Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
Ćwiczenie 1 - Kości oraz połączenia kości kończyny dolnej wolnej.
Podział
- udo: kość udowa i rzepka
- goleń: kość piszczelowa i strzałka
- kości stopy:
o kości stępu  szereg bliższy: skokowa, piętowa kości; szereg dalszy: łódkowata,
sześcienna, klinowata przyśrodkowa, klinowata pośrednia, klinowata boczna
o kości śródstopia: 5 kości śródstopia
o kości palców: 2 paliczki dla palucha i po 3 paliczki dla pozostałych palców
Kość udowa
- koniec bliższy
o głowa
na niej: dołek głowy
o szyjka: łączy głowę z trzonem
o kąt między osią szyjki i głowy: 135 stopni
o krętarz większy - położenie: w miejscu połączenia szyjki z trzonem
dół krętarzowy  na jego powierzchni przyśrodkowej
o krętarz mniejszy - położenie: poniżej krętarza większego
o kresa międzykrętarzowa  łączy oba krętarze; na powierzchni przedniej
o grzebień międzykrętarzowy  j/w; na powierzchni tylnej
- trzon
o powierzchnie:
przednia: przechodzi w powierzchnie boczne bez wyraz
nej granicy
dwie boczne: stykają się wzdłuż kresy chropawej
" warga przyśrodkowa: biegnie w kierunku krętarza mniejszego -
tworzy kresÄ™ grzebieniowÄ…
" warga boczna: biegnie ku górze - tworzy guzowatość
pośladkową
" ograniczajÄ… powierzchniÄ™ podkolanowÄ…
- koniec dalszy
o kłykieć przyśrodkowy nad bocznymi
o kłykieć boczny powierzchniami: nadkłykcie
o dół międzykłykciowy  oddziela od tyłu klykcie
o powierzchnia rzepkowa  z przodu
- KLINICZNE:
o najczęściej złamania: trzon kości udowej
o kąt inklinacji  między długą osią trzonu a osią szyjki
biodro szpotawe  kąt mniejszy od prawidłowego
biodro koślawe  kąt większy od prawidłowego
Rzepka
- włączona w ścięgno m. czworogłowego uda
- budowa zewnętrzna:
o powierzchnie: przednia i tylna
o brzegi: górny (podstawa), boczny, przyśrodkowy
o wierzchołek  przyczep więzadła rzepki
- funkcja:
o zmniejsza tarcie między ścięgnem m. czworogłowego uda a k. udową i piszczelową
o nadaje właściwy kierunek ruchu m. czworogłowemu
o wpływa na napięcie m. czworogłowego
Kość piszczelowa
- koniec bliższy
o kłykieć przyśrodkowy
o kłykieć boczny
o powierzchnie stawowa  na kłykciach
o wyniosłość międzykłykciowa  leży między kłykciami
od przodu: guzek międzykłykciowy przyśrodkowy
od tyłu: guzek międzykłykciowy boczny
o pole międzykłykciowe przednie do pól przyczepiają się
o pole międzykłykciowe tylne więzadła krzyżowe
- trzon
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
1
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
o powierzchnie: przyśrodkowa i boczna
o brzegi:
przedni  przechodzi w guzowatość piszczeli
przyśrodkowy
boczny  międzykostny
o kresa mięśnia płaszczkowatego  w górnej części powierzchni tylnej
- koniec dalszy
o powierzchnie: boczna, przednia, przyśrodkowa, tylna, dolna
o wcięcie strzałkowe  na powierzchni bocznej
o kostka przyśrodkowa  przedłużenie powierzchni przyśrodkowej
o bruzda kostkowa  biegnie na powierzchni tylnej kostki
o powierzchnia stawowa dolna  dla stawu skokowego górnego
Strzałka
- koniec bliższy
o głowa strzałki  przechodzi w wierzchołek
- trzon
o powierzchnie: przyśrodkowa, boczna, tylna
o brzegi: przedni, tylny, międzykostny
- koniec dalszy
o kostka boczna
powierzchnia stawowa  na powierzchni bocznej
o bruzda kostkowa  na tylnym brzegu kostki (ścięgna mm. strzałkowych)
o dół kostki bocznej  położony przyśrodkowo
Kości stępu
- kość skokowa
o położona nad piętową
o trzon
powierzchnie: górna, boczna, przyśrodkowa, tylna, dolna
bloczek  na powierzchni górnej trzonu
powierzchnia kostkowa boczna  położona na wyrostku bocznym
powierzchnia kostkowa przyśrodkowa  na powierzchni przyśrodkowej
wyrostek tylny  na powierzchni tylnej
powierzchnia stawowa dolna  łączy się z kością piętową
o szyjka  oddziela głową od trzonu
o głowa  łączy się z:
kością łódkowatą  od przodu  powierzchnią stawową łódkowatą
kością piętową  od dołu  powierzchnią stawową piętową przednią
- kość piętowa
o powierzchnie: górna, tylna, dolna, przednia, przyśrodkowa, boczna
o powierzchnia górna - powierzchnie skokowe: tylna, środkowa, przednia
o powierzchnia skokowa środkowa  położona na podpórce kości skokowej
o bruzda kości piętowej  oddziela powierzchnie środkową i przednią od tylnej
o guz piętowy - na powierzchni tylnej
o wyrostek boczny i przyśrodkowy  na powierzchni dolnej (w części tylnej)
o powierzchnia stawowa sześcienna  stanowi powierzchnię przednią
o bloczek strzałkowy  na powierzchni bocznej
o bruzdy mięśni strzałkowych  przebiegają nad i pod bloczkiem
- kość łódkowata
o położenie: między skokową a kośćmi klinowatymi
o powierzchnie: przednia, tylna, górna, dolna, boczna, przyśrodkowa
o guzowatość kości łódkowatej  na powierzchni górnej
o połączenia:
kość sześcienna  na powierzchni bocznej
kości klinowate  na powierzchni przedniej
kość skokowa (głowa)  na powierzchni tylnej
- kości klinowate
o położenie: ku przodowi od kości łódkowatej
o kość klinowata przyśrodkowa: podstawa I kości śródstopia, II kość śródstopia,
kość klinowata pośrednia
o kość klinowata pośrednia: II kość śródstopia, kość łódkowata, klinowata boczna,
klinowata przyśrodkowa
o klinowata boczna  podstawa III kości śródstopia
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
2
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
- kość sześcienna
o położenie: boczny brzeg stępu
o połączenia: kość piętowa (od tyłu), IV i V kość śródstopia (od przodu), kość
klinowata boczna i kość łódkowata (od przyśrodka)
Kości śródstopia
- podstawa  łączą się z kośćmi klinowatymi i kością sześcienną
- trzon
- głowa  łączą się z kośćmi palców stopy
- najdłuższa: II kość śródstopia
- guzowatość  na V kości śródstopia
Kości palców
- palec I: 2 paliczki  bliższy i dalszy  stanowią podporę stopy
- palce II-V: 3 paliczki  bliższy, środkowy i dalszy
- KLINIKA
o łuk przedni stopy: między linią graniczną podeszwy stopy a opuszkami palców
Połączenia kości kończyny dolnej
- połączenia obręczy kończyny dolnej: staw krzyżowo-biodrowy, spojenie łonowe
- połączenia kości kończyny dolnej wolnej
o stawy kończyny dolnej wolnej: biodrowy, kolanowy, piszczelowo-strzałkowy,
stawy stopy
o więzozrost piszczelowo-strzałkowy
Staw biodrowy
- typ: kulisty panewkowy
- powierzchnie stawowe:
o głowa kości udowej
o panewka: kość miedniczna
poszerzona przez obrÄ…bek panewki
- torebka stawowa: silna; przyczepy: kresa międzykrętarzowa i grzebień międzykrętarzowy
- więzadła:
o więzadło poprzeczne panewki  zamyka wcięcie panewki w otwór
o więzadło głowy kości udowej
więzadła poprzeczne panewki -> dołek głowy kości udowej
przebiega w nim tętnica więzadła głowy (od gałęzi panewkowej)
o biodrowo-udowe
kolec biodrowy przedni górny -> kresa międzykrętarzowa
hamuje: wyprost uda
o kulszowo-udowe
tylny brzeg panewki -> brzeg przedni krętarza większego
hamuje: przywodzenie i nawracanie
o Å‚onowo-udowe
trzon i gałąz
górna kości łonowej -> górny brzeg krętarza mniejszego
hamuje: odwodzenie uda
o warstwa okrężna
obejmuje szyjkę kości udowej; powstaje z włókien powyższych więzadeł
- ruchy: zginanie, prostowanie, odwodzenie, przywodzenie, odwracanie, nawracanie, obw.
