KARIN

FOSSUM

NIE

OGLĄDAJ

SIĘ

ROZDZIAŁ 1

Ragnhild ostrożnie otworzyła drzwi i wyjrzała na zewnątrz. Na drodze panował spokój i nawet wiatr,
który przez całą noc szumiał między zabudowaniami, wreszcie ucichł. Odwróciła się i wyprowadziła
wózek dla lalek.

- Nic jeszcze nie jadłyśmy - poskarżyła się Marthe, która pomagała jej go popychać.

- Muszę iść do domu. Jedziemy na zakupy -

odpowiedziała Ragnhild.

- Mam przyjść później? _

- Możesz, jeśli chcesz. Kiedy wrócimy ze sklepu.

Gdy doszła do żwirowej ścieżki, popchnęła wózek w stronę bramy frontowej.

- Do zobaczenia, Ragnhild!

Drzwi zamknęły się za nią z głośnym zgrzytem drewna ł

metalu. Dziewczynka nie radziła sobie zbyt dobrze z bramą, a do tego starała się zachować czujność.
W każdej chwili mógł pojawić się pies Marthe, który bacznie obserwował ją spod ogrodowego
stołu. Kiedy upewniła się, że brama jest już dobrze zamknięta, ruszyła na drugą stronę ulicy w
kierunku garaży. Mogła oczywiście wybrać skrót między budynkami, ale już dawno przekonała się, że
przejście tamtędy z wózkiem nie było łatwe. Kiedy przechodziła, jeden z sąsiadów zamykał

właśnie drzwi od garażu. Uśmiechnął się do niej i nieco niezdarnie zapiął płaszcz jedną ręką. Duże
czarne volvo stało na podjeździe i mruczało cicho.

- Witaj, Ragnhild, chyba dość wcześnie wstałaś? Marthe jeszcze się nie obudziła?

- Dzisiaj u niej spałam - odpowiedziała. - Na materacu na podłodze.

- Rozumiem.

Zamknął drzwi od garażu i spojrzał na zegarek, było sześć minut po ósmej. Chwilę później odjechał.

Ragnhild popychała wózek obiema rękami. Kiedy zaczęła schodzić ostro opadającą drogą, musiała

go mocno trzymać, żeby nie wyślizgnął się z rąk. Jej lalka o takim samym co ona imieniu, czyli Elise
- bo nazywała się Ragnhild Elise - zsunęła się na sam przód wózka. Nie wyglądało to zbyt ładnie,
więc jedną ręką położyła lalkę na miejscu, wyrównała kocyk i znowu skupiła się na drodze. Miała na
sobie tenisówki - jeden but był

czerwony z zielonymi sznurówkami, drugi zielony z czerwonymi i tak właśnie miało być. Buty
pasowały do zielonej kurtki I czerwonego dresu z obrazkiem lwa Simby. Niezbyt długie, cienkie,
jasne włosy związane miała

elastyczną opaską ozdobioną kolorowym, plastikowym owocem. Tworzyły małą palemkę na czubku
głowy dziewczynki. Ragnhild miała sześć i pół roku, ale była bardzo niska jak na swój wiek. Póki się
nie odezwała, nikt nie wierzył, że chodzi już do szkoły.

Na wzniesieniu nie spotkała nikogo, ale kiedy doszła do skrzyżowania, usłyszała samochód.
Zatrzymała się i przesunęła na bok, czekając, aż odrapana furgonetka przejedzie przez próg
spowalniający. Kierowca zwolnił, kiedy tylko dziewczynka w czerwonym ubraniu weszła w jego
pole widzenia. Ragnhild chciała przejść na drugą stronę ulicy. Tam był chodnik, a jej mama
powtarzała, żeby zawsze chodziła po chodniku. Czekała, aż furgonetka ją minie, ale zamiast tego
samochód zatrzymał się. Kierowca opuś-cił szybę.

- Przechodź, Ja poczekam - powiedział.

Zawahała się przez chwilę, ale potem przeszła przez ulicę i odwróciła się, żeby wciągnąć wózek na
chodnik.

Furgonetka podjechała kawałek, by za moment znowu się zatrzymać. Szyba po drugiej stronie
samochodu była opuszczona. Ale śmieszne oczy, pomyślała dziewczynka, duże i okrągłe jak piłka.
Szeroko rozstawione i bardzo, bardzo jasne, prawie przezroczyste, jak cienki lód.

Kierowca miał małe usta z pełnymi wargami wysuniętymi jak rybi pyszczek. Patrzył na nią.

- Wybierasz się do Skiferbakken z tym wózkiem? Kiwnęła głową. - Mieszkam w Granittveien.

- To będzie ci strasznie ciężko. Co tam masz?

- Elise - odpowiedziała, podnosząc lalkę.

- Świetnie. - Uśmiechnął się do niej szeroko i podrapał się w głowę. Miał rozczochrane włosy, które
wyrastały w kępkach z jego głowy niczym liście ananasa. Teraz wyglądały jeszcze gorzej.

- Mogę cię podrzucić do domu - zaoferował - Wózek zmieści się z tyłu samochodu.

Ragnhild zastanawiała się przez chwilę. Popatrzyła w stronę Skiferbakken - droga była długa i
stroma.

Mężczyzna zaciągnął hamulec i spojrzał na tył furgonetki.

- Mama na mnie czeka, jedziemy na zakupy -

odpowiedziała w końcu.

W jej głowie zaczął dźwięczeć jakiś dzwonek, ale zupełnie nie pamiętała, co to oznacza.

- Jeśli cię podwiozę, będziesz w domu dużo szybciej.

Ib był dobry argument, a Ragnhild była rezolutną małą dziewczynką. Podjechała wózkiem do tyłu
samochodu.

Mężczyzna wysiadł, otworzył tylne drzwi i podniósł

wózek jedną ręką,

- Będziesz musiała usiąść z tyłu i go trzymać. Inaczej się przewróci - powiedział i pomógł jej wejść
do środka.

Zamknął drzwi, wspiął się z powrotem na siedzenie kierowcy i zwolnił hamulec ręczny.

- Codziennie przychodzisz tu na wzgórze? - Popatrzył na nią w tylnym lusterku.

- Tylko kiedy odwiedzam Marthe. Spalam dzisiaj u niej.

Spod kocyka talki wyciągnęła torbę w kwiatki i otworzyła ją,

sprawdzając czy wszystko jest na miejscu: koszulka nocna z obrazkiem lwicy Nali, szczoteczka do
zębów i szczotka do włosów.

Furgonetka przetoczyła się przez koleiny próg.

Mężczyzna przy-glądał się jej w lusterku.

- Widziałeś kiedykolwiek taką szczoteczkę do zębów? -

zapytała, podnosząc ją do góry, by mógł zobaczyć.

Szczoteczka miała

stopki.

- Nie. Skąd ją masz?

- Tata mi kupił. A ty takiej nie masz?

- Nie mam. ale poproszę Mikołaja, żeby mi przyniósł pod choinkę.

Przejechał wreszcie przez ostani próg i wrzucił drugi bieg. Mechanizm zazgrzytał ostro. Dziewczynka

siedziała na podłodze, starając się utrzymać wózek w równowadze. Bardzo miła i fajna. pomyślał,
czerwona i słodka w tym swoim wdzianku, zupełnie jak mała jagódka. Zagwizdał i poczuł się niczym
król całego świata siedzący jak na tronie za kierownicą swojego wielkiego samochodu z małą
dziewczynką z tyłu.

Naprawdę jak król.

Wioska leżała na samym dnie doliny, na końcu fiordu, u stóp góry. Przypominała rozlewisko rzeczne,
ze spokojną, nieporuszoną wodą. A każdy wie, że tylko płynąca woda jest świeża. Władze lokalne po
macoszemu traktowały to miejsce, więc i drogi do niego prowadzące były w okropnym stanie. Od
czasu do czasu autobus zaszczycał

okolicę swoim widokiem i zatrzymując się przy opusz-czonej mleczarni, zabierał chętnych na wizytę
do miasta.

W nocy żadne powrotne autobusy nie kursowały.

Góra Kollen była po prostu szarym, zaokrąglonym wierzchołkiem, całkowicie lekceważonym przez
miejscowych i chętnie odwiedzanym przez przybyszów z daleka. Atrakcją były tu rzadko spotykane
minerały i unikatowa flora. W spokojne dni usłyszeć można było dochodzące od strony góry dźwięki,
ciche, ale na tyle wyraźne, by niektórzy uwierzyli, że to miejsce jest nawiedzone. W rzeczywistości
hałasowały pasące się tam owce. Kiedy podniosła się mgła, krawędzie zboczy traciły ostrość,
stawały się błękitne, prawie przezroczyste i góra wyglądała wtedy jak otoczona miękką wełnianą
otuliną.

Konrad Sejer znalazł w atlasie drogowym główną drogę i wskazał ją palcem. Zbliżali się do ronda.
Oficer policji Karlsen siedział za kierownicą, z uwagą przysłuchując się wskazówkom i
jednocześnie obserwując mijane pola.

- Teraz musisz skręcić w prawo na Gneisveien, potem w górę do Skiferbakken, a dalej w
Feltspatveien w lewo.

Droga do Granitt-veien będzie na prawo. Cul-de-sac -

podsumował Sejer z namysłem. - Numer 5 to chyba trzeci dom na lewo.

Był spięty, nawet jego głos brzmiał bardziej szorstko niż zazwyczaj.

Karlsen próbował zmieścić się między zabudowaniami i w miarę bezboleśnie pokonać drogę
naszpikowaną progami spowalniającymi. Jak w wielu podobnych miejscach, nowo przybyli
pobudowali się blisko siebie, tworząc skupisko oddalone nieco od reszty lokalnej społeczności. Poza
wymianą wskazówek policjanci nie rozmawiali wiele. Pojechali do budynku, starając się
przygotować na to, co w nim zastaną. Nawet na to, że zaskoczone i zawstydzone całym tym
zamieszaniem dziecko jest już z powrotem w domu, u matki na kolanach. Była trzynasta, dziewczynka
zaginęła pięć godzin wcześniej. Dwie godziny mieściły się w marginesie spóźnienia, pięć godzin - to
już było zdecydowanie za długo. Narastał w nich niepokój.

Obydwaj mieli dzieci w podobnym wieku: córka Karlsena miała osiem lat, wnuczek Sejera cztery.
Nie rozmawiali. W głowach policjantów kłębiły się różne możliwe scenariusze. Który z nich się
urzeczywistni, zastanawiał się Sejer, gdy podchodzili do drzwi.

Pod numerem piątym stał niski, biały dom z ciemnoblękitnym wykończeniem. Był to typowy budynek
z prefabrykatów. Pozbawiony osobowości, ale za to upiększony jak plac zabaw dekoracyjnymi
okiennicami i dachem wykończonym finezyjnie wyciętym wzorem.

Podwórko było dobrze utrzymane. Duża weranda z ładnie wygiętą balustradą otaczała cały budynek.
Dom znajdował się prawie na samym szczycie grzbietu i roztaczał się z niego widok na niewielką i
całkiem urokliwą wioskę, otoczoną przez gospodarstwa i pola.

Obok skrzynki na listy stał zaparkowany radiowóz policjantów, którzy dotarli tu przed nimi.

Sejer wszedł pierwszy, wytarł dokładnie buty i pochylił

głowę, gdy przechodził przez próg. W kilka sekund zorientowali się, jak wygląda sytuacja: dziecka
wciąż nie było, a panika wzrastała z każdą chwilą. Na kanapie ujrzeli matkę dziewczynki, krępą,
przysadzistą kobietę w bawełnianej sukience w kratę. Obok niej siedziała policjantka. Sejer
wyczuwał przerażenie, które wypełniało pokój. Matka wyglądała na wyczerpaną i widać było, że z
całych sił stara się powstrzymać łzy.

Najmniejszy wysiłek sprawiał, że zaczynała ciężko dyszeć, tak jak teraz, gdy wstała, by przywitać się
z Sejerem.

- Pani Album. - Skinął głową. - Jak rozumiem, poszukiwania trwają?

- Tak, pomagają sąsiedzi. Mają ze sobą psa. Kobieta opadła z powrotem na kanapę.

- Musimy sobie pomagać - dodała.

Sejer usiadł w fotelu naprzeciwko i nachylił się, patrząc jej w oczy.

- Wyślemy patrol z psem tropiącym. A teraz musi mi pani opowiedzieć wszystko o Ragnhild jaki ma
charakter, jak wygląda, w co była ubrana.

Było żadnej odpowiedzi, tylko ciągłe kiwanie głową. Usta kobiety zamarły w bezruchu. Sejer zaczął
zadawać pytania.

- Czy dzwoniła pani we wszystkie miejsca, w których może przebywać córka.

- Nie jest ich tak wiele - wyszeptała- - Dzwoniłam do wszystkich.

- Czy ma pani krewnych w wiosce?

- Nie, żadnych,nie pochodzimy stąd.

- Czy Ragnhild chodzi do przedszkola albo do świetlicy?

- O tej porze wszystko jest jeszcze zamknięte.

- Czy ma rodzeństwo?

- To nasze jedyne dziecko. Starał się oddychać bezgłośnie.

- Przede wszystkim proszę mi tak dokładnie, jak pani umie, opisać, w co była ubrana.

- Czerwony dres z lwem z przodu. Do tego zielona kurtka z kapturem. Buty, jeden czerwony, drugi
zielony -

odpowiedziała łamiącym się głosem, co chwilę przerywając

- A jak wygląda Ragnhild? Proszę mi ją opisać.

- Niewysoka, ma jakieś metr dwadzieścia. Waży około szesnastu kilogramów. Ma jasne włosy.
Niedawno byłyśmy u lekarza na badaniach kontrolnych.

Podeszła do ściany przy telewizorze, gdzie wisiało sporo zdjęć. Większość z nich przedstawiała
Ragnhild. Na innych była pani Album ubrana w strój narodowy, a także mężczyzna w mundurze
polowym obrony cywilnej, prawdopodobnie ojciec dziewczynki. Wybrała jedno ze zdjęć z
uśmiechniętą córką i podała je Sejerowi. Włosy dziewczynki były prawie białe, zapewne po ojcu.
Na zdjęciu przedstawiającym go widać było kilka jasnych kosmyków wystających spod czapki. Pani
Album miała kruczoczarne włosy.

- Jaką dziewczynką jest Ragnhild? - zapytał.

- Bardzo ufną. Rozmawia z każdym. - To wyznanie sprawiło, że zadrżała.

- To dobrze, takie dzieci najlepiej sobie radzą we współczesnym świecie - stwierdził stanowczo
Sejer, -

Będziemy musieli pożyczyć to zdjęcie od pani.

- Rozumiem.

- Proszę mi powiedzieć - zaczął, ponownie siadając -

gdzie zazwyczaj biegają tutejsze dzieci, gdzie chodzą się bawić?

- Nad zatokę, na plażę przy Prestegards albo do Horgen.

Niekiedy na szczyt Kollen. Jedne wolą wodę, inne włóczą się po lasach.

Sejer popatrzył na czarne drzewa za oknem.

- Czy ktokolwiek widział Ragnhild, odkąd wyszła od koleżanki?

- Sąsiad rodziców Marthe widział ją przy swoim garażu, kiedy wyjeżdżał do pracy. Wiem, bo
rozmawiałam z jego żoną.

- Gdzie mieszka Marthe?

- w Krystallen. To zaledwie kilka minut stąd.

- Czy córka miała ze sobą wózek?

- Tak, różowy, model Brio.

- A jak się nazywa ten sąsiad?

- Walther - odpowiedziała zaskoczona. - Walther Isaksen.

- Gdzie go mogę znaleźć?

- Pracuje w Dyno Industries, w kadrach.

Sejer wstał i podszedł do telefonu. Zadzwonił do informacji a potem wybrał nowy numer.

- Chciałbym pilnie rozmawiać z jednym z waszych pracowni ków. Nazywa się Walther Isaksen.

Pani Album spojrzała na niego z niepokojem. Karlsen tymcza-sem studiował widok za oknem,
błękitnawe grzbiety gór, pola i białą wieżę kościoła w oddali.

- Konrad Sejer z policji - przedstawił się krótko. -

Dzwonię z Granittvelen numer pięć, zapewne domyśla się pan, w jakiej sprawie.

- Czy Ragnhild jeszcze się nie znalazła?

- Nie. Jak rozumiem, widział ją pan dzisiaj rano, kiedy wyszła z domu od Marthe?

- Właśnie zamykałem garaż.

- Czy pamięta pan, o której to było godzinie?

- Dokładnie sześć po ósmej, byłem już nieco spóźniony.

- Jest pan pewien?

- Mam elektroniczny zegarek.

Sejer zamilkł na moment, próbując przypomnieć sobie szczegóły drogi, którą niedawno pokonywali.

- Czyli sześć minut po ósmej zostawił pan Ragnhild przy drzwiach swojego garażu i pojechał prosto
do pracy?

- Dokładnie.

- Najpierw w dól do Gneisveien a potem na drogę główną? - Tak.

- Wydaje mi się, że o tak rannej porze większość ludzi jedzie w stronę miasta i drogi są pewnie
zakorkowane -

zauważył Sejer.

- Tak, tak jest rzeczywiście. Żadna główna droga nie przecina wioski. Nie ma dróg, nie ma także
pracy.

- Czy zauważył pan po drodze jakieś samochody jadące w stronę wioski?

Mężczyzna nie odpowiadał przez chwilę. Starał się przywołać wspomnienia tego poranka. Sejer
czekał. W

pokoju panowała grobowa cisza.

- A wie pan, zauważyłem. W dole zatoki, przy rondzie.

To była, o ile dobrze pamiętam, furgonetka. Biała.

Brzydka, z odrapanym lakierem. Jechała bardzo wolno.

- Zauważy] pan, kto ją prowadził?

- Jakiś mężczyzna - odpowiedział z wahaniem. - Był sam.

- Mam na imię Raymond. - Uśmiechnął się.

Ragnhild spojrzała w górę. W lusterku zobaczyła uśmiechniętą twarz mężczyzny i górę Kollen
skąpaną w jasnym świetle poranka.

- Chciałabyś się przejechać?

- Mama na mnie czeka - powiedziała pewnym głosem.

- Byłaś kiedyś na szczycie Kollen?

- Raz. Urządziliśmy tam sobie piknik z tatą.

- Wiesz, można tam wjechać samochodem - wyjaśnił. - Od drugiej strony. Może pojedziemy tam na
wycieczkę?

- Ja chcę do domu - odparła nieco mniej pewnie.

Kierowca zatrzymał samochód.

- Krótka przejażdżka? - zapytał.

Miał wysoki glos. Ragnhild pomyślała sobie, że brzmi smutno. Poza tym nie przywykła odmawiać
prośbom dorosłych. Wstała, przeszła na przód furgonetki i oparła się o fotel.

- Ale tylko krótka przejażdżka - powtórzyła. - Szybko na górę, a potem prosto do domu.

Zawrócił do Feldspatveien i pojechał z powrotem w dół

zbocza.

- Jak masz na imię? - zapytał.

- Ragnhild Elise.

Mężczyzna zakołysał się na boki, a potem odchrząknął, jakby chciał ją upomnieć.

- Ragnhild Elise. Nie możesz jechać na zakupy. Jest dopiero kwadrans po ósmej. Sklepy są jeszcze
zamknięte.

Nie odpowiedziała. Zamiast tego wyjęła Elise z wózka, położyła ją sobie na kolanach i wygładziła
sukienkę lalki.

Potem wyjęła z jej ust smoczek. W tym samym momencie lalka zaczęła płakać wysokim metalicznym
płaczem dziecka.

- Co się dzieje?

Zahamował ostro i spojrzał w lusterko.

- To tylko Elise. Zawsze płacze, kiedy wyjmuję jej smoczek.

- Nie podoba mi się ten dźwięk! Ucisz ją!

Kiedy lalka przestała płakać, ruszył ponownie.

Samochodem szarpało w przód i w tyl. Dziewczynka spojrzała na siedzącego niespokojnie za
kierownicą mężczyznę i skomentowała:

- Tatuś jest lepszym kierowcą od ciebie.

- Musiałem się sam nauczyć - odmruknął. - Nikt nie chciał

mi pokazać, jak się jeździ.

- Dlaczego nie?

Nie wyjaśnił, tylko potrząsnął głową. Furgonetka jechała teraz główną drogą. Na rondo wjechał na
drugim biegu.

Przejeżdżając przez skrzyżowanie, samochód wydał

głośny zgrzyt

r

- Teraz jedziemy do Horgena - zauważyła zachwycona.

Mężczyzna wciąż nic nie mówił. Dziesięć minut później skręcił w lewo, w stronę lasu. Po drodze
minęli charakterystyczne czerwone stodoły. W kilku gospodarstwach stały przygotowane do pracy
traktory.

Nikogo nie widzieli. Droga stawała się coraz węższa i miała coraz więcej dziur. Ragnhild zaczęły
już boleć ręce od ciągłego trzymania wózka. Położyła lalkę na podłodze i wsunęła stopę między
kółka, żeby go zablokować.

- Tu mieszkam - oznajmił niespodziewanie i zatrzymał

samochód.

- Z żoną?

- Nie, z moim ojcem. Ale on leży w łóżku.

- Nie wstał jeszcze?

- On zawsze leży w łóżku.

Ostrożnie wyjrzała przez okno i zobaczyła dziwaczny dom. Wyglądał jak prosta chata, do której z
czasem zaczęto dodawać kolejne elementy. Każdy z nich miał

inny kolor. Od niemal całkowicie zarośniętego podwórka dom oddzielony był jedynie garażem

z blachy falistej. Stary zardzewiały rydel leżał w kącie, ledwo widoczny zza kłujących pokrzyw i
mleczy. Ale Ragnhild nie interesował dom, zauważyła coś innego.

- Króliczki - wyszeptała zafascynowana.

- Tak. - Raymond uśmiechnął się do niej. - Chcesz je zobaczyć?

Wyskoczył z samochodu, otworzył drzwi i pomógł jej wysiąść. Teraz zauważyła, że chodził w bardzo
charakterystyczny sposób. Miał nienaturalnie krótkie nogi, w dodatku krzywe, a do tego bardzo małe

stopy.

Jego szeroki nos, z którego zwisała duża, jasna kropla, prawie dotykał dolnej, nieco wystającej,
wargi. Ragnhild pomyślała, że nie może być zbyt stary, chociaż chodził i bujał się na boki jak
człowiek posunięty w latach.

Śmieszne, twarz chłopca a ciało starca, Raymond podszedł do klatek z królikami. Ragnhild stała jak
zaczarowana.

- Mogę potrzymać jednego?

- Pewnie, wybierz, którego chcesz.

- Tego małego brązowego - pokazała z zachwytem.

- To Pasan. Jest najmilszy.

Otworzył klatkę i wyciągnął grubiutkiego zwierzaka z długimi uszami i sierścią w kolorze kawy z
dużą ilością mleka. Królik wierzgał nogami na wszystkie strony, kiedy jednak Ragnhild wzięła go na
ręce, natychmiast się uspokoił. Przez sekundę stała w bezruchu. W swojej dłoni czuła bicie jego
serduszka, kiedy delikatnie głaskała go po uchu. W dotyku przypominał aksamit. Jego nos był

czarny i wilgotny, jak kawałek lukrecji. Raymond stał

obok i obserwował.

Miał małą dziewczynkę tylko dla siebie i nikt ich nie widział.

- Zdjęcie - powiedział Sejer - razem z opisem zostanie rozesłane do gazet. O ile nie odwołamy akcji,
opublikują je w wieczornym wydaniu.

Zapłakana Irenę Album kuliła się przy stole. Pozostali bez słowa patrzyli na swoje dłonie i trzęsące
się od płaczu plecy kobiety.

Policjantka miała chusteczkę w pogotowiu. Karlsen poprawił krzesło i spojrzał na zegarek.

- Czy Ragnhild boi się psów? - zapytał po chwili Sejer.

- Dlaczego pan pyta? - Była zaskoczona. Otarła twarz i spojrzała na niego.

- Czasami, kiedy prowadzimy poszukiwania z psami tropiącymi, dzieci chowają się, słysząc
szczekanie owczarków niemieckich.

- Nie, nie boi się psów.

Te słowa utkwiły mu w pamięci. Nie boi się psów.

- Czy udało się pani skontaktować z mężem?

- Jest w Narviku na manewrach - wyszeptała. - Pewnie gdzieś w terenie.

- Nie mają tam telefonów komórkowych?

- Są poza zasięgiem.

- Ci ludzie, którzy szukają teraz pani córki... Kim oni są?

- Chłopcy z sąsiedztwa, którzy akurat byli w domu. Jeden z nich ma przy sobie telefon.

- Kiedy wyruszyli?

Spojrzała na zegar na ścianie. - Ponad dwie godziny temu.

Jej głos przestał już drżeć. Teraz sprawiała wrażenie otępiałej, zupełnie jakby spała na jawie. Sejer
nachylił się ku niej i przemówił tak spokojnie i delikatnie, jak tylko potrafił.

- To, czego obawia się pani najbardziej, prawdopodobnie się nie stało. Zdaje sobie pani z tego
sprawę? Dzieci znikają na jakiś czas z bardzo trywialnych powodów.

Często gubią się tylko dlatego, że są dziećmi. Nie mają poczucia czasu ani odpowiedzialności, a na
dodatek są tak ciekawskie, że natychmiast robią wszystko, co tylko przyjdzie im do głowy. To
właśnie znaczy być dzieckiem i dlatego się gubią. Ale zazwyczaj zjawiają się tak nagłe, jak zniknęły.
Często nie potrafią nawet wyjaśnić, gdzie były ani co robiły. Jednak w większości przypadków -

nabrał oddechu - wracają całe i zdrowe.

- Wiem o tym! - krzyknęła, wpatrując się w niego. - Tyle że ona nigdy taka nie była!

- Dorasta i jest coraz starsza - odparł z przekonaniem. -

Budzi się w niej żyłka podróżnika.

Boże, dopomóż mi, pomyślał. Mam odpowiedź na wszystko. Wstał i wybrał kolejny numer,
powstrzymując się od spojrzenia na zegarek - to byłby znak, że czas mija, a tego nie musieli sobie
przypominać. Kiedy wreszcie poiączyl się z oficerem dyżurnym, krótko opisał mu sytuację i poprosił,
żeby skontaktował się z ochotnikami z drużyny poszukiwawczej. Podał mu adres w Granittveien i
opis dziewczynki; ubrana na czerwono, prawie białe włosy, różowy wózek dla lalek. Zapytał, czy
przyszły jakieś nowe wiadomości, a kiedy usłyszał negatywną odpowiedź, skończył rozmowę i
ponownie usiadł.

- Czy Ragnhild wspominała albo opowiadała ostatnio o kimś, kogo nie zna pani osobiście?

- Nie.

- Czy miała przy sobie pieniądze? Mogła pójść do sklepu?

- Nie, nie miała żadnych pieniędzy.

- To mała wioska - kontynuował. - Czy kiedykolwiek podczas samodzielnych spacerów zdarzało się,
że któryś z sąsiadów podwoził ją do domu?

- Tak, to się zdarza od czasu do czasu. W tej okolicy jest może sto domów. Ragnhild zna tu niemal
każdego, wie także, jakimi samochodami jeżdżą miejscowi. Czasami ona i Marthe chodziły z
wózkami w dół do kościoła i wracały samochodem z którymś z sąsiadów.

- Dlaczego chodziły akurat do kościoła?

- Jest tam pochowany pewien mały chłopiec, którego znały. Zbierają kwiaty i kładą na jego grobie,
potem wracają do domu. Myślę, że to dla nich ekscytujące.

- Czy sprawdzała pani w kościele?

- Zadzwoniłam po Ragnhild o dziesiątej. Kiedy mi powiedzieli, że wyszła o ósmej, wskoczyłam do
samochodu. Nie zamykałam drzwi na klucz, w razie gdyby wróciła w tym czasie do domu.
Pojechałam do kościoła i na stację benzynową. Sprawdziłam u me-chanika i w mleczarni, potem
udałam się do szkoły. Mają tam plac

zabaw i inne atrakcje dla dzieci. Potem sprawdziłam w przedszkolu. Tak się cieszyła, że zaczyna
szkołę, ona...

Znowu zaczęła płakać. Kiedy łkała, inni siedzieli w ciszy i czekali. Miała spuchnięte oczy, wciąż
desperacko ściskała rąbek spódnicy. Po kilku chwilach płacz ucichł i znowu zapadła w odrętwienie -
to była jej obrona przed tłoczącymi się domysłami i lękiem.

Zadzwonił telefon. Jeden głośny dźwięk. Podniosła się, żeby go odebrać, ale Sejer powstrzymał ją
ruchem ręki.

Chwycił słu-chawkę.

- Halo? Czy jest Irene? - zabrzmiał młody głos.

- Kto mówi? - zapytał inspektor.

- Thorbjorn Haugen. Szukamy Ragnhild.

- Policja przy telefonie. Masz jakieś wieści?

- Odwiedziliśmy każdy dom na tym zboczu. Każdy.

Wielu osób nie zastaliśmy, ale spotkaliśmy jedną panią w Feltspatveien. Jakiś samochód zawrócił na
jej podwórku.

To było pod jedynką. Coś jak furgonetka, tak się jej wydaje. W środku widziała dziewczyn-kę w
zielonej kurtce i z bardzo jasnymi włosami związanymi na czubku głowy. Ragnhild często czesze się
w ten sposób.

- Mów dalej.

- Samochód zawrócił w połowie drogi na wzgórze i pojechał z powrotem. Zniknął za zakrętem.

- Wiesz, o której to było?

- Kwadrans po ósmej.

- Czy możecie przyjść do Granittveien?

- Zaraz tam będziemy, jesteśmy już na rondzie. Rozłączył

się. Irenę Album wciąż stała.

- Co się stało? - zapytała zduszonym głosem. - Co powiedział?

- Ktoś ją widział - odpowiedział bardzo spokojnie Sejer. -

Wsiadła do furgonetki.

Wtedy Irene Album zaczęła krzyczeć. Być może dźwięk ten przedarł się przez gęsty las, dotarł do
małej Ragnhild i przypomniał o czymś dziewczynce, bo powiedziała nagłe: - Jestem głodna. Muszę
już iść do domu.

Raymond spojrzał na nią. Pasan biegał po kuchennym stole i ze | smakiem wcinał ziarna zboża, które
rozsypali specjalnie dla niego. Obydwoje tak skupili się na zwierzęciu, że zapomnieli, gdzie są i jaka
jest pora dnia.

Karmili króliki, potem Raymond pokazywał jej swój album pełen skrupulatnie powklejanych zdjęć
wyciętych z kolorowych magazynów. Ragnhild co chwilę śmiała się na widok jego dziwacznej
twarzy. Dopiero teraz uświadomiła sobie, jak jest już późno.

- Może chcesz kawałek chleba?

- Muszę iść do domu. Mamy iść na zakupy.

- Najpierw pojedziemy na Kollen, potem odwiozę cię do domu.

- Teraz! - krzyknęła. - Chcę jechać do domu teraz.

Raymond zamknął na chwilę oczy, intensywnie myśląc nad

tym, jak odwrócić uwagę dziewczynki.

- Dobrze. Ale najpierw muszę wyjść i kupić mleko dla mojego taty w sklepie Horgena. Możesz
zaczekać tutaj, to nie potrwa długo.

Podniósł się i spojrzał na jej radosną buzię z usteczkami w kształcie serduszka, które kojarzyły mu
się z cukierkami cynamonowymi. Miała bardzo jasne, niebieskie oczy podkreślone ciemnymi
brwiami. Było to zaskakujące połączenie, szczególnie w zestawieniu z prawie białymi włosami.
Westchnął ciężko, podszedł do drzwi i otworzył je.

Ragnhild naprawdę chciała już iść, ale nie wiedziała, jak wrócić do domu, więc musiała poczekać.
Podreptała do małego pokoju i z królikiem w ramionach wtuliła się w róg sofy. Nie wyspały się z
Marthe zbyt dobrze ostatniej nocy i teraz, gdy trzymała w objęciach miękkie, cieple zwierzę, szybko
ogarnęła ją senność. Po chwili oczy same się jej zamknęły.

Wrócił dopiero po jakimś czasie. Najpierw przez dłuższą chwilę siedział obok i z zachwytem
przypatrywał się, jak Ragnhild spokojnie śpi. Ani jednego ruchu czy cichego westchnięcia. Przyszło
mu do głowy, że śpiąc tak, stała się nieco większa i cieplejsza, jak bochenek chleba w piecu. Po
chwili poczuł się trochę dziwnie, siedząc ot tak sobie, a do tego nie wiedział, co zrobić z rękami. W
końcu schował je do kieszeni i zaczaj bujać się na krześle.

Myślał, ze lo go uspokoi, ale tak się nie stało. Zaczaj intensywnie miąć materiał

spodni i coraz szybciej bujał się na krześle.

Podekscytowany co msz spoglądał to za okno, to w korytarz, w stronę pokoju ojca. Jego ręce wciąż
gniotły materiał. Przez cały ten czas spoglądał na jej włosy.

Lśniły jak jedwab i przywodziły mu na myśl błyszczące królicze futro. Wreszcie znieruchomiał,
wydając z siebie niski jęk. Podszedł do dziewczynki i złapał ją delikatnie za ramię.

- Musimy już iść. Podaj mi Pasana.

Przez moment Ragnhild nie wiedziała, co się dzieje.

Wstawała powoli, wpatrując się w Raymonda. Potem poszła za nim do kuchni, zabrała swoją kurtkę i
wyszła z domu. Mała brązowa kulka zniknęła z powrotem w klatce. Wózek stał spokojnie tam, gdzie
go I zostawiła, z tyłu furgonetki. Raymond wyglądał na zasmuconego, mimo to pomógł jej wejść do
samochodu. Kiedy jednak przekręcił kluczyk w stacyjce, nic się nie wydarzyło,

- Nie zapali - powiedział zdenerwowany. - Nie rozumiem, Chwilę temu działał, a teraz nie chce. Co
za złom!

- Muszę jechać do domu! - podniesionym głosem odezwała się Ragnhild, jakby krzyk mógł w tej
sytuacji cokolwiek zmienić. Raymond próbował jeszcze kilka razy odpalić silnik. Słyszał, jak się
rozgrzewa, by za chwilę zgasnąć. Za nic nie chciał zaskoczyć.

- Będziemy musieli iść na piechotę.

- Ale to za daleko! - jęknęła Ragnhild.

- Nie, stąd nie jest tak daleko. Jesteśmy teraz z drugiej strony Kollen, prawie na samym szczycie, a z
niego możesz spojrzeć prosto na swój dom. Pomogę ci z wózkiem.

Założył kurtkę, która leżała na przednim siedzeniu, wysiadł i otworzył jej drzwi. Ragnhild trzymała
lalkę, a Raymond ciągnął za sobą wózek, który podskakiwał na drodze pełnej dziur i nierówności.
Otoczony przez las szczyt Kollen był już wyraźnie widoczny. Na chwilę musieli zejść z głównej
trasy, by przepuścić samochód, który przejechał obok nich z dużą prędkością. Została po nim tylko
chmura kurzu, która przez jakiś czas utrzymywała się w powietrzu. Raymond dobrze znał tę drogę i
pewnie prowadził, ale że nie był w dobrej formie, Ragnhild bez problemu dotrzymywała mu kroku.
Droga stawała się coraz bardziej stroma. Wreszcie doszli do jej końca. Stamtąd prowadziła dookoła
góry inna ścieżka, teraz nieco rozmokła i zabłocona. Owce poszerzyły ją nieco, a efektem ich
częstych wizyt były leżące wszędzie odchody wielkości gradowych kulek. Przez moment Ragnhild
bawiła się ich rozgniataniem. Pod jej butami rozsypywały się w pył. Po kilku minutach marszu
zobaczyli między drzewami charakterystyczne błyski.

- Wężowy Staw - powiedział Raymond.

Stanęła obok niego i zaczęła się rozglądać. Zobaczyła lilie wodne i małą łódkę, która leżała na
brzegu odwrócona do góry dnem.

- Nie wchodź do wody - ostrzegł ją Raymond. - To niebezpieczne. Tutaj nie można pływać. Można
zapaść się w piasek i zniknąć na zawsze. Tu jest ruchome dno -

dodał z poważnym wyrazem twarzy. Ragnhild zadrżała.

Badawczo wpatrywała się w linię brzegu, w falujące pasmo żółtawego sitowia, którego harmonię
przerywało nagłe, ciemne wycięcie. Była to mała plaża. Nie mogli oderwać od niej wzroku.
Raymond puścił wózek.

Ragnhild

podniosła kciuk do ust.

Thorbjorn stał przed nimi, bawiąc się telefonem komórkowym. Miał już prawie szesnaście łat. Jego
ciemne, długie do ramion włosy, przyprószone odrobiną łupieżu, związane były wzorzystą bandaną,
której końce wystawały na boki jak dwa czerwone pióra. Unikał

spoglądania na matkę Ragnhild, intensywnie wpatrując się za to w Sejera i co chwilę zagryzając
wargi.

- To, co ustaliłeś, jest bardzo ważne - powiedział Sejer. -

Zapisz mi, proszę, adres tej kobiety. Czy pamiętasz, jak się nazywa?

- Helga Moen, mieszka pod jedynką. To taki szary dom z budą dla psa od frontu - mówił bardzo

cicho, niemal szeptał, i zapisywał jednocześnie dane w notatniku, który podał mu Sejer.

- Sprawdziliście prawie całą okolicę? - spytał Sejer.

- Najpierw poszliśmy na Kollen, potem w dół, do Wężowego Stawu i okolicznymi ścieżkami.
Poszliśmy jeszcze nad jeden staw, do sklepu Horgena i na plażę przy Prestegards. Byliśmy w
kościele, a na końcu odwiedziliśmy kilka gospodarstw. Sprawdziliśmy też w Bjerkerud i w klubie
jeździeckim Ecjuestrian. Ragrihild bardzo się interesowała... uhm, to znaczy, interesuje się
zwierzętami.

Przez to przejęzyczenie cały się zaczerwienił ze wstydu.

Sejer poklepał go delikatnie po ramieniu.

- Siadaj, Thorbjorn.

Wskazał na sofę, gdzie było wolne miejsce obok matki Ragnhild. Pani Album była teraz w ostatniej
fazie przerażenia, zaczynała bowiem uświadamiać sobie, że jest taka możliwość, że już nigdy nie
zobaczy córki i jej dużych błękitnych oczu. Każda myśl spra-wiała jej teraz ból. Była tak spięta,
jakby zamiast kręgosłupa miała stalowy pręt. Policjantka, która przez cały ten czas powiedziała
zaledwie kilka zdań, podniosła się z krzesła i po raz pierwszy zdecydowała się zainterweniować.

- Proszę pani - powiedziała cicho - może przygotujemy dla wszystkich kawę?

Kobieta skinęła nieznacznie głową i podążyła za policjantką do kuchni. Po chwili słychać było szum
płynącej wody i brzęk sta-wlanych kubków. Sejer z Karlsenem odeszli na bok. Stali w słabo
oświetlonym korytarzu, cicho rozmawiając Thorbjorn widział tylko głowę Sejera i kawałek
czarnego, błyszczącego buta drugiego policjanta. Mogli wreszcie swobodnie sprawdzić, która była
godzina. Kiedy już to ustalili, spojrzeli na siebie i kiwnęli w zgodzie głowami.

Zaginięcie Ragnhild stało się poważną sprawą, do której należało zmobilizować siły całego
wydziału. Sejer podrapał się w łokieć.

- Nie mogę znieść myśli, że ona leży gdzieś tam, w jakimś rowie.

Otworzył drzwi, by odetchnąć świeżym powietrzem. I właśnie tam ją znalazł. W jej czerwonym
wdzianku, na pierwszym stopniu schodów, z białą rączką na balustradzie.

- Ragnhild? - zapytał z niedowierzaniem.

Trzydzieści szczęśliwych minut później samochód policjantów zmierzał w stronę Skiferbakken. Sejer
przeczesał włosy z zadowoleniem. Karlsen pomyślał, że teraz, kiedy inspektor obciął je

tak krótko, wyglądają jak metalowa szczotka. Jedna z tych, które służą do zdrapywania starej farby.

Naznaczona zmarszczkami twarz Sejera była rozluźniona, a nie tak jak zwykle napięta i pełna
powagi.

W połowie drogi ze wzgórza przejechali obok szarego domu. Zobaczyli budę dla psa i twarz kobiety
w oknie.

Jeśli Helga Moen czekała na wizytę policji, mogła poczuć się mocno rozczarowana. Ragnhild
siedziała bezpieczna na kolanach matki z dwiema kromkami chleba w ręku.

Chwila, w której dziewczynka weszła do pokoju, na dobre utrwaliła się w pamięci obydwu
oficerów. Kiedy tylko matka usłyszała cichy głos córki, wybiegła z kuchni i rzuciła się na dziecko
gwałtownie jak drapieżca, który chwyta ofiarę, by już nigdy jej nie wypuścić. Tylko szczupłe ramiona
Ragnhild i jasne kosmyki jej włosów wystawały z objęć zaborczych, silnych ramion matki.

Przez moment nic więcej się nie działo. Matka i córka stały po prostu wtulone w siebie. Nic nie
mówiły.

Thorbjorn prawie zgniótł telefon w rękach, policjantka stała, stukając kubkami, a Karlsen podkręcał
tylko wąs z pełnym zadowolenia uśmiechem na twarzy.

podkręcał tylko wąs z pełnym zadowolenia uśmiechem na twarzy Pokój jakby rozjaśniał. Dopiero po
chwili, z łkaniem pomieszanym ze śmiechem pani Album wykrzyknęła - Dziecko, gdzieś ty była!

- Tak sobie myślę. - Sejer odchrząknął. - Tak sobie myślę, że chyba wezmę tydzień urlopu. W sumie
mam jeszcze kilka dni do wykorzystania.

Karlsen przejechał po progu spowalniającym.

- I co będziesz robił? Pojedziesz na Florydę i poskaczesz na spadochronie?

- Chyba przewietrzę nieco moją chatę.

- Masz ją w okolicach Breviku, tak?

- Na Piaskowej Wyspie.

Wjechali na główną drogę i nieco przyśpieszyli.

- Ja muszę się wreszcie wybrać w tym roku do Legolandu

- wymamrotał Karlsen. - Już dłużej nie uda mi się tego odkładać, córka nie daje mi spokoju.

- Mówisz, jakby to była kara za nie wiadomo jakie przewinienia. - Sejer wzruszył ramionami. -
Legoland jest naprawdę fajny.

Zapewniam cię, że wyjeżdżając stamtąd, będziesz miał

pod pachą parę pudelek klocków. Zobaczysz, połkniesz tego bakcyla. Jedź, na pewno nie pożałujesz.

- Byłeś tam kiedyś?

- Pojechałem tam z Matteusem. Wiesz, że mają tam pomnik wodza Siedzącego Byka zbudowany z
prawie półtora miliona klocków? Każdy w odpowiednim kolorze. To niewiarygodne, co oni potrafią
z nich zrobić.

Zamilkł na moment na widok małego, białego drewnianego koś-; ciołka, ukrytego po lewej stronie, z
boku drogi, między zielono--żółtymi polami w otoczeniu bujnego lasu. Co za piękny kościółek,
pomyślał. To w takim miejscu powinienem był pochować żonę, nawet jeśli musiałbym nadłożyć
drogi, by do niej dojechać.

Oczywiście teraz było już na to za późno. Nie żyła od ponad ośmiu lat i leżała na miejscowym
cmentarzu w samym środku miasta, otoczona przez spaliny i nigdy niemilknący hałas
przejeżdżających samochodów.

- Myślisz, że z dziewczynką jest wszystko w porządku?

- Wyglądała dobrze. Poprosiłem jej matkę, żeby do nas za-dzwoniła, jak tylko wszystko się trochę
uspokoi. W

końcu pewnie mała zechce o tym opowiedzieć. Nie było jej przez całe sześć godzin - powiedział z
namysłem. - To kawał czasu. Ten wilk musiał mieć naprawdę coś w sobie.

- No tak. Wiemy przynajmniej tyle, że miał prawo jazdy.

Nie może być takim znowu odludkiem.

- Ale tego, czy ma prawo jazdy, nie wiemy na sto procent, prawda?

- Nie, cholera, masz rację - odpowiedział Karlsen.

Przyhamował gwałtownie i wjechał na stację w centrum, nazwanym tak nieco na wyrost. Składały się
na nie poczta, mały bank, zakład fryzjerski i stacja benzynowa.

Plakat reklamujący wyprzedaż lekarstw wisiał w oknie lokalnego sklepu spożywczego, a zakład
fryzjerski kusił

nowym łóżkiem opalającym.

- Muszę coś przegryźć. Idziesz ze mną?

Weszli do środka. Sejer kupił gazetę i coś słodkiego.

Spojrzał przez okno w dół, w stronę fiordu.

- Przepraszam - odezwała się dziewczyna za kasą, wpatrując się nerwowo w mundur Karlsena. - Czy
z Ragnhild wszystko w porządku?

- Zna ją pani? - zapytał Sejer, kładąc na ladzie drobne za zakupy.

- Nie, to znaczy nie znam osobiście, ale wiem, która to rodzina. Jej matka szukała jej tu dziś rano.

- Wszystko w porządku. Ragnhild wróciła do domu.

Dziewczyna uśmiechnęła się z ulgą i wydała mu resztę.

Sejer

przyjrzał się jej uważnie.

- Czy pani stąd pochodzi? Zna pani okolicznych mieszkańców?

- Tak. Nie ma nas znowu tak wielu.

- Mam pytanie: czy jeśli zapytałbym panią o pewnego mężczyznę, prawdopodobnie o nieco dziwnym
zachowaniu, który jeździ białą, brzydką furgonetką z odrapanym lakierem, wiedziałaby pani, o kogo
chodzi?

- Opis pasuje jak ulał do Raymonda. - Pokiwała głową. -

Raymonda Lake.

Ba Co może mi pani o nim opowiedzieć?

- Pracuje w biurze pracy. Mieszka razem z ojcem w chacie na uboczu po drugiej stronie Kollen.
Cierpi na zespól Downa. Ma około trzydziestu lat i jest bardzo miły. A tak przy okazji, to właśnie
jego ojciec prowadził tę stację wcześniej, to znaczy, zanim przeszedł na emeryturę.

- Czy Raymond ma prawo jazdy?

- Nie ma, ale i tak jeździ furgonetką ojca. Jego ojciec jest inwalidą, więc chyba niespecjalnie może
kontrolować, co akurat porabia jego syn. Lokalna policja wie o tym i zatrzymuje Raymonda od czasu
do czasu, ale niewiele to zmienia. I tak nigdy nie jeździ szybciej niż na drugim biegu. Czy to on zabrał
Ragnhild?

- Tak.

- Więc nie mogła być bezpieczniejsza. - Uśmiechnęła się. -

Raymond zatrzymałby się, żeby przepuścić biedronkę, gdyby chciała akurat przejść przez jezdnię.

Obaj mężczyźni uśmiechnęli się i wyszli na zewnątrz.

Karlsen ugryzł kawałek czekolady i rozejrzał się dookoła.

- Miłe miasteczko - zauważył, jedząc.

Sejer, który zadowolił się marcepanem, podążył za jego wzrokiem. - Ten fiord jest naprawdę głęboki,

ponad trzysta metrów w dół. Woda nigdy nie ma tu więcej niż siedemnaście stopni. ,

- Znasz kogoś w tej okolicy?

- Osobiście nie, ale moja córka Ingrid zna. Była tu na wycieczce folklorystycznej. Organizują je na
jesień, rozumiesz, coś w rodzaju „poznaj swój region". Ona uwielbia takie klimaty.

Zwinął papierek po słodyczach w cienki pasek i schował

do kieszeni koszuli. - Jak myślisz, czy ktoś z zespołem Downa może być dobrym kierowcą?

- Nie mam pojęcia. Wiesz, ta cała choroba bierze się stąd, że takie osoby mają po prostu o jeden
chromosom za dużo. Wydaje mi się, że ich największy problem polega na tym, że znacznie dłużej niż
zdrowym ludziom zajmuje im uczenie się nowych rzeczy. Często cierpią też na wady serca i nie
zawsze mają szansę dożyć podeszłego wieku.

No i jest jeszcze kwestia dłoni.

- Co masz na myśli?

- Na dłoniach brakuje im jakiejś linii czy coś takiego.

Sejer spojrzał na niego zaskoczony. - W każdym razie Ragnhild wydawała się zadowolona z nowej
znajomości.

- Wydaje mi się, że króliki odegrały tu zasadniczą rolę.

Karlsen wyjął z kieszeni chusteczkę i wytarł kąciki ust. -

Dorastałem razem z dzieckiem z zespołem Downa.

Nazywaliśmy go Szalonym Gunnarem. Teraz, jak o tym myślę, wydaje mi się, że my wtedy chyba
naprawdę wierzyliśmy, że on pochodzi z jakiejś innej planety.

Niestety, już nie żyje. Zmarł w wieku trzydziestu pięciu lat.

Wsiedli do samochodu i odjechali. Sejer przygotował

krótkie streszczenie przebiegu akcji, które miał zamiar przedstawić szefowi wydziału po powrocie
do komisariatu. Tych kilka dni wolnego nagle stało się dla niego niezwykle ważne. Pora była
odpowiednia, plany wyglądały obiecująco, a szczęśliwe zakończenie historii z zaginioną
dziewczynką wprawiło go w dobry nastrój.

Spoglądał

na mijane pola i łąki. Zauważył, że nieco zwolnili. Chwilę później zrozumiał dlaczego. Przed nimi w
żółwim tempie sunął traktor, którego nie mieli szansy wyminąć. Kiedy tylko wyjeżdżali na prostą,

okazywało się, że mają za mało wolnego miejsca. Rolnik, który siedział za kierownicą maszyny w
ogrodniczej czapce i na-usznikach, wyglądał jak pień, który jakimś cudem wyrósł

prosto z siedzenia kierowcy. Karlsen zmienił bieg i westchnął.

- Wiezie brukselkę. Możesz się wychylić i ściągnąć skrzynkę? Moglibyśmy ją ugotować w kantynie
po powrocie do pracy.

- Teraz jedziemy równie szybko jak Raymond -

skomentował Sejer. - Życie na drugim biegu. To dopiero byłoby coś, nie sądzisz?

Oparł swoją siwą głowę na zagłówku i zamknął oczy.

ROZDZIAŁ 2

W porównaniu do cichej i spokojnej prowincji miasto przypominało jazgotliwy, chaotyczny twór
pobudzany ruchem ludzi i samochodów. Główna arteria komunikacyjnego zatoru ciągnęła się jak
zwykle przez centrum. Rada miasta zajadle walczyła o realizację budowy tunelu, którego projekt
leżał już od dawna gotowy, jednak co chwilę kolejne grupy blokowały rozpoczęcie robót, używając
coraz to poważniejszych argumentów. Kominy wentylacyjne zaburzą harmonię nadrzecznego
krajobrazu, hałas maszyn będzie nie do zniesienia albo zanieczyszczenia spowodowane budową
okażą się zbyt poważne. W rzeczywistości chodziło o jedno - koszta inwestycji.

Sejer popatrzył na ulicę z okna gabinetu szefa. Złożył

podanie o urlop i teraz czekał na odpowiedź. Oczywiście, była to czysta formalność. Holthemann
nigdy nie odmówiłby Konradowi Sejerowi. Jednak szef lubił, by wszystko było załatwione jak
należy.

- Sprawdziłeś harmonogram dyżurów? Uzgodniłeś to z resztą zespołu?

Sejer kiwnął głową na potwierdzenie. - Soot weźmie dwie zmiany z Siven. Spodziewam się, że ona
sobie z nim poradzi.

- Zatem nie widzę powodu, by...

Rozmowę przerwał dzwonek telefonu. Dwa krótkie sygnały, wysokie i niecierpliwe jak wrzask
zgłodniałego pisklęcia. Sejer nie

był szczególnie religijny, ale i tak pomodlił się do opatrzności, by wakacje nie umknęły mu sprzed
nosa.

- Chcesz wiedzieć, czy Konrad jest w moim gabinecie? -

zapytał Holthemann. - Tak, jest. Już ci go daję.

Wyciągnął nieco kabel i podał Sejerowi słuchawkę. Ten wziął ją do ręki przekonany, że jego córka
Ingrid chce czegoś od niego. Miał jednak nadzieję, że nie usłyszy żadnych złych wieści.

To była pani Album.

- Czy wszystko w porządku z Ragnhild?

- lak, wszystko w porządku. Tylko kiedy wreszcie zostałyśmy same, opowiedziała mi coś bardzo
dziwnego.

Musiałam do pana zadzwonić. Pomyślałam, że cała ta jej opowieść jest tak niezwykła, że chyba nie
mogła jej zmyślić. Więc na wszelki wypadek dzwonię do pana. I tak musiałabym komuś powiedzieć.

- Co się stało? - zapytał zaintrygowany.

- Ten mężczyzna, z którym była, pokazał jej, jak wrócić do domu. A tak przy okazji, ma na imię
Raymond, w końcu sobie przypomniała. W każdym razie, pojechali na drugą stronę Kollen, w okolice
Wężowego Stawu. Tam się na chwilę zatrzymali.

- I co dalej?

- Ragnhild mówi, że nad stawem leży kobieta.

Aż zamrugał ze zdziwienia. - Przepraszam, czy może pani

powtórzyć?

- Mówi, że tam nad stawem leży kobieta. Nie rusza się i jest zupełnie naga. - W jej głosie słychać
było zdenerwowanie i zawstydzenie opowiadaną historią.

- Czy wierzy pani córce?

- Wierzę. Czy dziecko wymyśliłoby coś takiego? Nie mam odwagi, by samej to sprawdzić, a nie chcę
zabierać jej tam ze

sobą.

- Dobrze, każę to zbadać. Proszę nikomu nie mówić o naszej rozmowie. Skontaktuję się z panią.

Odłożył słuchawkę, w myślach zamykając drzwi od swojej chaty. Zapach morskiej bryzy i widok
świeżo złowionych dorszy szybko wyparowały z jego wyobraźni. Uśmiechnął się do Holthemanna.

- Wiesz co, jest jedna sprawa, którą muszę załatwić przed urlopem.

Karlsen był na patrolu w jedynym wolnym tego dnia samochodzie, a miał do sprawdzenia całe
centrum miasta. Sejer zabrał więc ze sobą Skarrego, młodego policjanta z burzą kręconych włosów.
Był to niewysoki, wesoły mężczyzna o dobrych manierach i op-tymistycznym usposobieniu. W jego

mowie słychać było rytmiczny, południowy dialekt. Zaparkowali przy skrzynce pocztowej w
Granlttveien i ucięli sobie krótką rozmowę z Irene Album. Ragnhild stała obok, przyczepiona niczym
rzep do sukienki matki. Widać było, że odpowiednia ilość upomnień utrwaliła się w jasnej główce
dziecka. Kobieta tłumaczyła, gestykulując przy tym intensywnie, że muszą pójść oznaczoną ścieżką,
która biegnie naprzeciwko domu i prowadzi do krawędzi lasu, w górę, na lewo od szczytu Kollen.
"Takim aktywnym mężczyznom jak wy powinno to zająć nie więcej niż dwadzieścia minut",
powiedziała.

Pnie drzew oznaczone były błękitnymi strzałkami wskazują-cymi szlak. Z taneczną wręcz gracją
omijali przeszkody pozosta-wione przez owce, od czasu do czasu tylko schodząc ze ścieżki na
sąsiadujące z nią wrzosowiska. Niestrudzenie wspinali się pod górę. Droga stawała się coraz
bardziej stroma. Skarre zaczynał

odczuwać zmęczenie, Sejer szedł swobodnie. Zatrzymali się tylko raz, by z góry spojrzeć na
okoliczne domy.

Widzieli jedynie brą-zoworóżowe dachy, które im dalej, tym stawały się ciemniejsze, Kiedy
ponownie ruszyli w drogę, nie rozmawiali już ze sobą. Po pierwsze chcieli oszczędzać oddech, po
drugie myśleli o tym, co mogą zastać na miejscu. Las był tak gęsty, że szli właściwie w półmroku.
Instynktownie Sejer skupiał całą swoją uwagę na ścieżce, ale nie dlatego, że bal się potknąć. Jeśli
rzeczywiście coś stało się tam na górze, każdy szczegół

mógł być ważny. Maszerowali dokładnie przez siedemnaście minut, kiedy las otworzył się przed
nimi, a przestrzeń napełniła się światłem. Teraz już mogli zobaczyć wodę, lustrzaną taflę stawu nie
większego od sadzawki, otoczonego przez świerkowy las i zapomnianego niczym tajemne

miejsce. Przez chwilę przyglądali się okolicy i żółtej linii trzcin, aż zauważyli coś, co z oddali
wyglądało jak plaża.

Skierowali się w tamtą stronę w pewnej odległości od brzegu. Sitowie otaczało staw dość szerokim
pasem, a oni nie byli przygotowani na brodzenie w wodzie.

Trudno byłoby to miejsce nazwać plażą. Przypominało raczej błotnistą łachę, na której leżało cztery
czy pięć dużych kamieni wystarczających, by powstrzymać ekspansję sitowia. Prawdopodobnie tylko
tu można było dostać się do wody. Na błotnistej ziemi leżała kobieta.

Spoczywała na boku, plecami w ich stronę. Przykrywała ją ciemna kurtka. Oprócz tego nie miała nic
na sobie.

Niebieskie i białe ubrania leżały złożone obok. Sejer zatrzymał się i odruchowo sięgnął po telefon
komórkowy, który nosił na pasku. Po chwili zmienił

zdanie i ostrożnie zbliżył się w stronę ciała, słysząc chlupot błota pod podeszwami butów.

- Nie ruszaj się - powiedział niskim głosem do policjanta.

Skarre posłuchał. Sejer stał teraz na krawędzi wody, balansując na kamieniu tak, by móc zobaczyć
kobietę od przodu. Nie chciał niczego dotykać, jeszcze nie teraz. Jej oczy były już nieco zapad-nięte,
a ich powierzchnia matowa i pomarszczona. Spod wpółprzy-mkniętych powiek wpatrywała się w
sobie tylko znany punkt na wodzie. Także źrenice straciły już swój naturalny, okrągły kształt. Miała
otwarte usta otoczone żółtawą pianą jakby wymiocinami. Nachylił się i dmuchnął na pianę, nie
poruszyła się. Twarz kobiety znajdowała się zaledwie kilkanaście centymetrów od lustra wody.
Przyłożył dwa palce do jej tętnicy szyjnej. Skóra straciła już całą swoją elastyczność i była tak
zimna, jak się tego spodziewał.

- Nie żyje - powiedział.

Na jej uszach i szyi zauważył blade czerwonofioletowe ślady. Jej skóra pokryta była gęsią skórką.
Na pierwszy rzut oka nie było widać żadnych ran. Sejer wrócił na brzeg. Skarre czekał z rękami w
kieszeniach i wyglądał

nieswojo. Nie chciał popełnić żadnego błędu.

- Poza kurtką jest zupełnie naga. Nie widać żadnych obrażeń zewnętrznych. Na moje oko, ma jakieś
osiemnaście, dwadzieścia lat.

Następnie zadzwonił do wydziału i poprosił o karetkę, grupę do zabezpieczenia śladów, fotografa i
techników.

Wyjaśnił im, jak trafić do nich samochodem z drugiej strony Kollen. Poprosił też, by zaparkowali
nieco dalej. W

ten sposób nie zniszczą ewentualnych śladów opon na drodze. Kiedy skończył rozmawiać, rozejrzał
się dookoła w poszukiwaniu czegoś, na czym można usiąść. W końcu wybrał najbardziej płaski z
kamieni. Skarre usiadł obok niego. Siedzieli w milczeniu, przypatrując się kobiecie. Jej białym
nogom i jasnym, długim do ramion włosom.

Leżała w pozycji prawie embrionalnej, z rękami złożonymi na piersiach i podciągniętymi kolanami.

Wiatrówka, która ją przykrywała, sięgała do połowy uda.

Była czysta i sucha. Reszta ubrań leżała na stosie obok, wszystkie były mokre i zabłocone -
drelichowe spodnie z paskiem, biało-granatowa koszula w kratkę, biustonosz, granatowy szkolny
blezer i reeboki.

- Co to jest, to przy ustach? - zapytał cicho Skarre.

- Piana - odpowiedział zwięźle Sejer,

- Jak to piana? A skąd się wzięła?

- Tego zapewne już wkrótce się dowiemy. - Sejer pokręcił

gło-wą. - Wygląda, jakby ułożyła się do snu, odwrócona plecami do świata.

- Ludzie raczej nie rozbierają się do naga, kiedy chcą popełnić samobójstwo, prawda?

Sejer nie odpowiedział. Po raz kolejny spojrzał na kobietę, na jej białe ciało leżące przy ciemnej
wodzie, otoczone przez mroczny, świerkowy las. Scena nie miała w sobie nic brutalnego. Wszystko
wyglądało niezwykle spokojnie. Czekali.

Z lasu wyszło sześciu mężczyzn. Ich rozmowy ucichły, gdy zobaczyli dwóch czekających na nich
policjantów.

Chwilę później zauważyli ciało kobiety. Sejer wstał i zawołał: - Trzymajcie się tej strony!

Zrobili tak, jak powiedział. Wszyscy doskonale rozpoznawali siwą głowę inspektora. Jeden z
mężczyzn obejrzał teren fachowym okiem, zbadał grunt, który w miejscu, gdzie stał, był dość twardy,
i powiedział, że nie padało. Pierwszy podszedł fotograf.

Nie poświęcił wiele czasu ofierze, zamiast tego popatrzył

w niebo, jakby chciał sprawdzić, czy ma odpowiednie światło do robienia zdjęć.

- Zrób zdjęcia z każdej strony - nakazał Sejer. - I uwzględnij na nich okolice. Obawiam się, że do
tego będziesz musiał wejść do wody, bo potrzebuję także zdjęć od przodu, a nie chcę jej przenosić.
Kiedy już będziesz miał pół filmu, zdejmiemy jej kurtkę.

- Takie górskie stawy jak ten są zwykle bardzo głębokie -

zauważył sceptycznie fotograf.

- Chyba potrafisz pływać? Zapadła cisza.

- Tam jest łódka - wskazał Sejer. - Możemy ją wykorzystać.

- Ta wiosłówka? Wygląda na spróchniałą.

- No cóż, zaraz się przekonamy - szorstko podsumował

Sejer. Reszta grupy stała obok, obserwując pracę fotografa. Jeden

z techników przeszukiwał dalszą część brzegu, która ku jego zaskoczeniu okazała się dość czysta i
niezaśmiecona.

Miejsce było odosobnione i dość romantyczne, a w takiej okolicy znajdowało się zazwyczaj dużo
kapsli od butelek, zużytych prezerwatyw, petów i opakowań po słodyczach. Tu nie znaleźli niczego.

- Niesamowite - stwierdził. - Nie ma nic, nawet spalonej zapałki.

- Prawdopodobnie posprzątał po sobie - wyjaśnił Sejer.

- Wygląda na samobójstwo, nie sądzisz?

- Jest całkiem naga - zauważył Sejer.

- lak, ale musiała sama to zrobić. Te ubrania nie zostały ściągnięte z niej siłą. To jedno jest pewne.

- Są całe brudne.

- Może właśnie dlatego je zdjęła. - Uśmiechnął się. - Poza tym wymiotowała. Musiała zjeść coś,
czego nie była w stanie strawić.

Sejer powstrzyma] się od odpowiedzi i spojrzał na kobietę. Mógł zrozumieć, dlaczego technik
doszedł do takich, a nie innych wniosków. Dziewczyna wyglądała, jakby sama położyła się w tym
miejscu. Jej ubrania były skrupulatnie złożone, a nie porozrzucane. Było co prawda brudne, ale poza
tym nie wyglądały na podarte.

Tylko przykrywająca ją kurtka była czysta i sucha.

Popatrzył na

siemię wokół ciała i zauważył coś, jakby odcisk buta. -

Spójrzcie na to - powiedział.

Fotograf nachylił się nad śladami i kilkukrotnie go zmierzył.

- Beznadziejna sprawa. Są całe w wodzie.

- Żadnego nie możesz użyć?

- Raczej nie.

Wpatrywali się w wypełnione wodą zagłębienia.

- Tak czy inaczej, zrób zdjęcia. Wydają się niewielkie, jakby przechodziła tędy osoba z małymi
stopami.

- Co najwyżej dwadzieścia, dwadzieścia jeden centymetrów. Niedużo. Może to jej. - Fotograf zrobił
kilka zdjęć odcisków stóp, potem wsiadł do starej łódki i odepchnął

się od brzegu. Nie znaleźli żadnych dulek, więc sam musiał utrzymywać wiosła w odpowiedniej
pozycji. Z

każdym jego ruchem łódka bujała się gwałtownie.

- Przecieka! - krzyknął zdenerwowany.

- Spokojnie! Przecież mamy tutaj całą ekipę ratunkową -

pocieszył go Sejer.

Fotograf skończył. Mieli ponad pięćdziesiąt zdjęć. Sejer po szedł do brzegu, zdjął buty i skarpetki,
które uważnie położył na kamieniu, podwinął nogawki i wszedł do wody. Stanął kilkadziesiąt
centymetrów od głowy kobiety. Na szyi miała łańcuszek. Podniósł go delikatnie końcem długopisu,
który wyjął z kieszeni. - Medalion -

powiedział niskim głosem. - Prawdopodobnie srebro. Coś jest na nim wygrawerowane. Litery H i M.
Szykujcie worek.

Nachylił się i odpiął łańcuszek. Potem zdjął z dziewczyny kurtkę.

- Tył szyi czerwony. Skóra wszędzie jest bardzo jasna, a tam nienaturalnie zabarwiona. Paskudny,
duży krwiak wielkości dłoni -opisywał.

Snorrason, koroner, podszedł do ciała i sprawdził po kolei gałki oczne, zęby, paznokcie,
nieuszkodzoną skórę i kilka widocznych jasnoczerwonych śladów rozproszonych na klatce
piersiowej i szyi. Zwrócił uwagę na każdy szczegół - długie nogi, brak znamion, co było dość
niespotykane - i nie znalazł nic oprócz kilku małych plamek na prawym ramieniu. Drewnianą
szpatułką ostrożnie

dotknął piany przy jej ustach. Wyglądała na gęstą i dość spójną, konsystencją przypominała mus.

Sejer wskazał usta kobiety. - Co to jest?

- Tak na szybko mogę ci powiedzieć, że wygląda to na płyn z płuc.

- Co nam to mówi? - spytał się Sejer.

- Przyczyną śmierci było prawdopodobnie utonięcie. Ale może to też oznaczać wiele innych rzeczy.

Zebrał nieco piany, ale ta od razu zaczęła się sączyć.

- Płuca są zapadnięte - stwierdził.

Sejer patrzył z zaciśniętymi ustami. Fotograf zrobił

ofierze, teraz już pozbawionej okrycia jeszcze kilka zdjęć.

- Czas odkryć tajemnicę - powiedział Snorrason, odwracając ją delikatnie na brzuch. - Początkowe
stadium rigor mortis, szczególnie na szyi. Mocna, dobrze zbudowana kobieta w bardzo dobrej
kondycji. Szerokie barki. Dobrze umięśnione ramiona, uda i łydki.

Prawdopodobnie uprawiała sport.

- Czy widzisz jakieś oznaki stosowania przemocy? -

zapytał Sejer.

Snorrason badawczo przyglądał się jej plecom i nogom. -

Poza zaczerwienieniem na szyi, nie. Ktoś mógł chwycić ją mocno za kark i przycisnąć do podłoża.
Oczywiście, kiedy była jeszcze ubrana. Potem została wciągnięta z powrotem, ostrożnie rozebrana,
ułożona i przykryta kurtką,

- Gwałt?

- Nie wiem jeszcze.

Badanie się przeciągało, Koroner zmierzył temperaturę denatki i skrzywił się na widok wyników.

- Trzydzieści stopni Celsjusza. Razem z czerwonymi plamami pod skórą i niewielkim rigor mortis na
szyi powiedziałbym, że dziewczyna nie żyje od jakiś dziesięciu, dwunastu godzin.

- Nie - zaprzeczył Sejer, - Nie, jeśli to jest miejsce, w którym zmarła.

- Teraz zajmujesz się także moją działką?

Sejer pokręcił głową. - Dzisiaj rano trwały w tej okolicy poszukiwania. Grupa chłopców z psem
szukała tutaj dziewczynki.

której zaginięcie zgłoszono. Musieli być nad stawem jakoś pomiędzy dwunastą a drugą po południu.
Wtedy jeszcze nie było tutaj ciała. Zauważyliby je. Nawiasem mówiąc, dziewczynka się znalazła,
wszystko z nią w porządku - wyjaśnił.

Rozejrzał się dookoła i uważnie przypatrzył błotu, w którym stali. Coś niewielkiego i jasnego
przykuło jego uwagę. Podniósł to delikatnie w dwóch palcach. - Co to jest? Snorrason popatrzył na
jego dłoń. - Jakaś tabletka.

- Myślisz, że podobne znajdziesz w jej żołądku?

- Całkiem możliwe. Ale nie widzę tu żadnej buteleczki czy opakowania po pigułkach.

- Mogła trzymać je luzem w kieszeni.

- W takim razie powinniśmy znaleźć proszek na spodniach. Zapakuj ją.

- Wiesz, co to może być?

- Cokolwiek. Jednak zwykle najmniejsze tabletki są najmocniejsze. Zobaczymy, co powie
laboratorium.

Sejer kiwnął głową w stronę mężczyzn z noszami i stał, patrząc na nich z rękami skrzyżowanymi na
piersiach. Po raz pierwszy od dłuższego czasu podniósł wzrok i spojrzał do góry. Niebo było blade a
spiczaste świerki otaczające staw przypominały wzniesione włócznie.

Oczywiście, że to wyjaśnią, przyrzekł sobie w duchu.

Wszystko wyjaśnią.

Jacob Skarre, urodzony i wychowany w łagodnym klimacie południa w miejscowości S0gne,
skończył

dopiero dwadzieścia pięć lat. Już wiele razy widział nagie kobiety, ale nigdy tak obnażone, jak ta nad
stawem.

Dopiero teraz, podczas podróży samochodem w towarzystwie Sejera, dotarło do niego, że jeszcze
nigdy żadna ofiara, którą miał okazję widzieć, nie zrobiła na nim tak dużego wrażenia. Może dlatego,
że dziewczyna leżała w taki sposób, jakby za wszelką cenę starała się ukryć swoją nagość - tyłem do
ścieżki, ze schyloną głową i podciągniętymi kolanami. Ale i tak ją znaleźli i zobaczyli, jak wygląda
bez okrycia. Odwrócili na wznak, rozsunęli wargi, by zobaczyć zęby, podnieśli powieki.

Zmierzyli

temperaturę, kiedy leżała na brzuchu z rozwartymi nogami. Zupełnie jakby była jakimś zwierzęciem
na aukcji.

- Była bardzo ładna, prawda? - odezwał się poruszony.

Sejer nie odpowiedział, ale był bardzo zadowolony z tej uwagi.

Znajdował już młode kobiety i słyszał inne komentarze.

Przez dłuższą chwilę jechali w milczeniu, wpatrując się w drogę, ale mimo to mieli przed oczami jej
nagie ciało -

nierówną linię kręgosłupa, stopy z delikatnie zaczerwienioną skórą, łydki pokryte jasnymi włosami -

obraz kobiety wirował nad drogą jak miraż. Sejer czuł się nieswojo. Cala ta sytuacja nie
przypominała mu nic, czego doświadczył w przeszłości.

- Masz nocną zmianę?

Skarre odchrząknął. - Tak, ale tylko do północy. Będę przez kilka godzin w Ringstad. A tak przy
okazji, słyszałem, że planowałeś tydzień urlopu. Rozumiem, że teraz nic z tego?

- Na to wygląda - podsumował Sejer. Już zupełnie o tym zapomniał.

