bliżej przedszkola  10.133 październik

14

Informacja o gotowości dziecka

do podjęcia nauki w szkole

Ewa Zielińska

Bliżej przedszkola

Jak wypełnić? – pomocne wskazówki

Opanowanie wymagań określonych
w podstawie programowej wychowania
przedszkolnego w obszarze:

Umiejętności społeczne i odporność emocjonalna

W zakresie umiejętności społecznych i odporności emocjo-

nalnej dziecko rozpoczynające naukę w szkole potrafi:

zorganizować sobie zabawę, bawić się z dziećmi i rywali-

zować z nimi np. podczas zabaw i gier sportowych;
przestrzegać reguł obowiązujących w społeczności dzie-

cięcej i grzecznie zwracać się do innych;
dzielić się swoją wiedzą i umiejętnościami, a także brać

udział w występach i konkursach;
racjonalnie radzić sobie w sytuacjach trudnych i łagodnie

znosić porażki.



Mocne strony dziecka.

Dziecko łatwo nawiązuje kon-

takty i szybko adaptuje się do nowych warunków.

Planuje i organizuje zabawy, bezkonfliktowo współdziała

z dziećmi oraz potrafi z nimi rywalizować. Służy radą i po-

mocą w różnych sytuacjach i zgodnie dzieli się zabawka-

mi. Interesuje się czynnościami szkolnymi i chętnie bierze

udział w zajęciach organizowanych przez nauczyciela.

Przestrzega zasad (umów) ustalonych zarówno przez do-

rosłego, jak i społeczność dziecięcą. Grzecznie zwraca się

do innych osób i jest usłużne wobec nich. Racjonalnie ra-

dzi sobie w sytuacjach trudnych, nie zniechęca się i potrafi

znosić porażki. Dzieli się swoją wiedzą i umiejętnościami

z innymi oraz bierze udział w różnorodnych występach

i konkursach.



Zauważone trudności.

Dziecko ma trudności z przysto-

sowaniem się do nowych warunków i nawiązywaniem

kontaktów z dziećmi oraz dorosłymi. Niechętnie uczestniczy

w organizowanych przez nauczyciela zabawach i zajęciach

z całą grupą. Nie interesuje się czynnościami szkolnymi. Czę-

o

o

o

o

O

bserwacja pedagogiczna (diagnoza przedszkola-

ka) prowadzona we wrześniu i październiku po-

zwala spojrzeć indywidualnie na każde dziecko.

Odkryć jego talenty, zainteresowania, a także

dostrzec trudności i problemy, z którymi nie potrafi sobie

poradzić. Dzięki obserwacji (diagnozie) nauczyciel określa

potrzeby rozwojowe dziecka, w tym zauważone predys-

pozycje, uzdolnienia i zainteresowania. Udziela wsparcia

odpowiednio do potrzeb dziecka, jego możliwości, m.in.

dzięki prowadzeniu indywidualnej lub zespołowej pracy

o charakterze dydaktyczno-wyrównawczym.
Z rozmów z nauczycielami wynika, że prowadzenie obser-

wacji dziecka nie przysparza szczególnych trudności. Prob-

lemem jest natomiast analiza i ocena kompetencji dziec-

ka oraz opisanie w krótki, zwięzły, jednoznaczny sposób

osiągnięć, możliwości, potrzeb oraz działań naprawczych.

Wychodząc naprzeciwko oczekiwaniom nauczycieli, po-

stanowiliśmy artykuł Ewy Zielińskiej na temat wypeł-

niania informacji o gotowości szkolnej dziecka wydruko-

wać dwukrotnie: w bieżącym numerze oraz w marcu 2013

roku. Jesteśmy przekonani, że dokumentowanie wstęp-

nej obserwacji (diagnozy przedszkolaka) przy wykorzy-

staniu proponowanych przez autorkę konkretnych ocen,

stwierdzeń, sformułowań, ułatwi nauczycielom opis sta-

nu wiedzy i umiejętności badanego dziecka. Natomiast

gotowe rozwiązania metodyczne – propozycje zajęć – po-

mogą już teraz w bezpośredniej pracy dydaktyczno-wy-

równawczej. Zaprezentowany sposób dokumentowania

obserwacji jest tylko propozycją, z której można skorzystać

lub nie. Ostateczna decyzja zawsze należy do nauczyciela.

Taki sposób odnotowywania obserwacji (diagnozy) ma na

celu również ograniczenie do niezbędnego minimum do-

kumentacji nauczycielskiej w tym zakresie.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodo-

wej z dnia 28 maja 2010 roku (§ 3 ust. 5) w sprawie świa-

dectw, dyplomów państwowych i innych druków szkol-

nych przedszkole, szkoła podstawowa, w której zorga-

nizowano oddział przedszkolny, zespół wychowania

przedszkolnego i punkt przedszkolny, wydają rodzicom

dziecka objętego wychowaniem przedszkolnym infor-

mację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole

podstawowej. Informację na druku nr 70–MEN–I/54/2

wydaje się do końca kwietnia roku szkolnego poprze-

dzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek

albo może rozpocząć naukę w szkole podstawowej.



