Zestaw zabaw i ćwiczeń kształtujących orientacjęw przestrzeni.
CELE ZABAW I ĆWICZEŃ:

Dziecko potrafi:

•

sprawnie ustawiać się w kole, parami, rzędzie i szeregu,

•

reagować na umówione sygnały, znaki i polecenia,

•

maszerować i biegać w różnych szykach i kierunkach ze zmianą tempa i rytmu,

•

orientować się w schemacie ciała i przestrzeni,

•

zgodnie współpracować z zespołem dzieci.

KOŁO I KÓŁKA

1. " I znów koło "

Na podłodze leży długa linka ułożona w kształcie koła ( można powiedzieć dzieciom, że wewnątrz koła jest
duża kałuża ). Dzieci idą pojedynczo, jedno za drugim po okręgu koła, poza linką. Na każdy głośny sygnał
pojawiający się w akompaniamencie zmieniają kierunek ruchu. Po kilku chwilach linka zostaje zabrana, a
dzieci powinny tak wędrować w kole, żeby żadne z nich nie weszło do " kałuży ".

2. " Kolorowe baloniki "

Dzieci ustawiają się w czterech kółeczkach wg koloru szarf. Podają sobie ręce i zgodnie z miarowym,
niezbyt szybkim akompaniamentem " nadmuchują balony " powiększając coraz bardziej kółka. Na głośny
dżwięk rozłączają ręce i kładą się na podłodze. Leżą tak długo, aż usłyszą dżwięki pianina. Wówczas
wstają i ustawiają się w kółeczkach. Można przyznawać drużynom punkty za najszybsze ustawienie się.

3. " Wijemy wianki "

Dzieci chodzą w dużym kole i śpiewają piosenkę " Ogrodniczka ". Każde dziecko ma na głowie opaskę z
kwiatkiem. Na umówiony sygnał dzieci ustawiają się w małych kołach tzn. " wiją wianki " wg rodzaju
kwiatów, póżniej wg koloru kwiatów.

4. " Raz w koło..."

Dzieci poruszają się w kole przy piosence " Raz w koło, rok się kręci wesoło ". Przy słowach " powiedz mi,
którą z nich mamy właśnie dziś?” dzieci zatrzymują się i odgadują, jaką porę roku przedstawia ilustracja
pokazana przez nauczycielkę. Dzieci rozchodzą się po całej sali i ruchem prezentują tę porę roku. Na
sygnał dzieci tworzą koło i zabawa toczy się dalej, aż odkryte zostaną cztery pory roku.

5. " Kłótnia zegarów "

Dzieci ustawiają się w dwóch kołach współśrodkowych. Dzieci w kole wewnętrznym idą ćwierćnutami,
mówiąc przy każdym kroku " tik, tak, tik, tak ". Po krótkiej chwili do ruchu włączają się dzieci z koła
zewnętrznego idąc lub lekko biegnąc w rytmie ósemek. Dzieci te mówią podczas ruchu " tiku, tiku ".

6. " Zabawa z maskotkami "

Dzieci formują koło o regularnej linii i jednakowych odstępach. Siadają skrzyżnie. Nauczycielka rozdaje
maskotki, którymi dzieci bawią się. W momencie pojawienia się akompaniamentu, zostawiają maskotki i
rozbiegają się po sali. Na przerwę w muzyce, w czasie krótkiej komendy np. " raz, dwa, stop ! ", wracają na
swoje miejsce w kole. Kto się spóżni, oddaje swoją maskotkę jako fant.

7. " Wiążemy kółka "

Przy akompaniamencie marszowym dzieci chodzą pojedynczo po całej sali. Przy zmianie akompaniamentu
wiążą koła i tańczą. Wywołanie liczby od 3 do 8 jest hasłem do uformowania kółek trzy, cztero, pięcio...
osobowych.

8. " Koraliki "

Koło wiązane sunie w bok cwałem. Na dowolny sygnał instrumentalny koło rozwiązuje się. Dzieci kładą
się na podłodze i turlają jedno za drugim po linii koła w jednym kierunku - koraliki rozsypały się po
podłodze. Na przerwę w akompaniamencie zatrzymują się i zwijają w jak najmniejsze koraliki. Powrót
skocznego akompaniamentu jest sygnałem do krążenia cwałem w kole wiązanym.

PARY

1. " Wróć do pary "

Przy akompaniamencie pianina dzieci dobierają się parami i maszerują w kole. Gdy akompaniament zmieni
się na szybszy - " do biegania " - dzieci zostawiają partnerów i biegają w różnych kierunkach. Na
zawołanie nauczycielki " hop, hop ! " zatrzymują się i głośno wołają swojego partnera po imieniu, a
następnie podchodzą do siebie i znów maszerują dookoła sali parami.

