas na finał.
Zjechałem na dno dziury, otwarłem drzwi i wlazłem do środka. Policzyłem do
dziesięciu, po czym nacisnąłem drugi guzik. Nic się nie wydarzyło.
A miało właśnie dojść do ukoronowania tego wspaniałego wieczoru. Bomby
eksplodowały cały czas, a jeden wybuch więcej nikomu nie zrobiłby różnicy. Drugi
guzik miał odpalić ładunek, który zlikwidowałby ślady mojej kreciej działalności i
zamaskował moją norę. Jeśli to nie odpali, to znajdą mnie z łatwością.
Wróciła mi jednak pamięć. Przecież, pomyślałem przeklinając własną głupotę, sam to
przygotowywałem. Sygnał z nadajnika nie jest w stanie przedostać się przez warstwę
ziemi. Zacząłem macać przy wyjściu w poszukiwaniu latarki, znalazłem ją i zapaliłem.
W jej promieniu zalśnił koniec nagiego kabla oznaczonego cyfrą 2. Spieszyłem się,
bo wybuchy zamierały i musiałem zdążyć, zanim zupełnie wykorkują na uwiąd
starczy. Inaczej będzie to wyglądało, łagodnie mówiąc, podejrzanie. Owinąłem drut
wokół anteny nadajnika i nacisnąłem guzik. Huknęło zdrowo i okruchy betonu
poleciały mi za kołnierz.
Byłem bezpieczny - jak karaluch pod krokwią. Włączyłem światło i rozejrzałem się z
zadowoleniem. Było tu wszystko: od generatorów do specjalnego wyposażenia z
meteoru. Miałem teraz i czas, i środki, by wyjść stąd w pełni przygotowany na podbój
tej planetki.
Uśmiechnąłem się i sięgnąłem po butelkę, by uczcić to wydarzenie.

7
Już nie złodziej ani nie szczur odblokował trzynastego dnia drzwi i odkopał przejście
na powierzchnię. Pod lewymi nazwiskami i w lewych mundurach rozpłynąłem się w
cliaandzkim społeczeństwie. Grałem wiele różnych ról w tym odpychającym
zbiorowisku ludzkim, aż dowiedziałem się nawet więcej, niż zamierzałem.
Postanowiłem dostać się do wojska, gdyż tej właśnie, najbardziej kretyńskiej
organizacji było wszystko tu podporządkowane.
Z myślą o tym zaokrętowałem się na SST, na lot do Dosadan-Glup, prowingonalnej
dziury położonej w pobliżu bazy Glupost - głównego centrum lotów kosmicznych.
Niezbyt trudno było podejrzeć, gdzie kto siedzi, po czym kupić bilet obok kogoś
szalenie atrakcyjnego. Atrakcyjnego oczywiście teraz i dla mnie.
W żadnym konkursie piękności czy inteligencji ten major sił kosmicznych nie miałby
najmniejszych szans na sukces. Twarz nie skażona intelektem, figura
zreumatyzowanego szympansa, całość generalnie odpychająca. Dla mnie liczył się
jednak jedynie czarny uniform Armandy Kosmicznej, pierś pełna medali i uskrzydlona
rakieta - oznaka pilota galaktycznego. To był mój człowiek. Miałem fotel obok niego,
toteż powitałem go jak najwylewniej. Zignorował mnie całkowicie. Po starcie, kiedy
SST chował skrzydła, wydobyłem z zanadrza piersiówkę i odpiąłem dwa kubeczki.

22/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Byłoby dla mnie zaszczytem, gdybym mógł z panem spełnić toast, drogi panie
majorze, jako wyraz mojej wdzięczności za pańską służbę dla pomnożenia chwały
planety Cliaand.
Tym razem spotkałem się z gorącym (jak na niego) przyjęciem. Oglądał mnie równo
dwadzieścia sekund, po czym bez słowa wychylił naczynie. Człowiek, który cieszy się
byle czym.
Zaproponowałem mu coś mocniejszego.
- Nic nie jest za dobre dla naszych dzielnych wojaków. To Narkoleta.
Po raz pierwszy spojrzał na mnie z uwagą i po parosekundowych wysiłkach wygłosił:
- Napiję się tego! - w jego głosie brzmiała wdzięczność.
Ja myślę. Ta butelka kosztowała tyle, co jego miesięczne pobory. Najlepszy trunek
galaktyki - destylowany w małych ilościach z pewnej sylańskiej rośliny. Uspokajający,
subtelny, upajający, boski. I nie powodujący kaca. Major połknął zawartość kubeczka
bez mrugnięcia okiem. W odpowiedzi nalałem mu drugi i przedstawiłem się.
Zastanowił się nad tym przez chwilę, po czym zrozumiał, że teraz jego kolej.
- Major lotnictwa Vaska Hulja.
- Cała przyjemność po mojej stronie, majorze.
Polubiłem go błyskawicznie - prawie tak szybko, jak nasza rakieta dochodziła do
bariery dźwięku. Był wspaniały, wszechstronny i pozbawiony jakichkolwiek
wątpliwości w kwestiach, w których zabierał głos. Wspaniały typ tępego półidioty,
czyli typowego zawodowego oficera. Oto parę próbek jego opinii. Major o
bombardowaniu:
- Nigdy nie popełniaj tego błędu, by lecieć samemu czy w małej grupce. Liczy się
efekt ogólny. Walnij w budynek lub w wieloosobowy pojazd i wystarczy. Za drugim
razem można już rąbać w grupy ludzi, ale tylko w te większe, i to zapalającymi, tak
lepiej idzie.
Major o wypoczynku:
- Było nas dwóch. Mieliśmy tylko dziesięć flaszek i karton fajek - zapas na parę dni,
więc załatwiliśmy te trzy laski, jedna zapasowa, sam rozumiesz, i wzięliśmy je.
Major o mieszkańcach innych światów:
- Bydło, nie wmówisz mi, że nadaliby się chociaż do pierdolenia. To oczywiste, że
Cliaand jest źródłem całego życia rozumnego we wszechświecie i jedynym
cywilizowanym światem.
Takich kawałków było więcej, lecz nie starałem się ich specjalnie zapamiętać.
Pozostawało mi potakiwać.
Informacją na wagę złota było stwierdzenie, że dostał właśnie przydział do Glupost,
jako że dopiero co uzyskał swe R & R. Będzie to jego pierwszy pobyt w dużej bazie
po wielu latach służby frontowej. Teraz przyszedł mój czas - okazja sama pchała się
w ręce.
Przez te tygodnie pobytu na planecie Cliaand poznałem, że wojsko zdominowało tu
wszystko. Jeśli cokolwiek się liczyło, to tylko armia. A zatem należało do niej wstąpić.
Najlepiej do Armady, i to od razu w randze majora.
Gdy włączyły się silniki hamujące, zacząłem wprowadzać tę myśl w czyn.
- Czy musisz zameldować się od razu, Vaska? - Dzięki znacznemu obniżeniu się
poziomu płynu w butelce nasze wzajemne uczucia uległy podgrzaniu.
- Muszę jutro.
- Cudownie. Nie chcesz chyba spędzić ostatniej nocy urlopu wśród zimnych
prześcieradeł w samotnym łóżku w B.O.Q. Pomyśl tylko, czego mógłbyś w tym
czasie dokonać - mówiłem przedstawiając jego wyobraźni szczegóły tego, czego

23/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

można dokazać wśród jedwabnych prześcieradeł podwójnego wyra. Wspomniałem
też o żarciu i piciu, to jednak zainteresowało go tylko marginalnie.
Zaraz po wylądowaniu robocab zabrał nas i bagaże prosto do „Robotnika", jednego z
automatycznych w pełni hoteli, których sieć obejmowała całą planetę. Wszystko było
tu skomputeryzowane i zautomatyzowane. Ludzie zjawiali się pewnie tylko czasami,
by skontrolować co trzeba i opróżnić kasę. Gości można było spotkać przy drzwiach,
lecz unikali siebie nawzajem jak zarazy. Ledwo wrota się otwarły, jakaś
zmotoryzowana lalka wyśpiewała nam:
Sławny w całym świecie już od dnia otwarcia
„Robotnik" w Dosadan-Glup wita was,
Jestem tu, by zabrać wasz bagaż,
Rozkażcie tylko, a pomogę wam!
Zabrzmiało to w wybujałym kontralcie, w tle przygrywała dwustuosobowa orkiestra
dęta. Standardowe nagranie właściwe dla wszystkich hoteli typu „Robotnik". Nie
znosiłem tego. Kopniakiem zamknąłem drzwi, potem walnąłem robota i pokazałem
na nasz robocab.
- Bagaż. Tam. Pięć sztuk. Przynieś.
Zahuczało, wysunęły się macki. Weszliśmy do hotelu.
- Czy nie mieliśmy przypadkiem tylko czterech sztuk bagażu? - zastanowił się Vaska
marszcząc brwi.
- Masz rację, musiałem się przeliczyć. - Robot przyjechał z czterema torbami i
drzwiami od bagażnika. - Ale teraz mamy już pięć.
Wzięliśmy najlepszy apartament. Na lewe nazwisko, jakiego akurat używałem.
Wpłaciłem 94 boginje.
Po zameldowaniu się i uregulowaniu opłaty (płaci się z góry, a ewentualne
wyrównanie następuje przy wymeldowaniu) poszliśmy za robotem. Drzwi otwierały
się przy kaskadzie dźwięków - trąby zabrzmiały tak, jakby ogłaszały co najmniej
powtórne narodzenie się Chrystusa.
- Bardzo ładnie - powiedziałem i wdusiłem guzik z napisem NAPIWEK znajdujący się
na piersi boya. Automatycznie dorzuciło mi to do rachunku dwie boginje.
- Zamów kilka drinków i trochę jedzenia - dodałem pod adresem majora, wskazując
kartę dań umieszczoną na ścianie. - Co sobie życzysz. Byle tylko były w tym steki i
szampan.
Pomysł mu się spodobał i zajął się pracowitym naciskaniem guziczków. Ja
tymczasem zająłem się „pluskwami" - miałem na stanie wykrywacz, który bezbłędnie
doprowadził mnie do jedynej „pluskwy" umieszczonej w tym pokoju. Była tam, gdzie
co druga w „Robotnikach". Te hotele były naprawdę standardowe. Unieszkodliwiłem
ją w banalny sposób: używając krzesła.
Otwarły się wreszcie drzwiczki dostawcze i na początek wjechała przez nie taca z
szampanem. Mój słodki major nadal zajęty był naciskaniem kolorowych guziczków;
mój biedny rachunek, widniejący na ekraniku obok, kurczył się w zastraszającym
tempie. Odkorkowałem szampana - mierząc umyślnie w kierunku majora - i
napełniłem kieliszki. To na szczęście odwróciło jego uwagę od menu.
- Za Kosmiczną Armadę! - wzniosłem toast, pozwalając jednocześnie, by do jego
kieliszka wpadła mała zielona tabletka. - Wyglądasz, jakbyś był zmęczony. Czy nie
chce ci się przypadkiem spać, mój kochany Vaska?
- Spać... - zgodził się z moją sugestią i nadspodziewanie szybko pokiwał głową.
- Myślę, że nie będzie głupim pomysłem, gdy położysz się przed obiadem.
- Położę się... - kieliszek wylądował na dywanie, a major na najbliższym łóżku,
zajmując bezczelnie całą jego szerokość.

24/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Widzisz, jaki jesteś zmęczony. Śpij, później cię obudzę. - Posłuszny hypnonalowi
zamknął oczy i zachrapał.
Pięknie. Nadjechał obiad dla kompanii głodomorów. Zjadłem ile mogłem i zabrałem
się do pracy. Najpierw zastrzyk blokujący nerwy twarzy, potem snop światła z
odczytywacza na gębę majora i poprawka na mojej fizys. Byliśmy tego samego
wzrostu, a podobny musiałem być do zdjęcia w papierach, a nie do oryginału
rozciągniętego aktualnie na tapczanie. A na tym zdjęciu, które miałem przed sobą,
gość wyglądał jak ogolona małpa, a nie jak homo sapiens.
Najtrudniejszy do zrobienia był podbródek; aby wykonać go odpowiednio, musiałem
użyć potężnych zastrzyków plastiku. W końcu dało się porównać z bohaterskimi
kształtami brody Vaski. Potem brwi (masa sztucznych włosów wszczepionych pod
skórę) i szkła kontaktowe o kolorze jego oczu. Potem odciski nałożone cienką błoną
na opuszki palców i już byłem gotowy do wykonania dalszych zleconych mi zadań.
Rozebrałem szybko mego dobroczyńcę i wskoczyłem w galowy mundur Armady.
Moja pierś ugięła się pod ciężarem licznych ozdobników i szerokiej gamy medali,
które miały dobrze świadczyć o ich właścicielu.
Zadowolony z dobrze wykonanego obowiązku, nalałem sobie zasłużonego drinka i
zatopiłem się w kontemplacji. Jutro wstąpić miałem do wojska i choć jedynie na
krótko, to wcale mi się to nie podobało.

8
- Proszę mi wybaczyć, ale nie mogę pana wpuścić - wykrztusił strażnik stojący przed
stalową, nitowaną bramą wpuszczoną w kamienny mur zwieńczony pasmami drutu
kolczastego.
- Co to znaczy, że nie możecie mnie wpuścić?! Otrzymałem rozkaz stawienia się w
Glupost! - ryknąłem naśladując najlepszy wojskowy zwyczaj. - Natychmiast
otwierajcie te drzwi!
- Proszę wybaczyć, ale nie mogę. Baza jest zapieczętowana. Otrzymałem zakaz
wpuszczania kogokolwiek.
- Chcę się widzieć z dowódcą warty!
- Proszę bardzo - powiedział jakiś zimny głos za moimi plecami. - Co to za
zamieszanie?
Kiedy się odwróciłem i spojrzałem na jego kapitańską belkę, a on na mój krzyż
majora, wiedziałem, że wygram tę dyskusję. Że już ją wygrałem. Podeszliśmy do
bramy i nastąpiła seria wezwań i wywołań na wizji i fonii, po czym wręczono mi
mikrofon i zobaczyłem na ekranie nastroszonego faceta z pułkownikowskim rombem.
Wiedziałem, że teraz już przegrałem.
- Baza jest zapieczętowana, panie majorze - usłyszałem.
- Otrzymałem rozkaz, żeby się tu zameldować.
- Miał się pan zameldować wczoraj. Przedłużył pan samowolnie urlop.
- Przykro mi, panie pułkowniku, ale musiała nastąpić omyłka w zapisach. Rozkazy
mówiły, że mam się zameldować dzisiaj. - Podniosłem rozkazy i zdębiałem: data
rzeczywiście była wczorajsza. Ten pijak Vaska wszystko pokręcił, a ja będę kwiczał.
Pułkownik uśmiechnął się słodko, zupełnie jak samiec w czasie rui.
- Gdyby pomylono rozkazy, majorze, nie byłoby z pewnością kłopotu, ale ponieważ to
wyście narobili zamieszania, poruczniku, już wiemy, gdzie tkwił błąd. Proszę się
zameldować przy wejściu bezpieczeństwa.
Odwiesiłem mikrofon i odebrałem od kapitana komplet gwiazdek, oddając moje
krzyże. Uśmiechnął się w pełni usatysfakcjonowany, a ja zastanowiłem się, czy
awanse następują tu równie szybko jak degradacje.

25/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Później przemaszerowaliśmy przez coś w rodzaju śluzy powietrznej, w której
sprawdzono moje dokumenty, pobrano odciski palców i już byłem wewnątrz bazy
Glupost. Dostałem wóz, a przydzielony mi żołnierz zawiózł mnie na kwaterę.
Przez cały czas uważnie rozglądałem się wokół, lecz nie zauważyłem niczego
nadzwyczajnego. Po placu apelowym snuły się w ordynku tłumy żołnierzy, walało się
sporo kosztownych maszyn pomalowanych w jaskrawe kolory. To, czego szukałem,
było z pewnością dobrze ukryte.
Gdy w końcu znalazłem się razem z rzeczami w pokoju, z sąsiedniego łóżka dobiegło
pytanie:
- Nie masz przypadkiem czegoś do picia?
Przyjrzałem się uważnie i stwierdziłem, że to, co wziąłem zrazu za kupę
zmiętoszonych koców, zawiera wewnątrz kościstego osobnika w ciemnych
okularach. Wysiłek, jaki włożył w zadanie mi tego pytania musiał kompletnie go
wyczerpać, bo jęknął i opadł na koce.
- Przypadkiem mam - odpowiedziałem otwierając okno. - Nazywam się Vaska. Masz
jakieś preferencje co do gatunku?
- Otrov.
Nie mogłem przypomnieć sobie alkoholu o takiej nazwie, uznałem więc, że po prostu
się przedstawił. Sięgnąłem po najmocniejszy argument i nalałem pół szklanki. Złapał
ją w trzęsące się dłonie i opróżnił duszkiem. Wstrząsnęło nim, ale musiało pomóc, bo
wyciągnął w miarę stabilną już kończynę po dolewkę.
- Odpalamy za dwa dni - oznajmił. - To coś tutaj, to naprawdę nie jest
rozpuszczalnik?
- Nie, tylko tak pachnie. Dokąd?
- Nie rozśmieszaj mnie o tak wczesnej porze. Nigdy tego nie wiemy. Dla
bezpieczeństwa. A może ty jesteś z bezpieki?
- Uśmiejesz się, ale nie. Nie czuję się najlepiej, stąd te żarty. Rano obudziłem się
jako major.
- A teraz jesteś porucznikiem. Cóż, łatwo przyszło, łatwo poszło.
- Wcale nie przyszło mi to tak łatwo!
- Przepraszam. Figura stylistyczna. Ja zawsze byłem porucznikiem, więc nie wiem,
co czujesz. Nalej mi jeszcze trochę, to będę mógł się ubrać. Trzeba iść do klubu i
wziąć się do roboty. Jak sobie pomyślę o tych tygodniach lotu o suchym pysku, to mi
się słabo robi.
A zatem Cliaand wygrywał swoje bitwy o wodzie. Ciekawe, czy ja bym tak potrafił?
Po drodze do klubu nie byłem zbyt rozmowny. Musiałem stąd wyleźć i zająć się
Vaską, a trafiłem tymczasem do bazy z zakazem wyjścia i pieczęciami na bramach.
Nic, dochodziło południe. Trzeba coś wykombinować, aby zniknąć wieczorem.
Wsunąłem w kieszeń fiolkę butanolu - wywoływał zgagę, lecz brany co dwie godziny
neutralizował alkohol. A chlanie zapowiadało się potężne.
Nasz stół szybko stał się centrum ogólnego zainteresowania. Szastałem forsą
(oficjalnie wygraną w karty) i słuchałem najrozmaitszych wspomnień, najczęściej z
poprzednich kampanii. Przewijało się w nich jedno - nieprawdopodobna liczba
zwycięstw. Wiedziałem, że armia planety Cliaand jest niezła, ale patrząc na obecną
tu kolekcję pijaczków nader trudno było uwierzyć, że ta chluba Armandy Kosmicznej
była naprawdę aż tak dobra. Ale byli - i to wydało mi się przygnębiające.
Do wieczora skład się zmienił, gdyż do pierwszego zestawu pijaków dołączyli inni, a
z tych, którzy ze mną zaczynali, nie ostał się nikt. Kiedy tylko któryś opadał na
podłogę, obsługa wynosiła go ostrożnie, a jego miejsce zajmował nowy. Doszedłem
w końcu do wniosku, że pora już opuścić to grono. Zamknąłem oczy i zjechałem pod

26/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

stół. Silne dłonie złapały mnie pod kolana i za ramiona, gdy tylko zauważono, że
przestałem funkcjonować. Zostałem odholowany.
Gdy kroki obsługi oddaliły się, otworzyłem oczy. Zadymiona izba z rzędami prycz - na
najbliższej widniała otwarta gęba Otrova. Nikt nie zauważył, gdy naciągnąłem
rękawiczki i ruszyłem do drzwi prowadzących na podwórze. Wszyscy byli pogrążeni
w pijackim śnie. Było już ciemno, akurat najwyższa pora, by się samowolnie oddalić,
tyle że nadal jeszcze nie wiedziałem jak.
Wyjście przez bramę było niemożliwością - przed każdą stała drużyna straży, aby
komuś nie zachciało się lunatycznych wycieczek. Wzdłuż muru, co sto kroków,
sterczał wartownik, elektroniki było pewnie ze dwa razy więcej. Paliły się reflektory
oświetlające wewnętrzną stronę ogrodzenia. Miało to zapobiegać wtargnięciu z
zewnątrz, lecz działało w obie strony.
Polazłem w stronę kosmodromu, na którym stała kolekcja najcięższych
transportowców, jakie w życiu oglądałem. Łatwo by było do nich się dostać, tylko co
dalej? Lądowanie czymś takim koło „Robotnika" równało się demontażowi połowy
dzielnicy.
Nagle rozbłysły światła i do lądowania podszedł deltoidalny myśliwiec. Pneumatyki
dobijały jeszcze na betonie, a ja już gnałem w jego stronę i to na złamanie karku.
Szaleństwo? Może. Lecz w moim fachu człowiek szybko uczy się polegać na
odruchach.
W biegu przylepiłem sobie wąsa i potruchtałem za kołującą maszyną do boksu.
Pojawił się samochód, który wyjechał mu na spotkanie, a mechanicy zaraz zabrali się
do przeglądu.
Kabina otwarła się i po przystawionej drabinie zaczął schodzić tęgi osobnik z
krzyżem majora na kołnierzu. Podbiegiem tak, aby stanąć w ciemności przy
samochodzie i gdy skierował się ku mnie, zasalutowałem.
- Proszę wybaczyć - wysapałem przesuwając się tak, by móc w każdej chwili
wepchnąć się za nim do środka. - Ale komendant prosił mnie, bym sprawdził, czy ma
pan papiery.
- O czym, kurwa, pan mówi? - wlazł do wozu, a ja za nim.
- To pan nie wie? Boże! Szofer, natychmiast jedziemy!
Szofer pojechał, bo na tym w końcu polegało jego zajęcie. Wyciągnąłem z kieszeni
rurkę i kiedy byliśmy już poza zasięgiem wzroku obsługi myśliwca, uniosłem ją do
ust.
- Panie majorze...
Dmuchnąłem, gdy odwrócił głowę. Jęknął, podniósł rękę do policzka, w który wbiła
się strzałka, i osunął się na siedzenie. Przytrzymałem go, wyjmując jednocześnie
igłę.
- Szofer, stać! Coś się stało panu majorowi!
Nie był to człowiek obdarzony wyobraźnią - stanął. Pozwoliłem sobie zrobić ponowny
użytek z rurki. Dołączył do majora.
Ściągnąłem obu na pobocze i ubrałem się w kombinezon majora, nakładając
jednocześnie hełm i okulary. Śpiącą parę ułożyłem w ten sposób, by obejmowali się
czule, i zawróciłem wóz.
Zahamowałem z piskiem obok myśliwca.
- Alarm! - ryknąłem. - Odczepcie go, bym mógł wystartować!
Mechanicy porozdziawiali gęby, w niemym zachwycie, ale żaden nie drgnął, toteż
obróciłem najbliższego czubkiem buta we właściwą stronę. To ich zmobilizowało.
Rzucili się w wir pracy - wszyscy poza szpakowatym podoficerem, który przyglądał
mi się uważnie.

27/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- To osobista maszyna majora Lopty. Czy nie zaszła tu przypadkiem jakaś pomyłka?
- Nie większa niż ta, którą wy chcecie zrobić, wtykając nos w nie swoje sprawy. Jak
dawno temu byliście szeregowcem?
Popatrzył na mnie w zamyśleniu i odszedł. Wsiadając do samolotu zauważyłem, że
majstruje coś przy umieszczonym w samochodzie radiu. Trzeba było wcześniej coś z
nim zrobić, teraz było już za późno. Właziłem właśnie do kabiny, gdy rzucił
słuchawkę i wrzasnął:
- Zatrzymajcie go! Nie ma żadnego alarmu!
Pomagający mi dotąd mechanik stał się nagle przeszkodą, toteż odesłałem go
kopniakiem na ziemię, w chwilę później zrobiłem to samo z drabiną. Rozwój sytuacji
wcale mi się nie podobał. Zakładałem, że będę miał trochę czasu na zapoznanie się
z przyrządami. Wiele latałem na odrzutowcach, ale nigdy na cliaandzkich. Sporo
czasu zajęło mi odszukanie przełącznika świateł. Akurat gdy go znalazłem, drabina
znów zachrobotała na burcie. Nigdy nie lubiłem podoflcerów-służbistów, a przez tego
tutaj musiałem jeszcze marnować czas, którego i tak nie miałem zbyt wiele.
Rozpiąłem kombinezon i z wewnętrznej kieszeni wydobyłem granaty rozweselające.
Posłanie ich na dół uwolniło mnie od przesadnej troskliwości mechaników. Ten
menda sierżant trzymał się tymczasem poza ich zasięgiem, majstrując znowu coś
przy radiu. Minął się chłop z powołaniem - zamiast do Armandy powinien trafić do
łączności. Przyjrzałem się armaturze i w końcu znalazłem czarną gałkę z napisem
PALJENIE. Przesunąłem ją i silniki z grzmotem obudziły się do życia. Coś przeleciało
mi nad głową. Kopiąc przepustnicę zauważyłem, że sierżant klęka i mierzy
staranniej. Maszyna ruszyła powolutku.
Jego pistolet ponownie wypalił i poczułem wibrację, jaką wywołuje pocisk wbijający
się w pancerną osłonę oparcia fotela. Dzięki ci, Boże, za przezorność konstruktorów i
pancerne płyty! Ustawiłem się tyłem do niego i dałem pełny gaz - odrzut targnął
idealnie jego głową i dalszych strzałów już nie było. Maszyna szarpnęła się ku
przodowi i zobaczyłem majtający się radośnie na wietrze przerwany wąż paliwowy.
Wciąż tryskało z niego paliwo. Ci idioci zapomnieli go odłączyć!
Skręcając na pas startowy, ujrzałem kilka nadjeżdżających z rykiem ciężarówek i
sunącą za nimi pancerkę. Ani chybi mieli zamiar zablokować mi drogę. Szukając
gorączkowo po kabinie, znalazłem w końcu małą płytkę opatrzoną napisem
ISBACIWANJE.
Podnosząc głowę doznałem wrażenia, że zderzę się z najbliższą ciężarówką. Wojacy
ewakuowali się z niej w chwalebnym pośpiechu. Nacisnąłem hamulce i
skrzyżowałem stery. Maszyna skręciła w miejscu i jakieś dwie stopy skrzydła zostały
w ciężarówce. Dałem pełny gaz i światła pasa startowego zaczęły migać obok mnie z
coraz większą szybkością.
Jedną ręką trzymałem wolant, a drugą wymacywałem pasy i zapinałem szelki
uprzęży. Jednej ciągle mi brakowało - okazało się, że na niej siedziałem.
Zatrzasnąłem w końcu wszystkie i spojrzałem przed siebie: maszyna miała zbyt małą
szybkość, aby oderwać się od ziemi i z rosnącym przyspieszeniem kierowała się
prosto na kamienny mur, który wyrósł na pewnym kursie kolizyjnym.