bliżej przedszkola  10.133 październik 01

15

sto izoluje się i trudno namówić je do wspólnego

działania. W zabawach z rówieśnikami zapomi-

na o stosowaniu form grzecznościowych, popa-

da w konflikty, a nawet przejawia zachowania

agresywne. Ma kłopoty z respektowaniem zasad,

umów i z przestrzeganiem regulaminów. Nie

stosuje się do poleceń nauczycielki, a w kontak-

tach z dorosłymi i dziećmi jest spięte lub przeja-

wia postawę lękową. Nie radzi sobie z emocjami:

izoluje się, obraża na innych, płacze bez powodu,

tęskni za domem i łatwo wpada w złość. Trudno jest je namó-

wić do wspólnego działania, a w sytuacji trudnej wycofuje

się i nie potrafi znosić porażek.



Podjęte lub potrzebne działania wspierające potrze-

by dziecka.

Organizowanie zabawy i zajęć w małych

zespołach na miarę możliwości wykonawczych dziecka.

Wspomaganie ich realizacji poprzez podsuwanie ciekawych

pomysłów, zabawek i pomocy, oraz zachęcanie do działania

i chwalenie za podejmowany wysiłek. Podczas gier planszo-

wych realizowanych w parach lub małych zespołach kształto-

wanie odporności emocjonalnej dziecka poprzez hartowanie,

a więc rozwijanie umiejętności znoszenia porażek. Prowa-

dzenie rozmów indywidualnych lub w małych grupach, wy-

jaśniających dziecku konieczność przestrzegania ustalonych

wspólnie zasad. Uświadamianie trudności (kłopoty, niewy-

goda) wynikających z nieprzestrzegania ich. Angażowanie

do podejmowania dyżurów na rzecz grupy i chwalenie za

podjęty wysiłek, pomoc innym i drobne osiągnięcia.



Wskazówki dla rodziców.

Zapraszanie do domu ko-

legów, koleżanek z przedszkola i pomoc w organizo-

waniu oraz podejmowaniu przez dzieci wspólnych zabaw,

gier towarzyskich. Zachęcanie do podejmowania różnych

działań na rzecz członków rodziny (nakładanie obowiąz-

ków), np. wkładanie naczyń do zmywarki, nakrywanie do

stołu i wspieranie w ich realizacji. Nagradzanie (pochwała)

za pamiętanie o obowiązkach, dobrze wykonaną pracę lub

samorzutną pomoc. Wspólnie z dzieckiem ustalenie i spisa-

nie zasad obowiązujących w domu (mogą być takie same jak

w przedszkolu) i konsekwentne ich przestrzeganie. Wspie-

ranie działań dziecka uśmiechem, pochwałą i zachętą.

Umiejętności matematyczne

W zakresie umiejętności matematycznych dziecko rozpo-

czynające naukę w szkole potrafi:

liczyć na miarę swoich możliwości, pokazując palcem li-

czone obiekty i zna reguły obowiązujące podczas liczenia;
ustalać równoliczność poprzez liczenie i ustawianie w pary

oraz wie, gdzie jest więcej, a gdzie mniej elementów;
wyznaczać wynik dodawania i odejmowania poprzez li-

czenie na palcach i na innych zbiorach zastępczych;
różnicować stronę lewą i prawą, określać kierunki oraz

ustalać położenie obiektów w stosunku do własnej osoby

oraz w odniesieniu do innych obiektów;
dokonywać prostych sposobów mierzenia: krokami, sto-

pa za stopą, łokciem, dłonią i palcami;
w kolejności wymienić pory dnia, dni tygodnia, miesiące

i pory roku.

o

o

o

o

o

o



Mocne strony dziecka.

Dziecko przelicza

elementy (na miarę możliwości) i podaje

ich prawidłową liczbę. Stosuje reguły obowią-

zujące podczas liczenia i podejmuje próby licze-

nia systemem dwójkowym i dziesiątkowym.

Dodaje i odejmuje na palcach w zakresie dzie-

sięciu, a w przypadku niedużych liczb – rachuje

w pamięci. Ustala równoliczność dwóch zbio-

rów poprzez liczenie i ustawianie w pary oraz

poprawne określanie, gdzie jest więcej, gdzie

jest mniej elementów, a także o ile jest ich więcej i o ile mniej.

W zabawach i podczas zajęć posługuje się liczebnikami po-

rządkowymi. W zakresie klasyfikowania grupuje, segreguje

obiekty i definiuje według wyróżnionych cech. Rozróżnia

stronę lewą i prawą, określa kierunki z punktu widzenia sie-

bie, drugiej osoby. Ustala położenie obiektów w stosunku do

własnej osoby i w odniesieniu do innych. Rozpoznaje, nazy-

wa i konstruuje figury geometryczne. Zna nazwy dni tygo-

dnia, miesięcy i pór roku. Stosuje różne sposoby mierzenia

(kroki, stopa za stopą, łokcie, dłoń i palce, klocek). Podejmu-

je próby wnioskowania o ilości cieczy na podstawie obser-

wowanych przekształceń i ustala, co jest cięższe, co lżejsze,

co waży tyle samo.



