1

mgr Izabela Bejma-

Bąk

1

FORMY ORGANIZACJI

PROCESU PRODUKCJI

Podstawy logistyki -

ćwiczenia

mgr Izabela Bejma-

Bąk

2

Podstawowe formy

organizacji produkcji



Stacjonarna



Niepotokowa



Potokowa



Gniazdowa

Jednak w dowolnej jednostce organizacyjnej

rzadko kiedy można spotkać zastosowanie

tylko jednej z tych form.

mgr Izabela Bejma-

Bąk

3

Forma STACJONARNA

Inaczej nazywana jest zadaniową

czyli „na ten jeden raz” (lub „pod

klucz”). Określa organizację, gdzie
dane zadanie wykonywane jest
przez jednego robotnika lub przez

grupę robotników. Cechą

charakterystyczną tej formy jest

łatwość różnicowania lub

dostosowywania zadań do potrzeb
klienta.

mgr Izabela Bejma-

Bąk

4



Wyróżnia się tutaj zadania na niskim
poziomie technicznym, gdzie organizacja
jest skrajnie prosta, gdyż umiejętności i
niezbędne wyposażenie produkcyjne jest
łatwo dostępne.



Charakterystyka stacjonarnej formy
organizacji produkcji:



Prosta organizacja



Różnorodne umiejętności pracowników



Szybka realizacja zadań i szybki
przyrost wartości dodanej



Łatwa do opanowania różnorodność
zadań



Łatwe dostosowanie zadań do potrzeb
klienta



Niskie wykorzystanie wyposażenia

Czas

W

y

k

o

n

a

n

ie

p

ra

c

/

N

ar

as

ta

ni

e

w

ar

to

śc

i

do

da

ne

j

2

mgr Izabela Bejma-

Bąk

5



Do zadań na wysokim poziomie technicznym
zalicza się procesy, gdzie musi być
zapewnienie ciągłości zatrudnienia lub alokacji
zasobów a przemieszczanie ich zadaniami
sprawia sporo trudności i powoduje
konieczność wprowadzenia

organizacji

„macierzowej”.



Tego rodzaju zamieniające się obszary
odpowiedzialności i sieci wzajemnych
powiązań trudno pooddają się kontroli,a w
założonych sytuacjach możliwość ta znika w
ogóle. Istotnymi cechami sterowania
przedsięwzięciami w tym przypadku są:



Jasno sformułowane cele



Uzgodnienie zamierzonych wyników do
uzyskania w określonych przedziałach czasu



Istnienie zespołu zarządzającego
przedsięwzięciem, mającego odpowiednie
uprawnienia decyzyjne w zakresie
angażowania pracowników, przyjmowania i
realizacji zadań oraz wykorzystania innych
zasobów.

ZADANIE

1

2

3

FAZA

M1

M2

M3

A

Faza A

A1

A2

A3

B

Faza B

B1

B2

B3

C

Faza C

C1

C2

C3

D

Faza D

D1

D2

D3

mgr Izabela Bejma-

Bąk

6

Forma NIEPOTOKOWA



Rozwój przedsiębiorstwa i rozmiary realizowanych przez nie

zadań

sprzyjają do zastosowania metod projektowania

niepotokowych form organizacji produkcji. Wymaga to, aby
proces podzielony był na części lub operacje, a ponadto żeby

każda z operacji zastała wykonana na całej serii wyrobów, zanim
rozpocznie się realizację następnej operacji, co ukazuje rysunek na
kolejnym slajdzie. Sposób ten jest powszechnie używany w
procesach wytwórczych. Dzięki zastosowaniu tej formy możliwe
jest

uzyskanie

specjalizacji

pracowników oraz utrzymanie

niskiego poziomu inwestycji kapitałowych, choć jednocześnie
prace organizacyjne i planistyczne konieczne do usunięcia

przestojów i marnotrawstwa czasu są przeprowadzane w bardzo
szerokim zakresie. Ważnym tutaj czynnikiem staje się dział
planowania produkcji.

mgr Izabela Bejma-

Bąk

7

Wykonywanie prac na pierwszym z pięciu zadań zorganizowanych w

formie niepotokowej, bez występowania przerw międzyoperacyjnych

Czas

W

y

k

o

n

a

n

ie

p

ra

c

/

N

ar

as

ta

ni

e

w

ar

to

śc

i

do

da

ne

j

0

t

1

t

2

t

3

t

4

t

5

t

6

mgr Izabela Bejma-

Bąk

8



W przypadku wysokiej specjalizacji technologicznej w tej formie
produkcji może wystąpić duża nieregularność zakończenia
realizacji zadań spowodowana przez rozmieszczenie robotników i
stanowisk

roboczych

według specjalizacji funkcjonalnej i

technologicznej. Innymi słowy stanowiska robocze grupowane są
zgodnie z rodzajem wykonywanych przez nie funkcji. Zaletami
specjalizacji technologicznej w tej formie produkcji są:



elastyczność: łatwo można zmienić kolejność i ważność działań,



wysoki stopień wykorzystania wyposażenia produkcyjnego



specjalizacja robotników w wykonywaniu pojedynczych procesów,
co zwiększa ich umiejętności w danym zakresie,



kontrola nas grupą wykonującą te same funkcje pozwala na
uzyskanie obszernej wiedzy w dziedzinie danego procesu,



niedostępność pojedynczego zasobu nie wstrzymuje prac

3

mgr Izabela Bejma-

Bąk

9

Forma POTOKOWA



Formy potokowe, to takie formy organizacji, gdzie
zadania realizuje się w sposób ciągły lub, gdy
przetwarzanie

materiału

odbywa

się

ciągle

i

progresywnie.



