1

Zadanie 1
Pani Krupa wzięła w dzierżawę sklep, wnosząc początkową opłatę 7 000. Opłata za dzierżawę wynosi kolejne 12
000 rocznie. Jeżeli umowa dzierżawy zostanie anulowana początkowa oplata (7 000) przepada. Pani Krupa planuje
sprzedaż odzieży i oszacowała, że działalność w ciągu przyszłych 12 miesięcy będzie przedstawiała się
następująco:

Przychody ze sprzedaży

244 000

Minus podatek od towarów i usług (VAT)

44 000

Sprzedaż pomniejszona o VAT

200 000

Koszt sprzedanych towarów

100 000

Place będące kosztami

25 000

Oplata za dzierżawę (włącznie z opłatą początkowa)

19 000

Opłaty, ogrzewanie, oświetlenie i ubezpieczenie

18 000

Koszty ogólne

12 000

Razem koszty

174 000

Zysk netto przed opodatkowaniem

26 000

Nie uwzględnione zostały koszty pani Krupy, ale szacuje się, że połowę swojego czasu będzie ona poświęcać
firmie. Pani Krupa nie jest zdecydowana, czy kontynuować działalność według planu. Wie ona, że jeśli zrezygnuje
z wykorzystania sklepu do własnych celów, może wynająć sklep znajomej za miesięczną opłatę równa 1 100.
Należy:
(a)

wyjaśnić i wskazać koszty „nieznaczące” i „koszty utraconych korzyści” występujące w wyżej opisanej
sytuacji;

(b)

na podstawie powyższych informacji określić, jaką decyzje powinna podjąć pani Krupa, proszę poprzeć swój
wybór odpowiednim sprawozdaniem finansowym.

Zadanie 2
Przedsiębiorstwo otrzymało ofertę dotyczącą zakupu tokarki od dwóch różnych firm A i B. Na podstawie ofert
oraz analizy kosztów eksploatacji ustalono następujące informacje o maszynach:

A

B

cena zakupu

150 000

150 000

koszty zakupu

500

-

koszty montażu -

-

500

zużycie energii na jednostkę produktu

5 Kwh

5 Kwh

wynagrodzenia tokarza (w zł/szt.)

16

19

Które z powyższych kosztów są kosztami istotnymi d1a zakupu jednej z tych maszyn? Którą z nich
przedsiębiorstwo powinno kupić?


Zadanie 3
Którą z maszyn z zadania nr 2 kupisz, jeśli będziesz posiadał jeszcze dodatkowe informacje:
- planowany okres użytkowania tokarki wynosi 25 000 maszynogodzin,
- na tokarce A wytworzymy w tym czasie 15 000 produktów, na B -18 000,
- koszty jednostkowe materiałowe wyniosą w przypadku tokarki A 10 zł, a w przypadku tokarki B - 9,3 zł.
- cena sprzedaży nie zależy od liczby sprzedanych produktów i wynosi 40 zł.

praca

240 000

342 000

materiał

150 000

167 400

przychód

600 000

720 000

zysk

210 000

210 600

2

Zadanie 4
Jednostka sprzedaje w roku 4000 sztuk wyrobu po cenie 25,-. Jednostkowe koszty zmienne to 15 a roczne koszty
stałe 35.000,-.
Wykorzystując rachunek marży brutto uzasadnić właściwe decyzje w sytuacjach:
a) wzrost wydatków na reklamę o 10.000 który w rezultacie może zwiększy wartość sprzedaży o 30.000,
b) zastosowanie innego surowca dające spadek jednostkowego kosztu zmiennego o 10 % ale również spadek
sprzedaży do 3500 sztuk,
c) obniżenie ceny o 2 zł i zwiększenie wydziałów na reklamę o 15.000 co zwiększy sprzedaż o 50 %.
d) zmiana zasad wynagradzania na procent od sprzedaży, co zwiększy jednostkowe koszty zmienne o 1,50
(dotychczasowe stałe wynagrodzenia wynosiły 6.000 rocznie i zostaną zastąpione procentem) oraz zwiększy
sprzedaż o 15 %.

Bazowy

A+1200

B-1,5

C+50%

D+15%

przychód

100 000

130 000

87 500

138 000

115 000

JKZ

60 000

78 000

47 250

90 000

75 900

KS

35 000

45 000

35 000

50 000

29 000

Zysk

5 000

7 000

5 250

-2 000

10 100

Zadanie 5
Spółka „Karo” produkuje 3 rodzaje wyrobów O, P i R.
Sprawozdanie z planowanego zysku

na następny rok przedstawia się następująco (w tys. zł):

Produkty

O

P

R

Razem

Przychody*

600

800

480

1880

Koszty:

Materiały bezpośrednie

120

160

192

Robocizna bezpośrednia

280

320

300

Wydziałowe

90

144

132

Razem koszty

490

624

624

1738

Zysk (strata)

110

176

(144)

142

*)

O - 200 000 szt. po 3 zł/szt.
P -160 000 szt. po 5 zł/szt.
R - 240 000 szt. po 2 zł/szt.