Zauważone trudności.

Dziecko liczy niechętnie, w bar-

dzo małym zakresie, często się myli. Nie zna reguł

obowiązujących podczas liczenia (liczy „przeskakując”,

podwójnie, od środka lub „garścią”). Ma kłopoty z wyzna-

czaniem sumy i różnicy na palcach i innych zbiorach za-

stępczych. Nie wie, gdzie jest więcej, a gdzie mniej elemen-

tów i nie stosuje w zabawach liczebników porządkowych.

Dziecko napotyka trudności w segregowaniu według usta-

lonych cech, a szczególnie w tworzeniu pojęć. Ma kłopoty

z różnicowaniem strony lewej i prawej, ustalaniem poło-

żenia obiektów w stosunku do drugiej osoby. Myli figury

geometryczne i nie potrafi skojarzyć kształtu z nazwą. Nie

potrafi wymienić lub myli kolejność dni tygodnia, miesię-

cy i pór roku. Nie zna różnych sposobów mierzenia i nie

podejmuje prób wnioskowania ani w zakresie pojemności,

ani ciężaru.



Podjęte lub potrzebne działania wspierające potrze-

by dziecka.

Organizowanie zabaw i ćwiczeń rozsze-

rzających zakres dziecięcego liczenia oraz zapoznających

z regułami obowiązującymi podczas liczenia. Doskonalenie

umiejętności dodawania i odejmowanie na palcach oraz in-

nych zbiorach zastępczych podczas sytuacji edukacyjnych.

Prowokowanie do badania równoliczności poprzez licze-

nie i ustawianie w pary po jednym elemencie z każdego

zbioru oraz określanie na tej podstawie, gdzie jest więcej,

a gdzie mniej elementów. Stosowanie liczebników porząd-

kowych podczas prac porządkowych (ustawianie krzeseł,

książek na półce, itp.). Segregowanie, grupowanie obiek-

tów według różnych kryteriów i skłanianie do wnioskowa-

nia. Organizowanie zabaw ruchowych i ćwiczeń w celu na-

bywania doświadczeń w zakresie orientacji przestrzennej.

Projektowanie i komponowanie z figur geometrycznych,

np. materiału na sukienkę dla mamy, ogrodu – w celu ko-

jarzenia kształtu z nazwą. Utrwalanie nazw dni tygodnia,

miesięcy i pór roku, a także stwarzanie okazji do nabywa-

nia doświadczeń w zakresie mierzenia z podejmowaniem

prób wnioskowania w zakresie pojemności i ciężaru.

blizejprzedszkola.pl

bliżej przedszkola  10.133 październik

16

Bliżej przedszkola



Wskazówki dla rodziców.

Zabawy mające na celu roz-

szerzanie zakresu liczenia przy wykorzystaniu liczma-

nów, miar krawieckich i klamerek oraz kostek do gry, itp.

Wyznaczanie sumy i różnicy na palcach, podczas gier i za-

baw kostkami oraz kartami matematycznymi. Porównywa-

nie liczebności zbiorów poprzez liczenie i ustawianie w pary

(np. fasolki i kasztany, klocki drewniane i plastikowe). Ukła-

danie z mozaiki geometrycznej ornamentów, szlaczków we-

dług wzoru lub własnego pomysłu. Konstruowanie figur

geometrycznych z gumy do skakania i segregowanie ich we-

dług różnych cech (np. wielkość, kolor) oraz skłanianie dzieci

do tworzenia pojęć. Utrwalanie nazw dni tygodnia, miesięcy

i pór roku poprzez powtarzanie. Zabawy ruchowe z nasta-

wieniem na poruszanie się w przestrzeni w lewo, w prawo,

itp. Angażowanie dzieci do prac domowych: nakrywanie do

stołu, porządkowanie zabawek, ustawianie na półkach na-

czyń, książek, itp. Zapraszanie do pomocy podczas czynno-

ści związanych z mierzeniem długości, pojemności i ciężaru.

gotowość do czytania i pisania

W zakresie gotowości do czytania i pisania dziecko rozpo-

czynające naukę w szkole:

potrafi określać kierunki oraz miejsca na kartce papieru;
rozpoznaje i zapamiętuje to, co jest przedstawione na

obrazkach;
ma sprawne ręce i dobrą koordynację wzrokowo-ruchową;
interesuje się czytaniem i pisaniem oraz jest dobrze przy-

gotowane do nauki czytania i pisania;
słucha opowiadań, baśni i rozmawia o nich (interesuje się

książkami);
układa zdania, wyodrębnia w nich wyrazy, które dzieli na

sylaby oraz wyodrębnia głoski w słowach o prostej budo-

wie fonetycznej;
odczytuje krótkie podpisy pod obrazkami, napisy na szyl-

dach, itp.



Mocne strony dziecka.

