FRITZ LEIBER
DROGA DO SKARBU
Swords Against Wizardry
Przełożył
Dariusz Kopociński
Wydanie I
SOLARIS
Olsztyn 2004
Książkę dedykuję
Harremu Fischerowi,
Odkrywcy Kuarmalu,
Który napisał dziesięć tysięcy słów,
Przeze mnie nie zmienionych,
O tym podziemnym królestwie.
Opowiadanie Grań Niebios
Chciałbym zadedykować
Dwóm dzielnym wspinaczom,
Paulowi Andersonowi i Paulowi Turnerowi.
U WIEDŹMY W NAMIOCIE
Wiedźma nachyliła się nad piecykiem. Szary dym, szukając drogi do góry, przedzierał się
przez długie kosmyki jej czarnych, potarganych włosów. Płomyki ognia oświetlały oblicze posępne,
odpychające i brudne niczym wykopany z ziemi korzeń czarnej jabłoni. Przez pół wieku hartowana
w dymie i żarze, skóra stała się ciemna, pomarszczona i twarda jak mingolski boczek.
Z charczeniem wdychała dym i z sykiem go wydychała przez rozszerzone nozdrza i
rozchylone usta - gdzie czaiły się na kształt starych pniaków trzy brązowe zęby, rosnące w
nierównych odstępach przy skraju szarego języka.
Pasma dymu, które zdołały uniknąć jej łakomej paszczy, wzlatywały mozolnie pod zapadły
dach namiotu, rozpięty na siedmiu pałąkowatych żerdziach rozbiegających się promieniście od
słupka, i składały na sędziwych skórach daninę z żywicy i sadzy. Wieść gminna głosi, że taki
właśnie namiot, podgotowywany przez dziesięciolecia, a najlepiej stulecia użytkowania, wydziela
wilgoć, która przyprawia o mdłości i wywołuje osobliwe, niebezpieczne wizje.
Za sfalowanymi ścianami namiotu rozciągał się gąszcz ciemnych, krętych uliczek Ilikwingu
- zatłoczonego i hałaśliwego miasta, najmniejszego w Państwie Ośmiu Miast. Wiał zimny wiatr.
Nad światem Nehwonu, tak podobnym i niepodobnym do naszego świata, migotały przedziwne
konstelacje.
W namiocie, po drugiej stronie piecyka, pilnie śledzili poczynania wiedźmy dwaj mężczyźni
w barbarzyńskim przyodziewku. Barczysty rudzielec przypatrywał jej się z poważną miną, lecz
jego mniejszy kompan w szarym ubraniu przymrużył powieki, stłumił ziewnięcie i zmarszczył nos.
- Sam już nie wiem, co tu bardziej śmierdzi: piecyk czy ta wiedźma - ozwał się półszeptem.
- Pewnikiem cały namiot cuchnie, jak wszystko na tej zafajdanej ulicy. A może jej poddaniec jest
skunksem? Ech, Fafrydzie, skorośmy już musieli szukać rady u czarowników, trzeba było przed
wypłynięciem z Lankmaru odnaleźć Szylbę i Ningobla.
- Akurat by nam pomogli - odparł wielkolud przyciszonym głosem. - Cichaj, Kocurze.
Chyba zapada w trans.
- Prędzej w sen - rzekł z pogardą jego towarzysz.
Chrapliwy oddech wiedźmy przypominał teraz rzężenie konającego. Pod drżącymi
powiekami widoczne były białe szparki. Wiatr załopotał ścianami namiotu... albo niewidzialne
postacie obmacywały je i ściskały.
Niski mężczyzna nie zwracał na to uwagi.
- Zaczynam się zastanawiać, po co kogoś pytać o zdanie. Wszak nie wybieramy się do
innego świata, jak ostatnim razem. Mamy dokument na kawałku baraniej skóry i wiemy, dokąd
prowadzi droga. Sam tak powiedziałeś.
- Cichaj! - warknął Fafryd i dorzucił oschle: - Przed daleką wyprawą zwyczaj każe
zasięgnąć rady czarownicy lub czarnoksiężnika.
Kocur odparował z równą zapalczywością:
- Mogliśmy się zwrócić do fachowca! Chociażby jednego z renomowanych członków
lankmarskiej gildii czarowników. Tacy przynajmniej mają pod ręką gołe dziewczynki, na których
można zawiesić oko, załzawione od ślęczenia nad hieroglifami i horoskopami.
- Wiedźmy z prowincji twardo stąpają po ziemi i nie oszukują jak miejska hołota,
wystrojona w czarne szpiczaste kapelusze i płaszcze z gwiazdkami - dowodził swego Fafryd. -
Zresztą, stąd jest bliżej do celu naszej śnieżnej podróży, czuć już tchnienie lodowców. Ech, to twoje
zamiłowanie do wielkomiejskich luksusów! Pracownię czarownika zamieniłbyś w burdel!
- A pewnie! Tu czary i tam czary! - Gwałtownym ruchem wskazał wiedźmę. - Ma stąpać po
ziemi, powiadasz? Ta częściej stąpa po gównie niż po ziemi!
- Cichaj, bo wyjdzie z transu!
- Z jakiego transu? - Kocur ponownie zlustrował czarownicę.
Mocno zaciskała usta i oddychała ze świstem przez krogulczy nochal, którego okopcony
czubek próbował się spotkać ze spiczastym podbródkiem. Dał się słyszeć cichutki skowyt,
kojarzący się z odległym wyciem wilków lub bliskim wyciem upiorów. A może była to po prostu
nowa nuta w postękiwaniu wiedźmy?
Niski mężczyzna wydął wargi i potrząsnął głową, choć skrzętnie ukrywał nieznaczne
drżenie rąk.
- Na moje oko, wylazła z ciała - zawyrokował. - Za dużo makowej słomy jej dałeś.
- Do tego właśnie służy trans. Rzecz w tym, żeby wywarem czy batem wypędzić z ciała
duszę, która wspina się na tajemne, niebotyczne szczyty, skąd rozpościera się widok na ziemie
przeszłości i przyszłości, a może nawet innych światów.
- Chciałbym, żeby nasze góry były tylko i wyłącznie tajemne - mruknął Kocur. - Słuchaj,
mogę tu siedzieć do rana, a przynajmniej wytrzymać jeszcze pięćdziesiąt śmierdzących oddechów
lub dwieście uderzeń znudzonego serca, skoro taka jest twoja zachcianka. Wszelako nie przyszło ci
do łba, że w tym namiocie nie jest zbyt bezpiecznie? Pomijam już duchy. Niejeden łotr w Ilikwingu
z chęcią poderżnie nam gardła, a są tu pewnie i tacy, co jadą tam gdzie my. W tej skórzanej budzie
wystawiamy się im jak kaczki na łowisku lub jelenie na łysej polanie.
W tym momencie wiatr dmuchnął z nową siłą. Powtórzyło się ściskanie i obmacywanie
namiotu, nadto szuranie, które można by tłumaczyć dotykiem rozkołysanych gałęzi albo długich
paznokci nieboszczyka. Do uszu docierały ciche skowyty i powarkiwania oraz odgłos skradających
się kroków. Przestrogi Kocura nabrały raptem nowego znaczenia. Przyjaciele zatrzymali spojrzenie
na czarnej szczelinie wyjścia i częściowo wysunęli miecze z pochew.
Wtem ustał głośny oddech wiedźmy, a wraz z nim wszelki inny hałas. Otworzyła białe oczy,
bez źrenic, nad wyraz zagadkowe w ciemnej gmatwaninie skołtunionych włosów i zmarszczek.
Szary koniec języka ślizgał się po wargach niby robak.
Kocur powstrzymał się od komentarza: rozcapierzone stanowczym gestem palce dłoni
Fafryda ostrzej nakazywały milczenie niż jakiekolwiek „cichaj”.
Głosem stłumionym, acz doskonale słyszalnym, niemalże dziewczęcym, wiedźma
wyśpiewała:
Siły magiczne i zagadkowe,
Wiodą was na ustronie lodowe...
Zagadka: oto kluczowe słowo w tej sprawie, pomyślał Kocur. Typowy bełkot czarownicy.
Pewnie wie o nas jeno tyle, że ruszamy na północ. A to mogła usłyszeć od każdego pleciugi.
Na północ, na północ poniosą was nogi,
Gdzie śnieg bije w oczy i zawiewa drogi...
Znowu to samo, skomentował w duchu Kocur. Choć mogłaby mówić o czymś
przyjemniejszym. Brr... Aż zimno się robi.
Zazdrośni rywale pójdą waszym śladem,
Może wam się zdarzyć śmiertelny wypadek.
Oczywiście. Stosowna zapowiedź niebezpieczeństwa, bez której nie obędzie się żadna
przepowiednia!
Po trudach i znojach, po wielu błądzeniach,
Spełnią się wasze gorące pragnienia!
Szczęśliwe zakończenie, jakżeby inaczej? Święci bogowie, najgłupsza iltmarska prostytutka
wywróżyłaby to z ręki...
Natenczas znajdziecie...
Kocur ujrzał przed oczami srebrnoszary przedmiot, który śmignął tak blisko, że wydał mu
się rozmyty. Natychmiast odskoczył i wyciągnął Skalpel. Ostry niczym brzytwa grot włóczni
(przebił ścianę namiotu, jakby była z papieru) zatrzymał się o cal od głowy Fafryda. Potem
włócznię cofnięto. Zaraz po niej wdarł się oszczep, który Kocur trzasnął z boku mieczem.
Na dworze podniosła się wrzawa.
- Śmierć przybłędom! - powtarzało się jak refren.
- Wyłazić, psie juchy!
- Na pohybel im!
Rozbiegany wzrok Kocura spoczął na wejściu do namiotu.
Również Fafryd działał błyskawicznie. Wpadł na dość nietypowe rozwiązanie trudnego pod
względem strategicznym problemu ludzi zamkniętych w oblężonej twierdzy, gdzie mury nie dają
schronienia i zasłaniają widok na przedpola. W pierwszej kolejności przyskoczył do słupa i wyrwał
go potężnym szarpnięciem.
Czarownica wykazała się zdrowym rozsądkiem i też nie marnowała czasu: rzuciła się
plackiem na ziemię.
- Zwijamy obóz! - krzyknął Fafryd. - Kocurze, wyjdź na czoło i wskazuj mi drogę!
Co powiedziawszy, dźwignął namiot i ruszył w stronę wyjścia. Nastąpiła seria głośnych
trzasków, kiedy pękały jeden po drugim skruszałe ze starości rzemienie, którymi przywiązano do
kołków skórzane płachty. Z przewróconego piecyka wysypały się węgle. Żywioł przetoczył się po
wiedźmie. Kocur wyskoczył przed Fafryda i rozchylił ściany namiotu. Od razu musiał użyć
Skalpela do sparowania miecza, którym dźgano z ciemności, lecz drugą ręką wciąż trzymał skraj
płachty. Przeciwnik runął jak długi, przypuszczalnie zaskoczony faktem, że atakuje go namiot.
Kocur podeptał go i zaraz potem, gdy to samo uczynił Fafryd, rozległ się odgłos łamanych żeber.
Potraktowali wroga w sposób brutalny, aczkolwiek miły uszom.
- Obrót w lewo, Fafryd! - wrzasnął. - Teraz trochę w prawo! Niedługo po lewej ręce będzie
uliczka. Skręcimy w nią, kiedy powiem. Już! - Chwycił za brzegi płachty i wsparł przyjaciela w
jego wysiłkach.
Goniły ich krzyki wściekłości i zdumienia, a wśród nich chyba jazgot wiedźmy, która
pomstowała na złodziei domu.
Uliczka była tak wąska, że ściany namiotu szorowały o płoty i zabudowania. Zaledwie
wypatrzyli pod nogami pierwszy kawałek rozmiękłego gruntu, wbili weń słup i po takim
zatarasowaniu przejścia pobiegli przed siebie.
Za nimi zgiełk nagle się nasilił, kiedy pogoń znalazła się w uliczce, wszakże Fafryd i Kocur
nie przemęczali się w biegu. Podejrzewali, że badanie i szturmowanie pustego namiotu zajmie
napastnikom dużo czasu.
Truchtem przemierzali uśpione przedmieścia w stronę swego ustronnego obozowiska.
Chwytali w płuca chłodne, orzeźwiające powietrze napływające od najdogodniejszej przełęczy w
Górach Trollowych Schodów - skalistego łańcucha, który oddzielał Państwo Ośmiu Miast od
sąsiadującego z nim od północy płaskowyżu Lodowych Pustaci.
- Kobiecina miała nam rzec coś ważnego, kiedy nam przerwali - powiedział Fafryd.
- A ja miałem już dość jej rymowanek - burknął Kocur w odpowiedzi. - Wszystko się w nich
wyzerowało.
- Ciekawe, kim byli ci hultaje i co nimi kierowało. Chyba słyszałem głos Gnarfiego, tego
piwosza, który ma awersję do niedźwiedziego mięsa.
- Hołota! Zresztą, my się czasem też lubimy powygłupiać. A co nimi kierowało? O to samo
pytaj kozy i barany. Dziesięciu gamoni posłuchało się jednego głupawego przywódcy.
- Tak czy owak, ktoś nas nie lubi - rzekł Fafryd.
- A było kiedyś inaczej?
GRAŃ NIEBIOS
Parę tygodni później, pewnego wczesnego wieczoru, szary pancerz obłoków odpływał na
południe, rozbity i roztopiony pod wpływem, można by rzec, uderzeń maczanej w kwasie maczugi.
Ten sam porywisty północno-wschodni wicher rozkruszył dotąd nierozerwalny wał chmur na
zachodzie. Odsłonił się majestatyczny łańcuch górski, rozciągnięty z północy na południe, mający
swój początek wysoko przy samym płaskowyżu Lodowych Pustaci. Był niczym długie na
kilkadziesiąt staj smoczysko, które próbowało dźwignąć swój kolczasty grzbiet z lodowego leża.
Fafryd znał Pustacie na wskroś. Urodzony u samych podnóży gór, za młodu nieraz się
wspinał na niższe zbocza. Teraz wymieniał nazwy szczytów, stojąc obok Szarego Kocura na
chrzęszczącej, oszronionej krawędzi niewielkiego wgłębienia, w którym biwakowali. Słońce
chowające się za ich plecami ciągle jeszcze oświetlało zwrócone na zachód ściany wyniosłych
turni, gdy wskazywał je po kolei przyjacielowi - aczkolwiek nie było to romantyczne różowe
światło, ale zimny, surowy blask harmonizujący ze srogą potęgą gór.
- Sięgnij wzrokiem do pierwszego od północy wielkiego wypiętrzenia - instruował Kocura. -
Widzisz ten hufiec lodowych włóczników, gdzie miejscami znać szarą skałę, a miejscami błyska
zieleń? Mówimy na niego Pila. Dalej, nad nią, samotny biały wierzchołek, na który nie
wdrapywałby się żaden rozumny człowiek. Nazywamy go Zębem. Następna góra, jeszcze wyższa i
trudniejsza do zdobycia, od południa opada bezdennym pionowym urwiskiem, a szczyt ma ostry jak
igła. To Biały Kieł, tam zginął mój ojciec. Rzekłby kto, paszcza Gór Olbrzymów... A teraz przenieś
się do pierwszego ośnieżonego kopca na południowym końcu łańcucha - ciągnął rosły, opatulony
futrem mężczyzna, miedzianowłosy i miedzianobrody, z gołą głową mimo mroźnego powietrza,
które przy ziemi było równie spokojne jak morska głębina w czasie sztormu. - Mówią na niego
Przyczółek albo Przystawka. Może i nie wygląda groźnie, a jednak ludzie nocujący na jego
zboczach zamarzali na śmierć lub porywały ich znienacka zabójcze lawiny. Następnie widać dużo
szerszy kopiec, prawdziwą królową przy księżniczce Przystawce. Ma nieskazitelnie białą kopułę,
tak wspaniałą, że mogłaby stanowić dach sali obrad wszystkich bogów, jacy kiedykolwiek byli i
będą. To Wielki Hanak, którego mój ojciec jako pierwszy człowiek zdobył i poznał. U jego stóp
stały namioty naszej osady. Zapewne ani śladu po niej nie zostało, zniknęły nawet doły po
latrynach... Za Wielkim Hanakiem, najbliżej nas, wznosi się olbrzymi słup z płasko ściętym
wierzchołkiem, rzekłbyś cokół nieba. Co z daleka wydaje się zzieleniałym śniegiem, w
rzeczywistości jest jasnym jak śnieg granitem, wytartym przez wichry. To Polarny Obelisk... Na
koniec - dodał Fafryd cichszym głosem, chwytając przyjaciela - popatrz sobie na te ciemne skaliste
zbocza, lekko przyprószone śniegiem i przykryte śnieżną czapą między Obeliskiem i Białym Kłem.
Oba szczyty przysłaniają skrzące się pięknie dolne partie góry, która jest od nich o tyle wyższa, o
ile one są wyższe od płaskowyżu Pustaci. To właśnie Grań Niebios, cel naszej wyprawy. Teraz
zasiania wschód księżyca.
- Owszem dość ładna, smukła i wysoka krosta na przemarzniętym obliczu Nehwonu -
odparł Szary Kocur, uwalniając ramię z uścisku Fafryda. - To może jeszcze mi powiesz, kolego,
czemuś za młodu nie wspiął się na Grań Niebios, żeby zabrać skarb, jenoś czekał, aż zdobędziemy
konkretne namiary w dusznej, zakurzonej, patrolowanej przez skorpiony pustynnej wieży ćwierć
świata stąd? Straciliśmy pól roku, żeby tu dotrzeć.
- Nie wspiął się na nią mój ojciec; miałbym go prześcignąć? - odpowiedział Fafryd z
niejakim wahaniem. - Poza tym, nie zachowało się w klanie żadne podanie o skarbach na szczycie
góry... choć krążyło mnóstwo legend z nią związanych, przy czym każda przestrzegała przed
wspinaczką. Ludzie nadali ojcu miano Mitobórcy i ze zrozumieniem wzruszali ramionami, kiedy
zginął na stokach Białego Kła. Wierz mi, Kocurze, wspomnienia z tamtych czasów dawno
wymazałem z pamięci. Życie nie szczędziło mi razów, nim się na nie uodporniłem. Kiedy byłem
gołowąsem, klan opuścił Lodowe Pustacie, aczkolwiek twarde, chropawe skały Polarnego Obeliska
były moim zwykłym placem zabaw.
Kocur pokiwał głową z niedowierzaniem. W ciszy doskonale słyszeli kuce, które na uwięzi
przeżuwały oszronioną trawę. Nagle rozległo się ciche, spokojne warknięcie śnieżnego kota Hrysy,
zwiniętego w kłębek między maleńkim ogniskiem a kupą bagaży: prawdopodobnie jeden z kuców,
pasąc się, za bardzo się zbliżył do drapieżnika. Na ciągnącej się wkoło rozległej, oblodzonej
równinie nic (albo prawie nic) się nie ruszało.
Kocur zatopił w sakwie dłoń w rękawiczce z szarej jagnięcej skóry, wyciągnął z przegródki
maleńki zwój pergaminu i nie tyle przeczytał, co wyrecytował z pamięci:
Zdobądź białą Grań Niebios, Drzewo Księżycowe,
Omiń gnomy, potwory, niewidzialne bramy.
Jeśli pragniesz dostatków, kluczem otwórz schowek;
Serce Światła zobaczysz i worek z gwiazdami.
- Wieść niesie - rzekł Fafryd w półsennej zadumie - że bogowie mieszkali i mieli kuźnie na
tej górze, skąd ongiś wśród buchających płomieni i snopów iskier wystrzeliwali w niebo gwiazdy.
Dlatego mówimy Grań Niebios. Ponoć najwspanialsze kamienie szlachetne, diamenty, rubiny i
szmaragdy, są maleńkimi makietami gwiazd, które bogowie po zakończeniu wielkiego dzieła
beztrosko rozsypali po świecie.
- Nigdy mi o tym nie mówiłeś. - Kocur przypatrywał mu się spode łba.
Fafryd zmrużył oczy i zmarszczył czoło w zamyśleniu.
- Zaczynam sobie przypominać rzeczy, o których mówiono mi w dzieciństwie.
Kocur z nikłym uśmiechem schował pergamin do przegródki w sakwie.
- Domniemywamy, że worek gwiazd może być workiem klejnotów - rzekł. - Słyszeliśmy
legendę o największym nehwońskim brylancie, Sercu Światła. Na najwyższym piętrze pustynnej
wieży, zamkniętej na głucho przez stulecia, wpadła nam w ręce barania skóra z paroma
gryzmołami... Zaiste dość, by rozsądni ludzie mieli przemierzać odludne, zabójcze Lodowe
Pustacie? Przyznaj się, stary koniu: tak bardzo się stęskniłeś za tymi nieszczęsnymi pustkowiami,
że uwierzyłbyś we wszystko, byleby tutaj wrócić!
Fafryd skierował wzrok na Białego Kła.
- Przesłanki, które nas tu przywiodły, zwabiły na północ śmiałków z różnych stron
Nehwonu. Niechybnie i oni znaleźli kawałki baraniej skóry, choć nie sposób zgadnąć, czemu akurat
w tym samym czasie.
- Zostawiliśmy znalazców w Ilikwingu, a niektórych nawet w Lankmarze, nim wspięliśmy
się na Trollowe Schody - stwierdził Kocur z niezachwianą pewnością siebie. - Niedorajdy i
słabeusze! Marzy im się zdobycz, lecz nie za cenę trudów.
Fafryd pokiwał głową i wskazał palcem na ledwie dostrzegalny ślad czarnego dymu.
- W twoim przekonaniu Gnarfi i Kranarch to nieudacznicy? - zapytał, kiedy w końcu Kocur
dostrzegł dym. - Że nie wspomnę o innych poszukiwaczach?
- Kto wie, kto wie... - zgodził się ponuro Szary Kocur. - Ale... czy na Pustaciach nie ma
zwykłych podróżników? Co prawda, od spotkania z Mingolem nie zoczyliśmy tutaj ani jednej istoty
podobnej do człowieka.
- Można się napatoczyć na obóz Lodowych Gnomów - odrzekł Fafryd po chwili namysłu. -
Ci jednak wyłażą z jaskiń głównie w środku lata, a minął już miesiąc... - Urwał i ściągnął brwi,
zasępiony. - Skąd ja to wiem?
- Kolejny okruch wiedzy wypłynął z czarnej studni zapomnienia? - wysunął przypuszczenie
Kocur.
Fafryd wzruszył ramionami z powątpiewaniem.
- Dobra, weźmy dla przykładu Gnarfiego i Kranarcha - ciągnął Kocur. - Dwóch dryblasów,
nie przeczę. Może trzeba było ponabijać im guzów w Ilikwingu... A może nie wszystko jeszcze
stracone? - zasugerował. - Zajdziemy ich znienacka pod osłoną ciemności, krótkie lanie...
Fafryd pokręcił głową.
- Nie jesteśmy zbójcami, tylko wspinaczami. Kto nie poświęca wszystkich sił wspinaniu,
niech się nawet nie przymierza do Grani Niebios. - Ponownie wskazał najwyższą górę. - Lepiej
przyjrzyjmy się zachodnim zboczom, bo zaraz się ściemni. Widzisz podnóża?
Niższe partie, które przypominają połyskliwą spódnicę zawieszoną na śnieżnych biodrach,
tych na wysokości wierzchołka Obeliska, to Biały Wodospad. Tam żaden człek nie przeżyje. A teraz
głowa. Z płaskiej, pochylonej czapy spadają dwa wielkie, faliste warkocze śniegu, gdzie prawie bez
przerwy schodzą ciężkie lawiny, jakby Grań rozczesywała je w dzień i w nocy. To są tak zwane
Pukle. Między nimi pnie się ciemna, szeroka Drabina; nawet stąd widać trzy większe półki skalne.
Najwyższa, z nich to Twarz. Patrz na ciemniejsze wypukłości, przypominają oczy i usta. Środkowa
półka zwie się Grzędą, najniższa zaś, na równi z wierzchołkiem Obeliska, Legowiskiem.
- Co siedzi na grzędzie i co mieszka w legowisku? - zaciekawił się Kocur.
- Nie wiadomo. Nikt się nie wdrapał na Drabinę. Teraz ci powiem, jak zdobyć górę. Prosta
sprawa. Najpierw wejdziemy na Polarny Obelisk; jeśli którejś górze można tutaj zaufać, to na
pewno jej. Następnie czeka nas chyba najniebezpieczniejsza część wyprawy, czyli zejście w śnieżną
przełęcz. Docieramy do Grani Niebios i wchodzimy na szczyt po Drabinie.
- Jak pokonamy długie przestrzenie między skalnymi półkami? - spytał Kocur z niemalże
dziecięcą niewinnością. - Oczywiście, jeśli mieszkańcy grzęd i legowisk przyjmą nasze przepustki i
pozwolą nam spróbować.
Fafryd wzruszył ramionami.
- Znajdziemy jakiś sposób. Skała to skała.
- Czemu nie ma śniegu na Drabinie?
- Za stromo, nie utrzyma się.
Kocur postanowił zwierzyć się z reszty swoich obaw:
- Załóżmy, że wejdziemy na szczyt. Jak powciągamy swoje poobijane, wychudzone ciała na
ten śnieżny kapelusz z rondem wygiętym wedle najnowszej mody?
- Jest w nim trójkątna dziura zwana Uchem Igielnym - odpowiedział lekceważąco Fafryd. -
Tak mówią ludzie. Nie przejmuj się, Kocurze, jakoś to będzie.
- W to nie wątpię - zgodził się Kocur twardym głosem, w którym trudno było wychwycić
nutę nieszczerości. - Cóż to dla chojraków, którzy kicają jak zające po śnieżnych mostach i bez
chwytania się rękami granitu tanecznym krokiem biegają po ścianach urwiska! Przypomnij mi o
zabraniu długiego noża: na pamiątkę naszej małej wycieczki wytniemy na chmurach swoje inicjały.
- Jego spojrzenie przesunęło się w górę. Ciągnął już innym tonem: - Ciemna północna ściana Grani
Niebios... Stroma jak cholera, to prawda, ale do samego szczytu nie ma na niej śniegu. Czemu tam
nie spróbujemy szczęścia? Jak sam powiedziałeś z niezwykłą wnikliwością, skała to skala.
Fafryd parsknął śmiechem pozbawionym sarkazmu.
- Nie wiem, czy widzisz, Kocurze, na tle ciemnego nieba tę długą, białą wstęgę, która spada
południowym stokiem ze szczytu Grani? Właśnie, a nieco bliżej mniejszą wstęgę. Widzisz, prawda?
Ta druga przechodzi przez Ucho Igielne! Otóż te wstęgi nazwano Dużym i Małym Pióropuszem. To
puszysty śnieg wywiany Z wierzchołka podmuchami północno-wschodniego wiatru, który przestaje
wiać raz na osiem dni. I nigdy nie przewidzisz, kiedy przyjdzie. Wichura strąci z północnej ściany
najsilniejszego człeka z taką samą łatwością, z jaką ty zdmuchujesz puch dmuchawca. Drabinę
chroni przed wiatrem cielsko góry.
- Wicher nie wieje nigdy z innej strony? Nie szarpie Drabiny? - zapytał beznamiętnie Kocur.
- Bardzo rzadko - pocieszył go Fafryd.
- O, to świetnie! - odpowiedział Kocur bez cienia udawania. Już chciał wrócić do ogniska,
lecz słońce ostatecznie dało nura za zachodni horyzont i mrok prędko jął ogarniać Góry
Olbrzymów. Został więc, żeby podziwiać wspaniałe widowisko.
Przysiągłbyś, że ktoś naciąga na turnie czarny płaszcz. Najpierw okrył się nim Biały
Wodospad, potem Legowisko i Grzęda. W końcu wszystkie szczyty otuliła ciemność, nawet lśniące
zimnym blaskiem wierzchołki Białego Kła i Ciosa, nawet zielonkawy daszek Polarnego Obeliska.
Pozostała śnieżna czapa Grani Niebios, Kapelusz, a pod nią Twarz między srebrzystymi Puklami.
Skalne półki zwane Oczami zdawały się świecić. Jeszcze chwila i wszystko znikło w mroku.
Już tylko miejscami utrzymywała się blada poświata. Panowała niczym niezmącona cisza,
powietrze było nieruchome. Lodowe Pustacie rozpościerały się na północ, południe i zachód aż po
krańce horyzontu, w niezbadaną dal.
Raptem w ciszy dziwny szept poniósł się nad martwą równiną, odgłos podobny do szumu
wysokich żagli w powiewie lekkiej bryzy. Fafryd i Kocur rozejrzeli się podejrzliwie. I nic. Po
drugiej stronie ogniska Hrysa poderwała się z sykiem. Wciąż nic więcej się nie działo. Aż w końcu
ucichł ów tajemniczy szept niewiadomego pochodzenia.
Fafryd odezwał się półgłosem:
- Jest taka legenda... - Zamilkł na dłużej. Potem potrząsnął głową i dodał już swoim
normalnym głosem: - Chyba mam kłopoty z pamięcią, Kocurze. Zdaje mi się, że już chwytam
wspomnienie, ale mi ucieka. Zróbmy jeden obchód i chodźmy spać.
***
Za pierwszym razem Kocur obudził się tak spokojnie, że Hrysa, której grzbiet czuł przy
swoich plecach od strony ogniska, nawet się nie poruszyła.
Spoza Grani Niebios wychylił część swej niepełnej twarzy księżyc i osrebrzył południowy
Pukiel. Doprawdy, dorodny owoc Księżycowego Drzewa. Obrysowana mdłą poświatą góra tym
bardziej imponowała swą ogromną postacią.
Nagle, zaraz pod wierzchem śnieżnego Kapelusza wypatrzył Kocur mrugające niebiesko
światełko. Przypomniał sobie, że Aszasza - biało-niebieska gwiazda, najjaśniejsza na nehwońskim
firmamencie - tej nocy miała się mijać z księżycem. Zastanawiał się, czy przedziwnym trafem jej
blask nie przesącza się akurat przez Ucho Igielne, co potwierdzałoby słuszność hipotezy Fafryda.
Sporo by dał, żeby się dowiedzieć, jakiż wspaniały szafir lub niebieski diament (może Serce
Światła?) posłużył bogom za makietę Aszaszy. Zaspany, podśmiewał się z siebie w duchu za
dziecięcą wiarę w mity - piękne, lecz wyssane z palca. Pomimo tego, skłonny uznać prawdziwość
wszystkich mitologicznych opowieści, dumał, czy bogowie przypadkiem nie zostawili resztek pełno
wymiarowych gwiazd na szczycie Grani Niebios. Kiedy o tym myślał, Aszasza zgasła.
Kocurowi było wygodnie w kożuchu podbitym owczą wełną, spiętym na kształt wora
rogowymi haczykami wzdłuż brzegów ubrania. Patrzył na górę długo, z rozmarzeniem, aż księżyc
oderwał się od turni, a nad jej ośnieżonym wierzchołkiem zabłysnął niebieski klejnot i też się od
niej oderwał. Teraz miał pewność, że to Aszasza. Medytował nad niespodziewanym szumem wiatru
podczas bezwietrznej pogody; może był to jedynie długi jęzor zbliżającej się burzy? Jeżeli
nadejdzie, z pewnością przyjdzie im się z nią mocować.
Hrysa przeciągnęła się przez sen. Fafryd wymruczał coś ochryple i wtulił głowę w swój
wielki płaszcz, ocieplany edredonowym puchem.
Kocur przesunął spojrzenie ku błędnym płomykom dogasającego ogniska. Chciał zasnąć.
Płomyki układały się w figury kobiet, potem w kobiece twarze. Chwilę później upiornie blade
oblicze dziewczyny - zrazu myślał, że to pozostałość poprzedniego widoku - pojawiło się za
ogniskiem i zmrużonymi oczyma spojrzało nań zza płomieni. W miarę jak się przyglądał, rysy się
wyostrzały, aczkolwiek ciągle nie było śladu włosów czy reszty ciała. Twarz unosiła się w mroku
niczym maska.
Na swój sposób była piękna: wąski podbródek, mocno zarysowane policzki, lekko odęte
purpurowe ustka, prosty nos sięgający bez wgięcia do szerokiego czoła... a także tajemnica ukryta
pod przymkniętymi oczami, które wydawały przyglądać mu się uważnie. Z wyjątkiem ust i rzęs
wszystko było jaspisowo zielone.
Kocur nic nie powiedział i starał się nie ruszać, albowiem twarz wydała mu się nieziemsko
piękna - podobnie każdy mężczyzna pragnie rozciągnąć w nieskończoność ten moment, kiedy jego
naga kochanka bezwiednie lub ze zmysłową kokieterią przybierze szczególnie wdzięczną pozę. I
tak to już jest, że na posępnych Pustaciach człowiek szuka ukojenia w złudzeniach, choćby miał
prawie stuprocentową pewność co do ich fałszywej natury.
Wtem szeroko otworzyły się oczy - a w zasadzie puste oczodoły, jakby twarz istotnie była
maską. Kocur wystraszył się, ale nie na tyle, żeby zbudzić Hrysę. W końcu oczy na powrót się
zamknęły, a usta rozchyliły się w drwiącej zachęcie. Twarz zaczęła szybko znikać, jakby coś ją
ścierało: najpierw znikła prawa część, potem lewa i środek, wreszcie ciemne usta i oczy. Przez
chwilę Kocurowi zdawało się, że czuje delikatną woń wina, lecz i to wrażenie minęło.
Zastanawiał się nad obudzeniem Fafryda i omal nie parsknął śmiechem na myśl o
gniewnych wymówkach druha. Nie wiedział, czy twarz była znakiem od bogów, czy wysłannikiem
czarnoksiężnika mieszkającego w zamku na szczycie Grani Niebios, czy nawet duchem góry... Tak,
tylko gdzie się podziały błyszczące pukle, kapelusz i oko z gwiazdą? A może to przypadkowy
wytwór jego nieprzeciętnej wyobraźni, rozjątrzonej długotrwałym brakiem kobiecego ciała i
widokami cudownych, ale i diabelnie groźnych gór? Dość prędko opowiedział się za tym ostatnim
wyjaśnieniem i zasnął.
***
Po dwóch dniach, tą samą wieczorową porą, Fafryd i Szary Kocur stali w odległości rzutu
nożem od zachodniej ściany Polarnego Obeliska, gdzie układali pryzmę z zielonkawych kamieni,
jakie tu się usypały w ciągu tysiącleci. W rumowisku można było znaleźć kości kóz i owiec, często
połamane.
Jak przedtem, tak i teraz powietrze było nieruchome, mróz szczypał w uszy, na pustkowiach
nic się nie działo, a promienie zachodzącego słońca oświetlały stoki gór. Tutaj perspektywa
nadawała Obeliskowi kształty piramidy, która zwęża się pionowo w górę pozornie bez końca. Na
szczęście skała sprawiała wrażenie twardej jak żelazo, a jej ściany - przynajmniej u dołu -
obfitowały w nierówne występy dla rąk i nóg, przez co z daleka przypominały skórę z
pęcherzykami.
Na południu oko nie widziało już zasłoniętego Przyczółka i Wielkiego Hanaka. Na północy
piętrzył się jak potwór Biały Kieł: żółtobiały w promieniach słońca, zdawał się sposobić do
wyszarpania ogromnej dziury w szarzejącym niebie. Uśmiercił ojca Fafryda, przypomniał sobie
Kocur.
Jeśli chodzi o Grań Niebios, to spoza załomów Obeliska wynurzał się jedynie ciemny
fragment starganej wiatrem północnej ściany i północny kraniec zabójczego Białego Wodospadu.
Reszta czaiła się w ukryciu. No, może z jednym wyjątkiem: kto zadarł głowę, prawie dokładnie nad
sobą mógł zobaczyć upiorny Duży Pióropusz, stanowiący na pozór całość z Obeliskiem.
Fafryd i Szary Kocur ostro pracowali, chłonąc ponętny zapach dwóch śnieżnych zajęcy,
piekących się nad ogniem. Był jeszcze trzeci zając, upolowany przez Hrysę, którego pomału i z
wielkim smakiem rozrywała na sztuki. Śnieżny kot budową ciała i wielkością przypominał geparda,
lecz miał białą, kosmatą sierść. Kocur odkupił go od mingolskiego trapera, który wypuścił się na
łowy hen na północ od Trollowych Schodów.
Za ogniskiem kuce głośno zajadały się resztką ziarna - treściwym pokarmem, którego nie
kosztowały od tygodnia.
Fafryd owinął pochwę z Szarą Rózgą natłuszczoną jedwabną szmatą, wcisnął ją między
kamienie i wyciągnął rękę do przyjaciela.
- Dajesz Skalpel?
- A, zatrzymam go sobie - oświadczył Kocur i dodał na usprawiedliwienie: - W porównaniu
z twoim mieczem waży tyle co listek.
- Tak? To jutro się przekonasz, ile listek może ważyć. - Fafryd wzruszył ramionami, po
czym umieścił obok miecza hełm, skórę z dzika, zwinięty namiot, szpadel, kilof, złote bransolety
zdjęte z ramion i nadgarstków, pióra, atrament, papirus, duży miedziany garnek, parę książek i
zwojów.
Kocur dołożył kilka pustych lub prawie pustych worków, dwa myśliwskie oszczepy, narty,
luk z kołczanem pełnym strzał, słoiczki z farbą, pergaminowe karty i końskie uzdy. Podobnie jak
Fafryd, wiele przedmiotów zabezpieczył przed wilgocią.
A ponieważ zapachy pieczystego wyostrzały apetyt, przyjaciele w pośpiechu ułożyli dwie
wierzchnie warstwy kamieni. Akurat kiedy odwracali się do ogniska, twarzą do płaskiego,
gdzieniegdzie ozłoconego zachodniego horyzontu, ciszę ponownie zakłócił odgłos podobny do
szumu żagli - tym razem słabszy, za to w dwóch częściach: najpierw napłynął z północy, a zaraz
potem z południa.
Znowu prędko zlustrowali okolicę, lecz nic szczególnego nie wpadło im w oczy oprócz -
Fafryd i tym razem zobaczył ją pierwszy - czarnej nici dymu dobywającego się z lodowca między
Białym Kłem a Granią Niebios.
- Gnarfi i Kranarch, jeśli to rzeczywiście oni, zdecydowali się wchodzić północną ścianą -
zauważył Kocur.
- Tedy czeka ich zguba - odparł Fafryd, wskazując kciukiem Pióropusz.
Kocur kiwnął głową bez przekonania.
- Naprawdę nie wiesz, Fafryd, skąd się biorą te dźwięki? Wszak tu mieszkałeś.
Zmarszczki poorały czoło Fafryda, oczy się przymknęły.
- Są legendy o wielkich ptakach... - bąknął niepewnie. - A może o rybach? Nie, na pewno
nie...
- W studni zapomnienia wciąż nie pali się światło? - spytał Kocur.
Fafryd pokiwał głową. Przed odejściem od kamieni położył przy nich ogromną grudę soli.
- No! Kuce mają co lizać, mogą pić wodę z nie całkiem zamarzniętego stawu i skubać
zielsko, które tutaj rośnie. Za tydzień jeszcze tu będą. Jeśli nie wrócimy... Cóż, przynajmniej znają
drogę do Ilikwingu.
Hrysa uśmiechnęła się nad krwistym przysmakiem, jakby chciała powiedzieć: O mnie się
nie martwcie, ja z głodu nie umrę.
***
Zaledwie Kocur zapadł w głębszy sen, coś go obudziło. Tym razem było mu błogo - jak
komuś, kto przypomina sobie udaną schadzkę z dziewczyną. Podobnie jak poprzednio, choć bez
wstępnego podziwiania gwiazd i popatrywania w ogień, za gasnącym ogniskiem zjawiła się żywa
maska - z tą samą miną i identycznymi rysami twarzy: drobne usta, grzbiet nosa w jednej linii z
czołem. Aczkolwiek tej nocy, dla odmiany, oblicze miało barwę ciemnej kości słoniowej, zaś wargi,
powieki i rzęsy wpadały w odcień zieleni.
Kocur zdumiał się niezmiernie, bowiem zeszłej nocy bronił się przed zaśnięciem, daremnie
czekając na pojawienie się nieziemskiej dziewczęcej twarzy (próbował ją nawet wywołać myślami).
Czuwał do chwili, kiedy księżyc oderwał się na trzy piędzi od Grani Niebios. Zdrowy rozsądek
podpowiadał, że zjawa po prostu mu się przywidziała, lecz z drugiej strony czuł, że jest inaczej. W
końcu zrugał się w duchu za bzdurne wyobrażenia i zmarnowanie sporej części nocy.
Z nastaniem dnia ukradkiem przeczytał ostatnią z czterech zwrotek spisanych na kawałku
pergaminu, który przechowywał na samym dnie sakwy:
Bo kto pierwszy zdobędzie twierdzę Króla Śniegu,
Stawi czoło żywiołom, a wrogom śmierć zada,
Rychło ojcem zostanie synów dwóch cór jego,
Którzy w chwale żyć będą długie, długie lata.
Dzień wcześniej widział w tych słowach obietnicę dla siebie (podobała mu się wzmianka o
córach i ojcostwie), po rozczarowującej nocy wydały mu się jednak szyderstwem.
Wszelako żywa maska powróciła i podejmowała te same kusicielskie działania... łącznie z
przerażającą, acz dziwnie fascynującą sztuczką z nagłym uniesieniem powiek, pod którymi kryła
się nieprzenikniona pustka. Mimo dreszczy Kocur był zauroczony, chociaż tej nocy postanowił nie
dać się zwieść majakom: mrugał oczami, patrzył na boki i po cichu obracał głowę pod kapturem. A
skoro maska nie znikła, bezszelestnie rozpiął górny rzemyk kożucha (Hrysa spała przy Fafrydzie),
wysunął rękę, znalazł kamyk i rzucił nim w stronę maski, celując poniżej twarzy. Choć za
mizernymi płomykami ogniska rumosz skalny pokrywał stwardniałą na kamień ziemię, Kocur nie
usłyszał hałasu. Równie dobrze mógł wyrzucić kamień poza obszar Nehwonu.
Jednocześnie zjawa uraczyła go ponętnym uśmiechem. Kocur w mgnieniu oka strząsnął z
siebie kożuch i zerwał się na równe nogi, lecz maska bardzo szybko wymazała się z góry w dół i
rozpłynęła w nicość. Kocur gorączkowo obszedł, a właściwie obiegł ognisko i w miejscu, gdzie nie
tak dawno zdawała się wisieć, rozejrzał się uważnie. Nic nie zwróciło jego uwagi prócz ledwie
wyczuwalnego zapachu wina lub spirytusu. Rozgrzebał kijem ognisko i raz jeszcze omiótł
spojrzeniem najbliższą okolicę. Nikogo nie wypatrzył. Przez niego tylko Hrysa obudziła się przy
Fafrydzie, najeżyła wąsy i przeszyła go chmurnym, karcącym wzrokiem. Czuł się jak idiota.
Zastanawiał się, czy tych halucynacji nie wywołuje rozum walczący z pragnieniami.
Raptem na coś nadepnął. Sądził, że to rzucony przezeń kamień. Podniósł słoiczek podobny
do jego słoiczków z pigmentami, lecz dużo mniejszy, wielkości naparstka, do tego nie wykonany z
drążonego kamienia, ale z kości słoniowej lub podobnego materiału. Kucnął nad ogniem i obejrzał
ze wszystkich stron znalezisko, po czym włożył do środka mały palec i ostrożnie zanurzył go w
dość gęstej substancji. Koniuszek palca zabarwił się na kolor kości słoniowej. Barwnik pachniał
olejem, nie winem.
Kocur długo rozmyślał. W końcu, zerknąwszy na pochrapującego Fafryda oraz Hrysę, która
zamknęła oczy i opuściła wąsy, wrócił na swoje miejsce, owinął się kożuchem i zaczął czekać na
sen.
Ani słowem nie wspomniał Fafrydowi o przygodzie z żywą maską. Niby bał się narazić na
drwiny dziecinną historyjką o twarzach z dymu, choć słuszniej byłoby powiedzieć, że kierowały
nim te same obawy co mężczyzną, który poznaje śliczną pannę i trzyma to w tajemnicy przed
najbliższym przyjacielem.
Może więc z tej samej przyczyny Fafryd nie zwierzył się najlepszemu druhowi z tego, co go
spotkało w nocy. Otóż przyśniło mu się, że w nieprzeniknionych ciemnościach czule głaszcze twarz
dziewczyny, podczas gdy ona pieściła jego ciało. Miała okrągłe czoło, oczy z cienistymi rzęsami,
pucułowate policzki, hardo zadarty nosek z wklęśniętym grzbietem (dało się wyczuć tę hardość!)
tudzież szerokie usta, na których jego silne, lecz delikatne dłonie odnajdywały promienny uśmiech.
Zbudziwszy się, ujrzał na południowej stronie nieba błyszczącą tarczę księżyca. Poświata
srebrzyła niebosiężne zbocza Obeliska, nadając skalnym występom monstrualne cienie. Zaraz też
przeżył bolesne rozczarowanie, bo sen nie okazał się jawą. Choć w pierwszej chwili przysiągłby, że
ktoś opuszkami palców muska jego twarz, nadto wyraźnie usłyszał czyjś chichot, który szybko
ucichł. Siedział jak mumia w swym sznurowanym płaszczu i rozglądał się, zdumiony. W ognisku
ledwie się tlił czerwony żar, lecz nawet silny blask księżyca nie wydobywał z mroku żadnych
osobliwości.
Hrysa warknęła, zdegustowana zachowaniem nocnego wiercipięty. A Fafryd przeklinał
siebie w duchu za to, że wziął senną marę za istotę z krwi i kości. Przeklinał Lodowe Pustacie,
gdzie próżno szukać dziewczyn, bo zjawiały się tu wyłącznie pod postacią widziadeł. Mróz zapuścił
zimne ramię pod kołnierz kożucha. Fafryd wiedział, że powinien wyspać się należycie, ot, jak
chociażby mądry Kocur. Wszak nazajutrz czekały ich nie lada trudy. Położył się więc i po chwili
już drzemał.
***
Przyjaciele ocknęli się o pierwszym brzasku, kiedy księżyc błyszczał jeszcze na zachodzie
jak śniegowa kula. Po szybkim śniadaniu i przygotowaniu się do wyprawy przystanęli pod ścianą
Polarnego Obeliska. Na tęgim mrozie, gotowi rzucić całe swoje męstwo na szalę zdobywania góry,
zapomnieli wreszcie o dziewczynach.
Fafryd miał na nogach wysoko sznurowane buty, nabijane grubymi, ostrymi hufnalami.
Nosił futro z wilczej skóry, odwrócone włosem do środka, rozpięte od szyi do brzucha. Nogi miał
odsłonięte i tak samo ręce po łokcie, aczkolwiek włożył krótkie rękawiczki z surowej skóry. Na
plecach zamocował nieduży, owinięty futrem pakunek, do niego zaś przypiął imponujący zwój
konopnej liny. Do szerokiego, skórzanego pasa przytroczył czekan w pochwie, zrównoważony po
drugiej stronie bioder nożem, małym bukłakiem z wodą i woreczkiem z żelaznymi uszatymi
hakami.
Kocur nosił szary kaftan z trzech warstw jedwabiu i kaptur z baraniej skóry o brzegach
ściągniętych rzemykiem. Rękawice miał dłuższe od Fafryda i podszyte futrem - tak samo jak
wąskie buty, obłożone dodatkowo chropowatą skórą behemota. Przytroczony do pasa sztylet Koci
Pazur i bukłak z wodą równoważyły kołyszący się w pochwie Skalpel. Do owiniętego kożuchem
plecaka przywiązał dziwny kij bambusowy; czarny, krótki, gruby, z jednego końca zakończony
szpikulcem, z drugiego - dużym hakiem, przypominał laskę pasterza.
Obaj byli mocno opaleni, muskularni i wygimnastykowani. Swą doskonałą formę
wspinaczkową szlifowali na Trollowych Schodach i Lodowych Pustaciach, dzięki czemu po
tygodniach wdychania rozrzedzonego powietrza mieli odrobinę pojemniejsze klatki piersiowe.
Nie musieli wypatrywać najłatwiejszej drogi, albowiem Fafryd zrobił to już wczoraj, kiedy
tylko zbliżyli się do Polarnego Obeliska.
Kuce skubały wątłe rośliny; jeden nawet dobrał się do soli, którą oblizywał grubym
językiem. Kocur rozejrzał się za Hrysą, chcąc na pożegnanie potarmosić ją po policzku, lecz
śnieżny kot z postawionymi na sztorc uszami obwąchiwał ślady ludzi i zwierząt po drugiej stronie
obozowiska.
- Woli się żegnać po kociemu - rzekł Fafryd. - To nawet lepiej.
Różane brzaski umalowały skraj nieba i lodowiec przy Białym Kle. Spoglądając w tamtą
stronę, Kocur wstrzymał oddech i natężył wzrok. Fafryd przesłonił palcami zmrużone oczy.
- Brązowe postacie - ozwał się w końcu Kocur. - Jeśli mnie pamięć nie myli, Gnarfi i
Kranarch zawsze chodzili w brązowym skórzanym przyodziewku. Tyle że tam widać więcej osób.
- Dokładnie cztery. Dwie dziwnie kudłate, pewnikiem w grubych kożuchach. Chcą przeleźć
z lodowca na ścianę skalną.
- Gdzie wiatr ich... - zaczął Kocur i zadarł głowę.
W górę popatrzył też Fafryd. Nie było Dużego Pióropusza.
- Mówiłeś, że czasem... - bąknął Kocur.
- Nie zaprzątaj sobie głowy wiatrem, tymi dwoma oprychami i ich naprędce skrzykniętą
obstawą! - przerwał mu Fafryd.
Obejrzeli się na Polarny Obelisk.
- Ten stok wydaje się trudniejszy do zdobycia niż północna ściana Grani - powiedział Kocur.
Z głową odchyloną na kark przyglądał się zielonkawobiałym zboczom. - I pnie się chyba do
samego nieba.
- E! - zadrwił Fafryd. - W dzieciństwie wdrapywałem się na szczyt przed śniadaniem. Wiele
razy. - Uniósł rękę z zaciśniętą pięścią w skórzanej rękawicy, jakby dawał znak buławą. - W drogę!
- krzyknął.
Bez wahania zaczął maszerować po pełnym nierówności zboczu; można było odnieść
wrażenie, że maszeruje, bo choć często chwytał się kamiennych występów, nie lgnął ciałem do
skały - jak przystało na wytrawnego wspinacza.
Kocur szedł w ślad za przyjacielem, dokładnie tą samą drogą, aczkolwiek musiał wydłużyć
krok i niżej się pochylał.
***
Mijał ranek, a oni bez przerwy się wspinali. Kocura bolały wszystkie kości, piekły go
otarcia. Czuł się tak, jakby na plecach zamiast plecaka siedział jakiś grubas, a Skalpel zamienił się
w małego chłopca. Już pięć razy dzwoniło mu w uszach.
Tymczasem buty Fafryda stukały na wystających kamieniach i zgrzytały w dziurach z
niemiłosierną miarowością mechanicznego urządzenia, która doprowadzała Kocura do szału.
Pomimo tego nie spuszczał wzroku z tych butów. Raz spojrzał w dół, w przepaść widoczną między
swoimi nogami, i postanowił więcej tego nie robić. Człowiek nie czuje się najprzyjemniej, kiedy
widzi pod sobą siną dal, a nawet tę nieco bliższą, sinawą.
Dlatego wielce się zdumiał, kiedy znienacka ukazał się przy nim i minął go w podskokach
zwierzak z białą, kosmatą głową, trzymający w pysku okrwawioną zdobycz.
Głośno sapiąc, Hrysa zatrzymała się obok Fafryda na maleńkiej półce skalnej. Z każdym
oddechem jej kudłaty brzuch mocno się zapadał. Mogła oddychać wyłącznie przez nozdrza, w
zębach bowiem ściskała śnieżne zające, upakowane jeden przy drugim, z nieruchomymi łebkami i
dyndającymi nogami.
Fafryd wziął je i schował do worka.
- Dała dowód zręczności i wytrzymałości - rzekł odrobinę górnolotnym tonem - i wniosła
swój wkład w koszty wyprawy. Jest jednym z nas.
W to akurat Kocur nigdy nie wątpił. Stanowili teraz zgraną paczkę przyjaciół, wspinających
się wspólnie na Polarny Obelisk. Poza tym, był winien wdzięczność Hrysie, bo dzięki niej wreszcie
mógł odpocząć. Częściowo po to, aby przedłużyć chwilę wytchnienia, ostrożnie wycisnął z bukłaka
garść wody i podsunął rękę kocicy, aby się napiła. Potem on sam i Fafryd ugasili pragnienie.
***
Zbliżał się schyłek letniego dnia, a przyjaciele nadal wspinali się na zachodnią ścianę
srogiego Obeliska. Fafryd miał chyba niespożyte siły. Kocur po raz drugi złapał wiatr w żagle,
stracił go i po raz trzeci nie mógł już go złapać. Ciało wydawało mu się obłożone ołowiem, na
wskroś umęczone, jakby ból narodził się w kościach i rozchodził się po całym organizmie niczym
wyrafinowana trucizna. Widoki rzeczywistych i zapamiętanych występów skalnych mieszały mu
się przed oczami. Ciągłe poświęcanie uwagi temu, żeby nie chybić ani jednego uchwytu dla ręki i
oparcia dla stopy, było jak wypełnianie polecenia szalonego boga nauczycieli. Raz po raz w
skrytości ducha przeklinał cały ten idiotyczny wypad na Grań Niebios, drwiąc z samego siebie za
naiwną wiarę w wierszyki, które ktoś spisał dla zabawy. Nie zamierzał jednak nawoływać do
powrotu ani na siłę przedłużać krótkich odpoczynków.
Wielce się dziwował chyżości Hrysy, która obok niego hycała z kamienia na kamień, lecz
pod wieczór zauważył, że kocica utyka, a raz w miejscu, gdzie położyła łapę, dostrzegł nikły ślad
krwi.
Na dwie godziny przed zachodem słońca zatrzymali się wreszcie na biwak. Trafiła im się
dość szeroka półka, do tego zaczął prószyć śnieg; drobne okruszki sypały się z nieba jak mąka.
W przydźwiganym przez Fafryda piecyku rozpalili ogień z maleńkich, żywicznych
szczapek. W jedynym rondelku, jaki mieli, wąskim i wysokim, gotowali wodę na ziołową herbatę.
Trzeba było długo czekać, by woda choć trochę się podgrzała. Kocur starał się rozmieszać Kocim
Pazurem dwie małe grudki miodu.
Półka była głęboka na cztery kroki i miała taką długość, że mogłyby się na niej położyć
rzędem trzy dorosłe osoby. Na stromiźnie Polarnego Obeliska taka przestrzeń wydawała się
przynajmniej morgą.
Hrysa prężyła się leniwie przy skromnym piecyku. Fafryd i Kocur, szczelnie opatuleni,
również cisnęli się do ognia. Ze zmęczenia nie chciało im się rozglądać, rozmawiać ani nawet
myśleć.
A śnieg padał i padał - na tyle gęsty, że zasłaniał już rozciągnięty w dole przestwór
Lodowych Pustaci.
Po drugim łyku słodkiej herbaty Fafryd zawyrokował, że pokonali co najmniej dwie trzecie
drogi na wierzchołek.
Kocur nie miał pojęcia, co daje Fafrydowi tę pewność; równie dobrze można badać na oko
odległość przebytą przez statek, gdy nie widać wybrzeża. Kocur wiedział jedno: znajdowali się
gdzieś pośrodku ostro nachylonej granitowej równiny - zwykle zielonkawej, teraz przyprószonej
białym śniegiem. Wszelako nie czuł się na siłach mówić druhowi o swoich przypuszczeniach.
Zdobył się jedynie na lakoniczną uwagę:
- Za młodu wchodziłeś i schodziłeś z Obeliska przed śniadaniem?
- Późno się wtedy śniadało - odburknął Fafryd.
- Ani chybi, piątego dnia po południu.
Po wypiciu herbaty znów zagotowali wodę. Wrzucili przy tym do rondelka posiekane
kawałki sprawionego zająca. Kiedy mięso zrobiło się szare, powoli je zjedli i wypili mdły rosół.
Hrysa zainteresowała się drugim, obdartym ze skóry zającem, który leżał przed jej nosem i
zarazem blisko piecyka, żeby nie zamarzł. Zainteresowała się do tego stopnia, że w końcu jęła go
szarpać zębami i rozgryzać.
Kocur ostrożnie przebadał poduszki łap śnieżnego kota. Miejscami były cienkie jak jedwab,
opuchnięte. Czasem też skaleczone, gdzie biała sierść ubrudziła się czerwoną krwią. Starając się
dotykać poduszek jak najdelikatniej, Kocur wtarł w nie maść. Co pewien czas kręcił głową, aż
wreszcie potrząsnął nią silniej i wyciągnął z woreczka przybory: dużą igłę, nawiniętą na szpulkę
dratwę, mały rulon cienkiej, twardej skóry. Sztyletem wykroił kawałek w kształcie pękatej gruszki i
uszył z niego bucik dla Hrysy. Kiedy go włożył na tylną łapę kocicy, tylko przez chwilę nic z nim
nie robiła, zaraz bowiem zaczęła targać go łagodnie, zerkając z ciekawością na swego dobroczyńcę.
Po namyśle Kocur z wyjątkową ostrożnością wyciął w buciku otwory na pazury, a następnie
stosownie go podciągnął, żeby każdy pazur wystawał na całą długość. Na koniec ścisnął górne
brzegi rzemykiem przewleczonym przez dziurki wykłute w skórze.
Hrysa przestała zwracać uwagę na but. Kocur wziął się za następne, w czym dopomógł mu
Fafryd: on też szył i wycinał.
Kiedy Hrysa została już wyposażona we wszystkie cztery ochraniacze na łapy, kolejno je
obwąchała, wstała i kilkakrotnie przespacerowała się wzdłuż krawędzi półki skalnej. Ostatecznie
ułożyła się przy jeszcze ciepłym piecyku, z pyskiem na łydce Kocura.
Drobniutkie ziarenka śniegu wciąż padały prosto jak po sznurku, kładły się białą warstwą na
półce i miedzianych włosach Fafryda. Z myślą o nadchodzącej nocy podróżnicy nasunęli głębiej
kapuzy i zasznurowali kożuchy. Mimo śnieżycy słońce jaśniało mętnym, białym blaskiem, lecz nie
dawało ani trochę ciepła.
Polarny Obelisk nie należał do gór hałaśliwych: nie było tu plusku wody spływającej z
lodowców, chrzęstu kamieni osuwających się stokiem, zgrzytu warstw skalnych pod wpływem
nierównomiernego ogrzania się lub ochłodzenia. Nic nie mąciło ciszy.
Kocura korciło, żeby opowiedzieć Fafrydowi o tym, jak pokazywała mu się w nocy zjawa w
postaci żywej dziewczęcej maski, a równocześnie Fafryd rozważał, czy nie zwierzyć się kamratowi
ze swojego rozkosznego snu.
Aż nagle, zupełnie bez uprzedzenia, znów to się zdarzyło. Choć nie wiał najlżejszy
wietrzyk, rozległ się głośny szum. W padającym śniegu wyraźnie rysował się duży, płaski, falujący
kształt. Dość wolno przeleciał obok nich, w odległości dwóch rzutów oszczepem od skalnej półki.
Nie było widać nic prócz przestrzeni omijanej przez płatki śniegu. Wokół powstawały
zawirowania, lecz sama w żaden sposób nie zasłaniała śniegu prószącego po drugiej stronie. Jej
ruchom wszakże towarzyszył nieznaczny podmuch powietrza.
Niewidzialne dziwadło narzucało skojarzenie z płaszczką o wymiarach sześć na osiem łokci.
Dało się też wyodrębnić coś jakby wysoką płetwę grzbietową i wydłużony, kiwający się ogon.
- Wielka, niewidzialna ryba! - szepnął Kocur. Wsunął dłoń do na wpół zasznurowanego
kożucha i jednym szybkim ruchem wyciągnął Skalpel. - Miałeś rację, Fafryd. Podejrzana sprawa!