Lista zaginionych leżała przed nim na stole.

Były na niej cztery osoby - dwaj mężczyźni i dwie kobiety. Wszyscy oni urodzili się przed rokiem
1960, więc żadne z nazwisk nie mogło należeć do dziewczyny znalezionej nad Wężowym Stawem.
Jedna z zaginionych osób zniknęła z oddziału psychiatrycznego miejscowego szpitala, druga z domu
spokojnej starości w sąsiednim miasteczku. „Wzrost 152 centymetry, waga 45 kilogramów. Białe
włosy" - czytał.

Była szósta wieczorem i mogą minąć godziny, zanim ktoś zaniepokojony długą nieobecnością
dziewczyny zgłosi jej zaginięcie. Musieli zaczekać na zdjęcia i raport z autopsji, więc póki co, bez
ustalenia tożsamości ofiary, nic więcej nie mogli zrobić. Chwycił skórzaną kurtkę z oparcia krzesła i
zjechał windą na pierwsze piętro. Ukłonił się pani Brenningen, która siedziała za biurkiem, i
przypomniał sobie, że ona także straciła małżonka.

Prawdopodobnie prowadziła życie bardzo podobne do jego. Była ładną blondynką, podobną do jego
żony Elise, tylko nieco okrąglejszą.

Na parkingu podszedł do swojego starzejącego się, stalowo-błękitnego peugeota 604. W pamięci
cały czas miał twarz ofiary -zdrową, okrągłą, bez makijażu. Miała schludne, praktyczne ubranie.
Proste jasne włosy były dobrze obcięte, a reeboki nie należały do najtańszych. Na ręku miała drogi
sportowy zegarek Seiko. Z pewnością pochodziła z dobrej, porządnej rodziny. Znajdował już inne
kobiety, których pochodzenie przemawiało do mego zupełnie innym językiem. Z drugiej strony, już nie
raz dał

się zaskoczyć. Nie wiedzieli jeszcze, czy była pijana, czy pod wpływem narkotyków. Wszystko było
możliwe, a rzeczy nie zawsze są takie, jakimi się zdają.

Przejechał powoli obok targu i budynku straży pożarnej.

Skarre obiecał mu, że zadzwoni, gdy tylko ktoś zgłosi zaginięcie dziewczyny. Na medalionie były
litery H i M -

Helena, pomyślał, a może Hilda. Wiedział, że to tylko kwestia czasu, kiedy ktoś się z nimi
skontaktuje. To była odpowiedzialna dziewczyna, która dotrzymywała terminów. Jej nieobecność w
domu musiała wzbudzić zaniepokojenie.

Przekręcając zamek w drzwiach, usłyszał głuchy łoskot.

To pies zeskoczył z fotela, na którym nie miał prawa siedzieć. Sejer miesz kał w apartamentowcu.
Jedynym, który miał trzynaście pięter. Jak ogromny pomnik na cześć Wikingów, budynek wybijał się
wysoko w niebo na tle okolicznych zabudowań. Kiedy wprowadzali się tam dwadzieścia lat
wcześniej z Elise, podobało im się doskonale rozplanowanie mieszkania i niesamowity widok. Z
okna mógł oglądać cale miasto i wszystkie inne mieszkania w porównaniu z tym wydawały się
położone zbyt blisko. W środku łatwo dawało się zapomnieć o wyglądzie budynku. Mieszkanie było
cieple i przytulne, z drewnianymi podłogami i starymi, solidnymi dębowymi meblami, które kiedyś
należały do jego rodziców.

Większość ścian zajmowały książki, a pozostałą niewielką wolną przestrzeń zapełniały ulubione

zdjęcia Sejera.

Jedno Elise, kilka jego wnuka i Ingrid. Rysunek węglem Käthe Kollwitz Śmierć z dziewczynką na
kolanach był

wycięty z albumu i oprawiony w czarną ramę. Obok zdjęcie jego samego skaczącego ze
spadochronem nad lotniskiem. Rodzice pełni powagi pozujący do fotografii w swoich najlepszych.

niedzielnych strojach. Za każdym razem, kiedy patrzył na zdjęcie ojca, uświadamiał sobie ciężar
swojego wieku.

Widział, jak zapadną się jego policzki, a uszy i brwi nie przestaną rosnąć, przydając mu takiego
samego strzępiastego wyglądu.

Reguły życia wspólnoty w tym budynku, gdzie rodziny były upchane jedna nad drugą jak postacie z
rzeźby Vigelanda, były ściśle określone. Nie można było trzepać dywanów z balkonów, zatem każdej
wiosny trzeba było wysyłać je do pralni. Już zbliżał się czas ponownego ich czyszczenia, tym
bardziej, że pies Sejera, Kollberg, tracił

sierść jak szalony. Ta sprawa została poruszona podczas spotkania wspólnoty, ale jakoś ucichła,
prawdopodobnie dlatego, że wszyscy wiedzieli, że Sejer jest inspektorem policji i mając go u siebie,
czuli się nieco bezpieczniej.

Mieszkał na ostatnim piętrze. Mieszkanie było czyste i zdradzało jego dwie główne cechy:
zamiłowanie do porządku i prostoty. Pies miał swój własny kącik w kuchni. Jego sucha karma leżała
zwykle porozrzucana w kroplach rozlanej wody. To miejsce ujawniało słaby punkt Sejera: był bardzo
przywiązany do swojego psa.

Jedynym

pomieszczeniem w mieszkaniu, którego naprawdę nie lubił, była łazienka, ale zamierzał już wkrótce
ją zmienić, Na razie miał na głowie martwą dziewczynę i prawdopodobnie niebezpiecznego
przestępcę na wolności. To mu się nie podobało. Czuł niepewność, jak wtedy, gdy nie wiadomo, co
wyłoni się zza zakrętu.

Pies powitał go tak entuzjastycznie, że aż musiał

rozstawić nogi, by nie przewrócić się pod ciężarem zwierzęcia. Wyprowadził go na krótki spacer,
nalał

świeżej wody; był w połowie czytania gazety, gdy zadzwonił telefon, ściszył muzykę i z lekkim
zdenerwowaniem podniósł słuchawkę. Ktoś mógł

zadzwonić, może znali już nawet nazwisko ofiary.

- Cześć dziadku! - usłyszał dziecięcy głos.

- Matteus?

- Muszę już iść spać. Jest ciemno.

- A umyłeś ząbki? - zapytał Sejer, przysiadając na stoliku pod telefon.

Widział przed sobą maleńką, brązową jak czekolada twarz z perłowobiałymi ząbkami.

- Mama umyła za mnie.

- A wziąłeś swoją tabletkę z fluorem? - Aha.

- A paciorek zmówiłeś?

- Mama mówi, że nie muszę.

Sejer gawędził ze swoim wnuczkiem przez dłuższą chwilę ze słuchawką mocno przyciśniętą do ucha,
tak by móc jak najlepiej słyszeć jego ożywiony głos, ciche westchnięcia i posapywania. W końcu
zamienił kilka słów z córką. Słyszał jej pełne rezygnacji westchnienie, kiedy powiedział jej o
znalezionym w lesie ciele kobiety, zupełnie jakby nie pochwalała sposobu, jaki wybrał sobie na
życie. Wzdychała dokładnie w ten sam sposób co Elise. Nie wspomniał o jej podróżach i
zaangażowaniu w niszczonej wojną domową Somalii. Zamiast tego spojrzał

na zegarek i pomyślał, że gdzieś tam ktoś siedzi i robi dokładnie to samo co on. Wpatruje się w okno,
czekając na dzwonek telefonu. Tyle że ten dzwonek miał nigdy nie zadzwonić.

Komenda Główna była instytucją, w której praca trwała dwadzieścia cztery godziny na dobę.
Obejmowała okręg, na który składało się pięć gmin zamieszkanych przez sto piętnaście tysięcy
mieszkańców. Porządnych i podejrzanych. W budynku sądu i biurach więziennictwa było
zatrudnionych ponad dwieście osób, a sto pięćdziesiąt z nich pracowało na co dzień w głównej
siedzibie policji. Wśród nich trzydziestu inspektorów.

Ponieważ jednak z całego zespołu ktoś ciągle przebywał

na urlopie albo bral udział w jakichś kursach czy warsztatach zalecanych przez Ministerstwo
Sprawiedliwości, na miejscu nie pracowało więcej niż dwadzieścia osób. A to nie wystarczało.
Zdaniem Holthemanna służba społeczeństwu nie była już istotna -

wypadła poza pole widzenia.

Drobniejsze sprawy trafiały w ręce poszczególnych inspektorów, trudniejsze przypisywane były
zespołom.

Każdego roku wpływało około piętnastu tysięcy nowych zgłoszeń. W ciągu dnia czas pochłaniały im
sprawy typu wydawanie zezwoleń na sprzedaż jedwabnych kwiatów albo figurek z masy solnej na
placu, czy też zorganizowanie kolejnej demonstracji, na przykład przeciwko budowie nowego tunelu.
Do tego dochodziło obserwowanie kamer rejestrujących to, co dzieje się na ulicach. Oburzeni

obywatele byli potem wzywani, by stanąć wobec niepodważalnych dowodów takich przewinień, jak
mijanie na podwójnej ciągłej czy przechodzenie przez jezdnię na czerwonym świetle.

Każdego dnia trzydziestu, czterdziestu z nich siedziało w poczekalni, przeklinając pod nosem, z
portfelami gotowymi do zapłacenia mandatu. Policja przeznaczyła nawet jeden samochód po to tylko,
by ludzie mogli spokojnie porozmawiać z jeżdżącym nim policjantem, jednak niewiele było osób
chętnych do sprawowania tego niezwykle ważnego obowiązku. Zatrzymanych trzeba było
doprowadzić na przesłuchanie. Ponadto sami pracownicy mieli pełno swoich spraw i podań, które
trzeba było rozpatrzyć, tak więc cale dnie załadowane były kolejnymi spotkaniami i naradami. Na
czwartym piętrze znajdował się Dział Prawny, gdzie pięciu prawników pracowało w stałym
kontakcie z policją. Na piętrach piątym i szóstym mieścił się areszt, a na dachu budynku spacerniak, z
którego zatrzymani mogli zobaczyć kawałek nieba.

Oficer, który miał aktualnie dyżur, był przedstawicielem komendy w kontaktach ze światem
zewnętrznym. Ta praca wymagała wiele elastyczności i cierpliwości.

Obywatele dzwonili przez dwadzieścia cztery godziny na dobę, a ich telefony stanowiły jeden
nieustający potok skarg: ukradzione rowery, zaginione psy, włamania, domniemane szykany.
Przewrażliwieni rodzice z lepszych dzielnic pełni oburzenia zgłaszali wyścigi samochodowe przed
swoimi oknami. Jedynie od czasu do czasu w telefonie słychać było szybki oddech i głos, który
informował o gwałcie czy molestowaniu, głos, który na pytanie o dane zostawiał po sobie długi,
głuchy sygnał w słuchawce. Jeszcze rzadsze były telefony ze zgłoszeniami zaginięcia czy zabójstwa.
W samym środku tego chaosu siedział Skarre i czekał. Wiedział, że prędzej czy później ten ktoś
zadzwoni. Narastające napięcie odmierzały wskazówki zegara, wyznaczające najpierw wieczór,
potem nadejście nocy.

Sejer drzemał w fotelu z gazetą złożoną na kolanach.

Krew płynęła spokojnie w jego żyłach, nieco rozcieńczona przez kieliszek

whisky. Była już. prawie północ, gdy zadzwonił telefon.

Inspektor wezwał taksówkę i już dwadzieścia minut później siedział w biurze.

- Przyjechali starą toyotą - poinformował go Skarre. -

Czekałem na nich na zewnątrz. Jej rodzice.

- Co im powiedziałeś?

- Pewnie nie to, co trzeba. Byłem trochę zdenerwowany.

Najpierw zadzwonili, a pół godziny później tu byli.

Pojechali już.

- Do kostnicy? - zapytał Sejer. - Tak.

- Byli pewni?

- Przywieźli ze sobą zdjęcie. Matka dokładnie wiedziała, co córka miała na sobie. Wszystko się
zgadzało, począwszy od paska, na bieliźnie kończąc. Miała na sobie specjalny rodzaj biustonosza,
taki dla kobiet sportowców.

Dużo ćwiczyła. Ale kurtka nie była jej.

- Chyba żartujesz.

- Niesamowite, nie?

Skarre nie umiał ukryć emocji, jego oczy błyszczały z ekscytacji.

- Zostawił nam trop, za darmo. W kieszeni znaleźliśmy cukier i lampkę w kształcie sowy, nic więcej.

- Żeby tak zostawić kurtkę... Nie wierzę w to. A tak swoją drogą, kim jest ta dziewczyna?

Skarre spojrzał w notatki. - Annie Sofie Holland -

przeczytał.

- Annie Holland? A co z medalionem?

- Należał do jej chłopaka. Ma na imię Halvor.

- Skąd pochodziła?

- Z Lundeby. Mieszkają pod numerem dwudziestym w Kry-stallen. To właściwie ta sama ulica, przy
której Ragnhild Album nocowała tej nocy, tylko trochę wyżej.

Dziwny zbieg okoliczności.

- A jej rodzice? Jak zareagowali?

- Są śmiertelnie przerażeni - odpowiedział cichym głosem. -Mili, spokojni ludzie. Matka mówiła bez
przerwy, ojciec prawie się nie odzywał. Wyszli z Siven.

Jak możesz sobie wyobrazić - dodał - ja też jestem zdenerwowany.

Sejer włożył miętówkę do ust

- Miała dopiero piętnaście lat - kontynuował Skarre. -

Chodziła do liceum.

- To niewiarygodne. - Sejer pokręcił głową. - Myślałem, że jest starsza. Czy zdjęcia są już gotowe? -
Przeczesał dłonią włosy i z powrotem usiadł na krześle.

Skarre wręczył mu teczkę. Zdjęcia zostały wywołane w rozmiarze 20 na 30 centymetrów z wyjątkiem
dwóch większych.

- Czy pracowałeś kiedyś nad przestępstwem na tle seksualnym?

Skarre pokręcił przecząco głową.

- To nie wygląda na taką sprawę. To co innego -

powiedział Sejer, patrząc na zdjęcia. - Jest ułożona zbyt ładnie, zbyt dokładnie, za dobrze. Zupełnie
jakby została położona do snu i przykryta okryciem. Nie ma żadnych siniaków, zadrapań, nie widać
też żadnych śladów walki.

Nawet jej włosy wyglądają, jakby zostały specjalnie ułożone. Osoby, które popełniają zbrodnie na
tle seksualnym, nie zachowują się w ten sposób. Muszą pokazać swoją silę, swoją przewagę. Ofiary
się nie liczą.

- Ale była naga - podkreślił Skarre. - Tak, wiem.

- To co mówią nam te zdjęcia, tak na pierwszy rzut oka?

- Nie jestem pewien. Zastanawia mnie ta kurtka, jest ułożona zbyt troskliwie.

- Prawie z czułością?

- No tak, spójrz na zdjęcia. A tobie się tak nie wydaje? -

zapytał Sejer.

- Dobrze, zgadzam się - potwierdził Skarre. - Ale z czym w takim razie mielibyśmy do czynienia?
Zabójstwem z litości?

- No cóż. Wiemy co najmniej tyle, że jest w tym dużo emocji. Widać, że zabójca coś do niej czuł. Coś
pozytywnego. A jeśli tak, to jest bardzo prawdopodobne, że mógł ją znać. Biorąc pod uwagę
statystki, zazwyczaj zabójcy znają swoje ofiary.

- Jak myślisz, jak długo będziemy musieli czekać na raport?

- Naciskam na Snorrasona tak mocno, jak się da.

Niedobrze, że tam było tak czysto. Wszystko co mamy, to kilka odcisków, których

nie możemy wykorzystać, i jedna tabletka. Poza tym nie było tam nawet niedopałka papierosa, nawet
patyka po lodzie.

Sejer rozgryzł miętusa w ustach, wstał i podszedł do umywalki, by napełnić papierowy kubek woda.

- Jutro pojedziemy do Granittveien. Musimy porozmawiać z chłopcami którzy szukali Ragnhild. Z

Thorbjornem przede wszystkim. Musimy się dowiedzieć, kiedy dokładnie byli nad Wężowym
Stawem.

- A co z Raymondem Lake? - zapytał Skarre.

- Z nim też musimy porozmawiać. I z Ragnhild. Dzieci widzą dużo rzeczy, wierz mi. Mam w tym
doświadczenie

- dodał. - A co z Hollandami? Czy mają jeszcze jakieś dzieci?

- Tak, starszą córkę.

- Dzięki Bogu.

- To ma być dla nich jakaś pociecha? - nieco ironicznie spytał Skarre.

- Dla nas na pewno - podsumował ponuro Sejer.

Młodszy z mężczyzn poklepał się po kieszeni. - Będzie ci przeszkadzało, jeśli zapalę?

- Nie, pal sobie.

- Do Wężowego Stawu można dojść na dwa sposoby -

stwierdził, wydmuchując dym. - Oznaczoną ścieżką, tak jak my szliśmy, albo drogą z drugiej strony,
tak jak szli Ragnhild i Raymond. Jeśli ktoś mieszka przy tej drodze, to chyba warto go także
odwiedzić.

- To Kolleveien. Nie ma tam zbyt wielu domów, to mała osada, sprawdziłem na mapie. Co najwyżej
kilka gospodarstw. Ale jeśli ktoś ją przywiózł nad jezioro samochodem, musiał tamtędy przejeżdżać.

- Szkoda mi jej chłopaka.

- Już wkrótce się dowiemy, co to za jeden.

- Jeśli mężczyzna odbiera dziewczynie życie w taki sposób -Skarre myślał na glos - że trzyma jej
głowę pod wodą tak długo, aż się utopi, a potem wyciąga z wody, by delikatnie ułożyć ciało, to dla
mnie wygląda to mniej więcej tak: „Nie chciałem cię zabić, ale musiałem".

Zupełnie jakby tym, co zrobił po jej śmierci, prosił o wybaczenie, nie uważasz?

Sc jer wypił wodę i zgniótł kubek w dłoniach. - Rano porozmawiam z Holthemannem. Chciałbym,
żebyś pracował przy tej sprawie.

- Szef już przypisał mnie do sprawy Banku Oszczędnościowego - wymamrotał zaskoczony. - Razem z

Goranem.

- Ale chciałbyś?

- Czy chciałbym pracować przy sprawie o zabójstwo? To jak prezent pod choinkę. To znaczy duże
wyzwanie.

Oczywiście, że bym chciał.

Skarre zaczerwienił się i odebrał telefon, który dzwonił

jak oszalały. Słuchał chwilę, kiwnął głową i odłożył

słuchawkę.

- Dzwoniła Siven. Rodzice ją zidentyfikowali. Nasza ofiara to Annie Sofie Holland, urodzona 3
marca 1980

roku. Ale Siven mówi, że nie można ich teraz przesłuchać. Dopiero rano.

- Czy Ringstad jest na służbie?

- Właśnie przyszedł.

- Więc idź już do domu. Jutro będzie ciężki dzień. Zabiorę zdjęcia ze sobą - dodał, zgarniając teczkę
ze stołu.

- Przejrzysz je jeszcze przed snem?

- Zastanawiałem się nad tym - westchnął ciężko Sejer. -

Co prawda wolę takie fotografie, które mogę potem spokojnie schować do szuflady.

Podobnie jak Granittveien, Krystallen była wioską, której życie toczyło się wokół jednej ulicy.
Koniec osady wyznaczała ślepa uliczka, zakończona gąszczem krzaków, gdzie pod osłoną nocy
wysypywano śmieci.

Domy stały obok siebie i w sumie było ich dwadzieścia jeden. Z daleka odnosiło się wrażenie, że
stanowią ciąg bliźniaków. Jednak kiedy Sejer i Skarre zagłębili się w ulicę, odkryli, że pomiędzy
domami są niewielkie przejścia, na tyle szerokie, by przecisnął się między nimi człowiek. Domy nie
wyróżniały się niczym oryginalnym.

Dwupiętrowe, ze skośnymi dachami.

Jeden podobny do drugiego. To mi przypomina wybrzeże, pomyślał Sejer. Domy uzupełniały się
nawet kolorystyką - przeważały głębokie czerwienie, ciemna zieleń, szarości i brązy. Tylko jeden
odstawal od tego wzorca, odróżniając się wyraźną barwą dojrzalej pomarańczy.

Nie mieli wątpliwości, że mieszkańcy wiedzieli o ich przybyciu. Widzieli, jak podjeżdżali pod
bramę, także mundur Skarrego na pewno zwrócił ich uwagę. Wszyscy czekali w ciszy i napięciu,
bomba miała wkrótce wybuchnąć.

Ada i Eddie Hollandowie mieszkali pod numerem 20.

Sejer prawie czuł, jak gorące spojrzenia sąsiadów wypalają dziurę na jego karku, kiedy stanął przed
drzwiami domu. Coś tam się stało, u Hollandów, coś z tymi dwiema dziewczynami, myśleli. Starał
się za wszelką cenę uspokoić oddech i opanować zdenerwowanie wywołane czekającą go
konfrontacją.

Tego typu sytuacje były dla niego tak stresujące, że już wiele lat temu opracował odpowiedni zestaw
słów i zwrotów, którego teraz, po długiej praktyce, używał z dużą pewnością siebie.

To było oczywiste, że od momentu, kiedy wrócili z komendy, rodzice Annie nie zrobili nic, nawet nie
położyli się spać. Widok martwej córki złożonej na stole w kostnicy wyrył się w ich pamięci niczym
wypalone żelazem piętno i za żadną cenę nie chciał ich opuścić.

Matka siedziała w rogu kanapy, ojciec usadowił się w fotelu. Wyglądał na nieobecnego. Kobieta nie
pojmowała jeszcze rozmiaru straty. Spojrzenie, jakie posłała w stronę dwóch policjantów, wyrażało
całkowite zaskoczenie ich obecnością w jej salonie. Tak, to jest koszmarny sen, a ona się z niego za
chwilę ocknie. Sejer musiał chwycić ją delikatnie za rękę.

- Nie zwrócę wam Annie - powiedział cicho. - Ale mam nadzieję, że uda mi się odkryć, dlaczego
musiała umrzeć.

- Nie obchodzi nas dlaczego! - krzyknęła matka. - Nas interesuje, kto to zrobili Musi pan go znaleźć i
zamknąć! On jest nienormalny!

Jej mąż delikatnie i nieco niezdarnie pogłaskał ją po dłoni.

- Jeszcze nie wiemy - odpowiedział Sejer - czy ta osoba jest zdrowa, czy nie. Nie każdy zabójca
działa pod wpływem choroby.

- Chyba nie chce mi pan powiedzieć, że normalni ludzie zabijają młode dziewczyny!

Oddychała ciężko, z trudem łapiąc powietrze. Mężczyzna siedział znieruchomiały, jakby
sparaliżowany nadmiarem emocji.

- Jednak - cierpliwie wyjaśniał Sejer - zawsze jest jakiś motyw, nawet jeśli nie jesteśmy w stanie go
pojąć. Ale najpierw musimy ustalić, czy w ogóle mamy tu do czynienia z zabójstwem.

- Jeśli pan myśli, że moja córka mogła targnąć się na własne życie, to pan się myli. To po prostu
niemożliwe, nie moja Annie.

Wszyscy rodzice tak mówią, pomyślał.

- Muszę zadać państwu kilka pytań. Proszę odpowiadać na nie najlepiej, jak potraficie. Jeśli coś się
wam przypomni później, będziecie chcieli coś dodać lub zmienić albo po prostu przyjdzie wam coś
do głowy w tej sprawie, proszę do mnie zadzwonić. O każdej porze, w dzień czy w nocy.

Ada Holland wodztta wzrokiem od jednego do drugiego policjanta, jakby zamiast nich widziała jakiś
przerażający obraz i nie rozumiała, skąd wziął się w jej głowie.

- Muszę dobrze poznać Annie. Jaką była dziewczyną?

Proszę mi opowiedzieć o niej wszystko - poprosił Sejer.

Zaraz po zadaniu pytania zastanowił się nad jego sensem.

I co mają mu odpowiedzieć? Przecież to oczywiste - była najłepszą, najmilszą i najsłodszą z istot.
Całym ich szczęściem, ich skarbem. Nie było takiej drugiej.

Rodzice zaczęli szlochać. Z gardła kobiety wydobył się bolesny jęk, mężczyzna płakał bezgłośnie,
prawie bez łez.

Patrząc na nich, Sejer widział ich córkę. Ta sama szeroka twarz. Tb samo wysokie czoło. Ojciec nie
był szczególnie postawny, ale silny i w dobrej kondycji. Skarre ściskał

długopis w ręku i stał ze wzrokiem wbitym w notatnik.

- Zacznijmy od początku - zaproponował Sejer. - Nie chcę państwa zamęczać w takiej chwili, ale
proszę zrozumieć, musimy ustalić fakty. O której godzinie Annie wyszła z domu?

- O dwunastej trzydzieści - odpowiedziała kobieta, nie podnosząc wzroku.

- Dokąd się wybierała?

- Do Anette, koleżanki ze szkoły. Razem z jeszcze jedną koleżanką miały przygotować jakiś projekt.
Zwolnili ich z lekcji, żeby mogli popracować nad tym w domu.

- Nie dotarła tam?

- Zadzwoniliśmy do niej około dwudziestej trzeciej. Było już przecież bardzo późno. Anette już
spala. Przyszła tylko ta druga koleżanka. Nie mogłam w to uwierzyć... -

Zawiesiła głos.

Ukryła twarz w dłoniach. Minął cały dzień, a oni dalej nic nie wiedzieli.

- Dlaczego żadna z dziewczyn nie zadzwoniła sprawdzić, czemu Annie nie przyszła?

- Założyły, że jej się nie chciało - odpowiedziała, powstrzymując szloch. - Myślały, że po prostu
zmieniła zdanie. Jeśli o to chodzi, nie znały jej zbyt dobrze. Annie nigdy nie zaniedbywała lekcji.

Niczego nie zaniedbywała.

- Jak chciała się dostać do Anette? Na piechotę?

- Tak. To jest jakieś cztery i pól kilometra. Zazwyczaj jeź-

dziła rowerem, ale akurat się zepsuł, a nie kursuje tu żaden autobus.

- Gdzie dokładnie mieszka Anette?

- To córka Horgenów. Mają gospodarstwo i sklep wielobranżowy.

Sejer kiwnął głową. Słyszał, jak Skarre zapisuje słowa kobiety.

- Czy miała chłopaka?

- Tak. Nazywa się Halvor Muntz.

- Jak długo się spotykali?

- Jakieś dwa lata. Był od niej starszy. Raz byli ze sobą, raz nie, ale z tego co wiem, ostatnio dobrze
im się układało.

Nie wiedziała, co zrobić z rękami. Przekładała jedną nad drugą, na przemian otwierając i zamykając
dłonie. Była podobnego wzrostu co mąż, szczupła, o dynamicznych ruchach i zdrowej cerze.

- Czy utrzymywali kontakty seksualne? - spytał delikatnie Sejer.

Matka spojrzała na niego oburzona. - Ona ma piętnaście lat!

- Proszę pamiętać, że niewiele o niej wiem - wyjaśnił.

- Nic takiego nie miało miejsca - odpowiedziała.

- Nie sądzę, że powiedziałaby nam o tym. - Mąż wreszcie wtrącił się do rozmowy. - Halvor ma
osiemnaście lat. To mężczyzna.

- Przecież bym wiedziała - przerwała mu.

- Może nie mówiła nam wszystkiego.

- Wiedziałabym! - wykrzyknęła.

- Ale ty niechętnie poruszasz takie tematy! -

odpowiedział natychmiast.

Atmosfera stawała się coraz bardziej nerwowa. Sejer miał

już swoje zdanie w tej kwestii, a patrząc na szybkie zapiski Skarrego, stwierdził, że on także.

- Jeśli szła przygotować szkolny projekt, musiała chyba mieć ze sobą plecak?

- Tak, taki brązowy, skórzany.

- I gdzie on jest?

- W domu go nie ma.

Więc będziemy musieli wysłać nurków, pomyślał Sejer.

- Czy brała jakieś lekarstwa? - zmienił temat.

- Nie, żadnych. Nigdy nie chorowała.

- A jaką była osobą? Otwartą? Rozmowną?

- Kiedyś tak - odpowiedział ojciec.

- Co pan chce przez to powiedzieć?

- Taki wiek - wyjaśniła szybko matka. - Trudny.

- Czy ma pan na myśli, że córka się zmieniła? - Sejer zwrócił się bezpośrednio do ojca, licząc na
kontynuację przerwanego wątku. Nie udało się.

- Wszystkie dziewczyny w jej wieku przechodzą huśtawkę nastrojów. Są na progu dorosłości. Solvi,
jej siostra, była taka sama - pośpiesznie wtrąciła kobieta.

Ojciec nic już nie mówił, wyglądał na zagubionego.

- Czyli nie była otwartą, rozmowną osobą?

- Była cicha i skromna - odpowiedziała pewnie matka. -

Dokładna i praktyczna. Niczego nie zostawiała przypadkowi.

- Ale kiedyś była weselsza, czy tak?

- Może i tak, ale kiedy dzieci są młodsze, robią koło siebie więcej szumu.

- Chciałbym wiedzieć - nie ustępował - kiedy dokładnie zachowanie córki uległo zmianie?

- Jak to zwykle. Kiedy miała jakieś czternaście lat.

Dojrzewanie - dodała, jakby to miało wszystko wyjaśnić.

Kiwnął ze zrozumieniem głową, ponownie wracając wzrokiem do ojca.

- Nie było innej przyczyny?

- Niby co? - zapytała podejrzliwie matka, obrzucając go nieufnym spojrzeniem.

- Tego nie wiem. - Westchnął i odchylił się do tyłu. - Ja po prostu chcę się dowiedzieć, dlaczego
umarła.

Matka zaczęła się trząść tak gwałtownie, że prawie nie byli w stanie zrozumieć, co do nich mówiła. -
Dlaczego umarła? To musiał być...

Nie miała odwagi powiedzieć tego na głos.

- Nie wiemy.

- Ale czy ona została... - kolejna pauza.

- Nie wiemy tego, pani Holland. Jeszcze nie. Te rzeczy potrzebują czasu, ale ludzie którzy zajmują się
Annie, naprawdę wiedzą co robią.

Sejer rozejrzał się po pokoju. Było to czyste i schludne pomiesz-czenie utrzymane w błękitach i bieli,
podobnie jak ubranie Annie. Nad drzwiami wisiały suche kwiaty, okna zdobiły gustownie upięte
zasłony, a na stole leżały szydełkowane serwetki. Ściany obwieszone były fotografiami. Cały pokój
był uporządkowany i praktycznie zaplanowany. Sejer wstał i podszedł do jednego z dużych zdjęć
wiszących na ścianie.

- To zostało zrobione zeszłej zimy - odezwała się cicho zza jego pleców Holland.

Zdjął ostrożnie zdjęcie. Znowu ogarnęło go to dziwne uczucie, jak zawsze, kiedy po raz kolejny
widział twarz, którą znal jako pozbawioną energii, życia. To była ta sama osoba, a jednak nie do
końca. Patrzył na szeroką twarz Annie, jej pełne usta i duże, szare oczy podkreślone przez gęste,
ciemne brwi. Uśmiechała się lekko. Spod krawędzi bluzy widać było fragment medalionu. Ładny,
pomyślał.

- Czy Annie uprawiała jakiś sport?

- Kiedyś tak - znużonym głosem odpowiedział ojciec.

- Grała w zespole piłki ręcznej, ale rzuciła to. Teraz dużo biega. Więcej niż trzydzieści kilometrów
na tydzień. -

Nieświadomie kobieta zaczęła opowiadać o córce, jakby ta wciąż żyła. Sejer nie poprawił jej.

- Dlaczego przestała grać?

- Miała dużo zajęć w szkole. Wie pan, dzieci już takie są.

Najpierw się do czegoś zapalają, a potem to rzucają. Z grą na trąbce było tak samo. Najpierw zaczęła
grać w szkolnej orkiestrze, potem to rzuciła.

- Dobrze jej szło? W drużynie? Sejer odwiesił fotografię na miejsce.

- Bardzo dobrze - mężczyzna odpowiedział miękkim głosem. - Była bramkarką. Nie powinna była
przestawać.

- Myślę, że po prostu nie chciało jej się wciąż stać w bramce -przerwała matka. - Pewnie dlatego
przestała.

- Niekoniecznie - odpowiedział jej mąż. - Nigdy nam nie powiedziała, dlaczego rzuciła piłkę.

Sejer ponownie usiadł.

- Reasumując, państwa reakcja na jej decyzję była identyczna. Wspólnie uznali ją państwo za... -
szukał w myślach odpowiedniego słowa - ...dziwną?

- Tak.

- A jak wiodło jej się w szkole?

- Dobrze. Lepiej niż innym. Nie przesadzam, to fakt -

chwalił ją ojciec.

- Czego dotyczył ten projekt, nad którym miały pracować?

- Sigrid Undset. Miały go skończyć przed wakacjami.

- Czy mogę obejrzeć pokój córki?

Kobieta podniosła się z miejsca i wskazała im drogę. Szła powoli, stawiając drobne kroki. Ojciec
Annie pozostał w fotelu, nieruchomy i zamyślony, jak przez większość rozmowy.

Pokój był nieduży, ale wystarczający na małą kryjówkę dorastającej dziewczyny. Mieściło się tam
łóżko, krzesło i biurko. Sejer wyjrzał przez okno na drugą stronę ulicy.

Nic poza werandą sąsiadów

nie było z niego widać. Okruchy chleba zwabiły pod okno ptaki, które teraz biły się o pożywienie z
głośnym krzykiem. Rozejrzał się po pokoju w poszukiwaniu plakatów młodzieżowych idoli. Nie
znalazł żadnego, za to zauważył, że mała przestrzeń wypełniona była medalami, trofeami i
dyplomami. Było tam także kilka zdjęć samej Annie. Na jednym stalą w stroju bramkarza razem ze
swoją drużyną, drugie przedstawiało ją na desce surfingowej. Wyglądała jak profesjonalny
sportowiec. Na ścianie nad łóżkiem zauważył kilka zdjęć dzieci, jedno z nich popychało wózek.
Pomiędzy nimi było także zdjęcie młodego mężczyzny. Wskazał je palcem.

- To jej chłopak?

Matka potwierdziła skinieniem głowy.

- Czy Annie zajmowała się dziećmi?

Sejer patrzył na zdjęcie dziewczyny z małym blondynkiem na kolanach. Wyglądała na szczęśliwą i
dumną. Trzymała chłopca przed sobą, wprost przed aparatem, jak jakieś trofeum.

- Zajmowała się wszystkimi dziećmi na tej ulicy, jednym za drugim.

- Rozumiem, że lubiła dzieci.

Znowu potwierdziła skinieniem.

- Czy córka pisała pamiętnik?

- Nie sądzę. Szukałam jakiegoś - przyznała. - Szukałam całą noc.

- I nic pani nie znalazła?

Potrząsnęła głową. Z salonu dobiegły ich ciche głosy.

- Będziemy potrzebować listy nazwisk - powiedział po chwili. -Listy osób, z którymi moglibyśmy
porozmawiać o Annie.

Jeszcze raz spojrzał na zdjęcia na ścianie. Jego uwagę zwróciło jedno, na którym była w stroju
szkolnym, czarnym z zielonym emblematem na piersi.

- To wygląda jak jakiś smok.

- To waż morski. - Kobieta wygładziła dłonią pościel na łóżku córki.

- Dlaczego akurat wąż morski?

- Jest taka miejscowa legenda, która mówi, że w tym fiordzie mieszka wąż morski. Jeśli ktoś
wypłynie na wodę i wiosłując,

usłyszy za sobą plusk wody, to znaczy, że wąż wynurza się z głębin. Wtedy nie można się odwrócić,
tylko trzeba dalej wiosłować. Jeśli udasz, że go ignorujesz i zostawisz w spokoju, wszystko będzie
dobrze. Ale jeśli się odwrócisz i spojrzysz mu w oczy, wąż porwie cię ze sobą w zieloną otchłań.
Zgodnie z legendą ma czerwone oczy.

Przeszli z powrotem do salonu. Skarre wciąż notował.

Mężczyzna nadal siedział w fotelu. Wyglądał, jakby był

na skraju omdlenia.

- Co z państwa drugą córką?

- Dzisiaj przylatuje do domu. Jest w Trondheim u mojej siostry.

Pani Holland opadła na sofę, blisko męża. Sejer przeszedł

do kuchni i złapał się na tym, że patrzy prosto na sąsiada w domu obok.

- Mieszkają tu państwo bardzo blisko siebie - stwierdził. -

Czy dobrze się znacie z sąsiadami?

- Chyba tak. Wiele ze sobą rozmawiamy.

- I wszyscy znali Annie?

Skinęła głową.

- Będziemy musieli z nimi porozmawiać. Proszę się tym nie denerwować.

- Nie mamy się czego wstydzić - odpowiedziała.

- Czy mogę pożyczyć kilka zdjęć?

Tym razem wstał ojciec i podszedł do półki pod telewizorem. -Mamy nagranie wideo - wyjaśnił. - Z

zeszłego lata. Wynajęliśmy chatę w Kragero.

- Panowie nie potrzebują kasety, tylko jej zdjęcie.

- Nie, bardzo chętnie ją obejrzę. - Sejer wziął nagranie od ojca dziewczyny i podziękował.

- Annie biegała trzydzieści kilometrów tygodniowo, czy tak? A czy biegała sama? - zapytał.

- Nikt by nie wytrzymał jej tempa - odpowiedział

Holland.

- To znaczy, że pomimo obowiązków szkolnych znajdowała czas, by biegać na długie dystanse. Może
to nie praca domowa zmusiła ją do porzucenia gry w drużynie?

- Mogła biegać, kiedykolwiek miała na to ochotę -

powiedziała matka. - Czasami biegała przed śniadaniem, czasami w innych porach. Ale kiedy był
mecz, musiała się stawić i nie mogła mieć własnycn planów. Wydaje mi się, że nie lubiła być
ograniczana. Nasza Annie była bardzo niezależna.

- Gdzie zazwyczaj biegała?

- Wszędzie. O każdej porze i przy każdej pogodzie.

Biegała wzdłuż drogi, w lesie.

- A nad Wężowy Staw?

- Też.

- Czy Annie była nierozważna?

- Nie. Raczej cicha i spokojna - odparła matka z czułością w głosie.

Sejer podszedł do okna i zauważył kobietę z dzieckiem na ręku przechodzącą przez jezdnię. - Czy
Annie interesowało coś jeszcze? To znaczy oprócz biegania.

- To co każdą dziewczynę: kino, muzyka, książki -

powiedział ojciec. - I małe dzieci - dodał. - Szczególnie, gdy była młodsza.

Annie. Przyjaciół, kolegów, znajomych, sąsiadów, nauczycieli, członków rodziny. Chłopaków, jeśli
byli inni.

Kiedy skończyli, lista liczyła czterdzieści dwa nazwiska i wszędzie tam, gdzie pamiętali,
Hollandowie dopisali adresy.

- Czy zamierzają panowie porozmawiać ze wszystkimi tymi osobami? - zapytała kobieta, kiedy
zbierali się do wyjścia.

- Tak. A to dopiero początek. Będziemy informować państwa na bieżąco o postępach w śledztwie.

- Musimy porozmawiać z Thorbjernem Haugenem. To jeden z chłopaków, którzy wczoraj szukali
Ragnhild.

Może on pomoże nam w ustaleniu czasu zabójstwa.

Przejechali wzdłuż garaży. Skarre czytał notatki.

- Kiedy byłeś w pokoju Annie, zapytałem jej ojca o tę sprawę z drużyną.

- I co ustaliłeś?

- Powiedział, że Annie robiła wielkie postępy. Drużyna miała świetny sezon, dziewczyny były na
zawodach w Finlandii i doszły do finału. Nie mógł zrozumieć jej decyzji. Zastanawiał się, czy mogła
mieć inne powody, żeby zrezygnować z obiecującej kariery.

- Musimy porozmawiać z trenerem, kimkolwiek on czy ona jest. Może tu znajdziemy jakiś trop.

- To mężczyzna - wyjaśnił Skarne. - Wydzwaniał

tygodniami, chcąc namówić ją do powrotu. Drużyna poważnie ucierpiała na jej odejściu, nikt me
mógł zastąpić Annie.

- Zadzwonimy z biura i dowiemy się, jak się nazywa.

- Knut Jensvoll. Mieszka pod numerem ósmym w Gneisveien. Żeby tam dojechać, trzeba zjechać w
dół

zbocza.

- Dziękuję - odpowiedział Sejer, podnosząc brew. -

Zastanawiam się nad czymś - kontynuował. - Annie mogła zginąć do-kładnie w tym samym czasie,
kiedy my byliśmy w Granittvelen zaledwie kilka minut od niej, martwiąc się o Ragnhild. Zadzwoń do
Pilestredet i poproś Snorrasona.

Zapytaj się, czy nie mógłby nieco przyśpieszyć spraw.

Potrzebujemy jego raportu tak szybko, jak się da.

Skarre wyciągnął telefon i wybrał numer. Rozmowa nie trwała długo.

- I co powiedział? - spytał Sejer.

- Że kostnica ma swoje ograniczenia, że każda śmierć jest tragedią, niezależnie od okoliczności, i że
cała masa ludzi czeka, by móc pochować swoich ukochanych. Powiedział

także, że rozumie nasz pośpiech i jeśli chcesz, to możesz przyjść za trzy dni. Wtedy może złożyć ci
wstępny raport ustny. Na pisemny będziesz musiał poczekać dłużej.

- No cóż - powiedział Sejer. - To i tak nieźle jak na Snorrasona.

ROZDZIAŁ 3

Raymond smarował masłem cienką kromkę chleba.

Pochłonięty tą czynnością, wystawił koniuszek języka.

Bardzo starał się nie zrobić dziury. Miał już cztery kromki z masłem i cukrem ułożone jedna na
drugiej. Sześć to jego rekord.

Kuchnia była mała i przytulna, tyle że po jego kulinarnych próbach panował w niej bałagan. Na stole
czekała już kanapka dla ojca - z obkrojoną skórką i posypana skwarkami. Jak już zjedzą, posprząta,
pozmywa naczynia i zamiecie podłogę. Do tej pory zdążył opróżnić butelkę na mocz i wymienić

wodę w garnuszku ojca. Dzisiaj nie było słońca, niebo było zachmurzone, a widok

z okna zniechęcał szarym i monotonnym pejzażem. Kawa zago-towała się tak, jak lubił, wrzała trzy
razy. Położył

piątą kromkę chleba na stosie i poczuł się z siebie bardzo zadowolony. Już miał nalać ojcu kawę, gdy
usłyszał

podjeżdżający pod dom samochód. Ku swojemu przerażeniu zauważył, że był to radiowóz policyjny.

Ogarnięty strachem, cofnął się od okna i pobiegł szybko w kąt pokoju. Może przyjechali zabrać go do
więzienia?

Ale kto wtedy zajmie się tatą?

Usłyszał trzask zamykanych drzwi i niewyraźne głosy dochodzące z podwórka. Nie był pewien, czy
nie zrobił

czegoś nieodpowiedniego. Nie zawsze wiedział, kiedy coś jest dobre albo złe Na wszelki wypadek
nie zareagował, kiedy zapukali do drzwi. Ale było jasne, że nie zamierzają rezygnować. Pukali i
walili, wołając jego imię. Ojciec mógł ich usłyszeć. Zaczął kasłać, by zagłuszyć hałas. Po chwili
wszystko ucichło. Dalej ukrywał się w kącie pokoju obok kominka, kiedy zobaczył w oknie twarz.
Wysoki, siwy mężczyzna machał

do niego ręką. Pewnie chce mnie wywabić, pomyślał

Raymond i potrząsnął energicznie głową. Schował się leszcze głębiej w kąt, ukrywając się za osłoną
kominka.

Mężczyzna za oknem wyglądał dość przyjaźnie, ale to nie znaczyło, że jest miły. Raymond już dawno
temu odkrył, że jeśli ktoś miło wygląda, to może być złudne, a przecież nie był głupi. Po chwili nie
mógł już wytrzymać tego stania w kącie i pobiegł do kuchni. Ale tam w oknie też była twarz. Widział
jasne, kręcone włosy i ciemny mundur. Czuł się jak kociak wrzucony do wody w ciasnym worku.
Dzisiaj przecież nie jeździł samochodem.

Furgonetka wciąż nie chciała odpalić, więc nie chodziło o jazdę samochodem. To musi być związane
z tą sprawą nad stawem, pomyślał. Stał w miejscu, lekko się kiwając.

Po jakimś czasie przeszedł do przedsionka i zaczął się uważnie wpatrywać w klucz w drzwiach.

- Raymond! - zawołał jeden z policjantów. - Chcemy tylko porozmawiać. Nic ci nie zrobimy.

- Nie chciałem skrzywdzić Ragnhild! - wykrzyczał.

- Wiemy o tym, ale nie z tego powodu tutaj jesteśmy.

Chcemy cię prosić o pomoc.

Wahał się jeszcze przez chwilę, zanim wreszcie otworzył

drzwi.

- Czy możemy wejść? - zapytał wyższy z mężczyzn. -

Mamy do ciebie kilka pytań.

- No dobrze. Nie wiedziałem, czego chcecie. Nie mogę otwierać drzwi każdemu.

- Nie, oczywiście, że nie - odpowiedział Sejer, rozglądając się dookoła. - Ale to dobrze, że
otwierasz drzwi, kiedy prosi cię o to policja.

- Chodźmy do pokoju.

Raymond poszedł pierwszy i wskazał sofę, która wyglądała na wykonaną ręcznie. Stary koc leżał
złożony na oparciu. Usiedli, rozglądając się bacznie po pokoju.

Pomieszczenie było raczej nieduże, ze stołem i dwoma krzesłami. Na ścianach wisiały obrazki
zwierząt i zdjęcie starszej kobiety z chłopcem na kolanach. Prawdopodobnie była to matka
Raymonda. Dziecko na zdjęciu miało rysy charakterystyczne dla osoby z zespołem Downa.

Wiek kobiety mógł być przyczyną jego choroby, pomyślał

Sejer. Z miejsca, w którym siedzieli, nie widzieli ani telewizora, ani telefonu. Sejer nie mógł sobie
przypomnieć, kiedy ostatnio przebywał w salonie, w którym nie było tych sprzętów.

- Czy twój ojciec jest w domu? - zapytał, przypatrując się białej koszulce Raymonda, na której
dużymi literami napisane było „To Ja Decyduję".

- Leży w łóżku. Już nie wstaje. Nie może chodzić.

- Opiekujesz się nim?

- Robię jedzenie i sprzątam dom. Jak widać! - pochwalił

się.

- Ojciec jest szczęściarzem, że ma takiego opiekuna jak ty.

Raymond uśmiechnął się szeroko w ten rozbrajający sposób,

charakterystyczny dla ludzi z jego chorobą. Był dzieckiem w ciele silnego, dorosłego mężczyzny.
Miał mocne, szerokie dłonie o nienaturalnie krótkich palcach i muskularne ramiona.

- Byłeś wczoraj bardzo miły dla Ragnhild. Odprowadziłeś ją do domu, żeby nie musiała wracać
sama. Tb bardzo ładnie z twojej strony - powiedział Sejer.

- Ona nie jest taka duża, wie pan! - odparł Raymond, starając się zachowywać jak dorosły.

- To prawda, nie jest. Więc to bardzo dobrze, że się nią zaopiekowałeś i pomogłeś z wózkiem dla
lalek. Wiesz, kiedy wróciła do mamy, opowiedziała jej dziwną historię, i pomyśleliśmy, że zapytamy
cię o nią. Chodzi mi o to, co widzieliście nad Wężowym Stawem.

Raymond wpatrywał się w niego uważnie, przygryzając dolną wargę.

- Zobaczyliście dziewczynę, prawda? - spytał Sejer.

- Ja tego nie zrobiłem! - odpowiedział szybko Raymond.

- Wcale nie twierdzimy, że to ty. Nie dlatego tutaj jesteśmy, Pozwól, że zapytam cię o coś innego.
Widzę, że masz zegarek.

- Tak, mam zegarek - powiedział, wyciągając do nich rękę. - To stary zegarek taty.

- Czy często sprawdzasz na nim godzinę?

- Och, nie. Prawie nigdy.

- Dlaczego nie?

- Kiedy Jestem w pracy, to mój szef pilnuje za mnie czasu.

A kiedy jestem w domu, tata.

- A dlaczego nie jesteś dziś w pracy?

- Mam wolny cały tydzień. Tak pracuję. Tydzień pracy, tydzień wolnego.

- Rozumiem. A możesz mi powiedzieć, która jest teraz godzina?

Raymond spojrzał na zegarek. - Trochę po jedenastej.

- Rzeczywiście. Czyli nieczęsto sprawdzasz czas?

- Tylko kiedy muszę.

Sejer kiwnął ze zrozumieniem głową i popatrzył na zatopionego w notatkach kolegę.

- Czy sprawdziłeś, która była godzina, kiedy odprowadziłeś Ragnhild do domu? Albo, na przykład,
kiedy byliście nad Wężowym Stawem?

- Nie.

- A może potrafisz odgadnąć, która to mogła być godzina? - nie ustępował Sejer.

- Teraz zadaje mi pan za trudne pytania - odpowiedział

Raymond zmęczony tak intensywnym myśleniem.

- Masz rację. Trudno zapamiętać wszystko tak dokładnie.

Już prawie kończę. Czy widziałeś coś jeszcze tam, nad stawem? To znaczy jakichś innych ludzi?
Oprócz dziewczyny.

- Nie. Czy ona jest chora? - zapytał podejrzliwie.

- Ona nie żyje, Raymondzie.

- To chyba dla niej za wcześnie - powiedział poważnym głosem.

- Też tak myślimy. A czy wczoraj koło twojego domu przejeżdżał jakiś samochód? W górę lub w dół
drogi? A może widziałeś przechodzących łudzi? Na przykład w czasie, kiedy była tu

Ragnhild?

- Wielu turystów tędy przechodzi, ale nie wczoraj. Tylko ci, którzy tu mieszkają. Droga kończy się
przy Kollen.

- Czyli nikogo nie widziałeś?

Zastanawiał się przez dłuższą chwilę. - Był jeden samochód

Kiedy wychodziliśmy z domu. Przejechał tak szybko jak wyścigowy.

- Kiedy wychodziliście? - Tak.

- Jechał na górę czy z powrotem? - Na dół.

Jak wyścigowy, pomyślał Sejer. Ale co to znaczy dla osoby, która nie jeździ szybciej niż na drugim
biegu?

- Rozpoznałeś samochód? Czy był to ktoś z miejscowych?

- Nie, oni nie jeżdżą tak szybko. Sejer podliczał w myślach.

- Ragnhild była w domu nieco przed czternastą, czyli to mogło mieć miejsce około trzynastej
trzydzieści, zgodzisz się? Stąd idzie się bardzo krótko nad staw, prawda?

- Faktycznie.

- A samochód jechał bardzo szybko?

- Ciągnęła się za nim chmura kurzu. Ale z drugiej strony ostatnio nie padało.

- Jaki to był typ samochodu?

Sejer aż wstrzymał oddech. Świadek, który widział

samochód blisko miejsca zbrodni, to byłoby już coś.

- Zwyczajny - odpowiedział zadowolony z siebie Raymond.

- Zwyczajny? Co masz dokładnie na myśli?

- Nie ciężarówka ani nie furgonetka. No, normalny samochód.

- Zwyczajny samochód pasażerski. Dobry jesteś w rozpoznawaniu marek?

- Nie całkiem.

- A jakim autem jeździł twój tata?

- Toyotą Hiace - odpowiedział z dumą.

- A ten policyjny samochód na zewnątrz? Rozpoznajesz?

- Tamten? Przecież mi pan powiedział. To samochód policyjny.

Raymond zaczął się wiercić. Sprawiał wrażenie, jakby cała ta rozmowa przestała mu się podobać.

- A kolor? Czy zauważyłeś, jakiego był koloru? - Sejer nie dawał za wygraną.

Raymond bardzo mocno starał się to sobie przypomnieć, ale w końcu się poddał i pokręcił głową.

- Było dużo kurzu. Nie widziałem koloru - mruknął.

- Ale czy potrafisz chociaż powiedzieć, czy był ciemny, czy jasny?

Sejer nie przestawał wypytywać, podczas gdy Skarre wciąż wytrwale notował. Był szczerze
zaskoczony sposobem, w jaki szef rozmawiał z Raymondem, a szczególnie spokojnym, miłym tonem
jego głosu.

Zazwyczaj był o wiele bardziej szorstki.

- Tak pomiędzy. Zielony, szary albo brązowy. Taki brudny kolor. Było tam tyle pyłu. Proszę zapytać o
to Ragnhild, ona też go widziała.

- Już ją pytaliśmy. Powiedziała, że samochód mógł być szary albo zielony, ale nie potrafiła nam
powiedzieć, czy był stary, czy nowy.

- Na pewno nie złom - stwierdził dobitnie. - Tak pomiędzy.

- Dobrze, rozumiem.

- Miał coś na dachu - dodał nagle._

- Tak? Co to było?

- Takie długie pudełko. Płaskie i czarne.

- Bagażnik na narty? - zasugerował Skarre. Raymond wahał się przez chwilę. - Tak, bagażnik. Skarre
uśmiechnął się do siebie, zadowolony z pozytywnej reakcji Raymonda.

- Masz świetne oko. Zapisałeś to, Skarre? Więc twój tata leży w łóżku? - Sejer zmienił temat.

- Tak, czeka teraz na swoje jedzenie.

- Nie chcemy cię dłużej zatrzymywać. Możemy tylko zajrzeć do niego na chwilę i przywitać się,
zanim wyjdziemy?

- Jasne. Pokażę panom drogę.

Przeszedł przez pokój. Mężczyźni ruszyli za nim.

Zatrzymał się na końcu przedpokoju i bardzo delikatnie otworzył drzwi do kolejnego pomieszczenia.
Starszy mężczyzna leżał w łóżku i pochrapywał. Na stoliku obok stała szklanka ze sztuczną szczęką.

- Nie będziemy mu przeszkadzać - powiedział Sejer, powoli się wycofując. Podziękowali
Raymondowi i wyszli na podwórko. Podreptał za nimi.

- Może jeszcze przyjedziemy cię odwiedzić. Masz bardzo ładne króliki - pochwalił go Skarre.

- Ragnhild też się podobały. Może pan potrzymać jednego.

- Innym razem.

Pomachali mu na pożegnanie, a potem wyjechali na nierówną drogę. Sejer uderzał ze
zdenerwowaniem palcami w kierownicę.

- Ten samochód jest bardzo ważny, a wszystko, co o nim wiemy, to że był „pomiędzy". I ten bagażnik
na dachu!

Ragnhild nic o nim nie mówiła.

- Wszyscy mają takie bagażniki - spokojnie odpowiedział

Skarre.

- Ja nie mam. Zatrzymaj się przy tej farmie.

Podjechali pod dom i zaparkowali obok czerwonej mazdy. Ze stodoły wyszła kobieta w roboczym
stroju, czapce i kaloszach. Przeszła przez podwórko w ich kierunku.

- Policja - krótko, ale uprzejmie przedstawił ich Sejer.

Ruchem głową wskazał czerwony samochód. - Czy w gospodarstwie są jeszcze jakieś auta?

- Tak, dwa - odpowiedziała zaskoczona. - Mój mąż ma mercedesa, a syn jeździ golfem.

- A sąsiedzi? Jakie mają samochody?

- Blazera - wyjaśniła. - Granatowego blazera. Czy coś się stało?

- Niestety tak, do tej sprawy jeszcze wrócimy. Czy wczoraj w południe była pani w domu?

- Nie, pracowałam w polu.

- Czy zauważyła pani samochód jadący z dużą prędkością w dół zbocza? Zielony albo szary z
bagażnikiem na dachu?

Wzruszyła ramionami. - Nie przypominam sobie, ale też niewiele słyszę, kiedy prowadzę traktor.

- A może widziała pani kogoś mniej więcej o tej porze?

- Tak, turystów. Grupę chłopców z psem - wyjaśniła. -

Oprócz tego nikogo.

Thorbjern z kolegami, pomyślał Sejer.

- Dziękuję pani za pomoc. Czy sąsiedzi są w domu? -

zapytał, wskazując głową farmę położoną niżej przy drodze.

Spojrzał raz jeszcze na kobietę. Wyglądała na osobę, która dużo czasu spędza na świeżym powietrzu.
Miała zdrową, jędrną cerę i była bardzo atrakcyjna.

- Właściciela teraz nie ma, na miejscu jest tylko pracownik. Wyjechał rano i nie widziałam, żeby
wracał. -

Wytarła twarz ręką i spojrzała w kierunku gospodarstwa.

- Nie widzę samochodu.

- Czy dobrze go pani zna?

- Nie. To nie jest szczególnie otwarty człowiek. Sejer podziękował raz jeszcze. Wrócili do
samochodu.

- Musiałby najpierw wjechać pod górę - zauważył Skarre.

- Tak, ale jeszcze wtedy nie był zabójcą. Mógł jechać powoli, dlatego wtedy nikt nie zwrócił na
niego uwagi.

Ponownie zatrzymali się dopiero przy małym wiejskim sklepie, stojącym po lewej stronie drogi.
Kiedy weszli do środka, rozległ się dźwięk dzwonka przy drzwiach i z zaplecza wyszedł mężczyzna
w niebiesko-zielonym fartuchu.

Przez kilka sekund stal w miejscu, patrząc na nich z przerażeniem. - Czy chodzi o Annie? Sejer
potwierdził.

- Anette jest w okropnym dołku - powiedział

zdenerwowany. -Zadzwoniła dzisiaj do Annie. W

słuchawce usłyszała tylko okropny krzyk.

Do sklepu weszła młoda dziewczyna i stanęła w drzwiach. Ojciec podszedł do niej i otoczył ją
ramionami.

- Pozwoliliśmy zostać jej dzisiaj w domu. Sejer podszedł

do dziewczyny i przywitał się.

- Mieszkacie obok sklepu?

- Kilkadziesiąt metrów stąd, na wybrzeżu. Nie możemy uwierzyć w to, co się stało.

- Czy widzieliście wczoraj w okolicy kogoś obcego?

Mężczyzna zastanawiał się przez chwilę. - Była u nas grupa

chłopców. Każdy kupił colę. Poza tym był tylko Raymond. Przyszedł koło południa, kupił chleb i
mleko.

Raymond Lake. Mieszka

razem z ojcem w okolicach Kollen. Nie mamy już wielu klientów, pewnie niedługo będziemy musieli
zamknąć sklep. Mówił, nie przestając obejmować córki.

- Jak długo Like robił zakupy?

- Bo ja wiem... może kilka minut. Oprócz tego zatrzymał

się tu motocykl. To było jakoś między dwunastą trzydzieści a trzynastą. Stał minutę albo dwie i
pojechał.

Duży motocykl z torbami

po bokach. To mógł być tylko jakiś turysta, nikt inny.

- Motocykl? Mógłby go pan opisać?

- Co mogę dodać? Był raczej ciemny. Błyszczał się i robił

imponujące wrażenie. Kierowca siedział do mnie tyłem.

Miał kask. Wyglądał, jakby coś czytał

- Czy zwiódł pan uwagę na rejestrację?

- Nie, przykro mi

- Czy widział pan może szary albo zielony samochód z bagażnikiem na dachu?

- Niestety.

- A ty, Anette? - zapytał Sejer, zwracając się do dziewczyny. -Czy przypominasz coś sobie? Coś, co
mogłabyś dodać!

- Powinnam była do niej zadzwonić - powiedziała cicho.

- Nie obwiniaj się. Nie mogłaś temu zapobiec. Ktoś zaczepił ją po drodze.

- Annie nie lubiła, kiedy ludzie się nią przejmowali.

Bałam się, że bardzo ją zdenerwuję, jeśli zapytam, dlaczego do mnie nie przyszła.

- Dobrze znałaś Annie?

- Całkiem dobrze.

- I nie przychodzi ci do głowy nikt, kto mógłby ją tak zatrzymać na drodze? Może jakiś nowy
znajomy, o którym wspominała ostatnio?

- Nie, przecież pan wie, że była związana z Halvorem.

- Tak, wiem. Cóż, zadzwoń, proszę, do mnie, jeśli coś ci się przypomni. Chętnie przyjedziemy tu
jeszcze raz.

Policjanci podziękowali za informacje i wyszli na zewnątrz. Horgen, właściciel sklepu, wrócił na
zaplecze.

W drodze do samo-

chodu Sejer dostrzegł w oknie przy wejściu nieruchomą postać dziewczyny-

- Z jego biura dobrze widać drogę - zauważył.

Zaniepokoi] go ten motocykl. Ktoś nieznajomy pojawia się i natychmiast znika dokładnie w
domniemanym czasie zabójstwa. To wymagało wyjaśnienia.

Z trzaskiem zamknął drzwi samochodu, - Thorbjorn powiedział, że nad Wężowym Stawem byli około
dwunastej czterdzieści pięć. Jeszcze wtedy nie było tam ciała. Z kolei Raymond i Ragnhild byli tam
najpóźniej o trzynastej trzydzieści. A to daje nam całe czterdzieści pięć minut, kiedy nie wiemy, co
się działo. Dużo. Wiemy też, że kiedy wychodzili, minął ich pędzący samochód.

Zwyczajny, taki pomiędzy. W burym kolorze, ani jasny, ani ciemny, ani stary, ani nowy. Przeciętny.

Uderzył dłonią w deskę rozdzielczą.

- No cóż, nie każdy może być ekspertem od samochodów

-Skarre skomentował z uśmiechem.

- Ogłosimy to. Zmusimy go, żeby się do nas zgłosił. Ma się

u nas stawić każdy, kto między trzynastą a trzynastą trzydzieści przejeżdżał wczoraj z dużą prędkością
koło domu Raymonda. Szukamy samochodu z bagażnikiem na dachu. Puszczamy także w obieg
informację o motocyklu. Niech to idzie do policyjnego biuletynu. Jeśli nikt się nie zgłosi, będziemy
musieli przycisnąć dzieciaki w sprawie tego samochodu.

- A niby jak zamierzasz to zrobić?

- Jeszcze nie wiem. Niech go narysują. Dzieci dobrze sobie z tym radzą.

Po powrocie do biura wybrali się na obiad do kafeterii.

- Ten omlet jest za suchy - zauważył Skarre z pełnymi ustami. - Za długo trzymali go na patelni.

- Tak?

- Omlet powinien dojść na talerzu. Zdejmowany z patelni, nie powinien być do końca ścięty.

Z tymi uwagami Sejer akurat nie zamierzał dyskutować.

Nie miał pojęcia o gotowaniu.

- To nie koniec. Dodali do niego mleka, a to psuje cały kolor.

- Czy ty kończyłeś jakąś szkołę kucharską? - zapytał

zaskoczony Sejer.

- Tylko jeden kurs.

- Jezu. Jest tyle rzeczy, o których człowiek nie ma pojęcia.

Kawałkiem chleba zebrał ostatnie krople sosu, a potem dokładnie wytarł usta serwetką.

- Zaczniemy w Krystallen. Każdy bierze jedną stronę, dziesięć domów na głowę. Poczekamy do
siedemnastej, kiedy ludzie zaczną wracać do domu po pracy.

- Czego mam szukać? - zapytał Skarre, niecierpliwie spoglądając na zegarek. Palenie dozwolone
było dopiero od czternastej.

- Czegokolwiek, co zwróci twoją uwagę. Zaburzeń codziennego rytmu dnia, przyzwyczajeń. Nagłych
zmian.

Popytaj także o przeszłość Annie, co się stało, że tak nagle się zmieniła. Użyj całego swojego sprytu,
czaru, czegokolwiek, co zadziała, byle tylko się otworzyli na rozmowę, wspomnienia. Jednym
słowem: skłoń ich do zwierzeń.

- Z ojcem lepiej byłoby porozmawiać na osobności.

- Też o tym myślałem. Zaprosimy go za kilka dni.

Pamiętaj, że matka Annie jest w szoku. Za jakiś czas będzie spokojniejsza.

- Zupełnie inaczej mówili o Annie, zauważyłeś? Każde z nich miało inne wnioski na temat jej
zachowania, upodobań.

- Tak to bywa. Ty chyba nie masz dzieci?

- Nie.

Skarre zapalił papierosa i z lubością wypuścił dym, uważając by nie doszedł on do szefa.

- Musimy też porozmawiać z siostrą Annie. Zdążyła już chyba wrócić z Trondheim. - powiedział
Sejer.

Po obiedzie udali się do laboratorium z nadzieją, że dowiedzą się czegoś więcej na temat kurtki,
która przykrywała ciało. Niestety analiza nie była jeszcze gotowa. Poza ogólnymi informacjami nic
więcej nie otrzymali.

- Nic specjalnego. Zwykła kurtka, szyta w Chinach i sprzedawana w popularnych sieciach
handlowych.

Importer potwierdził, że sprowadził dwa tysiące sztuk. W

prawej kieszeni znaleźliśmy cukierka, latarkę i kilka jasnych włosów, to prawdopodobnie psia
sierść. Tylko nie pytajcie mnie, proszę, o rasę. Poza tym nic - bez-namiętnie wyjaśnił im technik.

- Jaki rozmiar kurtki?

- XL. Tyle że rękawy były za długie i zostały podwinięte.

- Kiedyś ludzie przyszywali w ubraniach naszywki ze swoimi danymi - wspomniał Skarre.

- Tak, jakoś w średniowieczu.

- A co z tabletką, którą znaleźliśmy? - Sejer wrócił do konkretów.

- Żadnych rewelacji. To po prostu miętowy cukierek. Taki drops, mały i bardzo mocny. Teraz są
modne.

Sejer był rozczarowany. Miętowy cukierek to żaden ślad.

Teraz takie cukierki nosiła przy sobie co druga osoba, nawet on miał jakieś w kieszeni.

Pojechali do Krystallen, która w niczym nie przypominała cichej osady, jaką znali z wcześniejszych
wizyt. Wszędzie bawiły się dzieci, a każde z nich jeździło na jakimś rowerku, minitrak-torze,
popychało wózek dla lalek albo pędziło w domowej roboty gokarcie. Małe flagi zaczepione na
przedzie pojazdów trzepotały na wietrze.

Kiedy radiowóz zatrzymał się przy skrzynkach na listy, cały ten kolorowy rozgardiasz zastygł w
oczekiwaniu.

Skarre nie mógł się powstrzymać i sprawdził hamulce w jednym z zabawkowych pojazdów. Był
pewien, że młody właściciel niebiesko--różowego traktora zmoczył spodnie na wieść, że jedno z
tylnych świateł nie działa.

Dorośli o wiele lepiej niż dzieci zdawali sobie sprawę, że coś się stało. Nikt jednak nie miał
pewności, co dokładnie.

Także nikt nie odważył się zadzwonić do Hollandów z zapytaniem.

Skarre i Sejer przeszli od domu do domu, w każdym zadając ten sam zestaw pytań. Za każdym razem
spotykali się z taką samą reakcją pełną niedowierzania i strachu wywołanego wstrząsającą

wiadomością. Kobiety płakały, mężczyźni bledli i natychmiast milkli. Policjanci czekali w milczeniu,
aż minie pierwszy szok, i dopiero potem zaczynali pytać.

Oczywiście wszyscy dobrze znali Annie. Niektóre kobiety widziały ją dzień wcześniej. Hoł-
landowie mieszkali na końcu uliczki - żeby wyjść z osady, Annie musiała minąć po kolei wszystkie
domy. Przez lata opiekowała się dziećmi tych ludzi. Przestała dopiero niedawno, kiedy przyszły
nowe zainteresowania. Prawie każdy wspominał jej spor tową karierę i zdumienie wywołane

odejściem z drużyny. Annie była tak dobrą zawodniczką, że jej nazwisko często gościło na łamach
lokalnej prasy.

Jedno starsze małżeństwo zauważyło, że w przeszłości Annie była o wiele bardziej radosna i
energiczna, ale zmianę w zachowaniu przypisali okresowi dojrzewania.

Faktem jest jednak, powiedzieli, że zmieniła się nie do poznania. Może to wiek. Z niskiej, szczupłej
dziewczynki wyrosła nagie na wysoką, poważną dziewczynę, Skarre nie odwiedzał domów w
ustalonej kolejności. Na początek wybrał jaskrawopomarańczowy. Zamieszkiwał

go niejaki Fritzner. Kawaler przed pięćdziesiątką.

Pierwszą rzeczą, która rzuciła się Skarremu w oczy, gdy wszedł do domu, była stojąca na środku
salonu niewielka żaglówka. W środku zamiast zwykłego wyposażenia leżał materac zarzucony dużą
liczbą poduszek, a do burty przymocowano poręczny stojak na butelki. Skarre zaintrygowany
wpatrywał się w mebel. Łódka była jaskrawoczerwona, żagle białe. Przemknęła mu przez głowę
wizja jego własnego mieszkania pozbawionego choćby namiastki tak oryginalnego wyposażenia.

Fritzner nie znał Annie zbyt dobrze, tyle że kilka razy podwoził ją do miasta. I to tylko kiedy
paskudnie lało.

Jak było ładnie, wolała się przejść i machała mu, gdy przejeżdżał. Lubił ją. Była świetną bramkarką,
podsumował.

Sejer był bardziej systematyczny. Zaczął od tureckiej rodziny spod numeru szóstego. Państwo Irmak
właśnie siadali do posiłku, gdy zadzwonił do drzwi. O

nieodpowiedniej porze wizyty świadczył duży parujący garnek na środku stołu. Mimo to gospodarz
domu, poważny mężczyzna w haftowanej koszuli, wyciągnął

rękę na przywitanie. Sejer poinformował ich o śmierci Annie. Powiedział im także, że podejrzewają,
że została zamordowana. Byli wstrząśnięci.

- Nie! To nie może być prawda! Tylko nie ta ładna dziewczyna spod dwudziestki! Nie córka
Eddie'ego! -

zareagowali z przerażeniem.

Hollandowie byli jedyną rodziną w osadzie, która przywitała ich serdecznie po przeprowadzce.
Mieszkali już w różnych miejscach i nie zawsze byli równie miło przyjmowani. - To nie może być
prawdal - powtarzali.

Mężczyzna chwycił Sejera za ramię i zaprowadził w stronę sofy.

Sejer usiadł. Irmak nie miał w sobie nic z potulności i służalczości, które tak często
charakteryzowały spotykanych przez Sejera imigrantów. Był pewny siebie i nosił się z rzadko
spotykaną godnością. Była to miła odmiana.

Jego żona widziała, jak Annie z plecakiem na ramieniu przechodziła wczoraj ścieżką między
domami. Musiało to być około

dwunastej trzydzieści. Nie znali Annie, kiedy była młodsza, mieszkali tu dopiero od czterech
miesięcy.

- Miła dziewczyna - powiedziała, poprawiając szal zarzucony na włosy. - Wysoka. Dużo mięśni. -
Kobieta opuściła wzrok.

- Czy opiekowała się państwa córką? - zapytał Sejer i wskazał głową na małą i niezwykle ładną
dziewczynkę z długimi, cienkimi rzęsami, która spokojnie siedziała przy stole. Wpatrywała się w
niego intensywnym i zaciekawionym spojrzeniem.

- Mieliśmy ją o to poprosić - odpowiedział szybko mężczyzna. -Ale sąsiedzi powiedzieli, że Annie
jest już za duża, by opiekować się dziećmi, więc nie zawracaliśmy jej głowy. A że moja żona cały
dzień jest w domu, jakoś sobie poradziliśmy, Z kolei mnie nie ma tylko rankami.

Mamy samochód, ładę. Sąsiedzi mówią, że to nie jest dobre auto, ale mnie wystarcza. Codziennie
rano jeżdżę nim do Poppels Gaten, gdzie mam sklep z przyprawami...

