Rola obszaru krakowskiego w sedymentacji osadów górnej jury

Wy¿yny Krakowsko-Czêstochowskiej

Jacek Matyszkiewicz*

A role of the Cracovian region in the Late Jurassic sedimentation of the Cracow-Czêstochowa Upland (southern Poland). Prz.
Geol., 49: 724–727.

S u m m a r y. During the Late Jurassic the Cracow region showed specific features different from the neighboring areas. These are the
following: (i) lower thickness of preserved Upper Jurassic strata (about 250 m in eastern part and much less in western part) compared
to that in northern parts of the Cracow-Czêstochowa Upland, and (ii) distinct lithologic differences. The main feature that enables to
identify the so-called “Cracovian Sedimentary District” from the northern regions of the Cracow-Czêstochowa Upland, is the inten-
sive development of massive facies which commenced between the early and middle Oxfordian. The unique position of the Cracovian
region is highlighted by a low subsidence during the Late Jurassic resulted from the presence of low-density granitoid mass in the base-
ment. Uncompensated by subsidence sedimentation was brought about by a distinct elevation on a carbonate ramp that formed in the
Cracovian region during the Oxfordian. This environment particularly favored the development of carbonate buildups. An intensive,
aggradational growth of these uncompensated by subsidence structures led to formation of elevated barrier separating the shelf mar-
gin from the open ocean.

Key words: Late Jurassic, carbonate buildups, carbonate ramp, shelf margin, Cracow region

Litologia i stratygrafia osadów górnej jury w po³udnio-

wej czêœci Wy¿yny Krakowsko-Czêstochowskiej s¹ przed-
miotem badañ i dyskusji od pierwszej po³owy XIX w.
Nowoczesny etap badañ tych osadów zapocz¹tkowa³a kla-
syczna praca D¿u³yñskiego (1952), w wielu aspektach
aktualna do dziœ. Na sumê wiedzy o górnej jurze obszaru
krakowskiego z³o¿y³o siê wiele prac, z których na szcze-
góln¹ uwagê zas³uguj¹ opracowania Ró¿yckiego (1953),
Ma³eckiego (1958), Bukowego (1957, 1960), Alexandro-
wicza (1960), Siewniak (1967), Burzewskiego (1969),
Gradziñskiego (1972), G³azka i Wierzbowskiego (1972),
Matyi i Tarkowskiego (1981), Tarkowskiego (1983), Feli-
siaka (1988), Trammera (1985, 1989), Matyszkiewicza
(1989, 1994, 1996, 1997), Matyszkiewicza i Krajewskiego
(1996) i Krajewskiego (2000, 2001b).

Niniejszy artyku³ koncentruje siê na przedstawieniu

najbardziej istotnych wyników badañ sedymentologicz-
nych prowadzonych w ostatnich latach, g³ównie z wyko-
rzystaniem analizy mikrofacjalnej. Pozwoli³y one poddaæ
rewizji wiele zakorzenionych w literaturze pogl¹dów o
przebiegu sedymentacji, paleomorfologii i stratygrafii osa-
dów jurajskich ods³aniaj¹cych siê w rejonie krakowskim i
uwypukli³y szczególn¹ rolê tego rejonu, jak¹ pe³ni³ on w
póŸnej jurze, na szelfie pó³nocnego obrze¿enia Tetydy.

Na odrêbnoœæ facjaln¹ obszaru krakowskiego odró¿-

niaj¹c¹ go od po³o¿onych bardziej na pó³noc obszarów
Wy¿yny Krakowsko-Wieluñskiej zwróci³ uwagê ju¿
Ró¿ycki (1953). Wyra¿a siê ona przede wszystkim inten-
sywnym rozwojem facji masywnej, który rozpocz¹³ siê na
prze³omie wczesnego i œrodkowego oksfordu. Jakkolwiek
tak wczesne pojawienie siê pierwszych, niewielkich bio-
herm mia³o miejsce lokalnie tak¿e w innych regionach
wy¿yny (Trammer, 1985), to jednak póŸniejszy, szczegól-
nie intensywny rozwój facji masywnej jest obserwowany
jedynie w rejonie krakowskim i zdaniem Kutka (1994) by³
uwarunkowany budow¹ pod³o¿a.