Dziecko lubi słuchać czytanych

tekstów (wierszy), rozumie ich treść i potrafi w kilku

zdaniach opowiedzieć, o czym są. Podejmuje próby ukła-

dania opowiadań zarówno o tematyce dowolnej, jak i poda-

nej. Wie, że opowiadanie składa się ze zdań (wyodrębnia je),

a zdanie z wyrazów (potrafi je policzyć). Nie sprawia mu

trudności podzielenie wyrazu na sylaby (analiza) ani utwo-

rzenie wyrazu z sylab (synteza). Bez trudności dokonuje

analizy i syntezy głoskowej słów i wyodrębnia głoski w róż-

nych pozycjach słowa. Interesuje się literami, rozpoznaje je,

próbuje odwzorowywać. Potrafi czytać proste wyrazy, zda-

nia, a nawet teksty. Chętnie wyszukuje podobieństwa i róż-

nice na dwóch obrazkach oraz rozpoznaje i zapamiętuje to,

co jest na nich przedstawione. Określa kierunki oraz miejsca

na kartce papieru: wie, gdzie jest prawy górny róg, itp. Ma

sprawne ręce, chętnie rysuje, maluje, itp. Podpisuje swoje

prace, odwzorowuje szlaczki literopodobne i układa według

wzoru ornamenty pasowe oraz w kole.



Zauważone trudności.

Dziecko niechętnie słucha czy-

tanych książek, nie zawsze rozumie czytaną treść. Nie

lubi też oglądać książek i z trudem uczy się wiersza na pa-

mięć. Napotyka na trudności w układaniu opowiadań i nie

o
o

o
o

o

o

o

wie, że opowiadanie składa się ze zdań, a zdanie z wyrazów.

Ma kłopoty z podzieleniem wyrazu na sylaby i utworzeniem

wyrazu z sylab. Nie wysłuchuje głosek na początku słowa,

na końcu i w środku. Nie interesuje się literami, nie różnicuje

kształtów, myli litery podobne kształtem i nie kojarzy litery

z dźwiękiem. Niechętnie wyszukuje podobieństwa i różnice

na dwóch obrazkach i z trudem rozpoznaje i zapamiętuje to,

co na nich jest przedstawione. Ma trudności z określaniem

kierunków oraz miejsca na kartce papieru, odwzorowywa-

niem szlaczków, układaniem ornamentów pasowych we-

dług wzoru. Niechętnie podejmuje działalność plastyczną

i odwzorowując litery, przedstawia je często w odbiciu lu-

strzanym. Ma też trudności z wyszukiwaniem różnic i po-

dobieństw na obrazkach.



Podjęte lub potrzebne działania wspierające potrzeby

dziecka.

Zachęcanie do układania opowiadań i ilustro-

wania ich treści. Wyodrębnianie zdań w opowiadaniu, przeli-

czanie ich. Prowadzenie zabaw i ćwiczeń słuchowych polega-

jących na układaniu rymów do podanych słów, wydzielaniu

sylab w wyrazach, głosek w nagłosie, wygłosie i śródgłosie.

Całościowe rozpoznawanie napisów umieszczonych w sali.

Stwarzanie okazji do podejmowania przez dzieci zabaw ćwi-

czących spostrzeganie wzrokowe, np. rozpoznawanie i za-

pamiętywanie tego, co się znajduje na obrazkach, dobieranie

obrazków w pary, wyszukiwanie na nich podobieństw i róż-

nic, a także układanie puzzli, składanie pociętych pocztówek

w całość i kończenie rysowania danego przedmiotu według

podanego wzoru. Rozwijanie gotowości do nauki pisania po-

przez określanie kierunków oraz miejsca na kartce papieru,

układanie z mozaiki geometrycznej ornamentów (pasowych

i w kole) według własnego pomysłu i wzoru, kreślenie linii

będących elementami liter (szlaczki), a także podejmowanie

działalności plastycznej z wykorzystaniem różnych technik,

m.in. rysowanie pod dyktando, kalkowanie.



Wskazówki dla rodziców.

Kontynuowanie w domu

ćwiczeń prowadzonych w przedszkolu. Czytanie krót-

kich opowiadań, bajek, baśni i sprawdzanie, czy dziecko

zrozumiało przeczytany tekst. Stwarzanie okazji do podej-

mowania przez dziecko:

zabaw klockami z literami alfabetu, dominem sylabowym

i obrazkowo-literowym w celu rozpoznawania, nazywa-

nia i porównywania kształtów liter oraz dokonywania

syntezy i analizy słuchowej;
działalności plastycznej: malowanie farbami, lepienie,

składanki papierowe, wydzieranie i wycinanie oraz szy-

cie prostym ściegiem (igła za igłą);
ćwiczeń doskonalących precyzję ruchów dłoni, palców pod-

czas czynności samoobsługowych, m.in. ubierania i rozbie-

rania się, zapinania guzików, wiązania sznurowadeł.