Mógłby pan usunąć nimi tę wysypkę na czole, Ale nie przyprawami z supermarketu, tylko
prawdziwymi, ze sklepu Irmaka.

- Naprawdę? To możliwe?

- Tak, mają działanie oczyszczające. Powodują, że człowiek szybciej się poci.

Sejer kiwnął głową. - Więc nie mieli państwo żadnych kontaktów z Annie?

- Raczej nie. Kilka razy, gdy przebiegała obok mnie, zatrzymywałem ją i mówiłem, że ucieka od
swojej duszy.

Strasznie się z tego śmiała. Mówiłem jej, że nauczę ją medytować. Bieganie po ulicach to kiepski
sposób na odnalezienie spokoju ducha. To ją śmieszyło jeszcze bardziej. Chwilę później znikała za
rogiem.

- Czy kiedykolwiek państwa odwiedziła?

- Tak. Przyszła z kwiatkiem w dniu, w którym się tu sprowadziliśmy. To był prezent przywitalny od
Eddie'ego. Nihmet płakała -powiedział i spojrzał na żonę.

Także teraz w jej oczach błyszczały łzy. Zasłoniła twarz szałem i odwróciła się do nich plecami.

Kiedy wychodził, mężczyzna podziękował mu za wizytę i poprosił, by jeszcze do nich zajrzał.
Irmakowie stali w niewielkim korytarzu i wpatrywali się w niego z uwagą.

Dziewczynka tuliła się do sukienki matki. Jej ciemne oczy i kręcone włosy przypominały mu

Matteusa.

Kiedy był już na ulicy, przystanął na moment i popatrzył

przed siebie prosto na Skarrego, który wychodził właśnie z domu pod numerem dziewiątym. Skinęli
sobie głowami i każdy z nich wrócił do swoich obowiązków.

- Byłeś u wszystkich? - zapytał Skarre.

- Tak, z wyjątkiem dwóch rodzin. Nie zastałem państwa Johnas pod czwórką i Rud pod siódemką.

- U mnie byli wszyscy.

- Pierwsze wnioski?

- Nic poza tym, że wszyscy ją znali i lubili. Wielokrotnie bywała w ich domach. Znała każdego w tej
okolicy.

Razem udali się do domu Hollandów. Drzwi otworzyła młoda dziewczyna. Podobnie jak Annie,
dziewczyna miała blond włosy, ciemniejsze przy skórze. Jasne oczy podkreśliła mocno tuszem do
rzęs. Brakowało w nich pewności siebie. Nie była tak wysoka i umięśniona jak Annie. Miała na
sobie spodnie ze stretchem w kolorze lawendy i białą, mocno rozpiętą bluzkę. - Solvi? - zapytał
Sejer.

Kiwnęła głową i podała mu rękę na przywitanie. Jej uścisk był miękki i pozbawiony siły.
Wprowadziła ich do środka i natychmiast wróciła do matki na kanapę. Pani Holland siedziała tam,
gdzie widzieli ją ostatnio. Na jej twarzy nie było już tego pełnego bólu i desperacji wyrazu, ale
wyglądała o wiele starzej. Ojca nie było w pokoju. Sejer starał się przyjrzeć Solvi bez zbytniej
nachalności. Doszedł do wniosku, że rysami twarzy i figurą różni się od siostry. Nie miała równie
szerokich kości policzkowych, wyraźnej brody czy dużych oczu.

Była mniejsza, słabsza i nieco pulchna.

Po pól godzinie rozmowy stało się oczywiste, że siostry nie i utrzymywały szczególnie bliskich
relacji. Każda prowadziła własne życie. Solvi sprzątała w salonie piękności i nigdy nie interesowały
jej ani dzieci, ani uprawianie sportu. Sejer pomyślał, że pewnie angażowały ją inne ważne sprawy,
jak na przykład jej własna osoba lub wygląd. Nawet teraz, wspierając pogrążoną w smutku matkę,
kilkanaście godzin po śmierci siostry pamiętała, by w odpowiednio atrakcyjny sposób ułożyć się na
kanapie. Podciągnięte kolano, lekko przechylona głowa, dłonie zaplecione wokół nogi. Do tego kilka
błyszczących pierścionków na palcach zakończonych długimi, czerwonymi paznokciami.

Wyglądała jak masa miękkiej, pozbawionej wyrazu i kształtu gliny. Jej ciało nie miało proporcji,
jakby brakowało w nim mięśni czy kręgosłupa. Była dużo starsza od Annie, ale jej twarz wyrażała
naiwność i brak zdecydowania. Matka pocieszała ją, delikatnie głaszcząc jej rękę. Sejer nie był
pewny, czy rzeczywiście był to gest pociechy, czy raczej upomnienia. Po bliższym poznaniu różnice
pomiędzy siostrami stawały się coraz wyraźniejsze. Na zdjęciach twarz Annie zdradzała dojrzałość.

Patrzyła w obiektyw z nieufnością, jakby nie lubiła być fotografowana, a zgadzała się na to wyłącznie
przez dobre wychowanie. S0lvi nie przestawała pozować.

Jest bardziej podobna do matki, pomyślał, Annie wdała się w ojca.

- Czy Annie miała jakiś nowych przyjaciół? Czy kogoś ostatnio poznała? Wspominała coś na ten
temat?

- Nie interesowali jej ludzie - odpowiedziała Solvi, wygładza-jąc bluzkę, najwyraźniej bardziej
zajęta własnym wyglądem niż rozmową o siostrze.

- Czy prowadziła pamiętnik?

- O nie, nie Annie. To nie było w jej stylu. Różniła się od innych dziewczyn w jej wieku, czasami
przypominała raczej chłopaka. Nie malowała się, nie znosiła się efektownie ubierać czy zakładać
biżuterii. Medalion nosiła tylko dlatego, że Halvor bardzo ją o to prosił.

Strasznie jej przeszkadzał podczas biegania.

Głos Solvi był miękki i słodki, jakby była małą dziewczynką, a nie dorosłą kobietą. Proszę, bądź dla
mnie miły, błagała, widzisz, jak jestem mała i delikatna.

- Znasz jej przyjaciół?

- Są ode mnie młodsi, ale znam ich.

Bawiła się jednym z pierścionków. Na moment przestała, jakby próbowała zrozumieć swoją nową
sytuację.

- Jak myślisz, kto znał ją najlepiej?

- Spędzała wiele czasu z Anette, ale tylko, gdy miały razem coś do zrobienia, nie żeby pogadać.

- Mieszkacie tu trochę na uboczu - stwierdził Sejer. - Czy An-nie często jeździła stopem?

- Nigdy. Ja zresztą też nie. Często za to podwoził nas ktoś z sąsiadów. Znamy tu prawie wszystkich.

Prawie, pomyślał Sejer.

- Czy była ostatnio nieszczęśliwa z jakiegoś powodu?

- Nie była nieszczęśliwa, co nie znaczy od razu, że skakała z radości. Nie miała wielu zainteresowań.
To znaczy takich dziewczęcych. Tylko bieganie i szkoła.

- A Halvor?

- Nie jestem pewna. W stosunku do niego też nie okazywała specjalnych emocji. Nigdy nie mogła się

zdecydować, czego od niego chce.

Słuchając Solvi, Sejer wyobraził sobie Annie jako dziewczynę o nieco sceptycznym podejściu do
świata, samodzielną, która wszystkich trzymała na dystans.

Tylko dlaczego?

- Twoja mama mówiła, że Armie była kiedyś dużo weselsza. Zgadzasz się z tym?

- O, tak. Kiedyś była strasznie gadatliwa.

Sejer cicho odchrząknął. - Ta zmiana... - zaczął. - Czy to się stało nagle, czy raczej przyszło z
czasem?

- Nie. - Kobiety popatrzyły się na siebie. - Nie jesteśmy pewne. Po prostu stała się obojętna.

- Możesz mi powiedzieć, kiedy to się stało?

Solvi wzruszyła ramionami. - Jakoś w zeszłym roku.

Wszystko przyszło naraz. Zerwała z Halvorem, a zaraz potem rzuciła drużynę. Do tego strasznie
urosła i stała się bardzo cicha.

- Cicha w sensie strapiona czy posłuszna?

- Ani jedno, ani drugie. Po prostu cicha. Jakby zrezygnowana.

Zrezygnowana.

Sejer pokiwał głową i popatrzył na Solvi. Jej spodnie błyszczały w świetle, przywołując
wspomnienie bzu z jego dzieciństwa.

- Czy Annie i Halvor utrzymywali kontakty seksualne?

Natychmiast poczerwieniała. - Nie jestem pewna. Musi pan go

o to zapytać osobiście.

- Taki mam zamiar.

- Siostra - powiedział Sejer, kiedy wrócili już do samochodu -to typ dziewczyny, która często staje
się ofiarą przemocy ze strony mężczyzn. Jest tak zajęta sobą i swoim wyglądem, że nie jest w stanie
zauważyć żadnych sygnałów ostrzegawczych. Ale to Solvi, nie Annie. Ona trzymała ludzi na dystans i
znała swoje możliwości. Nie robiła wokół siebie szumu. Poza tym nie jeździła autostopem

i nie była zainteresowana przelotnymi znajomościami. A więc, jeśli wsiadła z kimś do samochodu,
znaczy, że go znała. Skarre popatrzył na niego. - Wciąż to powtarzamy.

- Wiem.

- Masz córkę, która przeszła okres dojrzewania. Jak to wspo-minasz? - zapytał z ciekawością.

- No wiesz - powiedział Sejer, patrząc przez okno. - Tego typu rzeczami zajmowała się raczej Elise.
Ale dobrze to pamiętam. Dojrzewanie to skomplikowany okres. Zanim skończyła trzynaście lat, była
jak promyczek, potem zaczęła warczeć. Tak było aż do czternastego roku życia, a potem zaczęła
szczekać. Powoli, powoli zaczęło się uspokajać.

Wyciszyło się, pamiętał, kiedy skończyła piętnaście lat i z dziewczyny zmieniła się w młodą kobietę.
Nie wiedział, jak powinien z nią rozmawiać. W przypadku Hollandów chyba też tak było. Kiedy
dziecko przestaje być dzieckiem, trzeba poszukać nowego języka, sposobu komunikacji, a to wcale
nie jest łatwe.

- A więc to trwało rok albo dwa?

- Tak - odpowiedział po chwili zastanowienia. - Coś koło tego.

- Bardzo się skupiasz na tej jej przemianie.

- Coś ją musiało wywołać, a ja muszę się dowiedzieć, co to było. Muszę ustalić, jaka była, kto ją
zabił i dlaczego.

Chyba najwyższy czas odwiedzić Halvora Muntza. Nie wątpię, że czeka na nas. Jak myślisz, jak on
się trzyma?

- Nie mam pojęcia. Mogę zapalić w samochodzie?

- Nie. A tak przy okazji... Twoja fryzura wygląda na nieco zaniedbaną, nie uważasz?

- W sumie, jak teraz o tym wspomniałeś, może faktycznie.

Masz miętusa.

Patrzyli na drogę przed sobą. Skarre wyprostował jeden ze swoich loków, a kiedy wypuścił go z
palców, ten skręcił się szybko jak gąsienica na gorącej patelni.

ROZDZIAŁ 4

Wydawało jej się, że skądś go zna. Przestawiła krzesło bliżej telewizora i przysunęła pokrytą
zmarszczkami twarz prawie do samego ekranu. Światło kineskopu oświetliło ją tak wyraźnie, że mógł
zobaczyć włoski na jej brodzie. Nie przestawały rosnąć. Trzeba by je ogolić, pomyślał. Nie wiedział
tylko, jak to delikatnie powiedzieć.

- To Johann Olav Koss! - wykrzyknęła. - Pije mleko.

- Hmm.

- Na Boga, ale ładny z niego chłopak. Ciekawa jestem, czy zdaje sobie sprawę z własnej urody. Jest
jak posąg, naprawdę.

Żywa rzeźba!

Koss zgrabnym ruchem starł mleczne wąsy i uśmiechnął

się szeroko, ukazując garnitur śnieżnobiałych zębów.

- Zobacz, jakie on ma zęby! Białe jak kreda! To wszystko dlatego, że pije mleko. Ty też powinieneś
pić więcej. Ale on na pewno miał szkolnego dentystę, nie tak jak my.

Szczelnie owinęła nogi kraciastym kocem. - Nas nie było stać na taką opiekę i leczenie zębów. Jak
się psuły, trzeba je było wyrywać, jeden za drugim. Teraz macie wszystko, i dentystę w szkole, i
mleko, i witaminy, odpowiednie diety, pastę z fluorem i inne takie.

Westchnęła ciężko. - Coś ci powiem. Jak byłam w szkole, to siedziałam w klasie i płakałam. Tak
było. Ale nie dlatego, ze nie odrobiłam lekcji, ale dlatego, że byłam tak strasznie głodna. Dzisiaj to
wy, młodzi, jesteście piękni.

Zazdroszczę wam tego! Słyszysz, co mówię, Halvor, ja wam zazdroszczę!

- Tak, babciu.

Kiedy wyjmował zdjęcia z żółtej koperty Kodaka, trzęsły mu się ręce. Szczupły młody mężczyzna o
wąskich barkach w niczym nie przypominał słynnego skatera z telewizyjnej reklamy. Miał małe usta,
zupełnie jak u dziewczyny, do tego mocno zaciśnięte z jednej strony.

Kiedy się uśmiechał, co nie zdarzało się zbyt często, cześć jego twarzy pozostawała nieruchoma. Z
bliska można było zobaczyć ślad po szwach i bliznę, która ciągnęła się od kącika ust aż po skroń.
Miał brązowe, miękkie, krótko obcięte włosy i niezbyt gęste bokobrody. Z daleka wyglądał na
piętnastolatka i nieraz musiał pokazywać dowód, żeby wejść do kina. Nigdy nie robił z tego powodu
afery. Nie był typem awanturnika.

Powoli przeglądał zdjęcia, które widział już przecież tyle razy.

Teraz nabrały one dla niego zupełnie nowego znaczenia.

Szukał na nich oznak nadchodzącej przyszłości, tego, co miało się zdarzyć, rzeczy, które miały
nadejść, a o których nie wiedział, kiedy naciskał spust migawki. Annie wbijająca drewnianym
młotkiem śledzie przy namiocie.

Annie w czarnym stroju kąpielowym na końcu trampoliny, wyprostowana jak struna, na moment przed
skokiem. Annie śpiąca w zielonym śpiworze. Annie na rowerze z twarzą skrytą za burzą jasnych
włosów. On sam, jak zmaga się z kuchenką polową. Zdjęcie obojga na tle namiotu, zrobione przez
jednego z sąsiadów. Musiał ją namawiać do tego ujęcia. Nie znosiła się fotografować.

- Halvor! - krzyknęła babcia, która stanęła właśnie przy oknie. - Pod domem stoi radiowózl

- Tak, wiem - odpowiedział cichym głosem.

Popatrzyła na niego z niepokojem. - Po co tu przyjechali?

Czego od nas chcą?

- Tb z powodu Annie.

- A coś nie tak z Annie?

- Nie żyje.

- Co ty mówisz?

Przestraszona chwyciła mocno za oparcie krzesła.

- Nie żyje. Policja przyjechała mnie przesłuchać.

Wiedziałem, że w końcu się zjawią. Czekałem na nich.

- Ale dlaczego wciąż powtarzasz, że Annie nie żyje?

- Bo ona nie żyjel - wykrzyczał. - Umarła wczoraj.

Dzwonił jej ojciec.

- Tak, ale dlaczego?

- A skąd ja mam to wiedzieć. Nie wiem dlaczego.

Wszystko, co wiem, to że ona nie żyjel Ukrył twarz w dłoniach. Kobieta opadła ciężko na krzesło.
Była bledsza niż zazwyczaj. Od dłuższego czasu wszystko tak dobrze się układało. Ale to przecież
nie mogło trwać wiecznie.

Ktoś mocno zapukał do drzwi. Halvor wstał, wsuwając zdjęcia pod obrus, i poszedł otworzyć. Było
ich dwóch.

Stali na werandzie i przez moment po prostu mu się przypatrywali. Nie było trudno zgadnąć, o czym
myśleli.

- Halvor Müntz?

- To ja.

- Chcielibyśmy z tobą porozmawiać. Wiesz, z jakiego powodu?

- Jej ojciec dzwonił do mnie wczoraj wieczorem. - Halvor nie przestawał kiwać głową.

Sejer zauważył starszą kobietę siedzącą na krześle i przywitał się. - Czy to twoja krewna? - Tak.

- Czy jest jakieś miejsce, gdzie moglibyśmy spokojnie porozmawiać?

- Tylko u mnie w pokoju,

- No cóż, jeśli tobie to odpowiada...

Halvor poprowadził ich przez salon i ciasną, zagraconą kuchnię prosto do swojego pokoju. To musi
być stary dom, pomyślał Sejer. Teraz już się takich nie buduje.

Mężczyźni przesunęli rzeczy,

by przysiąść na zapadniętej sofie. Halvor usiadł na łóżku.

To był staromodny pokój z zielonymi panelami i szerokimi parapetami pod oknami

- Czy to twoja babcia? Ta kobieta w pokoju?

- Tak, to mama mojego ojca.

- A twoi rodzice?

- Są po rozwodzie.

- Czy to dlatego tutaj mieszkasz?

- Mogłem wybrać, gdzie będę mieszkać.

Jego słowa brzmiały oschle i głucho, niczym padające kamyki.

Sejer rozejrzał się po pokoju w poszukiwaniu zdjęć Annie. Znalazł jedno. Stało w złotej ramce na
stoliku przy łóżku. Obok niego budzik i figurka Madonny z dzieciątkiem, zapewne pamiątka z
podróży. Na ścianie wisiał tylko jeden plakat. Przedstawiał jakąś gwiazdę rocka. Przez jego środek
biegi napis „Meat Loaf". Stereo i odtwarzacz CD były jedynym sprzętem muzycznym. Do tego szafa,
obok para butów do biegania, nie tak dobrych jak Annie. Z drzwi szafy zwisał kask motocyklowy.

Łóżko było niepościelone.

Obok okna stało wąskie biurko z komputerem i pudełkiem pełnym dyskietek. Ta na wierzchu
zawierała szachy dla początkujących. Z okna Sejer widział

podwórko. Na nim zaparkowane przed szopą volvo, dalej pustą psią budę i przykryty folią motocykl.

- Jeździsz na motocyklu? - zapytał.

- Kiedy tylko jest na chodzie. Ale nie zawsze odpala.

Muszę oddać go do naprawy, ale teraz nie mam na to pieniędzy.

Bawił się kołnierzem koszuli.

- Pracujesz?

- Tak, w fabryce lodów. Już przeszło dwa lata.

Od dwóch lat w fabryce, pomyślał Sejer. Musiał przerwać naukę w liceum, żeby pójść do pracy. W
sumie może nie był to taki zły pomysł, zdobywał doświadczenie zawodowe. Widać było, że to nie typ
sportowca, trochę za chudy, zbyt blady. W porównaniu z nim Annie była dużo bardziej sprawna.
Ciężko trenowała i mocno pracowała nad wynikami w szkole, kiedy on dzielił swój czas pomiędzy
pracę w fabryce lodów a opiekę nad babcią. Nie pasowali do siebie. Sejer uznał tę myśl za
bezczelną i odpuścił.

- Chcę cię spytać o różne rzeczy. Zgadzasz się? - Tak.

- Zacznijmy od tego: kiedy ostatni raz widziałeś Annie?

- W piątek. Byliśmy w kinie na seansie o dziewiętnastej.

- Jaki to był film?

- Filadelfia. Annie płakała.

- Dlaczego?

- To smutna historia.

- No tak, rozumiem. A potem?

- Zjedliśmy kolację w kawiarni kinowej i wróciliśmy autobusem do mej do domu. Siedzieliśmy w
pokoju i słuchaliśmy muzyki. Pojechałem autobusem o dwudziestej trzeciej. Annie odprowadziła
mnie na przystanek przy Meieriet.

- I to był ostatni raz, kiedy ją widziałeś?

Potwierdził skinieniem głowy. Ściśnięte usta nadawały jego twarzy ponury wygląd. To
niesprawiedliwe, pomyślał Sejer, bo gdyby nie ten defekt, byłby całkiem przystojnym chłopakiem.
Miał ładne zielone oczy i regularne rysy. Zaciśnięte usta sprawiały wrażenie, jakby chciał za nimi
schować brzydkie zęby. Dopiero później Sejer miał odkryć, że zęby chłopaka były więcej niż
doskonałe. Cztery górne i dwa dolne wykonano z porcelany.

- I nie rozmawiałeś z nią przez telefon?

- A tak - odpowiedział od razu. - Zadzwoniła do mnie następnego wieczora.

- W jakiej sprawie?

- Nic ważnego.

- Annie była bardzo skrytą dziewczyną, prawda?

- Tak, ale lubiła rozmawiać przez telefon.

- Czyli nic nie chciała, a i tak do ciebie zadzwoniła. Więc o czym rozmawialiście?

- Jeśli już naprawdę musi pan wiedzieć... to rozmawialiśmy o różnych rzeczach.

Sejer uśmiechnął się. Kiedy Halvor odpowiadał, ciągle wpatrywał się w okno, jakby chciał uniknąć
kontaktu wzrokowego. Może czul się winny, a może był po prostu nieśmiały. Współczuli mu. Jego
dziewczyna została zamordowana, a on pewnie nie miał

nikogo, z kim mógłby porozmawiać, z wyjątkiem babci, która czekała na niego w drugim pokoju. A
może, pomyślał Sejer, to on jest naszym mordercą.

- Wczoraj byłeś jak zwykłe w pracy? W fabryce? Zawahał

się z odpowiedzią. - Nie, byłem w domu.

- W domu? Dlaczego?

- Nie czułem się zbyt dobrze.

- Często jesteś na zwolnieniu zdrowotnym?

- Nie, nie często.

Odpowiadał podniesionym głosem. Po raz pierwszy zauważyli u niego oznaki gniewu.

- Twoja babcia oczywiście potwierdzi twoje zeznania? -

Tak.

- Przez cały dzień byłeś w domu?

- Prawie, wyszedłem tylko na chwilę.

- Byłeś chory i wyszedłeś z domu?

- Musimy coś jeść! Babcia nie może iść do sklepu, to dla niej zbyt ciężka droga. Wychodzi tylko, gdy
ma dobry dzień, a tych nie jest ostatnio wiele. Cierpi na artretyzm -

dokończył już spokojniejszym tonem.

- Możesz nam opowiedzieć nieco więcej na temat swojej wczo-rajszej choroby?

- Tylko jeśli muszę.

- Teraz jeszcze nie musisz, ale później może to być konieczne.

- No cóż, w porządku. Czasami nie mogę w nocy spać.

- Naprawdę? I co, wtedy zostajesz w domu?

- Nie mogę obsługiwać maszyn, jeśli nie mogę się skupić.

- Brzmi rozsądnie. Dlaczego nie możesz spać?

- Och, to sprawy z mojego dzieciństwa. Czy nie tak to ludzie tłumaczą? - Uśmiechnął się gorzko, ten
uśmiech sprawił, że jego młodzieńcza twarz nabrała nagle niezwykle dojrzałego wyrazu.

- Około której godziny wyszedłeś?

- Jakoś o jedenastej rano, tak mi się wydaje.

- Poszedłeś na piechotę?

- Nie, pojechałem motocyklem.

- Do którego sklepu?

- Do Kiwi, w centrum.

- Czyli wczoraj twój motocykl działał bez zarzutu?

- W sumie zawsze w końcu odpala, jeśli tylko wystarczająco długo nad nim posiedzę.

- Jak długo byłeś poza domem?

- Nie wiem. Nie spodziewałem się, że komuś będę musiał

się z tego tłumaczyć.

Sejer skinął głową. Skarre zapisywał jak szalony, żeby nadążyć za tempem rozmowy.

- A tak mniej więcej?

- Może z godzinę.

- I twoja babcia może to potwierdzić?

- Może tak, może nie. Ona nie jest już taka jak dawniej.

Wiele rzeczy jej umyka.

- Masz prawo jazdy na samochód?

- Nie mam.

- Jak długo byliście razem, ty i Annie? - Sejer zmienił

temat.

- Długo. Dwa lata. - Halvor wytarł nos i dalej wpatrywał

się w podwórko.

- Jak oceniasz wasz związek? Byliście dobraną parą?

- Kilka razy się rozstawaliśmy.

- Czy to ona chciała zerwać? - Tak.

- A czy wyjaśniła dlaczego?

- Raczej nie. Ale nie zawsze zależało jej na naszym związku. Czasami chciała, żebyśmy byli jedynie
przyjaciółmi.

- A ty tego nie chciałeś? Zaczerwienił się i spojrzał na swoje dłonie.

- Czy utrzymywaliście kontakty seksualne?

Kolor twarzy chłopaka jeszcze się pogłębił. Jego wzrok powędrował znów w kierunku okna.

- Nie całkiem.

- Nie całkiem?

- Tak jak już powiedziałem. Nie zawsze jej zależało.

- Ale chyba próbowaliście? Czy nie?

- Tak jakby. Kilka razy.

- Czyli nie były to próby specjalnie udane?

Jego twarz była tak spięta, że straciła jakikolwiek wyraz.

- Czy mogła mieć romans z kimś innym?

- Nie wiem, ale trudno mi sobie wyobrazić, żeby to było możliwe.

- Reasumując: byliście ze sobą przez dwa lata, czyli odkąd Annie skończyła trzynaście lat. Kilka razy
z tobą zrywała, bez podawania wyraźnego powodu.

Niespecjalnie interesował ją seks z tobą, a ty ciągle chciałeś z nią być. Nie jesteś już dzieckiem,
Halvor. Czy naprawdę jesteś aż tak cierpliwy?

- Wychodzi na to, że tak.

Odpowiadał cichym, zduszonym głosem, jakby ciągle powstrzymywał buzujące emocje.

- Czy sądzisz, że dobrze znałeś Annie?

- Lepiej niż większość osób.

- Czy była nieszczęśliwa? Coś ją trapiło?

- Nie do końca nieszczęśliwa. Raczej... Nie wiem, jak to nazwać. Może raczej smutna.

- A czy smutek to coś innego?

- Tak - stwierdził, podnosząc wzrok. - Kiedy ktoś jest nieszczęśliwy, ciągle ma nadzieję, że jego
życie zmieni się na lepsze. Ale kiedy się poddaje, smutek zabiera nawet to.

Sejer słuchał zaskoczony.

- Kiedy dwa lata temu poznałem Annie, była zupełnie inną osobą. - Chłopak wyraźnie się ożywił. -
Ciągle śmiała się i żartowała. Była moim przeciwieństwem -

dodał.

- A potem się zmieniła?

- Najpierw bardzo szybko dojrzała. Potem stała się cicha.

Nie była już taka skłonna do żartów. Czekałem przekonany, że wszystko wróci do normy, że znowu
będzie taka jak kiedyś. Teraz nie mam już na co czekać.

Złożył dłonie i zaczął wpatrywać się w podłogę. Potem z wysiłkiem podniósł wzrok i spojrzał
wprost na Sejera.

Jego oczy błyszczały jak mokre kamienie. - Nie wiem, co panowie o mnie myślą, ale nie zrobiłem
nic, co mogłoby zranić Annie.

- My nic nie myślimy. Rozmawiamy ze wszystkimi.

Rozumiesz?

- Tak.

- Czy Annie piła lub brała narkotyki? - Sejer wrócił do przepytywania.

Skarre potrząsnął długopisem, żeby zebrać nieco tuszu.

- Niech mnie pan nie rozśmiesza! Teraz pan naprawdę przegiął.

- No cóż - odpowiedział spokojnie Sejer, nie reagując na wybuch chłopaka - nie znaliśmy Annie.

- Przepraszam za moją reakcję, ale ta uwaga była tak absurdalna, że nie mogłem się powstrzymać.

- A ty?

- Mnie by to nawet do głowy nie przyszło.

Na niebiosa, pomyślał Sejer. Niepijący, ciężko pracujący mężczyzna ze stałą posadą. Coraz lepiej.

- Czy znasz przyjaciół Annie? Na przykład Anette Horgen?

- Tylko trochę, bo większość czasu spędzaliśmy we dwójkę. Annie nie chciała afiszować się z
naszym związkiem.

- A to dlaczego?

- Tego nie wiem, ale to była jej decyzja.

- A ty zawsze się z nią zgadzałeś?

- Nie miałem z tym problemu, niezbyt dobrze czuję się w tłumie.

Sejer skinął ze zrozumieniem głową. Może jednak młodzi nie byli tak od siebie różni, jak wcześniej
myślał.

- Czy wiadomo ci coś na temat pamiętnika Annie?

Halvor zawahał się i w końcu zaprzeczył ruchem głowy. -

To znaczy co? lata różowy w kształcie serca z małą kłódeczką?

- Niekoniecznie, mógł wyglądać zupełnie inaczej.

- Nie, raczej nic takiego nie miała - wymamrotał.

- Ale pewny nie jesteś?

- Raczej pewny. Nigdy o nim nie wspominała. - Jego głos cichł coraz bardziej, aż zbliżył się do

granicy słyszalności.

- Czy masz z kim o tym wszystkim porozmawiać?

- Mam babcię.

- Jesteście mocno związani?

- Babcia jest w porządku. Żyjemy sobie spokojnie razem.

- Halvor, czy masz niebieską wiatrówkę?

- Nie.

- A co zakładasz, kiedy wychodzisz na zewnątrz?

- Mam kurtkę dżinsową, a jak jest zimno, puchową.

- Zadzwonisz do mnie, jeśli zechcesz o czymś porozmawiać?

- A niby dlaczego miałbym to zrobić? - Był zaskoczony pytaniem Sejera.

- Może ujmę to inaczej. Czy zadzwonisz na posterunek, jeśli przypomnisz sobie cokolwiek, nawet na
pozór najdrobniejszy szczegół, coś, co mogłoby nam pomóc w wyjaśnieniu okoliczności śmierci
Annie?

- Wtedy tak.

Sejer rozejrzał się raz jeszcze po pokoju, chcąc go dobrze zapamiętać. Jego wzrok ponownie padł na
figurkę Madonny, która prezentowała się o wiele lepiej, niż kiedy zobaczył ją po raz pierwszy.

- To bardzo ładna figurka. Kupiłeś ją we Włoszech?

Gdzieś na południu Europy?

- To był prezent od ojca Martina. Jestem katolikiem -

wyznał Sejer przypatrywał się chłopakowi z uwagą. Było w nim coś

zachowawczego, jakiś niepokój, jakby chciał przed nimi coś ukryć, coś, czego nie powinni poznać.
Może będą zmuszeni to z niego wydobyć, wrzucić go jak kraba do gorącej wody. Sejer był pod
wrażeniem własnej wizji.

- Więc jesteś katolikiem? - Tak.

- Wybacz moją ciekawość, ale co właściwie cię skłoniło, żeby wybrać to właśnie wyznanie?

- To chyba oczywiste. Przebaczenie.

Sejer pokiwał głową. - Ale czy ty nie jesteś jeszcze za młody na takie rzeczy? - Wstał i uśmiechnął
się. - Przecież w tym wieku nie mogłeś chyba popełnić wielu grzechów?

Pytanie zawisło w powietrzu.

- Powiedzmy, że miałem kilka złych myśli.

Sejer dokonał szybkiego przeglądu własnych przemyśleń.

-Wszystko, co nam dziś powiedziałeś, zostanie oczywiście sprawdzone. Robimy tak w każdym
przypadku. I na pewno jeszcze się odezwiemy.

Podał mu dłoń i mocno ją uścisnął. W ten sposób chciał

dodać chłopakowi nieco otuchy. Wyszli z powrotem przez kuchnię przesiąkniętą ledwie
wyczuwalnym zapachem gotowanych warzyw. Kobieta siedziała w salonie otulona kocem, wyglądała
tak samo jak wtedy, kiedy ją zostawili. Gdy przechodzili obok, posłała im przestraszone spojrzenie.
Na podwórku stał motocykl.

Czarne suzuki.

- Czy myślisz o tym samym co ja? - zapytał Skarre, kiedy odjeżdżali.

- Bardzo możliwe. Nie zadał nam nawet jednego pytania.

Ktoś zamordował jego dziewczynę, a on sprawia wrażenie, jakby najmniej go interesowało, kto to
mógł

zrobić. Oczywiście taka reakcja o niczym nie świadczy.

- Co nie znaczy, że nie jest to dziwne.

- Może jeszcze nie pojął tego, co się stało i dopiero teraz zaczyna rozumieć powagę sytuacji.

- Albo po prostu wie, co się wydarzyło, i dlatego żadne pytanie nie przyszło mu do głowy.

- Ta kurtka, którą przy niej znaleźliśmy, byłaby chyba za duża na Halvora, nie sądzisz?

- Owszem, ale pamiętaj, że miała podwinięte rękawy.

Było już późne popołudnie i obydwaj czuli, że potrzebują chwili wytchnienia. Wyjechali z osady,
zostawiając za sobą mieszkańców pogrążonych w szoku po tragicznym zdarzeniu i snujących domysły
na temat jego przyczyn.

W Krystallen ludzie przechodzili z jednej strony ulicy na drugą, drzwi otwierały się i zamykały, a
telefony nie przestawały dzwonić. Przetrząsano szuflady w poszukiwaniu starych fotografii. Annie
była na ustach całej społeczności. Pierwsze plotki narodziły się w delikatnym świetle świec i

wkrótce rozpleniły po domach niczym złośliwy chwast. Alkohol wzmacniał te smutne wizje. Nieduża
ulica buzowała od emocji.

W tym czasie Raymond zajmował się zupełnie innymi sprawami. Siedział przy kuchennym stole, z
uwagą wklejając obrazki do książeczki o przygodach Tommy'ego i Tygryska oraz Pipa i Sylwestra.
Górne światło rozpraszało mrok nadchodzącego wieczora, ojciec zażywał popołudniowej drzemki, a
w radiu grali piosenki na życzenie: „A teraz piosenka dla Glenn Kare z najlepszymi życzeniami w
dniu urodzin od jej babci".

Raymond słuchał melodyjnych utworów, rozkoszując się słodkim migdałowym zapachem kleju do
papieru. Nie widział mężczyzny, który już od dłuższego czasu przyglądał się mu zza okna.

Halvor zamknął kuchenne drzwi i włączył komputer.

Zalogował się i chwilę później z uwagą wpatrywał się w równy rząd folderów: gier, formularzy
podatkowych, budżetów, list z adresami, bazy jego kolekcji płyt CD i innych dokumentów. Nie
wszystkie były jednak równie trywialne. Wśród nich znajdował się plik podpisany

„Annie" i nikt, nawet Halvor, nie wiedział, co w nim jest.

Siedział wpatrzony w ekran, zatopiony w myślach.

Wystarczyły zaledwie dwa kliknięcia myszką, by od razu cała

Ale były też wyjątki. Jednym z nich był plik zatytułowany

„Oso biste". Żeby go otworzyć, trzeba było wpisać hasło.

Podobnie było z plikiem „Annie". Sam nauczył ją, jak zabezpieczać dane. Był na to całkiem prosty
sposób. Nie miał pojęcia, jakie hasło wybrała ani co mogły zawierać jej zapiski. Śmiała się na
widok jego zawiedzionej miny, gdy oznajmiła mu, że nie zamierza się dzielić swoimi sekretami.
Pokazał jej procedurę, a potem wyszedł z pokoju, by mogła bez przeszkód wprowadzić wymyślone
przez siebie hasło. Mimo to i tak dwukrotnie kliknął.

Wszystko, co zobaczył, to natychmiastowa odpowiedź

systemu: „Brak dostępu. Podaj hasło".

Teraz był zdeterminowany, by otworzyć ten plik. To wszystko, co mu po niej pozostało. A jeśli było
tam coś na jego temat, coś, co mogło być niebezpieczne? Może prowadziła jakiś dziennik. Wiedział,
że prawdopodobieństwo odgadnięcia hasła jest bardzo małe.

Przy dwudziestu dziewięciu literach alfabetu i wszystkich innych możliwych znakach kombinacji była
niewyobrażalna liczba. Próbował się uspokoić i wtedy dotarło do niego, że na własne hasło wybrał
imię. Imię legendarnej kobiety, która spłonęła na stosie, a potem została świętą. Był to doskonały
wybór i nikt, nawet Annie, nie zgadłaby właściwego hasła. A może zdecydowała się na datę? Ludzie
często wybierali datę urodzin swoich lub bliskich przyjaciół. Siedział

wpatrzony w niewielki jasny prostokąt podpisany jej imieniem. Nie miała zamiaru zdradzać jego
zawartości, po to założyła blokadę, by nikt przypadkowy tam nie zajrzał. Ale teraz już jej nie było i
czuł się zwolniony z danej obietnicy. Może plik skrywał klucz do zrozumienia jej charakteru.
Wyjaśniał, dlaczego była tak bardzo tajemnicza.

Z każdą chwilą opuszczały go kolejne wątpliwości. Był

sam jak palec, miał niezmierzoną ilość wolnego czasu i żadnych planów, jak go zapełnić. Siedząc tak
samotnie w pokoju oświetlonym zielonym blaskiem ekranu, poczuł, jak bardzo brakuje mu Annie.

Zdecydował, że zacznie od liczb - dat urodzin, numeru dowodu, legitymacji. Kilka z nich pamiętał:
Annie, swój, babci. Inne mógł szybko zdobyć. Wiedział, od czego zacząć. Oczywiście, że mogła
wybrać dowolne słowo albo kilka słów, może powiedzenie lub znany cytat, a może nawet jakieś
imię. Tak, zapowiadała się uciążliwa praca.

Nie wiedział, czy kiedykolwiek odkryje hasło, ale miał

naprawdę dużo czasu i był bardzo cierpliwy.

Rozpoczął od wpisania daty jej urodzin, której oczywiście nie wybrała - 3 marca 1980, czyli trzy trzy
jeden dziewięć osiem zero. Potem wpisał te same cyfry, tylko od końca.

„Brak dostępu", zakomunikował komputer. Hal vor zauważył nagle, że w drzwiach pokoju, oparta o
framugę, stoi jego babcia.

- Co powiedzieli? - zapytała.

Zaczął mówić, prostując się jednocześnie na krześle.

- W sumie niewiele. Zadali mi tylko kilka pytań.

- Tak. Ale ta cala sprawa jest tak okropna! Halvor!

Dlaczego ona nie żyje?

Popatrzył na nią bez słowa, a potem powiedział: - Eddie mówił, że znaleźli ją w lesie, przy
Wężowym Stawie.

- Rozumiem, ale co się właściwie stało? Co było przyczyną śmierci?

- Oni nic na ten temat nie mówili - wyszeptał - a ja zapomniałem zapytać.

Sejer i Skarre zajęli salę w gmachu sądu. Zaciągnęli ciężkie zasłony, odcinając dostęp światła.
Kaseta była przewinięta do początku. Skarre czekał z pilotem w dłoni.

Raczej nie można było nazwać tej improwizowanej sali kinowej dźwiękoszczelną. Dochodziły ich
odgłosy dzwoniących telefonów, rozmów, trzaskanie drzwiami, śmiechy, hałas pędzących przez ulicę

samochodów i śpiew pijaka, który pod oknem urządził sobie koncert. Na szczęście dzień miał się ku
końcowi i odgłosy pracującego miasta cichły.

- Co to ma być?

Skarre nachylił się. - Ktoś biegnie. To chyba Grete Waitz podczas nowojorskiego maratonu.

- Może dostaliśmy niewłaściwą kasetę.

- Nie sądzę. Zatrzymaj tutaj. Zauważyłem jakieś wyspy i skały.

Obraz skakał jeszcze przez chwilę, zanim uspokoił się ostatecznie, ujawniając dwie kobiety w
kostiumach kąpielowych, leżące na kamieniach.

- To Solvi z matką - zauważył Sejer.

Dziewczyna leżała na plecach z nogą zgiętą w kolanie.

Okulary miała wysoko na czole, zapewne po to, by podczas opalania nie zostawiły jasnych śladów
wokół

oczu. Matka była częściowo przykryta gazetą. Obok niej leżały pisma kobiece, balsam do opalania,
termos, kilka dużych ręczników kąpielowych i przenośne radio.

Kamera przez dłuższą chwilę filmowała dwie miłośniczki słonecznych kąpieli. Po chwili obiektyw
skierował się daleko w stronę brzegu, a z prawej strony w kadr weszła wysoka blondynka. Nad
głową trzymała deskę do windsurfingu. Patrzyła wprost przed siebie, nie zwracając uwagi na kamerę.
W jej ruchach nie było nic prowokującego, żadnej pozy. Miała jeden cel i nie zatrzymała się

nawet, gdy weszła juz po kolana do wody. Głośny ryk fal przerwał wysoki glos ojca dziewczyny:

- Annie! Uśmiechnij się!

Brnęła w wodę, dalej i dalej od brzegu, całkowicie ignorując jego prośbę. W końcu, kiedy była już
naprawdę daleko, odwróciła się, co nie mogło być łatwe, biorąc pod uwagę ciężar deski. Przez kilka
sekund patrzyła prosto na Sejera i Skarrego. Wiatr rozwiewał jej jasne włosy.

Uśmiechnęła się delikatnie. Skarre popatrzył w duże, szare oczy dziewczyny i poczuł gęsią skórkę na
widok tej długonogiej istoty pośród fal. Miała na sobie czarny strój kąpielowy, jeden z tych
noszonych przez zawodowych pływaków, z ramiączkami skrzyżowanymi na plecach, i niebieską
kamizelkę ratunkową.

- To nie jest deska dla początkujących - skomentował.

Sejer nie odpowiedział. Annie wchodziła coraz głębiej. W

końcu zatrzymała się, weszła na deskę i mocno chwyciła żagiel. Bardzo szybko złapała równowagę.

Deska zrobiła zwrot o 180 stopni i gwałtownie nabrała prędkości.

Mężczyźni w milczeniu obserwowali jej sportowe umiejętności. Pływała jak zawodowiec. Ojciec
śledził jej każdy ruch. Patrzyli na nią jego oczami. Starał się utrzymać jak najbardziej wyraźny i ostry
obraz. Wiedział, że aby oddać klimat tej karkołomnej, ale pięknej sportowej walki z falami, musiał
utrzymać kamerę nieruchomo. Obrazy ujawniały uczucia do córki, jego dumę i radość. Dziewczyna
była w swoim żywiole. Nie był jej straszny ani upadek, ani kąpiel w zimnej wodzie.

Obraz zniknął. W następnym kadrze Sejer i Skarre ujrzeli stół nakryty kolorowym obrusem. Talerze,
błyszczące kieliszki, zastawa stołowa, wazon polnych kwiatów.

Kotlety, hot dogi i bekon wyłożone na półmiskach. Obok stal grill, a słońce załamywało świetlne
refleksy na butelkach coli i farrisa. Na ekranie pojawiła się Solvi z matką, były zatopione w
rozmowie, a ich głosom towarzyszyło dzwonienie kostek lodu w szklankach.

Chwilę później zobaczyli Annie nalewającą napój.

Odwróciła się powoli z butelką w dłoni i zapytała:

- Coli, tato?

Miała zaskakująco głęboki głos.

W następnym ujęciu zobaczyli wnętrze letniego domku i panią Holland przy kuchennym blacie
krojącą ciasto.

„Coli, tato". Mówiła szorstko a jednocześnie zaskakująco delikatnie. Annie kochała swojego ojca -
słyszeli to w tych dwóch krótkich słowach. Był w nich szacunek i ciepło. Jej głos miał głębię i
wyraźne brzmienie. Annie była córeczką tatusia.

Pozostała część filmu stanowiła ciąg wspomnień. Annie grająca z matką w badmintona. Obie
zmęczone, zdyszane od biegania za lotką, wariującą w podmuchach wiatru dobrego do surfowania,
ale bezlitosnego w czasie takiej zabawy. Rodzina siedząca za stołem i zatopiona w grze w chińczyka.
Zbliżenie na planszę wyraźnie wskazywało na zwycięzcę i na pewno nie była nim Annie. Sama nie
mówiła wiele, za to Solvi z matką nie przestawały plotkować. Słodki, delikatny głos Solvi mieszał
się z głębszym i nieco bardziej szorstkim głosem pani Holland.

Skarre wypuścił papierosowy dym z ust. Już dawno nie czul się równie zmęczony. Obraz błyskał i
skakał jeszcze przez chwilę, by ostatecznie pokazać rumianą twarz.

Mocny śpiew tenora wypełnił pokój.

- No man shall sleep - powiedział po angielsku Sejer i z trudem podniósł się z krzesła.

- Co powiedziałeś?

- To Luciano Pavarotti, Śpiewa Pucciniego. Dodaj taśmę do materiałów - zalecił.

- Ona była świetnym windsurferem. - Skarre nie kryl po-dziwu.

Zanim Sejer zdążył odpowiedzieć, zadzwonił telefon.

Skarre odebrał, chwytając jednocześnie za notatnik i długopis. To była automatyczna reakcja. Wierzył
w trzy rzeczy na tym świecie: dokładność, zapal i dobry humor.

Sejer czytał mu zza ramienia: Henning Johnas, Krystallen 4, 12.45, sklep Horgena. Motocykl.

- Czy może pan przyjechać na posterunek? - zapytał

Skarre. -Nie? W takim razie my przyjedziemy do pana. To bardzo ważna informacja. Dziękuję za
telefon. Do zobaczenia.

Odłożył słuchawkę.

- To był jeden z sąsiadów. Henning Johnas, spod czwórki.

Dopiero wrócił i usłyszał o Annie. Wczoraj spotkał ją przy rondzie

i podwiózł. Wysiadła przy sklepie. Twierdzi, że był tam jakiś motocyklista. Chyba na nią czekał.

Sejer oparł się o krawędź stołu. - Znowu ten motocykl, ten, który widział Horgen. Hal vor też ma taki
sprzęt - po wiedział. -A dlaczego właściwie ten człowiek nie zjawił

się na komisariacie?

- Jego suka będzie się szczenić lada dzień.

Skarre schował kartkę do kieszeni. - Halvorowi będzie ciężko określić, jak długo dokładnie był na
przejażdżce.

Mam jednak nadzieję, że to nie on jest mordercą.

Polubiłem go.

- Morderca jest mordercą. Nawet jeśli faktycznie niektórzy z nich są dość mili.

- To prawda - odpowiedział Skarre - ale o wiele łatwiej kogoś przymknąć, jeśli nie jest się w stanie
znieść jego paskudnej gęby.

Johnas położył rekę na brzuchu suki i nacisnął delikatnie.

Oddychała ciężko, a wilgotny, różowy język zwisał jej z pyska Leżała spokojnie i pozwalala mu się
dotykać.

Popatrzył przez okno z nadziej że wkrótce przyjdzie rozwiązanie.

- Dobra dziewczynka, dobra Hera - powiedział, głaszcząc ją czule.

Niewzruszona pochwałami ze strony właściciela suka spoglądała daleko przed siebie. Mężczyzna
odsunął się, osiadł obok na podłodze i przyglądał się jej. Całą swoją uwagę skupiał na tym cichym,
cierpliwym zwierzęciu.

Nigdy nie miał z nią problemów. Zawsze była posłuszna i łagodna jak aniołek. Ani razu nie opuściła
jego boku podczas wspólnych spacerów, jadła wszystko, co jej przygotował, i cicho dreptała na
swoje posłanie w kącie, gdy on szykował się do snu u siebie na piętrze. Chciałby tak siedzieć blisko
niej, wsłuchując się w jej oddech, aż do samego rozwiązania. Może nic się nie zdarzy aż do
następnego ranka. Nie był zmęczony. Jego skupienie przerwał głośny dźwięk dzwonka u drzwi.
Podniósł się i poszedł otworzyć.

Wymienił z Sejerem krótki, mocny uścisk ręki. Mężczyzna emanował autorytetem. Młodszy oficer był
inny, miał

szczupłą, chłopięcą dłoń z długimi palcami. Johnas zaprosił ich do środka.

- Jak się ma pański pies?

Ładny doberman spoczywał na czarno-czerwonym orientalnym dywanie. Chyba nikt nie pozwoliłby
ciężarnej suce leżeć na oryginalnym dywanie z Orientu, pomyślał Sejer. Pies oddychał ciężko i nie
poruszał się.

Wyglądało na to, że nawet nie zauważył ich wejścia.

- To jej pierwsza ciąża. Będą chyba trzy szczeniaki.

Próbowałem je policzyć, ale pewności nie mam. Wiem tylko, że wszystko będzie w porządku, z Herą
nigdy nie było żadnych problemów. -Spojrzał na nich i potrząsnął

głową. - Jestem tak zdenerwowany tym, co się wydarzyło, że nie umiem myśleć o niczym innym.

Podczas rozmowy Johnas spoglądał ciągle na psa, gładząc mocną ręką pozbawiony włosów czubek
swojej głowy. Jego łysinę otaczał wianek brązowych loków. Był

mężczyzną średniej budowy ciała, z mocnym torsem i kilkoma dodatkowymi kilogramami, które
zaokrąglały go w okolicach pasa. Miał zaskakująco ciemne oczy i zbliżał

się do czterdziestki. Jako młody mężczyzna mógł być podobny do Skarrego, tyle że w wersji brunet.
Miał

regularne rysy twarzy i opaleniznę, która sugerowała niedawny pobyt w nieco cieplejszym rejonie
świata.

- Nie chcieliby może panowie kupić szczeniaka?

Popatrzył na nich z oczekiwaniem.

- Mam leonbergera - wyjaśnił Sejer. - Nie sądzę, by mi kiedykolwiek wybaczył, gdybym przyszedł
do domu z nowym psem. Jest bardzo rozpuszczony.

Johnas zaprowadził ich w stronę sofy, przesuwając po drodze stolik do kawy, by mogli wygodnie
przejść. -

Dzisiaj wieczorem spotkałem Fritznera przy garażu.

Akurat wracałem z targów w Oslo. Wszystko mi opowiedział. Ludzie nie uświadamiają sobie chyba
do końca, co się naprawdę wydarzyło. Nie powinienem był

wypuszczać jej wtedy z samochodu.

Potarł oczy i znowu spojrzał na psa.

- Annie przychodziła tu bardzo często. Opiekowała się naszym dzieckiem. Solvi także. Gdyby padło
na nią -

powiedział cicho - mógłbym to jeszcze jakoś zrozumieć.

S0lvi jest typem dziewczyny, która zgadza się na przejażdżkę z nieznajomym tylko

dlatego, że otrzymała taką propozycję. Myśli tylko o chłopakach Ale Annie...

Popatrzył na nich. - Annie nie interesowała się romansami i była bardzo ostrożna. Poza tym, o ile
wiem, miała chłopaka.

- To prawda. Zna go pan?

- Nie, niestety. Widziałem ich kilka razy na ulicy.

Sprawiali wrażenie nieśmiałych, nawet nie trzymali się za ręce.

Uśmiechnął się smutno na to wspomnienie.

- Gdzie pan jechał, kiedy podwiózł pan Annie?

- Do pracy. Przez moment wyglądało na to, że Hera już się szczeni, ale był to fałszywy alarm.

- O której otwiera pan swój sklep?

- O jedenastej.

- To chyba trochę późno?

- No cóż. Rankiem ludzie potrzebują zazwyczaj mleka i chleba, a nie perskich dywanów. Na to trzeba

mieć więcej czasu niż na zaspokajanie bardziej prozaicznych potrzeb.

Uśmiechnął się wyrozumiale. - Prowadzę sklep z dywanami, w centrum, przy Cap-Sejer skinął
głową. - Annie szła do Anette Horgen, miały pracować nad szkolnym projektem. Wspominała panu o
tym?

- Nad szkolnym projektem? Nie, nic o nim nie mówiła.

- Ale miała ze sobą plecak?

- Owszem, ale może to była tylko przykrywka. Wszystko co wiem, to że zmierzała do sklepu
Horgena.

- Proszę nam opowiedzieć, co pan widział.

- Annie zjawiła się, zbiegając ze zbocza obok ronda.

Cofnąłem się na przystanek autobusowy i zapytałem, czy nie potrzebuje transportu. Wybierała się do
sklepu, a to w końcu spory kawałek. Nie chodzi mi o to, że była leniwa czy wygodnicka. Wręcz
przeciwnie, Annie była bardzo aktywna. Kiedy ją widziałem, zazwyczaj biegała. Musiała być w
niezłej kondycji. W każdym razie przyjęła moją propozycję i poprosiła, by ją wysadzić przy sklepie.

Myślałem, że wybiera się na zakupy albo się tam z kimś umówiła. Podwiozłem ją i odjechałem.
Przed sklepem stał

zaparkowany motocykl. Kiedy widziałem Annie po raz ostatni, szła w jego kierunku. Nie

wiem, kim był kierowca i czy na nią czekał. Zauważyłem tylko, że szła prosto do niego. Nie
odwróciła się.

- Jakiego typu to był motocykl? - zapytał Sejer.

Johnas wzruszył ramionami. - Rozumiem, że musicie o to pytać, ale ja się nie znam na motocyklach,
zajmuję się zupełnie innymi rzeczami. Jak dla mnie była to kupa chromu i stali.

- A kolor?

- A to nie wszystkie są czarne?

- Raczej nie.

- To nie wiem, ale na pewno nie jaskrawa czerwień. Taki kolor bym chyba zapamiętał.

- A jak duży byl ten motocykl? Jeden z tych potężnych czy mniejszy model? - Tym razem Skarre zadał
pytanie.

- Raczej duży.

- Jak wyglądał kierowca?

- Niewiele widziałem. Miał na głowie kask z jakimś czerwonym elementem, tyle pamiętam. I raczej
nie wyglądał na dorosłego mężczyznę, to był młody chłopak.

- Widział pan chłopaka Annie. On także ma motocykl.

Czy to mógł być on?

Johnas zmarszczył brwi i wyglądał na bardzo skupionego. - Widziałem go tylko z daleka, kiedy
przechodził ulicą. Ten człowiek przed sklepem stal w podobnej odległości, co więcej, miał kask. Nie
mogę powiedzieć, czy to był on. Nawet nie chcę tego sugerować.

- Nie chce pan powiedzieć, że to był on - Sejer popatrzył

na niego badawczo - tylko, że to mógł być on. Powiedział

pan, że motocyklista wyglądał na młodego człowieka. Był

raczej szczupły czy mocno zbudowany?

- To nie łatwo odgadnąć, kiedy ktoś ma na sobie tyle skóry...

- To dlaczego pan powiedział, że był młody?

- Och - mężczyzna zmieszał się - co mogę dodać? Pewnie dlatego, że Annie też była młoda. A może
chodziło o to, w jaki sposób siedział na motorze? - Johnas wyglądał na zawstydzonego. - Nie
wiedziałem, że to będzie takie ważne.

Wstał i ukląkł obok psa. - Muszą panowie zrozumieć, jak to jest mieszkać w tym miejscu - wyjaśniał

zdenerwowany. - Plotki

szybko się rozchodzą, a poza tym nie wierzę, że jej chłopak mogłby to zrobić. Jest młodym
mężczyzną, no i byli ze sobą tak długo.

- Ocenę proszę zostawić nam - zakończył te wywody Sejer. -Ten motocykl jest bardzo ważny, inny
świadek także go widział. Jeśli jest niewinny, nie musi się niczego obawiać.

- Czy aby na pewno? - zapytał z powątpiewaniem Johnas.

-Pewnie nie musi, ale wystarczy już, że jest podejrzewany. Jeśli potwierdzę, że motocyklista
przypominał jej chłopaka, to skażę go na piekło. A prawda jest taka, że nie mam pojęcia, kim był ten
kierowca. - Potrząsnął mocno głową. - Widziałem tylko kogoś w skórzanym stroju i w kasku. To mógł
być ktokolwiek. Sam mam siedemnastoletniego syna, równie dobrze to mógł być on. Nie
rozpoznałbym go w takim stroju. Rozumieją panowie, co chcę powiedzieć?

- Tak, rozumiemy. Odpowiedział pan już na moje pytanie. To mógł być on. A jeśli chodzi o to piekło,
o którym pan wspomniał,

zapewne już je przeżywa. Johnas przełknął głośno.

- O czym rozmawiał pan z Annie w samochodzie?

- Wiele nie mówiła. Zabijałem czas, opowiadając o szczeniakach i Herze.

- Czy wyglądała na spiętą, zdenerwowaną?

- Nie, zachowywała się jak zwykle.

Sejer rozejrzał się po pokoju i zauważył, że było w nim niewiele mebli, jakby nie był jeszcze do
końca urządzony.

Przestrzeń wypełniona była za to dywanami, które były zarówno na podłogach, jak i ścianach. Wiele
dużych orientalnych dywanów, które wyglądały na bardzo drogie. Na jednej ze ścian Sejer zobaczył
dwie fotografie, dwuletniego chłopczyka w czapce i nastolatka.

- Czy to pańscy synowie? - Sejer wskazał na zdjęcia, chcąc zmienić temat.

- Tak, ale to nie są najnowsze fotografie.

Mężczyzna znowu podszedł do psa i zaczął głaskać jego miękkie, długie uszy.

- Od pewnego czasu mieszkam sam - wyjaśnił. - Wreszcie znalazłem sobie mieszkanie w mieście, na
Oscarsgaten.

To miejsce

jest dla mnie za duże. Kiedy zona odeszła ode mnie, Annie była bardzo zasmucona. Od tamtego czasu
znacznie rzadziej ją widywałem. No i już nie miała się kim zajmować.

- A pan skupił się na sprzedaży dywanów?

- Tak, handluję głównie z Turcją i Pakistanem. Niekiedy z Iranem, ale oni często zawyżają ceny.
Kilka razy w roku jeżdżę do południowej Europy i na wschód na kilka tygodni, żeby odpocząć.
Miejscowi zaczęli się powoli do mnie przyzwyczajać, poznawać mnie - opowiadał

zadowolony. - Nawiązałem kilka dobrych kontaktów. To bardzo ważne, by wzajemne relacje opierać
na zaufaniu.

Oni tam mają raczej dość mieszane uczucia w stosunku do Zachodu.

Skarre przeszedł zgrabnie obok stolika i podszedł do ściany prawie w całości przykrytej ogromnym
dywanem.

- Ten pochodzi ze Smyrny. Jeden z najpiękniejszych, jakie mam w swojej kolekcji, lak naprawdę, nie
stać mnie na niego. Składa się z dwóch i pół miliona węzłów, niesamowite, czyż nie?

Skarre przyglądał się dywanowi przez dłuższą chwilę, a potem zapytał: - Czy to prawda, że są tkane
przez dzieci?

- Niektóre tak. ale nie moje. To nie tworzy dobrej opinii.

Może się to panu nie podobać, ale prawda jest taka, że dzieci wyrabiają najlepsze dywany. Palce
dorosłych są za grube.

Stali, wpatrując się w sploty tworzące geometryczne kształty, przechodzące jeden w drugi, coraz
mniejsze i mniejsze, w prawie nieskończonej gamie kolorów.

- A czy faktycznie dzieci przykuwane są do krosien? -

zapytał z kolei Sejer.

Johnas przytaknął zasmucony.

- Kiedy mówi się o tym w ten sposób, brzmi to odrażająco. Ale dzieci, które dostały pracę w
tkalniach, należą do wybrańców. Dobry tkacz ma zapewnione jedzenie, ubranie, miejsce do
odpoczynku. Ma życie. Jeśli dzieci są przykuwane, to dzieje się tak na żądanie ich rodziców. Często
taki młody pracownik utrzymuje całą rodzinę, pięć lub sześć osób. Tym samym ratuje matki i siostry
przed widmem prostytucji, a ojca i braci przed żebractwem czy złodziejstwem.

- Słyszałem, że to tylko opóźnia ten proces. - Sejer nie zamierzał się łatwo poddawać. - Zanim
dorosną i ich pałce staną się zbyt duże, by mogli dalej tkać, są już albo niewidomi, albo mają wzrok
tak osłabiony pracą nad krosnami, że nie są w stanie znaleźć żadnej innej pracy i skazani są tym
samym na żebranie.

Johnas uśmiechnął się. - Naogłądał się pan telewizji.

Powinien pan tam pojechać i sam zobaczyć. Tkacze są szczęśliwymi, młodymi ludźmi, którzy cieszą
się ogromnym szacunkiem w swoich społecznościach. To proste. Ale tutaj bogacze muszą dbać o
swoje moralne zasady i nikt nie jest bardziej wrażliwi niż oni, kiedy chodzi o takie rzeczy. Dlatego
unikam prac wykonanych przez dzieci. A jeśli chcieliby panowie zaopatrzyć się kiedyś w jakiś ładny
dywan, zapraszam do mnie, na Cappelens Gaten. Dopilnuję, by dostali panowie dobrą ofertę - dodał
szybko.

Sejer kiwnął uprzejmie głową i odpowiedział: - Wątpię, żeby policyjna pensja wystarczyła.

- Dlaczego ten jest odbarwiony? - Skarre wskazał palcem jeden z dywanów.

Johnas skwitował uśmiechem tak rażący brak wiedzy.

Mówienie o swojej pasji ożywiało go niczym podmuch świeżego powietrza dogasający ogień. Bił od

niego entuzjazm.

- To dywan nomadów.

Ta informacja nic Skarremu nie wyjaśniała.

- Nomadowie ciągłe podróżują, prawda? Taki duży dywan to dla nich rok, a może nawet więcej
pracy.

Barwią wełnę, używając odpowiednich gatunków roślin, które zbierają w różnych miejscach, w
różnych częściach kraju i przy rożnych warunkach pogodowych, jakie napotykają podczas podróży.
Ten błękit tutaj -

powiedział, wskazując fragment dywanu - pochodzi z rośliny produkującej barwnik w kolorze indygo
- to Isatis tinctoria, a ta czerwień to marzanna, za to w środku tego sześciokąta jest inny odcień,
uzyskiwany ze skruszonych owadów. Ten pomarańczowy to henna, a żółty to szafran.

Położył dłoń na dywanie i przeczesał go pod włos. - To turecki dywan, spleciony z węzłów
gordyjskich. Na każdy centymetr kwadratowy składa się sto takich węzłów.

- Kto projektuje te wzory?

- Są znane od stuleci, niektóre nigdy nie zostały naszkicowane Starzy tkacze przechadzają się po
tkalni, wyśpiewując te wzory młodym.

Starzy, ślepi tkacze, pomyślał Sejer.

- My na Zachodzie - opowiadał dalej Johnas -

potrzebowaliśmy wiele czasu, by odkryć i docenić to rzemiosło. Tradycyjnie wolimy bardziej
figuratywne wzory, lubimy, gdy opowiada nam się jakąś historię. To dlatego na początku wielką
popularnością cieszyły się dywany przedstawiające sceny polowań czy ogrodnictwa. Motywy
zwierzęce i roślinne podobały się najbardziej. Osobiście wolę jed-nak to wzornictwo. Na początku
widzi się najbardziej ogólny wzór, to rama dla całego obrazu. Potem wzrok zagłębia się dalej, coraz
bliżej środka, aż dochodzi się do samego jądra, do treści wyrażonej w tych splotach. - Wskazał
medalion w środku. Po chwili zmitygowal się.

- Proszę mi wybaczyć. Opowiadam tak wciąż o sobie i moich zainteresowaniach. - Zamilkł
zawstydzony,

- Ten kask - zapytał Skarre, odwracając się - był

zabudowany czy otwarty?

- Czy jest coś takiego jak kask otwarty? - zapytał

zaskoczony Johnas.

- Zabudowany kask osłania zarówno brodę jak i policzki, a otwarty zakrywa tylko głowę.

- Nie zwróciłem uwagi.

- A ten skórzany strój? Był czarny?

- Nie wiem, w każdym razie ciemny. Jakoś nie uważałem, że warto mu się przyglądać. To była w
sumie dość normalna scena Młoda, ładna dziewczyna przechodzi przez ulicę i idzie w kierunku
mężczyzny na motorze Chyba nic w tym dziwnego, prawda?

Podziękowali mu i wychodząc, na moment przystanęli w drzwiach.

- Prawdopodobnie jeszcze się zobaczymy. Mam nadzieję, że pan to rozumie.

- Oczywiście. Jeśli szczeniaki urodzą się dziś wieczorem, będę w domu przez najbliższych kilka dni.

- Zamknie pan sklep na ten czas?

- Moi klienci dzwonią do mnie do domu, jeśli pilnie czegoś potrzebują.

Hera westchnęła ciężko i wydała proszący jęk. Skarcę przyglądał się jej jeszcze przez chwilę i
niechętnie podążył za Sejerem. Za drzwiami odezwał się z nadzieją w glosie: - Może już je
zobaczymy, kiedy zjawimy się następnym razem. To znaczy szczeniaki.

Sejer pomyślał o Kollbergu, swoim psie.

- Pamiętasz kask Halvora? Ten, który wisiał u niego w pokoju?

Siedzieli w samochodzie.

- To był kask pełny, czarny z czerwonym paskiem -

zauważył Sejer. - Myślę, że na dziś to już wszystko.

Muszę jeszcze zabrać

psa na spacer.

- Jak sądzisz, ty też podchodzisz do swojej pracy z takim entuzjazmem jak Johnas?

Sejer popatrzył na niego. - Oczywiście, ze tak. A co, myślisz, że tego nie okazuję?

Zapiał pas i zapalił silnik. - Denerwuje mnie, kiedy ludzie oszukują się w imię solidarności z kimś
innym, kogo nawet dobrze nie znają, tylko dlatego, że wierzą, że ta osoba jest szlachetna.

Pomyślał o Halvorze i zrobiło mu się przykro. - Do dnia, w którym nie zabije po raz pierwszy,
człowiek nie jest mordercą. Jest zwyczajną, przeciętną osobą. Ale kiedy to się już stanie, kiedy
znajomi i sąsiedzi dowiedzą się, jaką zbrodnię popełnił, taki człowiek zostaje mordercą do końca

życia, I wszyscy wierzą, że już zawsze będzie zabijał, na lewo i prawo, jak jakaś mordercza
maszyna.

Wszyscy mocno tulą swoje dzieci i nikt już nie czuje się bezpiecznie.

Skarre popatrzył na niego badawczo. - Rozumiem, że teraz Halvor jest naszym numerem jeden?

- Oczywiście. Znał Annie najlepiej, był jej chłopakiem.

Zastanawia mnie tylko jedno. Dlaczego Johnas tak bardzo bronił kogoś, kogo dobrze nie znał i kogo
widział może kilka razy i zawsze z daleka?

ROZDZIAŁ 5

Ragnhild Album nachyliła się nad kartką i zaczęła rysować. Blok był nowy i dziewczynka z wielką
uwagą otworzyła go na pierwszej, nietkniętej jeszcze stronie.

Samochód w chmurze pyłu mógł, ostatecznie, okazać się niezbyt dobrym powodem do naruszenia
kredowobiałych, pachnących świeżością kartek. W

pudełku miała sześć świecowych kredek. Sejer sam osobiście wybrał się na zakupy. Jedno pudełko
było dla Ragnhild, drugie dla Raymonda. Dzisiaj głowę dziewczynki zdobiły dwa kucyki, sterczące
do góry jak antenki.

- Podoba mi się twoja fryzura - pochwalił dziewczynkę.

- Tym - matka pogładziła delikatnie włosy córki - może odbierać szczegóły operacji Biały Wilk w
Narwiku, a tym komunikować się z babcią, która mieszka na północy, w Svalbard.

Sejer zaśmiał się, słysząc ten komentarz.

- Mówi, że to była tylko chmura kurzu - stwierdziła nieco poruszona.

- Ale też że widziała samochód - odpowiedział Sejer. -

Warte

spróbować.

Położył dłoń na ramieniu dziecka. - Zamknij oczy i spróbuj sobie wyobrazić to, co wtedy widziałaś.
Potem narysuj najlepiej jak potrafisz. I to nie byle jaki stary samochód, tylko właśnie ten który
widzieliscie razem z Raymondem.

- Przecież wiem - odpowiedziała niecierpliwie.

Wyszli z panią Album z kuchni do salonu, by Ragnhild mogła rysować w spokoju. Kobieta podeszła
do okna i popatrzyła na niebieskie szczyty gór widoczne w oddali.

Dzień był mglisty i cały pejzaż wyglądał, jakby pochodził

ze starego, romantycznego płótna.

- Annie wiele razy wyręczała mnie w opiece nad Ragnhild - zaczęła opowiadać. - I zawsze kiedy do
nas przychodziła, świetnie wywiązywała się ze swoich obowiązków. Od tego czasu minęło już kilka
lat.

Zazwyczaj wybierały się autobusem do miasta i zostawały tam na cały dzień. Jeździły kolejką po
placu albo windą w domu towarowym, w górę i na dół, i tak wiele razy. To były zabawy, które
Ragnhild bardzo lubiła.

Annie miała naturalną łatwość nawiązywania kontaktów z dziećmi. Była inna od swoich
rówieśniczek. Bardzo rozsądna, uważna.

Sejer słyszał, jak w kuchni dziewczynka wyciąga kolejne kredki z pudełka. - A zna pani siostrę
Annie, Solvi?

- Tak, znam. Ale raczej z widzenia. Solvi nie jest rodzona siostrą Annie, tylko przyrodnią.

- Ach tak?

- Nie wiedział pan?

- Nie wiedziałem.

- Każdy to tutaj wie - wyjaśniła. - To żadna tajemnica.

Wszyscy widzieli różnice między mmi. Przez pewien czas było trochę problemów z jej ojcem. To
znaczy ojcem Solvi.

Stracił prawo do widywania córki i chyba nigdy się z tym nie pogodził.

- Dlaczego je stracił?

- Z typowych przyczyn. Dużo pił i bywał brutalny. Taka jest w każdym razie wersja matki, ale Ada
Holland nie ma łatwego charakteru, więc jak było naprawdę, trudno powiedzieć.

- Solvi ma już ponad dwadzieścia jeden lat, czy nie? Jest dorosła, może robić, co chce.

- Na to jest już chyba za późno. Wydaje mi się, że relacje pomiędzy nią a ojcem popsuły się na dobre.
Kto wie?

Dużo myślałam ostatnio o Adzie. Ona już nie odzyska córki, mnie się udało.

- Skończyłam! - Z kuchni dobiegł ich okrzyk dziewczynki.

Poszli obejrzeć efekty jej pracy. Ragnhild siedziała z przekrzywioną głową, jak zawsze, gdy była
niezadowolona. Szarawa plama zajmowała większość kartki. Z chmury wystawał przód samochodu,
ze światłami i zderzakiem. Maska była dość długa, jak w samochodach amerykańskich, a zderzak
pomalowany był

na czarno. Samochód wyglądał, jakby uśmiechał się szeroko, tyle ze bez pokazywania zębów.
Światła były ukośne. Zupełnie jak oczy Chińczyka, pomyślał Sejer.

- Czy kiedy przejeżdżał obok, robił dużo hałasu? Nachylił

się nad stołem i poczuł delikatny, słodki zapach gumy do żucia Ragnhild.

- Był naprawdę głośny.

Patrzył na rysunek. - Czy mogłabyś narysować mi coś jeszcze? Chodzi mi o jego przednie światła.
Tylko przednie światła?

- Ale przecież już narysowałam! Wyglądają tak jak tu. -

Wskazała na kartkę. - Były skośne.

Kiwnął głową, jakby do siebie - A jakiego koloru był sam samochód?

- No cóż. Nie był taki zupełnie szary. Ale nie miałam z czegoś wybierać - powiedziała z rozwagą,
potrząsając pudełkiem. - Nie ma takiej kredki.

- To znaczy?

- No, był w kolorze, którego nie potrafię nazwać. Nie ma takiego koloru.

Przez głowę zaczęły przelatywać mu kolejne nazwy: sjena, sepia, antracyt.

- Ragnhild, a pamiętasz, czy miał coś na dachu?

- Antenę?

- Nie, raczej coś większego. Raymond powiedział, że widział coś dużego na dachu samochodu.

Patrzyła na niego w skupieniu. - A tak! - wykrzyknęła. -

Małą łódkę. - Łódkę?

- Tak, taką małą, czarną.

