Niepewna przysz∏oÊç

wilków

Specjalny status wilków

pozwala farmerom sprzeciwiaç si´

ich reintrodukcji

W

marcu agencja U.S. Fish and
Wildlife Service (FWS) wy-
puÊci∏a 11 wyhodowanych

w niewoli wilków meksykaƒskich do
Apache National Forest – pasa zieleni
ciàgnàcego si´ przez wschodnià cz´Êç
Arizony. Wymar∏e na po∏udniowym za-
chodzie Stanów Zjednoczonych od bli-
sko 20 lat, a ostatnio reintrodukowane
wilki otrzyma∏y w ramach Endangered
Species Act (Ustawy o Zagro˝onych Ga-
tunkach) status „nieistotnych ekspery-
mentalnie”. Mia∏o to uspokoiç hodow-
ców, taki zapis bowiem pozwala im na
aktywnà obron´ swych stad przed wpro-
wadzonymi drapie˝nikami. Osobniki re-
introdukowane z tà etykietkà sà s∏abiej
chronione przez prawo federalne ni˝ dzi-
kie, których nie wolno krzywdziç. Po-
wsta∏ jednak problem natury praktycz-
nej dla hodowców, którzy nie zawsze
potrafià odró˝niç wilki wprowadzone
od rodzimych. Obecnie podj´te przez ho-
dowców kroki prawne zmierzajà do za-
kwestionowania skutecznoÊci takiego za-
pisu i mogà zagroziç przysz∏oÊci ca∏ego
programu.

Dzia∏acze ochrony przyrody otrzyma-

li pierwszà lekcj´ na temat k∏opotów
prawnych, jakie wynikajà z podobnych
zapisów, gdy status „nieistotnego eks-
perymentalnie” nadano innemu zwie-
rz´ciu, a mianowicie zwyk∏emu wilkowi
(Canis lupus) reintrodukowanemu w Par-
ku Narodowym Yellowstone. Na poczàt-
ku lat dziewi´çdziesiàtych pracownicy
FWS z∏owili dzikie wilki ˝yjàce w za-
chodniej Kanadzie i wypuÊcili je do par-
ku. Wilk znajdujàcy si´ na liÊcie zagro˝o-
nych gatunków od 1967 roku zosta∏
wyt´piony w amerykaƒskiej cz´Êci Gór
Skalistych na poczàtku naszego wieku
po to, aby uspokoiç hodowców. Pozo-
stawiono jednak populacje tych zwie-
rzàt w niektórych rejonach Kanady.

„Wilk w koƒcu sam by si´ reintrodu-

kowa∏ – mówi Edward E. Bangs, koor-
dynator programu restytucji wilka
w Yellowstone z ramienia FWS. – Wie-
my, ˝e migrowa∏ z Kanady, docierajàc
do Êrodkowego Idaho i Montany.” Oce-
nia si´, ˝e pó∏nocne populacje b´dà po-

trzebowa∏y 20–30 lat, by skutecznie za-
siedliç drogà migracji Stany Zjedno-
czone, podczas gdy program reintro-
dukcji powinien doprowadziç do od-
budowania amerykaƒskich populacji
wilka w ciàgu 6 lub 7 lat.

„Im szybciej uda nam si´ je odbudo-

waç – dodaje Bangs – tym szybciej od-
niesiemy z tego korzyÊci.” Chodzi mia-
nowicie o przywrócenie równowagi
ekologicznej, która panowa∏a w tym re-
gionie w czasach przedkolonialnych.
Bangs ocenia, ˝e wskutek reintrodukcji
po Górach Skalistych w´druje obecnie
155–170 wilków. Jako dominujàce na
tym terenie drapie˝niki skutecznie ogra-
niczy∏y one nadmiernà liczebnoÊç po-
pulacji kojota i ∏osia.

W grudniu ub. r. sàd okr´gowy stwier-

dzi∏ jednak, ˝e status „nieistotnego eks-
perymentalnie” jest sprzeczny z Ustawà
o Zagro˝onych Gatunkach. Hodowcy
bowiem nie potrafià odró˝niç dzikich
wilków od reintrodukowanych, a zatem
nie sà pewni, czy majà prawo strzelaç
do zagra˝ajàcych ich interesom drapie˝-
ników. Tak wi´c s´dzia nakaza∏ usuni´-
cie wilków z Yellowstone, co w prakty-
ce b´dzie prawdopodobnie oznacza∏o
ich odstrza∏.