Sprawność motoryczna

i koordynacja wzrokowo-ruchowa

W zakresie sprawności ruchowej dziecko rozpoczynające

naukę w szkole potrafi:

zbiec po schodach mających dziesięć stopni, nie trzymając

się poręczy i nie przeskakując stopni, w czasie nie dłuż-

szym niż 10 sekund;

o

o

o

o

bliżej przedszkola  10.133 październik 01

17

blizejprzedszkola.pl

chodzić na czworakach pod bramkami, obręczami usta-

wionymi pionowo i linami;
chodzić po równoważni (ławeczka) z przekraczaniem

przyborów;
stać na prawej i lewej nodze z zamkniętymi oczami przez

15 sekund;
zeskoczyć z krzesła o wysokości 30 cm na palce nóg, bez

podparcia rękami o podłogę; próbę można powtórzyć dwa

razy;
przeskoczyć sznur rozciągnięty na wysokości 20 cm, od-

bijając się z miejsca obiema nogami równocześnie;
skakać przez skakankę;
sprawnie jeździć na hulajnodze;
chwytać jedną ręką małą piłkę rzuconą z odległości jed-

nego metra na komendę i odrzucać piłkę (na trzy rzuty

jeden chwyt powinien być udany).



Mocne strony dziecka.

Dziecko lubi ruch, jest zwin-

ne i sprawne ruchowo. Pewnie chodzi po schodach

(zbiega z nich), po równoważni, na czworakach, potra-

fi stać na jednej nodze z zamkniętymi oczami, zeskoczyć

z wysokości, przeskoczyć przez przeszkodę, skakać przez

skakankę, jeździć na hulajnodze, chwytać piłkę jedną ręką

i odrzucać ją.



Zauważone trudności.

Dziecko unika ruchu, jest cięż-

kie, niezręczne, niezborne, ma problemy z bieganiem

(przewraca się), chodzeniem na czworakach, utrzymywa-

niem równowagi, skakaniem na jednej nodze, wykonywa-

niem przysiadów, rzucaniem i chwytaniem piłki, wspina-

niem się na przeszkody i pokonywaniem ich.



Podjęte lub potrzebne działania wspomagające po-

trzeby dziecka.

Stwarzanie okazji do podejmowania

przez dziecko zabaw ruchowych z różnymi elementami

ruchu, w sali oraz na powietrzu w różnych porach roku.

Zachęcanie do udziału w zabawach ruchowych i opowieś-

ciach ruchowych o atrakcyjnej dla dziecka tematyce. Or-

ganizowanie ćwiczeń porannych i gimnastycznych z wy-

korzystaniem niekonwencjonalnych przyborów (butelki

plastikowe, gumy do skakania, gazety, sznurki, pudełka).

Wykorzystywanie podczas ćwiczeń gimnastycznych meto-

dy R. Labana, W. Sherborne, A i M. Kniesów oraz C. Orf-

o

o

o

o

o

o
o
o

fa. Podczas pobytu na powietrzu dbanie o podejmowanie

przez dziecko różnych form ruchu przy wykorzystaniu

sprzętu terenowego (przeplotnie, drabinki, itp.).



Wskazówki dla rodziców.

Kontynuowanie w domu

zabaw ruchowych i ćwiczeń gimnastycznych prowa-

dzonych w przedszkolu. Wydłużenie czasu pobytu na po-

wietrzu ze szczególnym zwróceniem uwagi na aktywność

ruchową podczas wspólnych zabaw, wypraw i wycieczek,

np. przy wykorzystaniu sprzętu terenowego (przeplotnie,

drabinki, ścianki do wspinania się) i pokonywania natural-

nych przeszkód terenowych. Organizowanie rodzinnych

wycieczek rowerowych i zabaw na śniegu (jazda na nar-

tach), lodzie (jazda na łyżwach) i w wodzie (basen). Suge-

rowanie zapisania dziecka na zajęcia z gimnastyki korek-

cyjnej.

Sprawność manualna

W zakresie sprawności manualnej dziecko rozpoczynające

naukę w szkole potrafi:

przyjmować prawidłową postawę, siedząc przy stole i właś-

ciwie posługiwać się przyborami szkolnymi;
wycinać po linii ciągłej i przerywanej;
rysować, kolorować i malować (na temat podany i dowol-

ny), a także zamalowywać duże przestrzenie kartki;
odwzorowywać podstawowe kształty (koło, kwadrat,

trójkąt) oraz kwadrat stojący na wierzchołku;
kreślić linie proste (pionowe, poziome, ukośne), łamane, fa-

liste, zaokrąglone oraz odwzorowywać (odtwarzać) szlacz-

ki i wzory literopodobne bez liniatury i w liniaturze;
przewlec, nawlec, np. korale na sznur.



Mocne strony dziecka.

Dziecko ma płynne skoordyno-

wane ruchy. Poprawnie siedzi przy stoliku (nie pokłada

się) i ma ułożoną rękę np. przy rysowaniu. Chętnie podejmu-

je różnorodną działalność plastyczną i właściwie trzyma np.

kredkę, pędzel, nożyczki. Lubi odwzorowywać (odtwarzać,

komponować) szlaczki i nie ma trudności w mieszczeniu się

w liniaturze. Z własnej inicjatywy podejmuje kreślenie liter

(drukowane, pisane) i pisze je poprawnie (kształt) oraz we

właściwym kierunku.

o

o
o

o

o

o

R E K L A M A

PaŹDZIerNIKowa DIagNoZa goTowoŚCI SZKoLNeJ!