9
Obliczenie czasu musiało być idealne, inaczej cała impreza skończyłaby się fiaskiem.
Gdy zobaczyłem spoiny między blokami muru, zrozumiałem, że to teraz, i
nacisnąłem guzik katapulty.
Wydarzenia potoczyły się zbyt szybko, abym mógł za nimi nadążyć: nad głową
trzasnęła mi kabina (zniesiona eksplozją), a fotel trzasnął mnie po krzyżu.

28/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Pożeglowałem wolno ku górze, przeleciałem nad murem i miałem przed sobą tylko
ciemne niebo. Kiedy byłem w najwyższym punkcie lotu, poczułem następne
uderzenie w plecy i rozwinęła się nade mną czasza spadochronu. Ściana
najbliższego budynku zbliżała się błyskawicznie. Fotel rąbnął o bruk, a spadochron
nakrył to wszystko zwojami jedwabiu.
Gdy wreszcie się spod niego wygrzebałem, ujrzałem jakąś parkę, która wrosła w
chodnik po przeciwnej stronie ulicy. Wytrzeszczali na mnie oczy. Zza muru
dochodziły tymczasem odgłosy eksplozji i innej ożywionej działalności; niebo
rozjaśniały płomienie i słychać było dziki ryk syreny alarmowej. Ślicznie.
- Próbujemy nowy sprzęt - rzuciłem w stronę widzów i prysnąłem za róg.
W najbliższej bramie zrzuciłem hełm i kombinezon. Jako jednostka wolna i
niezidentyfikowana udałem się spokojnie do „Robotnika". Musiałem pozbyć się Vaski,
przejąć na dobre jego tożsamość i pokombinować, jak dostać się ponownie na teren
bazy. Ale to potem.

Vaska, rozrzucony na łóżku, poruszył się, gdy wszedłem. Zakołysał głową. Trans
hipnotyczny kończył się, a on usiłował mu w tym dopomóc. Nie można powiedzieć,
by robot-sprzątacz pozostawał przy tym bierny. Starł już kurze i teraz usiłował zasłać
łóżko, na którym major leżał. Wdusiłem guzik WRÓĆ PÓŹNIEJ. Zamówiłem obiad i
żeby ulżyć Vasce, podałem mu sugestię, że nie jadł nic od dwóch dni, a przed sobą
ma najlepszy posiłek, jaki zdarzył mu się w życiu. Sam tymczasem zastanawiałem
się, co mam zrobić z tym okazem głodomora wkładającego sobie do uszczęśliwionej
gęby kolejny kawał leguminy.
Na tym świecie było miejsce tylko dla jednego Vaski, więc co miałem zrobić? Zabić
go? Technicznie żaden problem, poszatkować potem zwłoki, wrzucić do pieca
łukowego i usunąć popiół. Żadna filozofia. Ale nie było dla mnie kuszące zabić z
zimną krwią - to nie ja. Zabijałem ludzi wielokrotnie i na różne sposoby, ale tak sobie
spokojnie wykalkulować i sprzątnąć kogoś - nie, zbyt silny miałem szacunek dla
życia. Teraz, kiedy wiemy, że jedyną rzeczą, jaka istnieje po drugiej stronie nieba jest
następny szmat przestrzeni i gdy wszystkie religie odeszły w niepamięć dziejów,
zrozumieliśmy, że doczesność jest jedyną rzeczą, jaką posiadamy. Każdy ma tylko
jedno, krótkie doświadczenie, związane z funkcjonowaniem jego jasnego świata
świadomości w nieskończonej, a otaczającej nas nocy, której ciemności nie
rozświetla nic innego, i musi jak najlepiej wykorzystywać to, co ma. Oznacza to, że
powinien szanować życie innych, gdyż konsekwencją śmierci jest nieodwracalne
zakończenie bytowania czyjejś świadomości. Cliaandczycy tak nie myślą, ale to nie
dowodzi, że najlepszą rzeczą jest akurat zgodzenie się z nimi w tym punkcie.
Westchnąłem - prześliczne wręcz plany związane z piecem łukowym zniknęły.
No i co? Mogłem skuć go łańcuchami i wsadzić do jaskini wraz z dystrybutorem
żywności. Gdybym miał jaskinię i pozostałe. Odpada. Gdybym miał czas, mógłbym
zmienić mu wygląd i nafaszerować pamięć informacjami prowadzącymi prosto do
mamra, i to zatrzymałoby go przynajmniej na sześć miesięcy. Ale ja nie miałem
czasu. Mogłem też zrezygnować z całej akcji, co byłoby najrozsądniejsze,
zważywszy, że w Glupost rozpętano już zapewne biurokratyczne piekło, by
sprawdzić, kto rozpieprzył im to latające cudo.
Usłyszałem jakieś poruszenie za ścianą i do pokoju wjechał sprzątacz.
- Mógłbym wam ładnie posprzątać? - zapytał seksownym głosem.
Powiedziałem mu, co mógłby zrobić, ale nie miał odpowiedniego wyposażenia. Toteż
w końcu pozwoliłem mu wziąć się do roboty. Gapiłem się na jego krzątaninę i zaczęła
mi powoli świtać genialna myśl.

29/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Teoretycznie mógłbym tu trzymać Vaskę w nieskończoność - nikt się nim nie
zainteresuje, dopóki rachunek będzie opłacany. Ale sugestię hipnotyczną trzeba było
odrzucić, jako że musi ona być odnawiana co dwanaście godzin, a mnie tu nie
będzie, żeby to robić. A może będę? Najpierw muszę poszukać tutejszego centrum
kontrolnego.
Zostawiwszy mego podopiecznego, który zaśmiewał się do łez oglądając jakiś
dramat historyczny („to najlepszy program rozrywkowy, jaki widziałeś"), poszedłem
na poszukiwania. Nawet tak zautomatyzowany hotel jak ten musi czasem podlegać
kontroli mechaników, a ci muszą jakoś dostać się do wnętrza. Wystarczyło trochę
wytrwałości.
Znalazłem to w pobliżu wejścia: zamaskowane drzwi z dziurką od klucza. Trochę
czasu straciłem na „odpluskwienie", a kiedy w końcu zamknąłem te drzwi za sobą,
poczułem się jak karaluch w skrzynce radioodbiornika.
Zewsząd zwisały i wystawały elektroniczne komponenty, zwoje kabli wiły się we
wszystkich kierunkach, rolki taśm wirowały na komputerach, zapalały się pulsujące
światełka. Słowem, burdel na wrotkach.
Przelazłem przez to całe zamieszanie, odczytując napisy na wolnych fragmentach
ścian, i w końcu odnalazłem konsolkę pulpitu kontrolnego. Stało przed nią nawet
normalne krzesło! Opadłem na nie i zabrałem się do pracy.
Najpierw „pluskwa" w pokoju. Odnalazłem obwody, był nawet ekran. Profilaktycznie
sprawdziłem inne pokoje. W niektórych działy się nawet ciekawe rzeczy, miałem
jednak do wykonania ważniejsze zadanie niż obserwacja, a poza tym byłem przecież
już człowiekiem żonatym.
Ze sposobu podłączenia zorientowałem się, że pomyślane było to tak, aby naraz
dawało się podsłuchiwać tylko jeden pokój. Bóg jeden wie, dlaczego tak zrobiono.
Nie było rzeczą trudną dorobić jeszcze jedno połączenie i pod ten numer podłączyć
jakikolwiek inny, udający pokój Vaski. Szansa jedna na milion, że się wyda. A
wystarczało mi to w zupełności, by spać potem spokojnie. Tak zatem od tej chwili
Vaska nie mógł być ani widziany, ani słyszany. Na dodatek połowa pokoi stała pusta,
a na najbliższym posterunku bezpieki, ku któremu kierowały się kable, wcale nie
musieli o tym wiedzieć.
Pieniędzy na jego utrzymanie mogłem dostarczać przez ponad rok, bo zawsze
istniały banki, z których można je sobie wypłacać. Pozostawało jeszcze tylko znaleźć
sposób, by utrzymać go w tym pokoju. Przy mojej płodnej wyobraźni i zasadniczo
wrednym charakterze obmyślenie planu było kwestią chwili.
Do obwodu głośnikowego podłączyłem magnetofon z mechanizmem zegarowym i
ukryłem to wszystko w gąszczu innych połączeń. Zaprogramowałem nagranie i czas i
uruchomiłem całą aparaturę. Pospieszyłem do pokoju na próbę generalną.
Vaska przez cały czas wlepiał oczy w telewizor. Posapywał z podniecenia, gdy
potężne krążowniki kończyły swój żywot w oszalałym dziele zniszczenia. Grzmiały
armaty, wściekały się rozszalałe moce, a przez to wszystko przebijał się mój nagrany
głos:
- A teraz posłuchaj, Vaska, posłuchaj uważnie. Masz za sobą długi, męczący dzień i
jesteś śpiący. Ziewasz. Wyłączysz światła i udasz się na spoczynek, aby zasnąć
zasłużonym snem sprawiedliwego i zacząć jutro kolejny, pracowity dzień.
Wszystko się zgadzało, poza tym pracowitym dniem oczywiście. Jutro obudzi go mój
kojący głos, oznajmiając, żeby zapomniał wszystko, co było wczoraj, gdyż dzisiaj
właśnie ma ostatni dzień urlopu i musi odpocząć przed zameldowaniem się w
jednostce. Wieczorem usłyszy cytowane już nagranie o pracowitym dniu i tak na

30/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

okrągło, aż do końca zaprogramowanego czasu. Cudownie proste i przez to
niezawodne.
Do otworu w ścianie wsunąłem połowę posiadanej gotówki, tak że rachunek skoczył
do niesamowitej sumy. W radosnym podnieceniu wyszedłem na korytarz. Jeszcze
karteczka NIE PRZESZKADZAĆ zawieszona na drzwiach i byłem gotów.
Potem dopadło mnie przygnębienie. Vaską zająłem się troskliwie, pora pomyśleć o
sobie. Trzeba wrócić do bazy, a nie wiadomo jak. Rozejrzałem się za butelką, która
jak dotąd skutecznie dostarczała mi twórczego natchnienia.
Biorąc pod uwagę zamieszanie, jakiego narobiłem wychodząc nielegalnie poza mury,
musiała tam panować nader ożywiona działalność. Oczyma wyobraźni widziałem
wzmocnione warty, oddziały kręcące się po terenie i tym podobne atrakcje. Najlepiej
byłoby zrobić tak, żeby wszystko to skierowało się przeciwko nim samym i aby nikt
nie wiedział, że ktoś wszedł. Tylko jak to zrobić?
Gdy tylko postawiłem właściwe pytanie, znalazła się rychło właściwa odpowiedź.
Skompletowałem potrzebny sprzęt. Trochę ciężki niestety. Potem zająłem się
przebraniem mojej skromnej osoby: zapięty od góry do dołu płaszcz, sflaczały
kapelusz i stara, wierna siwa broda. Wykończyłem butelkę, wyszedłem na korytarz,
zamknąłem drzwi na klucz, klucz wrzuciłem do zsypu i pojawiłem się na ulicy.
Machnięciem ręki zatrzymałem robocab i gramoląc się do środka rozkazałem:
- Baza Glupost, główne wejście.
Szaleństwo? Możliwe, lecz było to jedyne wyjście. Gdy dojechaliśmy do bramy, jakiś
porucznik otworzył drzwiczki i wrzasnął:
- Baza jest zamknięta! Co tu robicie?
- Baza? - zajodłowałem, bardzo źle naśladując starczy falsecik. - A to nie jest
Centrum Poprawy Możliwości Sokiem Marchewkowym? Taksówka zawiozła mnie w
złe miejsce...
Porucznika aż skręciło z obrzydzenia. Odwrócił się zgorszony, a wtedy wturlałem mu
pod nogi dwa argumenty gazowe. Gdy wybuchły, dołożyłem jeszcze pięć,
uszczelniając jednocześnie maskę na twarzy.
Była to wspaniała mieszanka; gaz rozweselający, oślepiajacy i kupa dymu na
dodatek. Zaśmiewający się i przeklinający faceci rozbiegli się na wszystkie strony.
Gruchnęły strzały. Targając walizkę dotarłem do bramy. Ładunki miały magnesy, tak
że wystarczyło je tylko odpowiednio umiejscowić. Połączyłem je ze sobą inicjatorem i
uruchomiłem zapalniki. Sam prysnąłem pod mur. Czas uciekał aż za szybko. Za
bramą musiał czekać już na mnie komitet powitalny. Lecz ja zaszedłem już za
daleko.
W ciemności rozległ się huk i łoskot rozrywanej stali. Miałem nadzieję, że wybuch
rozwalił bramę doszczętnie. Gdy ku niej postąpiłem, z otaczającej mnie ciemności
dobiegły dźwięki, które zwykle są właściwe tylko domom wariatów.

10
Dziura była w sam raz. Po drugiej stronie zobaczyłem reflektory i oddział żołnierzy z
bronią gotową do strzału. Co więcej, strzelali, i sądząc po odgłosach za mną, musieli
kogoś trafić. Przytuliłem się do ściany i wrzuciłem przez otwór granaty. Gdy dym
zgęstniał, rzuciłem się najszybciej jak mogłem, do środka. Widowisko było pierwszej
klasy, dramatyczne jak cholera. Jęczały syreny, wrzeszczeli ludzie, szczękała broń.
Powiększałem to pandemonium, jak mogłem, ciskając granaty na prawo i lewo.
Zostawiłem sobie ich jeszcze parę, ot, na wszelki wypadek, i włączyłem
samolikwidator w walizce. Miał pięć sekund opóźnienia, więc cisnąłem ją i pobiegłem
w przeciwnym kierunku. Z tego co pamiętam, była tam strażnica, przed którą

31/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

parkowały samochody. Modliłem się, żeby był tam jeszcze choć jeden. Z mroku
dobiegł odgłos zapalanego silnika. Ruszyłem z kopyta, gubiąc kapelusz. Silnik
zawarczał głośniej i poprzez rzednący dym ujrzałem kanciaste pudło ciężarówki.
Rzuciłem dwa z czterech pozostałych mi granatów, mierząc jak najdalej od siebie.
Zgodnie z oczekiwaniami kierowca zahamował, ledwo tylko ujrzał przed sobą
wykwitające kłęby dymu.
Skoczyłem do drzwi i otwarłem je jednym szarpnięciem, drugim zaś wyciągnąłem
kierowcę za szmaty (białe - był w pełnym uniformie kucharza). Gdy leciał na ziemię,
mój prawy sierpowy wylądował na jego rozdziawionej gębie. W chwilę później
siedziałem za kółkiem. Kiedy wyjechałem ze strefy zadymienia, zauważyłem, że już
jest dzień.
Coraz więcej żołnierzy kręciło się spokojnie po okolicy. Najwyższy czas wrócić do
starej tożsamości - dziadek w wojskowej bazie to dość szokujący widok. Skuliłem się
i szarpnięciem zdarłem brodę.
Nagle poczułem przeszywający ból w okolicy ucha. Rzuciłem się w bok (razem z
ciężarówką, która wjechała w oddział wojska), kątem oka dostrzegając błysk. Drugie
uderzenie dosięgło mnie w ramię. Z tylnego okna szoferki wystawała odziana w biel
ręka ściskająca ciężki garnek. Rozgorączkowany jazdą zapomniałem, że kucharz
zwykle ma pomagierów. Ręka plątała się niepokojąco blisko. Trzasnąłem ją kantem
dłoni i przejąłem garnek. Za następnym razem odesłałem go z powrotem. Z
granatem wewnątrz. Choć na chwilę miałem spokój. Wyrównałem kurs, zwolniłem i
skręciłem za najbliższe zabudowania. Ciężarówka była już nadmiarem dobrobytu, a
nie zdobyczą, i należało się jej pozbyć.
Ale nie byłoby dobrze, gdyby znaleziono mnie gdzieś daleko od kwater; mogłoby to
spowodować niezdrowe zainteresowanie moją osobą. A kwatery oficerów były po
drugiej stronie bazy. Nagle coś mi zaświtało - blisko stąd był przecież ich klub, a jeśli
ci pijacy leżą jeszcze tak, jak ich zostawiłem... Byłaby to zbyt piękna okazja, by nie
spróbować z niej skorzystać. Wyskoczyłem z hamującego wozu, zostawiając po
drodze płaszcz i maskę. Wsadziłem czapkę na głowę, ostatni granat wepchnąłem do
kieszeni i skręciłem za róg. Już miałem wniknąć przez tylne wejście, gdy usłyszałem
głosy. Wmurowało mnie.
- To wszyscy?
- Jest jeszcze paru, trudno ich dobudzić. I jeden, z którym nie można się dogadać.
Przybyłem za późno. Jakiś oficer wchodził właśnie do budynku, a dookoła
podreptywało wielu żołnierzy odprowadzających skacowanych oficerów do
ciężarówki. Odbezpieczyłem granat i wyszedłem zza rogu. Jeśli uda mi się dołączyć
do tej drużyny ubogich pijaczków, będę bezpieczny. Nikt nie zwrócił na mnie uwagi.
Szerokim łukiem cisnąłem granat przed ciężarówkę.
Wybuchł w przyjemny i znany mi sposób. Wszyscy oczywiście spojrzeli w tym
kierunku. W paru skokach osiągnąłem grupkę i dołączyłem do jednego z siedzących
na ziemi oficerów, który z podziwu godną obojętnością ignorował bodźce zewnętrzne
mamrocząc coś do siebie. Pomogłem mu się pozbierać.
A potem żołnierze pomagali mi, bo nie sprawiałem wrażenia kogoś mogącego
samodzielnie utrzymać pion. Omal się nie wykopyrtnąłem, ale powstrzymano mnie w
ostatniej chwili. Ten etap można było uznać za zakończony.
Lecz było coś jeszcze do zrobienia - kucharz z pewnością zamelduje, że przyłożył mi
w ucho. Był tam już dość duży guz. Zacznie się więc szukanie śladów na głowie. No i
cześć... Guza się nie pozbędę, ale mogę spróbować jakoś go zamaskować.
Wojacy pomogli mi wleźć na pierwszy stopień, dalej miałem czołgać się sam. Jak
tylko mnie puścili, nie trafiłem łapą, gdzie miałem trafić i jak bryła betonu runąłem do

32/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

tyłu. Nie było to miłe, lecz rozbiłem sobie łeb dokładnie pod ich nogami. Niech teraz
ktoś mnie zapyta, skąd ten guz.
Palnąłem się jednak mocniej, niż zamierzałem. Gdy wróciła mi ostrość widzenia,
siedziałem na ziemi, a po mojej twarzy ciurkiem płynęła krew. Nie leżało to w moich
zamiarach, lecz robiło dobre wrażenie: już gnał ku mnie żołnierz z apteczką.
Obwiązali mi łeb i doprowadzili pod pudło ciężarówki (żebym, broń Boże, powtórnie
im się nie wymsknął). Powłócząc nogami dotarłem do najciemniejszego kąta budy i
właśnie stamtąd dotarło do mnie chrapliwe:
- Vaska... - rzecz jasna, był to mój kumpel z pokoju, rozczochrany i nieszczęśliwy. -
Nie masz czegoś do picia? - spytał zgodnie ze swym porannym zwyczajem.
Nie zdążyłem mu odpowiedzieć, gdy ten pijany autobus zatrzymał się. Kiedy
oficerowie zobaczyli, że zamiast na kwatery przywieziono ich pod budynek
komendantury, rozległy się pełne żalu jęki. Mimo że spodziewałem się tego,
skarżyłem się równie przeraźliwie. Zaprowadzono nas do poczekalni, skąd miano
nas wywoływać pojedynczo na rozmowy z bezpieczniakami (z powodu dziwnych, a
niepokojących zabaw, jakie miały miejsce w bazie Glupost). W trakcie oczekiwania
dała się zauważyć wzrastająca popularność latryny. Również z niej skorzystałem.
Głównie po to, by zostawić sobie na palcach trochę mydła, które wtarłem również do
oczu. Piekło jak ocet, ale wyglądało dobrze, czyli tak, jakbym był obudzony z
ciężkiego, pijackiego snu.
Wraz z innymi położyłem się na ławkach i zasnąłem.
Obudziła mnie nagła cisza, w którą wdarły się odgłosy pojedynczych kroków. Zbliżyły
się do mnie i... przeszły dalej. Uchyliłem powieki i zobaczyłem plecy w
pomarszczonym, jasnoszarym mundurze. Ziewając wstałem i drapiąc się pod
bandażem zastanawiałem się, o co tu chodzi. Skąd ten mundur i skąd ta cisza.
Posiadacz pleców doczłapał do przeciwległej ściany, stanął i odwrócił się. Z przodu
był równie niesympatyczny: lekka łysina okolona ryżawymi włosami, pierwsza tłusta
fałda podwójnego podbródka, wyblakłe oczy - przeciętna twarz nie do zapamiętania.
Jednak gdy się odezwał, a miał głos surowego dyrektora szkoły, moi pijaczkowie
zachowali absolutną ciszę.
- Panowie oficerowie, to znaczy ci, którzy nie byli pijani jak świnie, słyszeli być może
eksplozje i całe spowodowane nimi zamieszanie. Powstało ono w wyniku działań
osobnika, który wtargnął na teren bazy i nie został jeszcze zlokalizowany. Nie wiemy
o nim niczego konkretnego, ale podejrzewamy, że jest szpiegiem z innego świata.
Jak można było się spodziewać, oświadczenie to spowodowało westchnienia i cichy
szmer. Mężczyzna poczekał, aż nastanie cisza.
- Prowadzimy intensywne poszukiwania, a ponieważ wy znajdowaliście się w pobliżu,
zamierzamy porozmawiać z wami, aby dowiedzieć się tego, co wy wiecie. Możliwe
zresztą, że znajdę owego szpiega wśród was.
Przygotowawszy nas duchowo, zaczął wywoływać pojedynczo na rozmowy. Byłem
wdzięczny mojej przezorności, dzięki której nabiłem sobie porządnego guza.
Nieprzypadkowo zostałem wywołany jako trzeci. Bóg wie co, lecz coś musiało
podpaść i wzbudzić podejrzenia, skoro wzięto mnie na początku. Powłócząc nogami
wszedłem do pokoju. Wskazał mi krzesło przy biurku.
- Może będzie pan łaskaw potrzymać to w trakcie rozmowy - stwierdził średnio
obraźliwym tonem, podając mi srebrne jajko nadajnika poligraficznego.
Ponieważ Vaska nigdy w życiu by tego nie rozpoznał, ja też nie wiedziałem, co to
jest. Przyjrzałem się jajku z mieszaniną wstrętu i zainteresowania i ścisnąłem je w
dłoniach. Wewnętrzne moje reakcje nie były jednak takie spokojne:

33/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

„Mają mnie! Wie, kim jestem i bawi się ze mną!" Byłem ciekaw, co też interesującego
widzi w detektorze kłamstw leżącym na stole. Gapił się weń dłuższą chwilę.
Spotęgowało to moją panikę.
W końcu spojrzał głęboko w moje przekrwione oczy i skrzywił się z niesmakiem.
- Miał pan dość ciężką noc, poruczniku Hulja. - Oczy znów zwróciły się na papiery i
detektor.
- No tak... Kilka ostatnich kieliszków... - powiedziałem głośno, w myślach natomiast
przemknęło: „Zastrzelą mnie. Kulą w serce". Oczami wyobraźni widziałem już moje
zwłoki walące się w błoto.
- Widzę, że ostatnio pana zdegradowano... A gdzie są pańskie zapalniki, panie Pas
Ratunkowy!
- Zapalniki? Jakie zapalniki? - „Jestem zmęczony", pomyślałem, „chcę spać".
- A pańska rana na głowie? Nasz szpieg został uderzony w okolice ucha.
- Spadłem z ciężarówki, żołnierze mnie obandażowali, może pan ich spytać...
- Już to zrobiłem. Pijak, który się przewraca - typowy przedstawiciel szeregów
oficerskich. Niech się pan wynosi i umyje. Napawa mnie pan wstrętem. Następny.
Niepewnie podniosłem się na nogi i ruszyłem do drzwi, zapominając o trzymanym w
ręku jajku. Musiałem zawrócić i położyć je na biurku. Oszukiwanie poligrafii wymaga
treningu i zręczności, które to przymioty na szczęście posiadałem. Można to
przeprowadzić w określonych warunkach. Te tutaj były idealne - nagły wywiad
przeprowadzony bez testów normalizujących. Wywiad rozpoczął się, gdy byłem bliski
paniki. Bałem się jeszcze, zanim zadano mi jakiekolwiek pytanie. I to zostało idealnie
wykreślone na poligrafie. Ale kiedy zadano mi trefne pytanie - to, które miało
zdemaskować szpiega, a na które byłem przygotowany - odprężyłem się i to zostało
pokazane. Pytania nie mówiły nic nikomu poza szpiegiem. I kiedy zobaczył wynik,
wywiad był już skończony.
Otrov siedział kompletnie trzeźwy, z oczami wielkimi jak spodki. Oparłem się o ławkę
obok niego.
- Czego chciał? - spytał konspiracyjnym szeptem.
- Nie wiem. Pytał mnie o bzdury, o których nie miałem zielonego pojęcia.
- Mam nadzieję, że ze mną nie będzie chciał rozmawiać.
- A kto to jest?
- Nie wiesz!?? - szok, zaskoczenie, totalne osłupienie.
- Przecież wiesz, że dopiero przyjechałem...
- Ale przecież wszyscy znają Kraja!
- To... on?! - wykrztusiłem i spróbowałem wyglądać na równie przerażonego jak
Otrov. Po czym, aby skończyć temat, wyszedłem do latryny.
Wszyscy znają Kraja.
Kim jest Kraj?

