Dr hab. Robert Zaborowski, prof. UWM
Historia filozofii starożytnej (60 godz.)

wymagania do egzaminu:

1. zaleczenie ćwiczeń
2. egzamin pisemny

zakres:

a) wykład

b) cztery z pozycji podanych poniżej, w tym dwie z tłumaczeń tekstów

starożytnych (I) i dwie z opracowań (II)

I TŁUMACZE NI A TEKSTÓ W AUTO RÓW GRECKI CH

Presokratycy

(wybór), tłum. Wł. Heinrich in: Wł. Heinrich, Zarys historji filozofji, Gebethner i Wolff,

Warszawa 1925

(wybór), tłum. K. Leśniak in: K. Leśniak, Materialiści w epoce przedsokratejskiej, Wiedza

Powszechna, Warszawa 1972

(wybór), tłum. J. Lang in: G. S. Kirk, J. E. Raven, M. Schofield, Filozofia przedsokratejska,

tłum. J. Lang, WN PWN, Warszawa – Poznań 1999

Heraklit

(fragmenty) in: Herakleitos ho Efesios, 147 fragmentów, tłum. E. Lif–Perkowska, R.

Zaborowski, STAKROOS, Warszawa 1996

(fragmenty) tłum. K. Mrówka in: K. Mrówka, Heraklit. Fragmenty: nowy przekład i

komentarz, WN Scholar, Warszawa 2004

Pitagorejczycy

(wybór), tłum. Wł. Witwicki, K. Leśniak, P. Siwek, I. Dąmbska, I. Krońska, W. Olszewski, J.

Gajda in: J. Gajda, Pitagorejczycy, Wiedza Powszechna, Warszawa 1996

Sofiści

(wybór), tłum. J. Gajda in: J. Gajda, Sofiści, Wiedza Powszechna, Warszawa 1989

Ksenofont

Pisma sokratyczne: Obrona Sokratesa. Wspomnienia o Sokratesie. Uczta, tłum. L.

Joachimowicz, PWN, Warszawa 1967

Platon

Lizys [tłum. dowolne]
Uczta [tłum. dowolne]
Fedon [tłum. dowolne]
Państwo, ks. VII, ks. X [tłum. dowolne]
Fajdros [tłum. dowolne]
Teajtet [tłum. dowolne]
Listy, tłum. M. Maykowska, Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego, Warszawa 1938 (2 wyd.

PWN, Warszawa 1987)

Arystoteles

Etyka wielka, Etyka eudemejska, tłum. W. Wróblewski, PWN, Warszawa 1977
Etyka nikomachejska, tłum D. Gromska, PWN, Warszawa 1956
Metafizyka, tłum. K. Leśniak, PWN, Warszawa 1983 (1984)
O duszy, tłum. P. Siwek, PWN, Warszawa 1972 (1988)
Zachęta do filozofii, tłum. K. Leśniak, PWN, Warszawa 1988

Teofrast

Charaktery [tłum. dowolne]

Pisma filozoficzne i wybrane pisma przyrodnicze, tłum. D. Gromska, J. Schnayder, PWN,

Warszawa 1963

Epikur

Listy, tłum. K. Leśniak in: Diogenes Laertios, śywoty i poglądy słynnych filozofów, księga X,

PWN, Warszawa 1968 (1982)

Sceptycy

Sekstus Empiryk, Zarysy pirrońskie, tłum. A. Krokiewicz, PAU, Kraków 1931
Sekstus Empiryk, Przeciw logikom, tłum. I. Dąmbska, PWN, Warszawa 1970
(wybór), tłum. L. Joachimowicz in: L. Joachimowicz, Sceptycyzm grecki, Wiedza

Powszechna, Warszawa 1972

Stoicy

Epiktet, Diatryby, Encheiridion z dodaniem Fragmentów oraz Gnomologium Epiktetowego,

tłum. L. Joachimowicz, PWN, Warszawa 1961

Marek Aureliusz, Rozmyślania, tłum. M. Reiter, Wyd. K. Rutskiego, Łódź 1948 (PWN,

Warszawa 1958, 1984)

Plutarch

Moralia (wybór), t. 1 & t. 2, tłum. Z. Abramowiczówna, PWN, Warszawa 1977 & 1988

Diogenes Laertios

ś

ywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski, B. Kupis,

PWN, Warszawa 1968 (1982)