- Nie wiem, jak bym sobie bez ciebie poradził. - Sejer uśmiech- j nąl się do dziewczynki, targając ją
jednocześnie za kucyki.

- Elise - powiedział. - Masz bardzo ładne imię.

- Nikt tak do mnie nie mówi. Wszyscy wołają na mnie Ragnhild.

- Ale ja mogę mówić do ciebie Elise?

Uśmiechnęła się nieśmiało i lekko zaczerwieniła.

Zamknęła pudełko z kredkami i przesunęła je razem z blokiem w jego stronę.

- Nie, teraz są już twoje. Natychmiast wróciła do rysowania.

- Jeden z królików leży na boku!

Raymond stał w progu pokoju ojca, kołysząc się niespokojnie w przód i w tył.

- Który?

- Cezar. Olbrzym belgijski.

- Będziesz musiał go dobić.

Raymond przestraszył się tak bardzo, że aż popuścił

gazy, co w żadnym stopniu nie wpłynęło na jakość nieświeżego, stęchłego powietrza wypełniającego
pokój.

- Ale on tak ciężko oddycha!

- Nie będziemy marnować paszy na umierające króliki, Raymondzie. Połóż go na pieńku. Siekiera
stoi w garażu, za drzwiami. Tylko uważaj na ręce!

Raymond wyszedł na zewnątrz i przygnębiony powlókł

się przez podwórko w stronę klatek z królikami. Przez moment przyglądał się Cezarowi przez siatkę.
Leży tam zupełnie jak małe dziecko, pomyślał, zwinięty jak mała, miękka kuleczka. Nie poruszył się,
gdy otworzył klatkę i ostrożnie wsunął do środka rękę. Królik był ciepły jak zwykle. Chwycił go
mocno za skórę na karku i wyciągnął. Zwierzę kopało na boki, ale czuć było, że ma niewiele energii.

Potem usiadł ciężko na swoim krześle w kuchni. Na stole przed mm leżał album ze zdjęciami
zawodników narodowej drużyny piłki nożnej, ptaków i zwierząt.

Kiedy przyjechał Sejer, Raymond wyglądał na mocno przygnębionego. Miał na sobie jedynie spodnie
od dresu i kapcie Rozczochrane włosy sterczały na boki, a jego brzuch był miękki i biały. Chłopak
miał posępne spojrzenie i mocno zaciśnięte usta.

- Cześć, Raymond. - Sejer ukłonił się głęboko, by nieco go rozruszać. - Czy przyjechałem w złym
momencie?

- Tak. Pracowałem nad swoim albumem, a teraz pan mi w tym przeszkadza.

- Takie zachowanie może być rzeczywiście dość irytujące.

Nie mogę sobie wyobrazić nic gorszego, ale nie przyszedłbym, gdyby to nie było naprawdę ważne.
Mam nadzieję, że rozumiesz.

- No tak, oczywiście.

Raymond rozluźnił się nieco i wrócił do kuchni. Sejer poszedł za nim i położył kredki oraz blok na
stole.

- Chciałbym, żebyś coś dla mnie narysował - poprosił.

- O nie! Nigdy w życiu!

Chłopak był tak zdenerwowany, że Sejer położył dłoń na jego ramieniu, chcąc go trochę uspokoić.

- Nie potrafię rysować - wyjaśnił Raymond.

- Każdy potrafi.

- Nie, ale ja nie potrafię rysować ludzi - Nie o to mi chodzi. Narysuj mi samochód.

- Samochód? - Popatrzył na Sejera podejrzliwie. Kiedy zmrużył oczy, wyglądały zupełnie jak u
zdrowej osoby.

- Ten samochód, który widzieliście razem z Ragnhild.

Ten, który tak szybko przejechał.

- Wciąż pan o nim mówi.

- Bo to bardzo ważne. Umieściliśmy informację o nim w naszym biuletynie policyjnym, ale nikt się
nie zgłosił.

Może ten człowiek kierowca, jest złą osobą, Raymondzie.

A jeśli tak jest musimy go złapać.

- Ale przecież panu mówiłem, że przejechał bardzo szybko.

- Tak. Musiałeś jednak coś spostrzec - Sejer przekonywał

go cichym i spokojnym głosem. - Zauważyłeś przecież, że był to samochód, prawda? Nie łódka ani
rower, czy karawana wielbłądów na przykład.

- Wielbłądów? - Raymond zaśmiał się tak szczerze i głośno, ze aż jego biały brzuch zaczął się trząść.

- To byłoby coś. Stado

wielbłądów schodzących w dół drogi! No, ale tam nie było żadnych wielbłądów. To byl samochód. Z

bagażnikiem na narty na dachu.

- Narysuj mi go.

Raymond poddał się. Zaaferowany nowym zadaniem, opadł na krzesło przy stole. Już po kilku
minutach stało się jasne, że chłopak nie przesadzał. Jego rysunek przypominał raczej kromkę chleba
na kółkach, niż prawdziwy pojazd.

- Czy mógłbyś go pokolorować?

Raymond otworzył pudełko z kredkami, przez chwilę bacznie się im przyglądał, a następnie wybrał
czerwoną.

Skupiony uważał, by kolorując, nie wyjść poza linie.

- Czerwony?

- Tak - odpowiedział krótko, wracając do rysowania.

- Więc samochód był czerwony? Jesteś tego pewien?

Wydawało mi się, że mówiłeś wcześniej o szarym.

- Mówiłem o czerwonym.

Sejer wyciągnął stołek spod stołu, usiadł i zastanawiał się przez chwilę nad kolejnym zdaniem. -
Najpierw powiedziałeś, że nie pamiętasz, w jakim kolorze był

samochód. Ale potem dodałeś, że mógł być szary. Tak samo mówiła Ragnhild.

Raymond podrapał się po brzuchu. Wyglądał na urażonego tą uwagą. - Wie pan, po pewnym czasie
pamiętam lepiej pewne rzeczy. Powiedziałem mu to wczoraj, temu panu, który tu był. Pwiedziałem,
że byl czerwony.

- Komu tak powiedziałeś?

- Jakiś pan przechodził tędy wczoraj i wstąpił na podwórko. Chciał obejrzeć moje króliki.
Rozmawiałem z nim.

Sejer poczuł delikatne mrowienie w okolicach karku.

- Czy to był jakiś twój znajomy?

- Możesz mi powiedzieć, jak wyglądał ten człowiek?

Raymond odłożył czerwoną kredkę i wysunął dolną wargę. -

Nie - odpowiedział krótko.

- Nie chcesz mi powiedzieć?

- To był zwyczajny pan. A poza tym i tak panu się nie spodoba to, co powiem.

- Proszę, opowiedz mi. Pomogę ci. Był gruby czy chudy?

- Pomiędzy.

- Miał jasne czy ciemne włosy?

- Nie wiem, miał ma głowie dżokejkę.

- Ach tak. Był młody?

- Nie wiem.

- Starszy ode mnie?

Raymond popatrzył na niego uważnie.

- Nie, nie tak stary jak pan. Pan ma już siwe włosy.

Wielkie dzięki, skomentował w myśli Sejer.

- Nie chcę go rysować.

- Nie musisz. Czy przyjechał samochodem?

- Nie, przyszedł na piechotę.

- A kiedy odchodził, poszedł drogą w dół czy w górę, w stronę Kollen?

- Nie wiem, bo poszedłem do taty. Ale był naprawdę bardzo miły.

- W to nie wątpię. Co ci powiedział, Raymondzie?

- Powiedział, że mam fajne króliki, i pytał się, czy nie chciał bym sprzedać mu jednego, jeśli kiedyś
będą miały dzieci.

- Mów dalej.

- Potem rozmawialiśmy o pogodzie. O tym, że dawno nie padało. Pytał mnie też, czy słyszałem o tej
martwej dziewczynie przy stawie i czy ją znałem.

- I co mu powiedziałeś?

- Że to ja ją znalazłem. Powiedział, że to bardzo smutne, że ona nie żyje. Opowiedziałem mu też o
panu, że pan tu był i pytał mnie o samochód. „O samochód - powiedział -

ten głośny samochód, który zawsze bardzo szybko jeździ tu po okolicy?". Odpowiedziałem mu, że
właśnie o ten.

Ten, który widziałem. Ten pan wiedział, o którym samochodzie mowa. Powiedział, że to czerwony
mercedes. Musiałem się mylić, kiedy rozmawiał pan ze mną ostatnio, ale teraz już pamiętam.
Samochód był czerwony.

- Czy ten człowiek ci groził?

- Nie, nie. Nikomu nie pozwalam się zastraszyć. Dorosły mężczyzna nie pozwala, by inni mu grozili.

Powiedziałem mu to.

- A jak był ubrany, Raymondzie? Co miał na sobie?

- Zwyczajne ubranie.

- Brązowe? Może niebieskie? Nie pamiętasz?

Raymond spojrzał na niego z zakłopotaniem, a potem schował twarz w dłonie. - Niech pan przestanie
mnie męczyć!

Sejer nie zareagował i dał mu chwilę, czekając, aż chłopak się uspokoi. Potem wrócił do tematu. -
Ten samochód...

Tak naprawdę był szary albo zielonkawy, prawda?

- Nie, był czerwony. Powiedziałem prawdę i nie musi mnie pan straszyć. Samochód był czerwony.

Nachylił się nad kartką i zaczął mazać po rysunku. Był

pewien swego zdania, co podkreślały zaciśnięte w uporze usta.

- Nie zniszcz go. Chciałbym go zachować.

Sejer podniósł rysunek. - Jak się miewa twój tata? - zapytał.

- Nie może chodzić.

- Wiem. Chodź, pójdziemy się z nim zobaczyć.

Wstał i podążył za Raymondem w głąb korytarza. Bez pukania otworzyli drzwi. Pokój był pogrążony
w półmroku, ale nawet przy

Tak słabym świetle Sejer od razu zauważył stojącego przy nocnym stoliku mężczyznę w starym,
znoszonym podkoszulku i za dużych bokserkach. Kolana drżały mu od wysiłku. Był równie
wychudzony, jak jego syn okrągły i tęgi.

- Tato! - wykrzyknął Raymond. - Co ty robisz?

- Nic, nic.

Szperał po stoliku w poszukiwaniu swoich sztucznych zębów.

- Usiądź, zanim się połamiesz.

Mężczyzna miał na nogach długie skarpety. Tam, gdzie się kończyły, widać było spuchnięte niczym
niedopieczony bochenek chleba ciało, liczne plamy wątrobowe przypominały ziarna słonecznika.

Raymond pomógł ojcu położyć się z powrotem do łóżka i podał mu jego zęby. Mężczyzna unikał
wzroku inspektora i uparcie wpatrywał się w sufit. Jego oczy były prawie pozbawione koloru, z
małymi źrenicami i kreską długich, gęstych brwi nad nimi. Włożył szczękę do ust.

Sejer podszedł do niego, stanął naprzeciw i spojrzał przez okno prosto na podwórko i fragment
drogi. Zasłony były zaciągnięte i przepuszczały niewiele światła.

- Czy zwraca pan uwagę na to, co dzieje się na drodze? -

zapytał.

- Pan jest z policji?

- Tak. Jeśli odciągnąć zasłony, to ma pan stąd niezły widok.

- Nigdy tego nie robię, chyba że niebo jest zachmurzone.

- Czy nie zauważył pan tu ostatnio jakichś nieznanych samochodów albo motocykli?

- Możliwe. Radiowozy na przykład.

- Kogoś spacerującego w tej okolicy?

- Sami turyści. Zwykle zmierzają w stronę Kollen.

Przyjeżdżają niewiadomo skąd zbierać te otoczaki. Albo siedzą nad tym zarośniętym stawem,
pełnym, tak przy okazji, owczych szkieletów. No, ale dla każdego coś miłego.

- Czy znał pan Annie Holland?

- Znałem jej ojca jeszcze z czasów, gdy prowadziłem zakład.

Reperowałem mu samochody, jeśli mi je oddawał.

- Był pan kierownikiem?

Podciągnął koc i przytaknął. - Z tego co pamiętam, miał

dwie córki. Obie blondynki, ładniutkie.

- Annie Holland nie żyje.

- Wiem o tym. Ja też czytam gazety.

Wskazał na podłogę, gdzie obok łóżka piętrzył się stos gazet upchanych ciasno pod nocnym stolikiem.
Były tam też inne pisma, kolorowe na kredowym papierze.

- Wczoraj wieczorem na pańskim podwórku był

mężczyzna, rozmawiał z Raymondem. Widział go pan?

- Słyszałem stąd, jak rozmawiają. Raymond może nie jest najbardziej rozgarnięty - powiedział ostro -
ale nie wie, czym jest zło. Rozumie pan? Jest tak dobry, że można go prowadzić jak na sznurku. Robi
to, co mu się powie.

Raymond pokiwał głową na potwierdzenie słów ojca i podrapał się po brzuchu.

Sejer spojrzał w bezbarwne oczy mężczyzny. - Wiem o tym. Czyli słyszał pan, jak rozmawiali. Nie
miał pan ochoty odsunąć nieco zasłonę i sprawdzić, kto was tak późno odwiedza?

- Nie.

- Nie jest pan ciekawski, panie Lake, prawda?

- Właśnie tak, nie jestem. Lepiej obserwować siebie niż innych.

- A co jeśli powiem panu, że istnieje możliwość, iż mężczyzna, z którym pański syn rozmawiał
wczoraj wieczorem, jest zamieszany w zabójstwo córki Hollandów - czy wtedy zrozumie pan, jak
ważna jest ta kwestia?

- Nawet wtedy. Nie wyjrzałem na zewnątrz, byłem zajęty przeglądaniem prasy.

Sejer rozejrzał się po niewielkim pokoju i zadrżał. Nerki mężczyzny nie pracowały chyba zbyt
dobrze, bo w pomieszczeniu unosił się przykry zapach. Pokój wymagał

generalnych porządków. Należało otworzyć szeroko okna, wywietrzyć go, a starszemu mężczyźnie
zafundować długą, gorącą kąpiel. Wyszedł na zewnątrz, by złapać nieco świeżego powietrza.
Raymond podreptał

za nim. Stal ze skrzyżowanymi ramionami i patrzył, jak Sejer wsiada do samochodu.

- Naprawiłeś już swój samochód, Raymondzie?

- Tata mówi, że potrzebuję nowego akumulatora. Ale teraz nie stać mnie na taki zakup. To kosztuje
ponad 400

koron. Nie jeżdżę po szosie - dodał szybko - w każdym razie bardzo rzadko.

- To dobrze, a teraz wracaj do środka, bo się jeszcze prze-ziębisz.

- Tak - powiedział, trzęsąc się od chłodu - i jeszcze oddałem swoją kurtkę.

- To nie było zbyt mądre - skomentował Sejer.

- Wydawało mi się, że tak trzeba - wyjaśnił smutnym głosem. - Leżała taka naga, bez żadnego
ubrania.

- Co powiedziałeś? - Mężczyzna popatrzył na niego zdumiony. Kurtka na ciele dziewczyny należała
do Raymonda!

- Przykryłeś ją swoją kurtką?

- Nie miała na sobie nic a nic - odpowiedział, grzebiąc przy tym kapciem w ziemi.

Wyobraził sobie, jak musiało jej być zimno i pomyślał, że ktoś powinien ją przykryć. Ta jasna sierść
mogła być od królików. Jadł też słodycze. Sejer popatrzył prosto w oczy Raymonda, oczy dziecka,
jasne i czyste niczym źródlana woda. Ale ciało było mężczyzny, silne i umięśnione.

Bezwiednie potrząsnął głową.

- To było bardzo miłe z twojej strony. Długo rozmawialiście? Raymond popatrzył na niego
zaskoczony, a jego anielskie spojrzenie uciekło szybko w bok, jakby przewidując zagrożenie.

- Przecież powiedział pan, że nie żyła!

Potem, kiedy Sejer już odjechał, Raymond wymknął się z domu i zajrzał do garażu. Cezar leżał w
dalekim kącie przykryty starym swetrem. Wciąż jeszcze oddychał.

Skarre skończył przegląd raportów. Jego ulubiony długopis, którym je spisywał, wystawał z kieszeni
koszuli. Uśmiechnął się zadowolony, podśpiewując Get Me Jesus on the Line. Życie było dobre, a
sprawa zabójstwa dużo bardziej ekscytująca niż napad z bronią w ręku. Do tego już wkrótce miało
nadejść lato. A jakby tego było mało, jego szef stal w drzwiach, machając w jego stronę lodowym
rożkiem Krone. Odłożył szybko papiery na bok i odebrał loda.

- Kurtka, którą znaleźliśmy na ciele, należy do Raymonda

- podzielił się najnowszą informacją Sejer.

Skarre był tak zaskoczony, że nie zauważył, jak kruszy mu się rożek.

- Wierzę mu. Powiedział, że położył ją dopiero, kiedy wracał, po tym jak odprowadził Ragnhild do
domu.

Przykrył ją, ponieważ była naga i było jej zimno.

Zadzwoniłem do Irenę Album. Ragnhild zarzeka się, że żadnej kurtki nie widziała, kiedy byli razem
nad stawem.

Ale... to jego kurtka i musimy mieć go na oku. Powiedziałem mu, że niestety nie możemy mu jej teraz
oddać.

Był tak zawiedziony, że obiecałem dać mu swoją starą kurtkę, w której już od dawna nie chodzę.
Dowiedziałeś się czegoś nowego? - zapytał, zabierając się do jedzenia loda.

Skarre zdjął resztę opakowania ze swojego rożka. -

Przejrzałem kartoteki wszystkich sąsiadów. Większość z nich nie ma nic na sumieniu, ale jak na tak
małą ulicę, mają na koncie pokaźną liczbę mandatów za przekroczenie prędkości.

Sejer zlizał z górnej wargi odrobinę lodów truskawkowych.

- Z dwudziestu jeden domów, osiem osób ma co najmniej jeden mandat za szybką jazdę. To znacznie
powyżej średniej.

- Mają daleko do pracy. Większość z nich pracuje w mieście albo na lotnisku Fornebu. W Lundeby
nie ma wielu miejsc pracy.

- Pewnie tak, ale to niczego nie usprawiedliwia. Niby tacy porządni ludzie, a lekkomyślni na drodze.
Znalazłem coś jeszcze. Spójrz na to. - Prze kartkował zeznania i wskazał

palcem.

- Knut Jensvoll, Gneisveien 8. To trener Annie. Siedział za gwałt. Całe osiemnaście miesięcy w
Ullersmo.

Sejer nachylił się nad kartką. - Być może udało mu się przemilczeć tę cześć swojego życiorysu.
Uważaj na to, co mówisz, jak będziesz z nimi rozmawiał.

Skarre pokiwał głową i wrócił do jedzenia. - Może powinniśmy

przepytać całą drużynę? Może próbował coś z którąś z dziewczyn? A tobie jak poszło? Wiesz coś
więcej na temat naszego tajemniczego samochodu?

Sejer westchnął i wyciągnął z kieszeni rysunki.

- Ragnhild mówi, że bagażnik był niebieski. A rysunek Raymonda, to dopiero dzieło. Ale o wiele
ciekawszy jest tajemniczy turysta, który wczoraj wieczorem odwiedził

chłopaka i próbował mu wmówić, że samochód był

czerwony.

Położył rysunek na stole przed Skarrem. Policjant ze zdziwienia zrobił duże oczy. - Że co? Czy mógł
opisać jak...

- Tak pomiędzy - wyjaśnił lakonicznie Sejer. - Miał na głowie dżokejkę. Nie chciałem go naciskać.
Bardzo się denerwował.

- To się nazywa refleks.

- Powiedziałbym, że nasz człowiek ma mocne nerwy. Ale teraz mówimy już o kimś, kto wie, kim jest
Raymond.

Chciał się dowiedzieć, co on widział. Musimy skupić się na tym samochodzie. Na litość boską, to
musi być ktoś stąd.

- Ale wybrać się do domu Raymonda? To trochę nieroztropne. Myślisz, że ktoś inny mógł go
zauważyć?

- Odwiedziłem każdy dom w okolicy. Nikt nic nie widział. Ale jeśli nadszedł ze strony Kollen, dom
Lake'ów jest pierwszy z kolei. Z farm poniżej nie widać dobrze podwórka.

- A co ze starcem?

- Mówi, że słyszał, jak rozmawiali, ale nie miał powodu, by wyglądać przez okno.

Przez chwilę jedli w milczeniu.

- Czy w takim razie mamy odpuścić sobie Halvora? A co z tym motocyklem? - zapytał Skarre.

- Oczywiście, że nie.

- To kiedy go wezwiemy?

- Dzisiaj wieczorem.

- Po co czekać?

- Wieczorem jest spokojniej. Wiesz co, rozmawiałem z matką Ragnhild, kiedy dziewczynka
pracowała nad naszym dowodem w sprawie. Sefri nie jest córką Hollanda. Jej biologiczny ojciec ,

utracił prawo do widywania jej. Alkohol i przemoc.

- Solvi ma dwadzieścia jeden lat, prawda?

- Teraz tak, ale zdaje się, że poprzednie lata byly pełne bolesnych chwil.

- Do czego zmierzasz?

- W pewnym sensie utracił swoje dziecko. Teraz jego eks-

żona, z którą ma napięte relacje, przechodzi dokładnie przez to samo piekło co on. Może chciał
zemsty. Tak sobie na głos myślę.

Skarre zagwizdał cicho. - Kim jest ojciec Solvi?

- A tego właśnie się dowiesz, jak tylko skończysz jeść swojego loda. Potem przyjdź do mojego
pokoju.

Pojedziemy, kiedy uda ci się ustalić adres.

Sejer wyszedł, a Skarre wybrał numer pani Holland i czekając na odpowiedź, skończył wreszcie
rożka.

- Nie chcę rozmawiać na temat Axela - powiedziała stanowczo kobieta. - O mało nie zniszczył naszej
rodziny i po wszystkich tych latach nareszcie udało nam się go pozbyć. Gdybym me pozwała go do
sądu, na zawsze utraciłabym Solvi.

- Proszę tylko, by podała mi pani jego nazwisko i adres zamieszkania. To zwyczajna, rutynowa
kontrola, pani Holland. W każdym śledztwie jest cala masa rzeczy, które musimy sprawdzić.

- Nigdy nie miał nic wspólnego z Annie. Dzięki Bogu!

- Proszę mi podać jego nazwisko.

W końcu upór kobiety osłabł. - Axel Bjork.

- Mogę prosić o bliższe dane?

- Mam tu wszystko. Numer jego ubezpieczenia i adres.

Oczywiście zakładając, że się nie przeniósł. Chciałabym, żeby tak było. Mieszka zdecydowanie za
blisko. To tylko godzina jazdy samochodem.

Z każdym zdaniem stawała się coraz bardziej rozgorączkowana.

Skarre wszystko notował i podziękował jej. Potem włączył komputer i wpisał hasło do wyszukania -
„ Axel Bjork". Zastanawiał się nad tym, jak ciężko w obecnych czasach zachować prywatność.

Właściwie niczego nie da się ukryć. Bez najmniejszych problemów znalazł

potrzebne informacje i zaczął czytać.

- Niech to szlag trafi! - krzyknął nagle. Nacisnął opcję drukowania i opadł z powrotem na krzesło.
Gdy przechodził przez korytarz prosto do pokoju Sejera, jeszcze raz przebiegł wzrokiem po
zadrukowanej kartce.

Główny inspektor stał przed lustrem. Podwinął rękaw koszuli, podrapał się w łokieć i skrzywił się.

- Zabrakło mi maści - wyjaśnił.

- Mam go. Oczywiście jest notowany. Skarre usiadł i położył materiały na biurku.

- No cóż, zobaczmy. Bjork Axel, urodzony w 1948 roku...

- To policjant - poinformował go Skarre. Sejer nie zareagował i dalej czytał w skupieniu.

- Były policjant. No tak, może wolałbyś zostać w biurze?

- Oczywiście, że nie. Jednak sprawa jest dość delikatna.

- Nie jesteśmy lepsi od innych ludzi. Poza tym musimy poznać jego wersję wydarzeń. Możesz być
pewien, że będzie odmienna od wersji pani Holland. No cóż, musimy wybrać się do

Oslo. Pracuje na zmiany, więc jest duża szansa na to, że zasta-niemy go w domu.

- Mieszka pod czwórką na ulicy Sognsveien. To dzielnica Adam-stuen. Taki duży czerwony blok obok
przystanku tramwajowego.

- A ty skąd tak dobrze znasz Oslo? - zapytał Seler, zaskoczony wiedzą swojego młodszego kolegi.

- Przez dwa lata byłem tam taksówkarzem - wyjaśnił.

- Czy jest coś, czego nie robiłeś w życiu?

- A jest. Jeszcze nigdy nie skakałem ze spadochronem.

ROZDZIAŁ 6

Skarcę wybrał dla nich najkrótszą z możliwych dróg dojazdu. Karierę taksówkarza zakończył już
dawno temu, ale starych nawyków się nie zapomina. Jechali wzdłuż Sk0yen, potem w lewo na
Halvdan Svartes Gaten, przez park Vigelanda aż do Kirkeveien, a następnie w dół

Ullevalsveien. Zaparkowali, niezupełnie zgodnie z prawem, przed salonem kosmetycznym. Chwilę
później wyszukali nazwisko Bjork na domofonie pobliskiej kamienicy. Zadzwonili, nikt się jednak
nie zgłosił. W

głębi korytarza na parterze pojawiła się kobieta. Niosła kubeł na śmieci, który przy każdym ruchu
wydobywał z siebie metaliczny brzęk. W drugiej dłoni trzymała długą miotłę.

- Wyszedł do sklepu, a w każdym razie tak mi się wydaje, bo widziałam puste butelki w siatce.
Zwykle robi zakupy w Rundin-gen, to tuż za rogiem - wyjaśniła kobieta, gdy zorientowała się, kogo
szukają.

Podziękowali za informację i wrócili do samochodu.

Pozostało im tylko cierpliwie czekać. Rundingen był

małym sklepem spożywczym z dużymi różowo-żółtymi reklamami na wystawie, które skutecznie
zasłaniały wnętrze i utrudniały obserwację. Ludzie ciągle wchodzili i wychodzili, w większości
kobiety z dużymi torbami.

Skarre zapalił papierosa i oddał się spokojnie nałogowi, wystawiając rękę przez otwarte okno
samochodu, gdy ze sklepu

wyszedł mężczyzna w kraciastej kurtce z podpinką i w tenisówkach. W torbie dzwoniło szkło.
Mężczyzna był

wysoki i mocno zbudowany, jednak na pierwszy rzut oka wydawał się niższy, bo szedł ze zwieszoną
głową i wzrokiem wbitym w chodnik. Nie zauważył samochodu.

- Tak, zdecydowanie wygląda na jednego z naszych.

Poczekaj, aż zniknie za rogiem, a potem wyjdź i zobacz, czy wchodzi do budynku - polecił Sejer.

Skarre odczekał chwilę, a potem szybko wyskoczył z samochodu. Minęły jeszcze dwie, trzy minuty,
zanim udali się na górę.

Z twarzy człowieka, który otworzył im drzwi, można było wiele odczytać. W ciągu jednej sekundy
zobaczyli cały wachlarz emocji. Najpierw ujrzeli twarz neutralną, oblicze człowieka, który nie
oczekiwał żadnych gości, zaciekawionego niespodziewaną wizytą. Kolejny grymas ujawnił się, kiedy
mężczyzna zauważył mundur Skarre go. W końcu niecodziennie widuje się umundurowanych
funkcjonariuszy przed drzwiami własnego mieszkania.

Zazwyczaj też ich wizyta nie zwiastuje niczego dobrego.

Do tego przyszło

wspomnienie artykułu w gazecie na temat pewnej znalezionej n stawem dziewczyny i łańcuch
skojarzeń był

gotowy. Ostatecznie na twarzy mężczyzny pojawił się gorzki uśmiech.

- Tak - powiedział, otwierając szerzej drzwi. - Gdybyście się wkrótce nie pojawili, musiałbym

zmienić swoje wysokie mniemanie na temat nowoczesnych metod działania policji. Zapraszam do
środka. Czy to mistrz i jego uczeń?

Zignorowali pytanie i weszli za mężczyzną w głąb krótkiego korytarza. W powietrzu unosił się łatwo
rozpoznawalny zapach alkoholu.

Mieszkanie Bjorka było niewielkie, ale ładnie utrzymane.

Składał się na nie duży pokój dzienny, niewielka sypialnia i mała kuchnia z oknem wychodzącym na
ulicę.

Meble nie pasowały do siebie i wyglądały, jakby trafiły tam z kilku różnych miejsc. Na ścianie nad
starym biurkiem wisiało zdjęcie małej dziewczynki w wieku około ośmiu lat. Miała ciemniejsze
włosy, ale rysy jej twarzy wiele się nie zmieniły. To była Solvi. Czerwona kokarda wisiała
przyczepiona do rogu ramki.

Dopiero po chwili zauważyli leżącego w rogu pokoju owczarka niemieckiego. Pies przygadał im się
badawczo, śledząc każdy ich ruch. Nie szczeknął i nie zmienił

pozycji, nawet kiedy weszli juz

do środka.

- Co pan zrobił z tym psem? - zapytał Sejer. - Nie wiem, co dokładnie, ale coś, czego nigdy nie udało
mi mą dokonać z moim. Jak tylko ktoś postawi nogę w drzwiach, szczeka tak głośno, że słychać go na
dole. A ja mieszkam na trzynastym piętrze - zagaił.

- Jeśli tak, to prawdopodobnie jest pan do niego zbyt przywiązany - Bjork odpowiedział szorstko. -
Nie powinien pan traktować psa, jakby to była jedyna bliska panu istota na świecie. A może tak jest?

Obserwował Sejera spod przymrużonych oczu, świadom, że reszta ich rozmowy nie przebiegnie w
miłym tonie.

Bjork nie wyglądał dobrze. Miał krótko obcięte włosy, brudne i przetłuszczone. Od dawna się nie
golił, i dolna cześć jego twarzy ginęła pod zarostem,

- A więc - zaczął po chwili - chcecie wiedzieć, czy znałem Annie, tak? - cedził słowa, jakby chciał
je wypluć. -

Odwiedziła

mnie kilka razy, razem z Solvi. Nie ma sensu tego ukrywać. Po-tem Ada się o tym dowiedziała i
położyła szlaban na jakiekolwiek wizyty. Szkoda, bo tak się składa, że Solvi lubiła tu przychodzić.
Nie wiem, co dokładnie Ada zrobiła z naszą córką, ale wygląda mi to na małe pranie mózgu. Teraz w
ogóle się mną nie interesuje.

Pozwoliła, by Holland został jej ojcem.

Potarł szczękę dłonią, a kiedy nic nie powiedzieli, wrócił

do opowiadania.

- Może zastanawialiście się, czy to ja zabiłem Annie, żeby się zemścić. Nie, nie zrobiłem tego.
Osobiście nie mam nic przeciwko Eddie'emu Hollandowi, a utraty dziecka nie życzyłbym nawet
najgorszemu z wrogów. Nie mam już sił do walki, ale przyznaję, że przeszła mi przez głowę myśl, że
teraz i ona wie, jak to jest. Ta próżna, stara wiedźma wie, jak to jest stracić dziecko. Tyle że teraz
moje szanse na jakikolwiek kontakt z Solvi są jeszcze niniejsze. Ada nie wypuści jej ze swoich
szponów. Nigdy nie doprowadziłbym do takiej sytuacji.

Sejer siedział spokojnie i słuchał. Glos mężczyzny przepełniony był gniewem i rozgoryczeniem.

- Gdzie byłem w tym czasie? Znaleziono ją w poniedziałek, prawda? Jakoś tak około południa, o ile
dobrze pamiętam. Więc proszę, już wyjaśniam. Byłem we własnym domu, tutaj. Nie mam alibi.
Bardzo prawdopodobne, że byłem pijany. W takim stanie zazwyczaj jestem, gdy nie pracuję. Czy
bywam gwałtowny? Absolutnie nie. To prawda, że uderzyłem Adę, ale sama prosiła się

o dobre lanie. Tego właśnie chciała. Wiedziała, że jeśli wyprowadzi mnie z równowagi, będzie
miała powód, żeby zaciągnąć mnie do sądu. Uderzyłem ją raz, pięścią.

To był impuls. I tak się składa, że był to jedyny raz w całym moim życiu, gdy w ogóle kogoś
uderzyłem. Tyle że miałem pecha. Uderzyłem tak mocno, że złamałem jej szczękę i wybiłem kilka
zębów. Mała Solvi siedziała na podłodze

i wszystko widziała. Ada ustawiła całą tę sytuację.

Porozkładała zabawki Solvi w salonie, żeby tam właśnie się bawiła. Do tego lodówkę wypełniła
piwem. Potem zaczęła kłótnię. W tym była naprawdę znakomita. Nie ustąpiła, póki nie doprowadziła
mnie do skrajności, wybuchłem. Wszedłem prosto w pułapkę.

Pod maską rozżalenia i złośliwości zauważyli coś na kształt

ulgi czy zadowolenia z tego, że ktoś wreszcie wysłuchuje jego historii.

- Ile lat miała Solvi, kiedy się rozwiedliście? - zapytał

Sejer

- Pięć. Ada już wtedy była związana z Hollandem i chciała zatrzymać ją tylko dla siebie.

- Minęło już bardzo dużo czasu. Nie dość, żeby pogodzić się z tym, co się stało?

- Nie można ot tak po prostu zapomnieć o własnym dziecku. Chyba to pan rozumie?

Sejer zmienił temat. - Został pan zawieszony w obowiązkach?

- Przestałem kontrolować picie. Straciłem żonę, dziecko, pracę, dom i szacunek większości moich
przyjaciół i znajomych. W sumie - powiedział, uśmiechając się przy tym gorzko - nic by to nie
zmieniło, gdyby okazało się nagłe, że jestem zabójcą. Naprawdę, nic a nic.

Znowu się zaśmiał, tym razem dość złowrogo. - No tak, ale w takim wypadku zadziałałbym od razu, a
nie czekał

w ukryciu przez tyle lat. Jak mam być zupełnie szczery, to raczej załatwiłbym Adę.

- O co tak wojowaliście? - dopytywał Skarre.

- To chyba oczywiste? O Solvi.

Bjork skrzyżował ramiona i podszedł do okna. Spojrzał

przez nie zamyślony, jakby to nie ludzie, a jego wspomnienia szły cicho ulicą. - Solvi nie jest taka jak
inne dziewczyny w jej wieku. Zawsze się wyróżniała. Jestem pewien, że mieliście okazję się
spotkać, więc wiecie, jak wygląda jej życie. Ada zawsze chciała ją kontrolować, chronić przed
światem za wszelką cenę. Moja córka nie potrafi być niezależna, może jest nawet trochę opóźniona w
stosunku do rówieśników. Wszystko co ją interesuje to chłopcy i własny wygląd. Ada za wszelką
cenę pragnie wydać ją jak najszybciej za mąż za kogoś, kto się nią zaopiekuje. Nigdy w życiu nie
widziałem, żeby ktoś tak źle wychował dziecko. Próbowałem wyjaśnić, że to, czego ona potrzebuje,
to nie ochrona, a wręcz przeciwnie.

Potrzebuje samodzielności, wiary we własne siły.

Chciałem zabierać ją na wyprawy, na ryby na przykład.

Żeby nauczyła się rąbać drzewo, grać w piłkę, spać w namiocie. Tego potrzebuje: sportu, aktywności
fizycznej, a nie, żeby dziewczyna panikowała, kiedy wiatr potarga jej włosy. I jak to się skończyło?
Solvi siedzi całymi dniami w salonie piękności, pilnując jednej tylko rzeczy -

swojego odbicia w lustrze. Ada powiedziała mi kiedyś, że mam jakiś kompleks. Że zawsze chciałem
mieć syna i nie zaakceptowałem narodzin córki. Cały czas się o to kłóciliśmy. - Nabrał głęboko
powietrza. - Przez wszystkie łata naszego małżeństwa. I walczymy o to do tej pory.

- Gdzie pan teraz pracuje? - zapytał niespodziewanie Sejer, przerywając wywód Bjorka.

Mężczyzna spojrzał na niego przygnębiony. - No myślę, że doskonale pan to wie. Pracuję w
prywatnej firmie ochroniarskiej. Stróżuję na nocnej zmianie. Mam latarkę, psa, nie jest źle. Nie
dzieje się wiele, ale akurat wrażeń miałem w życiu dość.

- Kiedy ostatni raz odwiedziły pana Solvi i Annie? - Sejer powrócił do przerwanego wątku.

Mężczyzna potarł czoło, jakby próbował wydobyć z głębi pamięci właściwą datę. - Chyba jakoś
zeszłej jesieni.

Annie była tu ze swoim chłopakiem.

- Czyli od tamtego czasu nie widział pan żadnej z dziewczyn?

- Nie.

- A czy chciał się pan w tym czasie spotkać z córką?

- Tak, kilkakrotnie. I zawsze kończyło się tak samo. Ada dzwoniła na policję i mówiła, że je
nachodzę. Że stoję przed drzwiami, grożę, tego typu rzeczy. Gdyby w pracy się dowiedzieli, miałbym
kłopoty, więc dałem sobie wreszcie spokój.

- A co na to Holland?

- On jest akurat w porządku. Tak między nami, to uważam, że on sam sądzi, że Ada zachowuje się
perfidnie. Tyle że nic nie zrobi. To mięczak. Ada trzyma go za jaja, naprawdę. Facet robi to, co mu
się powie, i nigdy się nie sprzeciwia. Rozmawialiście z nim, więc chyba nie muszę tłumaczyć dalej.

Wstał nagle i ponownie podszedł do okna. Stanął tyłem do nich, prostując plecy, tak że dopiero teraz
zauważyli, jak jest wysoki.

- Nie wiem, co się stało z Annie - zaczął mówić cichym głosem. - Nie wiem, ale lepiej bym
rozumiał, gdyby trafiło na Solvi Ona jest tak strasznie łatwowierna.

Sejer zastanawiał się, czemu wciąż wszyscy powtarzają tę opi-nię. Zupełnie jakby doszło do
jakiegoś nieporozumienia i Annie zginęła jedynie przez przypadek, w zastępstwie swojej siostry

- Czy ma pan motocykl, panie Bjork?

- Nie, nie mam - odpowiedział. - Ale miałem, kiedy byłem młodszy. Trzymałem go w garażu u
kumpla, hondę 750.

Szkoda, że musiałem go sprzedać. Zostawiłem tylko kask na pamiątkę.

- Jakiego typu kask?

- A wisi w przedpokoju, sami zobaczcie.

Skarre zerknął w głąb korytarza i zauważył pełny, czarny kask z przyciemnioną szybą.

- Samochód?

- Jeżdżę tylko służbowym peugeotem. Należy do firmy.

Coś panom powiem - oznajmił, patrząc na nich uważnie.

- To moje

odkrycie. Dotyczy więzi między matką a dzieckiem. To jest jak jakiś święty ślub, którego nic i nikt
nie jest w stanie przerwać. Na moje oko Adę i Solvi trudniej byłoby rozdzielić niż syjamskie
bliźniaki.

Sejer aż zamrugał, słysząc tak malownicze porównanie.

- Muszę być szczery - kontynuował Bjork. - Nienawidzę swojej żony i nie zamierzam tego ukrywać. I
wiem, co zabolałoby ją najbardziej. Gdyby Solvi dorosła wreszcie do samodzielnego myślenia i
zrozumiała, jak matka nią sterowała. Wtedy wróciłaby do mnie. Mielibyśmy normalne relacje jak
ojciec z córką, relacje, do których prawo nam odebrano. To by naprawdę zraniło Adę.

Ta przemowa wyraźnie go zmęczyła. Emocje powoli opadały. Ulicą przejechał tramwaj,
przypominając zebranym w pokoju mężczyznom o otaczającej ich rzeczywistości. Sejer popatrzył
znowu na zdjęcie małej Solvi. Próbował wyobrazić sobie, jak wyglądałoby jego życie, gdyby
historia potoczyła się inaczej. Gdyby Elise zaczęła go nienawidzić i wyprowadziła się, zabierając ze
sobą Ingrid, a być może i zdobywając sądowy zakaz widywania się. Już na samą myśl o tym zrobiło
mu się słabo.

- Więc to Annie Holland była typem córki, o jakiej zawsze pan marzył? - zapytał po chwili.

- Tak, w pewnym sensie chyba tak. Jest samodzielna i silna. Znaczy, była. - Odwrócił się do nich. -
Jej śmierć to cholerna tragedia. Mam nadzieję, ze względu na Eddie'ego, że znajdziecie tego
sukinsyna, który to zrobił.

Naprawdę mam taką nadzieję.

- Ze względu na Eddie'ego? Nie ze względu na Adę?

- O, nie - zapewnił żarliwie - na pewno nie ze względu na Adę.

- Całkiem wygadany z niego facet, nie? - skomentował

Skarre, kiedy wyszli.

Sejer skupił się na zapalaniu silnika.

- Wierzysz mu? - kontynuował Skarre, wskazując równocześnie, by Sejer skręcił w prawo koło
Rundingen.

- Nie wiem, ale za tą jego niedostępną miną jest wiele rozpaczy i rozczarowania, które wyglądają mi
na szczere.

Zdaję sobie sprawę

z tego, że na świecie pełno jest wyrachowanych kobiet. I tak też się składa, że to kobiety roszczą
sobie zazwyczaj prawo do pierwszeń-stwa w opiece nad dziećmi. To musi być okropne uczucie,
zostać odseparowanym od własnego dziecka. I te oskarżenia. W takim wypadku nie ma wielkiego

sensu zaprzeczać czy bronić się, bo to nic nie da. Może faktycznie już tak musi być - odpowiedział,
zjeżdżając na drugi pas. - Może to zachowanie ze strony kobiet to jakaś biologiczna konieczność
związana z ochroną własnego potomstwa. Prawdziwa nierozerwalna więź między matką a jej
dzieckiem.

- Jezu! - wykrzyknął Skarre, kręcąc jednocześnie głową. -

Przecież sam masz dziecko. Czy ty naprawdę wierzysz w to, co mówisz?

- Nie, raczej myślę na głos. A ty co myślisz?

- Skąd mam wiedzieć? Przecież nie mam dzieci!

- Ale rodziców chyba masz, nie?

- No tak, mam rodziców. I obawiam się, że jestem nieuleczal-nym przypadkiem typowego syneczka
mamusi. - Ja chyba też - przyznał Sejer.

Eddie Holland zostawił ostatnie polecenia sekretarce i wyszedł z biura księgowego. Po dwudziestu
minutach jazdy jego zielona, toyota zatrzymała się na parkingu.

Wyłączył silnik i zapadł się bezwładnie w fotel. Zamknął

oczy i jakiś czas siedział w bezruchu, licząc na to, że może zdarzy się coś nieoczekiwanego,
cokolwiek, co pozwoli mu odjechać stąd bez wypełnienia misji, która go tu przywiodła. Nic takiego
się jednak nie stało.

Otworzył oczy i rozejrzał się dookoła. Było to bardzo malownicze miejsce. Wtopiony w pejzaż
budynek przypominał mu duży, płaski kamień otoczony przez zielone, przeczesywane wiatrem łany
traw. Holland wpatrywał się w wąskie ścieżki przecinające symetrycznie ułożone rzędy nagrobków.
Otaczała go cisza. Oprócz niego nie było tam nikogo. Z trudem wysiadł z samochodu. Mocno
zatrzasnął drzwi z nadzieją, że ktoś zareaguje na to nieodpowiednie zachowanie i wyjdzie z
krematorium, by zwrócić mu uwagę,

spytać, co go tu sprowadza. Ktoś, kto mu to wszystko ułatwi. Nikt się nie pojawił.

Przeszedł wzdłuż ścieżek, czytając nazwiska na grobach, skupiał się jednak głównie na datach. Być
może nieświadomie szukał kogoś całkiem jeszcze młodego, może nawet kogoś w wieku piętnastu lat,
w wieku jego Annie. Znalazł kilka takich osób. Uświadomił sobie, że nie jest pierwszym, który przez
to przechodzi. Inni po prostu byli nieco dalej na tej drodze. Za sobą mieli już liczne decyzje typu: czy
ich syn lub córka powinni zostać poddani kremacji, jaka płyta czy pomnik powinien znaleźć się nad
urną, jakie rośliny są najbardziej odpowiednie do zasadzenia przy grobie. Ci ludzie zadbali już o
odpowiednie kwiaty i muzykę podczas ceremonii pogrzebowej. Opowiedzieli o swoim dziecku i
poprosili, by kazanie było jak najbardziej osobiste i ciepłe.

Ręce drżały mu tak bardzo, że schował je do kieszeni.

Miał na sobie stary płaszcz z przetartą podszewką. W

kieszeni wyczuł zapomniany guzik i uświadomił sobie, że nosi go tak już od lat.

Cmentarz był dość rozległy. Daleko przy drodze zauważył mężczyznę w nylonowej niebieskiej kurtce
przechodzącego między nagrobkami. Może był to jeden z tutejszych pracowników. Bez zastanowienia
ruszył w kierunku mężczyzny, licząc, że trafi na kogoś komunikatywnego i skorego do rozmowy. Nie
czuł się zbyt pewnie, ale liczył, że może mężczyzna sam się zatrzyma i zagai coś na temat pogody czy
innej błahostki.

Na pogodę zawsze można było liczyć. Spojrzał w górę i zauważył, że niebo jest lekko zachmurzone, a
powiewy wiatru łagodne i dość ciepłe.

- Dzień dobry!

Niebieska kurtka przystanęła w końcu.

Holland odchrząknął i zapytał: - Czy pan tutaj może pracuje?

- Tak. - Kiwnął głową w stronę krematorium. - Jestem, jak to tutaj nazywają, nadzorcą.

Mężczyzna uśmiechnął się miło do Hollanda z wyrazem twarzy człowieka, który niczego się nie boi i
wie wszystko na temat ludzkich słabości i braków.

- Pracuję tu już od dwudziestu lat. To piękne miejsce na ostatni odpoczynek, nie uważa pan?

Nadzorca zachowywał się naturalnie i był przyjaźnie nastawiony. Holland przytaknął głową.

- Tak, też tak sądzę. Właśnie podziwiam - odpowiedział

cichym głosem. - Myślę o przyszłości i tym podobnych -

zaśmiał się nerwowo. - W końcu prędzej czy później wszyscy skończymy w ziemi, nie ma od tego
ucieczki.

zacisnął dłonie ukryte w kieszeniach, pod palcami czując fakturę guzika.

- Ma pan rację. Czy lezą tu pana krewni?

- Nie, nie tutaj. Są pochowani na innym cmentarzu, bliżej domu. Nikogo z naszych zmarłych nie
poddawaliśmy kremacji. Nie wiem naprawdę, jak to jest - mówił. - To znaczy, być skremowa-nym.
Wiem, że pewnie ostatecznie nie robi to człowiekowi żadnej różnicy, ale każdy musi to sam
przemyśleć, zanim się zdecyduje. Nie jestem jeszcze taki stary, ale pomyślałem, że to już pora, by
zastanowić się, która z opcji jest lepsza. Pochówek w ziemi czy właśnie kremacja.

Nadzorca stał i słuchał uważnie. Już się nie uśmiechał.

Wpa-

trywał się badawczo w tego krępego mężczyznę w szarym płaszczu i zastanawiał się, ile dumy
musiało go kosztować to pytanie. Było wiele powodów, dla których ludzie przychodzili na cmentarz,
by pospacerować między nagrobkami. Nigdy nie ryzykował pomyłki.

- Tak, to bardzo ważna decyzja. Coś, co trzeba powoli i dokładnie przemyśleć. Niektórzy ludzie
powinni poświęcić na to nieco więcej czasu.

- Prawda? - Holland wyglądał, jakby kamień spadł mu z serca. Wyciągnął dłonie z kieszeni i zaczął
gestykulować.

- Ale z drugiej strony nikt nie ma ochoty zagłębiać się w takie tematy. - Przerwał, by dokładnie
sformułować kolejne zdanie. - Człowiek mógłby się obawiać, że zostanie wzięty za dziwaka albo
kogoś nienormalnego...

gdyby chciał się dowiedzieć, jak wygląda i na czym polega sam proces kremacji.

- Ludzie mają prawo wiedzieć - odpowiedział nadzorca, przesuwając się nieco. - Tyle że nikomu nie
przychodzi do głowy, żeby zapytać. Albo może po prostu nie chcą wiedzieć. Ale jeśli już ktoś

chce, ja to doskonale rozumiem. Moglibyśmy wejść do środka i wszystko bym panu objaśnił, gdyby
pan chciał.

Holland z wdzięcznością skinął głową. Czuł się swobodnie w towarzystwie tego miłego człowieka.

Mężczyzna był w jego wieku, szczupły z lekko przerzedzającymi się włosami. Przeszli razem wzdłuż
ścieżek. Żwir chrzęścił cicho. Wiała ciepła bryza.

- Tak naprawdę cały proces jest dość prosty - powiedział

nadzorca. - Od razu panu powiem, tak na początek, żeby nie było niedomówień, że do pieca
wkładana jest cała trumna, nie tylko dało. Mamy takie specjalne, zaprojektowane do kremacji. Całe
są wykonane z drewna, nawet uchwyty. Wyjaśniam to, by nie myślał pan, że bierzemy ciało i tak po
prostu wkładamy je do spalenia.

Ale może pan to już wie. Większość ludzi czerpie swoją wiedzę na ten temat z amerykańskich filmów
- wyjaśnił.

Holland przytaknął ruchem głowy i ponownie mocno zacisnął pieści.

- Piec jest bardzo duży. Mamy tutaj takie dwa. Są zasilane elektrycznie, a dodatkowo gazem, by
mogły wytworzyć odpowiednią temperaturę. To prawie dwa tysiące stopni.

Mężczyzna podniósł głowę, jakby chciał uchwycić ostatnie delikatne promienie słońca. Na jego
twarzy widać było lekki uśmiech.

- Wszystko, co zmarły ma na sobie w trumnie, także ułega spaleniu w piecu. Biżuteria i inne rzeczy,
które się nie spalą, są potem umieszczane w urnie. Jedyne rzeczy, które później z niej usuwamy, to
rozruszniki, szyny czy śruby chirurgiczne. Jeśli chodzi o metale szlachetne, mógł

pan słyszeć różne plotki, że kończą one w innym miejscu, ale nie powinien pan w to wierzyć -
podkreślił wyraźnie.

- Nie powinien pan w to wierzyć.

Zbliżali się do drzwi krematorium.

- Kości i zęby mielone są następnie w specjalnym młynku.

Wyglądają potem jak drobny szarawy piasek.

W momencie, w którym mężczyzna wspomniał o młynku, Holland pomyślał o jej palcach. Jej
delikatnych, szczupłych palcach ozdobionych cienkim, srebrnym pierścionkiem. Przerażony schował
dłonie jeszcze głębiej do kieszeni.

- Mamy nadzór nad całym procesem palenia, tak by wiedzieć dokładnie, ile czasu jeszcze pozostało i
na jakim etapie się znajdujemy. Piec ma szklane drzwi. Po dwóch godzinach wnętrze jest sprzątane, a
popioły zgarniane na niewielką kupkę. O wiele mniejszą, niż większość osób sądzi.

Nadzór nad procesem? Szklane drzwi? Mogą zajrzeć do środka i zobaczyć, jak jego mała Annie się
pali? -

pomyślał Holland.

- Mogę panu pokazać piec, jeśli pan chce.

- O nie, nie! - wykrzyknął przerażony. Przycisnął ramiona mocno do boków z nadzieją, że nie będzie
widać, jak bardzo się trzęsie.

- Sam popiół jest bardzo czysty, praktycznie to chyba najczystsza z rzeczy, jaka istnieje. Wygląda jak
bardzo dobry piasek. W dawnych czasach prochy używane były do celów medycznych, wiedział pan
o tym? Leczono nimi różne choroby, na przykład egzemę, i to podobno z niezłym skutkiem. Były
nawet przepisywane do spożycia.

Dużo w nich soli i minerałów. My oczywiście wszystko umieszczamy w urnie. Pokażę panu jedną,
żeby miał

pan wyobrażenie, jak wyglądają. Może pan wybrać, która się panu najbardziej podoba, bo produkują
je w różnych kształtach. My preferujemy najprostszy model, taki jest też wybór naszych klientów. Po
napełnieniu urna jest zamykana i plombowana. W grobie umieszczamy ją za pomocą niewielkiej tuby.
Nazywamy tę ceremonię grzebaniem urny.

Przytrzymał drzwi, a Holland wszedł do środka słabo oświetlonego budynku.

- W rzeczywistości wszystko sprowadza się do przyśpieszenia naturalnego procesu. A ten sposób jest
dużo bardziej schłudny. W końcu każdy z nas prędzej czy później zamieni się w proch, tyle że przy
tradycyjnym pochówku ten proces jest bardzo długi. Zabiera dwadzieścia lat, a nawet trzydzieści czy
czterdzieści, w zależności od rodzaju ziemi, w której złożone zostało ciało. W tej okolicy dużo jest
gliny i piasku, więc to zajmuje jeszcze więcej czasu.

- Podoba mi się ta myśl - powiedział miękko Holland. - Z

prochu powstałeś, w proch się obrócisz.

- Prawda? Niektórzy ludzie chcą, by ich prochy zostały rozsypane na wietrze. To, niestety, jest w
naszym kraju nielegalne. Mamy w tych kwestiach bardzo surowe przepisy. Zgodnie z prawem każdy
musi być pochowany w poświeconej ziemi.

- To nie takt zły pomysł - powiedział Holland i cicho odkaszl-nął, - Ale to tak trudno sobie
wyobrazić.

Wszystkie te obrazy, które przelatują człowiekowi przez głowę, gdy o tym myśli. Kiedy jest się
pochowanym w ziemi, ciało podlega rozkładowi. To nie brzmi zbyt zachęcająco. Ogień to zupełnie
inna sprawa.

Rozkład czy spalenie? Jaki pochówek wybrałaby Annie dla siebie? Jaki on powinien wybrać dla
niej? -

zastanawiał się w myślach.

Zamilkł na chwilę. Poczuł, że kolana przestaną za moment podtrzymywać jego ciężar, że upadnie.
Pozbierał

się jednak jakoś, wsparty cierpliwą i pełną zrozumienia postawą mężczyzny.

- Jest w całym tym paleniu coś, co każe mi myśleć o, no wie pan, o piekle. I kiedy wyobrażam sobie,
jak moja dziewczynka...

Urwał nagle, czując jak na jego twarz powoli i nieubłaganie wpełza rumieniec wstydu. Drugi
mężczyzna przez długi czas stał w bezruchu, a potem poklepał go delikatnie po ramieniu i zapytał: -
Musi pan podjąć decyzję w sprawie... córki? Czy tak? Holland potwierdził skinieniem głowy.

- Myślę, że powinien pan podejść do sprawy jak najbardziej poważnie. To tak, jakby mieć podwójną
odpowiedzialność. Wiem, że nie jest to łatwe. Wcale nie jest łatwe. - Pokręcił głową. -I nie
powinien się pan śpieszyć. Ale jeśli zdecyduje się pan na krema-cję, będzie musiał pan podpisać
dokument, że córka nigdy nie sprzeciwiała się tej formie pochówku. To znaczy, jeśli miała więcej niż
osiemnaście lat. Jeśli miała mniej, wtedy decyzja należy do pana.

- Ma piętnaście lat - powiedział cicho.

Mężczyzna przymknął oczy na kilka sekund. Potem ruszył w głąb korytarza. - Proszę za mną do

kaplicy -

powiedział. - Pokażę panu urnę.

Sprowadził Hollanda w dół po jakichś schodach. Byli tylko oni. Wokół panowała zupełna cisza, tak
jakby niewidzialna ściana

oddzieliła ich od reszty świata.. Szli blisko siebie. Jeden oferował wsparcie, drugi bardzo
potrzebował obecności innej osoby. Na dole ściany były białe i miały szorstka fakturę.
Pomieszczenie zdobiła biało-czerwona kompozycja kwiatowa, a z wysoko zawieszonego krzyża
spoglądała na nich cierpiąca twarz Chrystusa. Eddie czuł, że zaczyna odzyskiwać panowanie nad
sobą.

Urny stały w rzędzie pod ścianą. Nadzorca podniósł

jedną i podał ją Hollandowi.

- Proszę. Niech pan potrzyma. Jest miła w dotyku, prawda?

Dotknął urny i wyobraził sobie, jak to było, kiedy trzymał

w objęciach swoje dziecko, swoją kochaną córkę. Urna wyglądała, jakby była metalowa, ale
wiedział, że jest wykonana z materiału, który ulega biodegradacji. Była ciepła w dotyku.

- Teraz wie pan już wszystko. Nie ma nic więcej, opowiedziałem panu, jak to wygląda. Zapewniam,
że niczego nie zataiłem.

Eddie Holland przesunął palcami po pomalowanej na złoto urnie. Nie czuł się z nią niewygodnie,
podobał mu się jej wyraźny ciężar w jego dłoniach.

- Urna ma taką fakturę, że przez maleńkie pory do środka wnika powietrze, przyśpieszając proces
rozpadu. Sama urna także zniknie. Jest w tym coś niezwykłego, wręcz metafizycznego, że wszystko w
końcu znika, nie uważa pan?

Uśmiechnął się. - My także. Nawet ten budynek i ta wyłożona kostką droga na zewnątrz. Ale
niezależnie od tego - powiedział, chwytając Eddie'ego mocno za ramię -

wierzę, że jesteśmy wyjątkowi, że cząstka nas nie umiera nigdy. Że jest w nas coś większego, coś
ważnego. Bo dlaczego nie? - zapytał mocnym głosem.

Holland spojrzał na niego zaskoczony tą bezpośrednią deklaracją.

- A na koniec na urnie umieścimy tabliczkę z jej imieniem

- zakończył, wracając do tematu przerwanej rozmowy, jakby zawstydzony wcześniejszym wybuchem
emocji.

Holland skinął głową i uświadomił sobie, jak bardzo jest spięty. Czas nie grał dla niego żadnej roli,
nie wiedział, ile minut czy godzin rozmawiał z tym mężczyzną.

Wiedział jedno, że malutka część jego bólu przesunęła się nieco dalej na drodze jego wędrówki z
Annie. Mógł już wyobrazić sobie płomienie i ryk rozgrzanego

pieca.

- Powinno być napisane Annie - powiedział. - Annie Sophie Holland.

Kiedy wrócił do domu, Ada stała nad zlewem i płukała ziemniaki. Dokładnie sześć. Dwa dla
każdego. Już nie osiem, jak miała w zwyczaju. Była to smutna scena.

Twarz kobiety wykrzywiona była od bólu. Pozostawała taka od momentu wizyty w szpitalu, kiedy
lekarz odsunął prześcieradło na stole w kostnicy. Od tej chwili jej twarz zamarła i stała się maską,
której nie była w stanie ani zmienić, ani usunąć.

- Gdzie byłeś? - zapytała cicho.

- Zastanawiałem się nad tym i myślę, że powinniśmy poddać Annie kremacji.

Porzuciła swoje zajęcie i spojrzała na niego przerażona. -

Kremacji?

- Rozważałem to. Ktoś skrzywdził naszą córkę. Ktoś zostawił na niej swój ślad. Chcę, żeby ten ślad
zniknął!

Oparł się ciężko o stół i spojrzał uważnie na żonę. Nie miał w zwyczaju prosić o cokolwiek.

- Jaki ślad? O czym ty mówisz? - zapytała takim tonem, jakby cała ta sprawa w ogóle jej nie
obchodziła, i wróciła do płukania ziemniaków. - Nie możemy poddać Annie kremacji.

- Musisz jedynie przyzwyczaić się do tej myśli -

powiedział nieco głośniej niż zazwyczaj. - To naprawdę piękny obrządek.

- Nie możemy poddać Annie kremacji - powtórzyła nienaturalnie spokojnie. - Dzwonili z biura
prokuratora.

Powiedzieli, że nie możemy pochować jej w taki sposób.

- Ale dlaczego nie?! - krzyknął, zaciskając dłonie na blacie.

- Bo kiedy znajdą człowieka, który ją zabił, będą musieli ekshumować ciało.

ROZDZIAŁ 7

Bardy Snorrason wsunął dłoń pod metalowy uchwyt i mocno szarpnął, wyciągając wózek z ciałem
Annie z chłodni. Szuflada przesunęła się prawie bezgłośnie na dobrze naoliwionych rolkach. Miał
pragmatyczne podejście do swojego zajęcia. Wykonując je, nie zastanawiał się nad przemijaniem,
życiem swoim czy swoich córek. Przestał łączyć te sprawy już dawno temu.

Cieszył się wyśmienitym apetytem i dobrze sypiał. Jego podejście do nieszczęścia i śmierci innych
cechował

najwyższy szacunek i miał nadzieję, że kiedy nadejdzie czas, jego ciało zostanie potraktowane z taką
samą atencją i powagą, z jaką on traktował innych. Już od trzydziestu lat pełnił funkcję eksperta
medycyny sądowej i jego doświadczenie podpowiadało mu, że po prostu nie może być inaczej.

Rutynowe czynności zajęły mu dwie godziny. Z minuty na minutę wiedział coraz więcej. Płuca
przypominały wyglądem nakrapianą skorupkę jajka, a przy nacięciu wypływała z nich
czerwonawożółtawa piana. Mózg był

przekrwiony, a w gardle i mięśniach klatki piersiowej znalazł pasmowate krwawe wylewy.
Dziewczyna musiała desperacko walczyć o powietrze. Swoje uwagi nagrywał na dyktafon. Mówił
suchym, zwięzłym językiem, a jego obserwacje zrozumiałe były tylko dla wtajemniczonych, choć też
nie dla wszystkich. Później asystent przełoży je na terminologię odpowiednią dla formalnego,
pisemnego raportu.

Kiedy było już po wszystkim, zamknął czaszkę, naciągnął

skórę i dokładnie opłukał ciało. Pustą klatkę piersiową wypełnił pogniecionymi gazetami. Potem
zszył zwłoki.

Był bardzo głodny. «Musiał coś zjeść, zanim zacznie kolejne oględziny, a w kantynie czekały na niego
cztery kanapki z salami i termos z gorącą czarną kawą.

Przez półprzezroczystą szybę w drzwiach zauważył, że ma gościa. Postać zatrzymała się i przez
moment stała w bezruchu, jakby zastanawiając się, czy nie opuścić tego ponurego miejsca. Snorrason
ściągnął rękawiczki i uśmiechnął się do siebie. Niewiele osób miało tak charakterystyczny wzrost.

Sejer, wchodząc na salę, musiał się lekko pochylić. Rzucił

szybkie spojrzenie na metalowy stół, na którym spoczywało przykryte prześcieradłem ciało. Miał na
butach wymagane w szpitalu foliowe ochraniacze. Były woskowate, seledynowe i prezentowały się
dość komicznie.

- Właśnie skończyłem - poinformował go Snorrason. Sejer popatrzył z uwagą na postać na stole.

- To znaczy, że mam szczęście. - Zależy, jak na to patrzeć.

Lekarz zaczął się myć. Od łokci w dół, czyszcząc dłonie dokładnie przez kilka minut za pomocą
szorstkiej szczotki, nie zapomniał także o paznokciach. Spłukiwanie zajęło mu równie dużo czasu.
Wytarł się za pomocą papierowych ręczników, przygotowanych w podajniku na ścianie, potem

przesunął krzesło w stronę głównego inspektora.

- Nie było co odkrywać - krótko skomentował lekarz.

- Proszę, tylko nie odbieraj mi nadziei tak na dzień dobry.

Przecież musiałeś coś znaleźć?

Snorrason zignorował oznaki głodu i usiadł naprzeciw Sejera.

- To nie do mnie należy ocena tego, co tu znajdujemy. Bo faktycznie, zazwyczaj jednak coś
znajdujemy. Natomiast ona... Ona wygląda, jakby nikt jej nie tknął - wyjaśnił.

- Przypuszczamy, że musiał to być silny, potężny mężczyzna. Poza tym na jego korzyść działało to, że
zaatakował z zaskoczenia. No i kiedy było po wszystkim, ściągnął z niej ubranie.

- No tak, przypuszczacie. Nie była dziewicą, ale na pewno nie została zgwałcona czy wykorzystana
w inny sposób. Utonęła. Po prostu. Ubranie zostało ściągnięte, delikatnie i ostrożnie, już po jej
śmierci. Wszystkie guziki są na miejscu, żaden nie wygląda na naderwany. Być może chciał ją
wykorzystać, ale ktoś lub coś go wystraszyło. A może puściły mu nerwy albo przestał czuć pożądanie
- to mogło być cokolwiek.

- A może po prostu chciał, byśmy uwierzyli, że to była zwyczajna napaść na tle seksualnym? -
spekulował Sejer.

- A niby dlaczego miałby tak mataczyć?

- Żeby ukryć prawdziwy motyw zbrodni. Być może za śmiercią dziewczyny kryje się coś więcej, coś,
co można odszukać, a co pokaże, że nie było to impulsywne zabójstwo z rąk człowieka
niezrównoważonego. Poza tym musiała z nim pójść dobrowolnie, a wtedy musimy założyć, że albo go
znała, albo musiał wywrzeć na niej nie lada wrażenie. A z tego co dowiedziałem się do tej pory,
Annie Holland nie było łatwo zaimponować.

Sejer rozpiął kurtkę i oparł się o blat stolika.

- Dobrze. Powiedz mi, proszę, co udało ci się ustalić.

- Piętnastoletnia dziewczyna - rozpoczął Snorrason, intonując niczym pastor. - Wzrost metr
siedemdziesiąt sześć centyme trów, waga około sześćdziesięciu pięciu kilogramów, znikoma ilość
tkanki tłuszczowej. Większość została przekształcona w mięśnie za sprawą intensywnych ćwiczeń.
Może nawet nieco zbyt intensywnych jak na dziewczynę w jej wieku. W tym okresie trzeba uważać
na siebie, ale chyba trudno się zatrzymać, kiedy juz na dobre zacznie się przygodę ze sportem. Więc
dużo mięśni, dużo więcej niż u przeciętnego chłopca w jej wieku. Miała znakomitą wydolność płuc,
co może wskazywać na to, że minęło dużo czasu, zanim straciła przytomność.

Sejer spojrzał na podłogę, na wytarte linoleum i zauważył, że był na nim wzór bardzo podobny do
tego, który miał w twojej łazience.

- Ile czasu to właściwie zajmuje? - zapytał po chwili. - To znaczy, ile czasu potrzeba, by utopiła się
dorosła osoba?

- Średnio od dwóch do dziesięciu minut. Zależy od stanu zdrowia. Jeśli była w tak dobrej kondycji,
jak mi się wydaje, mogło to być około dziesięciu minut.

Nisko dziesięć minut, pomyślał Sejer. Pomnożyć to przez sześćdziesiąt, to daje całe sześćset sekund.
Zastanawiał

się, co on jest w stanie zrobić w takim czasie. Wziąć prysznic. Zjeść posiłek.

- Jej płuca były powiększone. Jeśli zareagowała jak większość ludzi, to najpierw wpadła w panikę i
zanim weszła pod wodę, wzięła kilka gwałtownych, głębokich wdechów. Nazywamy to re-spimnon
de surprise, czyli nagłe oddychanie, z zaskoczenia. Potem mocno zacisnęła usta, w końcu straciła
przytomność. Kiedy do tego doszło, do płuc wlała się woda. W mózgu i w szpiku znalazłem ślady
okrzemków. Jeśli zatem pytasz mnie, co było przyczyną zgonu, to odpowiadam: dziewczyna utonęła.
Na ciele nie znalazłem blizn, śladów po operacjach, zabiegach, żadnych deformacji, oznak złego
odżywiania, tatuaży czy znamion na skórze. Włosy niefarbowane, paznokcie bez lakieru, krótko
obcięte. Pod paznokciami nie znaleźliśmy nic ciekawego, tylko błoto.

Bardzo ładne zęby. Porcelanowe wypełnienie w jednym z dolnych trzonowców. Do tego żadnych
śladów alkoholu czy innych używek w jej krwi. Brak śladów po nakłuciach. Tego dnia zjadła dobry
posiłek, na pewno chleb i mleko. Żadnych zmian w mózgu. Nigdy nie była w dąży. I... - Snorrason
westchnął ciężko i spojrzał prosto na Sejera - i nigdy nie mogłaby być.

- Co? A to dlaczego?

- W lewym jajniku znalazłem duży guz, który zaatakował

już wątrobę. Złośliwy.

Sejer siedział nieruchomo i wpatrywał się w lekarza. -

Czy chcesz mi powiedzieć, że ta dziewczyna była poważnie chora?

- Dokładnie tak. Czy z kolei ty chcesz mi powiedzieć, że pierwszy raz o tym słyszysz?

- Jestem pewien, że jej rodzice także nie wiedzieli. -

Pokręcił głową z niedowierzaniem. - Przecież by nam powiedzieli. Czy to możliwe, że i ona sama nie
wiedziała?

- No cóż, musisz ustalić, kto był jej lekarzem, i sprawdzić to. Musiał ją boleć brzuch, jeśli nie ciągle,
to na pewno w czasie okresu. Ciężko trenowała. Może produkowała tyle endorfin, że ból był
maskowany. Prawda jest taka, że to był koniec. Nie sądzę, żeby lekarze mogli jej pomóc.

Nowotwór wątroby jest wyjątkowo złośliwy.

Głową wskazał w kierunku stołu, na którym pod prześcieradłem był widoczny zarys stóp i głowy
Annie. -

Miała przed sobą maksymalnie kilka miesięcy.

Ta informacja oszołomiła Sejera tak bardzo, że zapomniał, po co w ogóle tam się zjawił. Doszedł do
siebie dopiero po kilku minutach.

- Czy powinienem poinformować jej rodziców? - zawahał

się, zanim zadał pytanie.

- Nie wiem, sam musisz zdecydować, ale na pewno będą chcieli wiedzieć, co udało mi się ustalić.

- To będzie dla nich cios. Zupełnie jakby tracili ją po raz drugi.

- Tak, tak będzie - potwierdził Snorrason.

- Będą się obwiniać, że nie dopilnowali zdrowia córki, że jej nie ratowali.

- Możliwe.

- A co z jej ubraniami? - Sejer wrócił do tematu.

- Przemoczone i zabłocone. Wszystko z wyjątkiem kurtki, którą ci przesłałem. W laboratorium
ustalili, że były na niej jakieś odciski palców. Miała także pasek z klamrą z mosiądzu.

- Co z nią?

- Duża klamra w kształcie półksiężyca z okiem i ustami.

Znaleźli na mej odciski palców. Dwa różne. Jeden z nich należał do Annie.

Sejer zaciekawiony zmrużył oczy. - A drugi?

- Niestety, nie jest kompletny i niewiele da się z nim zrobić.

- Cholera - powiedział.

- Właściciel tego odcisku na pewno ma z tym wszystkim coś wspólnego. Ale możecie wykorzystać go
przy eliminowaniu po-dejrzanych. To już coś, nie?

- A co tym śladem na szyi? Możesz stwierdzić, czy napastnik był praworęczny?

- Niestety nie. Ale biorąc pod uwagę fakt, że Annie była w naprawdę dobrej formie, nie mógł być
słabeuszem.

Musieli walczyć. To aż dziwne, że nie ma żadnych uszkodzeń.

Sejer wyprostował się. - No cóż, niezupełnie żadnych uszkodzeń.

- Ależ tak! Możesz sprawdzić. Moja praca jest sztuką i wiesz, że jestem bardzo dokładny.

- Kiedy dostanę spisany raport?

- Dam ci znać, a jak już będzie gotowy, możesz podesłać tego młodego oficera z kręconymi włosami
po odbiór. A co z tobą? Masz jakiś ślad?

- Nie - przyznał Sejer. - Nic a nic, żadnej wskazówki. Nie widzę żadnego powodu, dla którego
ktokolwiek na świecie miałby

chcieć skrzywdzić Annie Holland.

