Podstawy logistyki – B_R
12
ZAŁ
Ą
CZONE MATERIAŁY S
Ą
WYŁ
Ą
CZNIE DLA CELÓW DYDAKTYKI.
TYLKO DLA GRUP, Z KTÓRYMI MAM WYKŁADY
NIE WOLNO ICH POWIELA
Ć
ANI ROZPOWSZECHNIA
Ć
!!!
Jerzy Kwa
ś
nikowski
3. Przyczyny rozwoju logistyki
Mimo zaniedba
ń
w przeszło
ś
ci, w ostatnich pi
ę
ciu dziesi
ę
cioleciach –
coraz bardziej rosn
ą
ca uwaga, wskutek przemian w gospodarce krajów
wysoko rozwini
ę
tych, szczególnie w USA.
Historycznie - zmiany spowodowane rewolucj
ą
przemysłow
ą
od pocz
ą
tku
XIX wieku sprawiły,
ż
e w centrum uwagi znalazła si
ę
produkcja,
a szczególnie obni
ż
anie jednostkowych kosztów produkcji.
Na pocz
ą
tku XX w. produkcja zacz
ę
ła nad
ąż
a
ć
za popytem i wi
ę
ksz
ą
uwag
ę
nale
ż
ało zwróci
ć
na sfer
ę
sprzeda
ż
y.
Logistyka w obecnej postaci przez wiele dziesi
ę
cioleci jeszcze była
ignorowana przez kr
ę
gi gospodarcze.
Podczas II wojny
ś
wiatowej modele logistyczne i analiza systemów były
efektywnie wykorzystywane przez siły zbrojne, dla koordynacji czasowej
i przestrzennej dostaw materiałów do wsparcia działa
ń
militarnych.
Po tej wojnie przemysł nastawił si
ę
na zaspokajanie cywilnego popytu na
towary, wiele technik logistycznych uległo zapomnieniu.
Recesja w roku 1950 sprawiła,
ż
e zainteresowano si
ę
, pocz
ą
tkowo
nie
ś
miało, a od recesji 1958 intensywniej, analiz
ą
systemów
logistycznych. Recesja od 1958 i b
ę
d
ą
ce jej efektem kurczenie si
ę
zysków stworzyły obiektywne warunki, w których ludzie biznesu zacz
ę
li
poszukiwa
ć
bardziej efektywnych systemów kontroli kosztów.
Sfera przepływów rzeczowych była dziedzin
ą
, której kosztów ani
dokładnie nie zbadano ani nie skoordynowano.
Zacz
ę
ły si
ę
wówczas uwidocznia
ć
te
ż
inne trendy determinuj
ą
ce potrzeb
ę
dokładniejszej analizy tej sfery.
Podstawy logistyki – B_R
13
Mo
ż
na wyró
ż
ni
ć
conajmniej 7 (siedem) takich trendów.
1
0
Działania na rzecz polepszenia efektywno
ś
ci produkcji natrafiły na
barier
ę
, osi
ą
ganie dodatkowych oszcz
ę
dno
ś
ci, po wykorzystaniu
wszystkich rezerw kosztowych w sferze techniki i technologii produkcji nie
było mo
ż
liwe.
Natomiast prawie nietkni
ę
ta pozostawała dotychczas sfera przepływów
rzeczowych przedsi
ę
biorstwa.
2
0
Rozszerzyła si
ę
paleta oferowanych towarów, co było rezultatem
marketingowej koncepcji zaoferowania ka
ż
demu klientowi tego, czego
on/ona sobie
ż
yczy.
Na przykład do połowy lat pi
ęć
dziesi
ą
tych takie wyroby jak maszyny do pisania,
ż
arówki czy
serwetki papierowe były, ze wzgl
ę
du na sw
ą
funkcjonaln
ą
natur
ę
, bardzo mało zró
ż
nicowane.
Pó
ź
niej zró
ż
nicowanie produktów przestało si
ę
ogranicza
ć
wył
ą
cznie do faktycznych ró
ż
nic
strukturalnych. Sprzedawca maszyn do pisania nie mógł ogranicza
ć
si
ę
do czarnych maszyn ze
standardow
ą
czcionk
ą
typu „cycero“. Klienci wymagali coraz cz
ęś
ciej koloru odpowiadaj
ą
cego
kolorowi wn
ę
trz ich biur, ze czcionk
ą
pozwalaj
ą
c
ą
wesprze
ć
tworzony image firmy
.
3
0
Nast
ą
piła zmiana w filozofii utrzymywania zapasów. W
przeszło
ś
ci detali
ś
ci utrzymywali około połowy zapasów wyrobów
gotowych, podczas gdy ich druga połowa utrzymywana była przez
hurtowników i producentów. W wyniku wprowadzenia bardziej
efektywnych technik kontroli zapasów w latach pi
ęć
dziesi
ą
tych,
szczególnie w przemy
ś
le spo
ż
ywczym, zostały znacznie
zredukowane zapasy,
za
ś
wska
ź
nik ich podziału mi
ę
dzy detalistów oraz hurtowników
i producentów zmienił si
ę
z 50:50 na 10:90
Podstawy logistyki – B_R
14
4
0
Gwałtownie rosły koszty transportu, tote
ż
tradycyjne metody
dystrybucji były coraz dro
ż
sze – rosła
ś
wiadomo
ść
potrzeby lepszej ich
kontroli.