Wykszta³cenie osadów górnej jury

w rejonie Krakowa

Osady górnojurajskie w rejonie Krakowa zalegaj¹

zgodnie na osadach keloweju. Ich mi¹¿szoœæ siêga oko³o
250 m we wschodniej czêœci obszaru i zmniejsza siê stop-
niowo ku zachodowi w wyniku erozyjnego œciêcia mono-
klinalnie

nachylonych

osadów.

Udokumentowane

stratygraficznie utwory górnej jury s¹ reprezentowane
przez osady oksfordu i — potwierdzone ostatnio znalezie-
niem fauny amonitowej — kimerydu (Krajewski, 2001a, b;
por. Bukowy, 1957; G³azek & Wierzbowski, 1972;
Matyszkiewicz, 1997). Rozpoziomowanie stratygraficzne
osadów górnojurajskich i przynale¿noœæ stratygraficzna
poszczególnych ods³oniêæ s¹ jednak fragmentaryczne z
uwagi na stosunkowo nieliczne znaleziska amonitów i zrê-
bowo-uskokowy charakter budowy.

Profil osadów górnojurajskich (ryc. 1) rozpoczyna kil-

kunastometrowa seria margli i alternacji marglisto-wa-
piennych, reprezentuj¹cych dolny oksford i ni¿sz¹ czêœæ
œrodkowego oksfordu, okreœlanych niekiedy terminem
warstw jasnogórskich (Ró¿ycki, 1953). Ju¿ w tej czêœci
profilu nastêpuje zró¿nicowanie osadów na facjê u³awi-
con¹ i masywn¹, co przejawia siê rozwojem niewielkich
bioherm g¹bkowych (Trammer, 1985).

Œrodkowooksfordzkie osady facji u³awiconej s¹ repre-

zentowane przez cienko³awicowe wapienie bez krzemieni
o p³ytkowej oddzielnoœci, prze³awicone lokalnie cienkimi
wk³adkami margli. Niekiedy wapienie s¹ wyraŸnie zbiotur-
bowane (Hoffmann & Uchman, 1993). Utwory te, okreœla-
ne jako wapienie p³ytowe (D¿u³yñski, 1952), ró¿ni¹ siê
jednak znacznie od klasycznych, litograficznych wapieni
p³ytowych typu Solnhofen.

W osadach wy¿szego œrodkowego i górnego oksfordu

oraz dolnego kimerydu wykszta³cenie facji u³awiconej jest
silnie zró¿nicowane. Reprezentuj¹ j¹ g³ównie grubo³awico-
we wapienie z krzemieniami, bêd¹ce biostromami mikroboli-
towo-g¹bkowymi (Matyszkiewicz, 1989, 1997; Krajewski,
2000), wapienie gruz³owate odpowiadaj¹ce biostromom o
dominacji mikrobolitów, a lokalnie wapienie mikrytowe i
wapienie kredowate (Krajewski, 2001). W przystropowej

724

Przegl¹d Geologiczny, vol. 49, nr 8, 2001

*Wydzia³ Geologii, Geofizyki i Ochrony Œrodowiska,

Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30,
30-059 Kraków; [e-mail]

czêœci profilu facja u³awicona wykszta³cona bywa jako
kompleks wapienno-marglisty (Burzewski, 1969), s³abo
dotychczas poznany.

Ponadto, w ca³ym kompleksie górnojurajskim w rejo-

nie Krakowa lokalnie obserwuje siê u³awicone osady
sp³ywów grawitacyjnych (Bukowy, 1960; Koszarski,
1995; Matyszkiewicz, 1996; Matyszkiewicz & Krajewski,
1996; Krajewski, 2000). Pierwsze wyst¹pienia kalciturbi-
dytów i debris flow s¹ znane ju¿ z najni¿szej czêœci profilu

oksfordu (Koszarski, 1995). Czêstoœæ wystêpowania tych
osadów wzrasta ku górze profilu. Szczególne nasilenie
procesów redepozycji o charakterze regionalnym wydaje
siê cechowaæ osady z prze³omu dób Transversarium/Bifur-
catus (oksford œrodkowy; Hoffmann & Matyszkiewicz,
1989; Matyszkiewicz, 1997), a przede wszystkim z najwy-
¿szej czêœci profilu, gdzie obserwuje siê specyficzne kalci-
turbidyty ze szcz¹tkami planktonicznych liliowców
(Matyszkiewicz, 1996). Zrêbowo-uskokowa budowa obsza-

