32
12/98
100%. W klasycznej aplikacji nie jest
możliwe uzyskanie wypełnienia równego
Sygnalizator cofania
dokładnie 50%. Dopiero połączenie ele-
mentów zewnętrznych generatora jak na
do samochodu
rysunku 1 pozwala na uzyskanie wypeł-
nienia 50 i mniej procent  bez dodatko-
Zgodnie z przepisami kodeksu drogowego do cofania w warun- wych elementów biernych. ZależnoS
ci
kach ograniczonej widocznoS
ci konieczna jest pomoc drugiej oso- opisujące czasy trwania poszczególnych
stanów nie są niestety tak proste. Dla ge-
by. Urządzenie tu prezentowane z pewnoS
cią jej nie zastępuje 
neratora na układzie US1, czas trwania
pozwoli jednakże uniknąć wielu nieprzyjemnych sytuacji i przy-
stanu wysokiego jest równy:
krych niespodzianek. Zastosowanie akustycznego sygnalizatora
cofania wydatnie przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa
innych użytkowników dróg  w szczególnoS
ci pieszych, roztar-
gnionych przechodniów, rowerzystów itp. Dodatkowo urządzenie
Czas trwania stanu niskiego opisuje zależ-
to pozwala kontrolować kierowcy działanie włącznika S
wiateł
noS
ć:
cofania.
CzęstotliwoS
ć drgań wyznaczamy z rów-
nania:
Wyznaczenie czasu trwania stanów tL i tH
z powyższych wzorów nie jest proste.
Szczególnie gdy chcemy uzyskać współ-
czynnik wypełnienia 50%, tzn. przy speł-
nionej zależnoS
ci tL = tH. Poniżej podaje-
Sygnalizator cofania generuje przery- (US1) oscyluje z częstotliwoS
cią około my już gotową zależnoS
ć pomiędzy R1
wany dx
więk ostrzegawczy z chwilą włą- 1 Hz i kluczuje drugi generator (US2) pra- i R2 dla wypełnienia równego 50%:
czenia wstecznego biegu. Jest prosty cujący z częstotliwoS
cią około 2 kHz. Wyj-
w montażu  układ umieszcza się w tylnej S
cie układu US2 steruje bezpoS
rednio
częS
ci samochodu przyłączając dwa prze- przetwornikiem piezoelektrycznym. Efek-
wody do żarówki S
wiateł cofania. tem pracy obydwu generatorów jest pul- Sposób umieszczenia rezystora R2 narzu-
sujący sygnał ostrzegawczy emitowany ca jeszcze jedno ograniczenie na wartoS
ci
tak długo, jak długo pomiędzy + a masą elementów. Generator nie będzie oscylo-
Konstrukcja i zasada działania
zasilania panuje napięcie +12 V. wał jeżeli R2 będzie miał rezystancję
Schemat ideowy sygnalizatora przed- Każdy z generatorów pracuje w doS
ć większą od 1/2 R1. Jest to spowodowane
stawiony został na rysunku 1. Urządzenie nietypowej konfiguracji. Jak wiadomo tym, że połączenie tych rezystorów (nóż-
jest wyjątkowo proste  w jego skład podstawowa konfiguracja generatora 555 ka nr 2 US1) musi sprowadzić napięcie na
wchodzą dwa generatory astabilne skon- w układzie astabilnym pozwala na gene- wyprowadzeniu nr 2 do wartoS
ci 1/3 VCC,
struowane na bazie popularnych układów rowanie przebiegów z wypełnieniem aby wyzwolić dolny komparator we-
czasowych 555. Pierwszy z generatorów w zakresie od ponad 50% do poniżej wnątrz układu 555.
PIEZO
+12V
+12V
+12V
C5
R1 R3
R2 R4
22mF
100k 8 4 27k 8 4
SYGNALIZATOR Ż
33k 10k
7 Vcc R 7 Vcc R
GND
DIS DIS
GND
US1 US2
3 3
Q Q
WŁĄCZNIK
NE 555 NE 555
GŁ1
R
WIATEŁ
6 THR 6 THR
C1 C3
TRIG Cv GND TRIG Cv GND COFANIA
10mF 10n
2 5 1 2 5 1
MASA SAMOCHODU
C2 C4
10n 10n
Rys. 2 Sposób podłączenia sygnalizatora w
Rys. 1 Schemat ideowy sygnalizatora
samochodzie
12/98 33
Wykaz elementów
Montaż i uruchomienie
Półprzewodniki
Układ jest prosty i nie wymaga spe-
US1, US2  NE 555
cjalnych zabiegów podczas uruchamia-
Rezystory
nia. Powinien działać od razu po zmonto-
R4  10 W/0,125 W
waniu ze sprawnych elementów.
R3  27 kW/0,125 W
Schemat podłączenia sygnalizatora
R2  33 kW/0,125 W
do instalacji elektrycznej w samochodzie
R1  100 kW/0,125 W
przedstawiono na rysunku 2. MożliwoS
ć
Kondensatory
C5 R1 R3
podłączenia sygnalizatora bezpoS
rednio
+ R2 R4 +
C2�C4  10 nF/50 V ceramiczny
do wyprowadzeń żarówki S
wiateł cofania
C3
C1  10 mF/16 V
NE
PIEZO
bardzo upraszcza montaż. Do montażu
555 555
C5  22 mF/16 V
sygnalizatora w samochodzie potrzebne
Inne
US2
C1
będą dwa odcinki przewodu, które lutu-
C4
US1
C2 GŁ1  przetwornik piezoelektryczny
jemy do przewodów zasilających żarówkę
płytka drukowana numer 436
S
wiateł cofania (jeżeli w samochodzie są
Rys. 3 Płytka drukowana i rozmieszczenie
dwa S
wiatła, to wystarczy do jednej). Pa-
elementów
miętajmy o sprawdzeniu polaryzacji prze- liczeniem pocztowym. Płytki można za-
OczywiS
cie generacja przebiegów wodów zasilających. Sygnalizator należy mawiać w redakcji PE.
o wypełnieniu 50% nie jest podstawo- zamontować z tyłu samochodu  na przy- Cena: 1,80 zł + koszty wysyłki.
wym zadaniem sygnalizatora cofania do sa- kład pod pokrywą S
wiateł tylnych. Dzia- Podzespoły elektroniczne można zama-
mochodu. ZaprezentowaliS
my jedynie (niejako łanie zamontowanego urządzenia można wiać w firmie LARO.
przy okazji) ciekawą aplikację układu 555, którą sprawdzić po włączeniu wstecznego biegu.
można wykorzystać do innych celów. Płytki drukowane wysyłane są za za-
ą T.F.
436
T
436