- tętnice: tt. okalające udo, t. przyśrodkowa i t. zasłonowa
- nerwy: n. udowy, n. zasłonowy, n. pośladkowy górny
Staw kolanowy
- typ: zawiasowo-obrotowy; ruchy obrotowe tylko przy zgiętym kolanie
- powierzchnie stawowe:
o główka: kłykcie udowe
o panewka: kłykcie kości piszczelowej i rzepka
- Å‚Ä…kotki:
o boczna  krótsza, silnej zakrzywiona, bardziej ruchoma
o przyśrodkowa  dłuższa, szersza, słabiej zakrzywiona
- torebka stawowa: cienka; z przodu: ścięgno m. czworogłowego uda
o błona maziowa torebki tworzy liczne fałdy
przyczepia się do brzegów powierzchni stawowej kłykci piszczeli
przechodzi wzdłuż brzegów rzepki (tworzy fałdy skrzydłowe)
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
3
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
obejmuje dół międzykłykciowy
zagina się na więzadłach krzyżowych
o kaletka nadrzepkowa  uchyłek jamy stawowej
leży: między ścięgnem m. czworogłowego uda a powierzchnią przednią
kości udowej
o fałd podrzepkowy  między piszczelą a rzepką (ciało tłuszczowe podrzepkowe)
wypełnia dół międzykłykciowy tylny
o na przedniej powierzchni stawu kolanowego:
kaletki przedrzepkowe: podskórna, podpowięziowa i podścięgnowa
chroniÄ… staw przed urazami
o kaletka podrzepkowa głęboka  pomiędzy więzadłem rzepki a kością piszczelową
o troczki rzepki  wzmacniają boczne części torebki, łączą się z więzadłami
pobocznymi; utworzony przez włókna ścięgniste n, czworogłowego (gł. med. et lat.)
- więzadła:
o zewnętrzne:
więzadło rzepki
" od powierzchni przedniej i brzegów rzepki do guzowatości piszczeli
" jest to ścięgno m. czworogłowego uda
więzadło poboczne strzałkowe
" od nadkłykcia bocznego kości udowej
" do bocznej powierzchni głowy strzałki
więzadło poboczne piszczelowe
" od nadkłykcia przyśrodkowego kości udowej
" do górnej przyśrodkowej części piszczeli
więzadło podkolanowe skośne
" przedłużenie ścięgna m. półbłoniastego
" od kłykcia bocznego kości udowej
" do tylnej powierzchni torebki
więzadło podkolanowe łukowate
" od kłykcia bocznego kości udowej
" do głowy strzałki
o wewnętrzne:
więzadło krzyżowe kolana przednie
" od powierzchni wewnętrznej kłykcia bocznego kości udowej
" do pola międzykłykciowego przedniego
" hamuje: tylne przemieszczenie uda
więzadło krzyżowe kolana tylne
" od wewnętrznej powierzchni kłykcia przyśrodkowego kości udowej
" do pola międzykłykciowego tylnego
" hamuje: przednie przemieszczenie uda
- ruchy:
- tętnice: t. udowa, t. podkolanowa, t. piszczelowa przednia, t. piszczelowa tylna
- nerwy: n. udowy, n. zasłonowy, n. strzałkowy wspólny i n. piszczelowy
Połączenia kości goleni
- staw piszczelowo-strzałkowy
o typ: płaski
o powierzchnie stawowe:
głowa strzałki
panewka: powierzchnia stawowa piszczeli
o więzadła: więzadła głowy strzałki  przednie i tylne
- więzozrost piszczelowo-strzalkowy
o powierzchnie:
wcięcie strzałkowe dolnego końca piszczeli
powierzchnia przyśrodkowa dolnego końca strzałki
o więzadła: piszczelowo-strzałkowe przednie i tylne
- błona międzykostna goleni
o powierzchnie: między brzegami międzykostnymi piszczeli i strzałki
o włókna: przebieg ku dołowi, od piszczelowej do strzałki
o otwór  w górnej części błony; zawartość: naczynia piszczelowe przednie
Stawy stopy
- staw skokowo-goleniowy (inaczej: staw skokowy górny)
o typ: zawiasowy
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
4
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
o główka: bloczek kości skokowej
o panewka: powierzchnie stawowe obu kostek
o więzadła:
poboczne przyśrodkowe (inaczej: trójgraniaste)
" część piszczelowo-łódkowa
" część piszczelowo-piętowa
" część piszczelowo-skokowa przednia
" część piszczelowo-skokowa tylna
" dochodzą do: kostki przyśrodkowej
poboczne boczne
" skokowo-strzałkowe przednie
" skokowo-strzałkowe tylne
" piętowo strzałkowe
" dochodzÄ… do: kostki bocznej
- staw skokowo-piętowo-łódkowy (inaczej: staw skokowy dolny)
o staw skokowo-piętowy (inaczej: staw skokowy tylny)
powierzchnie stawowe:
" powierzchnia stawowa piętowa tylna kości skokowej
" powierzchnia stawowa skokowa tylna kości piętowej
więzadła: skokowo-piętowe: tylne, przednie, przyśrodkowe, boczne i
międzykostne
o staw skokowo-piętowo-łódkowy (inaczej: staw skokowy przedni)
powierzchnie stawowe:
" głowa kości skokowej
" kość łódkowata i powierzchnia stawowa środkowa i przednia kości
piętowej
więzadła:
" piętowo-łódkowe podeszwowe
" piętowo-łódkowe
" skokowo-łódkowe
o ruchy: wzdłuż wspólnej osi (A->P; I->S)
zgięcie grzbietowe i podeszwowe
odwodzenie i przywodzenie
nawracanie i odwracanie
- staw piętowo-sześcienny
o między: kością piętową i kość sześcienną
o więzadła:
piętowo-sześcienne
piętowo-sześcienne grzbietowe
piętowo-sześcienne podeszwowe
podeszwowe długie
- staw klinowo-łódkowy
o między: 3 kośćmi klinowatymi a kością łódkową
o więzadła: klinowo-łódkowe: grzbietowe, podeszwowe, międzykostne
- stawy międzyklinowe
o więzadła: międzyklinowe grzbietowe, podeszwowe i międzykostne
- stawy stępowo-śródstopne
o między: kośćmi klinowatymi i kością sześcienną a kośćmi śródstopia
o więzadła:
stępowo-śródstopne grzbietowe podeszwowe
klinowo-śródstopne międzykostne
- stawy międzyśródstopne
o między: powierzchniami kości śródstopia II-V
o więzadła: śródstopne grzbietowe, podeszwowe i międzykostne
- stawy śródstopno-paliczkowe
o między: głowami kości śródstopia z paliczkami bliższymi
o więzadła: poboczne, podeszwowe i poprzeczne
o ruchy: zgięcie grzbietowe (60 stopni) i zgięcie podeszwowe (30 stopni)
- stawy międzypaliczkowe
o między: paliczkami
o więzadła: poboczne i podeszwowe
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
5
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
ĆWICZENIE 2  Podział mięśni obręczy biodrowej. Mięśnie grzbietowe  grupa przednia 
przyczepy, czynność, unerwienie. Splot lędz
wiowy  topografia, gałęzie, zakres unerwienia.
Naczynia biodrowe zewnętrzne. Więzozrosty miednicy. Rozwór naczyń i mięśni  ograniczenia,
zawartość. Węzły chłonne pachwinowe  topografia, zakres spływu chłonki. Powięz
biodrowa.
Unerwienie skórne i żyły powierzchowne kończyny dolnej.