Kiedy obrysowana śniegiem zjawa szybowała za skalny załom od strony południowego
krańca półki, wydała z siebie szyderczy, melodyjny śmiech, w którym pobrzmiewały dwa
niewieście głosy: alt i sopran.
- Niewidoczna ryba pozdrawia nas dziewczęcym śmiechem. Odrażające! - podsumował
Fafryd, zdegustowany.
Machnął toporkiem przezornie wyciągniętym z pochwy, choć uwiązanym do pasa na długim
rzemyku.
Przez chwilę czaili się w gotowości do obrony: zrzucili z siebie kożuchy, obnażyli broń i
czekali na powrót niewidzialnego potwora. Hrysa stała między nimi z najeżoną sierścią. Szybko
jednak zaczęli drżeć z zimna, toteż, chcąc nie chcąc, na powrót okutali się w ciepłe ubrania. Mimo
to jeden wciąż trzymał w garści sztylet, a drugi toporek - obaj zdolni w mgnieniu oka rozerwać
górne rzemyki i stanąć do boju. W krótkiej rozmowie wymienili pierwsze spostrzeżenia na temat
dziwnej przygody, jaka ich spotkała, a przy okazji opowiedzieli sobie wreszcie o majakach, które
nachodziły ich w nocy.
Na koniec Kocur oświadczył:
- Skąd wiesz, czy dziewczyny nie leciały na niewidzialnym stworze? Może leżały na
grzbiecie? Pewnikiem i one są niewidzialne! Rad bym wiedzieć, co koło nas fruwa.
Fafrydowi przemknęło przez głowę pewne mgliste wspomnienie.
- Pamiętam - rzekł z ociąganiem - jak kiedyś w dzieciństwie obudziłem się w nocy i ojciec
mówił do matki: „.. .podobne do wielkich, grubych, łopoczących żagli. Ale najgorsze są te, których
nie widać”. Nic więcej nie powiedzieli, bo chyba zauważyli, żem się obudził.
- A nie wspominał twój ojciec o spotkaniach z dziewczętami wysoko w górach? Takimi z
krwi i kości albo tylko duchami? Bądź z widzialnymi lub niewidzialnymi wiedźmami?
- Nawet jeśli je spotkał, wolał o tym nie mówić. Moja matka była strasznie zazdrosna i
miała diabelską wprawę w rzucaniu tasakiem.
Biała zamieć, którą próbowali przebić wzrokiem, powoli ginęła w szarówce. Zaszło słońce.
Nie widać już było płatków śniegu. Przyjaciele naciągnęli kaptury, otulili się kożuchami i w głębi
półki, z Hrysą pośrodku, ułożyli się do snu.
***
Następny dzień nie zaczął się najprzyjemniej. Wstając skoro świt, czuli się połamani i
umęczeni koszmarami. Z trudem rozprostowywali ścierpnięte kończyny, gdy w rondelku niemrawo
grzała się papka ze śniegu, sproszkowanego mięsa i silnej ziołowej herbaty o mocnym zapachu.
Hrysa ogryzła ciepławe kostki zająca. Nie pogardziła również odrobiną wody i niedźwiedziego
sadła, które dał jej Kocur.
W nocy śnieg przestał padać, lecz wszystkie wgłębienia i występy na zboczu Obeliska
zdążyły się pokryć białym puchem - gorzej, utworzyła się pod nim warstewka lodu: świeży śnieg,
który spadł wczoraj, topił się w popołudniowym słońcu, by w nocy na nowo zamarznąć.
Wobec powyższego, połączyli się liną, choć przedtem wykonali prowizoryczną uprząż dla
Hrysy: wycięli dwa otwory przy dłuższej krawędzi owalnego płata skóry, zmusili protestującą
kocicę do włożenia w nie przednich łap, a skrzydła wywinęli jej na grzbiet i tam zszyli podwójnym
ściegiem. Gdy jednak Fafryd obwiązał uprząż końcem swojej czarnej, konopnej liny, Hrysa
położyła się na brzuchu w cieplejszym miejscu, gdzie wcześniej stał piecyk, jakby chciała
powiedzieć: Nie dam się prowadzić w tym haniebnym jarzmie, nie jestem człowiekiem.
Dopiero kiedy Fafryd pomału podjął wspinaczkę, a za jego przykładem Kocur - kiedy lina
szarpnęła uprzężą i Hrysa podniósłszy wzrok zobaczyła, że obaj są tak samo powiązani, ruszyła za
nimi z nadąsaną miną. Niebawem pośliznęła się na kamieniu - w odsłoniętych łapach czułaby się
znacznie pewniej niż w bucikach, choćby najwygodniejszych - i jakiś czas huśtała się na linie,
drapiąc zbocze wszystkimi czterema łapami, nim znalazła punkty oparcia. Na szczęście Kocur
znalazł sobie akurat wygodne stanowisko. Po tym zdarzeniu Hrysa wspinała się raźniej, czasem
nawet wyprzedzała z boku Kocura i uśmiechała się do niego - szyderczo, jak mu się zdawało.
Stok okazał się trochę bardziej stromy niż zeszłego dnia, co zmuszało do szczególnej
dbałości w wyszukiwaniu oparcia dla rąk i stóp. Dłoń w rękawicy miała chwytać kamień, a nie lód.
Haki musiały przebijać kruchą warstwę i grzęznąć w litej skale. Fafryd przywiązał czekan (a
właściwie czekano-młotek) do prawego nadgarstka i obuchem rozbijał zdradzieckie skorupy
szklistego lodu.
Wspinanie się było tym bardziej męczące, że należało trzymać nerwy na wodzy.
Wystarczyło zerknąć w dół kątem oka, a już nogi uginały się ze strachu. Co będzie, jeśli zacznie
wiać? - zastanawiał się Kocur, walcząc z trudną do odparcia pokusą przylgnięcia całym ciałem do
ściany urwiska. Pot spływał mu po twarzy i piersi, zatem zsunął kaptur z głowy i rozpiął się do
brzucha, aby nie przepocić ubrania.
Ale najgorsze dopiero nadchodziło. Z dołu wydawało się, że zbocze pod szczytem będzie
łagodniejsze, wszelako z bliska rzeczywistość wyglądała inaczej: nagle sześć sążni nad sobą
zobaczyli nawis odstający od ściany na dobre pięć łokci. Wewnętrzna powierzchnia zwieszającej się
skalnej masy była nierówna i w wielu miejscach dziurawa; znalazłyby się w niej świetne oparcia
dla rąk... gdyby obrócić ją do góry nogami. Nawis ciągnął się na boki nie wiedzieć jak daleko,
gdzieniegdzie jeszcze trudniejszy do pokonania.
Zatrzymali się na w miarę bezpiecznym stanowisku możliwie najbliżej przeszkody i
obejrzeli ją sobie dokładnie. Nawet Hrysa, nie odstępująca Kocura, czekała przygaszona.
- Teraz sobie przypominam - ozwał się cicho Fafryd - że ludzie mówili o jakimś zgrubieniu
pod samym wierzchołkiem Obeliska. Ojciec chyba nazywał je Koroną. Ciekawe, czy...
- To ty nie wiedziałeś?! - przerwał mu ostro Kocur.
Gdy tak stał nieruchomo z rękami i stopami wczepionymi w nierówności skały, ból
dokuczał mu bardziej niż kiedykolwiek.
- Słuchaj, Kocurze - wyznał Fafryd - nie wspinałem się na Polarny Obelisk wyżej niż do
połowy, gdzieśmy biwakowali. Jeno się przechwalałem, żeby cię podnieść na duchu.
Kocur nie wiedział, co na to powiedzieć, zacisnął więc usta z gniewną miną.
Fafryd jął pogwizdywać znaną tylko sobie melodię, po czym ostrożnie wyłuskał z worka
kotwiczkę z pięcioma łapami ostrymi jak sztylety i uwiązał ją do końca czarnej liny zwiniętej na
plecach. Prostując prawe ramię nad przepaścią, zakręcił kotwiczką młynka, a kiedy się rozpędziła,
cisnął ją do góry. Usłyszeli, jak uderza w kamień nad nawisem, lecz nie zahaczyła o żadną krawędź
dziury lub wypukłość, lecz prędko się ześlizgnęła. Kocur odniósł wrażenie, że kiedy spadała,
minęła o włos jego głowę.
Fafryd wciągnął kotwiczkę, choć szło mu to niesporo, albowiem ostre łapy czepiały się
wszystkiego, co tylko mogły. Potem znów nią zakręcił i rzucił. Powtarzał tę czynność wiele razy,
wciąż bez powodzenia. Raz nawet kotwiczka została na górze, ale wystarczyło lekko szarpnąć, żeby
się zsunęła.
Szósta próba Fafryda naprawdę mu nie wyszła. Kotwiczka nie doleciała do nawisu, lecz
kiedy osiągnęła pułap lotu, metal na moment błysnął.
- Słońce! - zawyrokował z radością. - Jesteśmy już prawie na szczycie!
- Gruba przesada z tym „prawie” - burknął Kocur, choć nie ukrył zadowolenia.
Niestety, po kolejnych siedmiu nieudanych rzutach przyjaciela Kocur znów popadł w
przygnębienie. Okropnie go wszystko bolało, ręce i nogi drętwiały na mrozie. Nawet rozum mu się
przytępił, bo kiedy Fafryd ponownie rzucił i spudłował, wbrew zdrowemu rozsądkowi podążył
spojrzeniem za spadającą kotwiczką.
Po raz pierwszy tego dnia ogarnął wzrokiem świat pod sobą. Ogromne szaroniebieskie
Lodowe Pustacie przypominały bezmiarem niebo, co więcej, wydawały się bardziej oddalone. Lasy,
pagórki i jeziorka dawno już musiały roztopić się w dali. Szmat drogi na zachód, prawie na samym
widnokręgu, złocista poszarpana wstęga wskazywała miejsce, dokąd docierał cień gór. Pośrodku tej
wstęgi znać było siną wyrwę: cień Grani Niebios zapuszczał się het, aż za krawędź ziemi.
Kocurowi zakręciło się w głowie. Prędko odwrócił się do ściany Obeliska... ale granit,
mimo że Kocur jeszcze go widział, nie był już dla niego opoką, tylko czterema niepewnymi
punktami oparcia w osobliwej szarozielonej przestrzeni; obok dostrzegł Fafryda i Hrysę,
zawieszonych w pustce. Nie potrafił ocenić stromizny.
Ogarniała go coraz większa ochota do rzucenia się w przepaść, lecz dał jej upust ironicznym
prychnięciem. Odezwał się z nietajoną, kłującą wzgardą:
- Twoja nieporadność mnie przeraża, Fafryd! Zaraz zobaczysz, jak lankmarski znawca nauk
o górach radzi sobie z tą błahostką, choć na nic się przy niej zdało barbarzyńskie miotanie kotwic!
To rzekłszy, z pośpiechem, niebaczny na niebezpieczeństwo, odpiął od plecaka grubą
bambusową laskę czy może bosak i, przeklinając pod nosem zdrętwiałe palce, zaczął wysuwać i
mocować kolejne elementy, póki całość nie była czterokrotnie dłuższa niźli na początku.
Ów wyrafinowany przyrząd do wspinaczki, istotnie przytaszczony przez Kocura aż z
Lankmaru, przez całą podróż stanowił przedmiot sporów. Fafryd twierdził, że to zawodna zabawka,
którą nie warto się objuczać. Teraz jednak powstrzymał się od komentarza; zwinął kotwiczkę,
schował ręce pod futro z wilczej skóry i z politowaniem obserwował gorączkowe poczynania
Kocura.
Hrysa przysunęła się do Fafryda i usiadła z kamiennym spokojem.
Kiedy Kocur drżąco dźwignął swój przyrząd węższym końcem do nawisu, Fafryd wyciągnął
rękę i razem z nim go przytrzymał. Nie przepuścił jednak okazji do drwiny:
- Jeśli myślisz, że hak zasadzi się mocno na krawędzi i wleziesz po kiju...
- Uspokój się, ośle przemądrzały! - warknął Kocur i z pomocą Fafryda umieścił koniec
bosaka w skalnym wgłębieniu tuż przy krawędzi nawisu. Ustawił opatrzoną hakiem stopkę tyki w
wąskiej, głębokiej dziurze nad swoją głową, a następnie rozłożył, schowane dotąd w trzonie bosaka,
dwa krótkie uchwyty i zaczął nimi kręcić. Zaraz się okazało, że obracają potężną śrubę wewnątrz
przyrządu, który wydłużył się, naprężył i lekko wygiął między dwoma punktami zaczepienia.
Wtem odłamał się od nawisu kawałek skały wypychany przez bosak. Przyrząd wyprostował
się z cichym brzękiem, a Kocur z głośnym przekleństwem na ustach pośliznął się i odpadł od
zbocza.
Całe szczęście, że przyjaciół dzielił krótki odcinek liny, a raki na butach Fafryda, niczym
sztychy sztyletów wykutych przez demona, siedziały twardo w skalnych zagłębieniach, bo kiedy
spadający ciężar szarpnął jego pasem i lewą ręką, zdołał uchronić się przed losem Kocura; stęknął,
ugiął nogi w kolanach, a zarazem prawą ręką chwycił i ocalił kiwający się bosak.
Kocur nie spadł nawet tak daleko, żeby ściągnąć Hrysę ze skalnej półki, choć niewiele
brakowało. Śnieżny kot ostro pochylił swój kudłaty kark i z wielką ciekawością przyglądał się
bujającemu człowiekowi.
Fafryd udawał, że nie widzi poszarzałej twarzy przyjaciela. Wręczył mu czarną tykę.
- To dobry przyrząd. Skróciłem go za pomocą śruby. Osadź go w innym miejscu i spróbuj
jeszcze raz.
Wkrótce bosak prężył się między dziurą nad głową Kocura a wgłębieniem oddalonym o
piędź od skraju nawisu. Łukowate wygięcie bosaka skierowane było w dół. Potem Kocur, teraz
przywiązany do liny przed Fafrydem, wspiął się na tyczkę z plecami nad przepaścią, szukając
butami maleńkich wsporników w miejscach łączenia elementów bosaka. Unosił się nad
przeogromną, szaroniebieską krainą, której widok niedawno przyprawił go o zawrót głowy.
Pod wpływem ciężaru tyczka wygięła się jeszcze bardziej, a jej górny koniec przesunął się o
cal z okropnym zgrzytem, lecz Fafryd dokręcił śrubę i przyrząd znieruchomiał. Później wraz z
Hrysą patrzył, jak Kocur wdrapuje się pod sam skalny okap, nabiera oddechu, a następnie unosi
lewą rękę i przekłada łokieć nad nawis; równocześnie prawą ręką trzymał się haku bosaka, a
nogami oplatał długą tykę. Przez chwilę obmacywał wierzch nawisu, aż wreszcie coś znalazł.
Bardzo powoli, z odchyloną głową, dźwignął się, by szybkim, zdecydowanym ruchem przerzucić
prawą rękę nad krawędź skały. Przez pewien czas widać było tylko dolną część Kocura; ciemne,
pomarszczone podeszwy jego butów czepiały się bosaka. Aż w końcu, na pozór ślamazarnie, niby
szary ślimak, odepchnął się od haka i wpełzł na nawis.
Fafryd stopniowo odwijał linę.
Niebawem doleciał go z góry głos brzmiący obco, lecz wyraźnie:
- Ahoj! Owiązałem linę wokół kamiennego garbu podobnego do pniaka! Dawaj Hrysę!
Fafryd przesunął śnieżnego kota na początek liny, mocując węzeł na uprzęży. Hrysa broniła
się przed lotem nad przepaścią, ale zaledwie znalazła się w powietrzu, zwisła bez ruchu jak
nieżywa. Kiedy Kocur powoli wciągał ją na górę, węzeł Fafryda zaczął się rozsuwać. Hrysa prędko
chwyciła zębami linę i trzymała ją głęboko w pysku. Przy krawędzi nawisu drapała już pazurami
skałę, aż wczołgała się na wierzch i zniknęła z oczu Fafrydowi.
Po chwili z góry przyszła wiadomość, że Hrysa ma się dobrze i Fafryd może się wspinać. Ze
zmarszczonym czołem przekręcił śrubę o pół obrotu, choć bosak złowróżbnie zatrzeszczał, po czym
ze szczególną ostrożnością wszedł na tyczkę. Kocur utrzymywał linę naprężoną, lecz tym sposobem
mógł odciążyć bosak najwyżej o kilka funtów wagi.
Górny hak postraszył zgrzytaniem, choć się nie przesunął. Głównie z pomocą liny Fafryd
przełożył tułów ponad skalną krawędź. Ujrzał przed sobą dość gładki, łagodnie nachylony stok,
który mógł pokonać, wykorzystując tarcie. U szczytu, na tle błękitnego nieba, ozłocony
promieniami słońca, stał Kocur z Hrysą.
Niebawem się spotkali.
- Fafryd, po powrocie do Lankmaru przypomnij mi, żebym dał wynalazcy Glintiemu
trzynaście brylantów ze skrzyni, którą znajdziemy nad czapą Grani Niebios. Po jednym za każdy
element tyczki i wspornik na łączeniu, po jednym za haki i dwa za śruby.
- Są dwie śruby? - zapytał Fafryd z uznaniem.
- Owszem, po jednej z każdego końca.
Kocur kazał Fafrydowi przytrzymać linę, a sam zsunął się po stoku, wychylił nad
przepaścią, skrócił bosak kilkoma obrotami górnej śruby i triumfalnie wciągnął przyrząd. Kiedy
rozebrał bosak i poskładał, Fafryd rzekł poważnie:
- Musisz go przytroczyć rzemieniem do pasa, jak ja przytroczyłem czekan. Wynalazek
Glintiego może się nam jeszcze nie raz przydać.
***
Zsunąwszy kaptury i szeroko rozpiąwszy płaszcze, aby poczuć na ciele ciepłe słońce, Fafryd
i Kocur rozglądali się wkoło, podczas gdy Hrysa z wielkim zadowoleniem rozprostowywała i
wyginała swoje szczupłe kończyny, szyję i tułów. Białe futro skutecznie kryło sińce i zadrapania.
Przyjaciele czuli się rześko w rozrzedzonym powietrzu; osiągnęli tę szczególną równowagę
ducha i umysłu, którą daje pełne poświęceń pokonanie niebezpiecznej przeszkody.
Poniekąd ze zdziwieniem zauważyli, że słońce przebyło dopiero pół drogi do zenitu.
Zmagania, które rozgrywały się w ich odczuciu na przestrzeni godzin, zajęły im tylko minuty.
Wierzchołek Polarnego Obeliska był w zasadzie falistą, skalną połacią - tak rozległą, że
trudno byłoby ją zmierzyć w „lankmarskich” morgach. Podróżnicy znajdowali się na południowo-
zachodnim krańcu tej podniebnej krainy, która wydawała się stąd ciągnąć na północ i wschód
niemal nieskończenie. Tu i tam widać było pagórki i zagłębienia o łagodnych, zaokrąglonych
kształtach. Tylko gdzieniegdzie leżały większe głazy, a daleko na wschodzie majaczyły cienie
krzaków lub drzewek wrośniętych korzeniami w szczeliny z nawianym pyłem.
- Co jest na wschód od łańcucha górskiego? - zapytał Kocur. - Znowu Lodowe Pustacie?
- Mój klan nigdy tam nie wędrował - odpowiedział Fafryd i ściągnął brwi. - Dostępu do tych
ziem broni chyba jakieś tabu. Zawsze były zasłonięte mgłą, kiedy ojciec wyprawiał się wysoko w
góry. Tak mówił.
- Teraz możemy sobie wszystko obejrzeć - zasugerował Kocur.
Fafryd pokręcił głową.
- Nasza droga wiedzie tam! - Wskazał na północny-wschód, gdzie Grań Niebios wznosiła
się jak mocarny wielkolud, pogrążony we śnie lub udający sen. Wydawała się siedem razy większa
i wyższa aniżeli z dołu przed dwoma dniami, kiedy Obelisk zasłaniał jej szczyty.
- Czyżby Grań Niebios rosła, gdyśmy z mozołem leźli na Obelisk? - rzekł Kocur, zasępiony.
- Jesteś pewien, że na górze nie czeka nas jeszcze jedno podejście, może na jakieś niewidzialne
zbocze?
Fafryd pokiwał głową, nie odwracając wzroku od tej, która samotnie i niepodzielnie
królowała w Górach Olbrzymów. Pukle urosły do postaci wielkich, skłębionych kaskad śniegu.
Poszukiwacze przygód dostrzegli w nich nikłe poruszenie: wzburzone, ześlizgujące się lawiny.
Południowy Pukiel spadał w dwóch zakolach ku północno-zachodniemu krańcowi potężnego
wierzchołka zdobytej przez nich góry.
Kapelusz Grani Niebios, którego rondo, oświetlone z wierzchu, sprawiało wrażenie
wysadzanego brylantami, wydawał się nachylony w ich stronę odrobinę bardziej niż przedtem, a
wraz z nim majestatyczna Twarz szacownej damy, pełnej łask dla swych wiernych poddanych.
Jednakże Duży i Mały Pióropusz nie wyrzucały długich, powiewnych wstęg z Kapelusza. Powietrze
na szczycie Grani Niebios musiało być równie spokojne jak na Obelisku.
- Ten Kranarch i Gnarfi mają diabelne szczęście! Biorą się za północną ścianę w tym
jedynym dniu na osiem, kiedy wiatru nie ma! - Fafryd rzucił przekleństwo. - Nie ujdą stamtąd
bezkarnie. Oni i ich kudłaci znajomkowie. Ino patrzeć pogorszenia pogody.
- Coś mi się właśnie przypomniało - rzekł Kocur. - Kiedyśmy z nimi chlali w Ilikwingu,
Gnarfi wygadał się po pijaku, że ma władzę nad wiatrem. Babka nauczyła go sztuczek. Potrafi go
uciszyć, ale w razie czego także wezwać. Lepiej uważajmy.
- Tedy w drogę, nie traćmy czasu! - krzyknął Fafryd. Podniósłszy plecak, nasunął na
ramiona szerokie paski. - Idziemy, Kocurze! Ruszaj się, Hrysa! Przekąsimy coś dopiero pod
ośnieżonym grzbietem.
- To znaczy, że jeszcze dziś będziemy się piąć po zamarzniętych zboczach nad zdradliwymi
urwiskami? - zmartwił się Kocur, który najchętniej rozebrałby się teraz i trochę poopalał.
- Mało tego, że dzisiaj. Do południa! - zdecydował Fafryd.
Po tych słowach pomaszerował żwawo przed siebie, kierując się na północ wzdłuż
zachodniej krawędzi szczytu, aby już na wstępie dać do zrozumienia Kocurowi, że o patrzeniu na
wschód może sobie pomarzyć. Ten zaś poszedł za nim bez większych sprzeciwów. Hrysa
początkowo utykała i wlokła się daleko z tyłu, ale kiedy rozbudziła się w niej kocia ciekawość
świata, prędko nadrobiła stracony dystans.
I tak wędrowali po ogromnej, falistej powierzchni Obeliska, granitowej wierzchowinie z
wtrętami białego jak kreda wapienia.
Cisza, nie gasnący blask słońca, jednostajna rzeźba terenu - wszystko to coraz bardziej
dziwiło. Płytkość wgłębień bywała zwodnicza: Fafryd zauważył kilka, w których mogłyby siedzieć
w przyczajeniu zastępy zbrojnych mężów - zupełnie niepostrzeżenie, nimby człowiek się zbliżył na
odległość rzutu włócznią.
Im dłużej szli, tym uważniej badał Fafryd podłoże, na którym zgrzytały jego raki. Wreszcie
przystanął i wskazał osobliwie pofałdowany teren.
- Przysiągłbym, że kiedyś tu było dno morza - mruknął.
Kocur zmrużył oczy. Poczuł na plecach mrowienie, przypominając sobie niewidzialnego
latającego stwora, który w padającym śniegu wyginał się jak wielka płaszczka.
Hrysa wysunęła się na czoło, kołysząc na boki głową.
Niebawem minęli ostatni głaz, prawdziwy olbrzym, za którym ujrzeli w odległości zaledwie
jednego strzału z łuku lśnienie śniegu.
- Podczas górskich wspinaczek najlepsze chwile są stanowczo za krótkie - rzekł Kocur.
- Cicho! - ostrzegł go Fafryd. Padł plackiem na ziemię niczym ogromny czteronogi żuk
wodny i przyłożył ucho do kamienia. - Posłuchaj tego!
Hrysa rozejrzała się z powarkiwaniem. Zjeżyła białe futro.
Kocur już się nachylał, lecz nagle zrozumiał, że to niepotrzebne. Tajemniczy dźwięk
narastał bowiem nader szybko; był to szalony warkot, jakby z pięć setek czartów waliło w
największy na świecie kamienny bęben długimi pazurami. Aż raptem, najzupełniej
niespodziewanie, runęła prosto na nich zza najbliższego skalnego wzniesienia falanga spłoszonych
kozic; zwierzęta o lśniąco białej sierści biegły w takim tłoku, że na pierwszy rzut oka można by je
wziąć za ożywione masy śniegu. Nawet mocarne, kręcone rogi rwących na czele samców miały
barwę kości słoniowej. Kocur spostrzegł, że powietrze nad środkiem stada drży jak nad płomieniem
ogniska. Ratując się ucieczką, Kocur, Fafryd i biegnąca przodem Hrysa rzucili się za pobliski głaz.
Za nimi narastał diabelski grzmot szarżujących zwierząt. Dopadli głazu i dosłownie na
jedno uderzenie serca przed nadejściem białej hordy wspięli się na górę. Hrysa już tam była przed
nimi. I dobrze się stało, że Fafryd w okamgnieniu chwycił w garść czekan, albowiem wysoko w
powietrze wybił się gnający pośrodku rosły kozioł: podwinął przednie nogi i pochylił łeb z
nastawionymi groźnie rogami. Z bliska Fafryd mógł zobaczyć nawet ich rozszczepione końce. Bez
chwili zwłoki zamaszystym, druzgoczącym ciosem rąbnął kozła w śnieżnobiałą łopatkę - ciosem
tak potężnym, że zwierz przetoczył się po głazie i spadł na pochyłość nad zachodnią ścianą
Obeliska.
Rozpędzone stado opływało z dwóch stron wielki głaz. Ścisk był tak duży, że brakowało
miejsca do skakania. Tętent racic, sapanie i strachliwe beczenia składały się na trudny do
wytrzymania hałas, zwierzęcy smród zapierał oddech, kamień trząsł się w posadach.
Kiedy zgiełk osiągał pułap, gwałtowny podmuch powietrza na moment rozwiał nieznośny
zapach. Coś przesunęło się nad głowami Fafryda i Kocura, a obraz nieba zafalował, jak gdyby
nałożył się na niego długi, falujący koc z płynnego szkła. Poprzez hałas przebił się czyjś ochrypły,
zjadliwy śmiech.
Mniejsze odgałęzienie stada przewalało się między głazem a skrajem stoku; spośród tych
kozic wiele runęło w przepaść z beczeniem przypominającym wrzaski w izbie tortur. Razem z
pechowcami poleciał wielki kozioł zraniony przez Fafryda.
Oddalając się równie nagle jak lodowaty huragan, ogałacający statki z masztów na Morzu
Zamarzniętym, stado ominęło głaz i waliło dalej na południe, choć nie za blisko zgubnych zboczy
góry. Od głównej grupy odstawały przerażone koźlęta i parę opiekujących się nimi samic.
Kocur skierował ramię ku słońcu, jakby próbował je przeszyć niewidzialnym mieczem.
- Patrz! - krzyknął. - Widzisz, jak promienie załamują się nad stadem? Toż to latawiec, który
przed chwilą nad nami przelatywał, a wczoraj wieczorem w śnieżycy! Ten sam spłoszył kozice, to
jego sternik napuścił je na nas! Niech piekło pochłonie te dwie nikczemne, niewidzialne zdziry!
Zgotowałyby nam śmierć pod racicami, gdzie cuchnie gorzej niż w czasie świątynnej orgii w
Mieście Guli.
- Wydawało mi się, że tym razem śmiech brzmiał inaczej - zaoponował Fafryd. - To nie były
dziewczyny.
- A więc ich zachrypnięty sutener! Czy to je usprawiedliwia w twoich oczach? - zapytał ze
złością Kocur. - Albo w uszyskach złaknionych dziewczęcych szczebiotów?
Grzmot stada ucichł prędzej, niż można by się tego spodziewać. W ciszy, która zapadła tak
nagle, dało się słyszeć radosne, na wpół stłumione warczenie. Otóż Hrysa po zeskoczeniu z głazu
obaliła biegnące w ogonie stada tłuste koźlę i teraz rozszarpywała jego białą, okrwawioną szyję.
Myśli Kocura momentalnie pobiegły w inną stronę.
- Mniam, już czuję zapach rosołu! - zakrzyknął z roześmianą twarzą. - Brawo, Hrysa!
Słuchaj, Fafryd, gdzieś na wschodzie rosną drzewka, krzaki i trawa! Muszą rosnąć, bo czymże się
żywią kozice? Pewnie są tam resztki dawnego lasu. To może poszukamy mięty? Dobrze byłoby
też...
- Na obiad będzie surowe mięso - zarządził kategorycznie Fafryd. - Nie chcesz, trudno,
chodź o pustym brzuchu, ale ja nie zamierzam uciekać znowu przed spłoszonym stadem! Jeśli
sternik latawca wkurzy się, naśle na nas śnieżne lwy. Co wtedy? Nie łudź się, że tutaj ich nie ma, z
pewnością polują na kozice. No, chyba że chcemy podać Kranarchowi i Gnarfiemu szczyt Grani
Niebios na srebrnym półmisku wysadzanym klejnotami. Kto wie, czy ta czarcia pogoda nie utrzyma
się dłużej, a oni nie okażą się zaradnymi, wytrwałymi wspinaczami... w przeciwieństwie do
pewnego lubiącego sobie smacznie podjeść obiboka, którego mógłbym wskazać palcem!
Kocur więc z rzadka tylko psioczył, kiedy wespół z Fafrydem wartko upuszczał krew z
koźlęcia, patroszył je i obdzierał ze skóry. Kawałki mięsa spod łopatek i z udźca owinęli i schowali
na kolację. Hrysa wychłeptała jeszcze trochę krwi i zżarła pół wątroby, nim podążyła za
poszukiwaczami przygód, którzy już drałowali na północ w stronę śnieżnego grzbietu. Przeżuwając
posypane pieprzem cienkie plastry surowej koźliny, obaj oglądali się czujnie za siebie, aby nie
zaskoczyło ich następne szarżujące stado.
Kocur miał nadzieję, że patrząc na wschód wzdłuż północnej krawędzi Polarnego Obeliska,
wreszcie zobaczy, co kryją tamtejsze otchłanie, lecz jego nadzieje zniweczył okryty śniegiem
fragment wielkiego górskiego siodła.
Mimo wszystko widok, jaki ukazał się jego oczom, budził zachwyt, choć po części i trwogę.
Dobrych pięćset sążni niżej, skrząc się w półcieniu, spadał w tajemniczą głębię Biały Wodospad.
Wąski grzbiet, po którym teraz mieli iść, najpierw piął się lekko na długości kilkudziesięciu
kroków, potem równie łagodnie obniżał się do wydłużonego śnieżnego siodła piętnaście sążni niżej,
a na koniec wznosił się wolno ku Południowemu Puklowi, którym - co widać było wyraźnie -
zsuwały się i staczały lawiny.
Wicher dmący niemal zawsze z północnego-zachodu, choć oszczędzał Drabinę, spiętrzał
zaspy śniegu między Obeliskiem i wyższą Granią Niebios, ale czy skalisty pomost łączący góry
leżał kilka, czy może kilkaset sążni pod śniegiem, tego nie dało się stwierdzić.
- Musimy się znowu przywiązać do liny - oświadczył Fafryd.
- Będę szedł pierwszy i wycinał stopnie na zachodniej ścianie.
- A po cóż nam w taką pogodę stopnie wycinać? - zdziwił się Kocur. - Albo wspinać się na
zachodnią ścianę? Po prostu nie chcesz, żebym patrzył na wschód, przyznaj się! Grzbiet jest na tyle
szeroki, że można na nim ustawić dwie karety bok w bok.
- Wiatr nawiewa śnieg w ten sposób, że po stronie wschodniej tworzy się nawis nad
przepaścią. Mógłby się pod nami załamać - wyjaśnił Fafryd. - Słuchaj no, kolego, kto się lepiej zna
na śniegu i lodzie, ja czy ty?
- Zdobyliśmy razem Trupie Gnaty - odparował Kocur ze wzruszeniem ramion. - Pamiętam,
że było tam sporo śniegu.
- E tam! Toż to puszek z książęcej pierzyny w porównaniu z tym żywiołem. Zapamiętaj
sobie, Kocurku, że w tych stronach moje słowo jest prawem.
- Niech ci będzie - zgodził się Kocur.
Przywiązali się do liny dość blisko siebie: na przedzie szedł Fafryd, po nim Kocur, a z tyłu
Hrysa. Nie marnując czasu, Fafryd włożył rękawice, zamocował do nadgarstka rzemyk od czekana i
jął wyrąbywać schodki za krawędzią śnieżnego wzniesienia. Praca wymagała sporego wysiłku, jako
że pod cienką warstwą sypkiego śniegu czaiły się zlodowaciałe grudy. Na domiar każdy stopień
należało wykonać w dwóch etapach: najpierw wgryźć się w podłoże, potem je wyrównać. W miarę
jak zejście stawało się bardziej strome, malała odległość między schodkami. Chociaż były dosyć
małe, przynajmniej dla jego wielkich butów, zapewniały pewny punkt oparcia.
Niebawem bryła Obeliska przesłoniła słońce. Zrobiło się zimno. Kocur otulił się kożuchem i
nasunął na oczy kaptur. Hrysa w oczekiwaniu na przeskok na następny stopień wyprawiała kocie
pląsy, aby nie pomarzły jej łapy. Podczas najbliższego smarowania maścią jej skaleczeń Kocur
postanowił wymościć buciki owczą wełną. Do ręki przywiązał swój tyczkowaty przyrząd, teraz
oczywiście skrócony.
Zeszli na sam dół krótkiego zbocza i zatrzymali się naprzeciwko miejsca, gdzie zaczynało
się śnieżne siodło, lecz Fafryd nie zamierzał wycinać prowadzących doń schodów. Wręcz
przeciwne, zaczął schodzić w dół zatrważającą stromizną.
- Ejże! - zaprotestował nieśmiało Kocur. - Naszym celem nie jest Biały Wodospad, jeno
wierzchołek Grani Niebios.
- Zdaje się, że powiedziałeś: „Niech ci będzie” - odpowiedział Fafryd pomiędzy jednym a
drugim uderzeniem czekana. - Zresztą, nie ty odwalasz najgorszą robotę. - Ostrze narzędzia wbiło
się z trzaskiem w lód.
- Patrz, dwie kozice na stoku nad szczytem siodła! O, nawet trzy!
- Mamy ufać kozicom? Lepiej zapytaj, kto je przysłał. - Znów zadźwięczał czekan.
Tymczasem słońce wychynęło zza skał w swej wędrówce po niebie. Cienie trojga
wspinaczy położyły się długimi smugami na śniegu - dotąd szarym, teraz lśniąco białym. Kocur
zdjął kaptur, łowiąc złociste promienie. Przez pewien czas przyjemnie grzały go w kark i
powstrzymywał się od uszczypliwości, ale ponieważ Fafryd bezlitośnie prowadził ich w dół coraz
uciążliwszą pochyłością, w końcu nie wytrzymał:
- Jeśli mnie pamięć nie myli, mieliśmy się wspinać na Grań Niebios, chociaż oczywiście
mogę się mylić. Słuchaj, wierzę ci na słowo, że powinniśmy trzymać się z dala od grzbietu, tylko
czy na pewno nie przesadzamy? Trzem kozicom nic się nie stało.
- Rzekłeś: „Niech ci będzie” - powtórzył zdawkowo Fafryd, tym razem z irytacją.
Kocur wzruszył ramionami. Niemalże bez przerwy musiał podpierać się tyką, natomiast
Hrysa nie przeskakiwała już tak nonszalancko ze stopnia na stopień.
Ich cienie sięgały teraz na odległość dobrego rzutu oszczepem. Gorące promienie słońca
zaczynały topić wierzchnią warstwę śniegu, po którym ściekały strużki lodowatej wody, przez co
mokły rękawice i obślizgiwały się stopy.
A Fafryd wycinał stopnie ciągle niżej i niżej. Nagle nieznacznie zmienił kierunek i zrobiło
się jeszcze bardziej stromo. Lekkimi uderzeniami czekana wykrawał nad stopniami chwyty dla rąk,
które zaiste były nieodzowne!
- Hej, Fafryd! - zagadnął niewinnym tonem Kocur. - Może lodowy chochlik zdradził ci
szeptem sekret lewitacji? Wybijesz się z tej pięknej odskoczni, dasz nura w przepaść, wyrównasz
lot i wzlecisz jak orzeł nad szczyty? Jeżeli tak, to powiedz mi z łaski swojej, co mamy zrobić ja i
Hrysa, żeby wyrosły nam skrzydła?
- Cichaj! - rzucił Fafryd głosem stłumionym, lecz zarazem naglącym. - Mam złe przeczucia.
Coś się do nas zbliża. Chwyć się czegoś i patrzaj za siebie.
Kocur głęboko wbił tykę i obrócił głowę. Hrysa akurat dała susa na jego stopień: nadepnęła
mu na buta i przywarła do jego nogi, przy czym zrobiła to z taką gracją, że Kocur się nawet nie
zachwiał.
- Nic nie widzę - zameldował, patrząc prawie pod słońce. Wtem dodał z przejęciem: - Oho,
promienie znowu się załamują, jakby kto kręcił latarnią. Odblaski na lodzie chwieją się i drgają.
Nadlatuje latawiec! Trzymajmy się!
Dał się słyszeć szum o wiele głośniejszy niż ostatnim razem, prędko narastający, zaraz też
uderzyła w nich fala powietrza, jakby kilka piędzi nad nimi przemknęło olbrzymie ptaszysko.
Podmuch targnął ubraniami i futrem kocicy i zmusił ich do desperackiego wczepienia się we
wszystkie możliwe nierówności stoku. Fafryd zdołał jednak zamaszyście machnąć czekanem. Hrysa
warknęła. Fafryd o mało co nie odpadł od zbocza, pociągnięty impetem swego ciosu.
- Głowę daję, że drasnąłem drania! - krzyknął, kiedy się pozbierał. - Ostrze przeszło nie
tylko przez powietrze.
- Ośle patentowany! - zdenerwował się Kocur. - Jeśliś go okaleczył, wróci i zemści się na
nas! - Oderwał dłoń od dziury w lodzie, wyprostował się przy tyczce i jął szukać wzrokiem
podejrzanych zjawisk w powietrzu.
- Wątpię, bom mu stracha napędził - stwierdził Fafryd i też się rozejrzał.
Szum ucichł i już nie rozbrzmiał na nowo. W powietrzu panował ład, a na stromym stoku
nic się nie poruszało. Nie słychać było nawet szmeru spływającej wody.
Kocur z westchnieniem ulgi odwrócił się twarzą do zbocza... i napotkał pustkę. Strach
sparaliżował jego ruchy. Strzelając oczami na wszystkie strony, zauważył, że od miejsca
położonego na wprost jego kolan wzwyż zniknęła część ośnieżonego zbocza, całe siodło i okoliczne
skały, jak gdyby pod nieuwagę Kocura jakiś potężny bóg nachylił się i usunął w niebyt fragment
rzeczywistości.
Oszołomiony, chwycił się kurczowo tyczki. Stał teraz na szczycie nowo powstałego
śnieżnego siodła. Poza jego poszarpanym, świeżo spękanym wschodnim zboczem spadała coraz
szybciej i szybciej, wciąż w jednym kawałku wielkości wzgórza, odłamana czarodziejskim
sposobem skalna bryła.
Stopnie wycięte przez Fafryda dochodziły do nowej krawędzi stoku i znikały.
- Widzisz? Ciąłem i rąbałem, żebyśmy zeszli dość daleko - mruknął Fafryd. - Zwąchałem
pismo nosem.
Spadający fragment góry zniknął w przepaścistej otchłani, dzięki czemu Fafryd i Kocur
mogli się wreszcie przekonać, co znajduje się na wschodzie za Górami Olbrzymów. Ujrzeli wielki
szmat ciemnozielonej, falistej równiny, będącej zapewne morzem lasów - aczkolwiek stąd nawet
najpotężniejsze drzewa jawiłyby się mniejsze od źdźbeł trawy. Cała ta część lądu zdawała się
położona jeszcze niżej aniżeli Lodowe Pustacie. Za wyłożoną zielonym kobiercem depresją
majaczył, niby duch, nieznany łańcuch górski.
- Słyszałem opowieści o Wielkiej Rozpadlinie - szepnął Fafryd. - Krainie pełnej słońca,
ograniczonej górami jak dno filiżanki. Miałaby leżeć setki sążni poniżej poziomu Pustaci.
Podziwiali widok.
- Patrz! - odezwał się naraz Kocur. - Widzisz drzewa na wschodnich stokach Obeliska?
Podchodzą prawie na sam szczyt. Nie ma się co dziwić, żeśmy spotkali kozice.
Nie dostrzegli wszakże ani rąbka wschodnich zboczy Grani Niebios.
- Chodźmy! - rozkazał Fafryd. - Jak będziemy się guzdrać, chichotliwy latawiec zbierze się
na odwagę i wróci, mimo żem go poharatał.
Tyle powiedziawszy, zabrał się z werwą do wyrąbywania dalszych stopni... przy czym
nadal, choć pod skosem, kierował się w dół.
Hrysa marudziła jeszcze nad krawędzią, o którą nieledwie wspierała swą kudłatą brodę.
Poruszała nosem, jakby z odległej o wiele staj puszczy docierały do niej nikłe, rozproszone zapachy
mięsa, kiedy jednak lina szarpnęła za uprząż, nie zwlekała dłużej.
Teraz na każdym kroku groziło im niebezpieczeństwo. Dotarli do ciemnej ściany Drabiny,
lecz przedtem musieli wyciąć sobie stopnie w niezwykle stromym lodowym żlebie do tego w
półmroku pod lekko wygiętym wodospadem śniegu, który zsypywał się znad oblodzonej półki
skalnej. Można by go uznać za miniaturową wersję Białego Wodospadu, swoistej „spódnicy” Grani
Niebios.
Kiedy nareszcie wspięli się na ciemną, szeroką półkę, przemarznięci do szpiku kości, nie
dowierzając, że udała im się ta sztuka, na śniegu wokół siebie ujrzeli mnóstwo krwawych śladów
kozic.
Praktycznie bez żadnego ostrzeżenia długa zaspa śnieżna, rozłożona pod ścianą, uniosła się
z końca i z przerażającym sykiem ukazała swą prawdziwą postać. Był to bowiem monstrualny wąż
o łbie wielkości głowy łosia, obrośnięty włochatą, śnieżnobiałą sierścią. Otworzyły się szkarłatne
ślepia, duże jak u wystraszonego konia, a w rozdziawionym pysku wśród iście rekinich zębów
błysnęły dwa wielkie kły, z których tryskała mglista wydzielina.
Włochata bestia, kołysząc się w lewo i prawo, wahała się pomiędzy stojącym bliżej
drągalem z błyszczącą siekierką a mężczyzną uzbrojonym w czarną, grubą lagę. Wówczas z okazji
skorzystała Hrysa: sycząc i warcząc, jednym susem minęła Kocura.
Wąż natychmiast zaatakował wroga, który rzucił się nań z taką zaciętością. Kwaśne
wyziewy z jego paszczy owiały Fafryda, a rozproszona w powietrzu wydzielina spryskała mu lewy
łokieć.
Kocur skoncentrował uwagę na przysłoniętym włoskami szkarłatnym oku potwora, wielkim
jak dziewczęca piąstka.
Hrysa zajrzała w ciemnoczerwoną gardziel przeciwnika, uzbrojoną w ociekające śliną
porcelanowe noże, w tym dwa groźne sztylety. Szczęki się zwarły, lecz nim to się stało, Hrysa
odskoczyła jeszcze szybciej, niż wcześniej zaatakowała.
Kocur wraził w szkarłatne oko szpic swego przyrządu do wspinaczki, a Fafryd w tej samej
chwili, trzymając oburącz czekan, ciął włochatą szyję tuż za szpetną głową. Z rany trysnęła
fontanna parującej krwi.
A podróżnicy już gramolili się na zbocze, choć potwór wił się w przedśmiertnych
konwulsjach, które wstrząsały skałą i barwiły na czerwono zarówno śnieg, jak i śnieżnobiałą sierść
gada. Mając świadomość, że odeszli już na bezpieczną odległość, zatrzymali się i obserwowali
spokojnie ostatnie chwile zwierza. Czasem jednak omiatali wzrokiem skały, aby nie zaskoczył ich
krewniak zarżniętego potwora lub jakiś inny drapieżnik.
- Gorącokrwisty wąż - rzekł Fafryd. - Gadzina pokryta sierścią. No, no, niecodzienny
obrazek. Ojciec nie wspominał o takowych bestyjach. Pewnikiem ich nigdy nie spotkał.
- Założę się - odpowiedział Kocur - że szukają zdobyczy na wschodnich zboczach Grani
Niebios. Tutaj lezą jeno po to, by się wyspać i płodzić młode. Może niewidzialny latawiec zagnał
trzy kozice na tę stronę śnieżnego siodła, żeby wywabić węża z kryjówki. A może - dodał w
zamyśleniu - w czeluściach Grani Niebios kryje się tajemniczy świat.
Fafryd potrząsnął głową, jakby chciał ją oczyścić z rozgorączkowanych myśli.
- My się wspinamy na sam szczyt - powiedział. - Lepiej, żebyśmy o zmroku nie byli za
blisko Legowiska. Daj mi trochę miodu, chcę się napić. - Odwiązując bukłak z wodą, odwrócił się i
przyjrzał Drabinie.
Z dołu jawiła się jako mroczny, wąski trójkąt wymierzony w błękitne niebo między
śnieżnymi, zawsze skotłowanymi Puklami. Na początku były półki, na których obecnie stali: zrazu
łatwe, prędko stawały się węższe i mniej równe. Potem następowała niemal gładka ściana, pocięta
tu i ówdzie cieniami i krechami, które zapewne oznaczały odcinki szlaków dogodnych do
wspinaczki; niestety, nie łączyły się z sobą. Wyżej znajdowało się zbiorowisko półek: Grzęda. Nad
nią rozciągała się połać zbocza jeszcze gładsza niż ta wcześniej. Wreszcie docierało się do ostatnich
skalnych gzymsów, zwanych Twarzą. Na samej górze, jakby ktoś wyskrobał tam dziwnego
gryzmoła białym atramentem, rysował się brzeg śnieżnego kapelusza Grani Niebios, chwilowo
odartego z Pióropuszy.
Kiedy Kocur wygrzebywał z worka słoiczek z miodem i zerkał na Drabinę, odezwały się w
nim uśpione bóle i na powrót dopadło go zmęczenie. Był pewien, że nigdy w życiu nie widział
równie wielkiej odległości tak ściśniętej za sprawą perspektywy. Wyobrażał sobie, jak bogowie
budują drabinę, żeby dojść do nieba, a gdy się wspinają, strącają kopniakami co niektóre stopnie.
Mimo wszystko, zacisnął zęby, gotów iść za Fafrydem.
***
Dotychczasowa wspinaczka wydawała im się prostą, podręcznikową zaprawką w
porównaniu z mordęgą, której doświadczali z każdym wymęczonym krokiem przez całe długie,
letnie popołudnie. Podczas gdy Polarny Obelisk był dla nich surowym nauczycielem, Grań Niebios
okazała się szaloną królową, niestrudzoną w wyszukiwaniu przeszkód i niespodzianek, miłośniczką
najdzikszych kaprysów.
Półki Legowiska były zbudowane z kruchej skały, obłupującej się często pod naciskiem
palców. Zalegały na nich kupy żwiru. Śmiałkowie mieli okazję zaznajomić się z lawinami kamieni,
które ni z tego, ni z owego przelatywały im ze świstem koło głowy. Niejednokrotnie płaszczyli się
przy ścianie, a Fafryd żałował, że przed wejściem na Obelisk rozstał się z hełmem. Hrysa na
początku warczała na każdy Lecący z góry kamyk, ale kiedy mały kamyczek trafił ją w żebra,
przestraszyła się i przypadła do Kocura, próbując - póki jej nie zganił - wcisnąć się między skałę a
jego nogi.
Raz na odległej półce skalnej uniósł się na wysokość dorosłego człowieka krewniak owego
śnieżnego gada, którego zabili. Spoglądał złowrogo, lecz ich nie napastował.
Musieli dobrnąć do najdalej na północ wysuniętego punktu najwyższej półki, na sam brzeg
Północnego Pukla, nim natrafili na częściowo przykryty zsuwającym się śniegiem, zawalony
rumoszem żleb, który wyżej zwężał się i tworzył szerokie, pionowe wcięcie - czy raczej komin, jak
mówił Fafryd.
Kiedy się w końcu wdrapali po zdradliwych okruchach skalnych, Kocur zauważył, że
następny etap wspinaczki rzeczywiście będzie przypominać wczołgiwanie się prostokątnym
przewodem komina, tyle że o zróżnicowanej grubości i bez jednej z czterech ścian. Skała była tutaj
twardsza niż przy Legowisku, ale ponad to nie dało się powiedzieć o niej niczego dobrego. Każdy
musiał się wykazać całym swoim kunsztem wspinaczkowym i wykrzesać z siebie resztki sił.
Czasami podciągali się przy wykorzystaniu szczelin tak wąskich, że z trudem wchodził w nie palec.
Jeżeli szczelina była za mała, Fafryd wbijał hak, który potem koniecznie należało podważyć i
wyciągnąć. Bywało, że kiedy komin robił się bardzo wąski, mogli pełznąć z plecami wpartymi o
jeden bok i podeszwami w drugi. Dwukrotnie komin na tyle się rozszerzył i wygładził, że trzeba
było rozpiąć między ścianami wielofunkcyjny przyrząd Kocura, aby uzyskać punkt podparcia. Pięć
razy przejście blokowały wielkie głazy, które podczas upadku zaklinowały się na stałe w kominie.
Te nad wyraz niewygodne przeszkody omijali bokiem, zwykle przy pomocy haków wbijanych
między głaz a ścianę, albo też zaczepiali w górze kotwiczkę.
- Kiedy Grań Niebios płacze, lecą jej z oczu młyńskie kamienie - zażartował Kocur na
widok jednej z potężnych zapór. Po ostatnim słowie musiał się odsunąć przed spadającymi
okruchami skalnymi.
Hrysa na ogół nie mogła się sama wspinać. Najczęściej Kocur brał ją na plecy, rzadziej
kazał jej czekać na zaklinowanym głazie lub trafiającym się sporadycznie występie skalnym;
potem, gdy nadarzała się sposobność, wciągał ją wyżej. Kiedy ogarnęło ich śmiertelne zmęczenie,
mieli wielką ochotę pozostawić kocicę na łasce losu, wciąż jednak pamiętali o jej bohaterskiej
postawie, która uchroniła ich przed kłami śnieżnego potwora.
Wszystko to robili pod obstrzałem kamiennych lawin, których im nie szczędziła Grań
Niebios. Głazy tarasujące komin przydawały się jako dach, dopóki nie musieli ich omijać. Ponadto
do komina wpadał śnieg, wyrzucony aż tutaj z lawin schodzących z szumem Północnym Puklem.
Przed nim też mieli się na baczności. Od czasu do czasu ścianami komina ściekała lodowata woda,
od której przemakały buty i rękawice, a skały stawały się niebezpiecznie śliskie.
Jakby tego było mało, powietrze z trudem zaspokajało wymagania płuc, więc Kocur i
Fafryd często się zatrzymywali i oddychali głęboko. Na lewej ręce Fafryda zaczęła się tworzyć
opuchlizna, w miejscu gdzie poraziła ją jadowita wydzielina z zębów gada. Po pewnym czasie z
trudem chwytał napuchniętymi pakami linę i haki. Do tego skóra piekła go i swędziała. Raz po raz
wkładał dłoń w śnieg, co na krótko przynosiło ulgę.
Ich jedynymi sojusznikami w tym morderczym przedsięwzięciu było słońce - dodawało
otuchy swoim blaskiem i ciepłem pozwalającym znieść dotyk mroźnego, rozrzedzonego powietrza -
oraz sama męczarnia i rozmaitość wrażeń, które pozwalały oderwać się myślami od otaczającej ich
pustki i ziejącej pod nimi przepaści - głębszej, niż można było to sobie wyobrazić nawet ze szczytu
Obeliska. Lodowe Pustacie wydawały się krainą z innego świata, oddzieloną w przestrzeni od Grani
Niebios.
Raz bez apetytu przekąsili co nieco, kilkakrotnie pili wodę. Kocura dopadła nawet choroba
górska, z którą uporał się dopiero po długich, męczących wymiotach.
Jedyne zdarzenie nie związane ze złośliwą naturą góry nastąpiło, kiedy powoli, niczym dwa
spasione ślimaki, omijali piąty głaz w kominie; Kocur szedł akurat pierwszy z Hrysą na plecach,
blisko za nim Fafryd. W tym miejscu Północny Pukiel się zwężał i za śnieżną kaskadą widać było
kawałek północnej ściany.
Coś zaszumiało, zupełnie inaczej niż w przypadku spadających kamieni. Szum się
powtórzył, głośniejszy teraz i zakończony trzaskiem. Kiedy Fafryd wdrapał się na głaz i schronił w
niszy między ścianami, znalazł w plecaku strzałę z zabójczym, haczykowatym grotem.
Kocur zaryzykował. Choć furknęła mu nad głową kolejna strzała, wyjrzał na północny stok
góry. Fafryd, który chował się pod nim, chwycił go za nogi i szybko wciągnął do kryjówki.
- Nikt inny, jeno Kranarch - zameldował Kocur. - Widziałem, jak napina cięciwę. Ani śladu
Gnarfiego. Obok Kranarcha klęczał jeden z jego nowych kompanów w brązowym futrze. Miał
zasłoniętą twarz, ale to kawał chłopa, choć jakiś krótkonogi.
- Wyprzedzają nas - burknął Fafryd.
- I lubią sobie urozmaicać wspinaczkę zabijaniem. - Kocur złamał brzechwę strzały, która
wgryzła się w plecak Fafryda, i wyszarpnął resztę. - Obawiam się, przyjacielu, że kożuch, którym
się owijasz do snu, dochrapał się szesnastu dziur. Mieszek z sosnowym mazidłem też chyba
ucierpiał. Ach, co za zapach!
- Cosik mi się zdaje, że łotry z Ilikwingu nie mają w sobie ducha sportowej walki. A zatem
w górę, nie marudźmy!
Czuli się już wszyscy, łącznie z Hrysą, do cna wyczerpani. Słońce wisiało zaledwie dziesięć
palców nad płaskim horyzontem Pustaci, przy czym pewna właściwość powietrza nadawała tarczy
srebrnobiały kolor. Nie dawało już ciepła, nie walczyło z mrozem. Na szczęście byli już blisko
Grzędy, gdzie mieli nadzieję znaleźć wygodniejsze miejsce na biwak niż wnętrze komina. Tak więc
pomimo sprzeciwów wszystkich ludzkich i kocich mięśni polecenie Fafryda zostało spełnione.
Pod samą Grzędą zaskoczył ich drobny, zmrożony śnieg; podobnie jak zeszłego wieczoru,
wiatr go nie rozdmuchiwał, choć zanosiło się na gęste opady. Biała cisza potęgowała wrażenie
spokoju i bezpieczeństwa - ze wszech miar złudne, ponieważ śnieżyca maskowała upadek
kamyków, które nadal zlatywały kominem niczym pociski wystrzeliwane z machin boga
przypadku.
Dziesięć łokci przed zakończeniem komina uderzył Fafryda w prawe ramię skalny odłamek
wielkości pięści, przez co jego dotąd sprawna ręka zdrętwiała i bezwładnie opadła. Końcowy
odcinek drogi okazał się jednak na tyle łatwy, że poradził sobie z pomocą samych nóg i spuchniętej,
niepełnosprawnej lewej ręki.
Wyjrzał ostrożnie poza ścianę żlebu, lecz na tej wysokości nabrzmiałe Pukle zasłaniały
widok północnej ściany. Tak się szczęśliwie składało, że najniższa półka była dość szeroka i
osłonięta skalnym okapem, dzięki czemu do wnęki nie padał nawet śnieg, nie mówiąc o
kamieniach. Fafryd wdrapał się do niej gorliwie, a zaraz za nim Kocur i Hrysa.
Ledwie wczołgali się do kryjówki - Kocur zdążył tylko wyswobodzić się z ciężkiego
plecaka i odwiązać od ręki przyrząd wspinaczkowy, który okazał się również nieznośnym balastem
- gdy nagle posłyszeli znajomy szum i ujrzeli wielki, płaski kształt wśród srebrzącego się w słońcu
śniegu. Opadł dostojnie i zawisł na wysokości półki niby olbrzymi diabeł morski pod powierzchnią
morza. Na śniegu przy skraju półki odbiły się wąskie rzędy przyssawek, jakby chwyciło się skały
dziesięć krótkich ramion głowonoga.
Niewidzialna maszkara, jak się zdawało, uniosła pośrodku mniejszy organ o rozmiarach
człowieka. Wczepiony był w nią jedyny naprawdę widzialny przedmiot: wąski miecz o
ciemnoszarym brzeszczocie i srebrzystej rękojeści, wymierzony sztychem w pierś Kocura.
Miecz raptownie strzelił naprzód, prawie tak prędko, jakby ktoś nim rzucił, a za nim równie
szybko podążył z gardłowym śmiechem niewidoczny wojownik.
Kocur chwycił swą odwiązaną tyczkę i dźgnął nią w obwiedzioną śniegiem postać. Szary
miecz zwinnie odchylił się przed bosakiem i wężowym ruchem wyłuskał go z garści zmęczonego
Kocura. Tak oto narzędzie, nad którym przed trzema laty wynalazca Glinti pracował co wieczór
przez cały miesiąc łasicy, pogrążył się bezpowrotnie w szarobiałej otchłani.
Hrysa cofnęła się w głąb niszy; drżała ze zmęczenia i warczała ze spienionym pyskiem.
Fafryd gorączkowo szarpał się z czekanem, lecz spuchnięte palce nie zdołały nawet
odemknąć przypiętej do pasa pochwy.
Kocur, do tego stopnia rozjuszony utratą cennego przyrządu, że nie obchodziło go już, czy
jego wróg jest widoczny, czy też nie, wysunął Skalpel z pochwy i z wściekłością sparował drugi
cios szarego miecza. Zablokował jeszcze sześć ataków, został dwa razy niegroźnie draśnięty w
ramię i zepchnięty pod ścianę, gdzie stała Hrysa, zanim dokładnie namierzył przeciwnika, pod
okapem całkowicie niewidzialnego, i rzucił się do natarcia. W pewnej chwili, celując w punkt
położony pół łokcia nad klingą szarego miecza, gdzie powinny znajdować się oczy (jeżeli jego
przeciwnik w ogóle miał głowę), zaszarżował z wigorem: okładał ze wszystkich stron szarą klingę,
obracał wokół niej swoją, próbował ją zablokować i wykonywał zaciekłe pchnięcia w niewidzialną
rękę i korpus.
Trzykrotnie poczuł, jak ostrze przeszywa ciało, a raz wygięło się po trafieniu w kość.
Przeciwnik przeskoczył z powrotem na niewidzialnego latawca, zostawiając drobne ślady w
rozdeptanym śniegu. Latawiec zakołysał się.
Uniesiony bitewnym zapałem, Kocur omal nie rzucił się za wrogiem na żywą, wyginającą
się platformę, lecz zwyciężyła rozwaga i zatrzymał się na brzegu półki. Dopisało mu szczęście, bo
latawiec, otrząsnąwszy się ze śniegu, odpłynął pędem niczym manta uciekająca przed rekinem. Z
dołu doleciał ni to śmiech, ni skowyt cichnący w zakrytych śnieżycą głębinach.