Plotyn

Enneady, tłum. A. Krokiewicz, t. 1–2, PWN, Warszawa 1959, szczególnie rozprawy: I 1; I 4;

I 6; VI 8; VI 9

II O PRACO WANIA

Albert K., O platońskim pojęciu filozofii, tłum. J. Drewnowski, IFiS PAN, Warszawa 1991
Barnes J., Arystoteles, tłum. M. Siury, Wyd. Michał Urbański, Warszawa 1995
Brunschwig J., Zaniedbany szczegół w jaskini Platona, tłum. R. Zaborowski in: Heksis

3/1997, pp. 5–13

Casertano G., Parmenides – początki myśli filozoficznej i naukowej, tłum. M. Wesoły in:

Przegląd Filozoficzny 10, 2001, pp. 125–133

Colli G., Narodziny filozofii, tłum. S. Kasprzysiak, Res Publica & Oficyna Literacka,

Warszawa – Kraków 1991

Cornford F. M., Czy filozofia jońska była naukowa?, tłum. W. Wrotkowski in: Przegląd

Filozoficzny 10, 2001, pp. 5–15

Cornford F. M., Mistycyzm i nauka w tradycji pitagorejskiej, tłum. W. Wrotkowski in:

Przegląd Filozoficzno–Literacki 3/2003, pp. 39–76

Dąmbska I., Starożytna nauka o szczęściu w świetle psychologii współczesnej in: Filomata 10,

1938, pp. 122–133

Dąmbska I., Mity platońskie in: Meander 3, 9/1948, pp. 427–437
Dąmbska I., Z genealogii ideałów życiowych: Platoński ideał filozofa in: Meander 4, 7/1948,

pp. 325–334

Dąmbska I., Dwa studia o Platonie, Ossolineum, Wrocław 1972
Elzenberg H., Marek Aureliusz. Z historii i psychologii etyki, Nakładem Księgarni Polskiej B,

Połonieckiego, Lwów – Warszawa 1922 (2 wyd. in: H. Elzenberg, Z historii filozofii,
Znak, Kraków 1995, pp. 97–213)

Gigon O., Główne problemy filozofii starożytnej, tłum. P. Domański, IFiS PAN, Warszawa

1996

Guthrie W. K. C., Filozofowie greccy od Talesa do Arystotelesa, tłum. A. Pawelec,

Wydawnictwo Znak, Kraków 1986

Guthrie W. K. C, Sokrates, tłum. K. Łapinski, S. śuławski, Aletheia, Warszawa 2000
Hadot P., Filozofia jako ćwiczenia duchowe, tłum. P. Domański, IFiS PAN, Warszawa 1992
Hadot P., Czym jest filozofia starożytna?, tłum. P. Domański, Aletheia, Warszawa 2000
Hadot P., Plotyn albo prostota spojrzenia, tłum. P. Bobowska, Antyk, Kęty 2004
Havelock E. A., Przedmowa do Platona, tłum. P. Majewski, Wydawnictwa Uniwersytetu

Warszawskiego, Warszawa 2007

Heinrich Wł., Filozofia grecka do Platona (Rozwój zagadnień), Towarzystwo Naukowe

Warszawskie, Warszawa 1914

Heinrich Wł., Zarys historji filozofji, Gebethner i Wolff, Kraków 1925
Kirk G. S., Raven J. E., Schofield M., Filozofia przedsokratejska, tłum. J. Lang, WN PWN,

Warszawa – Poznań 1999

Krokiewicz A., Nauka Epikura, Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków 1929 (2

wyd. Aletheia, Warszawa 2000

∗

)

Krokiewicz A., Studia orfickie, Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa 1947
Krokiewicz A., Tales i narodziny filozofii greckiej in: Przegląd Historyczny 37, 1948, pp. 83–

91

Krokiewicz A., Heraklit in: Kwartalnik Filozoficzny 17, 1948, pp. 1–26
Krokiewicz A., O „wielkodusznym człowieku” Arystotelesa in: Meander 5, 1/1950, pp. 39–48
Krokiewicz A., Prawo „skruszonego serca” (thymos damastheis) w „Iliadzie” in: Meander 5,

6–7/1950, pp. 382–394

Krokiewicz A., Sokrates, PAX, Warszawa 1958
Krokiewicz A., Moralność Homera i etyka Hezjoda, PAX, Warszawa 1959
Krokiewicz A., Dwie „cnoty” bohaterów Homera in: Meander 6, 1/1951, pp. 18–34
Krokiewicz A., Etyka Demokryta i hedonizm Arystypa, PAX, Warszawa 1960 (2 wyd.