Centrum edukacyjne bLIŻeJ PrZeDSZKoLa
tel [phone] w.104, e-mail:[e-mail]

Co nauczyciel przedszkola

powinien wiedzieć,

aby przeprowadzić

diagnozę gotowości szkolnej?

ZaufaJ specJalistOm!

edyta gruszczyk-Kolczyńska

ewa Zielińska

Zamów JUŻ DZIŚ!

bliżej przedszkola  10.133 październik

18

Bliżej przedszkola



Zauważone trudności.

Podczas działalności plastycz-

nej (rysowanie, wydzieranie, wycinanie, lepienie, itp.)

dziecko pokłada się na stoliku, kręci się na krzesełku, często

zmienia pozycję, ma nieskoordynowane ruchy, a ręka szybko

się męczy. Niewłaściwie trzyma przybory, a ręka, np. pod-

czas rysowania, ułożona jest niepoprawnie. Nie lubi działal-

ności plastycznej, a szczególnie rysowania, nie podejmuje jej

z własnej inicjatywy. Niechętnie też rysuje szlaczki (są one

zniekształcone, nie mieszczą się w liniaturze) i odwzorowuje

litery (kierunek kreślenia jest niepoprawny). Zabawy kon-

strukcyjne również podejmuje niechętnie, gdyż wznoszone

budowle, np. z klocków drewnianych, łatwo się przewracają

z uwagi na nienależytą koordynację ruchów rąk i koordyna-

cję wzrokowo-ruchową.



Podjęte lub potrzebne działania wspomagające po-

trzeby dziecka.

Stwarzanie warunków do codziennego

podejmowania różnorodnych zabaw manipulacyjnych i kon-

strukcyjnych. Zachęcanie do podejmowania działalności pla-

stycznej przy wykorzystaniu różnorodnych i atrakcyjnych

technik oraz materiałów, w tym przyrodniczych. Szczegól-

ne dbanie o malowanie pędzlem na dużych płaszczyznach

(gruntowanie), lepienie (z masy solnej, papierowej, gliny,

modeliny, plasteliny), darcie gazet, wydzieranie i wycinanie

z kolorowego papieru, rysowanie po śladzie różnych linii

z dbałością o właściwy kierunek. Zwracanie uwagi na po-

prawne siedzenie przy stoliku, właściwe trzymanie i posłu-

giwanie się przyborami. Organizowanie zajęć i zabaw typu

nawlekanie korali na sznurek, przewlekanie ich i kompono-

wanie np. wzorków, szycie ściegiem igła za igłą, przyszywanie

guzików, wznoszenie budowli z klocków drewnianych, itp.



Wskazówki dla rodziców.

Codzienne prowadzenie

zabaw paluszkowych według instrukcji nauczyciela

jako kontynuacja zabaw realizowanych w przedszkolu. Za-

chęcanie do malowania, wycinania, lepienia, wydzierania

i darcia oraz nawlekania koralików, przyszywania guzików

i szycia prostym ściegiem, itp. Rysowanie linii w labiryncie

narysowanym przez dorosłego i chwalenie za podjęty wy-

siłek. W przypadku szybkiej męczliwości rąk należy kupić

w sklepie papierniczym nasadkę na ołówek (kredkę).

Samodzielność, w tym umiejętności

wykonywania czynności samoobsługowych

W zakresie czynności samoobsługowych dziecko rozpoczy-

nające naukę w szkole potrafi:

poprawnie się umyć (w tym zęby), wytrzeć ręcznikiem,

uczesać włosy grzebieniem;
samodzielnie i w przyjęty sposób korzystać z toalety;
nakładać i zdejmować z siebie odzież;
nakrywać do stołu i utrzymywać porządek w miejscu,

w którym przebywa.



Mocne strony dziecka.

Dziecko jest samodzielne przy

czynnościach higienicznych, podczas zakładania (zdej-

mowania) odzieży i obuwia. Dba o swój wygląd, pamięta

o potrzebie mycia rąk i zębów. Utrzymuje porządek wokół

siebie i chętnie podejmuje się roli dyżurnego. Samodzielnie

organizuje i planuje zabawy oraz dobiera zabawki, a po skoń-

czonej zabawie odkłada je w umówione miejsce. Utrzymuje

o

o
o
o

ład i porządek podczas każdej podejmowanej działalności.

Przestrzega ustalonych zasad i samodzielnie (bez przypomi-

nania) wykonuje określone czynności.



Zauważone trudności.

Napotyka na trudności pod-

czas wykonywania czynności higienicznych i samoob-

sługowych oraz domaga się pomocy np. podczas mycia rąk,

spożywania posiłków, nakładania (zdejmowania) odzieży,

itp. Samodzielnie nie podejmuje decyzji np. co do tematu za-

bawy, pracy plastycznej, wyboru zabawki. Oczekuje zachęty

i wsparcia podczas pełnienia dyżurów, a także potwierdze-

nia, że dobrze wykonuje czynności.



Podjęte lub potrzebne działania wspierające potrzeby

dziecka.