Kocur także wybuchnął śmiechem, może trochę histerycznym, i cofnął się w głąb skalnej
niszy. Wycierając miecz, poczuł na klindze lepką krew. Jeszcze raz się roześmiał - szalonym,
perlistym śmiechem.
Sierść kocicy była nadal zjeżona i musiało upłynąć dużo czasu, nim się wygładziła.
Fafryd dał sobie spokój z niewdzięcznym czekanem i rzekł z poważną miną:
- Nie było z nim dziewcząt, to pewne. Widzielibyśmy ich sylwetki bądź ślady na
ośnieżonym grzbiecie latawca. Pewnie działa na własną rękę. Żre go zazdrość i tyle.
Kocur zaśmiał się po raz trzeci, tym razem beztrosko.
Zmierzchało, więc postanowili czym prędzej napalić w piecyku i przygotować sobie
posłania. Na przekór ranom i krańcowemu znużeniu gwałtowny, niebezpieczny przebieg ostatniej
przygody pozwolił im złapać drugi oddech, podniósł ich na duchu i zaostrzył apetyt. Najedli się do
syta chudą koźliną, pieczoną w pachnącym żywicą ogniu lub gotowaną w wodzie, którą, o dziwo,
można było swobodnie popijać, gdy wrzała.
- Zbliżamy się do królestwa bogów - mruknął Fafryd. - Wieść niesie, że z upodobaniem piją
wrzące wino i wchodzą bez strachu w ogień.
- I tutaj można się oparzyć ogniem - rzekł beznamiętnie Kocur. - Jeno powietrzem trudniej
się oddycha. Jak myślisz, czym żywią się bogowie?
- Istotom niebiańskim nie trzeba powietrza ni strawy - odpowiedział Fafryd po długim
namyśle ze zmarszczonym czołem.
- A gadasz, że wino piją.
- Wino każdy pije - stwierdził Fafryd, ziewając.
Te słowa położyły kres dalszej dyskusji i zniechęciły Kocura do rozważania mętnej kwestii
rozrzedzonego powietrza, które, jak mu się zdawało, z mniejszą mocą naciskało na gotującą się
wodę i ułatwiało bąbelkom opuszczanie wrzątku.
Fafryd odzyskiwał zdolność poruszania palcami prawej ręki, a lewa przestała puchnąć.
Kocur posmarował maścią i zabandażował swoje lekkie rany, potem przypomniał sobie o
konieczności posmarowania łap Hrysy i wymoszczenia jej bucików pachnącym sosną
edredonowym puchem, wyskubanym z dziur w kożuchu Fafryda.
Kiedy w celu uprzyjemnienia sobie biwaku wrzucili do piecyka kilka cennych żywicznych
szczapek i zawinęli się do połowy w futra (kocica wsunęła się między nich), Fafryd wyciągnął
butelczynę mocnego iltmarskiego wina i przyjaciele napili się po łyku, przywodząc wspomnienia
słonecznych winnic i rozgrzanych, żyznych ziem daleko na południu.
Jaśniejszy rozbłysk w piecyku uprzytomnił im, że śnieg jeszcze pada. Gdzieś w pobliżu
kamienie osypały się po skałach, przeszła też z szumem śnieżna lawina. Potem Grań Niebios
uspokoiła się w mroźnych objęciach nocy. Podniebne przytulisko wydawało się dziwem natury,
wyniesione ponad wszystkie inne szczyty Gór Olbrzymów, a może i całego Nehwonu... a zarazem
ogrodzone ciemnością niczym mały pokoik.
- Teraz wiemy, co mieszka na grzędach - rzekł cicho Kocur. - Ciekawe, czy jest tu całe stado
niewidzialnych diabłów morskich. Może zalegają na półkach skalnych jak dywany lub krążą w
okolicy? Mróz się ich nie ima? Ktoś się nimi opiekuje? I jeszcze ci niewidzialni ludzie. Co to za
jedni? Nie są to widma, wszak widziałeś miecz. I miałem z tym mieczem pewien kłopot.
Niewidzialni! Jak to możliwe?
Fafryd wzruszył ramionami i skrzywił się, bo ten ruch sprawił mu ból.
- Może są nie z ciała, jeno z wody lub szkła - wysunął przypuszczenie. - Choć swobodnie
się zginają i w słabym stopniu zakrzywiają światło. I żadnej mętnej powierzchni. Widziałeś, jak
piasek i popiół stają się w ogniu przezroczyste. Może da się bez podpalania sprawić, żeby potwór
czy człowiek uzyskał niewidzialność.
- I jeszcze zrzucił wagę?
- Powietrze tu lekkie, tedy musi być chudy - odrzekł Fafryd sennym głosem.
- A co powiesz o zabójczych wężach? No i kto wie, jaki diabelski pomiot czeka na nas na
górze. - Przerwał. - Mimo to musimy wleźć na sam szczyt Grani Niebios, prawda? Po co?
Fafryd pokiwał głową.
- Aby prześcignąć Kranarcha i Gnarfiego... - bąknął. - Prześcignąć mojego ojca... Zbadać
tajemnicę... Poznać dziewczyny... Kocurze, zrezygnować teraz, to jak zadowolić się pieszczeniem
połowy kobiety.
- Coś ostatnio zapominasz o skarbach. Wątpisz, czy je znajdziemy?
Fafryd poruszył ramionami i zaraz wymamrotał przekleństwo, po którym nastąpiło
ziewnięcie.
Kocur pogrzebał w sakwie, by wyciągnąć pergamin z przegródki. Dmuchnął na piecyk i
przy gasnących ognikach zdążył jeszcze przeczytać:
Zdobądź białą Grań Niebios, Drzewo Księżycowe,
Omiń gnomy, potwory, niewidzialne bramy.
Jeśli pragniesz dostatków, kluczem otwórz schowek;
Serce Światła zobaczysz i worek z gwiazdami.
Niegdysiejsi bogowie, co światem rządzili,
Wznieśli twierdzę na szczycie, het przed wieków wiekiem.
Stamtąd gwiazdy promienne na niebo rzucili,
Stamtąd szlaki prowadzą do niebios i piekieł.
Przybywajcie, śmiałkowie, przez Trollowe Schody,
Bohaterzy, ciągnijcie wskroś śnieżnych Pustaci!
Każdy, komu niestraszne zdradliwe przeszkody,
Niechaj pnie się odważnie, niech czasu nie traci.
Bo kto pierwszy zdobędzie twierdzę Króla Śniegu,
Stawi czoło żywiołom, a wrogom śmierć zada,
Rychło ojcem zostanie synów dwóch cór jego,
Którzy w chwale żyć będą długie, długie lata.
Drewienka się dopaliły.
- Jużeśmy potworowi przetrzepali skórę. I jednemu niewidzialnemu hultajowi, co stanął
nam na drodze. Były też dwie niewidoczne wiedźmy, być może córki Króla Śniegu. Ha, jeszcze
gnomy! To dopiero byłaby zabawa! Wspominałeś kiedyś o Lodowych Gnomach. Cóż to za
draństwo?
Z wytężoną uwagą czekał na odpowiedź i po chwili istotnie ją usłyszał: ciche, miarowe
chrapanie. Prychnął ze złością. Demon niecierpliwości szalał teraz w jego obolałym ciele. Źle się
stało, że pomyślał o dziewczynach, a w zasadzie o takiej jednej, widocznej pod postacią powabnej
maski z wydętymi usteczkami i niezgłębioną tajemnicą w czarnych oczach.
Zrobiło mu się duszno. Prędko rozpiął kożuch i mimo pytających warknięć Hrysy poczołgał
się na drugą stronę skalnej półki. Niebawem poczuł na rozpalonej twarzy lodowate igiełki śniegu.
Wyszedł poza okap. Aż nagle śnieg przestał padać. Oho, drugi okap, pomyślał. Ale przecież się nie
ruszył. Spojrzał w górę wytężonym wzrokiem i zobaczył ostatnią, czarną ćwiartkę Grani malującą
się na tle nieboskłonu - rozjaśnionego blaskiem schowanego księżyca i pocętkowanego kilkoma
bladymi gwiazdkami. Na zachodzie śnieżyca nadal zasłaniała firmament.
Zamrugał oczami i zaklął pod nosem, bo nagle na czarnym urwisku, które mieli z rana
zdobywać, zapłonęły wątłe, rozsiane tu i tam światełka: fioletowe, różowe, ciemnozielone i żółte.
Najbliższe z nich, choć i tak położone wysoko nad jego stanowiskiem, miało chyba kształt
prostokąta, niczym rozświetlone okno widziane z dołu.
Grań Niebios wydawała się olbrzymią gospodą.
Zmrożone kruszyny śniegu znów posypały się na jego twarz, a niebo ściemniało. Śnieżyca,
która przesunęła się z powrotem nad Grań, wygasiła wszystkie gwiazdy i światła.
Złość opadła w Kocurze. Czuł, że jest lekkomyślny, zagubiony i bardzo, ale to bardzo
zziębnięty. Tajemnicze światła wryły mu się w pamięć, lecz powlekła je mgła, jakby mu się
przyśniły. Kiedy ostrożnie wracał na swoje miejsce, poczuł przyjemne ciepło Fafryda, Hrysy i
stygnącego piecyka. Otulił się kożuchem i długo leżał zwinięty w kłębek jak dziecko. Umysł miał
pusty, gościły w nim tylko lodowate ciemności. W końcu zasnął.
***
Ranek był ponury. Przyjaciele chwilę szamotali się z sobą na leżąc, aby rozruszać i rozgrzać
zesztywniałe kończyny. Utykając, Hrysa powstała w nie najlepszym nastroju.
Tak czy inaczej, rękom Fafryda nie doskwierała już drętwota i opuchlizna, a Kocur przestał
zwracać uwagę na swoje lekkie obrażenia. Na śniadanie wypili jedynie ziołową herbatę z miodem i
zaraz podjęli wspinaczkę. Prószył drobny śnieg, który utrudniał im sprawę przez cały ranek; czasem
tylko silne podmuchy wiatru odrzucały go od Grani Niebios. W takich chwilach mogli zobaczyć
wielką ścianę urwiska, gładką między Grzędą a Twarzą. Z dołu ów trudny do sforsowania odcinek
góry wydawał się pozbawiony jakichkolwiek nierówności, najzupełniej jednolity. Nic dziwnego, że
Fafryd śmiał się z opowieści o kolorowo oświetlonych oknach i wyzwał Kocura od niepoprawnych
marzycieli. Kiedy jednak zbliżyli się do podstawy urwiska, wypatrzyli pionową szczelinę, z daleka
cienką jak włosek.
Nie napotkali ani jednego niewidzialnego latawca, czy to w powietrzu, czy na półce skalnej,
ale za każdym razem, gdy wicher dawał im osobliwe wytchnienie od śniegu, chwytali się mocniej
kamieni, gotowi sięgnąć po broń. Hrysa warczała cicho.
Wiatr nie spowalniał znacząco ich wspinaczki, choć przejmował zimnem. Obawiali się
bardziej sypiących się kamieni, aczkolwiek spadały rzadziej niż wczoraj - może dlatego, że został
im do przebycia mniejszy odcinek górskiego zbocza.
Dotarli do podstawy nagiej ściany akurat w miejscu, gdzie powstała szczelina. Los się do
nich uśmiechnął, ponieważ rozpętała się taka śnieżyca, że ciężko byłoby cokolwiek teraz znaleźć.
Wielce się ucieszyli, jako że szczelina okazała się następnym kominem, szerokim na niespełna trzy
łokcie i niewiele bardziej głębokim, do tego obfitującym w nierówności. W odróżnieniu od
wczorajszego żlebu ten rwał do góry z pozoru nieskończenie i wszędzie tak samo szeroki. Jak
okiem sięgnąć, żaden głaz nie blokował przejścia. Pod wieloma względami skalny komin był
drabiną, na wpół osłoniętą przed śniegiem. Nawet Hrysa mogła się tu wspinać jak wcześniej na
Obeliska.
W południe pożywili się jedzeniem ogrzanym tylko ciepłem swego ciała. Choć nie
opuszczał ich zapał, poświęcili czas, żeby należycie napełnić brzuchy. Kiedy rozpoczęli wędrówkę
żlebem - Fafryd na czele - doszły ich z góry trzy basowe pomruki, prawdopodobnie grzmoty
piorunów, które nie wróżyły niczego dobrego. Kocur skwitował je śmiechem.
Wspinanie się szło im łatwo, do czego przyczyniały się solidne występy skalne i ściana
dająca oparcie plecom. Przeszkadzał jedynie szybki ubytek sił, wymagający częstych postojów w
celu zaczerpnięcia kilku haustów rozrzedzonego powietrza. Tylko dwa razy komin na tyle się
zwęził, że Fafryd musiał ominąć bokiem wąskie gardło. Drobniej zbudowany Kocur wszędzie mógł
się przecisnąć.
Zmagania z górą rozpalały zmysły. W zamieci śnieżnej dzień był szary, na zboczach bliżej i
głośniej rozbrzmiewały gromy (bezwzględnie sprawka piorunów, których błyski, przyblakłe
wskutek śniegu, wędrowały kominem), a jednak Kocurowi i Fafrydowi dopisywał humor jak
dzieciom idącym po krętych, niezbadanych schodach w nawiedzonym zamku. Choć z trudem łapali
oddech, rzucali na głos żarty, których słabe echa roznosiły się poszarpanym żlebem wraz ze
światłami błyskawic.
Niestety, komin stawał się coraz gładszy, prawie jak lico urwiska, a zarazem stopniowo
zaczął się poszerzać: najpierw o piędź, później o drugą, potem jeszcze o cal, aż wspinaczka
przestała być bezpieczna. Należało zapierać się ramionami i butami o dwie przeciwległe ściany
żlebu i wolno podpychać się w górę. Kocur wciągnął na siebie Hrysę, która usiadła mu na
zmęczonej, rozkołysanej piersi. Dodatkowe brzemię bardzo mu ciążyło. Mimo trudności przyjaciele
czuli się wyśmienicie, aż w końcu Kocur zaczął się zastanawiać, czy powietrze pod niebem nie jest
przesycone jakąś substancją rozweselającą.
Będąc niższym o dwie głowy od Fafryda, którego natura lepiej przysposobiła do tego
rodzaju wspinaczki, Kocur w pewnej chwili uświadomił sobie, że jego ciało nie może już bardziej
rozciągnąć się między ramionami a stopami; Hrysa podróżowała na nim jak na prostym pomoście.
Nie dałby rady wspinać się dalej w ten sposób; dziwił się nawet, że udało mu się wdrapać tak
wysoko.
Słysząc wołanie, Fafryd zlazł niczym wielki pająk. Minę miał taką, jakby niedole
przyjaciela nie robiły na nim większego wrażenia. Błyskawica wydobyła z półmroku jego brodatą
twarz, na której gościł szeroki uśmiech.
- Bądź łaskaw tu zaczekać. Jużeśmy pod szczytem. Chyba go widziałem, kiedy się błysnęło.
Wdrapię się na górę i wartko wciągnę cię na linie. Masz nad głową szczelinę. Wbiję hak dla
bezpieczeństwa. Tymczasem odzyskuj siły.
Jak powiedział, tak zrobił, przy czym wszystkie czynności wykonał w lot i szedł dalej
żlebem, zanim Kocur - wyciągnięty jak struna i obładowany ciężarem - ubrał w słowa którąkolwiek
ze swoich uszczypliwych myśli.
Kiedy kolejne błyskawice rozwidniały wnętrze komina, długoręka postać barbarzyńcy
kurczyła się litościwie szybko; wkrótce przypominał pająka u wylotu swego tunelu. Aż wreszcie,
gdy ponownie błysnęło, zniknął - choć trudno było dociec, czy dlatego, że wszedł na szczyt, czy
może żleb odchodził w bok.
Lina się wszakże odwijała, aż pozostała jedna mała pętla. Ciało Kocura cierpiało katusze, do
tego skostniało z zimna, lecz on tylko zaciskał zęby. Hrysa, jakby nie miała nic innego do roboty,
przechadzała się nerwowo po swoim miękkim mostku. Niebo rozdarła oślepiająca błyskawica i
grzmotnęło tak, że zatrzęsła się góra. Hrysa skuliła się ze strachu.
Lina się napięła i szarpnęła Kocura za pas. Przyciskając Hrysę do piersi, szykował się już do
jazdy w górę, postanowił jednak zaczekać na sygnał od Fafryda. Powziął mądrą decyzję, bo nagle
lina zwiotczała i zaczęła spadać na brzuch niczym struga czarnej wody. Hrysa, wystraszona,
wchodziła mu na głowę. Sznur zlatywał i zlatywał, aż górny koniec trzepnął Kocura w obojczyk.
Choć tyle dobrze, że nie runął w dół Fafryd!
Następnej błyskawicy znów towarzyszył ogłuszający huk. Koryto żlebu było puste.
- Fafryd! - zawołał Kocur.
- Fafryd! - odpowiedziało echo.
Po krótkim zastanowieniu podniósł rękę i namacał za uchem hak, który Fafryd wbił jednym
beztroskim uderzeniem czekano-młotka. Cokolwiek przydarzyło się Fafrydowi, jemu nie pozostało
nic innego, jak tylko przywiązać linę do haka i opuścić się do miejsca, gdzie komin był węższy.
Wszelako hak, lekko szarpnięty, wypadł i zleciał z piskliwym brzękiem, który wnet zginął w
grzmocie kolejnego pioruna. Wobec tego Kocur zdecydował się zsunąć żlebem. Bądź co bądź,
pokonał w ten sposób kilkadziesiąt sążni, i to w górę.
Pierwsza próba ruszenia nogą nie powiodła się: chwycił go skurcz mięśni. Wiedział, że jeśli
zechce ugiąć i ponownie wyprostować kolano, nie zdoła się utrzymać i spadnie. Pomyślał o
przyrządzie Glintiego, zrzuconym w białą otchłań, lecz szybko odegnał tę myśl.
Hrysa siedziała na jego piersi i patrzyła mu w oczy z miną, która w ogniu błyskawicy
wyrażała smutek i zarazem wymówkę, jakby kocica chciała powiedzieć: Gdzie się podziała sławna
chytrość człowieka?
***
Zaledwie Fafryd wygramolił się z komina na rozległą, głęboką, przykrytą skalnym okapem
półkę, kiedy po cichu odemknęły się w skale drzwi: wysokie na cztery łokcie, szerokie na jeden i na
dwie piędzi grube. Uderzał przede wszystkim rozdźwięk między surowym wyglądem skały i gładką
powierzchnią ciemnego kamienia, z którego wykonano skrzydło drzwi, próg, wiązary i nadproże.
Na zewnątrz wylewało się mdłe różowe światło, a z nim wonne opary brzemienne w wizje
łodzi wycieczkowych, kołyszących się na morzu zalanym czerwienią zachodzącego słońca. Ciężki,
odurzający aromat do spółki z otumaniającym działaniem rozrzedzonego powietrza omal nie
sprawił, że Fafryd zapomniał o swej misji, lecz dotknięcie czarnej liny było na swój sposób
dotknięciem Hrysy i Kocura, którzy czekali na ratunek. Odpiął więc linę od pasa, aby owinąć ją
wokół mocnego kamiennego słupa przy drzwiach. Chcąc prawidłowo zawiązać węzeł, musiał
podciągnąć sznur.
Jednakże narkotyczna woń oszołomiła go na tyle, że przestał się przejmować ciężkim
położeniem Kocura i Hrysy. Wkrótce już nie pamiętał swoich towarzyszy.
Wówczas doleciał go czyjś dźwięczny głos - tak dobrze mu znany, choć ongi słyszał tylko
śmiech i chichot.
- Wejdź, barbarzyńco. Zapraszam do siebie.
Koniec liny niezauważenie wyśliznął mu się z palców, zsunął poza krawędź półki i zniknął
w czeluści żlebu. Lekko się pochylił i przeszedł przez drzwi, które zamknęły się za nim
bezszelestnie, tłumiąc rozpaczliwe wołanie Kocura. Znalazł się w pomieszczeniu oświetlonym
przez różowe kule, wiszące na wysokości jego twarzy. Ich łagodny, ciepły blask barwił makaty i
dywaniki, a zwłaszcza białą kapę na przeogromnym łożu, będącym tu jedynym meblem.
Obok łóżka stała szczupła kobieta w czarnej, jedwabnej sukni, która okrywała całą postać
prócz twarzy, aczkolwiek nie zasłaniała powabnych niewieścich kształtów. Oblicze chowało się pod
czarną, tiulową woalką.
Serce Fafryda zabiło siedem razy, nim przyjrzała mu się i usiadła na łóżku. Spod sukni
wysunęła wiotką rękę w czarnej, ażurowej rękawiczce i znacząco poklepała kapę. Zawoalowana
twarz nie odwracała się od niego ani na moment, kiedy zdejmował plecak i rozpinał pas z
czekanem.
Kocur mozolnie wbił cienką klingę sztyletu w szczelinę nad głową, wykorzystując do tego
celu wygrzebany z sakwy krzemień; przy każdym uderzeniu o głowicę rękojeści sypały się iskry -
malusieńkie błyskawice bez szans na nawiązanie równorzędnej rywalizacji z potężnymi ogniami,
nawiedzającymi komin przy akompaniamencie gromów.
Hrysa siedziała mu na kolanach. Od czasu do czasu patrzył na nią złowrogo, jakby chciał
zapytać: Co jest, kocie?
Do komina z rykiem wpadł wicher, dmuchnął śniegiem i potrząsnął chudym, kudłatym
zwierzęciem. Przy okazji omal nie strącił Kocura, lecz ten naparł silniej na ściany żlebu i mostek,
choć odrobinę wygięty do góry, nie załamał się.
Mimo słabości w palcach kończył obwiązywać liną jelec sztyletu, kiedy w głębi komina
otworzyło się okno mierzące półtora łokcia szerokości i cztery wysokości. Gruba, kamienna
okiennica zsunęła się tuż przy jego ramieniu. W środku zapłonęło czerwone światło i ukazało się
czterech typów o płaskich, łysych czaszkach i czarnych, świńskich oczkach.
Kocur przyjrzał im się uważnie. Czterech nieprzeciętnych brzydali, ocenił beznamiętnie.
Jedynie w ich białych, szerokich zębach, - które błyskały w ustach rozwartych w tak szerokim
uśmiechu, że sięgały niemal od jednego świńskiego ucha do drugiego - można było doszukiwać się
znamion piękna.
Hrysa natychmiast wskoczyła w czerwone okno. Na twarzach osobników, między którymi
znikła, nie pojawił się najdrobniejszy grymas zaskoczenia. Zamiast tego przysunęły się do Kocura
cztery pary krótkich, acz krzepkich ramion, z łatwością wyłuskały go ze żlebu i wciągnęły do
wnętrza góry. Wydał z siebie zduszony okrzyk bólu, kiedy dały o sobie znać skurcze mięśni.
Obejrzał pobieżnie grubawych pół karłów, odzianych w czarne, futrzane kubraczki i spodnie (jeden
miał na sobie spódnicę z tego samego materiału). Chodzili boso na szeroko rozstawionych stopach
z grubymi paznokciami.
Kocur zemdlał. Odzyskał przytomność zapewne dlatego, że położono go na twardym stole i
tam bezceremonialnie rozmasowywano jego nagie, natarte ciepłą oliwą ciało. Znajdował się w
niskiej, słabo oświetlonej komnacie, bez wątpienia wciąż otoczony przez czterech małych ludzików
- czego domyślił się jeszcze przed otwarciem oczu, czując na sobie uderzenia i uciski ośmiu
zrogowaciałych dłoni.
Osobnik ugniatający prawy bark i obtłukujący górną część kręgosłupa przymrużył swe
okryte krostami powieki i wyszczerzył piękne zęby, większe od zębów olbrzyma, w uśmiechu
mającym chyba wyrażać przyjazne nastawienie. On to się odezwał w koślawym mingolskim
narzeczu:
- Zwą mnie Gruchokostem, a to moja żona, Trzęsotłustka. Po lewej burcie dopieszczają cię
moi bracia, Nogokruszec i Głowołamacz. Napij się wina i chodź ze mną.
Wino piekło w gardle, lecz wyleczyło go z zawrotów głowy. Nadto radował się, że nie musi
już cierpieć morderczego masażu ani - jak się zdawało - nieznośnych bólów mięśni.
Gruchokost i Trzęsotłustka pomogli mu zejść z kamiennej płyty, zaś Nogokruszec i
Głowołamacz wytarli go migiem szorstkimi ręcznikami. Ciepła, niska komnata na moment się
zakołysała, a potem czuł już w sobie cudowną rześkość.
Gruchokost ruszył kaczym krokiem w mrok za dymiącymi pochodniami. O nic nie pytając,
Kocur udał się za nim. A jeśli to były Lodowe Gnomy, o których wspominał Fafryd?
W ciemnościach Gruchokost odsunął grubą zasłonę. Pokazało się żółte światło. Kocur
przenosił się spomiędzy szorstkich skał w miękkie puchy. Kotara z szelestem wróciła na swoje
miejsce.
Przebywał sam w pomieszczeniu nastrojowo oświetlonym przez podobne do olbrzymich
topazów wiszące kule; przypuszczał, że każda z nich, trącona palcem, odskoczyłaby niczym
purchawka. Stała tu obszerna kanapa, a za nią, pod obwieszoną gobelinami ścianą, niski stolik i
taboret z kości słoniowej. Na stoliku stały buteleczki najwymyślniejszych kształtów i masa
porcelanowych słoiczków, nad nim zaś wisiało ogromne srebrne lustro.
A jednak nie był całkiem sam. W kącie odpoczywała Hrysa z wyszczotkowaną sierścią. Nie
patrzyła na Kocura, lecz w pewien punkt nad taboretem.
Ciarki mu przeszły po skórze, choć niezupełnie ze strachu.
Ze słoiczka wynurzyła się odrobina ciemnozielonej mazi, przefrunęła szybko do miejsca,
które obserwowała Hrysa i tam zniknęła. Wszelako w lustrze pojawiła się zielona plama.
Zagadkowe zdarzenie powtórzyło się i wkrótce w zwierciadle malowała się barwna maska, nieco
zmatowiała na srebrnej powierzchni. Raptem zniknęła w lustrze, by ukazać się w ostrych zarysach
nad białym taboretem. O, jak dobrze Kocur znał tę maskę! To ona tak bardzo nim kiedyś
wstrząsnęła: wąski podbródek, mocno zarysowane policzki, prosty nos i czoło.
Wydęte, purpurowe usta rozchyliły się i padły słowa wypowiedziane cichym, ochrypłym
głosem:
- Krzywisz się na moje oblicze, lankmarczyku?
- Złośliwy to żart, księżniczko - odparł Kocur, starając się nie stracić rezonu i pochylić się w
dworskim ukłonie. - Wszak widzę tu cud piękność.
Smukłymi palcami, po części wymalowanymi na zielono, sięgnęła do słoiczka, skąd nabrała
większą ilość barwidła. Cichym, ochrypłym głosem, przypominającym tamten chichot, który
słyszał w śnieżycy, rzekła:
- Oceń tedy resztę mej osoby.
***
Fafryd obudził się w ciemności i dotknął leżącej dziewczyny. Kiedy poznał, że i ona nie śpi,
objął ją w biodrach. Czując, jak pręży się jej ciało, uniósł ją w powietrze i przytrzymał nad sobą,
sam leżąc na wznak. Była niesamowicie lekka, jakby utkano ją z pajęczyny lub puchu, kiedy jednak
położyła się przy nim, znowu miał przy sobie twarde ciało, choć nad podziw gładkie.
- Hirywio, zapalmy światło. Możemy? - spytał.
- A cóż to za życzenie, Fafyr? - odpowiedziała takim głosem, jakby kto lekko trącił zasłonę
ze srebrnymi dzwoneczkami. - Zapominasz, żem teraz całkiem niewidzialna. Niejeden mężczyzna
byłby tym podniecony, lecz ty, jak sądzę...
- Spokojnie, spokojnie! Lubię cię taką, jaką jesteś naprawdę. - Dla dobitniejszego wyrażenia
swoich uczuć chwycił ją dziko za ramiona, by zaraz z wyrzutami sumienia cofnąć ręce. Wszak była
taka delikatna.
Srebrne dzwoneczki rozbrzmiały szczerym śmiechem, jakby wspomniana zasłona została
silnie potrząśnięta.
- Nie lękaj się - powiedziała. - Moje niewidoczne kości są z materiału mocniejszego od stali.
Ten sekret przechodzi możliwości rozumowania waszych filozofów, ma związek z zagadką
niewidzialności całej mojej rasy i zwierząt, od których pochodzimy. Pomyśl sobie, jak bardzo
można zahartować szkło, a jednak światło przenika je na wskroś. Mój przeklęty brat Farumfar, choć
chudy, ma w sobie siłę odyńca, a mego ojca Umforafora przyrównać można do lwa, mimo że ma
setki lat na karku. Twój przyjaciel zwyciężył Farumfara, wszelako przed nim nowe próby, także
ojciec wydzierał się na mego brata! Wkrótce, nim świt nastanie (jeno się nie zrywaj, mój drogi:
księżyc jeszcze wschodzi), będziesz musiał zejść z Grani Niebios. Obiecaj, że tak zrobisz.
Świadomość niebezpieczeństw, którym stawiłeś czoło, przeszywa mrozem moje serce, serce
zamienione w lód sama nie wiem ile razy w ciągu ostatnich trzech dni.
- Ani razu mnie nie ostrzegłaś - zdziwił się. - Ciągnęłaś mnie do siebie?
- Jeszcze pytasz?
Wyczuwał jej zadarty nosek i pucułowate policzki, wiedział więc, że się uśmiechnęła.
- A możeś zły - dodała - że wystawiałeś na szwank swoje życie i zdobyłeś jeno moje łoże?
Wycisnął żarliwy pocałunek na jej szerokich ustach, aby ją zapewnić o bezpodstawności
tego typu oskarżeń. Ona jednak po chwili odepchnęła go od siebie.
- Wstrzymaj się, mój luby - powiedziała. - Wstrzymaj się, powiadam! Wiem, żeś porywczy i
napalony, lecz cóż ci zaszkodzi poczekać, aż się księżyc przesunie o szerokość gwiazdy. Prosiłam,
byś mi obiecał, że z nastaniem dnia zejdziesz z Grani Niebios. Dość długo w ciemności panowała
cisza.
- Cóż ty na to? - zniecierpliwiła się. - Język kołkiem ci stanął? Gdy szło o co innego, nie
okazywałeś niezdecydowania. Czas ucieka, księżyc nie czeka.
- Słuchaj, Hirywio - rzekł cicho Fafryd. - Muszę wspiąć się na szczyt Grani Niebios.
- Czemu? - zapytała podniesionym głosem. - Spełniło się wszystko, o czym mówią wiersze.
Nagroda jest twoja. Idź dalej między skute lodem skały, jeśli chcesz się daremnie narażać. Ale jeśli
wrócisz, będę cię strzegła z powietrza, ciebie i twego kompana, aż do samych Pustaci. - Jej słodki
głos jął się rwać. - Zaprawdę, Fafyrze, nie zrezygnujesz dla mnie z wchodzenia na tę okrutną górę?
Powiem więcej, o wiele więcej: ja cię kocham... jeżeli dobrze rozumiem znaczenie tych słów w
ustach śmiertelników.
- Posłuchaj. - W ciemnościach jego głos brzmiał niezwykle poważnie. - Jesteś cudowną
dziewczyną, w życiu takiej nie znałem, nadto i ja cię kocham, a rzadko mi się zdarza komuś to
powiedzieć. Lecz dzięki tobie bardziej pragnę zdobyć Grań Niebios. Potrafisz to zrozumieć?
Teraz Hirywia dla odmiany milczała.
- Trudno - rzekła na koniec. - Lubisz narzucać swą wolę, rób więc to, na co masz ochotę.
Tylko pamiętaj, że cię ostrzegałam. Mogłabym dłużej z tobą rozmawiać, wytoczyć masę
argumentów, wyjawić ci nowe rzeczy, lecz twojego uporu przecież nic nie złamie. A czas galopuje
jak szalony. Pora dosiąść rumaków i dogonić księżyc. Pocałuj mnie, wolno. Tak właśnie...
***
Kocur leżał w poprzek łoża pod żółtymi kulami i pieścił wzrokiem śpiącą Kejarę, jej
zgrabne ramiona koloru niedojrzałych jabłek i spokojną twarz, ułożoną na stosie poduszek.
Podwinął rąbek prześcieradła, zwilżył je winem z czarki opartej o jego kolano i potarł
smukłą łydkę Kejary - tak delikatnie, że nie nastąpiła żadna zmiana w wolnych, miarowych ruchach
jej wąskiej piersi. Udało mu się usunąć zielonkawy barwnik z kawałka skóry o powierzchni pół
dłoni. Przyjrzał się bacznie swemu dziełu. Tym razem spodziewał się zobaczyć ciało, a
przynajmniej zieloną substancję po drugiej stronie łydki, ale nie: przez mniej więcej prostokątne
okienko zobaczył jedynie włochate prześcieradło, oświetlone z góry żółtym blaskiem. Nie był w
stanie wytłumaczyć sobie tej intrygującej i zarazem męczącej zagadki.
Spojrzał pytająco na Hrysę, która leżała na skraju niskiego stolika, otoczona mrowiem
wymyślnych, szklanych buteleczek z pachnidłami; z kudłatą brodą wspartą na przednich łapach
uważnie obserwowała wydarzenia na łóżku. Kocur odnosił rażenie, że zwierzę patrzy na niego z
niesmakiem, więc pośpiesznie rozprowadził barwidło na nodze dziewczyny, aż pokryło plamę
niewidoczności.
Rozległ się cichy śmiech. Wsparta na łokciach Kejara przyglądała się Kocurowi spod
przymrużonych powiek, osłoniętych gęstymi rzęsami.
- Wiedz, że my, niewidzialni - odezwała się rozbawionym głosem ze szczerą lub udawaną
sennością - pokazujemy światu jeno przyodziewek bądź warstwę kosmetyku. Tej tajemnicy nie
zgłębi żaden z mędrców.
- Jesteś królową wszelkiej tajemniczości, a twoim królestwem są gwiazdy - rzekł zalotnie
Kocur, pieszcząc jej zielone stopki. - Jam przy tobie najszczęśliwszy z ludzi. Lękam się, że to sen,
po którym się ocknę na zimnych zboczach Grani Niebios. Jak to się stało, że się tu znalazłem?
- Moja rasa wymiera - powiedziała. - Mężczyźni stali się bezpłodni. Z księżniczek ostałam
się jeno ja i Hirywia. Nasz brat Farumfar gorąco pragnie dzielić z nami łoże, chełpi się pełnią
swego męstwa (to z nim walczyłeś), wszelako ojciec Umforafor powiada: „Świeżej krwi tu
potrzeba, krwi prawdziwych bohaterów”. Wobec tego Farumfar, chcąc nie chcąc, jak i moi dalsi
krewniacy, lata tu i tam, rozrzucając w dziwnych, odludnych zakątkach baranie skóry z
rymowankami, którymi wabi nieustraszonych chwatów.
- Czy jednak niewidzialni mogą współżyć z widzialnymi? Parsknęła figlarnym śmiechem.
- Nie posądzałam cię o tak krótką pamięć, Myszorku.
- Chodziło mi o to, czy mogą mieć potomstwo - sprostował, odrobinę podrażniony tym, że
wpadła na jego chłopięce przezwisko. - A jeśli tak, czy nie będzie ono takie... przymglone, pół
widoczne i pół niewidoczne?
Zielona maska Kejary zakołysała się lekko na boki.
- Ojciec uważa, że owocem takiego zbliżenia byłoby dziecko posiadające pełnię
przywilejów niewidzialności, która dominuje nad widzialnością, ale też ubogacone o domieszkę
gorącej, bohaterskiej krwi.
- Tedy ojciec kazał ci spać ze mną? - spytał Kocur z pewnym rozczarowaniem.
- Ależ skąd, Myszorku! - zaprzeczyła pośpiesznie. - Srodze by się rozgniewał, gdyby mu się
bodaj przyśniło, że tu jesteś, a Farumfar to by chyba zmysły postradał. Prawda jest taka, że kiedy
wypatrzyłam cię na Pustaciach, spodobałeś mi się tak samo, jak Hirywii spodobał się twój
towarzysz podróży. Winieneś dziękować opatrzności, bo gdybyście się wdrapali na szczyt Grani
Niebios, mój ojciec wziąłby od was nasienie w zupełnie inny sposób. A skoro o tym mowa,
Myszorku, to obiecaj, że o świcie zejdziesz na dół.
- Niełatwo dać taką obietnicę. A jeszcze trudniej pokonać upór Fafryda. Do tego dochodzi
sprawa torby z klejnotami, jeśli dobrze rozumiem, co znaczy „worek gwiazd”. Tak, tak, wiem, że to
drobiazg w porównaniu z ramionami cudownej dziewczyny, jednak...
- A jeśli powiem, że cię kocham? I to kocham szczerze?
- Ależ księżniczko! - westchnął Kocur, przesuwając dłoń w stronę jej kolana. - Jakże mi
opuszczać cię rankiem? Jedna noc zaledwie...
- Myszorku - przerwała mu Kejara z łobuzerskim uśmiechem, wykręcając lubieżnie swe
zielone ciało - czyżbyś nie wiedział, że każda noc jest wiecznością? Czy żadna dziewczyna cię tego
nie nauczyła? Zdumiewające. Tylko pomyśl, mamy przed sobą jeszcze pół wieczności. Co jest
również wiecznością, o czym powiedziałby ci każdy rachmistrz, czy to z białą brodą, czy jędrnymi
piersiami.
- Ale skoro mam począć wiele dzieci... - zaczął Kocur.
- W zasadzie mnie i Hirywię możesz przyrównać do pszczelich matek - wyjaśniła Kejara. -
Ale mniejsza o to. Czeka nas dziś wieczność, to prawda, lecz pod warunkiem, że się postaramy.
Przytul się do mnie.
Po pewnym czasie Kocur sam siebie zacytował:
- Tak to już jest, że podczas górskich wspinaczek najlepsze chwile są stanowczo za krótkie.
- Mogą trwać w nieskończoność - szepnęła mu nad uchem Kejara. - Niech trwają,
Myszorku.
***
Kiedy Fafryd się obudził, wstrząsały nim zimne dreszcze. Kule, przedtem różowe, teraz
były szare i bujały się na lodowatym wietrze, który zawiewał od otwartych drzwi. Śnieg
przyprószył mu ubranie i rozrzucony po ziemi ekwipunek, a w progu zalegał grubą na piędź
warstwą. Z zewnątrz wpadało mętne światło dnia.
Pomimo to serce Fafryda wzbierało bezmiernym szczęściem, co skutecznie odwracało jego
uwagę od posępnych widoków. Tak czy inaczej, był nagi i dygotał. Skoczył na równe nogi, otrzepał
odzienie na łóżku i wsunął ręce w sztywne, zmrożone futro. Kiedy zapinał pas z czekanem,
przypomniał sobie, że zostawił w skalnym kominie bezradnego Kocura. Jakoś przez całą noc, nawet
rozmawiając z Hirywią o przyjacielu, ani razu o tym nie pomyślał.
Porwał w ręce plecak i wybiegł na skalną półkę. Kątem oka zauważył za sobą poruszenie.
Zamknęły się masywne drzwi.
Uderzył go przepotężny podmuch zbrojnej śniegiem wichury. Przyskoczył do szorstkiego
słupa, wokół którego w nocy planował owinąć linę, i trzymał się go kurczowo. Bogowie niech mają
w opiece Kocura! Wtem ktoś ześliznął się, zasapany, z wyższego miejsca na skale i, walcząc ze
śnieżycą, przylgnął do słupa niżej od niego.
Wicher na moment osłabł. Fafryd odwrócił się w stronę drzwi, lecz nie było po nich nawet
śladu. Zaspy wędrowały z miejsca na miejsce. Jedną ręką trzymał plecak i obejmował słup, drugą
przesunął po nierównej powierzchni kamienia. Jednakże paznokcie, tak samo jak i oczy, nie zdołały
odnaleźć najmniejszej szczeliny.
- A więc i tobie dali kopa? - ozwał się ktoś wesołym tonem. - Jeśli chcesz wiedzieć, mnie
dały kopa Lodowe Gnomy.
- Kocur! - wykrzyknął Fafryd. - Ty wcale nie... Myślałem, żeś...
- Czyś ty w ogóle o mnie myślał? Wątpię, bo cię znam. Kejara zapewniała mnie, żeś
bezpieczny i nawet zadowolony. Hirywią powiedziałaby ci to samo o mnie, gdybyś pytał. Ale nie
pytałeś, bo i po co.
- To ty również...? - zapytał Fafryd, uśmiechnięty od ucha do ucha.
- Tak, mój szwagrze z książęcego rodu - odparł Kocur z wesołą miną.
Wszczęli krótką potyczkę na pięści, aby rozruszać krew w żyłach, przy czym ani na chwilę
nie opuścił ich dobry humor.
- Co z Hrysą? - zapytał Fafryd.
- Grzeje się w środku, spryciara! Nie wypuściliby tu kota, jedynie ludzi. Hm, ciekawe, czy...
Nie sądzisz, że Hrysa od samego początku służyła Kejarze, która wszystko ukartowała i
przewidziała? - Zamyślił się.
Ustała zawierucha. Prószył tak rzadki śnieg, że wzrok sięgał na całe staje. W górze, ponad
obsypanymi śniegiem półkami tworzącymi Twarz, dostrzec można było Kapelusz, w dole zaś
początek Drabiny.
Raz jeszcze przytłoczył ich i lękiem przejął ogrom Grani Niebios. Poczuli się skazani na
zgubę: dwie zziębnięte mrówki, które nieopatrznie zapędziły się na pionową ścianę królestwa
mrozu, oddalonego jak księżyc od reszty Nehwonu.
Na niebie widać było bladą, srebrzystą tarczę słońca. Okazało się, że spali do samego
południa.
- Kiedy noc trwa osiemnaście godzin, łatwiej o złudzenie wieczności - zauważył Kocur.
- Głęboko pod wodą goniłem na rumaku księżyc - rzekł Fafryd w zadumie.
- Obiecałeś jej, że zejdziesz na dół? - zapytał nagle Kocur.
Fafryd pokręcił głową.
- Nie, ale chciała wymóc na mnie obietnicę.
- Tak samo jak moja. I muszę przyznać, że to niegłupi pomysł. Mówiła, że na szczycie może
być krucho z nami. Ale do komina pełno śniegu nawiało. Przytrzymaj mnie za nogi, wysunę głowę
nad przepaść. Proszę bardzo: do samego dołu zawalony śniegiem. Co robimy?
- Posłuchaj mnie uważnie - odrzekł Fafryd niemalże ponuro. - Czy można w dół schodzić,
czy też nie, ja zdobędę Grań Niebios.
- Wiesz, że twoje szaleństwo i mnie się udziela? Może trafimy na szlak na wschodnich
zboczach góry, którym zejdziemy w tę zieloną dolinę, co ją zwiesz Wielką Rozpadliną. Zostało nam
siedem godzin do zmroku, więc nie marnujmy czasu. Za dnia próżno liczyć na wieczność.
Wchodzenie na Twarz okazało się najłatwiejszym i zarazem najtrudniejszym etapem
wspinaczki. Półki, chociaż dość szerokie, czasem mocno odstawały od lica ściany i były od spodu
okryte warstwą skruszałego łupka, który osypywał się przy lada dotknięciu. Niejednokrotnie
należało posuwać się w poprzek zbocza przy wykorzystaniu wąskich szczelin, co zmuszało do
zwieszania się na samych rękach.
Na tej wysokości chłód, zmęczenie i zawroty głowy dawały się bardziej we znaki. Ilekroć
nadarzała się okazja, śmiałkowie zatrzymywali się, aby zaczerpnąć oddechu i porozcierać
drętwiejące dłonie. W głębi jednej z półek (w prawym oku Grani Niebios wedle ich rozeznania)
musieli zużyć resztkę opału, żeby napalić w piecyku - chcieli napić się i zjeść coś ciepłego,
owszem, ale przede wszystkim się ogrzać.
Nocne wyczyny w znacznym stopniu nadwątliły ich siły, jednocześnie wspomnienia tych
wyczynów sił im dodawały. Na domiar złego, nękały ich porywiste podmuchy złośliwej wichury i
ciągłe, acz zróżnicowane opady śniegu, który raz bił tumanami w szczyt góry, a raz się odsuwał i
pozwalał dojrzeć szarą kopułę nieba - ograniczoną teraz olbrzymim, białym nawisem Kapelusza,
który piętrzył się groźnie nad nimi. Wrażenie, że Grań Niebios, zawieszona gdzieś w śnieżnej
przestrzeni, należy do świata wydzielonego z Nehwonu, jeszcze się pogłębiło.
W końcu jednak niebo stało się błękitne, a słońce zaczęło grzać w plecy: wydostali się
ponad granicę padającego śniegu. Fafryd wskazał palcem granatową kropkę w „rondzie”
Kapelusza, ledwie widoczną nad następnym, biało-szarym skalnym wybrzuszeniem.
- Wyjście z Ucha Igielnego! - krzyknął.
W tym momencie coś wpadło obok niego w zaspę, czemu towarzyszył stłumiony brzęk
żelaza o kamień. Ze śniegu pionowo sterczał opierzony koniec strzały.
Fafryd i Kocur poszukali schronienia pod skalnym okapem, kiedy druga i trzecia strzała
zgrzytnęły na nagim kamieniu, gdzie przed chwilą stali.
- Niech licho weźmie Gnarfiego i Kranarcha! - warknął Fafryd. - Wyprzedzili nas i
przygotowali zasadzkę przy Uchu, czego właściwie należało się spodziewać. Musimy ich obejść i
dostać się wyżej.
- Nie przejrzą naszych zamiarów?
- To bałwany, mogli jeszcze trochę poczekać. Poza tym, nie mamy innego wyjścia.
A zatem odbili bardziej na południe, choć wciąż posuwali się w górę i zawsze tak, żeby
odgradzał ich jakiś załom skały od miejsca, gdzie, jak sądzili, powinno znajdować się Ucho Igielne.
Aż w końcu, kiedy słońce chyliło się ku zachodowi, skręcili z powrotem na północ. Stale szli pod
górę. Depcząc śnieg, robili sobie schodki na stromym, białym zboczu, które wyżej łukowatą
krzywizną wyginało się nad przepaść; „rondo” Kapelusza, zatrważająco wielkie z tak bliska,
przesłaniało już dwie trzecie nieba. Na przemian to pot z nich spływał, to chwytały ich dreszcze,
walczyć też musieli z nieustannymi mdłościami i zawrotami głowy, a mimo to dokładali starań,
żeby poruszać się możliwie cicho i ostrożnie.
Po ominięciu kolejnego okrągłego, śnieżnego wybrzuszenia mogli popatrzeć w dół na
olbrzymią, gładką połać zbocza, którą zazwyczaj smagał wicher, przedzierający się przez Ucho
Igielne i tworzący Mały Pióropusz.
Na odgiętym fragmencie odsłoniętej skały czatowali dwaj mężczyźni, obaj w brązowym,
skórzanym odzieniu, mocno wystrzępionym, a w wielu miejscach, gdzie znać było zwrócone do
środka włosie, również potarganym. Szczupły, czarnobrody Kranarch o twarzy łosia z rozmachem
zabijał ręce, żeby się rozgrzać. Obok niego leżały strzały i łuk. Przysadzisty Gnarfi o twarzy dzika
klęczał i spoglądał poza krawędź. Fafryd zastanawiał się, co stało się z ich dwoma rosłymi
pomocnikami.
Kocur pogrzebał w worku. Wtem Kranarch dostrzegł ich i prędko sięgnął po broń...
aczkolwiek uczynił to wolniej w rozrzedzonym powietrzu. Równie powoli Kocur wyciągnął kamień
wielkości pięści, wyszukany kilka półek niżej właśnie do tego celu.
Strzała Kranarcha przemknęła ze świstem między głowami przyjaciół. Chwilę później
kamień wyrzucony przez Kocura trafił łotrzyka w ramię ręki naciągającej cięciwę. Łuk spadł mu
pod nogi, ręka zwisła bezwładnie. Na ten widok Fafryd i Kocur, zsuwając się ośnieżonym stokiem,
rzucili się otwarcie do ataku; pierwszy wymachiwał odwiązanym od pasa czekanem, drugi
wyciągnął Skalpel.
Kranarch i Gnarfi (tenże dodatkowo uzbrojony w sztylet, trzymany w lewej garści)
szykowali się do walki na miecze. Starcie, do którego doszło, miało ten sam powolny, senny
przebieg jak niedawna wymiana pocisków. Na początku impet natarcia dał przewagę Fafrydowi i
Kocurowi, lecz potem do głosu doszli ich silniejsi, a właściwie mniej strudzeni przeciwnicy, którzy
zepchnęli ich nad sam skraj przepaści. Fafryd otrzymał boczne cięcie: klinga rozerwała twarde
wilcze futro, wgryzła się w ciało i zachrzęściła na żebrach. Okazało się jednak, że najbardziej liczy
się - jak w większości podobnych przypadków - wprawa. Okutani brązowymi skórami bandyci,
kilkakrotnie ranieni, odwrócili się nagle i wbiegli do Ucha Igielnego: wielkiego, białego tunelu o
trójkątnym przekroju.
Gnarfi darł się w niebogłosy:
- Grach! Kruk!
- Ani chybi, wołają swoich kudłatych kompanów. Albo służalców - snuł domysły Kocur.
Ciężko dysząc, pochylił się i wsparł rękę na kolanie, wycieńczony krwawą rozprawą. - Wyglądali
na tłustych chłopów, co to ledwo od pługa odeszli. Gdzie im tam wojować! Nawet jeśli przybędą na
zew Gnarfiego, nic złego nam nie uczynią.
Fafryd pokręcił głową, zadumany.
- A jednak weszli na Grań Niebios - wychrypiał.
Aż nagle ze śnieżnego tunelu wybiegły pędem na zadnich nogach, zgrzytając pazurami po
omiecionej przez wiatr skale, szczerząc czerwone, oślinione paszcze, rozpościerając szeroko
mocarne ramiona... dwa olbrzymie, bure niedźwiedzie.
Z szybkością, do której poprzedni przeciwnicy nie zdołali ich przymusić, Kocur podniósł
łuk Kranarcha i posłał przed siebie dwie strzały, podczas gdy Fafryd nad głową zatoczył młynka
czekanem i rzucił nim z całej siły. Obaj następnie uskoczyli na boki: Kocur dobył miecza, Fafryd
trzymał w ręku nóż.
Nie było jednak potrzeby dłużej walczyć. Pierwsza strzała trafiła biegnącego na czele
zwierza w szyję, druga przebiła czerwone podniebienie i ugrzęzła w mózgu. Czekan Fafryda wbił
się aż po rękojeść między dwa żebra w lewym boku drugiego misia. Zalane krwią zwierzaki padły
wprzód na pyski, w przedśmiertnych konwulsjach przetoczyły się po dwa razy i runęły w bezdenną
przepaść.
- Obie samice, jak sądzę - zażartował Kocur, odprowadzając je wzrokiem. - Ech, ci
zwyrodniali mieszkańcy Ilikwingu! Ale żeby zaczarować bądź przyuczyć takie zwierzę do noszenia
bagaży, wspinania się na stoki, a nawet poświęcenia żywota. Nędzne go, bo nędznego...
- Kranarch i Gnarfi nie umieją walczyć czysto, to już wiemy na pewno - oświadczył Fafryd.
- Nie wychwalaj ich sztuczek!
Wtykając szmatę poprzez dziurę w kożuchu, pod którą była rana, skrzywił się i zaklął tak
siarczyście, że Kocur powstrzymał się od ironicznej uwagi: „Widać misie są urodzonymi
tragarzami. Ja zawsze mam rację”.
Wówczas to przyjaciele powoli, noga za nogą, weszli pod wysoki, podobny do namiotu
lodowy przełaz, żeby zbadać owo tajemnicze królestwo na samym dachu świata, w którym czuli się
już po trosze jak domownicy. Wskutek przemożnego zmęczenia, choć zbliżała się decydująca
chwila, odechciewało im się nawet myśleć o niewidzialnych istotach, które władały Granią Niebios.
Posuwali się naprzód ostrożnie, jednakże nie przesadzali z tą ostrożnością, albowiem Gnarfi i
Kranarch uciekli przed nimi w popłochu, odnieśli wcale niebłahe rany, a drugi na dokładkę stracił
łuk.
Szczyt góry poza wielką, pochyloną falistością Kapelusza rozciągał się niemal tak samo
daleko z północy na południe co szczyt Polarnego Obeliska, chociaż tutaj wschodnia krawędź
wydawała się oddalona tylko o dwa krótkie strzały z łuku. Warstwa zmrożonego śniegu, okryta
cienkim płaszczem puchu, zalegała na całej powierzchni z wyjątkiem północnego krańca i
skrawków nad wschodnią krawędzią, gdzie widać było ciemną skałę.
Lodowo-skalna wierzchowina była jeszcze bardziej płaska tutaj niż na Polarnym Obelisku,
ponadto lekko opadała ku południowym stokom góry. Nie dało się zauważyć żadnych budowli,
żywych istot ani nierówności, w których można było się schować. Prawdę mówiąc, Kocur i Fafryd
nie przypominali sobie, żeby kiedykolwiek widzieli miejsce bardziej odludne i jałowe.
Jedyną osobliwość, jaka wpadła im w oko już na samym początku, stanowiły trzy niezbyt
oddalone dziury w śniegu; każda miała pojemność baryły, ale kształt trójkąta równobocznego i
sięgała do litej skały. Trzy dziury tworzyły z kolei wierzchołki innego, większego trójkąta
równobocznego.
Kocur rozejrzał się z przymrużonymi oczyma i wzruszył ramionami.
- Worek z gwiazdami pewnie nie jest zbyt duży - powiedział.
- A Serce Światła? Tu wszystko możliwe.
Cały szczyt był pogrążony w sinoniebieskim cieniu z wyjątkiem północnej krawędzi i
wielkiej ścieżki złocistego blasku, na malowanej przez zachodzące słońce, którego promienie
przeciskały się przez Ucho Igielne na rozległą połać wygładzonego wiatrem śniegu. Dokładnie
pośrodku owej świetlistej drogi biegł ślad Kranarcha i Gnarfiego. Uciekając, pozostawili po sobie
gdzieniegdzie krwawe plamy na śniegu. Widać było, że poza nimi nikt nie wędrował po
wierzchowinie. Fafryd i Kocur ruszyli w trop za zbiegami, maszerując trasą wytyczoną przez ich
wydłużone cienie.
- Ani widu, ani słychu - rzekł Kocur. - Wygląda na to, że jest jakieś zejście wschodnim
stokiem, z którego skorzystali. Nie zdziwiłbym się, gdyby urządzili na nas zasadzkę.
Gdy się zbliżali do wschodniej krawędzi, Fafryd nagle oznajmił:
- Oho, kolejny trop! Oddala się stąd na rzut oszczepem. Prowadzi na północ. Może
zawrócili.
- Niby dokąd?
Już niebawem zagadka znalazła swoje makabryczne wyjaśnienie. Dotarłszy do granicy
śniegu, ujrzeli na ciemnej, ochlapanej krwią skale - przysłonięte nawianą przez śnieg zaspą -
rozkrzyżowane zwłoki Kranarcha i Gnarfiego. Mieli porozrywane kożuchy, a ciała w obsceniczny
sposób okaleczone.
Kocurowi żołądek podszedł do gardła. Przypomniał sobie wypowiedziane lekkim tonem
słowa Kejary. „...gdybyście się wdrapali na szczyt Grani Niebios, mój ojciec wziąłby od was
nasienie w zupełnie inny sposób”.
Fafryd potrząsnął głową, z nachmurzonym czołem obszedł ciała, zbliżył się nad skraj
przepaści i spojrzał w dół. Cofnął się o krok, potem przyklęknął i jeszcze raz popatrzył. Wszystkie
entuzjastyczne teorie Kocura wzięły w łeb. Nigdy jeszcze Fafryd nie spoglądał w dół z takiej
wysokości.
Kilka sążni niżej wschodnia ściana zaginała się do środka. Nie było możliwości
sprawdzenia, jak daleko odstaje nawis od głównego lica ściany. Z tego miejsca człowiek runąłby
prosto w zielonkawą pomrokę Wielkiej Rozpadliny - odległej o pięć lankmarskich staj, a może i
bardziej.
- Droga dla ptaków albo samobójców - odezwał się Kocur nad jego ramieniem. - Nic tu po
nas.
Raptem zieleń w dole pojaśniała, choć nie pokazały się żadne charakterystyczne cechy
terenu z wyjątkiem srebrzystej nitki, która mogła być wielką rzeką płynącą środkiem puszczy.
Kiedy podnieśli wzrok, uderzyły ich złociste zorze na niebie. Odwrócili się i oniemieli z zachwytu.
Otóż ostatnie promienie słońca, przechodzące przez Ucho Igielne, strzelały ukośnie w górę i nieco
w bok, by użyczyć blasku przezroczystej, symetrycznej konstrukcji - wielkiej niczym największy
dąb - która stanęła dokładnie w miejscu trzech dziur w śniegu. Można by ją opisać jako gwiazdę o
osiemnastu ostro ściętych ramionach, trzema z nich wspartą na wierzchowinie Grani Niebios, a
zbudowaną z najczystszego diamentu lub podobnego tworzywa.
Ta sama myśl błysnęła Kocurowi i Fafrydowi: oto gwiazda, której bogowie z jakiegoś
powodu nie wysłali na niebo. Blask słońca rozdmuchał ogień w jej wnętrzu, lecz ogień słaby i
krótkotrwały - nie żywy i trwały, jaki byłby na niebie.
Wtem ciszę panującą na szczycie przerwał świdrujący dźwięk trąbki.
Przyjaciele zwrócili oczy na północ. Na kamienistym krańcu wierzchowiny podźwignął swe
przezroczyste mury wysoki, strzelisty zamek; odbijając refleksy ciemnozłotego światła, bardziej
przypominał widmo niż niezwykła gwiazda, wszelako na tle nieba pewne fragmenty miały wyraźną
postać. Najwyższe iglice rozpływały się na wysokościach.
Rozległ się następny odgłos, tym razem warczenie połączone z żałosnym skowytem. Z
północnego-wschodu pędziło ku nim po śniegu długimi susami ciemne zwierzę. Hrysa, bo ona to
była, z głośnym warknięciem wyminęła zmasakrowane zwłoki i przypadła do przyjaciół, znów
warcząc.
Mało brakło, a nie zauważyliby niebezpieczeństwa, przed którym próbowała ich ostrzec. Z
północy i zachodu, co widać było na czystym śniegu, zbliżało się do nich kilkanaście linii śladów.
Nie zobaczyli odciskających je stóp ani ciał nad nimi, a jednak powstawały wciąż nowe, i to coraz
prędzej: z lewej, z prawej, z lewej, z prawej ... Aż wreszcie spostrzegli to, czego zrazu nie widzieli
ze względu na kąt patrzenia: nad każdą parą śladów unosiło się - wycelowane prosto w nich -
wąskie drzewce z wąskim grotem, w dodatku poruszało się równie szybko co ślady.
Uciekli razem z Hrysą w kierunku południowym. Przodem biegł Fafryd, który po dziesięciu
krokach usłyszał za sobą okrzyk. Zatrzymał się i błyskawicznie odwrócił.
Kocur pośliznął się na krwi swoich niedawnych wrogów i rąbnął w kamienie. Kiedy się
pozbierał, szare groty włóczni otaczały go ze wszystkich stron prócz tej od przepaści. Dwukrotnie z
desperacją machnął Skalpelem, lecz to nie odstraszyło niewidzialnych włóczników, którzy musieli
stać blisko siebie i zacieśniali półkole wokół niego. Znajdował się już nad samym urwiskiem. Gdy
napastnicy przybliżyli się jeszcze o pół długości włóczni, odruchowo odskoczył... i runął w otchłań.
Chłodne powietrze z głośnym szumem dmuchnęło w plecy Fafryda i coś kosmatego otarło
się o jego łydki. Kiedy szykował się do ataku nożem, aby ukatrupić paru niewidzialnych w zemście
za śmierć swego przyjaciela, pochwyciły go z tyłu smukłe, niewidoczne ramiona i usłyszał nad
uchem dźwięczny glos Hirywii:
- Zaufaj nam!