11
Przygotowania do inwazji okazały się dla wszystkich ulgą. Lepsza spokojna wojna niż
niespokojny pokój; pokój pełen podejrzeń, które ciągle jeszcze przelewały się przez
Glupost. Nagłe inspekcje, nocne poszukiwania i inne takie. Byłbym naprawdę dumny
z własnych osiągnięć (w sianiu zamętu), gdybym sam nie stał się ofiarą moich
działań.
Na dwa dni przed dniem B zamknięte zostały bary. Miało to ułatwić doprowadzenie
oddziałów do stanu trzeźwości. Kilku opornych, a wśród nich Otrov i ja, musiało
zakonspirować swoje zapasy, dzięki czemu udało nam się zachować równowagę
ducha nieco dłużej niż pozostałym. W dniu inwazji miałem jeszcze małą puszkę

34/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

sproszkowanego alkoholu w opakowaniu po proszku do zębów. Zostawiłem ją na
czarną godzinę. Tyle że owa godzina nastała właśnie wtedy, gdy wszelkie zapasy już
zniknęły, a my z przerażeniem rozmyślaliśmy o nadchodzących tygodniach
abstynenci. W końcu wywołano nas i pojedynczo skierowano na wyznaczone okręty.
Cała ta ścisła tajemnica z początku mnie ogłupiała - inwazja bez planów, manewrów,
szkolenia... Ale oświeciło mnie: był to idealny sposób na zachowanie tajemnicy, a
przy dużym doświadczeniu pilotów i wojsk desantowych mogło się nawet udać.
Potem odkryłem, że taka procedura naprawdę ułatwiała mi życie: zmniejszała ilość
okazji do popełnienia błędu wynikającego z nieznajomości realiów.
Prawdziwą satysfakcję sprawił mi przydział na transportowiec wojsk. Wiedziałem już,
że będę mógł spokojnie wyładować. Kilka minut później spotkała mnie druga radość;
do kabiny wlazł Otrov i oświadczył, że będzie moim drugim pilotem.
- Wspaniale, a ile masz godzin na transportowcu klasy „Parijan"?
Przyznał się do żałośnie niskiej liczby. Poklepałem go po przyjacielsku.
- Masz szczęście. Wujek Vaska nie jest samolubem. Dla starego kumpla żadne
poświęcenie nie jest za wielkie. Pozwolę ci samodzielnie wystartować, a jak się
postarasz, to nawet wyładować.
Jego wdzięczność była tak wielka, że przyznał się do posiadania wiecznego pióra
wypełnionego dwustuprocentowym alkoholem. Obaj strzyknęliśmy sobie i z uczuciem
zadowolenia obserwowaliśmy ładujące się oddziały. Kilka minut później przytuptał do
kabiny jakiś pułkownik z imponującą brodą i w pełnym rynsztunku bojowym.
- Pasażerom wstęp wzbroniony! - zwróciłem mu delikatnie uwagę.
- Niech pan zamknie gębę, poruczniku. Mam taśmy z pańskim kursem.
- Dobrze. Mogę je dostać?
- Coo? Albo pan zwariował, albo żartuje - jedno i drugie jest w czasie wojny karalne.
- To chyba przemęczenie. Wie pan, brak snu...
- Tak - złagodniał nieco. - Trzeba to brać pod uwagę. To nie było łatwe dla nikogo,
ale mamy to już za sobą. Proszę włączyć obwód komenderujący.
Otrov nacisnął jakiś guzik, a na ekranie wyświetliło się: BACZNOŚĆ (stanęliśmy w
postawie mocno zasadniczej). W chwilę później ukazało się tam: PODAĆ KURS.
Pułkownik wyjął taśmę z torby, a my podpisaliśmy się, zaświadczając, że była
zapieczętowana. Otrov wsunął ją do komputera, a pułkownik chrząknął z satysfakcją
wynikającą z dobrze spełnionego obowiązku. Na pożegnanie wypalił jeszcze przez
ramię:
- I żadnych lądowań przy dziesięciu G, które skretyniali piloci uwielbiają, jak mocno
mi się wydaje, bo jak nie, to policzymy się na sądzie polowym.

Przez siedem straszliwie nudnych dni w drodze (Bóg wie dokąd), na zamrożonych
racjach żywnościowych i bez zmiękczających efektów alkoholu, byliśmy dodatkiem
jedynie do całkowicie zautomatyzowanego statku. Nikt do nas nie zaglądał. Jedyne
drzwi do pomieszczeń oddziałów desantowych zamknięte były na głucho, a klucz
miał ów znajomy skądinąd pułkownik.
Ostatecznie, jak powszechnie wiadomo, zabawa w wojnę składa się z dwóch
zasadniczych elementów: graniczącego z obłędem pośpiechu i paniki, która ogarnia
dokładnie wszystkich, oraz ogłupiającego do cna czekania nie wiadomo na co.
Obecnie byliśmy ogłupiani, między innymi przez komputer, który nie uznał za
stosowne poinformować nas nawet, dokąd lecimy.
Pułkownik zjawił się znowu w momencie wychodzenia z nadprzestrzeni.
- Proszę to wziąć, sprawdzić i podpisać - warknął.

35/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Była to opisana wielkimi czerwonymi literami taśma pod tytułem „Inwazja".
Wpakowałem ją do komputera i od razu wszystko ruszyło szybciej. Po jednej stronie
rozbłysło żółtawe słońce, po drugiej pojawiła się błękitna planeta, a pośrodku cała
cliaandzka flota inwazyjna.
Nasz szwadron trzymał się statku dowódcy jak pisklęta kwoki, a planeta rosła na
ekranach. Nie cieszyłem się na inwazję. Tylko szaleniec cieszyć się może z
nadchodzącej wojny. Miałem jednak nadzieję znaleźć tu odpowiedzi na nurtujące
mnie pytania, w tym - jak to możliwe? Wierzyłem dotąd, że inwazji nie da się
przeprowadzić, a to, że właśnie brałem w jednej udział, nie było jeszcze dość
przekonywającym dowodem.
Siły uderzeniowe zadały kłam moim teoriom, wysforowując się do przodu. Gdy
planeta wypełniła przednie ekrany, ujrzałem wreszcie pierwsze oznaki wojny: małe
iskierki światła w bezkresie nocy. Rozpuściliśmy szyk i pojedyncze transportowce
rozpoczęły desant na określone cele. Pomajstrowałem przy radiu i przekląłem
cliaandzką przezorność. Oto schodziłem do lądowania wraz z wypełnionym wojskiem
statkiem, nie wiedząc absolutnie, gdzie wyląduję. Oczywiście dojrzeli nas już z
planety, teraz nie można już było tego uniknąć. Tylko co to za planeta? Naszym
celem był jakiś port kosmiczny, do którego kierował nas sygnał ze zrzuconej przez
myśliwce osłony radiolatarni. Jego współrzędne dostaliśmy z ową tajną taśmą.
- Przekaż pułkownikowi pierwsze ostrzeżenie i podaj mu wysokość - poleciłem
Otrovowi.
Lądowaliśmy prowadzeni przez komputer dokładnie po stycznej do sygnału radioboi.
Gdy wyszliśmy z chmur, dojrzałem pierwsze oznaki oporu. Wokół nas zaczęły
wykwitać czarne kłaczki. Zaczęli się wstrzeliwać, przeszedłem zatem na ręczne
sterowanie i przyspieszyłem opadanie, myląc tym samym komputer opeelu.
Następna seria ułożyła się już wysoko nad nami. Podałem komputerowi program
utrzymania deceleracji jak najdłużej. Zaprogramowałem też opuszczenie się do
wysokości zero z opóźnieniem dającym 10 G. Oznaczało to, że będziemy spadać z
maksymalną szykością, a zwalniać w minimalnym czasie, dzięki czemu skróci się
okres narażania się na ostrzał w powietrzu. Poza tym pułkownik będzie miał swoje 10
G.
Odpaliły silniki hamujące. Maszyna zatrzymała się na wysokości równej
wierzchołkom drzew, a impet wcisnął nas w fotele. Gdy tylko zachrzęściły podpory,
nacisnąłem przycisk rampy rozładunkowej. Maszyna zadrżała, żelastwo jęknęło i
oddziały desantowe weszły do akcji.
Wszędzie w pobliżu widziałem leje po bombach i zwały gruzu. Osłonę stanowiły
myśliwce bombardujące, ale nie było prawdopodobną rzeczą, by tylko one złamały
opór. Chyba że ten świat nie posiadał regularnych sił zbrojnych. Może to właśnie była
tajemnica sukcesu: wybiera się planety, które dojrzały do oskubania. W słusznej
odległości za swoimi oddziałami kroczył brodaty pułkownik. Miałem nadzieję, że flaki,
które powykręcało mu podczas lądowania, nie wróciły jeszcze na swoje miejsce.
- A teraz trzeba by znaleźć coś do picia! - odezwał się Otroy i na samą myśl o chlaniu
gęba rozjaśniała mu się w uśmiechu.
- Pójdę się rozejrzeć, a ty siedź przy radiu i pilnuj tej wojny.
- To samo mówią wszyscy pierwsi piloci - poskarżył się.
- Przywilej stanowiska. Poczekaj, a któregoś dnia i ty z tego skorzystasz.
- Bar jest w porcie! - wrzasnął za mną.
- Nie ucz ojca dzieci robić! - odparłem z godnością i wyszedłem.
Wszystkie drzwi otworzyły się z chwilą lądowania, toteż bez problemów skorzystałem
z rampy. Było cicho, oddziały inwazyjne wyniosły się już z portu i nigdzie nie było

36/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

żywego ducha. Odnalazłem bar i na początek wysuszyłem piwo, po czym, dla
utrwalenia, antecańską Ladevandet. Ze starych i nowych znajomych ustawionych za
barem ułożyłem zgrabny stosik i zabrałem się do poszukiwania torby. W efekcie tych
starań znalazłem się twarzą w twarz z jakimś przerażonym młodziankiem.
- Ne mortigu min! - ryknął rozpaczliwie. Esperanto opanowałem już jakiś czas temu,
toteż skorzystałem ze sposobności, aby nabyć praktyki.
- Przybyliśmy tu, aby was wyzwolić, więc nie uczynimy wam krzywdy. Jak się
nazywasz?
- Pire.
- A jak się nazywa ten świat? - Było to może dziwne pytanie, jeśli wziąć pod uwagę,
że zadał je butny zdobywca, lecz młodzian był zbyt przerażony, by logicznie myśleć.
- Burada.
- Świetnie, cieszę się, że mówisz prawdę. No i cóż mógłbyś powiedzieć o Buradzie?
Pogapił się na mnie z rozdziwioną gębą i trwał tak przez dobrą chwilę, zanim wylazł z
szafki. Pogrzebał potem w niej i podał mi książeczkę. Na okładce był trójwymiarowy
obrazek oceanu i pełne wdzięku drzewa, które rosły na samym brzegu. Wraz z
dotknięciem obrazek ożył: fale uderzyły o złocisty piasek, a drzewa poruszyły się pod
tchnieniem niesłyszalnego wiatru. Z chmurek uformowały się litery i przeczytałem
napis: PIĘKNA BURADA - ŚWIAT WAKACJI DLA ZACHODNIEJ SFERY.
- Szaber i kontakty z wrogiem - oznajmił od drzwi głos znanego mi, obmierzłego
pułkownika. Trzymał palec na spuście rozpylacza i wpatrywał się we mnie z wyrazem
twarzy, który można było określić wyłącznie jako świński uśmiech. - No i lądowanie
przy dziesięciu G. To ostatnie nie jest wystarczającym powodem do rozstrzelania, ale
dwa pierwsze z pewnością tak.

12
Pire wydał zdławiony okrzyk i usiłował wejść w ścianę. Uśmiechnąłem się możliwie
jak najchłodniej, zorientowawszy się, że moje dłonie pozostają poza zasięgiem
widoczności, i rozkazałem młodzikowi stanąć pod przeciwległą ścianą. W chwili
odwracania się z powrotem do pułkownika jedną ręką wysunąłem z kabury pistolet.
Rozpylacz pułkownika znajdował się troszeczkę wyżej niż poprzednio.
- Myli się pan - powiedziałem - i obraża przy okazji oficera lotnictwa. Zabezpieczam
alkohol, aby nie dostał się w niepowołane ręce i aby uchronić od pijaństwa pańskich
żołnierzy. Przy okazji złapałem więźnia - to wszystko, co mam do powiedzenia,
pułkowniku.
- Wystarczy, że na rozprawie powiem, że złapałem pana na szabrownictwie i
zmuszony zostałem do użycia broni podczas próby ucieczki.
- Tego nie da się zrobić - oświadczyłem łagodnie podnosząc broń na wysokość jego
oczu. - Ostrzegam, że strzelam dobrze, a ta zabawka może rozwalić panu łeb.
Zatkało go. Pire zapiszczał w kącie i usłyszałem głuchy łoskot, pewnie zemdlał. Nie
wiadomo, jak skończyłaby się ta scena, gdyby w polu widzenia nie zjawił się żołnierz
i radiostacją. Pułkownik złapał słuchawkę i wrócił na wojnę, a ja dźwignąłem naręcze
flaszek i wyszedłem drugimi drzwiami. Zaniosłem to na statek i oddałem Otrovowi z
komentarzem:
- Nie wychylaj od razu więcej niż dwie flaszki.
Po czym postanowiłem skorzystać z okazji, iż bitwa jeszcze trwała i wszyscy zajęci
byli sobą. Poszedłem się trochę powłóczyć po okolicy. Przewodnik, który uprzednio
przekartkowałem, szybko wyrzuciłem. A nuż znajdzie się drugi pułkownik.

37/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Dowiedziałem się jednak z tej książeczki, że znajduję się w mieście zwanym Sucak i
że cała ta planeta nastawiona jest na turystykę. Przygnębiające. Wiele czasu upłynie,
zanim turyści powrócą na te słoneczne plaże.
Musiałem odszukać jakiegoś odpowiedzialnego mieszkańca Sucak City, który nie
dość, że jeszcze żył, to nie był również więźniem. Musiałem spytać go o parę rzeczy.
Szedłem wypalonymi już ulicami, mijając kolumny jeńców i trupy leżące na
chodnikach. W końcu to nie ja znalazłem mieszkańca, a mieszkaniec mnie.
Skręciłem z głównej ulicy w przecznicę, która wyglądała dość podejrzanie. Z tabliczki
wynikało, że nazywa się to Matbaacilik-sasurtmek - żadna ulica o tej nazwie nie
mogła być niczym dobrym. Potwierdziło się to za najbliższym załomem muru.
Skręciwszy, natknąłem się na młodą kobietę z automatem śrutowym w dłoniach.
Wyglądała, jakby nie trzymała go po raz pierwszy, toteż grzecznie podniosłem rączki,
zanim jeszcze się odezwała.
- Poddaj się albo cię zabiję!
- Już się poddałem, nie widzisz? Jestem po waszej stronie, niech pokój zapanuje na
Buradzie!
Parsknęła pogardliwie na tę tyradę (rzeczywiście kretyńską, lecz nie zdołałem na
poczekaniu wymyślić nic mądrzejszego) i automatem wskazała drzwi. Nawet w
gniewie była piękna. Miała na sobie jakiś ciemnogranatowy uniform ze złotymi
insygniami na rękawie. Grzecznie przeszedłem przez drzwi i równie grzecznie
oddałem jej pistolet. Mógłbym coś zrobić z jej ręką i automatem, ale nie odczuwałem
potrzeby posiadania dwóch samopałów. Jak długo sadziła, że jest górą, tak długo
była szansa na w miarę swobodną rozmowę. Weszliśmy do jakiegoś biura, gdzie
leżała druga dziewczyna w mundurze. Nogawka jej spodni była odwinięta i odsłaniała
bardzo brzydką ranę i przesiąknięte krwią bandaże.
- Masz jakieś lekarstwa? - zapytała moja władczyni.
- Mam - otwarłem pakiet pierwszej pomocy i zabrałem się do roboty. - Ale chyba
niewiele pomogą. Straciła dużo krwi i wymaga pomocy lekarza.
- Ciekawe, gdzie mam go znaleźć? Może u was?
- Może, ale ma za powolny i słaby puls. Wątpię, żeby przeżyła.
- Jeśli nie przeżyje, to będzie wasza wina! - W jej oczach pojawiły się łzy, ale
rusznica nadal skierowana była w moją stronę.
- Pamiętaj, że próbowałem ją uratować. Możesz mi mówić Vaska.
- Taze - odparła automatycznie. - Sierżant Gwardii przed ich przewrotem.
- Ich? - poczułem lekki zamęt. - Masz na myśli nas, armię planety Cliaand?
- Oczywiście, że nie. Ale po co ja z tobą gadam, zamiast porządnie cię ukatrupić!
- Nie powinnaś. To znaczy - nie powinnaś mnie zabijać. Czy uwierzyłabyś, gdybym ci
powiedział, że jestem przyjacielem?
- Nie.
- Że jestem szpiegiem z innego świata, który aktualnie przyłączył do ich Armady?
- Powiedziałabym, że jesteś bezwartościowe ścierwo, które usiłuje za wszelką cenę
uratować swoją skórę.
- No, tak czy inaczej patrząc, też racja - zgodziłem się dochodząc do wniosku, że nic
tu nie zdziałam, posługując się argumentami, które trzeba przyjmować na wiarę.
- Taze... - odwróciliśmy się. To ranna wyszeptała jej imię i znieruchomiała. Nie żyła.
Poczułem, że ja też jestem już martwy. Taze uniosła broń i zobaczyłem, jak bieleją jej
kostki u palców. Po czym zrobiłem błyskawicznie kilka rzeczy: znurkowałem pod broń
i skoczyłem na dziewczynę. Automat wypalił, omal nie urywając mi głowy, ale tylko
raz. Złapałem jedną ręką za lufę, drugą wymierzyłem dziewczynie cios kantem dłoni,
trafiając w mięsień ramienia. Potem wykonałem jeszcze kilka rzeczy, których

38/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

normalnie nie robi się kobietom (chyba że w nagłej potrzebie), i w efekcie tych
czynności stałem się posiadaczem i automatu, i pistoletu, a ona leżała pod ścianą.
Minie jeszcze kilka dobrych minut, nim odzyska władzę w palcach. Niewiele
brakowało, a złamałbym je.
- Przepraszam, ale musiałem. - Schowałem pistolet i rozładowałem automat. - To, co
ci powiedziałem, to prawda. Jestem po waszej stronie i próbuję wam pomóc. Ale
najpierw to ty będziesz musiała udzielić mi pomocy.
Była mocno zmieszana, ale i zainteresowana. Otarła rękawem oczy i otwarła je
szeroko, gdy podałem jej automat. Zdziwiła się jeszcze bardziej, gdy dostała również
amunicję.
- Byłbym wdzięczny, gdybyś trzymała póki co te rzeczy osobno. W zamian coś ci
opowiem. Istnieje pewna organizacja, o której pewnie nie słyszałaś, a która interesuje
się poczynaniami planety Cliaand. A owe poczynania to międzyplanetarne inwazje.
Burada jest piąta na liście i wygląda na to, że wszystko poszło tu zgodnie z planem.
Jak zawsze dotąd. Chcę wiedzieć, jak oni to robią. Jak, mimo waszych systemów
obronnych, udało im się to osiągnąć.
- To wina Konsolosluka! - przerwała mi potrząsając bronią. - Nie twierdzę, że Partia
Kobiet nie popełniała błędów, ale nie takie...
- Obawiam się, że straciłem wątek. Czy nie mogłabyś wyrażać się precyzyjniej?
- Mężczyźni! - splunęła, a oczy rozbłysły jej wściekłością i znowu wyglądała
atrakcyjnie. - Przez wiele lat na tej planecie prowadziła oświecone rządy Partia
Kobiet. Nikomu nie było źle. Gospodarka się rozwijała, obroty z turystyki były
wysokie. Możliwe, że mężczyźni byli dyskryminowani, nie pracowali we wszystkich
zawodach, ale od niedawna mogli już brać udział w wyborach. No i co z tego? Na
innych planetach kobietom wiedzie się tak samo, a nie robią z tego powodu rewolucji.
Ta ich partia - Konsolosluk, właziła wszędzie i wszędzie rozpuszczała kłamstwa.
Zdobyli sobie popularność i uzyskali parę miejsc w parlamencie. Zaczął się zamęt. A
potem doszło do jednodniowej rewolucji i przejęli wszystko pod swoją kontrolę.
Jedyne, czego chcieli, to puszyć się jak pawie i czuć się wyższymi. Miernota. Nie
wiedzą nic o walce ani o rządzeniu! Zabronili nam, kobietom, wielu rzeczy. Zrobili tu
taki konkursowy bajzel, że mucha nie siada! Ale jak te świnie wylądowały, to więcej
tych mężczyzn uciekło, niż walczyło. Na dodatek poddawali się z byle powodu.
- Może musieli?
- Figa! Ofiary i tyle!
To wszystko ładnie pasowało do moich podejrzeń. Poszczególne kawałki łamigłówki
ułożyły się w jedną całość. Jak wszystkie genialne pomysły, tak i ten był prosty i
zarazem skuteczny. Należało jeszcze sprawdzić, czy faktycznie podboje planety
Cliaand właśnie na tym się opierają. Zwróciłem się do Taze:
- Będę jeszcze potrzebował twojej pomocy. Pozostanę w Kosmicznej Armadzie, bo
tutaj mogę się najwięcej dowiedzieć. Ale nie odlecę z tej planety. Tu oni są najsłabsi i
tutaj muszą zostać pobici. Słyszałaś kiedyś o Korpusie Specjalnym?
- Nie.
- No to już usłyszałaś. Zamierza wam pomóc, a ja pracuję właśnie w tej firmie.
Wiedzą, że flota inwazyjna ruszyła i z pewnością już tu przylecieli. Była to jedna z
rzeczy, jakie planowaliśmy. Teraz krąży wokół tej planety automatyczna stacja
przekaźnikowa. Czy masz dostęp do nadajnika średniej mocy?
- Tak. Ale powiedz mi, dlaczego mam ci wierzyć? Przecież ty możesz kłamać!
- Mogę. Ale ty też możesz spróbować mi uwierzyć. - Naskrobałem, co trzeba, na
jakimś formularzu. - Zostawiam cię teraz, by wrócić na statek, zanim zaczną się
zastanawiać, dlaczego nie ma mnie w najbliższej knajpie. Oto wiadomość, którą

39/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

przekażesz na tej częstotliwości. Na pewno uda ci się to zrobić. To dość proste. Nic
przez to nie tracisz, a możesz przysłużyć się swojej planecie.
- Wybacz mi, ale tak trudno w to uwierzyć, że jesteś szpiegiem i że chcesz nam
pomóc.
- Może mu pani wierzyć z cały spokojem. On jest szpiegiem, daję pani na to moje
słowo - dobiegło w tejże chwili od drzwi, które miałem za plecami.
Poczułem się jak skończony idiota. Tak się zapomnieć?
Odwróciłem się powoli. Stał tam ubrany na szaro Kraj. Dwaj inni, też w owym
twarzowym kolorku, wystawali mu zza ramion, trzymając wycelowaną w moją
skromną osobę broń. Kraj odezwał się ponownie.
- Obserwowaliśmy cię, szpiclu. Czekaliśmy na taką właśnie szczerą rozmowę. Jak
widzisz - cierpliwość popłaca. Teraz możemy się już zabrać za twój Korpus
Specjalny!

13
- Coś mi się zdaje, że jestem coraz bardziej popularny. Pochlebia mi to - odezwałem
się z uprzejmym uśmiechem.
- Jeśli ma pan na myśli pułkownika, to obserwował pana na mój rozkaz. A teraz niech
pan przestanie rżnąć głupka, panie Pas Bezpieczeństwa, czy jak tam się pan
naprawdę nazywa.
- Hulja Vaska, porucznik Armady Kosmicznej, do usług Waszej Ekscelencji -
skłoniłem się nisko.
- Major Hulja został znaleziony w hotelu typu „Robotnik" w Dosadan-Glup, co zresztą
naprowadziło nas na pański ślad. Tak prywatnie powiem panu, że gdyby nie
przypadek - przepalił się czujnik optyczny w pokoju - to pański plan by się powiódł.
Majora znalazł wysłany w celu naprawy elektryk. Ma pan pecha. Pani pozwoli, ten
drobiazg ja wezmę. - Wyjął kartkę z wiadomością z nie stawiających oporu palców
Taze. Zdawał się w pełni panować nad sytuacją.
Złapałem się za klatkę piersiową w okolicy serca i przewróciłem oczami, chwiejąc się
na nogach. Całe towarzystwo obserwowało mnie w osłupieniu, gdy z jękiem agonii
moje ciało wyprężyło się i w kaskadzie szklanych odłamków wyleciało przez okno.
Gwałtownym szarpnięciem obróciłem się w powietrzu i spadłem prosto na
czekającego pod oknem szarego. Na nikogo więcej nie będzie już czekał - złamałem
mu krtań. Obrót - i już byłem na nogach, gotów do biegu, który nie doszedł do skutku.
Patrzyłem bowiem prosto w lufę rozpylacza trzymanego przez następnego milczka w
szarym uniformie. To się nazywa, o ile się nie mylę, szeroko rozwinięta profilaktyka.
- Dziewczynę zabierajcie do obozu, nie będzie nam już potrzebna, reszta razem z
nim do centrum. Tylko nie dajcie się zaskoczyć! Widzieliście sami do czego jest
zdolny! - To był bez wątpienia głos Kraja.
„W tej chwili do niczego", pomyślałem ponuro. Szlag mnie trafiał - znałem sekret ich
sukcesów i nie byłem w stanie przekazać go dalej. Co gorsza, wiadomość mogła
zostać przeinaczona przez Kraja, który, jak należało sądzić, był jednym z
organizatorów tej imprezy.
Zostałem otoczony przez dziewięciu ponurych klientów w szarych wdziankach i
zapakowany do ciężarówki (razem z nieboszczykiem). Żadnych szans na ucieczkę -
to byli fachowcy, i to dużej klasy. Doszedłszy do tego budującego wniosku, siadłem
spokojnie na podłodze. Jazda nie trwała długo. Pod lufami zaprowadzono mnie do
zarekwirowanego wieżowca, wepchnięto do zimnego pokoju i rozkazano zrobić
striptiz, tyle że bez muzyki. Za pomocą fluoroskopu i poniżających, zimnych sond
usunięto z mojej osoby wszystkie dodatki i wręczono mi nowy przyodziewek.