2. " Zabawa z partnerem "

Dzieci dobierają się parami i każda para otrzymuje jedną piłkę. Dzieci w parach stają w oddaleniu około 2
m. naprzeciw siebie. Przy akompaniamencie w górnym rejestrze pianina dzieci rzucają piłki do partnerów,
przy akompaniamencie w basie turlają je po podłodze.

3. " Wiosenny spacer "

Dzieci ustawiają się parami za nauczycielką i idą na spacer. Na polecenie n – lki zatrzymują się i skacząc
po całej sali naśladują żabki. Słysząc zawołanie " ustawiamy się parami " wracają do nauczycielki i idą

dalej para za parą. Następnie naśladują przylatujące bociany, rosnące kwiatki itd. i po każdej wiosennej
zabawie ustawiają się parami.

4. " Tańczące pary "

Do zabawy należy dobrać 3 rodzaje akompaniamentu:
I akompaniament – dzieci chodzą parami w rytm muzyki,
II akompaniament – dzieci tańczą w kółeczkach,
III akompaniament – dzieci w przysiadzie uderzają palcami o podłogę.

5. " Lustro "

Dzieci ustawiają się parami według przydzielonych numerów: 1, 2 i zajmują dowolne miejsce w sali.
Zwracają się przodem do siebie i stykają jedynie bardzo lekko dłońmi. Cicha i wolna muzyka będzie
sygnałem dla jedynek, które zaczną poruszać rękoma tak, jakby malowały przed sobą dowolne obrazy.
Dwójki mają nadążać za ruchami partnerów. Po krótkiej przerwie aktywność przejmują dwójki. Następnie
można wprowadzić naśladowanie ruchów poprzez obserwację partnera – dłonie dzieci oddalone są od
siebie o kilka centymetrów.

RZĄD

1. " Kolorowe rzędy "

Pomiędzy siedzącymi w różnych miejscach sali dziećmi spaceruje "wrona” w czarnej chustce narzuconej
na ramiona. Podczas muzyki "wrona” dotknięciem wybiera kolegów mających ubrania określonego koloru
np. czerwone rajstopy, niebieskie kapcie, zielone sweterki i bluzki. Dzieci zebrane przez "wronę” wędrują
za nią rzędem w różne strony sali. Na przerwę w muzyce "wrona” wybiera inne dziecko i oddaje jemu
chustkę. Wszyscy siadają na podłodze, nowa "wrona” spaceruje i zbiera dzieci – tym razem w innym
kolorze. Jeżeli dzieci ćwiczą w kostiumach gimnastycznych, należy dać im do zabawy kolorowe szarfy.

2. " Telefon rytmiczny "

Dwie drużyny, każda licząca 6 – 8 dzieci, siadają na podłodze w dwóch równoległych rzędach, niedaleko
siebie. W każdym rzędzie dzieci siedzą ze skrzyżowanymi nogami, jedno tuż za drugim. Nauczycielka staje
z tyłu za dziećmi i w plecy dwojga siedzących na końcu wystukuje równocześnie palcami obu rąk ten sam
rytm. Dzieci te przekazują rytm siedzącym przed sobą, stukając palcami w ich plecy. Tak więc rytm
wędruje w obu rzędach od dzieci ostatnich do siedzących na przodzie. Te, po otrzymaniu sygnału
rytmicznego, wyklaskują go. Wygrywa rząd, w którym rytm w trakcie przekazywania nie został
zniekształcony. Zawody dwóch drużyn należy poprzedzić "telefonem rytmicznym” w jednym rzędzie.

3. " Dni tygodnia "

Dzieci dobierają się po siedmioro i ustawiają w kilku rzędach. Zostają nazwane tak jak dni tygodnia,
zapamiętują swoje "imiona” i stają za wyznaczonymi przez nauczycielkę "ojcami”. Każdy z "ojców”
chodzi po sali i wykonuje różne ruchy. Dzieci poruszają się w gromadce za swoim "ojcem” i naśladują jego
ruchy. Na sygnał, dni tygodnia ustawiają się w rzędzie we właściwej kolejności. "Ojcowie” sprawdzają,
czy są wszystkie dzieci, nazywając je kolejno: poniedziałek, wtorek, środa ...

4. " Znajdz swój znak ! "

Dzieci otrzymują dwa rodzaje znaczków, np. koła i trójkąty ( znaczki umocowane na tasiemkach dzieci
zawieszają na szyji ). Dzieci biegają swobodnie w rytm muzyki. Na hasło "stój” zatrzymują się.
Nauczycielka woła "biegiem do mnie”, podnosząc jednocześnie w bok ręce ze znakami. Dzieci biegną do n
– lki i ustawiają się w rzędzie przed swoim znakiem.