725

Przegl¹d Geologiczny, vol. 49, nr 8, 2001

O

K

S

F

O

RD

O

X

F

O

R

D

I

A

N

K

I

M

E

R

Y

R

KIMME

R

ID

G

IA

N

Platynota

Planula
Bimammatum

Bifurcatus
Transversarium

Plicatilis

Cordatum

Mariae

0

50

100

150

200

250

[m]

~20 m

~40 m

G

Ó

RN

Y

O

K

S

F

O

RD

U

P

P

E

R

O

X

F

.

D

O

L

N

Y

K

IM

E

R

Y

D

L

O

WE

R

KIMME

R

ID

.

?G

Ó

R

N

Y

O

K

SF

O

R

D

?

U

P

P

E

R

O

X

F

O

R

D

IA

N

?

D

O

L

N

Y

K

IM

E

R

Y

D

?

L

O

W

E

R

K

IM

M

E

R

ID

G

IA

N

~1 m

J

3

J

2

I

II

III

III

II

I

stromatolit prze³awicony wapieniami
stromatolite interlaced with limestones

margle
marls

warstwa bulasta
nodular bed

zbioturbowane wapienie piaszczyste z twardym dnem
bioturbated arenaceous limestones with hard ground

os

adys

konde

ns

ow

ane

conde

ns

edde

pos

it

s

wapienie mikrytowe
mudstones

wapienie kredowate
chalky limestones

wapienie gruz³owate
nodular limestones

dolomity
dolomites

wapienie detrytyczne
grainstones

kalciturbidyty z Saccocoma
Saccocoma-calciturbidites

wapieñ u³awicony z krzemieniami
bedded limestone with cherts

rafa tubifytesowa
Tubiphytes-reef

biostroma tubifytesowa
Tubiphytes-biostrome

debris flow
inne kalciturbidyty
other calciturbidites

wapienie piaszczyste
arenaceous limestones

piaski
sands

wapienie skaliste
massive limestones

stromatolity
stromatolites

przedzia³ nieoznaczalnoœci stratygraficznej
interval of uncertainty due to biostratigraphical resolution

piaski i i³y z soczewkami wêgla
sands and clays with coal seams

piaskowce wapniste
calcareous sandstones

wapienie p³ytowe
platy limestones

osady sp³ywów grawitacyjnych
gravitational flow deposits

pod³o¿e
substratum

wapienie u³awicone z krzemieniami
bedded limestones with cherts

warstwa bulasta
nodular bed

margle
marls

piaskowce
sandstones

i³y piaszczyste
sandy clays

Ryc. 1. Profil litostratygraficzny osadów górnojurajskich rejonu krakowskiego (na podstawie Matyszkiewicz, 1996, 1997; Krajew-
ski, 2001b)
Fig. 1. Lithostratigraphic profile of Upper Jurassic deposits in the Cracow region (after Matyszkiewicz, 1996, 1997; Krajewski,
2001b)

ru w po³¹czeniu ze s³abo rozpoznan¹ stratygrafi¹ nie pozwa-
laj¹ jednak wykluczyæ lokalnego charakteru wzmo¿onej
redepozycji osadów. Redepozycja ta mog³a byæ równie¿
efektem intensywnego, agradacyjnego wzrostu wiêkszych
budowli wêglanowych i zwi¹zanego z tym znacznego relie-
fu dna, lub te¿ tektoniki synsedymentacyjnej.

Wykszta³cenie facji masywnej w rejonie krakowskim

jest bardzo zró¿nicowane. Facjê tê reprezentuj¹ liczne typy
budowli wêglanowych, o znacznej zmiennoœci teksturalnej
zarówno w profilu, jak i obocznie. Zmiennoœæ ta jest uwa-
runkowana ewolucj¹ konstrukcji noœnej budowli, czyli
tzw. sztywnego szkieletu oraz form organicznych, które go
wytwarza³y.