40/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Projektanci strojów na Cliaandzie mieli fantazję co się zowie. Był to jednoczęściowy
kombinezon z elastycznego plastiku zapewniający użytkownikowi wygodę, ciepło i
całkowitą otwartość - był idealnie przezroczysty. Ostatnim dodatkiem krawieckim
mego stroju był metalowy kołnierzyk z kablem, który biegł do małego pudełka
trzymanego przez jednego ze strażników. Wszystko to zostało zrobione w całkowitym
milczeniu i niespecjalnie mi się podobało. Okazało się, że słusznie. Gdy operacja
została zakończona, strażnicy wynieśli się. Wszyscy, z wyjątkiem tego, który trzymał
pudełko.
- Jeśli będę zmuszony, to mogę zrobić coś takiego - odezwał się tenże naciskając
guzik na pudełku.
W jednej chwili oślepiły mnie eksplodujące światła, uszy wypełnił mi superpotężny
dźwięk, a każdy cal skóry zapłonął ogniem, zupełnie jakby wrzucono mnie do kwasu
solnego.
Skończyło się równie szybko, jak zaczęło. Zmysły wróciły i zobaczyłem, że leżę na
podłodze z bolącą głową - musiałem nieźle rąbnąć w ścianę. To małe draństwo
generowało prądy o wybranych częstotliwościach, oddziaływujące na ośrodki
nerwowe. Pomysłowe - po co torturować ciało, skoro można dostarczyć impulsy bólu
bezpośrednio do systemu nerwowego. Czysto i skutecznie.
- Wstać! - usłyszałem i pozbierałem się dość szybko. Jeśli to miała być nauczka, bym
zachowywał się posłusznie, to została ona przekazana jasno i wyraźnie.
- Przyrzekam, że będę grzecznym chłopczykiem - wychrypiałem przez zaciśnięte
gardło.
Potulnie podreptałem za nim do innego pomieszczenia. Było całkowicie puste, jeśli
nie liczyć biurka i haka, wyraźnie świeżo wbitego w sufit. Za biurkiem siedział Kraj.
Obejrzał mnie dokładnie, co - biorąc pod uwagę moje wdzianko - nie sprawiało mu
specjalnych problemów. Nie dziwię mu się zresztą: po raz pierwszy oglądał Pas
Ratunkowy, a nie duplikat Vaski. Znudziła mi się ta obserwacja i przejąłem inicjatywę.
- Co chciałby pan wiedzieć?
- Wiele rzeczy, ale na to przyjdzie czas później.
- A dlaczego nie teraz? Biorąc pod uwagę zaawansowanie technik hipnotycznych i
farmakologicznych, że nie wspomnę o przestarzałych torturach, jak ten tu kołnierzyk,
nie jest możliwe ukrycie jakichkolwiek informacji, i to przed tak zdeterminowanym
człowiekiem jak pan. A więc niech pan pyta. Postaram się odpowiedzieć w miarę
wyczerpująco, ale uprzedzam, że moje informacje o Korpusie są raczej mgliste -
oględnie mówiąc - jako że nie informowano mnie o niczym konkretnym, na przykład o
położeniu baz i innych takich rzeczach, zapewne właśnie dla uniknięcie nieszczęść,
które mogłyby wyniknąć z sytuacji podobnych do mojej. Moja inicjatywa nie mogła
nikomu zaszkodzić.
Byłem szczerze zdziwiony, gdy pokręcił przecząco głową.
- Na informacje przyjdzie czas później. Chcę zadać panu wiele pytań, ale przedtem
chcę pana zapisać do służby. Na ochotnika. Żeby pana do tego przekonać, muszę
zacząć od jednej sprawy: nie zostanie pan zabity. Moi ludzie nie boją się śmierci, to
byłaby zbyt łatwa ucieczka od wszystkich problemów, które ich codziennie gnębią.
Pan nie będzie miał szansy takiej ucieczki.
W miarę upływu czasu miałem coraz bardziej dość tego gadania, powiedziałem
zatem po prostu:
- Proszę o tym zapomnieć. Proszę zdać sobie sprawę z faktu, że nie podoba mi się
ani pan, ani pańska organizacja, ani też jej cele. I nie zamierzam zmienić zdania.
Jeśli nawet to panu obiecam, to nigdy nie będzie pan miał pewności, czy naprawdę
będę panu pomagał zamiast szkodzić. Nie traćmy na to czasu.

41/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Pozwoli pan, że będę innego zdania - mówiąc to nacisnął coś na biurku i pudełko z
mruknięciem wciągnęło kabel, tak że musiałem stanąć na palcach, z kołnierzykiem
wpijającym się w szyję. - Zanim z panem skończę, będzie pan błagał o okazję do
współpracy i rozpłacze się pan ze szczęścia, kiedy ten moment nastąpi. Pozwoli pan,
że zademonstruję jedną z naszych najprostszych, ale również i najskuteczniejszych
technik argumentacyjnych.
Stanął obok i dwoma szarpnięciami przypiął dolne części moich rąk do biurka za
pomocą kajdanek w ten sposób, że nadgarstki i dłonie miałem wolne. Następnie
wyjął coś z szuflady. Była to siekiera - prymitywna i skuteczna, o długim stylisku i
stalowym, lśniącym ostrzu. Złapał ją oburącz i podniósł wysoko w górę.
- Co robisz, idioto! - ryknąłem nie mogąc nic zdziałać. Siekiera z głuchym stukiem
opadła na blat biurka.
Przepraszam, ale krzyknąłem. Ból był przeszywający. Podobnie jak przerażający był
widok mojej prawej dłoni odrąbanej w nadgarstku i leżącej na biurku. Z przegubu
tryskała krew. Siekiera uniosła się ponownie i tym razem, jestem pewien,
wrzeszczałem przez cały czas - aż do momentu, w którym moja lewa dłoń została
potraktowana tak samo jak prawa. Przez ten ból i przerażenie dotarł do mnie wyraz
twarzy Kraja. Ten skurwiel, po raz pierwszy odkąd go zobaczyłem, uśmiechał się.
Potem była nicość, w której obracały się wolno jakieś olbrzymie koła.
Kiedy otworzyłem oczy, leżałem na podłodze. Minęło trochę czasu i musiałem wysilić
pamięć, aby odtworzyć, co właściwie się stało. Dopiero wstrząsająca wizja
odrąbanych dłoni przywróciła mnie do świadomości. Usiadłem pocierając dłonie o
siebie. Były zupełnie normalne i na miejscu. Co tu się, do cholery, wyrabia?
- Niech pan wstanie - dobiegło mnie gdzieś z góry. Był to głos Krają i zdałem sobie
sprawę, że siedzę przed biurkiem. Wstałem i spojrzałem na blat. Był czyściutki.
- Przysiągłbym, że... - zatkało mnie, gdy zobaczyłem dwa głębokie ślady, które
potężne uderzenie wyryło w metalowym blacie. Zupełnie jakby ktoś rąbnął weń na
przykład siekierą. Podniosłem ręce i przyjrzałem się nadgarstkom. Każdy otoczony
był czerwoną pręgą. Wzdłuż brzegów znajdowały się czerwone przecinki po
usuniętych szwach. Ale mimo to moje dłonie były takie jak zawsze. Co tu się dzieje?
- Czy zaczyna pan rozumieć, co miałem na myśli? - głos Krają był równie szary, jak
jego ubranie.
- Coście zrobili?! Nie mogliście amputować moich dłoni i przyszyć ich z powrotem.
Powiedzmy, że mogliście, ale to wymaga czasu, nie mogliście... - zamilkłem zdając
sobie sprawę, że zaczynam bełkotać.
- Nie wierzy pan w to, co się stało? Mogę powtórzyć.
- Nie!!!
Pokiwał głową z aprobatą.
- No to zaczynamy szkolenie. Utracił pan już jakiś odcinek rzeczywistości, zgubił
gdzieś nieco swego czasu, nie wie pan, co właściwie się stało. Lecz na pewno nie
chce pan, by zdarzyło się to jeszcze raz. I tak właśnie będzie. W końcu straci pan
wszelki kontakt z rzeczywistością, którą poważał pan przez całe życie. Kiedy stan ten
zostanie osiągnięty, uznamy pana za jednego z nas. A wtedy przejdziemy do
szczegółów związanych z Korpusem. Mogę zaręczyć, że będzie pan nie tylko
zamęczał swoją pamięć, ale również jak najaktywniej opracowywał plany zniszczenia
tej służby.
- To się wam nie uda. Nie jestem sam. Korpus wie o was i pracuje przeciwko wam.
Jest tylko sprawą czasu, kiedy skończy swe dzieło, a wtedy wszystkie wasze plany
będzie można utopić w rynsztoku.

42/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Ależ skądże. Przez cały czas zdawaliśmy sobie z tego sprawę i uprzedzaliśmy
każdy wasz krok. Schwytaliśmy i torturowaliśmy wielu waszych agentów.
Wiedzieliśmy, że wszystko, co Korpus robił, podporządkowane zostało agentowi
polowemu. I czekaliśmy na niego. Zjawił się pan. Mamy pana i pan będzie bronią, za
pomocą której zniszczymy Korpus. Prawie mu uwierzyłem.
- To ładnie i ambitnie z waszej strony. Mam nadzieję, że się tym udławicie.
Zapomnieliście o setkach planet popierających Unię. Gdy dowiedzą się, jakie kłopoty
im sprawiacie, zmiażdżą was bez wysiłku.
- Setki planet to tylko teoria. Praktycznie każda z nich istnieje sama dla siebie i nie
jest problemem opanowywać je po kolei. A im bardziej rozszerza się nasze imperium,
im więcej światów składa nam hołd, tym bardziej proces nabiera szybkości.
- Istnieje czynnik, który ograniczy wasze podboje - wpadłem mu w słowo. - Wiem, na
czym polega sekret waszych sukcesów. Dokonujecie inwazji na plenety, które i tak
już przegrały.
- Absolutna prawda - zgodził się ze mną.
- Znajdujecie planetę, która dojrzała już do tego, by ją zająć, gdyż wśród jej ludności
znajduje się aktywna grupa malkontentów. Wasi ludzie zaopatrują ich we wszystko,
czego trzeba: pieniądze, broń, narzędzia propagandy. I w końcu robią przewrót, a wy
napotykacie znikomy opór podczas samej inwazji. Wasi agenci dbają o to, by siły
zbrojne poddały się po kilku strzałach. Inwazja jest wygrana, zanim jeszcze się
rozpocznie. Nic dziwnego, że wasi żołnierze uważają się za niezwyciężonych.
- Jest pan dobrym obserwatorem. Pańska analiza godna jest mistrza. To jest właśnie
ta metoda.
- No to was mam.
- Raczej my pana. Co z tego, że pan wie? Nie zamelduje pan o tym nikomu, a jest
pan jedynym spoza naszego kręgu, który ma na ten temat jakiekolwiek pojęcie.
- Nie mogę panu obiecać, że nie zamelduję!
- Pan nie, ale my możemy to zrobić w pana imieniu. Raport został przechwycony, a
następnego nie będzie. I spokojnie minie jeszcze sporo czasu. A wówczas dojdziemy
już do drugiego etapu naszego planu. Będziemy dysponowali wystarczającą liczbą
sprzymierzeńców z podbitych planet, by przystąpić do otwartej wojny. Tacy ludzie
nazywają się najemnicy. Ich straty będą ogromne, lecz my będziemy mieli dość baz,
by stanowiły niewyczerpane źródło rezerwy. I tak, w efekcie, zawsze będziemy
zwyciężać. Interesujący obrazek, prawda?
- Nigdy wam się to nie uda! Kraj wstał zza biurka.
- No cóż, pożyjemy - zobaczymy. Nadszedł czas, aby zacząć pańską indoktrynację!

14
Zabrano mnie do celi - nagiego pokoju bez okna, który za całe wyposażenie miał
wiadro i również niedawno zainstalowany hak, do którego zostałem dohaczony przez
strażnika.
- Szansa, że umrę z głodu jest niewielka - poinformowałem strażnika. - Z całą
pewnością najpierw umrę z pragnienia.
Nie raczył nawet mi odpowiedzieć, ale przyniósł butelkę wody i standardową rację
polową. Nie był to najlepszy posiłek w moim życiu.
Gdy zająłem się przeżuwaniem, coś ścisnęło mnie w środku. Kraj mówił rozsądnie i
prawie mnie przekonał. Zerknąłem na swoje nadgarstki. Przekonał mnie. Tylko
dlaczego tak bardzo mu na tym zależało? Ponieważ, to oczywiste, nie byłem w tej
grze jedynie pionkiem, który mógł przeważyć szalę, i to na którąkolwiek stronę. Póki
co planecie Cliaand powodzi się w najazdach, lecz Korpus mógł zaktywizować

43/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

działalność powstańczą, dając im w ten sposób zajęcie na planetach już podbitych,
co uniemożliwiłoby dalszą ekspansję aż do czasu decydującego spotkania. Moje
umiejętności i wiedza mogły przyczynić się do neutralizacji tego zagrożenia i dać
czas Cliaandowi. Czas potrzebny na przejście do drugiej fazy operacji.
A to oznaczało, że szarzy popełnili błąd. Powinni mnie zabić lub poddać klasycznym
torturom, wówczas pomógłbym im. Ze dwa razy. Zapomnieli o prostym fakcie, że jak
długo będę żył, tak długo stanowić będę najbardziej morderczą broń wymierzoną
przeciwko nim - a już na pewno po tym, co mi zrobili. Teraz nie było szans na
współpracę.
To był trick. To musiał być trick i ja musiałem w to wierzyć, jeśli wszystko miało
zachować sens. Opieprzyłem się zdrowo - słuchaj, DiGriz, wiesz wystarczająco dużo
o rzeczywistości, aby wiedzieć, jak się nią manipuluje. Sam zawsze robisz to dla
własnego dobra, a teraz ktoś wyciął taki numer tobie. Odcięte nadgarstki, z których
tryskała krew! - spokój, do tego wrócimy za chwilę.
Najpierw fakty. Medycyna, choć wspaniała, nie da sobie rady z taką operacją w tak
krótkim czasie. No dobrze, ale skąd niby ten krótki czas? Gdzieś, na jakimś poziomie
podświadomości wiedziałem, że między amputacją a powrotem świadomości minęło
ledwie parę chwil - nie dni, najwyżej godziny. Każdy ma taki zegar, który nigdy się nie
zatrzymuje. Właśnie teraz usiłował mnie poinformować, że od chwili, gdy się tu
znalazłem, upłynęło naprawdę niewiele czasu. Ale jakie miałem dowody? Że
powinien być zarost albo dłuższe włosy? A kto bronił im ostrzyc mnie i ogolić?
Paznokcie? Zawsze krótko je przycinam, a krótko przycięte paznokcie zawsze
wyglądają tak samo. Zaraz, zaraz... coś mi świta... w czasie ładowania... złamałem
paznokieć na małym palcu lewej ręki... jak rąbnąłem w ten głupi taster... nie patrz
jeszcze... przypomnij sobie... denerwujący kawałek odłamanego paznokcia... cichy
krzyk bólu... i maleńka kropla krwi... Incydent, o którym całkiem zapomniałem w
gorączce późniejszych wydarzeń.
Ostrożnie uwolniłem dłoń spod pilnującego jej półdupka i obejrzałem: mały palec,
złamany paznokieć i niewielki s trupek. Mam cię, Kraj, ty stary oszuście!
Sądząc z wyglądu ranki, byłem ich więźniem ledwie kilkanaście godzin. Najwyżej
dwa dni. Czerwone blizny na nadgarstkach były zwykłymi czerwonymi bliznami. Mogli
je zrobić na sto sposobów. A amputacja? Kraj manipulował rzeczywistością - może
była to hipnoza, może co innego. W tej chwili nie było to ważne. Zatem nie byli aż
tacy inteligentni, na jakich chcieli wyglądać. Bez wątpienia stosowali tę technikę,
technikę wykorzystywania luk w pamięci na tyle często, że popadli w rutynę i stracili
krytycyzm. Szczególnie że wyniki były zwykle z pewnością rewelacyjne. Kraj radził
sobie w ten sposób z obywatelami własnego świata, którzy brali swój zaścianek
egzystencji za jedyną rzeczywistość, ich świat był dla nich jedynym światem.
Wystarczyło wyrwać ich ze znajomego środowiska, by ich mózgi, pod odpowiednim
naciskiem, zamieniały się w roztrzęsioną galaretę nadającą się do dowolnego
formowania.
Pięknie. Tyle tylko, że nie takich sposobów było trzeba na elastycznego, z gruntu
nieuczciwego i z dziecinną łatwością zmieniającego skórę (kameleon przy mnie
nabawiłby się kompleksów) Jima DiGriz - człowieka o tysiącu twarzy, który znał setki
kultur; bywalca dziesiątków światów. Chcieli zgnieść moją rzeczywistość jak wesz?
Śmiechu warte usiłowanie! Tych wszy jest na mnie parę setek.
Z radości zacząłem tańczyć i huśtać się na kablu. O małego słonia nie powiesiłem się
przy tej okazji, gdy ześliznęła mi się ręka. Szczęśliwie złapałem kabel, inaczej nie
byłoby już tu ze mnie pożytku.

44/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Ponieważ moje wygłupy i próba samobójstwa nie wywołały żadnej reakcji, możliwości
były dwie: albo tu nie ma „pluskiew", albo nikt nie ma czasu na obserwacje.
Postanowiłem przyjąć to za pewnik.
Sam kabel był zbyt cienki, by można było się po nim wspiąć (patologicznie podejrzliwi
gospodarze musieli przewidzieć taki zamiar), lecz zrobiwszy pętlę można się było na
nim bujać!
Z pojemników po wodzie i żywności zrobiłem tampon, mogący posłużyć mi za
rączkę. Związałem wokół niej podwójną pętlę z kabla. Na wysokości szyi.
Podskoczyłem jak najwyżej i zawisłem całym ciężarem.
Za dziesiątą próbą poczułem, że prędzej ręce wyrwą mi się ze stawów, nim puści ten
cholerny mechanizm. Teoria była słuszna: obręcz, kabel, pudełko, hak - wiele
elementów. Gdyby zawiódł tylko jeden z nich, byłbym wolny. Pewnikiem zawiodą
raczej moje elementy. Chwilę odsapnąłem i skoczyłem po raz trzynasty.
Szczęśliwa trzynastka! Coś chrupnęło metalicznie i pudełko rąbnęło mnie w głowę.
Byłem wolny. Pewnie tylko na parę chwil, lecz zawsze.
Pozbierałem się i przyjrzałem mojemu narzędziu tortur. Tylna ścianka naszpikowana
była czerwonymi guziczkami. Zatrzęsło mną na myśl o naciśnięciu któregokolwiek.
Nad nimi były jeszcze dwa większe: czerwony i czarny. Czerwony był wduszony. Z
duszą na ramieniu nacisnąłem czarny.
Nic się nie stało. Tego byłem niemal pewny. Czując się już bezpiecznie wdusiłem
jeden z małych czerwonych, potem następny. I jeszcze jeden. Nic - teraz był to
martwy kawałek metalu. Zwinąłem kabel tak, by zwisał na wysokości rąk. Drzwi nie
były zamknięte: albo głupota straży, albo pokładanie zbyt dużych nadziei w machinie.
Przycisnąłem oko do futryny i zrobiłem niewielką szparkę.
I natychmiast zatrzasnąłem drzwi z powrotem. Korytarzem zbliżało się dwóch
szarych, taszczących jakiś złowieszczy przedmiot. Następny krok w reedukacji
DiGriza? Gdy poruszyła się klamka, stało się to nader prawdopodobne.
W zanadrzu miałem dla tej parki pewną niespodziankę, lecz postanowiłem osiągnąć
maksymalny efekt dramatyczny. Stanąłem za drzwiami i podziwiałem, jak mocują się
z nieporęcznym meblem. Dopiero gdy jeden pisnął na znak alarmu, z całej siły
rąbnąłem go uchylonymi drzwiami.
Słysząc chrzęst i skowyt, wyskoczyłem z ukrycia. Pudełko huśtające się na kablu
nadawało się znakomicie na broń zaczepną. Jeden z szarych pochylał się właśnie
nad maszyną, zajęty głównie swoimi stopami, na których znalazła oparcie.
Walnąłem go jedyną dostępną mi bronią w szczyt czaszki. Zanim pudełko zdążyło
odskoczyć, pierwszy miał już spluwę w garści. Zainkasowałem cios w krocze. Zwinął
się z bólu, a ja bez trudu zabrałem mu broń. Miała pełny magazynek. Zmarnowałem
dwa pociski, ale zyskałem w zamian pewność, że ci dwaj nie podniosą już alarmu.
Wziąłem głęboki oddech i wychyliłem głowę za drzwi. Korytarz był pusty, pomknąłem
więc do schodów. Następnym poziomem powinien być, o ile dobrze pamiętam,
parter. Zbiegłem po dwa schody naraz i okazało się, że pode mną jest jeszcze osiem
pięter.
A jednak to fakt, że latali po mojej korze mózgowej w swoich malutkich ołowianych
bucikach. Potwierdzało to moją teorię, że prawie wszystko, co przydarzyło mi się po
aresztowaniu, to były iluzje, fałszywe wspomnienia. Pojawił się problem - czy to, co
teraz robię, to rzeczywistość, czy może następne fałszywe wspomnienie, które ma mi
udowodnić, że ucieczka jest niemożliwa. Może obudzę się znów w tamtym pokoju,
przyczepiony do pudełka? Gdyby to była prawda, to i tak nie mogłem nic na to
poradzić. Musiałem uznać iluzję za rzeczywistość.

45/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Cztery piętra niżej, gdy już zaczynało kręcić mi się w głowie od ciągłego biegania w
kółko, zobaczyłem jegomościa w szarym uniformie. Wędrował w górę i właśnie miał
szok w oczach. Ponieważ to ja, a nie on, spodziewałem się takiego spotkania, mój
strzał padł pierwszy.
To był strzał! W przeciwieństwie do poprzednich ten pocisk napędzany był rakietowe
i wywalił dziurę w ścianie, a z jegomościa pozostały tylko nogi i łeb. Ekonomiczna
rzecz! Rzuciłem się po schodach jak oszalały samobójca - oczekiwanie na oklaski
byłoby zupełnie pewnym sposobem skończenia ze sobą.
Schody urwały się i rąbnąłem w ścianę. Za sobą słyszałem jazgot organizującej się
pogoni. Pchnąłem drzwi i wszedłem w ciemność. Dostrzegłem surowe ściany i kurz –
oczywiste wskazówki, że minąłem parter i z rozpędu wlazłem do piwnicy. W dali
majaczył blask światła. Podążyłem w tym kierunku. Gdy jednak dotarłem do celu, nie
wzbudził on we mnie zachwytu.
Było to bowiem okno, ale nie takie, o jakim marzy każdy uciekinier, lecz małe,
wysoko umieszczone i tak okratowane, jakby broniło dostępu do skarbca, a nie do
głupiej rupieciarni, o której zawartość pokiereszowałem sobie nogi. Dopingowany
nadchodzącymi z dali przekleństwami, cofnąłem się i wywaliłem w ścianę cały
magazynek.
Spory kawał ściany wraz z oknem zamienił się we wspomnienie. Odrzuciłem
bezużyteczną już broń i wspiąłem się po stercie gruzu, jaką zupełnie mimowolnie
zrobiłem.
Wylazłem z tej nory na ulicę i puściłem się ekstracugiem. Ktoś wrzeszczał, ale nie
raczyłem odkrzyknąć. Może było to niegrzeczne, lecz brakowało mi tchu, a dłuższe
pozostanie na wolności było ciągle sprawą problematyczną. W moim awangardowym
stroju miałem szansę zostać zauważonym nawet przez ślepca. Powinienem pozbyć
się tego wszystkiego i przywarować.
Skręciłem za róg i wleciałem na kogoś podążającego w przeciwnym kierunku. Obaj
znaleźliśmy się na ziemi i wtedy zobaczyłem jego twarz. Zatkało mnie w pierwszej
chwili. To był Otrov! Potem ujrzałem, że ten najłagodniejszy spośród znanych mi
ludzi zmienia.się w dzikie zwierzę. Twarz mu się wykrzywiła, usta zacisnęły we
wściekłym grymasie. Przydusił mnie do ziemi.
- Coś ty narobił najlepszego! - wycharczał. - Kraj o ciebie pytał! Kraj cię szuka!