Podział mięśni obręczy biodrowej
- grupa przednia mięśni grzbietowych obręczy
o m. lędz
wiowy większy
o m. lędz
wiowy mniejszy
o m. biodrowy
- grupa tylna mięśni grzbietowych obręczy
o m. pośladkowy wielki
o m. naprężacz powięzi szerokiej
o m. pośladkowy średni
o m. pośladkowy mały
o m. gruszkowaty
- grupa mięśni brzusznych obręczy
o m. zasłaniacz wewnętrzny
o m. bliz
niaczy górny
o m. bliz
niaczy dolny
o m. zasłaniacz zewnętrzny
o m. czworoboczny uda
Mięśnie grzbietowe  grupa przednia  przyczepy, czynność, unerwienie
- m. lędz
wiowy większy
o PP:
warstwa powierzchowna: powierzchnie boczne trzonów kręgów Th12-L1
warstwa głęboka: wyrostki żebrowe L1-L4
o PK:
krętarz większy kości udowej
o N:
gałęzie krótkie splotu lędz
wiowego
n. udowy
o CZ:
wspólnie z m. biodrowym zgina udo
samodzielnie: zgina w bok odcinek lędz
wiowy kręgosłupa
- m. lędz
wiowy mniejszy
o PP:
trzony kręgów Th12-L1
o PK:
powięz
biodrowo-lędz
wiowa
o N:
gałęzie krótkie splotu lędz
wiowego
n. udowy

o CZ:
napina powięz
biodrowÄ… I Å‚uk biodrowo-Å‚onowy
powiększa rozstęp mięśni
- m. biodrowy
o PP:
dół biodrowy
kolce biodrowe przednie
więzadło krzyżowo-biodrowe przednie
o PK:
krętarz mniejszy kości udowej
o N:
gałęzie krótkie splotu lędz
wiowego
o CZ:
zgina udo
stabilizuje staw biodrowy
Splot lędz
wiowy  topografia, gałęzie, zakres unerwienia
- utworzony przez: gałęzie przednie nerwów rdzeniowych L1-L4
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
6
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
- położenie: pomiędzy warstwami m. lędz
wiowego większego
- wszystkie nerwy splotu przebijają m. lędz
wiowy większy:
o brzeg boczny:
n. biodrowo-podbrzuszny
n. biodrowo-pachwinowy
n. skórny uda boczny
n. udowy
" zakres unerwienia: mięśnie grupy przedniej uda i skórę
o powierzchnia przednia:
n. płciowo-udowy
o brzeg przyśrodkowy:
n. zasłonowy
Tętnica biodrowa zewnętrzna
- początek: gałąz
końcowa t. biodrowej wspólnej
- przebieg:
o do przodu, w dół i w bok
o biegnie bocznie w stosunku do ż. biodrowej zewnętrznej
o na m. lędz
wiowym większym i na powięzi biodrowej
o krzyżuje się od przodu i przyśrodkowo z moczowodem
o krzyżuje się od boku z naczyniami jajnikowymi lub jądrowym
o krzyżuje się od przodu z nasieniowodem lub więzadłem obłym macicy
o krzyżuje się od przodu z gałęzią płciową n. płciowo-udowego
o wchodzi pod więzadło pachwinowe
o wchodzi do rozstępu naczyń
- gałęzie:
o drobne do węzłów chłonnych, m. lędz
wiowego większego i moczowodu
o t. nadbrzuszna dolna
o t. okalająca biodro głęboka
- koniec: przechodzi w t. udowÄ…
- tętno: w połowie długości więzadła pachwinowego
Żyła biodrowa zewnętrzna
- początek: przedłużenie ż. udowej (więzadło pachwinowe)
- przebieg:
o wzdłuż kresy granicznej
o przyśrodkowo od jednoimiennych tętnic
o do wysokości stawu krzyżowo-biodrowego
- koniec: łączy się z ż. biodrową wewnętrzną (tworzy ż. biodrową wsólną)
- dopływy:
o ż. okalająca biodro głęboka
o ż. nadbrzuszna dolna
ż. dz
wigacza jÄ…dra
Więzozrosty miednicy
- błona zasłonowa
o zamyka otwór zasłonowy
o przyczepia się do brzegów otworu zasłonionego
o w jej górnych odcinkach znajduje się kanał zasłonowy
zawartość:
" t. zasłonowa
" ż. zasłonowa
" n. zasłonowy
- więzadła:
o krzyżowo-guzowe
dłuższe i silniejsze niż krzyżowo-kolcowe
pasma: szerokie, włókniste
przyczepy:
" od bocznego brzegu kości krzyżowej
" do przyśrodkowego brzegu guza kulszowego
przebieg: bocznie i grzbietowo w stosunku do więzadła krzyżowo-kolcowego
o krzyżowo-kolcowe
ogólnie: od kości krzyżowej do kolca kulszowego
przyczepy:
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
7
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
" od brzegu bocznego dolnej części kości krzyżowej i górnych kręgów
guzicznych
" do kolca kulszowego
przykryte: m. guzicznym
zamyka wcięcie kulszowe większe i mniejsze
ogranicza otwory:
" otwór kulszowy większy
" otwór kulszowy mniejszy
o więzadła krzyżowo-guzowe i krzyżowo-kolcowe:
krzyżują się wzajemnie
zamykajÄ… miednicÄ™
przekształcają wcięcia kulszowe w otwory kulszowe: większy i mniejszy
o pachwinowe
Rozwór naczyń i mięśni  ograniczenia, zawartość
- rozstęp naczyń
o ograniczenia:
grzebień kości łonowej
Å‚uk biodrowo-Å‚onowy
więzadło pachwinowe
o zawartość: t. udowa, ż. udowa, gałąz
płciowa n. płciowo-udowego
- rozstęp mięśni
o ograniczenia:
grzebień kości łonowej
brzeg przedni talerza kości biodrowej
Å‚uk biodrowo-Å‚onowy
więzadło pachwinowe
o zawartość: m. biodrowo-lędz
wiowy i n. udowy
Węzły chłonne pachwinowe  topografia, zakres spływu chłonki
- powierzchowne
o położenie: podskórnie, w trójkącie udowym
o ilość: 10-15
o tworzÄ… pasma:
poziome  równolegle do więzadła pachwinowego
pionowe  wzdłuż ż. odpiszczelowej
o spływ chłonki:
kończyna dolna
narządy płciowe zewnętrzne
krocze
przednio-boczna ściana brzucha od poziomu pępka
pośladki
naczynia kanału odbytu i dna macicy
- głębokie
o położenie: w kanale udowym i w dole biodrowo-łonowym
o spływ chłonki:
węzły chłonne powierzchowne
naczynia głębokie prącia lub łechtaczki
- naczynia chłonne:
o powierzchowne
położenie: na przedniej powierzchni uda
przebieg: razem z ż. odpiszczelową
uchodzą: do węzłów chłonnych powierzchownych
o głębokie
przebieg: razem z tętnicami
uchodzą: do węzłów pachwinowych głębokich
dodatkowo: towarzyszą t. zasłonowej, pośladkowej górnej i dolnej; uchodzą
do węzłów biodrowych wewnętrznych
o kierunek: wstępujący
Powięz
biodrowa
- pokrywa: przednia powierzchnia m. biodrowo-lędz
wiowego
- wyściela: dół biodrowy łonowy
o (poniżej więzadła pachwinowego)
o jako powięz
biodrowo-Å‚onowa
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
8
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
przymocowana:
" do więzadła pachwinowego
" do wyniosłości biodrowo-łonowej
wytwarza: Å‚uk biodrowo-Å‚onowy
" dzieli przestrzeń pod więzadłem pachwinowym na 2 rozstępy
Unerwienie skórne
- pośladek:
o nn. skórne pośladków  górne i środkowe [część górna]
o nn. skórne dolne pośladków [część dolna]
o n. skórny boczny uda i gałąz
skórna boczna n. biodrowo-podbrzusznego [boczna]
- udo
o powierzchnia przednia:
gałąz
udowa n. płciowo-udowego (ponad stawem biodrowym)
n. biodrowo-pachwinowy
n. biodrowo-podbrzuszny (najbardziej bocznie)
gałęzie skórne przednie n. udowego
o powierzchnia przyśrodkowa:
gałęzie skórne n. udowego
gałąz
skórna n. zasłonowego (w dolnej części)
o powierzchnia boczna:
n. skórny uda boczny (splot lędz
wiowy, L2-L3)
" początkowo: przylega do m. czworobocznego lędz
wi
" potem: na m. biodrowym
" biegnie: w kierunku kolca biodrowego przedniego górnego
" przebiega nad więzadłem pachwinowym
" rozgałęzia się na bocznej powierzchni uda
o powierzchnia tylna:
n. skórny uda tylny (splot krzyżowy, S2-S3)
- goleń
o powierzchnia przednio-przyśrodkowa: n. udowo-goleniowy (od n. udowego)
o powierzchnia boczna i przednio-boczna:
n. strzałkowy wspólny
" n. skórny boczny łydki
" n. strzałkowy powierzchowny
o powierzchnia tylna:
n. piszczelowy (n. skórny przyśrodkowy łydki)
(zespala się z n. skórnym bocznym łydki -> n. łydkowy)
- stopa
o grzbiet stopy
n. strzałkowy powierzchowny (n. skórny grzbietowy, przyśrodkowy i
pośredni)
" zwrócone do siebie strony palca II, III, IV i V
" przyśrodkowa strona palucha
n. strzałkowy głęboki:
" I przestrzeń międzykostna
" zwrócone do siebie strony I i II palca
n. skórny grzbietowy boczny (od n. piszczelowego)
" brzeg boczny palca małego
nn. podeszwowe:
" dalsze i częściowo środkowe paliczki
o podeszwa stopy
n. piszczelowy
" gałęzie piętowe:
o pięta i tylny odcinek podeszwy
" n. podeszwowy przyśrodkowy:
o 2/3 część przyśrodkowej (przód)
o 3 i ½ palca od przyÅ›rodka
" n. podeszwowy boczny:
o 1/3 części bocznej (przód)
o 1 i ½ palca od boku
o brzeg przyśrodkowy:
n. udowo-goleniowy (odcinek bliższy)
n. strzałkowy powierzchowny (odcinek dalszy)
o brzeg boczny:
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
9
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
n. piszczelowy -> n. łydkowy -> n. skórny grzbietowy boczny
Żyły powierzchowne kończyny dolnej
- ż. odpiszczelowa
o poczÄ…tek:
przedłużenie ż. brzeżnej przyśrodkowej
miejsce: do przodu od kostki przyśrodkowej
o przebieg:
ku górze
na powierzchni przyśrodkowej goleni
na przednio-przyśrodkowej powierzchni uda
o koniec: uchodzi do żż. udowej [w rozworze odpiszczelowym]
o dopływy:
ż. odpiszczelowa dodatkowa
żż. mosznowe lub żż. wargowe przednie
ż. nadbrzuszna powierzchowna
ż. okalająca biodro powierzchowna
żż. sromowe zewnętrzne
o posiada liczne zastawki
o klinicznie:
możliwość wystąpienia żylaków o osób otyłych oraz o pracy stojącej;
zakrzepy  stany zapalne żył  oderwany zakrzep -> zator płuc
zabiegi pomostowania tętnic wieńcowych
- ż. odstrzałkowa
o poczÄ…tek:
przedłużenie ż. brzeżnej bocznej stopy
miejsce: boczny brzeg stopy
o przebieg:
wzdłuż bocznej strony ścięgna piętowego
wzdłuż tylnej strony ścięgna piętowego
wstępuje między dwiema głowami m. brzuchatego łydki
na powięzi goleni
przebija powięz
goleni
o koniec: uchodzi do ż. podkolanowej
- żyły powierzchowne stopy:
o łuk żylny grzbietowy
o łuk żylny podeszwowy
o sieć żylna grzbietowa
zakończenie: ż. brzeżna przyśrodkowa i boczna
" przedłużają się w ż. odpiszczelową i odstrzałkową
o sieć żylna podeszwowa
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
10
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
ĆWICZENIE 3  Powięz
szeroka uda. Mięśnie uda. Podział. Unerwienie grupowe. Przyczepy,
czynność i unerwienie mięśni grupy przedniej i przyśrodkowej uda. Dół biodrowo-łonowy, trójkąt
udowy, kanał przywodzicieli, kanał udowy  ograniczenia i zawartość. Nerw udowy i zasłonowy.
