Pieśń o Rolandzie
1
Pieśń o Rolandzie
Pieśń o Rolandzie (Chanson de Roland) -
najstarszy i najbardziej znany francuski epos
rycerski, należący do tzw. chansons de geste
(pieśni o bohaterskich czynach). Utwór
datowany jest na XI wiek, a znany jest z
anglo-normandzkiego rękopisu oksfordzkiego z
1170. Autor jest nieznany, jedynÄ… wzmiankÄ… o
nim jest adnotacja na końcu rękopisu
wspominajÄ…ca osobÄ™ o imieniu Turold. Polski
przekład Pieśni o Rolandzie pochodzi z 1932
roku, jego autorem jest Tadeusz Boy Żeleński.
Treść
TÅ‚o historyczne
Hołd Rolanda przed Karolem Wielkim.
Utwór opisuje starcie dwóch cywilizacji:
chrześcijańskiej i muzułmańskiej (chociaż
wykreowanej w sposób odległy od
rzeczywistości), przedstawiając dzieje wyprawy
wojennej Karola Wielkiego do Hiszpanii przeciw
Saracenom w roku 778, a szczególnie bitwę w
wÄ…wozie Roncevaux. Wydarzenia przedstawione
są w sposób poważnie odbiegający od prawdy
historycznej, a znaczenie bitwy zostało
wyolbrzymione dla osiągnięcia efektu (środek
typowy dla chanson de geste). W rzeczywistości
idący w tylnej straży wojsk Franków Roland,
hrabia Bretanii, został zaskoczony przez oddziały
Śmierć Rolanda w bitwie pod Roncevaux,
Basków, a po zaciętym starciu zabity razem z
ilustracja z manuskryptu, ok. 1455-1460
całym swoim oddziałem. Taką wersję wydarzeń,
datowanÄ… na 15 lipca 778, podaje Eginhard w
swojej kronice. W utworze ambitny hrabia Roland, siostrzeniec Karola, zostaje wciągnięty w
zasadzkę i ponosi śmierć wraz z towarzyszącymi mu rycerzami w walce ze znacznie
przewyższającymi go liczebnie siłami wroga dlatego, że uważał wezwanie pomocy za
niehonorowe.
Okoliczności powstania utworu
Badacz Å›redniowiecznej literatury francuskiej Joseph Bédier wysuwaÅ‚ tezÄ™, iż genezy PieÅ›ni
o Rolandzie należy się doszukiwać w utworach komponowanych i śpiewanych przez
trubadurów na potrzeby pielgrzymów na szlaku do Compostela, gdy mijali oni wąwóz
Roncevaux. Podkreślał on istnienie na poły mitycznej figury Rolanda w kulturze ludowej
Katalonii (jako Rotllą) oraz Kraju Basków.
Pieśń o Rolandzie
2
Streszczenie
Utwór podzielony jest na cztery części:
" od 1 do 79 strofy (lai) - Ganelon, zazdrosny o stosunek Karola Wielkiego do Rolanda,
decyduje się na zdradę swojego władcy. Wchodzi w zmowę z kalifem Saracenów
Marsylem.
" od 80 do 176 lai - opis bitwy pod Roncevaux. Roland, zaskoczony przez oddział
Saracenów, odmawia wezwania pomocy Karola Wielkiego mimo rad rozważnego
przyjaciela, hrabiego Oliwiera. W bitwie giną wszyscy członkowie straży tylnej, w tym
Roland (wezwawszy pomoc w momencie, gdy nie jest ona już w stanie nic zmienić),
Oliwier i arcybiskup Turpin.
" od 177 do 266 lai - wojska Karola Wielkiego docierajÄ… na pole bitwy, dochodzi do
ponownego starcia z Saracenami, tym razem całkowicie zwycięskiego dla Franków.
" od 267 do 291 lai - po zwycięskiej bitwie schwytani Saraceni zostają straceni lub
zmuszeni do przejścia na chrześcijaństwo, a Ganelon skazany na śmierć przez rozerwanie
końmi.
Pieśń najpełniej oddaje ideały rycerza chrześcijańskiego. Występują w niej postaci
charakterystyczne dla tego typu eposu:
" władca (Karol Wielki, majestatyczny i dysponujący władzą pochodzącą od Boga, obrońca
wiary)
" rycerz (Roland, dzielny i wierny władcy, ginie w walce w obronie wiary, a aniołowie
zanoszÄ… jego duszÄ™ do Raju)
" kobieta (Oda, narzeczona rycerza. Umiera na wieść o śmierci ukochanego)
" zdrajca (Ganelon, ojczym Rolanda)
Article Sources and Contributors
3
Article Sources and Contributors
Pieśń o Rolandzie Source: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=16813535 Contributors: Adik7swiony, Angela1995, Awersowy, Ciacho5, Czarekd,
Demiqu, Dobromila, Forseti, Fringo, Gtworek, Jersz, Jrmo, Kazik, Kcislo, Kpjas, Laforgue, Loraine, MG, Maire, Monika, Monopol, Mzopw, Nemo5576,
PMG, Piastu, Pibwl, Qurqa, Roo72, Rozek19, Seldon, Selena von Eichendorf, Sobol2222, Szoferka, Taw, Tilia, Wiktoryn, conversion script, 36 anonimowe
edycje
y
ródła, licencje i autorzy grafiki
4
y
ródła, licencje i autorzy grafiki
Plik:Rolandfealty.jpg Source: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Rolandfealty.jpg License: unknown Contributors: Balbo, Mattes, Suguri
F, W!B:, 2 anonimowe edycje
Plik:Mort de Roland.jpg Source: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Mort_de_Roland.jpg License: unknown Contributors: Jean Fouquet
Licencja
5
Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/