2. W wyniku badań ustalono, że:
a. koszty materiałów są w 100 % zmienne
b. koszty robocizny są w części zmienne, a ich stała część wynosi odpowiednio:
O - 40 000 zł P - 64 000 zł R - 36 000 zł
c. koszty wydziałowe również są częściowo zmienne, częściowo stałe.
W sprawozdaniu koszty stałe zostały rozdzielone na produkty według ich maszynochłonności oraz planowej
stawki kosztów za maszynogodzinę. Stawka ta wynosi 4 zł/mg. Maszynochłonność produktów:

O - 5 minut

P - 10 minut

R - 5 minut

3. Zarząd spółki zaniepokojony jest stratą na produkcie R. W celu poprawienia wyniku zaproponowano kilka
rozwiązań:
a. podnieść cenę produktu R o 0,4 zł, zakładając, że podwyżka ta nie zmieni popytu w najbliższym roku,
b. zastosować tańsze materiały o 0,2 zł na 1 produkt R i ograniczyć nadzór nad przebiegiem produkcji, co obniży
koszty stałe robocizny przypadające na produkt R o 26 000 zł, ale jednocześnie podwyższy zmienne koszty
wydziałowe produktu R o 10%,
c. zrezygnować z produktu R, co będzie się wiązać z jednorazowymi nakładami w kwocie 15000 zł, ale
wyeliminuje koszty stałe robocizny produktu R oraz 20 % stałych łącznych kosztów wydziałowych.
Należy przygotować sprawozdanie, z uwzględnieniem modelu rachunku kosztów zmiennych, w celu:
1. pokazania nadwyżek cenowych na poszczególnych produktach oraz wyniku finansowego spółki.
2. Przedstawienia liczbowo wpływu, każdej z trzech propozycji oddzielnie, na nadwyżkę (marżę) łączną i na zysk.
3. Odpowiedzi, którą propozycję uważasz za najwłaściwszą w świetle krótkookresowych korzyści finansowych
oraz z uwzględnieniem dłuższej perspektywy, biorąc pod uwagę, że wszystkie produkty mają utrwaloną reputację
na rynku.

3

Zadanie 6
„Prima”
Kierownictwo nowego zakładu produkującego rajstopy, po 2 latach działania, zebrało odpowiednie dane do
zbadania zachowania się kosztów względem zmian wielkości produkcji.
Obserwacja księgowa wykazała, że wraz z wielkością produkcji, wyrażoną liczbą par rajstop, zmieniają się koszty
materiałów bezpośrednich i robocizny bezpośredniej, natomiast taki koszty jak energia technologiczna zależy od
czasu pracy automatycznej taśmy produkcyjnej. Koszty dzierżawy pomieszczeń, ubezpieczenia majątku,
amortyzacji, konserwacji i napraw oraz pozostałe koszty nie wykazują zależności od zmian wielkości produkcji i.

Dane o kosztach (w tys. zł) i o wielkości produkcji dla dwóch kolejnych lat według kwartałów:

Materiały

Robocizna

Energia

Kwartały

bezpośrednie

bezpośrednia

technologiczna

I

76,0

45,0

48,1

II

66,0

42,8

45,0

III

63,5

41,2

40,0

IV

68,8

43,5

46,8

V

80,0

46,0

50,2

VI

71,6

44,0

47,0

VII

62,0

40,0

39,6

VIII

65,2

42,0

40,5

Kwartały

Produkcja w tys. szt.

w mgodz.

I

250

570

II

220

525

III

210

450

IV

230

540

V

260

600

VI

240

555

VII

200

435

VIII

215

450

Koszty uznane za stałe w kwartale wynoszą (w tys. zł):

Amortyzacja ......................................................

23,5

Dzierżawa pomieszczeń .....................................

18,0

Materiały pośrednie ............................................

12,6

Robocizna pośrednie ...........................................

16,5

Ubezpieczenie majątku ......................................

16,0

Konserwacje i naprawy .....................................

13,8

Pozostałe ...........................................................

6,2

Razem 106,6

Zbadać zależność wyspecyfikowanych kosztów od rozmiarów produkcji metodą najwyższego i najniższego
poziomu, a następnie zapisać tę zależność przy pomocy funkcji (liniowej).


Zadanie 7
Spółka ZIP produkuje i sprzedaje zszywacze biurowe. Rzeczywista wielkość sprzedaży w bieżącym okresie wynos
60 000 szt. produktów po cenie 9 zł/szt. Koszty zmienne wynoszą 4 zł/szt., natomiast koszty stałe na jednostkę
produktu 4 zł. Obliczyć:
1.

Kwotę wypracowanego zysku.

2.

Próg rentowności ilościowo i wartościowo.

