[e-mail]

[e-mail]

Podstawowe dokumenty międzynarodowej ochrony praw
człowieka

Karta Narodów Zjednoczonych

Za narodzenia współcześnie obowiązującego systemy ochrony praw człowieka uznaje się moment ogłoszenia 26

czerwca 1945 roku Karty Narodów Zjednoczonych. Przestrzeganie praw człowieka gwarantowało pokój i

stabilizację na świecie.

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela

W 1946 roku przy ONZ powstała komisja powołana przez Radę Społeczno-Gospodarczą w celu opracowania

dokumentu chroniącego prawa człowieka. Wynikiem pracy tej komisji było ogłoszenie w paryskim Palais de

Chaillot Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela („Magna Carta dla całej ludzkości”) 10

grudnia 1948 roku podczas Zgromadzenia. Deklaracja uznaje, że „przyrodzona godność wszystkich członków

wspólnoty ludzkiej jest podstawą wolności, sprawiedliwości i pokoju na świecie” i wiąże się z uznaniem

fundamentalnych praw człowieka, np. prawo do życia, do wolności. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka i

Obywatela jest pierwszym kompletnym katalogiem praw człowieka. Prawa człowieka nie są przywilejami tylko,

należną mu własnością.

Pomimo różnic ideologicznych i historycznych 58 państw przyjęło Powszechną Deklarację. Treści zawarte w

dokumencie były najważniejsze dla pokoju i dawały realne możliwości współpracy międzynarodowej w

dziedzinie poszanowania praw człowieka.

Dziś Deklaracja jest przetłumaczona na 200 języków i najczęściej cytowana kiedy podnoszona jest kwestia

wartości i praw człowieka. W październiku 1997 roku Mary Robinson, została mianowana drugim z kolei

Wysokim Komisarzem Narodów Zjednoczonych do spraw Praw Człowieka, jej zdaniem „prawa człowieka należą

do ludzi, prawa człowieka mówią o ludziach i ich prawach”.

Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka

W dniu 16 grudnia 1966 roku w Nowym Jorku podpisano Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka (są one

kodyfikacją praw ogłoszonych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela). MPPC - to wspólna

nazwa dla umów międzynarodowych przyjętych przez ONZ W skład tych umów wchodzą dwa odrębne

dokumenty tj.:

Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (MPPOiP) zawierający cztery części,

dotyczące podstawowych praw i wolności człowieka oraz zobowiązań państwa wobec obywatela. W

ramach Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych powołano Komitet Praw Człowieka,

którego zadaniem jest przestrzeganie wykonania postanowień powyższego paktu. Komitet Praw Człowieka

nie może wydawać wyroków, a jedynie apelować do odpowiednich organów państwowych o zaprzestanie

praktyki łamania praw.

[e-mail]

2

Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych (zawierający 31 artykułów

w pięciu częściach dokumentu). Pakt rozszerza i konkretyzuje prawa zawarte w Powszechnej Deklaracji

Praw Człowieka.

Polska ratyfikowała omawiane dokumenty 3 marca 1977 roku. Do dziś uczyniło to łącznie 151 państw.

Inne akty prawne:

Prawa człowieka zawarte w Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela znalazły swoje odzwierciedlenie w innych

aktach prawnych, bardziej wyspecjalizowanych:

Konwencja Dotycząca Statusu Uchodźców z 1951 roku ustalona w Nowym Jorku;

Konwenca o Prawach Politycznych Kobiet z 1951 roku;

MiędzynarodowaKonwencjai o Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej - ustalona w

marcu 1966, w myśl której głoszenie haseł o wyższości ras i nienawiści rasowej jest sprzeczne z przyjętym

prawem międzynarodowym;

Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie z 1975 roku;

Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet z 18 grudnia 1979 roku,

wskazująca na niebezpieczeństwa dyskryminacji politycznej i społecznej kobiet, w życiu rodzinnym i

małżeńskim;

Konwencja w Sprawie Zakazu Stosowania Tortur oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lub

Poniżającego Traktowania oraz Karania z 10 grudnia 1984 roku;

Drugi Protokół Fakultatywny do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych

w Sprawie Zniesienia Kary Śmierci z 15 grudnia 1989 roku (Nowy Jork);

Konwencja Praw Dziecka określająca sytuację dzieci w państwie, rodzinie i wskazująca na problemy

dotyczące np. wykorzystywania dzieci przez pracodawcę lub handel dziećmi w krajach słabo rozwiniętych,

ustalonej w 1989 roku;

Konwencja o Ochronie Pracowników Migrujących i Członków Ich Rodzin z 1990 roku;

Deklaracja w Sprawie Osób Należących do Mniejszości Narodowych lub Etnicznych,

Religijnych i Językowych podpisanej w 1992 roku;

Międzynarodowa Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej z 7

marca 1996 roku;

Protokół Dodatkowy do Konwencji w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji

Kobiet z 10 grudnia 1999 roku;

[e-mail]