Aletheia, Warszawa 2000)

Krokiewicz A., Hedonizm Epikura, Warszawa 1960
Krokiewicz A., Sceptycyzm grecki, t. 1 (Od Pirrona do Karneadesa), PAX, Warszawa 1964

Krokiewicz A., Sceptycyzm grecki, t. 2 (Od Filona do Sekstusa), PAX, Warszawa 1966

Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej (Od Talesa do Platona), PAX, Warszawa 1971 (2

wyd. Aletheia, Warszawa 1995)

Krokiewicz A., Arystoteles, Pirron i Plotyn, PAX, Warszawa 1974 (2 wyd. Aletheia,

Warszawa 1995 in: Zarys filozofii greckiej)

Krokiewicz A., Stoicyzm in: Meander 33, 5/1978, ss. 229–241 (przedruk in: A. Krokiewicz,

Zarys filozofii greckiej, Aletheia, Warszawa 1995, pp. 445–456)

Lisiecki S., Nauka Platona o prabycie duszy, Nakladem Krakowskiej Spółki Wydawniczej,

Kraków 1927

Lutosławski W., Platon jako twórca idealizmu, Wydawnictwo Przeglądu Filozoficznego,

Warszawa 1899

Lutosławski W., Początki filozofji greckiej od Thalesa do Demokryta i Sokratesa, Gebethner i

Wolff, Warszawa 1910

Pawlicki S., Historya filozofii greckiej od Talesa do śmierci Arystotelesa, t. 1, Druk. Uniw.

Jagiell., Kraków 1890

Pawlicki S., Historya filozofii greckiej od Talesa do śmierci Arystotelesa, t. 2, Druk. Uniw.

Jagiell., Kraków 1903

Plezia M., Testament Platona i Arystotelesa in: Meander 2, 4–5/1947, pp. 215–224
Płużański T., Zaborowski R., Dlaczego Sokrates? in: Heksis 3/1997, pp. 14–23
Reale G., Historia filozofii starożytnej, tłum. E. I. Zieliński, t. 1: Od początków do Sokratesa,

RW KUL, Lublin 1993

∗

Obecnie wcześniej wydane książki A. Krokiewicza dostępne są w: A. Krokiewicz, Dzieła, t. 2 i nast., Aletheia,

Warszawa 2000 i nast.

Reale G., Historia filozofii starożytnej, tłum. E. I. Zieliński, t. 2: Platon i Arystoteles, RW

KUL, Lublin 1996

Rohde E., Psyche. Kult duszy i wiara w nieśmiertelność u starożytnych Greków, tłum. J.

Korpanty, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2007

Tatarkiewicz W., Spór o Platona in: Przegląd Filozoficzny 14, 1911, pp. 346–358
Tatarkiewicz W., Trzy etyki: Studium z Arystotelesa in: Przegląd Filozoficzny 33, 1933, pp.

13–25 (przedruk in: Heksis 4/1997, pp. 3–11)

Vincenz S., O dziedzictwie helleńskim in: S. Vincenz, Po stronie dialogu, PIW, Warszawa

1983, ss. 235–253

Vincenz S., Polski wstęp do historii filozofii greckiej in: Po stronie dialogu, PIW, Warszawa

1983, ss. 254–271

Vlastos G., Platon: indywiduum jako przedmiot miłości, tłum. P. Paliwoda, IFiS PAN,

Warszawa 1994

Wojtczak J., Pośmiertne losy duszy w dialogach Platona in: Studia Philosophiae Christianae

ATK 29, 1/1993, pp. 73–86

Woyczyński B., O rozwoju poglądu Platona na duszę, Wydawnictwo UMK, Toruń 2000
Zaborowski R., Logos we fragmentach Presokratyków in: Ruch Filozoficzny 64, 4/2007, pp.

673–690

Zieliński T., Świat antyczny a my, Zygmunt Pomarański i spółka, Zamość 1922
Zieliński T., Rozwój moralności w świecie starożytnym od Homera do czasów Chrystusa,

Nakładem PAU, Kraków 1927

Zieliński T., Kultura moralna starożytnej Grecji, Wydawnictwo Koła Historyków S. U. W.,

Warszawa 1932

Zieliński T., Psychologia homerycka, tłum. T. Kobierzycki in: Heksis 1–2/1999, pp. 3–33