Naczynia udowe.
Powięz
szeroka uda
- dwie blaszki: powierzchowna i głęboka  ograniczają dół, kanał i mięsień
- powięz
sitowata  część powięzi szerokiej uda
o luz
ne utkane
o położenie:
przednia powierzchnia uda
4 cm poniżej więzadła pachwinowego
przyśrodkowo od brzegu przyśrodkowego m. krawieckiego
o przebijają ją liczne naczynia krwionośne i chłonne
o znajduje się tu rozwór odpiszczelowy
ograniczenia:
" brzeg sierpowaty (od góry, boku i dołu)
" przechodzi w róg górny (przyśrodek)
- pasmo biodrowo-Å‚onowe -
o położenie: boczna powierzchnia uda
o mocna i gruba
o kończy się w niej m. naprężacz powięzi szerokiej i część ścięgna m. pośladkowego
wielkiego
o koniec: kłykieć boczny piszczeli
o znaczenie: hamuje ruchy przywodzenia
- wysyła przegrody między mięśnie uda, oddzielają grupy mięśni:
o przednia od przyśrodkowej i tylnej
o tworzy przegrody międzymięśniowe: przyśrodkową i boczną
Mięśnie uda
- grupa przednia  n. udowy
o m. krawiecki
o m. czworogłowy uda
m. prosty uda
m. obszerny boczny
m. obszerny przyśrodkowy
m. obszerny pośredni
m. stawowy kolana
- grupa przyśrodkowa  n. zasłonowy
o warstwa przednia
m. grzebieniowy
m. smukły
m. przywodziciel długi
o warstwa środkowa
m. przywodziciel krótki
o warstwa tylna
m. przywodziciel wielki
- grupa tylna  n. kulszowy
o m. półścięgnisty
o m. półbłoniasty
o m. dwugłowy uda
Grupa przednia mięśni uda  n. udowy
o m. krawiecki
PP: kolec biodrowy przedni górny
PK: kłykieć przyśrodkowy piszczeli poniżej guzowatości piszczeli
CZ:
" zgina udo i podudzie
" odwodzi i odwraca udo
" nawraca podudzie
o m. czworogłowy uda
m. prosty uda
" PP:
o kolec biodrowy przedni dolny
o górny brzeg panewki
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
11
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
" PK: więzadło rzepki, guzowatość piszczeli
" CZ:
o prostuje podudzie w stawie kolanowym
o zgina udo
m. obszerny boczny
" PP:
o powierzchnia boczna krętarza większego
o kresa międzykrętarzowa
o warga boczna kresy chropawej kości udowej
o przegroda międzymięśniowa boczna
" PK: więzadło rzepki, guzowatość piszczeli
" CZ: prostuje staw kolanowy
m. obszerny przyśrodkowy
" PP: warga przyśrodkowa kresy chropawej
" PK: więzadło rzepki, guzowatość piszczeli
" CZ: prostuje staw kolanowy
m. obszerny pośredni
" PP:
o przednia i boczna powierzchnia trzonu kości udowej
od kresy międzykrętarzowej do jej dolnej 1/3 części
" PK: więzadło rzepki, guzowatość piszczeli
" CZ: prostuje staw kolanowy
m. stawowy kolana
" PP: przednia dolna trzecia część trzonu kości udowej
" PK: kaletka nadrzepkowa
" CZ: napina torebkÄ™ stawu kolanowego
Grupa przyśrodkowa mięśni uda
- warstwa przednia
o m. grzebieniowy
PP:
" grzebień kości łonowej
" guzek Å‚onowy
" więzadło łonowe górne
PK:
" kresa grzebieniowa kości udowej
N:
" gałąz
przednia nerwu zasłonowego
" n. udowy
CZ:
" przywodzi udo
" zgina je
" obraca na zewnÄ…trz
o m. smukły
PP:
" gałąz
dolna kości łonowej
" gałąz
kości kulszowej
PK:
" poniżej guzowatości piszczeli
N:
" gałąz
przednia n. zasłonowego
CZ:
" przywodzi udo
" zgina kolano
o m. przywodziciel długi
PP: kość łonowa poniżej guzka łonowego
PK: środkowa trzecia część wargi przyśrodkowej kresy chropawej
N: gałąz
przednia n. zasłonowego
CZ: przywodzi udo
- warstwa środkowa
o m. przywodziciel krótki
PP: powierzchnia przednia gałęzi dolnej kości łonowej
PK: górna trzecia część wargi przyśrodkowej kresy chropawej
N: gałąz
przednia n. zasłonowego
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
12
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
CZ:
" przywodzi udo
" obraca je na zewnÄ…trz
" zgina udo
- warstwa tylna
o m. przywodziciel wielki
PP:
" powierzchnia przednia gałęzi dolnej kości łonowej
" gałąz
kości kulszowej
" guz kulszowy
PK:
" górna trzecia część wargi przyśrodkowej kresy chropawej
" guzek przywodziciela na nadkłykciu przyśrodkowym k. udowej
N:
" gałąz
tylna n. zasłonowego
" n. piszczelowy
CZ:
" przywodzi udo
" prostuje w stawie biodrowym
Dół biodrowo-łonowy
- ograniczenia:
o m. biodrowo-lędz
wiowy
o m. grzebieniowy
- zawartość:
o t. udowa
o ż. udowa
o węzły chłonne pachwinowego głębokie
o gałąz
udowa n. płciowo-udowego
o n. udowy i jego gałęzie
Trójkąt udowy
- ograniczenia:
o od góry: więzadło pachwinowe
o od boku: m. krawiecki
o od przyśrodka: m. przywodziciel długi
- wierzchołek: wejście do kanału przywodziceli
- trójkąt udowy mniejszy
o w obrębie trójkąta udowego
o ograniczenia:
więzadło pachwinowe
m. grzebieniowy
m. biodrowo-lędz
wiowy
- pokryty: blaszka powierzchowna powięzi szerokiej
Kanał przywodzicieli
- biegnie z trójkąta udowego do dołu podkolanowego
- ograniczenia:
o przód: blaszka ścięgnista
znajduje siÄ™:
" między głową przyśrodkową m. czworogłowego uda
" a m. przywodzicielem wielkim
pokryta m. krawieckim
o bok: głowa przyśrodkowa m. czworogłowego uda
o przyśrodek: m. przywodziciel wielki
- zawartość:
o t. udowa
o ż. udowa
o n. udowo-goleniowy
- rozwór przywodzicieli  połączenie kanału przywodzicieli z dołem podkolanowym
o położenie: między kością udową a ścięgnem m. przywodziciela wielkiego
Kanał udowy
- położenie: między pierścieniem udowym a rozworem odpiszczelowym
o RO  inaczej: pierścień udowy powierzchowny
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
13
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
- ograniczenia:
o od góry: powięz
poprzeczna brzucha (przegroda udowa)
o bok: ż. udowa
o tył: blaszka głęboka powięzi szerokiej
o przód: blaszka powierzchowna powięzi szerokiej
- zawartość:
o luz
na tkanka Å‚Ä…czna
o węzeł pachwinowy głęboki
- znaczenie: miejsce zmniejszonej oporności  przepuklina udowa
- pierścień udowy głęboki:
o położenie: w przyśrodkowym odcinku rozstępu naczyń, bocznie od w. rozstępowego
Nerw udowy
- początek: gałęzie przednie nn. rdzeniowych L2-L4
- przebieg:
o między m. lędz
wiowym większym i m. biodrowym
o przez rozstęp mięśni
o (oddaje gałęzie do m. biodrowo-lędz
wiowego i do m. grzebieniowego)
o pod więzadłem pachwinowym dzieli się na gałęzie końcowe
rozprzestrzeniają się wachlarzowato w trójkącie udowym
- gałęzie:
o mięśniowe: m. biodrowy, m. lędz
wiowy większy, m. grzebieniowy, m. krawiecki, m.