Pierwsze, inicjalne biohermy g¹bkowe (okreœlane w

literaturze niekiedy terminem embrionalne — Hammes,
1995, lub luŸne — Trammer, 1989) pojawi³y siê na
prze³omie wczesnego i œrodkowego oksfordu (Trammer,
1985, 1989). W budowlach tych g³ówn¹ rolê ska³otwórcz¹
pe³ni³y g¹bki krzemionkowe, które nie wytwarza³y jeszcze
sztywnego szkieletu. W ma³ych biohermach reprezen-
tuj¹cych inicjalne stadia rozwoju s¹ obserwowane zwykle
tekstury gruz³owe, w których gruz³y wystêpuj¹ w miêkkim
matriks. Tekstury te s¹ wynikiem selektywnej lityfikacji
osadu otaczaj¹cego g¹bki tkwi¹ce w marglistym osadzie.

Kolejny, œrodkowooksfordzki etap rozwoju budowli

wêglanowych jest reprezentowany przez tzw. wapienie
zrostkowe (D¿u³yñski, 1952; Matyszkiewicz, 1994).
Sztywny szkielet pojawi³ siê w budowlach wêglanowych
stosunkowo wczeœnie i wi¹za³ siê z opanowaniem œrodowi-
ska przez mikrobolity uto¿samiane niekiedy z cyanobakte-
riami. Pierwsze, wiêksze budowle wêglanowe typu
mikrobolitowo-g¹bkowego nie by³y cia³ami jednorodny-
mi, ale utworzonymi z dwóch zasadniczych komponen-
tów:

inicjalnego,

kruchego

sztywnego

szkieletu

utworzonego przez mikrobolity i g¹bki krzemionkowe
oraz miêkkiego allomikrytu, który wype³nia³ wolne prze-
strzenie miêdzyszkieletowe (Matyszkiewicz, 1994). Szyb-
koœæ wzrostu tego szkieletu by³a prawdopodobnie wiêksza
od tempa sedymentacji allomikrytu, wskutek czego czêœæ
przestrzeni

miêdzyszkieletowych

nie

zosta³a

nim

wype³niona. Przestrzenie te by³y na tyle du¿e, ¿e nie
zosta³y ca³kowicie wype³nione tak¿e przez cementy
wytr¹cane we wczesnych stadiach diagenezy. W tak nieho-
mogenicznym osadzie procesy diagenezy zachodzi³y z
ró¿n¹ szybkoœci¹ i intensywnoœci¹. Podczas diagenezy w
p³ytkim pogrzebaniu, na skutek wystêpowania wolnych
przestrzeni w sedymencie i ró¿nicy w podatnoœci na kom-
pakcjê miêdzy inicjalnym sztywnym szkieletem a miêkkim
allomikrytem, nastêpowa³a dezintegracja osadu pod ciœ-
nieniem nadk³adu. Wkrótce potem lub prawie synchro-
nicznie mia³a miejsce stylolityzacja, jako wynik
rozpuszczania pod ciœnieniem, która przyczyni³a siê do
znacznej redukcji mi¹¿szoœci osadu. Wszystkie te procesy
spowodowa³y powstanie specyficznych tekstur pseudo-
gruz³owych w wapieniach zrostkowych (Matyszkiewicz,
1994, 1997).

Najbardziej intensywna faza wzrostu budowli wêgla-

nowych, wi¹¿¹ca siê z prawie ca³kowit¹ eliminacj¹ g¹bek
na rzecz intensywnie rozwijaj¹cych siê mikrobolitów, roz-
poczê³a siê w póŸnym œrodkowym oksfordzie. W budow-

