2009-11-14
ELEMENTY ANATOMII I FIZJOLOGII CZA
OWIEKA
UKA
AD RUCHU
ANATOMIA- jest nauką o budowie ciała ludzkiego.
Składa się z:
1. Kości.
FIZJOLOGIA- bada i wyjaśnia wszelkie procesy życiowe
zachodzące w organiz
mie ludzkim.
2. Stawów.
3. Mięśni.
Znajomość podstaw tych dwóch nauk jest niezbędna do
zrozumienia funkcjonowania własnego organizmu na
Kości i stawy tworzą tzw. układ ruchu bierny,
konkretnym stanowisku pracy, może przyczynić się do
a mięśnie stanowią tzw. układ ruchu czynny.
zapobiegania skutkom długotrwałych przeciążeń i mikrourazów.
Podstawowy element składowy to
1. KOŚCI
kość zbudowana z tkanki kostnej, zawierającej
osseinę- nadającą kości określoną i
Układ kostny, czyli szkieletowy człowieka
ograniczoną sprężystość.
składa się z 206 kości, które tworzą ruchomą
Kość pokryta jest okostną, która odżywia i
konstrukcję umożliwiającą ruch i pełnią
regeneruje kość w przypadku jej uszkodzenia.
funkcję ochronną osłaniając narządy
Zawiera ona także zakończenia nerwowe,
wewnętrzne.
które odbierają bodz
ce bólowe w przypadku
urazu kości.
2.STAWY
Są to ruchome połączenia kości dające możliwość
Kość powstaje na podłożu chrzęstnym w
ruchów o dużym zakresie. Przykładem jest staw
procesie kostnienia, czyli odkładania się soli
kolanowy, łokciowy, biodrowy, ramienny czy stawy
mineralnych, głównie wapnia. Po ukończeniu
palców (międzypaliczkowe).
45 r.ż. odporność kości słabnie i może wystąpić
Inne połączenia kości to tzw. szwy kostne-
osteoporoza, charakteryzująca się ubytkiem
nieruchome połączenia np. w czaszce oraz
wapnia, prowadzącym do wzmożonej
połączenia częściowo ruchome, np. między kręgami
kruchości i łamliwości.
kręgosłupa czy między obojczykiem a mostkiem.
.
1
2009-11-14
Powierzchnie stawowe kości wchodzących w
skład stawu pokryte są substancją chrzęstną,
która zmniejsza ich tarcie i amortyzuje siłę
Staw otoczony jest włóknistą torebką
nacisku, a jamę stawu wypełnia płyn
stawową, która utrzymuje jego kształt. Może
maziowy, który produkowany jest przez błonę
być również wzmacniany przez wchodząc w
maziową. Spełnia on rolę ochronną przed
jego skład więzadła, jak np. więzadła krzyżowe
zjawiskiem tarcia obu powierzchni stawowych
w stawie kolanowym.
ułatwiając ich wzajemne przesuwanie się
względem siebie
" ZWYRODNIENIE- zmiany zniekształcające staw
2.1 SCHORZENIA STAWÓW
wskutek długotrwałych urazów i przeciążeń-
" ZWICHNI
CIE- trwałe odkształcenie powierzchni doprowadzają do ograniczeń ruchomości i
stawowych z dużym uszkodzeniem elementów stawu- przewlekłego bólu stawu.
wymaga umiejętnej repozycji, czyli nastawienia i
" ZAPALENIE STAWU- zaczerwienienie, obrzęk, wysięk
unieruchomienia, czasem rekonstrukcji operacyjnej.
w stawie, bolesność, podwyższona temperatura ciała.
" SKR
CENIE- czasowe odkształcenie powierzchni stawu
Przyczyną jest zakażenie bakteryjne lub wirusowe,
(powierzchnie stawowe powracają samoistnie do
może tez wystąpić po urazie. Niewłaściwie leczone
pierwotnego ustawienia) z uszkodzeniem torebki stawowej
prowadzi do trwałych zmian w stawie.
lub elementów więzadłowych.
" ZAPALENIE STAWU NA TLE REUMATYCZNYM- coraz
" .
częściej u ludzi młodych.
SZKIELET CZA
OWIEKA SZKIELET CZA
OWIEKA
2
2009-11-14
SZKIELET CZA
OWIEKA C.D.
KR
GOSA
UP  jest pionowa osią szkieletu,
decydującą o postawie. Składa się z odcinków:
CZASZKA  pełni funkcję ochronną dla
Szyjnego- 7 kręgów
mózgowia i oczu. Górna część to
Piersiowego- 12 kręgów
mózgoczaszka zbudowana z kości płaskich jak
Lędz
wiowego- 5 kręgów
kość czołowa, skroniowa, ciemieniowa i
Krzyżowego- 5 kręgów
potyliczna.
Część dolna to twarzoczaszka składająca się
Kości ogonowej- zrośnięte 4-5 kręgów
m.in. z kości nosowych,
jarzmowych(policzkowych) i szczękowych.
).
SZKIELET CZA
OWIEKA C.D.
Pełni on rolę ochronną dla rdzenia
kręgowego, od którego odchodzą
KOŚCI STOPY - dzielą się na kości stępu, kości
korzenie nerwowe tworzące nerwy.
śródstopia i kości palców- jest ich łącznie 26.