15
Szamotaliśmy się przez chwilę, ale mój pierwszy błąd był już nie do naprawienia.
Trzeba było od razu złapać go za kark, a nie gapić się jak na święty obrazek. Byłem
wyczerpany i choć dałem mu pudełkiem w ucho, to bez specjalnych efektów. Zrobił
tylko zeza, ale nie puścił mnie. Do tej pory zresztą przygalopował jeszcze oddział
szarych, którzy rzucili się na nas z prawdziwą euforią. Rozdzielili nas i kopniakami
pomogli mi wstać. Było ich sześciu plus Otrov, którego wyraz twarzy sugerował, że
bardzo chciałby być w tej chwili gdzie indziej.
- Rozumiesz - zaczął - Kraj rozmawiał ze mną. O Vasce. Powiedział, że go szuka... -
głos był cichy i po chwili zamarł zupełnie.
Szarzy nie zareagowali, ja natomiast nie okazałem tyle samokontroli.
- Ty szmato, masz teraz powód do tygodnia świętowania, ty... ty... - głos uwiązł mi w
gardle, gdy jeden z moich pięciu władców szarpnął kablem.
Zamrugałem oczami. Przed chwilą jeszcze wydawało mi się, że jest ich sześciu. Nie
mogłem dojść z tym przez dłuższą chwilę do ładu, z ciemności jednak wysunęła się
para rąk i zacisnęła wokół szyi numeru piątego. Oczy wyszły mu z orbit, rozdziawił
gębę, a ja musiałem się sporo wysilić, aby nie zrobić tego samego.

46/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Interwencji sił nadprzyrodzonych nie brałem pod uwagę, a sojuszników tutaj nie
miałem. Co zatem, u licha? Cud? Z osłupienia wyrwał mnie cichy chrzęst, oczy się
zamknęły i numer piąty zniknął z horyzontu. Poszamotałem się trochę, by zwrócić na
siebie uwagę, kopnąłem nawet Otrova w kostkę. On też powinien mieć jakieś zajęcie.
- Nie musiałeś tego robić - poskarżył się.
Uśmiechnąłem się do niego, widząc, jak numer czwarty odchodzi w ślad za
poprzednikami. Podziwu godne były i sposób, i precyzja, z jaką eliminowano moich
przeciwników. To musieli być fachowcy pierwszej klasy.
Trzeci jednak nie stanął na wysokości zadania: krótkim charkotem obwieścił światu
swój koniec, zamiast odejść w spokoju z tego padołu. Poczekałem, aż pozostali
odwrócą się w stronę, z której nadszedł lament, i trzasnąłem najbliższego kantem
dłoni w szyję. Byłem osłabiony i musiałem to powtórzyć, zanim coś tam pękło i legł
na ziemi. W tym samym czasie doszły mnie przedśmiertne jęki i łoskot walących się
ciał.
Kiedy się wyprostowałem, moi wybawiciele kończyli właśnie zbożne zajęcie, którego
efektem było siedem ciał malowniczo ułożonych na jezdni. Było to dość ciekawe,
gdyż moi wybawiciele mieli wyraźnie kobiece kształty, buraczkowe wdzianka i
wysokie buty na obcasach.
Bliższy odwrócił się i rozpoznałem sierżanta Taze. Rozsypane kawałki zaczęły się
układać. Druga kobieta była drobniejsza i dość zgrabna, o figurze, którą znałem
doskonale i o twarzy, której nie zapomnę. Moja żona.
- Hej, hej! - powiedziała Angelina, całując mnie na powitanie. - Mam nadzieję,
kochanie, że jesteś w stanie trochę jeszcze pobiegać, bo robi się tu tłoczno.
Coś przeleciało obok mnie, rozbijając szybę wystawową jakiegoś sklepu. To dodało
powagi jej słowom.
- Pobiegać... - wychrypiałem, dalej nie bardzo wiedząc, co się tu dzieje, mając jednak
dość rozsądku, by nie zadawać głupich pytań.
Taze objęła mnie ramieniem, nadając mi właściwy kierunek i pomagając utrzymać
pion, a Angelina uwolniła mnie od pudełka z kablem. No i pobiegliśmy. Jestem
pewien, że był to czarujący widok: facet z głupim wyrazem twarzy i w przezroczystym
wdzianku, poruszający się jak żwawy sześćdziesięciolatek, i dwie dziewczyny w
skąpych strojach. Tyle że w pobliżu nie było nikogo, kto mógłby ten widok docenić.
Taze skręciła za róg, potem jeszcze raz, i pociągnęła mnie do jakiegoś budynku.
Zasunęła rygle w stalowych wrotach i ruszyliśmy dalej, tyle tylko, że wolniej, przez
jakieś schody, biura, aż do pokoju, którego okna wychodziły na podwórze. Miałem
słabą nadzieję, że wiedzą obie, co robią.
Wiedziały. Wylezliśmy przez okno, przeszliśmy przez podwórze i Taze otworzyła
drzwi do garażu. Stał w nim nowiutki cliaandzki wóz dowodzenia z generalskim
proporcem na antenie.
- To już lepiej! - mruknąłem chwiejąc się na nogach.
- Oboje do tyłu! - rozkazała Taze wkładając wojskową kurtkę i upychając włosy pod
hełmem.
Powstrzymałem głupie pytanie, co się stało z oryginalnym użytkownikiem wozu, i
polazłem do tyłu. Ledwo zamknęliśmy drzwi, wóz wyrwał do przodu, przewracając
nas na podłogę.
- Zeszczuplałaś - sieknąłem łapiąc oddech.
- Będziesz z pewnością szczęśliwy, słysząc, że zostałeś ojcem bliźniaków. Dwóch
chłopców. Dałam im imiona po tobie: James i Bolivar.
- Jak sobie życzysz, kochanie. Najpierw chciałbym jednak wiedzieć, jakim cudem
zjawiłaś się tutaj i to w odpowiedniej chwili.

47/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Przyleciałam, żeby się tobą zaopiekować, kochanie, i jak widzisz, zrobiłam słusznie.
- Tak, oczywiście - skinąłem głową słysząc ten wzorcowy przykład kobiecej logiki. -
Tyle tylko, że kiedy ostatnio się widzieliśmy, kierowano cię właśnie do szpitala z
wielkim wybrzuszeniem przepony i błyskiem macierzyństwa w oczach.
- No przecież ci powiedziałam, że wszystko poszło dobrze, nie słyszałeś?
Dowiedziałam się później, że te łotry z Cliaandu wyruszyły na podbój następnej
planety i że jesteś prawdopodobnie z nimi. To wszystko.
- Inskipp ci powiedział?
- Oczywiście! - parsknęła. - To są skutki braku mego zbawiennego wpływu na ciebie.
Zgłupiałeś? Włamałam mu się do biurka i znalazłam raporty. Nie był uszczęśliwiony,
ale przyleciałam tu jako zespół uzupełniający. Nie miał wyboru. Obiecał, że będzie
miał na oku piastunkę i dzieci. Dostaliśmy się na orbitę, otrzymaliśmy wiadomość, no
i jestem. Poczekaj, zajmę się zamkiem tej twojej obroży. Nie wiem, dlaczego zawsze
pozwalasz się tak traktować?
- W twojej relacji są pewne luki - powiedziałem łagodnie. - Czy byłabyś na tyle miła,
żeby odpowiedzieć mi na parę pytań? Na przykład - jaką wiadomość?
- Moją! - włączyła się Taze, która bezwstydnie podsłuchiwała. - Ci durnie zamknęli
mnie w obozie dla cywilów. Mnie - sierżanta Gwardii! Wyszłam z niego jeszcze tej
samej nocy i odszukałam nadajnik alarmowy.
No i przekazałam wiadomość na częstotliwości, którą zapisałeś mi na karteczce.
Zapamiętałam ją, zanim mi zabrali kartkę.
Taze była dość pewna siebie i moja pamięć nieśmiało zasugerowała, że ma po temu
powody.
- Jak tylko to usłyszeliśmy, wzięłam rakietę zwiadowczą i wylądowałam - uzupełniła
relację Angelina. - Musiałam sobie utorować do ciebie drogę, co nie było nawet
specjalnie trudne. Jak na przyszłych zdobywców galaktyki, to nie są oni zbyt zdolni. A
potem spotkałam Taze.
Zbliżyła usta do mego ucha i spytała lodowato:
- Dobrze znasz tę dziewczynę?
- Raz ją widziałem - odparłem tonem urażonej niewinności. - A poza tym ona nie jest
w moim typie.
- Ty lubisz takie hoże panienki. Nie oszukuj mnie! Skierowałem rozmowę na bardziej
neutralne tematy.
- No dobrze, ale skąd wiedziałaś, gdzie mnie szukać?
- To było proste. Ci w szarych mundurach zajmują tylko jeden budynek w mieście.
Obserwowałyśmy go. - Usłyszałam chrzęst i obroża puściła. - Starałyśmy się wejść
do środka, a jedyny kłopot był z takimi różnymi nachalnymi łobuzami, podobno
żołnierzami, ale w efekcie dowiedziałyśmy się paru ciekawych rzeczy i dostałyśmy
ten wóz.
Wiedziałem już wystarczająco dużo, aby nie pytać o losy kierowcy i jego kumpli.
- A teraz opowiedz nam, co ci się przydarzyło - zażądała Angelina przytulając się do
mnie. - Umieram z ciekawości, żeby się dowiedzieć, co miałeś na szyi i dlaczego
nosisz ten seksowny kombinezon.
Opowiedziałem im. Wszystko po kolei. Nagrodą były westchnienia, jakie mogą
wydawać tylko dziewczyny, i przynajmniej jeden pisk, gdy doszedłem do
nadgarstków. Potem słuchały już w oziębłym milczeniu. Poczułem coś w rodzaju
litości dla każdego osobnika w szarym uniformie, który będzie miał pecha spotkać się
z tymi ślicznotkami. Angelina miała wrodzony talent do urozmaicania sposobów, w
jakie jej bliźni schodzili z tego świata.

48/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Zanim skończyłem tę fascynującą historię, dotarliśmy do miejsca przeznaczenia,
strzeżonego przez podwójną śluzę. Wjechaliśmy do wnętrza. Znajdowało się tam
sporo dziewczyn, silnie uzbrojonych, ponętnych, a ja, potrząsając wciąż z
niedowierzaniem głową (do tej pory nie wiem, jak udał się przewrót przeciwko tak
atrakcyjnemu rządowi), pozwoliłem zaprowadzić się do pokoju. Była w nim
nadzwyczaj zachęcająca wojskowa prycza. Niewiele myśląc, zaraz na nią opadłem.
- Ubranie - zadysponowałem. - I coś do picia. Niekoniecznie w tej kolejności.
Na szczęście obok znajdowała się moja żona, gdyż w przeciwnym razie z pewnością
wmuszono by we mnie szklankę jakiegoś soku czy innego paskudztwa. Zamiast tego
podała mi butelkę porządnego piwa. Zadziałało jak balsam na moje rozkojarzone
zmysły.
- Obawiam się, że moje odczucia... moje poczucie rzeczywistości znajduje się
jeszcze w dość podłym i niezorganizowanym stanie - przyznałem się po osuszeniu
butelki. Z wyrazu twarzy Angeliny wyczytałem, że zdążyła to już zauważyć.
- Oni mi coś zrobili, nie wiem dokładnie co, ale jeszcze mi to nie przeszło.
- Zabiję ich co do jednego i będę miała z tego dużą satysfakcję - syknęła Angelina
przez zaciśnięte zęby, a zewsząd odezwały się pomruki aprobaty.
Zamknąłem oczy, żeby dać im odpocząć. Kiedy je otworzyłem, w pokoju paliło się
światło, a obok mnie stała tylko Angelina. Czułem się tak, jakbym oglądał pocięty na
kawałki film, w którym niektóre odcinki zastąpiono przezroczystą taśmą. Poczułem do
Krają pewien rodzaj szacunku, co bynajmniej nie przeszkodziło mi znienawidzić go
jeszcze bardziej.
- Jestem głodny - poinformowałem Angelinę. Podeszła do pryczy i wzięła mnie za
rękę.
- Spałeś i mówiłeś przez sen takie dziwne rzeczy...
- Jak coś zjem, poczuję się lepiej, a kiedy wrócimy do bazy, lekarze odkurzą
wszystkie kąty mojej jaźni. Ale teraz są ważniejsze sprawy. Musimy zorganizować
ruch oporu, zanim oni położą na wszystkim swoją łapę i...
- Nie.
- Co nie! - Miałem wrażenie, że uciekła mi gdzieś część rozmowy. Albo to znów
przykład babskiej logiki.
- To znaczy, że nie, że my tego nie zrobimy. Kiedy spałeś, posłałam Inskippowi
raport i opisałam w nim wszystko, co powiedziałeś o ich planach i o tym, jak
przeprowadzają swoje operacje.
- Czy podpisałaś go przynajmniej moim nazwiskiem? - spytałem rozdrażniony.
- Zapomniałeś, skarbie, że nosimy to samo nazwisko! Wypiliśmy, żeby załagodzić
całą sprawę. Potem spróbowałem wrócić do tematu.
- No więc wysłałaś raport, i co?
- Dostałam od Inskippa odpowiedź: „Wiadomość przyjęta, gratuluję, wracajcie
natychmiast". Dlatego powiedziałam „nie".
- I ty myślisz, że ja wrócę? - prychnąłem.
- Nie czujesz się dobrze, wymagasz opieki lekarskiej, zrobiłeś, co miałeś zrobić.
- Nie o to pytałem. Czy myślisz, że ja teraz wrócę? Spróbowała wyglądać nieco
groźniej, ale jej to nie wyszło. Wzruszyła ramionami.
- Oczywiście, że nie. Gdybyś to zrobił, nie byłbyś tym człowiekiem, za którego
wyszłam. Zetrzyj więc z powierzchni gruntu tych obrzydliwych szaraków, ocal Buradę
i powstrzymaj dalsze najazdy. Dla ciebie powinno to być dość łatwe.
- Moment, chwila - nie wszystko naraz, ale w ogólnych zarysach plan przedstawia się
całkiem trafnie. Trzeba zorganizować tu partyzantkę. Powinna się tym zająć Taze.

49/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Przy naszej pomocy i wsparciu materialnym. Ale jest jedna rzecz, ważniejsza od tego
wszystkiego. Musimy złapać Krają, a w najgorszym razie kogoś z jego sztabu.
- Wspaniały pomysł! Jeśli myślisz, że on wie wszystko o torturach, to może nauczy
cię tego i owego. Pamiętam...
- Nie o to chodzi, skarbie. Chcę, żeby ten człowiek przeszedł specjalne testy w
laboratorium. Nie zauważyłaś niczego szczególnego, gdy ich dzisiaj wykańczałaś?
- Nic, poza tym, że byli tak samo ubrani, a ich skóra wydawała się zimna.
- Właśnie. Oni nigdy się nie śmieją, nie okazują w ogóle niemal żadnych uczuć,
żadnych wzruszeń, nie plotkują, nie odzywają się nawet, jeśli nie mają nic istotnego
do powiedzenia, i parę jeszcze innych, podobnych spraw.
- Chcesz mi powiedzieć, że to są zombi, androidy czy tego rodzaju potworki, które
pojawiają się w kosmicznych operetkach dla przedszkolaków?
- Pośmiej się, pośmiej, póki jeszcze możesz.- Nie, .te typy to nie potworki. Są bez
wątpienia żywe jak normalne organizmy, tyle tylko, że nie są to, jak sądzę, ludzie.
- Może lepiej się prześpij?
- Nie wygłupiaj się! To nie są majaki zoperowanego mózgu. To chodzi mi po głowie
od chwili, gdy zobaczyłem Kraja. Jeszcze na Cliaandzie. I są na to dowody, mój
skarbie. Żołnierze śmiertelnie boją się Kraja i jego ludzi, nie chcą nawet o nich
rozmawiać. Ludzie w szarych mundurach odcięci są od normalnego cliaandzkiego
życia i różnią się od innych w każdym calu. Zupełnie jakby byli czymś innym.
Wyobrażam sobie to w następujący sposób: dokonuje się przeglądu zamieszkanych
planet - a ktoś musiał to zrobić - i tutaj, proszę, Cliaand okazuje się gotów do zajęcia;
zmilitaryzowany sposób życia, głębokie podziały klasowe - nic, tylko znaleźć się na
górze i przejąć kontrolę. I zdaje się, że właśnie zrobili coś takiego. Nie pojawiają się
w żadnych spisach czy kartotekach, tak drogich wojskowemu sercu, a przecież są, i
to na górze.
- No cóż...
- Właśnie, nie jesteś przekonana, ale zaczynasz się zastanawiać. Możesz mi znaleźć
jakąś wzorcową próbkę, która ubrana by była w szary mundur?
- Jeśli ci na tym zależy, ale nie mogę obiecać, że będzie całkiem nie uszkodzona.
Najważniejsza jest, tak chyba mówiłeś, głowa?
Zanim zdążyłem się odezwać, do pokoju wpadła Taze i rzuciła na pryczę furę
ciuchów.
- Ubieraj się, szybko! Te buty to największe, jakie udało mi się u nas znaleźć, i oby
tylko pasowały!
- Skąd ten pośpiech?
- Wokół jest pełno wojska, mają czołgi. Cały budynek jest obstawiony przez
Cliaandczyków!

16
Buty, z lekko wydłużonymi noskami, okazały się ciasne jak cholera. Mimo to
wsunąłem nogę najgłębiej, jak mogłem.
- Śledzili nas? - zapytałem.
- Za kogo mnie masz? Nie, i wozu też tu nie ma! - obruszyła się Taze.
Spróbowałem zmusić swój mózg do myślenia, gdy nagle zadzwonił telefon.
Zamarliśmy w pół ruchu, wpatrując się w aparat, jakby był diabłem wcielonym.
Zadzwonił jeszcze raz, a potem rozjarzył się ekranik i pojawił się Kraj. Jak zwykle
zimny i opanowany.
- Wiecie, że jesteście otoczeni? - odezwał się. - Wszelki opór jest beznadziejny,
DiGriz. Poddajcie się, a nikomu z twoich przyjaciół nie stanie się żadna krzywda.

50/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Kopnąłem ekran i obraz zgasł. Potem złapałem aparat i rąbnąłem nim o ścianę. Na
skórze pojawiły się kojące krople potu. Odetchnąłem głęboko i spoglądając na
plastikowy szmelc, zacząłem liczyć na palcach.
- Zapomnijmy na chwilę o tym telefonie i przemyślmy, co tu się dzieje. Po pierwsze,
nikt za nami nie jechał. Po drugie, nie ma tu wozu, a więc nie mogli nas namierzyć.
Po trzecie, Kraj wie, gdzie jestem. W takim razie albo kombinezon, albo ja mam
zamontowany nadajnik. Kombinezonem zaraz się zajmę, a mnie będzie potrzebny
dobry rentgen i równie dobry chirurg. Jak tylko się stąd wyniesiemy.
- Zapomniałeś o innym, prostym rozwiązaniu - odezwała się Angelina.
- Nigdy nie twierdziłem, że jestem wszechwiedzący. Co ci przyszło do głowy?
- Pudełko. Mówiłeś, że jest kontrolowane przez radio.
- Oczywiście, że jest. A ten mebel jest tutaj?
- Pod tobą. Myślałyśmy, że może się przydać.
- Brawo. Po trzy punkty dla każdej! Nic, pomyślmy, co możemy zrobić. Taze, co to za
budynek i jak stąd można wyjść?
- To fabryka, której właścicielką jest jedna z nas. Stąd nie ma wyjścia, to znaczy, są
trzy bramy, ale wszystkie obstawione. Los skazał nas na walkę i śmierć, ale drogo
sprzedamy swoją skórę i zabierzemy wielu z tych...
- Dobra, dobra. To będzie na naszym nagrobku, jakby co. DiGriz widzi drogi wyjścia
tam, gdzie inni zauważają tylko lity mur. Ta właścicielka tu jest?
- Tak.
- Świetnie, przyślij ją jak najszybciej... Rozumiem - zwróciłem się do Angeliny, gdy
Taze wymiotło z pokoju - że przywiozłaś nasze standardowe wyposażenie?
- Pewnie, że tak. Cały arsenalik.
- Grzeczna dziewczynka. Kiedy pomyślę sobie, że jesteś moją żoną, rośnie moje
poczucie bezpieczeństwa.
Taze wbiegła w towarzystwie innej amazonki, trochę starszej, ale fascynującej w
swej dojrzałości... W oczach Angeliny dostrzegłem lodowaty błysk i szybko
przeniosłem spojrzenie gdzie indziej, a myśli skierowałem na inne tory.
- Nazywam się James DiGriz, kosmiczny szpieg i złodziej.
- Miło mi, Fayda Firtina z Gwardii - warknęła w odpowiedzi i zasalutowała.
- Mnie również, a przechodząc do rzeczy: rozumiem, że jesteś właścicielką tego
budynku.
- Zgadza się, Zjednoczenie Budowy Autosłużących „Firtina". Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością. Najlepszy towar na rynku.
- Co to jest...
- Autosłużący?
- W rzeczy samej. Nie bardzo jestem zorientowany...
- Towar luksusowy, bez którego nie można się obejść w dobrze prowadzonym domu.
Robot, który został zaprogramowany i wyszkolony jako służący i pomoc domowa,
który odciąży każdą gospodynię od codziennych, uciążliwych prac...
Mówiła jeszcze dalej, cytując chyba broszurkę reklamową, ale ja się już wyłączyłem.
W głowie formował mi się plan, aż nagle dotarło do mnie, że strzelają.
- Próbny atak - poinformowała mnie Taze ze słuchawką radiotelefonu przy uchu. -
Odparto ich.
- Na razie pewnie nie zaatakują poważnie. Chcą mnie żywego. Powstrzymujcie ich
nadal. Fayda - zwróciłem się do właścicielki fabryki - czy mogłabyś naszkicować plan
tego bydynku i najbliższego terenu?
Zrobiła to szybko, dokładnie zaznaczając okna, drzwi i sąsiednie ulice.
- Jak wyglądają te roboty?

51/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Podobne do ludzi tak kształtem, jak i wielkością - to optymalna forma do ich
domowych zadań.
- Dobra. Ile z nich jest do użycia w tej chwili? - Nie wiem dokładnie, ale miedzy sto
pięćdziesiąt a dwieście.
- Idealnie. Dokładnie odpowiada to naszym potrzebom. Czy byłoby wielkim
nieszczęściem - mam nadzieję, że są ubezpieczone - gdyby zginęły za wolność
Burady?
- Każdy zginąłby z ochotą za taką sprawę, gdyby posiadał uczucia, tyle że one są
niezdolne do walki.
- Tym już my się zajmiemy. To będzie oddział dywersyjny. Chodźcie, to wam
powiem, co wymyśliłem.
Moje szare komórki doszły już do siebie, a dobiegający z zewnątrz zgiełk bitewny
utrzymywał je w formie. Po półgodzinie autosłużący zajęli wyznaczone im
stanowiska.
- Znacie rozkazy? - spytałem tłum stojący w hali ekspedycyjnej.
- Znamy, proszę pana, dziękujemy panu - odpowiedział zgodny chór z akcentem
świadczącym o głębokiej kulturze.
- A więc przygotujcie się. Kiedy powiem „naprzód", wyjdziecie stąd, każdy do
swojego zadania.
- Z przyjemnością, proszę pana, dziękujemy panu.
Było tu ponad sto pięćdziesiąt sztuk tego tałatajstwa, uszykowanego w równych
szeregach. Każdy ściskał kawał rury lub kija imitującego broń. Jedni mieli kapelusze,
inni kurtki czy spodnie, sprezentowane im przez kobiece oddziały uderzeniowe. Nie
było to dla mnie najlepsze rozwiązanie, zważywszy mój stan cywilny, dookoła
znajdowało się bowiem aż za dużo młodych, opalonych ciał, żeby normalny chłop był
w stanie to zignorować. Roboty stanowiły w tym względzie miłą odmianę. Spojrzałem
na zegarek i podniosłem mikrofon.
- Wszystkie jednostki - baczność! Piętnaście sekund do godziny zero! Grenadierzy,
proszę do ostatniej chwili nie zbliżać się do okien. Gotowi... zapalniki... RZUCAĆ!
Na ulicy nastąpiła seria głuchych eksplozji, gdy dziewczyny rzuciły z górnych pięter
granaty. W większości były to granaty dymne, lecz znalazło się też trochę gazowych.
Po pięciu sekundach, gdy dym zgęstniał, nacisnąłem przełącznik drzwi wyjściowych i
ujrzałem tylko i wyłącznie kłęby dymu.
- Naprzód, do ataku! - rozkazałem i wszystkie lewe nogi wystrzeliły do przodu jak
jedna.
- Dziękujemy, proszę pana!
Z górnych okien odezwały się serie karabinów maszynowych, na które oblegający
odpowiedzieli z entuzjazmem. Wszystko szło zgodnie z planem, czas był na drugą
falę.
- Wszystkie pozostałe jednostki autosłużących do ataku! - ryknąłem w mikrofon.
W tej chwili wszystkie pozostałe roboty (około pięćdziesięciu) winny wyłazić przez
wszystkie możliwe drzwi i zanurzać się w chmurze dymu. Próbowałem sobie
wyobrazić, co się tam dzieje, ale nie za bardzo mi się to udało.
Oto budynek, otoczony przez wroga i pięknie widoczny w zachodzącym słońcu,
zostaje nagle zasłonięty środkami chemicznymi i coś się tam zaczyna dziać.
Kompletna przerwa na wizji, szok dla patrzących. Niewyraźne sylwetki majaczące w
dymie - strzelają do nich, a oni nie padają. Ludzie ze stali! Dym, panika, następne
ataki. Który z nich jest prawdziwy? Co robić?
Obliczyłem, że apogeum chaosu nastąpi po około sześćdziesięciu sekundach. Potem
dym zacznie się przerzedzać, trupy okażą się robotami, a dowództwo otrząśnie się z