Może Annie wybrała tytuł piosenki, tej z motywem granym na flecie, która tak bardzo się jej
podobała -

Annie's Song.

Halvor siedział przed ekranem komputera już od kilku godzin. Zostawił otwarte drzwi, by w razie
czego usłyszeć wołanie babci. Nie miała już tak silnego głosu jak kiedyś ani wiele sił, nawet by
podnieść się z fotela.

Szczególnie wtedy, gdy jej artretyzm przypominał o sobie. Oparł brodę o dłonie i wpatrywał się w
ekran.

„Brak dostępu. Podaj hasło". Był głodny, ale podobnie jak wszystko inne, sprawa ta zeszła na dalszy
plan.

Sejer siedział w swoim gabinecie w głównej siedzibie policji i przeglądał gruby plik zapisanych
drobnym drukiem i ostemplowanych w górnym rogu dokumentów. Co kilka chwil pojawiał się w nich
ten sam skrót, DDB, Dom Dziecka w Bjerkeli. Czytanie o dzieciństwie, jakiego doświadczył Halvor,
było przygnębiającym obowiązkiem. Matka spędzała większość czasu w łóżku, krucha, delikatna, z
całkowicie postrzępionymi nerwami i coraz większym zasobem leków uspokajających w zasięgu
ręki. Drażniły ją wyraziste kolory czy głośne dźwięki. Dzieci nie mogły krzyczeć

ani nawet podnosić głosu. Co do jednego nie było wątpliwości: Halvor swoje przeżył, pomyślał
Sejer. Wręcz niesamowite, że po tym wszystkim, co przeszedł, był w stanie zdobyć i utrzymać stalą
pracę oraz opiekować się babcią.

Halvor wpisał kilkanaście tytułów piosenek, które przyszły mu do głowy. Niestety, wciąż pojawiał
się ten sam irytujący napis „Brak dostępu". Sprawdził już wszystkie znane sobie ciągi numeryczne,
wszystkie daty urodzin, a nawet numer seryjny jej roweru. Znalazł go na zapasowym kluczyku, który
zostawiła u niego na przechowanie. Jeździła intruderem i wiecznie upierała się, by jeden z
kluczyków trzymać u niego w domu. To przypomniało mu, że musi oddać go Eddie'emu. Zaraz także
wpisał jako hasło „Intruder" Plik dalej pozostawał

zamknięty.

Problemy alkoholowe jego ojca oraz niezwykle delikatna psychika matki naznaczyły rodzinę
Halvora. Większość czasu Halvor z bratem zajmowali się sami sobą, szwendając się po domu,
przygotowując sobie posiłki, jeśli było z czego. Ich ojciec przebywał wtedy zazwyczaj w jakimś
barze, gdzie przepijał najpierw swoją wypłatę, a potem zasiłek. Kilku sąsiadów pomagało chłopcom,
zawsze w tajemnicy przed ojcem, który z każdym rokiem stawał się coraz bardziej brutalny. Jedyną
ucieczką było ukrycie się we własnym pokoju i zaryglowanie drzwi. Chłopcy stawali się coraz
bardziej szczupli i milczący.

Annie nie użyłaby cyfr, pomyślał Halvor. W końcu była dziewczyną, więc na pewno pomyślała o
czymś o wiele bardziej twórczym. Najpewniej była to jakaś kombinacja słów - dwa łub trzy, może o
specjalnym, symbolicznym znaczeniu. Albo imię, oczywiście to także mogło być, ale sprawdził ich
już tyle, nawet imię jej matki, chociaż wiedział, że tego na pewno by nie użyła. Wpisał także imię
ojca Solvi, Axela Bjorka, a nawet imię jego psa, Achillesa. Odpowiedź komputera pozostawała
niezmienna.

Miał szczupłe dłonie o długich, zgrabnych palcach. Nikt nie pomyślałby, że takie dłonie mogłyby
uderzyć szalejącego ze wściekłości pijaka na granicy zapaści. Nie łatwo było zatrzymać ojca. Dwaj
bracia byli regularnymi gośćmi pogotowia, gdzie pojawiali się poobijani, z siniakami i otarciami
oraz spojrzeniem.

które mówiło jedno: „Proszę, nie bij mnie już. Będę grzeczny". Opowiadali przeróżne historie, że
bili się z chłopakami z podwórka, spadli ze schodów czy z roweru i zawsze chronili ojca. Dom może
nie był najlepszym miejscem, ale za to był ich, to miejsce znali. Jaką mieli alternatywę? Dom dziecka
albo umieszczenie w rodzinie zastępczej, a w takim wypadku zostaliby najpewniej rozdzieleni. W
czasie lekcji Halvor regularnie omdlewał

w wyniku braku snu i niedożywienia. To on był starszy i to jego młodszy brat dostawał większą cześć
tego, co mieli w domu do jedzenia.

Halvor zmienił taktykę i skoncentrował się na książkach, które Annie czytała i o których mu
opowiadała. Myślał o tytułach, postaciach, rzeczach, o których dyskutowali.

Miał bardzo dużo czasu, a praca zbliżała go do Armie.

Odnalezienie hasła byłoby jak ponowne spotkanie, dotarcie do niej. Wyobrażał sobie, że ona
obserwuje jego poszukiwania, że da mu jakiś znak, jeśli tylko będzie wystarczająco uparty i
poświęci temu dużo uwagi.

Odpowiednie hasło przyjdzie do niego w myślach, będzie częścią jego pamięci, wspomnień. Będzie
to może coś, co powiedziała, co ukrył głęboko w swojej głowie, a co wróci do niego, jeśli tylko
wystarczająco się skupi.

Przypominał sobie coraz więcej rzeczy. Miał wrażenie, że odkrywa kolejne warstwy pajęczyn i
kurzu, pod którymi czekały na niego dalsze wspomnienia z wyprawy na camping, wycieczki

rowerowej, wspólnego wieczoru w kinie. Wspomnienia rzeczy, które tak często wspólnie robili. I jej
śmiech. Głęboki, prawie męski. Jej mocna dłoń, która uderzała go w plecy, i sposób, w jaki
krzyczała

„Poddaj się Halvor!", pełen uczucia, a jednocześnie ostrzegawczy. Inne formy czułości były rzadkim
wyjątkiem.

Za każdym razem, gdy pracownicy opieki społecznej zapowiadali się z wizytą, ich ojciec zażywał
odpowiednią ilość lekarstw, mył się i strzygł, sprzątał dom i siadał z młodszym z braci na kolanach.
Był bardzo silny i potrafił

przybrać tak wyrazisty i odpychający wyraz twarzy, że przerażeni pracownicy socjalni bardzo szybko
kończyli spotkanie. Matka uśmiechała się niewyraźnie, tłumacząc, że biedny Torkel ma na głowie tyle
obowiązków, opiekuje się nią w chorobie i oczywiście chyba rozumieją, że chłopcy są w trudnym

wieku. Pracownicy wychodzili bez żadnych dowodów w sprawie, która sprowadziła ich tam na
samym początku.

W końcu każdy zasługuje na drugą szansę.

Halvor spędzał większość czasu z matką i młodszym bratem. Był bystrym chłopakiem. Nigdy nie
odrabiał

lekcji, mimo to miał w szkole dobre oceny. Z czasem ojciec zaczął tracić kontakt z rzeczywistością.
Pewnej nocy wpadł do sypialni chłopców. Tego wieczora, jak wiele razy wcześniej, młodszy brat
spał przy Halvorze w jego łóżku. Ojciec miał przy sobie nóż, chłopak widział, jak błyszczy w
ciemności w jego ręku. Słyszeli szloch przerażonej matki, która została na dole. Kiedy ojciec
zaatakował, Halvor poczuł obezwładniający ból w skroni.

Szarpnął się, a nóż przeciął policzek do samego dołu i zatrzymał się na zębach. Dopiero w tym
momencie ojciec naprawdę zobaczył świat wokół siebie, świeżą krew na poduszce i wrzeszczącego
młodszego syna. Wybiegł z pokoju, zbiegł po schodach i wypadł z domu na podwórko, do szopy.
Słychać było tylko dźwięk zatrzaskiwanych drzwi.

Halvor potarł kącik ust ostrym paznokciem i nagle przypomniał sobie o książce, którą Annie tak
bardzo się zachwycała, Świat Zo-fii. Wpisując tytuł w okienko komputera, myślał, że to naprawdę
sprytne hasło, ale widocznie Annie uważała inaczej, bo nic się nie zmieniło. Próbował dalej. Był już
strasznie głodny, a ucisk w skroniach sygnalizował

nadejście migreny.

Sejer i Skarre zamknęli gabinet i zeszli na dół. Chłopcy dobrze dawali sobie radę w Bjerkeli. Halvor
szczególnie mocno przywiązał się do jednego z księży, który od czasu do czasu odwiedzał dom
dziecka. Chłopak kończył

wtedy dziewiątą klasę. Młodszego z braci umieszczono potem w rodzime zastępczej i Halvor został

sam. Po jakimś czasie zdecydował, że chciałby zamieszkać ze swoją babcią. Był przyzwyczajony do
sprawowania opieki nad innymi. Kiedy tego nie robił, czuł się bezużyteczny.

- To naprawdę niezwykłe, że wbrew tym wszystkim okropnościom udało im się wyjść na prostą -
powiedział

Skarre, kręcąc głową.

- Może jednak nie do końca wiemy, co wyrosło z Halvora

- ostro skomentował Sejer. - Musimy sami się przekonać.

Skarre pokiwał głową. Zawstydzony zaczął bawić się kluczy-kami do samochodu.

Ból głowy narastał. Nadszedł wieczór, a babcia od dłuższego już czasu siedziała sama. Czuł, jak
bardzo ma zmęczone oczy od ciągłego wpatrywania się w migający ekran. Siedział tak jeszcze przez
chwilę, zastanawiając się, jakie w ogóle ma szanse na odkrycie prawidłowego hasła i co miałby
znaleźć w jej zapiskach, gdyby mu się w końcu powiodło. Może ukrywała przed nim jakiś sekret?

Musiał go odkryć i miał na to dużo czasu. Podniósł się w końcu niechętnie, żeby przygotować coś do
jedzenia.

Babcia oglądała w telewizji jakiś program o wojnie domowej w Stanach Zjednoczonych.
Kibicowała żołnierzom w niebieskich mundurach tylko dlatego, że wydawali się jej przystojniejsi
Poza rym, twierdziła, tamci w szarych mundurach mówili z paskudnym akcentem.

Skarre prowadził płynnie i spokojnie. Wiedział już, że jego szef nie znosi brawury na trasie, poza tym
droga była naprawdę kiepska. Zmrożona, wąski i kręta. Było zimno, jakby ktoś zatrzymał lato,
zajmując je na boku jakąś błahą konwersacją. Ptaki kryły się pod krzakami, żałując, że wróciły do
domu. Ludzie przestali pracować na roli. Ziemia była całkowicie naga. Sucha i twarda jak skorupa,
na której nie pozostają żadne ślady.

Halvor wsypał trochę płatków kukurydzianych do miseczki i posypał delikatnie cukrem. Zaniósł ją do
jadami i położył podstawkę na stole, żeby przypadkiem niczego nie zalać. Łyżka drżała w jego dłoni.
Miał niski poziom cukru, a ze zmęczenia dzwoniło mu w uszach.

- Wiedziałeś, że w sklepie spożywczym Co-op zaczął

pracować Murzyn? - ni stąd, ni zowąd zagadnęła go babcia. - Widziałeś go?

- Ten sklep nazywa się teraz Kiwi. Tego poprzedniego już nie ma. I tak, widziałem. Ma na imię
Philip.

- Mówi z akcentem z Bergen - kontynuowała. - Nie podoba mi się, kiedy ktoś tak wygląda i mówi z
akcentem z Bergen.

- Ale on jest z Bergen - odpowiedział Halvor, spijając jednocześnie mleko z cukrem z łyżki. - Tu się

urodził i wychował. Jego rodzice pochodzą z Tanzanii.

- Byłoby lepiej, gdyby posługiwał się własnym językiem -

nie ustępowała.

- Babciu, ale dialekt z Bergen jest jego językiem. Poza tym nic byś nie zrozumiała, gdyby mówił w
suahili.

- Tylko że ja się boję za każdym razem, kiedy on otwiera usta.

- Przyzwyczaisz się.

Tak właśnie wyglądały ich zwykłe rozmowy. Zazwyczaj jednak zgadzali się ze sobą. Babcia mówiła
o tym, co w danym momencie ją denerwowało albo czego się bała, a Halvor podejmował temat lekko
i ze swobodą niczym niesprawny papierowy samolot, który wymaga, by go ponownie złożyć i
wypuścić.

Samochód wjechał na podjazd. Widok z góry pokazałby, jak bardzo dom jest odizolowany od reszty
społeczności.

Zupełnie jakby chciał się ukryć. Leżał daleko od drogi, schowany za krzakami i drzewami. Miał
niewielkie okna.

Szara dachówka chroniła go przed kaprysami pogody, a podwórko było na wpół zarośnięte przez
chwasty.

Przez okno jadalni Halvor zauważył niewyraźne światło i usłyszał podjeżdżający samochód.
Odrobina mleka spłynęła mu p brodzie. Światła samochodu rozjaśniły półmrok pokoju. Kilka chwil
później stali już na progu, patrząc na niego.

- Musimy porozmawiać - oznajmił Se jer. - Pojedziesz z nami, ale możesz wcześniej skończyć
posiłek.

Nie był już głodny, ale z drugiej strony wiedział, że może niezbyt szybko wrócić do domu. Spokojnie
przeszedł do kuchni i dokładnie wypłukał miseczkę po płatkach pod bieżącą wodą. Potem wyłączył
komputer, cicho wyszeptał coś do ucha babci i wyszedł za nimi. Musiał

usiąść sam na tylnym siedzeniu, a bardzo tego nie lubił.

Coś mu to przypominało.

- Staram się ustalić, jaką osobą naprawdę była Annie -

wyjaśnił Sejer. - Jaki miała charakter, jakie prowadziła życie. Chciałbym, żebyś mi wszystko o niej
opowiedział.

Co mówiła i jak się zachowywała, kiedy byliście we dwójkę. Chcę żebyś wyjawił mi wszystkie
wasze sekrety i fantazje, powiedział, dlaczego odwróciła się od wszystkich, których znała, i o tym,
co stało się nad Wężowym Stawem. Wszystko, Halvor.

- Nie wiem.

- Przecież musisz mieć swoje zdanie na ten temat.

- Owszem, wszystko przemyślałem, ale nic mi z tego nie wychodzi.

Zapadła cisza. Halvor przyglądał się podkładce na biurku Sejera, która przedstawiała wielką mapę
świata i zaczął

szukać swojego domu.

- Byłeś ważnym elementem świata Annie - zaczął Sejer. - I do tego właśnie zmierzam. Staram się
ustalić, jak wyglądała mapa jej świata, co było na niej najważniejsze.

- To właśnie pan robi? - spytał sarkastycznie. - Rysuje pan mapę?

- Może masz lepsze propozycje?

- Nie.

- Twój ojciec nie żyje - powiedział nagle Sejer, uważnie wpatrując się w młodą twarz siedzącego
przed nim chłopaka. Halvor

czuł narastające napięcie. Wysysało ono z niego całą siłę, szczególnie, gdy napotykał wzrok
inspektora. Spuścił

głowę. - Zabił się. A powiedziałeś przecież, że twoi rodzice są w separacji. Czy aż tak trudno było
powiedzieć nam prawdę?

- Chyba tak.

- I dlatego ukryłeś przede mną fakty?

- To nie jest temat, który się chętnie omawia.

- Rozumiem. Możesz mi zatem powiedzieć, czego chciałeś od Annie? Szczególnie, że czekałeś na nią
w sklepie Horgena w dniu, w którym została zamordowana.

Wyglądał na szczerze zaskoczonego.

- Przykro mi, ale jest pan na fałszywym tropie!

- W pobliżu miejsca zbrodni widziano tego dnia motocyklistę. Byłeś poza domem. To mogłeś być ty.

- Niech pan lepiej sprawdzi, czy ten świadek nie ma przypadkiem problemów ze wzrokiem.

- Czy to wszystko, co masz do powiedzenia?

- Tak.

- W takim razie sprawdzę. Chcesz coś do picia?

- Nie.

Znowu zapadła cisza. Halvor słuchał uważnie. Niedaleko stąd ktoś śmiał się głośno. W ogóle cała ta
sytuacja była nierealna. Annie nie żyła, a ludzie żartowali i zachowywali się, jakby nic się nie stało.

- Czy nie odniosłeś wrażenia, że ostatnio Annie źle się czuła?

- Słucham?

- Czy słyszałeś kiedykolwiek, by skarżyła się na swoje zdrowie, mówiła, że coś ją boli?

- Nie znałem nikogo bardziej zdrowego od Annie. Chce mi pan powiedzieć, że była chora?

- Niestety są pewne informacje, których nie mogę ci wyjawić, mimo że wiem, jak blisko ze sobą
byliście. Czyli o niczym takim nie wspominała?

- Nie.

Głos Sejera nie był niemiły. Celowo jednak mówił dość powoli, z emfazą wypowiadając każde
zdanie, co przydawało jego wysokiej, siwowłosej postaci autorytetu.

- Opowiedz mi o swojej pracy. Czym właściwie zajmujesz się w fabryce?

- To zależy. Jednego tygodnia jest to pakowanie, drugiego zajmujemy się maszynami, a na kolejny
przypadają dostawy.

- Podoba ci się to zajęcie?

- Nie trzeba myśleć - wyjaśnił.

- Nie trzeba myśleć o czym?

- O pracy. Można wykonywać ją automatycznie, a zastanawiać się nad czymś innym.

- Nad czym na przykład?

- Czymkolwiek - odpowiedział, przyjmując pozycję obronną. Być może nawet nie zdawał sobie z
tego sprawy, być może było to przyzwyczajenie, które zostało z czasów dzieciństwa. Lat napomnień i
ciosów, które nauczyły go, by uważał na każde słowo.

- Jak teraz spędzasz swój wolny czas? Czas, kiedy normalnie byłbyś z Annie?

- Zastanawiam się nad tym, co się właściwie stało -

wyznał.

- Masz dla nas jakieś wskazówki?

- Szukam we własnej pamięci.

- Nie jestem do końca przekonany, że mówisz mi wszystko, co

wiesz.

- Nic nie zrobiłem Annie. Pan myśli inaczej, prawda?

- Szczerze mówiąc, to nie wiem. Będziesz musiał pomóc mi w tej sprawie, Halvorze. Wygląda mi na
to, że Annie przechodziła ostatnio jakiś kryzys, zmieniła się. Zgodzisz się?

- Tak.

- Jest kilka przyczyn, które wywołują takie zachowania.

Ludzie zmieniają się radykalnie, gdy stracą kogoś bliskiego, doznają jakiejś traumy albo cierpią z
powodu ciężkiej choroby. Nawet młodzi ludzie uważani powszechnie za osoby spokojne, pracowite i
posłuszne mogą całkowicie stracić zainteresowanie światem. Innym powodem, który może wywołać
tak poważne zmiany w osobowości, są oczywiście narkotyki albo brutalna napaść. Jak gwałt na
przykład.

- Annie została zgwałcona?

Sejer zdecydował, że nie odpowie na to pytanie. - Czy którakolwiek z tych przyczyn zdaje ci się
dotyczyć Annie?

- Wydaje mi się, że Annie miała jakiś sekret - powiedział

w końcu.

- Myślisz, że miała sekret. Opowiadaj dalej.

- To było coś, co wstrząsnęło całym jej światem. Coś, czego nie mogła zignorować.

- Chcesz mi powiedzieć, że nie wiesz, co to mogło być?

- Dokładnie tak. Nie mam pojęcia.

- Kto, poza tobą, najlepiej znał Annie?

- Jej ojciec.

- Tyle że oni chyba tak naprawdę niezbyt dobrze się ze sobą komunikowali.

- Nawet jeśli, to nie znaczy, że jej dobrze nie znał.

- Tak. Czyli jeśli jest ktoś, kto rozumie, dlaczego Annie tak nagle się wyciszyła, to tą osobą jest
Eddie?

- Pojawia się tylko pytanie, czy może pan go skłonić, by cokolwiek powiedział. Byłoby lepiej, gdyby
porozmawiał

pan z nim sam na sam, bez obecności Ady. Wtedy pewnie powie więcej.

Sejer przytaknął, a potem zapytał: - Poznałeś kiedyś Axela Bjorka?

- Ojca Solvi? Tak, raz go spotkałem, gdy wybraliśmy się do niego z dziewczynami.

- I co o nim sądzisz?

- Był w porządku. Powiedział, że powinniśmy go jeszcze odwiedzić. Wyglądał na naprawdę
nieszczęśliwego, kiedy wychodziliśmy. Tyle że Ada wściekła się okropnie, kiedy się dowiedziała, że
u niego byliśmy, i Solvi musiała odwiedzać go potajemnie. Po jakimś czasie chyba się jej znudziło,
więc wszystko poszło po myśli Ady.

- A co myślisz o Solvi?

- Nie ma tu dużo do opowiadania. Musiał pan zobaczyć wszystko. co było do zobaczenia. Nie ma tu
raczej żadnego drugie-go dna.

Sejer oparł głowę na dłoniach. - Może jednak napijemy się coli? Powietrze jest suche. Nic tylko
syntetyki, plastik i nieszczęścia.

Halvor skinął głową i trochę się odprężył. Jednak chwilę później znowu dopadło go napięcie. Może
ta pierwsza oznaka sympatii ze strony siwego inspektora była jakąś sztuczką. Przecież na pewno
przechodził kursy, uczył się psychologii, tego jak rozmawiać, przeprowadzać przesłuchanie. Musiał
wiedzieć, jak znaleźć słaby punkt.

Kiedy Sejer wyszedł, Halvor zdecydował się rozprostować nogi. Podszedł do okna i rozejrzał się po
pokoju. Na biurku stał komputer. Może właśnie dzięki niemu udało się im ustalić jego przeszłość.
Pewnie też mieli hasła, jak Annie. W końcu informacja to cenna rzecz. Zastanawiał się, jakich haseł
używali i kto je dla nich wymyślał.

Sejer wrócił do pokoju i widząc, jak Hałvor przygląda się komputerowi, powiedział: - To tylko
zabawka. Nie przepadam za nim.

- Czemu nie?

- Nie jest po mojej stronie.

- Oczywiście, że nie. Komputer nie może wybierać, po czyjej stronie chce być, i dlatego właśnie
można na nim polegać.

- Też masz taki sprzęt w domu, prawda?

- Mam Maca. Głównie używam go do gier. Kiedyś dużo graliśmy na nim z Annie.

Nagłe jakby nieco się otworzył. Uśmiechnął tym swoim charakterystycznym półuśmiechem i
powiedział: -

Najbardziej lubiła narciarstwo zjazdowe. Można sobie ustawić wszystkie parametry. Wybrać śnieg -
puch albo dobrze ubity, suchy albo mokry - do tego odpowiednią temperaturę, długość i wagę nart,
wiatr i inne warunki pogodowe, po prostu wszystko. Annie zawsze wygry-wała. Wybierała
najtrudniejsze ze szlaków, albo Deadquin's Peak, albo Stonies. Zjeżdżała w środku nocy w trakcie
ogromnej burzy po mokrym śniegu i na najdłuższych nartach. Nie miałem z nią żadnych szans.

Sejer spojrzał na niego, jakby nie do końca zrozumiał, o czym chłopak opowiada. Wlał colę do
dwóch plastikowych kubków i usiadł.

- Znasz Knuta Jensvolla?

- Trenera? Wiem, kto to jest. Czasami chodziłem na mecze, w których występowała Annie.

- Lubiłeś go?

Halvor wzruszył ramionami.

- Co, niezbyt miły z niego facet?

- Wydawało mi się, że zbytnio uganiał się za dziewczynami.

- Za Annie też?

- Niech pan nie żartuje!

- Rzadko mi się zdarza. Dlatego pytam.

- Nie ośmieliłby się. Ona nikomu nie pozwalała się zbliżyć do siebie.

- Taka twarda była z niej sztuka? - Tak.

- I właśnie tego nie rozumiem, Halvor.

Sejer odsunął kubek na bok i przysunął się do chłopaka.

- Wszyscy mówią o Annie same dobre rzeczy.

Opowiadają, jaka była niezależna, silna, wysportowana.

Że nie przywiązywała szczególnej uwagi do swojego wyglądu, trzymała się na dystans. Sam
powiedziałeś, że nikomu nie pozwalała się zbytnio do siebie zbliżyć. A jednak poszła z kimś do tego
lasu, nad staw. I to, jak się wydaje, z własnej, nieprzymuszonej woli. A następnie -

ściszył głos - pozwoliła, by ten ktoś ją zabił.

Halvor spojrzał na niego przerażony, jakby dopiero teraz dotarła do niego cała złożoność tej sytuacji,
jej absurdalność i ok-ropieństwo.

- Ktoś musiał mieć nad nią kontrolę.

- Ale czy był ktoś, kto mógł mieć kontrolę nad Annie?

- Nikogo takiego nie znam. Nie ja, to jedno jest pewne.

Sejer napił się coli. - Cholerna szkoda, że nie zostawiła nic po

sobie. Jakiegoś pamiętnika na przykład.

Halvor schylił głowę nad kubkiem i pociągnął duży łyk

- Tylko czy to prawda? - zapytał Sejer. - Że ktoś miał nad nią taką kontrolę, przewagę? Ktoś, komu
nie ośmieliłaby się sprzeciwić? Może Annie wplątała się w jakąś niebezpieczna grę, w coś, co
musiała utrzymywać w tajemnicy? Może ktoś ją szantażował?

- Annie zawsze przestrzegała prawa. Nie sądzę, by mogła zrobić cokolwiek złego.

- Ktoś może uczynić wiele złego i dalej przestrzegać prawa -skomentował Sejer. - Jeden wybryk nie
świadczy o całej osobie.

Halvor zwrócił uwagę na te słowa, skrupulatnie je zapamiętując.

- Czy w tej waszej wiosce macie dostęp do narkotyków?

- Jezu, no pewnie, że tak. Od zawsze. Wasi chłopcy zjawiają się przecież regularnie, robią czystkę w
barze w centrum miasteczka. Tyle że to nie ma nic wspólnego ze sprawą. Armie nigdy tam nie była.
Ona nawet niechętnie robiła zakupy w sklepie obok domu.

- Halvor - Sejer za wszelką cenę chciał skłonić chłopaka do mówienia - Annie była spokojną,
powściągliwą dziewczyną, która lubiła mieć kontrolę nad swoim życiem. Ale zastanów się przez
chwilę. Czy nie wydaje ci się, że bała się czegoś?

- Może była nie tyle przestraszona, ile zamknięta w sobie.

Czasami bardzo zdenerwowana, innym razem zrezygnowana. Ale raz widziałem Annie naprawdę
przerażoną. Nie ma to nic wspólnego ze sprawą, ale pamiętam to dobrze.

Nieoczekiwanie chłopak stał się bardzo rozmowny. - Jej rodzice pojechali razem z Solvi do
Trondheim, gdzie mieszka jej ciotka. Annie i ja byliśmy w domu zupełnie sami. Miałem zostać na
noc. To było zeszłej wiosny.

Najpierw pojechaliśmy na wycieczkę rowerową, potem siedzieliśmy do późna, słuchając muzyki.
Było dość ciepło, więc postanowiliśmy rozbić sobie namiot na podwórku. Wszystko
porozstawialiśmy, a potem poszliśmy jeszcze do domu, żeby się umyć przed snem.

Wszedłem pierwszy do namiotu. Kiedy przyszła Annie, nachyliłem się i rozpiąłem śpiwór. I tam był
wąż. Wielki czarny wąż zwinięty w środku śpiwora. Wybiegliśmy z namiotu tak szybko, jak się dało.
Poszedłem po jednego z sąsiadów, który mieszka po drugiej strome drogi. Jego zdaniem wąż wlazł
do śpiwora, bo po prostu było mu tam ciepło. Na szczęście udało mu się go zabić. Annie tak się
przeraziła, że aż zwymiotowała. Od tego czasu za każdym razem, jak spaliśmy w namiocie, musiałem
trzepać jej śpiwór.

- Wąż w śpiworze? - Sejer zadrżał na wspomnienie własnych wypraw pod namiot w dalekiej
młodości.

- Grzbiet Fagerlund znany jest z tego, że jest tam cała masa węży. To kamieniste wzgórze. Pamiętam,
jak podkładaliśmy im masło, żeby je złapać.

- Masło? A dlaczego masło?

- Jadły go tyle, że popadały w odrętwienie. Potem wystarczyło je tylko pozbierać.

- A propos węży. Słyszałem, że macie w waszym fiordzie węża morskiego?

- Zgadza się - odpowiedział Halvor. - Nawet sam go widziałem. Pokazuje się od czasu do czasu i to
tylko wtedy, gdy wieje odpowiedni wiatr. W jeziorze jest ogromna skała, zaraz pod powierzchnią
wody. Kiedy wiatr zmienia kierunek i zamiast od morza zaczyna wiać od lądu, słychać ogromny ryk,
tak trzy czy cztery razy.

Potem znowu jest cicho. To raczej dość dziwne. Wszyscy wiedzą, co tam jest, ale jeśli człowiek
znajdzie się w okolicy, ma wrażenie, jakby coś właśnie wynurzało się z głębin. Kiedy pierwszy raz
mi się to zdarzyło, wiosłowałem do brzegu jak szalony i nie odwróciłem się ani razu.

- Dalej nie przychodzi ci do głowy nikt, kto mógłby chcieć skrzywdzić Annie?

- Nie, nikt - odpowiedział. - Myślałem o tym wszystkim wielokrotnie, o tym, co się stało, i dalej nic
nie rozumiem.

To musiał być jakiś szaleniec

lak, pomyślał Sejer, to mógł być szaleniec. Odwiózł

Halvora do domu i odstawił go prawie pod same drzwi.

- Podejrzewam, że musisz rano wstać - powiedział uprzejmie. - Jest. Już późno.

- Zwykle nie mam kłopotów ze wstawaniem.

Hałvor nie wiedział, jak się zachować. Jednocześnie lubił

i nie lubił tego człowieka.

Wszedł po schodach i otworzył cicho drzwi, mając nadzieję, że nie obudzi babci. Przystawił ucho do
drzwi jej pokoju, by upewnić. Usłyszał chrapanie. Potem znowu usiadł do komputera. Nie przestawał
się zastanawiać.

Nagle przypomniał sobie, że kiedyś Annie miała kota, którego znaleźli w zaspie. Wpisał imię
Baghera. Dalej nic się nie zmieniło, ale w sumie niczego innego się nie spodziewał. Podchodził do
tego jak do projektu długofalowego, a poza tym były przecież jeszcze inne sposoby. Gdzieś w jego
głowie krystalizował się pomysł

na proste rozwiązanie całego tego problemu. Ale nie stracił jeszcze nadziei, że mu się uda. Poza tym
to byłoby oszukiwanie. Jeśli udałoby mu się znaleźć hasło samodzielnie, nie czułby się tak winien
złamania obietnicy danej Annie. Podrapał się po głowie i wpisał

„Top Secret". Tak w razie czego. Potem „Annie Holland", w jedną i w drugą stronę, pomyślał sobie
bowiem, że nie próbował jeszcze przecież najprostszej z możliwości, której oczywiście nigdy by nie
użyła, ale może mogłaby.

Informacja na ekranie pozostawała bez zmian. Odsunął

nieco krzesło od biurka, wyciągnął się i ponownie założył

ręce

z tyłu głowy. Czuł się nieswojo, jakby coś chodziło mu po szyi. Nic tam nie miał, a jednak to
denerwujące wrażenie nie opuszczało go. Zaskoczony odwrócił się i wyjrzał

przez okno. Nagły impuls sprawił, że podniósł się i zasłonił zasłony. Miał niezwykłe silne wrażenie,
że ktoś mu się przygląda, i sama myśl o tym sprawiła, że zjeżyły mu się włosy. Natychmiast zgasił
światło. Dobiegł go odgłos kroków, jakby ktoś uciekał. Wyjrzał przez szparę w zasłonach, ale nikogo
nie zauważył. Pomimo to był

pewien, że ktoś tam był. Podpowiadały mu to jego wszystkie zmysły. Wyłączył komputer, rozebrał się
i wskoczył do łóżka. Leżał, nasłuchując. Było tak cicho, że nie słyszał nawet szumu drzew. Po kilku
minutach dotarł

do niego dźwięk uruchamianego silnika.

ROZDZIAŁ 8

Knut Jensvoll nie słyszał podjeżdżającego samochodu.

Wiercił właśnie dziury w ścianie na półkę do suszenia wilgotnych tenisówek. Kiedy na moment
przerwał, usłyszał dzwonek do drzwi. Wyjrzał przez okno. Na schodach stał Sejer. Jensvoll
spodziewał się tej wizyty.

Poczekał chwilę, by zebrać myśli, potem wygładził

ubranie i poprawił włosy. Wiedział, jakie usłyszy pytania.

Był na nie przygotowany.

Jedna myśl przeważała: czy wiedzą o gwałcie? Bo to chyba musiał być powód ich wizyty.
Kryminalistą zostaje się na całe życie, akurat ten mechanizm znał doskonale.

Przyjął skupiony wyraz twarzy, ale za moment pomyślał, że taka mina może wydać się podejrzana.
Rozluźnił się nieco i spróbował się uśmiechnąć, ale zaraz później przypomniał sobie o śmierci Annie
i napięcie powróciło. -

Tu policja. Czy możemy wejść?

Jensvoll przytaknął. - Muszę tylko zamknąć drzwi do pralni -Skinieniem ręki zaprosił ich do środka,
a potem zniknął na chwilę w głębi domu. Strapiony spojrzał na Skarrego, który wyciągał właśnie
notatnik. Jensvoll był

starszy, niż się spodziewali, może nawet koło pięćdziesiątki. I choć nieco przysadzisty, był

proporcjonalnie zbudowany, muskularny i wciąż w dobrej formie. Niezły wygląd uzupełniał zdrowy
kolor cery, grzywa rudych włosów i elegancko przystrzyżone wąsy.

- Domyślam się, że wizyta panów ma coś wspólnego ze śmiercią Annie - zaczął rozmowę.

Sejer potwierdził skinieniem głowy.

- Jeszcze nigdy nie byłem w takim szoku. Dobrze ją znałem, więc myślę, że mogę tak powiedzieć.
Mimo że od momentu, kiedy opuściła drużynę, minęło już trochę czasu. Tak przy okazji, to była
prawdziwa tragedia, nikt nie był w stanie jej zastąpić. Mamy teraz na jej miejsce takiego jednego
nieuka. Za każdym razem, kiedy piłka zmierza do bramki, dziewczyna się uchyla. Nie ma jednak co
narzekać, nie jest w połowie tak dobra jak Annie, ale gra.

Przestał opowiadać i zarumienił się lekko.

- Tak, prawdziwa tragedia - Sejer skomentował nieco bardziej jadowicie, niż zamierzał. - Od jak
dawna pan jej nie widział?

- Tak jak powiedziałem, odkąd odeszła z drużyny. To było zeszłej jesieni. Bodajże w listopadzie, o
ile dobrze pamiętam. - Spojrzał Sejerowi prosto w oczy.

- Przepraszam, ale wydaje mi się to trochę dziwne.

Przecież mieszkała kilkaset metrów stąd.

- No tak. Cóż, pewnie kilka razy minąłem ją, przejeżdżając sa-mochodem. Myślałem, że pyta pan o
to, kiedy ostatni raz mieliśmy jakieś wspólne sprawy. To znaczy treningi i takie tam. Oczywiście od
tamtego czasu widywałem ją kilkakrotnie. W miasteczku, w sklepie spożywczym.

- To może ujmę to w ten sposób: kiedy ostatni raz widział

pan Annie?

Jensvoll zastanawiał się nad odpowiedzią. - Chyba nie przypomnę sobie dokładnie. To musiało być
jakiś czas temu.

- Proszę pomyśleć, nie śpieszy nam się.

- Może dwa albo trzy tygodnie temu. Na poczcie, tak mi się wydaje.

- Rozmawiał pan z nią?

- Przywitałem się. Ostatnio nie była szczególnie rozmowna.

- Dlaczego Annie zostawiła drużynę?

- Żebym to ja wiedział. - Wzruszył ramionami. -

Naciskałem na nią, może nawet zbyt mocno, żeby zmieniła zdanie, ale i tak

nic nie wskórałem. Podobno miała dość. Tak mi przynajmniej powiedziała, ale w to akurat nie
wierzę.

Stwierdziła, ze zamiast stać na bramce, woli biegać. I faktycznie, wzięła się do biegania - trenowała
w dzień i w nocy. Często mijałem ją po drodze. Biegała szybko, zawsze w dobrych butach. Holland
nie oszczędzał na sprzęcie dla córki, to było widać. Poza tym miała warunki do tej dyscypliny - te
długie nogi.

Wciąż czekał, aż zapytają go o najważniejsze. Wiedział, że to tylko kwestia czasu.

- Mieszka pan tutaj sam?

- Jakiś czas temu rozwiodłem się. Żona zabrała dzieci i wyprowadziła się. Od tamtej pory mieszkam
samotnie i dobrze mi z tym. Po pracy i treningu i tak nie mam wiele wolnego czasu. Dodatkowo
jestem także trenerem drużyny chłopięcej i gram w oldboyach. Połowę dnia spędzam pod prysznicem.

- Powiedział pan, że nie uwierzył Annie, kiedy stwierdziła, że jest zmęczona grą. Miał pan inne
wytłumaczenie jej odejścia?

- Żadnego. Ale pamiętam, że miała chłopaka, a takie rzeczy zajmują wiele czasu. Swoją drogą, nie
był

specjalnie wysportowany. Taka fasolka, blady, drobny z chudymi nogami. Od czasu do czasu
pojawiał się na meczach. Siedział i ani razu się nie odezwał. Patrzył tylko na piłkę, w lewo, w
prawo, w lewo, w prawo i tak cały czas. Kiedy wychodzili, nie pozwalała mu nawet ponieść torby.
To nie był dla niej dobry partner, była dużo twardsza od niego.

- Nie przestali się ze sobą spotykać.

- Naprawdę? No cóż, dla każdego coś miłego.

Sejer nie skomentował. - Muszę pana o to zapytać. Gdzie pan był w zeszły poniedziałek w godzinach
między jedenastą a czternastą po południu?

- W poniedziałek? To znaczy... tamtego dnia? W pracy oczywiście.

- Czy magazyn może to potwierdzić?

- No cóż, dużo podróżuję samochodem. Dowozimy towar do domów, rozumieją panowie.

- Więc prowadził pan samochód? Był pan sam?

- Część czasu na pewno spędziłem w ciężarówce.

Zawiozłem dwa komplety do domu przy Rodtangen.

Chociaż to mogę potwierdzić.

- O której pan tam był?

- Chyba jakoś między trzynastą a czternastą.

- Niech pan będzie nieco bardziej precyzyjny, Jensvolł.

- Hmmm... Myślę, że mogło to być bliżej czternastej.

Sejer szybko przekalkulowal w myślach, a potem zapytał:

-A przedtem?

- Różnie. Rano zaspałem, potem pół godziny siedziałem w solarium. Zwykle sami wyznaczamy sobie
czas pracy.

Czasami muszę brać nadgodziny, bo tyle jest roboty, ale nie płacą mi za nie, więc nie mam wyrzutów

sumienia.

Nawet mój szef...

- Gdzie pan był, Jensvoll?

- Późno wstałem - powtórzył i odchrząknął. - W niedzielę wieczorem byliśmy ze znajomymi w
mieście. Oczywiście to niepoważne wychodzić w niedzielę, jeśli wiadomo, że trzeba będzie rano
wstać do pracy następnego dnia, ale tak było. Wróciłem około pierwszej trzydzieści.

- Kto panu towarzyszył?

- Przyjaciel, Erik Fritzner.

- Fritzner? Sąsiad Annie?

- Ten sam.

- Ach tak... - Sejer skinął głową i popatrzył wnikliwie na trenera, na starannie ułożone włosy,
opaloną twarz. -

Pana zdaniem Annie była atrakcyjną dziewczyną?

Jensvoll wiedział, dokąd zmierza to pytanie. - Co mam przez to rozumieć?

- Proszę po prostu odpowiedzieć.

- Oczywiście. Widział pan jej zdjęcie.

- Owszem, widziałem - odpowiedział. - Nie tylko była ładna. Jak na swój wiek była też bardzo
rozwinięta.

Nawet dojrzała, a już na pewno bardziej niż większość dziewczyn w jej wieku. Zgodzi się pan ze
mną?

- Tak, raczej tak. Chociaż mnie akurat bardziej interesowało jej doświadczenie jako zawodniczki.

- Oczywiście. A poza tym? Czy kiedykolwiek miał pan jakieś problemy z innymi dziewczynami?

- Jakiego typu problemy ma pan na myśli?

- Jakiekolwiek - Sejer nie odpuszczał.

- Oczywiście, ze miałem. Nastolatki mają zmienne nastroje. Ale to wszystko były normalne sprawy.
Nikt nie chciał zastąpić Annie na bramce, nikt nie chciał siedzieć na ławce. Śmichy-chichy i
popisywanie się przed chłopakami.

- A co z Annie?

- Co z nią?

- Czy kiedykolwiek miał pan konflikt z Annie?

Skrzyżował ręce, zanim potwierdził skinieniem głowy. -

No

tak, miałem. Tego dnia, kiedy zadzwoniła do mnie i powiedziała, że rzuca drużynę. Powiedziałem
kilka słów za dużo, słów, których nie powinienem był użyć. Może wzięła je za komplement, kto to
może wiedzieć? Odłożyła słuchawkę, a następnego dnia oddała strój. I tyle.

- I to był jedyny raz, kiedy spięliście się ze sobą?

- Tak, tylko ten jeden raz.

Sejer popatrzył na Skarrego. Rozmowa dobiegła końca.

Pode-szli do drzwi, a Jensvoll podążał za nimi. Frustracja, którą zbierał w sobie przez cały dzień,
dawała o sobie znać.

- Dobra, bądźcie ze mną szczerzy - powiedział

zdenerwowany, kiedy otwierali już drzwi. - Dlaczego udajecie, że nie znacie mojej przeszłości, że
nie zaglądaliście w moje akta? Myślicie, że nie wiem, że to była pierwsza rzecz, jaką zrobiliście?
Dlatego tu jesteście.

Wiem, co wam chodzi po głowie.

Sejer odwrócił się i popatrzył na niego.

- Wie pan, co by się stało z moją drużyną, gdyby ta informacja się rozeszła? Dziewczęta zamknięto by
w domach. Cały program zawaliłby się jak domek z kart i lata pracy poszłyby na marne! -Z każdym
słowem mówił

coraz głośniej. - A jeśli jest jedna rzecz, której to miejsce naprawdę potrzebuje, to jest nią dobra
oferta sportowa.

Ci, którzy nie zajmują się tutaj sportem, przesiadują po barach i kupują trawkę. To jest alternatywa.
Chcę tylko, żeby pan wiedział, co się stanie, jeśli zaczniecie się chwalić swoją wiedzą. A poza tym,
to było jedenaście lat temu!

- Nie wspomniałem o tym nawet słowem - cicho odpowiedział Sejer. - A jeśli pan przestanie
krzyczeć, to może faktycznie uda się to utrzymać w tajemnicy.

Jensvolł zamilkł natychmiast i cały poczerwieniał ze wstydu. Odwrócił się i przeszedł w głąb

przedpokoju.

Skarre zamknął za nimi drzwi. - Jezu - skomentował - to jedna wielka bomba zegarowa z włosami i
wąsami.

- Gdybyśmy mieli wystarczająco dużo ludzi -

odpowiedział Sejer - kazałbym go śledzić.

Skarre spojrzał na niego zaskoczony. - A to dlaczego?

- Pewnie tylko po to, by mu dokuczyć.

Fritzner leżał wygodnie w swojej łódce, sącząc piwo. Po każdym łyku zaciągał się papierosem. Był
całkowicie pochłonięty lekturą książki, którą trzymał na kolanach.

Alkohol i nikotyna mieszały się powoli w jego krwiobiegu. Kiedy odłożył książkę, podszedł do okna
w salonie, skąd widział sypialnię Annie. Zasłony zaciągnięto, mimo że było dopiero wczesne
popołudnie.

Zupełnie jakby to nie był już zwyczajny pokój, a sanktuarium, do którego nikt nie powinien zaglądać.

Dochodził go tylko blask lampy, może tej, która stała u niej na biurku.

Spojrzał na drogę i obok skrzynek na listy zobaczył

policyjny samochód. Był tam ten młody oficer z kręconymi włosami. Pewnie wybiera się do
Hollandów, żeby przekazać im najświeższe informacje. Nie wyglądał

na szczególnie zasmuconego. Szedł lekko, z zadartą do góry głową. Był szczupły i najwyraźniej w
dobrej kondycji. Zgrabną sylwetkę zdobiła pełna loków czupryna. Nie był pewien czy taka fryzura
była zgodna z policyjnym regulaminem. Niespodziewanie oficer odwrócił się i wszedł na jego
frontowe podwórko.

Fritzner zmarszczył brwi. Odruchowo sprawdził, czy ktokolwiek z sąsiadów zauważył tę
niespodziewaną wizytę. I owszem. Isaksen grabił akurat liście.

Skarre przywitał się i podszedł do okna, tak samo jak wcześ-

niej Fritzner.

- Patrzy pan w okna Annie - powiedział.

- Tak, patrzę. Tak naprawdę to kawał ze mnie świntucha.

Więc stawałem sobie tutaj często, gapiąc się i śliniąc, licząc, że uda mi się to i owo zobaczyć. Ale
żadna z niej była ekshjbicjonisfka. Zaciągała zasłony, nawet gdy zamierzała zdjąć sweter. Chociaż

gdy zapaliła górne światło i w zasłonach nie było za dużo fałd to udawało się czasami zobaczyć
kawałek bielizny.

Sie mógł się powstrzymać od uśmiechu na widok miny poli-cjanta.

- Jeśli chce pan, żebym był z panem szczery - powiedział -

a jestem pewien, że pan chce, to tak naprawdę nigdy nie miałem ochoty się żenić. Co nie zmienia
faktu, że dobrze byłoby mieć potomstwo. I to właśnie najchętniej z Annie.

To była kobieta, z którą chciało się mieć dzieci, jeśli wie pan o czym mówię.

Skarre wciąż milczał. Stal tak, żując ziarno sezamu, które wreszcie udało mu się wydłubać
spomiędzy zębów, gdzie tkwiło od jakiegoś czasu.

- Była wysoka i szczupła, z szerokimi ramionami, długimi nogami. Bystra i piękna jak wodna nimfa z
Finnskogen.

Innymi słowy, najlepszy materiał genetyczny.

- To była jeszcze nastolatka.

- No wie pan, one dorastają. Chociaż Armie już to nie dotyczy. Szczerze mówiąc - kontynuował -
dobiegam pięćdziesiątki i mam takie same fantazje jak inni mężczyźni w moim wieku. Do tego jestem
sam. Tyle że jako kawaler powinienem mieć chyba jakieś przywileje, nie uważa pan? Nikt nie stoi w
kuchni i nikt mnie nie ofuka za oglądanie się za ładnymi paniami. Gdyby pan tu mieszkał, po drugiej
stronie ulicy od Annie, też by pan pewnie rzucił okiem od czasu do czasu. To chyba nie zbrodnia,
prawda?

- Nie, raczej nie.

Skarre przyglądał się łódce i stojącej na półce do połowy opróżnionej butelce piwa. Nie śpieszył
się, zastanawiał

się, czy łódka byłaby wystarczająco duża, by...

- Odkryliście coś? - zapytał Fritzner.

- Oczywiście. Mamy całą masę świadków. I śladów.

Rozumie pan, ten tysiąc małych rzeczy, które zawsze się za sobą zostawia. Bo każdy zostawia po
sobie ślad.

Wypowiadając te słowa, Skarre uważnie obserwował

Fritznera. Mężczyzna stał, trzymając jedną rękę w kieszeni. Można było zauważyć, że dłoń była
mocno zaciśnięta w pięść.

- Rozumiem. A tak przy okazji, wie pan, że mamy tu we wsi jednego wariata?

- Słucham?

- Takiego gościa z uszkodzonym mózgiem. Mieszka z ojcem w Kolleveien. Nadzwyczaj mocno
interesuje się małymi dziewczynkami.

- Raymond Lake. Tak, wiem, o kim pan mówi, tyle że on nie ma żadnego uszkodzenia mózgu.

- Nie?

- Ma po prostu o jeden chromosom więcej.

- Raczej jakby miał czego innego za mało, jeśli o mnie chodzi. Skarre jeszcze raz spojrzał na dom
Hollandów i na okno z zasłoniętymi zasłonami.

- Dlaczego węże chowają się w śpiworach?

Fritzner wytrzeszczył oczy. - Jezu, o co pan pyta! Sam się kiedyś nad tym zastanawiałem. Niemal
całkiem wyleciało mi to z głowy. To była mała tragedia, tyle panu powiem. Może śpiwór to niezłe
miejsce do hibernacji? To był jeden z tych śpiworów z Ajungilak, wypchany pierzem, bardzo dobry.
Siedziałem sobie w swojej łódce, popijając whisky, kiedy ten jej chłopak zadzwonił do drzwi.
Chyba zobaczył, że świeci się u mnie światło.

Annie stała w rogu salonu, biała jak prześcieradło.

Zazwyczaj był z niej kawał twardzielki, ale nie tym razem. Była naprawdę przerażona.

- Jak pan go złapał? - spytał zaciekawiony Skarre.

- Mój drogi, to była pestka. Wystarczyło wiadro.

Najpierw za pomocą szydła wydłubałem dziurkę w dnie, wielkości mniej więcej dziesięciu ore.
Potem wczołgałem się do namiotu. Wtedy już nie siedział w śpiworze, tylko leżał zwinięty w rogu.
Duży był z niego okaz. Szybko postawiłem na nim wiadro i przytrzymałem stopą. Potem przez otwór
wpuściłem Baygon.

- A co to jest?

- Bardzo silny środek przeciwko insektom. Nie można go kupić normalnie w sklepie. Węża od razu
ruszyło.

- Skąd ma pan dostęp do takich specyfików?

- Pracuję w firmie Anticimex. Zajmujemy się tępieniem szkodników. Muchy, karaluchy i inne
paskudztwa.

- Rozumiem. A co się stało potem?

- Ten jej chudy chłopak wyciągnął nóż, przeciął

skurczybyka na pół, wsadził do reklamówki i wyrzucił do mojego śmietnika. Naprawdę było mi żal
Annie. Miała trudności z zaśnięciem nawet we własnym łóżku.

Pokręcił głową na samą myśl o tym.

- Ale nie przyszedł pan tutaj, by rozmawiać ze mną o mojej karierze Supermana, czy nie? A tak
właściwie, po co pan przyszedł?

- Cóż... - Skarre odgarnął z czoła niesforny lok. - Ujmę to tak: szef mówi, że ciśnienie należy mierzyć
zawsze dwa razy.

- Ach tak? No cóż, moje ciśnienie jest chyba dość stabilne.

Tyle że wciąż nie mogę pojąć, jak ktoś mógł odebrać Annie życie.

To była doskonale zwyczajna dziewczyna, która mieszkała tutaj, w tej wsi, na tej ulicy. Jej rodzina
też tego nie rozumie. Jej pokój pozostanie nietknięty przez lata, w takim stanie, w jakim opuściła go
tamtego dnia.

Słyszałem, że tak się zdarza. Myśli pan, że ma to jakiś związek z podświadomością, z przekonaniem,
że może ona jednak nagle wróci?

- Być może. Wybiera się pan na pogrzeb?

- Cała osada się wybiera. Tak to jest, jak się mieszka w takim małym miejscu. Nie ma sensu skrywać
żadnych tajemnic. Ludzie sądzą, że mają prawo wiedzieć. Ma to oczywiście swoje dobre i złe strony.
Trudno cokolwiek utrzymać w sekrecie.

- To może działać na naszą korzyść - skomentował Skarre

- jeśli morderca pochodzi stąd.

Fritzner podszedł do łódki, chwycił butelkę i wypił resztę piwa. -Myślicie, że jest stąd?

- Powiedzmy może, że mamy taką nadzieję.

- Ja nie mam, ale jeśli faktycznie jest z tej wioski, to liczę na to, że, na Boga, złapiecie go szybko.
Spodziewam się, że w każdym i dwudziestu domów na tej ulicy wiedzą już, że pan u mnie był. A jest
tu pan po raz drugi.

- Czy to pana martwi?

- Oczywiście, że tak. Chciałbym tu jeszcze trochę pomie-szkać.

- Na pewno nie ma ku temu żadnych przeszkód.

- To się okaże. Jako kawaler jestem szczególnie łatwym celem.

- A to dlaczego?

- To nienaturalne, żeby dorosły mężczyzna żył bez kobiety. Ludzie spodziewają się, że prędzej czy
później z kimś się zwiąże. A już na pewno zanim przekroczy czterdziestkę. Jeśli tak się nie dzieje, to
znaczy, że musi być ku temu jakiś ważny powód.

- Teraz zachowuje się pan jak paranoik.

- Nie wie pan, jak to jest mieszkać tak blisko siebie.

Zbliżają się ciężkie czasy dla wielu osób.

- Czy ma pan na myśli kogoś w szczególności?

- Tak się składa, że mam.

- Jensvolla na przykład?

Fritzner nie odpowiedział od razu. Stał chwilę w bezruchu, zastanawiając się. Kątem oka
przypatrywał się policjantowi, jakby o czymś decydował. W końcu wyciągnął dłoń z kieszeni. -
Chciałem to panu pokazać.

Skarre popatrzył na przedmiot. Wyglądał jak spinka do włosów, pociągnięta niebieskim materiałem z
naszytymi koralikami.

- To należało do Annie - wyjaśnił Fritzner, wpatrując się w policjanta. - Znalazłem to w
samochodzie. Na podłodze, na przo-dzie. Wciśniętą pomiędzy drzwi a siedzenie. Jakiś tydzień temu
podwoziłem ją do miasteczka. Musiała to zgubić.

- Dlaczego pan mi to daje?

Wziął głęboki oddech. - Mógłbym ją zatrzymać. Spalić w kominku, nic nie powiedzieć. Chcę panu
pokazać, że gram fair.

- Nigdy nie uważałem, że jest inaczej - powiedział Skarre.

Fritzner uśmiechnął się. - Czy pan myśli, że jestem głupcem?

- Możliwe. - Skarre odpowiedział podobnym uśmiechem.

-Może stara się pan mnie przechytrzyć. Może jest pan intrygantem, a ta cała słodka gadka, przyznanie
się było ustawione. Zabiorę spinkę ze sobą. I zacznę się teraz panu przyglądać dużo bardziej
skrupulatnie.

Fritzner zbladł, a Skarre nie mógł powstrzymać się od śmiechu.

- Skąd pan wziął to imię dla łodzi? - zapytał. - Dość dziwne. Narco Traficante?

- Taka zachcianka. - Mężczyzna starał się odzyskać rezon.

- Ale brzmi nieźle, przyzna pan? - Spojrzał zaniepokojony na młodego oficera.

- Czy kiedykolwiek pływał pan tą łodzią?

- Nigdy. Cierpię na okropną chorobę morską.

Prokurator okręgowy wydał decyzję. Annie Holland mogła zostać pochowana. Eddie zauważył, że
minęło już ponad dwadzieścia godzin od chwili, gdy pierwsza szufla suchej ziemi spadła na wieko
trumny. Ziemia, która przykryła Annie. Pełna połamanych gałązek, kamieni i robactwa. W kieszeni
miał kartkę z kilkoma zdaniami, które zamierzał przeczytać po nabożeństwie, przy grobie.
Świadomość, że wszystko, co mógł zrobić, to stać, ciężko oddychając, bez możliwości
wypowiedzenia chociaż jednego słowa, miała prześladować go do końca życia.

- Zastanawiam się, czy Solvi nie ma jakiegoś problemu -

powiedział, przykładając pulchny palec do czoła. Chwilę później, jakby po zastanowieniu, przesunął
go w stronę skroni. - To nie jest nic, co wykazałyby badania czy coś takiego. Nauczyła się
wszystkiego, czego mogła się nauczyć na tym świecie, tyle że jest trochę powolna. Może zbyt płytka.
Tylko nie może pan powtórzyć tego Adzie. -

Spojrzał zaniepokojony na Sejera.

- Czy nie zgodziłaby się z panem, że Solvi ma problem?

- Twierdzi, że jeśli niczego nie znaleźli, to znaczy, że tego nie ma. Ludzie są różni, taka jest jej
opinia.

Sejer zaprosił go do swojego biura. Holland wyglądał, jakby

rzcze nie do końca odzyskał kontakt z rzeczywistością. -

Muszę pana zapytać o kilka rzeczy - wyjaśnił Sejer. - Czy gdyby Annie spotkała Axela Bjorka na
ulicy, wsiadłaby z nim do

samochodu?

Holland aż zamilkł ze zdziwienia, a potem powiedział: -

To najbardziej odrażająca sugestia, jaką kiedykolwiek słyszałem.

- Bo i do odrażającej zbrodni tu doszło. Proszę po prostu odpowiedzieć na moje pytanie. Nie znam

tych wszystkich ludzi tak dobrze jak pan, ale uważam, że jest to akurat pewna zaleta.

- Jeśli chodzi o ojca Solvi - odpowiedział w końcu - tak, chyba by wsiadła. Dwa czy trzy razy
odwiedziły go razem. Znała go. Gdyby zaproponował jej podwiezienie, raczej by się zgodziła. Bo
dlaczego miałaby się nie zgodzić?

- Jakie ma pan z nim relacje?

- Nie utrzymujemy żadnych relacji.

- Ale chyba rozmawiał pan z nim?

- Parę razy. Ada nie wpuszcza go za próg. Twierdzi, że próbuje się wedrzeć.

- A co pan o tym myśli?

Poruszył się niespokojnie na krześle. Chyba zdawał sobie sprawę z tego, jak bardzo jego słabość
była widoczna dla innych. - Myślałem, że zachowuje się głupio. Przecież nie chciał nam zatruwać
życia, a jedynie od czasu do czasu zobaczyć się z Solvi. Teraz nie ma już nic. Nawet pracy.

- A co z Solvi? Ona nie chciała spotkać się z ojcem?

- Obawiam się, że Ada skutecznie ukróciła jej wszelkie pragnienia w tej kwestii. Ona naprawdę
potrafi być bardzo szorstka. Myślę, że Bjork się poddał. Ale był na pogrzebie, wiec miał chociaż
okazję, by zobaczyć córkę.

Nie jest łatwo przeciwstawić się Adzie - wyjaśniał dalej. -

Nie żebym się jej bał czy coś takiego. - Zaśmiał się ironicznie. - Ale ona tak się denerwuje.
Naprawdę niełatwo to wyjaśnić. Ona tak bardzo się denerwuje, a ja nie mogę tego znieść,

Znowu zamilkł. Sejer siedział i czekał, aż mężczyzna wróci do opowiadania. Tymczasem starał się
sobie wyobrazić, jak wyglądają relacje między tymi ludźmi.

Fascynowało go, w jaki sposób tysiące wątków wiązało się razem przez wszystkie te lata, tworząc
mocną, precyzyjnie splecioną sieć, która stanowiła doskonałą pułapkę. Skąd się brała ta niemożność
czy niechęć do wyciągnięcia noża i wyzwoleniem się, i to przy takiej tęsknocie za wolnością?

Holland chciałby prawdopodobnie wyrwać się z sieci utkanej przez Adę, ale tysiące małych węzłów
przytrzymywało go w miejscu. Zdecydował już. Będzie siedział uwięziony w tych lepkich wątkach
do końca życia, a decyzja ta pociągnęła go w głąb przepaści, w którą powoli zapadało się jego
ciężkie ciało.

- Więc nic pan jeszcze nie wie? - Holland zapytał po chwili.

- Niestety nie - odpowiedział Sejer. - Wszystko, co na razie mamy, to wiele ciepłych słów o Annie.
Wyniki ekspertyzy sądowej podrzuciły nam kilka wskazówek, ale niestety nie naprowadziły nas one

na żaden trop. Brakuje nam wyraźnego motywu. Annie nie została wykorzystana seksualnie ani
pobita. Tego dnia nie zauważono nic szczególnego w okolicy Kollen i każdy, kto wtedy przejeżdżał
tamtym odcinkiem drogi, został

zidentyfikowany i przesłuchany. Z jednym wyjątkiem.

Tyle że ten samochód

został tak nieprecyzyjnie opisany, że naprawdę niewiele może poradzić. Także motocyklista, którego
widziano przed sklepem Horgena, jakby rozpłynął się w powietrzu.

Może był to tylko jakiś turysta. Nikt nie zwrócił uwagi na tablicę rejestracyjną. Wysłaliśmy też
nurków, licząc, że uda im się znaleźć plecak Annie. Bez skutku.

Wnioskujemy z tego, że wciąż może mieć go zabójca. Nie mamy żadnych podstaw do aresztowania i
nie możemy nikogo przeszukać. Co więcej, nie mamy nawet jednej spójnej teorii, na której
moglibyśmy się oprzeć. Przy tak niewielu danych pozostaje nam tylko spekulacja. Na przykład Annie
mogła dowiedzieć się czegoś niezwykle ważnego, możliwe, że przez zupełny przypadek, i ktoś chciał
się upewnić, że nikomu tego nie zdradzi.

Musiałaby to być bardzo obciążająca informacja, skoro ktoś posunął się do zabójstwa. Annie
pozostawiono nietkniętą, ale nagą, co stwarza podejrzenie, że zabójca z premedytacją starał się nas
przekonać, że to była zbrodnia na tle seksualnym. Prawdopodobnie po to, by odwrócić naszą uwagę
od rzeczywistego motywu.

Dlatego też - podsumował - interesuje nas przeszłość Annie.

Sejer przerwał i podrapał się po dłoni, na której widać było czerwonawą, łuszczącą się plamkę.

- Jest pan jedną z osób, które znały Annie najlepiej. I jestem przekonany, że ma pan wiele teorii na
temat jej śmierci. Dlatego muszę raz jeszcze zapytać, czy było coś w przeszłości Annie - przeżycia,
znajomości, opinie, wrażenia, cokolwiek - co pana zaskoczyło. Proszę nie skupiać się na jednej
rzeczy, tylko zastanowić się, czy stało się coś, co pana zastanowiło. To może być szczegół, coś na
pozór niezbyt ważnego. Jakaś reakcja, której pan nie przewidział. Komentarz, uwaga, którą zostawił
dla siebie. Charakter Annie przeszedł prawdziwą metamorfozę. Mam wrażenie, że nie chodziło tu
jedynie o trudny okres dojrzewania. Może pan to potwierdzić?

- Ada twierdzi... - zaczął.

- Mnie chodzi o to, co pan myśli. - Sejer nie spuszczał z niego wzroku. - Annie zostawiła Halvora,
porzuciła drużynę, a potem zamknęła się w sobie. Czy coś się wydarzyło w tym okresie, coś
niezaplanowanego, niezwyczajnego?

- Rozmawialiście z Jensvollem?

- Tak.

- No cóż. Słyszałem jakieś pogłoski, ale może nie mają one nic wspólnego z prawdą. Plotki szybko
się tutaj rozchodzą - powiedział jakby nieco zawstydzony, z lekko zarumienionymi policzkami.

- Do czego pan zmierza?

- Annie wspomniała o czymś. Powiedziała, że kiedyś siedział w więzieniu. Dawno temu, ale nie
wiem dlaczego.

- Annie wiedziała?

- A więc był w więzieniu?

- Tak, był. Ale nie sądziłem, że ktokolwiek o tym wiedział. Sprawdzamy wszystkich z otoczenia
Annie, weryfikujemy ich alibi. Rozmawialiśmy z ponad trzystoma osobami, ale niestety wciąż nie
mamy podejrzanego.

- Jest jeszcze ten człowiek, który mieszka w Kolleveien -

powiedział Holland - z którym chyba nie do końca wszystko jest w porządku. Słyszałem, że
próbował

różnych rzeczy z dziewczynami z okolicy.

- Z nim także rozmawialiśmy - Sejer wyjaśniał cierpliwie.

-To właśnie on znalazł ciało Annie.

- Tak, tak właśnie myślałem.

- On ma alibi.

- O ile można mu wierzyć.

Sejer pomyślał o Ragnhild i zdecydował, że nie wyjawi Hollandowi, że tym alibi są słowa
sześcioletniej dziewczynki.

- Jak pan myśli, dlaczego Annie przestała opiekować się dziećmi?

- Wydawało mi się, że po prostu z tego wyrosła.

- Ale, jak rozumiem, ona uwielbiała to robić. Dlatego wydaje mi się to trochę dziwne.

- Przez lata nie zajmowała się niczym innym. Odrabiała lekcje, a potem szła zobaczyć, czy któryś z
sąsiadów potrzebuje pomocy przy dzieciach, choćby przy prowadzeniu wózka. Jeśli ktoś się kłócił,
ona wszystkich uspokajała. Biedne dziecko, które pierwsze wszczęło bójkę, miało się tylko przyznać.
Wszystko było wyba-czane i dobrze się kończyło. Była doskonała w mediacjach. Miała autorytet i
każdy jej słuchał. Nawet chłopcy.

- Jednym słowem, urodzona dyplomatka?

- Właśnie tak. Lubiła jasne sytuacje i nie znosiła spraw nieza-łatwionych. Kiedy na przykład
mieliśmy jakieś problemy z Solvi

Annie zawsze pierwsza znajdowała wyjście z sytuacji.

Była dobrym negocjatorem. Ale wydaje się, że musiało przestać ją to intereso-wać. Już się tak nie
angażowała.

- Kiedy to było?

- Jakoś zeszłej jesieni.

- A co się wtedy wydarzyło?

- Przecież już panu powiedziałem. Nie chciała grać dłużej w drużynie, nie chciała być tak blisko
ludzi jak kiedyś.

- No dobrze, ale dlaczego?

- Nie wiem - powtórzył zrezygnowany. - Mówię panu, że sam tego nie rozumiem.

- Niech pan spróbuje wyjść poza waszą sytuację rodzinną.

Poza sprawy związane z Halvorem, drużyną i Bjorkiem.

Czy coś

wydarzyło się wtedy w wiosce? Coś, co nie miało z wami bezpośredniego związku?

Holland podniósł ręce. - Oczywiście. Chociaż nie ma to nic wspólnego z tą sprawą. Jedno z dzieci,
którym zajmowała się Annie, zmarło w tragicznych okolicznościach. Musiało to ją zasmucić. Od tego
czasu przestała być opiekunką. Myślała już tylko o tym, by włożyć buty i biec jak najdalej od domu i
tej ulicy.

Sejer poczuł, że jego puls jakby nagle przyśpieszył.

- Co pan powiedział? - Oparł łokcie o brzeg stołu.

- Jedno z dzieci, którym opiekowała się Annie, zmarło w wyniku nieszczęśliwego wypadku. To był
chłopiec, miał

na imię Eskil.

- Czy Annie przy tym była?

- Nie, nie! - Holland popatrzył na niego przerażony. - Nie.

Oszalał pan? Annie była bardzo ostrożna i przezorna, kiedy zajmowała się dziećmi. Nawet na chwilę
nie spuszczała ich z oka.

- Co się dokładnie wydarzyło?

- To było u niego w domu. Miał dopiero dwa latka. Annie naprawdę mocno to przeżyła. Oczywiście
my także byliśmy zasmuceni. Każdy znał tego malucha.

- Kiedy to było?

- Zeszłej jesieni. Już panu mówiłem. To było jakoś w tym czasie, kiedy tak bardzo się zmieniła.
Właściwie to strasznie dużo się wtedy działo. Nie był to dla nas najlepszy okres. Ciągle wydzwaniał
Halvor, potem zaczął

jeszcze dzwonić Jensvoll. Bj0rk naciskał w sprawie S0lvi, a z Adą po prostu nie dawało się
wytrzymać.

Zamilkł, jakby wstydząc się swoich ostatnich słów.

- Kiedy dokładnie zmarł ten chłopiec?

- Wydaje mi się, że to był listopad, ale nie pamiętam dokładnej daty.

- Czy to było zanim, czy po tym, jak Annie odeszła z dru-

żyny?

- Nie pamiętam.

- Więc będziemy kontynuować, aż pan sobie przypomni.

Jaki to był wypadek?

- Coś mu wpadło do gardła i nie byli w stanie tego usunąć. Był wtedy sam w kuchni, coś jadł.

- Dlaczego nic mi pan wcześniej o tym nie powiedział?

Holland spojrzał na niego zasmucony. - Bo to sprawą śmierci

Annie miał się pan zajmować - wyszeptał.

- I dokładnie to robię. To ważne, by eliminować wątki po-boczne.

Zapadła cisza. Czoło Hollanda świeciło się od potu.

Załamywał i zaciskał palce, jakby zupełnie stracił w nich czucie. Co chwilę przychodziły mu do
głowy coraz głupsze obrazy, Annie w czerwonym kombinezonie zimowym i rosyjskiej czapie, Annie

z dzieckiem na kolanach. Obrazy, których nigdy nie utrwali. Zdjęcia, których nigdy nie zrobi.

- Proszę mi opowiedzieć o reakcji Annie na to zdarzenie.

Holland wyprostował się na krześle i zamyślił się.

- Nie przypominam sobie dokładnej daty, ale dobrze pamiętam ten dzień. Zaspaliśmy wtedy. Pewnie
dlatego, że miałem wolne. Annie spóźniła się na szkolny autobus, ale i tak wróciła wcześniej z lekcji,
bo źle się czuła. Nie miałem odwagi od razu jej powiedzieć.

Poszła do siebie do pokoju i położyła się. Powiedziała, że chce się zdrzemnąć.

- Była chora?

- Tak... to znaczy nie. Ona nigdy nie chorowała. To musiało być coś przejściowego. Obudziła się
późno.

Siedziałem w salonie i cały czas nie wiedziałem, jak mam jej o tym powiedzieć. W końcu poszedłem
do niej do pokoju i usiadłem przy niej na łóżku...

- Proszę kontynuować.

- Była oszołomiona - powiedział zamyślony. -

Oszołomiona i przerażona. Odwróciła się ode mnie i naciągnęła kołdrę na głowę. Jak miałem na to
zareagować? Potem wiele po sobie nie okazywała, cierpiała w milczeniu. Ada zaproponowała, że
mogłaby zanieść kwiaty do tego domu, ale Annie odmówiła. Nie chciała także iść na pogrzeb.

- Czy pan i żona poszliście?

- Tak. Adzie nie podobało się, że Annie nie chce iść z nami, ale wytłumaczyłem jej, że przecież ona
sama jest jeszcze dzieckiem i pogrzeb to ciężkie przeżycie. Miała wtedy zaledwie czternaście lat.
Dzieci w tym wieku nie wiedzą, jak się zachować, prawda?

- Czy później odwiedziła cmentarz?

- Tak, była na grobie. Kilka razy. Ale już nigdy nie weszła do tamtego domu.

- Ale chyba rozmawiała z rodzicami chłopca? W końcu zajmowała się ich dzieckiem?

- Na pewno. Spędzała z nimi wiele czasu. Szczególnie z matką chłopca, która, tak przy okazji,
wyprowadziła się stąd. Przez jakiś czas byli z mężem w separacji. To musi być bardzo trudne, być
wciąż razem po takiej tragedii.

Trzeba zacząć zupełnie nowy związek. A już żadne z nas nie będzie takie jak kiedyś.

Wydawało się, że przestał kontrolować temat rozmowy i mówił sam do siebie, zupełnie jakby w

pokoju nie było nikogo więcej. -Tylko Solvi nigdy się nie zmienia. Jestem wręcz zaskoczony tym, jak
zareagowała na to, co się wydarzyło. No, ale z drugiej strony, ona nie jest taka, jak reszta ludzi.
Musimy akceptować nasze dzieci takimi, jakimi są, prawda?