Kręgosłup ma podwójnie wygięty
Kości stępu to kość piętowa, skokowa,
łódkowata, sześcienna i 3 kości klinowate.
esowaty kształt, co zwiększa jego
Kości śródstopia- jest ich 5, są to kości długie
odporność i elastyczność ( lordoza
idące w kierunku odpowiadających im palców.
szyjna i lędz
wiowa oraz kyfoza
piersiowa i ogonowa
SZKIELET CZA
OWIEKA C.D.
Kości palców- zbudowane są z paliczków: bliższego,
środkowego i dalszego. Paluch posiada tylko 2 paliczki:
bliższy i dalszy.
Kości stopy ułożone są w poprzeczne i podłużne łuki, co
zmniejsza wywieraną na nie siłę nacisku.
Istotne wady w budowie stóp to:
płaskostopie podłużne bądz
poprzeczne
paluch koślawy
3
2009-11-14
UKA
AD MI
ŚNIOWY UKA
AD MI
ŚNIOWY C.D.
PODSTAWOWE FUNKCJE MI
ŚNI:
MI
ŚNIE- STANOWI
40-50% CAA
KOWITEGO CI
śARU CIAA
A.
Składają się z wydłu\
onych komórek otoczonych błoną podstawną,
1. Ruch- mo\
e być odruchem lub czynnością kontrolowaną. Jest wynikiem
zwanych włóknami mięśniowymi.
zintegrowanego działania mięśni, kości i stawów. Harmonijne ruchy są
rezultatem współpracy mięśni synergistycznych (współdziałających) i
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE MI
ŚNI:
antagonistycznych (przeciwstawnych).
1. Pobudliwość- zdolność przyjmowania i reagowania na bodz
ce.
2. Utrzymanie postawy ciała- skurcz mięśni pozwala na utrzymanie stałej
2. Kurczliwość- zdolność do skracania i generowania siły- mo\
e być
pozycji ciała.
" Skurcz izometryczny- zmieniają napięcie, a nie zmieniają długości
" Skurcz izotoniczny- zmieniają długość, a nie zmieniają napięcia.
3. Wytwarzanie ciepła- 85% całkowitego ciepła jest produkowane w czasie
3. Rozciągliwość- zdolność do wydłu\
ania bez uszkodzenia włókien
skurczu mięśni.
mięśniowych.
4. Elastyczność- zdolność powrotu do pierwotnego kształtu po
skurczu lub rozciągnięciu.
UKA
AD MI
ŚNIOWY C.D. SCHEMAT UKA
ADU KR
ŻENIA
RODZAJE MI
ŚNI:
MI
ŚNIE SZKIELETOWE- stanowią czynny narząd ruchu, zbudowane są
z wydłu\
onych, wielojądrowych komórek, wykazujących poprzeczne
prą\
kowanie i nazywane są włóknami mięśniowymi. Długość komórki
waha się od kilku milimetrów do kilkudziesięciu centymetrów. Na 1 mm
długości występuje ok. 75 jąder komórkowych.
TKANKA MI
ŚNIOWA GA
ADKA- wchodzi w skład narządów
wewnętrznych, głównie przewodu pokarmowego i układu moczowego.
Składa się z wydłu\
onych komórek z pojedynczym jądrem i licznymi
wgłobieniami, zwanymi jamkami w błonie komórkowej. Działają one
niezale\
nie od naszej woli.
MI
SIEC
SERCOWY- włókna (komórki) mięśniowe sercowe są jedno- lub Krą\
enie małe-
dwujądrowe, układają się w szeregi, które łączą się bocznymi płucne i krą\
enie
odgałęzieniami ze sobą. Szeregi łączą się między sobą wstawkami, które wielkie lub
umo\
liwiają przewodzenie impulsów. systemowe
SCHEMAT UKA
ADU KR
ŻENIA UKA
AD KR
ŻENIA C.D.
SERCE- jest motorem układu krą\
enia. Zbudowane jest z dwóch
przedsionków i dwóch komór.
Między przedsionkami a komorami znajdują się zastawki, podobnie w
naczyniach uchodzących do przedsionków (\
yły) i w naczyniach
wychodzących z komór (tętnice) są odpowiednie zastawki, które
uniemo\
liwiają cofanie się krwi.
UKA
AD KRWIONOŚNY OBWODOWY- to tętnice, \
yły i naczynia
limfatyczne.
1. Tętnica- prowadzi krew z serca na obwód.
2. śyła- prowadzi krew z obwodu do serca. Charakterystyczna
cechą jest obecność zastawek \
ylnych, których nie posiadają
tętnice. Wydolne zastawki zapobiegają cofaniu krwi na obwód.
3. Układ limfatyczny(chłonny)- stanowi sieć drobnych naczyń,
połączonych z węzłami chłonnymi. Bierze udział m.in. w obronie
przed infekcjami.
4
2009-11-14
ETAPY ROZWOJU CHOROBY
ŻYA
Y KOC
CZYNY DOLNEJ
ŻYLAKOWEJ KOC
CZYN DOLNYCH
śyła odpiszczelowa (11)-
najwa\
niejsza \
yła układu
powierzchownego, biegnie od
pachwiny do kostki przyśrodkowej, w
jej dorzeczu najczęściej powstają
\
ylaki kończyny.
Druga mniejsza \
yła biegnąca po
tylnej powierzchni podudzia od dołu
podkolanowego do kostki bocznej to
\
yła odstrzałkowa- przy jej
niewydolności powstają \
ylaki na
tylnej powierzchni podudzia.
MECHANIZM POWSTAWANIA MECHANIZM POWSTAWANIA
ŻYLAKÓW ŻYLAKÓW C.D.
5
2009-11-14
6