- Dogonimy go - dodała jej siostra miodowym tonem.
Został pociągnięty na niewidzialne, włochate łoże, które falowało trzy piędzi nad ziemią.
- Uważaj, nie spadnij! - usłyszał od dziewczyn.
Chwycił się więc kurczowo długiego, gęstego włosia, aż nagle żywe łoże popędziło naprzód
nad śniegiem, poza krawędź skały, po czym ustawiło się pionowo, tak że Fafryd kierował stopy w
niebo, a twarz w Wielką Rozpadlinę. Łoże od tej pory gnało prosto w dół.
Rozrzedzone powietrze huczało mu w uszach, broda z grzywą wyrywały do góry, lecz nie
wypuszczał z rąk niewidzialnego włosia, a z dwóch stron przytrzymywały go delikatne ramiona.
Pod futrem czuł tętno serca podobnej do dywanu istoty, której dosiadali. Zauważył również, że pod
ramię wśliznęła mu się Hrysa; obok siebie zobaczył mały koci pysk o przymrużonych ślepiach,
kudłatej brodzie i położonych uszach. Przyciskały się doń niewidzialne ciała dziewcząt.
Uzmysłowił sobie, że gdyby ich teraz obserwowały oczy śmiertelnika, widziałyby jedynie
rosłego człowieka, który trzyma pod pachą białe kocisko i spada głową wprzód poprzez pustą
przestrzeń - aczkolwiek z dużo większą prędkością, niż spadałby jakikolwiek człowiek, nawet
biorąc pod uwagę niebotyczną wysokość.
Hirywia zaśmiała się, jakby czytała w jego myślach, lecz śmiech raptownie ucichł, a i ryk
wiatru przestał być słyszalny. Fafryd przypuszczał, że ogłuszyło go szybko gęstniejące powietrze.
Zbocza potężnego, ciemnego urwiska, uciekające w górę dwadzieścia łokci od niego, jawiły
mu się rozmyte, lecz w dole Wielka Rozpadlina nadal była jednolitą zielenią... choć nie, zaczęły się
wyodrębniać pierwsze szczegóły: lasy, polany, zakola wąziutkich strumieni oraz jeziora niby krople
rosy.
Między sobą a zieloną krainą dostrzegł ciemniejszy punkcik, który się powiększał.
Niewątpliwie był to Kocur. Leciał w dół niczym pływak skaczący na główkę, wyprężony
jak struna, z dłońmi splecionymi przed sobą i złączonymi nogami. Prawdopodobnie łudził się
nadzieją, że trafi się pod nim głęboka toń wody.
Latające stworzenie zrównało się prędkością z Kocurem i stopniowo się doń przybliżyło,
przy czym powoli przyjmowało poziome położenie. Dzięki temu Kocur znalazł się nagle przy
swoich wybawcach. Widzialne i niewidzialne ramiona chwyciły go i przyciągnęły do siebie, tak że
cała piątka lotników stłoczyła się na jednym wielkim, rozumnym łożu. Stworzenie teraz hamowało
i wychodziło z lotu nurkowego. Gdy z wywróconymi żołądkami leżeli wciśnięci we włochaty
grzbiet, długo jeszcze puszcza pędziła im na spotkanie, w końcu jednak frunęli bezpiecznie nad
drzewami, skręcając w stronę rozległej polany.
Od tej pory wypadki toczyły się błyskawicznie, o wiele za szybko dla Kocura i Fafryda. Był
dotyk sprężystej trawy pod nogami, orzeźwiające powietrze o przyjemnej woni, pośpieszne całusy,
chichoty, serdeczne gratulacje (z pewnością głośne, do ich uszu docierały jednak stłumione, jak
szepty duchów), twardy i miękko opakowany przedmiot o nieregularnym kształcie w rękach
Kocura, ostatni pocałunek. Potem Hirywia i Keraja oderwały się od nich, silny podmuch powietrza
rozkołysał trawę i niewidzialny latawiec odleciał, a wraz z nim dziewczęta.
Mogli wszelako obserwować jego spiralny lot, ponieważ Hrysa nie została z nimi. Śnieżny
kot kierował na nich pożegnalne spojrzenie. Wreszcie i ona zniknęła, kiedy złocista zorza zgasła na
ciemniejącym niebie.
Stali wsparci o siebie, aby się nie poprzewracać w mroku. Potem się wyprostowali, ziewnęli
przeciągle i odzyskali zdolność słyszenia. Doleciał do ich uszu gulgot strumyka, szczebiot ptactwa,
oddalający się szelest suchych liści i nikłe brzęczenie kręcącego się nad nimi komara.
Kocur rozwinął niewidzialny pakunek.
- Klejnotów też chyba nie widać gołym okiem - powiedział.
- Choć czuć je w palcach. Ciężko je będzie opchnąć, chyba że trafi się ślepy jubiler.
Robiło się coraz ciemniej. W jego dłoniach zaczęły się zapalać maleńkie, chłodne ogniki:
rubinowe, szmaragdowe, szafirowe, ametystowe i nieskazitelnie białe.
- Na Iszka, patrz na to! - krzyknął Kocur. - Po prostu trzeba je sprzedać w nocy! To i tak
najlepsza pora na handel szlachetnymi kamieniami.
Wschodzący księżyc - sam niewidoczny za pomniejszymi górami, które na wschodzie
stanowiły granicę Wielkiej Rozpadliny - oblewał bladą poświatą górną połowę smukłej kolumny
Grani Niebios.
- Dzielne dziewuchy, wszystkie cztery... - rzekł Fafryd, napawając oczy przepysznym
widokiem.
NAJLEPSI ZŁODZIEJE W LANKMARZE
Zawiłymi uliczkami i przesmykami wspaniałego Lankmaru skradała się noc. Zbierała siły,
żeby zarzucić czarną pelerynę na wygwieżdżone niebo, na którym wciąż majaczyły blade upiory
wieczornych zórz.
Sprzedawcy używek i mocnych napitków, za dnia pochowani w domach, dopiero zabierali
się do potrząsania dzwoneczkami i cichego nawoływania przechodniów. Rozpustnice jeszcze nie
zapalały czerwonych latarenek i nie włóczyły się wyzywającym krokiem. Zbóje, złodzieje,
szpiedzy, sutenerzy, szarlatani i wszelkiej maści łotrzyki ziewali, przecierali zaspane oczy i
przeciągali się w łóżkach. Ludzie nocy o tej porze siadali do śniadania, ludzie dnia spożywali
kolację. Z tego powodu na wyludnionych ulicach panował spokój, co odpowiadało przemykającej
tędy i owędy nocy. I nikt postronny nie szwendał się pod ciemnym, doskonale zachowanym
fragmentem grubego muru przy zbiegu ulicy Srebrzanej i alei Bogów. To właśnie tutaj zwykły się
spotykać zarówno młode kadry, jak i starzy wyjadacze ze złodziejskiej gildii. Ale nie tylko oni.
Zjawiali się też nieliczni samodzielni złodzieje, zaradni i nie bojący się działać bez porozumienia z
gildią, tudzież złodzieje z rodzin o arystokratycznych korzeniach, wśród nich nierzadko błyskotliwi
amatorzy, których gildia tolerowała, a nawet wspierała ze względu na ich szlachetne pochodzenie,
przydające odrobiny dostojeństwa równie starej, co niesławnej profesji.
Pod pustym murem, gdzie nikt ich nie mógł podsłuchać, snuli się dwaj złodzieje: jeden
niespotykanie wysoki, drugi dość niski. Mamrotali coś do siebie półgłośnie jak na więziennym
spacerniaku.
Podczas długiej i beznadziejnie nudnej podróży na południe z Wielkiej Rozpadliny stosunki
przyjacielskie między Fafrydem i Szarym Kocurem znacznie oziębły. Najzwyczajniej w świecie
zaczynali już mieć siebie dosyć, nadto poróżnił ich zażarty spór w kwestii korzystnej sprzedaży
niewidzialnych klejnotów, daru od Hirywii i Kejary. Spór tak ich w końcu zacietrzewił, że podzielili
zdobycz na dwie równe połowy. Wreszcie po przybyciu do Lankmaru znaleźli sobie oddzielne
kwatery i każdy na własną rękę kontaktował się z jubilerami, paserami i prywatnymi
kolekcjonerami. Widywali się teraz o wiele rzadziej niż kiedyś, aczkolwiek nadal darzyli siebie
bezgranicznym zaufaniem.
- Witaj, maluchu! - zagaił Fafryd półszeptem. - Przyszedłeś opchnąć swoją część Ślepemu
Ogowi, co? Chcesz dać mu klejnoty do obejrzenia, jeśli mogę się tak wyrazić o niewidomym.
- A ty skąd to wiesz? - zapytał ostro Kocur.
- Łatwo się domyślić - odpowiedział Fafryd pobłażliwym tonem. - Najprościej sprzedać
kamienie człowiekowi, który nie zauważy w nocy, że świecą, ani w dzień, że znikają. Handlarzowi,
który zbada ciężar, gładkość i sprawdzi, co można nimi zarysować i co je zarysuje. W dodatku,
stoimy naprzeciwko domostwa Oga. Siedzi tam jak w twierdzy, strzeżony przynajmniej przez
dziesięciu uzbrojonych Mingoli.
- Też mi nowina, wszyscy o tym wiedzą - odparł drwiąco Kocur. - No cóż, słusznie się
domyślasz. Zdaje się, że nasza znajomość dała ci jakie takie pojęcie o moich metodach pracy.
Chociaż twoje w tym czasie za bardzo się nie polepszyły. Owszem, dogadałem się z Ogiem. Dziś w
nocy dobijemy targu.
- Prawda li to, że Ogo omawia interesy w nieprzejrzanych ciemnościach? - spytał
beznamiętnie Fafryd.
- A jednak! Zatem nie są ci wiadome wszystkie sprawy tego świata! Ogo rzeczywiście po
ciemku układa się o cenę. Trzeba na niego uważać. Obstaje przy tej ciemności, żeby rozmówca nie
miał nad nim przewagi. Mało tego, w lepszym położeniu jest Ogo, bowiem od dziecka przywykł
oglądać jeno czarną pustkę. A żyje chyba już długo; w każdym razie, mówi jak stary dziadek. Na
szczęście Ogo nie może wiedzieć, czym się wyróżnia ciemność, skoro oprócz niej nigdy nic nie
widział. Obmyśliłem sposób, żeby wywieść go w pole. W twardej, ściągniętej sznurkiem sakwie
noszę kawałki świeco-drzewa, mogę je w okamgnieniu wysypać.
Fafryd pokiwał głową z uznaniem.
- A co masz w tej teczce, którą ściskasz pod pachą? Burzliwe dzieje klejnotów, wytłoczone
na starym pergaminie, żeby staruszek poczytał je sobie palcami?
- Tym razem nie zgadłeś. Powkładałem kamienie tak sprytnie, że nie skubnie mi ich żaden
złodziejaszek. Sam zobacz. - Bacznie rozejrzał się na boki, zerknął na szczyt muru i dopiero wtedy
ledwie, ledwie uchylił teczkę.
Fafryd dostrzegł mieniące się tęczowo klejnoty - osadzone w czarnym, aksamitnym futerale
i drobiazgowo powleczone siateczką z mocnych, żelaznych drucików.
Kocur zatrzasnął teczkę.
- Na pierwsze spotkanie wyciągnąłem z futerału dwa najmniejsze klejnoty, żeby je obmacał
i sprawdził w dowolny sposób. Może sobie pomarzyć o kradzieży wszystkich, drucianej siatki nie
rozerwie.
- Chyba że dmuchnie ci całą teczkę - podsumował Fafryd. - Jeśli chodzi o mnie, to trzymam
skarb na łańcuchu. - I on rozejrzał się uważnie, zanim podciągnął luźny rękaw na lewej ręce. Za
przegubem ukazała się ciężka, żelazna bransoleta; dopięty do niej krótki łańcuszek przytrzymywał i
zarazem zamykał wypchaną kiesę. Skórzany trzos był gęsto pozszywany drobnym drucikiem.
Fafryd odpiął bransoletę i z powrotem ją zamknął.
- Drutu z oksydowanej stali nie przetnie złodziejski nożyk - rzucił Fafryd od niechcenia,
opuszczając rękaw.
Kocur uniósł brwi, a zaraz potem wzrok. Gdy zatrzymał spojrzenie na twarzy Fafryda, jego
mina nie wyrażała już względnej aprobaty, ale głębokie zdziwienie.
- Ubzdurało ci się, że tą sztuczką ochronisz przed Nocną Nemią swoją połowę skarbu?
- Kto ci powiedział, że targuję się z Nemią? - zapytał Fafryd, próbując ukryć zaskoczenie.
- Bo jest jedyną paserką w Lankmarze, rzecz jasna. Powszechnie wiadomo, że jeśli masz
wybór, wolisz wchodzić w układy z kobietami. Tak w interesach, jak i sprawach łóżkowych. To
jedna z twoich największych słabostek, że tak powiem. Nemia jest sąsiadką Oga, a to również coś
znaczy. Jeno uważaj, bo podobno siedmiu dusicieli z Kleszu strzeże jej z lekka przejrzałej osoby.
Przynajmniej już wiesz, w co się pakujesz. Targować się z kobietą! Toż to pierwszy stopień do
ruiny! Zaraz, zaraz. Targujesz się, powiadasz? Czy mam rozumieć, że to nie będzie twoja pierwsza
wizyta?
Fafryd kiwnął głową.
- Wszak sam odwiedzałeś Oga. Poczekaj, a może ty nie ufasz kobietom tylko dlatego, że nie
są mężczyznami? Byłaby to jeszcze większa słabość niż ta, którą mi przypisujesz. Tak czy owak,
idę po raz drugi do Nocnej Nemii, podobnie jak ty wracasz do Oga, żeby dobić targu. Za pierwszym
razem pokazałem jej klejnoty w półmroku komnaty i zaprezentowały się z najlepszej strony:
migotały akurat tyle, że nie dopatrzyła się w nich nic nadzwyczajnego. Nie wiem, czy obiło ci się o
uszy, ale ona nie ma zwyczaju pracować w pełnym świetle. Stąd się wziął jej przydomek.
Najważniejsze, że gdy tylko zobaczyła klejnoty, zapałała do nich nieodpartą żądzą. Mówię ci, aż jej
dech zaparło. I z miejsca zgodziła się na cenę... właściwie dość wysoką, żeby można było później z
czego urwać. Wszelako tak się składa, że Nemia kieruje się w życiu pewną zasadą, którą jak
najbardziej popieram: nigdy nie dobijać targu z przedstawicielem odmiennej płci, jeśli się go
wprzódy nie wypróbuje w miłosnych harcach. Po to dziś do niej idę. Gdyby jej partner miał się
okazać za stary lub za brzydki, oddelegowałaby do tego zadania jedną z pokojówek. Ale w moim
przypadku, hm, sam rozumiesz... - Fafryd zaśmiał się łobuzersko. - Aha, na koniec jedno ważne
sprostowanie. Rzekłeś „przejrzała”, a to krzywdzące określenie. Słuszniej byłoby powiedzieć „w
kwiecie wieku” lub „w pełni kobiecych wdzięków”.
- Spierać się nie będę. Nemia jest w kwiecie wieku: w pięknym, wczesnojesiennym kwiecie.
Takie jak ona wolą odsłaniać swoje nader dojrzałe wdzięki po zmroku. - Kocur omal nie zakrztusił
się śmiechem. Od pewnego czasu walczył z wesołością, ale już z trudem wytrzymywał. - Słońce ci
mózg wypaliło? Zgodziłeś się pójść Z nią do łóżka? I nie boisz się, że ogołoci cię z klejnotów, a
nawet rodzinnych błyskotek? Albo że cię tam uduszą w trakcie miłosnych igraszek? Musi być z
tobą gorzej, niż myślałem.
- Niektórym się wydaje, że miłosne igraszki osłabiają moją czujność, ale to nieprawda -
odpowiedział Fafryd z niezmąconym spokojem. - Wręcz przeciwnie, zabawa w łóżku pobudza
mnie, zamiast otępiać. Obyś miał tyle samo szczęścia z chłopem po omacku, co ja z babą w
półmroku. A tak w ogóle, na cóż ci składać dwie wizyty Ogowi? Do łóżka z nim przecie nie
pójdziesz.
Kocurowi zrzedła mina, lekko przygryzł wargę.
- Daję klejnoty do zbadania tak zwanemu Oku Oga - wyjaśnił, siląc się na zdawkowy ton. -
To jego odwieczna zasada. Niech je sobie sprawdza do woli, jakoś go przechytrzę.
Fafryd zapytał po chwili namysłu:
- A cóż to jest (czy może kto), co kryje się pod pojęciem Oka Oga? Trzyma je w kuferku?
- Kto - uściślił Kocur z udawanym lekceważeniem. - Zapewne rozkapryszona panienka z
wyrobioną intuicją w sprawach świecidełek. Ciekawe, że taki mądrala jak Ogo wierzy w dziecinne
przesądy. I w dodatku polega na słabej płci. Wierz mi, to będzie zwykła formalność.
- Rozkapryszona panienka, powiadasz? - zastanawiał się Fafryd. Pokiwał głową raz, drugi i
trzeci. - Mianowicie jedna z tych niedojrzałych młódek, w jakich gustujesz ostatnimi laty? No tak,
zapomniałem, że ty nigdy nie łączysz spraw sercowych z interesami - dodał z nadmierną powagą.
- Ależ w żadnym wypadku! - odrzekł Kocur z nadmierną zapalczywością. Obejrzał się i
zauważył: - Pora wczesna, a tu kompania już idzie. Pierwszy Dykon ze złodziejskiej gildii, stary
gryzipiórek, co rysował plany domów do obrabowania. Ostatnią fuchę dostał chyba jeszcze w roku
węża. O, jest również Grom, ich podskarbi, drugi skapcaniały łotrzyk. A kto tam nadciąga teatralnie
powłóczystym krokiem? Na czarne kości, to przecież Snarwe, siostrzeniec jaśnie nam panującego
Glipkeria! Z kim rozmawia? Oczywiście, z kieszonkowcem Torkiem.
- A oto dalsi bohaterowie tej sztuki - podjął Fafryd. - Wiek, wschodząca gwiazda
złodziejstwa w przekonaniu wielu. Zobacz, jak się drwiąco uśmiecha, i słuchaj, jak skrzypią jego
buty. Zaraz za nim szarooka, czarnowłosa amatorka, Aliks Włamywaczka. Przynajmniej buty jej nie
skrzypią. Podziwiam ją za odwagę, bo przybyła tutaj, gdzie wrogość złodziejskiej gildii wobec
samodzielnych kobiet jest równie silna jak wrogość wobec nich gildii sutenerów. Kogo my tu
jeszcze mamy? Z alei Bogów skręca właśnie hrabina Kronia, ta od siedemdziesięciu siedmiu
ukrytych kieszeni; jej metodą jest szaleństwo. Tej chudzinie nigdy bym nie zaufał, choć ona ma
trochę wdzięku, a ja ponoć słabość do kobiet.
Kocur pokiwał głową i rzekł buńczucznie:
- I to ma być złodziejska śmietanka? Muszę powiedzieć najzupełniej szczerze, że mimo
swoich słabości, do których się na szczęście przyznaje, jeden z dwóch najlepszych lankmarskich
złodziei właśnie przy mnie stoi. Nie trzeba wspominać, że drugi chodzi w moich butach ze
szczurzej skóry.
Fafryd również pokiwał głową i skrzyżował palce na szczęście.
Kocur przezwyciężył ziewnięcie.
- A tak przy okazji, zastanawiałeś się może, co będziesz robił, jeśli ktoś ci sprzątnie
skarbczyk spod rękawa lub, w co trudniej uwierzyć, sprzedasz go i odbierzesz zapłatę? Mnie
osobiście przyszedł do głowy pomysł... właściwie już od dłuższego czasu żyję myślą o wędrówce
do krajów Wschodu... czy gdzieś w tamtą stronę.
- Gdzie jest jeszcze cieplej niż w rozprażonym Lankmarze? Dziękuję za taką wycieczkę!
Wolałbym raczej - dodał obojętnym tonem - obrać kurs... na północ.
- Znowu cię ciągnie do parszywych Pustaci? Wybacz, ale to nie dla mnie! - Kocur objął
wzrokiem ulicą Srebrzaną, popatrzył na gwiazdę mrugającą nisko nad horyzontem i ciągnął
zapalczywie: - No cóż, za chwilę mam spotkanie z Ogiem i jego głupiutką laleczką. Radzę ci, weź
ze sobą miecz do łóżka i bacz, byś w ciemnościach przy Nemii nie stracił Szarej Rózgi... ani
ważniejszego od niej pałasza!
- Czyżby i tobie wyznaczono spotkanie, gdy błyśnie Wielorybia Gwiazda? - Fafryd odsunął
się od muru. - Ciekawe, czy ktoś wie, jak wygląda ten Ogo. Kiedy o nim słyszę, staje mi przed
oczyma stary, spasiony, napuchnięty pająk.
- Bądź łaskaw nie wyobrażać sobie przy mnie takich rzeczy - obruszył się Kocur. - A
przynajmniej nie wyjeżdżaj mi tu z opisami. Pamiętaj, że jedynym niebezpiecznym pająkiem jest
kobieta. Nie wiadomo, jak naprawdę wygląda Ogo, ale może już dzisiaj dowiem się o nim czegoś
więcej.
- Lepiej popracuj nad swoją najgorszą wadą: przesadną ciekawością. I nie łudź się, nawet
najsłodsze idiotki nie zawsze zachowują się głupio.
Kocur odwrócił się doń gwałtownie.
- Niezależnie od tego, jak nam się ułoży dziś wieczór, spotkajmy się później. Może w
„Srebrnym Węgorzu”?
Fafryd skinął głową na znak zgody i uścisnęli sobie dłonie. Potem jeden chwat i drugi udali
się do domów... gdzie już na nich czekano.
***
Kocur przykucnął z zaostrzonymi zmysłami w pomieszczeniu pogrążonym w grobowych
ciemnościach. Na płaskiej powierzchni przed sobą (po omacku rozpoznał kształty stołu) leżała
zamknięta teczka z klejnotami. Miał ją pod ręką. W prawej dłoni ściskał Koci Pazur, którego
ostrzem nerwowo rozcinał atramentowy mrok.
- Otwórz teczkę! - dobiegł go z tyłu gardłowy, szorstki rozkaz.
Na ten straszny głos mrowie przeszło Kocurowi po skórze, tym niemniej spełnił polecenie.
Klejnoty w drucianej siateczce trysnęły feerią barw i mętnie rozświetliły dość dużą, nisko sklepioną
komnatę. Wydawała się pusta, nie licząc stołu i majaczącej z tyłu w kącie postaci, której ciemny,
przysadzisty kształt wcale a wcale mu się nie podobał. Mogła to być gruba, okrągła poducha lub
tapicerowany taboret. Albo też... Szkoda, że Fafryd nie oszczędził mu swego ostatniego
porównania.
Wtem odezwał się za nim ktoś dźwięcznym, melodyjnym głosem, zupełnie niepodobnym do
poprzedniego:
- Po raz pierwszy widzę klejnoty, które lśnią, gdy brakuje światła.
Kocur omiótł wzrokiem zakamarki komnaty, lecz nie wypatrzył ani śladu swojego nowego
rozmówcy. Próbując zapanować nad głosem i przygłuszyć dławiący go strach, rzucił w pustkę
śmiałym tonem:
- Próżno szukać po krajach drugich takich klejnotów. Po prawdzie, to pochodzą z innego
świata. Utworzyły się z tego samego materiału co gwiazdy. Mimo to, co udowodniła próba, są
twardsze od diamentów.
- Zaiste, nieziemskiej urody klejnoty nam przynosisz - odpowiedział mu słodki, dźwięczny
głos. - Przenikam je umysłem na wskroś, do samej głębiny, wiem tedy, że nie kłamiesz. Poradzę
Ogowi, by się zgodził na proponowaną cenę.
W tym momencie Kocur usłyszał za sobą krótki kaszel i przyśpieszony, suchy tupot kroków.
Odwrócił się wartko ze sztyletem gotowym do pchnięcia. Nie wyczuł wszakże ani nie zobaczył
niczego podejrzanego; poducha, czy cokolwiek to było, pozostała na swoim miejscu. Tupot ucichł.
Odwrócił się z powrotem do stołu i oto ujrzał za nim, cudnie oświetloną migotliwym
blaskiem klejnotów, zgrabniutką nagą dziewczynę o prostych, pszenicznych włosach, dość ciemnej
karnacji, dziecięcym drobnym podbródku i pięknie wykrojonych ustach. Dziewczę czarowało
zalotnym spojrzeniem dużych oczu.
Kocur najprzód upewnił się, że klejnoty spoczywają bezpiecznie w drucianej osłonie i
żadnego nie brakuje, po czym nagłym ruchem przyłożył ostry sztych Kociego Pazura do napiętej
skóry między dwiema małymi, lecz kształtnymi piersiami.
- Nie strasz mnie więcej w ten sposób! - syknął. - Nie za takie głupstwa zabijałem ludzi, ba,
i dziewczęta także!
Nawet jeden lśniący włos nie drgnął na jej głowie, nie poruszyło się oblicze ani się nie
zmienił wyraz rozmarzonych, lecz skupionych na nim oczu. Dopiero po chwili małe usta rozchyliły
się w uśmiechu i wypadły z nich miodowe słowa:
- A więc tyżeś to Szary Kocur. Spodziewałam się przygarbionego bandziora z twarzą całą w
bliznach, a przyszedł do mnie... książę.
Klejnoty zdawały się mienić weselszymi barwami i krzesać kolorowe iskierki w jej
ciemnych źrenicach, jakby rozkoszowały się słodkim głosem dziewczyny i jeszcze słodszymi
kształtami.
- Chcesz mnie podejść pochlebstwem!? - oburzył się Kocur. Porwał ze stołu teczkę i
przycisnął ją do boku. - Racz wiedzieć, żem uodporniony na czarodziejskie sztuczki wszelkich nimf
i intrygantek!
- Wszak mówię prawdę, jak wcześniej o klejnotach - odpowiedziała z niewinną miną.
Otworzyła lekko usta, lecz nimi nie poruszała.
- Jesteś Okiem Oga? - zapytał ostro Kocur, aczkolwiek cofnął Koci Pazur. Trochę się
zmartwił, ale tylko trochę, że maleńka strużka krwi, podobna do czarnej nitki, wydłużyła się na
kilka cali od miejsca, gdzie ukłuł ją sztyletem/
Dziewczyna kiwnęła głową, jakby nieświadoma skaleczenia.
- I mogę wejrzeć w głąb ciebie, jak wejrzałam w klejnoty. Odkryłam w tobie wyłącznie
rzeczy dobre i szlachetne, jeśli nie liczyć maleńkich skłonności do przemocy i okrucieństwa, które
takiej jak ja dziewczynie mogłyby się wydać nader pociągające.
- W tym względzie mylą się twoje wszechwidzące oczy, jestem łotrem jakich mało! -
burknął ironicznie Kocur, choć w zasadzie czuł się mile połechtany.
Raptem dziewczyna przeniosła wzrok nad jego ramieniem i z przestrachem wybałuszyła
oczy.
Za plecami Kocura ponownie rozległ się starczy, ochrypły głos:
- Pilnuj interesu! - I po chwili: - Zgoda, zapłacę ci w złocie, ileś sobie zażyczył, choć nie
zbiorę od razu żądanej sumy. Przyjdź jutro o tej samej porze, to dokonamy transakcji. Możesz już
zamknąć teczkę.
Ledwie Ogo zaczął mówić, Kocur odwrócił się z teczką w ręce. I tym razem nie udało mu
się odkryć, gdzie się skrywa gospodarz, mimo iż uważnie zlustrował wszystkie kąty. Miał wrażenie,
że głos dochodzi ze ścian.
Znowu się odwrócił. Ku swemu rozczarowaniu nie zobaczył już rozebranej dziewczyny.
Sprawdził pod stołem: nic z tego. Ani chybi, jakaś klapa w podłodze lub przyrząd hipnotyczny...
Wciąż podejrzliwy niczym wąż, Kocur wracał tą samą drogą, którą tu przyszedł. Przyjrzał
się z bliska poduszce, lecz nie dopatrzył się w niej niczego niezwykłego. Kiedy drzwi wyjściowe
otworzyły się bezszelestnie, postąpił wedle ostatniego zalecenia Oga i zamknął teczkę. Potem
wyszedł.
***
Fafryd pieścił wzrokiem Nemie, leżącą obok niego w przesyconym perfumami półmroku,
wszelako kątem oka obserwował swe muskularne przedramię i umocowany do niego trzos; jedno i
drugie głaskała czule jego towarzyszka.
Aby oddać sprawiedliwość Nemii, nawet jeśli Kocur miałby wyjść na zgryźliwca, należy
powiedzieć, że jej wdzięki nie były wcale przekwitłe ani nawet obfite, a właściwie... to były w sam
raz.
Za Fafrydem rozległo się głośne prychnięcie. Prędko odwrócił głowę i napotkał złe
spojrzenie niebieskich oczu białego kota, który stał na stoliku obok misy z rdzawymi
chryzantemami.
- Iksi! - napomniała go Nemia z pewną obojętnością.
Równocześnie Fafryd posłyszał brzęk otwieranej bransolety i po nim nieco głośniejszy
szczęk zamykanej. Okazało się, że Nemia obok bransolety z oksydowanego na brązowo żelaza
właśnie mu zapięła kosztowniejszą, ze złota, wysadzaną na przemian szafirami i rubinami.
Patrząc na niego spomiędzy kosmyków długich, czarnych włosów, rzekła z lekką chrypką:
- Ot, taki drobny upominek, jaki wręczam tym, którzy mi zrobią przyjemność... dużą
przyjemność.
Fafryd przysunął rękę do oczu, żeby przyjrzeć się z podziwem nagrodzie, ale przede
wszystkim po to, by palcami drugiej dłoni obmacać trzos. Wypchany był mocno jak zawsze.
- Pozwól, że podaruję ci jeden z moich klejnotów - rzekł w przystępie wielkoduszności. - Z
powodów dokładnie takich samych jak twoje. - Sięgnął do woreczka.
Długie palce Nemii przysunęły się doń natychmiast w geście sprzeciwu.
- Stój - szepnęła. - Nie wolno mieszać klejnotów na sprzedaż z klejnotami rozkoszy. Jeśliś
tak łaskawy, przynieś mi jakiś mały prezent jutro o tej samej porze. Wówczas wymienisz klejnoty
na złoto i akredytywy Glipkeria potwierdzone przez kupca Hisfina.
- Zgoda - odparł skwapliwie Fafryd z uczuciem ulgi. Cóż to za poroniony pomysł, dawać
Nemii jeden z klejnotów, żeby mogła za dnia odkryć wszystkie związane z nimi dziwactwa!
- A więc do jutra. - Nemia otworzyła szeroko ramiona.
- Do jutra. - Fafryd przytulił ją żarliwie, a zarazem ścisnął w garści zabezpieczony
łańcuszkiem trzos ze skarbem. Palił się już do odejścia.
***
W „Srebrnym Węgorzu” bawiła skromna garstka bywalców, paliła się rzadko która świeca,
a obsługa snuła się sennie, kiedy jednocześnie Fafryd i Szary Kocur weszli do środka różnymi
drzwiami i udali się do jednego z wielu pustych stołów.
Śledziło ich tylko jedno szare oko - spozierające znad wąskiego, bladego policzka, spod
czarnej czupryny i zza skraju kotary przysłaniającej stół pod ścianą w głębi izby.
Gdy obsługa zapaliła grube świeczki na stole, postawiła przed nimi kubki z butlą
wzmacnianego wina i dosypała węgla drzewnego do stołowego piecyka, Kocur rzucił na blat swoją
płaską teczkę i wyszczerzył zęby w uśmiechu.
- No i po sprawie. Klejnoty przeszły próbę i spodobały się Oku, niczego sobie dziewuszce,
ale o niej później. Gotówkę zgarniam jutro w nocy, nawet schodzić z ceny nie musiałem! Ale co
tam! Najważniejsze, że widzę cię przy życiu, mimo wielu obaw. Napijmy się! Zakładam, żeś
czmychnął Nemii z łoża cały i zdrów, choć czy na pewno, dopiero przyszłość pokaże. A klejnoty?
Co z nimi?
- Sprostały oczekiwaniom. - Fafryd lekkim ruchem wysunął trzos z rękawa i zaraz schował
go z powrotem. - Jutro w nocy zgłaszam się po pieniądze. Dostanę tyle, ile zażądałem. Tak jak ty.
W miarę jak świtały mu w głowie coraz to nowe zbieżności, czoło mu się marszczyło. I nie
wygładziło się nawet mimo dwóch głębokich łyków wina.
Kocur przyglądał mu się uważnie.
- Była chwila - ciągnął Fafryd w zamyśleniu - kiedy myślałem, że zastosuje wobec mnie
starą sztuczkę z podmianką. Bo gdyby przypięła mi identyczny woreczek, lecz wypakowany
bezwartościowym chłamem? Obejrzała sobie wszystko przy pierwszym spotkaniu, więc mogła
kazać rzemieślnikowi sporządzić taki sam trzos z łańcuszkiem i bransoletą.
- W końcu nie...?
- Nie, nie. Skończyło się na niespodziance - przerwał Fafryd lekkim tonem, aczkolwiek
jakaś niewesoła myśl nadawała jego twarzy markotny wyraz.
- Dziwna to rzecz - zauważył Kocur. - W pewnym momencie, choć był to jedynie moment,
pamiętaj, Oko Oga, działając niezwykle szybko, zwinnie i cicho, mogłaby podmienić teczki.
Fafryd uniósł brwi.
- Oczywiście, gdyby teczka była zamknięta - dodał pośpiesznie Kocur. - Wszelako była
otwarta i nie mam pojęcia, jak można podrobić wielobarwne migotanie klejnotów w ciemności.
Fosforem albo świeco-drzewem? Światło byłoby za słabe. Rozpalone węgle? Poczułbym ciepło.
Zresztą, niepodobna sfałszować białego lśnienia brylantu. To niewykonalne.
Fafryd przytwierdził kiwnięciem głowy, jednak ciągle ze wzrokiem zawieszonym gdzieś
nad ramieniem przyjaciela.
Kocur już, już wyciągał rękę do teczki, lecz wykpił własną podejrzliwość nieszczerym
śmiechem, sięgnął po butlę i jął napełniać kubek wąską, równą strugą wina.
Fafryd w końcu wzruszył ramionami, wierzchem ręki pchnął swój cynowy kubek druhowi
do napełnienia, ziewnął przeciągle, rozparł się wygodniej na ławie i rozsunął dłonie z
rozcapierzonymi palcami, jakby tym sposobem odpierał nawałę kłopotliwych wątpliwości i
zadziwiających skojarzeń. Palcami lewej dłoni dotknął teczki Kocura. Twarz mu poszarzała. Z
wolna obrócił oczy na teczkę.
Ku niepomiernemu zdumieniu Kocura, który właśnie nalewał drugi kubek, jego kompan
pochylił się nagle i przyłożył ucho do teczki.
- Kocurze - wyszeptał - cosik w niej brzęczy.
Kubek Fafryda był już pełen, lecz wino lało się dalej. Pachnący trunek zbierał się w kałuży i
zaczynał spływać w stronę żarzącego się piecyka.
- Dotknąwszy teczki, poczułem drżenie - mówił Fafryd w zadumie. - Cały czas tam coś
brzęczy.
Kocur warknął z cicha, palnął butlą o blat stołu i wyrwał teczkę Fafrydowi spod ucha. Wino
z sykiem dotarło do rozgrzanej podstawy piecyka. Nieprzytomnie otworzył teczkę, zdarł drucianą
osłonę, po czym obaj przyjaciele nachylili głowy. W blasku świec zmętniały, lecz bynajmniej nie
zgasły migotliwe światełka - żółte, fioletowe, czerwone i białe - odrywające się tu i tam od
czarnego, aksamitnego futerału.
Blask świec okazał się wszakże wystarczający do ukazania w tych właśnie miejscach,
kolejno wedle wymienionych kolorów: ognistych żuków, świetlistych os, nocnych pszczół i
diamentowych much. Owady, wprawdzie żywe, zostały przytwierdzone do podłoża delikatnymi,
srebrnymi drucikami. Raz po raz któryś poruszał skrzydłami z charakterystycznym cichym
brzęczeniem.
Już bez wahania Fafryd odpiął żelazną bransoletę, rozwiązał łańcuszek i wysypał na stół
zawartość woreczka. Starannie szlifowane kamienie najrozmaitszych rozmiarów ułożyły się w
ładną mozaikę. Niestety, wszystkie były czarne jak smoła.
Fafryd chwycił największy, przejechał po nim paznokciem, a następnie wyciągnął nóż
myśliwski. Ostrze z łatwością wyszczerbiło krawędź. Zaraz też kamień znalazł się w żarze piecyka.
Po chwili strzeliły zeń żółte i niebieskie płomyki.
- Węgiel - zawyrokował Fafryd.
Kocur ucapił z dwóch stron swoją mieniącą się teczkę, jakby zamierzał cisnąć ją z całej
mocy, tak żeby przebiła ścianę i poleciała gdzieś za Morze Wewnętrzne. Pomiarkował się jednak,
zabrał ręce i opuścił je wzdłuż ciała.
- Wyjeżdżam - oznajmił cicho, lecz wyraźnie. Po chwili już go nie było.
Fafryd nawet na niego nie popatrzył. Wrzucał do piecyka drugi czarny „klejnot”. Zdjął
bransoletę, którą podarowała mu Nemia, obejrzał ją z bliska i rzekł do siebie:
- Mosiądz... i szkło. - Rozłożył palce i upuścił ją do rozlanego wina.
Po wyjściu Kocura osuszył swój nieledwie przepełniony kubek, to samo uczynił z kubkiem
przyjaciela, a potem ponownie go napełnił. Racząc się drobnymi łykami, wrzucał czarne kamienie
jeden po drugim do piecyka.
Oko Oga i Nemia siedziały sobie wygodnie w negliżu na wykwintnej kanapie. Mrok z
trudem rozpraszał blask kilku świec.
Na niskim stoliczku w orszaku kunsztownych dzbanków z winem i likierem, kryształowych
pucharków na wąskich nóżkach tudzież złotych talerzy z ciastkami i przysmakami królowały dwie
równe kolekcje klejnotów o tęczowym lśnieniu.
- Pierwszorzędni nudziarze z tych barbarzyńców - stwierdziła Nemia, powstrzymując się
dyskretnie od ziewnięcia - aczkolwiek czasami, po prostu dla odmiany, można mieć z nich pożytek.
Choć ten, co mi się trafił, nie był bezrozumny. Przejrzałby mój fortel, gdyby nie to, że dwa
brzęknięcia zlały się w jedno, kiedy zapinałam bransoletę z podmienionym trzosem i zarazem
mosiężny upominek. Dziw, jak te dzikusy lecą na mosiądz i kawałki szkła przemalowane na rubiny
i szafiry. Myślę, że te trzy podstawowe kolory paraliżują ich małpie móżdżki.
- Jesteś przebiegła jak mało kto, Nemio - pochwaliła ją młodsza dziewczyna ze zmysłową
pieszczotą. - Mało brakło, a mój przyjemniaczek też by mnie przyłapał na gorącym uczynku, ale
wolał się skupić na grożeniu mi nożem. Nawet skaleczył mnie między piersiami. Raptus z niego i
zbereźnik.
- Pozwól, że pocałunkami zaleczę ci ranę, moje drogie Oczko - zaofiarowała się Nemia. -
Och, co za brutal, paskudnik...
Drżąc podczas tej swoistej kuracji (Nemia miała natarczywy język), Oko powiedziała:
- Z jakiegoś powodu ciągle myślał o Ogu. - Jej twarz przestała cokolwiek wyrażać, jędrne
usta lekko się rozchyliły.
Z bogato obwieszonej makatami ściany naprzeciwko nich doleciał odgłos kroków oraz
ochrypły, gardłowy rozkaz:
- Otwórz teczkę, Szary Kocurze! A teraz ją zamknij! Ejże, dziewczęta! Skończcie z tymi
bezeceństwami!
Nemia i Oko padły sobie w objęcia, roześmiane.
- Gapcio odszedł w przeświadczeniu, że naprawdę jest jakiś Ogo! - rzekła Oko swoim
normalnym głosem, jeśli można go było tak nazwać. - A to dopiero! Pewnie teraz pienią się ze
złości.
Nemia odsunęła się na oparcie kanapy.
- Powinnyśmy się zabezpieczyć, bo mogą nas odwiedzić, żeby siłą odebrać klejnoty.
Oko wzruszyła ramionami.
- Od czego pięciu moich mingolskich wojowników?
- Ja mam trzech i pół kleszyckich dusicieli.
- I pół? Jak to?
- Policzyłam Iksi. No nie, żartowałam.
Oko zamyśliła się, lecz po krótkiej chwili potrząsnęła głową, uspokojona.
- Mało prawdopodobne, żeby Fafryd i Szary Kocur wrócili po swój skarb z mieczem.
Jesteśmy dziewczynami, więc poczują się urażeni w swej dumie, będą się boczyć na cały świat i w
końcu wybiorą się gdzieś na krańce ziemi, rzucą się w wir awanturniczych przygód.
- Też mi przygody! - prychnęła ze wzgardą Nemia, jakby chodziło o wybieranie szamba i
kopanie latryny.
- Racja, wszak to patałachy! - Oko skwapliwie podjęła myśl przyjaciółki. - Nie ma w nich
prawdziwego zacięcia, ani trochę ambicji, pieniądze nic dla nich nie znaczą. Bo gdyby było inaczej,
gdyby nie szwendali się po zadupiach z dala od Lankmaru, wiedzieliby, że król Iltmaru zwariował
na punkcie kamieni świecących w nocy i w dzień niewidzialnych i odda pół królestwa temu, kto mu
przyniesie worek gwiezdnych klejnotów. Nie wpadliby na ten szaleńczy pomysł, żeby nam je
sprzedawać.
- Jak sądzisz, co z nimi zrobi? Myślę o królu.
Oko wzruszyła ramionami.
- Nie wiem. Może zbuduje planetarium. Albo je połknie. - Zastanowiła się głębiej. - Biorąc
pod uwagę okoliczności, będzie chyba najlepiej, jeśli wyjedziemy stąd na parę tygodni. Należą nam
się wakacje.
Nemia pokiwała głową i zamknęła oczy.
- Udajmy się tam, gdzie Fafryd i Szary Kocur z pewnością nie pojadą szukać swoich, fuj,
przygód.
Oko również pokiwała głową.
- Błękitne niebo i szmer wody - marzyła na głos. - Czysta plaża, ciepły wiaterek, kwiaty i
hoże niewolnice w zasięgu ręki...
- Odkąd pamiętam, chciałam zamieszkać w krainie, gdzie pogoda jest piękna i nigdy się nie
zmienia. Wiesz może, w której części królestwa Iltmaru dnie są najpiękniejsze?
- Kochana Nemio - rzekła półgłosem Oko. - Tyle w tobie szlachetności. I niezrównanego
sprytu. Bezsprzecznie w Lankmarze tylko jeden złodziej jest od ciebie lepszy.
- Kogo masz na myśli? - zapytała z ciekawością Nemia.
- Siebie, oczywiście - odparła nieskromnie Oko.
Nemia wyciągnęła rękę i uszczypała w ucho swoją przyjaciółkę, niezbyt boleśnie, ale
jednak.
- Gdybyś chciała się ze mną założyć - rzekła cichym, lecz twardym głosem -
udowodniłabym ci, że się mylisz. Ale ponieważ to tylko rozmowa...
- Ależ moja najdroższa Nemio...
- Moje najsłodsze Oczko...
Dziewczyny objęły się namiętnie i czule pocałowały.
***
Kocur siedział z zaciśniętymi ustami i nasrożoną miną przy stole „Pod Złotym Minogiem”,
w knajpie niewiele się różniącej od „Srebrnego Węgorza”. Puknął palcem w stół z tekowego
drewna i w przytęchłym powietrzu z domieszką pachnidła rozległy się jego słowa:
- Do dwudziestu sztuk złota dorzucisz drugie tyle, a udam się w podróż i osobiście
wysłucham propozycji księcia Gwaja.
Blady jak ściana mężczyzna, który siedział naprzeciwko, mrużył oczy, jakby raził go blask
świec.
- Dwadzieścia pięć i będziesz mu służył jeden dzień po przyjeździe.
- Masz mnie za przygłupa? - Kocur groźnie podniósł głos. - Może i zdołam w ciągu dnia
rozwiązać jego trudności, zwykle udaje mi się taka sztuka, jeno co potem? Nie, nie będę się z góry
umawiał. Najpierw się z nim rozmówię. Ale... ma być trzydzieści pięć sztuk złota zaliczki.
- A więc dobrze, trzydzieści sztuk złota. Z czego dwadzieścia do zwrotu w przypadku
ewentualnej odmowy, która, wierz mi, byłaby wielce ryzykowna.
- Ryzyko to mój nieodłączny towarzysz - burknął Kocur. - Mogę zwrócić dziesięć.
Mężczyzna skinął głową i powoli wyłożył na stół złote rylki.
- Dziesięć teraz - powiedział. - Dziesięć jutro rano, kiedy przyłączysz się do karawany za
Zbożową Bramą, i dziesięć po przyjeździe do Kuarmalu.
- Ino zobaczymy iglice miasta - targował się Kocur.
Jego rozmówca się zgodził.
Kocur ponuro zgarnął pieniądze i wstał. Garstka monet wydała mu się nader skromna.
Przyszło mu na myśl, że dobrze byłoby wrócić do Fafryda i razem z nim ułożyć plan zemsty na
Nemii i Ogu.
Nigdy w życiu! Uzmysłowił sobie, że nie mógłby - zdruzgotany nieszczęściem i wściekły na
samego siebie - spojrzeć w oczy Fafrydowi. Zresztą, barbarzyńca pewnie i tak już był pijany.
A przecież za dwa, najwyżej trzy rylki spędzi dość przyjemnie, może również ciekawie,
resztę godzin do świtu, który uwolni go od tego wstrętnego miasta.
***
Fafryd rozprawiał się już z trzecią butlą i rzeczywiście był pijany. Po spaleniu czarnych,
fałszywych klejnotów z największą ostrożnością, przy użyciu samego czubka noża, zwracał
wolność wszystkim omotanym srebrnymi drucikami ognistym żukom, świetlistym osom, nocnym
pszczołom i diamentowym muchom. Owady brzęczały i buczały.
Ostro protestowała dwuosobowa obsługa tawerny, do której dołączył sam Slewiasz,
rozcierając swój byczy kark. Został użądlony, podobnie jak jeden z klientów. Fafryd otrzymał dwa
ukłucia, lecz prawie ich nie zauważył. I nic sobie nie robił Z czterech nękających go skrzydlatych
napastników.
Oswobodzona, uciekła ostatnia nocna pszczoła. Przeleciała z hałasem obok głowy
Slewiasza, który uchylił się z przekleństwem. Fafryd odsunął się na oparcie ławy. Wyglądał teraz
jak zbity pies. Właściciel „Srebrnego Węgorza” odszedł wraz z trzema parobkami; wśród nich
jeden oganiał się przed owadem.
Fafryd podrzucił nóż, który spadł czubkiem w dół, nieco ukośnie, lecz nie wbił się w stół.
Niezgrabnie wsunął go do futerału i zmusił się do przełknięcia wina.
Zupełnie jakby ktoś chciał wstać od zasłoniętego stołu na tyłach izby: poruszyły się tam
ciężkie kotary, które - podobne do innych w tawernie - były ponaszywane grubymi łańcuchami i
żelaznymi płytkami, dzięki czemu człowiek nie mógł ich przebić i zadźgać sąsiada, chyba że
miałby sporo szczęścia i długą, wąską szpadę.
W tejże chwili niezwykle blady jegomość, który skrajem płaszcza osłaniał oczy przed
światłem świec, wszedł do izby bocznymi drzwiami i skierował swoje kroki do stołu Fafryda.
- Dostanę wreszcie odpowiedź, synu północy? - zapytał złowieszczym półszeptem. Ogarnął
spojrzeniem przewrócone butle i rozlane wino. - Jeśli pamiętasz, com ci proponował.
- Siadaj - rzekł Fafryd. - Napij się. I uważaj na świetliste osy, bo tną jak diabli. Czy
pamiętam? - dodał pogardliwie. - Książę Hasjaral z Markualu, to znaczy Kuarmalu. Podróż
statkiem. Góra złotych rylków. Miałbym nie pamiętać?
Nie siadając, nieznajomy rzekł kategorycznie:
- Dwadzieścia pięć rylków. Pod warunkiem, że zaraz wsiądziesz ze mną na statek i
zobowiążesz się do wyświadczenia księciu jednodniowej usługi. A potem będzie tak, jak się już z
księciem dogadasz.
Z wyliczonych uprzednio monet ułożył na stole złotą wieżę.
- Wybornie - rzekł Fafryd z zadowoleniem. Zebrał pieniądze i chwiejnie powstał. Pięć
monet rzucił na stół, zaś resztę schował do trzosa... z wyjątkiem trzech rylków, które ze słodkim
dzwonieniem potoczyły się po ziemi. Trzecią butlę wina zakorkował i wcisnął pod pazuchę.
Odsuwając się od stołu, powiedział: - A więc prowadź! - Z impetem pchnął mrużącego oczy
człowieka w stronę bocznych drzwi i ruszył za nim niepewnym krokiem.
Siedząca pod ścianą Aliks Włamywaczka wydęła usta i pokręciła głową z politowaniem.
WŁADCY KUARMALU
Półmrok panujący w komnacie doprowadziłby do obłędu każdego, kto lubi wyraźne
szczegóły otoczenia i jasny blask słońca. Nieliczne łuczywa osadzone na ścianach, nieudolnie
próbujące rozproszyć ciemności, paliły się wątłym, sennym płomieniem, podobne do błędnych ogni
na bagnach, aczkolwiek wydawały przyjemny, kadzidlany aromat. Pomyślałby kto, że mieszkający
tu ludzie, gardząc światłem, tolerują je w ograniczonym zakresie wyłącznie przez wzgląd na gości.
Komnata, choć olbrzymia, wyżłobiona została w szarym, litym kamieniu; równe podłoże,
wygładzone ściany o zaokrąglonych kształtach i wklęsły sufit pozwalały sądzić, że człowiek
przystosował tu do swoich potrzeb jaskinię utworzoną przez przyrodę albo wydarł skale fragment
jej wnętrza za pomocą młota, dłuta i materiałów ściernych, chociaż ilość włożonej w to pracy
musiałaby przechodzić ludzkie wyobrażenie. W głębokich wnękach między łuczywami bladym
połyskiem skrzyły się metalowe posążki, maski i przedmioty zdobione klejnotami.
W komnacie hulał zimny przeciąg, który kołysał niebieskimi płomykami i przynosił ostre
zapachy mokrej ziemi i wilgotnego kamienia, których nie potrafiła zabić nawet miła woń pochodni.
Na końcu długiego, drewnianego stołu, gdzie toczyła się gra, raz po raz rozlegał się chrobot
białych i czarnych kamiennych pionków. Z zewnątrz dolatywało ciężkie buczenie ogromnych
wiatraków, przetłaczających świeże powietrze z odległego świata na górze. Słychać też było
miarowe posapywanie niewolników i cichy, nieustający tupot bosych stóp na grubych, skórzanych
taśmach, które napędzały drewniane łopatki.
Przebywając tutaj kilka dni, ba, ledwie kilka godzin, człowiek odnosił wrażenie, że buczenie
wiatraków, tupot stóp i sapnięcia wydobywające się ze spracowanych płuc wyszeptują bez przerwy,
do znudzenia, nazwę tego miejsca. Kuarmal, Kuarmal, hejże hej...
Szary Kocur, którego zmysły odbierały powódź różnorakich wrażeń, a umysł nurzał się w
najdziwniejszych fantazjach, był mężczyzną niskim, lecz dobrze zbudowanym. W swoim szarym,
jedwabnym odzieniu, nierównomiernie tkanym i w wielu miejscach postrzępionym, wydawał się
równie niespokojny i niebezpieczny jak ryś.
Ogromną tacę grzybów o najniezwyklejszych kształtach i kolorach, podanych mu niby
ciastka, najpierw obrzucił krytycznym wzrokiem, a następnie wybrał z niej i nadgryzł w miarę
normalny okaz z szarym kapeluszem. A ponieważ przyjemny zapach ohydnie kłócił się z gorzkim
smakiem, ukradkiem wypluł na dłoń nie przełknięte resztki, spuścił rękę pod stół i rzucił wszystko
na ziemię. Zdegustowany, próbował pozbyć się goryczki w ustach, a jednocześnie wolno i nerwowo
chwytał rękojeść to Skalpela, to Kociego Pazura - tak samo chwytała go złość, gdy nudził się i
marnował czas w tych ponurych salach.
Po obu stronach wąskiego stołu, w szeroko rozstawionych, wysokich krzesłach, siedziało
dwunastu chudych starców o łysych czaszkach, gładko ogolonych policzkach, świńskich ryjkach,
ubranych jedynie w schludne, białe opaski biodrowe. Jedenastu, uparcie wpatrzonych w
nieodgadniona dal, ściągało swe wątłe mięśnie do tego stopnia, że nawet uszy zdawały się
zesztywniałe, jakby sięgali wzrokiem do niewidzialnej krainy. Dwunasty siedział w częściowo
obróconym krześle, pochylony nad grą planszową; to stamtąd dobiegało chrobotanie pionków.
Rozgrywał partię z Gwajem, pracodawcą Kocura, rządcą Dolnych Pięter i zarazem młodszym
synem Kuarmana, najwyższego władcy Kuarmalu.
Wprawdzie Kocur już trzeci dzień gościł w kuarmalskich podziemiach, lecz nie zdarzyło mu
się znaleźć bliżej Gwaja niż w tej chwili, a zatem znał go wyłącznie jako przystojnego, złotoustego
młodzieńca o bladych licach, który w wiecznym półmroku, zawsze z dala od niego, wydawał mu
się duchem.
Gra stanowiła dla Kocura coś zupełnie nowego, wymagała znajomości bardzo wielu
sztuczek. Chociaż w mizernym świetle pochodni myliły się kolory, plansza wyglądała na zieloną.
Nie widać było na niej żadnych pól ani dróg, za to dzieliła ją na dwie połowy fosforyzująca linia.
Gracz rozpoczynał grę z dwunastoma płaskimi, okrągłymi pionkami, ustawionymi w
szeregu u dołu planszy. Gwaj miał pionki z czarnego obsydianu, zaś jego leciwy przeciwnik - z
białego marmuru, dzięki czemu Kocur mógł je rozróżnić mimo cienia. Gra sprowadzała się do
przesuwania ich wyrywkowo do przodu, na różne odległości, a celem było chyba wprowadzenie
siedmiu na połowę przeciwnika. Dowcip polegał na tym, żeby nie dotykać pionków palcami, ale
popychać je siłą spojrzenia. Wyglądało na to, że jeśli patrzeć uważnie na jednego, poruszał się dość
szybko, a jeśli na gromadę, przesuwała się całą linią lub grupą, lecz wolniej.
Kocur jakoś nie chciał uwierzyć, że jest świadkiem działania siły woli. Nadal podejrzewał
istnienie sznurków, bezdźwięcznych podmuchów powietrza, potajemnych uderzeń od spodu w
planszę, żuków siłaczy ukrytych pod pionkami, a nawet niewidzialnych magnesów: pionki Gwaja,
sądząc po kolorze, mogły być wykonane w całości z jakiegoś kamienia magnetycznego.
W tej chwili czarne pionki Gwaja i białe staruszka gromadziły się przy linii podziału,
przemieszczając się bardzo nieznacznie co pewien czas, w miarę jak front działań przesuwał się to
w jedną, to w drugą stronę. Wtem najbardziej cofnięty pionek starca zawrócił błyskawicznie i
łukiem dotarł na wolne miejsce przy górnej krawędzi planszy. Korzystając z okazji, dwa pionki
Gwaja przebiły się klinem przez linię podziału. Kiedy starzec wycofał własną parę pionków, aby
tamtym zagrodzić drogę, skrajny pionek Gwaja popędził do przodu. Wszystko się rozstrzygnęło.
Staruszek jął niezręcznie, palcami, rozmieszczać pionki na pozycjach wyjściowych, mimo że nie
otrzymał od rządcy zauważalnego polecenia.
- No, no, łatwo ci poszło, Gwaju! - zakrzyknął szyderczo Kocur. - Następnym razem graj z
dwoma naraz! Ani chybi, dziadunio jest czarodziejem drugiego stopnia, może nawet zgrzybiałym
uczniem zwykłego szarlatana. Słabizna!
Starzec przeszył Kocura jadowitym spojrzeniem.
- Każdy z dwunastu, których tu widzisz, jest czarodziejem pierwszego stopnia, i to od
dzieciństwa - oświadczył napuszenie. - Starczy, że jeden z nas wymierzy w ciebie palec, a zaraz się
przekonasz!
- Weź sobie do serca jego słowa. - Gwaj nawet nie spojrzał na Kocura, gdy mówił to cichym
głosem.
Kocur - z może i udawaną pewnością siebie - dał mu taką odpowiedź:
- Mimo to twierdzę, że mógłbyś dowalić dwóm naraz albo nawet siedmiu, albo i całej
niedołężnej dwunastce! Jeśli to ma być pierwszy stopień, ty musisz być mistrzem stopnia zerowego
czy wręcz ujemnego.
Starzec poruszał bezgłośnie ustami. Przy tej zniewadze aż prychnął na brodę bąbelkami
śliny.
Wszelako Gwaj rzekł spokojnym, wyważonym tonem:
- Gdyby choć trzech moich wiernych magów zaniedbało się w swoich czarodziejskich
obowiązkach, wysłannicy wdarliby się tu z Górnych Pięter i spadłyby na mnie wszelkie zarazy z
kompendium zła, a na dokładkę parę innych, które lęgną się jedynie w zarobaczonej wyobraźni
mojego brata. Kto wie, mógłbym się nawet pożegnać z życiem.
- Jeśli na dwunastu aż dziewięciu strzeże cię o każdej porze, nie mają kiedy się porządnie
wyspać - zripostował Kocur.
- Nie zawsze mamy tu niespokojne czasy - odrzekł niewzruszenie Gwaj. - Bywa, że święta
lub rozkazy króla skłaniają nas do rozejmu. Niekiedy ciemna kipiel się uspokaja. Dziś jednak z
pewnych znaków wnoszę, że szykuje się groźny atak na mą krew, serce, wątrobę, płuca i kości.
Drogi Hasjaral zgromadził przy sobie czarodziejów w dwukrotnie większej liczbie, przy tym
niewiele słabszych od moich (drugi stopień, ale wyższy drugi stopień). Ostro ich goni do pracy.
Szary Kocurze, Hasjaral jest mi tak samo obmierzły jak twemu podniebieniu owoce z naszych
grządek nawożonych gnojem. Ale słuchaj dalej. Wieczorem mój ojciec stawia sobie horoskop w
wieży warowni, wysoko nad Górnymi Piętrami Hasjarala, przeto powinienem pilnie obserwować
wszystkie szczurze dziury.
- Jeżeli potrzebna ci pomoc czarodzieja - rzekł butnie Kocur - to znam parę zaklęć, którymi
zadam bobu wiedźmom i magikom twego starszego brata! - W rzeczywistości Kocur chował w
sakwie, spisane na trzeszczącym pergaminie, pewne zaklęcie, co prawda jedyne, ale które miał
wielką ochotę wypróbować. Otrzymał je od swego mistrza i doradcy w sprawach czarodziejskich,
Szyłby o Twarzy Bezokiej.
Gwaj odpowiedział ciszej niż poprzednio, tak iż Kocur odniósł wrażenie, że gdyby siedział
bodaj trzy łokcie dalej, niczego by nie usłyszał.