lach

mikrobolitowo-g¹bkowych

i

mikrobolitowych

nast¹pi³ wówczas pe³ny rozwój sztywnego szkieletu, który
w j¹drowych partiach budowli mia³ cechy szkieletu siatko-
watego, a w czêœciach brze¿nych — laminarnego (por.
Pratt, 1982). W przestrzeniach miêdzyszkieletowych, nie-
kiedy o znacznych rozmiarach, zachodzi³a ograniczona
sedymentacja miêkkiego allomikrytu lub ziarnitów rede-
ponowanych z innych partii budowli. Tworz¹ce siê wów-
czas budowle wêglanowe odznaczaj¹ siê znacznym
udzia³em ziarnitów stabilizowanych przez mikrobolity
(Matyszkiewicz & Krajewski, 1996; Krajewski, 2000;
Matyszkiewicz i in., 2001). Budowle z tego okresu cechuje
ponadto obecnoϾ form organicznych, typowych dla
p³ytkowodnego œrodowiska sedymentacji. Chodzi tu
zw³aszcza o: typowe dla strefy eufotycznej endolityczne
dr¹¿enia na skorupach ramienionogów, glony wapienne,
Tubiphytes o znacznej gruboœci œcianki, pojawienie siê
zespo³u Lithocodium-Bacinella i korali hermatypowych
(Golonka & Haczewski, 1971; Matyszkiewicz, 1997; Kra-
jewski, 2000, 2001a, b). Prze³om oksfordu i kimerydu to
etap stopniowego zaniku budowli wêglanowych w wyniku
ich intensywnej erozji i zwi¹zanego z tym wyrównywania
reliefu (Krajewski, 2001b).

Specyfika obszaru krakowskiego na tle Wy¿yny

Krakowsko-Czêstochowskiej

Przedstawione powy¿ej dane o wykszta³ceniu osadów

górnej jury w rejonie krakowskim potwierdzaj¹ opinie
wyra¿one przez Ró¿yckiego (1953) i Kutka (1994) o jego
wyraŸnej odrêbnoœci facjalnej na Wy¿ynie Krakow-
sko-Czêstochowskiej. Podstawow¹ przyczyn¹ tej odrêbno-
œci by³a prawdopodobnie mniejsza subsydencja rejonu
krakowskiego spowodowana obecnoœci¹ w pod³o¿u grani-
toidów (Kutek, 1994). W wyniku zró¿nicowanej sub-
sydencji dosz³o do powstania wyraŸnego wyniesienia na
rampie wêglanowej, które dodatkowo uwydatni³o siê dziêki
intensywnemu rozwojowi budowli wêglanowych. Efektem
tego by³a zmiana konfiguracji fragmentu póŸnojurajskiego
szelfu pó³nocnego obrze¿enia Tetydy z rampy wêglanowej
na szelf obrze¿ony. Wyniesienie to na prze³omie oksfordu i
kimerydu przekszta³ci³o siê w element o pewnych cechach
zbli¿onych do izolowanej platformy wêglanowej, jakkol-
wiek analogie te s¹ doœæ odleg³e (por. Matyszkiewicz,
1997). Klasyczna platforma wêglanowa nie rozwinê³a siê
jednak w oksfordzie w rejonie krakowskim, a typowe facje
p³ytkowodne pojawi³y siê dopiero we wczesnym kimery-
dzie (Krajewski, 2001b).

Wydaje siê, ¿e obecnoœæ bariery powsta³ej w oksfor-

dzie w polskiej czêœci pó³nocnego szelfu Tetydy by³a
podstawow¹

przyczyn¹

zró¿nicowania

litologicznego

budowli wêglanowych wystêpuj¹cych na Wy¿ynie Krakow-
sko-Czêstochowskiej (Matyszkiewicz i in., 2001). W stre-
fie bariery i na jej bezpoœrednim zapleczu tworzy³y siê
silnie zwiêz³e wapienie skaliste, natomiast w basenie intra-
szelfowym po³o¿onym na pó³noc od obszaru krakowskie-
go rozwija³y siê g³ównie miêkkie wapienie kredowate.
Prawdopodobnie, zró¿nicowanie to by³o spowodowane
przede wszystkim intensywniejszym ruchem wody w stre-
fie bariery, który — znacznie ograniczaj¹c sedymentacjê

726

Przegl¹d Geologiczny, vol. 49, nr 8, 2001

allomikrytu — sprzyja³ rozwojowi sztywnego szkieletu i
jednoczeœnie stymulowa³ intensywn¹, wczesnodiagene-
tyczn¹ cementacjê osadu (Matyszkiewicz, 1997, 1999).