Stwarzanie okazji do samodzielnego wykony-

wania wszystkich czynności samoobsługowych (spożywanie

posiłków, nakładanie i zdejmowanie odzieży, itp.), zachę-

canie, wspieranie, a nawet udzielanie pomocy. Chwalenie

dziecka chociażby za próbę podjęcia decyzji np. co do tematu

zabawy, wyboru zabawki lub techniki plastycznej, sposobu

wykonywania upominku. Zachęcanie dziecka do niesienia

pomocy młodszym kolegom, np. maluchom, podczas ubie-

rania się po leżakowaniu, a nauczycielce w trakcie przygo-

towywania pomocy do zajęć. Zachęcanie do pełnienia jedno-

dniowych dyżurów, a w razie odmowy (protestu) – przydzie-

lanie osoby wspomagającej (dziecko-pomocnik). Wdrażanie

do porządkowania po sobie miejsca zabawy i pracy.



Wskazówki dla rodziców.

Motywowanie, zachęcanie,

wspieranie, pomaganie (nie wyręczanie) do samo-

dzielnego podejmowania czynności samoobsługowych, np.

higienicznych, porządkowych. Stwarzanie okazji do samo-

dzielnego decydowania o temacie zabawy, pracy plastycz-

nej lub doborze zabawki. Zachęcanie do wykonywania prac

porządkowo-gospodarczych, np. sprzątanie zabawek, słanie

łóżka, podlewanie kwiatów, nakrywanie do stołu, wstawia-

nie naczyń do zmywarki. Umożliwienie dzieciom wyko-

nywania czynności samoobsługowych i na rzecz rodziny.

Chwalenie za pamiętanie o obowiązkach, podjęty trud i wy-

siłek oraz wspólna ocena ich wykonania.

potrzeby rozwojowe dziecka,
w tym zauważone predyspozycje,
uzdolnienia i zainteresowania

Dziecko ma ukształtowane umiejętności społeczne: obdarza

uwagą osobę, do której mówi, lub która je słucha. Grzecznie

zwraca się do rówieśników i dorosłych, stosuje formy grzecz-

nościowe. Przestrzega umów i zasad – nie trzeba mu o nich

przypominać. Jest usłużne wobec dorosłych i młodszych ko-

legów. Potrafi się zaprezentować przed audytorium.
Jest samodzielne w łazience, szatni i podczas posiłków. Utrzy-

muje ład i porządek w miejscu, w którym przebywa. Mówi

płynnie, spokojnym i opanowanym głosem. Chętnie dzieli się

swoimi przeżyciami i doświadczeniami zarówno z dorosły-

mi, jak i z dziećmi.
W zakresie czynności intelektualnych wnioskuje o obserwo-

wanych zmianach, przewiduje skutki czynności manipulacyj-

nych, formułuje uogólnienia, wyciąga wnioski i łączy przy-

czynę ze skutkiem. Jest sprawne ruchowo na miarę swoich

bliżej przedszkola  10.133 październik 01

19

blizejprzedszkola.pl

możliwości, zahartowane, orientuje się w zasadach zdrowego

żywienia. Wie, jak zachowywać się w sytuacjach zagrożenia

płynących ze strony ludzi, zwierząt i roślin. Potrafi organi-

zować sobie wolny czas podczas zabaw na powietrzu (na

działce, w ogródku przedszkolnym, w piaskownicy, na po-

dwórku). Potrafi zachowywać się w różnych sytuacjach, np.

podczas uroczystości, gdy grany jest hymn, w trakcie festy-

nu, w teatrze, na koncercie. Chętnie podejmuje działalność

plastyczną i przejawia zainteresowanie muzyką, śpiewem

i tańcem. Majsterkuje, wznosi budowle z różnych materiałów

i zachowuje ostrożność, posługując się narzędziami. Interesu-

je się światem zwierząt i roślin, zna różne środowiska przy-

rodnicze i wie, jak można je chronić. Liczy na miarę swoich

możliwości, dodaje i odejmuje na palcach i innym materiale

zastępczym, różnicuje stronę lewą i prawą, zna stałe następ-

stwo czasowe, stosuje proste sposoby mierzenia. Posiada go-

towość do nauki czytania i pisania – interesuje się literami,

odczytuje wyrazy i proste zdania pod obrazkami.



Podjęte lub potrzebne działania służące rozwijaniu po-

trzeb rozwojowych dziecka.

Wspomaganie w rozwijaniu

zarysowujących się uzdolnień w zakresie np. edukacji mate-

matycznej (np. dziecko gra w szachy w ramach zajęć dodatko-

wych). Organizowanie zajęć w małych zespołach i zachęcanie

do konstruowania gier-opowiadań w trosce o płynne i zrozu-

miałe dla innych wypowiadanie się i kształtowanie odporno-

ści emocjonalnej na sytuacje trudne. Rozwijanie umiejętności

społecznych wśród dzieci i dorosłych, w miarę samodzielnego

radzenia sobie w sytuacjach życiowych i przewidywania skut-

ków swoich zachowań. Troszczenie się o sprawność ruchową

dziecka poprzez stwarzanie okazji do aktywności ruchowej na

powietrzu: zabawy, gry sportowe, itp.



Wskazówki dla rodziców.