52/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

szoku. I do tej pory musimy stąd wyjść. Oddziały Taze po rzuceniu granatów biegły
do ekspedytorni, a Taze sprawdzała stan według listy.
- Wszyscy! - krzyknęła w moją stronę.
- Teraz! Angelina, granaty w pogotowiu!
Nikt z nas się nie odzywał. Ruszyliśmy powoli poprzedzani przez wybuchy granatów
Angeliny. Fayda prowadziła, a każdy opierał ręce na ramionach idącego przed nim.
Znaleźliśmy się z Angelina pośrodku tego ludzkiego węża.
Granaty ucichły. Nie był to specjalnie komfortowy marsz - przypominał błądzenie
ślepego we mgle. Dodatkową atrakcję stanowiły przelatujące tu i ówdzie pociski.
Ulica nie była szeroka i bez wątpienia znajdowały się na niej oddziały inwazyjne.
Gdyby wiedzieli, co się dzieje, po prostu by nas rozstrzelali, i to bez większego
wysiłku. Na szczęście zajęci byli autosłużącymi.
Do przejścia mieliśmy około dwudziestu jardów. Po drugiej stronie były kwartały
mieszkalne, w których mogli nas szukać do upadłego. Liczyłem w myśli kroki i,
według moich obliczeń, prawie doszedłem już do budynku, co znaczyło, że połowa z
nas jest już bezpieczna, gdy nagle obok mnie rozległo się:
- To ty, Zobno? Co sierżant mówił o robotach? Wąż zastygł w bezruchu, wszyscy
wstrzymali oddechy. Głos mówił po cliaandzku.
- Roboty? Jakie znowu roboty? - spytałem chwytając dłoń spoczywającą na moim
ramieniu i przenosząc ją na ramię Angeliny. - Idź! - szepnąłem jej w ucho.
Ciężkim krokiem ruszyłem w stronę źródła głosu.
- Jestem pewien, że mówił coś o jakichś robotach - poskarżył się głos.
Za sobą usłyszałem odgłos ruszającego węża, zakasłałem i zacisnąłem pięść.
Wszystko poszłoby pięknie, dostarczając mi nawet niejakiej przyjemności, gdyby nie
powiał wieczorny wietrzyk. Powiał mi prosto w twarz i o dwa kroki od siebie ujrzałem
żołnierza w hełmie. Jego twarz wyrażała totalne zdziwienie. Miał po temu słuszne
powody: zamiast kumpla zobaczył przed sobą nieznanego osobnika ubranego w
dziwny kombinezon i damskie buty na obcasach, a do tego wszystkiego, prócz
przekrwionych oczu i nie ogolonej brody, zarejestrował jeszcze zwieszające się ze
mnie torby i paczki.
Na całe szczęście sparaliżowało go dokumentnie i zdążyłem go złapać. Jedną ręką
za gardło, drugą za rozpylacz. Nie był specjalnie bystry, bo dość długo tańczyliśmy,
zanim zaświtało mu, że spluwę może trzymać równie dobrze jedną ręką. Gdy do tego
doszedł, zdarzyły się dwie rzeczy. Zamknął się wokoło nas dym - to raz, a ja
podstawiłem mu nogę - to dwa. Runęliśmy na ziemię, a ja, będąc na wierzchu,
poczęstowałem go w krtań tak, że sprawa została definitywnie rozstrzygnięta.
Usiadłem, czekając, aż powietrze przestanie dochodzić do moich płuc krótkimi
spazmami, czyli - mówiąc inaczej - aż wróci mi oddech, gdy tuż obok usłyszałem:
- Co to za hałasy? Co się tu dzieje? Podskoczyłem (moje nerwy nie były już takie, jak
kiedyś) i starając się zapanować nad oddechem, odezwałem się:
- To ja. - Zawsze dobra odpowiedź. - Potknąłem się i wywróciłem. Skaleczyłem się w
palec.
- Pewno dadzą ci medal. A teraz się zamknij!
Zamknąłem się, podniosłem rozpylacz i zdałem sobie sprawę, że zgubiłem się w tym
tumanie. Z trudem opanowałem panikę i spróbowałem skłonić mój umysł do
myślenia.
Punkt pierwszy - nie byłem sam. Wąż zdążył z pewnością przemaszerować w
bezpieczne miejsce, ale Angelina tego nie zrobiła, bo jakby inaczej. Punkt drugi - ona
wiedziała, gdzie jest która strona świata, a ja nie. A zatem wniosek był prosty: będzie
musiała po mnie przyjść. Gdy do tego doszedłem, nabrałem powietrza w płuca i

53/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

gwizdnąłem. Najpierw krótko, potem długo - litera A w alfabecie Morse'a, który znała.
Miałem nadzieję, że to jej wystarczy. W odpowiedzi usłyszałem wściekły glos, tym
razem wyraźnie już podejrzliwy.
- Przestańcie gwizdać! Jak się nazywacie?
- To ja, sierżancie, Zobno! - Poszedłem na całość.
- To ja jestem Zobno! - obruszył się głos z lewej.
- To ja się tak nazywam! - wrzasnąłem oburzony. - Kto to powiedział?
- Chodźcie tu obaj! - rozkazał sierżant. - Za pięć sekund zaczynam strzelać!
Prawdziwy Zobno gramolił się ku sierżantowi, a ja nie ośmieliłem się nawet głośniej
odetchnąć. Wtem coś pociągnęło mnie za rękaw. Angelina. Wzięła mnie za rękę i
poprowadziła za sobą. Z tyłu rozległy się jakieś głosy, potem szczęk broni.
Potknąłem się o jakiś stopień i jakieś ręce wciągnęły mnie do jakiegoś
pomieszczenia. W tej samej chwili na zewnątrz rozległa się pierwsza seria z broni
sierżanta.

17
- Grupa poszukiwawcza... grupa poszukiwawcza... - przytłumione głosy przedarły się
przez porykiwanie atakujących pluszowych misiów. Mógłbym sobie dać radę z tymi
niedźwiadkami, chociaż kandyzowane laseczki, których używałem jako mieczy,
łamały się w rękach. Ale nawet jeśli nie ma się kandyzowanej laseczki, można misia
kopnąć w dołek i miś sobie pójdzie, żadna siła go nie powstrzyma. Z misiami świetnie
bym sobie poradził, gdyby nie miały po swej stronie tych cholernych drewnianych
żołnierzyków. Zacząłem grzebać po kieszeniach w poszukiwaniu zapałek, żeby
zrobić z nich ognisko, gdy nagle jeden dźgnął mnie bagnetem w ramię. Otworzyłem
oczy i spojrzałem niezbyt przytomnie w okoloną wielkimi bokobrodami twarz doktora
Muftaka. Ten w odpowiedzi przyjrzał mi się uważnie. - Pobudka, jak widzę, w
zupełnie nieodpowiednim momencie, ale musiałem skasować działanie narkotyku -
odezwał się, pocierając watą miejsce zastrzyku. - Wielka szkoda.
- To nie ja wymyśliłem - mruknąłem z pretensją, ciągle niezbyt przytomny. Dlaczego
nie pozwolono mi wykończyć pluszowych misiów?
- Rekonwalescencja przebiega prawidłowo. Cofnąłem pana w okres dzieciństwa i...
do diabła, ależ pan miał ciekawe dzieciństwo! Musi pan dać mi zgodę na opisanie
pańskiego przypadku. Pluszowy miś, który normalnie jest symbolem ciepła i
zadowolenia, u pana przeistoczył się w tajemniczy sposób pod wpływem pańskiej
szkaradnej podświadomości w...
- Później, panie doktorze, później! - przerwała mu Angelina, uosobienie złocistego
wdzięku.
Wygrzewała się na balkonie, a pasemka materiału, które na tę okazję włożyła, nie
zasługiwały na miano stroju kąpielowego. Potrząsnąłem głową, by poustawiać na
miejscach meble hotelowego pokoju.
Hotel „Ringa Baligi" - jeden z najlepszych hoteli na Buradzie, poza luksusami miał
jeszcze jedną zaletę. Zbudowany był na wysepce i dostać się do niego można było
jedynie wodą lub powietrzem. Dawało to spokój, który niezbędny był przy kuracji, i
wystarczająco wcześnie pozwalało zauważyć wszelkich nieproszonych gości. Takie
właśnie ostrzeżenie było powodem przerwania seansu prostowania moich dróg
myślowych. Miałem na sobie kąpielówki - jak zwykle podczas seansów. Wziąłem
Angelinę za rękę i ruszyliśmy do prywatnej windy. Gdy podłoga uciekła nam spod
nóg, na platformie lądowały pierwsze helikoptery. Odgłos ich silników był wyraźnie
słyszalny w kabinie.
- Sądzisz, że to coś pomoże? Już trzy dni grzebie w moim dzieciństwie, i nic.

54/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- To ponoć najlepszy specjalista na tej planecie. A jeśli chodzi o twoje dzieciństwo,
to...
Zanim skończyła, winda stanęła. Znajdowaliśmy się na poziomie wody, w
pomieszczeniu dla nurków, skąd prowadziły schody bezpośrednio do oceanu.
Oczekiwał nas człowiek z akwalungami. Zapięliśmy uprzęże i zanurzyliśmy się na
dno rafy. Nawet przy dokładnym przeszukiwaniu okolicy szansa znalezienia nas była
minimalna. Włączyłem hydrofon.
- Nie prowadzą dokładnych poszukiwań - zawiadomił mnie głos. - Dam znać, gdyby
coś się zmieniło.
Wpłynęliśmy z Angelina do groty, którą odkryliśmy poprzednio. Teraz byliśmy odcięci
od świata. Opuściliśmy się na piaszczyste dno i zetknęliśmy maski, jako że tylko to
umożliwiało bezpośrednią rozmowę.
- Zaszło coś nowego, jeśli chodzi o Krają i jego chłopców? - zapytałem.
- Przeniesiono ich do innego budynku. Siły cliaandzkie przeszły teraz do okupacji.
Zajęli wielki wieżowiec zwany Octagon i umieścili tam większość administracji i
wszystkich szarych.
- Ciekawe, dlaczego opuścili poprzednie kwatery?
- Z pewnością dla obrony przed tobą i twoją bezlitosną zemstą.
- To nawet nie taki głupi powód. Ale nie o to chodzi. Trzeba któregoś złapać. Będę
musiał tam się dostać.
- Nie zrobisz czegoś tak idiotycznego! - Najwyraźniej się zdenerwowała. - Przy
wejściu zainstalowali kamery sprzężone z komputerem. A w tym ostatnim są twoje
dane: wzrost, waga, budowa, sposób chodzenia i mówienia, układ siatkówki. Nie uda
ci się zmienić wszystkiego. Złapią cię, ledwie wejdziesz i ustawisz się przed kamerą.
- Najgorsze jest to, że masz rację. Przypuszczam więc, że masz lepszy plan.
- I owszem. Sama tam pójdę. Mam twoje zalety i jestem dla nich osobą nie znaną.
- NIE!!!
- Dlaczego od razu: nie? Pamiętaj, że przeszłam to samo wyszkolenie i mogę to
zrobić. A poza tym - ty jesteś moim mężem, a nie właścicielem. Mam prawo o sobie
decydować, czyż nie tak?
- Przecież... Boję się tylko o twoje bezpieczeństwo!
- Ty mnie naprawdę kochasz, Jim! Na swój okropny sposób, ale kochasz! I nic mi się
nie stanie. Zobacz, cliaandzkie oddziały pomocnicze składają się z kobiet. Złapię
jedną i w jej mundurze dostanę się do wewnątrz. Znajdę Krają i...
- Nie zrobisz nic głupiego?
- Oczywiście, że nie. A poza tym nie powiedziałam, że zabiorę go ze sobą. Zrobię
rozpoznanie i natychmiast się wyniosę.
- Dobra, to jest dokładnie to, czego potrzebujemy, żeby zorganizować mały
kidnaping. Komunikator zabrzęczał i doszły mnie słowa:
- Grupa poszukiwawcza oddaliła się. Możecie wracać. Popłynęliśmy z powrotem, a
na przystani oczekiwał nas doktor Muftak.
- No dobrze, zaczynamy w tym samym miejscu, w którym nastąpiła przerwa.
Wprowadził mnie w trans, ledwie rozciągnąłem się na tapczanie, tak że zdołałem
tylko pomachać Angelinie, która już szła się ubierać. W jego duszy nie było ni
szczypty romantyzmu. Musiało nam nieźle pójść, bo kiedy się obudziłem, nie było
śladu po misiach. Ostatnie, co sobie przypomniałem, to był jakiś eksplodujący
kosmolot. Muftak pakował właśnie przyrządy, a za oknem zachodziło słońce.
- Bardzo ładnie - odezwał się. - Dobrze nam idzie.
- Czy odkrył pan jakieś ślady manipulacji Kraja?

55/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Ślady! - parsknął z obrzydzeniem. - Na całej korze mózgowej były ślady. To rzeźnik.
W pewnym sensie to nawet dobrze, bo łatwiej jest je znaleźć. A wprowadzili dużo:
luki w pamięci, amnezja i fałszywe wspomnienia. Mówiłem panu, że zostało to
zrobione bardzo szybko. Ciekawe, jaką techniką, bo są nieprawdopodobnie wręcz
precyzyjne i dotyczą wszystkich zmysłów. Zlikwidowałem najbardziej dokuczliwe i
nachalne, resztą zajmiemy się następnym razem. Na przykład - niech mi pan opowie
o tych czerwonych śladach na nadgarstkach.
- Wyglądają jak ślady po sznurze - powiedziałem i przypomniałem sobie, jak
obudziłem się w celi, przerażony i przekonany z jakiegoś powodu, że odrąbano mi
dłonie. Zapytałem go: - Fałszywe wspomnienia?
- Tak, i to w dodatku nieprawdopodobnie wstrętne. Opowiem panu po następnym
seansie. A teraz potrzebuje pan odpoczynku.
- Wspaniały pomysł, tylko że najpierw muszę coś zjeść.
Drzwi otworzyły się gwałtownie i do pokoju wbiegła Taze. Bez słowa włączyła
ścienny telewizor. Cliaandczycy zainstalowali już stację propagandową, ale nikt nie
wysilał się, by oglądać jej poszczekiwania.
Ekran rozjarzył się i ujrzałem kaprawe oczka Krają.
- To taśma, puszczają ja na okrągło - szepnęła Taze. Z głośnika dobiegły słowa:
- ...i chcemy, żeby o tym wiedział. Ktoś musi znać człowieka określanego imieniem
James DiGriz. Skontaktujcie się z nim. Powiedzcie mu, żeby obejrzał ten program.
Ta wiadomość jest skierowana do ciebie, DiGriz. Chcemy, żebyś do nas wrócił.
Mamy Angelinę. Jak do tej pory, nie zrobiono jej krzywdy. Jak do tej pory - i na
pewno nikt nie zrobi jej nic przed świtem. Witamy w domu, Jim!

18
Przez dłuższą chwilę siedziałem jak skamieniały. Chciałem być sam, co Taze w mig
zrozumiała, wystarczył tylko mój kciuk wymierzony w drzwi. Zacny doktor próbował
natomiast protestować, przyłożyłem mu zatem i wyniosłem go, trzymając za kark i
spodnie na siedzeniu.
Potem kopnąłem telewizor. Trochę pomogło. Zrobiłem sobie drinka i zacząłem
myśleć. W końcu doszło do mnie coś, co od dłuższego czasu wędrowało po mojej
podświadomości: że będę musiał się poddać i nie uda mi się tego uniknąć. Coś
strzyknęło mi pod czaszką na tę myśl, ale plan, jaki wymyśliłem, nie był prosty, a świt
bliski.
Zawołałem Taze i powiedziałem jej, co zamierzam zrobić.
- To szaleństwo! Nie możesz! - przysiągłbym, że w jej wielkich oczach pojawiły się
łzy. - Oddać się w łapy tych łajdaków tylko po to, by ocalić kobietę!? Gdyby
mężczyźni na tej planecie byli tacy... To nie do uwierzenia!
Ostatkiem sił oparłem się pokusie poddania się tej kobiecej łasce i zacząłem otwierać
niektóre pojemniki z bronią.
- Operacja składać się będzie z dwóch części - oznajmiłem. - Pierwszą biorę na
siebie: spenetrowanie budynku i uwolnienie Angeliny. Mam nadzieję, że przy okazji
złapię którego, ale gdyby miało to zbyt skomplikować całą resztę, to załatwimy to
następnym razem. Druga część, to wydostanie się z budynku, i to już należy do
ciebie. Muszę mieć jego plany i pogadać z kimś, kto dobrze się tam orientuje.
Najlepiej z dozorcą. Możesz to załatwić?
- Natychmiast!
Bez wątpienia była to dziewczyna, na której można było polegać.
Kiedy byliśmy już gotowi, od świtu dzieliły nas dwie godziny. W końcu udało mi się
złapać roztrzęsionego dozorcę, który wskazał możliwości wejścia. Inaczej byłaby to

56/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

ciężka sprawa. Dla grupy biorącej udział w akcji, przy całkowitym braku ciężkiego
sprzętu, budynek jawił się jako twierdza.
Dozorca wodził tymczasem trzęsącym się paluchem po planie.
- Tunel, którym biegną przewody, panie, przechodzi ulicę i dochodzi do drugiego
poziomu piwnic, panie, do numeru siedemnastego, panie. Duży tunel, panie.
- Na pewno jest „zapluskwiony" - skrzywiłem się. - Ale przy dobrej organizacji pracy
nie powinno być większego kłopotu. Proszę notować, drogie panie, bo nie będzie
czasu na dalsze tłumaczenia. Otóż ja...
Zanim zapięto wszystko na ostatni guzik, do świtu pozostało dwadzieścia minut.
Jednostki były na stanowiskach, a ja zamówiłem rozmowę z Krajem. Zanim zdążył
się odezwać, warknąłem:
- Chcę natychmiast zobaczyć Angelinę i porozmawiać z nią.
Nawet się nie sprzeciwił. Na ekranie pojawiła się Angelina z obrożą i kablem
znikającym poza obrazem.
- Nic ci nie jest?
- Czuję się wybornie, o ile można tak powiedzieć, kiedy przebywa się w jednym
pokoju z tą kreaturą.
- Nie zrobili ci krzywdy?
- Na razie nie. Tylko przyczepili mnie do sufitu, żebym nie uciekła. Ale możesz sobie
wyobrazić, jakie pogróżki wymyślał tu ten obleśny facet przez cały czas. Gdybym
miała taki umysł, jak on, dawno popełniłabym samobójstwo… - w tym momencie
twarz Angeliny stężała. Kraj poczęstował ją małą dawka prądów.
Wiedziałem już, że nie będzie drugiego takiego razu i że to jego zabiorę dziś ze
sobą. Na ekranie pojawiła się jego gęba.
- Przyjdziesz teraz do mnie, DiGriz, i poddasz się. Zostało ci niewiele czasu, a wiesz,
co stanie się twojej żonie, jeśli odmówisz. Jeśli zaś się poddasz, wypuszczę ją.
- A niby jak to sprawdzę?
- Nie sprawdzisz, ale nie masz wyboru.
- Przygotuj śniadanie, zaraz tam będę. - Zanim odłożyłem słuchawkę i wyłączyłem
wizję, usłyszałem jeszcze krzyk Angeliny:
- Nie! Nie poddawaj się!
- Czy rzeczy już wyschły? - spytałem Taze, ściągając koszulę.
- Prawie. - Razem z paroma dziewczynami suszyła nad dmuchawami cliaandzki
mundur, który wydał mi się najbardziej odpowiedni na tę okazję. - Już prawie suchy,
ale nie możemy dłużej czekać.
Niektóre miejsca były jeszcze wilgotne, ale nie miało to większego znaczenia. Na
dole czekała na nas motorówka z zapuszczonym silnikiem. Na brzegu stał wóz z
doktorem Muftakiem na tylnym siedzeniu. Na kolanach trzymał małą walizeczkę i
pomrukiwał do siebie z niezadowoleniem.
- To mi się naprawdę nie podoba. To pogwałcenie etyki lekarskiej!
- Wojna jest zawsze pogwałceniem jakiejś etyki. Okropieństwem, przeciwko któremu
należy użyć wszelkiej dostępnej broni. Proszę tylko zrobić to, o co pana prosiłem.
- Pewnie, że zrobię, nie ma o czym gadać, ale można chyba w końcu wygłosić
własne zdanie na temat tego, co się robi.
- Niech pan sobie wygłasza na zdrowie. Proszę tylko jednocześnie naładować
strzykawkę.
Zaparkowaliśmy w ciemnej uliczce. Mój cel był tuż za rogiem.
- Katalizator - powiedziałem. - Pod pachę, żeby nie było śladów.

57/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Podniosłem ręce i poczułem, jak wlewają się we mnie ciepłe płyny z izolowanego
zbiornika. Wylazłem z wozu i wsunąłem rękę przez okno. Poczułem ukłucie i wóz
ruszył. Skręciłem za róg. Zostało mi niewiele czasu.
Przy wyjściu czekał komitet powitalny w składzie jeden plus pięciu. Byli bardzo pewni
siebie. Jeden założył mi kajdanki i pociągnął za sobą. Przeszliśmy przez mocno
pilnowane korytarze i weszliśmy na schody. Potknąłem się i zacząłem uważniej
spoglądać pod nogi. Zastrzyk zaczął działać i wolałem mieć pewność co do
podstawowych rzeczy. W końcu nasza milcząca karawana weszła do jakiegoś
pokoju, w którym mnie rozkuto i natychmiast wzięto pod lufy. Godna podziwu
asekuracja!
- Rozbierać się! - usłyszałem.
Znowu stary znajomy - fluoroskop, potem sondy. Te typy za każdym razem
postępowały tak samo. Rutyniarze! Pozwoliłem im zrobić ze sobą wszystko, na co
mieli ochotę. Nic nie znaleźli, bo niczego znaleźć nie mogli. A dokładniej mówiąc,
tego jednego nie byli w stanie znaleźć. W głowie miałem lekką mgiełkę i chciałem,
żeby przestali już grzebać w bzdurach. Działanie zastrzyku wzmagało się, a to, co
zamierzałem zrobić, wymagało całej jego siły - jeśli miało się udać.
- Ubierać się! - Duplikat kombinezonu wylądował na podłodze.
Nieomal odetchnąłem z ulgą, gdy zapięto mi obrożę. Jeden z wartowników odkleił się
od ściany i wziąwszy pudełko, pchnął mnie ku drzwiom. Szedłem ze schyloną głową,
patrząc uważnie pod nogi. Zacząłem liczyć kroki, by zapamiętać odległość od jaskini
Krają. Czekał na mnie za biurkiem z Angeliną siedzącą naprzeciw i, oczywiście,
przyczepioną do sufitu.
- Wszystko w porządku? - zapytałem jeszcze w drzwiach.
- W jak najlepszym. Najzupełniej bez potrzeby się tu fatygowałeś - odparła, a ja
usłyszałem, jak strażnik zamyka za sobą drzwi.
- Oczywiście - zwróciłem się do Krają - wypuścisz ją?
- Oczywiście, że nie. Nic bym na tym nie zyskał.
- Tak też myślałem. Tylko po co traciłeś ślinę, żeby mnie o tym zawiadomić? Mógłbyś
z łaski swojej powiedzieć, jakim to szczęśliwym zbiegiem okoliczności udało wam się
ją złapać?
- To nie był przypadek, DiGriz. W ucieczce pomagały ci dwie kobiety. Otrov przeżył i
zdał nam relację, a w twojej pamięci był dokładny obraz żony. Założyliśmy, że była
jedną z nich. Komputer zidentyfikował ją, ledwie weszła do budynku.
- Byliśmy głupcami, podejmując takie ryzyko - pozornie zwróciłem się do Angeliny, w
rzeczywistości spojrzałem na strażnika.
Właśnie zabierał się do przymocowania mnie do sufitu.
Nie miał prawa tego skończyć, gdyż oboje bylibyśmy wówczas zgubieni. Nie miałem
innego wyboru, jak podciąć mu nogi.
- Powstrzymaj go!
Strażnik wdusił kilka czerwonych guziczków w sobie znanej kombinacji. Nie sprawiło
mi to przyjemności. Przeszywający ból przebiegł przez mięśnie i wywołał silne
mdłości. Narkotyk osłabił wprawdzie sam ból, ale to, co zostało, wystarczyło, by
rzucić mną o ziemię. Oczy zaszły mi mgłą, a zbliżająca się obuta noga nie wróżyła
niczego dobrego. Kopniaka nie poczułem, ale po sekundzie ujrzałem dłoń
wyciągającą się do mojej twarzy. Smagnąłem go po łapie wyciągniętym środkowym
palcem prawej ręki, zdrapując mu skórę na wewnętrznej stronie dłoni. Omal nie
zemdlałem przy tym wysiłku. Wstrząsnął nim dreszcz i, jak na zwolnionym filmie,
runął na mnie, wypuszczając pudełko. Sięgnąłem po nie i wdusiłem znajomy czarny

58/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

guzik. Ból ustąpił. Zatoczyłem się wstając i obróciłem w stronę Krają. Miał refleks,
ścierwo.
W ciągu tych paru sekund, które straciłem na zabawę ze strażnikiem, sytuacja uległa
radykalnej zmianie. Angeliną, wygięta z bólu w pałąk, leżała na biurku Krają, a on w
najlepsze sięgał po broń.
Podciąłem mu nogi, ale miał już gnata w ręku, nic prostszego jak strzelić. Dokładnie
w tym momencie gdzieś w budynku rozległa się eksplozja, od której zadygotały
ściany i zamrugało światło. Tego Kraj się nie spodziewał, ja zaś owszem, i ta
sekunda wystarczyła, by wykopać mu spluwę z ręki. Strzelił, ale pocisk poszedł
bokiem, a potem Kraj nie był już w stanie nic zrobić. Poza odegraniem roli worka
treningowego, kiedy to z autentyczną przyjemnością trzasnąłem jego głową o
metalowy blat, ustawiłem go pionowo i zaaplikowałem małą seryjkę w nerki, splot
słoneczny, krocze (w zmiennej sekwencji), spotkało go coś jeszcze. Gdy runął na
podłogę, jego twarz znalazła się w miłym sąsiedztwie mojej nogi, a ja nie widziałem
żadnego powodu, żeby nie doprowadzić do ich spotkania. Do dziś żałuję, że nie
miałem wtedy butów.
Potem schyliłem się błyskawicznie i tym samym palcem, co strażnika, udrapnąłem go
w szyję. Całość trwała siedem sekund. Wyprostowałem się, analizując sytuację i
jednocześnie ruszając na pomoc Angelinie.
Najprawdopodobniej zaatakowała go w tym samym momencie, w którym ja zająłem
się strażnikiem. Uwiesiwszy się kabla, podciągnęła nogi i całą swą siłę włożyła w to
jedno kopnięcie, które powinno wysłać go na lepszy ze światów. Miał skurwiel
szczęście - zamiast przetrącić mu kark, złamała mu tylko lewą łapę (minimalnie się
przesunął i to go uratowało). Zanim sięgnął po broń, zemścił się na Angelinie, ale ta
chwila sadyzmu miała kosztować go życie.
Wlazłem na biurko i zamiast tracić czas na szukanie właściwego przycisku, po prostu
przeciąłem kabel. Angelina przestała się wić w konwulsjach i otworzyła oczy. Ja
tymczasem przeorałem szuflady, poszukując jednego drobiazgu.
- Kochanie, jesteś geniuszem - mruknęła słabym głosem, a ja pochyliłem się nad nią
ze znalezionym wreszcie kluczykiem i otworzyłem jej obrożę. - Jak ci się to udało?
- Jestem bardziej przewidujący i biję ich siłą wyobraźni. To wszystko. Przepatrzyli
moje ubranie w poszukiwaniu broni, ale nie przyszło im do głowy, że może nią być
samo ubranie. Było nasączone tanturaliną. Od reakcji powstrzymywała ją ciepłota
mego ciała. Kiedy zmusili mnie, bym się rozebrał - a byłem pewien, że to zrobią -
płyn zaczął się ochładzać, a gdy osiągnął krytyczną tem...
- Nastąpiło wielkie bum! - dokończyła Angelina i objęła mnie. Na szczęście
przypomniałem sobie, gdzie jesteśmy i skończyło się na pocałunku. Potem Angelina
drżącymi rękoma odpięła moją obrożę.
- Przypuszczam, że coś równie chytrego zabiło tych tu?
- Jeszcze nie umarli, choć przypuszczam, że Kraj nie czuje się zbyt dobrze. Trochę
go, zdaje się, uszkodziliśmy. Śpią. Opiłowałem sobie paznokieć na ostro i pokryłem
go warstewką kalamitu.
- Oczywiście! Musieliby zrobić ci analizę widmową, żeby to wykryć, a zadrapany tym
świństwem facet kładzie się grzecznie i śpi. Co dalej?
- Telefon na wypadek, gdyby eksplozja nie została usłyszana na zewnątrz. Jeśli ta
podejrzliwa banda założyła u szefa podsłuch w telefonie... - W tym momencie zgasły
wszystkie światła - Angelina! Jestem naćpany narkotykami! I to po czubek głowy!
Dzięki temu mogłem wytrzymać kurację zaaplikowaną mi przez strażnika, ale to
znaczy, że jestem niewrażliwy na dotyk. Musisz mi pomóc w tej ciemności, bo ja tylko
słyszę.