Specyfika obszaru krakowskiego powoduje, ¿e nie sto-

suje siê on do regu³ rz¹dz¹cych stratygrafi¹ osadów górno-
jurajskich w œrodkowych i pó³nocnych czêœciach Wy¿yny
Krakowsko-Czêstochowskiej. Dotyczy to zw³aszcza
za³o¿enia o sta³ej, w ró¿nych czêœciach wy¿yny, mi¹¿szo-
œci poziomów amonitowych (B. A. Matyja, inf. ustna,
1998). Zgodnie z tym za³o¿eniem, przy maksymalnej
zachowanej mi¹¿szoœci osadów górnojurajskich oko³o 250
m, w rejonie Krakowa nie powinny wystêpowaæ ska³y
m³odsze od poziomu Bimammatum (górny oksford), pod-
czas, gdy znalezione ostatnio amonity (Krajewski, 2001a,
b) jednoznacznie dokumentuj¹ obecnoœæ poziomów: Pla-
nula (najwy¿szy oksford) i Platynota (najni¿szy kimeryd).
Wskazuje to, ¿e sedymentacja w rejonie krakowskim pod-
lega³a w póŸnej jurze znacznej kondensacji, czego efektem
jest znacznie mniejsza mi¹¿szoœæ osadów górnojurajskich,
w porównaniu z obszarami wy¿yny po³o¿onymi bardziej
na pó³noc.

Praca wykonana w ramach badañ statutowych AGH nr umo-

wy 11. 140. 54.

Literatura

ALEXANDROWICZ S. W. 1960 — Budowa geologiczna okolic
Tyñca. Biul. Inst. Geol., 152: 5–93.
BUKOWY S. 1957 — Nowe dane o kimerydzie okolic Krakowa.
Prz. Geol., 2: 90–91.
BUKOWY S. 1960 — Osuwiska podmorskie w wapieniach skalistych
okolic Krakowa. Biul. Inst. Geol., 155: 153–168.
BURZEWSKI W. 1969 — Strukturalne warunki jury olkusko-wol-
bromskiej jako brzegowe dla hydrodynamiki z³ó¿ naftowych Niecki
Nidziañskiej. Pr. Geol. Kom. Geol. PAN Oddz. w Krakowie, 61: 1–91.
D¯U£YÑSKI S. 1952 — Powstanie wapieni skalistych jury krakow-
skiej. Rocz. Pol. Tow. Geol., 21: 125–180.
FELISIAK I. 1988 — Budowa geologiczna obszaru miêdzy Krako-
wem, Zabierzowem a Morawic¹. Bibl. G³ówna AGH, Kraków.
G£AZEK J. & WIERZBOWSKI A. 1972 — W sprawie rzekomej
transgresji kimerydu na Wy¿ynie Krakowskiej. Acta Geol. Pol., 22:
45–69.
GOLONKA J. & HACZEWSKI G. 1971 — Glony i struktury biosedy-
mentacyjne w wapieniach skalistych górnej jury okolic Krakowa.
Kwart. Geol., 15: 1033–1034.
GRADZIÑSKI R. 1972 — Przewodnik geologiczny po okolicach
Krakowa. Wyd. Geol.
HAMMES U. 1995 — Initiation and development of small-scale
sponge mud-mounds, Late Jurassic, southern Franconian Alb, Germa-
ny. [W]: Monty C. L. V., Bosence D. W. J., Bridges P. H. & Pratt B. P.
(eds.), Carbonate mud-mounds. Spec. Publ. Int. Ass. Sediment. Blac-
kwell, Oxford, 23: 335–357.
HOFFMANN M. & MATYSZKIEWICZ J. 1989 — Wykszta³cenie
litologiczne i sedymentacja osadów jury w kamienio³omie „M³ynka”.
[W:] Rutkowski J. (ed.) Przew. 60 Zjazdu Pol. Tow. Geol. Wyd. AGH,
Kraków, 78–83.