Podobny konflikt mo˝e równie˝ po-

wstaç na Po∏udniowym Zachodzie,
gdzie hodowcy w Nowym Meksyku
i Arizonie, pragnàc wstrzymaç reintro-
dukcj´ meksykaƒskiego podgatunku
wilka (Canis lupus baileyi), wystàpili na
drog´ sàdowà. Od 1976 roku wilk ten
znajduje si´ na liÊcie taksonów zagro-
˝onych, a ostatnie potwierdzone spo-

tkanie z dziko ˝yjàcym przedstawicie-
lem tego podgatunku wed∏ug Davida
R. Parsonsa, kierownika Mexican Wolf
Recovery (Programu Restytucji Wilka
Meksykaƒskiego), odnotowano w 1980
roku. Agencja FWS zamierza hodowaç
wilki meksykaƒskie w ogrodach zoolo-
gicznych, a nast´pnie reintrodukowaç
je na po∏udniu USA w ciàgu najbli˝-
szych pi´ciu lat. Obroƒcy przyrody ma-
jà nadziej´, ˝e uda im si´ utworzyç
populacj´ z∏o˝onà z co najmniej 100
osobników w ciàgu 8–10 lat. Parsons
twierdzi, ˝e wilki dobrze si´ adaptujà;
trzy grupy rodzinne trzymajà si´ razem
i pozostajà w promieniu oko∏o 5 km od
miejsca ich wypuszczenia.

Wzburzenie farmerów wywo∏a∏y jed-

nak wyniki badaƒ, na podstawie któ-
rych oszacowano, ˝e 100 wilków mek-
sykaƒskich b´dzie zabija∏o do 34 sztuk
zwierzàt domowych rocznie. Dziewi´ç
organizacji kierowanych przez New Me-
xico Cattle Growers Association (Nowo-
meksykaƒskie Stowarzyszenie Hodow-
ców Byd∏a) podj´∏o dzia∏ania prawne
zmierzajàce do wstrzymania reintroduk-
cji. Hodowcy twierdzà, ˝e dzikie wilki
meksykaƒskie wcià˝ jeszcze ˝yjà na Po-
∏udniowym Zachodzie i ˝e wypuszczo-
ne na wolnoÊç wyhodowane w niewoli
zwierz´ta mogà krzy˝owaç si´ z dzikimi
osobnikami, co grozi „rozcieƒczeniem”
puli genowej rodzimych populacji.

Parsons i jego wspó∏pracownicy mie-

li do maja br. czas, by przedstawiç argu-
menty przeciwko wszcz´ciu post´powa-
nia sàdowego. Zdaniem Parsonsa nie ma
powodu do niepokoju. „Sytuacja na Po-
∏udniowym Zachodzie – twierdzi – bar-
dzo si´ ró˝ni od panujàcej w Yellow-
stone.” W jego opinii, diametralnie ró˝nej
od g∏oszonej przez hodowców, „wilk
meksykaƒski ca∏kowicie wyginà∏ na wol-
noÊci, a zatem nie ma problemu z odró˝-
nianiem zwierzàt reintrodukowanych od
miejscowych. Tak wi´c «nieistotna ekspe-
rymentalnie» populacja nie jest zagro˝o-
na przez wytoczone powództwo.”

Przysz∏oÊç wilków ˝yjàcych w Yel-

lowstone jest natomiast znacznie bar-
dziej niepewna. Dzia∏ajàca spo∏ecznie
grupa Defenders of Wildlife (Obroƒcy
Dzikiej Przyrody) odwo∏a∏a si´ od wy-
roku sàdu nakazujàcego usuni´cie wil-
ków – wszelkie akcje przeciw tym zwie-
rz´tom muszà zostaç od∏o˝one do czasu
rozpatrzenia tego odwo∏ania przez sàd
wy˝szej instancji. Poniewa˝ nie sposób
przewidzieç, kiedy to nastàpi, przy-
sz∏oÊç „nieistotnych eksperymentalnie”
drapie˝ników pozostaje niepewna.

Krista McKinsey

12 Â

WIAT

N

AUKI

Sierpieƒ 1998

NAUKA

I

LUDZIE

ZAGRO˚ONE GATUNKI

WILKI Z KANADY zosta∏y wykorzystane

do restytucji tego gatunku

w Parku Narodowym Yellowstone.

TOM BRAKEFIELD

Bruce Coleman, Inc.