Pierwszy kryzys paliwowy w latach siedemdziesi
ą
tych spowodował
gwałtown
ą
podwy
ż
k
ę
cen paliw, rosła te
ż
kongestia ruchu. Transport
przestał by
ć
stabilnym czynnikiem w prognozach planistów.
Kierownictwo wy
ż
szego szczebla coraz intensywniej zajmowało si
ę
transportowymi aspektami logistyki zarówno na szczeblu
strategicznym jak i operacyjnym, w celu przystosowaniu si
ę
do zmian
zachodz
ą
cych we wszystkich sferach transportu.
Ponadto na przełomie lat siedemdziesi
ą
tych i osiemdziesi
ą
tych
pojawiły si
ę
tendencje deregulacyjne w sferze transportu publicznego,
które zmieniły obowi
ą
zuj
ą
ce sztywne „reguły gry“ i stworzyły pole do popisu
dla dynamicznych specjalistów tansportowo-logistycznych.
Podstawy logistyki – B_R
15
5
0
Nowe technologie komputerowe.
Zarz
ą
dzanie logistyczne wi
ąż
e si
ę
z kontaktem z ogromn
ą
ilo
ś
ci
ą
informacji (danych).
Jako przykłady informacji niezb
ę
dnych w tym procesie mo
ż
na przytoczy
ć
dane dotycz
ą
ce:
−
lokalizacji ka
ż
dego klienta,
−
wielko
ś
ci ka
ż
dego zamówienia,
−
lokalizacji wszystkich zakładów produkcyjnych, składów i centrów
dystrybucyjnych,
−
kosztów transportu z ka
ż
dego składu czy zakładu produkcyjnego do
ka
ż
dego klienta,
−
dost
ę
pnych przewo
ź
ników i poziomu oferowanych przez nich usług,
−
lokalizacji dostawców, czy
−
poziomu zapasów utrzymywanych aktualnie w ka
ż
dym składzie i
centrum dystrybucyjnym.
Wielka liczba tych danych uniemo
ż
liwiała w zasadzie ich r
ę
czn
ą
obróbk
ę
.
Na szcz
ęś
cie zainteresowanie koncepcjami logistycznymi zacz
ę
ło si
ę
rozwija
ć
równocze
ś
nie z rozwojem komputerów, bez których koncepcji tych
nie wdro
ż
ono by w praktyce.
Bez rozwoju i u
ż
ycia komputerów w tym okresie, koncepcje logistyczne
pozostałyby interesuj
ą
cymi teoriami, z małym lub
ż
adnym zastosowaniem
praktycznym.
W literaturze przedmiotu mo
ż
na spotka
ć
opinie, ze przenikni
ę
cie wojskowych
do
ś
wiadcze
ń
logistycznych do sfery cywilnej było bezpo
ś
rednio w okresie po drugiej
wojnie
ś
wiatowej niemo
ż
liwe ze wzgl
ę
du na brak
ś
rodków automatyzacji oblicze
ń
,
a w efekcie na wysoki koszt i pracochłonno
ść
oblicze
ń
wykonywanych r
ę
cznie.
Data narodzin „cywilnych bada
ń
operacyjnych“ pokrywa si
ę
z okresem
upowszechnienia maszyn licz
ą
cych, przypadaj
ą
cym na rok 1956.]
Podstawy logistyki – B_R
16
6
0
Komputery znajdowały rosn
ą
ce zastosowanie równie
ż
w
przedsi
ę
biorstwach zaopatruj
ą
cych i u klientów. Umo
ż
liwiło to firmom
systematyczne studia jako
ś
ci usług
ś
wiadczonych na ich rzecz przez
dostawców.
W oparciu o takie analizy wiele przedsi
ę
biorstw jest w stanie wyłapa
ć
tych
z dostawców, którzy
ś
wiadcz
ą
usługi znacznie odbiegaj
ą
ce standardem od
wymogów fizycznej dystrybucji towarów.
Szereg przedsi
ę
biorstw zostało gwałtownie „przebudzonych“ i zmuszonych
do zdania sobie sprawy z potrzeby modernizacji ich systemów
dystrybucyjnych.
Z czasem doszło do przyj
ę
cia przez szereg przedsi
ę
biorstw produkcyjnych
bardziej zło
ż
onych i skomplikowanych metod produkcji
(np. just-in-time, modular sourcing), które wymagaj
ą
od dostawców
znacznie wy
ż
szej jako
ś
ci usług zaopatrzeniowych.
7
0
Od dłu
ż
szego czasu mamy do czynienia z globalizacj
ą
działa
ń
wielu przedsi
ę
biorstw, zainteresowanych nabywaniem surowców
i materiałów do produkcji oraz sprzeda
żą
swych wyrobów gotowych na
rynkach całego
ś
wiata.
W konsekwencji coraz wi
ę
cej globalnych korporacji działa na
globalnych rynkach stosuj
ą
c globalne strategie konkurencyjne,
wymagaj
ą
cych coraz bardziej skomplikowanych i dro
ż
szych systemów
logistycznych.