czworogłowy uda
o stawowe: staw biodrowy
o naczyniowe  naczynia udowe
o skórne przednie: skóra przedniej i przyśrodkowej powierzchni uda
o n. udowo-goleniowy
przebieg:
" wspólnie z t. udową do kanału przywodzicieli
" powyżej stawu kolanowego wychodzi na powięz

" (oddaje gałąz
podrzepkowÄ…)
o (zaopatruję skórę przyśrodkowej części kolana aż do
guzowatości piszczeli)
" na powierzchni przyśrodkowej goleni
" wzdłuż brzegu przyśrodkowego stopy
zakres unerwienia: skóra podudzia i stopy
Nerw zasłonowy
- początek: gałęzie brzuszne L2-L4
- przebieg:
o opuszcza m. lędz
wiowy przy brzegu przyśrodkowym
o biegnie do miednicy mniejszy
o do kanału zasłonowego (z t. i ż. zasłonową)
o po wyjściu z kanału dzieli się na gałąz
przedniÄ… i tylnÄ…
rozdzielone m. przywodzicielem krótkim
- gałęzie:
o przednia: m. grzebieniowy, m. przywodziciel długi i krótki, m. smukły
kończy się gałęzią skórną  skóra przyśrodkowej powierzchni uda
o tylna: m. przywodziciel wielki (wspólnie z n. piszczelowym)
o stawowe: staw biodrowy i kolanowy
o naczyniowe: t. udowa i t. podkolanowa
o okostnowe: kość udowa
- zaopatruje:
o mięśnie przywodziciele uda
o skóra powierzchni przyśrodkowej uda
Tętnica udowa
- początek: przedłużenie t. biodrowej
o miejsce: pod więzadłem pachwinowym
- przebieg:
o przechodzi przez rozstęp naczyń
o biegnie poziomo ku dołowi
o do kanału przywodzicieli (razem z ż. udową i n. udowo-goleniowym)
o w dole podkolanowym
- koniec: przedłuża się w t. podkolanową
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
14
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
- gałęzie:
o t. nadbrzuszna powierzchowna
zaopatruje: skóra i mięśnie brzucha
zespolenie: z t. powierzchownÄ… okalajÄ…cÄ… biodro i z t. nadbrzusznÄ… dolnÄ…
o t. okalajÄ…ca biodro powierzchowna
przebieg: równolegle i poniżej więzadła pachwinowego
o tt. sromowe zewnętrzne
u mężczyzn: worek mosznowy
u kobiet: wargi sromowe większe
o t. głęboka uda
poczÄ…tek  miejsce:
" poniżej więzadła pachwinowego
gałęzie:
" t. okalająca udo przyśrodkowa
o gałęzie do szyjki i głowy kości udowej
" t. okalajÄ…ca udo boczna
" tętnice przeszywające (3)
o przebijają mięśnie przywodzicieli  dochodzą do zginaczy
o t. zstępująca kolana
gałęzie do sieci stawowej kolana
- tętno: w 1/3 bliższej więzadła pachwinowego
Żyła udowa
- początek: przedłużenie ż. podkolanowej
- przebieg:
o w kanale przywodzicieli (razem t. udową  najpierw bocznie, a w ź górnej
przyśrodkowo)
- koniec: przedłuża się w ż. biodrową zewnętrzną
- dopływy:
o głębokie: odpowiadają gałęziom t. udowej
o powierzchowne: ż. odpiszczelowa
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
15
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
ĆWICZENIE 4 - Powięz
pośladkowa. Grupa tylna mięśni grzbietowych oraz mięśnie brzuszne
obręczy biodrowej. Mięśnie obręczy biodrowej - przyczepy, czynność i unerwienie. Splot krzyżowy i
jego gałęzie. Tętnica biodrowa wewnętrzna - topografia i odgałęzienia. Otwory kulszowe - ich
ograniczenia i zawartość. Węzły chłonne biodrowe. Staw krzyżowo-biodrowy. Staw biodrowy.
Powięz
pośladkowa
- pokrywa: mięśnie pośladkowe
- stanowi przedłużenie powięzi szerokiej uda
-
Grupa tylna mięśni grzbietowych
- m. pośladkowy wielki
o PP:
powierzchnia pośladkowa talerza kości biodrowej
" do tyłu od kresy pośladkowej tylnej
boczny brzeg kości krzyżowej i guzicznej
więzadło krzyżowo-guziczne
powięz
piersiowo-lędz
wiowa
o PK:
guzowatość pośladkowa kości udowej
pasmo biodrowo-piszczelowe
o N: n. pośladkowy dolny
o CZ:
utrzymuje pionową postawę ciała
jest prostownikiem stawu biodrowego
obraca udo na zewnÄ…trz
- m. naprężacz powięzi szerokiej
o PP:
kolec biodrowy przedni górny
część przednia grzebienia biodrowego
o PK:
pasmo biodrowo-piszczelowe
" kończące się na kłykciu bocznym piszczeli
o N: n. pośladkowy górny
o CZ:
napina powięz
szerokÄ…
odwodzi i nawraca udo
ustala wyprostowany staw kolanowy
- m. pośladkowy średni
o PP: powierzchnia pośladkowa kości biodrowej
między kresą pośladkową przednią i tylną
o PK: krętarz większy
o N: n. pośladkowy górny
o CZ:
odwodzi udo
część przednia: nawraca oraz zgina
część tylna: odwraca i prostuje
- m. pośladkowy mały
o PP:
powierzchnia pośladkowa kości biodrowej
" między kresą pośladkową przednią a dolną
o PK: krętarz większy
o N: n. pośladkowy górny
o CZ: odwodzi i nawraca lub odwraca udo
- m. gruszkowaty
o PP:
powierzchnia miedniczna kości krzyżowej
" w okolicy otworów krzyżowych miednicznych
o PK: krętarz większy
o N: gałązki splotu krzyżowego
o CZ:
obraca na zewnÄ…trz udo
odwodzi i prostuje udo
Mięśnie brzuszne obręczy biodrowej
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
16
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
- m. zasłaniacz wewnętrzny
o PP:
powierzchnia wewnętrzna błony zasłonowej
część kości miednicznej otaczająca otwór zasłoniony
o PK: dół krętarzowy
o N: gałęzie splotu krzyżowego L5-S1
o CZ:
obraca udo na zewnÄ…trz
przywodzi udo
- m. bliz
niaczy górny
o PP: kolec kulszowy
o PK: dół krętarzowy
o N: gałęzie splotu krzyżowego L5-S1
o CZ: wspomaga działanie mięśnia zasłaniacza wewnętrznego
- m. bliz
niaczy dolny
o PP: górny brzeg guza kulszowego
o PK: dół krętarzowy
o N: gałęzie splotu krzyżowego L5-S1
o CZ: wspomaga działanie mięśnia zasłaniacza wewnętrznego
- m. zasłaniacz zewnętrzny
o PP:
powierzchnia zewnętrzna błony zasłonowej
brzegi otworu zasłonionego
o PK: dół krętarzowy
o N: gałąz
tylna n. zasłonowego
o CZ:
obraca udo na zewnÄ…trz
przywodzi udo
- m. czworoboczny uda
o PP: brzeg boczny guza kulszowego
o PK: grzebień międzykrętarzowy
o N: gałęzie splotu krzyżowego L4-S2
o CZ:
obraca udo na zewnÄ…trz
prostuje i przywodzi udo
Splot krzyżowy i jego gałęzie
- zakres unerwienia:
o grupa tylna mięśni grzbietowych obręczy kończyny dolnej
o mięśnie brzuszne obręczy kończyny dolnej (bez: m. zasłaniacza zewnętrznego)
o mięśnie dna miednicy
o narzÄ…dy miednicy
o narządy płciowe zewnętrzne
o większość mięśni kończyny dolnej
o skóra kończyny dolnej
- gałęzie:
o krótkie gałęzie mięśniowe i stawowe
o n. pośladkowy górny
o n. pośladkowy dolny
o n. skórny uda tylny
o n. sromowy
o n. kulszowy
Tętnica biodrowa wewnętrzna
- początek: t. biodrowa wspólne (na wysokości stawu krzyżowo-biodrowego)
- przebieg:
o kieruje siÄ™ do miednicy mniejszej
- gałęzie:
o pień przedni  biegnie do otworu podgruszkowego, oddaje g. ścienne i trzewne
trzewne:
" t. pępkowa
" t. pęcherzowa dolna
" t. maciczna (t. nasieniowodu)
o t. pochwowa
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
17
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
o gałęzie maciczne
o gałąz
jajnikowa
o gałąz
jajowodowa
" t. odbytnicza środkowa
o gałęzie pęcherzowe
o gałęzie mięśniowe (do m. dz
wigacza odbytu)
o gałęzie pochwowe (gałęzie do pęcherzyków nasiennych)
" t. sromowa wewnętrzna
o t. odbytnicza dolna
o t. kroczowa
o t. opuszki prÄ…cia (t. opuszki przedsionka pochwy)
o t. cewki moczowej
o t. głęboka prącia (t. głęboka łechtaczki)
o t. grzbietowa prÄ…cia (t. grzbietowa Å‚echtaczki)
ścienne:
" t. pośladkowa dolna
o gałąz
zaopatrujÄ…ca n. kulszowy
" t. zasłonowa
o gałąz
Å‚onowa
o pień tylny  biegnie ku tyłowi, oddaje gałęzie ścienne
t. biodrowo-lędz
wiowa
" gałąz
biodrowa
" gałąz
lędz
wiowa
tt. krzyżowe boczne
" t. krzyżowa boczna górna
" t. krzyżowa boczna dolna
t. pośladkowa górna
- zakres unaczynienia:
o ściany miednicy mniejszej
o wszystkie zawarte w niej narządu + narząd płciowe zewnętrzne
Otwory kulszowe - ich ograniczenia i zawartość
- otwór kulszowy większy
o ograniczenia:
wcięcie kulszowe większe
dolny brzeg stawu krzyżowo-biodrowego
boczny brzeg kości krzyżowej
więzadło krzyżowo-kolcowe
o zawartość:
m. gruszkowaty
t. pośladkowa górna i dolna
ż. pośladkowa górna i dolna
n. pośladkowy górny i dolny
n. kulszowy
n. skórny uda tylny
t. sromowa wewnętrzna
żż. sromowe wewnętrzne
n. sromowy
o dzieli siÄ™:
otwór nadgruszkowy  nerwy i naczynia pośladkowe górne
otwór podgruszkowy - reszta
przez: m. gruszkowaty
- otwór kulszowy mniejszy
o ograniczenia:
wcięcie kulszowe mniejsze
więzadło krzyżowo-kolcowe
więzadło krzyżowo-guzowe
o zawartość:
ścięgno m. zasłaniacza wewnętrznego
t. sromowa wewnętrzna
żż. sromowe wewnętrzne
n. sromowy
Węzły chłonne biodrowe
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
18
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
- wspólne: przyśrodkowe, pośrednie, boczne, podaortowe, wzgórka
- zewnętrzne: pośladkowe górne i dolne, krzyżowe
- wewnętrzne: przyśrodkowe, pośrednie, boczne, rozstępu, międzybiodrowe, zasłonowe
Staw krzyżowo-biodrowy
- typ:
o płaski
- powierzchnie stawowe:
o powierzchnie uchowate kości biodrowej
o powierzchnie uchowate kości krzyżowej
- więzadła:
o krzyżowo-biodrowe przednie
o krzyżowo-biodrowe tylne
o krzyżowo-biodrowe międzykostne
o biodrowo-lędz
wiowe
od wyrostków poprzecznych L4-L5
do talerza i grzebienia biodrowego
- ruchomość:
o niewielka
Staw biodrowy
- typ: kulisty panewkowy
- powierzchnie stawowe:
o głowa kości udowej
o panewka: kość miedniczna
poszerzona przez obrÄ…bek panewki
- torebka stawowa: silna; przyczepy: kresa międzykrętarzowa i grzebień międzykrętarzowy
- więzadła:
o więzadło poprzeczne panewki  zamyka wcięcie panewki w otwór
o więzadło głowy kości udowej
więzadła poprzeczne panewki -> dołek głowy kości udowej
przebiega w nim tętnica więzadła głowy (od gałęzi panewkowej)
o biodrowo-udowe
kolec biodrowy przedni górny -> kresa międzykrętarzowa
hamuje: wyprost uda
o kulszowo-udowe
tylny brzeg panewki -> brzeg przedni krętarza większego
hamuje: przywodzenie i nawracanie
o Å‚onowo-udowe
trzon i gałąz
górna kości łonowej -> górny brzeg krętarza mniejszego
hamuje: odwodzenie uda
o warstwa okrężna
obejmuje szyjkę kości udowej; powstaje z włókien powyższych więzadeł
- ruchy: zginanie, prostowanie, odwodzenie, przywodzenie, odwracanie, nawracanie, obw.