3. Wynik finansowy przy 10% spadku ceny sprzedaży wyrobów oraz 10% wzroście wielkości sprzedaży.
4. Jaki wzrost sprzedaży byłby konieczny aby zwiększyć zysk z pkt. 1 o 50% (przy wyjściowej cenie i
jednostkowym koszcie zmiennym).

4

Zadanie 8
W przedsiębiorstwie przemysłowym część kosztów stałych wyodrębniono dla poszczególnych asortymentów
wyrobów, natomiast pozostała część kosztów dotyczy całości przedsiębiorstwa. Obliczyć wartość punktu
równowagi, jeżeli znane są następujące dane o wytwarzanych wyrobach:

Wyrób A

Wyrób B

-

jednostkowa cena sprzedaży (zł/szt.)

40

30

-

jednostkowy koszt zmienny (zł/szt.)

20

18

-

koszt stałe wyrobów (zł)

8000

6000

-

koszty stałe przedsiębiorstwa 5000 zł.

Zadanie 9
Przedsiębiorstwo GAP produkuje dziurkacze biurowe. Dane o wyrobie są następujące:
Roczne koszty stałe przedsiębiorstwa 480 000

Jednostkowe koszty zmienne wytworzenia 6 zł/szt.
Jednostkowe koszty zmienne sprzedaży 1,5 zł/szt.
Cena sprzedaży 10 zł/szt.
Roczne zdolności produkcyjne 240 000 sztuk.
Obliczyć:
1.

Wielkość i wartość sprzedaży zapewniającą osiągnięcie progu rentowności.

2.

Przychód ze sprzedaży zapewniający osiągnięcie rocznego zysku w wysokości 200 000, przy wzroście koszów

stałych o 15% i spadku jednostkowych kosztów zmiennych wytworzenia o 1 zł na jednostkę.
3.

Wielkość margines bezpieczeństwa dla danych początkowych.

4.

Wielkość sprzedaży zapewniającą 15% margines bezpieczeństwa (dla danych początkowych).

Zadanie 10
Do koncernu zostały włączone w bieżącym roku dwie jednostki organizacyjne: Spółka X i Spółka Y. Spółki te
wytwarzają ten sam produkt, lecz w różnych warunkach technologicznych. W Spółce Y stosowana jest tradycyjna
technologia a w Spółce X procesy są zautomatyzowane.
Zarząd koncernu, na podstawie analizy rynku, zaakceptował plan zysku na następny rok, w którym dla Spółek X i
Y założono 10% wzrost poziomu przychodu ze sprzedaży. W bieżącym roku poziom przychodu ze sprzedaży i
poziom zysku operacyjnego w Spółkach X i Y były takie same.
Jakie kwoty zysku operacyjnego zamieszczono w planie zysku koncernu Spółek X i Y?
Jak wysoki wskaźnik dźwigni operacyjnej występuje w roku bieżącym w Spółkach X i Y?
Jaki wskaźnik marginesu bezpieczeństwa mają Spółki w roku bieżącym a jaki poziom tego wskaźnika osiągną w
roku przyszłym? Dane za bieżący rok:

Spółka X

Spółka Y

Przychód ze sprzedaży

800 000

800 000

Koszty zmienne

300 000

500 000

Marża brutto

500 000

300 000

Koszty stałe okresu

400 000

200 000

wynik operacyjny (zysk)

100 000

100 000

5

Zadanie 11
Fala Press S.A. rozważa wydanie nowego miesięcznika po cenie sprzedaży 10zł za egzemplarz. Oczekuje się, że
sprzedaż czasopisma wyniesie 500 000 egzemplarzy na miesiąc, ale możliwe jest, że rzeczywista sprzedaż będzie
różniła się istotnie od tych przewidywań.
Rozważa się dwie odrębne metody wydawania czasopisma, z których żadna nie pociągnęłaby dodatkowych
nakładów kapitałowych. Planowane koszty produkcji nowego magazynu przy zastosowaniu każdej z tych dwóch
metod, wraz z dodatkowymi kosztami marketingu i dystrybucji, podsumowano poniżej:

Metoda A

Metoda B

Koszty zmienne

5,5 zł na egzemplarz

5 zł na egzemplarz

Koszty stałe

800 000 zł na miesiąc

1 200 000 zł na miesiąc

Koszty częściowo zmienne
Uzyskano następujący kosztorys:
350 000 egzemplarzy

550 000 zł na miesiąc

475 000 zł na miesiąc

450 000 egzemplarzy

650 000 zł na miesiąc

525 000 zł na miesiąc

650 000 egzemplarzy

850 000 zł na miesiąc

625 000 zł na miesiąc

Można przyjąć, że dla wszystkich poziomów produkcji koszty stałe wchodzące w skład kosztów częściowo
zmiennych pozostaną nie zmienione.
Firma sprzedaje obecnie czasopismo zawierające tematy podobne do tych, które będą włączone do nowej
publikacji. Uważa się jednak, że sprzedaż nowego magazynu nie będzie miała dużego wpływu na sprzedaż
istniejącego czasopisma. Planuje się, że na każde 10 sprzedanych egzemplarzy nowej publikacji, sprzedaż
istniejącego magazynu będzie zmniejszona o jeden egzemplarz.
Dane dotyczące sprzedaży i kosztów starego magazynu przedstawiono poniżej:
Sprzedaż 220 000 egzemplarzy na miesiąc
Cena sprzedaży 8,5 zł za egzemplarz
Koszty zmienne 3,5 zł na egzemplarz
Koszty stałe 800 000 zł na miesiąc
Polecenie:
a) Oblicz dla każdej metody i każdego poziomu produkcji przyrost netto zysku firmy, który będzie rezultatem
wprowadzenia na rynek nowego magazynu:

500 000 egzemplarzy na miesiąc,
400 000 egzemplarzy na miesiąc,
600 000 egzemplarzy na miesiąc.

b) Oblicz dla każdej metody produkcji wielkość, o jaką mogłyby zmniejszyć się rozmiary sprzedaży z
przewidywanych 500 000 egzemplarzy na miesiąc, zanim firma osiągałaby dodatkowy zysk wynikający z
wprowadzenia na rynek nowej publikacji. (margines bezpieczeństwa)
c) Przedstaw krótko wnioski, które można by wyciągnąć na podstawie powyższych obliczeń.

6

Zadanie 12 (Przyjęcie zlecenia)
Pewna firma zastanawia się, czy wykonać wyroby na zamówienie hurtowni. Jest to roczny kontrakt którego
wartość wynosi 700 000. Przygotowanie zestawienia kosztów dla tej produkcji sugeruje, że zlecenie to przyniesie
stratę:
Przychód

700 000

Materiały do produkcji:
Materiał A

140 000

Materiał B

70 000

Pracownicy produkcyjny

300 000

Pracownicy nadzoru

120 000

Amortyzacja maszyn

100 000

Koszty ogólne

210 000

Razem koszty

940 000

Strata

240 000

Dane są następujące informacje:
a.

Materiał A znajduje się w magazynie już od pewnego czasu, a 140 000 zł to koszty jego zakupu. Materiał

ten nie może być wykorzystany w żadnym innym celu. Jeśli kontrakt ten zostanie odrzucony, koszty utrzymania
materiału wyniosą 20 000 zł.
b.

Materiał B został zakupiony rok temu za sumę 70 000 zł. Może on zostać wykorzystany zamiast materiału

X (związany z inną produkcją), który należałoby zakupić za 90 000 zł.
c.

Pracownicy produkcji to osoby przeniesione z innego działu. Zarabia one po 2 500 zł miesięcznie (brutto).

Na jego miejsce w starym dziale zatrudniono by na rok nowych pracowników, z których każdy by otrzymał 2 750
zł miesięcznie, włączając w to ewentualne nadgodziny.
d.

Koszt pracowników nadzoru w kwocie 120 000 zł jest naliczoną częścią wynagrodzeń pracowników,

którzy nadzorują kilka linii produkcyjnych.
e.

Maszyny, które zostaną wykorzystane do produkcji, zostały kupione 9 lat temu za 1 000 000 zł, a ich

szacowany cykl życia wynosi 10 lat. Kwota amortyzacji ujęta w kalkulacji to ostatnia 10 cześć (rata). Maszyna nie
była wykorzystywana przez pewien czas i jeśli nie będzie wykorzystana w tym roku, zostanie złomowana, za co
firma otrzyma 20 000 zł. Jeśli zaś maszyna będzie pracowała w tym roku, jej wartość końcowa wynosić będzie 0, a
koszt jej demontażu wyniesie 15 000 zł.
f.

Koszty ogólnozakładowe zostały rozliczone na kontrakt; narzut ich wyniesie 100% kosztów materiałów.

Specjalne koszty ogólne związane z tym zleceniem nie występują.
Polecenie:
Określić, czy z finansowego punktu widzenia należy podjąć się realizacji tego kontraktu.
Obliczenia

muszą

zawierać

wyjaśnienia

dotyczące

każdej

pozycji

włączonej

i

wyłączonej

z kalkulacji kosztów kontraktu. Należy również podać wszelkie założenia.

7

Zadanie 13 (Ustalenie minimalnej ceny dla krótkoterminowej umowy)
Firma zakończyła produkcję na zlecenie klienta, który zbankrutował i nie odebrał swoich towarów. Kierownik
Działu Sprzedaży znalazł jednak potencjalnego nabywcę, który żąda dodatkowego dostosowania wyrobu. Do tej
pory firma wydała na tę produkcję 200 000 zł. Poniżej są przedstawione dane dotyczące kosztów koniecznych
zmian w wyrobie:
Materiały bezpośrednie (koszt)