- A... Annie? - zapytał Sejer.

- A tak, Annie - wymamrotał. - Annie zmieniła się na zawsze. Wydaje mi się, że właśnie tego dnia
uświadomiła sobie, że i my wszyscy kiedyś umrzemy. Pamiętam to samo uczucie z czasów, kiedy
byłem małym chłopcem.

Kiedy umarła moja matka. To straszne uczucie. Nie to, że ona nie żyje i nigdy nie wróci, ale że mnie
także czeka śmierć. I mojego ojca. I wszystkich, których znałem.

Jego wzrok zatrzymał się na czymś w oddali. Sejer słuchał

uważnie z rękami splecionymi na blacie.

- To jeszcze nie wszystko - powiedział po chwili. - Ale zanim do tego przejdziemy, jest chyba coś, o
czym powinien pan wiedzieć, Eddie.

- Nie wiem, czy jestem w stanie znieść więcej.

- Nie mogę zataić tego przed panem. Nie z czystym sumieniem.

- O co chodzi?

- Czy pamięta pan, żeby Annie kiedykolwiek skarżyła się na jakieś bóle?

- Nie, raczej nie. To znaczy narzekała trochę, że przy bieganiu bolą ją stopy, ale potem kupiliśmy
fachowe buty i wszystko było już OK.

- A czy kiedykolwiek skarżyła się na bóle brzucha?

Holland spojrzał na niego niepewnie.

- Nigdy nie słyszałem, by mówiła coś takiego. Powinien spytać pan Adę.

- Pytam pana, bo wydaje mi się, że to właśnie z panem córka była najbliżej.

- No tak, ale te babskie sprawy... W każdym razie nic mi nie mówiła.

- Miała w brzuchu guza - cicho wyjaśnił Sejer.

- Guza?

- W zaawansowanym stadium, złośliwy. Były przerzuty na wątrobę.

Holland zamarł.

- To musi być jakaś pomyłka - powiedział po chwili. -

Nikt nie był zdrowszy niż Annie.

- Miala złośliwego guza - powtórzył Sejer. - Już wkrótce za-częłaby się bardzo źle czuć. Jest duże
prawdopodobieństwo, że ta choroba doprowadziłaby do jej śmierci.

- Czy chce mi pan powiedzieć, że i tak by wkrótce zmarła? W głosie Hollanda brzmiało
zdenerwowanie zmieszane

z agresją.

- Tak właśnie twierdzi patolog.

- I niby mam być zadowolony, że nie musiała cierpieć?! -

wykrzyczał Sejerowi prosto w twarz, a krople śliny opadły na czoło policjanta. Holland ukrył twarz
w dłoniach. - Nie, nie miałem tego na myśli - wyszeptał, krztusząc się. - Ja nie rozumiem, co się
dzieje, Jak to możliwe, że o tylu rzeczach nie wiedziałem?

- Prawdopodobnie Annie także nie wiedziała albo ukrywała ból i z premedytacją unikała wizyty u
lekarza.

W jej karcie medycznej nie ma o tym słowa.

- Prawdopodobnie nic tam nie ma - skomentował

Holland. - Jej nic nigdy nie było. Przez te wszystkie lata dostała może kilka zastrzyków. To wszystko.

- Jest jedna rzecz, którą chciałbym, żeby pan dla mnie zrobił -Sejer zmienił temat. - Niech pan
porozmawia z żoną i poprosi, by przyszła tu do nas na posterunek.

Musimy pobrać od niej odciski palców.

Holland uśmiechnął się znużony i oparł się z powrotem na krześle. Nie sypiał dobrze i miał
wrażenie, że cały świat drży. Także twarz inspektora migotała lekko w rytm ruchu zasłony w oknie, a
może był to jedynie przeciąg, gra światła. Nie był do końca pewien.

- Na sprzączce od paska Annie znaleźliśmy dwa odciski palców. Jeden z nich należał do Annie.
Drugi może należeć do pańskiej żony. Mówiła nam, że często składała ubrania córki. Ale jeśli nie
należy do niej, to zostawił go morderca. Zdjął z niej ubranie. Musiał dotknąć paska.

Holland zrozumiał wreszcie, o co chodzi.

- Pańska żona powinna zjawić się u nas tak szybko, jak to możliwe. Niech powoła się na oficera
Skarrego.

- Ta pańska egzema - odpowiedział niespodziewanie Holland, wskazując głową jego dłoń. -
Słyszałem, że popiół pomaga na takie sprawy.

- Popiół?

- Trzeba go rozsmarować na dłoni. To najczystsza substancja, jaka istnieje. Zawiera dużo soli i
minerałów.

Sejer nie skomentował. Holland znów pogrążył się w myślach, a policjant postanowił, że nie będzie
mu przeszkadzał. W pokoju było tak cicho, że prawie czuli obecność Annie.

ROZDZIAŁ 9

Oparty o blat kuchennego stołu Halvor jadł kawałek wieprzowej kiełbasy z gotowaną kapustą. Kiedy
skończył, posprzątał po posiłku, przykrył kocem drzemiącą na sofie babcię i poszedł do siebie.
Zanim usiadł przed komputerem, zaciągnął zasłony. W ten właśnie sposób spędzał ostatnio większość
wolnego czasu. Zrobił przegląd ulubionej muzyki Annie.

Wpisywał po kolei nazwy zespołów i imiona artystów, których nagrania znalazł w jej torbie z
płytami. Następnie przeszedł do tytułów filmów, ale bez większego przeko-nania - to nie było w stylu
Annie. W ogóle cale to przedsięwzięcie stawało się coraz trudniejsze. Przecież mogła wielokrotnie
zmienię hasło, tak robili to w ministerstwach i innych ważnych instytucjach. Tam używali haseł, które
zmieniały się automatycznie co kilka sekrind - przeczytał o tym w jednym z magazynów z firmy Ra
Data. A takie zmieniające się hasło jest prawie nie do-złamania. Próbował sobie przypomnieć, kiedy
dokładnie zakładali własne foldery i wybierali hasła dostępu. To musiało być kilka miesięcy temu,
późną jesienią. Wiedział dobrze, że Annie nie wybrałaby przypadkowego słowa. To musiało być coś
ważnego, coś, co dobrze znała albo co wywarło na niej duże wrażenie.

Wiedział o niej sporo. O rzeczach drogich jej sercu.

Dlatego wciąż próbował i nie tracił nadziei. Dopiero głos nawołującej go z drugiego pokoju babci
wyrwał Halvora z tego transu. Przygotował dla niej kawę i kilka kanapek z masłem. Nie chcąc być
niegrzecznym, posiedział z nią chwilę przed telewizorem. Jednak tak szybko, jak tylko się dało,
wymknął się z powrotem i zasiadł przed monitorem. Nie słyszał żadnych skarg ze strony babci.
Pracował do północy, potem dowlókł się do łóżka i zgasił światło. Jak zwykle przed zaśnięciem
leżał

przez chwilę, nasłuchując. Czasami jednak sen nie nadchodził. Wtedy wymykał się do pokoju babci i
ze zgromadzonych tam buteleczek wyciągał kilka tabletek nasennych. Tej nocy, czekając na sen,
rozmyślał o Annie.

Pogrążony w zadumie, nie słyszał dochodzących z zewnątrz odgłosów kroków. Najbardziej lubiła
kolor niebieski. Jeśli czekolada, to tylko Dove z rodzynkami.

Wymyślił kilka potencjalnych haseł i bardzo starał się je zapamiętać. Nie mógł się poddać. Kiedy
wreszcie znajdzie właściwe hasło, będzie ono tak oczywiste, że wykrzyknie: Dlaczego nie

pomyślałem o tym wcześniej?!

Podwórko pogrążone było w ciszy. Pusta zagroda dla psa stała otworem, ale nie było tego widać od
strony drogi.

Złodziej mógł pomyśleć, że w środku wciąż mieszka czworonożny stróż. Za zagrodą stała szopa, w
której poza niewielką stertą drewna na opał, rowerem, stosem gazet i starym czarno-białym
telewizorem nie było wiele. Halvor i tak zawsze zapominał, kiedy dowożono gazetę, a poza tym
przestał czytać lokalną prasę. W rogu szopy, za opartym o ścianę materacem, leżał plecak Annie.

Pobiegł tam i z powrotem do Bruvann, w sumie blisko, trzynaście kilometrów. Kontrolował wysiłek,
kumulując energię przed ostatnią prostą. Kiedy wychodził spod prysznica przepasany tylko
ręcznikiem, Elise nieraz wręczała mu szklankę lodowato zimnego farrisa. Teraz nikt na niego nie
czekał, z wyjątkiem psa, który podniósł

głowę, kiedy Sejer otworzył wreszcie drzwi i wypuścił

parę z łazienki. Ubrał się, a potem poszedł poszukać butelki. Otworzył ją o krawędź blatu i pociągnął
łyk zimnego piwa. Kiedy zadzwonił dzwonek, butelka była już w połowie pusta. Nieczęsto słyszał
dźwięk własnego dzwonka, był więc nieco zaskoczony. Pogroził znacząco psu i poszedł otworzyć.
Przed drzwiami stał

Skarre oparty o poręcz, z jedną nogą na stopniu, jakby gotowy do natychmiastowej ucieczki, gdyby
zaszła taka potrzeba.

- Byłem w okolicy - wyjaśnił.

Wyglądał jakoś inaczej. Jego loki zniknęły zastąpione króciutką fryzurą. Włosy nabrały ciemniejszego
połysku i wyglądał dużo poważniej. W dodatku odstawały mu uszy.

- Niezła fryzura - skomentował Sejer. - Wejdź. Kollberg przybiegł natychmiast.

- Jest może nieco zbyt nachalny, ale poza tym całkiem nie-groźny.

- Mam taką nadzieję. Przecież on wygląda jak wilk.

- Żeby nie było wątpliwości, miał wyglądać jak lew. Taki w każdym razie miał zamiar twórca tej
rasy. Pochodził z miasta Leonberg w Niemczech i myślał, że będzie to fajna maskotka dla miasta.

- Lew? - Skarre przyjrzał się uważnie psu, a potem się uśmiechnął. - Nie, aż tak naiwny nie jestem. -
Skarre zdjął

kurtkę i powiesił na wieszaku w przedpokoju. - Widziałeś się dziś z Hollandem?

- Tak, a ty co porabiałeś?

- Odwiedziłem babcię Halvora. - Tak?

- Poczęstowała mnie kawą i ciasteczkami, do tego dodała całą li-tanie skarg na swój wiek. Teraz już
wiem, jak to jest być starym.

- Czyli jak?

- To stopniowe zanikanie. Proces podstępny i niezauważalny, którego efekty odkrywa się nagle i
zawsze jest to szokujące.

Skarre westchnął, jakby to na jego barkach spoczywał już ciężar wieku, i pokiwał energicznie głową.

- Proces podziału komórek słabnie, to jest przyczyna.

Zwalnia coraz bardziej, aż do momentu, kiedy komórki przestają się odnawiać i wszystko zaczyna się
kurczyć.

Tak naprawdę, to proces ten zaczyna się już w wieku dwudziestu pięciu lat.

- Tak, to nie jest przyjemne. Ale to znaczy, że jesteś już całkiem zaawansowany. Właściwie to już
jakby wyglądasz na starszego,

Sejer przeszedł do salonu.

- Krew zaczyna wolniej krążyć w żyłach. Nic nie smakuje ani nie pachnie tak jak kiedyś. Człowiek
przestaje się dobrze odżywiać.

Nic dziwnego, że umieramy, kiedy się zestarzejemy.

Sejer zaczął się śmiać, a potem pomyślał o swojej matce, która tężała teraz w szpitalu, i natychmiast
spoważniał. -

Ile ona ma lat?

- Osiemdziesiąt trzy. I to już niestety widać. - Skarre wskazał znacząco na głowę. - Może byłoby
lepiej, gdybyśmy umierali trochę wcześniej. Tak około siedemdziesiątki na przykład.

- Nie sądzę, żeby wielu siedemdziesięciolatków zgodziło się z tą opinią - skomentował Sejer. -
Chcesz farrisa?

- Tak, dzięki.

Skarre odruchowo przeczesał ręką włosy, jakby zapomniał, że nie ma już loków.

- Ty naprawdę masz dużo płyt - stwierdził, przypatrując się półce obok sprzętu stereo. - Liczyłeś je
kiedyś?

- Jest ich jakieś pięćset - Sejer zawołał z kuchni.

Skarre podniósł się z krzesła, żeby sprawdzić tytuły.

Podobnie jak wielu ludzi, i on był przekonany, że gust muzyczny mówi wiele o duszy drugiej osoby.

- Laila Dalseth, Etta James, Billie Holiday, Edith Piaf. O

Boże! -wykrzyknął zdumiony, uśmiechając się. - Same kobiety!

- Naprawdę? Sejer nalał im piwa.

- Same kobiety, Konradzie! Eartha Kitt, Lill Lindfors, Monica Zetterlund... A to kto?

- Jedna z najlepszych, ale ty jesteś za młody, żeby to wiedzieć.

Skarre rozsiadł się wygodnie, spróbował piwa, a potem oparł szklankę na udzie. - Co powiedział
Holland?

Sejer wyciągnął torebkę z tytoniem spod gazety i zaczął

skręcać papierosa.

- Jezu! - Skarre nie krył zaskoczenia. - Ty palisz?!

- Tylko jednego dziennie, wieczorem. Holland powiedział

mi, że Annie wiedziała, że Jensvoll był w więzieniu.

Może wiedziała też dlaczego.

- Mów dalej.

- Powiedział mi również, że jedno z dzieci, którym często się opiekowała, zmarło w tragicznych
okolicznościach.

Skarre szukał własnych papierosów.

- To było w listopadzie, mniej więcej w tym czasie, kiedy wszystko zaczęło się komplikować. Po tym
wypadku Annie nie chciała mieć z jego rodziną kontaktu. Nie zaniosła kwiatów, nie poszła na
pogrzeb, co więcej, przestała zajmować się dziećmi. Holland nie widzi w tym nic dziwnego, w
końcu miała wtedy zaledwie czternaście lat, a to trochę za mało, by radzić sobie z takimi kwestiami
jak śmierć.

Kiedy opowiadał, Sejer obserwował zachowanie Skarrego i zauważył, jak czujnie zaczyna go
słuchać. - Po tym zdarzeniu porzuciła drużynę piłki ręcznej, na jakiś czas zerwała z Halvorem i
zamknęła się w sobie. Taka była kolejność. Dziecko umiera, Annie gwałtownie zmienia swoje
zachowanie.

Skarre zapalił zapałkę i patrzył, jak Sejer zwilża krawędź

bibułki.

- Śmierć dziecka była tragicznym wypadkiem, chłopiec miał zaledwie dwa latka. Rozumiem
doskonale, dlaczego takie wydarzenie mogło wstrząsnąć nastolatką. Dobrze go znała, tak samo jego
rodziców. Ale...

Przerwał na chwilę, żeby zapalić papierosa.

- To dlatego tak się zmieniła?

- Możliwe. Ale nie zapominajmy także o chorobie. Nawet jeśli nie wiedziała, że ma nowotwór,
choroba mogła ją zmienić. Miałem jednak nadzieję, że znajdziemy coś jeszcze. Coś, co będziemy
mogli wykorzystać.

- A co z Jensvollem?

- Trudno mi uwierzyć, że ktoś mógłby zabić tylko po to, by ukryć, że jedenaście lat wcześniej
dopuścił się gwałtu.

Szczególnie, że już odsiedział wyrok. No chyba że spróbował tego jeszcze raz i cała sprawa
wymknęła się spod kontroli... Masz czas na małą przejażdżkę?

- Jasne, a gdzie się wybieramy?

- Do kościoła w Lundeby - poinformował Sejer, a potem mocno zaciągnął się papierosem.

- Dlaczego tam?

- Nie wiem jeszcze, po prostu powęszymy trochę. To jedyny powód.

- Może lepiej ci się myśli na świeżym powietrzu? - Skarre zaczął zdrapywać kroplę zaschniętego
wosku z wypolerowanego stolika.

- Zawsze uważałem, że otoczenie wpływa na zachowanie i myślenie ludzi. Moim zdaniem łatwiej
zrozumieć drugą osobę, kiedy znajdzie się w jej środowisku. Oczywiście, pod warunkiem, że ma się
pewien rodzaj wrażliwości.

Powiedzmy, wrażliwości na to, co otoczenie chce i może ujawnić.

- Niezwykła teoria - skomentował Skarre. - Czy odważyłeś się kiedykolwiek przedstawić ją na
posterunku?

- Mamy cichą umowę: ja nie mówię, oni nie pytają.

Prokurator okręgowy nie jest zainteresowany moimi poglądami. Wie dobrze, że je posiadam i,

oczywiście, bierze je pod uwagę, ale nigdy się do tego nie przyzna.

Kolejna cicha umowa.

Sejer wypuścił dym z widocznym zadowoleniem i spojrzał na Skarrego.

- Dowiedziałeś się jeszcze czegoś ciekawego od babci Halvora? To znaczy poza wykładem na temat
starości.

- Dużo opowiadała o ojcu chłopaka. Jaki by! miły jako mały chłopiec i jaki nieszczęśliwy jako
mężczyzna.

- W to akurat wierzę, skoro znęcał się nad własnymi dziećmi.

- Mówiła jeszcze, że Halvor zamknął się w swoim pokoju i nie rusza się sprzed komputera. Czasami
siedzi do późna w nocy.

- Nad czym tak rozmyśła?

- Nie wiem, może prowadzi dziennik?

- Jeśli tak, to bardzo chciałbym go przeczytać.

- Zamierzasz go ponownie przesłuchać?

- Oczywiście.

Opróżnili szklanki i wstali z miejsca. Po drodze do wyjścia Skarre zauważył zdjęcie pięknie
uśmiechniętej Elise.

- Twoja żona? - zapytał.

- To jej ostatnie zdjęcie.

- Wygląda jak Grace Kelly - powiedział Skarre. - Jak takiemu staremu zrzędzie jak ty, udało się
złapać taką piękność?

Sejer był tak zaskoczony tyra bezczelnym pytaniem, że odpowiedział, prawie jąkając się: - Wtedy nie
byłem jeszcze starym zrzędą.

Koła samochodu zaskrzypiały na żwirowym podjeździe kościoła w Lundeby. Budynek błyszczał w
różowym świetle iluminacji i górował nad otoczeniem pełną powagi bryłą, zupełnie jakby stal tam od
wieków. W

rzeczywistości miał zaledwie sto pięćdziesiąt lat, ułamek wieczności. Cicho zamknęli drzwi i stali
chwilę przy samochodzie, nasłuchując. Skarre rozejrzał się dookoła, przeszedł kilka kroków w
kierunku kaplicy, a potem skierował się w stronę nagrobków. Dziesięć białych pomników stało

równo obok siebie.

- Czyje to groby?

Zatrzymali się, by przeczytać napisy na płytach.

- Żołnierzy - wyjaśnił Sejer. - Brytyjczyków i Kanadyjczy-ków, którzy dziewiątego kwietnia 1940
roku zostali rozstrzelani w pobliskim lesie. W święto konstytucji dzieci przynoszą im białe anemony.
Moja córka Ingrid mi o tym opowiadała.

- „Oficer lotnictwa. Królewskie Siły Powietrzne. A.F. Le Maislr? z Kanady. 26 lat. Bóg daje i Bóg
odbiera".

Przeszedł długą drogę, jak na tak krótki akt odwagi.

Skarre rozejrzał się wokół siebie. - Przybyli aż z Kanady w nowych, czystych mundurach, by walczyć
po stronie sprawiedliwych. Czekały na nich ogień i śmierć.

Grób Annie znajdował się daleko, na końcu cmentarza, w dole, prawie przy samym polu jęczmienia.
Kwiaty już zwiędły i zaczynały gnić. Oficerowie przypatrywali się im pogrążeni w myślach. Dwa
rzędy za grobem Annie Sejer znalazł to, czego szukał. Mały, zaokrąglony pomnik z pięknie wyciętym
napisem. Skarre nachylił się i przeczytał na głos: - Naszemu ukochanemu Eskilowi?

Sejer potwierdził skinieniem głowy. - „Eskil Johnas.

Urodzony 4 sierpnia 1992 roku, zmarł 17 listopada 1994

roku."

- Ten Johnas? Sprzedawca dywanów?

- Tak, to jego syn. Chłopiec udusił się, coś mu wpadło do gardła. Po jego śmierci ich małżeństwo
rozpadło się. To nie jest zbyt zaskakujące, często w takich przypadkach rodzice się rozstają. Johnas
ma jeszcze starszego syna, który mieszka z matką.

- Miał zdjęcie chłopców u siebie w domu - powiedział

Skarre, chowając ręce do kieszeni. - A co to za dziura, tu, na górze?

- Ktoś coś stąd ukradł. Może jakiegoś ptaszka albo aniołka. Takie ozdoby często pojawiają się na
dziecięcych grobach.

- Ciekawe, dlaczego tego nie naprawili. To taki maleńki pomnik, a jest tak zaniedbany. Zawsze
myślałem, że zapomina się tyłko o starszych.

Odwrócili się w stronę samochodu i jeszcze przez chwilę spoglądali na otaczające cmentarz pola.
Światła probostwa rozjaśniały błękitny zmierzch. - Trudno tu się wybrać. Matka mieszka w Oslo, a to

kawał drogi stąd.

- Tyle że dla Johnasa to zaledwie dwie minuty.

Skarre spojrzał w kierunku grzbietu Fagerlund, gdzie w cieniu góry Kollen błyszczały światła
domów.

-On widzi ten kościół z okna swojego salonu - stwierdził

Se-jer. - Pamiętam, bo zwróciłem na to uwagę, gdy u niego byliśmy. Może uważa, że to wystarcza.

- Jego suka musiała się już oszczenić. Sejer nie odpowiedział.

- I co z tym wszystkim zrobimy?

- Naprawdę nie wiem, ale ten mały brzdąc nie żyje. -

Spojrzał raz jeszcze na niewielki nagrobek i zmarszczył

czoło. - A po jego śmierci Annie stała się zupełnie inną osobą. Dlaczego tak mocno się tym przejęła?
To była twarda, energiczna dziewczyna. Czy normalni, zdrowi ludzie nie radzą sobie z takimi
przeżyciami? Czy to nie jest częścią naszej natury, że akceptujemy śmierć, by móc żyć dalej, w
każdym razie kiedy minie już pierwszy ból?

Zamilkł. Nieco zmieszany przyklęknął i jeszcze raz popatrzył się na surowy, prawie pusty nagrobek,
nieświadomie rozgarniając przykrywające go liście.

- Czyli jej reakcja na to wydarzenie, trudna do wyjaśnienia, kiedy zna się jej charakter, jest twoim
zdaniem znacząca?

- Nie jestem pewien. Sam nie wiem, co chcę udowodnić.

- Jak ktoś mógł okraść grób?

- To, że nie możesz tego pojąć, dobrze o tobie świadczy -

odpowiedział Sejer, podnosząc się.

Ruszyli w stronę samochodu.

- Czy wierzysz w Boga? - zapytał niespodziewanie Skarre. Sejer skrzywił się lekko, a potem wydusił
z siebie -

No cóż,

nie, raczej nie. Wierzę raczej w jakąś, nie wiem jak to nazwać, jakąś moc.

Skarre uśmiechnął się.

- Słyszałem już takie odpowiedzi. Tak, moc jest łatwiej zaakceptować. To dziwne, że jest nam tak
trudno nadać jej imię, „Bóg" jest bardzo nacechowaną nazwą. Więc jak sądzisz, gdzie prowadzi nas
ta moc?

- Powiedziałem moc, nie wola - wyjaśnił Sejer.

- Czyli wierzysz w moc, która nie ma siły sprawczej?

- Tego też nie powiedziałem. Po prostu nazywam to mocą. Czy jest ona kierowana wolą, czy nie, to
już zupełnie inna kwestia.

- Tyle że moc bez siły sprawczej byłaby strasznie trudna do przyjęcia, nie uważasz?

- Ty się nie poddasz, nie? Czy jest to twój nieudolny sposób, by zakomunikować mi swoją wiarę?

- Tak - przyznał Skarre.

- Jezu, człowiek nie wie o tylu rzeczach - Sejer rozmyślał

przez chwilę o tym nieoczekiwanym wyznaniu, a potem wyszeptał - Nie wiem, czym jest wiara.

- Możesz jaśniej?

- Nie wiem, co trzeba takiego mieć w sobie, by uwierzyć.

- To tylko kwestia odpowiedniego nastawienia.

Wybierasz pewien sposób, w jaki chciałbyś kierować swoim życiem. Sposób, który po jakimś czasie
przynosi ci korzyści i radość. On właśnie łączy przeszłość z teraźniejszością i nadaje znaczenie życiu
i przemijaniu.

Daje wsparcie.

- Nastawienie? Czy ty przypadkiem nie zostałeś świętym? Poważną rozmowę przerwał głośny śmiech
Skarrego. - Ludzie

lubią komplikować sprawy, kiedy naprawdę są one bardzo proste.

Nie trzeba wszystkiego rozumieć. Najważniejsze jest, aby czuć to, co trzeba. Zrozumienie przychodzi
z czasem.

- Pasuje mi takie podejście - skomentował Sejer.

- Wiem, na co liczysz - odpowiedział Skarre, ciągle się uśmiechając. - Nie wierzysz w Boga, ale
wyobrażasz sobie, że kiedy nadejdzie ten czas, staniesz przed wrotami niebios, a święty Piotr zaśnie
nad swoimi księgami i ty niezauważony wślizgniesz się do środka.

Sejer zaśmiał się szczerze, jak dawno już mu się to nie zdarzyło, i zrobił coś, co uważał za
niemożliwe. Objął

Skarrego ramieniem i ścisnął lekko.

Dotarli do samochodu. Skarre zdjął gałązkę, która zawieruszyła się za wycieraczkami.

- Gdyby to było moje dziecko, kupiłbym nowego ptaszka i kazałbym go porządnie przytwierdzić.

Sejer odpalił starego peugeota i przez chwilę czekał, aż silnik się zagrzeje.

- Ja też.

Halvor siedział nieruchomo przed komputerem.

Wiedział, że nie będzie to łatwe. Cale jego życie było jednym wielkim pasmem trudności. To mogło
potrwać nawet całe miesiące, ale nie bał się tego. Sprawdzał każdą najmniejszą rzecz, cokolwiek,
czego Annie słuchała, co czytała. Wybierał hasła na chybił trafił, czy to imię bohatera książki czy
słowo, którego często używała. Albo po prostu siedział, wpatrując się w ekran. Nic więcej już go nie
interesowało, ani telewizja, ani słuchanie muzyki.

Siedział samotnie, myślami zatopiony we wspomnieniach. Szukanie hasła stało się jego wy-
tłumaczeniem, powodem, dla którego unikał przyszłości.

Nic go nie czekało. Był sam.

To, co łączyło go z Annie, było zbyt dobre, by mogło trwać. Powinien to wiedzieć. Często
zastanawiał się, co by się stało, gdyby zostali razem, jak by się to skończyło.

Jego babcia nie komentowała ciągłego zamykania się w pokoju, chociaż miała swoje zdanie w tej
sprawie.

Powtarzała mu, że musi

zająć się czymś praktycznym. Może powinien skosić ten kawałek trawnika za domem, zagrabić
podwórko albo posprzątać szopę. Tym właśnie ludzie zajmują się na wiosnę, robią porządki. Poza
tym grządka przed domem też wymagała porządnego odchwasz-czenia. Tulipany walczyły o przeżycie
zagłuszone przez mlecze i trawę. Za każdym razem, kiedy wspominała o tym Halvorowi, kiwał
bezmyślnie głową, a potem wracał do swoich spraw. W końcu dała spokój, uznając, że czymkolwiek
się zajmuje, musi to być bardzo ważne. Z dużym wysiłkiem zawiązała sznurowadła swoich tenisówek
i podpierając się na jednej kuli, wyszła na zewnątrz. Nieczęsto wychodziła na podwórko. Kiedy
miała naprawdę dobry dzień, udawało się jej przejść kawałek, ale nie dalej niż do sklepu
spożywczego. Ostatnio jednak nie miewała lepszych dni. Oparła się ciężko na kuli, zniechęcona
widokiem wszechogarniającego rozpadu. Jednak nie tylko ona cierpiała z tego powodu. Wszystko
było takie szare i wyblakłe - budynki, podwórko... A może już wzrok ją zawodził. Przykuśtykała
powoli przez plac i otworzyła szopę. Z ciekawością zajrzała do środka. Może te stare meble
ogrodowe wciąż będą przydatne.

Ostatecznie można postawić je przed domem jako dekorację. Wyglądałyby przytulnie. Inni już dawno
wystawili swoje sprzęty. Poszukała palcami włącznika i zapaliła światło.

ROZDZIAŁ 10

Astrid Johnas prowadziła sklep dziewiarski w zachodniej części Oslo.

Siedziała przy stole i pracowała na maszynie. Materiał

był bardzo miękki, wyglądał jak angora. Być może przygotowywała coś dla małego dziecka. Sejer
przeszedł

przez sklep i cicho kaszlnął, sygnalizując swoje przybycie.

Zatrzymał się na moment za kobietą, by podziwiać efekty jej pracy. Kiedy spojrzała na niego, z
trudem zamaskował

swoje zakłopotanie.

- Pracuję nad kocykiem do dziecinnego wózka -

wyjaśniła, uśmiechając się sympatycznie. - To na zamówienie.

Dopiero, kiedy przyjrzał się jej z bliska, zaczęło go opuszczać początkowe zaskoczenie. Była o wiele
starsza od swojego byłego męża, ale nie chodziło tylko o wiek.

Uroda tej niezwykle pięknej kobiety na jedną chwilę po prostu odebrała mu oddech. To nie były
delikatne, subtelne rysy Elise, raczej wyraźne, uderzające piękno, które rzucało się w oczy przy
pierwszym spojrzeniu.

Wbrew własnej woli przez chwilę po prostu stał w bezruchu i intensywnie się jej przypatrywał.
Dopiero po chwili poczuł otulającą ją woń, zapewne za sprawą gestu, który wykonała w jego stronę.
Pachniała niczym sklep ze słodyczami z delikatną przewagą wanilii.

- Konrad Sejer - przedstawił się. - Z policji.

- Tak myślałam. - Uśmiechnęła się do niego. - Intryguje mnie, dlaczego tak łatwo panów poznać,
chociaż nie nosicie mundurów.

Sejer zarumienił się. Zaczął się zastanawiać, czy rzeczywiście wszystkie te lata służby tak wyraźnie
zmieniły jego sylwetkę i sposób ubierania się, czy może po prostu była bardziej spostrzegawcza niż
większość ludzi.

Wstała i wyłączyła lampę, przy której pracowała.

- Chodźmy na zaplecze. Mam tam małe biuro, gdzie zwykle jem lunch.

Poruszała się w bardzo kobiecy sposób,

- Ta cała sprawa z Annie jest tak okropna, że aż boję się o niej myśleć. W dodatku czuję się winna, że
nie poszłam na pogrzeb, ale jeśli mam być szczera, po prostu nie dałabym rady. Zdobyłam się jedynie
na wysłanie kwiatów.

Wskazała na krzesło. Patrzył na nią, czując, jak powoli ogarnia go niezwykłe uczucie, o którego
istnieniu dawno już zapomniał. Był w jednym pomieszczeniu z bardzo piękną kobietą i oprócz nich
nie było tam nikogo innego, nikogo, za kim mógłby się ukryć.

Uśmiechnęła się do niego, zupełnie jakby znała jego myśli. Jej postawa niczego jednak nie zdradzała.
Była świadoma swojej urody.

- Bardzo dobrze znałam Annie. Spędzała u nas w domu wiele czasu, opiekując się naszym synem.
Zmarł rok temu

- wyjaśniła. - Miał na imię Eskil.

- Wiem o tym.

- No tak, rozmawiał pan z Henningiem. Niestety, potem prawie zupełnie straciliśmy z nią kontakt. Już
nigdy więcej nas nie odwiedziła. Biedactwo, było mi jej strasznie szkoda. Miała dopiero czternaście
lat, a w tym wieku niełatwo znaleźć odpowiednie słowa.

Sejer przytaknął, bawiąc się nieświadomie guzikami kurtki. Nie wiedzieć czemu, było mu bardzo
gorąco.

- Czy domyśla się pan, kto mógł ją skrzywdzić?

- Niestety nie - odpowiedział. - Na tym etapie ciągle jeszcze zbieramy informacje. Potem zobaczymy,
czy możemy przejść do kolejnej fazy śledztwa, jak ją nazywamy, taktycznej.

- Obawiam się, że nie będę umiała panu pomóc. -

Spojrzała na swoje dłonie. - Znałam ją dość dobrze. To była bardzo sympatyczna osoba. Dużo
mądrzejsza i milsza od dziewczyn w jej wieku. Nigdy się nie wygłupiała. Ciężko trenowała, dbała i
o formę, i o dobre wyniki w szkole. Do tego była bardzo ładna. Miała chłopaka, Hal-vora. Nie wiem
tylko, czy byli jeszcze wtedy ze sobą.

- Tak, byli - potwierdził.

Na moment przerwał. Chciał zobaczyć, jak zareaguje na jego słowa.

- Co chciałby pan wiedzieć?

Nie odpowiedział, ciągle się jej przypatrując. W

ubraniach idealnie dopasowanych do smukłej figury wyglądała jak chodząca reklama sklepu.
Gustowny kostium z prostą spódnicą i marynarką w kolorze głębokiej czerwiem, wykończony zieloną
i żółtą lamów-ką, podkreślał jej ciemne oczy. Całości dopełniały czarne pantofle na niewielkim
obcasie, prosta fryzura i idealnie dobrana do koloru marynarki szminka. Za całą biżuterię służyły jej
kolczyki z brązu, częściowo ukryte za ciemnymi włosami. Była o kilka lat młodsza od Sejera, z
delikatnym śladem zmarszczek wokół oczu i ust. Pomimo urody różnica wieku pomiędzy nią a mężem
była oczywista. Kiedy urodził się Eskil, właśnie musiała przemijać jej młodość.

- Nie szukam niczego konkretnego - odpowiedział w końcu na jej pytanie. - Zatem Annie
przychodziła do państwa domu. aby zajmować się Eskilem?

- Kilka razy w tygodniu - wyjaśniła. - Nikt inny nie chciał

się nim opiekować, nie było łatwo sobie z nim poradzić.

Ale pewnie już pan to wszystko wie.

- Tak, ktoś o tym wspominał - skłamał.

- Miał w sobie tyle energii, prawdę mówiąc nawet trochę zbyt dużo, na granicy normalności. W
takich przypadkach mówi się chyba, że był nadpobudliwy.

Rozumie pan, ciągle w ruchu, nie do uspokojenia. -

Zaśmiała się bezradnie. - Nie jest mi łatwo to wyznać, ale jeśli mam być zupełnie szczera, Eskil był
bardzo trudnym dzieckiem. Annie jako jedna z niewielu osób dawała sobie z nim radę. - Zamilkła na
chwilę zamyślona. -

Przychodziła do nas bardzo często. Henning i ja byliśmy zwykle tak zmęczeni, że

kiedy pojawiała się uśmiechnięta i gotowa, by zająć się synem, to było jak wybawienie. Zazwyczaj
dawaliśmy jej jakieś drobne, żeby mogli wybrać się razem do sklepu.

Kupowali lody, słodycze, na co tylko mieli ochotę.

Zazwyczaj zajmowało im to godzinę lub dwie. Myślę, że Annie świadomie się nie śpieszyła. Od
czasu do czasu wsiadali do autobusu i jechali na cały dzień na wycieczkę do miasta. Jeździli wtedy
taką kolejką z wagonikami po centrum handlowym. Pracowałam na nocną zmianę w szpitalu i dyżury
odsypiałam w domu w ciągu dnia. Te ich dzienne wycieczki były dla mnie upragnioną chwilą
odpoczynku. Mamy jeszcze jednego syna, ma na imię Magne. Ale on był za duży, by bawić się z
bratem i popychać wózek. A nawet jeśli, i tak nie miał na to ochoty. Wymigiwał się od pomocy, jak
większość chłopców.

Ponownie się uśmiechnęła, nieznacznie zmieniając pozycję na krześle. Z każdym ruchem uwalniała
się subtelna woń wanilii. Kiedy mówiła, spoglądała na drzwi jakby czekała na czyjeś wejście. Ale
nikt nie przychodził.

Mówienie o synu sprawiało jej wyraźną trudność.

Patrzyła na wszystko, tylko nie na Sejera. Jej niespokojne spojrzenie przeskakiwało z półek
wypełnionych wełną na stół, zaraz powędrować szybko ku innym zakamarkom sklepu

- Ile lat miał Eskil, kiedy zmarł? - zapytał Sejer.

- Miał dopiero dwadzieścia siedem miesięcy - wyszeptała.

Wy-dawało się, że jej ciało przeszył skurcz.

- Czy to się stało, kiedy opiekowała się nim Annie?

Kobieta podniosła wzrok. - Nie, dzięki Bogu. Zawsze mówiłam, jakie to szczęście, że jej przy tym
nie było. Nie wiem, czy potrafiłaby sobie z tym poradzić. I tak mocno przeżyła jego śmierć. Gdyby
jeszcze miała się za nią obwiniać...

Znowu zapadła cisza. Odetchnął tak delikatnie, jak tylko potrafił, i spróbował ponownie, z nieco
innej strony.

- A... co się właściwie stało?

- Myślałam, że rozmawiał pan z Henningiem.

- Bo tak było - skłamał. - Ale nie podał żadnych szczegółów.

- Eskil zakrztusił się jedzeniem - zaczęła opowiadać. -

Odpoczywałam na górze, Henning golił się na dole w łazience i nic nie słyszał. Ale Eskil i tak nie
mógł

krzyknąć, miał zatkane gardło.

Był przypięty do krzesła szelkami, takimi specjalnymi dla dzieci. Mają chronić je przed
wypadnięciem. Siedział

przy stole i jadł śniadanie.

- Tak, wiem, o jakich szelkach pani mówi. Mam córkę i wnuka -powiedział.

Odchrząknęła i zaczęła opowiadać dalej. - Znalazł go Henning. Eskil wisiał na szelkach, miał siną
buzię.

Pogotowie zjawiło się po ponad dwudziestu minutach.

Kiedy wreszcie dojechali, było już za późno.

- Jechali z głównego szpitala? - Tak.

Sejer spojrzał w głąb sklepu i zobaczył kobietę stojącą przed wystawą. Podziwiała sweter, który
prezentowała tam Johnas.

- Więc do wypadku doszło rano?

- Tak, wczesnym rankiem - potwierdziła.

- A pani spała przez cały ten czas. Czy dobrze rozumiem?

Niespodziewanie spojrzała mu prosto w oczy. -

Myślałam, że

chciał pan rozmawiać o Annie.

- Oczywiście, proszę opowiadać o Annie - stwierdził i poczuł nagłe ukłucie w piersi.

Nie odpowiedziała. Wyprostowała się na krześle i skrzyżowała ramiona.

- Zakładam, że policja rozmawiała ze wszystkimi mieszkańcami Krystallen?

- Tak, w istocie.

- Więc zna już pan wszystkie szczegóły.

- To prawda. Jednak to, co interesuje mnie najbardziej, to reakcja Annie na ten wypadek -
powiedział. -

Zareagowała bardzo gwałtownie.

- Czy to naprawdę wydaje się panu takie dziwne? -

zapytała nieco ostrzejszym tonem. - Kiedy dwuletnie dziecko umiera w taki sposób... Dziecko, które
znała tak dobrze, którym się opiekowała. Oni byli mocno ze sobą związani. Annie była bardzo dumna
z tego, że właściwie tylko ona potrafiła sobie z nim radzić.

- No tak, to może wyjaśniać jej reakcję. Staram się tylko dowiedzieć, kim ona była. Jaka była.

- Przecież już panu powiedziałam. Nie chcę sprawiać wrażenia, że wymiguję się od pomocy, ale
naprawdę nie jest mi łatwo o tym wszystkim mówić. - Znowu przeszyła go spojrzeniem. - Ale... czy
nie szuka pan przypadkiem gwałciciela?

- Nie jestem pewien, czy to właściwy trop.

- Nie? No tak, założyłam, że to zbrodnia na tle seksualnym, w końcu podano, że znaleziono ją bez
ubrania. Wie pan, czytałam te wszystkie gazety, a tam zawsze piszą o seksie. - Zarumieniła się,
nerwowo wyłamując palce. - Któż inny mógłby to być?

- To właśnie mnie zastanawia. Z tego, co udało nam się ustalić, nie miała żadnych wrogów. Ale jeśli
motywem nie był seks, wciąż pozostaje pytanie dlaczego.

- Ten typ ludzi nie zachowuje się chyba zbyt racjonalnie.

To znaczy, mam na myśli szaleńców. Oni myślą w inny sposób.

- Jeszcze nie wiemy, jakiej osoby powinniśmy szukać.

Długo była pani zamężna?

- Piętnaście lat. Kiedy się pobieraliśmy, byłam już w ciąży z Magnem. Henning jest dużo ode mnie
młodszy -

powiedziała to w taki sposób, jakby chciała go zaskoczyć.

- Sporo rozmawialiśmy o drugim dziecku, zanim pojawił

się Eskil, ale kiedy już się zdecydowaliśmy, obydwoje bardzo go wyczekiwaliśmy. To była wspólna
decyzja.

- Potrzebna była chwila zastanowienia?

- Tak. - Johnas patrzyła w sufit, jakby znalazła tam coś ciekawego do oglądania.

- Więc pani starszy syn skończy niebawem siedemnaście lat?

Przytaknęła.

- Ma dobry kontakt z ojcem?

Spojrzała na niego z konsternacją. - Oczywiście, że tak!

Ciągle jeździ do swoich starych znajomych w Lundeby. I nie zawsze jest nam łatwo. Nie po tym, co
się stało.

- Często odwiedza pani grób Eskila?

- Nie - odpowiedziała cicho. - Henning tam chodzi. Dla mnie to wciąż zbyt ciężkie przeżycie, ale
dopóki wiem, że ktoś się nim opiekuje, mogę to jakoś znieść.

Sejer pomyślał o zaniedbanym nagrobku. Nagle otworzyły się drzwi i do sklepu wszedł młody
mężczyzna, a twarz kobiety momentalnie pojaśniała.

- Magne! Jestem tutaj!

Inspektor odwrócił się, by dokładnie przyjrzeć się chłopakowi. Był bardzo podobny do ojca, chociaż

dużo masywniejszy. Zatrzymał się w drzwiach nieskory, by cokolwiek powiedzieć. Na twarzy miał
wyraz niechęci, który pasował w sam raz do jego czarnych włosów i napiętych mięśni ramion.

- Muszę już iść - powiedział Sejer, podnosząc się. - Proszę mi wybaczyć, jeśli jeszcze raz będę
zmuszony zająć pani czas.

Skinieniem głowy pożegnał się z matką i synem. Kiedy wyszedł, Johnas jeszcze długo patrzyła w ślad
za nim, a potem zdenerwowana spojrzała ma syna.

- Prowadzi śledztwo w sprawie śmierci Annie, a chciał

mówić tylko o Eskilu.

Po wyjściu na ulicę Sejer zatrzymał się na moment. Przed sklepem stał zaparkowany motocykl
Kawasaki; prawdopodobnie należał do Magnego Johnasa. Opierała się o niego młoda kobieta. Nie
zauważyła Sejera, całą uwagę skupiając na swoich dłoniach. Może złamała paznokieć i starała się
zachować to, co pozostało, ścierając jeden o drugi. Miała na sobie krótką, czerwoną, skórzaną
spódnicę nabitą ćwiekami, a jej głowę otulała chmura blond włosów. Przywodziły mu na myśl
anielski włos, który w dzieciństwie wieszał na bożonarodzeniowej choince. Podniosła wzrok i
uśmiechnęła się do niego, prostując spódniczkę.

- Witaj, Solvi - przywitał się, po czym przeszedł na drugą stronę ulicy.

Jechał powoli. Chciał uporządkować myśli. Eskil Johnas.

Wymagające dziecko, z którym radziła sobie tylko Annie.

Dziecko, które nagle zmarło, przypięte do swojego krzesełka, samotne, bez nikogo, kto mógłby mu
pomóc.

Pomyślał o swoim własnym wnuku i przeszedł go dreszcz. Skręcił w zjazd do Lundeby i pojechał w
kierunku domu Halvora.

Halvor Müntz stal w kuchni, studząc makaron pod zimną wodą. Ciągle zapominał o tym, że trzeba
jednak coś jeść.

Kręciło mu się w głowie, a przez tabletkę nasenną, którą wziął wieczorem, czuł się rozbity i
ociężały. Hałas lejącej się z kranu wody zagłuszył odgłos podjeżdżającego pod dom samochodu. W
tym samym momencie trzasnęły drzwi - do kuchni weszła babcia. Mówiła coś niewyraźnie pod
nosem. Halvor spojrzał na jej stopy i uśmiechnął się na widok nike'ow z czarnymi paskami.
Wyglądała dość komicznie. Na blacie stała już butelka ketchupu i miseczka ze startym serem.
Uświadomił sobie, że zapomniał posolić wodę na makaron. Słowa babci dotarły do niego z pokoju,
do którego przeszła chwilę wcześniej, powłócząc nogami.

- Zobacz, Halvor, co znalazłam w szopie!

Coś z głośnym hukiem upadło na podłogę. Zajrzał do pokoju.

- Stary plecak szkolny - powiedziała. - Z książkami w środku. Przeglądanie starych zeszytów to
całkiem zabawne zajęcie. Nie wiedziałam, że zostawiłeś je sobie na pamiątkę.

Halvor zdążył zrobić dwa kroki, zanim gwałtownie się zatrzymał. Na zapięciu suwaka wisiał
otwieracz do butelek z reklamą coca-coli.

- To plecak Annie - wyszeptał.

Tusz, który wylał się z długopisu, zostawił ciemne plamy w pobliżu zapiętej klapy.

- Zostawiła go u nas?

- Tak - przytaknął szybko. - Położę go na razie u siebie, a potem zaniosę do Eddie'ego.

Babcia spojrzała na niego, a na jej usianej zmarszczkami twarzy pojawiło się zaniepokojenie.
Niespodziewanie znajoma postać wyłoniła się ze słabo oświetlonego przedpokoju. Halvor poczuł
nagłe ukłucie w sercu; stał

jak porażony piorunem z plecakiem zwisającym na jednym z pasków.

- Halvor - powiedział Sejer. - Pójdziesz ze mną. Chłopak zachwiał się i dosłownie w ostatniej
chwili odzyskał

równowagę. Miał wrażenie, że opada na niego sufit, jakby zaraz miał wbić go w podłogę.

- Po drodze możesz odnieść plecak do domu Annie -

powiedziała spiętym głosem babcia, nerwowo przekręcając na palcu zbyt dużą obrączkę, to w jedną,
to w drugą stronę. Halvor nie odpowiedział. Pokój zaczął

wokół niego wirować, a krople potu ściekały mu po plecach. Cały się trząsł, wciąż gorączkowo
zaciskając dłoń na pasku plecaka. Torba nie była szczególnie ciężka, bo Annie wyciągnęła większość
rzeczy. W środku była jedynie powieść Sigrid Undset Wianek, nowa biografia autorki i notatnik. Poza
tym portfel, w którym było jego zdjęcie z poprzedniego lata. Dobrze na nim wyglądał -

opalony, z włosami rozjaśnionymi od słońca. Teraz lepki od potu i z pobladłą ze strachu twarzą
młody mężczyzna w niczym nie przypominał chłopaka z fotografii.

Atmosfera była napięta. Zazwyczaj dobrze dawał sobie radę w takich sytuacjach i nie ulegał łatwo
emocjom, jednak sprawa z Hal-vorem wyprowadziła go z równowagi.

- Zdajesz sobie sprawę, że to było konieczne? - zapytał

Sejer.

- Oczywiście.

Hałvor podniósł stopę i zaczął uważnie przyglądać się swoim tenisówkom, postrzępionym
sznurowadłom i podeszwie, która popękała na bokach.

- Plecak Annie został znaleziony w szopie na terenie twojej działki, a to bezpośrednio wiąże cię z
zabójstwem.

Czy rozumiesz, co do ciebie mówię?

- Rozumiem, ale pan się myli.

- Ponieważ byłeś chłopakiem Annie, automatycznie stałeś się podejrzanym. Problem polega na tym,
że w żaden sposób nie mogliśmy powiązać cię z zabójstwem. Teraz wszystko się zmieniło, twoja
babcia wykonała całą pracę za nas. Sądzę, że się tego nie spodziewałeś, Halvor, szczególnie, że
twoja babcia nie należy do osób szczególnie ruchliwych, a tu nagle postanowiła uporządkować
szopę. Kto by pomyślał, że do tego dojdzie.

- Nie mam pojęcia, skąd tam się wziął ten plecak! Babcia znalazła go w szopie, to wszystko, co
wiem.

- Schowany za materacem?

Jeszcze nigdy Sejer nie widział Halvora tak bladego i zdenerwowanego. Co jakiś czas usta chłopaka
wyginały się w mimowolnym skurczu, jakby chciały się rozerwać.

- Ktoś chce mnie wrobić.

- Co masz na myśli?

- Ktoś musiał podrzucić tam ten plecak. Dwa dni temu słyszałem, jak ktoś skrada się za moim oknem.

Sejer uśmiechnął się ponuro.

- Proszę, może pan kpić - powiedział Halvor - ale tak było. Ten, kto podrzucił mi plecak i chce,
żebym to ja wziął odpowiedzialność za jej śmierć, wie, że ja i Annie byliśmy parą. Więc to znaczy,
że musiał to być ktoś, kogo i ona znała, czy nie?

Chłopak uparcie wpatrywał się w twarz głównego inspektora.

- Od początku sądziłem, że zabójca musiał znać Annie -

potwierdził Sejer. - Myślę nawet, że znał ją bardzo dobrze Może nawet tak dobrze jak ty.

- Ale ja tego nie zrobiłem! Nie zrobiłem!

Otarł czoło, starając się odzyskać spokój.

- Więc jak, uważasz, że jest jeszcze ktoś, z kim powinniśmy porozmawiać, a kogo pominęliśmy w

czasie śledztwa?

- Nie mam pojęcia.

- Może inny chłopak, nowy przyjaciel na przykład?

- Nie było nikogo innego.

- Skąd możesz wiedzieć?

- Powiedziałaby mi.

- Czy naprawdę sądzisz, że przybiegłaby do ciebie, żeby opowiedzieć ci o nowo poznanym
chłopaku? Myślisz, że dziewczyny w jej wieku tak się zachowują? Z iloma dziewczynami byłeś
związany, Halvor?

- Wiem, że by mi powiedziała. Pan nie znał Annie.

- Nie, nie znałem. To prawda. Zdaję sobie sprawę, że była wyjątkowa. No, ale chyba musiała mieć
coś wspólnego z innymi dziewczynami, nie uważasz?

- Nic nie wiem o innych dziewczynach.

Halvor skulił się na krześle. Włożył palec do dziury w bucie i zaczął obrywać po kawałku podeszwę.

- Dlaczego nie poszukacie odcisków palców na plecaku?

- Poszukamy, oczywiście. Ale akurat z nimi nie ma problemu, łatwo można je zetrzeć. Mam dziwne
wrażenie, że nie znajdziemy ani jednego, oczywiście z wyjątkiem twoich i twojej babci.

- Nigdy wcześniej nie miałem go w rękach. Nigdy, aż do dzisiaj.

- Przekonamy się. Znalezienie plecaka daje nam powód, żeby szczegółowo zbadać twój motocykl,
sprzęt i kask. A, i oczywiście dom. Przynieść ci coś, zanim zacznę pytać dalej?

- Nie.

Dziura w bucie stawała się coraz większa. W końcu dał jej spokój.

- Czy muszę zostać tu dzisiaj na noc?

- Niestety tak. Gdybyś spojrzał na całą tę sytuację obiektywnie, zrozumiałbyś, dlaczego muszę cię
zatrzymać.

- Na jak długo?

- Tego nie wiem.

Stojąc po drugiej stronie stołu, Sejer przyjrzał się chłopakowi i postanowił zmienić taktykę.

- Pracujesz nad czymś Halvor? Siedzisz przed komputerem od chwili powrotu z fabryki prawie do
północy i tak codziennie. Możesz mi powiedzieć, nad czym tak się trudzisz?

Halvor spojrzał na niego. - Kazał mnie pan śledzić?

- W pewnym sensie. Ostatnio przyglądamy się uważnie wielu osobom. Prowadzisz dziennik?

- Gram sobie, w szachy na przykład.

- Sam ze sobą?

- Nie, z Najjaśniejszą Panienką - odpowiedział.

Sejer nerwowo zamrugał. - Mam dla ciebie dobrą radę.

Lepiej zacznij ze mną współpracować, Halvor. Wiem, że coś przede mną ukrywasz. Więcej, jestem
tego pewien.

Było was dwóch? Nie chcesz wydać kompana?

Halvor nic nie odpowiedział.

- Jeśli postawimy ci zarzuty, będziemy mogli skonfiskować twój komputer.

- Proszę bardzo - stwierdził z nagłym uśmiechem. - Ale i tak tego nie dostaniecie!

- Nie dostaniemy? Dlaczego nie?

Halvor ponownie zamilkł, powracając do pracy nad swoim butem.

- Bo założyłeś hasło? Dlatego?

Miał zupełnie wyschnięte gardło, ale nie chciał błagać o colę. W lodówce w domu miał piwo Vorter.

Skoncentrował się na myśli o zimnej butelce i poczuł

ulgę.

- Zakładam, że cokolwiek to jest, musi to być coś ważnego, jeśli nie chciałeś, by ktokolwiek to
znalazł.

- Zrobiłem to dla zabawy.

- Mógłbyś mówić jeszcze większymi ogólnikami?

- To nic ważnego. Taka bazgranina, z nudów.

Kiedy Sejer wstał, krzesło bezgłośnie przesunęło się po wykładzinie.

- Wiesz co? Wyglądasz na spragnionego. Przyniosę nam coś do picia.

Sejer wyszedł, a pokój przesłuchań zamknął się wokół

Halvora. Teraz miał już w bucie naprawdę sporą dziurę, przez którą mógł zobaczyć swoją brudną
skarpetkę.

Gdzieś w tle słyszał odgłos syren, ale nie był w stanie ustalić, czy pochodziły z radiowozu, karetki,
czy innego pojazdu. W każdym razie dochodził go stały, nieprzerwany szum. Budynek brzmiał jak
sala kinowa na moment przed rozpoczęciem seansu. Sejer powrócił z dwiema butelkami.

- Uchylę okno, w porządku?

Halvor przytaknął. - Nie zrobiłem tego. Sejer znalazł dwa plastikowe kubeczki i nalał do nich coli.
Piana sięgnęła do samej krawędzi.

- Nie miałem żadnego powodu, by zrobić jej krzywdę.

- Też zastanawiam się nad tym, jaki mógłbyś mieć motyw. -Westchnął i pociągnął łyk napoju. - Ale to
nie znaczy, że żadnego nie miałeś. Czasami emocje biorą górę, to najczęstsza odpowiedź. Czy
kiedykolwiek miałeś to uczucie?

Halvor nie odpowiedział.

- Czy znasz Raymonda z Kolleveien?

- Tego gościa z zespołem Downa? Od czasu do czasu widuję go na ulicy.

- Byłeś kiedyś u niego w domu?

- Przejeżdżałem obok. Wiem, że hoduje króliki.

- Rozmawiałeś z nim kiedykolwiek?

- Nigdy.

- A wiedziałeś o tym, że trener Annie, Knut Jensvoll, siedział kiedyś w więzieniu za gwałt?

- Tak, Annie mi powiedziała.

- Czy ktoś jeszcze o tym wiedział?

- Nie mam pojęcia.

- Znałeś tego małego chłopca, którym zajmowała się Annie? Eskila Johnasa?

Halvor spojrzał na inspektora wyraźnie zaskoczony. -

Tak! Ale on nie żyje.

- Opowiedz mi o nim.

- Po co?

- Po prostu rób to, o co cię proszę.

- No cóż, był słodki i... zabawny.

- Słodki i zabawny?

- Miał dużo energii.

- Był trudnym dzieckiem?

- Może czasami trudno go było opanować. Nigdy nie mógł usiedzieć w jednym miejscu. Myślę, że
musiał brać na to jakieś lekarstwa. Trzeba go było cały czas przywiązywać do krzesełka i w wózku.
Byłem z nimi kilka razy na spacerze, kiedy zajmowała się nim Annie.

Ona jedna dawała sobie z nim radę. No tak, ale pan wie, Annie...

Halvor wypił napój i wytarł usta ręką.

- Znałeś jego rodziców?

- Wiedziałem, kim są.

- A ich starszy syn?

- Magne? Wiem, jak wygląda.

- Czy kiedykolwiek zalecał się do Annie?

- Bez przesady. Słał jej długie spojrzenia, kiedy przechodziła.

- A jak ty na to reagowałeś, Halvor? Nie wkurzało cię, kiedy inni mężczyźni tak się gapili na twoją
dziewczynę?

- Sejer zasypywał chłopaka pytaniami.

- Zacznijmy od tego, że byłem przyzwyczajony. A po drugie, Annie miała swoje sposoby, by dać im
do zrozumienia, że nie jest zainteresowana.

- A jednak z kimś wtedy poszła, Halvor, więc jednak dla kogoś zrobiła wyjątek.

- Wiem, zdaję sobie z tego sprawę.

Halvor był zmęczony. Na chwilę zamknął oczy. Blizna w kąciku jego ust świeciła niczym srebro w
świetle lampy. -

Było bardzo dużo rzeczy, których nie rozumiałem, jeśli chodzi o Annie. Czasami wkurzała się
zupełnie bez powodu, naprawdę się denerwowała, a kiedy pytałem ją, o co chodzi, wtedy jeszcze
bardziej się wkurzała i krzyczała na mnie, że nie zawsze wszystko na tym świecie można zrozumieć. -
Westchnął.

- Więc miałeś wrażenie, że coś ją trapi? Że miała jakiś sekret, z którym było jej tak ciężko? -
Inspektor uważnie przyglądał się chłopakowi.

- Nie wiem, chyba mogło tak być. Mówiłem jej bardzo dużo o sobie, prawie wszystko, więc powinna
wiedzieć, że mnie też może powiedzieć wszystko, że może mi zaufać.

- Ale być może twoje sekrety nie były równie wstrząsające. Może miała gorsze tajemnice?

Nic nie może być gorsze. Nic na świecie. - Halvor, słuchasz mnie?

- Było coś - powiedział cichym głosem, otwierając oczy -

coś, po czym Annie zamknęła się w sobie na dobre.

ROZDZIAŁ 11

Annie zamknęła się w sobie na dobre.

Uświadomił sobie nagle, że po prostu uwierzył w to, co usłyszał. A może po prostu chciał uwierzyć?
W każdym razie... wciąż pozostawała kwestia ukrytego plecaka i to mocne przekonanie, że Halvor
skrywa przed nim coś jeszcze. Seier szedł w stronę parkingu z rękami w kieszeniach i wpatrując się
w chodnik, porządkował

myśli.

Annie lubiła opiekować się dziećmi. Chłopiec, którym się zajmowała, był wyjątkowo trudnym
dzieckiem i zmarł w tragicznych okolicznościach. Nigdy nie mogłaby mieć swoich dzieci i nie
zostało jej wiele życia. Miała chłopaka, na którego od czasu do czasu krzyczała, w dodatku zerwała z
nim, by niedługo później przyjąć go z powrotem, jakby sama nie wiedziała, czego chce od życia.

Sejer nie mógł znaleźć żadnego wyraźnego związku pomiędzy tymi faktami.

Wsiadając do samochodu, wiedział już, dokąd zaraz się uda. Zamierzał odwiedzić miejsce, gdzie
Halvor spędził

swoje dzieciństwo, a raczej okres, który powinien być dla niego dzieciństwem. W przeszłości
posterunek lokalnej policji mieścił się w starej willi. Teraz znalazł go w nowym centrum handlowym,

wciśnięty pomiędzy supermarket Rimi i biuro Inland Revenue. Siedział przez chwilę zamyślony w
poczekalni, kiedy do pomieszczenia wszedł

lokalny funkcjonariusz. Wyciągnął w stronę Sejera bladą, pokrytą piegami dłoń. Zbliżał się do
pięćdziesiątki, był

szczupły, ze skórą i włosami prawie całkiem pozbawionymi pigmentu. W niebiesko-zielonych oczach
niezbyt dobrze skrywał ciekawość. Był wręcz usłużny. W

końcu nie codziennie odwiedzał go inspektor z miasta.

Przez większość czasu posterunek funkcjonował tak, jakby świat zupełnie o nim zapomniał.

- Cieszę się, że znalazł pan dla mnie czas - przywitał się Sejer, idąc za policjantem korytarzem.

- Wspomniał pan o zabójstwie. Annie Holland? Sejer potwierdził.

- Śledziłem tę sprawę w prasie. A skoro pan tu jest, domy-

ślam się, że interesuje pana ktoś, kogo mógłbym znać? -

Wskazał krzesło.

- No tak, w pewnym sensie. Zatrzymaliśmy kogoś w tej sprawie. To jest jeszcze młody chłopak, ale
po tym, co znaleźliśmy u niego w domu, nie mieliśmy innego wyboru i trzeba go było aresztować.

- A pan wolałby mieć wybór?

- Nie sądzę, że jest winny. - Sejer uśmiechnął się pod nosem na dźwięk własnych słów.

- Rozumiem, to się zdarza.

Głos policjanta pozbawiony był ironii. Oficer złożył

dłonie i czekał na ciąg dalszy.

- W grudniu 1992 roku doszło na pana terenie do samobójstwa. W konsekwencji tego zdarzenia
dwóch chłopców zostało wysłanych do Domu Dziecka Bjerkeli, a matka skończyła na oddziale
psychiatrycznym. Szukam informacji na temat Halvora Muntza, urodzonego w 1976

roku, syna Torkela i Lilly Muntzów.

Było oczywiste, że policjant rozpoznał nazwisko. Na jego twarzy pojawił się wyraz zdenerwowania.

- To pan zajmował się tą sprawą, prawda?

- Tak, niestety. Razem z kolegą. Halvor, starszy z chłop-ców, zadzwonił do mnie do domu. To było
późno w nocy. Pamiętam datę, trzynasty grudnia, moja córka występowała tego dnia w szkolnym

przedstawieniu. Nie chciałem jechać tam sam,

dlatego zabrałem ze sobą rekruta. Jeśli chodziło o rodzinę Hal-vora, nigdy nie było wiadomo, co się
zastanie na miejscu. Pojechaliśmy do nich do domu i znaleźliśmy matkę na kanapie w pokoju,
zakopaną pod kołdrą.

Chłopcy byli na piętrze. Hal-vor nic nie powiedział. Obok niego na łóżku leżał jego młodszy brat,
miał zamknięte oczy. Wszędzie była krew. Najpierw obejrzeliśmy dzieci.

Na szczęście nic im nie było. Potem zaczęliśmy szukać.

Ojciec leżał w starym, gnijącym śpiworze. Nie miał po-

łowy głowy. Została odstrzelona.

Zamilkł, a Sejer mógłby niemal przysiąc, że widzi obrazy, które niczym cienie przemykają przed
oczami policjanta.

- Nie było łatwo wyciągnąć cokolwiek z chłopców.

Siedzieli przytuleni do siebie i nic nie mówili. W końcu Halvor opowiedział nam, że ojciec od rana
pił alkohol, a potem wpadł w straszliwą furię. Tłukł się po domu, wreszcie zaczął rozbijać wszystko,
co stanęło mu na drodze. Chłopcy musieli uciekać na podwórko, tam spędzili większość dnia. Kiedy
zapadł zmierzch i zrobiło się zbyt zimno, by siedzieć na zewnątrz, wrócili do domu.

Halvor obudził się i zobaczył pochylającego się nad nim ojca z nożem do chleba w ręku. Ten dźgnął
go i wydawało się, że dopiero wtedy uświa-domił sobie, co się właściwie dzieje. Wybiegł z pokoju,
trzasnęły drzwi.

Zaraz potem usłyszeli, jak ojciec siłuje się z drzwiami do szopy i zamyka je głośno za sobą. Na ich
terenie, za domem stał taki stary, drewniany składzik. Po krótkiej chwili doszedł ich huk wystrzału.
Halvor bał się sprawdzić, co się stało. Zszedł cicho na dół i zadzwonił

po mnie. Ale chyba odgadł, do czego doszło, bo powiedział nam, że boi się, że coś jest nie w
porządku z jego ojcem. Opieka społeczna od lat chciała zająć się chłopcami, ale Halvor zawsze się
sprzeciwiał. Po tamtej nocy już nie.

- Jak zniósł całą tę sytuację?

Oficer wstał i zaczął przechadzać się po pokoju. Wyglądał

na spiętego. Zachowywał się tak, jakby ta rozmowa była dla niego bardzo niewygodna. Sejer nie
zamierzał

przerywać kłopotliwego

milczenia.

- Ciężko mi powiedzieć, co mógł czuć. Halvor był

dzieckiem bardzo zamkniętym w sobie. Ale mówiąc szczerze, nie widziałem

u niego oznak rozpaczy. Raczej determinację. Może dlatego, że dostał szansę na rozpoczęcie nowego
życia, a śmierć ojca była punktem zwrotnym. Na pewno odczuwał też ulgę. Chłopcy żyli w ciągłym
strachu i nigdy nie mieli rzeczy, których potrzebowali.

Policjant zamilkł na moment i stojąc tyłem do Sejera, czekał na jego dalsze pytania. W końcu
rozmawiał z inspektorem, który poprosił go o pomoc w śledztwie, ale Sejer nic nie mówił.
Mężczyzna w końcu odwrócił się i zaczął opowiadać dalej.

- Dopiero po pewnym czasie zaczęliśmy zadawać sobie pytania. - Wrócił do swojego krzesła. -
Ojciec leżał w śpiworze. Zdjął buty, kurtkę, zwinął nawet sweter i podłożył go sobie pod głowę.
Chodzi mi o to, że to wyglądało, jakby naprawdę szykował się do snu, a nie... -

przerwał, by wziąć oddech - a nie, by odebrać sobie życie.

Więc potem przyszło nam do głowy, że może jednak ktoś pomógł mu w jego wycieczce w zaświaty.

Sejer przymknął oczy. Zaczął masować miejsce tuż nad lukiem brwiowym i poczuł, jak opadają
płatki przesuszonej skóry.

- Ma pan na myśli Halvora?

- Tak - potwierdził oficer. - To znaczy, tak, podejrzewałem

Halvora. Mógł śledzić ojca, poczekać, aż zaśnie, włożyć strzelbę do śpiwora, w dłonie ojca i
pociągnąć za spust.

Ostatnie słowa zelektryzowały Sejera, - I co pan zrobił? -

Nic.

Oficer rozłożył ręce w bezradnym geście. - Nic nie zrobiliśmy. Nic a nic. Nie znaleźliśmy niczego,
co mogłoby połączyć go ze sprawą, w każdym razie nic konkretnego. Rana była charaktery-styczna
dla samobójstw z tego typu broni. Kaliber 16, strzał z bliskiej odległości, rana wlotowa pod brodą i
wylotowa na szczycie czaszki. Żadnych innych odcisków palców na strzelbie, żadnych podejrzanych
śladów wokół szopy. W

odróżnieniu do pana mieliśmy wybór. Może pan to nazwać inaczej - niedopełnienie obowiązków
albo poważny błąd w osądzie.

- Prawdopodobnie mógłbym pomyśleć o znacznie gorszych rzeczach - uśmiechnął się Sejer. -
Gdybym miał

ochotę. Ale rozmawiał pan z nim?

- Przesłuchaliśmy ich, ale to nic nie dało. Młodszy brat miał wtedy około sześciu lat, nie wiedział, w
jakim czasie zginął ojciec. Nie był w stanie ani zaprzeczyć naszym hipotezom, ani ich potwierdzić.
Matka była pod wpływem dużej dawki valium, a żaden z sąsiadów nie słyszał wystrzału. Ich dom stał
na uboczu. Paskudne miejsce, w przeszłości był tam sklep spożywczy. Prosty, ceglany dom ze
stromymi kamiennymi schodami i dużymi oknami po obu stronach frontowych drzwi. -

Potarł nos nerwowym gestem. - Ale na szczęście było też wiele sprzeczności.

- To znaczy?

- Jeśli to Halvor miałby pociągnąć za spust, musiałby wcześniej położyć się obok ojca, przycisnąć
strzelbę do jego piersi i wcisnąć lufę dokładnie pod jego brodę. Czy piętnastolatek z wielką raną na
policzku miałby wystarczająco jasny umysł, by to wszystko zaplanować?

- To nie jest niemożliwe. Kiedy ktoś żyje tyle łat pod jednym dachem z dręczącym go psychopatą,
uczy się wielu rzeczy. Halvor to bystry chłopak.

- Czy oni chodzili ze sobą? Halvor i ta dziewczyna Hollandów?

- W pewnym sensie tak - wyjaśnił Sejer - Nie cieszy mnie pana teoria, ale będę musiał wziąć ją pod
uwagę.

- Więc zamierza pan ją ujawnić?

- Byłoby świetnie, gdyby mógł mi pan dać kopie akt.

Chociaż raczej nie uda nam się ustalić nic nowego, nie po takim czasie. Nie sądzę, że musi się pan
martwić. Sam służyłem w lokalnej policji i wiem, jak to jest. Człowiek przywiązuje się do ludzi.

Policjant patrzył zamyślony przez okno.

- Prawdopodobnie zaszkodziłem Halvorowi, mówiąc pana to wszystko. On naprawdę zasługuje na
więcej. To jest najbardziej opiekuńczy dzieciak, jakiego kiedykolwiek spotkałem. Przez te wszystkie
lata dbał o matkę i młodszego brata, a z tego co słyszałem, mieszka teraz ze starszą panią Muntz i nią
także się zajmuje.

- To prawda.

- W końcu znalazł dziewczynę i tak ma się to skończyć? A jak on się w ogóle miewa? Nie traci
rezonu?

- Stara się, ale być może nie spodziewał się w życiu niczego innego jak tylko pasma kolejnych
nieszczęść.

- Jeśli on faktycznie zabił swojego ojca - powiedział oficer, patrząc Sejerowi prosto w oczy - działał
w obronie własnej. W ten sposób uratował całą swoją rodzinę. To był jedyny wybór: albo ojciec,
albo oni. Ciężko mi wyobrazić sobie, że mógłby mieć jakikolwiek inny powód. Więc to nie byłoby

do końca w porządku używać tych domniemań przeciwko niemu, dowodów w sprawie, której nigdy
dokładnie nie zbadaliśmy. Szczególnie po tym, jak uznałem go za niewinnego, interpretując wszelkie
wątpliwości na jego korzyść. - Potarł usta dłonią. - Biedna Lilly, nie miała pojęcia, jaka czeka ją
przyszłość, kiedy przyjmowała oświadczyny Torkela Muntza. Mój ojciec był tutaj lokalnym
funkcjonariuszem przede mną i opowiadał, że nie było dnia bez kłopotów z Torkelem. To był
awanturnik, ale za to niezwykle przystojny chłopak. A Lilly była taka ładna. Może oddzielnie mogliby
wyjść na prostą, coś w życiu osiągnąć. Pewne kombinacje po prostu się nie sprawdzają, zgodzi się
pan ze mną?

Sejer przytaknął. - Mamy dzisiaj jeszcze zebranie departamen-tu i będziemy musieli zdecydować,
jakie postawić zarzuty. Obawiam się, że...

- Tak?

- Obawiam się, że nie uda mi się przekonać kolegów, by go wypuścić. Nie po tym, co tu usłyszałem.