- tętnice: tt. okalające udo, t. przyśrodkowa i t. zasłonowa
- nerwy: n. udowy, n. zasłonowy, n. pośladkowy górny
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
19
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
ĆWICZENIE 5 - Mięśnie grupy tylnej uda - przyczepy, czynność, unerwienie. Nerw kulszowy i
nerw skórny uda tylny. Ograniczenia i zawartość dołu podkolanowego. Budowa kości udowej. Staw
kolanowy. Tętnica podkolanowa - topografia i odgałęzienia. Żyła podkolanowa - topografia i
dopływy.
Mięśnie grupy tylnej uda
- m. półścięgnisty
o PP: powierzchnia tylna guza kulszowego
o PK: poniżej guzowatości piszczeli
o N: n. piszczelowy
o CZ:
prostuje i przywodzi udo
zgina w stawie kolanowym
- m. półbłoniasty
o PP: guz kulszowy
o PK: kłykieć przyśrodkowy kości piszczelowej
o N: n. piszczelowy
o CZ:
prostuje i przywodzi staw biodrowy
zgina goleń
- m. dwugłowy uda
o PP:
głowa długa: powierzchnia tylna guza kulszowego
głowa krótka: środkowa trzecia część wargi bocznej kresy chropawej
o PK: głowa strzałki
o N:
głowa długa: n. piszczelowy
głowa krótka: n. strzałkowy wspólny
o CZ:
głowa długa:
" prostuje i przywodzi udo
" zgina w stawie kolanowym
głowa krótka
" zgina podudzie
Nerw kulszowy
- największy nerw organizmu
- początek: gałęzie przednie L4-S3
- przebieg:
o wychodzi z miednicy przez otwór podgruszkowy
o przebiega na mięśniach brzusznych obręczy biodrowej
mm. bliz
niacze, m. zasłaniacz zewnętrzny, m. czworogłowy uda
o przykryty m. pośladkowym wielkim
o w połowie odległości między guzem kulszowym a krętarzem większym
o między m. przywodzicielem wielkim a grupą tylną mięśni uda
o między m. półbłoniastym i półścięgnistym a dwugłowym uda
o wchodzi do dołu podkolanego
- podział:
o na zmiennym poziomie
najczęściej: górny kąt dołu podkolanowego
o n. piszczelowy
zakres unerwienia: m. półbłoniasty, m. półścięgnisty, głowa długa m.
dwugłowego uda
o n. strzałkowy wspólny
zakres unerwienia: głowa krótka m. dwugłowego uda
- gałęzie: do stawu kolanowego
Nerw skórny uda tylny
- początek: gałęzie przednie S1-S3
- przebieg:
o wychodzi przez otwór podgruszkowy
o przykryty m. pośladkowym wielkim
o przyśrodkowo i ku tyłowi od n. kulszowego
o zstępuje do dołu podkolanowego pod powięzią szeroką
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
20
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
o przebija powięz
podkolanowÄ…
o dochodzi do połowy łydki
wspólnie z ż. odstrzałkową
- gałęzie:
o nn. skórne pośladków dolne
miejsce: pod m. pośladkowym wielkim
owijają się wokół dolnego brzegu m. pośladkowego wielkiego
unerwiają: skórę w dolnej części pośladka
o gałęzie kroczowe
krzyżują powierzchowne mięśnie grupy tylnej uda
dochodzą do skóry krocza i tylnej powierzchni narządów płciowych zew
o gałęzie skórne tylne uda
Ograniczenia i zawartość dołu podkolanowego.
- położenie: okolica tylna kolana, na pograniczu uda i goleni
- kształt: równoległobok
- ograniczenia:
o od góry:
bocznie: m. dwugłowy uda
przyśrodkowo: m. półścięgnisty i m. półbłoniasty
o od dołu: m. brzuchaty łydki
- dno:
o płaszczyzna podkolanowa kości udowej
o ściana tylna torebki stawu kolanowego
o m. podkolanowy
- zawartość:
o tkanka tłuszczowa i łączna
o n. strzałkowy wspólny (najbardziej bocznie i powierzchownie)
o n. piszczelowy
o ż. podkolanowa
o t. podkolanowa (najbardziej przyśrodkowo i najgłębiej)
o węzły chłonne podkolanowe powierzchowne i głębokie
Tętnica podkolanowa
- początek: przedłużenie t. udowej
- przebieg:
o między tylna ścianą torebki stawu podkolanowego a głowami m. brzuchatego łydki
- gałęzie końcowe:
o miejsce podziału: dolna część dołu podkolanowego
o t. piszczelowa przednia
o t. piszczelowa tylna
- gałęzie:
o t. górna boczna kolana
o t. górna przyśrodkowa kolana
o t. środkowa kolana
o t. dolna boczna kolana
o t. dolna przyśrodkowa kolana
Żyła podkolanowa
- początek: połączenie żż. piszczelowych przednich i tylnych
- przebieg:
o przechodzi przez rozwór ścięgnisty przywodzicieli
o do kanału przywodzicieli
- koniec: przedłuża się w ż. udową
- dopływy:
o ż. górna boczna kolana
o ż. górna przyśrodkowa kolana
o ż. środkowa kolana
o ż. dolna boczna kolana
o ż. dolna przyśrodkowa kolana
o + ż. odstrzałkowa
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
21
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
ĆWICZENIE 6 - Powięz
goleni. Podział mięśni podudzia i stopy. Grupa przednai i boczna mięśni
goleni - przyczepy, czynność, unerwienie. Powięzie i przestwory powięziowe goleni. Mięśnie
grzbietu stopy - czynność, unerwienie.
Nerwy: strzałkowy wspólny, strzałkowy powierzchowny i głęboki oraz udowo-goleniowy - przebieg,
odgałęzienia, zakres unerwienia. Tętnica piszczelowa przednia i grzbietowa stopy - przebieg,
odgałęzienia. Żyły goleni.