20 000

Płace bezpośrednie - 4 pracowników

20 000

Koszty zmienne

4 000

Amortyzacja

10 000

Majster

1 500

Koszty stałe wydziałowe

8 000

63 500

Firma stosuje ceny oparte na kosztach z 25% marżą zysku i zgodnie z tą zasadą została zaproponowana cena
329 375 = (200 000 + 63 500 + 25%*(200 000+ 63 500)).
Dodatkowe dane:
Materiały, których należy użyć do przeróbki produktu, znajdują się w magazynach. Materiały te mogą być również
wykorzystane do innej produkcji, firma zaś do dokonania niezbędnych zmian może zakupić inne materiały za 40
000 zł.
Do dokonania zmian wyrobu potrzebnych jest czterech pracowników. Zostaną oni przeniesieni z działu, który w
chwili obecnej nie pracuje z pełnym wykorzystaniem mocy produkcyjnych.
Do przeróbki wyrobu będą użyte maszyny zakupione 8 lat temu za 1 200 000 zł. Szacowany okres ich życia
wynosi 10 lat. Amortyzacja jest obliczana metodą liniową. Konieczne zmiany muszą być nadzorowane przez
majstra, który w chwili obecnej również pracuje dla firmy. Majster otrzymuje 5 000 zł miesięcznie. Praca ta
zajmie mu około 30% czasu.
Pozostałe dostępne informacje:
Wykonanie zmian zajmie miesiąc. Pierwszy odbiorca zapłacił 30 000 zł tytułem bezzwrotnego depozytu. Firma
rozlicza koszty ogólne w stosunku do zużytych materiałów, używając 40% stawki narzutu. Gdyby nie dokonano
ż

adnych zmian, produkt byłby sprzedany na złom za 10 000 zł.

Polecenie:
Przygotuj kalkulację zawierającą minimalną cenę, jaką ty byś postulował dla nowego klienta. Zakładamy, że nie
ma innych potencjalnych klientów. Podaj przyczyny, dla których jedne pozycje zostały włączone, a inne nie w
obliczoną przez ciebie cenę

8

Zadanie 14 (Przyjęcie zlecenia)
Spółka KT sp z o.o. jest małą specjalistyczną firmą elektroniczną, która produkuje części wykorzystywane do
produkcji samolotów, zarówno cywilnych, jak i wojskowych. Jedna z firm przemysłu lotniczego zaproponowała
KT Sp z o.o. kontrakt na produkcję 600 identycznych części. Dane dotyczące tych części:
a.

Materiały:

3 kg materiału M1 - patrz uwaga 1.
2 kg materiału M2 - patrz uwaga 2.
1 część nr 678 — patrz uwaga 3.
Uwaga 1. Materiał M1 jest stale wykorzystywany przez firmę i w chwili obecnej 1 000 kg tego materiału znajduje
się w magazynach - wartość księgowa 47 zł/ kg. Materiał jest dostępny na rynku po 55 zł/kg.
Uwaga 2. 1 200 kg materiału M2 znajduje się w magazynie. Koszty zakupu tego materiału wyniosły 43 zł/kg, ale
surowiec ten nie był wykorzystywany przez ostatnie 2 lata i wartość jego została zmniejszona do wartości
odpadów, wynoszącej 15 zł/kg. Jedyną inną możliwością wykorzystania materiału M2 jest użycie go zamiast
materiału M4 (obecnie w użyciu), ale pociąga to za sobą koszty przetwarzania, wynoszące 16 zł/kg. Koszty zakupu
materiału M4 to 36 zł/kg.
Uwaga 3. Szacuje się, że część o nr 678 może być kupiona za 500 zł/szt.
b.

Wymagania dotyczące pracowników:

Wykonanie każdej części wymaga 5 godzin pracy pracownika wykwalifikowanego i 5 godzin pracy pracownika
tylko przeszkolonego. Pracownik wykwalifikowany otrzymuje 25 zł za godzinę. Konieczne jest również
zatrudnienie do tej pracy pracowników przeszkolonych, których wynagrodzenie wynosiłoby w takiej sytuacji 14 zł
za godzinę. Zwykle pracownik przeszkolony otrzymuje 13 zł za godzinę i można łatwo znaleźć dodatkowe osoby
do tej pracy.
c.

Koszty ogólne:

KT spółka z o.o. rozlicza koszty ogólne według maszynogodzin, których koszt wynosi 200 zł za godzinę, z tego
110 zł to koszty zmienne, a 90 zł to koszty stale. Jeśli kontrakt ten zostanie zawarty, koszty stałe wzrosną na czas
trwania umowy o 48 000zł. Istnieją wolne moce produkcyjne a każda część wymaga 4-godzinnej obróbki
maszynowej. Firma przemysłu lotniczego zaproponowała cenę 1 450 zł za sztukę.
Polecenie:
Ustalić, czy kontrakt powinien być przyjęty, i uzasadnić odpowiedź odpowiednimi obliczeniami, które będą
przedstawione kierownictwu.