HOFFMANN M. & UCHMAN A. 1993 — Skamienia³oœci œladowe w
oksfordzkich wapieniach p³ytowych okolic Krakowa. Prz. Geol., 41:
651–656.
KOSZARSKI A. 1995 —Tradycja a nowoczesnoœæ w interpretacji
warunków powstawania wapieni górnej jury krakowskiej. Szczególna
rola procesów redepozycji. Studium terenowe. [W:] Doktor M.,
G³uszek A., Gmur D. & S³omka T. (red.), Tradycja a nowoczesnoœæ w
interpretacjach sedymentologicznych. Mat. Konfer. IV Krajowego
Spotkania Sedymentologów, Pol. Tow. Geol., Kraków: 9–22
KRAJEWSKI M. 2000 — Lithology and morphology of Upper
Jurassic carbonate buildups in the Bêdkowska Valley, Kraków region,
Southern Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 70: 151–163.
KRAJEWSKI M. 2001a (w druku) — Upper Jurassic chalky limesto-
nes in the Zakrzówek horst, Kraków, Kraków–Wieluñ Upland, South
Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 71.
KRAJEWSKI M. 2001b (w druku) — Wykszta³cenie i rozwój górnoju-
rajskich budowli wêglanowych po³udniowej czêœci Wy¿yny Krakow-
skiej na przyk³adzie Zrêbu Zakrzówka i Doliny Bêdkowskiej. Arch.
AGH, Kraków.
KUTEK J. 1994 — Jurassic tectonic events in south-eastern cratonic
Poland. Acta Geol. Pol., 44: 167–221.
MA£ECKI J. 1958 — Z geologii i geomorfologii Wy¿yny Krakowskiej
miêdzy Zabierzowem a Ojcowem. Zesz. Nauk. AGH Geol. Kwart.,
15: 3–21.
MATYJA B. A. & TARKOWSKI R. 1981 — Lower and Middle Oxfor-
dian ammonites biostratigraphy at Zalas in the Cracow Upland. Acta
Geol. Pol., 31: 1–14.
MATYSZKIEWICZ J. 1989 — Sedimentation and diagenesis of the
Upper Oxfordian cyanobacterial-sponge limestones in Piekary near
Kraków. Ann. Soc. Geol. Pol., 59: 201–232.
MATYSZKIEWICZ J. 1994 — Remarks on the sedimentation and
diagenesis of pseudonodular limestones in the Cracow area (Oxfordian,
Southern Poland). Berl., Geowissensch. Abh., E13: 419–439.
MATYSZKIEWICZ J. 1996 — The significance of Saccocoma —cal-
citurbidites for the analysis of the Polish Epicontinental Late Jurassic
Basin: an example from the Southern Cracow–Wieluñ Upland
(Poland). Facies, 34: 23–40.
MATYSZKIEWICZ J. 1997 — Microfacies, sedimentation and some
aspects of diagenesis of Upper Jurassic sediments from the elevated
part of the Northern peri-ethyan Shelf: a comparative study on the
Lochen area (Schwäbische Alb) and the Cracow area (Cracow–Wieluñ
Upland, Poland). Berl. Geowissensch. Abh., E21: 1–111.
MATYSZKIEWICZ J. 1999 — Sea-bottom relief versus differential
compaction in ancient platform carbonates: a critical reassessment of
an example from Upper Jurassic of the Cracow–Wieluñ Upland. Ann.
Soc. Geol. Pol., 69: 63–79.
MATYSZKIEWICZ J. & KRAJEWSKI M. 1996 — Lithology and
sedimentation of Upper Jurassic massive limestones near Bolechowice,
Kraków–Wieluñ upland, South Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 66:
285–301.
MATYSZKIEWICZ J., GADOMSKA A. & PORÊBSKA E. 2001

— Górnojurajskie budowle wêglanowe rejonu Ogrodzieñca. Zesz.

Nauk. AGH Geol. Kwart., 27: 219–241.
PRATT B. R. 1982 — Stromatolitic framework of carbonate mud-mo-
unds. Jour. Sediment. Petrol., 52: 1203–1227.
RÓ¯YCKI Z. 1953 — Górny dogger i dolny malm Jury Krakow-
sko–Czêstochowskiej. Pr. Inst. Geol., 17: 1–412.
SIEWNIAK A. 1967 — Stratygrafia i sedymentacja jury miêdzy Kra-
kowem a Ska³¹. Biul. Inst. Geol., 204: 97–125.
TARKOWSKI R. 1983 — Biostratigraphie ammonitique de l’Oxfor-
dien infJrieur et moyen des environs de Cracovie. Zesz. Nauk. AGH
Geol. Kwart., 9: 1–81.
TRAMMER J. 1985 — Biohermy g¹bkowe warstw jasnogórskich
(oksford Jury Polskiej). Prz. Geol., 33: 78–81.
TRAMMER J. 1989 — Middle to Upper Oxfordian sponges of the
Polish Jura. Acta Geol. Pol., 39: 49–91.

727

Przegl¹d Geologiczny, vol. 49, nr 8, 2001