Powięzie i przestwory powięziowe goleni
- otacza: mięśnie goleni
- przechodzi: w powięz
szerokÄ… uda
o ku górze
o na stronie przedniej
- zrasta siÄ™ z okostnÄ…
o na powierzchni przyśrodkowej kości piszczelowej
- łączy się z powięzią szeroką
o poprzez powięz
podkolanowÄ…
o na stronie tylnej
- wysyła przegrody międzymięśniowe, dzielą goleń na 3 komory:
o przednia  prostowniki
o boczna  mm. strzałkowe
o tylna  zginacze
komora zginaczy długich
komora m. trójgłowego łydki
podzielona przez: blaszkę głęboką powięzi goleni
- wzmocnienia:
o troczek górny prostowników
poprzeczne pasmo rozpięte między kością piszczelową i strzałką
o troczek dolny prostowników
na powierzchni przedniej, na granicy goleni i stopy
kształt poziomej litery Y
od powierzchni bocznej kości piętowej
dzieli siÄ™ na 2 ramiona
" górne: dochodzi do kostki przyśrodkowej
" dolne: przyczepia się do kości łódkowatej i klinowatej
przyśrodkowej
tworzy przedziały dla mięśni grupy przedniej goleni
o troczki mięśni strzałkowych
przebiegają nad ścięgnami mm. strzałkowych
o troczek zginaczy
zgrubienie powięzi goleni
biegnie ku dołowi i tyłowi od kostki przyśrodkowej
dzieli się na blaszkę powierzchowną i głęboką
między blaszkami: biegną naczynia i nerwy przez kanał kostki
przyśrodkowej
Podział mięśni podudzia i stopy
- podudzie
o przednia  n. strzałkowy głęboki
m. piszczelowy przedni
m. prostownik długi palców
m. strzałkowy trzeci
m. prostownik długi palucha
o boczna  n. strzałkowy powierzchowny
m. strzałkowy długi
m. strzałkowy krótki
o tylna  n. piszczelowy
warstwa powierzchowna
" m. brzuchaty Å‚ydki
" m. płaszczkowaty
" m. podeszwowy
warstwa głęboka
" m. podkolnowy
" m. zginacz długi palców
" m. piszczelowy tylny
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
22
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
" m. zginacz długi palucha
- stopa
o mięśnie grzbietu stopy
m. prostownik krótki palców
m. prostownik krótki palucha
o mięśnie podeszwy
mięśnie wyniosłości przyśrodkowej
" m. odwodziciel palucha  n. podeszwowy przyśrodkowy
" m. zginacz krótki palucha
o głowa przyśrodkowa: n. podeszwowy przyśrodkowy
o głowa boczna  n. podeszwowy boczny
" m. przywodziciel palucha  n. podeszwowy boczny
mięśnie wyniosłości pośredniej
" m. zginacz krótki palców  n. podeszwowy przyśrodkowy
" m. czworoboczny podeszwy  n. podeszwowy boczny
" mm. glistowate
o II-V  n. podeszwowy boczny
o I  n. podeszwowy przyśrodkowy
" mm. międzykostne podeszwy - n. podeszwowy boczny
" mm. międzykostne grzbietowe  n. podeszwowy boczny
mięśnie wyniosłości bocznej
" m. odwodziciel palca małego  n. podeszwowy boczny
" m. zginacz krótki palca małego  n. podeszwowy boczny
" m. przeciwstawiacz palca małego  n. podeszwowy boczny
Grupa przednia mięśni goleni
- m. piszczelowy przedni
o PP:
kłykieć boczny i górne dwie trzecie powierzchni bocznej piszczeli
powięz
goleni
o PK:
powierzchnia podeszwowa kości klinowatej przyśrodkowej
podstawa I kości śródstopia
o N: n. strzałkowy głęboki
o CZ:
zgina grzbietowo stopÄ™
odwraca stopÄ™
- m. prostownik długi palców
o PP:
kłykieć boczny piszczeli
głowa I brzeg przedni strzałki
przegroda międzymięśniowa przednia
błona międzykostna goleni
o PK: rozcięgna grzbietowe palców II-V
o N: n. strzałkowy głęboki
o CZ:
w stawie skokowym górnym: zgina grzbietowo stopę
w stawie skokowym dolnym: nawraca stopÄ™
- m. strzałkowy trzeci
o PP: odszczepiona część boczna prostownika długiego palców
o PK: grzbietowa powierzchnia podstawy V i IV kości śródstopia
o N: n. strzałkowy głęboki
o CZ: nawraca i odwodzi stopÄ™
- m. prostownik długi palucha
o PP: środkowa część powierzchni przyśrodkowej strzałki
o PK: powierzchnia grzbietowa podstawy dalszego paliczka palucha
o N: n. strzałkowy głęboki
o CZ:
prostuje paluch
zgina grzbietowo stopÄ™
Grupa boczna mięśni goleni
- m. strzałkowy długi
o PP:
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
23
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
kłykieć boczny piszczeli
torebka stawu piszczelowo-strzałkowego
głowa strzałki i powierzchnia boczna
przegroda międzymięśniowa przednia i tylna goleni
o PK:
kość klinowata przyśrodkowa
guzowatość I kości śródstopia
o N: n. strzałkowy powierzchowny
o CZ:
nawraca i odwodzi stopÄ™
zgina stopÄ™ podeszwowo
wzmacnia sklepienie stopy
- m. strzałkowy krótki
o PP:
boczna powierzchnia strzałki
przegrody międzymięśniowe przednia i tylna
o PK: guzowatość V kości śródstopia
o N: n. strzałkowy powierzchowny
o CZ:
zgina podeszwowo stopÄ™
nawraca i odwodzi stopÄ™
Mięśnie grzbietu stopy
- m. prostownik krótki palców
o N: n. strzałkowy głęboki
o CZ:
zgina palce I-IV w kierunku grzbietowym
- m. prostownik krótki palucha
o N: n. strzałkowy głęboki
o CZ: zgina paluch w kierunku grzbietowym
Nerw strzałkowy wspólny
- poczÄ…tek: n. kulszowy
- przebieg:
o między szyjką strzałki a ścięgnem m. dwugłowego
o wchodzi do mięśnia strzałkowego długiego
- podział:
o n. strzałkowy powierzchowny
o n. strzałkowy głęboki
- gałęzie:
o n. skórny boczny łydki
miejsce: w dole podkolanowym
przebieg: na mięśniu brzuchatym łydki
połączenia: z n. przyśrodkowym łydki
" tworzy: n. Å‚ydkowy
o gałęzie stawowe: do stawu kolanowego
Nerw strzałkowy powierzchowny
- początek: gałąz
końcowa n. strzałkowego wspólnego
- przebieg:
o zstępuje w grupie bocznej mięśni goleni
o między mięśniami bocznej grupy goleni a m. prostownikiem palców długim
- gałęzie:
o mięśniowe: do mm. strzałkowych
- podział:
o n. skórny grzbietowy przyśrodkowy
o n. skórny grzbietowy pośredni
- zakres unerwienia:
o skóra dolnej części podudzia
o grzbiet stopy
o zwrócone do siebie powierzchnie grzbietowe II, III, IV i V palca
Nerw strzałkowy głęboki
- początek: gałąz
końcowa n. strzałkowego wspólnego
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
24
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
- przebieg:
o bocznie od szyjki strzałki
o przebija przegrodę międzymięśniową przednią
o przebija m. prostownik długi palców
o wchodzi do komory prostowników goleni
o zstępuje po błonie międzykostnej
o przyśrodkowo od m. prostownika długiego palców
o przyśrodkowo od t. piszczelowej przedniej
o przechodzi pod troczkiem górnym prostowników na grzbiet stopy
- koniec:
o pierwsza przestrzeń międzykostna śródstopia
o nn. grzbietowe palców
zaopatrujÄ…:
" skóra bocznej powierzchni palucha
" skóra przyśrodkowej powierzchni palca II
- gałęzie:
o gałęzie mięśniowe: do mięśni grupy przedniej goleni i grzbietu stopy
Tętnica piszczelowa przednia
- początek: gałąz
t. podkolanowej
- przebieg:
o przechodzi ponad błoną międzykostną do przedniej komory goleni
o leży na błonie międzykostnej goleni
o między m. piszczelowym przednim a prostownikiem długim palucha
- koniec: przedłuża się w t. grzbietową stopy
- gałęzie:
o t. wsteczna piszczelowa tylna
o t. wsteczna piszczelowa przednia  do sieci stawowej kolana
o t. kostkowa przednia boczna
o t. kostkowa przednia przyśrodkowa
o gałęzie mięśniowe
Tętnica grzbietowa stopy
- początek: przedłużenie t. piszczelowej przedniej
o miejsce: na wysokości troczka dolnego prostowników
- przebieg:
o w pierwszej przestrzeni międzykostnej śródstopia
- gałęzie:
o tt. przyśrodkowe stępu
o t. boczna stępu
o t. Å‚ukowata
tt. grzbietowe śróstopia
" tt. grzbietowe palców
o t. podeszwowa głęboka
przebieg: przechodzi na podeszwę między I i II kością śródstopia
Å‚Ä…czy siÄ™ z Å‚ukiem podeszwowym
- podział:
o t. grzbietowa I śródstopia
o t. podeszwowa głęboka
Żyły goleni
- towarzyszą tętnicom
- biegną we wspólnej pochewce z tętnicami
- wymień:
o żyły piszczelowe przednie
położone na błonie międzykostnej bocznie
o żyły piszczelowe tylne
biegnÄ… razem z . piszczelowÄ… tylnÄ…
pod powierzchowną warstwą mięśni goleni
o żyły strzałkowe
położone na błonie międzykostnej bocznie
- żyły te łączą się i tworzą ż. podkolanową
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
25
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
ĆWICZENIE 7 - Grupa tylna mięśni goleni - przyczepy, czynność, unerwienie. Mięśnie podeszwy -
podział grupowy, unerwienie. Pochewki ścięgniste stopy. Kanał kostki przyśrodkowej - ograniczenia
i zawartość.
Nerw piszczelowy i nerwy podeszwowe - przebieg, zakres unerwienia. Naczynia piszczelowe tylne i
podeszwowe - przebieg, odgałęzienia, zakres unaczynienia. Pochewki ścięgniste stopy. Stawy
stopy. Kości stopy. Sklepienie stopy.