9

Zadanie 15 (Decyzja dotycząca zaniechania lub nie przedsięwzięcia, w które zaangażowano już koszty
(koszty zapadłe))
Na zlecenie klienta podjęto się projektu badawczego, na który do chwili obecnej wydano już 200 000 zł. Szacuje
się, że zostaną poniesione dalsze koszty w wysokości 280 000 zł, zanim w przyszłym roku przedsięwzięcie
zostanie zakończone. Koszty te zostały obliczone, jak następuje:
Materiały

100 000 zł

Koszty wynagrodzeń

60 000 zł

Koszty ogólnowydziałowe

120 000 zł

Na koszty ogólne składa się amortyzacja maszyn i urządzeń (40 000 zł) oraz koszty ogólnozakładowe ponoszone
przez zakład. Koszty te są rozliczane narzutem 80% w stosunku do kosztów materiałów.
Zostałeś poproszony o ponowne sprawdzenie przedsięwzięcia, ponieważ szacowane koszty, stanowiące 480 000 zł,
są wyższe niż ustalona wcześniej wartość kontraktu, wynosząca 350 000 zł za całe badanie.
Jeśli przedsięwzięcie zostanie odrzucone, klient otrzyma 150 000 zł rekompensaty. Uzyskałeś następujące
informacje dotyczące ukończenia badania:
Materiały: Zakupiono już materiały za 100 000 zł w celu realizacji projektu. Są to wysoko specjalistyczne
materiały i z tego względu nie mogą być wykorzystane w żaden inny sposób. Jeżeli materiały nie zostaną
wykorzystane, będą one wywiezione (firma odzyska 100 000), ale spowoduje to dodatkowe koszty w wysokości 15
000zł.
Pracownicy: Dwóch bardzo dobrych pracowników badawczych otrzymało już roczne wynagrodzenie w wysokości
25 000 zł każdy. Pozostałe 10 000 zł jest częścią wynagrodzenia, jakie otrzymuje kierownik całego
przedsięwzięcia.
Jeśli zostanie odrzucona dalsza realizacja tego przedsięwzięcia, pracownicy badawczy zostaną zwolnieni i każdy z
nich otrzyma 10 000 zł rekompensaty.
Koszty wydziałowe: Dla realizacji badania zakupiono maszyny i urządzenia za 80 000 zł, a amortyzacja w kwocie
40 000 zł jest wliczona w planowane koszty. Maszyny te są maszynami o wysokiej specjalizacji i z tego względu
nie mogą być wykorzystane w inny sposób.
Szacowana wartość końcowa: obecnie

10 000 zł, zaś za rok

4 000 zł

Polecenie: Oceń, czy z finansowego punktu widzenia realizacja badania powinna być kontynuowana, czy też nie.
Obliczenia muszą zawierać również jasne wyjaśnienia przyczyn, dlaczego konkretna kwota została włączona lub
wyłączona z obliczeń. Należy podać również wszelkie przyjęte założenia.

Zadanie 16 (Kluczowy czynnik ograniczający w procesie podejmowania decyzji)
Dostępne są następujące dane standardowe:
Wyrób

Abus

Bonus

Materiały bezpośrednie na jednostkę

10

30

Płace bezpośrednie (stawka na godz.)
Produkcja

12,0 zł

6 h

4 h

Wykończenie

12,0 zł

15 h

8 h

Jednostkowa cena sprzedaży

400 zł

300 zł

Planowana produkcja

1 200 szt.

600 szt.

Maksymalna sprzedaż w danym okresie

1 500 szt.

800 szt.

Uwagi:
Nie ma zapasu końcowego.
Zatrudniona w produkcji siła robocza jest bardzo wyspecjalizowana i brakuje jej na rynku pracy; możliwe jest
jednak wykonanie zaplanowanej produkcji, mimo że nie ma możliwości zwiększenia podaży w okresie objętym
planem.
Polecenie:
a.

Przygotuj zestawienie pokazujące marżę na każdym z produktów, opierając się na planowanej produkcji.

b.

Przygotuj zestawienie zawierające całkowitą marżę, jaka może zostać uzyskana przy maksymalnej

sprzedaży.
c.

Mając do dyspozycji łącznie 39 600 h pracy pracowników produkcji oraz wykańczalni, proszę określić

wielkość produkcji maksymalizującej zysk.

10

Zadanie 17 (Kluczowy ograniczający czynnik i alokacja zasobów)
Problemy polityczne w kraju dostawcy zagranicznego są przyczyną niepokoju w twojej firmie, ponieważ nie
wiadomo, kiedy nadejdzie dostawa surowca X. Obecnie w magazynach jest 20 000 kg tego surowca, co
kosztowało 1 600 000 zł. Wykorzystując ten surowiec firma produkuje różne wyroby. Przewidywany popyt na
następne trzy miesiące na każdy z wyrobów wraz z innymi istotnymi informacjami jest podany poniżej:

Kod wyrobu

Liczba kg surowca X na
wyrób gotowy

Bezpośrednie płace na
wyrób gotowy

Jednostkowa

cena

sprzedaży (w zł)

Przewidywany popyt na
nast. trzy miesiące (szt.)