Holthemann przekartkował raport i posłał im surowe spojrzenie, zupełnie jakby chciał wymusić
wyniki samą tylko mocą gniewnego wzroku. Człowiek, który stanąłby za szefem departamentu w
kolejce do kasy w supermarkecie, raczej nie pomyślałby o nim jako o osobie piastującej wysokie
stanowisko, w dodatku obdarzonej tak bystrym umysłem. Suchy i szary, przypominał

uschnięte źdźbło trawy, z błyszczącą, zroszoną potem łysiną i rozważnym spojrzeniem schowanym za
grubymi szkłami okularów.

- Co z tym chłopakiem z Kolleveien? - zapytał. - Jak dokładnie mu się przyjrzeliście?

- Chodzi o Raymonda Làke?

- Kurtka, którą znaleziono na ciele denatki, należy do niego. Także Karlsen mówi, że krążą o nim
różne plotki.

- Ludzie zawsze gadają - powiedział Sejer. - Co dokładnie masz na myśli?

- To, że jeździ po okolicy, śliniąc się na widok młodych dziewczyn. Krążą także pogłoski o jego ojcu.
Mówi się, że nic mu nie dolega, że leży tylko w łóżku, czyta magazyny porno i pozwała, by syn mu
usługiwał. Może Raymond przeglądał w tajemnicy pisemka ojca i znalazł w nich inspirację.

- Myślę, że zdecydowanie powinniśmy szukać kogoś stamtąd - oznajmił Sejer. - Sądzę też, że ten
człowiek stara się nas zmylić.

- Wierzysz Halvorowi?

- Tak, wierzę. Dodatkowo mamy niezidentyfikowaną osobę na podwórku Raymonda, a on sam upiera
się, że samochód, który widział, był czerwony.

- To raczej dość naciągana hipoteza. Równie dobrze mógł

to być jakiś turysta. Raymond chyba nie ma wszystkich klepek we właściwym miejscu, prawda?

Sejer zacisnął usta. - Nie sądzę, że Raymond jest na tyle sprytny, by wymyślić taką historyjkę.
Naprawdę ktoś z nim rozmawiał.

- I to miałby być ten sam mężczyzna, który rzekomo przemykał się pod oknami Halvora? Ten sam,
który ukrył

plecak Annie w szopie?

- Tak, to jest możliwe.

- To zupełnie do ciebie niepodobne, Konradzie, żeby być aż tak naiwnym. Nagle uległeś czarowi
półgłówka i nastolatka?

Sejer poczuł się bardzo niezręcznie. Nie lubił być pouczany, ale być może faktycznie pozwolił, by
jego własne przeczucia przesłoniły mu fakty. Halvor był

najbliżej związany z ofiarą, w końcu był chłopakiem Annie.

- Czy Halvor zdradził ci jakieś szczegóły? - zapytał

Holthemann. Wstał z krzesła i przysiadł na brzegu biurka. Mógł teraz patrzeć na Sejera z góry.

- Słyszał dźwięk uruchamianego samochodu.

Prawdopodobnie dość starego, być może bez jednego cylindra. Hałas dobiegał z głównej drogi.

- Tam jest miejsce, gdzie można zawracać. Wiele samochodów tam się zatrzymuje.

- Wiem. Jednak jestem za tym, żeby go wypuścić. Nie ucieknie nam.

- Po tym, co nam opowiedziałeś, równie dobrze może być mordercą. Kimś, kto z zimną krwią
zamordował

własnego ojca. To nie wygląda dobrze, Konradzie.

- Ale on kochał Annie, na swój własny, dziwny sposób naprawdę ją kochał. Nawet jeśli nie
okazywała mu wiele czułości i nie dawała nadziei na więcej.

- Więc prawdopodobnie stracił cierpliwość i panowanie nad sobą. A jeśli odstrzelił ojcu głowę, to
pokazuje, że buzują w nim emocje, które mogą być niebezpieczne dla otoczenia.

- Jeśli faktycznie zabił swojego ojca - a tego nie wiemy na pewno - zrobił to dlatego, że nie widział
innego rozwiązania. Po latach przemocy i zaniedbywania jego rodzina się rozpadała. W dodatku
ojciec ranił go nożem w twarz. Nie ma wątpliwości, że w razie procesu zostałby uniewinniony.

- Całkiem możliwe. Ale fakty są takie, że może być zdolny do popełnienia morderstwa. A nie każdy
to potrafi. Co pan myśli Skarre?

Skarre podgryzał długopis i kręcił w zamyśleniu głową.

- Wydaje mi się, że zabójca był starszy.

- A to dlaczego?

- Annie była w doskonałej formie. Ważyła około sześćdziesięciu pięciu kilogramów, a na większość
tej wagi składały się mięsnie Halvor waży jakieś sześćdziesiąt trzy kilo, więc mniej więcej tyle samo
co ona. Gdyby miał wepchnąć ją pod wodę, na pewno usiło-wałaby się bronić, a wtedy jej ciało
nosiłoby ślady walki -

zadra-pania, skaleczenia. Ale wszystko wskazuje na to, że zabójca był dużo od niej większy i cięższy.
Z tego co widziałem, wydaje mi się, że Annie była dużo silniejsza od Halvora. Nie mówię, że nie
mógł tego zrobić, tylko że byłoby to niezwykle dla niego trudne.

Sejer przytaknął bezgłośnie.

- No dobrze, to brzmi przekonująco. Ale w takim razie nic nam nie zostaje. Znaleźliśmy jakieś inne
osoby związane z Annie, które mogłyby mieć motyw? - zapytał

Holthemann.

- Halvor także nie miał żadnego powodu, by ją zabić. -

Słowa Sejera zabrzmiały stanowczo i wzbudziły nagłą irytację szefa departamentu.

- Miał jej plecak i był bardzo mocno do niej przywiązany.

To ja ponoszę pełną odpowiedzialność za sprawę, nawet jeśli niespecjalnie mi to odpowiada,
Konradzie. A co z Axelem Bjorkiem? Zgorzkniały alkoholik z ostrym temperamentem. Znaleźliście
coś na niego?

- Nie mamy żadnych dowodów na to, że Bjork był w Lundeby tego dnia.

- Rozumiem. Z raportu wynika, że zdajecie się być o wiele bardziej zainteresowani sprawą śmierci
tego dwulatka. - Teraz uśmiechnął się, chociaż nie aż tak złośliwie, jak się tego spodziewali.

- Nie tyle śmiercią chłopca, co reakcją Annie na to zdarzenie. Staraliśmy się znaleźć powody tak
nagłej zmiany w jej zachowaniu. To mogło mieć coś wspólnego albo z dzieckiem, albo z faktem, że
była chora. Mam nadzieję, że coś uda się nam tu ustalić.

- Na przykład co?

- Nie wiem jeszcze. To jest właśnie najtrudniejsze w tej sprawie: nie mamy pojęcia, jakiego

człowieka powinniśmy szukać.

- Może miłośnika egzekucji. Trzymał jej głowę pod wodą, czekał, aż umrze. - Holthemann
zareagował dość ostro. -

Nie miała nawet zadrapania.

- Dlatego wydaje mi się, że mogło być tak: siedzą na brzegu, jedno obok drugiego, rozmawiają
zupełnie swobodnie. Być może zabójca ma nad nią jakąś kontrolę, coś, co sprawiło, że z nim tam
przyszła. Niespodziewanie on kładzie rękę na jej szyi i przewraca ją na brzuch, głową do wody.
Wszystko dzieje się w jednej chwili, ale pomysł

pojawił się wcześniej, kiedy siedzieli w samochodzie albo na motocyklu.

- Musiał być mokry i zabłocony - dodał Skarre.

- Czy ktoś widział motocykl w Kolleveien?

- Widziano pędzący samochód. Chociaż właściciel sklepu Horgen zauważył motocykl. Nie widział za
to Annie.

Johnas nie dostrzegł z kolei, że wsiadała z kimś na motocykl. Wypuścił ją z samochodu, zobaczył
motor i pomyślał, że idzie w jego kierunku.

- Macie inne tropy?

- Magne Johnas.

- Co z nim?

- W sumie niewiele. Wygląda na nabuzowanego sterydami i kiedyś podkochiwał się w Annie. Tyle że
ona nie była zainteresowana. Może to ten typ, który nie znosi, kiedy kobieta go odtrąca. Bywa
regularnie w Lundeby, odwiedza znajomych, no i jeździ motocyklem. Wydaje się, że teraz w oko
wpadła mu Solvi. W każdym razie nie możemy go wykluczyć.

Holthemann przytaknął. - A co z Raymondem i jego ojcem? Czy to prawda, że przez długi czas
chłopak był

poza domem?

- Powiedział, że kiedy wrócił ze sklepu, siedział przez jakiś czas, przypatrując się śpiącej Ragnhild.

- Po prostu doskonałe alibi, Konradzie - skomentował no themann. - Czy dobrze rozumiem, że to
impulsywny, fizycznie dorosły mężczyzna z psychiką pięciolatka?

- Dokładnie tak. A wśród pięciolatków nie spotyka się wielu morderców.

Szef pokręcił tylko głową. - Ale interesuje się dziewczynami, prawda?

- Tak, nie wiem tylko, czy wiedziałby, co z nimi robić.

- Nie mamy pewności, czy masz rację. Z drugiej strony, zawsze doceniałem twój dobry instynkt. Ale
jest jedna sprawa, którą musisz sobie uświadomić. - Podniósł palec w geście upomnienia. - Nie
jesteś bohaterem powieści kryminalnej, więc staraj się zachować obiektywny osąd.

Sejer podniósł głowę i roześmiał się głośno. Jego szef rzucił mu spojrzenie pełne dezaprobaty i
zasiadł

ponownie za biurkiem. Wsunął palec pod okulary, żeby potrzeć oko, po czym zamrugał

nerwowo i zapytał: - Czyżby coś mnie ominęło? - Ani Sejer, ani Skarre nie odezwali się.

- W porządku - powiedział wreszcie spokojnym głosem -

ale jeśli coś szybko się nie wydarzy, będę musiał postawić Halvorowi zarzuty. Dlaczego, na
przykład, zabójca miałby zabierać ze sobą plecak ofiary?

- Jeśli przyjechali samochodem, musieli wysiąść przy zakręcie, a wtedy plecak zostałby w środku -
wyjaśnił

Sejer. - Zbyt ryzykowne byłoby wracanie po plecak i wrzucanie go później do

wody.

- Brzmi rozsądnie.

- Mam tylko jedno pytanie - odezwał się inspektor, podchwytując jego spojrzenie. - Czy nie
powinniśmy wypuścić Halvora, jeśli okaże się, że odciski palców na klamerce paska Annie nie
należą do mego?

- Pozwól, że się nad tym zastanowię.

Sejer podszedł do mapy zawieszonej na ścianie, gdzie zaznaczono trasę z Krystallen w stronę ronda,
w dół do sklepu Horgena i potem znów w górę do Kolleveien i jeziora. Kilka magnesów oznaczało
miejsca, w których widziano Annie. Magnesy przypominały zielonego ludka ze świateł na przejściu
dla pieszych. Jeden oznaczał dom Annie w Krystallen, drugi skrzyżowanie w Gneisveien, gdzie
przeszła przez ulicę i wybrała skrót, kolejny wskazywał miejsce, gdzie pewna kobieta widziała, jak
dziewczyna wsiada do samochodu Johnasa. Następny oznaczał sklep Horgena. Także samochód
Johnasa i motocykl przed sklepem były oznaczone. Sejer odpiął

jeden z magnesów obok sklepu i schował go do kieszeni.

- Kto tak naprawdę był jej najbliższy? - zapytał. - Czy był

to Halvor? Kiedy i gdzie spotkała zabójcę, skoro minęło tak niewiele czasu od momentu, gdy
wysiadła z samochodu Johnasa, do chwili jej odnalezienia?

Motocyklista się nie zgłosił. Nikt nie widział, jak wsiadała na motocykl.

- Ale przecież zamierzała się z kimś spotkać?

- Tak, wybierała się do Anette.

- To powiedziała nam pani Holland. Może miała w planach inne spotkanie - zasugerował
Holthemann.

- Annie wiedziała, że Anette nie zadzwoni.

- Załóżmy, że tak było. A jeśli Annie nigdy nie wysiadła z samochodu Johnasa? Może to jest aż tak
proste? - Wstał i zaczął chodzić po pokoju. Jego głowa aż buzowała od myśli. - Przecież jedynym, co
potwierdza fakt, że to zrobiła, są słowa samego Johnasa.

- O ile wiem, to szanowany biznesmen z własną galerią i nieposzlakowaną opinią. Poza tym miał
wobec Annie dług wdzięczności za opiekę nad nieznośnym synem.

- Dokładnie tak. Annie dobrze go znała, a i on żywił

wobec niej ciepłe uczucia. - Sejer zamknął oczy. - Może po prostu się myliła.

- Co chcesz przez to powiedzieć? - Holthemann nachylił

się w jego stronę.

- Zastanawiam się nad tym, czy mogła się pomylić - po-wtórzył.

- No tak, na pewno. W końcu poszła sama z mordercą w za

- Tb też. Ale wcześniej. Ona go nie doceniła, myślała, że jest bezpieczna.

- Nie sądzę, żeby na szyi miał zawieszoną tabliczkę z ostrzeżeniem. - Ironia w głosie Holthemanna
była aż nazbyt słyszalna. Zmitygował się po chwili i zapatrzył się w mapę, a właściwie w jeden
punkt, miejsce, gdzie znaleziono Annie. - Jeśli była tak ostrożna, jak mówisz, to musieli dobrze się
znać, skoro mu zaufała.

- Może mieli wspólny sekret - zasugerował inspektor.

- Jakiś romans na przykład?

Sejer przypiął z powrotem magnes na dawne miejsce i odwrócił się z wyrazem zwątpienia na twarzy.

- To w końcu nie byłaby pierwsza taka historia -

Holthemann uśmiechnął się. - Niektóre młode dziewczyny szczególnie lubią dużo starszych od siebie
mężczyzn. Zauważyłeś to może, Konradzie?

- Halvor zaprzecza, że spotykała się z innym mężczyzną.

- Oczywiście, że zaprzecza. Nie może znieść myśli, że mogło

być inaczej.

- Romans, który mogłaby ujawnić - to masz na myśli? Z

kimś, kto ma żonę, dzieci i wysokie zarobki?

- Po prostu myślę na glos. Snorrason potwierdził, że nie była

dziewicą.

Sejer przytaknął. - W końcu ona i Halvor próbowali seksu raz czy dwa, pomimo wszelkich trudności
pomiędzy nimi. Moim zdaniem każdy mężczyzna w Krystallen jest potencjalnym kandydatem na
podejrzanego. Widywali ją każdego dnia, niezależnie od pory roku, wystarczyło, by wystawiła nogę
za drzwi. Widzieli, jak dorasta i jak z dnia na dzień zmienia się w atrakcyjną kobietę.

Podwozili ją za każdym razem, kiedy tego potrzebowała, opiekowała się ich dziećmi, bywała w ich
domach - ufała im. Mówię tu o samych dojrzałych mężczyznach. W

osadzie jest dwadzieścia jeden domów, pomijając jej własny, co daje nam dwudziestu mężczyzn.
Fritzner, Irmak, Solberg, Johnas - to duża grupa. Może jeden z nich ukrywał swoje pożądanie.
Przynajmniej do chwili, kiedy...

- Pożądanie? Myślałem, że wykluczyłeś zbrodnię na tle seksualnym.

- Może ktoś mu przerwał.

Sejer studiował zawieszoną na ścianie mapę. Mieli coraz więcej pomysłów, a jednak dalej nie
rozumiał, jak ktoś mógł zabić tę dziewczynę, a jednocześnie pozostawić ją nietkniętą. Nie znaleziono
żadnych oznak przemocy, kradzieży, żadnych widocznych śladów wybuchu rozpaczy, gniewu czy
perwersji. Ciało zostało ułożone starannie, z rozmysłem, wręcz z uczuciem. Ubranie za-bójca
zostawił obok. Sejer wziął do ręki ostatni z magnesów oznaczających obecność Annie. Ścisnął go
mocno w palcach, po czym z wahaniem przyczepił z powrotem do mapy.

Tego samego dnia Sejer wybrał się na spacer.

Nasłuchiwał, starając się wyobrazić sobie ich rozmowę na tej ścieżce. Annie ubrana w dżinsy i
niebieski sweter, obok niej mężczyzna. Był jedynie cieniem, wyobrażeniem w umyśle Sejera,

zaledwie zarysem prawdziwej postaci. Kogoś dużo starszego i potężniejszego niż Annie. Puścił
wodze fantazji i wyobraził sobie możliwy przebieg wydarzeń.

Mężczyzna gestykulował i starał się coś wyjaśniać. Annie potrząsała głową, mężczyzna kontynuował
z coraz większym zaangażowaniem, chcąc przekonać ją do swoich racji. Temperatura rozmowy rosła.
Doszli do stawu, który srebrzył się pośród drzew. Usiadł na kamieniu, jeszcze ani razu jej nie
dotknął, ona z pewnym wahaniem usiadła obok. Mężczyzna wiedział, jak dobrać słowa, był miły,
przyjazny, a może bardzo o coś prosił, tego Sejer nie był pewny. Nagle poderwał się na nogi

i rzucił na nią. Słychać było tylko plusk wody, kiedy Annie zanurzyła się z napastnikiem
przyciskającym ją do dna. Teraz używał już obu rąk i całego ciężaru swojego ciała. Przestraszone
ptaki poderwały się do lotu, wydając z siebie głośne krzyki. Annie zacisnęła usta tak mocno, jak tylko
mogła, broniąc się przed wodą, która wdzierała się jej do płuc. Walczyła, skrobiąc palcami muliste
dno stawu, jednak wraz z upływem cennych sekund stawała się coraz bardziej senna. W końcu życie
wypłynęło z niej, mieszając się z błyszczącą od słońca wodą.

Sejer wpatrywał się nieruchomo w niewielki skrawek brzegu.

Ta chwila trwała jak wieczność. W końcu Annie przestała kopać i uderzać rękami. Mężczyzna wstał,
odwrócił się i popatrzył w stronę ścieżki. Nikogo tam nie było, nikt ich nie widział. Annie leżała na
brzuchu w mulistej wodzie stawu. Być może wydawało mu się, że to niegodne zostawiać ciało leżące
w takiej pozycji, więc wyciągnął ją na brzeg. Pomysł zaczynał krystalizować się w jego umyśle.
Znajdzie ją policja, przeczesze okolicę, na pewno znajdą wiele tropów. Młoda dziewczyna, martwa,
znaleziona w lesie. To oczywiście sprawka gwałciciela, któremu puściły nerwy. Rozebrał ją
ostrożnie, walcząc z guzikami, suwakiem i paskiem, a ubranie uważnie złożył

obok. Stwierdził, że nie podoba mu się pozycja, w jakiej dziewczyna leży, na plecach z rozłożonymi
nogami. Przewrócił ją na bok, ułożył nogi i ręce. Zdawał sobie sprawę, że ten obraz, ostatni, zostanie
z nim na zawsze, dlatego chciał pożegnać ją w jak najbardziej godny i spokojny sposób.

Ale skąd wiedział, że będzie miał tyle czasu?

Sejer zszedł na dół, nad sam brzeg stawu i zatrzymał się kilka centymetrów od tafli wody. Stał tak
przez dłuższą chwilę, przyglądając się w myślach leżącej u jego stóp martwej dziewczynie. Nic nie
wskazywało na czyn zrodzony ze złych intencji, raczej na akt desperacji. Był

zaskoczony tą wizją nieszczęśliwego człowieka zagubionego w ciemnej, zimnej i pozbawionej
powietrza klatce. Człowieka, który się dusił, uderzając głową w przeszkodę, nie mogąc w żaden
sposób się wydostać. Tą przeszkodą była Annie.

Sejer odwrócił się i zaczął niespiesznie wracać w stronę samochodu. Samochód albo motocykl
zabójcy musiał być zaparkowany w tym samym miejscu, gdzie teraz stał jego peugeot. Morderca
otworzył drzwi i dopiero wtedy zauważył plecak Annie. Wahał się przez chwilę, ale w końcu
postanowił go zabrać i odjechał z obciążającym go dowodem zbrodni. Mijając dom Raymonda,
zauważył

przechodzącego obok dziwnego mężczyznę z małą dziewczynką prowadzącą wózek dla lalek.
Widzieli jego samochód, a niektóre dzieci bardzo dobrze zapamiętują pewne detale, pomyślał.
Poczuł pierwsze ukłucie strachu w sercu. Jednak nie zwalniał, jechał dalej, mijając po drodze trzy

farmy, w końcu dojechał do drogi głównej.

Wtedy Sejer stracił go z oczu.

Wsiadł do samochodu i odjechał. W lusterku widział

chmurę kurzu. Dom Raymonda był cichy, sprawiał wręcz wrażenie opuszczonego. Białe i brązowe
króliki poruszyły się w klatkach, kiedy przejechał obok nich.

Furgonetka z zepsutym akumulatorem zaparkowana była na podwórku. Stare auto, może nie działał w
nim jeden cylinder? Kurnik i cały rwetes związany z gospodarstwem przypomniały mu jego własne
dzieciństwo, lata zanim przeniósł się z Danii do Norwegii. Hodowali karłowate kurki, których klatki
znajdowały się na końcu ogrodu z warzywami.

Codziennie rano zbierał malutkie, cudownie okrągłe jajka, niewiele większe od jego największych
kulek do gry, tych, które nazywali dwunastkow-cami. Sejerowi wydawało się, że widzi w lusterku,
jak w jednym z okien porusza się firanka. W tym należącym do sypialni ojca Raymonda.

Skręcił w prawo i minął sklep Horgena, przed którym miał stać zaparkowany motocykl. Teraz
zobaczył tam niebieskiego blazera

i żółtego inuita - oczywiste oznaki nadchodzącej wiosny.

Otworzył okno i poczuł na twarzy ciepły powiew wiatru.

Motywem oczywiście mógł być seks, nawet jeśli nie doszło do gwałtu czy innego zbezczeszczenia
ciała. Być może sam fakt rozebrania jej był wystarczający. To, że leżała tam zupełnie naga,
nieruchoma, bezbronna, kiedy on wyobrażał sobie, że na niego czeka, i co mógłby z nią robić, gdyby
tylko chciał. W wyobraźni zabójcy mogła być gotowa na wszystko. Oczywiście tak mogło być.

Jednak Sejer wciąż czuł się nieswojo z tyloma możliwymi scenariuszami. Jechał główną drogą,
potem zatrzymał się przy zjeździe do kościoła. Przepuścił traktor ze skrzynkami pełnymi kapusty i
skręcił. Przesuszone kwiaty z grobu Annie zostały dawno zabrane, podobnie jak zwykły drewniany
krzyż. W jego miejscu postawiono prosty kamienny nagrobek, okrągły i gładki, niczym kamień
oszlifowany przez morskie fale. Być może pochodził z wybrzeża, gdzie Annie surfowała w czasie
lata. Przeczytał napis: „Annie Sofie Holland. Niech Bóg się nad Tobą ulituje".

Inskrypcja nieprzyjemnie go zaskoczyła. Zastanawiał się nad tym, co wyraża i czy mu się to podoba.
Uznał, że nie.

Zupełnie jakby mówiła, że Annie uczyniła coś, za co powinna prosić o wybaczenie. W drodze do
wyjścia minął grób Eskila Johnasa. Ktoś, być może jakieś dzieci, położył na grobie bukiecik mleczy.

ROZDZIAŁ 12

Kollberg domagał się spaceru. Do szczęścia wystarczyły mu krzaki berberysu rosnące za blokiem,
więc przechadzka nie trwała długo i po kilkunastu minutach wrócili na górę. Sejer zajrzał do

zamrażalnika, ale znalazł

tam jedynie paczkę twardych jak beton kiełbasek, samotną pizzę i coś, co kiedyś mianowało się
bekonem.

Po krótkim zastanowieniu zdecydował się na cztery sadzone jajka z solą i pieprzem, a psu
przygotował

krojoną kiełbaskę. Kollberg błyskawicznie zjadł swoje danie, a potem wygodnie rozciągnął się pod
stołem. Sejer jadł kolację, popijając mleko i ogrzewając stopy pod stołem. Sejer jadł kolację,
popijając mleko i ogrzewając stopy

o potężne ciało leżącego u jego nóg psa. Cały posiłek nie zajął mu dłużej niż dziesięć minut. Obok
talerza leżała rozłożona gazeta. Nagłówek Chłopak denatki trafia do aresztu sprawił, że Sejer
westchnął zirytowany. Nie miał

wiele zrozumienia dla dziennikarzy

i sposobu, w jaki podchodzili do nieszczęść innych.

Posprzątał po posiłku i nastawił kawę. Może Halvor zabił

swojego ojca. Założył rękawiczki, wsunął strzelbę do śpiwora, wcisnął ją w jego ręce, a potem
pociągnął za spust. Następnie zatarł ślady stóp przed szopą i pobiegł z powrotem do swojego pokoju,
do brata. Brata, który był

tak do niego przywiązany i lojalny, że nie powiedziałby nic, nawet gdyby faktycznie Halvora nie było
w łóżku w chwili, kiedy padł strzał.

Sejer wypił kawę w salonie, a potem wziął szybki prysznic i zajął się przeglądaniem katalogu z
łazienkami i armaturą. Najnowsza oferta obejmowała wyprzedaż kafelków, w tym białych ze wzorem
w niebieskie delfiny.

Opanowała go senność, ale nie zamierzał jej ulec. Sofa była zbyt krótka, żeby się na niej porządnie
wyspać, ale za to idealnie nadawała się do niedługiego wypoczynku.

Położył się, kładąc stopy na oparciu, co skutecznie powstrzymywało go od drzemki. Nie chciał
spędzić potem bezsennej nocy - wystarczyło, że jego egzema nie pozwalała mu się wysypiać.
Wpatrywał się w okno tak długo, aż zauważył, że przydałoby mu się mycie. Na trzynastym piętrze nie
miał szans, by zobaczyć cokolwiek więcej poza kawałkiem błękitnego nieba, które o tej porze
zaczynało powoli ciemnieć.

W pewnym momencie zwrócił uwagę, że po wewnętrznej stronie szyby siedzi duża, tłusta mucha. Od
czasu do czasu poruszała się niemrawo. Pomyślał, że to kolejna oznaka nadchodzącej wiosny, kiedy
zobaczył drugą muchę pełznącą powoli nad tamtą. Zazwyczaj nie miał

nic przeciwko muchom, chociaż było coś obrzydliwego w sposobie, w jaki pocierały się odnóżami.

Był to taki intymny odruch, jak w przypadku ludzi, którzy nie wstydzą się publicznie drapać w
najbardziej osobiste części ciała. Muchy wyglądały tak, jakby czegoś szukały.

Wkrótce dołączyła do nich kolejna. Teraz już nie mógł

oderwać od nich wzroku. Ogarniało go nieprzyjemne uczucie. Trzy muchy siedzące na oknie.
Dlaczego nie odlatywały? Zaraz potem pojawiła się kolejna, a potem jeszcze następna i dalsze.
Wkrótce całe okno pokryte było ruszającą się masą. W końcu muchy odleciały, by zaraz ponownie się
skupić, tym razem za stojącym przy oknie krzesłem. Było ich tak dużo, że zaczął słyszeć, jak bzyczą.

Niechętnie podniósł się z sofy. Narastał w nim lęk. Tam, za tym krzesłem, musiało być coś, co je
przyciągało, z czego uczyniły sobie ucztę. Przeszedł przez pokój i powoli zbliżył się do krzesła.
Serce podchodziło mu do gardła. Kiedy odsunął mebel, rój much rozpierzchł się we wszystkich
kierunkach. Niektóre pozostały na podłodze, nie chcąc porzucić zdobyczy. Dotknął tego końcem
stopy.

Ogryzek. Zgniły i miękki.

Usiadł na sofie. Kręciło mu się w głowie, a koszula lepiła się od potu. Był zdezorientowany. Potarł
oczy i spojrzał

na okno. Było puste. To tylko sen. Miał ciężką głowę, sztywną szyję i ścierpnięte łydki. Podniósł się i
nie mogąc powstrzymać impulsu, zajrzał za krzesło. Niczego tam nie było. Poszedł do kuchni po
butelkę whisky i tytoń.

Kollberg wpatrywał się w niego wyczekująco. - No dobra

- powiedział Se jer, zmieniając zdanie. - Idziemy na spacer.

Równo godzinę zajęła im przechadzka do kościoła w centrum i z powrotem. Myślał o swojej matce,
o tym, że powinien ją wkrótce odwiedzić. Od chwili, kiedy widział

ją po raz ostatni, minęło już dużo czasu. Z

przygnębieniem uświadomił sobie, że kiedyś i jego córka Ingrid spojrzy do kalendarza i pomyśli to
samo: powinnam odwiedzić swojego staruszka, dawno już go nie widziałam. I nie będzie w tym
radości, a jedynie poczucie obowiązku. Może Skarre się nie myli. Może nie ma sensu trwać tak
długo, niczym chylące się ku upadkowi drzewo, a potem tylko leżeć w łóżku jako ciężar dla innych.
Przyśpieszył kroku, nieco oszołomiony towarzyszącymi mu myślami. Kollberg doskoczył

gotowy do zabawy z panem. Sejer spojrzał na niego roztargniony. Doszedł do wniosku, ze przecież
nie można sobie odpuszczać. Musiał wykończyć tę łazienkę. Elise na pewno spodobałaby się nowa
armatura. Był tego pewien.

Gdyby wiedziała, że wciąż z tym zwleka... nie, wolał

nawet o rym nie myśleć. Osiem lat w otoczeniu sztucznego marmuru wystarczająco mu o tym

przypominało.

Wrócił do domu i w końcu nalał sobie długo wyczekiwanego drinka. Było już późno, może nawet uda
mu się zasnąć. Dzwonek do drzwi zabrzmiał dokładnie w momencie, gdy zakręcał butelkę.

To był Skarre, już nie tak nieśmiały jak za pierwszym razem. Od razu wszedł do środka, ale odmówił,
kiedy Sejer zaproponował mu whisky.

- A masz piwo?

- Ja nie mam, ale może Kollberg ma coś w swoim zapasie, gdzieś w głębi lodówki.

Sejer wyszedł, a po chwili wrócił z piwem.

- Znasz się na armaturze łazienkowej? - zapytał.

- Pewnie, że tak. Nawet ukończyłem specjalny kurs.

Najważniejsze to nie skąpić na materiałach. Potrzebujesz rady?

- A co myślisz o tych płytkach? - Sejer wskazał niebieskie delfiny w katalogu.

- Niezłe. A co teraz masz?

- Imitację marmuru.

Skarre pokiwał ze zrozumieniem głową i nachylił się nad piwem.

- Odciski palców Halvora nie pasują do odcisków znalezionych na pasku Annie - powiedział. -
Holthemann zgodził się, by na razie zwolnić go do domu.

Sejer nie odpowiedział. Z jednej strony ulżyło mu, z drugiej znowu się zdenerwował. Cieszył się, że
Halvor został wykluczony z kręgu podejrzanych, jednak to oznaczało, że dalej nic nie mieli.

- Miałem paskudny sen - wyjawił nagle, zadziwiony swoją otwartością. - Śniło mi się, że leżał tam
zgniły ogryzek, całkowicie pokryty pełzającymi muchami.

- Sprawdziłeś, czy go tam naprawdę nie ma? - zapytał

Skarre z uśmiechem na twarzy.

Sejer upił łyk whisky. - Sprawdziłem. Nie ma nic oprócz kurzu. Myślisz, że ten sen coś znaczy?

- Może jest jakiś mebel, pod który zapomnieliśmy zajrzeć.

Coś, co jest tam od samego początku, a my zupełnie to zignorowaliśmy. Wygląda mi to na ostrzeżenie.
Teraz pozostaje nam tylko ustalić, co symbolizuje krzesło.

- Czyli powinniśmy przerzucić się teraz na handel meblami? -Sejer zaśmiał się z własnego dowcipu.
W

końcu nie zdarzało mu się zbyt często żartować.

- Miałem nadzieję, że wciąż masz jakieś karty w rękawie -

powiedział Skarre. - Nie mogę uwierzyć, że wciąż stoimy w miejscu. Tygodnie mijają, akta stają się
coraz grubsze i to ty powinieneś dawać nam rady.

- Co chcesz przez to powiedzieć?

- Chodzi o twoje imię. Konrad znaczy: ten, który daje wskazówki.

Sejer zdumiony uniósł jedną brew i zapytał: - A skąd ty wiesz takie rzeczy?

- Mam książkę z imionami w domu. Kiedy tylko kogoś spotkam,

sprawdzam, co znaczy jego imię.

- A co znaczy Annie? - Sejer zapytał natychmiast.

- Piękna.

- Dobrey Boże. No cóż, teraz nie dorastam chyba do swojego imienia. Ale niech cię to nie zniechęca,
Jacobie. A tak przy okazji, co znaczy Halwor? - spytał zaciekawiony.

- Halwor to inaczej strażnik.

Powiedział do mnie po imieniu, pomyślał zdumiony Skarre.

Pierwszy raz zwrócił się do mnie po imieniu.

Słońce wisiało nisko nad horyzontem, popołudniowym światłem oświetlając przytulny balkon. Było
na tyle ciepło, że mogli ściągnąć kurtki. Czekali, aż rozpali się grill. W powietrzu unosił się
przyjemny zapach węgla i podpałki zmieszany z delikatną wonią drzewka cytrynowego, które Ingrid
podlała chwilę wcześniej.

Sejer siedział z wnukiem na kolanach, huśtając go w górę i w dół tak długo, aż zaczęły boleć go
mięśnie. Wiedział, że razem z dzieciństwem wnuka coś w nim na zawsze zniknie. Chłopiec za kilka
lat będzie wyższy od swojego dziadka, straci dziecinny tembr głosu. Zawsze, kiedy byli razem, Sejer
popadał w ten specyficzny stan zadumy, a jednocześnie trzymając Matteusa na kolanach, czul
niezwykłą radość i zadowolenie.

Ingrid podniosła z podłogi swoje chodaki i uderzyła jednym o drugi trzy razy, zanim włożyła je na
nogi.

- Dlaczego tak robisz?

- Stare przyzwyczajenie - wyjaśniła, uśmiechając się. - Z

Somalii.

- Ale tutaj przecież nie ma węży czy skorpionów.

- Weszło mi w krew. Poza tym my mamy osy i węże poń-

czoszniki.

- I ty myślisz, że taki wąż nie ma nic innego do roboty, jak tylko schować się w twoim bucie?

- Kto go tam wie.

Sejer objął wnuka i wtulił nos w zgięcie jego szyi.

- Jeszcze huśtaj - poprosił chłopiec.

- Ale nogi mnie już bolą. Może w zamian poszukamy jakiejś książki i ci poczytam?

Chłopiec zeskoczył na ziemię i pognał w głąb mieszkania.

- Więc jak się, tato, miewasz tak naprawdę? - Ingrid zapytała delikatnym, prawie dziecięcym głosem.

Naprawdę... Skupił się na tym słowie. Czy miała na myśli, jak rzeczywiście wyglądało jego życie? A
może to, jak się czuł, jaki miał stan ducha? Z drugiej strony mogła to być delikatna próba wypytania,
czy coś się stało. Czy na przykład znalazł sobie jakąś dziewczynę albo może miał romans. Którego
oczywiście nie miał. Nie mógł sobie nawet tego wyobrazić.

- Co masz dokładnie na myśli? - starał się, by jego głos brzmiał szczerze.

- Zastanawiałam się, jak mijają ci dni, czy dalej są takie długie.

Była bardzo ostrożna. Zdał sobie sprawę, że chce mu coś powiedzieć.

- Mam teraz dużo pracy - wyjaśnił. - A poza tym mam was. Ta ostatnia odpowiedź sprawiła, że Ingrid
bardzo energicznie

wzięła się do kończenia sałatki. Kawałki ogórków i pomidorów wpadały do miski. - Tak,
oczywiście.

Widzisz, zastanawiamy się, czy nie wyjechać raz jeszcze na południe. Na kontrakt. Ostatni -
powiedziała szybko, spoglądając na niego z poczuciem narastającej winy.

- Na południe? - Zawiesił głos. - Znaczy do Somalii?

- Erik dostał propozycję. Jeszcze im nie odpowiedzieliśmy

- wyjaśniła szybko. - Ale poważnie się zastanawiamy, czy nie pojechać. Częściowo z powodu
Matteusa.

Chcielibyśmy, żeby poznał kraj, nauczył się języka. Jeśli pojedziemy tam w sierpniu, to będzie mógł
normalnie zacząć szkołę.

Całe trzy lata, pomyślał. Trzy lata bez Ingrid i Matteusa.

W Norwegu tylko na święta. Pocztówki i listy, a jego wnuk z każdą wizytą coraz wyższy, coraz
starszy, zmieniony.

- Nie mam wątpliwości, że bardzo się tam przydacie -

powiedział, starając się, by głos mu nie zadrżał. - Chyba nie boisz się mnie tu zostawić samego? Nie
mam jeszcze dziewięćdziesięciu lat, Ingrid.

Zarumieniła się lekko.

- Myślę także o babci.

- Potrafię się zająć własną matką. A ty przestań tak bardzo zgniatać tę sałatę, jeśli wciąż zamierzasz
ją podać.

- Nie chcę zostawiać cię samego.

- Jak to samego? Mam Kollberga.

- Ale to tylko pies!

- Powinnaś się cieszyć, że nie rozumie, co mówisz. - Sejer spojrzał na śpiącego pod stołem psa. -
Dajemy sobie radę.

Sądzę, że powinnaś jechać, jeśli naprawdę tego chcesz. A co, Eri-kowi znudziło się już wycinanie
wyrostków i przerośniętych migdałków?

- Tam jest inaczej. Będziemy dużo bardziej pomocni.

- A co z Matteusem? Co z nim?

- Pójdzie do amerykańskiego przedszkola, razem z innymi dziećmi, a poza tym ma tam krewnych,
których nawet jeszcze nie zna. A tak nie może być, chciałabym, żeby poznał wszystko.

- Do amerykańskiego przedszkola? - zapytał. - A poza tym co masz na myśli, mówiąc: poznał
wszystko?

Pomyślał o biologicznych rodzicach Matteusa i o tym, co ich spotkało.

- Nie powiemy mu o jego matce, póki nie podrośnie.

- Powinnaś jechać! - powiedział.

Spojrzała na niego i uśmiechnęła się. - Jak myślisz, co powiedziałaby mama?

- Dokładnie to samo. A potem długo płakałaby w poduszkę.

- Ale ty nie będziesz płakać?

Matteus przybiegł z książeczką z obrazkami w jednej i jabłkiem w drugiej dłoni. - Była ciemna i
burzliwa noc -

zaczął czytać Sejer. - Nie boisz się?

- Ha! - odparł jego wnuk, wdrapując się z powrotem na swoje miejsce na kolanach dziadka.

- Węgle już się rozgrzały - poinformowała Ingrid. - Położę steki.

- Dobry pomysł.

Położyła cztery kawałki mięsa na grillu i poszła po napoje.

- Mam zielonego gumowego pytona w swoim pokoju -

wyszeptał Matteus. - Włożymy go jej do buta?

Sejer zawahał się. - No nie wiem, myślisz, że to dobry pomysł?

- A ty nie?

- Jakoś nie.

- Starzy ludzie są takimi strachajłami - stwierdził

chłopiec. -Możesz wszystko zrzucić na mnie.

- No dobrze, popatrzę w drugą stronę.

Matteus szybko zeskoczył, pobiegł po węża, a potem dokładnie upchał go do buta matki.

- Już możesz czytać.

Sejer wykrzywił się na samą myśl o paskudnym gumowym wężu i tym okropnym uczuciu, gdy poczuje
się go pod swoją stopą. - „Była ciemna i burzliwa noc. W

górach grasowali zbóje.

Na tych, którym udało się uciec, czekały wilki". Czy to aby nie za mroczna historia?

- Mama czytała mi ją wiele razy. - Wgryzł się w jabłko i zaczął żuć z zadowoleniem.

- Nie bierz takich dużych kęsów, możesz się zakrztusić -

po uczył wnuka Sejer.

- Czytaj już, dziadku!

Chyba robię się stary. Stary i upierdliwy, pomyślał i westchnął ciężko.

- „Była ciemna i burzliwa noc" - zaczął raz jeszcze, ale znowu musiał przerwać, bo dokładnie w tym
momencie wróciła Ingrid z trzema butelkami piwa i colą w rękach.

Przestał czytać i spojrzał na nią przeciągle. Matteus także się w nią wpatrywał.

- Co się tak na mnie gapicie? Co wam strzeliło do głowy?

- Nic - odpowiedzieli jednocześnie i nachylili się nad książką. Postawiła butelki na stole, otworzyła
je, a potem rozejrzała się

za butami. Podniosła chodaki, obróciła je do góry nogami i trzy

razy uderzyła jednym o drugi. Nic się nie stało. Utknął, pomyśleli zadowoleni. A potem wszystko
wydarzyło się jednocześnie. Zięć Sejera, Erik, stanął w drzwiach.

Matteus błyskawicznie zeskoczył na podłogę i pognał

przez pokój. Kollberg wyskoczył spod stołu i ucieszony zaczął machać ogonem tak mocno, że zmiótł
ze stołu butelki. Ingrid włożyła stopę do buta.

Solvi stała u siebie w pokoju, wyciągając rzeczy z pudełka. Na chwilę przerwała i wyjrzała przez
okno.

Dokładnie po drugiej stronie ulicy Ftitzner stał w oknie swojego domu i przyglądał się jej. W ręku
trzymał

szklankę. Podniósł ją do góry, jakby wznosił

toast.

Solvi natychmiast się odwróciła. To prawda, nie przeszkadzało jej, że mężczyźni się jej przyglądali,
ale ten Fritzner był łysy. Nie mogła sobie nawet wyobrazić życia u boku łysego mężczyzny, podobnie
jak u boku jakiegoś grubasa. W jej wyobrażeniach nie było miejsca dla takich mężczyzn. To, że jej

ojczym był zarówno otyły, jak i łysawy, akurat jej nie przeszkadzało. Inni mogli tak wyglądać,

ale nie jej chłopak. Spojrzała raz jeszcze. Fritzaer zniknął.

Pewnie znowu siedział w tej swojej łódce, dziwak.

Usłyszała dzwonek i poszła otworzyć drzwi.

- Och, to pan - przywitała się zaskoczona. - Proszę wejść, porządkuję właśnie pokój Annie. Rodzice
wrócą za chwilę. - Miała na sobie niebieskie spodnie ze srebrnym paskiem i baletki.

Sejer wszedł za nią do salonu, a potem przeszedł do je) pokoju, obok którego mieszkała jeszcze
niedawno Annie.

Był nieco większy, cały w pastełach. Na szafce obok łóżka stała fotografia jej siostry.

- Odziedziczyłam po niej trochę rzeczy - wyjaśniła z przepraszającym uśmiechem na ustach. - Nieco
drobiazgów, ubrań t takie tam. Jeśli uda mi się przekonać tatę, to zburzymy tę ścianę do jej pokoju i
zrobimy jeden duży.

- To dobry pomysł - odpowiedział, a jednocześnie zawstydził się własnych myśli. Nie można nikogo
osądzać. Walczyli o powrót do normalnego życia i mieli prawo dochodzić do tego na własny

sposób. Nikt lepiej od nich nie wiedział, jak przetrwać żałobę. Inna sprawa, że nigdy nie widział
pokoju, w którym byłoby tyle szpargałów.

- I dostanę swój własny telewizor, z dodatkową anteną, żebym mogła odbierać telewizję norweską. -
Nachyliła się nad tekturowym pudłem i zaczęła wyciągać z niego kolejne rzeczy. - To głównie
książki. Annie nie używała żadnych kosmetyków do makijażu, nie miała biżuterii czy takich tam
babskich rzeczy. Jest jeszcze dużo CD i kaset.

- Lubisz czytać?

- Nie za bardzo. Ale półki pełne książek ładnie wyglądają. Kiwnął ze zrozumieniem głową.

- Czy coś się stało?

- Właściwie tak, tylko jeszcze nie wiemy, co mamy z tym zrobić.

Wyciągnęła z pudelka coś jeszcze. Sejer przyglądał się małemu zawiniątku otulonemu w gazety.

- Więc znasz Magnego Johnasa, Solvi?

- Tak - przyznała. Wydawało mu się, że lekko się zarumieniła,

ale przy jej zaróżowionych policzkach trudno to było jednoznl nie ocenić. - Mieszka teraz w Oslo.
Pracuje w Gym & Greier.

- Wiesz, czy między nim a Annie coś kiedyś było?

- Coś? - Spojrzała na niego z całkowitym brakiem zrozumienia.

- Może mieli romans albo Magne mógł być w niej zakochany, albo coś próbował. To znaczy, zanim
zaczął

spotykać się z tobą.

- Annie śmiała się tylko - odpowiedziała łamiącym się głosem. - To były takie gierki, nic, o co
Halvor mógłby być zazdrosny. Chociaż Magne wygląda tak, jak mężczyzna powinien. To znaczy, ma
mięśnie i w ogóle.

Rozwinęła gazetę, skrupulatnie unikając jego spojrzenia.

- Czy myślisz, że mógł poczuć się urażony? - zapytał

ostrożnie. Między gazetami zauważył coś błyszczącego.

- Całkiem możliwe. Annie potrafiła być dość złośliwa, zwykłe „nie" nie wystarczało. Poza tym jej
nigdy nie interesowały mięśnie. Każdy opowiada, jaka była miła i cudowna. Oczywiście nie

twierdzę, że było inaczej, ale naprawdę potrafiła być wredna, tylko nikt teraz tego nie powie, bo ona
nie żyje.

Nie wiem, jak Halvor to znosił. Ona zawsze musiała o wszystkim decydować.

- Naprawdę?

- Ale dla mnie była dobra. Zawsze. - Widać było, że na moment dziewczyna pogrążyła się we
wspomnieniach o siostrze, o tym, co się tu wydarzyło.

- Od jak dawna ty i Magne się spotykacie? - zapytał.

- Od kilku tygodni. Chodzimy do kina i takie tam.

Odpowiedziała trochę zbyt szybko.

- Jest młodszy od ciebie, prawda?

- Cztery lata - przyznała niechętnie. - Ale jest bardzo dojrzały

jak na swój wiek.

- Rozumiem.

Podniosła przedmiot do światła i przez moment przyglądała mu się uważnie. Był to ptaszek z brązu
siedzący na żerdzi. Mały, okrągły ptaszek z nastroszonymi piórkami i przechyloną główką.

- Chyba jest popsuty - powiedziała niepewnie. Sejer oszołomiony przypatrywał się figurce. Czuł się,
jakby dostał właśnie obuchem w głowę. Takie właśnie figurki stawia się na grobach dzieci.

- Mogłabym wziąć trochę gliny i zrobić mu podparcie -

zdecydowała Solvi. - Albo poproszę tatę o pomoc. To taka ładna rzecz.

Obraz Annie w jego umyśle zaczął nabierać wyraźnych kształtów. Obraz dużo bardziej złożony niż
ten przedstawiony przez Halvora czy jej rodziców.

- Do czego to może służyć? - zapytał.

Solvi wzruszyła ramionami. - Nie mam pojęcia. To pewnie jakaś dekoracja, tylko się popsuła.

- Nigdy wcześniej jej tu nie widziałaś?

- Nie. Nie mogłam wchodzić do pokoju Annie, kiedy nie było jej w domu.

Postawiła figurkę na biurku i znowu nachyliła się nad pudełkiem.

- Kiedy ostatnio widziałaś swojego ojca? - zapytał, jednocześnie wnikliwie przypatrując się stojącej
na stole ozdobie. Jego umysł pracował na najwyższych obrotach.

- Mojego ojca? - wyprostowała się i spojrzała na niego zmieszana. - To znaczy... ma pan na myśli
mojego ojca, który mieszka w Adamstuen?

Skinął głową.

- Był na pogrzebie Annie.

- Chyba tęsknisz za nim trochę?

Nie odpowiedziała. Być może poruszył kwestię, o której starała się zapomnieć, coś, co sprawiało jej
przykrość Może miała wyrzuty sumienia, że tak zaniedbała swoje kontakty z ojcem. Sejer poczuł, że
był niedelikatny, zadając to pytanie, może nawet agresywny. Powinien pamiętać, żeby zwracać się do
innych z odpowiednim szacunkiem i nie narzucać własnych opinii.

- Jak zwracasz się do Eddie'ego? - zapytał.

- Mówię do niego tato.

- A do swoiego biologicznego ojca? - Ojcze - wyjaśniła -

Zawsze tak się do niego zwracałam. Tego ode mnie wymagał, zawsze był bardzo staroświecki. Był.

Jakby już nie istniał.

Zielona toyota Hollandów podjechała pod dom. Sejer zauważył, że wysiadając z samochodu, Ada
Holland spojrzała w okna pokoju.

- Ten ptaszek... Czy mógłbym go sobie wziąć? - zapytał

szybko.

- Ten zepsuty? A tak, proszę. - Podała figurkę, przyglądając się mu z zaciekawieniem.

- Dzięki. Już nie będę zawracał ci głowy. - Uśmiechnął się do niej i wyszedł z pokoju. Skierował się
prosto do salonu, chowając dekorację do wewnętrznej kieszeni kurtki. Oparł się o ścianę i czekał.

Ptaszek. Wyłamany z grobu Eskila. W pokoju Annie. Co on tam robił?

Najpierw wszedł Holland. Skinął głową i wyciągnął rękę na przywitanie. Nie patrzył mu jednak w
oczy. Była w nim rezyg-nacja, której Sejer wcześniej nie widział. Ada Holland poszła do kuchni
nastawić kawę.

- Solvi zamierza zająć pokój Annie - wyjaśnił Holland. -

Nie będzie stał pusty, a i my będziemy mieli się czym zająć. Zburzymy ścianę między pokojami,
położymy nowe tapety. Będzie przy tym trochę pracy.

Sejer przytaknął.

- Muszę się z czegoś zwierzyć - zaczął Holland. -

Czytałem w gazecie, że w sprawie Annie został

zatrzymany osiemnastoletni chłopak. Ale przecież Halvor nie mógł być w to zamieszany. Znamy go
już dwa lata.

To prawda, że niełatwo go rozgryźć, ale mam dobre wyczucie, jeśli chodzi o ludzi. Nie chcę
oczywiście sugerować, że nie zna się pan na swojej pracy, ale po prostu nie możemy sobie
wyobrazić, że to Halvor mógłby być mordercą. Po prostu nie możemy, żadne z nas.

Dla Sejera nie stanowiło to akurat problemu. Mordercy nie różnili się od innych ludzi. Może Halvor
odstrzelił

ojcu głowę, zamordował go z zimną krwią w czasie snu.

- To Halvor jest tym zatrzymanym?

- Już go wypuściliśmy.

- Rozumiem, ale w takim razie dlaczego go zamknęliście?

- Nie mieliśmy innego wyjścia. Nic więcej w tej chwili nie mogę panu wyjaśnić.

- Żeby nie narażać śledztwa?

- Dokładnie tak - odpowiedział krótko Sejer.

Pani Holland weszła do pokoju, niosąc cztery filiżanki i miseczkę z ciastkami.

- Ale czy są jakieś nowe tropy?

- Są. - Sejer zaczął intensywnie wpatrywać się w okno, szukając w myślach tematu, który mógłby
odwrócić ich uwagę. - Niestety nic więcej nie mogę dodać.

Holland uśmiechnął się gorzko. - Oczywiście, że nie. My dowiemy się o wszystkim na końcu. Jak już
złapiecie mordercę, przeczytamy o tym w gazetach.

- Wie pan, że to nieprawda. - Sejer spojrzał Hollandowi prosto w oczy. Były duże i szare, zupełnie
jak oczy Annie.

Teraz widział

w nich tylko ból. - Dziennikarze wszędzie się wcisną, mają swoje kontakty. To, że przeczyta pan coś
w gazecie, nie znaczy, że informacje dostali od nas. Kiedy dokonamy już aresztowania, dowiedzą się
o tym państwo pierwsi. Obiecuję to panu.

- O Halvorze nikt nam nie powiedział - Holland skomentował cicho.

- Ponieważ, mówiąc krótko, nie wydaje nam się, że to właściwa osoba.

- Teraz, kiedy się nad tym zastanawiam, nawet nie jestem pewien, czy chcę wiedzieć, kto to zrobił.

- Co pan mówi?

Ada Holland patrzyła na męża z konsternacją.

- Bo to już nie ma znaczenia. To był wypadek. Nieunik-niony.

- Dlaczego tak mówisz? - zapytała z rozpaczą w głosie.

- Bo i tak by umarła. To już teraz nie ma znaczenia.

Patrzył na pustą filiżankę, a potem wziął ją do ręki i zaczął nią

kręcić, zupełnie jakby chciał ostudzić kawę, której tam nie było.

- To ma znaczenie - powiedział Sejer, z trudem powstrzymując narastający gniew. - Macie prawo
poznać prawdę, wiedzieć, co się stało. To może zająć wiele czasu, ale dowiem się, kto to zrobił.
Nawet jeśli to będzie bardzo długi i trudny proces.

- Bardzo długi proces? - Holland po raz kolejny uśmiechnął się gorzko. - Annie już się powoli
rozkłada.

- Eddie! - wykrzyknęła łamiącym się głosem jego żona. -

Mamy przecież Solvi!

- To ty masz Solvi.

Wstał, wyszedł z pokoju i zniknął gdzieś w głębi domu.

Ada Holland wzruszyła ramionami.

- Annie była dziewczynką tatusia - wyjaśniła przygnębionym głosem.

- Wiem o tym.

- Obawiam się, że on już nigdy nie będzie taki jak kiedyś.

- Nie będzie. Teraz musi się przyzwyczaić do tej zmiany.

Potrzebuje czasu. Może będzie mu łatwiej, kiedy odkryjemy prawdę.

- Nie wiem, czy jestem na nią gotowa.

- Boi się pani czegoś?

- Boję się wszystkiego. Wyobrażam sobie, co tam się mogło zdarzyć, tam nad stawem.

- Może mi pani o tym opowiedzieć?

Potrząsnęła głową i sięgnęła po swoją filiżankę. - Nie, nie potrafię. To tylko moja wyobraźnia. Jeśli
opowiem o tym na głos, te obrazy mogą okazać się prawdziwe.

- Zdaje się, że Solvi nieźle sobie z tym wszystkim radzi. -

Przezornie zmienił temat - nie chciał czekać, aż kobieta wybuchnie płaczem.

- Solvi jest silna - powiedziała pewnym głosem.

Silna. No cóż, może jest to właściwe słowo, by opisać jej zachowanie. Może to właśnie Annie była
słaba. Myśli kłębiły mu się w głowie. Pani Holland wyszła po mleko i cukier. Do pokoju weszła
Solvi.

- Gdzie jest tata?

- Zaraz przyjdziel - Ada zawołała z kuchni, licząc, że Eddie usłyszy ją i wróci do nich. Jakby nie

wystarczyło, że Annie odeszła, pomyślał Sejer. Teraz jej rodzina się rozpada - spawy puszczają,
kadłub jest pełen dziur, a woda wdziera się do środka. Samymi rozkazami nie uda się utrzymać tego
statku na powierzchni.

Nalała kawę. Sejer miał za duże pałce, by chwycić filiżankę za ucho, musiał trzymać ją w obu
dłoniach.

- Wciąż mówi pan o tym, dlaczego to się stało - zaczęła znużona. - Zupełnie jakby morderca miał
jakiś dobry powód, by ją zabić.

- Nie dobry powód, ale powód. Motyw, który w tym momencie wydawał się jedynym rozwiązaniem.

- Widzę, że rozumie pan tych ludzi, których pan ściga -

przestępców mających na swoim sumieniu zabójstwa oraz inne

zbrodnie.

- Inaczej nie poradziłbym sobie w pracy. - Napił się jeszcze kawy i pomyślał o Halvorze.

- Ale przecież muszą być jakieś wyjątki.

- Należą do rzadkości.

Westchnęła i spojrzała na córkę. - A ty co myślisz, Solvi? -

zapytała. Takiego tonu w jej głosie Sejer jeszcze nie słyszał, zupełnie jakby tym razem naprawdę
chciała trafić do tej beztroskiej blond głowy i znaleźć jakąś odpowiedź.

Odpowiedź, która może nadałaby sens temu wszystkiemu. Może spodziewała się, że jej jedyna już
teraz córka okaże się inną osobą, niż początkowo jej się wydawało. Może nawet bliższą Annie, niż
sądziła.

- Ja? - Solvi popatrzyła na matkę zaskoczona. - Jeżeli o mnie chodzi, to nigdy nie lubiłam tego
Fritznera, który mieszka po drugiej stronie ulicy. Słyszałam, że całymi nocami przesiaduje w tej
swojej łódce na środku pokoju, czyta książki i zawsze ma obok siebie zapas piwa.

ROZDZIAŁ 13

Skarre wyłączył większość świateł w swoim gabinecie.

Paliła się tylko jedna, stojąca na biurku lampka. Jej sześćdziesięciowatowa żarówka oświetlała
rozłożone dokumenty. W tle słychać było delikatny i równomierny szum pracującej drukarki, która
niezmordowanie wypuszczała kolejne materiały napisane jego ulubioną czcionką Palatino. W
pewnym momencie usłyszał

otwierające się drzwi i czyjeś kroki, ale zanim zdążył

spojrzeć, kto do niego zagląda, z maszyny wypadła spora ilość kartek. Schylił się szybko, by je
pozbierać z podłogi, a kiedy podniósł głowę, ujrzał figurkę z brązu -

siedzącego na żerdzi ptaszka.

- Gdzie? - napytał natychmiast.

Sejer usiadł. - U Annie w domu. Solvi odziedziczyła rzeczy siostry, a to znajdowało się pośród nich,
zapakowane w gazety Pojechałem na cmentarz i sprawdziłem: pasuje jak ulał. - Spojrzał przeciągle
na Skarrego. - Mogła to od kogoś dostać.

- Od kogo?

- Nie wiem, ale jeśli ona sama to zabrała, to znaczy, że musiała pójść nocą na cmentarz i pod osłoną
ciemności odiamać posążek z płyty nagrobka. To nieodpowiedzialne zachowanie.

- A Annie była odpowiedzialna?

- Już nie jestem tego taki pewien. W ogóle niczego już nie jestem pewien.

Skarre odwrócił lampę w stronę ściany. Światło ułożyło się w kształt półksiężyca. Siedzieli w
milczeniu. Pod wpływem impulsu Skarre podniósł figurkę i przystawił ją do lampy. Jej cień, w
połączeniu z blaskiem światła, przypominał im raczej pijaną kaczkę w drodze powrotnej z przyjęcia
niż fragment dekoracji nagrobka.

- Jensvoll zrezygnował z posady trenera żeńskiej drużyny

- poinformował Skarre.

- Słucham? Możesz powtórzyć?

- Zaczynają krążyć plotki. Wyszła na jaw sprawa wyroku za gwałt i to jest teraz temat numer jeden.
Dziewczyny przestały przychodzić na treningi.

- Spodziewałem się tego. Jedna rzecz prowadzi do drugiej.

- Fritzner się nie mylił. Póki nie złapiemy mordercy, życie paru osób mocno się tutaj skomplikuje.
Tyle że złapiemy go wkrótce, bo ty już wszystko rozgryzłeś. Mam rację?

Se jer przytaknął skinieniem głowy. - To ma coś wspólnego z Johnasem. Pomiędzy nimi do czegoś
doszło.

- Możliwe, że po prostu chciała pamiątkę po Eskllu.

- Gdyby tak było, poprosiłaby rodziców o jakąś maskotkę chłopca, misia albo inną przytulankę.

- Sądzisz, że mógł jej coś zrobić?

- Albo jej, albo komuś, na kim jej zależało. Kogo kochała.

- Nie rozumiem, co chcesz powiedzieć - chodzi ci o Halvora?

- Mam na myśli Eskila. Umarł, bo Johnas zasiedział się w ła-zience podczas golenia.

- No, ale przecież nie mogła go za to winić.

- Nie, chyba że nie wiemy wszystkiego na temat śmierci chłopca.

Skarre był tak zaskoczony, że aż zagwizdał.

- Nikt nie widział, co dokładnie się stało. Wszystko, co mamy, to słowa samego Johnasa.

Sejer ponownie podniósł figurkę i delikatnie uderzył

palcem w ostry dziobek ptaszka. - Więc jak myślisz, Jacobie, co tak naprawdę wydarzyło się tamtego
listopadowego poranka?

Wspomnienia powróciły z całą mocą, gdy tylko otworzył

podwójne przeszklone drzwi i zrobił kilka pierwszych kroków. Wywołał je zapach szpitala, melanż
substancji odkażających, mydła, czekolady ze sklepu z prezentami oraz intensywnej woni goździków
z pobliskiej kwiaciarni.

Ten wielki budynek był źródłem największej radości i największego smutku jego życia. Żeby nie
przeżywać po raz kolejny bolesnych chwil związanych ze śmiercią żony, Sejer starał się powrócić
myślami do dnia narodzin Ingrid. Wtedy także zatrzymał się na moment w holu, gdzie doszedł go ten
charakterystyczny szpitalny zapach.

Nieświadomie od razu porównał swoją nowonarodzoną córeczkę do pozostałych maluchów.
Oczywiście wszystkie były bardziej czerwone, spuchnięte, miały więcej zmarszczek, a ich włoski nie
były tak gładkie. Inne dzieci wyglądały jak niedożywione miniatury starych ludzi. Tylko Ingrid była
doskonała. To wspomnienie pozwoliło mu odzyskać pewność siebie.

Nie przychodził niezapowiedziany. Dokładnie osiem minut zajęło mu odnalezienie patologa, który
przeprowadzał sekcję Eskila

Johnasa. Dał jasno do zrozumienia, co go interesuje i że spodziewa się zastać wszelką dokumentację
i raporty na temat chłopca. Jedna rzecz, która naprawdę podobała mu się w tej ogromnej i niezwykle
złożonej machinie biurokratycznej rządzącej wszystkimi oddziałami, to zasada, że wszystko powinno
być archiwizowane i przechowywane. Daty, godziny, nazwiska, przebieg zabiegu, wszelkie uwagi
musiały znaleźć swoje miejsce w dokumentacji. Każda informacja mogła być odzyskana i poddana
ponownej analizie przez kogoś takiego jak on -

osobę z innymi założeniami i świeżym spojrzeniem.

Nad tym właśnie się zastanawiał, wychodząc z windy.

Zauważył, że zapach szpitala w korytarzu na ósmym piętrze jest dużo intensywniejszy. Patolog, który
przez telefon brzmiał jak stateczny człowiek w średnim wieku, niespodziewanie okazał się dość
młodym mężczyzną.

Nieco tęgim, z miękkimi, pulchnymi dłońmi, skrytym za grubymi okularami. Siedział za biurkiem i
postukiwał

nerwowo palcem w stojak z wizytówkami, niemal całkowicie zasłonięty stosem papierów leżących
obok dużej czerwonej książki z chińskimi symbolami na okładce. Czy to za sprawą okularów, czy
niepewnego spojrzenia, lekarz wyglądał na przestraszonego.

- Muszę przyznać, że rzuciłem okiem na te dokumenty -

wyjaśnił. - Byłem po prostu ciekawy. Jest pan głównym inspektorem, czy nie tak się pan przedstawił?

Sejer skinął głową.

- Więc zakładam, że musi być coś niezwykłego, jeśli chodzi o okoliczności tej śmierci.

- Nie mam jeszcze zdania w tej sprawie.

- Ale czy nie z tego powodu pan tu przyszedł?

Sejer spojrzał na lekarza i mrugnął dwa razy oczami, jakby to miało wystarczyć za odpowiedź.
Swoim milczeniem zmusił wreszcie mężczyznę do wyjaśnień -

było to zjawisko, które nigdy nie przestawało intrygować Sejera i dzięki któremu w ciągu ostatnich
lat wydobył

niejedno przyznanie się do winy.

- To była tragiczna sprawa - rozpoczął patolog, przeglądając dokumenty. - Dwulatek, wypadek w
domu.

Zostawiony bez opieki na klika minut Kiedy przywieziono go do szpitala, już nie żył. tym jak go
otworzyliśmy, okazało się, że miał całkowicie zatkaną tchawicę. Jedzeniem.

- Jakiego typu?

- Goframi. Nie mogliśmy ich nawet rozwinąć. Były prawie w całości. Dwa całe gofry w kształcie
serca zwinięte razem w rulon, które chciał połknąć na raz. To bardzo dużo jak na tak małe dziecko,
nawet bardzo uparte. Okazało się, że chłopiec był bardzo łakomy i nadaktywny.

Sejer przypomniał sobie starą gofrownicę Elise, z pięcioma wgłębieniami w kształcie serca. Ingrid
miała już nowszy model, tylko z czterema sercami i już nie tak zaokrąglonymi.

- Doskonale pamiętam tę autopsję. Najsmutniejsze przypadki zawsze najmocniej zapadają w pamięć.
W

końcu większość osób, która do nas trafia, ma najczęściej od osiemdziesięciu do dziewięćdziesięciu
lat. Pamiętam też dokładnie te gofrowe serca leżące w nerce. Dzieci i gofry to zwykle zgrany duet.
Tragiczne, że taka rzecz przyczyniła się do śmierci tego chłopca. Po prostu siedział sobie i dobrze się
bawił.

- Powiedział pan „nas" Czy ktoś jeszcze wtedy z panem pracował?

- Arnesen, główny patolog. Ja dopiero zaczynałem tu pracować i wolał mieć mnie na oku. Teraz jest
już na emeryturze, a oddziałem rządzi kobieta. - Kiedy wypowiadał ostatnie zdanie, popatrzył
przeciągle na swoje dłonie.

- Dwa gofry w kształcie serca. Czy były rozdrobnione?

- Nie, raczej nie. Były prawie w całości.

- Ma pan dzieci?

- Czwórkę - przyznał zadowolony.

- Myślał pan o nich w czasie, kiedy robił pan sekcję?

Lekarz spojrzał niepewnie na Sejera, jakby nie do końca zrozumiał pytanie.

- Bo ja wiem, chyba tak. To znaczy, mogłem myśleć ogólnie o tym, jak dzieci się zachowują.

- Tak?

- Wtedy mój syn kończył właśnie trzy lata - zaczął mówić łekarz - i uwielbiał gofry. Zresztą wciąż je
lubi. Ciągle go pouczam, żeby nie wkładał za dużo do ust podczas jedzenia.

- Ale w tamtym przypadku ktoś zapomniał pouczyć o tym chłopca?

- Tak, bo inaczej nigdy by do tego nie doszło.

Sejer nie skomentował, a potem zapytał: - Czy wyobraża pan sobie swojego syna, kiedy był mniej
więcej w tym samym wieku, z talerzem pełnym gofrów przed sobą?

Czy myśli pan, że wpadłby na to, żeby wziąć dwa z nich, złożyć je na pól, a potem wepchnąć oba na
raz do buzi?

Przez dłuższą chwilę lekarz nic nie odpowiadał.

- No cóż... to nie był do końca zwyczajny chłopiec.

- A skąd pan wie, że był taki wyjątkowy?

- Od jego ojca. Był wtedy w szpitalu przez cały dzień.

Matka przyjechała później, z drugim synem. Tak przy okazji, wszystkie te informacje znajdzie pan w
dokumentacji. Przygotowałem dla pana kopie, tak jak pan prosił.

Postukał palcem w stos dokumentów leżących na biurku i przesunął chińską książkę na bok. Sejer
rozpoznał

pierwszy z symboli na okładce, oznaczał człowieka.

- Z tego co wiem, w czasie, kiedy doszło do wypadku, ojciec był w łazience, czy tak?

- Istotnie. Golił się. Chłopiec był przypięty szelkami, inaczej mógłby zejść z krzesła i pobiec po
pomoc. Kiedy ojciec wrócił do kuchni, maluch leżał na stole. Resztki potłuczonego talerza były na
podłodze. Najgorsze, że ojciec słyszał, kiedy spadł.

- Dlaczego nie przyszedł od razu?

- Bo ja wiem, chłopiec chyba ciągle coś tłuki.

- Kto jeszcze był w domu, kiedy doszło do wypadku?

- Z tego, co zrozumiałem, tylko matka. Starszy syn wyszedł chwilę wcześniej, śpieszył się na szkolny
autobus czy coś takiego, a matka spała na górze.

- Nic nie słyszała?

- Chyba nie było co słyszeć. Chłopiec przecież nie mógł

krzyczeć.

- Na pewno nie z dwoma goframi w buzi. Ale w końcu ktoś j obudził. Mąż?

- Możliwe, że ją zawołał. Ludzie różnie się zachowują w takich sytuacjach. Niektórzy nie mogą
przestać wrzeszczeć, inni stoją sparaliżowani strachem.

- Matka nie przyjechała w karetce?

- Nie, przyjechała później. Najpierw pojechała odebrać starszego syna ze szkoły.

- Kiedy się zjawili?

- Zobaczmy... jakieś pól godziny później według tego, co tu zanotowano.

- Może mi pan opowiedzieć, jak zachowywał się ojciec?

Lekarz zamilkł na moment i przymknął oczy, starając się przywołać wspomnienia z tamtego poranka.

- Był w szoku. Nie odzywał się wiele.

- To zrozumiałe. Ale co mówił - czy pan to pamięta?

Jakieś szczegóły? Pojedyncze słowa?

Mężczyzna spojrzał na niego uważnie i pokręcił głową. -

To było dawno temu, minęło prawie osiem miesięcy.

- Proszę spróbować.

- Myślę, że to było coś takiego: „O Boże! O Boże, nie!"

- Czy to ojciec wezwał pogotowie?

- Według dokumentów, tak.

- Czy naprawdę potrzeba aż dwudziestu minut, żeby dojechać stąd do Lundeby?

- Niestety. I jeszcze dwadzieścia na drogę powrotną. Nie mieli wtedy ze sobą ratownika, który
wiedziałby, jak wykonać tracheotomię. Gdyby mieli, chłopiec mógłby żyć.

- O czym pan teraz mówi?

- Trzeba przeciąć dwie chrząstki i otworzyć tchawicę od zewnątrz.

- Znaczy przeciąć gardło?

- Tak, to w sumie dość prosty zabieg. I mógł uratować mu życie, chociaż nie na pewno, bo nie
wiadomo, jak długo chłopiec był nieprzytomny, zanim znalazł go ojciec.

- Chyba tak długo, ile trzeba, żeby się ogolić. - No cóż, pewnie tak. - Lekarz przekartkował
dokumenty i poprawił okulary. - Czy podejrzewa pan, że mogło zajść tu coś... kryminalnego? - Już od
dawna chciał o to zapytać, teraz poczuł, że ma do tego prawo.

- Nie wiem, co takiego mogłoby to być. Co ma pan na myśli? Jak ja mogę mieć jakąś opinię na ten
temat?

- W końcu to pan zajmował się chłopcem, badał go.

Zwrócił pan uwagę na coś niezwykłego czy zaskakującego w sposobie, w jaki umarł?

- Niezwykłego? W końcu dzieci takie są, wpychają różne rzeczy do buzi.

- No, ale zastanówmy się. Jeśli miał talerz pełen gofrów tylko dla siebie, siedział tam sam i nikt nie

chciał mu ich zabrać - czemu miałby wkładać aż dwa do buzi?

- Niech mi pan coś powie - po co pan mnie o to wszystko pyta?

- Szczerze mówiąc, nie wiem.

Lekarz siedział zagubiony w myślach. Wracał

wspomnieniami do dnia, kiedy mały Eskil leżał na stole, otwarty od gardła w dół. Do chwili, w
której zauważył, że coś blokuje tchawicę i odkrył, że są to dwa zwykłe deserowe gofry. Dwa całe
serca. Zwykła masa z jajek, mąki, masła i mleka.

- Pamiętam tę autopsję - wyznał. - Pamiętam dokładnie.

Może pan pomyśleć, że coś mnie zaskoczyło. Nie, nie mógłbym tego powiedzieć. Ale zaraz - dodał
nagle - jak pan w ogóle wpadł na ten pomysł, że zaszło tu coś nietypowego?