59/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Jak?
- Znajdź to ścierwo, jest za biurkiem, i przyciągnij do mnie. Zabieramy go na spacer.
Zrobiła to, a z odgłosów sądząc, nie była to pomoc samarytańska. Pomogła mi
jeszcze wziąć go na plecy.
- Teraz musisz mnie poprowadzić. Po wyjściu stąd na drugą stronę hallu, potem w
lewo i ze czterdzieści pięć jardów prosto, do schodów. Potem w dół, do końca.
Wzięła mnie za rękę i ruszyliśmy. Omal nie wyłożyłem się na strażnika. W hallu było
łatwiej, bo mogłem opierać się o ścianę. Właśnie zaczęliśmy gratulować sobie
sukcesu, gdy światła zamrugały nieśmiało i wreszcie rozjarzyły się mgliście. Jakim
cudem nikt z dobrego tuzina ludzi na korytarzu nas nie zauważył, nie mam pojęcia.
Wiem tylko, że tak właśnie było. Ruszyliśmy z kopyta do schodów, ale ta sprzyjająca
sytuacja nie mogła trwać wiecznie.
Zamigotały właśnie światełka alarmu, a nadchodzący z naprzeciwka miał dość czasu,
by zrozumieć, co właściwie widzi, i dojść do jedynie słusznych wniosków. Zaczął
grzebać przy pasie, wrzeszcząc, żebyśmy stanęli. Angelina była, jak zwykle,
przewidująca. Zabrała spluwę Krają i teraz zrobiła z niej użytek. Gościa rozerwało, a
my bez przeszkód dotarliśmy do schodów. Światła zgasły ponownie. Schodzenie
było trudniejsze, niż przypuszczałem, mimo że zaczynało wracać mi czucie. W
pewnym momencie potknąłem się o Angelinę i upuściłem Kraja. Roześmieliśmy się i
poturlaliśmy go na dół. Toczył się z miłym dla ucha dźwiękiem. Nagle z dołu
zabrzmiał głos:
- Czekamy, żeby was zabrać. Stójcie spokojnie!
Gdyby nie to, że głos był bez wątpienia damski i nie przemawiał po cliaandzku,
Angelina zwaliłaby nam na łeb schody. Pistolet Krają miał bowiem eksplodujące
pociski.
Stanęliśmy. Poczułem, że ktoś nakłada mi ciężkie gogle i znów wrócił mi wzrok. Tyle
tylko, że widziałem teraz w podczerwieni. Na dole znaleźliśmy się błyskawicznie.
Czekała tam na nas Taze.
- Rozesłałam ludzi na wszystkie klatki schodowe, właśnie wracają.
Ktoś wziął ode mnie Kraja, ktoś inny pomagał mi iść, bo zaczynały mi się już trząść
nogi, dygotały zmęczone mięśnie.
- Prosto - rozkazała Taze. - Przy wylocie tunelu czekają samochody.

19
Całe ciało było bólem. Nie takim, który nie daje się wytrzymać, ale i tak
wystarczająco uprzykrzało mi to życie. Trochę czasu zajęło mi przyjście do siebie,
gdy stwierdziłem, że już nie śpię. Obok mnie znajdowała się Angelina - wcielenie
doskonałej żony i opiekuńczości, a pokój hotelowy był bardziej niż znajomy: znów
byliśmy na wysepce.
- Mieliśmy jakieś straty? - spytałem. Chciałem zapytać o to już wcześniej, lecz jakoś
wyleciało mi z głowy.
- Nie ma w ogóle o czym mówić. Parę rannych, i to lekko. Wszystko poszło zgodnie z
planem. Zaraz po eksplozji dziewczyny zrobiły zwarcie na wszystkich liniach
przesyłowych i łączach telefonicznych. Bajzel był pierwszej wody. Potem przeszły
przez tunel i zniszczyły generator awaryjny. Resztę sam widziałeś, bo byłeś na tyle
uprzejmy, że zemdlałeś dopiero przy samochodzie.
- Zrobiłbym to z dużą przyjemnością wcześniej, ale nie dawała mi spokoju myśl, że
amazonki Taze będą wlec mnie przez tę rurę. Zdaje mi się, że one nadal nie są
dobrego zdania o mężczyznach. Nie słyszałem, żeby w dowód uznania planowały
mianować mnie honorową siostrą.

60/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Radziłabym ci, tak z dobrego serca, żeby to było wszystko, co z tobą zrobią. A teraz
do dzieła, kochanie. Dzwonił Muftak z nowiną, że doprowadził Krają do stanu
użyteczności psychicznej. Bo fizycznie twoje rękoczyny doprowadziły go do gipsu.
- No to chodźmy. Nie mogę doczekać się rozmowy. Poczekaj, coś mi się
przypomniało. Co zrobimy, jeśli zjawią się tu bez zaproszenia jego kumple? Jest go
gdzie schować?
- Jest. Leży martwym bykiem i prawie przez cały czas jest nieprzytomny. Wpakuje się
go do lodówki. Niezły pomysł, szczególnie gdybyśmy tak zapomnieli go wyjąć.
Rozmawiając dotarliśmy do laboratorium.
- To potem. Najpierw obowiązki, potem przyjemność - powiedziałem. - Najpierw
trzeba wyciągnąć od naszego obcego trochę informacji.
- Nie jest żadnym obcym - sprzeciwił się doktor, słysząc nas w drzwiach. - Stawiam
za to moją reputację.
- Niech się pan nie rzuca, doktorku, bo ją pan straci. O ile w ogóle jest coś do
stracenia.
- Nie pozwolę, by obrażali mnie profani! - zerwał się z wściekłością, wyciągnąwszy
swą osobę w gniewie tak, że niemal sięgnął mi głową do ramienia. - Przywykłem do
zniewag ze strony kobiet, ale nie zniosę, żeby obrażało mnie takie coś, co dopiero
leczyłem z obsesji pluszowych niedźwiadków. I to ma być wdzięczność! Słuchaj pan,
nawet na tym zadupiu, gdzieś się pan ulągł, wiedzieli chyba, że jeśli komórki jakiejś
istoty są komórkami ludzkimi, to istota jest człowiekiem. To normalny homo sapiens!
- A niska temperatura ciała, brak emocji i tak dalej?
- Mieści się w obrębie tolerancji. Człowiek to bydlę zdolne do adaptacji. W literaturze
znajdzie pan bardziej egzotyczne przypadki niż to indywiduum.
- A zatem nie może też być cyborgiem? - spytała niewinnie Angelina, otwierając
szeroko oczy.
Ręce mi opadły. Nie miałem nawet siły, aby dać jej kuksańca. Moje teorie były tu
wyraźnie dyskryminowane.
- Co mu pan zrobił, żeby zaczął gadać? - przeszedłem do konkretów.
- Dobre pytanie! - Muftak podrapał się po brodzie i skupił tak, jak zwykle skupia się
fachowiec, gdy ma wyjaśnić coś idiocie, który pojęcia nie ma o wiedzy tajemnej, czyli
- chciałem powiedzieć - medycznej. - Ponieważ z tego, co wiem, był on
odpowiedzialny za manipulacje na pańskim mózgu i brał udział w przygotowywaniu
inwazji mojej planety, nie poczuwałem się wobec niego do obowiązków, jakie
moralność dyktuje lekarzowi wobec pacjenta. A zatem - skoncentrowałem się na
jednej sprawie i to dla naszego, a nie jego, dobra. Pomocą był fakt, że gdy go
przywieziono, był nieprzytomny. Lecz nie było to łatwe. Wprowadziłem do jego
umysłu fałszywe wspomnienia, założyłem blokady pamięciowe i spowodowałem
regres w polach emocji i postawy, a ponadto zrobiłem jeszcze kilka rzeczy, których
wstydzić się będę do śmierci.
Doktorek wyglądał, jakby za chwilę miał się rozpłakać, toteż poklepałem go
przyjacielsko po ramieniu.
- Jest pan żołnierzem, doktorze, i robi pan to, co jest potrzebne do zwycięstwa.
Głęboko poważamy pana za to, czego pan dokonał - powiedziałem.
- No cóż. Ja wręcz przeciwnie, ale tym się będę martwił później. Za kilka minut
wprowadzę go w trans, wam będzie się wydawało, że jest przytomny, lecz tak
naprawdę to nie będzie świadom, co dzieje się wokół. Jego emocje znajdą się na
poziomie rozwojowym czteroletniego dziecka, które potrzebuje pomocy. Pamiętajcie
o tym. Nie zmuszajcie go zbyt nachalnie do odpowiedzi i nie zachowujcie się wrogo.
On chce wam pomóc i zrobi, ile tylko będzie mógł, ale dostęp do informacji nie

61/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

będzie dla niego rzeczą prostą. Bądźcie dla niego mili, a jeśli nie zrozumie pytania, to
sformułujcie je na nowo. I nie ponaglajcie go za bardzo. Jesteście gotowi?
- Chyba tak - odpowiedziałem, choć myśl o Kraju jako o chętnym do współpracy
czterolatku nie bardzo chciała mi się pomieścić w głowie.
Ruszyliśmy za nim do salki szpitalnej. Muftak tak ustawił lampę, by Kraj był w pełni
widoczny, a my pogrążeni w mroku. Wyjął strzykawkę i zrobił z niej użytek, aplikując
coś leżącej postaci. Oczy Krają były zamknięte, a lewa ręka w gipsie. Łeb miał
obwiązany bandażami, spod których wychodził pęk przewodów podłączonych do
stojących obok łóżka urządzeń.
- Kraj, obudź się. Powieki uniosły się wolno.
Jego twarz wyrażała spokój, a w kącikach ust czaił się cień uśmiechu.
- Jak się nazywasz? - spytał doktor.
- Kraj - odpowiedział miękkim, przypominającym chłopięcy głosem, i to bez żadnego
oporu.
- Skąd pochodzisz?
Zmarszczył brwi i zerkając na mnie, wydał z siebie jakieś niezrozumiałe dźwięki.
Angelina pogłaskała go uspokajająco, dodając przyjacielskim tonem:
- Nie denerwuj się, nie trzeba się spieszyć. Przyleciałeś tu z Cliaandu, prawda?
- To prawda - skinął głową i uśmiechnął się.
- Czy urodziłeś się na Cliaandzie?
- Nie... chyba nie. Mieszkam tam od dawna, ale nie tam się urodziłem. Urodziłem się
u siebie.
- U siebie - to inny świat, inna planeta?
- Tak.
- Czy mógłbyś mi opowiedzieć, jaka ona jest?
- Zimna, zawsze jest tam zimno, nic nie rośnie, nic nie jest zielone. Trzeba ją polubić,
a ja jej nie lubiłem. Istnieją ciepłe światy i wielu z nas do nich wyrusza. Ale nie ma
nas dużo, rzadko się widujemy i chyba się nie lubimy. Nikt nie lubi śniegu, lodu,
zimna. Wszystko co żyje, żyje w oceanach, czasami łowimy ryby, ale rzadko. Są
cieplejsze światy.
- Na przykład Cliaand? - podpowiedziała Angelina.
- Na przykład Cliaand. Ciepło jest przez cały czas, nawet gorąco, ale mnie to nie
przeszkadza. Dziwne, gdy widzi się inne życie, stworzenia na lądzie, zieleń... Dużo
zieleni.
- Jak się nazywa twoja zimna planeta, twój śnieżny świat? - szepnąłem.
- Nazywa się... nazywa się... - nagle zaczął się szamotać z wytrzeszczonymi oczami,
po czym jego plecy wygięły się w łuk, nastąpił ostatni spazm i ciało znieruchomiało
na łóżku.
- Nie żyje - oznajmił Muftak spoglądając na przyrządy.
- Szkoda - skwitowała to Angelina. - Trzeba się zastanowić, jak zdobyć następnego
klienta dla doktora. Teraz, gdy już wiemy, czego należy unikać, postaramy się, aby
wytrzymał dłużej.
Muftakiem zatrzęsło.
- Nie mógłbym, nie mógłbym zrobić tego jeszcze raz. Zabiliśmy go, ja go zabiłem.
Wszczepiono mu rozkaz, żeby się zabił, nie podając za żadną cenę położenia i
nazwy planety. Już nigdy więcej!
- Wychowano nas trochę inaczej - odezwała się spokojnie i bez emocji Angelina. -
Gdyby nie był tu potrzebny, zabiłabym go w jego własnym biurze. Naprawdę jest mi
obojętne, jak zginął. Wie pan, kim był i co zrobił.
Nie wtrącałem się, bo, według mnie, oboje mieli rację.

62/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Niech się pan prześpi, doktorze. Trzydzieści sześć godzin na nogach nie wpływa
dodatnio na samopoczucie.
Wziąłem Angelinę za rękę i wyprowadziłem, oddalając się od tego małego, smutnego
człowieczka wpatrującego się niewidzącymi oczyma w podłogę.
- Żal ci tej kreatury? - spytała Angelina, posyłając w moją stroną swoje
niezadowoloną minę numer dwa. Znaczyła ona mniej więcej: „Nie szukam kłopotów,
ale jeśli ty ich szukasz, to znajdziesz je z łatwością".
- Co? Żal mi tylko tego, że tak mało się dowiedzieliśmy.
- Następny powie więcej. Przynajmniej wiemy, że twój pomysł miał sens. Być może
nie należy ich nazywać obcymi, ale na pewno na Cliaandzie są intruzami. Gdyby
udało się ich wyeliminować, byłby spokój z inwazjami.
Zrobiliśmy sobie przerwę na posiłek (siedem dań, nie licząc przystawek), a gdy
uporałem się ze wszystkim (Angelina tylko trochę poskubała) i łyknąłem piwa,
wówczas stwierdziłem:
- Myślałem, i wiesz...
- Żartujesz? Obserwując cię można było raczej dojść do wniosku, że żresz jak świnia,
która wsadziła oba kopyta w koryto.
- Daj spokój temu sielankowemu poczuciu humoru. Jak w nocy ciężko się pracowało,
to w dzień należy się dobrze najeść. Mamy ważniejszy problem. Założę się, że
gdybyśmy wyeliminowali szarych, Cliaandczycy straciliby swój płomienny zapał do
inwazji.
- Nic tudnego. Wystarczy seria zorganizowanych zamachów. Nie może ich być wielu.
Kraj sam to powiedział. Z przyjemnością biorę to na siebie.
- O nie. Żadne takie. Nie pozwolę, by moja żona wynajmowała się jako płatny
morderca. A poza tym - to nie takie proste. Oni mają dobrze rozwinięty instynkt
samozachowawczy i umieją sobie radzić. A poza tym jeszcze - nie lubię rzeźnictwa.
- Dobra, chodząca doskonałości moralna. Co jeszcze możemy zrobić? Rewolty w
podbitych światach?
- Blisko, ale to nie to. Jeśli Burada może tu służyć za przykład, to przypomnij sobie,
co powiedziała Taze. Wszelki opór zamiera, a powodem jest szybkość reakcji sił
cliaandzkich. Jeśli zginie jeden z nich, zabija dwudziestu Buradyjczyków. Ci tu, po
wielu pokoleniach pokoju, nie są psychicznie przygotowani do totalnej partyzantki.
Zresztą, to nic nie da. Cała gospodarka Cliaandu nastawiona jest na prowadzenie
wojen. To jest jak jakaś obłąkana mutacja, która musi rozrastać się, aby żyć. Sądzę,
że sami nie byliby w stanie zbudować swojej floty. Muszą być w tym uzależnieni od
podbitych światów.
- Chciałabym, żeby tak było. Ale ich inwazje to obłąkany sposób życia. Gdyby byli jak
jakaś mała zielona roślinka. Moglibyśmy wtedy wyrwać ją z korzeniami i odrywać
listek po listku...
- Cicho! - rozkazałem. - Coś mi świta!
Zacząłem kroczyć po pokoju. Dodałem dwa do dwóch i otrzymałem cztery, potem
dodałem jeszcze cztery i otrzymałem osiem. Następnie dokonałem całego szeregu
bardziej skomplikowanych obliczeń matematycznych i przeszedłem parę ciągów
logicznych. Wynik był jasny i olśniewająco prosty. Opadłem na krzesło i uniosłem
szklankę.
- Jestem geniuszem! - stwierdziłem skromnie.
- Dlatego za ciebie wyszłam. Z wyglądu jesteś raczej mało pociągający.
- Już niedługo będziesz musiała przeprosić mnie za zniewagę, kobieto. A tymczasem
stuknijmy się za zwycięstwo i mój PLAN.
Stuknęliśmy się.

63/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Co to za plan?
- Nie mogę ci jeszcze powiedzieć. Po pierwsze, wyśmiałabyś mnie. Po drugie, nie
jest jeszcze dopracowany w szczegółach. Ale pierwszy krok jest już oczywisty i za to
zabieram się od razu albo za chwilę. Jak sadzisz, czy szarzy ogłosili komunikat o
zniknięciu Kraja?
- Wątpię. Nic takiego nie padło, przynajmniej na częstotliwości dowództwa. Mamy ich
na podsłuchu przez dwadzieścia cztery godziny na dobę.
- Też tak myślę. Dodając do tego przesadną powściągliwość i egocentryzm, stawiam
na to, że do tej pory nie opublikowano żadnego oświadczenia o zniknięciu Kraja.
- No i co z tego?
- Będę robił na jego konto. Mam do załatwienia parę spraw.
- Idiota!

20
Potrzebny mi był cliaandzki środek transportu. A zatem wziąłem go sobie. Ponieważ
charakteryzacja nie była dobra (za bardzo różniliśmy się w budowie ciała),
postanowiłem działać po zmroku. W mundurze Kraja, z moją walizeczką, wkroczyłem
z Hamalem do budynku szarych. Hamal był członkiem rezerwowych oddziałów
policji. Wolałbym co prawda Taze lub jedną z jej amazonek, ale potrzebowałem
chłopa; Hamal nie wyglądał na zbyt pewnego siebie, lecz musiał mi wystarczyć.
- Rozumiesz, co masz robić? - upewniłem się po raz ostatni, wpychając go do niszy
w pobliżu parkingu Octagonu.
- Rozumiem, proszę pana, oczywiście, że rozumiem. Wyjąłem dwie kapsułki z
kieszeni i podałem mu.
- Masz, przeżuj i połknij. To powinno podnieść twoje morale. Mam cichą nadzieję, że
nie na tyle, żebyś odstawił trepaka na środku ulicy.
- Nie...
- Właśnie że tak. Bierz!
Wziął. Nie miał innego wyjścia. Poczekaliśmy w cieniu, aż podjedzie samochód
osobowy. Wyrzucił z siebie dwóch oficerów i zawrócił w naszym kierunku.
Wyskoczyłem na ulicę i zamachałem rękami. Kierowca zahamował z przeraźliwym
piskiem opon i błyskiem strachu w oczach. Niemniej zatrzymał się, niemal dotykając
mnie przednim zderzakiem.
- Zawsze tak prowadzicie?
- Nie, panie, to tylko...
- Zostawcie swoje wykręty dla siebie. Mnie to nie obchodzi. - Wpakowałem się na
fotel obok niego. - Dalej, ruszajcie, powiem wam, gdzie jechać.
- Ale ten samochód... To znaczy...
Wystarczyło jedno spojrzenie Kraja, żeby zamarł jak wiosenny kwiatek w środku
zimy. Ruszył, aż powietrze zaświszczało. Ledwo skręcił za róg, dałem mu do
powąchania kapsułkę z usypłaczem i zawróciłem z powrotem tam, gdzie czekał
Hamal. Włamaliśmy się do sklepu, przenieśliśmy doń kierowcę i dokonaliśmy małej
zamiany uniformów. Mój pomagier awansował na regularnego kierowcę cliaandzkiej
armii.
- Umiesz toto prowadzić? Ślicznie. Teraz do portu kosmicznego. Tylko zwolnij przy
bramie. Postaraj się wyglądać na nieco mniej przerażonego, niż jesteś. Bądź
mężczyzną!
- Jestem! - jęknął. - Ale to robota dla kobiety. Nie wiem, jak mogłem dać się w to
wrobić.
- Zamknij się! Weź sobie jeszcze parę kapsułek.

64/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Bardziej martwiłem się o kierowcę, niż o kogokolwiek z komitetu powitalnego.
Zawsze schodzili Krajowi z drogi.
Może to wyjaśni przerażenie mojego kierowcy? Westchnąłem. Byliśmy już przed
wartownią. Wyprężony na baczność pododdział z sierżantem na czele prezentował
broń. Sierżant próbował coś powiedzieć, ale go uprzedziłem:
- Nie podchodźcie do telefonu, chcę sprawdzić parę rzeczy, lecz lepiej, żeby nikogo o
tym nie uprzedzono. Jasne?
I już przemykałem obok nich z dużą szybkością. Chyba jednak usłyszeli, żaden
bowiem nawet nie drgnął. Byliśmy już w porcie.
- Nie mogę - jęknął Hamal. - Mam tego dość, wracam do domu. Nie nadaję się do
policji. To wszystko wina mojej matki, zawsze chciała mieć córkę i zrobiła ze mnie
dziewczynkę...
Był na najlepszej drodze, by zawrócić. Zakląłem i dałem mu w łeb, przejmując
jednocześnie kierownicę. Zakręciłem pod jeden z hangarów i zgasiłem silnik.
Poczęstowałem Hamala usypiaczem i owinąłem w koce na tylnym siedzeniu. W
zasadzie to powinienem go utrupić i zostawić truchło gdzieś w krzakach, ale nie
miałem serca - ostatecznie, czy to jego wina, że urodził się mężczyzną?
Podjechałem na pas i zatrzymałem się koło transportowca, tuż przy warcie. Przyszła
pora na drugi krok.
- Wiecie, kim jestem? - spytałem stojącego przy rampie oficera zimnym i pustym
głosem.
- Tak jest! - Wyprężył się.
- Dobrze. Wezwijcie głównego inżyniera na pokład.
- Nie ma go na pokładzie, panie.
- Możecie mu powiedzieć, jak wróci, że sobie to zapamiętam. Wezwijcie jego
zastępcę. - Minąłem go, gdy podskoczył do telefonu.
Udałem się na pokład A. Czekał tam już jakiś mechanik w zatłuszczonym
kombinezonie, nerwowo wycierając ręce w równie brudną szmatę.
- Przepraszam, ale właśnie rozmontowujemy generator... - słowa uwięzły mu w
gardle pod moim przeciągłym spojrzeniem.
- Wiem, że macie kłopoty. Dlatego tu jestem. Zaprowadźcie do siłowni.
Ruszył bez słowa. Pójdzie łatwiej, niż myślałem. Kiedy weszliśmy, z wnętrzności
rozbebeszonego generatora wyjrzały trzy pobladłe gęby.
- Każcie im się stąd wynosić. - Nie musiałem nawet powtarzać. Wymiotło ich jak przy
zarazie.
Zajrzałem do środka i pokiwałem głową z mądrą miną, potem obszedłem
pomieszczenie pukając we wskaźniki i generalnie udając inteligenta. Doszedłszy do
generatora podprzestrzeni, zwróciłem się do postępującego za mną inżyniera:
- Dlaczego ciągle używacie tego modelu? Nie spotkałem inżyniera, który byłby
zadowolony z posiadanego sprzętu. Ten nie był wyjątkiem.
- Wiemy, że to stary model, ale nie dostaliśmy na czas nowego.
- Przynieście jego schemat.
Ledwo się odwrócił, ścisnąłem rączkę mojej walizki i na dłoń wypadła mi mała
bombka. Nastawiłem zapalnik na czterdzieści minut opóźnienia i wepchnąłem pod
obudowę generatora. Kiedy wrócił ze schematem, zajęty byłem już następnymi
urządzeniami. Przekartkowałem podaną mi książeczkę, chrząknąłem raz i drugi,
sprawdziłem numery fabryczne - co wyraźnie go ucieszyło i oddałem mu papiery.
Było mi wstyd, że wszystko okazało się takie proste.
- Dopilnujcie, żeby to było szybko naprawione - rzuciłem wychodząc. W odpowiedzi
otrzymałem gorące zapewnienie, że zrobi, co tylko będzie mógł.