A1

0,7

50

260

8 000

B2

0,5

40

280

7 200

C3

1,4

75

340

9 000

D4

1,3

55

380

12 000

E5

1,5

70

400

10 000

Koszty zmienne sprzedaży, wliczając prowizję na sprzedaży, wyniosą 15% ceny sprzedaży. Planowe koszty stałe
sprzedaży i administracji wynoszą 2 500 000 zł rocznie.
Polecenie:
Przedstaw, w jaki sposób należy rozdzielić surowiec X na poszczególne produkty, aby zmaksymalizować zysk.






Zadanie 18
Szpital może wybrać wariant A lub B struktury majątku jednostki usługowej. Koszty stałe kształtują się
odpowiednio 300 tys. i 60 tys., a jednostkowe koszty zmienne (przy cenie jednostki usług 120) odpowiednio 40 i
80.
Przedstawić efektywność tych wariantów przy wartości świadczonych usług od 850 000 do 1 000 000 zł.






Zadanie 19
Cena = koszt pełny + zysk
Uzupełnij brakujące dane prowadzące do ustalenia ceny produktów A i B:

Produkty

A

B

Razem

Koszty bezpośrednie

22 000

30 000

52 000

Koszty pośrednie*

11 000

15 000

26 000

Liczba jednostek

1 000 szt.

1 000

szt.

2 000 szt.

Koszt jednostkowy

33

45

w tym: bezpośredni

22

30

w tym: pośredni

11

15

Marża zysku 20%

6,6

9

Cena sprzedaży

39,6

54

* koszty pośrednie okresu dla określonej „normalnej zdolności produkcyjnej” rozliczono na produkty w stosunku
do kosztów bezpośrednich

11

Zadanie 20 (Cena = koszty zmienne i stałe + zysk)
Ustal cenę wyrobu K w produkcji jednorodnej
Koszty zmienne

5 zł/szt.

Koszty stałe (roczne)

200 000 zł

Przewidywany popyt

40 000 szt.

Zaangażowany kapitał

250 000 zł

Stopa rentowności kapitału

20%

=5+200000/40000+20%*250000=11,25

Zadanie 21
Zakłady Przemysłu Papierniczego MAXIM rozpoczęły niedawno produkcję nowego rodzaju papieru pakowego.
Produkcja nowego produktu wymagała zainwestowania 4 mln zł w specjalistyczne maszyny i urządzenia. Koszty
produkcji oraz koszty administracji i sprzedaży dla 100 000 m

2

papieru ustalono następująco:

Jednostkowe koszty zmienne:

(w zł)

Materiały bezpośrednie

6,5

Robocizna bezpośrednia

2,4

Koszty pośrednie produkcji

0,9

Koszty sprzedaży i administracyjne

0,2

Razem

10,0

Koszty stałe:

Koszty pośrednie produkcji

60 000

Koszty sprzedaży i administracyjne

140 000

Obecnie kierownictwo zakładów zastanawia się nad wysokością i sposobem ustalenia ceny nowego produktu.
Dyrektor zakładów postanowił zastosować formułę cenową „koszt plus” i założył, że produkt musi przynosić 18%
zysk z zainwestowanego kapitału.
ETAP 1
1. Ustal kwotę oczekiwanego zysku z produkcji i sprzedaży 1 m

2

nowego papieru pakowego.

2. Stosując formułę kosztu całkowitego ustal:

a)

koszt jednostkowy

b)

narzut zysku

c)

cenę sprzedaży 1 m

2

papieru.

3. Stosując formułę technicznego kosztu wytworzenia produktu ustal:

a)

koszt jednostkowy

b)

narzut zysku

c) cenę sprzedaży 1 m

2

papieru.

4. Stosując formułę kosztu zmiennego produktu ustal:

a)

koszt jednostkowy

b)

narzut zysku

c)

cenę sprzedaży 1 m

2

papieru.

ETAP 2
Załóż, że w bieżącym roku cena papieru została ustalona w wysokości 15,6 zł za 1 m

2

. W pierwszych ośmiu

miesiącach produkcji nowego typu papieru zakłady sprzedały 80 000 m

2

papieru a przeprowadzone analizy rynku

wykazują, że do końca roku można dodatkowo sprzedać 15 000 m

2

.

W ubiegłym tygodniu Zakłady MAXIM otrzymały od hurtowni papieru ALEX ofertę sprzedaży 4 000 m

2

papieru

w cenie 11,5 zł/m

2

. Zgodnie z zawartą umową hurtownia będzie sama ponosiła koszty sprzedaży oraz inne koszty

administracyjne wywołane sprzedażą papieru. Realizacja dodatkowego zlecenia będzie odbywała się w ramach
istniejących mocy produkcyjnych i ocenia się, że nie wpłynie ona na dotychczasowe wyniki ze sprzedaży nowego
papieru pakowego.
a) Przygotuj zestawienie oceniające ofertę sprzedaży papieru hurtowni ALEX.
b) Czy Zakłady powinny przyjąć ofertę hurtowni ALEX?
c) Ustal wynik z końcem roku zakładając, że wszystkie założenia z etapu 2 zostały spełnione.

