Przedmiot: Ergonomia w procesie pracy
Temat: Zarys ogólny układu człowiek  maszyna środowisko.
PODSTAWOWY UKA
AD ERGONOMICZNY
Rozwój nauki i techniki wywołuje u człowieka dążenie do komfortu niezależnie od
tego czy dana czynność jest wykonywana zawodowo, czy też nie.
Komfort stworzył konieczność analizy relacji jakie zachodzą między
człowiekiem, jego działaniem w procesie pracy a środowiskiem.
Każde stanowisko pracy można przedstawić symbolicznie w postaci dwóch
elementów składowych, reprezentujących z jednej strony człowieka,
a z drugiej - środki pracy.
Jego oba elementy są symboliczne. Pod pojęciem człowieka może kryć się
zarówno jednostka jak i grupa osób. Podobnie ma się rzecz z drugim elementem
układu. Środkami pracy może być: narzędzie jedno urządzenie lub też cały ciąg
produkcyjny. Samo stanowisko pracy może też stanowić drugi człon układu.
Pomiędzy tymi dwoma elementami zachodzą stale pewne procesy, wynikające
z ich wzajemnego oddziaływania. Oba te elementy działają w konkretnych
warunkach środowiska zewnętrznego. Ma ono wpływ na każdy z tych elementów
(chociaż rożny). Także i elementy układu mają wpływ na otoczenie, zarówno
bliższe jak i dalsze. Dlatego też trafniejszym pojęciem jest układ człowiek -
maszyna - środowisko (rys 3.1). Termin "układ" rozumiany jest tu jako "system".
Jest on wieloznaczny, dotyczy zbioru zasad postępowania względnie sposobów
zorganizowania, uporządkowania lub podporządkowania elementów tworzących
całość.
...
Rys.3.1. Jedno z pojęć podstawowego układu ergonomicznego w ujęciu blokowym.
Informacji do właściwego działania elementów składowych tego układu
dostarczają wyniki badań wielu dyscyplin naukowych. Materiał ten jest przez
1
ergonomię integrowany pod kątem optymalnego ich wspólnego działania dla dobra
człowieka i wynikającego zeń efektu. Stąd też daje się zauważyć
interdyscyplinarny charakter tej dziedziny naukowej i jej kompleksowość.
Ergonomia gromadzi specjalistów wielu dyscyplin naukowych. Są oni jednak
zobowiązani do stosowania kategorii ergonomicznych. Wypracowany przez nich
rezultat powinien być kompatybilny. Zdobycze nauki i techniki, z jednej strony
prowadzą do wyższego poziomu życia, a z drugiej - powodują nieprzewidziane
skutki ujemne.
Człowiek ze względu na swe właściwości (zachowanie równowagi wewnętrznej
organizmu -homeostazę) wymaga prawie że stałych warunków środowiska,
w którym przebywa. Tymczasem środowisko pracy w większości przypadków,
stanowi zagrożenie dla niego przez swe oddziaływanie. Utrzymanie homeostazy
organizmu w niekorzystnym środowisku wiąże się z olbrzymim kosztem
fizjologicznym. Parametry środowiska pracy w Polsce przekraczają dopuszczalne
poziomy ekspozycji dla co najmniej 1,5 mln zatrudnionych. Ze złymi warunkami
pracy wiążą się określone skutki społeczno-ekonomiczne jak choroby zawodowe,
czy wypadki przy pracy.
Aby lepiej zobrazować układ człowiek-maszyna środowisko w dołączonym
załączniku został on przedstawiony graficznie:
1. Model podstawowego systemu człowiek- maszyna- środowisko
2. Człowiek- maszyna środowisko
3. Człowiek- maszyna- środowisko ( przetwarzanie informacji)
W/w grafiki zostały szczegółowo omówione podczas zajęć.
2