Społeczna gospodarka rynkowa –
legendarny niemiecki
„cud gospodarczy”
„cud gospodarczy”
Pytania do dyskusji
1. Czy w gospodarce istnieją cuda?
2. Dzięki czemu Niemcy zawdzięczają swój
dobrobyt?
3. Jak osiągnąć cud gospodarczy w Polsce?
3. Jak osiągnąć cud gospodarczy w Polsce?
Wprowadzenie
• „Mody” na różne doktryny w gospodarce (liberalizm,
keynesizm, socjalizm)
• Czy należy ulegać „modom”?
– NIE, bo od polityki gospodarczej zależy jakość naszego życia
– Działania w gospodarce powinny polegać na racjonalnym myśleniu i
– Działania w gospodarce powinny polegać na racjonalnym myśleniu i
zdobytym doświadczeniu
Niemiecki „cud gospodarczy”
• Trwał prawie 20 lat
• 20 czerwca 1948 roku – reforma gospodarczo walutowa
(narodziny SGR)
• 8 czerwca 1967 – uchwalenie ustawy o stabilności i wzroście
gospodarki, zobowiązującą do realizacji takich celów jak:
– Stabilne ceny
– Stabilne ceny
– Wysoki poziom zatrudnienia
– Równowaga w stosunkach gosp. z zagranicą
– „stały i odpowiedni wzrost gospodarczy”
Sukcesy Erharda
•
W latach 1948-1954 budowano 0,5 mln mieszkań rocznie
•
Wzrost eksportu z 300 mln miesięcznie w 1949 roku do prawie 3
mld miesięcznie w roku 1956
•
1954 – RFN największy producent stali w Europie
•
1955 – osiągnięcie pełnego zatrudnienia
•
1958 – eksport stanowił 30% PKB; osiągnięcie pełnej
wymienialności marki
wymienialności marki
•
1957 – koalicja CDU/CSU otrzymuje ponad 50% głosów w
wyborach do Bundestagu
•
1959 – akceptacja koncepcji SGR przez SPD
•
Osiągnięcie wysokiego tempa wzrostu gosp. połączonego ze
stabilnymi cenami i pełnym zatrudnieniem
Pozostałe sukcesy Erharda
• Osiągnięcie wysokiego tempa wzrostu gosp.
połączonego ze stabilnymi cenami i pełnym
zatrudnieniem
• Nikomu przed i po nie udało się osiągnąć tak wysokich
stóp wzrostu gospodarczego
• Wzrost wiary Niemców w siebie i zanik nacjonalizmów
• Wzrost wiary Niemców w siebie i zanik nacjonalizmów
• Reintegracja gospodarki niemieckiej z gospodarką
ś
wiatową
• RFN stała się liderem pomocy rozwojowej
• „Made in Germany”
Polityka gospodarcza i społeczna Erharda
• Erhard nie uprawiał polityki wzrostu gospodarczego
• Prymat umiaru
• Zrównoważony budżet
• Dobre stosunki ze związkami zawodowymi
• Przeciwnik rozbudowywania systemów zabezpieczenia
socjalnego
socjalnego
• SGR nie oznacza gospodarki rynkowej z dużą dawką pomocy
socjalnej
Keynesowska polityka gospodarcza po odejściu Erharda
• Pojawiła się po roku 1967
• Polegała na: stymulowaniu popytu, wygładzanie wahań
koniunkturalnych,
• Skutki:
– Wzrost inflacji
– Spadek wzrostu gospodarczego
– Spadek wzrostu gospodarczego
– Pojawiło się bezrobocie
– Eksplozja deficytów budżetowych
• Rozdzielenie polityki gospodarczej od społecznej
Ekonomia podażowa jako „powrót do Erharda”
• Początek w roku 1982
• Polegała na stymulowaniu gospodarki od strony podaży
• Nie był to rzeczywisty powrót do polityki gospodarczej
Erharda, gdyż stymulowanie podaży jest formą
interwencjonizmu państwowego
Tajemnica niemieckiego „cudu gospodarczego” leży w
powiązaniu wolności z odpowiedzialnością
Co oznacza być wolnym i odpowiedzialnym?