5. " Pociąg "

Gromadki dzieci stoją z dala jedna od drugiej. Każda z nich jest oznaczona innym kolorem szarf. Dwoje
dzieci ( jedno za drugim ) stanowi pociąg. Nauczycielka śpiewa piosenkę pt. "Pociąg pospieszny”, a pociąg
jedzie dookoła. Gdy śpiew milknie, pociąg staje na stacji, a nauczycielka wywołuje jeden z kolorów np.
"zielony”. Dzieci z zielonymi szarfami wsiadają do pociągu, dołączają do rzędu i opierają dłonie na
ramionach dzieci stojących przed nimi. Na sygnał nauczycielki – śpiew piosenki, pociąg rusza w dalszą
drogę. W ten sposób zabawa przebiega dalej, a do pociagu wsiadają kolejno wszyscy podróżni.

6. " Kolorowe wstążeczki "

Dzieci z szarfami w 4 kolorach swobodnie tańczą w rytm muzyki. Gdy muzyka milknie, biegną do linii
wyznaczonych chorągiewkami i ustawiają się w rzędach, tworząc rozwinięte wstążki.

7. " Wąż "

Dzieci ustawione w rzędzie trzymają ręce na ramionach kolegów. Dziecko stojące na początku "węża” jest
"głową”, a dziecko stojące na końcu "ogonem”. Dzieci poruszają się w zmieniającym się tempie muzyki, a
"głowa” stara się złapać "ogon”. Po złapaniu przydzielamy role "głowy” i "ogona” innym dzieciom

8. " Ogrodnik "

Dzieci rozproszone po sali klęczą na jednym kolanie – są to kwiaty na łące. Ogrodnik ( jedno z dzieci )
chodzi wśród kwiatów w rytmie muzyki i zrywa je dotykając głowy dziecka. Każdy zerwany kwiat staje za
ogrodnikiem. W ten sposób formuje się rząd, który porusza się po liniach krętych. Na przerwę w muzyce,

która imituje powiew wiatru, kwiaty "rozsypują się” po łące. Wybieramy nowego ogrodnika i zabawa toczy
się dalej.

SZEREG

1. " Kto zmienił miejsce? "

Czworo lub pięcioro wybranych dzieci staje w szeregu. Jeden zawodnik przygląda się przez moment
stojącym, po czym odwraca się. W tym czasie jedno dziecko w szeregu przechodzi na inne miejsce.
Zawodnik odwraca się i wskazuje osobę, która zmieniła miejsce.

2. " Dziewczynki w szeregu "

Zabawa ruchowo – naśladowcza z piosenką "Tak się zachmurzyło”. Przy ostatnich słowach utworu: "a
dziewczynki całe w śniegu już stoją w szeregu” dziewczynki ustawiają się jedna obok drugiej.

3. " Uszereguj liczby "

Kilkoro dzieci oznaczamy cyframi np. 1,2,3,4,5,6, ustawiamy w szeregu i przeliczamy. Przy muzyce dzieci
bawią się swobodnie, a na przerwę stają w szeregu. Wybrane dziecko licząc do sześciu sprawdza, czy
zadanie wykonano poprawnie.

4. " Tam i z powrotem "

Wyznaczenie trzech linii równoległych, w równych odległościach. Dzieci podzielone na dwie grupy
otrzymują szarfy w dwóch kolorach i stają wzdłuż środkowej linii w dwóch szeregach, odwrócone do
siebie plecami. Na sygnał dzieci starają się dobiec jak najszybciej na linię zewnętrzną, którą mają przed
sobą, a po dobiegnięciu wracają na poprzednie miejsce. Wygrywa zespół, który szybciej wróci na linię
środkową i ustawi się równo w szeregu.

5. " Zanieś śniadanie "

Dzieci podzielone na dwie grupy. Jedna grupa to kelnerzy, którzy otrzymują tacę ze śniadaniem ( krążek z
woreczkiem lub klockiem ). Kelnerzy stoją obok siebie w szeregu, po jednej stronie sali. Naprzeciw
każdego kelnera stoi w odległości 5 – 6 kroków jedno dziecko – gość. Kelnerzy niosą tace ze śniadaniem
gościom, po czym wracają na miejsce. Następuje zmiana ról.

Wykaz wykorzystanych źródeł:

1. " Bawiło się lato z wiosną " B. Podolska.
2. " Kalendarz muzyczny w przedszkolu " U. Smoczyńska – Nachtman.
3. " Muzyka dla dzieci " U. Smoczyńska – Nachtman.
4. " Piosenki dla przedszkolaków " J. Kaczmarek.
5. " Wychowanie fizyczne w przedszkolu " K. Wlaźnik.