- Twoim zadaniem będzie ustrzec mnie przed zapędami wysłanników Hasjarala, a w
szczególności przed tym sławnym wojownikiem, którego ponoć wynajął. Moi czarodzieje poradzą
sobie z podstępnymi zaklęciami Hasjarala. Człowiek musi robić to, na czym się zna. - Lekko
zaklaskał w dłonie, na co w ciemnym korytarzu pojawiła się bezszelestnie młoda, piękna
niewolnica. - Mocne wino dla naszego rycerza! - rozkazał Gwaj cichym głosem, nie patrząc na nią
ani razu.
Niewolnica odeszła.
W końcu starzec uporał się z ustawianiem czarnych i białych pionków. Gwaj zatrzymał na
nich wzrok w zamyśleniu. Zanim jednak wykonał ruch, zwrócił się do Kocura:
- Jeśli czas ci się dłuży, skorzystaj z wolnej chwili i wybierz sobie nagrodę, która będzie
twoja po wypełnieniu obowiązków. Radzę wybrać starannie i nie przegapić dziewki przynoszącej
wino. Nazywa się Iwiwis.
Kocur nie wiedział, co powiedzieć. Z szuflad i wnęk zdążył już wygrzebać dla siebie
kilkanaście kosztownych, zachwycających przedmiotów, które następnie zamknął w nieużywanej
komórce dwa piętra niżej. Gdyby je znaleziono, tłumaczyłby, że to tylko niewinna, wstępna
selekcja przed ostatecznym wyborem... chociaż Gwaj był nie w ciemię bity i mógł mieć w tej
kwestii swoje własne zdanie, zważywszy, że nie uszło jego uwagi wyrzucenie grzybów, jak pewnie
i wiele innych rzeczy.
Dotąd nie przyszło Kocurowi do głowy, że mógłby przywłaszczyć sobie jakieś miłe
dziewczątko i ukryć je w komórce, jakkolwiek, trzeba przyznać, był to ciekawy pomysł.
Starzec odchrząknął i mruknął nad planszą z chichotem:
- Panie, niechże waleczny rycerz wypróbuje swoje magiczne zdolności. Niech wypróbuje je
na mnie!
Kocurowi serce podskoczyło, lecz Gwaj uniósł dłoń, pokręcił głową i wskazał palcem
planszę. Starzec posłusznie zamyślił się i pchnął do przodu swego pionka.
Kocur znów upadł na duchu. Zaczynało mu dokuczać osamotnienie w tym mrocznym
podziemiu, gdzie wszyscy mówili szeptem i poruszali się cicho. W Lankmarze, kiedy emisariusz
Gwaja zaproponował mu tę odpowiedzialną pracę, nawet się ucieszył. Fafryd, jego wyszczekany
kolega po zbójeckim fachu, dostałby porządną nauczkę, gdyby jego szary towarzysz (i mózg!)
pewnej nocy odszedł bez słowa... i wrócił jakiś rok później z kufrem pełnym złota i szyderczym
uśmiechem na ustach.
Kocura nie opuszczał dobry humor w czasie długiej drogi, gdy wraz z karawaną ciągnącą do
Kuarmalu wyruszał z Lankmaru na południe, jechał wzdłuż brzegu rzeki Hlal, mijał jeziora Plija i
pokonywał Góry Głodu. Bez dwóch zdań, czuł się doskonale, usadowiony wygodnie na
kołyszącym się grzbiecie wielbłąda - daleko od przytłaczającej postury Fafryda, jego przekomarzań
i awanturniczego zachowania - podczas gdy noce stawały się cieplejsze i jaśniejsze, a nad
południowym widnokręgiem zaczęły pojawiać się dziwne gwiazdy, błyszczące jak klejnoty.
I oto spędzał trzecią noc w Kuarmalu, odkąd potajemnie zszedł na Dolne Piętra. Trzy dni i
trzy noce, a raczej sto czterdzieści cztery rozwlekłe półgodziny grobowego półmroku... W
najgłębszym zakątku jego duszy rodziło się pragnienie, żeby Fafryd był przy nim, zamiast hulać w
Lankmarze pół kontynentu stąd, albo jeszcze dalej, jeśli zrealizował swoje mgliste plany
odwiedzenia ojczystych stron na północy. Przydałby mu się teraz kompan do wypitki, nawet ostra
wymiana zdań byłaby ożywczym tchnieniem świeżości po siedemdziesięciu dwóch godzinach
obcowania z milczącymi sługami, czarodziejami w transie, grzybami w sosie oraz nadzwyczajną,
wyrafinowaną uprzejmością Gwaja.
Poza tym, wszystko wskazywało na to, że Gwaj potrzebuje wyłącznie mistrza walki na
miecze, który zażegna niebezpieczeństwo ze strony wojownika sprowadzonego w skrytości przez
Hasjarala. Fafryd, gdyby tutaj był, mógłby robić za rębajłę, dzięki czemu Kocur miałby okazję
błysnąć przed Gwajem jako utalentowany czarodziej. Zaklęcie, którego opis przechowywał w
sakwie, otrzymane od Szyłby w zamian za opowieść o perwersyjnych upodobaniach Kłuto,
przyniosłoby mu niezachwianą reputację budzącego strach arcymaga. Co do tego nie miał
wątpliwości.
Kocura wyrwał z zamyślenia widok klęczącej przed nim - nie wiedzieć, jak długo -
niewolnicy Iwiwis, która podsuwała mu tacę z kości słoniowej, a na niej pękaty kamienny dzbanek
i miedziany kielich. Trochę jak szermierz w wypadzie, klęczała z jedną nogą zgiętą, a drugą
odrzuconą w tył, napinając krótką spódnicę zielonej tuniki. Jej ciało było nad podziw gibkie; bez
trudu wytrzymywała w tej niewygodnej pozie. Proste, jedwabiste włosy miały ten sam ciemny
kolor co skóra, kolor upodabniający ją do ducha. Kocurowi przemknęło przez myśl, że wyglądałaby
ślicznie w jego tajnej komórce, zwłaszcza w naszyjniku z dużych, czarnych pereł, które znalazł za
blaszaną statuetką w jednej z wnęk w komnacie Gwaja.
Teraz jednak klęczała w zwyczajowej odległości od niego i ze skromnie spuszczonym
wzrokiem podawała mu tacę. Nawet powieka jej nie drgnęła, gdy bąknął kilka miłych słów, co
wydawało mu się w tej chwili jedynym stosownym sposobem, aby zwrócić na siebie jej uwagę.
Wziął dzbanek i kielich. Iwiwis pochyliła głowę jeszcze niżej i oddaliła się cicho jak wiatr.
Kocur nalał sobie do kielicha odrobinę czerwonego i gęstego niczym krew wina.
Skosztował. Poczuł w ustach lekką słodycz z gorzkim posmakiem. Zastanawiał się, czy nie pije
trunku ze sfermentowanych muchomorów.
Białe i czarne pionki, prowadzone wzrokiem Gwaja i starca, przesuwały się z chrobotem po
planszy. Niemrawe płomyki pochodni chwiały się w chłodnym przeciągu. Niewolnicy zatrudnieni
przy wiatrakach, płaskie podeszwy ich bosych stóp na skórzanych taśmach i wielkie, niewidoczne
łopatki wiatraków na potężnych osiach - wszystko to pospołu wydawało pomruk: Kuarmal, hejże
hej, Kuarmal, wodzi rej, Kuarmal...
***
W równie przestronnej komnacie, wiele pięter wyżej, lecz wciąż pod ziemią - w komnacie
pozbawionej okien, gdzie pochodnie paliły się czerwonym, jaśniejszym płomieniem (choć i tutaj ze
względu na obłoki kadzidlanego dymu panował denerwujący półmrok), u szczytu stołu siedział
Fafryd.
Otóż Fafryd, człowiek z natury nad wyraz opanowany, teraz nerwowo tłukł pięścią w pięść:
już resztką sił opędzał się przed myślą, że tęskni za towarzystwem Szarego Kocura... który zapewne
siedział w Lankmarze lub, kto wie, wałęsał się po spalonych na piach ziemiach Wschodu.
Kocur miałby więcej cierpliwości, myślał sobie Fafryd, do zgłębiania tajemnic i dziwactw
ciemnolubnych Kuarmalczyków. Kocur łatwiej zniósłby wstrętne zamiłowanie Hasjarala do
torturowania, no i wreszcie z małym błaznem można by się przyzwoicie opić!
Fafryd cieszył się niezmiernie, że wreszcie weźmie rozbrat z nadętą bufonadą, chytrością i
mędrkowaniem Kocura, kiedy przedstawiciel Hasjarala podczas spotkania w Lankmarze obiecał mu
hojną zapłatę, jeśli natychmiast i bez rozgłosu uda się na służbę do nowego pana. Fafryd nawet
napomknął druhowi, że prawdopodobnie wyruszy w rejs z ziomkami pływającymi po Morzu
Wewnętrznym.
Nie zdradził mu jednak ani słowem, że długa łódź wiosłowa nie popłynie na północ, ale na
południe, wzdłuż brzegów Morza Zewnętrznego i zachodnich rubieży lankmarskiego kraju.
Podróż przebiegała w sielskich warunkach: mimo sprzeciwów wysłannika z Kuarmalu od
czasu do czasu przeprowadzali piracki napadzik, walczyli z silnymi sztormami oraz potykali się z
olbrzymimi wężami i diabłami morskimi, spotykanymi na południowych wodach w wielkiej
obfitości. Przy wspomnieniu tamtych przygód pięść Fafryda powstrzymała się od ruchu, a usta
rozchyliły się w tęsknym uśmiechu.
Że też licho nadało mu ten Kuarmal! Pławiącego się w torturach Hasjarala! Odrażające
czary, gdziekolwiek oczy zwrócić! Znowu zawzięcie pięść tłukła o pięść.
I te zasady! Nie wolno mu zapuszczać się niżej, bo tam Dolnymi Piętrami rządzi wróg. Nie
wolno również wspinać się do góry, aby nie zbezcześcić apartamentów ojca Kuarmana. Nikt się nie
może dowiedzieć o jego obecności. Musi zadowolić się poślednim napitkiem i przeciętnymi
dziewkami: innych nie znajdzie w zamkniętej strefie Górnych Pięter (te ciemne krypty i labirynty
nazywali górnymi!).
I marnowanie czasu! Nie można ruszyć w dół wszystkimi siłami i zadać klęski wrażemu
bratu Gwajowi. Pośpiech był rzeczą niedopuszczalną. Nawet nie mogli zatrzymać napędzanych siłą
mięśni ogromnych wiatraków, które - oprócz drażnienia uszu wiecznym skrzypieniem -
przepychały ożywcze powietrze na niższe piętra do podziemnego świata Gwaja i zarazem osobnymi
szybami wyciągały stęchliznę. Naturalnie, wiatraki musiały pracować: Kuarman potępiłby każdą
strategię walki, która prowadziłaby do śmierci drogich niewolników. A synowie bali się jak ognia
jego gniewu.
Wobec powyższego na radzie wojennej Hasjarala opracowywano kampanie zakrojone na
całe lata, rezygnowano z użycia broni na rzecz czarów i decydowano się posuwać naprzód w głąb
Dolnych Pięter za każdym razem o ćwierć korytarza... lub ćwierć zagonu grzybów.
I wreszcie osobliwości! Grzyby podaje się do każdego dania, ale nigdy się ich nie zjada ani
nie kosztuje. Z drugiej strony, szczur z rożna uchodził za wyszukany smakołyk. Tej nocy ojciec
Kuarman stawiał sobie horoskop i z jakiegoś powodu owo zabobonne wpatrywanie się w gwiazdy i
nanoszenie na papier dziwnych znaków stanowiło rzecz doniosłej, pierwszorzędnej wagi. Każda
dziewka musiała krzyknąć dwa razy, gdy zwrócono się do niej z niemoralną propozycją, niezależnie
od tego, co później chciała zrobić. Fafryd musiał trzymać się na odległość rzutu sztyletem od
Hasjarala, przez co mógł się tylko głowić, jakim cudem rządca zwraca uwagę na wszystko, co się
wokół dzieje, mimo że prawie zawsze ma zamknięte oczy.
Być może Hasjaral posiadał dar jasnowidzenia albo stojący najbliżej niewolnik streszczał
mu szeptem każde zdarzenie, albo też... cóż, można było snuć różne przypuszczenia.
Tak czy owak, Hasjaral wszystko widział mimo zamkniętych powiek.
Szarlatańska sztuczka dawała Hasjaralowi tę korzyść, że kadzidlany dym nie podrażniał mu
oczu; dokuczał tylko Fafrydowi i czarodziejom, którzy skarżyli się na łzawienie i zaczerwienienia.
Ponieważ jednak Hasjaral był księciem popędliwym i pełnym werwy (pałąkowate nogi i nierówne
ręce stale mu dygotały, a na brzydkiej twarzy co chwila pojawiał się nowy grymas), oczy zamknięte
jak trumienne wieka stanowiły widok osobliwy i budzący grozę.
Nic więc dziwnego, że Fafryd miał już serdecznie dość Górnych Pięter Kuarmalu, choć
przebywał tu dopiero tydzień. Korciło go nawet, żeby wykiwać Hasjarala i zaciągnąć się na służbę
do młodszego księcia lub zostać donosicielem ojca... aczkolwiek i oni w roli pryncypałów mogliby
mu nie przypaść do gustu.
Czego jednak pragnął nade wszystko, to sprawdzić się w boju z najemnikiem Gwaja, o
którym tyle się mówiło: wyzwać go na pojedynek, zabić i zgarnąć nagrodę (najlepiej krasną
dziewoję z workami złota w rękach). A potem na zawsze wyjechać z Kuarmalu, tego przeklętego
grobowca, gdzie w ciemności ciągle słychać czyjeś szepty.
Zniecierpliwiony już ponad miarę, Fafryd zacisnął dłoń na rękojeści Szarej Rózgi, swego
długiego miecza. Co zaraz zauważył Hasjaral, choć na niego nie patrzył, jako że wartko skierował
swą szpetną twarz między ściśnięte szeregi dwudziestu czterech brodatych, opatulonych płaszczami
czarodziejów. Nie odmykając oczu, jął wyginać usta w zapowiedzi mowy, i po charkotliwym
chichocie zawołał:
- Ha! Spieszno ci do bitki, Fafrydzie, mój chłopcze? Lepiej trzymaj miecz w pochwie i
powiedz mi, jak myślisz, cóż to za wojownik, bezlitosny ludobójca na usługach Gwaja, przed
którym masz mnie bronić? Idą słuchy, że krzepy u niego tyle co u słonia, a chytrością przewyższa
Zobolda. - Krzywiąc się paskudnie, zdołał bez otwierania oczu spojrzeć na niego z ciekawością.
W ciągu minionego tygodnia Fafryd wielokrotnie wysłuchiwał tego rodzaju uwag, więc
odrzekł z pogardliwym prychnięciem:
- Też mi coś! O każdym można takie bajki opowiadać. Jeżeli jednak nie pozwolisz mi
działać i nie sprzątniesz stąd tych zapchlonych bród...
Fafryd pohamował się, przepłukał gardło resztką wina i rąbnął w stół blaszanym dzbankiem,
żądając dolewki. Bo chociaż Hasjaral zachowywał się jak kretyn i miał temperament ocelota,
częstował doskonałym trunkiem z winogron, dojrzewających na gorących południowych stokach
góry Kuarmal. Poza tym, denerwowaniem go mógł tylko napytać sobie biedy.
Wydawało się, że rządca nie czuje się urażony, a nawet jeśli, to jął wyżywać się na swoich
brodatych czarodziejach: pierwszemu nakazał wyraźniej wymawiać znaki runiczne, drugiemu
zarzucił niedostateczne roztarcie ziół, trzeciemu przypomniał o trzykrotnym potrząśnięciu srebrnym
dzwonkiem. Właściwie, to wszystkich traktował jak surowy belfer grupę sztubaków... jakkolwiek
Fafrydowi dawano do zrozumienia, że to magowie pierwszego stopnia.
Zgromadzenie czarnoksiężników zaczęło uwijać się z większym zapałem, przy czym każdy
pracował nad własnym zaklęciem: produkowali więcej śmierdzących oparów, wylewali czarne
krople z kolejnych brudnych buteleczek, gorączkowo machali kolejnymi różdżkami, przekłuwali
szpilami kolejne kukły, rysowali w powietrzu kolejne magiczne znaki, wygrzebywali z worków i
wykładali na stół kolejne fetysze.
Przesiadując godzinami u szczytu stołu, Fafryd miał okazję się przekonać, że zaklęciami
głównie próbowano zesłać na Gwaja paskudne choróbska: czarną gorączkę, czerwoną gorączkę,
kruszycę kości, wypadanie włosów, wolny gnilec, szybki gnilec, zielony gnilec, krwawy koklusz,
rozstroje żołądka, żółtą febrę, biegunkę, a nawet błahy katar. Przypuszczalnie czarodzieje z obstawy
Gwaja odpędzali te zaklęcia przeciwzaklęciami, lecz słano je w nadziei, że pewnego dnia, choćby
na krótką chwilę, uda się zmylić czujność przeciwnika.
Fafryd wolałby, żeby magicy z paczki Gwaja odsyłali nadawcom ich złośliwe zaklęcia.
Dość się już napatrzył na zawiłe astrologiczne rysunki, wyszyte złotem i srebrem na czarnych
płaszczach, tudzież wstążki i druciki z drogocennego kruszcu, wplecione w bujne brody zgodnie z
regułami kabały.
Gdy zrugani czarodzieje dwoili się i troili, Hasjaral wreszcie szeroko otworzył oczy i tym
razem po krótkim krzywieniu warg zawołał:
- A więc palisz się do działania, Fafrydzie, mój chłopcze?
Mocno już rozeźlony tym ostatnim zwrotem, Fafryd zasadził łokieć na stole, kiwnął ręką na
Hasjarala i odkrzyknął:
- Jeszcze jak! Nie chcę, aby mi mięśnie poginęły z nieróbstwa. Znać, że i tobie krzepy nie
brakuje. Miałbyś ochotę siłować się na rękę?
Hasjaral zaśmiał się jadowicie i zakrzyknął:
- Właśnie zamierzam się trochę rozerwać. Siłować się na rękę będzie dziewka podejrzana o
rozpustne czyny z paziem Gwaja. Nawet raz nie krzyknęła... ale wkrótce nadrobi zaległości.
Pójdziesz ze mną, Fafrydzie? Zobaczysz, jak się tu bawimy. - To rzekłszy, zamknął oczy, jakby
przesłonił je maleńkimi maskami. Powieki zaciskał przy tym tak mocno, że z pewnością nie mógł
patrzeć przez rzęsy.
Fafryd wzdrygnął się z lekkim rumieńcem. Już pierwszej nocy pobytu barbarzyńcy na
Górnych Piętrach Kuarmalu Hasjaral zauważył jego obrzydzenie do tortur i od tamtej pory nie
przepuścił ani jednej okazji do zakpienia z tego, co uważał za słabość.
Aby ukryć zażenowanie, Fafryd wyciągnął spod płaszcza książeczkę z pozszywanych
pergaminowych kart. Przysiągłby, że powieki Hasjarala nawet nie drgnęły, a jednak łotr zawołał:
- Symbol na okładce wskazuje, że książka należała do Ningobla Siedmiookiego. Cóż tam
masz, Fafrydzie?
- Osobiste zapiski - odparł stanowczo zapytany. Prawdę mówiąc, nabawił się strachu, bo
treść owych zapisków, gdyby je przejrzał Hasjaral, srodze by mu zaszkodziła. W dodatku łotr
zdawał się wiedzieć bardzo dużo, albowiem na okładce istotnie grubą, czarną krechą namalowano
dłoń z siedmioma palcami mającymi oczy miast paznokci, która była jednym z wielu podpisów
czarodzieja, patrona Fafryda.
Książę zakasłał ochryple.
- Żaden sługa Hasjarala nie prowadzi osobistych zapisków - oświadczył. - Jeszcze do tego
wrócimy, na razie wzywają mnie obowiązki. - Wyskoczył z krzesła, spiorunował czarodziejów
groźną miną i wrzasnął opryskliwie: - I pamiętaj no jeden z drugim: kto będzie spał, kiedy wrócę,
lepiej byłoby jemu i jego matce urodzić się w niewoli z kajdanami na nogach! - Zamilkł i już miał
odejść, lecz ponownie zwrócił się twarzą do Fafryda i krzyknął z drwiną w głosie: - Dziewka
nazywa się Fryska. Siedemnaście lat ma, nie więcej. Jestem pewien, że siłować się będzie z
wielkim wdziękiem, okraszając widowisko rozkosznymi jękami. Porozmawiam z nią... w
stosownym czasie. Będę zadawał pytania pomaleńku, w miarę lekkiego dokręcania korby. A ona
będzie odpowiadać, będzie komentować, będzie mówić, co czuje. Nie musi używać słów, wystarczą
inne dźwięki. To jak, chcesz popatrzeć? - Pozostawiając po sobie echo diabelskiego chichotu,
wyszedł szparko z komnaty; czerwone płomienie pochodni w sklepionym korytarzu obmalowały
krwawą łuną pokraczną postać na pałąkowatych nogach.
Fafryd zgrzytnął zębami. Na razie nie mógł nic zrobić. W sali tortur kwaterowali gwardziści
Hasjarala. Jednakże barbarzyńca zakonotował sobie w pamięci pewien zamiar... A może była to
powinność?
Chcąc otrząsnąć się z paskudnych, napawających grozą myśli, ponownie zabrał się do
czytania książeczki, którą przed opuszczeniem Lankmaru dał mu Ningobel w nagrodę za minione
usługi lub jako zaliczkę na poczet przyszłych. Nie martwił się tym, że czarodzieje mogą podpatrzeć,
co czyta. Po ostatnich groźbach księcia czarne, brodate mrówki trącały się łokciami w ferworze
zaklęć.
Po raz pierwszy Kuarmal zwrócił moją uwagę - czytał Fafryd w spisanej ręką bądź macką
książeczce Ningobla - kiedy doszła mnie wieść, że istnieją tam pod ziemią korytarze prowadzące
pod samo dno morza, do pewnych pieczar, gdzie mogliby żyć ostatni ze Starszych Bogów.
Oczywiście, wysłałem ludzi, by sprawdzili, jak się to ma do rzeczywistości: udało się tam dwóch
zdolnych, wyszkolonych szpiegów (i jeszcze dwóch do ich pilnowania), którzy mieli zgromadzić
fakty i pozbierać plotki. Nie wrócił żaden. Nie wysłali wyjaśnienia czy czegokolwiek, co rzucałoby
światło na ich losy. Wszelki słuch o nich zaginął. To podrażniło tylko moją ciekawość, ale że
wówczas nie chciałem trwonić środków na ryzykowną wyprawę, postanowiłem poczekać, aż
pojawią się nowe wiadomości, co prędzej czy później musiało nastąpić.
Po dwudziestu latach moja cierpliwość została nagrodzona - czytał Fafryd pisane maczkiem
sprawozdanie. - Przyprowadzono mi pewnego starca z twarzą bladą jak płótno, pokrytą okropnymi
bliznami. Miał na imię Tamorg i opowiedział mi wielce ciekawą, choć niezbyt składną historię.
Twierdził, że za młodu porwała go z drogi karawana kupców i tak się dostał do niewoli w
Kuarmalu. Przyszło mu służyć na Dolnych Piętrach, głęboko pod ziemią. Światło dzienne tam nie
docierało, a świeże powietrze do jaskiń tłoczyły olbrzymie wiatraki, poruszane siłą mięśni ludzkich.
Tłumaczyło to jego bladość i niezwykły wygląd.
Tamorg z rozgoryczeniem wspominał wiatraki, bo skuty łańcuchami, pracował na jednej z
taśm tak długo, że wolał nawet nie liczyć lat. Upływ czasu byłby zaiste trudny do zmierzenia, bo,
jak mówił, na Dolnych Piętrach nie używano zegarów. Ostatecznie uwolniono go od żmudnego
maszerowania po taśmach, ponieważ - co udało mi się wyłuskać z jego bezładnej mowy -
wynaleziono lub wyhodowano szczególny rodzaj niewolnika, który lepiej nadawał się do tej roboty.
Z tego wniosek, że władcy Kuarmalu interesują się gospodarką na swoich włościach i idą z
duchem postępu, z czego rzadko słyną rządzący. Co więcej, jeżeli rzeczywiście wyhodowano nową
rasę niewolników, władcy muszą żyć nieprzeciętnie długo. Albo też współpraca między ojcem a
synem jest o wiele ściślejsza niż wszystkie, o jakich dotychczas słyszałem.
Tamorg opowiadał, że razem z ośmioma niewolnikami, których tak samo jak jego
zwolniono z napędzania wiatraków, został zaprzęgnięty do kopania komór i tuneli wymagających
powiększenia lub wydłużenia. I tak od tamtej pory harował ze szpadlem i kilofem. Musiał
zajmować się tym bardzo długo, bo gdym go dokładniej wypytał, okazało się, że sam jeden, bez
niczyjej pomocy, wydrążył korytarz mierzący tysiąc dwadzieścia kroków. Takich niewolników nie
trzymano w łańcuchach (chyba że byli umysłowo chorzy), bowiem nie zachodziła konieczność ich
skuwać. Dolne Piętra to jeden wielki labirynt; pechowy niewolnik, który zejdzie ze znajomej drogi,
niewielką ma szansę wrócić do punktu wyjścia. Chociaż Tamorg powiedział, że słyszał pogłoski,
jakoby władcy Kuarmalu mieli niewolników pamiętających rozkład korytarzy we fragmentach stale
rozrastającego się labiryntu. Dzięki temu mogą bezpiecznie podróżować i komunikować się
pomiędzy piętrami.
Tamorgowi w końcu udało się uciec, kiedy przypadkowo przebił się przez ścianę kopanego
tunelu. Poszerzył wyrwę oskardem i zerknął do środka. W tym momencie, popchnięty przez innego
robotnika, runął głową w przepaść, której dnem płynął wartki, lecz głęboki strumień. A ponieważ
sztuki pływania się nie zapomina, zdołał utrzymać się na powierzchni i wypłynąć z podziemi. Przez
kilka dni oślepiały go promienie słońca i czuł się dobrze jedynie w mdłym blasku pochodni.
Wypytywałem go szczegółowo o wiele intrygujących zdarzeń, które rozegrały się przed jego
oczyma. Niestety, rozczarował mnie, bowiem nie był z natury bystrym obserwatorem. Mimo to
wystarałem się dlań o posadę strażnika bramy u pewnego wielkorządcy, o którego wyjazdach i
przyjazdach do pałacu chciałem wiedzieć jak najwięcej. To tyle o tym człowieku.
O Kuarmalu myślałem jeszcze częściej, odkąd ta garść wiadomości, niczym smakowita
przystawka, zaostrzyła mój apetyt na wiedzę. Musiałem zdobyć więcej informacji. Dzięki
znajomości z Szylbą skontaktowałem się z Ejkiem, najwyższym władcą szczurów. Skuszony wizją
sekretnych przejść do lankmarskich spichlerzy, zgodził się mnie odwiedzić. Jego wizyta okazała się
zarazem daremna i żenująca. Daremna, bo dowiedziałem się, że w Kuarmalu szczury uchodzą za
przysmak i polują tam na nie przeszkolone fretki w celach kulinarnych. Oczywiście, w związku z
tym każdy szczur szpiegujący w obrębie murów Kuarmalu mógł liczyć na kryjówkę co najwyżej w
garnku. Niezliczona horda cuchnących i nienażartych szczurów z obstawy Ejka pochłonęła
wszystko, co tylko wpadło im w zęby, więc żeby wynagrodzić mi szkody, Ejek wspaniałomyślnie
obudził Skrę i namówił go do rozmowy ze mną.
Skra to jeden z tych przedpotopowych karaluchów, które żyły współcześnie z
monstrualnymi gadami, dawnymi władcami ziemi. Pamięcią sięga daleko w mrok dziejów, do
czasów sprzed zniknięcia Starszych Bogów. Skra wyjawił mi krótką historię Kuarmalu, starannie
spisaną w niezwykłej książeczce z przemyślnie połączonych, skrupulatnie oczyszczonych i
wygładzonych owadzich skrzydeł. Przepisuję tu wszystko i przepraszam, jeśli ton wypowiedzi
wyda się suchy i mentorski.
„Miasto-państwo Kuarmal to kolebka cywilizacji nie mającej sobie równych w sferze
ludzkiego zorganizowania. W świecie zwierząt analogią mogą być jedynie mrówki, których
społeczność korzysta z pracy niewolniczej. Dziś kuarmalskie włości zamykają się w obrębie
niewysokiej góry czy raczej wysokiego wzgórza. Jak w przypadku rzodkiewki, zasadnicza część
znajduje się pod ziemią. A nie zawsze tak było.
Ongiś władcy Kuarmalu panowali nad rozległymi krainami łąk i wód. Ich statki wpływały
do wszystkich znanych portów, a karawany przemierzały szlaki od morza do morza. Jednakże w
żyznych dolinach i pustynnych oazach, na nagich klifach i otwartym oceanie, powoli wpływy
Kuarmalu zaczynały słabnąć. Władcy ustępowali, choć nigdy dobrowolnie, zawsze pod
przymusem. Z każdym rokiem, z każdym pokoleniem kurczyły się granice, ubywało majątków i
kolonii. Aż została im tylko ostatnia, najsilniejsza twierdza, niezdobyty kuarmalski zamek.
Przyczyny naporu nieprzyjaciół giną w pomroce zapomnienia, lecz mogły do tego doprowadzić
praktykowane tam bestialskie obyczaje, których echa nawet dziś utwierdzają okolicznych
mieszkańców w przekonaniu, że przeklęty Kuarmal jest ostoją wszelkiego plugastwa.
W miarę jak malało dominium Kuarmalczyków, zmuszonych cofać się mimo męstwa i
biegłości w czarach, rozbudowywali pod twierdzą sieć podziemnych korytarzy, drążyli śmielej i
dalej. Kolejni władcy wdzierali się głębiej w trzewia małej góry, która wspierała fundamenty
zamku. Z biegiem czasu wspomnienie dawnej chwały zatarło się i zaginęło, a władcy, skupieni na
podziemnych labiryntach, stracili zainteresowanie zewnętrznym światem. Wymazaliby go
całkowicie z pamięci, gdyby nie ciągłe i stale rosnące zapotrzebowanie na niewolników oraz
konieczność ich wyżywienia.
Władcy Kuarmalu są znanymi w świecie czarodziejami, mistrzami w wielkiej sztuce. Wieść
głosi, że za pomocą zaklęć potrafią narzucić człowiekowi poddaństwo ciała i duszy”.
Tyle napisał Skra. Cóż, nie zachwyciła mnie ta historia, bo szukałem przede wszystkim
opisów fascynujących tuneli, które na początku obudziły moją ciekawość. Nie znalazłem więc
żadnych informacji o kraju i jego mieszkańcach, a przydałaby się chociaż mapa! Z drugiej strony,
nieszczęsny staruszek Skra żyje przeszłością, dzisiejsze czasy zainteresują go może w przyszłej
epoce.
Znam wszelako dwóch śmiałków, którzy za namową mogliby się podjąć pewnej misji...
W tym miejscu kończyły się notatki Ningobla, co zdenerwowało Fafryda i wzbudziło w nim
niejasne podejrzenia... jak również dokuczliwe uczucie wstydu, albowiem znów musiał myśleć o
nieznajomej dziewczynie, którą torturował Hasjaral.
Tymczasem wysoko nad Kuarmalem słońce minęło zenit i wydłużały się cienie. Mocarne
białe woły napierały na jarzmo: nie pierwszy raz i nie ostatni, dobrze o tym wiedziały. Co miesiąc,
kiedy przejeżdżały tędy podmokłą drogą, pan z werwą okładał je batem, aby się sprężyły do
szybszego marszu, do którego natura ich nie przystosowała. Mimo to posłusznie wytężały siły, aż
skrzypiała uprząż: jak zawsze, po przebyciu tego miejsca pan nagrodzi je solą, pogłaszcze z
uznaniem i pozwoli na krótką przerwę w pracy. To pech, że akurat na tym odcinku drogi koła
grzęzły w błocie długo po ustaniu deszczów, niemalże do nadejścia następnych. Pech, że nie dało
się prędzej opuścić tej okolicy.
Pan miał słuszne powody, żeby grzać woły batem. W jego stronach nazywano ten zakątek
przeklętym. Z wyniosłości na zakolu drogi można było wypatrzyć baszty Kuarmalu; co gorsza, z
baszt siłą rzeczy rozciągał się widok na drogę. Spozieranie na zamek i rzucanie się w oczy
zamkowym strażnikom mogło nie wyjść człowiekowi na zdrowie. O tak, należało mieć się na
baczności. Właściciel zaprzęgu splunął ukradkiem, wykonał zabobonny znak palcami, a kiedy wóz
rozchlapał ostatnią kałużę błota, trwożnie zerknął przez ramię na zębate korony wież strzelających
w niebo. Choć spojrzał przelotnie, na najwyższej wieżycy zauważył błysk światła, jaskrawe
iskrzenie. Drżąc na całym ciele, podziękował za ocalenie czczonym przez siebie bogom i wjechał
między drzewa.
Dzisiaj w karczmie będzie miał o czym mówić. Ludzie obstawią go dzbankami wina i
gorzkiego ziołowego piwa. Ten wieczór należał do niego! Ech, gdyby nie pośpiech, pewnie teraz
maszerowałby bez duszy do przepotężnych wrót Kuarmalu, by tam tyrać w niewoli, póki sił w ciele
i dłużej. Wioskowa starszyzna straszyła opowieściami o nagłych zauroczeniach i gorszych jeszcze
rzeczach - opowieściami pozbawionymi morału, lecz przez wszystkich uważnie słuchanymi. Bo
czyż w ostatnich dniach miesiąca węża młody Ćwielm nie przepadł bez wieści? Czy nie ten sam
Ćwielm naśmiewał się z opowieści i po pijaku zwiedzał tarasy Kuarmalu? Ano ten sam! Wszak
jego kompan, trochę mniej odważny, widział go, jak wspina się na górny taras, pod samą fosę.
Wtedy Ćwielma musiało coś przestraszyć, bowiem odwrócił się i chciał uciekać, lecz choć wywijał
się i wykręcał, został wciągnięty z powrotem w ciemności. Nawet jeden okrzyk nie obwieścił jego
zniknięcia ze świata, ziomkowie nie usłyszeli już nigdy jego głosu. Julen, ów mniej odważny lub
mniej ryzykancki towarzysz Ćwielma, od tamtej pory spędzał dnie w pijackim zamroczeniu. A w
nocy nie wychodził na dwór.
Resztę drogi do wsi właściciel zaprzęgu główkował. Obdarzony ciasnym, chłopskim
umysłem, rozmyślał, jak najlepiej zrobić z siebie bohatera. Nie bez trudu ułożył sobie heroiczną
opowieść, gdy wtem przypomniał mu się los pewnego człowieka, który ośmielił się przechwalać
kradzieżą winogron z kuarmalskiej winnicy. Człowieka o imieniu wypowiadanym teraz tylko
ukradkiem, po cichu. Koniec końców, woźnica postanowił trzymać się faktów, mówić prosto i do
rzeczy, ufając w nastrój grozy, który musiał wywołać każdy przejaw tajemniczych działań w
Kuarmalu.
***
Kiedy wieśniak jeszcze biczował swoje woły, Kocur przyglądał się graczom przesuwającym
pionki siłą wzroku, a Fafryd żłopał wino, aby zapomnieć o mękach nieznajomej dziewczyny - w
tym samym czasie Kuarman, władca Kuarmalu, stawiał sobie horoskop na nadchodzący rok.
Pracował w najwyższej wieży zamku, gdzie nastawiał ogromne astrolabium i inne złożone
przyrządy, potrzebne do dokonania ścisłych pomiarów.
Poprzez haftowane zasłony wlewało się do niedużej komnaty gorące popołudniowe słońce;
refleksy światła, ukośnie odbite od wypolerowanych powierzchni, skrzyły się wszystkimi kolorami
tęczy. Nawet starcowi w przewiewnym odzieniu było ciepło, więc podszedł do okna naprzeciwko
tych, które ogrzewało słońce, i odsunął zasłonę, aby wpuścić do obserwatorium więcej chłodnego
powietrza znad wrzosowisk.
Bez szczególnego zainteresowania wyjrzał przez wycięty w grubym murze otwór okienny.
Daleko w dole, poza tarasami na zboczach, wiła się bura nitka drogi prowadzącej do wioski.
Pojawiły się na niej małe istoty; przypominały mrówki, które mozolnie próbują wyjść z kleistej
pułapki. I całkiem jak mrówki, szły przed siebie niezmordowanie, aż w końcu zniknęły mu z oczu.
Z westchnieniem odwrócił się od okna. Westchnął, bo było mu żal, że nie spojrzał trochę
wcześniej. Nigdy dość niewolników. Poza tym, miałby okazję wypróbować parę najnowszych
wynalazków.
Nie miał jednak w zwyczaju przejmować się przeszłością, więc i tym razem tylko wzruszył
ramionami.
Jak na tak starego człowieka, Kuarman nie odrażał wyglądem... jeśli nie patrzeć mu w oczy,
których gałki miały niespotykany kształt i po brzegach rubinowe zabarwienie. Śnieżnobiałe
tęczówki charakteryzowały się martwym, perłowym lśnieniem, wśród żywych stworzeń
spotykanym wyłącznie u mieszkańców morskich odmętów. Tę ich właściwość Kuarman
odziedziczył po matce, nimfie morskiej. Źrenice, podobne do odłamków czarnego kryształu,
błyskały niezwykłą inteligencją i złośliwym usposobieniem. Łysinę podkreślały długie kosmyki
grubych, czarnych włosów, opadające symetrycznie znad uszu. Z boków nad podbródkiem
zwieszały się luźne fałdy podziobanej skóry, która wyżej ściśle przylegała do kości policzkowych.
Długi nos, wąski u grzbietu jak ostrze noża, kojarzył się z dziobem starego jastrzębia lub pustułki.
Jak oczy Kuarmana uderzały swym nieziemskim wyglądem, tak jego usta zachwycały
pięknością. Wiśniowe, pełne wargi zadziwiały u człowieka w tym wieku, nadto cechowały się tą
szczególną giętkością, obserwowaną u niektórych krasomówców i aktorów. Gdyby Kuarman miał
w sobie choć odrobinę próżności, pyszniłby się właśnie swoimi ustami, zwłaszcza że ich piękny
wykrój uwyraźniał grozę bijącą z oczu.
Spojrzał mętnie przez żelazny przeziernik astrolabium na odzwierciedlenie swej twarzy,
dumnie wiszące na pozbawionej okien ścianie naprzeciwko. Była to woskowa maska, sporządzona
przed niespełna rokiem, drobiazgowo podbarwiona i opatrzona kosmykami czarnych włosów przez
najwybitniejszego artystę w Kuarmalu; i choć białe tęczówki oczu były z konieczności zasłonięte
powiekami, osoba przedstawiona woskowym obliczem zdawała się patrzeć. Maska zajmowała
ostatnie miejsce w rzędzie innych masek, w którym każda była nieco bardziej przyciemniona
wiekiem niż następna. Jedne raziły brzydotą, drugie urzekały stonowanym pięknem podeszłego
wieku, lecz wszystkie łączyło silne rodzinne podobieństwo, jako że w linii męskiej władców
Kuarmalu pojawiały się tylko śladowe domieszki obcej krwi.
Ktoś odniósłby wrażenie, że masek jest mało, lecz władcy Kuarmalu żyli bardzo długo i
mieli synów w późnym wieku. W gruncie rzeczy, było ich całkiem sporo, gdyż praprzodkowie
Kuarmana panowali tu już w zamierzchłej przeszłości. Najstarsze maski były ciemnobrązowe,
prawie czarne, do tego wykonane nie z wosku, ale z prawdziwych twarzy protoplastów rodu,
odpowiednio wyprawionych i zmumifikowanych. Aczkolwiek w Kuarmalu sztuka zdzierania i
garbowania skóry w pełni rozkwitła już dawno, to jednak wciąż ją z dumą kultywowano i
zazdrośnie strzeżono jej tajemnic.
Kuarman oderwał wzrok od maski i spojrzał po sobie. Był człowiekiem szczupłym, lecz
wygląd jego ud i ramion wskazywał, że kiedyś rywalizował z najlepszymi sokolnikami,
szermierzami i myśliwymi. Jego stopy o wysokim podbiciu zachowały niegdysiejszą sprężystość.
Palce u ręki miał długie, choć sękate, a spód dłoni silnie umięśniony, co świadczyło o zręczności i
zwinności, przymiotach nieodzownych w jego fachu. Kuarman był czarnoksiężnikiem jak wszyscy
władcy Kuarmalu od zarania dziejów. Tutaj już w dzieciństwie uczono mężczyzn przyszłej profesji;
w podobny sposób przymusza się winorośle do rozkrzewienia się na niekorzystnie położonych
tarasach.
Powoli przystępując do swoich obowiązków, Kuarman zastanawiał się, czy sam jest dobrym
nauczycielem. Źle się stało, że miał dwóch dziedziców zamiast - zwyczajnie - jednego. Obaj byli
znamienitymi nekromantami i znawcami nauk potrzebnych do opanowania wielkiej sztuki. Obaj
wykazywali się niezwykłą ambicją i trwali w nienawiści. Nienawiści do siebie nawzajem, ale też do
swojego ojca.
Kuarman ujrzał w myśli Hasjarala na Górnych Piętrach pod twierdzą i Gwaja na Dolnych
Piętrach. Ów pierwszy folgował swoim zamiłowaniom, jakby przebywał w ognistych kręgach
piekieł; wywyższając ponad wszystko ruch, wigor, potęgę rozumu, szastał groźbami chłosty i tortur
i groźby te w czyn wprowadzał. Teraz jeszcze najął dzikiego wielkoluda, prawdziwą bestię wśród
ludzi, która w jego imieniu miała siać śmierć mieczem. A Gwaj... cóż, ten odżegnywał się od
wszelkiego działania, jakby polubił najmroźniejszy krąg piekieł; całe swoje życie zamykał w ramy
sztuki i intuicyjnego myślenia, a poprzez medytacje próbował przymusić martwą skałę do
wypełniania jego zamysłów. Siłą woli występował przeciwko wyrokom przeznaczenia. Teraz
korzystał z usług niepozornego, szarego mężczyzny, młodszego brata samej Śmierci, który miał
zabijać na jego rozkaz. Gdy tak myślał o Hasjaralu i Gwaju, rzadki uśmiech ojcowskiej dumy
wykrzywił na moment jego usta. Zaraz jednak pokręcił głową; uśmiech przygasł i przebiegły po
nim dreszcze.
Czasy młodości dawno już miał za sobą. Był mocno posunięty w latach, stary nawet jak na
długowiecznych czarodziejów... ale cieszył się z tego, bo któż chciałby umierać w kwiecie wieku
czy przedwieczorną porą życia. Wiedział, że prędzej czy później, mimo ochronnych zaklęć i
rozlicznych środków bezpieczeństwa, Śmierć zjawi się chyłkiem lub sforsuje słaby punkt i uderzy z
zaskoczenia. Dziś w nocy horoskop mógł objawić rychłe, nieuniknione nadejście Śmierci. I chociaż
ludzie zwykli żyć w zakłamaniu, przypisywać najprawdziwszej z prawd znamiona kłamstwa...
gwiazdy były gwiazdami.
Zdawał sobie sprawę, że z każdym dniem jego synowie coraz bieglej i chytrzej posługują się
wielką sztuką, której ich nauczył. Nie mógł ich tak po prostu pozabijać. Brat występuje przeciwko
bratu, syn przeciwko ojcu, lecz od niepamiętnych czasów ojcu nie wolno było podnieść ręki na
syna. Zwyczaj ten nie wynikał z żadnych ważnych przyczyn, co jednak nie miało znaczenia.
Tradycji w rodzie Kuarmanów nikt się nie sprzeciwiał, była silniejsza od wszystkich.
Przypomniał sobie o dziecku rozwijającym się w łonie jego młodziutkiej i faworyzowanej
konkubiny Kewisy. Z pewnością to on był ojcem, jeśli jego czujność i środki ostrożności cokolwiek
znaczyły. A trzeba wiedzieć, że drugiego tak czujnego i chłodno myślącego człowieka próżno
szukać po świecie. Jeżeli dziecko urodzi się i okaże chłopcem - potwierdzały to znaki - i jeżeli
Kuarman żyć będzie jeszcze przez dwanaście lat, by przekazać mu wiedzę, wreszcie jeżeli Gwaj i
Hasjaral zginą zrządzeniem losu lub się wzajemnie wytłuką...
Położył kres czczym spekulacjom. Żeby łudzić się nadzieją na kolejne dwanaście lat życia,
gdy Gwaj i Hasjaral codziennie pogłębiają czarnoksięską wiedzę, albo żeby czekać, aż zagryzą się
dwa tak ostrożne wilczki z jego chowu - trzeba być ślepcem zadufanym w sobie!
Rozejrzał się. Wstępne przygotowania zakończył skompletowaniem i nastawieniem
przyrządów. Pozostało jeszcze poczynić obserwacje i je zinterpretować. Sięgnął po ołowiany
młoteczek i lekko uderzył w mosiężny gong. Ledwie przebrzmiał dźwięk, kiedy w sklepionych
drzwiach pojawiła się wysoka postać w bogatym przyodziewku.
Flindach piastował godność mistrza czarnoksiężników. Miał wiele obowiązków, lecz nie
każdy wiedział, co do nich należy. Swoją mocą, którą nigdy się nie chwalił, ustępował jedynie
Kuarmanowi. Na jego smagłym obliczu gościł rys sytego okrucieństwa, przez co czasem sprawiał
wrażenie znudzonego, mimo że interesował się żywo sprawami innych ludzi. Flindach nie miał
miłej aparycji. Lewy policzek szpeciła purpurowa szrama, na prawym trzy wielkie krosty tworzyły
wierzchołki trójkąta równoramiennego, a nos i podbródek sterczały jak u starej wiedźmy. Jedna
rzecz zaskakiwała i trąciła szyderczą karykaturą: oczy miał podobne do oczu swego pana, rubinowo
czerwone z perłowymi tęczówkami. Otóż był latoroślą tej samej nimfy morskiej, która wcześniej
porodziła Kuarmana - po tym jak ojciec Kuarmana wykorzystał ją i oddał zgodnie z dziwnym
kuarmalskim obyczajem swemu mistrzowi czarnoksiężników.
Kiedy Kuarman odezwał się, wielkie i hipnotycznie błyszczące oczy Flindacha poruszyły
się nerwowo.
- Gwaj i Hasjaral mają dziś dużo pracy na swoich piętrach. Byłoby dobrze, gdyby jeszcze tej
nocy zjawili się w sali narad. Albowiem dziś los odsłoni przede mną swe zamiary. Mam przeczucie,
że horoskop nie wypadnie dla mnie pomyślnie. Każ im wspólnie zjeść wieczerzę i niech się
zabawiają snuciem planów na wypadek mej śmierci. Jeśli skoczą sobie do gardła, tym lepiej.
Po tych słowach zacisnął usta. Jego mina budziła grozę niezwykłą nawet u człowieka w
szponach śmierci. Flindach, który w trakcie swoich codziennych zajęć spotykał się z wieloma
okropnościami, teraz z trudem zapanował nad strachem. Kuarman spojrzeniem przewiercał go na
wylot. Pomny jednak na swoją pozycję, mistrz czarnoksiężników skinął głową na znak
posłuszeństwa i bez słowa, nie oglądając się, wyszedł z komnaty.
***
Na Dolnych Piętrach Szary Kocur nie odrywał wzroku od Flindacha, który zamaszystym
krokiem przemierzał mroczną Salę Czarnoksiężników, by przystanąć przed Gwajem. Kocura
intrygowały krosty i ciemna blizna na policzkach strojnie ubranego mężczyzny o twarzy wiedźmy,
jak też niesamowite oczy z czerwonymi białkami. Od razu przyznał tej malowniczej fizjonomii
honorowe miejsce w olbrzymiej kolekcji dziwadeł, zgromadzonych w sejfach jego pamięci.
Choć wytężał słuch, nie dosłyszał tego, co Flindach zakomunikował księciu, ani co ten mu
odpowiedział.
Kończąc telekinetyczną grę, Gwaj z głośnym chrobotem wypchnął wszystkie swoje pionki
na drugą połowę planszy i przewrócił większość białych, które pospadały przeciwnikowi na kolana.
Potem sprężyście wstał z taboretu.
- Dziś siadam do stołu z ukochanym braciszkiem w apartamentach naszego wielce
czcigodnego ojca! - oznajmił wszem wobec melodyjnym głosem. - jak długo tam będę, w troskliwej
pieczy wspaniałego Flindacha, złe zaklęcia nie wyrządzą mi krzywdy. Odpocznijcie tedy od swoich
umysłowych zmagań, szanowni magowie pierwszego stopnia. - Odwrócił się, żeby odejść.
Tymczasem Kocur, uradowany w duchu sposobnością zobaczenia otwartego nieba, choćby i
chłodną nocą, raptownie zerwał się z krzesła i zawołał:
- Czekaj no, książę! Nie grożą ci zaklęcia, ale czy nie przyda ci się przy posiłku mój miecz
do ochrony? Iluż to świetnych książąt nie dochrapało się królewskiej korony, bo między zupą i
drugim daniem wepchnięto im stalowy brzeszczot między żebra! W razie czego, umiem pięknie
żonglować i znam sztuczki magiczne.
Gwaj obrócił w bok głowę.
- Żelazo się mnie nie ima, póki ojciec ma na wszystko baczenie - odpowiedział tak cicho, że
słowa wydały się Kocurowi puchowymi piłeczkami, które wysokim lotem ledwie docierają do jego
ucha. - Lepiej się stąd nie ruszaj.
W jego głosie kryła się bezwzględna odmowa, jednakże Kocur, przerażony widmem nudy,
nie dawał za wygraną:
- Mam także na uwadze potężne zaklęcie, o którym ci wspominałem, książę. Zaklęcie
najskuteczniejsze przeciwko magom niższych stopni, jakich zatrudnia czyjś zwyrodniały
braciszek...
- Dosyć już dzisiaj czarowania! - uciął ostro Gwaj, choć mówił niewiele głośniej niż
dotychczas. - Nawet o tym nie myśl, bo byłaby to obraza dla mojego ojca i prześwietnego
Flindacha, mistrza czarnoksiężników. Pozostań tutaj, gorliwcze, nie unoś się i nic już nie mów!
Jeszcze będzie okazja rąbać mieczem i rzucać zaklęcia. Czas zabijania już blisko - dokończył
zagadkowym tonem.
Flindach z powagą pokiwał głową i razem w milczeniu odeszli. Kocur usiadł na swoim
miejscu. Z niejakim zdziwieniem zauważył, że dwunastu sędziwych czarodziejów pozwijało się jak
gąsienice na swoich masywnych krzesłach i zaczynało chrapać w najlepsze. Nawet nie mógł sobie
skrócić czasu pojedynkiem na planszy (z nadzieją na dojście do wprawy w trakcie gry) czy
zwyczajną partyjką szachów. Zewsząd wiało śmiertelną nudą.
Wtem śmiała myśl rozjaśniła jego smagłe oblicze. Uniósł ręce, lekko zwinął dłonie i klasnął
tak samo, jak to zwykł czynić Gwaj.
Z korytarza wynurzyła się zgrabna niewolnica Iwiwis. Gdy spostrzegła, że Gwaj wyszedł, a
czarodzieje śpią, oczy jej się zaświeciły jak małemu kociakowi. Przebierając żywo nóżkami,
podbiegła, wskoczyła Kocurowi na kolana i zarzuciła mu na szyję swoje smukłe ręce.
***
Fafryd po cichu schował się w cieniu bocznego tunelu, kiedy oświetlonym pochodniami
korytarzem nadszedł Hasjaral w towarzystwie dostojnego dygnitarza o paskudnie krostowatej
twarzy i czerwonych oczach. Po drugiej stronie księcia maszerował bladolicy, przystojny
młodzieniec o dziwnym, nad wiek dojrzałym wejrzeniu. Fafryd po raz pierwszy widział Flindacha,
no i oczywiście Gwaja.
Hasjaral najwyraźniej był w kiepskim nastroju, bo ohydnie wykrzywiał usta i z irytacją
wyłamywał palce, jakby zagrzewał dłonie do boju na śmierć i życie. Mimo to ani na chwilę nie
odmykał oczu. Kiedy przechodził koło Fafryda, temu się zdało, że widzi drobny tatuaż na powiece
księcia.
Rozległ się głos czerwonookiego:
- Niepotrzebnie tak pędzisz na wieczerzę, książę Hasjaralu. Czasu nam nie zabraknie.
Hasjaral tylko prychnął w odpowiedzi, co blady młodzieniec skomentował słodkim głosem:
- Ech, ten mój brat, złoty wzór posłuszeństwa.
Fafryd wysunął się z kryjówki, odprowadził wzrokiem oddalających się mężczyzn, po czym
ruszył w przeciwną stronę ku sali tortur, tropem wyziewów rozpalonego żelaza.
Była to rozległa, nisko sklepiona komora - najjaśniejsze pomieszczenie, do którego zaszedł
Fafryd w tych mrocznych podziemiach, na wyrost zwanych Górnymi Piętrami. Na prawo od siebie
ujrzał niewysoki stół; wokół niego siedziało w kucki pięciu krępych osiłków w maskach
zakrywających czoło, oczy i nos. Nogi mieli jeszcze bardziej pałąkowate niż Hasjaral. Hałaśliwie
miażdżyli w zębach kości, postawione przed nimi w wielkiej misie, do tego siorbali piwo ze
skórzanych łagwi. Cztery maski były czarne, a jedna czerwona.
Za nimi płonął ogień w ceglanym, okrągłym kominie wysokim na pół chłopa. Żelazna krata
na wierzchu poczerwieniała z gorąca. W miarę jak powykręcana, łysiejąca starucha w łachmanach
dmuchała miechami, węgle na przemian to rozjaśniały się niemal do białości, to przyjmowały na
powrót ciemnoczerwoną barwę. Na ścianach lub pod nimi wisiały lub stały różnorakie narzędzia ze
skóry i metalu, których ohydnego przeznaczenia można się było domyślać z ich łudzącego
podobieństwa do zewnętrznych powierzchni i naturalnych otworów ludzkiego ciała: buty, kołnierze,
maski, żelazne dziewice, lejki i wiele innych.
Na lewo od Fafryda, przytwierdzona do ławy, leżała jasnowłosa dziewczyna o miłym dla
oka jędrnym ciele, okryta białą chustą. Prawa dłoń w żelaznej pół-rękawicy była dociągnięta do
przyrządu z korbą. Choć jej twarz szkliła się łzami, wydawało się, że przynajmniej w tej chwili nie
odczuwa cierpienia.
Podchodząc do niej, Fafryd pośpiesznie wyciągnął z trzosu i wsunął na średni palec ciężki
sygnet, który wysłannik Hasjarala dał mu w Lankmarze na znak prawdziwości swoich słów.
Wykonany ze srebra pierścień miał czarne pieczęciowe oczko z herbem księcia: zaciśniętą pięścią.
Na widok Fafryda dziewczyna szeroko otworzyła oczy z przerażenia. Ten zaś przystanął nad
ławą, obrzucił ją zdawkowym spojrzeniem i popatrzył na niechlujnych biesiadników w maskach,
którzy gapili się na niego z rozdziawionymi gębami. Wyciągnąwszy rękę, pokazał im wierzch dłoni
i tonem szorstkim, lecz beztroskim zakrzyknął:
- Świadcząc się tym oto pierścieniem, żądam uwolnienia niewolnicy Fryski! - I bąknął
ukradkiem do dziewczyny: - Odwagi!
Osobnik w czarnej masce, który przyskoczył doń jak terier, albo miał trudności z
rozpoznaniem herbu, albo nie rozumiał, w czym rzecz, bo pomachał zatłuszczonym paluchem i
powiedział:
- Jazda stąd, barbarzyńco! Nie dla ciebie ten smakowity kąsek. Zalibyś chciał pofolgować
swoim brudnym żądzom? Nasz pan...
- Odrzucasz władzę zaciśniętej pięści? - przerwał mu Fafryd. - Dobrze, porachuje się z tobą
druga! - Zwinąwszy w kułak dłoń z pierścieniem, rąbnął oprawcę w zlaną łojem szczękę, aż ten
wyłożył się jak długi na ciemną posadzkę i, pchany impetem, znieruchomiał nieco dalej.
Fafryd niezwłocznie odwrócił się do reszty obżerających się typów, którzy podnosili się już
ze swoich miejsc. Pogładziwszy głowicę miecza (nie wyciągał go jeszcze), położył ręce na
biodrach, wbił wzrok w oprawcę w czerwonej masce i zagrzmiał opryskliwie, jak to czynił
Hasjaral:
- Pan zaciśniętej pięści po namyśle kazał mi sprowadzić Fryskę z powrotem, aby ku uciesze
zaproszonych gości mógł się z nią nadal zabawiać przy wieczerzy. Chcecie, żeby nowy sługa
meldował Hasjaralowi o waszych sprzeciwach i zaniedbaniach? Uwolnicie mi ją zaraz z pęt, a o
wszystkim zapomnę. - Wymierzył palec w babinę obsługującą miechy. - Hejże! Przynieś jej wierzch
nie ubranie!
Zamaskowani kaci rzucili się wypełnić jego rozkaz z taką gorliwością, że maski zsuwały im
się z nosów na usta. Co i rusz któryś mrukliwie przepraszał, lecz Fafryd ignorował ich słowa.
Nawet ten, co oberwał w gębę, niemrawo pozbierał się z ziemi i starał się pomagać.
Pod okiem Fafryda dziewczyna została odłączona od przyrządu do łamania przegubów.
Kiedy usiadła na skraju ławy, wróciła staruszka z sukienką i pantoflami, z których jeden miał nad
palcem resztki dawnych ozdób. Dziewczyna wyciągnęła rękę, lecz Fafryd sam wziął pantofle, a
następnie chwycił ją za ramię i bezceremonialnie postawił na nogach.
- Czas nagli! - burknął. - Już Hasjaral zdecyduje, w jakim stroju zabawisz towarzystwo. -
Nie wdając się w dyskusje, pociągnął ją z sobą i żwawym krokiem wyszedł z sali tortur. - Odwagi! -
bąknął półgębkiem raz jeszcze.
Kiedy minęli pierwsze zakole korytarza i dotarli do pogrążonego w mroku rozgałęzienia,
zatrzymał się i popatrzył na nią ze zmarszczonym czołem.
Na jej twarzy odbił się wyraz przerażenia. Cofnęła się, lecz zaraz przybrała groźną minę i
oświadczyła hardo, z maskowanych strachem:
- Jeśli po drodze mnie zgwałcisz, opowiem wszystko Hasjaralowi!
- Fryska! Ja nie chcę cię gwałcić, jeno ratować - zapewnił ją Fafryd czym prędzej. - Cała ta
gadka o rozrywkach przy stole była tylko wybiegiem. Znasz kryjówkę, gdzie mogłabyś przeczekać
parę dni? Do chwili, gdy damy nogę z tych zapleśniałych krypt. Będę ci przynosił jadło i napoje.
Tymi słowami tylko spotęgował strach dziewczyny.
- Chcesz powiedzieć, że działasz na własną rękę? I że roi ci się ucieczka z Kuarmalu?
Przybyszu z dalekich stron, zrozum jedno: Hasjaral jeszcze chwilę wykręcałby mi przeguby, ale tak,
żebym nie odniosła większych obrażeń. Dorzuciłby parę wyzwisk i w końcu darowałby mi winę.
Gdyby jednak podejrzewał, że chodzi mi po głowie ucieczka z Kuarmalu... Zabierz mnie z
powrotem na salę tortur!
- Mowy nie ma! - zdenerwował się Fafryd, myszkując spojrzeniem po pustych korytarzach.
- Weź się w garść, dziewucho! Świat się nie kończy na Kuarmalu. Tutaj nie znajdziesz nawet
gwiazd ani morza. Lepiej prowadź mnie do kryjówki.
- Daremne starania! - jęknęła. - Stąd nie ma ucieczki. Gwiazdy są w bajkach. Wracajmy!