Systematyczne informowa-

nie rodziców o rozwoju dziecka, jego wiadomościach

i umiejętnościach. Zachęcanie do dłuższego przebywania

na powietrzu i organizowania tam zabaw ruchowych (spor-

towych) w celu realizowania potrzeby ruchu. Sugerowanie

ograniczenia czasu oglądania telewizji i korzystania z kom-

putera na korzyść wspólnych zajęć i zabaw z rodzicami.

Zalecanie codziennego czytania książeczek z literatury dzie-

cięcej i prowadzenia rozmów na temat przygód bohaterów.

Proponowanie wspólnych gier towarzyskich, np. planszo-

wych, z dbałością o przestrzeganie ustalonych zasad i przy-

zwyczajanie do umiejętności znoszenia porażek (hartowanie

emocjonalne). Podkreślanie osiągnięć dziecka w zakresie

poczucia rytmu i śpiewu oraz sugerowanie kontynuowania

zajęć muzycznych w szkole.

Dodatkowe spostrzeżenia
na temat dziecka

Dziecko orientuje się w tym, co dobre i co złe: potrafi zgod-

nie się bawić i uczyć, kulturalnie zwraca się do innych i ma

poprawne relacje zarówno z dorosłymi, jak i z dziećmi. Ra-

cjonalnie radzi sobie w nowych, trudnych sytuacjach, ale ma

jeszcze kłopoty z umiejętnością znoszenia porażek. Interesu-

je się przyrodą, a szczególnie zwierzętami. Potrafi prezento-

wać swoją wiedzę w sposób przemyślany i zrozumiały dla

innych. Dobrze skupia uwagę na jednej czynności, co jest

znakomitym wskaźnikiem sukcesu szkolnego. Jest aktywne,

chętne do pomocy zarówno dzieciom, jak i dorosłym.
Dziecko jest nadruchliwe, kręci się na krzesełku, szybko się

męczy i ma trudności w skupieniu uwagi na jednej czynno-

ści. Często popada w konflikty z innymi dziećmi, zdarzają

się też napady złości i zachowania agresywne. Ma kłopoty

z przeproszeniem za nieodpowiednie zachowanie i z prze-

strzeganiem wspólnie ustalonych zasad. W trakcie odwoły-

wania się do umów bagatelizuje słowa nauczycielki i wzru-

sza ramionami. W dalszym ciągu wymowa jest niepopraw-

na, a do tego dziecko mówi szybko, głośno i niezrozumiale.

Należy kontynuować zajęcia logopedyczne i udać się do

audiologa w celu sprawdzenia słuchu.



Ewa Zielińska – wieloletnia nauczycielka wychowania przed-

szkolnego. Współautorka programów edukacyjnych, publikacji

dla nauczycieli artykułów dla rodziców. Wspólnie z prof. Edytą

Gruszczyk-Kolczyńską prowadzi badania nad metodami lepszej

efektywności procesu wychowania i kształcenia dzieci w wa-

runkach przedszkola. Jej działalność przyczyniła się do zmiany

rzeczywistości przedszkolnej w zakresie wspomagania rozwoju

umysłowego dzieci, zwłaszcza edukacji matematycznej.

fot. M. W

róbel

N

a prośbę nauczycielek wychowania przed-

szkolnego podjęłam próbę opracowania ma-

teriału, który jest tylko propozycją ułatwiającą

wypełnianie Informacji o gotowości dziecka do

podjęcia nauki w szkole. Można z niej skorzystać lub nie.

W opracowaniu starałam się uwzględnić wszystko to,

co zawarte jest w obszarach działalności edukacyjnej

przedszkola i nieco więcej. Nauczycielki wychowania

przedszkolnego zawsze podejmują z dziećmi działania

wykraczające poza podstawę programową. Mam jednak

świadomość, że wielu nowatorskich metod pracy nie

uwzględniłam w punkcie Podjęte lub potrzebne działania

wspierające potrzeby dziecka, ale liczę na to, że zostaną one

wpisane. Starałam się rozszerzyć zakres kompetencji

dziecka kończącego przedszkole, zawarty w podstawie

programowej, dlatego korzystałam z różnych spraw-

dzianów rozwojowych znajdujących się w publikacjach

psychologicznych. Rozszerzenie wymagań o sprawność

ruchową i uszczegółowienie zakresu treści w badanych

obszarach edukacyjnych ułatwi nauczycielkom wypeł-

nienie dokumentu. W tym samym celu rozdzieliłam

umiejętności matematyczne od gotowości do nauki

czytania i pisania. Bardzo starałam się też o to, aby nie

było powtórzeń, ale czasami nie dało się ich uniknąć.

W punktach Podjęte lub potrzebne działania wspierające po-

trzeby dziecka i Wskazówki dla rodziców umieściłam różne

rozwiązania metodyczne, a więc propozycje zajęć, zabaw

i sytuacji edukacyjnych, dzięki którym nauczycielka lub

rodzic mogą wspomagać rozwój.



Ewa Zielińska

Informacje o gotowości szkolnej dziecka

(w formacie Word)

możesz pobrać ze strony

www.dopobrania.blizejprzedszkola.pl