Tasiemiec
nieuzbrojony
Kosmopolityczny, pasożytuje w
jelicie cienkim człowieka, który jest
jego ŻYWICIELEM OSTATECZNYM!
Prewalencja T. saginata zwiększa się
mimo kontroli weterynaryjnej.
Wiąże się to przede wszystkim z
rozpowszechnionym zwyczajem
jedzenia surowego lub
półsurowego mięsa wołowego.
Szczególnie wysoki odsetek
osób zarażonych notuje się
w środowiskach pasterskich,
charakteryzujących się
bliskim kontaktem z bydłem.
Ogniska o szerszym
epidemicznym zasięgu
rejestrowano w dużych
fermach miejskich.
Dojrzały tasiemiec jest
barwy
jasnokremowej.
Osiąga 4-25 m
długości (zazwyczaj
ok. 12 m) i 5-11 mm
szerokości.
Skoleks jest gruszkowaty, średnicy ok. 2 mm,
zaopatrzony w 4 silnie umięśnione
PRZYSSAWKI.
Brak ryjka oraz haczyków.
Strobila liczy 1000-2000
proglotydów.
* Pierwsze z nich są bez
narządów płciowych,
znajdują się tuż za szyjką i
cechują się szerokością
większą od długości.
Kolejne proglotydy są
niemal kwadratowe. Mają
gonady. Najpierw pojawiają
się proglotydy „męskie” z
pęcherzykami jądrowymi
(protandria).
Kolejne proglotydy zawierają rozwinięte gonady
żeńskie. Nazywamy je „rozrodczymi”. Są one
hermafrodytyczne.
Na bocznych krawędziach
proglotydów znajdują się zatoki
płciowe widoczne jako kwadratowe
wzniesienie z wgłębieniem pośrodku.
Liczba pierwotnych
bocznych
odgałęzień
głównego pnia
macicy jest ważną
cechą
rozpoznawczą
gatunku. Tasiemiec
nieuzbrojony ma ich
po każdej stronie
15-35 (przeciętnie
18).
JAJO = KOMÓRKA
ROZRODCZA ŻEŃSKA
ZAPŁODNIONA W OOTYPIE
+ PLEMNIK (RÓŻNEGO
POCHODZENIA)
Zygota jest otoczona komórkami
żółtnikowymi dostarczającymi
jej substancji odżywczych.
Niemal natychmiast przystępuje
do podziałów.
ZARODEK ONKOSFERA
(przekształcenie w macicy)
Onkosfera ma 3 pary haków oraz 2 osłonki
(powstające z makromerów zarodka)
Osłonka zewnętrzna charakteryzuje się
luźniejszym utkaniem, zaopatrzona na
biegunach w filamenty. Jest utworzona z
zaledwie kilku komórek dlatego łatwo odpada.
Po odpadnięciu zewnętrznej osłonki
powstaje tzw.
EMBRIOFOR
, przez
który rozumiemy onkosferę oraz
otaczającą go jedną osłonkę.
Zamiennie używany jest także
termin
JAJO INWAZYJNE
. Odznacza
się ono dużą odpornością na
czynniki abiotyczne środowiska.
JAJO INWAZYJNE
Larwa może rozwijać się w
różnych gatunkach żywicieli
pośrednich. Najważniejsze
epidemiologicznie jest
bydło, lecz rolę żywiciela
pośredniego mogą pełnić
owce, kozy, renifery, itp.
Zakażenie odbywa się per os,
postaciami inwazyjnymi dla
człowieka – WĄGRAMI, które
przekształcają się w jelicie cienkim
po 2-3 miesiącach w dojrzałego
tasiemca nieuzbrojonego.
-
Napadowe bóle brzucha (u 1/3 pacjentów tzw.
bóle głodowe)
-
Nudności
-
Upośledzenie łaknienia
-
Obniżenie aktywności ruchowej
-
Napięcie powłok brzucha
-
U dzieci często wzmożona perystaltyka jelit
Zmniejszenie ogólnej kondycji
Uczucie osłabienia
Zaburzenia snu i pamięci
Naprzemiennie biegunki i zaparcia
Rzadko długotrwałe biegunki, niedokrwistość,
pokrzywka, czasem niedrożność jelit, zatkane
przewody żółciowe lub trzustkowe.
Identyfikacja proglotydów poruszających się w
świeżym kale
Wykrywanie jaj inwazyjnych (takie same jak u
T. solium)
Test ELISA (wykrywanie w kale swoistych
antygenów tasiemca – koproantygeny)
Sanitarne badanie mięsa w rzeźniach i z uboju
gospodarczego
Zaniechanie spożywania surowego mięsa
Ochrona pastwisk przed zanieczyszczeniem
jajami tasiemca
MROŻENIE (-10stopni C) i SOLANKA 20-25%
zabija większość larw po 5 dniach.
TEMPERATURA >70 stopni C zabija wągry po 5
minutach!
Prazykwantel
Niklozamid
Albendazol lub Mebendazol – uniemożliwiają
pasożytom przyswajanie glukozy. Nie stosuje
się u dzieci do 3 rż i u kobiet w ciąży
(prawdopodobne działanie teratogenne)
Mepakryna – rzadziej, nie stosuje się jej u
osób > 60rż, z zabudzeniami psychotycznymi,
chorobami wątroby, łuszczycą i porfirią.