- Żebym wyszedł na głupka? - odparł szorstko Fafryd. - O, nie! - Obronię cię przed
Hasjaralem i wyprowadzę z Kuarmalu. Pogódź się z tym, Fryska, bo ja nie ustąpię. Jeśli będziesz
krzyczeć, zatkam ci usta. Gdzie kryjówka, gadaj! - Zniecierpliwiony, omal nie wykręcił jej ręki,
wszelako opamiętał się w porę. Zbliżył twarz do jej twarzy i warknął: - Rusz głową! - Pachniała mu
wrzosem, choć przede wszystkim wyczuwał pot i łzy.
Oczy jej się zamgliły i rzekła cichutko, jak przez sen:
- Pomiędzy Górnymi i Dolnymi Piętrami jest wielka sala, do której przylega mnóstwo
małych komór. Podobno dawniej tętniła życiem, wiele tam się działo, ale teraz Gwaj i Hasjaral
uważają ją za sporne terytorium. Obaj się o nią wykłócają, żaden nie chce jej wyremontować.
Nawet kurzu nikt tam nie zamiata. Nazywamy ją Salą Duchów. - Zniżyła głos do szeptu. - Paź
Gwaja prosił mnie kiedyś, żebym się z nim spotykała w komorze po naszej stronie sali, lecz się
bałam.
- Ha, tam właśnie pójdziemy! - rzekł Fafryd z szerokim uśmiechem. - Prowadź!
- Ba, żebym to pamiętała drogę - zmartwiła się Fryska. - Paź mi tłumaczył, ale starałam się
zapomnieć...
Fafryd zauważył spiralne schody w jednej z odnóg głównego korytarza. Ruszył ku nim,
ciągnąc za sobą dziewczynę.
- Przede wszystkim trzeba zejść niżej - stwierdził przytomnie. - Ruch ci przywróci pamięć.
***
Szary Kocur i Iwiwis pocieszali się pocałunkami i pieszczotami dość wstrzemięźliwie,
pomni na to, że znajdują się w komnacie Gwaja, którą można by teraz nazwać Salą Śpiących
Czarnoksiężników. Potem, głównie za namową Iwiwis, wpadli z wizytą do najbliższej kuchni, gdzie
Kocur wydębił od przygłupiego kuchcika trzy olbrzymie plastry średnio wysmażonego befsztyka,
które pożarł ze smakiem.
Kiedy jedno z pragnień Kocura zostało zaspokojone, zgodził się na dalsze spacery
krajoznawcze, a nawet przystanął, żeby obejrzeć hodowlę grzybów. Widok był zaiste niecodzienny:
wśród powierzchownie obciosanych kamiennych słupów białe kapelusze ciągnęły się rzędami,
które w tchnących amoniakiem ciemnościach zlewały się w szare potoki.
W tym czasie zaczęli się z lekka przekomarzać. Kocur zarzucał dziewczynie, że ze swoją
wyzywającą urodą musiała zbałamucić wielu kochanków, czemu ona stanowczo zaprzeczała, by w
końcu przyznać, że był pewien paź Gwaja imieniem Klewisz, dla którego jej serce raz czy dwa
zabiło żywiej.
- I lepiej bacz, Szary Gościu, byś się gdzieś na niego nie nadział - ostrzegła, kiwając
smukłym paluszkiem. - Z pewnością żaden zabijaka na usługach Gwaja tak wprawnie nie włada
mieczem.
Zaraz też, aby zmienić temat i podziękować Kocurowi za cierpliwość, jaką okazywał
podczas zwiedzania grzybowego pola, zaciągnęła go (trzymali się teraz za ręce) do piwnicy z
winem. Uprosiła tam z wdziękiem podstarzałego, chorowitego cześnika, aby nalał jej kompanowi
potężny kufel złocistego napoju. Kocur skonstatował, uradowany, że to czysty i mocny trunek z
winogron, bez jakichkolwiek gorzkich domieszek.
Kiedy zaspokoił swoje drugie pragnienie, trzecie paliło go tym bardziej. Trzymanie się za
rękę wydało mu się nagle wstępem do czegoś stokroć przyjemniejszego, natomiast zielonkawa
szata Iwiwis przestała być przedmiotem podziwu i wielu komplementów, a stała się przeszkodą,
którą należało usunąć jak najszybciej, na pewno bez przesadnej galanterii.
Teraz to on wysunął się na czoło. Przypominając sobie rozkład korytarzy, poprowadził
dziewczynę w miarę prostą drogą, właściwie bez słowa, do komory, z której wcześniej wywalił
wszystkie rupiecie, aby pomieścić tam skarby. Znajdowała się dwa piętra poniżej Sali
Czarnoksiężników. Wreszcie odnalazł właściwy korytarz, ten o ścianach wyłożonych gęstymi,
fiołkowymi tkaninami, z rzadka oświetlony miedzianymi świecznikami, z których każdy wisiał na
trzech miedzianych łańcuchach i podtrzymywał trzy grube, czarne świece.
Aż dotąd Iwiwis szła za nim posłusznie i tylko od czasu do czasu opierała mu się z wesołą
kokieterią, udawała zaniepokojenie i spojrzeniem niewinnych oczu pytała, co jej adorator zamierza
i skąd wynika jego pośpiech. Teraz jednak dziewczynę zaczęły trapić prawdziwe rozterki; w jej
oczach pokazała się najpierw obawa, a potem przestrach. Kiedy zatrzymał się między arrasami, pod
drzwiami do komory, i z najdworniejszym z lubieżnych uśmiechów, na jaki mógł się zdobyć,
wskazał jej cel ich wędrówki, cofnęła się gwałtownie i dłonią zdusiła okrzyk cisnący się na usta.
- Szary Kocurze - szepnęła trwożnie z prośbą w oczach. - O czymś powinnam była ci
powiedzieć już dawno. Teraz muszę to zrobić, nie ma rady. Za sprawą jednego z tych perfidnych,
ironicznych zbiegów okoliczności, które są utrapieniem w Kuarmalu, znalazłeś sobie kryjówkę w
tej samej komorze, gdzie...
Całe szczęście, że potraktował poważnie słowa i minę Iwiwis, że był z natury osobą czujną i
podejrzliwą oraz - co najważniejsze - że poczuł na łydkach lekki, lecz osobliwy powiew powietrza
spod arrasu. Albowiem bez żadnego wyraźniejszego ostrzeżenia ze szczeliny między tkaninami
wystrzeliła ręka uzbrojona w ciemny sztylet, wymierzony wprost w jego gardło.
Kantem lewej dłoni, którą wcześniej uniósł, aby wskazać dziewczynie wejście do gniazdka,
Kocur odbił ramię w czarnym rękawie.
- Klewisz! - krzyknęła niezbyt głośno dziewczyna.
Prawą ręką Kocur chwycił i wykręcił nadgarstek przeciwnika, a równocześnie
rozcapierzonymi palcami wysuniętej lewej dłoni capnął go pod pachą. Jednakże ten uchwyt,
nieprzemyślany z braku czasu, okazał się niedoskonały. Co więcej, Klewisz nie zamierzał nabawić
się zwichnięcia lub złamania niepotrzebnym stawianiem oporu. Szarpnięty przez Kocura, wykonał
skręt ciała i skomplikowane salto w przód.
W rezultacie tego Klewisz wprawdzie zgubił swój wąsaty sztylet, który zabębnił głucho na
posadzce, ale wyrwał się cało Kocurowi i po dwóch kolejnych przewrotkach stanął równo na
nogach. Natychmiast się odwrócił i dobył rapiera.
Kocur w tym czasie wyciągnął Skalpel i sztylet Koci Pazur, aczkolwiek ten ostatni schował
za siebie. Zaatakował uważnie, myląc przeciwnika fintami. Klewisz przeszedł do zaciekłego
kontrataku. Cofając się, Kocur parował wszystkie kąśliwe pchnięcia dosłownie w ostatniej chwili,
przez co wroga klinga raz po raz świstała mu koło uszu. Wtem Klewisz przeprowadził szczególnie
groźny wypad. Kocur obronił się wysoką zasłoną i dla odmiany pozostał na swoim miejscu. Gdy
przywarli do siebie ciałami, klingi ze zgrzytem zwarły się przy rękojeściach nad głowami.
Odwracając się, Kocur zablokował kolano Klewisza, którym ten chciał wyrżnąć go w krocze.
Zarazem niezauważenie dźgnął z dołu sztyletem, który wniknął pod żebra, by rozprawić się z
kiszkami, wątrobą i sercem.
Puściwszy rękojeść sztyletu, Kocur pchnął konającego przeciwnika i odwrócił się do
dziewczyny.
Iwiwis obserwowała ich ze sztyletem Klewisza gotowym do pchnięcia.
Ciało gruchnęło o ziemię.
- Którego z nas wolałabyś zakłuć? - zapytał Kocur.
- Nie wiem - odparła beznamiętnie. - Chyba ciebie.
Kocur pokiwał głową.
- Zanim nam przerwano, mówiłaś: „W tej samej komnacie, gdzie...” Gdzie co?
- Gdzie często spotykałam się z Klewiszem. To było nasze miejsce schadzek.
Kocur raz jeszcze pokiwał głową.
- A więc go miłowałaś i...
- Milcz, głupcze! - przerwała mu. - Nie żyje? - W jej głosie dało się wyczuć przejęcie i
zniecierpliwienie.
Kocur stanął nad głową Klewisza. Popatrzył nań z góry.
- Ani chybi, nie dycha. Przystojny był z niego młodzian.
Dłuższą chwilę mierzyli się wzrokiem jak lamparty nad ścierwem. W końcu Iwiwis
odwróciła twarz i powiedziała:
- Zabierz go stąd, wariacie! Serce we mnie skowyczy, gdy na niego patrzę.
Kocur kiwnął głową, pochylił się i przetoczył zwłoki pod ścianę naprzeciwko drzwi. Przy
nieboszczyku położył jego rapier. Potem wyciągnął z ciała Koci Pazur. Tylko odrobina krwi
wysączyła się z rany. Wytarł klingę o arras, a następnie zdarł go ze ściany. Wstając, wyszarpnął
sztylet z dłoni zamyślonej dziewczyny i wrzucił go także pod fałd ściągniętej tkaniny.
Jedną ręką odkrył wejście do komory, drugą chwycił za ramię Iwiwis i pchnął ją ku
drzwiom, które Klewisz zostawił otwarte na swoją zgubę. Natychmiast mu się wyrwała, ale mimo
to weszła do komory. Kocur ruszył za nią. Nadal rzucali sobie lamparcie spojrzenia.
W pomieszczeniu paliła się jedna pochodnia. Kocur zamknął drzwi i je zaryglował.
Iwiwis parsknęła i zauważyła zaczepnie:
- Jesteś mi coś winien, Szary Gościu.
Kocur odsłonił zęby w niedbałym uśmiechu. Nie trudził się sprawdzaniem, czy ktoś grzebał
w jego kradzionych świecidełkach. Póki co, na głowie miał inne rzeczy.
***
Fafryd doznał uczucia ulgi, kiedy Fryska stwierdziła, że czarna szpara na samym końcu
mrocznego, prostego korytarza, do którego właśnie weszli, oznacza drzwi do Sali Duchów. W
trakcie nerwowej, pośpiesznej wędrówki częstokroć wyglądali Ciszkiem zza narożników, wbiegali
do ciemnych wnęk na widok przechodzących osób i schodzili w dół o wiele dłużej, niż to sobie
Fafryd wcześniej wyobrażał. Gdyby choćby już, teraz, dotarli do szczytu Dolnych Pięter, można by
powiedzieć, że Kuarmal nie ma dna! A jednak Fryska najwyraźniej nabierała otuchy. Czasami
poruszała się wręcz w podskokach w swojej białej chuście z niskim wycięciem na plecach.
Maszerując zamaszystym krokiem, Fafryd trzymał w lewej ręce suknię i pantofle, a w prawej topór.
Ulga bynajmniej nie uśpiła czujności barbarzyńcy, więc kiedy ktoś wyskoczył nań z
atramentowo czarnej gardzieli bocznego tunelu, trzasnął go nieledwie od niechcenia. Usłyszał, jak
żeleźce z chrzęstem rozcina głowę.
Ujrzał przystojnego blondasa, nieszczęśnika już z pewnością martwego. Ładną twarz
cokolwiek oszpeciło uderzenie topora, który sterczał z potwornej rany. Z bladych, bezwładnych
palców wysunął się miecz i spadł na ziemię.
- Howisz! - rozległ się krzyk Fryski. - O bogowie! O bogowie, czemu was tu nie ma?!
Howisz!
Fafryd uniósł obutą stopę, kopnął w pierś zabitego i tym sposobem zarówno wyrwał topór,
jak i wepchnął zwłoki w mrok tunelu, skąd tak nierozważnie szarżował młodzieniec.
Rozejrzał się na boki, chwilę nasłuchiwał i dopiero potem odwrócił się do Fryski, która stała
w osłupieniu, blada jak płótno.
- Kim jest Howisz? - zapytał ostro i delikatnie potrząsnął ją za ramiona, aby odpowiedziała.
Dwukrotnie otwierała i zamykała usta, podczas gdy jej oblicze, niczym wejrzenie
bezrozumnej ryby, pozostało bez wyrazu. Wreszcie z żałosnym westchnięciem oświadczyła:
- Okłamałam cię, barbarzyńco. Tutaj spotykałam się z paziem Gwaja. Niejeden raz.
- W takim razie czemuś mnie nie ostrzegła, turkawko? Miałbym cię obsztorcować, bo się źle
prowadzisz? Co to ja jestem, siwobrody mędrek z miasta? A może już ci się wszystkie chłopy
mylą?
- Och, przestań na mnie krzyczeć! - błagała płaczliwie Fryska. - Proszę, już nie krzycz.
Fafryd poklepał ją po ramieniu.
- No już dobrze, dobrze... Zapomniałem, że niedawno wzięto cię na męki. Masz prawo być
trochę skołowana. Idziemy!
Po przejściu kilkunastu kroków Fryska zaczęła się trząść i zanosić coraz głośniejszym
szlochem. Raptem odwróciła się i puściła biegiem.
- Howisz, wybacz mi! Howisz! - wołała.
Fafryd dogonił ją w trzech susach. Znowu nią potrząsnął, a ponieważ ciągle płakała,
spoliczkował ją raz i drugi.
Wbiła w niego nieprzytomne spojrzenie.
- Fryska, posłuchaj! - rzekł wprawdzie nie ostro, ale za to z powagą. - Howisza nie
obchodzą już ani twoje łzy, ani słowa. On nie żyje. I nikt go nie wskrzesi. To ja go zabiłem. Tego
już też nic nie zmieni. Ty jednak wciąż żyjesz. Możesz się schować przed Hasjaralem. A później,
czy wierzysz w to, czy nie, moglibyśmy razem uciec z Kuarmalu. Tedy chodź ze mną i nie oglądaj
się za siebie.
Jęknęła jeszcze raz, cichutko, i bezwolnie poszła za Fafrydem.
***
Szary Kocur przeciągnął się błogo na srebrzystym niedźwiedzim futrze, rozpostartym na
podłodze w komórce. Podźwignąwszy się na łokciu, odnalazł czarne perły, które tu zadekował. W
wątłym, zimnym świetle pochodni sprawdził, czy będą ładnie leżeć na piersi Iwiwis. Jak było do
przewidzenia, leżały wyśmienicie. Jął zapinać naszyjnik.
- Przestań! - sprzeciwiła się z rozleniwieniem. - On przywodzi na myśl niemiłe
wspomnienia.
Kocur nie nalegał, ale z powrotem się położył i rzekł bez osłonek:
- Szczęściarz ze mnie, Iwiwis, bo mam ciebie. No i dobrego pracodawcę. Trochę przynudza
swoimi czarami i ugrzecznioną mową, ale to porządne chłopisko. Łatwiej z nim wytrzymać niż z
jego braciszkiem Hasjaralem, jeśli prawdą jest połowa tego, co o tym ptaszku słyszałem.
Iwiwis wyraźnie się ożywiła.
- Myślisz, że Gwaj nie jest groźny? Że jest łagodniejszy od Hasjarala? Nic bardziej
mylnego. Nie dalej jak tydzień temu wezwał do siebie moją najlepszą przyjaciółkę i powiedział, że
ma dla niej naszyjnik z czarnych pereł. Powiesił jej na szyi szmaragdową żmiję, której ukąszenie
zawsze jest śmiertelne.
Kocur popatrzył na nią z zaciekawieniem.
- Czemu to zrobił?
Odwzajemniła się badawczym spojrzeniem.
- Jak to czemu? - zdziwiła się. - Zupełnie bez powodu. Taki już jest Gwaj, wszyscy o tym
wiedzą.
- To znaczy, że zamiast powiedzieć: „Mam cię dość”, on ją po prostu zabił?
Iwiwis pokiwała głową.
- Gwaj chyba nie chce, żeby odtrąceni ludzie czuli się pokrzywdzeni. Tak samo, jak nie lubi
krzyczeć.
- Lepiej zginąć, niż być odtrąconym? - spytał rezolutnie Kocur.
- Nie, ale Gwaj myśli tylko o sobie. Lżej mu kogoś zabić, aniżeli odrzucić. Tutaj w
Kuarmalu śmierć jest wszechobecna.
W przelotnym widzeniu Kocur ujrzał Klewisza, a właściwie jego stygnące zwłoki pod
arrasem. A Iwiwis mówiła dalej:
- Na Dolnych Piętrach jesteśmy pogrzebani, nim się narodzimy. Żyjemy, kochamy i
umieramy w ziemi. Nawet rozebrani do naga, mamy na sobie niewidzialne odzienie, którym jest ta
mogiła.
- Zaczynam rozumieć, dlaczego w Kuarmalu panuje powszechna znieczulica. Dlaczego
ludzie rzucają się na każdy kawałek przyjemności, który mogą uszczknąć z życia... czy może
śmierci.
- Taka właśnie jest prawda, Szary Kocurze - odparła Iwiwis z grobową miną, mocno doń
przytulona.
***
Fafryd zaczął rozsuwać pajęczyny rozpięte w zakurzonej framudze wysokich, częściowo
uchylonych, nabijanych ćwiekami drzwi, lecz zmienił zdanie, pochylił się i przeszedł pod nimi.
- Schyl głowę! - polecił Frysce. - Lepiej niech nikt nie wie, że tu byliśmy. Później w razie
potrzeby zajmę się naszymi śladami w korytarzu.
Po kilku krokach przystanęli, trzymając się za ręce, i poczekali, aż wzrok przywyknie do
ciemności. W drugiej ręce Fafryd nadal trzymał dziewczęce pantofle i suknię.
- To jest Sala Duchów? - zapytał.
- No - szepnęła mu na ucho z przestrachem. - Chodzą słuchy, że Gwaj i Hasjaral posyłają tu
zmarłych, żeby ze sobą walczyli. Inni mówią, że demony, które nie trzymają żadnej strony...
- Dość już o tym, dziewczyno! - przerwał jej porywczo Fafryd. - Skoro mam się potykać z
diabłami lub truposzami, nie hałasuj tyle i nie napędzaj mi strachu!
Jakiś czas milczeli. Dwadzieścia kroków za uchylonymi drzwiami słaba poświata ostatniego
łuczywa ukazała im z wolna olbrzymią komorę, nisko sklepioną wielgachnymi blokami z czarnego
kamienia. Tu i tam stały żałosne resztki leciwych mebli, okrytych strzępami tkanin, widać było
również rzędy małych, pozamykanych drzwi. Z lewej i prawej strony biegły szerokie rampy,
wysokie na pięć łokci, a mniej więcej na środku zachowała się wyschnięta fontanna.
- Ponoć w Sali Duchów mieścił się harem pradawnych władców Kuarmalu, kiedy wieki
temu mieszkali pod ziemią między Dolnymi i Górnymi Piętrami. Było tak dotąd, dopóki nasz
obecny władca po przygodzie miłosnej z morską panną nie wrócił do twierdzy. Patrz, odeszli stąd
tak nagle, że nie zdążyli nawet wykończyć sklepienia: nie obciosano nierówności, nie położono
tynków, nie zawieszono zdobnych tkanin.
Fafryd pokiwał głową. Nie ufał temu sklepieniu, nie podpartemu kolumnami. Zauważył, że
sala nie umywa się do wykwintnych, obwieszonych skórami komnat Hasjarala. A to dawało do
myślenia.
- Powiedz mi, Fryska, jak to się dzieje, że Hasjaral wszystko widzi z zamkniętymi oczyma?
Może...
- Czyżbyś nie wiedział? - przerwała mu, zdumiona. - To ty nawet nie znasz tajemnicy jego
wstrętnego podpatrywania? On sobie po prostu...
Z ledwie słyszalnym piskiem przeleciała im nad głowami ciemna, aksamitna istota. Fryska z
okrzykiem grozy wtuliła twarz w pierś Fafryda i przylgnęła doń całym ciałem.
Przeczesując palcami pachnące wrzosem włosy, by dziewczyna miała pewność, że nie
znalazła w nich schronienia latająca mysz, i głaszcząc obnażone ramiona, by wiedziała, że nie
wylądował tam nietoperz, Fafryd stopniowo zapominał o Hasjaralu i zagadce jego jasnowidzenia. I
nie martwił się, że spadnie na nich sufit.
Zgodnie z odwieczną tradycją, Fryska dwa razy krzyknęła, chociaż nie za głośno.
Gwaj leniwie klasnął swoimi białymi, wypielęgnowanymi dłońmi i lekkim skinieniem
głowy dał znak czekającym niewolnikom, żeby uprzątnęli misy z niskiego stołu. Rozparł się
wygodnie w miękko obitym krześle i nim zabrał głos, spod przymrużonych powiek rzucił krótkie
spojrzenie na swego towarzysza. Jego brat, siedzący po drugiej stronie stołu, okazywał nienajlepszy
humor. Aczkolwiek, prawdę mówiąc, Hasjaral rzadko kiedy nie był zacietrzewiony, rozsierdzony
albo przynajmniej ponury i drażliwy. Prawdopodobnie nie cierpiał swego odrażającego wyglądu.
Usposobieniem dopasował się do brzydoty ciała... choć kto wie, czy nie było na odwrót. Gwaj nie
zastanawiał się, które założenie jest prawdziwe. Wystarczyło raz spojrzeć na brata, a potwierdzały
się wszystkie wnioski, jakie wysnuwał na podstawie wspomnień. Ogrom nienawiści do niego
zdawał się nie mieć miary.
Tak czy inaczej, odezwał się miłym, wyważonym tonem:
- Cóż, bracie, może zagramy w szachy? W tę diabelską grę, o której mówią, że znana jest w
każdym świecie. Będziesz miał okazję pocieszyć się zwycięstwem. W szachy zawsze wygrywasz,
no chyba że rezygnujesz przed czasem. To co, rozstawić figury? Oddam pionka bez walki! - dodał
zachęcająco. Uniósł dłoń, jakby chciał powtórnie klasnąć i czekał jedynie na przyzwolenie brata.
Bykowcem, zawsze przywiązanym do nadgarstka, Hasjaral smagnął w twarz najbliższego
niewolnika i bez słowa wskazał wielką, kunsztownie wykonaną szachownicę po drugiej stronie
komnaty. Doskonale się w tym przejawiał charakter księcia, człowieka czynu, który nie szastał
słowami, przynajmniej na cudzym terytorium.
Poza tym, Hasjaral rzeczywiście był w podłym nastroju. Flindach odciągnął go od
najciekawszej i najbardziej podniecającej z rozrywek: torturowania! I po co? - zastanawiał się
książę. Żeby mógł zagrać w szachy ze swoim porządnickim braciszkiem? Żeby się gapił na jego
śliczną buzię? Żeby nawpychał się jedzenia, które go przyprawi o niestrawność? Żeby czekał na to,
co powie horoskop. .. choć od lat wiedział, co to będzie. I jeszcze, na domiar złego, żeby uśmiechał
się do tych okropnych, czerwonych oczu ojca, jedynych takich w Kuarmalu, jeśli nie liczyć
Flindacha. W dodatku, musiał wznosić toasty za pomyślność rodu w nadchodzącym roku!
Wszystko to go mierziło, z czym wcale się nie krył.
Niewolnik z krwawą, szybko puchnącą pręgą na twarzy ostrożnie ustawił szachownicę
między braćmi. Gwaj uśmiechnął się, kiedy drugi niewolnik rozstawił figury na właściwych polach.
Opracował pewien plan, żeby dopiec bratu. Grając jak zwykle czarnymi, obmyślił sobie gambit -
pewien, że jego zachłanny przeciwnik nie oprze się pokusie i wpadnie w pułapkę.
Hasjaral rozpierał się w krześle z ponurą miną i rękami na piersi.
- Powinienem ci kazać grać białymi - rzekł, poirytowany. - Wiem, że czarnymi możesz
zrobić jakąś nędzną sztuczkę. Pamiętam, że jako dzieciak, blady jak dziewczynka, kierowałeś nimi
w powietrzu, żeby napędzić stracha bachorom niewolników. Skąd mam wiedzieć, czy bez udziału
rąk nie przesuniesz pionka, kiedy będę myślał nad ruchem?
Gwaj odpowiedział grzecznie:
- Nędzne sztuczki, jak je słusznie określasz, bracie, wykonuję wyłącznie kawałkami bazaltu,
obsydianu i innych skał wulkanicznych, o jakie łatwiej na moich otchłannych piętrach. Ale figury w
tym komplecie są zrobione z gagatu, który, o czym ci wiadomo, boś przecie oczytany, jest zwykłą
odmianą węgla, tkanką drewna sprasowaną na czarną, zbitą skałę. I nie należy do nielicznej grupy
materiałów wykorzystywanych przeze mnie do magicznych sztuczek. Ale przecież, bracie, gdyby
twoje niesamowite, operowane przez niewolników oczy przegapiły bodaj najbłahszy z moich
wybiegów, byłby to zaiste dziw nad dziwy.
Hasjaral tylko warknął. Poruszył się dopiero wtedy, gdy wszystkie figury stały na swoich
miejscach. Z szybkością atakującej żmii porwał pionka sprzed czarnej wieży i, prychając śliną,
chichotliwie wychrypiał:
- Jeden pionek należy do mnie, bracie! Pamiętaj, coś obiecał! Twój ruch!
Gwaj gestem dłoni polecił niewolnikowi odsunąć pionka od króla. Hasjaral odpowiedział
identycznym posunięciem. Po chwili namysłu Gwaj zastosował swój gambit: następnego pionka
naraził na atak gońca ze skrzydła królewskiego! Hasjaral natychmiast sięgnął po łatwą zdobycz i od
tej pory rozgrywka nabrała rumieńców. Z ujmującym, dobrotliwym uśmiechem na ustach Gwaj
wydawał się mniej zainteresowany partią szachów niż grą cieni, które na skutek chwiejnych
płomieni lamp błąkały się po wzorzystych obiciach z cielęcej skóry, jak również jagnięcej,
wężowej, niewolniczej... a nawet ze skóry pewnych możnych dygnitarzy. Z pozoru wykonywał
ruchy przypadkowe, nieprzemyślane, jednak konsekwentnie dążył do celu. Inaczej Hasjaral: z
zaciśniętymi ustami skupiał na szachownicy całą swoją uwagę, każdym ruchem starał się poprawić
swoją sytuację strategiczną i wpłynąć na psychikę przeciwnika. W tym czasie nie zwracał już uwagi
na minę brata, nie myślał o niczym prócz obrony i ataku, albowiem ponad wszystko inne uwielbiał
smak zwycięstwa.
Zawsze tak się działo, a różnice między braćmi uwydatniły się już w dzieciństwie. Hasjaral
był starszy zaledwie o kilka miesięcy, lecz sądząc po jego wyglądzie i zachowaniu, równie dobrze
mogły dzielić ich lata. Wydłużony, niekształtny tułów trzymał się krzywo na pałąkowatych nogach.
Lewa ręka była wyraźnie dłuższa od prawej, a gruzłowate palce, połączone osobliwymi błonami do
wysokości pierwszego knykcia, odrażały łamliwymi, pobrużdżonymi paznokciami. Rzekłby kto,
Hasjaral był układanką z fragmentów zestawionych tak kiepsko, że żaden do żadnego dokładnie nie
pasował.
Jego oblicze było tego najdobitniejszym świadectwem. Nos miał właściwie po swoim ojcu,
tylko trochę grubszy i porowaty, lecz jakiekolwiek podobieństwo kończyło się już na wąskich
ustach, zawsze ściągniętych w ryjek, co nadawało im kształt zwieracza. Cienkie włosy bez połysku
opadały na czoło kudłatą krzywką. Kontrast pogłębiały niskie, spłaszczone kości policzkowe.
Będąc dzieckiem, powodowany jakimś perwersyjnym kaprysem, Hasjaral przekupił,
namówił albo, co bardziej prawdopodobne, zastraszył niewolnika, biegłego chirurga, żeby ten
przeprowadził drobną operację jego powiek. Choć była to mała poprawka, jej skutki pod każdym
względem uprzykrzały życie ludziom... a samego Hasjarala wielce radowały.
Któż by przypuszczał, że dwie dziurki (nachodziły na źrenice, gdy powieki się zamykały)
będą budzić taką grozę, a jednak budziły. Zrośnięciu się otworów zapobiegały delikatne, lekkie
niczym piórko pierścionki ochronne ze złota, jaspisu lub, jak teraz, z kości słoniowej.
Kiedy Hasjaral popatrywał przez te swoje prześwity, odnosiło się wrażenie, że planuje
zasadzkę, a każdy, na kogo spojrzał, czuł się jak szpiegowany. Cóż, i tak była to najmniej irytująca
z jego licznych przywar.
Nic mu nie przychodziło z łatwością, ale co miał zrobić, to zrobił. Nawet w sztuce walki na
miecze dzięki żmudnym ćwiczeniom i olbrzymiemu zasięgowi lewej ręki dorównał atletycznie
zbudowanemu Gwajowi. Górnymi Piętrami, gdzie był panem i władcą, zarządzał sprawnie i
gospodarnie... albowiem biada niewolnikowi, który choćby w najmniejszym stopniu nie dopełnił
swoich obowiązków. Hasjaral widział i karał.
Zgłębił już większość tajników wielkiej sztuki, niewiele ustępując w tym względzie swemu
nauczycielowi, i zgromadził przy sobie grupę czarnoksiężników prawie równych rangą
Flindachowi. Mimo tylu wymęczonych dokonań nie zaznał jeszcze szczęścia, ponieważ między
pożądaną przezeń władzą absolutną a dojściem do tej władzy stały dwie przeszkody: władca
Kuarmalu, którego bał się najbardziej na świecie, i Gwaj, do którego pałał nienawiścią podsycaną
przez zazdrość i potęgowaną przez niespełnione pragnienia.
Gwaj, całkowite przeciwieństwo Hasjarala, był proporcjonalnie zbudowany, miał krzepę w
rękach i nogach oraz miłą aparycję. Jego oczy, ciemne i szeroko rozstawione, dawały złudzenie,
jakby mieszkała w nich dobroć i życzliwość. W rzeczywistości, maskowały tę samą siłę i zdolność
do działania, jaka czai się w ostrzu noża sprężynowego. Długi pobyt na Dolnych Piętrach sprawił,
że jego jasna, gładka cera nabrała szczególnego, woskowego połysku.
Gwajowi można było pozazdrościć tego, że wszystko mu świetnie wychodziło, nawet jeśli
za bardzo się nie starał i słabo przygotowywał. Pod pewnymi względami był dużo gorszy od brata,
bo chociaż ten więził ludzi w katowniach i - ku swojej nieskrywanej satysfakcji - skazywał ich na
powolną śmierć, doceniał zarazem wartość istnienia, skoro odbierał życie z takim namaszczeniem.
Natomiast Gwaj mordował z łagodnym uśmiechem, często bez powodu, jakby dla zabawy. Nawet
czarnoksiężnicy, których zgromadził przy sobie, aby go chronili i dostarczali rozrywek, nie
wiedzieli, kiedy obrócą się przeciwko nim jego fanaberie.
Niektórzy uważali, że strach jest mu obcy, ale to nieprawda. Bał się zarówno brata, jak i
władcy Kuarmalu. W zasadzie obawiał się, że brat go zabije, zanim on zgładzi jego. Potrafił jednak
dobrze ukryć strach i nienawiść, więc siedział teraz w swobodnej pozie, ledwie pięć łokci od
Hasjarala, i uśmiechał się z rozbawieniem, jakby każda chwila tej nocy sprawiała mu wielką
przyjemność. Gwaj szczycił się umiejętnością kontrolowania uczuć.
Partia szachów wkroczyła w fazę wymiany ciosów, wykonywano ruchy po dłuższym
zastanowieniu. Nagle Hasjaral z hałasem postawił wieżę na swojej siódmej linii.
- Twoja waleczna baszta zapuszcza się głęboko na moje terytorium, bracie - rzekł Gwaj. -
Powiadają, żeś najął mocarza z północy. Jakiż cel ci przyświecał, skoro w naszym jaskiniowym
świecie od lat gości pokój? A może on jest dla ciebie taką... żywą wieżą? - Zatrzymał dłoń nad
jednym ze skoczków.
Hasjaral zachichotał.
- Nawet gdyby miał podrzynać śliczne gardziołka, tobie co do tego? Nic nie słyszałem o tym
wieżowym wojowniku... chociaż wieść niesie (zrodziła się pewnie z plotek niewolników), że
sprowadziłeś sobie do pomocy wprawnego szermierza z Lankmaru. Mam go przyrównać do
skoczka?
- Cóż, nie można grać z samym sobą - zauważył Gwaj, nie siląc się na wyszukaną filozofię.
Uniósł skoczka i cicho, acz pewnie postawił go na swojej szóstej linii.
- O nie, nie dam się w to wciągnąć - burknął Hasjaral. - Chcesz odwrócić moją uwagę i tym
sposobem wygrać! - Pochyliwszy się nad szachownicą, zatonął w swoich taktycznych kalkulacjach.
Niewolnicy poruszali się wokół nich bezszelestnie, odmykali lampki i dolewali oliwy. Salę
narad oświetlało z konieczności mnóstwo lampek, albowiem pod niskim stropem rozciągał się
gąszcz masywnych krokwi, obwieszone arrasami ściany skąpo odbijały żółte światło, a mozaika na
posadzce starła się i zmatowiała pod stopami niezliczonej rzeszy ludzi. Komnatę wydrążyły w litej
skale ręce dawno zapomnianych budowniczych, tak samo jak dźwignęły olbrzymie cyprysowe belki
i z artyzmem ułożyły posadzkę. Wielobarwne, spłowiałe tkaniny ścienne zawiesili tu niewolnicy
dawnego władcy Kuarmalu, który zrabował je ciągnącej w tych stronach karawanie; w podobny
sposób sprowadził resztę drogocennych ozdób. Figury szachowe i krzesła, żłobione kinkiety i oliwa
do zalewania knotów, a także dbający o nie niewolnicy - wszystko to pochodziło z grabieży.
Stanowiło zdobycz pradawnych pokoleń, które na rozkaz włodarzy grabili okoliczne ziemie i
pobierali haracz od każdej karawany.
***
Wysoko nad ową ciepłą, wytworną komnatą, gdzie Gwaj i Hasjaral grali w szachy, władca
Kuarmalu wykonał ostatnie obliczenia, niezbędne do postawienia horoskopu. Ciężkie, skórzane
zasłony przesłoniły błyski ciał niebieskich, które przed chwilą wyjawiły mu zapowiedzi zdarzeń
pomyślnych i nieszczęśliwych. W zapchanym przyrządami pomieszczeniu paliła się tylko jedna
świeczka. Zwyczaj nakazywał odczytywać ostateczne przepowiednie przy słabym świetle, więc
Kuarman, choć cieszył się dobrym wzrokiem, z wysiłkiem wpatrywał się w gwiazdozbiory.
Po sprawdzeniu poprawności poczynionych obliczeń wykrzywił w gorzkim uśmiechu swoje
pełne usta. Nie miał powodów do zadowolenia. Jeszcze dziś lub jutro, pomyślał z głośnym biciem
serca. Najpóźniej jutro wieczorem. A zatem nie zostało mu dużo czasu.
Wtem, jakby rozweselił go jakiś subtelny żart, uśmiechnął się szerzej i pokiwał głową. Jego
chudy cień przesunął się jak dziwaczne monstrum na zasłonach i ścianach między oknami.
Odłożył kredkę, sięgnął po dogasającą świeczkę i od jej płomyka odpalił siedem większych.
W jasnym blasku ponownie odczytał horoskop. Tym razem gestem ani miną nie zobrazował
nurtujących go uczuć. Wolno zwinąwszy pergamin pokryty zawiłymi wykresami i uwagami,
zatknął za pas wąski rulon. Potem zatarł ręce i znów się uśmiechnął. Na pobliskim stoliku
znajdowały się rzeczy potrzebne do tego, aby jego plan się powiódł: proszki, olejki, nożyki tudzież
inne narzędzia i substancje.
Należało się spieszyć, więc wziął się raźno do roboty; jego smukłe palce dokonywały cudów
zręczności. Raz konieczność zmusiła go do spaceru pod ścianę. Władca Kuarmalu nie popełniał
błędów, po prostu nie mógł sobie na nie pozwolić.
Nie upłynęło dużo czasu, gdy praca została pomyślnie ukończona. Po zgaszeniu większości
dopalających się świec Kuarman, władca Kuarmalu, rozsiadł się wygodnie w krześle i w mdłym
blasku ogarka zawezwał Flindacha. Teraz jego horoskop poznają ci na dole.
Flindach, jak zawsze, pojawił się prawie natychmiast. Stawił się przed obliczem swego pana
z rękoma skrzyżowanymi na piersi, chyląc głowę z uszanowaniem. Nigdy się samowolnie z niczym
nie wyrywał. Światło padało nań tylko do pasa, powyżej cień okrywał twarz z krostami, czerwoną
pręgą i miną wyrażającą cokolwiek - ciekawość bądź znudzenie. Tak samo w ciemności kryła się
podziobana, lecz nie tak odpychająca fizjonomia Kuarmana; jedynie tęczówki jego oczu
fosforyzowały w mroku niby maleńkie księżyce na krwistym niebie.
Jakby mierzył wzrost Flindacha lub patrzył nań po raz pierwszy w życiu, Kuarman powoli
zlustrował go od stóp do głów, po czym głęboko spojrzał mu w oczy, tak podobne do jego
własnych.
- Mistrzu czarnoksiężników, w twojej mocy jest wyświadczyć mi dzisiaj przysługę. -
Uniesioną dłonią nakazał Flindachowi milczenie, a sam ciągnął: - Patrzyłem, jak stajesz się
młodzieńcem, a z młodzieńca mężczyzną. Wtajemniczałem cię w arkana wielkiej sztuki, dzięki
czemu tylko mnie ustępujesz wiedzą. Porodziła nas ta sama matka, choć jam syn pierworodny, a tyś
owoc ostatniego roku płodności. Dzięki łączącej nas więzi pokrewieństwa masz w Kuarmalu
wpływy niemal równe moim. Uważam, że należy ci się nagroda za lata wiernej i sumiennej służby.
- I znów gestem powstrzymał Flindacha od zabrania głosu. Teraz przemówił wolniej, wtórując sobie
stukaniem w zwój pergaminu. - Obaj dobrze wiemy, że moi synowie zamyślają mnie zgładzić. To
żeśmy ustalili i o tym ludzie mówią. Niechybnie trzeba im w jakiś sposób pokrzyżować szyki,
bowiem żaden nie jest godzien panować. Także ich wiedza pozostawia jeszcze dużo do życzenia.
Będą ze sobą wojować, aż Kuarmal popadnie w ruinę, podobnie jak niszczeje zaniedbana Sala
Duchów. Co więcej, jeden i drugi, aby wesprzeć orężem swoje czary, przywiedli z dalekich krajów
zabijaków z mieczami; sam widziałeś, z kim przestaje Gwaj. To dopiero początek sprowadzania do
Kuarmalu wolnych najmitów i upadku naszej władzy. - Wyciągnął rękę w stronę ciemnych rzędów
zmumifikowanych i woskowych masek. Zapytał retorycznie: - Czy po to władcy Kuarmalu strzegli
tych sal i o nie dbali, żeby na naradach zaczęli się pojawiać, później panoszyć, a na końcu wieść
prym spryciarze z obcych krajów? Posłuchaj, rzeknę ci coś w tajemnicy - dodał ciszej. - Konkubina
Kewisa nosi w łonie moje dziecko. Wszelkie znaki i przepowiednie wskazują, że narodzi się
chłopiec, a wiedzą o tym tylko trzy osoby, ja, ona i teraz ty. Gdyby ta nienarodzona latorośl dorosła
bodaj do wieku chłopięcego, lecz bez braci, mógłbym umrzeć spokojną śmiercią, ufając, że
zatroszczysz się o jej dalszą naukę. - Kuarman przerwał i przez chwilę siedział nieruchomo jak
posąg. - Wszelako walka z Gwajem i Hasjaralem z każdym dniem staje się trudniejsza, albowiem
rośnie ich moc i zakres wiedzy. Wrodzona podłość umożliwia im dostęp do sfer i demonów, które
ich poprzednicy mogli sobie tylko wyobrażać. Nawet mnie, znawcę nekromancji, często ogarnia
trwoga. - Zamilkł i spojrzał wyczekująco na Flindacha.
Mistrz czarnoksiężników przemówił po raz pierwszy, odkąd wszedł do komnaty - głosem
człowieka spędzającego mnóstwo czasu na recytacji zaklęć, półgłośnym i dźwięcznym:
- Panie, prawdę powiadasz. Jakże jednak przejrzysz ich knowania? Wszak jedyny sposób,
którym można zniweczyć ich zamiary, byłby sprzeczny z tradycją.
Flindach chciał jeszcze coś dodać, lecz Kuarman szybko wpadł mu w słowo:
- Opracowałem pewien plan, który ma szansę powodzenia. Powiedzie mi się jedynie pod
warunkiem, że wesprzesz moje wysiłki. - Zniżył głos prawie do szeptu i skinął na Flindacha, aby
ten podszedł bliżej. - Czasami ściany mają uszy, a chciałbym cały plan utrzymać w tajemnicy.
Przywołany ponownym skinieniem, Flindach stanął przed swoim panem na wyciągnięcie
ręki. Przygarbił się i przybliżył ucho do jego warg. Nie pamiętał, by kiedykolwiek zdarzyło mu się
przebywać tak blisko Kuarmana. Przychodziły mu do głowy niepokojące myśli, wspomnienia
opowieści zasłyszanych w dzieciństwie od starych kobiet. Ów sędziwy, prawiekowy mąż o
perłowych tęczówkach oczu w takich chwilach nie wydawał się Flindachowi przyrodnim bratem,
ale zagadkowym, bezlitosnym ojczymem. Groza bijąca od niego przejmowała zimnym dreszczem,
zwłaszcza gdy czuł na nadgarstku uścisk silnych palców, łagodnie zmuszający go do przysunięcia
się jeszcze bliżej, do samego krzesła, gdzie musiał bez mała przyklęknąć.
Kuarman prędko poruszał ustami, a Flindach ostatkiem sił nad sobą panował, by nie zerwać
się na równe nogi i nie uciec przed poznaniem reszty planu. Jeszcze jedno zdanie, jedno słowo i
Kuarman zakończył swój wywód, a Flindach pojął całą potworność jego zamysłów. Gdy budziło się
w nim zrozumienie, ostatnia świeczka zaskwierczała i zgasła. Zapadły ciemności.
***
Partia szachów toczyła się wartko. Ciszę mąciło tylko bezustanne szuranie bosych stóp, syk
knotów w lampkach, głuche stukanie figur i urywany kaszel Hasjarala. Niski stolik, zastawiony
przekąskami dla książąt, stał naprzeciwko szerokich, sklepionych drzwi, które stanowiły jedyne
widoczne wejście do sali narad.
Ale było jeszcze jedno wejście, skąd prowadził korytarz do twierdzy władcy Kuarmalu. To
właśnie ku tym schowanym za arrasami drzwiom najczęściej biegły spojrzenia Gwaja.
Przypuszczał, że horoskop powie im to samo co zwykle, lecz tej nocy dręczyła go osobliwa
ciekawość. Przeczuwał bliskość niezwykłych wydarzeń, jakby podmuchy wiatru wieszczyły rychłą
burzę.
Bogowie dali mu dzisiaj pewien znak - wróżbę, której on sam ani żaden z czarodziejów nie
był w stanie satysfakcjonująco zinterpretować. Postanowił zatem mieć się na baczności i śledzić
rozwój wypadków.
Aż raptem, gdy spojrzał na ścienne tkaniny, zza których, o czym wiedział, powinien lada
chwila wynurzyć się Flindach, by przedstawić wyniki astrologicznych obliczeń, arras wybrzuszył
się i zadrżał, jakby wiatr weń dmuchnął z drugiej strony albo czyjaś dłoń lekko nań nacisnęła.
Hasjaral odsunął się gwałtownie na oparcie krzesła i krzyknął świdrującym głosem:
- Szachuję wieżą twego króla! Będzie mat w trzech ruchach! - Złowrogo opuścił powiekę i
zmierzył brata triumfalnym wzrokiem.
Nie odwracając oczu od kołyszącego się arrasu, Gwaj odrzekł uprzejmym, acz stanowczym
tonem.
- Skoczek zasłania króla, bracie. Udaremnił twój zamiar. Dam ci mata w dwóch ruchach.
Znowu się omyliłeś, braciszku.
Kiedy Hasjaral z hałasem strącił na ziemię figury, arras mocniej się zatrząsł. Wyszło stamtąd
dwóch niewolników i zabrzmiał ostry dźwięk gongu, zapowiadający nadejście ważnego dygnitarza.
Po cichu ukazała się postać szczupłego, wysokiego Flindacha. Na jego ocienionej twarzy,
pomimo szkaradnej blizny i trzech krost, gościło spokojne, niezaprzeczalne dostojeństwo. Wyniośle
beznamiętna mina, a zarazem kuriozalne błyski w głębi czarnych źrenic obwiedzionych perłową i
czerwoną barwą oczu, przeczące owej beznamiętności - wróżyły jakąś niepomyślną nowinę.
W długiej, niskiej komnacie zamarło życie, kiedy Flindach, stojąc w bramie z bogatych
arrasów, gestem uniesionej dłoni nakazał ciszę. Towarzyszący mu niewolnicy, dobrze wyszkoleni,
czekali na swoich stanowiskach z pokornie zwieszonymi głowami. Gwaj, nie ruszając się, patrzył w
oczy Flindachowi. Hasjaral, obróciwszy się częściowo na dźwięk gongu, również czekał na
oświadczenie. Spodziewali się, że zaraz wyłoni się zza pleców Flindacha ich ojciec Kuarman i z
jadowitym uśmiechem ogłosi swój horoskop. Zawsze tak się działo i zawsze w tej chwili, od
najdawniejszych czasów, bracia pragnęli usłyszeć, że Kuarmana czeka zguba.
Flindach odezwał się z teatralnie wzniesioną dłonią:
- Horoskop postawiony, wnioski wyciągnięte. Co przepowiedzą niebiosa, człowiek tego nie
zmieni. Przybywam z wieściami do Hasjarala i Gwaja, synów Kuarmana. - Nagłym ruchem
wyciągnął zza pasa zwinięty pergamin, potargał go i strzępy rzucił pod nogi.
Równie szybko sięgnął za kark i, wychodząc z cienia, nasunął na głowę szpiczasty kaptur.
Potem rozłożył na boki ramiona i ozwał się głosem, który zdawał się dobiegać z daleka:
- Kuarman, władca Kuarmalu, już nami nie rządzi. Horoskop się sprawdził. Kto żyw, niech
go opłakuje. Przez trzy dni tron władcy Kuarmalu pozostanie pusty. Będzie tak, jak nakazuje
obyczaj. Nazajutrz, kiedy słońce oświetli dziedziniec zamkowy, szczątki naszego wielkiego,
potężnego władcy spłoną w ogniu. Teraz idę oddawać się żałobie, doglądać czynności
pogrzebowych oraz poprzez post i modlitwę przygotować się na odejście mego pana. Wy zróbcie to
samo.
Flindach wolno się odwrócił i zniknął w ciemnościach, skąd przybył.
W ciągu dziesięciu uderzeń serca Gwaj i Hasjaral siedzieli bez ruchu. Nowiny spadły na
nich jak grom z jasnego nieba. Przez chwilę Gwaj miał ochotę parsknąć szyderczym śmiechem, jak
to czyni brzdąc, który niespodziewanie dla samego siebie uniknie kary i jeszcze dostanie nagrodę...
aczkolwiek książę w cichości ducha oczekiwał, że będzie to noc brzemienna w skutki. Zapanował
nad wesołością i siedział w milczeniu, zamyślony.
Natomiast Hasjaral zachował się tak, jak można było tego po nim oczekiwać. Po jego
twarzy przewinął się cały zastęp paskudnych grymasów, a z gardła wyrwał się bezczelny, wpół
tłumiony chichot. W końcu ściągnął brwi i zwrócił się do Gwaja:
- Słyszałeś, co powiedział Flindach? Muszę się przygotować. - Powstał raptownie, bez
słowa przemierzył komnatę i zniknął w głównym korytarzu za drzwiami.
Gwaj jeszcze chwilę siedział ze zmarszczonym czołem i przymglonymi oczyma, jakby
próbował rozwikłać złożoną łamigłówkę, która wymagała niezwykłej koncentracji umysłu. W
końcu pstryknął palcami, zwołując niewolników, gotów do powrotu na Dolne Piętra.
***
Fafryd ledwie co opuścił Salę Duchów, kiedy posłyszał cichy brzęk i stukot poruszających
się ostrożnie uzbrojonych ludzi. Zauroczenie Fryską minęło tak nagle, jakby wylano nań kubeł
zimnej wody. Schowany w ciemnościach, długo nasłuchiwał, aż zdobył pewność, że to straże
Hasjarala, czuwające na wypadek napaści z Dolnych Pięter; wartownicy na szczęście nie szli jego
tropem, czego się zrazu obawiał. Udał się więc szparko w stronę Sali Czarnoksiężników,
zadowolony, że równie dobrze zapamiętuje punkty orientacyjne i zakręty w labiryncie tuneli, jak
ścieżki w lesie i strome, wijące się percie w górach.
Na miejscu przywitał go widok natury tak dziwnej, że zatrzymał się w zdumieniu na
kamiennym progu. Albowiem stojąc na golasa po kolana w parującej wodzie, w marmurowej
wannie o kształtach falistej muszli, Hasjaral wściekle rugał i obrzucał przekleństwami osoby
zgromadzone w przestronnej sali. I dosłownie wszyscy - czy to czarodzieje, czy urzędnicy, czy
nadzorcy, czy wreszcie paziowie trzymający ręczniki kąpielowe z frędzlami, ciemnoczerwone szaty
lub drobniejsze części garderoby - drżeli w niemej trwodze ze spłoszonym wzrokiem. Poruszały się
jedynie trzy niewolnice, które mydliły i opłukiwały księcia w gorączkowym pośpiechu.
Fafryd musiał przyznać, że nagie ciało Hasjarala lepiej komponuje się w całość: bez wyjątku
całe było szpetne. Rzec by można, kobold się rodzi w gorącym źródle. Ale nawet jeśli miał
groteskowo różowy, dziecięcy tułów i nierówne ręce, którymi machał i potrząsał z obłąkańczym
uniesieniem, cechowało go pewne dostojeństwo.
- Gadać mi tu zaraz! - ryczał. - Czy czegoś nie dopatrzyłem, czy pominąłem jakieś zaklęcie
albo czy przegapiłem mysią dziurę, którą mógłby się przekraść Gwaj? Ech, że też właśnie tej nocy,
kiedy czyhają na mnie demony, a ja muszę się szykować na uroczystości pogrzebowe i mam na
głowie tysiąc innych rzeczy, służy mi banda cymbałów! Pogłuchliście? Mowę wam odjęło? Gdzie
mój wojownik, który ma mnie ochraniać? Gdzie moje szkarłatne pierścionki do powiek? Hej, co
tyle mydlisz?! Uważaj! Esem, straże na górze w gotowości? Nie ufam temu Flindachowi. Jesym,
straże na dole czuwają? Gwaj to wąż, wlezie każdą szparą. Bogowie ciemności, strzeżcie mnie!
Biegnij do koszar, Jesym, weź więcej ludzi i wzmocnij straże na dole! Aha, przypomniało mi się!
Jak tam będziesz, każ torturować Fryskę! Wyciśnij z niej zeznania! Ona służy Gwajowi, teraz już
mam pewność. Gwaj wiedział, że ojciec wkrótce umrze. Pewnie od wielu tygodni układa plan
napaści. Każdy z was może być szpiegiem na jego usługach! Gdzież ten mój wojownik!? I gdzie
szkarłatne pierścionki!?
Fafryd, który już do niego szedł, przyspieszył kroku na wzmiankę o Frysce. Po krótkiej
rozmowie w izbie tortur okaże się, że Fryska uciekła, a on brał w tym udział. Musiał odwrócić
uwagę księcia. Stanął więc przed mokrym, zaróżowionym, parującym Hasjaralem i rzekł odważnie:
- Potrzebujesz wojownika, oto jestem! I radzę zapomnieć o tchórzliwej obronie! Proponuję
nagły wypad na pozycje wroga! W twoim potężnym umyśle z pewnością powstały plany wielu
zabójczych ataków. Uderz błyskawicą!
Fafryd tylko tyle mógł powiedzieć zaczepnym tonem, gdyż jego uwagę pochłaniał
niezwykły zabieg. Otóż Hasjaral kucał z przekrzywioną głową, nieruchomy jak głaz, a usługująca
mu w kąpieli blada niewolnica chwytała rzęsy księcia i naciągała powieki, aby wstawić w otwory
maleńkie pierścionki z kołnierzykami, nie większe od ziaren soczewicy. Pierścionek wędrował na
cienkim jak słomka patyczku z kości słoniowej. Niewolnica wykonywała tę czynność z bojaźnią
osoby, która napełnia torebki jadowe grzechotnika mającego swobodę ruchów - jeśli można użyć
takiego porównania.
Tak czy owak, zabieg został sprawnie wykonany na lewym i prawym oku... bez
najdrobniejszego uchybienia, ponieważ Hasjaral nie prasnął dziewczyny mokrym, namydlonym
bykowcem, z którym się nie rozstawał.
Książę wyprostował się i szeroko uśmiechnął do Fafryda.
- Dobra rada, wojowniku! - wykrzyknął. - Te bałwany nic nie robią, tylko trzęsą portkami.
Owszem, od dawna planuję śmiałe posunięcie, które nie naruszy obrzędów pogrzebowych. Esem,
weź niewolników i pójdź po proch; już ty wiesz, o co mi chodzi. Spotkamy się przy szybach.
Dziewczęta, spłukujcie mydliny letnią wodą! Chłopcze, dawaj pantofle i szlafrok kąpielowy!
Reszta ubrania poczeka. Za mną, Fafryd!
Wtem spojrzenie jego zaobrączkowanych oczu spoczęło na dwudziestu czterech brodatych,
zakapturzonych czarodziejach.
- A wy co tak patrzycie? Jazda do zaklęć, darmozjady! - ryknął. - To, że się kąpię, nie
zwalnia was od obowiązków. Jazda do zaklęć! Ześlijcie na Gwaja wszystkie możliwe zarazy!
Czerwone, czarne i zielone wągry! Katar i gnilec! Bo jak nie, to spalę wam brody po same rzęsy,
żebyście mieli przedsmak dalszych tortur! Esem, śpiesz się! Fafryd, idziemy!
***
Szary Kocur i Iwiwis wracali z kryjówki, kiedy Gwaj odziany w atłasy, w orszaku
bosonogich niewolników, nieoczekiwanie wynurzył się zza zakrętu w mrocznym korytarzu, tak iż
nie sposób było uniknąć spotkania.
Młody władca Dolnych Pięter zdawał się nad podziw spokojny i opanowany, choć odnosiło
się wrażenie, że pod maską spokoju tętnią uczucia i kłębi się nawał myśli. Szary Kocur nie
zdziwiłby się, gdyby Gwaja opromieniła aura niebieskiego światła z wyładowaniami. Poczuł nawet
swędzenie skóry i drobne ukłucia, jakby istotnie dostał się w pole działania niewidzialnych sił,
którymi otaczał się jego pracodawca.
Gwaj obrzucił spojrzeniem Kocura i piękną niewolnicę, po czym odezwał się melodyjnym,
wesołym głosem:
- Widzę, Kocurze, żeś odebrał sobie zadatek nagrody. Ach, ta młodość, potajemne schadzki,
marzenia przed zaśnięciem, miłosne zabawy... Cóż innego osładza życie lub czyni je wartym choć
tyle, co dogasająca, okopcona świeczka? Dogodziła ci dziewczyna? To się cieszę. Droga Iwiwis,
muszę nagrodzić twój zapał. Dałem Diwis naszyjnik, też byś taki chciała? Czekaj, mam broszę w
kształcie skorpiona, rubinowe oczy...
Czując, jak dłoń Iwiwis drży i stygnie w jego dłoni, Kocur pośpieszył ze spostrzeżeniem:
- Słyszę głos mojego demona, książę Gwaju. Mówi, że tej nocy rządzą nami boginie
przeznaczenia.
Gwaj się roześmiał.
- Twój demon podsłuchiwał za arrasami. Poznał nowinę o nagłej śmierci mego ojca.
Gdy to mówił, na jego nosie, pod przegrodą, zaszkliła się kropla wilgoci i rosła, na co Kocur
patrzył ze zdziwieniem. Gwaj już, już miał ją zetrzeć wierzchem dłoni, lecz zmienił zdanie i po
prostu ją strząsnął. Chwilę marszczył czoło, lecz zaraz znowu się zaśmiał.
- Racja - dodał głosem wciąż wesołym, choć już nie tak śpiewnym. - Boginie przeznaczenia
wdarły się dziś do kuarmalskiego zamku.
- Demon mi podpowiada, że tej nocy działają niebezpieczne siły - rzekł Kocur.
- Racja. Braterska miłość i tym podobne - zadrwił Gwaj w odpowiedzi, z wyczuwalną
chrypką. Otworzył szeroko oczy, wielce czymś zaskoczony. Wzdrygnął się, jakby było mu zimno, i
krople skąpały mu z nosa. Spadły mu trzy włosy z grzywki. Niewolnicy odsuwali się od niego.
- Mój demon radzi, byśmy czym prędzej użyli przeciwko tym siłom mojego wielkiego
zaklęcia - ciągnął Kocur, mając na uwadze, jak zwykle, nie wypróbowane słowa runiczne Szyłby. -
Zaklęcie zniszczy czarodziejów wszystkich stopni od drugiego w dół. Twoim czarodziejom nic się
nie stanie, ale Hasjaral będzie w opałach.
Gwaj otworzył usta, aby coś powiedzieć, lecz zamiast wyrzec słowa, gruchnął koszmarnym,
jękliwym charczeniem niemowy. Na policzkach pokazały się gruźlicze plamy, na prawej stronie
podbródka wydłużało się czerwone przebarwienie, a na lewym wyrastały czarne krosty. Nasilał się
odrażający smród. Gwaj zachwiał się, jego oczy zaszły zieloną ropą. Gdy przyjrzał się dłoni, jej
pożółkły grzbiet łuszczył się, skóra pokrywała się czerwonymi strupami.
Niewolnicy uciekli.
- Zaklęcia Hasjarala! - syknął Kocur. - A czarodzieje Gwaja pewnie jeszcze śpią! Zaraz ich
obudzę. Przytrzymaj go, Iwiwis!
- Odwróciwszy się, pognał jak wicher korytarzem i w górę po pochylni, aż wpadł do Sali
Czarnoksiężników, jął klaskać i ostro gwizdać przez zęby, albowiem, jakżeby inaczej, dwunastu
półnagich, chudych magów chrapało sobie w najlepsze na krzesłach z wysokimi oparciami. Kocur
podbiegał do każdego z osobna, brutalnie nim potrząsał, prostował go i krzyczał mu do ucha: - Do
pracy! Odtrutka na jady! Ratujcie Gwaja!
Jedenastu czarodziejów prędko się ocknęło - ci już po chwili patrzyli przed siebie tępym
wzrokiem, chociaż, solidnie wytarmoszeni przez Kocura, kołysali się jeszcze i kiwali głowami
niczym jedenaście żaglowców w czasie mocnego szkwału.