12

Zadanie 22 „MegaFil”

Firma „MegaFil” produkuje i sprzedaje nowoczesne filtry do wody. Cena produktu wynosi 200 zł. Koszt
jednostkowy zmienny 120 zł. Dotychczas firma nie miała żadnych kłopotów ze zbytem swych produktów.
Miesięczna produkcja i sprzedaż wynosi ok. 10.000 sztuk, co stanowi około 70% mocy produkcyjnych przy 8
godzinnym dniu pracy. Niestety analiza rynku, wyników i pozycji konkurencji nie nastraja kierownictwo
optymistycznie. Po wstępnej analizie sytuacji w firmie postanowiono opracować nowa koncepcję ceny.
Podczas posiedzenia zarządu handlowego okazało się, że nie ma jednolitego poglądu na kwestię nowej ceny i
dlatego zostały zaprezentowane dwie zupełnie odmienne koncepcje.
Kierownik działu sprzedaży zaproponował podniesienie ceny wyrobu o 10%, a kierownik działu marketingu
obniżenie ceny o 5%.
Kierownik działu marketingu zakończył swoja prezentację przedstawieniem wpływu wyżej zaprezentowanych
decyzji na zmianę wolumenu sprzedaży:
przy wzroście ceny o 10% wolumen sprzedaży spadnie o 25%,
a przy spadku ceny o 5% wolumen sprzedaży wzrośnie o 30%.

Który wariant poleciłbyś dyrektorowi firmy? (niepotrzebne skreślić):

•

kierownika działu sprzedaży

•

kierownika działu marketingu

Zastanów się nad przypuszczalnym wpływem wybranej decyzji na sytuację firmy, zwłaszcza na zysk:

•

wzrost zysku o ............

•

spadek zysku o .............

Zadanie 23
A. Założenia
Szampon do włosów „Perła” wytwarzany jest z trzech podstawowych składników K, L i M.
Normatywne zużycie i koszty poszczególnych składników są następujące:

Normatywna

Składniki

struktura zużycia

Cena nabycia 1 litra

K

50 %

1,0 zł

L

30 %

1,5 zł

M

20 %

2,0 zł

Utrata objętości składników w procesie produkcyjnym wynosi 20% (równomierna w stosunku do wszystkich
składników), co oznacza, że z 10 litrów surowca należy uzyskać 8 litrów szamponu. W okresie obrotowym
wyprodukowano 9 600 litrów szamponu. Zużycie składników i koszty rzeczywiście poniesione były następujące:
Składniki

Zużycie w litrach

Cena nabycia 1 litra

K

6 200

0,8 zł

L

3 500

1,5 zł

M

2 600

2,5 zł

B. Polecenia
Proszę ustalić normatywny koszt materiałów zużytych na wytworzoną produkcję oraz odchylenia kosztów
rzeczywistych od normatywnych w podziale na:

♦

odchylenia ilościowe,

♦

odchylenia cenowe,

w odniesieniu do poszczególnych składników oraz razem.

13

Zadanie 24
A. Założenia
1. Wielkości normatywne zużycia czynników bezpośrednio związanych z wytworzeniem produktu F przedstawiają
się następująco:
Materiały

Rodzaj Ilość na 1 produkt

Cena nabycia

I

1,8 kg

10 zł/kg

lI

5 szt.

7,6 zł/szt.

Robocizna

Operacje

Ilość na 1 produkt

Stawka wynagrodzenia

A

2,5 godz.

13,5 zł/godz.

B

4 godz.

9,6 zł/godz.

2. Produkcja w okresie sprawozdawczym, zgodnie z podpisanymi umowami, wyniosła 2 200 sztuk produktów F.
3. W okresie sprawozdawczym zaewidencjonowano następujące wielkości rzeczywiste:

Stan początkowy

Zakupy

Stan końcowy

Materiały

Koszty

zapasów

okresu

zapasów

Rodzaj I

44 450 zł

200 kg

4 100 kg

250 kg

Rodzaj II

89 600 zł

1 000 szt.

14 000 szt.

3 800 szt.

Robocizna

Koszty

Czas pracy

Operacje A

68 728 zł

4 840 godz.

Operacje B

77 760 zł

8 100 godz.

B. Polecenia
Należy ustalić koszty normatywne wykonanej produkcji oraz odchylenia kosztów rzeczywistych od kosztów
normatywnych w odniesieniu do materiałów z podziałem na ich rodzaje i w odniesieniu do robocizny z podziałem
na operacje, z dalszym uszczegółowieniem uwzględniającym wpływ ilości zużycia poszczególnych czynników
oraz ich cen, a następnie zaprezentować wszystkie odchylenia w przejrzystym sprawozdaniu.