Celem produkcji potokowej jest:



ulepszony przepływ materiału i przebieg prac,



niższe kwalifikacje ludzi,



szybszy przyrost wartości dodanej i szybsze tempo
realizacji prac

mgr Izabela Bejma-

Bąk

10



Zastosowanie form potokowych oznacza,
konieczność bezpośredniego przekazywania zadań po
zakończeniu realizacji któregokolwiek z etapów do
realizacji etapu następnego, bez oczekiwania na
pozostałe zadania partii produkcyjnej oraz
konieczność podejmowania realizacji operacji w
kolejnym etapie zaraz po nadejściu zadania. W celu
zapewnienia płynnego przebiegu prac czasy niezbędne
do realizacji każdego z etapów zadania muszą mieć
jednakową długość, a dane zadanie nie może
opuszczać linii, co przedstawia rysunek na kolejnym
slajdzie.

mgr Izabela Bejma-

Bąk

11

Potokowe formy organizacji produkcji

Czas

Faza A

Faza B

Faza C

Faza D

Faza E

Z1

Z2

Z3

Z1

Z2

Z3

Z1

Z2

Z3

Z1

Z2

Z3

Z1

Z2

Z3

mgr Izabela Bejma-

Bąk

12

Aby potokowa forma produkcji

dała zaplanowane rezultaty musi

być spełniony szereg warunków



znaczna stabilność popytu



wyroby lub usługi muszą być znormalizowane



dostawy materiałów muszą odbywać się o czasie i zgodnie ze

specyfikacją



wszystkie operacje muszą być zdefiniowane



wykonywanie prac musi odpowiadać przyjętym normom jakości



każdemu ze stanowisk pracy muszą być zaprawne maszyny i

urządzenia



obsługa eksploatacyjna musi mieć charakter wyprzedzający, a nie
samoistny



przeprowadzenie kontroli musi zostać włączone w sekwencje

pozostałych operacji



synchronizacja musi dotyczyć wszystkich stanowisk

4

mgr Izabela Bejma-

Bąk

13

Efektywne wdrożenie form

potokowych może przynieść

następujące korzyści:



zmniejszenie robocizny bezpośredniej. efektem koniecznego, dokładnie

prowadzonego planowania wstępnego bywa często oszczędność czasu



przy założeniu, że wyroby lub zadania są oryginalne dobrze zaprojektowane,

powtarzalność, a przez to dokładność i precyzja ich wykonania są znaczne,



ze względu na bieżące przeprowadzanie kontroli wszelkie odstępstwa od norm

są szybko wychwytywane



z tego samego powodu organizowanie magazynów w toku stało się

niepotrzebne; znacznie zmniejszyło się także zapotrzebowanie na powierzchnię

magazynową



zmniejszono zakres transportu wewnętrznego i przeładunków materiałów



uproszczono kontrolę ( w tym operacji, budżetów, jakości i sprawowanie
nadzoru); faktycznie linia podlega samokontroli



można dokładniej planować zapotrzebowania materiałowe



inwestycje w maszyny i materiały wykorzystywane do realizacji zadania mogą

szybciej przekształcać się w przychody ze sprzedaży

mgr Izabela Bejma-

Bąk

14

Formy GNIZADOWE



Przykłady produkcji niepotokowej w gniazdach technologicznych i produkcji
potokowej w liniach mogą być uznawane za skrajne przypadki elastyczności i
rodzajów rozmieszczenia, towarzyszące pewnej metodzie organizacji pracy.

Podejście grupowe nazywane czasami technologią grupową , stanowi
próbę połączenia zalet form niepotokowych i potokowych.

Forma a

odszukuje podobieństwa minimalizując różnice między nimi. Identyfikuje
podobieństwo zadań (prac, wyrobów) i tworzy ich rodziny, a niezbędne do ich
wykonania zasoby

łączy w gniazda lub komórki

.



Do korzyści takiego podejścia zalicza się:



łatwiejsze planowanie prac,



skrócenie czasów przygotowania produkcji,



lepsze stosunki międzyludzkie w produkcji.



Tworzenie grup autonomicznych można rozpatrywać w trzech zasadniczych
aspektach: technicznym, społecznym i kierowniczym.

mgr Izabela Bejma-

Bąk

15