Z dwunastym był pewien kłopot, choć i on powoli się budził i wnet wspomógłby kamratów.
Wtem jednak w drzwiach pojawił się Gwaj razem z Iwiwis. Nie potrzebował już wspierać się na
niej. Twarz młodego księcia błyszczała w półmroku jak jego ciężkie, srebrne popiersie, zawieszone
we wnęce nad sklepieniem drzwi.
- Odsuń się, Szary Kocurze, sam zbudzę tego śpiocha! - zawołał czystym, przeszywającym
głosem. Porwał nieduży dzbanek z obsydianu i cisnął nim w stronę zaspanego czarodzieja.
Dzbanek niby powinien spaść w połowie drogi między nimi. Czyżby książę chciał go
roztrzaskać i hałasem zbudzić staruszka? - zastanawiał się Kocur. Jednakże Gwaj nie spuszczał
wzroku z naczynia, które wyraźnie przyspieszało w powietrzu. Zupełnie, jak by rzucił piłkę i
dobijał ją w locie. Dzbanek pędzący z prędkością pocisku wystrzelonego z katapulty rozłupał
czaszkę czarodzieja.
Szczątki mózgu ochlapały krzesło i Kocura.
Gwaj wybuchnął piskliwym śmiechem i krzyknął z rozbawieniem:
- Muszę poskromić temperament! Koniecznie! Zwalczenie dwóch tuzinów śmiertelnych
choróbsk, a w zasadzie dwudziestu trzech i kataru, nie usprawiedliwia filozofa, który stracił nad
sobą panowanie. Och, aż mi się w głowie kręci!
- W komnacie wszystko pływa! - krzyknęła nagle Iwiwis.
- Widzę srebrne ryby!
Nawet Kocurowi zakręciło się w głowie, gdy ujrzał fosforyzujące na zielono ramię, które
wypełzło zza drzwi i sunęło do Gwaja, rozciągnięte na długość wielu łokci. Zamrugał oczami i
widmo znikło, choć pozostały po nim obłoki fioletowej pary. Popatrzył na księcia, który z
nachmurzonym czołem znowu pociągał nosem, mimo że nie znać było innych śladów kataru.
***
Fafryd stał trzy kroki za Hasjaralem, który w swoim powypychanym, burym szlafroku z
wysokim kołnierzem wyglądał trochę jak małpolud. Na prawo od księcia - po grubej, skórzanej
taśmie nawiniętej na wałki - dreptało trzech niewolników o odrażającym wyglądzie: niesłychanie
szerokie stopy, nogi godne słonia, piersi wielkie jak miechy, skarlałe ramiona oraz maleńkie głowy
o zębatych pyskach i monstrualnych nozdrzach, bez porównania większych od oczu i uszu. Były to
istoty wyhodowane wyłącznie do forsownego biegu. Rozpędzona taśma zaginała się i znikała w
pionowym murowanym cylindrze średnicy dziesięciu łokci, by pojawić się nieco niżej, gdzie gnała
pod wałkami w przeciwnym kierunku i dalej wbiegała na górę. Cylinder rozbrzmiewał szumem
ogromnego drewnianego wiatraka; napędzany za pośrednictwem taśmy, tłoczył świeże powietrze na
Dolne Piętra.
Po lewej stronie za Hasjaralem, w cylindrze, na wysokości głowy Fafryda, znajdował się
niewielki otwór. Po czterech ceglanych stopniach wspinały się doń gęsiego ciemnoskóre,
wielkogłowe karły. Każdy z nich dźwigał na ramieniu wór, który rozwiązywał przed otworem,
skrupulatnie wytrząsał zawartość do huczącego szybu, a na koniec zwijał go i zeskakiwał, aby
zrobić miejsce następnemu tragarzowi.
Hasjaral zerknął przez ramię na Fafryda.
- Pachnidła dla Gwaja! - krzyknął. - Nawiewam je na dół w ilościach godnych największego
króla! Sproszkowane ziarna maku, pyłek lotosu i mandragory, starte konopie. Setki upojnych,
wyuzdanych snów, wszystkie dla Gwaja! Zadaję mu właśnie potrójny cios: będzie spał cały dzień i
przegapi pogrzeb ojca, a wówczas to mnie się prawnie dostaną rządy w Kuarmalu. Obędzie się bez
rozlewu krwi, który byłby pogwałceniem uroczystości. Po drugie, zasną jego czarnoksiężnicy.
Dopadną go wtedy tysięczne plagi, aż zdechnie w śmierdzącej zgniliźnie. Po trzecie, zasną wszyscy
jego poddani, wszyscy niewolnicy i przeklęci paziowie, więc po ceremonii pogrzebowej po prostu
zejdziemy na dół i dokonamy błyskawicznego podboju. Hej, prędzej tam! - Wyrwawszy długi bicz
z rąk nadzorcy, jął strzelać nim nad małpimi głowami niewolników taśmowych i chłostać ich po
szerokich plecach. Gdy rzucili się do morderczego cwału, wiatrak aż zawył.
Fafryd spodziewał się, że lada moment usłyszy trzask rozlatujących się łopatek albo
zobaczy, jak rwie się taśma i pękają osie wałków.
Karzeł mający wsypać do szybu zawartość worka, korzystając z nieuwagi Hasjarala,
podkradł szczyptę proszku, przysunął rękę do nosa i niuchnął potężnie z błogą miną. Na jego
nieszczęście, książę to zobaczył i bezlitośnie prasnął go biczem po nogach. Podskakując z bólu,
karzeł posłusznie opróżnił i obtrząsnął worek. Znać baty mu jednak nie doskwierały, nawet za
bardzo się nimi nie przejmował, skoro po wyjściu z komory nałożył na głowę pusty worek i zaczął
głęboko oddychać. Odszedł chwiejnym krokiem.
A książę nadal trzaskał biczem i wołał:
- Prędzej, mówię! Huragan zwidów dla Gwaja!
Nagle do komory wpadł oficer Jesym i podbiegł do swego pana.
- Niewolnica Fryska uciekła! - zawołał. - Kaci powiadają, że zjawił się twój wojownik z
książęcą pieczęcią. Twierdził, jakobyś kazał ją uwolnić. Porwał dziewczynę i zniknął! Ćwierć dnia
nie minęła, odkąd się to stało.
- Straże! - wrzasnął Hasjaral. - Pojmać syna północy! Rozbroić i związać zdrajcę!
Ale Fafryda już przy nim nie było.
***
Kocur w towarzystwie Iwiwis, Gwaja i barwnej gromady widziadeł wtoczył się do komory
podobnej do tej, z której właśnie czmychnął Fafryd. Tutaj wielki, okrągły szyb kończył się, lekko
wygięty. Wiatrak wdmuchujący świeże powietrze na Dolne Piętra tkwił pionowo w wylocie szybu.
Widać było wirujące skrzydła.
Opodal wisiała duża klatka, w której białe ptaki leżały na grzbietach z łapkami w powietrzu.
Jakby miał nie wystarczyć ten wymowny sygnał, na ziemi wyciągnął się nadzorca, on także
zamroczony otumaniającymi wyziewami.
O dziwo, trzem niewolnikom na słoniowych nogach, którzy bez wytchnienia napędzali
taśmę, najwyraźniej nic się nie stało. Prawdopodobnie ich móżdżki i potworkowate ciała opierały
się działaniu rozpylonych substancji, chyba że otrzymałyby śmiertelną dawkę.
Gwaj, ledwie do nich przyczłapał, rozkazał:
- Stójcie! - i sam padł na ziemię.
Wiatrak cichł, a gdy się zatrzymał, można było policzyć siedem drewnianych łopatek
(chociaż Kocurowi jawiły się wśród nich łuskowate stwory). W ciszy rozlegało się tylko sapanie
niewolników.
Gwaj, wciąż leżąc, uśmiechnął się do nich kwaśno, z pijackim drżeniem uniósł rękę i
krzyknął:
- W tył zwrot! W drugą stronę!
Trzej niewolnicy odwrócili się powoli, co wymagało kilkunastu drobnych kroczków, aż
stanęli plecami do wiatraka.
- Maszerujcie! - rozkazał Gwaj.
Bez pośpiechu posłuchali polecenia i bez pośpiechu skrzydła znowu zaszumiały, lecz tym
razem powietrze było tłoczone z powrotem w kierunku dmuchającego w dół wiatraka Hasjarala.
Gwaj i Iwiwis odpoczywali jeszcze na ziemi, póki nie rozjaśniło im się w głowach i nie
przestały ich dręczyć ostatnie majaki. Kocurowi przywidziało się, że w górę szybem zasysane są
widmowe postacie, cała horda niebieskich i fioletowych upiorów, uzbrojonych w przezroczyste
rohatyny i szable.
A Gwaj z roześmianym wzrokiem rzekł cicho, z trudem łapiąc oddech:
- Moi czarodzieje... nie zostali pokonani... tak myślę... Inaczej bym cierpiał... na dwa tuziny
śmiertelnych chorób. Jeszcze chwila... i wyślę ludzi... przestawią obroty drugiego wiatraka.
Dostaniemy stamtąd świeże powietrze. A tu niech wejdzie na taśmę więcej niewolników, może
napuszczę na brata jego własne koszmary. Obmyjcie mnie i odziejcie na ognistą ceremonię
pogrzebową. Hasjaral pozielenieje, gdy zobaczy mnie na górze. Iwiwis! Jak tylko będziesz mogła
chodzić, zbierz dziewczęta, niech naszykują mi kąpiel. - Wyciągnął rękę i chwycił Kocura za
łokieć.
- Słuchaj, szary - wyszeptał. - Przygotuj to potężne zaklęcie, którym pogromisz
czarodziejów Hasjarala. Zbierz potrzebne zioła, pomódl się do demona, ale wprzódy pogadaj z
moimi dwunastoma arcymagami... jeśli zdołasz wyciągnąć dwunastego z piekielnej otchłani. Kiedy
zwłoki Kuarmana sczezną w płomieniach, wyślę do ciebie człowieka. Wtedy zaczniesz działać. -
Gdy zamilkł, jego oczy w półmroku gorzały upiornym blaskiem. - Nadchodzi czas miecza i
zaklęcia!
W klatce z cichym chrobotem wstał jeden z białych ptaków. Krótko ćwierknął, w czym była,
choć przypominało to czknięcie, jakaś harda nuta.
***
W ciągu tej nocy w Kuarmalu nikt nie spał. Do zamkowej Komnaty Rozkazów wparował
czarodziej z wołaniem:
- Najłaskawszy Flindachu! Czytający w myślach mają niezachwianą pewność, że bracia
wkroczyli na wojenną ścieżkę. Hasjaral sypie w dół proszki odurzające, a Gwaj wywiewa je z
powrotem.
Mistrz czarnoksiężników uniósł oszpeconą twarz znad stołu, gdzie siedział otoczony garstką
osób czekających na rozkazy.
- Polała się krew? - zapytał.
- Jeszcze nie.
- Dobrze, czarujcie i nie spuszczajcie z nich oka. - Następnie zakapturzony mistrz
czarnoksiężników potoczył wkoło surowym spojrzeniem i wydał rozkazy. Dwóm czarodziejom w
szatach wysłanników polecił: - Udacie się bezzwłocznie do Hasjarala i Gwaja. Przypomnicie im o
ceremonii i zostaniecie z nimi, aż przyjdą ze świtą na dziedziniec zamkowy. - I eunuchowi: -
Pobiegniesz do swego pana Brylli. Dowiesz się, czy nie potrzebuje pomocy bądź materiałów do
zbudowania stosu. Wszelką pomoc otrzyma natychmiast i w pełnym wymiarze. - Do dowódcy
procarzy: - Podwoisz straże na murach. Osobiście obejdziesz posterunki. Rano powstrzymacie
każdego, kto zechce szturmować Kuarmal lub uciec na zewnątrz. - Do wytwornie ubranej kobiety w
średnim wieku: - Pójdziesz co żywo do haremu Kuarmana. Dopilnujesz, żeby jego nałożnice
wystroiły się i wymalowały, jakby sam władca miał je odwiedzić o świcie. I niech się nie niepokoją.
Przyślij do mnie Iltmarkę Kewisę.
***
W Sali Czarnoksiężników niewolnice ubierały Hasjarala na ceremonię pogrzebową. Przy
okazji książę pouczał ludzi pilnujących szybów co do środków ostrożności na wypadek, gdyby
Gwaj próbował wydmuchiwać na górę odurzające powietrze, kto wie czy nie z jakąś domieszką.
Zarazem kierował poszukiwaniami wiarołomnego wojownika Fafryda i wyliczał zaklęcia, którymi
magowie mieli się posłużyć przeciwko Gwajowi, kiedy ciało Kuarmana pochłoną płomienie.
A w Sali Duchów Fafryd urządził sobie małą ucztę. Posilał się z Fryską, tłumacząc, czemu
popadł w niełaskę Hasjarala. I dumał, jak najbezpieczniej uciec z nią z Kuarmalu.
W Sali Czarnoksiężników Szary Kocur naradzał się po kolei z jedenastoma chuderlawymi
czarodziejami w białych opaskach biodrowych. Nie zdradzał im szczegółów zaklęcia Szyłby, lecz
każdy musiał go solenne zapewnić, że jest czarnoksiężnikiem pierwszego stopnia.
W parni, gdzie Gwaj brał kąpiel, przywracano mu rześkość ciała i trzeźwość myślenia,
nadwątlone na skutek plag i usypiających substancji w powietrzu. Dziewczyny pod
przewodnictwem Iwiwis przynosiły pachnące olejki i eliksiry, szorowały go i myły, słuchając jego
spokojnych, lecz stanowczych wskazówek. Wiotkie postacie, na wpół widoczne i osrebrzone w
kłębach pary, poruszały się i zginały jak w sennym balecie.
***
Olbrzymi stos był nareszcie gotowy. Brylla odetchnął, spokojny i zadowolony, mając
świadomość dobrze wykonanego zadania. Rozparł się tłustym, szerokim zadem na ławie pod
murem i odezwał się do jednego ze swoich kamratów piskliwym, niewieścim głosikiem:
- O takiej porze i z tak krótkim uprzedzeniem... Ale trudno, bogowie mają swoje zdanie, a
gwiazd nie oszukasz. Szkoda tylko, że Kuarman odejdzie w tak marnej świcie. Bo cóż to jest pół
tuzina Lankmarek, Iltmarka i trzy Mingolki, w tym jedna nieczysta? Zawsze mu powtarzałem, że
powinien sobie sprawić większy harem. Ale mamy dorodnych mężczyzn niewolników, może więc
da się uzupełnić braki. Ostatnią drogę oświetli naszemu panu piękny ogień! - Brylla żałośnie
pokręcił głową, westchnął i zmył powiekami łzy ze swoich świńskich oczek. Mało kto oprócz niego
szczerze opłakiwał śmierć Kuarmana.
Ciesząc się u władcy rangą nadzorcy eunuchów, nie musiał się bać utraty szacownego
stanowiska. Poza tym, władcę lubił zawsze, odkąd sięgał pamięcią. Ongiś, kiedy był jeszcze
małym, grubym dzieciakiem, pojawienie się Kuarmana uwolniło go od pastwiącej się nad nim
grupy starszych, silniejszych niewolników. Właśnie tamto drobne zdarzenie, o którym Kuarman
zapewne już dawno zapomniał, spowodowało, że Brylla wiernie mu służył.
Tylko bogowie wiedzieli, co przyniesie jutro. Dziś ciało Kuarmana miało zostać spalone i
wolał nie zastanawiać się nad swoją przyszłością, nie słuchał nawet przeczuć. Ponownie obejrzał
dzieło swoich rąk, stos pogrzebowy. Miał na swoje rozkazy zastęp niewolników, a mimo to,
budując go w ciągu zaledwie sześciu godzin, mocno się namęczył. Stos piętrzył się jak wieża na
środku dziedzińca, ponad sklepienie wielkiej bramy wjazdowej, trzykrotnie wyższej od dorosłego
człowieka. Miał formę piramidy płasko ściętej w połowie wysokości. Łatwopalne drewno, służące
za budulec, szczelnie przykrywały tkaniny w żałobnych kolorach.
Na szczyt, gdzie na wierzchnią warstwę drewna położono szeroką, kwadratową platformę, z
czterech stron dziedzińca prowadziły długie pochylnie. To tutaj na noszach miał spocząć Kuarman i
tutaj mieli ofiarnie zginąć członkowie jego świty. Jedynie utalentowanym niewolnikom, nie za
młodym i nie za starym, pozwolono odprowadzić zmarłego pana w ostatnią podróż poza gwiazdy.
Ucieszony tym, co widziały jego oczy, Brylla zatarł ręce i rozejrzał się ciekawie. Tylko
dzięki tego rodzaju wydarzeniom człowiek uzmysławiał sobie wielkość Kuarmalu, aczkolwiek
wydarzenia takie należały do rzadkości. Można było w nich uczestniczyć mniej więcej raz w życiu.
Gdziekolwiek spojrzeć, pod murami ustawiały się równe grupki niewolników, rząd za rzędem;
podobnie jego własny zespół eunuchów i cieśli. Byli rzemieślnicy z Górnych Pięter, wprawni w
obróbce drewna i metalu; byli robotnicy z pól i winiarni, opaleni na brąz i umęczeni pracą; byli
niewolnicy z Dolnych Pięter, którzy mrużyli oczy w świetle dnia, bladzi i dziwnie zdeformowani. I
była cała reszta ze wszystkich zakątków kuarmalskich podziemi, przedstawiciele mieszkańców
każdego piętra.
Wielka rzesza ludzi zadawała kłam zatrważającym pogłoskom o skrytej wojnie między
piętrami. Brylla radował się tym widokiem. Najważniejsze były szeregi gwardii przybocznych
Hasjarala i Gwaja, ustawione w najlepszych miejscach po przeciwnych stronach stosu. Brakowało
tylko czarnoksiężników, co z niepokojem zauważył Brylla. Wolał sobie jednak nie łamać nad tym
głowy.
Wysoko nad tą różnorodną masą ludzką, ponad strzelistymi basztami, wartę trzymali zawsze
czujni strażnicy. Stali w milczeniu na swoich stanowiskach, gotowi w każdej chwili użyć proc.
Mury Kuarmalu nigdy jeszcze nie zaznały smaku oblężenia i nigdy się nie zdarzyło, by uszedł z
życiem niewolnik szukający ucieczki.
Ze swojej ławki Brylla mógł się wszystkiemu przyglądać. Na prawo, Z muru okalającego
dziedziniec sterczał taras, z którego Gwaj i Hasjaral mieli obejrzeć spalenie zwłok ojca. Na lewo, z
podobnego tarasu, Flindach miał prowadzić ceremonię. Brylla siedział w pobliżu drzwi, którymi
wyprowadzano namaszczone ciało władcy, aby dostąpiło oczyszczenia w ogniu. Rąbkiem tuniki
starł pot z mięsistego podbródka i zastanawiał się, kiedy wreszcie ruszy ceremonia. Słońce musiało
już podchodzić pod szczyty murów, a przecież jego promienie dawały znak do rozpoczęcia
rytuałów.
Jednak długo nie czekał, bo oto rozległ się głośny, przyduszony dźwięk olbrzymiego gongu.
Ludzie wiercili się z wyciągniętymi szyjami i szelestem ubrań. Potem zapadła cisza. Na tarasie
ukazała się postać Flindacha.
Czarodziej miał na sobie habit śmierci z ciężkiego brokatu, szarego i posępnego. U jego
boku połyskiwał tak zwany złoty symbol władzy - broń z ostrzem w kształcie okrągłej płetwy. Gdy
tron Kuarmalu pozostawał nie obsadzony, Flindach, najwyższy namiestnik, dbał, aby symbolu nic
nie pokalało.
Uniósł ręce w stronę, gdzie lada chwila miało ukazać się słońce, i zaintonował hymn
powitalny. Kiedy śpiewał, pierwsze wątłe promienie zostały dostrzeżone przez zebranych na placu.
Powtórnie rozległ się przyduszony gong, który wprawił w drżenie kości tych najbliżej stojących. Na
drugim tarasie naprzeciwko Flindacha pojawili się Hasjaral i Gwaj. Byli podobnie ubrani, różniły
ich jedynie diademy i berła. Hasjaral nosił na czole srebrną opaskę z szafirem, a w ręku trzymał
berło Górnych Pięter z wyrytym wizerunkiem zaciśniętej pięści. Gwaj przyozdobił się diademem
wysadzanym rubinami, zaś na jego berle rozłożył się wąż przebity sztyletem. Poza tym, bracia mieli
na sobie jednakowe rytualne szaty w kolorze najciemniejszej czerwieni, przewiązane czarnymi,
szerokimi pasami ze skóry. Ceremoniał zabraniał im noszenia broni i ozdób.
Kiedy zasiedli na wysokich taboretach, Flindach odwrócił się w stronę bramy, przy której
siedział Brylla, i znowu zaśpiewał. W odpowiedzi na jego dźwięczny głos odezwał się niewidoczny
chór oraz, niby drugie echo, uderzył w niebo śpiew z niektórych zakątków dziedzińca. Gdy po raz
trzeci z mocą uderzono w gong i zaległa cisza, ukazały się na noszach zwłoki Kuarmana. Dźwigało
je sześcioro lankmarskich służebnic, za nimi zaś szły Mingolki. Ta skromna grupa stanowiła ostatek
wielkiej rzeszy niewolnic, które dzieliły łoże z Kuarmanem.
Ale gdzie się podziała lltmarka Kewisa, faworyta starego władcy? - wystraszył się nie na
żarty Brylla. Wszak to on osobiście odpowiadał za rygor wśród kobiet. Nie mogła...
Powoli, szpalerem wyprężonych ciał, nosze zbliżały się do stosu. Zwłoki, Kuarmana,
podparte w pozycji siedzącej, kołysały się w sposób dający straszne złudzenie tlącego się w nich
życia, gdy nienawykłe do ciężarów niewolnice uginały się pod brzemieniem. Nieboszczyka odziano
w purpurowe, jedwabne szaty, a na skroń włożono mu podwójny złoty diadem władców Kuarmalu.
Smukłe dłonie, niegdyś tak zwinne w czasie magicznych praktyk, teraz leżały sztywno splecione na
grimuarze, będącym dla niego za życia świętą księgą. U nadgarstka, w kapturku i łańcuszku,
spoczywał sokół z gatunku białozorów, a u stóp - faworyzowany lampart gonny, cichy cichością
śmierci. Jak ptaka zasłonięto kapturem, tak dawniej surowe oczy Kuannana przykryto woskowymi
powiekami. Oczy, które widziały tyle śmierci, same na zawsze miały pozostać martwe.
Choć Brylla nadal niepokoił się losem Kewisy, wypowiedział słowa zachęty pozostałym
dziewczynom, kiedy go mijały. Jedna z nich przesłała mu tęskny uśmiech; doskonale wiedziały, że
towarzyszenie władcy w ostatniej podróży jest zaszczytem, lecz żadna o nim nie marzyła. Nie miały
wszakże wyboru, musiały słuchać rozkazów. Brylla odczuwał smutek, ponieważ były jeszcze
młode, miały niezwykle atrakcyjne ciała i potrafiły dać mężczyźnie masę przyjemności: cóż, dobrze
je wyszkolił. Ale obyczaj to obyczaj. W takim razie jak wyjaśnić to, że Kewisa...? Brylla odegnał
od siebie wątpliwości.
Nosze wspinały się teraz po pochylni. Gdy dotarły na szczyt, ludzie wyrzucali z siebie
silniej i prędzej słowa pieśni. Promienie słońca, padające prosto na nieruchome oblicze nieżyjącego
Kuarmana, połyskiwały również na ciemnych włosach i jasnej skórze lankmarskich niewolnic,
które pospołu z resztą dziewcząt przypadły do stóp swego pana.
Nagle Flindach opuścił ręce i zrobiła się cisza - tak głęboka i uroczysta po głośnych
śpiewach i huku gongów, że ciarki chodziły po skórze.
Gwaj i Hasjaral, siedząc bez ruchu, wpatrywali się uważnie w postać, którą dotąd znali jako
władcę Kuarmalu.
Flindach ponownie uniósł ręce i z bramy naprzeciwko tej, którą wniesiono ciało,
wyskoczyło ośmiu mężczyzn. Nieśli płonące żagwie i byli nadzy, jeśli nie liczyć purpurowych
kapturów, które cieniem okrywały twarze. Przy ostrych dźwiękach gongów chyżo podbiegli do
stosu - po dwóch z każdej strony - rzucili żagwie na drewno, wtargnęli w płomienie i, wspiąwszy
się na platformę, lubieżnie obłapiali niewolnice.
A płomienie błyskawicznie trawiły żywiczne drewno, nasączone oliwą. Przez chwilę w
gęstych kłębach dymu widać było splecione, wijące się postacie niewolników tudzież szczupłą
sylwetkę zmarłego Kuarmana, który kierował na tarczę słońca zamknięte powieki. Aż nagle,
przebudzony żarem i chmurą smrodliwego dymu, wielki sokół wrzasnął w srogim gniewie i z
biciem skrzydeł oderwał się od ręki swego pana. Łańcuch wytrzymał naprężenie, lecz wszyscy
mogli zobaczyć ramię Kuarmana wysoko uniesione na znak ostatecznego pojednania z żyjącymi.
Potem zakryły go dymy. Śpiew zabrzmiał z nową siłą, by zaraz ucichnąć, kiedy Flindach gestem
dłoni oznajmił koniec ceremonii.
***
Zanim ogień pochłonął stos i jego brzemię, Hasjaral przerwał uświęconą zwyczajem ciszę.
Odwrócił się do Gwaja i z jadowitym uśmiechem, głaszcząc graniastą gałkę berła, powiedział:
- Ha! Miałbym niezły ubaw, gdyby twoje zwłoki ginęły w płomieniach. Rozbawiłbyś mnie
prawie tak samo, jak ojciec, kiedy machał ręką po śmierci. Biegnij, bracie, piorunem! Złóż siebie w
ofierze i okryj się nieśmiertelną sławą! - Chichotał, aż ślina ciekła mu z ust.
Gwaj nieznacznie skinął na pazia, który popędził dokądś co sił. Młodego księcia Dolnych
Pięter nie śmieszyły gburowate żarty brata, lecz zrobił wesołą minę, wzruszył ramionami i drwiąco
odpowiedział:
- Pozwól, że obmyślę dla siebie jakąś inną śmierć, mniej bolesną. Ale to dobry pomysł i
zapamiętam go sobie. - Nagle spoważniał: - Byłoby lepiej, gdybyśmy narodzili się martwi, niż
marnowali życie na beznadziejnych swarach. Zapomnę o odurzających prochach i huraganach
maku, ba, nawet o tym, że zaklęciami chcesz sprowadzić na mnie śmiertelną chorobę. Zawrzyjmy
układ. Hasjaralu! Klnę się na cichych bogów, władców spod kuarmalskiej góry, i węża, co go mam
w godle, że z mojej ręki nie zginiesz. Nie pozbawię cię życia zaklęciem, stalą ni jadem! - Gwaj
wstał i spojrzał twardo na brata.
Zbity z tropu, Hasjaral przez chwilę nic nie mówił, na twarzy miał wyraz zaskoczenia.
Wreszcie grymas szyderstwa wykrzywił jego wąskie usta.
- Rozumiem! - burknął. - Nie wiedziałem, że aż tak się mnie boisz! Bo i masz powody!
Jednakże krew tamtego starego paprocha płynie w żyłach twoich i moich, a w sercu mam pewną
słabość do ciebie. Zgoda, bracie, niech będzie ugoda! Klnę się na Starych Bogów, którzy pływają w
czarnych otchłaniach, i na pięść, co ją mam w godle, że z mojej ręki nie zginiesz... póki cię nie
zmiażdżę! - Prychnął zgryźliwym śmiechem i, niczym karykatura przerośniętego gronostaja, zsunął
się z taboretu i zniknął.
A Gwaj stał spokojnie; wytężał słuch i patrzył na miejsce, gdzie przed chwilą siedział
Hasjaral. Kiedy zdobył pewność, że brata już nie ma, klepnął się mocno po udach i mruknął pod
nosem, dusząc się ze śmiechu:
- Nawet chytry zając wpada w proste sidła. - Nie przestając się uśmiechać, obserwował
tańczące na stosie płomienie.
Poszczególne grupy widzów stopniowo zaganiano do korytarzy, skąd przyszli. Dziedziniec
wyludnił się, jeśli nie liczyć niewolników i kapłanów, którzy jeszcze mieli tutaj coś do zrobienia.
Gwaj długo się im przyglądał, ale w końcu i on opuścił taras i zszedł w podziemia. Nikły
uśmieszek błąkał się po jego ustach, jakby raz po raz przypominał sobie udany dowcip.
***
- ...i na krew tego, który sprowadza śmierć, gdy na niego spojrzeć...
Kocur wypowiadał słowa dźwięcznym głosem, gdy z zamkniętymi oczyma i rozpostartymi
ramionami wykonywał runiczne zaklęcie, dar od Szyłby o Twarzy Bezokiej, mające zlikwidować
wszystkich czarnoksiężników stopnia drugiego i niższych w prawdopodobnie dość dużym
promieniu... oby mierzonym w stajach. Chciał zetrzeć na proch magów Hasjarala.
Czy wielkie zaklęcie odnosiło swój skutek, czy też nie - w skrytości ducha powątpiewał w
jego działanie - rozpierała go duma na myśl o swej świetnej postawie. Zapewne sam Szylba lepiej
by się nie spisał. Jakież to wspaniałe, głębokie dźwięki wydobywały się z jego piersi! Nawet Fafryd
nie słyszał z jego ust takiej deklamacji.
Żałował, że nie może choćby na chwilę otworzyć oczu. Zobaczyłby, jakie wrażenie na
magach Gwaja wywiera jego wręcz popisowy występ. Mimo swoich butnych przechwałek z
pewnością gapili się nań z rozdziawionymi gębami, jednakże Szylba stanowczo przestrzegał: „Oczy
mają być zamknięte, gdy będziesz recytował ostatnie słowa. Jedno mrugnięcie unicestwi moc
czaru”. Czyżby warunkiem skutecznego czarowania była umiejętność poskramiania ciekawości i
pychy? Człowiek umarłby z nudów!
Raptem gdzieś w ciemnych zakamarkach umysłu poczuł dotyk innej, większej ciemności,
potężnej i złośliwej siły, która tylko czeka, by wypełnić światłość. Zadrżał i włosy zjeżyły mu się na
głowie. Zimny pot wystąpił mu na czoło. Omal się nie pogubił przy wypowiadaniu słowa
„szlerysofnak”, lecz wziął się w garść i dokończył bez zająknięcia.
Kiedy echa jego donośnego głosu przestały się tłuc między sklepieniem a posadzką,
odemknął oko i rozejrzał się bojaźliwie. Wystarczyło mu jedno spojrzenie i zaraz szeroko otworzył
drugie. Zdumienie odebrało mu mowę, choć pytanie brzmi: do kogo miałby mówić? Albowiem
długi stół, przy którym wykonywał zaklęcie, zupełnie opustoszał. Gdzie tak niedawno siedziało
jedenastu najpotężniejszych kuarmalskich magów - czarnoksiężników pierwszego stopnia (każdy to
przysiągł na swój czarny grimuar) - pozostały jeno krzesła.
Kocur zawołał ich cicho. Całkiem możliwe, że prowincjusze wystraszyli się pełnych grozy i
rozmachu działań lankmarczyka i powłazili pod stół. Ale nikt się nie odzywał. Krzyknął więc
głośniej. Do jego uszu docierał tylko niemilknący szum wiatraków, choć dla kogoś, kto spędził
cztery dni w tych salach, stał się prawie niezauważalny, podobnie jak tętno krwi w żyłach.
Kocur wzruszył ramionami i rozsiadł się w krześle.
- Co będzie, jeśli te stare bałwany z pięknymi buźkami dały nogę? - zapytał samego siebie. -
A jeśli prysły także straże Gwaja?
Szkicując w głowie plan zabicia wolnego czasu, ponuro spojrzał na najbliższe krzesło z
wysokim oparciem. Siadywał na nim ów najbardziej zarozumiały z arcymagów Gwaja. Zamiast
niego leżała luźno zmięta opaska biodrowa, a w niej coś, co szczególnie przykuwało uwagę: szary,
miękki proszek.
Kocur gwizdnął przez zęby i wstał od stołu, aby przyjrzeć się pozostałym krzesłom. Na
każdym zobaczył to samo: opaskę biodrową, czystą i trochę wymiętą jak po krótkim noszeniu, oraz
odrobinę szarego proszku.
Po planszy na drugim końcu stołu toczył się wolno czarny pionek; dotarł do krawędzi i z
cichym stuknięciem spadł na ziemię. Kocur miał wrażenie, że to ostatni dźwięk, jaki przyszło mu
słyszeć na tym świecie.
Nosił mokasyny ze szczurzej skóry, więc bezszelestnie, z największą ostrożnością, podszedł
do najbliższego wyjścia z sali, gdzie wcześniej na okoliczność wielkiego zaklęcia zasunął ciężkie
kotary. Zastanawiał się nad zakresem oddziaływania swoich czarów. Dokąd sięgały? I czy w ogóle
coś je ograniczało? Załóżmy, po prostu załóżmy, że Szylba nie docenił mocy zaklęcia, a ono
pozabijało nie tylko czarodziejów, lecz...
Zawahał się przed kotarą i po raz ostatni obejrzał się za siebie. Wzruszył ramionami,
poprawił pas z mieczem i przywołał na wargi dziarski, zupełnie nie przystający do sytuacji
uśmiech.
- A przysięgali, że są najlepszymi z najlepszych - bąknął.
Kiedy wyciągnął rękę do obszytej grubym haftem kotary, ta zadrżała i zafalowała. Zamarł w
bezruchu, serce waliło mu młotem. Wtem kotary się rozchyliły i wściubiła między nie swą
wszędobylską buzię Iwiwis; w jej szeroko otwartych oczach malowała się ciekawość i podniecenie.
- Wielkie zaklęcie podziałało, Kocurze? - wyrzuciła z siebie jednym tchem.
Odetchnął głęboko z uczuciem przemożnej ulgi.
- W każdym razie, ty przeżyłaś. - Przyciągnął ją do siebie. Bliskość jej gibkiego ciała była
jak balsam dla duszy. Prawdę mówiąc, w takiej chwili Kocur witałby z otwartymi ramionami każdą
żywą istotę, ale że okazała się nią akurat Iwiwis, miał za co dziękować losowi. - Najdroższa moja -
rzekł szczerze. - Czułem się tak, jakbym został sam jeden na świecie. Ale teraz...
- Faktycznie, zachowywałeś się, jakby oprócz ciebie nikogo nie było! - odparowała oschle. -
Ani to miejsce, ani pora na miłosne igraszki i intymne zwierzenia. - Odsunęła się, źle oceniwszy
jego zamiary. - Rozprawiłeś się z czarodziejami Hasjarala? - zapytała, patrząc mu w oczy z niejaką
obawą.
- Owszem, iluś tam czarodziejów uśmierciłem - odrzekł wymijająco. - Ilu dokładnie, to
sprawa otwarta.
- A gdzie magowie Gwaja? - Rzuciła okiem na puste krzesła. - Zabrał wszystkich z sobą?
- To on jeszcze nie wrócił z pogrzebu? - Próbował uniknąć odpowiedzi na jej pytanie, ale
ponieważ wciąż mu się pilnie przyglądała, wyjaśnił lekkim tonem: - Magowie znaleźli się w jakimś
przyjemnym miejscu... Taką mam nadzieję.
Iwiwis łypnęła nań podejrzliwie, podbiegła do długiego stołu i ogarnęła wzrokiem krzesła.
- Ależ Kocurze! - rzekła z wyrzutem, aczkolwiek jej mina wyrażała przestrach.
Wzruszył ramionami.
- Przysięgali, że są czarodziejami pierwszego stopnia - odpowiedział na swoją obronę.
- Nie ostał się po nich bodaj kawałek palca ani skorupa z czaszki - stwierdziła trwożnie
Iwiwis. Kręcąc głową, oglądała miałki proszek na siedzeniu krzesła.
- Ani kamień żółciowy - dodał szorstko Kocur. - Moje zaklęcie przyniosło im zgubę.
- Ani ząb nawet. - Iwiwis grzebała ciekawie, choć bez szczególnego przejęcia w szarym
proszku. - Nie ma czego wysłać matkom.
- Niech sobie pieluchy wezmą na pamiątkę! - zadrwił Kocur rozdrażniony, ale i z pewną
konsternacją. - Oj, Iwiwis! Czarodzieje nie mają matek!
- Co się stanie z księciem Gwajem, skoro nie ma go teraz kto ochraniać? - zapytała całkiem
do rzeczy. - Wystarczyło, że się pospali, a zaklęcia Hasjarala spadły na niego całą chmarą. A jeśli
coś złego spotka Gwaja, co się z nami stanie?
Kocur ponownie wzruszył ramionami.
- Jeżeli moje runiczne zaklęcie dosięgło dwudziestu czterech magów Hasjarala i położyło
ich trupem, to możemy powiedzieć, że nikt nie ucierpiał. Oprócz czarodziejów, oczywiście. Ale ci
liczą się z ryzykiem. Kiedy wypowiadają pierwsze zaklęcie, sami podpisują na siebie wyrok
śmierci. To niebezpieczny zawód. Powiem więcej - ciągnął, niesiony siłą swoich argumentów -
wieleśmy zyskali! Dwudziestu czterech nieprzyjaciół zabitych. Straty własne? Tuzin. Co ja mówię,
jedenastu! Każdy wódz poszedłby na taką wymianę. A jeśli wszystkich czarowników rzeczywiście
szlag trafił, z wyjątkiem książąt, rzecz jasna, no i Flindacha (z tym brzydalem nie będzie
przelewek), zarąbię najmitę Hasjarala, a resztę rozpędzę na cztery wiatry! A jeśli...
Słowa uwięzły mu w gardle. Zadał sobie pytanie, czemu jego samego nie spopieliło
zaklęcie. Do dziś nie miał pojęcia, że jest czarodziejem pierwszego stopnia. Choć w młodości
nauczył się paru przeciw-zaklęć, potem parał się magią już tylko dorywczo. A może popełnił jakiś
niepojęty błąd w logicznym rozumowaniu? Bo jeżeli czarodziej rzuca runiczne zaklęcie, w połowie
którego wyginąć mają wszyscy czarodzieje, pod warunkiem że zaklęcie zostanie doprowadzone do
końca, to czy on sam zginie, czy też...? A jeśli rzeczywiście - pomyślał, zadufany w sobie - sam o
tym nie wiedząc, był magiem stopnia pierwszego... albo i wyższego, albo nawet...
Kiedy tak rozmyślał, panowała cisza, tym wyraźniej dały się słyszeć czyjeś zbliżające się
kroki; początkowy szmer tłumu bardzo szybko przerodził się w tumult. Odziany w szarości
mężczyzna i dziewka służebna ledwie zdążyli wymienić zdziwione, alarmujące spojrzenia, nim
ośmiu czy dziewięciu przybocznych gwardzistów Gwaja rozerwało arrasy i wpadło na salę. Mieli
śmiertelnie blade twarze, a w oczach obłęd. Przemknęli wskroś komnaty i znikli w innym
korytarzu, nie zwracając uwagi na Kocura, który z trudem uskoczył im z drogi.
Tupot nóg bynajmniej nie ustał. W czarnym korytarzu wciąż dudniły kroki - czyjś
przedziwny, nierówny galop, jakby kuternoga gnał na złamanie karku, czemu towarzyszyły
miarowe plaśnięcia. Kocur prędko podszedł do Iwiwis i objął ją ramieniem. I on nie chciał w tej
chwili stać osobno.
- Jeśli twoje wielkie zaklęcie oszczędziło czarodziejów Hasjarala - powiedziała szeptem
dziewczyna - a jego plagi spadły na bezbronnego Gwaja...
Nie dokończyła myśli, ponieważ widok odrażającej postaci, odzianej w ciemnoczerwone
szaty, która przemieszczała się rwanym krokiem, jak gdyby w konwulsjach, napełnił ją grozą.
Kocur zrazu myślał, że ma przed sobą Hasjarala o zdeformowanym ciele, bo to i owo już o nim
słyszał. Wtem zauważył na jego szyi kołnierz z szarego grzyba, szkarłatną plamę na prawym
policzku i czarną na lewym, zieloną ropę kapiącą z oczu i czyste krople spadające z nosa. Gdy
szkaradne monstrum wynurzyło się wreszcie z korytarza, lewa noga zginała się jak słup z galarety,
a prawa - wyglądająca na sztywną, choć spod obcasa dobywało się plaskanie - pękła w goleni;
poszarpane kości przebiły skórę. Łuszczące się ręce, na domiar obsypane żółtą wysypką i pokryte
czerwonymi bliznami, daremnie machały w powietrzu, by utrzymać równowagę ciała. Przy okazji
prawa dłoń otarła się o głowę i zdarła z jednej strony połowę włosów.
Iwiwis łkała i pojękiwała z wielkiej trwogi, tuląc się do Kocura, który czuł się tak, jakby
najgorsze ucieleśnienie wszystkich nocnych koszmarów podnosiło kopyta, aby go stratować.
W takim oto stanie książę Gwaj, władca Dolnych Pięter Kuarmalu, wrócił do siebie po
pogrzebie ojca: dosłownie rozpadał się w cuchnącej, mazistej kupie pokiereszowanego ciała - na
strzępach bogato tkanego arrasu, dokładnie pod swoim srebrnym, nieskazitelnie pięknym
popiersiem, które zdobiło wnękę nad sklepieniem otworu wejściowego.
***
Stos pogrzebowy tlił się jeszcze długo, ale spośród wszystkich mieszkańców tego
olbrzymiego, podzielonego na strefy zamku-królestwa jedynie eunuch Brylla dotrwał do końca.
Potem w różnych miejscach zebrał garść popiołu z zamiarem zatrzymania go sobie. Przyszło mu do
głowy, że popiół może mieć działanie ochronne - cenne o tyle, że teraz już nie żył jego jedyny
obrońca.
Wszelako ów szary, puchowo-ziarnisty proch był małym pocieszeniem dla Brylli, kiedy
wracał w smutku do zamkowych komnat. Martwił się i, jak to eunuch, zżymał na myśl o wojnie
między braćmi - nieuniknionej, jeśli Kuarmalem znowu miał rządzić jeden władca. Szkoda, wielka
szkoda, że boginie przeznaczenia tak nagle zabrały z tego świata Kuarmana, zanim przygotował i
wskazał swojego następcę... choć jak miałyby wyglądać te przygotowania, biorąc pod uwagę rygory
obyczajowe, tego Brylla nie wiedział. Cóż, Kuarman zawsze pokonywał przeszkody nie do
pokonania.
Ale Brylla miał jeszcze jeden, może nawet większy powód do zmartwienia. Ciążyła mu na
sumieniu świadomość, że konkubina Kewisa uniknęła płomieni. Ktoś mógł go za to winić, choć on
sam nie poczuwał się do odpowiedzialności, skoro dopełnił wszystkich zwyczajowych czynności.
Poza tym, paląc się, nieszczęsna dziewczyna czułaby ból będący niczym w porównaniu z udrękami,
jakich musiała doznawać po tak ciężkim przewinieniu. Wolałby, żeby się otruła lub pchnęła nożem,
mimo iż skazałaby ducha na wieczną tułaczkę na skrzydłach wiatru, który dmie między gwiazdami
i sprawia, że migoczą.
Brylla uświadomił sobie, że bezwiednie zmierza do haremu. Zatrzymał się wpół kroku.
Przecież mógł tam spotkać Kewisę, a nie chciał być tym, który ją wyda. Ale jeśli będzie się
szwendał w tej części fortecy, z pewnością natknie się na Flindacha i nic przed nim nie ukryje,
kiedy arcymag przewierci go tymi swoimi chmurnymi, bazyliszkowymi oczami. Musiałby mu
donieść o występku Kewisy.
Dlatego Brylla obmyślił dla siebie zadanie, które da mu wymówkę do odwiedzenia
najniższych rejonów twierdzy, usytuowanych bezpośrednio nad dominium Hasjarala. Znajdował się
tam powierzony jego pieczy skład, którego od miesiąca nie inwentaryzował. Ogólnie, czuł się źle w
mrocznych głębiach Kuarmalu - dumny był z przynależności do elitarnej grupy ludzi, którzy
pracowali w świetle dnia, a przynajmniej bardzo blisko niego. Teraz jednak, dręczony obawami,
chętnie by się schronił gdzieś w lochu.
Powziąwszy decyzję, czuł się nieco pokrzepiony na duchu. Od razu ruszył w drogę raźnym
krokiem, wykazując się, mimo słoniowej wagi, tym szczególnym wigorem eunucha.
W drodze do składu nie spotkała go żadna przygoda. Zaraz jednak po zapaleniu pochodni
ujrzał w kryjówce wśród bel materiału drobną, dziewczęcą postać. Nosiła żółtą, połyskliwą suknię o
luźnym kroju, miała śliczną trójkątną buzię, włosy koloru zielonego mchu i jasnoniebieskie oczy
Iltmarki.
- Kewisa... - wyszeptał, wstrząśnięty, z matczynym ciepłem.
- Dziecko drogie...
Podbiegła do niego.
- Brylla! Tak bardzo się boję! - krzyknęła stłumionym głosem. Przylgnęła do jego
wydatnego brzucha i schowała się w ogromnych rękawach.
- Wiem, wiem - mruknął. Cmokając z cicha, tulił ją i głaskał po głowie. - No tak, teraz sobie
przypomniałem. Zawsze bałaś się ognia. Nie przejmuj się, Kuarman ci wybaczy, gdy się spotkacie
za gwiazdami. Posłuchaj, kwiatuszku, narażam się na wielkie ryzyko, ale ponieważ byłaś faworytą
naszego pana, bardzo cię polubiłem. Mam tu przy sobie bezbolesną truciznę. Starczy wziąć kilka
kropel na język. Potem już będzie ciemność i wicher w otchłaniach. Owszem, potrzeba odwagi, ale
gorzej ukaże cię Flindach, jeśli się dowie...
Odstąpiła od niego.
- Przecież to z jego rozkazu nie towarzyszyłam panu na ognistym stosie! - żachnęła się z
szeroko otwartymi oczami. - Powiedział mi, że wyroki gwiazd są dla mnie pomyślne i tego właśnie
przed śmiercią życzył sobie władca. Niedowierzałam Flindachowi, który budzi we mnie strach, bo
ma taką okropną twarz i oczy podobne do oczu mojego dobrego pana, brr... Tak czy owak,
musiałam spełnić jego polecenie... choć wyznam szczerze, drogi Bryllo, że uczułam niemałą ulgę.
- Z jakichże powodów, zaiste niezwykłych...? - wydukał eunuch, skołowaciały.
Kewisa rozejrzała się na boki.
- Dojrzewa we mnie nasienie Kuarmana - wyszeptała.
Przez chwilę Brylla miał zamęt w głowie. Czyżby Kuarman naprawdę wierzył, że uda się
wprowadzić na tron dziecko konkubiny, póki żyją jego dorośli, prawowici spadkobiercy? I czy tak
mało zależało mu na bezpieczeństwie Kuarmalu, że pozwalał żyć nienarodzonemu bękartowi?
Raptem przyszło mu na myśl - serce zamarło w nim z trwogi - że Flindach pragnie przejąć
najwyższą władzę, posługując się w swoich intrygach dzieckiem Kewisy i rzekomo ostatnim
życzeniem monarchy, rzucając na szalę również swoje oczy, tak łudząco podobne do oczu
Kuarmana. Pałacowe zamieszki nie były w Kuarmalu rzeczą nieznaną. W zasadzie, jak mówiły
legendy, tą właśnie drogą, ze sztyletem w garści, przed wieloma pokoleniami obecna dynastia
doszła do władzy... choć za mówienie o tym groziła kara śmierci.
- Ukryłam się w haremie - ciągnęła Kewisa. - Flindach powiedział, że nic mi nie grozi. Ale
pod jego nieobecność wtargnęli tam gwardziści Hasjarala, z pogwałceniem wszelkich obyczajów i
zasad grzeczności. Więc schroniłam się tutaj.
Potwierdzały się straszne przemyślenia Brylli. Jeśli Hasjaral podejrzewał Flindacha o niecne
dążenie do władzy, musiał zadać mu cios, przechodząc z etapu waśni z bratem do walki na dwa
fronty, która - ach biada, biada! - objęłaby nawet słoneczne mury twierdzy, do tej pory dalekie od
wojennej zawieruchy.
W tym momencie, jakby strach Brylli nadał jego obawom namacalną postać, drzwi składu
otworzyły się na oścież i w progu stanął dziki człowiek, ucieleśniający sobą wszystkie
okropieństwa barbarzyńskich wojen. Był tak wysoki, że głową sięgał nadproża. Miedzianorude
włosy opadały skołtunione na ramiona. Miał przystojną, acz surową twarz i rozbiegane oczy.
Dźwigał na sobie nabijany ćwiekami płaszcz z wilczego futra, długi miecz i ciężki topór z krótką
rękojeścią. Na palcu wskazującym prawej dłoni przerażone spojrzenie Brylli - szkolonego, by
zwracać uwagę na szczegóły odzienia - odnalazło pierścień z godłem Hasjarala w postaci
zaciśniętej pięści.
Eunuch i dziewczyna tulili się do siebie z drżeniem.
Kiedy przybysz upewnił się, że ma przed sobą jedynie tych dwoje, rozchylił usta w
uśmiechu, który może by ich uspokoił, gdyby nie jego olbrzymia postura i wojowniczy
przyodziewek.
- Witaj, dziadku! - rzekł Fafryd. - Mam tylko jedną prośbę: pomożecie mi wyjść z podziemi
i znaleźć stajnie w tym cmentarnym królestwie. Chodźcie! Ustalimy, jak iść, żebyście nie narażali
się na niepotrzebne ryzyko.
Podszedł do nich żwawo i nadspodziewanie cicho, jak na swoją wagę. Kiedy spostrzegł, że
Kewisa nie jest już dzieckiem, przyjrzał jej się z ciekawością.
Wyczuła jego zainteresowanie, bo choć serce trzepotało jej w piersi, pisnęła odważnie:
- Ani się waż mnie gwałcić! Noszę w sobie dziecko nieżyjącego człowieka!
Fafrydowi zrzedła mina. Może i powinien cieszyć się z tego, że pierwsze, co dziewczyny
czują na jego widok, to strach przed zgwałceniem, jednak ogarniało go na tę myśl pewne
rozdrażnienie. Czyżby sądziły, że nie potrafi uwieść kobiety w cywilizowany sposób, bo chodzi w
futrze i nie jest karłem? Dobra, i tak szybko zmieniały zdanie! Ale żeby w ten sposób próbować go
odstraszyć? Okropność!
A tymczasem stary tłuścioch, który - co Fafryd dopiero teraz sobie uświadomił - nie był
stosownie wyposażony, żeby zostać ojcem, a więc i dziadkiem, odezwał się z wymuszoną strachem
potulnością:
- Nie ma w tym słowa kłamstwa, rycerzu. Osobiście, z największą chęcią pomogę ci...
W korytarzu rozległ się tupot kroków oraz zgrzyt stali ocierającej się o kamień. Fafryd
odwrócił się tygrysim ruchem. Do komnaty wpychali się dwaj gwardziści w ciemnych, długich
kolczugach, jakie nosili ludzie Hasjarala. Jeden z nich zadrapał futrynę dobywanym mieczem, gdy
naraz odezwał się z tyłu głos trzeciego:
- Pojmać zdrajcę z północy! Jeśli będzie stawiać opór, zabić! Ja się zajmę konkubiną
Kuarmana.
Dwóch gwardzistów ruszyło na Fafryda, lecz ten, jakby naprawdę chciał się upodobnić do
tygrysa, skoczył na nich z dziką werwą. Poderwał z dołu Szarą Rózgę i ciął skośnie, odbijając broń
napastnika, któremu zarazem zmiażdżył stopę. Potem głowicą rękojeści rąbnął go w szczękę i
pchnął na drugiego. Lewą ręką wyszarpnął topór. Z najbliższej odległości porozbijał czaszki
przeciwników, a gdy się przewracali, ramieniem odrzucił ich na bok. Kiedy trzeci sprawdzał, co się
dzieje, dostał toporkiem w czoło między oczy i zwalił się martwy na ziemię.
Jednakże z dali dolatywały odgłosy następnych biegnących gwardzistów. Fafryd prychnął i
dał susa ku drzwiom, zatrzymał się gwałtownie i równie szybko zawrócił. Okrwawionym palcem
wskazał Kewisę, która lgnęła do pobladłego Brylli.
- Byłaś nałożnicą starego Kuarmana? I to jego dziecko nosisz? - wyrzucił z siebie, a kiedy
przełknęła ślinę i pokiwała głową, dodał stanowczo: - W takim razie pójdziesz ze mną! Nuże! To
samo dotyczy kastrata!
Wsunął do pochwy Szarą Rózgę, wyrwał topór z czaszki dowódcy gwardzistów, złapał
Kewisę za łokieć i pociągnął ją w stronę korytarza. Z piekielnym warknięciem skinął nagląco na
Bryllę.
- Litości, panie! - krzyknęła Kewisa. - Przez ciebie stracę dziecko!
Brylla posłuchał rozkazu, lecz ośmielił się rzec piskliwym głosem:
- Cny rycerzu, jaki z nas pożytek? Jeno zawadą ci będziemy...
Fafryd odwrócił się raptownie i, potrząsając toporem dla podkreślenia wagi swoich słów,
taką palnął mowę:
- Myślisz, że nie wiem, jaką jest kartą przetargową i cennym zakładnikiem nawet
nienarodzony pretendent do tronu? Jeśli tak, to mniej masz rozumu we łbie niż nasienia w
lędźwiach! A co do ciebie, dziewko - zwrócił się ostro do Kewisy - to jeżeli prócz gderania umiesz
jeszcze myśleć, powinnaś wiedzieć, że będziesz bezpieczniejsza ze mną, choć mnie nie znasz,
aniżeli z drabami Hasjarala, i że lepiej ci poronić, niżbyś miała oddać dziecię w ich ręce. Chodź,
poniosę cię! - Dźwignął ją z łatwością. - A ty za mną, kastracje! I chyżo przebieraj kulasami, jeśli ci
życie miłe!
Po tych słowach pobiegł korytarzem. Brylla truchtał za nim ociężale, łapczywie wciągając
powietrze w przewidywaniu męczącego wysiłku. Kewisa zaplotła ręce na szyi Fafryda i przyglądała
mu się z nieskrywanym podziwem. A on wreszcie wydusił z siebie dwie uwagi, które zostawił sobie
na dogodną chwilę.
Pierwsza przepojona była gorzką ironią:
- I jeśli jest gotów do bitki!
W drugiej pobrzmiewał gniew na samego siebie:
- Przeklęte wiatraki, przez nie chyba przygłuchłem! Nie słyszałem żołdaków!
Po czterdziestu wydłużonych krokach minął prowadzącą do góry pochylnię i skręcił do
węższego, ciemniejszego korytarza.
Z tyłu dobiegło ciche, lecz natarczywe wołanie Brylli, któremu najwyraźniej brakowało tchu
w piersiach:
- Tą pochylnią można dojść do stajni! Dokąd nas prowadzisz, mości rycerzu?
- Na dół! - odkrzyknął Fafryd, nie zwalniając kroku. - Bez paniki, znajdzie się dla was
kryjówka i nawet dziewczyna do towarzystwa dla naszej zielonowłosej mamusi! - Potem zwrócił
się chłodno do Kewisy: - Nie jesteś jedyną dziewczyną w Kuarmalu, którą trzeba ratować, ani mi
najbliższą.
***
Kocur przemógł się, kucnął i obejrzał z bliska smrodliwą kupę, w jaką przemienił się książę
Gwaj. Fetor dosłownie powalał z nóg mimo rozlania silnych perfum i zapalonego przed godziną
kadzidła. Kocur nakrył kocami i kożuchami odrażające szczątki Gwaja z wyjątkiem podpartej
poduszką, zniszczonej chorobami twarzy. Jedynym jej fragmentem, nie przegniłym do cna jak
wszystko inne, był wąski, zgrabny nos, z którego wolno, jedna za drugą, niczym tykanie zegara
wodnego, kapały przezroczyste krople. Poniżej nosa wypływały bez ustanku obrzydliwe wymiociny
będące dowodem na to, że Gwaj jeszcze nie wyzionął ducha. Z początku książę pojękiwał i rzęził,
teraz i to już nie leżało w jego możliwościach.
Kocur doszedł do wniosku, że niezwykle ciężko służyć pod rozkazami człowieka, który nie
może mówić, pisać ani gestykulować - zwłaszcza jeśli trzeba walczyć z wrogiem niegłupim i
bynajmniej nie zasługującym na wzgardę. Rozum podpowiadał, że Gwaj powinien umrzeć w ciągu
paru godzin. Przypuszczalnie tylko swej niezłomnej woli i nieprzejednanej nienawiści do Hasjarala
zawdzięczał, że jego duch nie uciekł od potwornie umęczonego ciała.
Kocur wstał i z pytającym wzruszeniem ramion odwrócił się do Iwiwis, która siedziała przy
stole, obszywając dwa czarne, obszerne płaszcze z kapturami, jakie zwykli nosić czarodzieje. Pod
okiem Kocura tak pocięła materiał, aby płaszcze dobrze na nich leżały.
Wpadł na pomysł, że skoro został, jak się wydawało, ostatnim żyjącym czarodziejem Gwaja
i jego obrońcą, powinien się odpowiednio ubierać i mieć do pomocy przynajmniej jednego akolitę.
W odpowiedzi Iwiwis zmarszczyła nos, chwyciła go mocno w dwa smukłe paluszki i
również wzruszyła ramionami. Racja, pomyślał Kocur: smród, mimo jego starań, ciągle się nasilał.
Podszedł do stołu i nalał sobie pół kielicha ciężkiego, krwistoczerwonego wina, które, o dziwo,
zaczynało mu nawet smakować... chociaż istotnie powstawało ze sfermentowanych muchomorów.
Upił drobny łyk i stwierdził:
- Nazbierało się tych trudności jak ziół w kotle czarownicy. Magów Gwaja szlag trafił...
wiem, że z mojej winy, ale mówi się trudno. Gwardziści i żołnierze dali drapaka, pewnie do
najniższych, najciemniejszych, cuchnących piwnic. Jeśli nie przeszli na stronę Hasjarala.
Dziewczęta też zwiały, wszystkie oprócz ciebie. Nawet medycy boją się do niego zbliżać; ten,
którego tu przyciągnąłem, omdlał i już się nie obudził. Niewolnicy ze strachu trzymają się z daleka;
jedynie te woły przy wiatrakach nie chowają głów w piasek, ale tylko dlatego, że w tych głowach
nic nie ma! Flindach nie odpowiada na list z propozycją przymierza przeciw Hasjaralowi. Żaden
paź nie zaniesie mu drugiego i żaden strażnik nie uprzedzi nas o napaści.
- Sam mógłbyś przejść na stronę Hasjarala - zasugerowała Iwiwis.
Kocur rozważył jej słowa.
- Nie - zdecydował. - Jest coś romantycznego w szukaniu wyjścia z beznadziejnych sytuacji.
To one nadają sens życiu. Zdradzenie biedaka w potrzebie nie przyniesie mi zaszczytu. Tylko jak tu
układać plany walki bez choćby szkieletu armii?
Iwiwis zmarszczyła czoło.
- Gwaj nieraz mówił, że miecz jest jednym ze środków do wspierania dyplomacji. Moim
zdaniem, czary są jednym ze środków do wspierania miecza. Niech wybuchnie wojna na zaklęcia.
Jeszcze raz wykonaj swoją świetną sztuczkę - dokończyła bez większego przekonania.
- O, nie! - przeląkł się Kocur. - Wszak nie udało mi się rozgromić dwudziestu czterech
czarodziejów Hasjarala, bo inaczej nie spadłoby na Gwaja tyle chorób. Albo są to czarnoksiężnicy
pierwszego stopnia, albo zaklęcie przynosi skutek przeciwny do zamierzonego. Jeśli tak, przy
następnej próbie być może zawalą się na mnie tunele.