Grupa tylna mięśni goleni
- warstwa powierzchowna
o m. brzuchaty Å‚ydki
PP:
" powierzchnia podkolanowa kości udowej
" głowa boczna: powyżej kłykcia bocznego
" głowa przyśrodkowa: powyżej kłykcia przyśrodkowego kości udowej
PK: guz piętowy
N: n. piszczelowy
CZ:
" zgina stopÄ™ w kierunku podeszwowym
odwraca i przywodzi stopÄ™
o m. płaszczkowaty
PP:
" głowa strzałki
" łuk ścięgnisty między piszczelą i strzałką
" kresa mięśnia płaszczkowatego
" powierzchnia tylna piszczeli
PK: guz piętowy
N: n. piszczelowy
CZ:
" zgina stopÄ™ w kierunku podeszwowym
" odwraca i przywodzi stopÄ™
o m. podeszwowy
PP:
" na powierzchni podkolanowej
o powyżej kłykcia bocznego
PK: guz piętowy
N: n. piszczelowy
CZ:
" napina torebkÄ™ stawu kolanowego
" współdziała z m. trójgłowym
- warstwa głęboka
o m. podkolanowy
PP:
" nadkłykieć boczny piszczeli
" Å‚Ä…kotka boczna
PK:
" tylna powierzchnia piszczeli powyżej kresy m. płaszczkowatego
N: n. piszczelowy
CZ:
" zgina staw kolanowy
o m. zginacz długi palców
PP:
" tylna powierzchnia piszczeli
" blaszka głęboka powięzi goleni
" łuk ścięgnisty
PK:
" paliczki dalsze palców II-V
N: n. piszczelowy
CZ:
" zgina podeszwowo, odwraca i przywodzi stopÄ™
" zgina podeszwowo palce
o m. piszczelowy tylny
PP:
" błona międzykostna
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
26
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
" tylna powierzchnia piszczeli i strzałki
" blaszka głęboka powięzi goleni
PK:
" guzowatość kości łódkowatej
" guzowatość kości klinowatej przyśrodkowej
N: n. piszczelowy
CZ:
" odwraca, przywodzi i zgina podeszwowo stopÄ™
" stabilizuje jej poprzeczne sklepienie
o m. zginacz długi palucha
PP:
" środkowa część powierzchni tylnej strzałki
" błona międzykostna
PK: podstawa dalszego paliczka palucha
N: n. piszczelowy
CZ:
" zgina podeszwowo, odwraca i przywodzi stopÄ™
" zgina podeszwowo paluch
Pochewki ścięgniste stopy
- otaczają ścięgna mięśni grupy przedniej, bocznej i tylnej goleni
- pochewki:
o pochewka mięśni strzałkowych
objęte wspólną pochewką
poniżej kostki bocznej rozdwaja się
" obejmuje poszczególne mięsnie
dodatkowo: otoczona ścięgnem m. strzałkowego długiego
" na powierzchni podeszwowej
o pochewka mięśni piszczelowych
ścięgna głębokich zginacz goleni w kanale kostki przyśrodkowej
- ścięgna zginaczy palucha i palców  objęte oddzielnymi pochewkami
Kanał kostki przyśrodkowej
- łączy: głęboką komorę zginaczy z podeszwową stroną stopy
- ograniczenia:
o kostka przyśrodkowa
o kość piętowa
o troczek zginaczy
- zawartość:
o ścięgna zginaczy głębokich
o naczynia piszczelowe tylne między obu
o n. piszczelowy blaszkami troczka
Nerw piszczelowy
- poczÄ…tek: L4-S3
- przebieg:
o przedłużenie pnia nerwu kulszowego
o przez środek dołu podkolanowego
o na podudziu: między głowami m. brzuchaego łydki
o na podudziu: między m. płaszczkowatym a głęboką warstw mięśni tylnych goleni
o w kanale kostki przyśrodkowej
- gałęzie:
o n. skórny przyśrodkowy łydki
przebieg:
" między dwiema głowami m. brzuchatego łydki
" bocznie od ż. odstrzałkowej
" łączy się z gałęzią łączącą strzałkową
o tworzy n. Å‚ydkowy
zstępuje bocznie od ścięgna piętowego
ku tyłowi od kostki bocznej
-> jako n. skórny grzbietowy boczny
gałęzie:
" boczna powierzchnia okolicy piętowej
" stawy stopy
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
27
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
zakres unerwienia: skóra powierzchni tylnej i przyśrodkowej goleni
o gałęzie do warstwy powierzchownej i głębokiej grupy tylnej mięśni uda
o gałęzie stawowe: kolanowy i skokowy górny
o gałęzie piętowe przyśrodkowe
- gałęzie końcowe:
o n. podeszwowy boczny
o n. podeszwowy przyśrodkowy
- zakres unerwienia:
o mięśnie tylne goleni
o błona międzykostna goleni
Nerwy podeszwowe
- n. podeszwowy przyśrodkowy
o początek: gałąz
końcowa n. piszczelowego
o przebieg:
razem t. piszczelowÄ…
" potem: razem z t. podeszwową przyśrodkową
na powierzchni podeszwowej stopy
przyśrodkowo od m. odwodziciela palucha
o gałęzie:
mięśniowe:
" m. odwodziciel palucha
" głowa przyśrodkowa m. zginacza krótkiego palucha
" m. zginacz krótki palców
" m. glistowaty przyśrodkowy
skórne:
" 3 nn. podeszwowe skórne palców
o -> 7 nn. podeszwowy palców właściwych
" zakres unerwienia: skóra 3 i ½ palca od przyÅ›rodka na podeszwie
- n. podeszwowy boczny
o początek: boczne odgałęzienie końcowe n. piszczelowego
o przebieg: przyśrodkowo od t. podeszwowej bocznej
o koniec:
miejsce: w okolicy guzowaości V śródstopia
gałąz
powierzchowna  unerwia:
" mm. wyniosłości bocznej
" poprzez nn. podeszwowe wspólne palców i właściwe:
o skóra powierzchni podeszwowej stopy i 1 i ½ palca od boku
o 2-3 boczne mięśnie glistowate
gałąz
głęboka  unerwia:
" m. przywodziciel palucha
" głowa boczna m. zginacza krótkiego palucha
" mm. międzykostne
Tętnica piszczelowa tylna
- początek: przedłużenie t. podkolanowej
- przebieg:
o na głębokich zginaczach goleni
o w kanale kostki przyśrodkowej
razem z żż. i n. piszczelowym
- gałęzie:
o t. okalająca strzałkę
o t. strzałkowa
odchodzi w górnym odcinku
zstępuje wzdłuż powierzchni przyśrodkowej strzałki (w komorze tylnej)
przebiega bocznie od ścięgna piętowego
ku tyłowi od kostki bocznej  kończy się gałęziami piętowymi
gałęzie: mięśniowe i gałąz
kostki bocznej
o gałąz
kostki przyśrodkowej
o gałęzie piętowe
- gałęzie końcowe - miejsce: w kanale kostkowym lub poniżej
o t. podeszwowa przyśrodkowa
o t. podeszwowa boczna
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
28
Maciej Tomczak
Anatomia  Kończyna dolna
([e-mail])
Tętnica podeszwowa przyśrodkowa
- początek: gałąz
t. piszczelowej tylnej
o miejsce: w kanale kostki przyśrodkowej
- przebieg: wzdłuż brzegu przyśrodkowego podeszwy
- gałęzie: powierzchowna i głęboka
Tętnica podeszwowa boczna
- początek: gałąz
końcowa t. piszczelowej tylnej
o miejsce: w kanale kostki przyśrodkowej
- przebieg:
o Å‚ukowate bocznie
o na wysokości podstawy V kości śródstopia zawraca przyśrodkowo
o przechodzi w Å‚uk podeszwowy
łączy się przyśrodkowo z t. podeszwową głęboką (od t. grzbietowej stopy)
odpowiada: łukowi dłoniowemu głębokiemu
gałęzie: tt. podeszwowe śródstopia -> tt. podeszwowe palców
Żyły głębokie stopy
- odpowiadają układowi tętniczemu
- występują zwykle w liczbie dwóch
- wymień:
o żż. grzbietowe stopy
o żż. podeszwowe boczne
o żż. podeszwowe przyśrodkowe
o żż. podeszwowe śródstopia
- tworzą: łuk żylny podeszwowy
- zespalają się z żyłami grzbietu stopy za pomocą żył przeszywających
Sklepienie stopy
- sklepienie podłużne
o sklepienie przyśrodkowe
kości: piętowa, głowa skokowej, łódkowata, I klinowata i I śródstopia
o sklepienie boczne
kości: piętowa, sześcienna, V śródstopia
- sklepienie poprzeczne
o kości śródstopia
o łuk poprzeczny stopy: na wysokości stawu stępowo-śródstopnego
- warunki fizjologiczne:
o stopa ustawia się koślawo ok. 5 stopni
o utrzymanie prawidłowego kształtu związane jest z podłużnym i poprzecznym
wysklepieniem
- głównym układ podporowy stopy:
o łuki przyśrodkowe; ich ważny punkt: kość łódkowata
- punkty podparcia: gowz I i V ko
ci 
rdstopia
- zginanie podeszwowe: powoduje przyciśnięcie opuszek palców do podłoża
o odciążenie głów kości śródstopia w fazie odbicia
- stopa poprzecznie płaska:
o następstwo chodzenia w obuwiu na wysokim obcasie  częste u kobiet
o nadmierne obciążenie łuku poprzecznego i aparatu więzadłowego stopy
o zmniejszenie napięcia mięśni międzykostnych i glistowatych
-> przykurczenie palców
o przeniesienie punktu podparcia z głowy I i II kości śródstopia
na głowy wszystkich kości
o może dojść do odwrócenia łuku i przeciążenia głów II i III kości śródstopia
Anatomia  Kończyna dolna - 2006-06-16 - 17:46
29