1

Tasiemiec uzbrojony

(Taenia solium)

Tasiemiec uzbrojony jest najgroźniejszy spośród wszystkich tasiemców bytujących w
przewodzie pokarmowym. Pospolicie bywa nazywany soliterem. Całe szczęście, że u nas w
Polsce występuje dość rzadko, najczęściej w województwie białostockim i warszawskim
(dawny podział administracyjny), ale i tu obserwujemy tendencję spadkową. Ostatnie dane to
jeden przypadek na 50 000 świń.

W przeciwieństwie do innych tasiemców, może on u człowieka występować w przewodzie
pokarmowym (w jelicie cienkim) w postaci dorosłej oraz w postaci larwalnej — jako wągier
— w mięśniach i narządach wewnętrznych (np. w mózgu).

Człowiek jest jedynym żywicielem ostatecznym tasiemca uzbrojonego. Zaraża się nim
zjadając surowe lub nie dogotowane mięso świni, zawierające wągry, czyli larwalną formę
tego tasiemca.

Wągry najczęściej lokalizują się: w mięśniach języka, w mięśniach żuchwy, szyi, lędźwi,
łopatki, serca i przepony. Żywotność wągrów u świni oblicza się na kilka lat, a w tuszy na 40
dni. Ze zjedzonego przez człowieka wągra rozwija się dorosły tasiemiec. Długość jego
wynosi 2—7 metrów.

Na głowie

, średnicy l milimetra, znajdują się 4 okrągłe przyssawki oraz

podwójny wieniec haczyków, którymi przyczepia się bardzo solidnie do błony śluzowej jelita
(przyssawkami i haczykami). Dorosły tasiemiec produkuje tysiące jaj, które są wydalane z
kałem na zewnątrz. Jeżeli takie jajeczko trafi do przewodu pokarmowego świni lub
człowieka, to rozwija się z niego larwa wnikająca do krwiobiegu. Wędrując z prądem krwi,
osiada w narządach. U człowieka w 80% przypadków larwy osiedlają się w ważnych
narządach, np. w gałce ocznej (siatkówka, ciało szkliste, spojówka, komora przednia oka oraz
mięśnie gałki ocznej), w ośrodkowym układzie nerwowym, rzadziej w tkance podskórnej,
mięśniach i narządach jamy brzusznej. Ustrój, jak gdyby broniąc się przed nieproszonym
gościem, izoluje go, wytwarzając naokoło niego torebkę łącznotkankową i w ten sposób
powstają twory kuliste lub nieregularne o średnicy l—1,5 cm — zwane wągrami. Rozumiemy
więc, w czym tkwi niebezpieczeństwo przy inwazji tego

2

Ryc..9. Tasiemiec uzbrojony: a — tasiemiec dojrzały, b — główka tasiemca z wieńcem haczyków (w
dużym powiększeniu), c — larwy—wągry w mięśniu

pasożyta: człowiek w każdej chwili może połknąć jajo tego tasiemca, jeśli nic przestrzega
podstawowych zasad higieny, to znaczy nie myje rąk przed jedzeniem i po wyjściu z ubikacji.
Jak z doświadczenia wiemy, u dzieci z. higieną różnic bywa! A żywotność jaj tasiemca
uzbrojonego jest bardzo duża. Wydalone z kałem człowieka jeszcze po roku są groźne tak dla
człowieka, jak i innych żywicieli pośrednich ze świnią na czele.

Najgroźniejsze jest usadowienie się wągrów w mózgu. Jest to tak zwana wągrzyca mózgu
(cystocercosis ) objawia się to miedzy innymi napadami padaczki oraz objawami imitującymi
guz mózgu. Podobnie groźna jest lokalizacja wągra w oku, prowadząca nierzadko do ślepoty.

Jeśli idzie o sposób leczenia dziecka zarażonego tasiemcem uzbrojonym — soliterem, to nie
odbiega on od sposobu leczenia dziecka zarażonego tasiemcem nieuzbrojonym — bydlęcym
lub bruzdogłowcem szerokim. Stosujemy też najczęściej Yomesan (Sagimid, Niclosamide) w

3

dawkach stosowanych dla wieku. Dokładny sposób dawkowania podano na stronie:
„

Tasiemiec nieuzbrojony

”.

Jeśli natomiast idzie o leczenie wągrzycy, to pozostaje tylko leczenie operacyjne.

Najważniejsza jest jednak profilaktyka, a więc niespożywanie nie badanego, niezupełnie
dobrze ugotowanego (upieczonego) mięsa wieprzowego oraz przestrzeganie zasad higieny.