- Od czego są inne zaklęcia? - zauważyła roztropnie dziewczyna. - Powołaj do życia armię
prawdziwych szkieletów! Doprowadź Hasjarala do szaleństwa lub rzuć na niego urok, żeby przy
każdym kroku kłuł się w nogę. Niech miecze jego żołdaków zamienią się w ser. Niech się im kości
roztopią. Niech jego dziewki przeobrażą się w koty i rozbiegną się z podpalonymi ogonami. Albo...
- Wybacz, Iwiwis - wpadł jej w słowo Kocur, gdy rozpędziła się na dobre. - Komu innemu
bym tego nie powiedział, ale... to było moje jedyne zaklęcie. Możemy wykorzystać jeno miecz i
rozum. Zapytam cię raz jeszcze: jaką taktykę przyjmuje wódz, kiedy lewe skrzydło walczy odcięte
w okrążeniu, prawe cofa się w popłochu, a zdziesiątkowany trzon ledwo się broni?
Wtem zaskoczył go słodki, dźwięczny głos, jakby srebrzysty dzwonek krótko zabrzęczał lub
została trącona srebrna struna harfy. Choć nader delikatny, zdawał się przez chwilę wypełniać
komnatę światłem swego dźwięku.
Kocur i Iwiwis rozejrzeli się badawczo i jednocześnie podnieśli wzrok na srebrne popiersie
Gwaja, zawieszone we wnęce nad miejscem, gdzie pod przykryciem gniły doczesne szczątki
księcia.
Połyskliwe metalowe usta uśmiechnęły się i rozchyliły - o ile dało się to stwierdzić w
półmroku - i rozległ się cichy, lecz wesoły głos Gwaja:
- Co robi wódz, pytasz? Ano atakuje!
Kocur zamrugał oczami, Iwiwis upuściła igłę. Oczy popiersia lekko się skrzyły, gdy mówiło
dalej:
- Witaj, mój dowódco bez armii. Witaj, droga dziewczyno. Przepraszam za smród, który
wam tak dokucza. Nie wypieraj się, Iwiwis, od godziny patrzę, jak zatykasz nos nad przegniłą kupą
mojego ciała. Cóż, taki jest świat, pełno na nim plugastwa. Czy to aby nie jadowita żmija skrada się
tam pod szatą, którą zszywasz?
Z okrzykiem przerażenia i kocią zwinnością Iwiwis zerwała się na nogi, odskoczyła od
tkaniny i gorączkowo strzepała dół sukni. Popiersie zaśmiało się naturalnym, srebrzystym
śmiechem.
- Racz wybaczyć, słodkie dziewczę, ale żartowałem. Duchem jestem tak wysoko, wysoko...
Może dlatego, że ciałem tak nisko. Układanie planów ostudzi mój ferwor. A teraz słuchajcie!
***
W Sali Czarnoksiężników dwudziestu czterech magów Hasjarala wpatrywało się z
przejęciem w olbrzymi magiczny ekran, usytuowany równolegle do długiego stołu, i próbowało ze
wszystkich sił wyostrzyć obraz. Sam Hasjaral, straszny w swoich ciemnoczerwonych szatach
pogrzebowych, spoglądał na przemian to otwartymi oczami, to przez pierścionki dziurawych
powiek, jakby tym wątpliwym sposobem chciał wspomóc ich działania - a zarazem ślinił się,
wyklinając ich za nieudolność. W przerwach rozprawiał z dowódcami żołnierzy.
Ekran mierzący dziesięć łokci wysokości i piętnaście szerokości był ciemnoszary, a obraz
wyświetlał się na nim w upiornych, bladozielonych odcieniach. Każdy czarodziej, odpowiadający
za ściśle określony rejon ekranu, ukazywał swoją część ogólnej wizji.
Na ekranie widać było należącą do Gwaja Salę Czarnoksiężników, lecz na razie udało się
uzyskać jedynie rozmyty obraz stołu, pustych krzeseł, dziwnego kopca na ziemi, źródła srebrnego
blasku na ścianie i dwóch poruszających się postaci; te ostatnie przypominały salamandry z
doklejonymi rękami i nogami, tak że nawet płci niepodobna było ustalić... jeśli w ogóle w grę
wchodzili ludzie, a nie bezpłciowe stwory.
Czasami któryś skrawek ekranu rozkwitał niczym rabata kwiatowa w promieniach słońca,
lecz w jego obrębie nie pojawiała się nigdy żadna postać ani rzecz ciekawsza od pustego krzesła.
Wtedy Hasjaral krzyczał na innych czarodziejów, żeby zrobili to samo albo rozkazywał temu,
któremu się powiodło, wymienić się rejonami ekranu z kimś innym, kto akurat uchwycił fragment
postaci. W efekcie obraz tracił na jakości, a Hasjaral wrzeszczał i pluł śliną, przez co wizja do cna
się rozmywała lub kwadraty mieszały się i nachodziły na siebie jak w rozsypanej układance.
Czarodzieje musieli zaczynać wszystko od nowa, terroryzowani brutalnymi pogróżkami księcia.
Hasjaral i jego podwładni nie byli ze sobą zgodni przy interpretowaniu obrazów.
Nieobecność czarodziejów Gwaja wydawała się dobrym znakiem, póki ktoś nie wyrwał się z
uwagą, że mogli teraz myszkować na Górnych Piętrach, aby z bliskiej odległości zasypać Hasjarala
gradem zaklęć. Jeden z żołdaków otrzymał ostrą burę, bo wysunął przypuszczenie, że dwaj
niewyraźni osobnicy mogą być demonami, które w taki sposób ukazują swą prawdziwą postać.
Wydawał się wystraszony swoim pomysłem jeszcze długo po tym, jak Hasjaral skończył nań
złorzeczyć. Optymistyczne spekulacje na temat śmierci czarodziejów Gwaja zostały zarzucone,
kiedy stało się oczywiste, że ostatnio nie kierował na nich czarodziejskiego zaklęcia ani Hasjaral,
ani żaden z jego podwładnych.
Jedna z tajemniczych postaci wyszła całkowicie poza ekran, a źródło srebrnego blasku
przygasło. Co dało asumpt do nowych spekulacji, przerwanych dopiero nadejściem kilku dotkliwie
poturbowanych katów oraz tuzina gwardzistów. Ci ostatni otaczali i kłuli mieczami w pierś i plecy
nieuzbrojonego człowieka w wilczym płaszczu, z rękami związanymi na plecach. Na głowę i
ramiona nałożono mu czerwony, jedwabny worek z otworami na oczy. Za nim wlókł się ogon
czarnej peleryny.
- Pojmaliśmy syna północy, książę! - zameldował triumfalnie dowódca gwardzistów. -
Przyparliśmy go do muru w katowni. Przebrał się za oprawcę, kłamał jak z nut i chciał przemknąć
między nami. Dla niepoznaki przygarbił się i szedł na kolanach, aleśmy i tak go po wzroście
poznali.
- Bardzo dobrze, Jesym, nie minie cię nagroda - pochwalił go Hasjaral. - Ale co ze
zdradziecką konkubiną mojego ojca i tłustym eunuchem, którzy z nim byli, kiedy pochlastał twoich
trzech podwładnych?
- Zobaczyliśmy wszystkich w korytarzu nad piętrami Gwaja, gwardziści rzucili się za nimi.
Zgubili ich, kiedy zdrajca wrócił do izby tortur, ale pościg trwa.
- Postaraj się ich znaleźć! - rozkazał ponuro książę. - Jeśli nie chcesz, żeby słodycz mojej
nagrody rozpuściła się w żrącym kwasie gniewu. - Zwrócił się następnie do Fafryda: - Cóż powiesz,
wiarołomco? Teraz będziesz siłować się na rękę, ba, rozerwiesz się na sto innych sposobów, aż
znuży cię ta zabawa.
- Nie jestem wiarołomcą, Hasjaralu! - odpowiedział Fafryd głośno i wyraźnie mimo worka
na głowie. - Po prostu zbrzydło mi twoje chamskie zachowanie i torturowanie dziewcząt!
Naraz czarodzieje krzyknęli donośnie. Hasjaral obrócił się i zobaczył, że jeden z nich
rozwiązał zagadkę kopca na ziemi. Okazało się, że to doszczętnie schorowany mężczyzna, cały
przykryty kocami prócz twarzy wspartej na poduszce.
- Zbliżenie! - ryknął Hasjaral podniecony, tym razem bez złośliwych pogróżek.
Może dlatego, że nie byli zelżeni ani wystraszeni, czarnoksiężnicy wywiązali się
znakomicie ze swoich zadań, dzięki czemu bladozielone oblicze Gwaja wypełniło ekran, wielkie
niby furmanka zaprzężona w woły. Choroby odcisnęły na nim swoje piętno; nie dało się tego
poznać po kolorach, ale wystarczyły olbrzymie pryszcze, strupy, grzybicze narośle, oczy
przypominające słoje z ropą, usta upodobnione do spienionego bagna. Każda kropla kapiąca z nosa
wydawała się galonem wody.
Hasjaral zawołał ochryple, jakby się zakrztusił mocnym trunkiem:
- O radości! Chyba serce mi z piersi wyskoczy!
Nagle ekran zrobił się czarny, w komnacie zaległa martwa cisza, a z korytarza bezszelestnie
wyleciał mały, popielaty obiekt. Szybował w powietrzu bez machania skrzydłami niczym jastrząb
szukający ofiary, wysoko nad mieczami zadartymi, żeby go dosięgnąć. Zakręcając szerokim
półkolem ku Hasjaralowi, ominął ręce, którymi ten usiłował go złapać poniewczasie, pacnął go w
pierś i spadł mu pod nogi.
Była to przemyślnie złożona pergaminowa karta, na której pod różnymi kątami spisano treść
wiadomości.
Hasjaral porwał ją nerwowo, rozłożył z głośnym szelestem i przeczytał na głos:
- „Drogi bracie! Spotkajmy się niezwłocznie w Sali Duchów, żeby omówić kwestię
następstwa tronu. Przyprowadź swoich dwudziestu czterech czarodziejów. Ja przyprowadzę
jednego. Przyprowadź swojego obrońcę. Ja się stawię ze swoim. Przyprowadź gwardzistów. Zjaw
się osobiście, jako i ja się zjawię. Chyba że w planach na wieczór masz torturowanie dziewcząt.
Podpisuję się cudzą ręką: Gwaj”.
Hasjaral zmiął w garści pergamin i podniósł wzrok z nasrożoną miną.
- Pójdziemy! - wychrypiał. - Wydaje mu się, że skoro jest moim bratem, okażę mu litość. O
święta naiwności! Jeśli chce nas wciągnąć w pułapkę, z pewnością go przechytrzę!
- Może i pokonasz dogorywającego braciszka, ale co z jego obrońcą? - zapytał głośno
Fafryd. - Sprytniejszym od Zobolda i dzikszym w boju od słonia samotnika. Rozdepcze twoich
cherlawych gwardzistów łatwiej, niż ja wytłukłem pięciu w twierdzy. Potem przyłoży ci nóż do
niewyparzonej gęby! Beze mnie sobie nie poradzisz.
Po chwili namysłu Hasjaral odpowiedział:
- Nie jestem zarozumiały. Skorzystam z rady zdechłego kundla. Weźmiemy go z sobą.
Przynieście jego broń, ale zostawcie mu związane ręce!
***
Maszerując pod górkę raźnym, lecz ostrożnym krokiem na czele dziwnego, maleńkiego
orszaku, Kocur przemierzał niski tunel, gdzie osadzone na ścianach łuczywa świeciły niebieskim
ogniem nie jaśniej niż płomyki na bagnach i zdawały się rozmieszczone równie daleko od siebie co
latarnie na wybrzeżu.
Miał na sobie czarną szatę z czubatym kapturem, który, jeśli go głęboko nasunąć, zasłaniał
całą twarz. Pod spodem niósł miecz, sztylet i bukłak krwistoczerwonego wina z muchomorów, zaś
w ręku trzymał cienką, czarną różdżkę ze srebrną gwiazdką, przypominającą mu, że sprawuje teraz
godność czarnoksiężnika do zadań specjalnych.
Za nim truchtali parami czterej niewolnicy taśmowi o słoniowych nogach i skarlałych
głowach; przypominali ciemne, chodzące stożki, zwłaszcza gdy odcinali się w blasku mijanego
łuczywa. W drobnych rękach trzymali drągi kunsztownie rzeźbionej lektyki z hebanu i eukaliptusa,
w której leżało - na miękkim materacu, przykryte futrem, jedwabiem i bogato haftowanymi
tkaninami - cuchnące, bezradne ciało z niezłomnym duchem księcia Dolnych Pięter.
Za lektyką sunęła, zdawałoby się, mniejsza wersja Kocura: Iwiwis przebrana za jego akolitę.
Z fałdy kaptura uczyniła swoisty wiatrochron do zasłaniania ust i nosa, ponadto często wąchała
chusteczkę nasączoną oparami kamfory i amoniaku. Pod lewą pachą w wełnianym worku niosła
srebrny gong, pod prawą - drewnianą maskę.
Szerokie, stwardniałe stopy niewolników cicho szurały po kamiennej posadzce, w stałych
odstępach czasu zagłuszane gulgotem wymiocin Gwaja. Innych odgłosów nie było.
Na ścianach i stropie dominowały, malowane przeważnie żółtą ochrą, podobizny demonów,
groźnych bestii, skrzydlatych dziewcząt i jeszcze wielu piękności z piekła rodem. Wynurzając się
wolno z mroku i znikając, wywoływały dreszczyk grozy. Tak czy inaczej, była to jedna z
przyjemniejszych podróży, które Kocur zachował w pamięci, porównywalna z dawną wędrówką
lankmarskimi dachami na szczyt wieży, kiedy w blasku księżyca wieszał przywiędły wieniec na
szyi zapomnianego posągu boga złodziei, polewał go gorzałką i podpalał.
- Do ataku! - mruknął do siebie w wyśmienitym nastroju. - Naprzód, drużyno
wielkostopców! Naprzód, siej popłoch, wojenny wehikule! Naprzód, nadobna ariergardo! Odwagi,
żołnierze!
***
Brylla, Kewisa i Fryska siedziały cicho jak trusie w Sali Duchów, obok wyschniętej
fontanny i niedaleko otwartych drzwi do komnaty, gdzie zgodnie z planem miały się ukryć.
Dziewczyny rozmawiały szeptem, głowa przy głowie, lecz nie hałasowały bardziej niż
szczebioczące myszy. Także westchnienie, które czasem wyrywało się z piersi Brylli, nie mąciło
ciszy.
Za fontanną widniały wielkie drzwi, uchylone do połowy, przez które wkradały się
badawczo mętne promienie światła; stamtąd właśnie przyprowadził ich Fafryd, zanim wrócił, aby
zatrzymać pogoń. Olbrzymie cielsko Brylli potargało sporą część pajęczyn.
Zakładając, że tamte drzwi oraz te do kryjówki stanowią dwa przeciwległe kąty
pomieszczenia, w pozostałych dwóch ziały czarną pustką sklepione wyloty korytarzy, wąskiego i
szerokiego, które wychodziły na kamienną rampę, wyniesioną trzy stopnie nad posadzkę otaczającą
nieczynną fontannę. W innych miejscach wzdłuż ścian biegły rzędem pomniejsze drzwi,
nieodmiennie zamknięte, zapewne prowadzące do niegdysiejszych sypialni. Nad tym wszystkim
górowało dość płaskie sklepienie z czarnych brył kamienia, połączonych szarą zaprawą. Tyle mogły
zobaczyć oczy od dawna przyzwyczajone do mroku.
Brylla zorientował się, że tutaj ongiś musiał mieścić się harem. I oto znowu powstawał tu
zarodek haremu - wyobrażał sobie w melancholijnym nastroju. A tworzył go on, eunuch, oraz
ciężarna kobieta Kewisa, która plotkowała z niespokojną, pełną życia Fryską, obawiającą się o
bezpieczeństwo swego rosłego kochanka z barbarzyńskich krajów. Tęsknił do przeszłości. Chciałby
tu pozamiatać i odnaleźć - dla ozdoby ścian i posadzki - parę arrasów i dywanów, choćby i
nadgniłych. Jednakże Fryska twierdziła, że nie powinni zostawiać śladów swojej obecności.
Głównym tunelem doleciały niewyraźne dźwięki. Dziewczęta przestały szeptać, a Brylla -
wzdychać i dumać. Zamienili się w słuch. Rozległy się nowe odgłosy: tupot kroków, zgrzyt nagiej
stali na kamieniach tunelu. Uciekinierzy zerwali się do biegu, wpadli do kryjówki i po cichu
zamknęli za sobą drzwi. Przez pewien czas w Sali Duchów obecne były tylko duchy.
W progu wielkich drzwi ukazał się gwardzista w hełmie i kolczudze, przystanął i rozejrzał
się ze strzałą nałożoną na napiętą cięciwę krótkiego łuku. Ostrożnie ruszył na zwiady, kiwnąwszy
ramieniem, na który to znak pojawiło się za nim trzech żołdaków i czterech niewolników z
uniesionymi wysoko pochodniami. W żółtym blasku pełzły po zakurzonej posadzce monstrualne
cienie gwardzistów, a po okrągłych ścianach - ich czarne głowy. Rzucali wkoło baczne spojrzenia w
poszukiwaniu oznak pułapek bądź zasadzki.
Stąd i zowąd wylatywały nietoperze, uciekające przed światłem do tuneli.
Idący na czele gwardzista odwrócił się, zagwizdał i pomachał ręką. Dwa zespoły
niewolników równocześnie naparły na skrzydła drzwi, które z przeraźliwym zgrzytem i
skrzypieniem zawiasów otworzyły się na oścież. Przy tym jedna osoba odskoczyła z przestrachem,
kiedy z poruszonych pajęczyn - takie odniosła wrażenie - spadł jej na plecy pająk.
Nadciągali kolejni gwardziści, każdy w towarzystwie niewolnika z pochodnią, i rozchodzili
się po zakątkach sali z cichym nawoływaniem. Mocowali się z zamkniętymi drzwiami i przebijali
wzrokiem ciemności wąskiego i szerokiego korytarza. Wszyscy jednak dość szybko wrócili, by
utworzyć półkolisty kordon ochronny przed otwartymi drzwiami, obejmujący swoim obrębem
prawie całą środkową część Sali Duchów.
Na ten pilnie strzeżony teren wkroczył dumnie Hasjaral w otoczeniu swoich siepaczy. Za
nim w ciasnym dwuszeregu śpieszył pełen zastęp jego czarnoksiężników. Hasjaralowi asystował
Fafryd - nadal skrępowany, z czerwonym workiem na głowie, w obstawie żołdaków z obnażonymi
mieczami. Przybyło również niewolników z pochodniami, dzięki czemu w pobliżu drzwi Sala
Duchów była jasno oświetlona, chociaż dalej do głosu dochodziły czarne cienie.
Skoro Hasjaral nic nie mówił, nie odzywał się też nikt inny. Choć nie zachowywał się
bynajmniej cicho: nieustannie parskał charkotliwym kaszlem i strzykał plwociną w pięknie
haftowaną chusteczkę. Po każdym napadzie kasłania rzucał na boki groźne spojrzenia i dla
podkreślenia swej czujności zamykał przekłutą powiekę.
Wtem rozległ się cichy chrobot i ktoś krzyknął:
- Szczury!
Kto inny puścił strzałę w stronę cieni przy fontannie, skąd doleciał charakterystyczny
odgłos. Hasjaral pytał gniewnym tonem, czemu zapomniano o fretkach, jak również o jego
wspaniałych chartach tudzież sowach mających go strzec przed jadowitymi zębami nietoperzy,
które Gwaj mógł na niego nasłać. Zaklinał się, że obedrze ze skóry prawe ręce winowajców.
Hałas się powtórzył - chrobot pazurków drepczących po gładkim kamieniu. Daremnie
frunęły i z brzękiem odbijały się od kamiennych płyt następne strzały. Gwardziści wiercili się
nerwowo, aż spośród nich zawołał głośno Fafryd:
- Hej, zróbcie zasłonę z tarcz! Stańcie murem z dwóch stron księcia! Nikomu nie przyszło
do głowy, że z tunelu mógłby wystrzelić pocisk, wcale nie papierowy, przedziurawić gardło
waszemu kochanemu panu i uciszyć na wieki jego dostojny kaszel?
Na ten rozkaz kilku żołdaków przyskoczyło z poczuciem winy do księcia, a ponieważ ten
nie odgonił ich od siebie, Fafryd roześmiał się i zauważył:
- Zamaskowany wojownik napędzi strachu wrogom, Hasjaralu, ale jeśli mu związać ręce na
plecach, będzie się jawił bezbronną owieczką. Wtedy dopiero można popaść w biedę. Bo gdyby ów
niezwyciężony osiłek, sprytniejszy od Zobolda i groźniejszy od rozjuszonego słonia, ruszył na nas
znienacka, roztrącił i przegonił twych zestrachanych gwardzistów...
- Rozetnijcie mu więzy! - zarządził Hasjaral, a kiedy żołdak zaczął sztyletem ciąć sznury na
rękach Fafryda, dorzucił: - Nie dawajcie mu jeszcze miecza ni topora! Dostanie je w razie potrzeby.
Fafryd potrząsnął ramionami, kilkakrotnie wygiął swe mocarne ręce i jął je rozcierać. Spod
maski buchnął śmiech.
Hasjaral spienił się i kazał, by ponownie spróbowano otworzyć pozamykane drzwi. Kiedy
żołdacy podchodzili do tych, za którymi chowała się Fryska z dwojgiem swoich nowych
towarzyszy, Fafryd sposobił się do działania. Wiedział, że nie ma tam żadnych zamków czy zasuw.
Nie ustąpiły jednak mimo silnego naporu. Można było sobie wyobrazić masywny grzbiet Brylli w
charakterze barykady i dwie dziewczyny pchające jego brzuch. Uśmiechnął się pod czerwonym,
jedwabnym workiem.
Książę długo jeszcze toczył pianę z ust, przeklinając brata za spóźnienie i zarzekając się, że
choć zamierzał zlitować się nad nim i nad jego sługami, teraz zmienia zdanie. Jeden z gwardzistów
poddał myśl, że papierowy pocisk Gwaja mógł być tylko wybiegiem, aby nie wchodzili mu w
drogę, kiedy wyprowadzi atak tunelami lub szybami wentylacyjnymi, na co książę chwycił go za
gardło, potrząsnął nim zapalczywie i zapytał, dlaczego nie podzielił się wcześniej swoimi
podejrzeniami.
W tym momencie dał się słyszeć srebrzysty dźwięk gongu. Hasjaral rozpuścił gwardzistów
po sali, a sam rozejrzał się uważnie. Gong ozwał się powtórnie i oto z mroku szerokiego korytarza
wynurzyły się wolno dwie szkaradne postacie, dźwigające drągi zdobnie rzeźbionej, czerwono-
czarnej lektyki.
Wszyscy obecni na Sali Duchów byli oswojeni z widokiem niewolników pracujących przy
wiatrakach, ale kto zobaczył ich gdziekolwiek poza taśmą, musiał być tak samo wstrząśnięty, jakby
widział ich po raz pierwszy w życiu. Domyślano się jakiegoś strasznego pogwałcenia obyczajów, a
nawet zamieszek, toteż podniosły się szmery i ludzie kręcili się niespokojnie.
Niewolnicy szli dalej ciężkim krokiem, wkrótce też ukazała się druga para. Lektyka
podjechała nad samą krawędź rampy, gdzie wreszcie spoczęła na ziemi. Tragarze spletli palce
krótkich rąk na swych gigantycznych piersiach i znieruchomieli.
Z tego samego korytarza raźno wyszedł dość niski czarodziej w czarnej pelerynie, z twarzą
zasłoniętą kapturem, a tuż za nim, niczym cień, ukazała się nieco niższa figura w podobnym
przyodziewku. Czarny mag przystanął przy lektyce, tuż przed nią, mając po prawej ręce swego
akolitę. Dostojnym ruchem uniósł połyskującą srebrem różdżkę, po czym rzekł głośno i dobitnie:
- Przemawiam w imieniu Gwaja, pana demonów i najwyższego władcy Kuarmalu! A że to
prawda, zaraz się każdy przekona!
Kocur przemawiał swoim najgłębszym głosem, znamionującym wielce poważnego
czarownika - głosem, którego nikt prócz niego jeszcze nie słyszał... jeśli nie liczyć niedawnego
wyczynu, kiedy pogromił czarodziejów Gwaja. Jednakże nikt z żyjących nie był świadkiem
tamtego zdarzenia. Bawił się więc teraz setnie, sam zdumiony własną przebojowością.
Po przerwie, nie za długiej ani nie za krótkiej, powoli skierował różdżkę na lektykę i leżącą
w niej bezkształtną masę, uniósł drugą rękę władczym gestem, spodem dłoni do przodu, i rozkazał:
- Na kolana, parszywcy! Pokłońcie się swemu jedynemu prawowitemu monarsze,
wielmożnemu Gwajowi, którego imię budzi strach w demonach!
Kilku bliżej stojących i co mniej rozgarniętych żołdaków usłuchało rozkazu - najwidoczniej
Hasjaral dawał im się mocno we znaki - podczas gdy większość gapiła się z niepokojem na
zasłoniętą postać w lektyce. Zaiste, szczęśliwie się złożyło, że Gwaj spoczywał w bezruchu, jak w
letargu, niczym odzwierciedlenie najstraszniejszego oblicza śmierci. Wyglądał teraz na wielce
tajemniczą, nieprzewidywalną osobistość.
Tocząc badawczym wzrokiem z głębin kaptura, Kocur wypatrzył wybijającą się postać
obrońcy Hasjarala. Na bogów, ależ to był olbrzym, równie wielki jak Fafryd! I znawca ludzkiej
psychiki, jeżeli sam wpadł na pomysł z tą czerwoną, jedwabną maską. Kocur nie palił się do
rozprawy z tym osiłkiem, lecz przy odrobinie szczęścia może do tego nie dojdzie...
Przez szeregi zatrwożonych gwardzistów, odganiając ich bykowcem na boki, przedzierała
się zgarbiona postać w ciemnoczerwonych szatach - nareszcie Hasjaral! - aż wysunęła się na
czoło... jak zakładał scenariusz.
Brzydota i wulgarność księcia wykraczała poza wszystko, czego się Kocur spodziewał.
Władca Górnych Pięter zwrócił się twarzą do lektyki i w ciągu pełnej napięcia chwili nie robił nic
prócz szkaradnych grymasów, pochrumkiwania i ślinienia się - zupełnie jak człowiek niespełna
rozumu. Gdy się nagle odezwał, warknął tak donośnie, że nie powstydziłby się tego żaden z jego
chartów.
- Prędzej czy później śmierć każdego weźmie! Później dopadła mojego ojca, zniszczonego
przez gwiazdy i spalonego na popiół, prędzej mojego brata, którego raziłem zaklęciami, a który nie
waży się mówić sam za siebie, lecz opłaca szarlatana. Otóż prawem śmierci ja, Hasjaral,
ustanawiam się jedynym władcą Kuarmalu i wszystkich jego mieszkańców, ludzi i demonów!
Hasjaral już się odwracał - prawdopodobnie po to, aby rozkazać gwardzistom pojmać
towarzyszy Gwaja albo czarodziejom rozprawić się z nimi za pomocą zaklęć - gdy nieoczekiwanie
Kocur głośno zaklaskał w dłonie. Na ten znak Iwiwis, stanąwszy między nim a lektyką, zdjęła
kaptur, rozchyliła szaty i jednym płynnym ruchem spuściła je na ziemię. Odsłonił się widok, który
wszystkich zdumiał i przeraził. Nawet Hasjarala, co było do przewidzenia.
Iwiwis miała bowiem na sobie czarną, przezroczystą tunikę z jedwabiu - jakby mgiełkę z
najciemniejszego opalu, rozpylonego nad jej bladym, dziewczęco gibkim ciałem. Twarz zasłoniła
białą maską potwornej staruchy, zgrzybiałej kobiety z wielkimi zębiskami w rozdziawionych
ustach, o pałających nienawiścią oczach, czerwonych z białymi tęczówkami. Tak właśnie
pokolorował je w pośpiechu Kocur na polecenie Gwaja, który przemawiał ze srebrnego popiersia. Z
tyłu, za maską, dziewczynie spadały na plecy zielone pukle z białymi pasemkami, parę kosmyków
przechodziło po ramionach nad piersi. Przed sobą trzymała w prawej dłoni duży, ceremonialny nóż
do przycinania gałęzi.
Kocur wskazał Hasjarala, na którym od początku spoczywały oczy maski, i rozkazał
głuchym głosem:
- Przyprowadź mi go, matko-wiedźmo!
Iwiwis dziarsko ruszyła do księcia.
Hasjaral cofnął się i stanął skamieniały ze strachu, gdy zbliżała się doń wieszczka jego
zguby, górą matka z ludożerczego plemienia, dołem dziewica z elfich szczepów. Obezwładniała go
oczami jego ojca i ostrym nożem obiecującym karę za to, że z perfidnym zamiłowaniem
przyprawiał dziewczyny o śmierć lub dozgonne kalectwo.
Kocur wiedział, że jest o krok od zwycięstwa i wystarczy tylko zacisnąć palce.
W tym momencie z drugiego końca sali doleciał zduszony, głęboki dźwięk gongu, zupełnie
innego niż gong Gwaja. Wibracje zdawały się przenikać do kości. Naprzeciwko miejsca, gdzie stała
lektyka, z obu stron wejścia do wąskiego korytarza, z grzmiącym rykiem strzeliły pod sam strop
białe słupy ognia. Zwróciły się ku nim wszystkie oczy i w niwecz obróciło się zaklęcie Kocura,
który w duchu przeklął to niespodziewane uzupełnienie scenografii.
Dym buchnął ku czarnym kamieniom sklepienia, słupy ognia skurczyły się do wysokości
dorosłego człowieka, a między nie wydłużonym krokiem wszedł Flindach w swoich grubo
haftowanych szatach i zatkniętym za pas złotym symbolem władzy. Miał na sobie habit śmierci z
odrzuconym na plecy kapturem, który nie zasłaniał blizny i krost na twarzy oraz oczu
przypominających te z maski Iwiwis. Najwyższy namiestnik rozpostarł szeroko ramiona w
zdecydowanym, błagalnym geście i zaraz w Sali Duchów rozbrzmiał jego dźwięczny, donośny głos:
- O Gwaju! O Hasjaralu! W imię ojca pogrzebanego i odeszłego za gwiazdy, w imię dziada
waszego, po którym i ja dziedziczę oczy, zaklinam, pomyślcie o Kuarmalu! Pomyślcie o
bezpieczeństwie królestwa i zniszczeniach, jakie niesie wojna. Zakończcie swary, nie dajcie się
zaślepić nienawiści i ciągnijcie losy, by raz na zawsze ustalić następcę tronu. Zwycięzca zostanie
udzielnym władcą. Przegrany natychmiast wyjedzie ze wspaniałym orszakiem i skrzyniami
skarbów, przebędzie Góry Głodu, pustynię, Morze Wschodu i osiedli się na stałe w tamtejszych
krainach, gdzie żyć będzie w dostatku i powszechnym szanowaniu. leżeli nie chcecie ciągnąć
tradycyjnych losów, niechaj walczą za was najęci wojownicy, na śmierć i życie. Pozostałe warunki
nie ulegną zmianie. O Hasjaralu, o Gwaju, com powiedział, powiedziałem. - Skrzyżował ręce i
między jasnymi słupami ognia czekał na odpowiedź.
Fafryd skorzystał z osłupienia słuchaczy: wyszarpnął swój miecz i topór z rąk zaskoczonych
gwardzistów. Przepchnął się do Hasjarala, jakby chciał zapewnić ochronę księciu stojącemu w
oddaleniu, bez obstawy. Lekko go trącił i szepnął mu poprzez jedwab worka:
- Zgódź się, a twoje będzie na wierzchu. Zdobędę dla ciebie te wstrętne, zatęchłe
katakumby, zaś po zgarnięciu nagrody wyjadę stąd prędzej niż Gwaj.
Hasjaral spiorunował go wzrokiem, odwrócił się do Flindacha i krzyknął:
- Jam jest udzielnym władcą i nie trzeba ciągnąć losów, żeby o tym zdecydowały! Ba, moi
arcymagowie policzą się z każdym, kto ośmieli się rzucać na mnie zaklęcia! A mój wielki wojownik
zgniecie na miazgę śmiałków, którzy wystąpią przeciw mnie z mieczem!
Na potwierdzenie tych słów Fafryd z wypiętą piersią ciskał z oczu błyskawice.
Ciszę, jaka zapadła po chełpliwym oświadczeniu Hasjarala, zmącił, niczym nóż wodę,
świdrujący, acz słodki głos, który wydobywał się z nieruchomej masy na lektyce otoczonej przez
czwórkę beznamiętnych tragarzy... albo też z miejsca położonego tuż powyżej.
- Udzielnym władcą Kuarmalu jestem ja, Gwaj z Dolnych Pięter, nie zaś mój brat
nieszczęsny. Żal mi tylko jego potępionej duszy. Moja magia przeciwstawiła się najokrutniejszym
zaklęciom, mój wojownik zetrze na proch każdego zbója!
Wszystkich strwożyła ta pozornie magiczna przemowa - wszystkich z wyjątkiem Hasjarala,
który zapluł się cały ze śmiechu, powykrzywiany na twarzy, a potem zawołał, jakby się bawił z
bratem w piaskownicy:
- O ty podłoto, kłamco bezczelny! Zniewieściały pyszałku! Tani szarlatarzyno! Gdzież jest
twój wielki wojownik? Niech no się pokaże! Dawaj go tu! Albo lepiej przyznaj, że to wybryk twej
chorej, umierającej wyobraźni! Ha, ha, ha, ha!
Po tych słowach ludzie zaczęli się rozglądać z ciekawością; jedni w zamyśleniu, drudzy z
obawą. Ale ponieważ nikt się nie pojawił, żaden waleczny rycerz, niektórzy poddani Hasjarala
zawtórowali mu w śmiechu i swą wesołością zarażali innych.
Szary Kocur ani myślał nadstawiać karku, zwłaszcza że najemnik Hasjarala z każdą chwilą
wyglądał na groźniejszego przeciwnika; uzbrojony w topór jak Fafryd, wydawał się w dodatku
sprawować funkcję doradcy swego pana. Zapewne był kimś w rodzaju kapitana z szerokimi
uprawnieniami i nie rzucał się w oczy - podobnie jak on zawsze stał w cieniu Gwaja. Brała go
pokusa, trudna do przezwyciężenia, żeby skorzystać z okazji i przyćmić wszystkie niespodzianki
jedną mistrzowską niespodzianką.
W tej chwili znów zabrzmiał niesamowity, krystaliczny głos Gwaja; nie powstawał w krtani,
gdyż ta do szczętu zgniła, lecz pod wpływem nieśmiertelnej woli manipulującej niewidzialnymi
cząstkami powietrza.
- Z najczarniejszej otchłani, dokąd nikt nie dojrzy, na środek sali... wyjdź, mój obrońco!
Kocur miał już dość czekania. Iwiwis, jeszcze nim Flindach skończył przemawiać, okryła
się na powrót swoją czarną peleryną, wiedząc, że strach, jaki wzbudziła maska wiedźmy w
połączeniu z jej niewieścimi kształtami, prędko minie. Ponownie stała przy Kocurze jako jego
akolita. A on, nie patrząc na nią, jednym stanowczym ruchem przekazał jej różdżkę, po czym
przysunął dłonie do kołnierza peleryny, strząsnął z głowy kaptur i zrzucił z ramion wierzchnią
szatę. Zachrzęścił wyciągany z pochwy Skalpel, gdy Kocur dał susa i z przytupem obcasów
wylądował na szczycie trzech kamiennych stopni, gdzie pochylił się na zgiętych kolanach i z
wzniesionym mieczem potoczył wkoło wyzywającym spojrzeniem. Postać w szarym, jedwabnym
odzieniu budziła respekt, choć nie wyróżniała się wzrostem i nosiła u boku nie tylko sztylet, ale i
bukłak z winem.
Tymczasem Fafryd, który patrzył na Hasjarala, czekając na ostateczne rozkazy, zerwał z
głowy czerwony worek, z jękliwym brzękiem wysunął Szarą Rózgę i z agresywnym przytupem
skoczył naprzód.
Dopiero teraz przyjaciele zobaczyli się i poznali. I milczeli, co w przekonaniu świadków
tego zdarzenia wynikało z ich groźnej, nakazującej ostrożność postawy. Jeden był mianowicie
nieprzeciętnie wysoki, drugi przedzierzgnął się z czarodzieja w wojownika. Najwidoczniej żaden
nie chciał się rzucać pochopnie w wir walki.
Pierwszy zareagował Fafryd. Może dlatego, że czarny mag swą mową i zachowaniem
nasuwał mu jakieś niejasne skojarzenia. Wybuchnął rechotliwym śmiechem, który w mgnieniu oka
ustąpił wrzaskliwym szyderstwom:
- Wypierdku szamana! Przemądrzała gaduło! Najnędzniejszy z nędznych kuglarzy!
Niedołężny tropicielu zaklęć! Krasnalu! Ropuszko!
Kocur, może ze względu na zdumienie i ciągłe niedowierzanie, z jakim przyjmował
obecność Fafryda pod postacią swego śmiertelnego wroga, postanowił - i to w samą porę, bo i jemu
na śmiech się zbierało - ryknąć w odpowiedzi:
- Gębo niewyparzona! Karczemna hałaburdo! Nieudolny, zaśliniony podrywaczu! Jesteś
mendą i ćwokiem! I masz giry niedźwiedzia!
Wszyscy słuchali tego z natężoną uwagą. Wiedzieli, że zniewagi mogły paść znacznie
ostrzejsze, aczkolwiek wojowniczy ton, jakim zostały wypowiedziane, potęgował ich dosadność.
Fafryd postąpił krok do przodu.
- Długo marzyłem o tej chwili! - odkrzyknął. - Dostaniesz tak w czerep, że kurzy móżdżek
piętami ci wyjdzie!
Kocur skoczył w górę - nie do przodu, bo wtedy spadłby stopień niżej, skąd byłby mniej
przekonujący. Równocześnie krzyknął:
- Wreszcie będę mógł dać upust wściekłości! Za każde kłamstwo wyrwę ci połeć bebecha,
zwłaszcza za przechwałki o podróżach na północ!
- A Ol Hrusp pamiętasz? - odwrzasnął Fafryd.
- A Litokil? Coś ci to mówi? - odgryzł się Kocur.
Większość Kuarmalczyków przypuszczała, że Litokil i Ol Hrusp to, jakżeby inaczej,
miejsca, gdzie dwaj wojownicy potykali się niegdyś w pojedynku lub na polu bitwy po dwóch
przeciwnych stronach, lub przy okazji sporów o kobietę. W rzeczywistości, Litokil był Szalonym
Diukiem z miasta Ol Hruspu. Niegdyś dla jego zachcianki Fafryd i Kocur odbyli nad wyraz
realistyczny i wielokrotnie przećwiczony pojedynek, który trwał dobre pół godziny. W każdym
razie ci, co oczekiwali długiej i spektakularnej walki, nie mogli mieć powodów do rozczarowania.
Na początek Fafryd wymierzył trzy potężne cięcia, z których każde rozrąbałoby Kocura na
pół, lecz ten w ostatnim momencie wszystkie parował silnymi, zręcznymi zastawami Skalpelem.
Gdy rozbrzmiała zgrzytliwa muzyka ścierającej się stali, klinga miecza przelatywała ze świstem cal
nad jego głową.
Następnie Kocur wyprowadził trzy pchnięcia; przyskakiwał do Fafryda płytkimi susami jak
latająca ryba i równie zwinnie uskakiwał po zasłonach przeciwnika. Fafrydowi zawsze udawało się
uciec w bok, co czynił z niewiarygodną chyżością, biorąc pod uwagę jego gabaryty. Cienka klinga
Skalpela mijała go w bezpiecznej odległości.
Owa wymiana cięć i pchnięć stanowiła dopiero wstęp do starcia, które przeniosło się w
pobliże nieczynnej fontanny i stało się dla oka zapierającym dech w piersiach widowiskiem.
Niejeden raz widzowie musieli cofać się przed walczącymi. Kocur również improwizował: gdy
dochodziło do zwarcia w ferworze pojedynku, dyskretnie wylewał z bukłaka gęste,
krwistoczerwone wino z muchomorów. Dzięki temu obaj wyglądali na srodze poranionych.
Tylko trzy osoby w Sali Duchów nie interesowały się tą na pozór mistrzowską rozgrywką.
Nie należała do nich Iwiwis: niebawem odrzuciła kaptur na plecy, zerwała z twarzy maskę wiedźmy
i podążyła w ślad za walczącymi, zagrzewając do boju Kocura. Podobnie rzecz się miała z Brylla,
Kewisą i Fryską; mimo troskliwych napomnień eunucha szczęk mieczy zmusił dziewczyny do
uchylenia drzwi. Teraz cała trójka, głowa nad głową, wyglądała ukradkiem przez szczelinę.
Pośrodku nich Fryska drżała ze strachu na widok niebezpieczeństw, jakim musiał sprostać Fafryd.
Oczy Gwaja były zlepione, powieki zalane ropą, a popękane ścięgna uniemożliwiały
uniesienie głowy. Nie próbował też śledzić nadprzyrodzonymi zmysłami przebiegu walki. Jego
życie wisiało na cienkiej nici zażartej nienawiści, cała reszta była dlań czymś mniej znaczącym niż
teatr cieni. Nienawiść zastępowała wszelkie cuda, barwy i radości życia - nic więcej nie
potrzebował.
Nienawiść Hasjarala była w tej chwili tak wielka, że wzięła górę nad pragnieniami i
odruchami jego zdrowego ciała, wyparła z rozgorączkowanego umysłu plany i wyobrażenia.
Zobaczył pierwszy cios pojedynku, zobaczył niestrzeżoną lektykę z bratem, a potem - jakby ujrzał
w myślach zwycięską kombinację zagrań szachowych i był nią oszołomiony - bezwiednie wziął się
do działania. Obchodząc walczących szerokim lukiem, poruszał się w cieniu cicho jak łasica.
Wspiąwszy się pod ścianą na trzeci stopień, ruszył prosto do lektyki.
Nie miał w głowie żadnych pomysłów, lecz plątały mu się przed oczami zniekształcone
obrazy, widoczne jakby z dużej odległości. Zobaczył siebie jako małego szkraba, skradającego się
nocą do łóżeczka Gwaja, żeby ukłuć go szpilką.
Nawet nie spojrzał na niewolników taśmowych, którzy prawdopodobnie go nie zauważyli, a
przynajmniej nie zwracali nań uwagi; rachityczne mózgi nie na wiele im pozwalały. Nachylił się
skwapliwie między dwóch z nich i z ciekawością przyjrzał się bratu. Smród wiercił w nosie, usta
ściągały się niczym zwieracz, lecz uśmiech nie schodził z jego twarzy.
Z pochwy u pasa wyciągnął szeroki sztylet z oksydowanej na niebiesko stali i zawiesił go
nad twarzą Gwaja, którą choroby zniszczyły niemalże do niepoznaki. Wyostrzone krawędzie
brzeszczotu jeżyły się haczykami skierowanymi w stronę rękojeści.
Pojedynek na miecze wrzał na całego, ale jego to nic a nic nie obchodziło.
- Otwórz oczy, bracie - rzekł cicho. - Zanim cię zabiję, jeszcze raz się odezwij.
Gwaj nie odpowiedział mu ani gestem, ani szeptem, ani gulgotem wymiocin.
- Jak sobie chcesz - burknął książę. - W takim razie giń z zasznurowaną gębą. - I opuścił
sztylet.
Ostrze zatrzymało się gwałtownie o włos nad prawym policzkiem Gwaja, a Hasjaral poczuł
odrętwienie w ramieniu. Miał wrażenie, że coś go szarpnęło.
Wtedy Gwaj otworzył oczy. A był to widok nieprzyjemny, bowiem wypełniała je po brzegi
zielona ropa.
Hasjaral natychmiast przymknął powieki, choć wciąż wszystko widział przez wycięte w
nich otwory. Posłyszał nad uchem głos cichy jak brzęczenie natrętnego komara:
- Jedna rzecz ci umknęła, drogi bracie. Wybrałeś złą broń. Kiedy spłonął nasz ojciec,
przysięgałeś, że nie zginę z twojej ręki, jeśli nie przyjdzie ci ochota mnie zmiażdżyć. „Póki cię nie
zmiażdżę”, tak się wyraziłeś. Bogowie zwracają uwagę na słowa, bracie, zamiary ich nie interesują.
Gdybyś przytaszczył głaz jak kopalniany gnom, którego tak bardzo przypominasz, być może
osiągnąłbyś swój cel.
- A więc zostaniesz zmiażdżony, skoro tak trzeba! - odparował ze złością Hasjaral, bliski
krzyku. Nachylił się jeszcze bardziej. - Usiądę sobie z boku i będę słuchał, jak ci chrupią kości.
Jeśli wszystkie nie zgniły! Jesteś głupszy ode mnie, boś po pogrzebie ojca przysięgał, że nic mi nie
zrobisz. Na domiar głupoty, zdradziłeś mi, jak można cię załatwić.
- Przysiągłem, że nie zabiję cię zaklęciem, stalą ani jadem. Nie zginiesz też z mojej ręki -
odpowiedział Hasjaralowi owadzi głosik nad uchem. - Ale w przeciwieństwie do ciebie nie
wspomniałem o miażdżeniu.
Hasjaral poczuł dziwne swędzenie na całym ciele. Przyszło mu oddychać ostrym zapachem:
mieszaniną trupiego fetoru i swądu, jaki powstaje po uderzeniu pioruna.
Znienacka Gwaj wyciągnął dłonie spod bogato haftowanego koca. Palce, na których z kości
odpadało ciało, kierowały się wymownie w górę.
Hasjaral omal nie odskoczył do tyłu, lecz w porę nad sobą zapanował. Umrzesz, rzekł do
siebie, nim odbiegniesz na dwa kroki od Gwaja. Czuł, jak zewsząd napierają potężne siły.
Rozległ się głuchy zgrzyt, a potem Hasjaral zauważył, że na koc Gwaja i jemu na kark
zaczynają się sypać - o dziwo! - drobne płatki śniegu... a właściwie nie śniegu, tylko szarego,
twardego prochu: zaprawy murarskiej.
- Wiem, że chcesz mnie zmiażdżyć, drogi bracie - przyznał spokojnie Gwaj. - Ale gdybyś
wiedział, jak mnie zmiażdżysz, gdybyś raczył sobie przypomnieć, że znam parę sztuczek...
Najlepiej będzie, jak popatrzysz do góry.
Hasjaral zadarł głowę. Spadała na niego czarna, bazaltowa skała, wielka jak lektyka.
Ostatnie chwile życia Hasjarala wypełniły słowa Gwaja:
- I znów niespodzianka, braciszku.
***
Słysząc huk walącego się sklepienia, Fafryd przystanął w połowie serii cięć bocznych, tak iż
Kocur o mało go nie drasnął wyćwiczoną paradą. Opuścili miecze, by popatrzeć na to, co się stało -
podobnie jak wszyscy w Sali Duchów.
Gdzie przed chwilą stała lektyka, teraz leżał ogromny kawał bazaltu z resztkami zaprawy.
Spod niego sterczały drągi lektyki, a powyżej w sklepieniu ziała prostokątna dziura, skąd wysunął
się kamień. Trudniej go przesunąć siłą woli niż pionek czy garnek, lecz wykonany jest z tego
samego czarnego tworzywa, rozmyślał Kocur.
Czemu nie zwalił się cały sufit? - zastanawiał się Fafryd. Rzecz to niebywała.
Wszakże w największe zadziwienie mogła wprawić postawa czterech niewolników
taśmowych, którzy nadal stali nieporuszenie, ze wzrokiem skierowanym przed siebie i rękoma
splecionymi na piersiach, mimo że brakło tylko paru cali, by kamień ich także zgruchotał.
Wówczas ci z gwardzistów i czarodziejów Hasjarala, którzy widzieli, jak ich pan podkrada
się do lektyki, podbiegli na miejsce wypadku. Zaraz się jednak cofnęli, widząc, że bryła bazaltu
przylgnęła niemal do samej ziemi. Spod niej wypływał strumyk krwi. Straszny los braci, żyjących z
sobą w tak wielkiej nienawiści, mroził krew w żyłach. Śmierć połączyła ich w nierozerwalnym
uścisku i ohydnym akcie wzajemnego zespolenia.
Tymczasem Iwiwis podbiegła do Kocura, a Fryska do Fafryda. Chciały opatrzyć im rany,
lecz ze zdumieniem i nawet odrobiną rozczarowania odkryły, że nie ma żadnych obrażeń. Zjawił się
także Brylla z Kewisą, a Fafryd, obejmując w talii Fryskę, wyciągnął umazaną winem dłoń i z
przyjacielskim uśmiechem delikatnie chwycił Kewisę za nadgarstek.
Wówczas rozbrzmiał głośny, przyduszony dźwięk gongu i bliźniacze słupy białego ognia po
bokach Flindacha buchnęły z hukiem pod sufit. Blask ukazał liczną grupę osób, które wyszły z
wąskiego tunelu i stanęły wokół mistrza czarnoksiężników. Byli to rośli gwardziści z załogi
twierdzy - z bronią w pogotowiu - oraz paru. podlegających mu magów.
Kiedy po chwili ogień przygasł, Flindach władczo uniósł rękę i rzekł gromko:
- Wyroki gwiazd, od których nie ma odwołania, zapowiedziały śmierć władcy Kuarmalu.
Wszyscy słyszeliście, jak ci dwaj (tu wskazał roztrzaskaną lektykę) ogłaszają się władcami. Tak
więc gwiazdy są podwójnie usatysfakcjonowane. A bogowie, którzy słuchają wszystkich słów,
wszystkich szeptów, żeby na ich podstawie kierować naszym losem, nie mają nam nic do
zarzucenia. Pozostaje mi oznajmić, kto będzie następnym władcą Kuarmalu. - Wskazał na Kewisę i
ciągnął śpiewnie: - Drugi po następnym władca Kuarmalu śpi i nabiera sił w jej łonie, w łonie żony
Kuarmana, tak niedawno pochowanego po ceremonialnym spaleniu, żegnanego krwią ofiar i
tradycyjnymi rytuałami.
Kewisa wzdrygnęła się i szeroko otworzyła swe niebieskie oczy. Twarz jej się rozjaśniła.
A Flindach mówił dalej:
- Pozostaje mi również oznajmić, kto będzie teraz władcą Kuarmalu, nauczycielem
dziecięcia królowej Kewisy, aby po dojściu do wieku dojrzałego mogło być znamienitym królem i
wszechwiedzącym czarnoksiężnikiem. Dzięki niemu nasze podziemne królestwo zazna pokoju, a
grabiąc dobra zamożnych sąsiadów, stanie się znowu potęgą.
Flindach sięgnął za lewe ramię. Wszyscy sądzili, że przed dalszą patetyczną przemową
zamierza zasłonić czoło i szkaradną twarz kapturem habitu śmierci. Stało się inaczej. Chwycił się za
kark, a właściwie za krótkie włosy, po czym uniósł wszystko w górę, to znaczy skórę wraz z
włosami. Potem ściągnął skalp, a wraz z nim twarz. Ukazało się, gdzieniegdzie błyszczące potem,
oblicze Kuarmana - nieskazitelne, obdarzone wydatnym nosem i pełnymi, ruchliwymi ustami.
Czerwone oczy z białymi tęczówkami spozierały łagodnie na ludzi.
- Byłem zmuszony na pewien czas odwiedzić zaświaty - wyjaśnił z powagą, ale i z
dobroduszną, ojcowską poufałością. - Wtedy inni piastowali moją godność, aż gwiazdy spuściły
włócznie gniewu. I dobrze się stało, chociaż straciłem dwóch synów. Tylko w ten sposób można
było uchronić królestwo przed wewnętrznym zamętem i ruiną. - Aby każdy mógł zobaczyć, wysoko
uniósł obwisłą maskę z otworami na oczy, czerwoną pręgą na lewym policzku i trójkątem krost na
prawym. - Oddajcie cześć wielkiemu, potężnemu Flindachowi, najwierniejszemu ze wszystkich
mistrzów czarnoksiężników, jacy kiedykolwiek służyli królom, złożył bowiem w ofierze swoje
życie. W zamian za moją woskową maskę dał mi twarz, bym zmylił czujność wrogów, zaś ciało
przekazał na spalenie. Uhonorowałem go, czuwając osobiście nad uroczystym przebiegiem
ceremonii pogrzebowej. To dla niego spłonęły żywcem moje kobiety. Ta oto twarz, którą
zakonserwuję dzięki swej biegłości w wyprawianiu skóry, będzie wisieć na zawsze na zaszczytnym
miejscu. Duch Flindacha zasiada na moim tronie w królestwie ciemności za gwiazdami, gdzie
będzie udzielnym władcą do mojego przybycia i bohaterem Kuarmalu na wieki wieków.
Zanim gruchnęły okrzyki i wiwaty - które potrwałyby dość długo, jako że wszystkich
opanowało bezgraniczne zdumienie - odezwał się na cały głos Fafryd:
- O najprzebieglejszy z królów! Tak wysoko cenię ciebie i twą żonę z dzieckiem w łonie, że
będę jej strzegł i na krok nie odstąpię, dopóki z moim tu obecnym małym przyjacielem nie oddalę
się, powiedzmy na pół staja, od murów zamku. Czy dostaniemy konie na podróż i skarb obiecany
nam przez tych dwóch nieżyjących już królów? - Podobnie jak przedtem Kuarman, wskazał
zgniecioną lektykę.
Kocur zastanawiał się, czy nie wygłosić przed Kuarmanem kilku buńczucznych
przechwałek - czy mu nie przypomnieć, jak za sprawą swoich nieprzeciętnych czarnoksięskich
umiejętności rozgromił jedenastu czarodziejów Gwaja. Doszedł jednak do wniosku, że wypowiedź
Fafryda była celna i wystarczająca... mimo niezbyt szczęśliwej wzmianki o jego osobie. Postanowił
milczeć.
Kewisa chciała wyszarpnąć rękę z uchwytu Fafryda, lecz on wcale nie zamierzał jej puścić.
Popatrzyła nań ze zrozumieniem i zawołała roztropnie do Kuarmana:
- O mężu mój i panie, ten człowiek uratował mi życie, obronił mnie przed łotrami Hasjarala
w zamkowych magazynach! Ufam mu!
Brylla rękawem starł z oczu łzy radości i wsparł ją w prośbach:
- Najłaskawszy panie, ona mówi szczerą prawdę, nagą jak nowo narodzone dziecko lub
świeżo poślubiona żona.
Kuarman lekko uniósł dłoń, z niejakim wyrzutem, jakby dawał do zrozumienia, że są to
słowa niepotrzebne, a nawet nieprzystojne.
- Będzie tak, jak chcecie - rzekł, uśmiechając się blado do Fafryda i Kocura. - Nie jestem
niewdzięcznikiem zapatrzonym w siebie. Powiadam wam, że nie przez przypadek moi synowie,
działając każdy na własną rękę, wynajęli was jako straż przyboczną. I wiedzcie to, że nie są mi
zupełnie obce dziwactwa Ningobla Siedmiookiego i zaklęcia Szyłby o Twarzy Bezokiej. Bo my,
czarnoksiężnicy najwyższego stopnia, mamy... Ale dość o tym. Nie będę mówić więcej, żeby nie
rozbudzić ciekawości bogów, nie niepokoić trolli i nie zwracać na siebie uwagi drapieżnych bogiń
przeznaczenia. Wystarczy wam to, coście usłyszeli.
Zaglądając w przymrużone oczy Kuarmana, Kocur cieszył się, że powstrzymał się od
samochwalstwa. Nawet Fafryd poczuł ciarki na skórze.
***
Pół staja za murami zamku Fafryd strzelił z bata nad czterokonnym zaprzęgiem, aby
zwierzęta raźniej ciągnęły wyładowany po brzegi wóz na tym odcinku drogi, gdzie czarną, błotnistą
ziemię głęboko poorały koła furmanki i racice wołów. Obok niego Fryska i Iwiwis, odwrócone na
koźle, długo machały na pożegnanie Kewisie i eunuchowi Brylli, którzy stali na poboczu z
czterema niewzruszonymi kuarmalskim gwardzistami. Ci dopiero teraz mogli z nimi wrócić.
Szary Kocur leżał z tyłu na brzuchu i też machał, lecz tylko lewą ręką: prawą trzymał na
napiętej kuszy. Przeczesywał też wzrokiem leśne zagajniki w obawie przed zasadzką. Z drugiej
strony, nie bał się aż tak bardzo. Wątpił, by Kuarman próbował niecnych sztuczek przeciwko
takiemu jak on świetnemu wojownikowi i czarodziejowi. No i przeciwko Fafrydowi, oczywiście. W
ciągu ostatnich godzin sędziwy władca Kuarmalu dał się poznać jako szczodry gospodarz: raczył
ich winem najprzedniejszych roczników, obładował podarkami, o jakich wcześniej nie marzyli -
droższymi nawet od kosztowności, które Kocur sobie odłożył - a także prócz Iwiwis i Fryski
sprezentował im kilka dziewcząt na dokładkę. Mimo pewnych wewnętrznych oporów odmówili
przyjęcia tego ostatniego daru, do czego skłoniły ich zwłaszcza groźne błyski w oczach kochanek.
Dwa czy trzy razy na twarzy Kuarmana pojawiał się tygrysi, obłudny uśmiech, lecz wtedy Fafryd
przysuwał się bliżej do Kewisy i chwytał ją lekko, acz stanowczo za rękę. W ten sposób
przypominał władcy, że zarówno ona, jak i książę w jej łonie są tymczasowymi zakładnikami jego i
Kocura.
Kiedy grząska droga lekko pięła się w górę, nad koronami drzew ukazały się zamkowe
wieże. Kocur przesunął ku nim spojrzenie i przyjrzał się w zadumie strzelistym iglicom.
Zastanawiał się, czy jeszcze kiedyś je zobaczy. Nagle wzięła go ochota natychmiast wrócić do
Kuarmalu - o, tak, zsunąć się z wozu i pobiec tam co sił w nogach. Czy w szerokim świecie można
znaleźć choć połowę tych wspaniałości, które widział w podziemnym królestwie? Równie okazałe
malowidła ścienne, jak te w labiryntach tuneli, których zwiedzanie trwałoby całe życie? Ach, te
rozkosze w ciemnych lochach... tam nawet zło było piękne. I ta cudowna czerń w nieskończonej
gamie odcieni! I to wyjątkowe powietrze, tłoczone przez wiatraki...
Zauważył błysk, iskrzące światełko na najwyższej wieżycy zamku, które dźgnęło go jak kij
do poganiania bydła. Wypuścił z rąk płótno i zsunął się tyłem z wozu. Jednakże w tym akurat
momencie minęli zakręt, droga stała się twarda, a wysokie drzewa zasłoniły twierdzę. Kocur
oprzytomniał i zanim nogami dotknął ziemi, ponownie chwycił się płótna. Czas jakiś, choć zimny
pot go zlewał, jechał wczepiony w bok wozu, wsłuchany w wesołe skrzypienie kół.
Gdy pojazd się zatrzymał, Kocur zeskoczył i trzy razy głęboko odetchnął.
Potem zbliżył się do Fafryda, który zsunął się z kozła i teraz zajmował się uprzężą i
postronkami.
- Wskakuj z powrotem, Fafryd, i nie żałuj bata! - krzyknął. - Ten Kuarman jest sprytniejszą
bestią, niż myślałem. Jeśli będziemy mitrężyć czas w drodze, możemy stracić wolność i dusze!
- Nie musisz mi tego mówić - odparł Fafryd. - Droga co i rusz skręca, pewnie jest grząska w
wielu miejscach. Będziemy się guzdrać z wozem? Też mi coś! Wyprzęgniemy konie, zabierzemy
niezbędną część prowiantu i wybierzemy ze skarbu najmniejsze i najcenniejsze klejnoty. A później
galopem, na przełaj przez wrzosowiska! Może uda się uniknąć zasadzki i uciec pogoni. Fryska!
Iwiwis! Bierzcie się do roboty!