65/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Powtórzyłem ten numer jeszcze siedem razy i podjechałem do ósmego delikwenta,
gdy zdałem sobie sprawę, że skądś go znam. Po schodni złaził właśnie Otrov. Stanął
twarzą w twarz ze mną. Obaj doznaliśmy podobnego szoku. Tyle że on to okazał:
wybałuszył oczy i zamarł jak piorunem rażony. Zbyt długo byliśmy razem, abym miał
pewność, że jego nabiorę równie łatwo, jak całą resztę.
- No i czego tak stoicie? - szepnąłem w końcu, kiedy nie zdradzał żadnych oznak
ożywienia.
- Przepraszam, ale nie spodziewałem się pana w tym miejscu - wykrztusił w końcu. -
Pański głos... czy coś się stało...
Wiedziałem, że głosu nie podrobię, nie wobec człowieka, który niedawno jeszcze ze
mną rozmawiał. Ale wiedziałem też, że wszystkie szepty są do siebie podobne. Nie
podzieliłem się, rzecz jasna, tą wiedzą z Otrovem.
- Byłem ranny - wychrypiałem. - W końcu to wojna i niektórzy z nas walczą.
Miałem tego dość, toteż minąłem go, ale zawołał jeszcze za mną, natręt jeden.
Obróciłem się z wyrazem zniecierpliwienia na twarzy.
- Przepraszam, ale czy wie pan coś o miejscu pobytu Hulji?
- On się tak nie nazywa. To szpieg. Chyba nie macie ochoty przyjaźnić się ze
szpiegiem? Otrov zbladł, ale nie ustąpił.
- Oczywiście, że nie, ale kiedyś byliśmy przyjaciółmi. Tylko tak zapytałem.
- Zadawanie pytań to moja specjalność. Żegnam, pilocie! - wypowiedziawszy te
godne Krają słowa, ruszyłem do wnętrza.
Otrov zadziwił mnie. Gdzieś w tym zapijaczonym wnętrzu kołatały jednak jakieś
ludzkie uczucia.
Reszta poszła równie gładko, jak dotąd. Znajdowałem się właśnie w siłowni numer
dziewięć, gdy usłyszałem pierwszy wybuch. Odezwały się syreny.
- Co to? - spytałem podstarzałego inżyniera.
- Nie wiem.
- No to się dowiedzcie! - nagle zaczęło mi się spieszyć.
Ledwo wyszedł, wsunąłem podarek pod generator (tym razem z trzyminutowym
opóźnieniem) i podążyłem za nim.
- No i co?
- Eksplozja na jednym ze statków, w maszynowni.
- Gdzie? Muszę to sprawdzić! - ryknąłem i ruszyłem z kopyta.
Zaraz strzeli reszta. Najpierw nastąpi zamieszanie i w tym właśnie czasie muszę się
stąd ulotnić. Z pewnością ktoś sobie szybko uświadomi, że wszystkie eksplozje
nastąpiły mniej więcej w tym samym czasie i w tych samych miejscach, a potem ktoś
połapie się, że we wszystkich tych maszynowniach był uprzednio Kraj. Kraj jest poza
wszelkimi podejrzeniami (przynajmniej na razie), ale tak czy tak będą chcieli z nim
pogadać. A na ten luksus nie mogłem sobie pozwolić. Z maksymalną, ale nie
zwracającą uwagi szybkością podążyłem do wozu. Stało przy nim dwóch żandarmów
trzymających sflaczałego Hamala.
- Czy to pański wóz?
- Oczywiście, a wy co tu robicie?
- Ten człowiek siedział na tylnym siedzeniu i gadał do siebie. Myśleliśmy, że jest
pijany, ale on mówi w jakimś obcym języku, podobnym do gwary tubylców. Pan wie,
kto to jest?
- Nigdy w życiu go nie widziałem! - Była wojna i nie miałem czasu na ratowanie
jednego żołnierza.

66/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

Mój głos musiał dotrzeć do oszołomionego umysłu Hamala. Swoją drogą, gość
mocny był jak byk, skoro po takiej dawce środka usypiającego mógł zrobić jeszcze
cokolwiek sensownego. To znaczy, bezsensownego.
Zawołał do mnie:
- Musi pan coś zrobić! Oni mnie zabiją! Dlaczego mnie pan tu przywiózł?
- Co on mówi? - zainteresował się jeden z policjantów.
- Nie wiem, ale to może być szpieg, który dokonał sabotażu w jednej z maszynowni.
Załadujcie go do tyłu i jedźcie ze mną. Już wiem, jak go nauczyć gadać po ludzku.
Ruszyłem jak na wyścigach, zanim jeszcze zdążyli porządnie się rozsiąść.
Usłyszałem, jak kotłują się na siedzeniu. Jeśli nawet zauważyli rozbebeszone koce,
to nie mieli czasu na reakcję. Za nami gruchnęły cztery dalsze eksplozje, niemal
równoczesne, a ja byłem już przy bramie. I przy oficerze, który wyrósł przed maską,
dając znaki, abym się zatrzymał. Nie miał zamiaru ustąpić, zatem stanąłem.
- Nie może pan wyjechać. Baza została zamknięta! - Jakby na potwierdzenie wagi
tego oświadczenia gruchnęło jeszcze dwa razy (w sumie już siedem - nieźle to
poustawiałem).
- Rozkazy zostawcie dla innych. Mnie one nie dotyczą.
- Polecenia, które otrzymałem, dotyczą każdego, bez wyjątków.
- Wiozę ze sobą więźnia, który jest prawdopodobnie odpowiedzialny za to
zamieszanie, i dwóch strażników. - Znowu coś gruchnęło. - Zabieram go na
przesłuchanie. Pańska gorliwość, kapitanie, jest godna pochwały, ale musicie
wiedzieć, że tutaj ja wydaję rozkazy, a wy tylko wykonujecie.
- Nie może pan wyjechać!
Albo był nieprawdopodobnie tępy, albo dostał specjalne rozkazy dotyczące mojej
skromnej osoby. Nie miałem ochoty wypytywać go w tej materii. Dobyłem pistolet i
wycelowałem w gogusia.
- Odsuńcie się albo was zabiję! - powiedziałem maksymalnie znudzonym i
monotonnym głosem, na jaki mogłem się zdobyć.
Już sięgał po broń, gdy nagle coś do niego dotarło. W jego oczach odbił się paniczny
strach, a on sam wyniósł się co prędzej pod ścianę wartowni i kątem oka
zobaczyłem, jak wybiega stamtąd żołnierz i coś do niego mówi. Nie byłem ciekaw
usłyszeć, co. Ruszyłem pełnym gazem.
Moim policjantom wcale się to nie spodobało. Zaczęli majstrować coś przy swoich
kaburach. Nie miałem wyboru - odwróciłem się i posłałem im dwie kule przez ramię.
W najbliższy zakręt wchodziłem przy akompaniamencie ostatniej, dziewiątej
eksplozji.
W pierwszym zacisznym miejscu pozbyłem się ciał i klucząc po ciemniejszych
zakamarkach (ze śpiącym nareszcie Hamalem na tylnym siedzeniu) skierowałem się
do swoich.

21
- Wyjaśnij mi to, DiGriz, i lepiej, żeby te wyjaśnienia miały sens. - Inskipp był jak
zwykle w swoim czarującym humorze. Warcząc i pomrukując przemierzał w tę i z
powrotem hali kosmodromu.
- Najpierw powiedz mi, jak czują się moi synowie!
- Właśnie! - poparła mnie Angelina. Inskipp wybełkotał coś do siebie, ale musiał stać
się bardziej komunikatywny.
- Wszystko w porządku. Zdrowi. Przybierają na wadze. Wkrótce ich zobaczycie. A
teraz dość tego! Przelatuję Bóg jeden wie ile parseków, żeby nadzorować tę
operację, ponieważ jest ona ponoć na ukończeniu, i cóż widzę na miejscu? Obaj moi

67/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

agenci mieli już dość wszystkiego i opuścili powierzoną im planetę, chociaż rzeczona
planeta ugina się pod ciężarem żelaznej stopy Cliaandu. Proszę mi to wyjaśnić - z
łaski swojej!
- Zwyciężyliśmy!
- Przestań żartować, DiGriz, bo zastrzelę!
- Za wiele zainwestowałeś w moją skórę, żeby mi teraz robić krzywdę. A poza tym,
wiem co mówię. Zwyciężyliśmy, choć na Buradzie nic jeszcze nie wiedzą. Wie tylko
garść wybranych.
- Wygląda na to, że nie zostałem do niej zaliczony!
- Przygotowałem mały pokaz. Angelino, kochanie, czy masz naszą zabawkę?
Angelina podała mi gładkie, czarne pudełko wielkości mojej dłoni. Na każdej ze ścian
znajdowały się małe wypustki, na jednej widniał dodatkowo system soczewek.
Inskipp przyjrzał się temu podejrzliwie.
- Wiesz, co to jest? - spytałem łagodnie.
- Nie, i niezbyt mnie to wzrusza.
- A powinno. To jest nagrobek cliaandzkich inwazji. Powiedz mi, na pokładzie czego
tu przyleciałeś.
- Niszczyciel klasy „Gnasher". Ale jakie to ma znaczenie?
Wziąłem pudełko od Angeliny i wsunąłem w jeden z otworków wyjście kontrolki. Na
klawiaturze wystukałem symbol i cechy niszczyciela klasy „Gnasher". Następnie
ruszyłem ku drzwiom. Angelina zrobiła to samo, złapawszy najpierw opierającego się
Inskippa i pociągnąwszy go za sobą.
- Musimy sobie wyobrazić, że to jest ich kosmodrom, gdzie, jak to normalnie bywa,
śluza powietrzna statku jest otwarta. Znajdujemy się zatem w odległości, powiedzmy,
półtorej mili od statku. Komora otwiera się i operator uruchamia ten drobiazg. Wznosi
się on w powietrze, dolatuje do statku, wpada do komory i... - Odłączyłem pudełko z
programatorem i zagrały małe silniczki odrzutowe. Drobiazg wyrwał do przodu jak
gnany namiętnością koliber. Poleciał gdzie trzeba.
- Za nim! -wrzasnąłem ruszając galopem. Urządzonko skierowało się ku rufie.
Dogoniliśmy je dwa pokłady poniżej wejścia, tuż przed drzwiami do siłowni. Nie była
to przeszkoda, której nie można pokonać, co właśnie maluch udowadniał za pomocą
laserka. Otwór został wycięty i drobiazg zniknął w siłowni. Zajrzeliśmy do środka
dokładnie w momencie, gdy nurkował pod generator, po czym usłyszeliśmy
stukniecie i pojawił się obłoczek czarnego dymu.
- To był akurat ładunek ćwiczebny. W praktyce zastosuje się głowicę bojową zdolną
zniszczyć ten generator, lecz nie czyniącą większych szkód. Humanitarna broń.
- Oszalałeś!
- Jak pójdziemy na drinka, to opowiem, co będzie dalej.
Gdy stało się to, co stać się musiało, i ochłodziłem nieco gardło, wyjaśniłem mu
genialną prostotę mojego pomysłu.
- Osobiście zlikwidowałem dziewięć takich generatorów, żeby przekonać się, czy nie
będzie dodatkowych komplikacji. Nie było. Ich statki są tak samo skonstruowane, jak
inne, różnią się jedynie jeszcze większym stopniem ujednolicenia w obrębie armady.
Ten drobiazg został zaprojektowany specjalnie do tej roboty. Operator uruchamia go,
programuje i wypuszcza. Start odbywa się w chwili otwarcia śluzy. Resztę już
widziałeś. Ma bank pamięci wystarczający do znalezienia drogi we wnętrzu i
rozpoznania tego właśnie generatora. A jak go odnajdzie, to bum, i koniec
cliaandzkich inwazji.
- Koniec jednego generatora - poprawił z szyderstwem w głosie. - Zamawiają
następny i po krzyku.

68/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- To nie takie proste. Te generatory są bardziej złożone, niż ci się wydaje. Ich
budową zajmuje się niewiele firm, większość światów woli je kupować, niż bawić się
w ich wytwarzanie. Jestem pewien, że Cliaand ma przynajmniej jedną fabrykę, ale
można ją zlokalizować i zetrzeć z powierzchni ziemi.
- No to dostaną je z magazynów.
- Też prawda, ale nie będą ich stamtąd dostawać w nieskończoność. Nie jest
problemem umieścić ludzi na każdej z podbitych planet z jednym tylko zadaniem:
niszczenia generatora na każdym cliaandzkim statku, jaki się zjawi. Nie kupią ich od
nikogo, jeśli ogłosi się embargo, łatwe dla nas do wyegzekwowania. I to będzie
koniec imperium.
- Jakim cudem?
- Pomyśl trochę, człowieku. Mózg ci się chyba do końca nie zlasował? Oni muszą
rozszerzać imperium, bo na Cliaandzie nie ma nic - ani surowców, ani prawdziwego
przemysłu i w ogóle nic, żeby mogli wyżyć o własnych siłach, o podbojach już nie
wspominając. Wyobraź sobie sytuację po zniszczeniu generatorów - mają u siebie
zakład do ich wytwarzania, a na podbitych planetach mają surowce. I co z tego, jeśli
nie mogą ich przetransportować? Ekspansja stanie, liczba statków zmaleje, zaczną
się wycofywać. Z początku wolno, ale skończy się to z powrotem na Cliaandzie. Bez
możliwości korzystania z handlu daję im najwyżej rok. A handel można spokojnie
ukrócić, nieprawdaż, Inskipp?
- Od samego początku uważałem, mój drogi chłopcze, że ci się to uda!

22
Staliśmy w wewnętrznej śluzie, gdy przybiegł oficer i wręczył mi telegram. Angelina
obrzuciła go smutnym wzrokiem.
- Jeśli to od Inskippa, to zniszcz go. Jeśli ten śmierdziel odwołuje nasze pierwsze
wspólne wakacje...
- Nie denerwuj się - powiedziałem, przebiegając tekst wzrokiem. Nasze wakacje są
niezagrożone. To od Taze...
- Jeśli ten kociak poluje na ciebie, to wpadnie w tarapaty!
- Komunikat jest wyłącznie natury politycznej. Zawiera wynik pierwszych wyborów po
wycofaniu się Cliaandczyków. Taze została Ministrem Wojny. Znowu baby rządzą.
Tego oczekiwałem. A dalej tu pisze, że zostaliśmy kawalerami Orderu Niebieskich
Gór Pierwszej Klasy i skoro tylko znajdziemy się na Buradzie, odbędzie się wielka
ceremonia dekoracji.
- Dopilnuję, żebyś nie udał się tam na własną rękę! Westchnąłem z rezygnacją.
Otwarły się wewnętrzne drzwi, ukazując panoramę kosmodromu. Na płycie stała
orkiestra wojskowa i robiła kupę hałasu (z dużym zresztą zaangażowaniem), a
towarzyszyła jej kompania reprezentacyjna.
- To bardzo miłe! - stwierdziła Angelina.
- Ho, ho! - przyznał jej rację Bolivar, a może James?
Było ich strasznie trudno odróżnić, ale Angelinie nie spodobał się pomysł
wymalowania im na czołach jednemu J, drugiemu B. Nie to nie - pomyślałem,
znajdzie się coś innego.
Pochyliła się nad wózkiem poprawiając koce i wykonując cały szereg innych,
niepotrzebnych czynności. Tylko ja wiedziałem, jakim to ruchomym arsenałem jest
ten roboto-wózek. Nie chciałbym być w skórze porywacza, który próbowałby
uprowadzić nasze dzieci. Znam łatwiejsze sposoby popełniania samobójstwa, ale nie
wiem, czy wszystkie byłyby równie skuteczne.

69/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- No, nie takie znowu złe - stwierdziła Angelina, gdy byliśmy już na platformie, która
się przed nami rozkładała. - Nie rozumiem, dlaczego się skarżyłeś?
- Powiedziałbym, że poprzednie przyjęcie było cośkolwiek odmienne. Ale, ale - czy to
nie ładny obrazek? - wskazałem rzędy kadłubów rdzewiejących w wysokiej trawie.
- Nadzwyczaj - zgodziła się. - Czy to nie jest niebezpieczne?
Pytanie tyczyło się kompanii reprezentacyjnej, przed którą się znaleźliśmy. Było tego
przynajmniej z tysiąc chłopa, wszyscy wyprężeni na baczność, a każdy ściskał w
łapach miotacz Gaussa.
- Broń nie jest nabita. To zawarowane w umowie.
- A można im zaufać?
- Pewnie. To jedyna rzecz, na której się znają: wykonywanie rozkazów. Zresztą,
zademonstruję ci - stwierdziłem podchodząc do najbliższego. Był wysoki, stalowooki,
o potężnych żuchwach, słowem - wyglądał jak prawdziwy żołnierz.
- W prawo zwrot! - szczeknąłem na swój najbardziej reprezentacyjny sposób.
Posłuchał natychmiast.
- Baczność! Przygotować broń do inspekcji!
Podwójne „klik" zabrzmiało za całą odpowiedź. Magazynek był czyściutki. Odebrałem
mu broń i zajrzałem w lufę. Idelnie lśniący metal.
- Coś blokuje lufę, żołnierzu!
- Tak jest, sir. Dostaliśmy rozkaz, sir!
- Jaki rozkaz?
- Zalania luf ołowiem. Sam go wlewałem, sir.
- Wspaniale, byle tak dalej, żołnierzu. - Oddałem mu broń. - Czy ja was nie znam?
- Możliwe, sir. Pełniłem służbę na różnych planetach. Kiedyś byłem nawet
pułkownikiem.
Oczywiście! Nie poznałem go, bo wtedy, gdy Kraj polecił mu mnie śledzić - a było to
na Buradzie - facet nosił wspaniałą, patriarchalną brodę.
- Znałem go kiedyś - poinformowałem Angelinę, gdy byliśmy już na dworcu. - Był
wysokiej rangi oficerem.
- Teraz ma na to małe szansę. Swoją drogą, to zastanawiające, jak ci ludzie świetnie
się zaadaptowali.
- Nie mieli wyboru. Kiedy skończyła się era podbojów, wrócili gromadnie na Cliaand i
przekonali się, że koniec i z surowcami, i z energią. Pewnie rolnictwo przeżywa teraz
rozkwit. I nie ma szarych. Odlecieli do domu, zanim zdążyliśmy ich złapać.
- Ciekawa jestem, co za mądrala wymyślić mógł taką wycieczkę i kto zaproponował,
żebyśmy polecieli pierwszym statkiem?
- To ja. To wszystko ja. Nie patrz tak, jakbyś chciała mi gardło przegryźć. W końcu
turystyka to jedyna rzecz, na jaką może postawić planeta bez surowców. No i poza
tym, pewien dreszczyk emocji dla tych, których kiedyś podbili, gdy tylko zechcą tu
przylecieć. Dodatkowa atrakcja.
Przepchnęło się do nas stado bagażowych. Porwali rzeczy i ruszyli ku taksówkom.
Wiele zmieniło się tu od mojego ostatniego pobytu. Tubylcy wyglądali zresztą na
zadowolonych.
Ze względu na stare wspomnienia zameldowaliśmy się w hotelu „Zlato-Zlato". Ciągle
był najbardziej luksusowym w mieście. Recepcjonista ukłonił się nawet na nasz
widok.
- Witamy na Cliaandzie, panie generale, pani Angelino, witam państwa synów. Mam
nadzieję, że pobyt u nas sprawi wam wiele satysfakcji.
Zawsze mówiłem, że jakiś tytuł ułatwia życie, ale żeby aż tak, żeby rozpoznawała
mnie obca osoba? Przyjrzałem się recepcjoniście uważniej.

70/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Otrov! To ty?
- Rzeczywiście, nazywam się Otrov, ale chyba wziął mnie pan za kogoś innego.
- Fakt, nie mogłem się spodziewać, że mnie rozpoznasz. Teraz jestem w końcu sobą.
Ostatni raz, gdy ze mną rozmawiałeś, byłem kreaturą zwaną Krajem, a znaliśmy się,
gdy robiłem za Vaskę Hulja.
- Vaska! No pewnie, ten głos, rzeczywiście! - Potem jego głos ścichł: - Mam nadzieję,
że przyjmiesz moje spóźnione przeprosiny. To, że wtedy pomogłem Krajowi cię
złapać... Półtora dnia byłem nieprzytomny, gdy się dowiedziałem, że uciekłeś. Tak
się spiłem z radości. Wiem, że byłeś szpiegiem, ale...
- Nic nie mów. Sprawa zamknięta. Byłeś najlepszym kumplem od kieliszka, jakiego
miałem.
- Dziękuję, czy mogę uścisnąć ci dłoń?
Podaliśmy sobie ręce, a ja przyjrzałem mu się krytycznie.
- Zmieniłeś się, przytyłeś, robisz w innym fachu...
- Dziękuję, Vaska, to miło. Przestałem pić, a zatem muszę przestrzegać diety. I nie
martwię się teraz tym cholernym pilotażem. Wróciłem do rodzinnej tradycji - do
hotelarstwa. Nie wiesz, jaka to przyjemność wrócić do czegoś, na czym człowiek się
naprawdę zna. Podpisz się w tym miejscu. - Wręczył mi pióro, dalej mówiąc tym
samym tonem, tylko ciszej: - Mam nadzieję, że mi wybaczysz, gdy ci powiem, że
mamy teraz małe pogotowie. Tylko nie podskakuj i nie odwracaj się. Od momentu
otwarcia hotelu przebywa tu dziś jakiś facet. Według mnie, jeden z chłopców Krają.
Do tej pory nie wiedziałem, o co mu chodzi. Teraz sądzę, że wiem. Mam nadzieję, że
masz przy sobie broń. Z prawej strony za tobą, ma śliwkową marynarkę i kapelusz w
żółte paski.
To miały być wakacje. Nie miałem przy sobie ani miotacza, ani noża i to po raz
pierwszy od bardzo długiego czasu (przysiągłem sobie w duchu, że jest to również
raz ostatni). Wtedy przypomniałem sobie o Angelinie - pochylała się znów nad roboto
wózkiem. Zbliżyłem się do niej naturalnym krokiem.
- Nie chciałbym ci przeszkadzać, najdroższa - powiedziałem z uśmiechem - ale ten
gość w śliwkowym wdzianku, który zachodzi mnie od tyłu, chce mnie zapewne
utrupić. Czy mogłabyś coś z nim zrobić? I to w miarę możliwości tak, żeby można go
było jeszcze o parę rzeczy spytać?
- Jak miło, że prosisz. To znaczy - nie całkiem martwy? To miałeś na myśli? - odparła
śmiejąc się i poprawiając pieluchy.
Skinąłem głową i stanąłem z powrotem przy ladzie, obserwując ją. Angelina była
czarująca, spokojna i uśmiechnięta. I nie traciła czasu. Nagle błyskawiczny ruch
wózka i wrzask z tyłu. Schyliłem się robiąc jednocześnie półobrót. Było już po
wszystkim. Śliwkowa marynarka straciła kapelusz i pistolet. Oba przedmioty leżały na
dywanie. Sięgał jeszcze po nóż w rękawie. Mógł sobie zaoszczędzić fatygi. Angelina
była już przy nim: cios w kark, poprawka kolanem między nogi, i nieprzytomna postać
osunęła się na podłogę.
- To rzeczywiście urocze wakacje - stwierdziła, ale widać było, że zabawę z tego
miała dobrą.
- Dostaniesz za to medal, kochanie! A Korpus, jak sądzę, troskliwie się nim
zaopiekuje i wyciśnie z niego wiadomość, skąd właściwie pochodzi to towarzystwo
miłujące wojenkę. Wszystkim przyniesie to zapewne ulgę.
Odwróciłem się do Otrova.
- Dzięki ci, uratowałeś mi życie.
- Nie ma o czym mówić. Zawsze twierdziłem, że najbardziej liczą się dodatkowe
usługi. Zaprowadzić was do pokoju?

71/72

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura

- Oczywiście. Trzeba wypić za tę okazję. Nie odmówisz chyba?
- No cóż, ten jeden raz, ze względu na ciebie. I muszę ci powiedzieć, że jesteś
szczęśliwym facetem, mając żonę, która podziela i twój entuzjazm, i zdolności.
- Ach, poznaliśmy się w takich okolicznościach, że od początku o tym wiedziałem.
Któregoś dnia ci o tym opowiem.
Z rozrzewnieniem spojrzałem na Angelinę, która wycierała właśnie nóż o marynarkę
gościa.
Byłem pewien, że kiedy dzieciaki podrosną, należycie docenią jej niezwykłe
zdolności. Była w końcu matką, jaką powinien mieć każdy chłopak.

72/72