Nietypowe - ogólne określenie, które kryło w sobie tyle możliwych znaczeń.

- No cóż - zaczął Sejer, przyglądając się uważnie lekarzowi -chłopiec miał opiekunkę. Ujmę to w ten
sposób: pewne jej poczynania związane ze śmiercią tego dziecka, kazały mi bliżej przyjrzeć się
sprawie.

- Poczynania? Nie może jej pan po prostu zapytać?

- Nie, nie mogę - Sejer pokręcił głową. - Na to jest już za późno.

Gofry na śniadanie, pomyślał. Musiały zostać z dnia poprzedniego. Jakoś nie potrafił wyobrazić
sobie Johnasa, który wstaje wcześnie rano, by je przygotować. Niezbyt świeże gofry, twarde i zimne.
Zapiął kurtkę i wsiadł do samochodu. Nikt by się nad tym nie zastanowił. W końcu dzieci ciągle
wkładają coś do buzi. Jak powiedział sam patolog: wpychają tam co popadnie. Zapalił samochód,
przejechał przez Rosenkrantzgaten i pojechał w kierunku rzeki, potem skręcił w lewo. Nie był
głodny, ale skierował

się do restauracji. Wjechał windą na górę do kawiarni, gdzie podawali gofry. Kupił porcję z
dżemem, do tego kawę i usiadł pod oknem. Ostrożnie oderwał dwa serca.

Były świeżutkie i chrupiące. Złożył je na pół, potem jeszcze raz na pół i wpatrywał się w nie przez
dłuższą chwilę. Z pewnym wysiłkiem byłby w stanie wepchnąć je sobie do ust i jeszcze może miałby
trochę wolnego miejsca, by je przeżuć. Jak pomyślał, tak zrobił. Poczuł, jak kawałki gofra bez
problemu przechodzą mu przez przełyk. No tak, ale świeżo przygotowane gofry były nasączone
tłuszczem i śliskie. Wypił nieco kawy i pokiwał głową. Nieco wbrew sobie pozwolił, by w jego
umyśle zmaterializował się obraz małego chłopca, związanego paskami, niemogącego oddychać.
Musiał

rozpaczliwie machać rękami, zrzucając talerz, walcząc o życie. Jego ojciec słyszał, jak talerz rozbija
się o podłogę.

Dlaczego wtedy nie przybiegł? Ponieważ chłopiec ciągle tłukł jakieś rzeczy, wyjaśnił lekarz. No, ale
jednak - mały chłopiec i dźwięk rozbijanego talerza. Nawet ja przybiegłbym od razu, pomyślał.
Krzesło mogło się przewrócić, dziecko mogło się zranić. Ale ojciec zajęty był

goleniem. A co jeśli matka jednak nie spała? Czy usłyszała spadający talerz? Dopił kawę i
rozsmarował

resztę dżemu na gofrach. Zanim wrócił do samochodu, ponownie przejrzał raport. Nie mógł przestać
myśleć o Astrid Johnas, która leżała sama w łóżku na górze i nie miała pojęcia, co się dzieje z jej
dzieckiem.

Halvor ugryzł kanapkę i włączył komputer. Lubił

dźwięki i smugę niebieskiego światła, które inicjowały start systemu. Każda z fanfar

była wyjątkowa. Myślał o ruch jak o specjalnym powitaniu. Zupeł-

nie jakby był jakimś oczekiwanym VIP-em. Na dziś opracował specjalną strategię. Był w
specyficznym nastroju, który często towarzyszył Annie. Dlatego zaczął

od "Zostaw mnie w spokoju","Prywatne","Łapy z daleka".

Takie właśnie rzeczy słyszał za każdym razem, kiedy otaczał ją ramieniem. Nigdy jednak nie mówiła
tego ostrym głosem. A kiedy ośmielał się prosić ją o pocałunek, groziła, że odgryzie mu ten potulny
uśmiech.

Jej głos mówił jednak co innego niż słowa. Oczywiście, nie znaczyło to, że mógł ignorować jej
słowa, ale przynajmniej łatwiej było znieść odmowę. Właściwie prawie nigdy nie wolno mu było jej
dotknąć. A jednak chciała, by przy niej był. Często leżeli blisko siebie, dzieląc się ciepłem własnych
ciał. To nie było takie złe.

Leżeć w ciemnościach blisko Annie, w otoczeniu ciszy i z dala od koszmarów dzieciństwa. Wtedy
złe sny nie wdzierały się pod kołdrę, nie dosięgały go. Był

przyzwyczajony do tego, że ktoś

leży obok. Przypominało mu to brata, który spał przy nim przez wiele lat. To było bezpieczne. Słyszeć
oddech, czuć ciepło drugiego ciała.

Dlaczego w ogóle zaczęła pisać dziennik? Co tam notowała? Czy w ogóle to zrozumie, kiedy go
wreszcie otworzy? Powoli przeżuwał kanapkę z pasztetem, wsłuchując się w dochodzący z drugiego
pokoju ryk telewizora. Miał wyrzuty sumienia, że zostawia babcię samą na cale wieczory, ale
wiedział, że to się nie zmieni, póki nie ustali hasła i nie pozna sekretu Annie. To musiało być coś
mrocznego, jeśli aż tak tego strzegła. Coś mrocznego i niebezpiecznego, czego nie można powiedzieć
na głos, co można tylko zapisać, a zaraz potem zamknąć przed wzrokiem innych. Zupełnie jakby
chodziło o sprawy życia i śmierci. Wpisał to. „Życie i śmierć". Nic się nie zmieniło.

Se jer zastał panią Johnas w trakcie lunchu. Spojrzała na niego, stojąc z kromką chrupkiego chleba w
dłoni, ubrana w ten sam czerwony kostium, który miała na sobie poprzednim razem, była krępująca
sytuacja. Odłożyła kanapkę na papier, jakby jedzenie było nie na miejscu, kiedy rozmawia się o
Annie. Skupiła się na kawie.

- Czy coś się stało? - zapytała, upijając jednocześnie trochę kawy z termosu.

- Dzisiaj nie chcę z panią rozmawiać o Annie. Podniosła kubek i spojrzała na niego szeroko
otwartymi oczami.

- Dzisiaj chciałbym porozmawiać o Eskilu.

- Słucham? - Jej pełne usta stały się nagle węższe i mniejsze. - Ten temat jest już dla mnie zamknięty.
To już przeszłość. Proszę mi wybaczyć tę uwagę, ale kosztowało mnie to wszystko dużo wysiłku.

- Przykro mi, że nie mogę być bardziej wyrozumiały. Jest kilka szczegółów dotyczących śmierci
chłopca, które chciałbym wyjaśnić.

- Dlaczego?

- Tego nie muszę pani tłumaczyć - odpowiedział

delikatnie Sejer. - Proszę po prostu odpowiedzieć na moje pytania.

- A jeśli się nie zgodzę? Co, jeśli po prostu nie jestem w stanie o tym mówić?

- Wtedy wyjdę - stwierdził. - I dam pani czas do namysłu.

A potem wrócę następnego dnia dokładnie z tymi samymi pytaniami.

Odstawiła kubek, oparła dłonie o uda i wyprostowała plecy. Zupełnie jakby spodziewała się takiej
odpowiedzi i musiała się przygotować.

- Nie podoba mi się to. - Nie dawała za wygraną. - Kiedy przyszedł tu pan poprzednim razem,
pytając o Annie, nie przyszłoby mi do głowy, że mogłabym odmówić panu pomocy. Ale jeśli to ma
coś wspólnego z Eskilem, niech pan pyta, jeśli pan musi, a potem niech pan lepiej wyjdzie.

Przez chwilę poruszyła nerwowo dłońmi, następnie złożyła je mocno. Jakby chciała uciec przed
lękiem.

- Zanim Eskil umarł - zaczął spokojnie Sejer - zrzucił na ziemię talerz i go rozbił, czy słyszała to
pani?

Pytanie wyraźnie ją zaskoczyło. Patrzyła na niego zdumiona, zupełnie jakby spodziewała się innych
słów, czegoś o wiele gorszego. W końcu odpowiedziała: - Tak.

- Tak? Więc jednak nie spała pani wtedy? - Uważnie przyglądał się jej twarzy, przez którą przebiegł

cień. -

Może słyszała pani także elektryczną maszynkę męża?

Skinęła głową na potwierdzenie. - Słyszałam, jak wchodzi do łazienki, a potem trzaśniecie drzwi.

- Skąd pani wiedziała, że akurat do łazienki?

- Po prostu wiedziałam. Mieszkaliśmy razem od dawna, poza tym każde drzwi mają swój specyficzny
dźwięk.

- A wcześniej? Był w łazience?

Zawahała się na moment, próbując sobie przypomnieć.

- Słyszałam ich głosy w kuchni. Jedli śniadanie.

- Eskil jadł gofry - zaczął ostrożnie Sejer. - Czy to było normalne śniadanie w państwa domu? Gofry
na śniadanie? - Uśmiechnął się ciepło.

- Pewnie o nie błagał - odpowiedziała znużona. - On zawsze dostawał to, czego zapragnął. Nie było
łatwo mu się sprzeciwić. Odmowa wywoływała w nim istną burzę.

Nie znosił żadnego sprzeciwu. To pobudzało go jeszcze bardziej. Henning nie był specjalnie
cierpliwy. Nie znosił, gdy Eskil krzyczał.

- Więc słyszała pani, jak krzyczał? Rozluźniła dłonie i sięgnęła po kubek.

- Zawsze robił wiele hałasu - odpowiedziała, patrząc na parującą kawę.

- Czy oni się kłócili, pani Johnas?

Uśmiechnęła się blado. - Na okrągło. Eskil prosił o gofry.

Henning posmarował chleb masłem i chciał, żeby go zjadł. Wie pan, jak to jest - chcemy, żeby nasze
dzieci jadły i czasami musimy je do tego namawiać. Nie wiem, czy Henning sam dał mu gofry, czy
Eskil zobaczył je na blacie. Leżały tam od poprzedniego dnia, przykryte folią.

- Czy pamięta pani jakieś słowa? Coś, co mówili do siebie?

- Co pan chce osiągnąć, zadając mi te wszystkie pytania? -

zapytała ostro. Jej oczy pociemniały od gniewu. -

Powinien rozma-

wiać pan na ten temat z Henningiem. Mnie tam nie było.

Leżałam na górze.

- Myśli pani, że będzie miał mi coś do powiedzenia?

Zapadła cisza. Złożyła ramiona, odcinając się od niego.

Narastał w niej strach.

- Nie mogę mówić w jego imieniu. Nie jest już moim mężem.

- Czy to strata dziecka była powodem państwa problemów w małżeństwie?

- Nie bezpośrednio. I tak byśmy się rozeszli. Za dużo kłótni.

- Czy to pani chciała odejść?

- A co to ma do rzeczy? - zapytała.

- Prawdopodobnie niewiele. Po prostu pytam. - Położył

dłonie na stole. - Co zrobił Henning, kiedy znalazł Eskila leżącego na stole? Zawołał panią?

- Po prostu otworzył drzwi do sypialni i stał tam, wpatrując się we mnie. Uderzyła mnie cisza
panująca w domu. Z kuchni nie dochodził żaden dźwięk. Usiadłam na łóżku i zaczęłam krzyczeć.

- Czy jest coś w kwestii śmierci pani syna, co wydaje się pani

niejasne?

- Słucham?

- Czy rozmawiała pani z mężem na temat tego, co się siato?

Pytała go pani o to?

Po raz kolejny Sejer zauważył ślady przerażenia w jej oczach.

- Powiedział mi wszystko - odpowiedziała ostrożnie, -

Byt pogrążony w rozpaczy. Obwiniał się za ten wypadek, za to, źe nie pilnował naszego syna. A to
nie jest łatwe brzemię. Nie był w stanie go nieść, a my nie mogliśmy dłużej żyć ze sobą.

- Czyli nie ma żadnych niejasności, jeśli chodzi o okoliczności śmierci Eskila?

Szare oczy Se jera miały niezwykle łagodny wyraz.

Wiedział, że jest na granicy odkrycia czegoś ważnego i może, jeśli będzie miał szczęście, ona zrobi
kolejny krok.

Zaczęła drżeć. Siedział nieruchomo, czekając cierpliwie.

Rozumiał, że nie może przerwać tej ciszy. Była bliska wyznania czegoś. Rozpoznawał ten stan,
wyczuwało się go w powietrzu. Od dawna ją coś trapiło, ale bala się przyznać do własnych myśli.

- Słyszałam ich krzyki - zaczęła szeptem. - Henning był

wściekły. Ma bardzo wybuchowy temperament. Leżałam na łóżku z poduszką na głowie. Nie mogłam
ich słuchać.

- Proszę mówić dalej.

- Słyszałam, jak Eskil hałasuje. Może uderzał kubkiem o stół. Henning krzyczał i trzaskał szufladami i
szafkami.

- Może przypomina sobie pani jednak, co mówił?

Jej dolna warga zaczęła drżeć. - Tylko jedno zdanie. Jedno zdanie zanim pobiegł do łazienki.
Wrzeszczał tak głośno, że bałam się, że usłyszą nas sąsiedzi i pomyślą sobie o nas coś niedobrego. A
my przecież nie mieliśmy łatwo.

Mieliśmy dziecko, które nie zachowywało się tak, jak miało się zachowywać. Mieliśmy jeszcze
starszego syna, to pan wie. Magne zawsze był taki cichy, zresztą dalej jest. Nigdy nie było z nim
żadnych problemów, zawsze robił to, o co go poprosiliśmy, on...

- Co pani słyszała? Co powiedział?

Zadzwonił dzwonek i usłyszeli, jak ktoś wchodzi do sklepu. Dwie kobiety rozglądały się po półkach
w poszukiwaniu właściwej wełny. Pani Johnas natychmiast się podniosła, by przejść do sklepu. Sejer
zatrzymał ją, kładąc rękę na jej ramieniu.

- Proszę mi powiedzieć! Schyliła głowę, jakby zawstydzona.

- To o mało nie zniszczyło Henninga. Nigdy nie mógł

sobie wybaczyć. A ja nie mogłam dłużej z nim żyć.

- Co powiedział?

- Nie chcę, by ktokolwiek wiedział. Poza tym teraz to już nie ma znaczenia. Eskil nie żyje.

- Ale przecież Henning już nie jest pani mężem, prawda?

- Tak, ale to dalej ojciec Magnego. Powiedział mi, że stał

w łazience, trzęsąc się z rozpaczy, ponieważ nie zareagował tak, jak powinien. Stał tam tak długo,
póki się nie uspokoił. Potem miał zamiar wrócić i przeprosić za swój wybuch. Nie mógł iść do

pracy, zanim nie zażegna tej kłótni. W końcu wrócił do kuchni. Resztę pan zna.

- Niech mi pani powie, co powiedział.

- Nigdy. Nigdy nikomu tego nie powiem.

Okropna myśl, która zrodziła się w umyśle Sejera, zaczynała nabierać kształtów. Widział już tyle
rzeczy, że raczej trudno było go zaskoczyć. Może byłoby wygodnie pozbyć się takiego dziecka jak
Eskil Johnas.

Odebrał Skarrego z jego gabinetu i poszli razem przez korytarz.

- Chodź, pojedziemy i pooglądamy sobie orientalne dywany -powiedział.

- Po co?

- Wracam właśnie ze sklepu Astrid Johnas. Myślę, że dręczy ją pewne okropne podejrzenie, które
zrodziło się także w mojej głowie. Podejrzenie, że Johnas w jakimś stopniu jest odpowiedzialny za
śmierć chłopca. Sądzę, że to właśnie dlatego go opuściła.

- Ale w jakim sensie odpowiedzialny?

- Nie wiem, ale sama myśl o tym napawa ją przerażeniem. Mnie natomiast co innego przyszło do
głowy. Johnas nawet nie zająknął się na temat śmierci chłopca, kiedy z nim rozmawialiśmy.

- Tb chyba nie jest aż tak dziwne. W końcu przyjechaliśmy

porozmawiać o Annie.

- A mnie to się jednak wydaje dziwne. Powiedział, że nie ma dzieci, którymi można się opiekować,
ponieważ opuściła go żona. Nie wspomniał, że chłopiec, którym zajmowała się Annie, zmarł. Nawet
kiedy zwróciłeś uwagę na zdjęcie Eskila wiszące na ścianie.

- Pewnie nie mógł znieść wspomnień. Wybacz mi, że to powiem - zniżył głos - ale ty także straciłeś
kogoś bliskiego. Czy łatwo ci o tym mówić?

Sejer był tak zaskoczony, że aż przystanął w miejscu.

Czuł, jak z jego twarzy odpływa cały kolor. - Oczywiście, że mogę o tym mówić... jeśli jest taka
konieczność albo sytuacja tego wymaga. Kiedy są jakieś istotne powody, ważniejsze niż moje
uczucia.

Jej zapach. Zapach włosów i skóry, ta mieszanina chemikaliów i potu. Czoło o prawie metalicznym
połysku. Szkliwo zniszczone przez te wszystkie tabletki, niebieskawe jak zsiadłe mleko. Białka jej
oczu, które powoli zmieniły odcień na żółty.

Skarre stał przed nim z wysoko podniesioną głową, chociaż wcale nie pewny siebie. Sejer

spodziewał się tego.

Czy gadał ostatnio za dużo, przekroczył granicę i zbytnio zaprzyjaźnił się ze Skarrem? Czy powinien
oczekiwać przeprosin?

- Ale nie było jeszcze takiej sytuacji, w której było to konieczne?

Wpatrywał się w chłopaka. Skarre zacisnął z nerwów dłonie.

- Nie - odpowiedział stanowczo, potrząsając głową.

Ruszył z miejsca.

- Rozumiem. - Skarre nie poddawał się tak łatwo. - Więc co powiedziała pani Johnas?

- Pokłócili się. Słyszała, jak krzyczeli na siebie. Drzwi od łazienki trzasnęły, spadł talerz. Johnas ma
burzliwy charakter. Twierdzi, że obwinia się za śmierć syna.

- Też bym się obwiniał - skomentował Skarre.

- Czy masz w ogóle jakąś dobrą wiadomość?

- Chyba. Plecak Annie. - Co z nim?

- Pamiętasz, że był na nim jakiś tłuszcz? Użyty pewnie po to, by usunąć odciski?

- No?

- Udało nam się ustalić, co to za tłuszcz. To krem, który jako jeden ze składników zawiera dziegieć.

- Sam mam taki krem - odpowiedział Sejer. - Na moją egzemę.

- Nie, to specjalny krem dla psów. Na skaleczone łapy.

Sejer kiwnął głową. - Johnas ma psa.

- Axel Bjork ma owczarka niemieckiego. Ty z kolei masz w domu lwa. Tak tylko wspominam -
powiedział Skarre, przytrzymując drzwi. Pierwszy wyszedł Sejer. Wciąż czuł

się nieco zmieszany.

ROZDZIAŁ 14

Axel Bjork przypiął smycz i wypuścił psa z samochodu.

Potem rozejrzał się szybko wokół siebie, a kiedy nikogo nie zauważył, przeszedł pośpiesznie przez
plac, wyjmując klucze z kieszeni kombinezonu. Zerknął raz jeszcze na swój samochód zaparkowany
dokładnie przed głównym wejściem, stalowoszary peugeot z bagażnikiem na narty na dachu i logo

firmy ochroniarskiej na drzwiach i bagażniku. Pies czekał spokojnie, nie podejrzewając, że te
rutynowe czynności mogą tym razem zapowiadać coś innego. Mężczyzna otwierał zamek. Tyle razy
już to przechodzili. Najpierw wejście i wyjście z samochodu, potem przejście przez kolejne drzwi
wejście i wyjście z samochodu, potem przejście przez kolejne drzwi i windy, a wszystko to w
otoczeniu tysiąca różnych zapachów. Pies wiernie podążał za swoim panem. Miał dobre życie - dużo
ruchu, częste wyprawy w nowe miejsca i najlepsze jedzenie.

Budynek fabryki już dawno przemianowano na magazyn: panowała tu całkowita cisza, a skrzynki,
pudła i worki piętrzyły się pod sam sufit. W pomieszczeniu unosił się zapach kurzu, tektury i zleżałej
wełny. Bjork nie zapalił

światła. U paska miał latarkę, którą włączył, kiedy przechodzili przez ciemny korytarz. Odgłos jego
kroków odbijał się głuchym echem od kamiennej podłogi. Każde stąpnięcie, jedno za drugim,
samotne w otaczającej ciszy, utrwalało się w jego umyśle. Achilles szedł na krótkiej smyczy,
stawiając miękko łapy, wytresowany tak, by nie wyprzedzać

właściciela. Pies był spokojny, nie czuł żadnego niepokoju. Kochał swojego pana.

Doszli w końcu do wielkiej maszyny do pakowania. Bjork wcisnął się do środka, pomiędzy żelazo i
stal, pociągając psa za sobą. Potem przywiązał smycz do stalowego uchwytu i wydał komendę siad.
Achilles posłuchał, ale nie stracił czujności. W pomieszczeniu zaczął powoli unosić się zapach, który
nie był mu zupełnie obcy.

Zapach, który ostatnio często pojawiał się w ich życiu.

Tym razem jednak towarzyszyło mu coś więcej. W

powietrzu czuło się strach. Bjork osunął się na podłogę, wyciągnął z kieszeni butelkę i pociągnął
spory łyk.

Pies czuwał, z wyostrzonym wzrokiem i wyczulonym słuchem. Wiedział, że to nie pora na jego
smakołyki, ale i tak siedział, czekając i nasłuchując. Bjork patrzył w oczy psa. Nic nie mówił.
Napięcie rosło. Wiedział, że Achilles bacznie mu się przypatruje. W kieszeni spodni spoczywał

rewolwer.

Halvor westchnął niezadowolony. Nikt za żadne skarby nie otworzy tego pliku, pomyślał
rozczarowany. Dźwięk pracującego komputera zaczynał mu działać na nerwy.

Nie przypominał już delikatnego westchnięcia, raczej nieustanny szum dochodzący z jakiejś potężnej,
ale odległej maszyny. Towarzyszył mu całymi dniami. Czuł

się prawie nagi, gdy wyłączał komputer na noc i kiedy znowu zapadała cisza. Ale trwało to jedynie
kilka sekund, chwilę później szum powracał w jego głowie.

Wykrztuś to wreszcie z siebie, Annie, pomyślał.

Porozmawiaj ze mną!

To był film sensacyjny. Annie kupowała Smarties i dropsy cytrynowe w kiosku ze słodyczami, kiedy
on czekał przy wejściu z biletami w dłoniach. - Chcesz coś do picia? - zapytała. Pokręcił głową, był
zbyt w nią zapatrzony. Porównywał ją z innymi dziewczynami, które czekały przed kinem. Ubrany na
czarno pracownik stał przy drzwiach i zanim skasował bilet, przyglądał się bacznie twarzom
wchodzących. Większość dzieciaków spuszczała nisko oczy, wiedząc, że nie spełnia kryteriów
wiekowych. Wyświetlali film z Bondem. Ich pierwszy film, który oglądali razem, ich

pierwsza poważna randka, zupełnie jakby byli prawdziwą parą. Był strasznie dumny. Film okazał się
niezły, w każdym razie według opinii Annie, bo on niezbyt się na nim skupiał. Cały czas obserwował
ją kątem oka i wsłuchiwał się w dźwięki, jakie wydawała.

Ale zapamiętał tytuł. Tylko dla twoich oczu.

Wpisał tytuł w okno, ale po raz kolejny nic się nie zmieniło. Halvor podniósł się niecierpliwie,
podszedł do parapetu i szybkim ruchem zdjął pokrywkę ze słoika, w którym trzymał pudełko
papierosów. To było bez sensu.

Ostatnie wyrzuty sumienia zepchnął daleko w głąb umysłu, w miejsce, gdzie zamknął różne
wspomnienia ze swojej przeszłości. Teraz już nic nie mogło go powstrzymać. Przeszedł przez
kuchnię do pokoju dziennego, gdzie na półce regału leżała książka telefoniczna. Poszukał działu
pomocy technicznej, znalazł

numer, o który mu chodziło, i zadzwonił.

- Ra Data. Solveig przy telefonie.

- Witam. Mam problem z otworzeniem jednego pliku -

powiedział niewyraźnie. Powoli tracił odwagę. Czuł się coraz gorzej, jak jakiś podglądacz czy nawet
złodziej. Ale było już za późno, żeby się cofnąć.

- Nie może pan go otworzyć, tak?

- Nie. Chodzi o to, że nie pamiętam hasła.

- Obawiam się, że nasz technik wyjechał na cały dzień, ale niech pan chwilę poczeka, zobaczę, czy
ktoś może pomóc.

Poczuł, jak drętwieje mu ucho, tak mocno przyciskał do niego słuchawkę. Po drugiej stronie słyszał
szum głosów i dzwoniących telefonów. Popatrzył na babcię, która czytała gazetę, pomagając sobie
szkłem powiększającym, i pomyślał: Annie powinna była wiedzieć, że jestem do tego zdolny.

- Jest pan jeszcze? - Tak.

- Daleko pan mieszka?

- Na Lundebysvingen.

- To ma pan szczęście. Technik może podjechać do pana w drodze do domu. Jaki to dokładnie adres?

Siedział w swoim pokoju i czekał. Czuł, jak szybko bije mu serce. Rozsunął zasłony, by od razu
usłyszeć wjeżdżający na podwórko

samochód. Dokładnie po trzydziestu minutach pojawił

się biały kadett combi z logo Ra Data na drzwiach. Z

samochodu wysiadł zaskakująco młody mężczyzna, który niepewnie rozglądał się na boki.

Halvor podbiegł do drzwi. Technik okazał się miłym człowiekiem, pulchnym jak kluska, z głębokimi
dołeczkami. Halvor podziękował mu za szybkie przybycie i skierował prosto do pokoju.

Chłopak otworzył teczkę i wyciągnął kilka kart. - Ib hasło numeryczne czy alfabetyczne? - zapytał.
Halvor zrobił się cały czerwony.

- Nawet tego pan nie pamięta? - Technik był wyraźnie zaskoczony.

- Używam tylu haseł, że naprawdę nie pamiętam -

tłumaczył się niewyraźnie Halvor. - Poza tym często je zmieniam.

- Który to plik?

- Ten.

- Annie?

Technik nie zadał kolejnego pytania. W końcu jego praca wią-zała się z pewną etyką, a miał wysokie
standardy.

Halvor podszedł do okna i stał tam przez dłuższą chwilę, z twarzą czerwoną od wstydu i
zdenerwowania. Serce waliło mu jak młot. Za sobą słyszał regularny stukot klawiatury, która
brzmiała zupełnie jak kastaniety, Młot i kastaniety, to właśnie teraz słyszał. Wydawało się, że minęła
wieczność, zanim technik wstał sprzed komputera.

- Dobra, mamy je!

Halvor odwrócił się powoli i spojrzał na ekran. Potem wziął pokwitowanie, które musiał podpisać.

- Ile? Siedemset pięćdziesiąt koron? - wykrztusił.

- Za godzinę z kawałkiem - wyjaśnił uśmiechnięty chłopak.

Drżały mu ręce, kiedy podpisywał dokument. Poprosił, żeby przesłać mu rachunek do domu.

- To było hasło numeryczne - wyjaśnił zadowolony z siebie technik. - Zero siedem jeden jeden
dziewięć cztery.

Dzień, miesiąc i rok, tak?

Jego dołeczki stały się jeszcze głębsze. - Ale to na pewno nie pana data urodzin, bo miałby pan
dopiero osiem miesięcy.

Harvor odprowadził go do wyjścia, podziękował, a potem czym prędzej wrócił do swojego pokoju i
usiadł

przed komputerem. Na ekranie pojawiła się nowa komenda - "Dalej".

Serce biło mu tak szybko, że aż przycisnął dłoń do piersi.

Kiedy wreszcie pojawiły się słowa, zaczął zachłannie czytać. Musiał oprzeć się o biurko i kilka razy
przetrzeć oczy, kiedy przeglądał kolejne strony. Coś się wydarzyło.

Annie to opisała, a on wreszcie dowiedział się, co się stało. W miarę jak czytał z szeroko otwartymi
oczami, rosło w nim straszliwe podejrzenie.

Bjork był pijany.

Pies wciąż siedział, z wywalonym językiem, machając ogonem. Był niecierpliwy, ale nie spuszczał
swojego pana z oka. Mężczyzna podniósł się z trudem na nogi i postawił pustą butelkę na lodowatej
podłodze. Chciał się wyprostować, ale przy pierwszej próbie od razu musiał

oprzeć się o ścianę. Pies stanął na czterech łapach, wbijając w niego uważne spojrzenie żółtych oczu.
Dwa czy trzy razy zamachał zachęcająco ogonem. Bjork zaczął

szukać rewolweru, który ciasno spoczywał w jego kieszeni. Wyjął go i odciągnął kurek. Cały czas
patrzył na psa. Nie przestawał zgrzytać zębami. Zakręciło mu się w głowie, ale opanował się,
podniósł rękę i pociągnął za spust. Huk wystrzału odbił się echem po pustych korytarzach. Zawartość
czaszki rozprysnęła się na ścianie, część spadła na psa. Jeszcze przez chwilę echo jak po grzmocie
słychać było w dalekich zakątkach korytarzy.

Pies zerwał się do ucieczki, jednak smycz trzymała mocno. Po kilku nieudanych próbach Achilles się
poddał.

Był wyczerpany. Zaczął wyć.

Galeria umiejscowiona była w cichej uliczce, niedaleko kościoła katolickiego. Stał przed nią citroen,
starszy model z ukośnymi przednimi światłami. Zupełnie jak oczy Chińczyka, pomyślał Sejer.
Niebieskozielony samochód przykrywała warstwa kurzu.

Skarre podszedł do niego i dokładnie go obejrzał. Dach nie był tak brudny jak reszta pojazdu,

zupełnie jakby coś osłoniło go przed zabrudzeniem.

- Nie ma bagażnika na dachu - zauważył Skarre.

- Nie ma, bo został zdjęty. Widać ślady po mocowaniach.

Otworzyli drzwi galerii i weszli do środka. Pachniało tam, podobnie jak w sklepie pani Johnas,
wełną i krochmalem z domieszką smoły z belek na suficie. Z rogu pomieszczenia obserwowała ich
kamera. Sejer zatrzymał

się i popatrzył w obiektyw. Wszędzie leżały dywany.

Szerokie kamienne schody prowadziły na wyższe piętra.

Kilka rozłożonych dywanów leżało na podłodze, inne wisiały na ścianach. Johnas zszedł na dół
ubrany we flanelę i zamsz. Jego ciemne włosy doskonale pasowały do klimatu galerii. Wśród tych
otaczających go czerwieni, zieleni, fioletów i czerni sprawiał wrażenie delikatnego i miękkiego.
Jeśli rzeczywiście miał gwałtowny charakter, musiał go umiejętnie maskować. Wyglądał na miłego i
przyjaznego człowieka - cała jego postawa mówiła, że jest sprzedawcą.

- A, witam! - zawołał. - Proszę, zapraszam. Czyli jednak zdecydowali się panowie na zakup dywanu?

Wykonał szeroki gest ręką, jakby witał dawno niewidzianych przyjaciół albo potencjalnych klientów,
miłośników tego specy-ficznego rzemiosła. Te węzły. Te kolory. Wzory przedstawiające symbole
religijne, narodziny i życie, śmierć i cierpienie, zwycięstwa, dumę.

Dywany do położenia pod stołem w jadami, przed telewizorem w salonie. Niezniszczalne,
wyjątkowe.

- Ma pan tu dużo wolnego miejsca - skomentował Sejer.

- Parter, piętro, a dodatkowo jeszcze strych. Proszę mi wierzyć, to była duża inwestycja. Wydałem
prawie wszystkie oszczędności. To miejsce kiedyś wyglądało inaczej. Było tu szaro i pachniało
pieśnią. Zrobiłem remont, oczyściłem ściany i właściwie wystarczyło.

Dawniej była to stara willa. Proszę za mną.

Wskazał na schody i zaprowadził ich do biura, które okazało się przestronną kuchnią z blatem ze stali
nierdzewnej, piekarnikiem, ekspresem do kawy i małą lodówką. Blat wykończony był płytkami z
uroczymi holenderskimi pastereczkami, młynami i łanami falujących traw. Stare miedziane garnki z
dekoracyjnymi uchwytami wisiały na belce pod sufitem.

Także stół kuchenny miał miedziane krawędzie i rogi, zupełnie jakby pochodził z mesy jakiegoś
starego statku.

Usiedli przy stole. Johnas bez pytania podszedł do lodówki i nalał wszystkim soku grejpfrutowego do
wysokich kieliszków do wina.

- Jak poszło ze szczeniakami? - zapytał Skarre.

- Hera zatrzyma jednego, a pozostałe dwa są już zamówione. Przykro mi, ale nie może pan już
zmienić zdania. Co mogę dla panów zrobić? - Uśmiechnął się i napił się soku.

Sejer wiedział, że ta przyjazna atmosfera nie potrwa długo.

- Mamy jeszcze kilka pytań na temat Annie. Obawiam się, że musimy pewne rzeczy badać po kilka
razy. -

Dyskretnie wytarł usta. - W zatoczce zaprosił ją pan do samochodu, czy tak?

Dobór słów, intonacja głosu, a wreszcie powątpiewanie w jego wcześniejsze zeznania natychmiast
wyostrzyły uwagę Johnasa.

- Tak zeznałem i tak dokładnie było.

- Ale ona raczej wolała się przejść, prawda?

- Słucham?

- Musiał ją pan przekonać, żeby wsiadła do samochodu.

Czy mam rację?

Johnas zmrużył oczy, ale nic nie powiedział.

- Miała ochotę się przejść - stwierdził Sejer. - Odmówiła, kiedy zaproponował jej pan podwiezienie,
tak?

Johnas niespodziewanie potwierdził skinieniem głowy, a potem uśmiechnął się. - Zawsze tak robiła.
Była taka samodzielna. Ale uznałem, że to trochę za daleko, iść tak do sklepu Horgena. To kawał
drogi.

- Więc musiał ją pan przekonać?

- Nie, nie... - Pokręcił przecząco głową i poprawił się na krześle. - Trochę musiałem ją ugłaskać.
Niektórzy ludzie mają taką denerwującą potrzebę, żeby ich o wszystko prosić.

- Czyli to nie jest tak, że nie chciała wsiąść do pańskiego samochodu?

Johnas dobrze słyszał akcent, który został położony na dwa ostatnie słowa w pytaniu.

- Annie już taka była. Wszystkich trzymała na dystans. Z

kim panowie rozmawiali?

- To było jakieś kilkaset osób - odpowiedział Sejer z uśmiechem. - I jedna z nich powiedziała nam,

że Annie wsiadła do pana samochodu dopiero po dłuższej rozmowie. Właściwie to jest pan ostatnią
osobą, która widziała ją żywą, więc rozumie pan chyba, dlaczego tak się na tym skupiamy?

Johnas także się uśmiechnął. Zupełnie jakby grali w jakąś grę, a on był coraz bardziej chętny, by w
niej uczestniczyć.

- Nie byłem ostatnią osobą - wyjaśnił. - Ostatni był ten, kto ją zabił.

- Mamy pewien problem z ustaleniem, kto to mógłby być

- Sejer odpowiedział z nieukrywaną ironią. - Co więcej, nie mamy żadnych dowodów na to, że jakiś
motocyklista czekał na Annie. Jedyna pewna osoba, jaką mamy, to pan.

- Słucham? Do czego pan zmierza?

- No cóż - zaczął Sejer, prostując ręce. - Staram się ustalić fakty. Już taka moja praca, że podaję w
wątpliwość słowa innych.

- Czy chce mi pan powiedzieć, że skłamałem?

- Obawiam się, że tak właśnie jestem zmuszony uznać.

Mam nadzieję, że mi pan wybaczy. Dlaczego nie chciała wsiąść do samochodu?

Widać było, że Johnas traci pewność siebie. - Oczywiście, że chciała! - krzyknął wyprowadzony z
równowagi, jednak natychmiast się uspokoił. - Wsiadła, a ja zawiozłem ją do sklepu Horgena.

- Nigdzie dalej?

- Nie. Tak jak powiedziałem, wysiadła przy sklepie.

Myślałem, że chce zrobić jakieś zakupy. Nawet nie podwiozłem jej pod wejście. Zatrzymałem się na
drodze i wysiadła. Potem - wstał i wziął paczkę papierosów z blatu - już nigdy jej nie widziałem.

Sejer zmienił temat.

- Stracił pan dziecko, panie Johnas. Wie pan, jak to jest.

Rozmawiał pan z Eddie'm Hollandem na ten temat?

Przez moment Johnas był naprawdę zaskoczony. - Nie, nie rozmawiałem. On jest bardzo zamkniętym
w sobie człowiekiem. Nie chciałem go nachodzić. Poza tym mnie też nie jest łatwo

o tym mówić.

- Kiedy to było?

- Rozmawiał pan z Astrid, prawda? Prawie osiem miesięcy temu. Ale to nie jest coś, o czym z

czasem się zapomina.

Wysunął papierosa z paczki. Palił w nieco kobiecy sposób. Me-rity z filtrem.

- Ludziom często wydaje się, że potrafią sobie wyobrazić, jak to jest. - Patrzył Sejerowi prosto w
oczy. - Wiem, że mają dobre intencje. Wyobrażają sobie puste łóżeczko i że się w nie wpatrują.

I ja tak często robiłem. Ale puste łóżeczko to dopiero początek. Codziennie rano wstawałem i
szedłem do łazienki, gdzie pod lustrem leżała jego szczoteczka do zębów. Taka, która zmienia kolor,
kiedy robi się ciepła.

Na skraju wanny leżała jego gumowa kaczka. Widziałem kapcie wsunięte pod łóżko. Złapałem się na
tym, że wciąż kładę więcej nakryć na stole. I tak było całymi dniami. W

samochodzie leżały jego maskotki, a parę miesięcy później znalazłem pod kanapą jego plasterek.

Mówił powoli, przez zaciśnięte zęby, jakby nie chcąc wyjawić im rzeczy, o których nie mieli prawa
wiedzieć.

- Kilka razy próbowałem sprzątać, wyrzucić jego rzeczy.

Za każdym razem czułem się tak, jakbym popełniał

zbrodnię. To było nie do zniesienia - patrzeć codziennie na jego rzeczy. Oddanie ich było okropnym
doświadczeniem. Prześladowało mnie to każdego dnia, dalej mnie męczy. Wie pan, jak długo zwykła
bawełniana piżamka jest w stanie utrzymać zapach?

Ucichł. Jego opalona twarz poszarzała. Sejer nic nie odpowiedział. Nagle przypomniał sobie, że
Elise zawsze stawiała swoje chodaki za drzwiami, tak by wychodząc, żeby wyrzucić śmieci czy
odebrać pocztę, móc je od razu nasunąć na stopy. Pamiętał, ile wysiłku i bólu kosztowało go
otworzenie drzwi i wstawienie ich z powrotem do środka.

- Niedawno wybraliśmy się na cmentarz - powiedział

Sejer. -Chyba nie było tam pana od jakiegoś czasu?

- A co to za pytanie? - zapytał Johnas zjadliwym tonem.

- Chcę się tylko dowiedzieć, czy wiedział pan, że coś zginęło z grobu pańskiego synka.

- Chodzi panu o figurkę małego ptaszka. Tak, zniknęła zaraz po pogrzebie.

- Czy zastanawiał się pan nad wstawieniem nowej?

- Widzę, że naprawdę jest pan ciekaw wielu rzeczy.

Oczywiście, że chciałem wstawić nową. Ale nie byłem w stanie przechodzić tego jeszcze raz,

dlatego zdecydowałem, że może zostać tak, jak jest.

- Wie pan, kto ją zabrał?

- Oczywiście, że nie! - krzyknął ostro. - Gdybym wiedział, zgłosiłbym to natychmiast. A jeśli
miałbym okazję, to załatwiłbym winnego tak, by popamiętał do końca życia.

- Ma pan na myśli, że nawrzeszczałby pan na niego?

Johnas uśmiechnął się złośliwie. - Nie, nie mam na myśli słownego upomnienia.

- Annie ją zabrała - Sejer zakomunikował cicho.

Johnas wytrzeszczył oczy.

Sejer wyciągnął z kieszeni figurkę ptaszka. Johnas odebrał

ją trzęsącymi się dłońmi. - Wygląda zupełnie jak tamten.

Dokładnie tak samo. Ale dlaczego...

- Właśnie tego nie wiemy. Myśleliśmy, że pan nam to wy-jaśni.

- Ja? Dobry Boże. Nie wiem. Nie rozumiem tego.

Dlaczego miałaby go zabrać? Przecież Annie, którą znałem, nie kradła niczyich rzeczy.

- Dlatego sądzimy, że miała jakiś dobry powód. Powód, który wykraczał poza zwykłą chęć
przywłaszczenia sobie ładnej figurki. Była zła na pana?

Johnas siedział, wpatrując się w dekorację. Był tak zaskoczony, że zdawał się nie słyszeć pytania.

Nie wiedział o tym, pomyślał Sejer, patrząc znacząco na siedzącego obok Skarrego, który chłodnym
wzrokiem obserwował każdy ruch mężczyzny.

- Czy jej rodzice wiedzieli, że to miała? - Johnas wykrztusi!

w końcu.

- Raczej nie.

- A może to była Solvi? Ona jest nieco dziwna. Trochę jak sroka, chwyta wszystko, co się błyszczy.

- To nie była Solvi.

Sejer podniósł delikatnie kieliszek i napił się soku.

Smakował jak delikatne wino.

- No cóż, sądzę, że miała swoje sekrety. Wszyscy je mamy

-skomentował Johnas. - Była trochę tajemnicza.

Szczególnie, kiedy podrosła.

- Ciężko przeżyła śmierć Eskila?

- Nie była w stanie nas odwiedzić. To akurat mogę zrozumieć, sam przez długi czas nie znosiłem
obecności innych ludzi. Astrid i Magne odeszli, tyle rzeczy wydarzyło się w jednym czasie. To był
okres, którego nie da się opisać - wyszeptał, wracając myślami do przeszłości.

- No, ale chyba rozmawialiście ze sobą?

- Tylko kłanialiśmy się sobie, kiedy spotykaliśmy się na ulicy. Byliśmy w końcu sąsiadami.

- Unikała pana?

- Wyglądała raczej na zawstydzoną. To był trudny czas dla nas wszystkich.

- A co więcej - Sejer dodał nagle, zupełnie jakby ta myśl dopiero teraz przyszła mu do głowy - kłócił
się pan z Eskilem na chwilę przed jego śmiercią. Przez to wszystko musiało być chyba jeszcze
trudniejsze.

- Niech pan nie miesza w to Eskila! - zażądał Johnas.

- Zna pan Raymonda Lake? - Nagła zmiana tematu najwyraźniej zbiła mężczyznę z tropu.

- Tego dziwnego chłopaka spod Kollen?

- Zapytałem, czy pan go zna.

- Każdy zna Raymonda.

- Proszę o jasną odpowiedź. Tak czy nie.

- Nie znam go.

- Ale wie pan, gdzie mieszka?

- Tak, to wiem. W takiej ruderze, ale chyba myśli, że to jakiś pałac, skoro cały czas tak idiotycznie
się uśmiecha.

- Idiotycznie się uśmiecha? - Sejer wstał od stołu, odsuwając kieliszek. - Myślę, że ludzie pokroju
Raymonda są tak samo zależni od dobrej woli innych jak my wszyscy. I mogą być tak samo
szczęśliwi. Niech pan nie zapomina o jednej rzeczy: nawet jeśli nie odbiera świata tak samo jak pan,
wzrok ma zapewne równie dobry.

Po twarzy Johnasa przebiegł lekki skurcz. Odprowadził

ich do wyjścia. Kiedy byli na parterze, Sejer czuł, jak oko kamery wbija mu się w kark.

Pojechali do mieszkania Sejera po Kollberga i pozwolili mu wyciągnąć się wygodnie na tylnym
siedzeniu. Ten pies za długo siedzi sam w domu, pomyślał Sejer i rzucił

mu dodatkowy kawałek suszonej ryby. Pewnie dlatego jest taki nieznośny.

- Czy uważasz, że on śmierdzi? - zapytał.

Skarre przytaknął. - Może powinieneś dać mu miętusa?

Pojechali w kierunku Lundeby, zawrócili w zatoczce i zapar-kowali przy skrzynkach pocztowych,
Sejer szedł

ulicą, świadom, że fest widoczny z okien każdego z dwudziestu jeden tutejszych domów. Wszyscy
spodziewali się pewnie, że idzie do Hollandów. Ale kiedy był już na końcu ulicy, zatrzymał się i
spojrzał do tyłu, w kierunku domu Johnasa. Wyglądał na niezamieszkany. Prawie we wszystkich
oknach zaciągnięte były zasłony. Powoli zawrócił.

- Szkolny autobus odjeżdża z zatoczki o siódmej dziesięć każdego ranka - stwierdził. - Podróżują nim
wszystkie dzieci z Kry-stallen. Więc, żeby zdążyć na autobus, muszą wyjść z domu około siódmej.

Czuł powiew delikatnej bryzy, ale nie pozwolił, by to mile uczucie zaburzyło tok jego myśli.

- Magne Johnas wyszedł do szkoły na moment przed tym, jak Eskil się zadławił.

Skarre czekał. Modlił się o cierpliwość.

- A Annie wyszła nieco później. Holland pamiętał, że wtedy zaspali. Przeszła obok domu Eskila być
może w tym samym czasie,

kiedy on siedział przy śniadaniu.

- Tak. I co z tego? - Skarre popatrzył na dom Johnasa. -

Ale tylko okna salonu i sypialni wychodzą na ulicę, a oni siedzieli

w kuchni.

- Wiem, pamiętam - odpowiedział zirytowany. Zbliżali się do domu. Starali się wyobrazić sobie ten
dzień. Ten listopadowy poranek, chwilę po siódmej rano. O tej porze roku rankiem jest jeszcze
ciemno, pomyślał Sejer.

- Myślisz, że mogła wejść do środka?

- Nie wiem.

Przystanęli i zaczęli wpatrywać się w budynek. Okna kuchenne wychodziły na bok, na dom sąsiadów.

- Kto mieszka w tym czerwonym domu? - zapytał Skarre.

- Irmak z żoną i córką. Czy tam nie ma ścieżki między budynkami?

Skarre przyjrzał się dokładnie. - Jest i ktoś właśnie nią idzie.

Pomiędzy domami pojawił się chłopiec. Szedł ze spuszczoną głową, więc nie zauważył jeszcze
dwóch mężczyzn stojących na drodze.

- To Thorbjorn Haugen, który pomagał w poszukiwaniach Ragnhiłd.

Sejer stał i patrzył na szybko maszerującego chłopca. Na ramieniu miał czarny plecak, a dookoła
głowy tę samą wzorzystą chustkę, którą nosił, kiedy się poznali.

Uważnie mu się przyglądali, kiedy mijał dom Johnasa.

Thorbjorn był wysoki, sięgał do połowy kuchennego okna.

- Droga na skróty? - zapytał Sejer.

- Co? - Thorbjorn zatrzymał się. - To przejście prowadzi prosto do Gneisveien.

- Czy wszyscy tędy przechodzą?

- Pewnie, to pozwala zaoszczędzić co najmniej pięć minut. Sejer przeszedł kilka kroków w głąb
ścieżki i zatrzymał się przy

oknie. Był wyższy od Thorbjorna i mógł bez problemu zajrzeć do

kuchni. Nie stały tam teraz żadne wysokie krzesła, jedynie zwyczajne kuchenne, popielniczka i kubek
do kawy na stole. Poza tym dom wyglądał na opuszczony.

Siódmy listopada, pomyślał. Ciemno na zewnątrz i pełne oświetlenie w środku. Każdy mógł zajrzeć
do środka, a z wewnątrz nic nie było widać.

- Johnas trochę się wkurza, kiedy się tędy chodzi -

powiedział Thorbjorn. - Mówi, że ma już dość tego łażenia pod jego domem, ale nie ma problemu, i
tak się wyprowadza.

- Więc cala młodzież przechodzi tędy, kiedy chce zdążyć na szkolny autobus?

- Każdy, kto chodzi do podstawówki albo do liceum.

Sejer kiwnął głową w stronę Thorbjorna i odwrócił się do Skarrego. - Pamiętam, co powiedział
Holland, kiedy rozmawialiśmy u mnie w gabinecie. Tego dnia, kiedy umarł Eskil, Annie wróciła
wcześniej ze szkoły, bo źle się poczuła. Od razu poszła się położyć. Musiał iść do niej do pokoju,
żeby powiedzieć jej o wypadku.

- Co znaczy: źle się poczuła? - dopytywał się Skarre. -

Myślą-

łem, że ona nigdy nie chorowała.

- Powiedział, że po prostu nie czuła się najlepiej.

- Sądzisz, że coś zobaczyła, prawda? Tutaj, przez okno?

- Nie wiem. Może.

- Czemu więc nic nie powiedziała?

- Może nie miała odwagi. A może nie do końca zrozumiała czego była świadkiem. Możliwe, że
zwierzyła się Halvorowi. Za-wsze miałem wrażenie, że on wie więcej, niż chce nam powie dzieć.

- Konradzie, chyba nie uważasz, że zataiłby przed nami taką informację?

- Nie wiem, może. On ma dziwny charakter. Chodź, pojedziemy i pogadamy z nim.

W tym momencie odezwał się jego pager. Wrócił do samochodu, żeby zadzwonić pod wyświetlony
numer.

Odebrał Holthe-mann.

- Axel Bjork popełnił samobójstwo. Zastrzelił się kilka godzin temu ze starego rewolweru Enfield.

Sejer aż musiał oprzeć się o samochód. Ta wiadomość smakowała jak gorzkie lekarstwo, które
pozostawia poczucie suchości w gardle.

- Znaleźliście list pożegnalny?

- Nie przy ciele. Teraz przeszukują mieszkanie. Ten człowiek miał chyba coś na sumieniu, nie
sądzisz?

- Nie wiem. Miał całą masę problemów.

- Był nieodpowiedzialnym alkoholikiem, a do tego prowadził osobistą wojnę z Adą Holland.

- Przede wszystkim był nieszczęśliwy.

- Nienawiść i desperacja to podobne uczucia. Ludzie pokazują to, które chcą.

stanowił skończyć ze wszystkim w ten sposób.

- Może chciał zabrać Adę ze sobą?

Sejer pokręcił głową i spojrzał w kierunku domu Hollandów.

- Nie zrobiłby tego Solvi i Eddie'emu.

- Czy ty chcesz znaleźć tego zabójcę, czy nie? - dopytywał

się Holthemann.

- Chcę tego właściwego.

Sejer odłożył słuchawkę i popatrzył na Skarrego. - Axel Bjork nie żyje. Ciekawe, co teraz pomyśli
sobie Ada Holland. Może to samo, co Halvor, kiedy umarł jego ojciec: jaka ulga.

ROZDZIAŁ 15

Halvor zerwał się na nogi. Tak szybko podbiegi do okna, że aż przewrócił krzesło. Stał przez długi
czas, wpatrując się w puste podwórko. Kątem oka widział leżące krzesło i zdjęcie Annie na szafce
przy łóżku- A więc to tak. To właśnie widziała Annie.

Usiadł z powrotem przed komputerem i przeczytał

zapiski raz jeszcze od początku do końca. Była tam też i jego historia, wszystko, co wyznał jej w
największej tajemnicy. Szalejący ojciec, strzał, trzynasty grudnia. To nie miało nic wspólnego z jej
śmiercią. Wziął głęboki oddech, zaznaczył fragment, a potem skasował go raz na zawsze. Następnie
wsunął dyskietkę i zrobił kopię całego dokumentu. Kiedy skończył, wyszedł

cicho ze swojego pokoju.

- Co się dzieje, Halvor? - zapytała babcia, kiedy przechodził przez salon, zakładając dżinsową
kurtkę. - Wybierasz się gdzieś?

Nie odpowiedział. Słyszał, co do niego mówiła, ale jej słowa nie zrobiły na nim żadnego wrażenia.

- Gdzie ty idziesz? Do kina?

Zaczął zapinać kurtkę, zastanawiając się, czy motocykl odpali tym razem. Jeśli nie, będzie musiał iść
na autobus, a to znaczy, że minie prawie godzina, zanim dotrze na miejsce. To zbyt długo, nie miał
tyle czasu, musiał działać szybko.

- Kiedy masz zamiar wrócić? Będziesz na kolacji?

Spojrzał na babcię, zupełnie jakby dopiero w tej chwili zauważył, że stoi obok i mówi do niego.

- Kolację?

- Halvor, gdzie ty się wybierasz o tej porze? Przecież to już

wieczór.

- Muszę się z kimś spotkać.

- Z kim? I dlaczego jesteś taki blady? Może masz anemię?

Kiedy ostatnio robiłeś sobie jakieś badania? Pewnie nawet nie pamiętasz. Mówiłeś, że jak się
nazywa ten twój znajomy?

- Nie mówiłem. Nazywa się Johnas.

Głos Halvora nie brzmiał tak jak zwykle. Był twardy i zdeterminowany. Trzasnęły drzwi, a kiedy
starsza kobieta spojrzała przez okno, zobaczyła, jak wnuk schyla się nad motocyklem, nerwowo
próbując go odpalić.

Kamera na parterze była umieszczona w złym miejscu.

Odbijała za dużo światła, redukując postaci kupujących do samych żarysów. Wyglądali prawie jak
zjawy. Lubił

obejrzeć swoich klientów, zanim zszedł, by się z nimi przywitać. Na górze, gdzie kamera miała
lepszy odbiór, mógł już dokładnie rozróżnić zarówno twarze, jak i ubrania. Widział już, czy ma do
czynienia z nowymi, czy ze starymi klientami. Miał czas, żeby przygotować odpowiednie powitanie.
Jeszcze raz spojrzał na ekran. W

galerii stał jeden człowiek. O ile mógł dobrze ocenić, był

to młody mężczyzna, może nastolatek, w krótkiej kurtce.

Nie wyglądał zbyt poważnie. Oczywiście nie znaczyło to, że może go zignorować. Każdy klient był
ważny, a poza tym profesjonalna obsługa była jedną z cech, które stanowiły o reputacji, jaką galeria
powoli sobie wypracowywała. Co więcej, z samego wyglądu nie dało się już wywnioskować, czy
dana osoba posiada pieniądze. Nie w tych czasach. Z tego, co się orientował, nawet ktoś taki mógł
być bardzo bogaty. Zszedł spokojnie na dół. W końcu nie był to sklep z zabawkami, żeby od razu biec
do klientów. To była galeria, gdzie ludzie rozmawiali ściszonym głosem. Nie było metek z cenami ani
kasy. Zawsze

przesyłał rachunek. Jedynie od czasu do czasu płacono tu kartą. Zatrzymał się dopiero na samym
dole.

- Dobry wieczór - przywitał się.

Klient patrzył w drugą stronę, lecz teraz powoli się odwrócił. W jego oczach widać było podejrzenie

zmieszane z zaskoczeniem. Nic nie powiedział, a jedynie stał i wpatrywał się w niego, jakby czegoś
szukał. Jakiejś tajemnicy, a może rozwiązania zagadki.

Johnas rozpoznał gościa. Przez chwilę zastanawiał się, czy powinien się do tego przyznać. W końcu
zapytał: -

Czy mogę panu w czymś pomóc?

Halvor nie odpowiedział. Oceniał mężczyznę. Wiedział, że Johnas go rozpoznał, widział go przecież
tyle razy.

Przychodził do jego domu z Annie, widywali się na ulicy.

Teraz to Johnas był w defensywie. Ta jego przyjazna postawa, te flanele i zamsze, brązowe loki,
wszystko to zmieniło się w stalową zbroję.

- Jestem pewien, że pan może - odpowiedział Halvor, przechodząc przez pomieszczenie w stronę
Johnasa, który wciąż stał przy schodach z ręką opartą o balustradę.

- Sprzedaje pan dywany. - Halvor rozejrzał się.

- Tak, tym się właśnie zajmuję.

- Chciałbym jeden kupić.

- No cóż! - powiedział z uśmiechem. - Tak właśnie myślałem. Czego pan szuka? Ma pan już coś na
oku?

Nie ma zamiaru kupować żadnego dywanu, pomyślał

Johnas. Poza tym nawet nie byłoby go stać. On tu jest z jakiegoś innego powodu. Może z czystej
ciekawości, miał

taki młodzieńczy kaprys. Pewnie nawet nie wie, ile te dywany kosztują. Ale już niedługo się dowie,
oj, dowie się.

- Duży czy mały? - zapytał, schodząc z ostatniego stopnia. Chłopak był co najmniej o głowę od niego
niższy i dużo szczuplejszy.

- Chciałbym na tyle duży, by zakrywał całą podłogę, Znudziło mi się jej zmywanie.

Johnas skinął głową. - Proszę na górę. Tam mam największe. -Po czym odwrócił się i zaczął
wchodzić po schodach.

Halvor ruszył za nim. Nawet przez myśl mu nie przeszło, że miał już okazję zadać wszystkie pytania,
dla których tutaj przyszedł.

Prowadziła go jakaś siła, zupełnie jakby podążał ścieżką w głąb mrocznej góry.

Johnas zapalił światło w sześciu kandelabrach zamówionych specjalnie w Wenecji. Zwisały z
nasmołowanych belek, rzucając ciepłe, ale mocne światło na całe pomieszczenie.

- O jakim kolorze pan myślał?

Halvor zatrzymał się u szczytu schodów i rozejrzał się po pokoju. - Wszystkie są czerwone -
powiedział

niewyraźnie.

Johnas uśmiechnął się pobłażliwie. - Nie chciałbym być niegrzeczny - zaczął przyjaznym głosem - ale
czy zdaje sobie pan sprawę, ile one kosztują?

Halvor spojrzał na niego spod zmrużonych powiek. Coś z przeszłości pojawiło się na nowo w jego
umyśle, coś, czego nie czuł od bardzo dawna. - Być może nie wyglądam na zamożną osobę -
powiedział bezbarwnym głosem. - Chciałby pan obejrzeć mój wyciąg z konta?

Johnas zawahał się. - Proszę mi wybaczyć, ale przychodzi tutaj wiele osób i są często zaskoczone
cenami. Chciałem jedynie wyświadczyć panu przysługę i oszczędzić wstydu.

- Jest pan niezwykle uprzejmy - odparł Halvor.

Wszedł do pokoju, mijając Johnasa, i ruszył w kierunku dużego dywanu wiszącego na ścianie.
Podszedł do niego, wyciągnął dłoń i zaczął bawić się frędzlami. Wzór przedstawiał uzbrojonych
mężczyzn na koniach.

- Ma jakieś dwa i pół na trzy i pół metra - od razu powiedział Johnas. - Doskonały wybór, jeśli
wolno mi skomentować. Wzór przedstawia walkę pomiędzy dwiema grupami nomadów. Jest bardzo
ciężki.

- Może go pan dostarczyć na miejsce, prawda? - zapytał

Halvor.

- Oczywiście. Dysponuję ciężarówką. Myślałem jednak raczej o tym, że trudno utrzymać go w
czystości. Potrzeba kilku dorosłych mężczyzn, żeby go unieść i wytrzepać.

- Biorę go.

- Słucham? - Johnas zbliżył się o kilka kroków, a potem popatrzył na niego niepewnie. Było coś
dziwnego w tym młodym mężczyźnie.

- To jest jeden z moich najdroższych dywanów. Kosztuje siedemdziesiąt tysięcy koron.

Kiedy wypowiadał cenę, uważnie przyglądał się twarzy chłopaka. Halvor nawet nie mrugnął okiem.

- Jestem pewien, że jest wart swojej ceny.

Johnasowi nie podobała się cała ta sytuacja. Zmroziło go podejrzenie. Nie wiedział, dlaczego ten
człowiek tak dziwnie się zachowuje ani czego od niego chce. Przecież to niemożliwe, żeby miał tyle
pieniędzy. A nawet jeśli, to już na pewno nie wydawałby ich na dywan.

- Proszę go dla mnie zapakować - polecił Halvor, krzyżując ramiona. Oparł się o mahoniowy stolik,
który zaskrzypiał niepo-kojąco pod jego ciężarem.

- Zapakować? - Johnas próbował się uśmiechnąć. - Roluję je, a potem pakuję w plastik i obwiązuję
taśmą.

- W porządku, może być. Halvor czekał.

- Tylko że trzeba trochę czasu, żeby zdjąć go z tej ściany.

Mam taką propozycję. Przygotuję go i zawiozę wieczorem do pana do domu. Potem pomogę rozłożyć.

- Nie, nie. Chciałbym go już teraz.

Johnas zawahał się. - Chce go pan zabrać już teraz. A -

proszę wybaczyć to bezpośrednie pytanie - jak ma pan zamiar za niego zapłacić?

- Gotówką, jeśli można.

Poklepał się po kieszeni. Miał na sobie wyblakłe dżinsy z przetartymi nogawkami. Johnas stał
naprzeciw niego, wciąż niezbyt pewien, o co właściwie chodzi.

- Czy coś nie w porządku? - zapytał Halvor.

- Nie wiem. Może.

- Więc w czym problem?

- Wiem, kim jesteś - powiedział Johnas, przyjmując poważny wyraz twarzy. Cieszył się, że może już
przestać udawać.

- Czy my się znamy?

- Tak, znamy się, Halvorze. Oczywiście, że się znamy.

Myślę, że sam wiesz o tym doskonale.

- Tak? A o czym?

- Przestań się wygłupiać! W tej chwili! - krzyknął Johnas, a potem mocno zacisnął usta.

- Zgoda! - warknął Halvor. - Ściągaj ten dywan, tylko się pośpiesz.

- Po zastanowieniu doszedłem do wniosku, że nie chcę go sprzedawać. Przeprowadzam się i mam
zamiar zostawić go dla siebie. Poza tym jest dla ciebie o wiele za drogi.

Bądźmy szczerzy, obaj wiemy, że nie stać cię na niego.

- A więc chcesz zostawić go dla siebie? - Halvor odwrócił

się. - No cóż, rozumiem. Wezmę zatem inny.

Rozejrzał się raz jeszcze po ścianach i wskazał na dywan w różowe i zielone wzory. - Wezmę ten -
powiedział po prostu. - Proszę go dla mnie ściągnąć i przygotować rachunek.

- Kosztuje czterdzieści cztery tysiące koron.

- Może być.

- Doprawdy?

Halvor ciągłe czekał ze skrzyżowanymi ramionami. Jego spojrzenie nie zmiękło nawet na moment.

- Czy byłoby to zbyt nachalne z mojej strony, gdybym zapytał, czy ty w ogóle masz pieniądze?

Halvor pokręcił głową. - Oczywiście, że nie.

Podejrzewam, że w tych czasach ciężko określić jedynie po wyglądzie, czy ktoś je ma, czy nie. -
Włożył rękę do kieszeni i wyciągnął plastikowy, płaski jak naleśnik portfel z Velcro. Wyjął z niego
kilka monet. Liczył je nieśpiesznie, odkładając po kolei na stolik.

Johnas spoglądał sceptycznie, jak monety różnych nominałów tworzą niewielki stosik - Dobra,
koniec tej zabawy. - powiedział ostro. - I tak zmarnowałeś wystarczająco dużo mojego czasu. A teraz
wynoś się stąd!

Halvor przerwał liczenie, a potem popatrzył na niego.

Wyglądał prawie na obrażonego.

- Jeszcze nie skończyłem. Mam więcej. - Zaczął

przeszukiwać portfel.

- Nie, nie masz! Mieszkasz razem z babcią w starej ruderze i zajmujesz się dowożeniem lodów! Ten
dywan kosztuje czterdzieści cztery tysiące - powiedział

opryskliwie. - Albo zaraz wyciągniesz pieniądze...

- A więc wiesz, gdzie mieszkam? - Halvor spojrzał na niego. Sprawy zaczynały się komplikować, ale

nie bał się.

Z jakiegoś powodu wcale się nie bał.

- Mam to - powiedział nagle, wyciągając coś z przegródki na banknoty. Johnas przyglądał mu się
podejrzliwie, spoglądając niepewnie na przedmiot, który chłopak trzymał w dłoni. - To dyskietka -
wyjaśnił Halvor.

- Nie chcę twojej dyskietki. Chcę czterdzieści cztery tysiące

koron - odpowiedział szybko, czując, jak gdzieś w zakamarkach jego umysłu budzi się strach.

- To pamiętnik Annie - wyjaśnił Halvor, potrząsając dyskietką. -Zaczęła go pisać już dawno temu.
Chyba w listopadzie, o ile dobrze pamiętam. Szukaliśmy go, nie tylko ja. Wie pan, jak to jest z
dziewczynami, muszą się komuś zwierzać.

Johnas oddychał ciężko. Nie spuszczał wzroku z Halvora.

- Przeczytałem go. Jest w nim dużo o tobie.

- Oddaj mi to!

- Nigdy w życiu!

Głos Halvora nagle się zmienił. Obniżył się o ton i stał

bardzo głęboki. Słuchanie go przywodziło na myśl filmy, w których demon przemawia ustami
dziecka.

- Zrobiłem kopie - zaczął. - Więc mogę kupić tyle dywanów, ile tylko będę chciał. Za każdym razem,
jak będę miał ochotę na nowy, zrobię po prostu kolejną kopię. Czy rozumiesz, co do ciebie mówię?

- Ty jesteś nienormalny! Z jakiego szpitala uciekłeś?

Johnas sprężył się do skoku i Halvor dopiero w ostatnim momencie zauważył, jak nabiera oddechu,
szykując się do ataku. Ważył ponad dwadzieścia kilo więcej od niego i był wściekły. Chłopak
uskoczył na bok i spostrzegł, jak mężczyzna trafia w pustą przestrzeń, traci równowagę i upada na
kamienną podłogę, uderzając głową w stolik.

Monety wzbiły się w powietrze i rozleciały się we wszystkich kierunkach. Zabrzęczały, padając na
podłogę.

Johnas zaczął wypluwać z siebie najgorsze przekleństwa, jakie Halvor kiedykolwiek słyszał, a
słyszał niejedno od swojego ojca. Dwie sekundy później Johnas był z powrotem na nogach. Jeden
rzut oka na jego pociemniałą od wściekłości twarz przekonał Halvora, że ta walka jest z góry
przegrana. Mężczyzna był po prostu za silny.

Halvor rzucił się w stronę schodów, ale Johnas był tuż za nim. Zrobił trzy, cztery kroki i skoczył na
niego. Uderzył

Halvora między łopatki. Chłopak instynktownie starał się ochronić głowę, ale siła uderzenia była tak
duża, że po prostu padł na podłogę.

- Zabierz te cholerne łapska ode mnie!_

Johnas odwrócił go na plecy. Halvor czuł oddech mężczyzny na swojej twarzy i dłonie zaciskające
się na jego gardle.

- Oszalałeś! - wykrzyczał. - Koniec z tobą! Wszystko mi jedno, co ze mną będzie, ale z tobą koniec!

Johnas nic już nie widział i nie słyszał. Podniósł

zaciśniętą pięść i uderzył Halvora prosto w twarz.

Chłopak już nieraz był bity, więc wiedział, co go czeka.

Twarde kostki dosięgnęły go dokładnie pod brodą, a jego delikatne szczęki natychmiast ustąpiły pod
naciskiem.

Dolna uderzyła w górną, wyłamując zęby. Odłamki szkliwa zmieszały się z krwią, która wypełniła
usta.

Johnas nie przestawał bić, teraz już bez zastanowienia.

Każdy kolejny cios podrywał i ciskał na boki bezwładne ciało Halvora. W końcu mężczyzna walnął
pięścią w kamienną podłogę i zawył z bólu. Potem podniósł się na nogi i stał, wpatrując się w
puchnącą dłoń. Wszędzie była krew. Popatrzył na to, co leżało na podłodze, a następnie wziął
głęboki oddech. Po kilku minutach jego tętno wróciło do normalnego tempa, a umysł odzyskał
jasność.

- Nie ma go - wyjaśniła babcia zaskoczona nagłym pojawieniem się Sejera i Skarrego w drzwiach jej
domu. -

Pojechał kogoś odwiedzić. Jakiegoś Johnasa. Był tak zdenerwowany, że nawet nic nie zjadł. Już nie
wiem, co się z nim dzieje, i jestem za stara, żeby go przypilnować.

Ta wiadomość kompletnie wyprowadziła Sejera z równowagi; z całej siły uderzył pięścią we
framugę drzwi, raz, potem drugi.

- Czy ktoś do niego dzwonił albo przesłał jakąś wiadomość?

- Nikt do nas nie dzwoni. Telefonowała tylko Annie od czasu do czasu. Całe popołudnie siedział u
siebie w pokoju przed komputerem. Potem nagle wyleciał i tyle go widziałam.

- Jestem pewien, że go znajdziemy. Przepraszam, ale teraz się śpieszymy.

- Spośród wszystkich rzeczy, które mógł zrobić -

powiedział Sejer, zatrzaskując drzwi - to jest najgorsze.

- Już wkrótce okaże się, co się stało - skomentował Skarre przez zaciśnięte usta, szybko nawracając
na podwórku.

- Nie widzę motocykla Halvora.

Skarre wyskoczył z samochodu. Zanim Sejer poszedł w jego ślady, odwrócił się jeszcze do tyłu w
stronę Kollberga, który wciąż czekał cierpliwie na tylnym siedzeniu, i rzucił mu wyciągnięte z
kieszeni psie ciasteczko.

Kiedy weszli do środka, przywitało ich oko zawieszonej pod sufitem kamery. Johnas obserwował ich
z kuchni.

Przez moment spokojnie siedział przy swoim kapitańskim stole, oddychając powoli i chuchając na
opuchniętą dłoń. Nie musiał się śpieszyć. Wszystko po kolei. To prawda, wiele rzeczy zdarzyło się w
tym samym czasie, ale umiał radzić sobie z trudnymi sytuacjami. Był

bardzo bystrym człowiekiem. Trzeba rozwiązywać każdy problem po kolei. To była jedna z jego
umiejętności. Bez pośpiechu podniósł się i skierował w stronę schodów.

- Widzę, że panowie dalej krążą - powiedział. - Jeszcze trochę, a będę musiał się zastanowić, czy
przypadkiem mnie nie nachodzicie.

- Naprawdę?

Kiedy stanął przed nim, Sejer przypominał olbrzymi słup.

Wszystko wyglądało spokojnie, w galerii nie było klientów.

- Szukamy kogoś. Mieliśmy nadzieję, że go tu znajdziemy. Johnas spojrzał na nich zaintrygowany,
potem rozejrzał się po

pomieszczeniu i rozłożył ręce. - Jestem tylko ja. Poza tym jest już późno i planowałem zamknąć.

- Chcielibyśmy się rozejrzeć. To nie zajmie wiele czasu.

- Szczerze mówiąc...

- Może wszedł tutaj, wykorzystując pańską nieuwagę, i teraz chowa się po kątach. Lepiej być
przezornym.

Sejer drżał. Patrząc na niego, Skarre miał wrażenie, że obserwuje potężną burzę, która z każdą

chwilą przybiera na sile.

- Zamykam już! - powiedział stanowczo Johnas.

Przeszli obok niego, potem weszli na górę po schodach.

Uważnie rozglądali się wokoło. Przeszukali biuro, otworzyli drzwi do toalety, poszli na strych.
Nikogo nie było.

- Kogo panowie spodziewali się tutaj znaleźć? Johnas stał

oparty o barierkę, obserwując ich uważnie. Jego klatka piersiowa podnosiła się i opadała w rytm
przyśpieszonego oddechu.

- Halvora Muntza.

- A kto to taki?

- Chłopak Annie.

- A po co miałby tu przychodzić?

- Nie jestem pewien.

Sejer nieprzerwanie przeszukiwał galerię. - Wspomniał, że się tutaj wybiera. Bawił się w detektywa
i myślę, że nadeszła pora, by położyć temu kres.

- Zgadzam się w zupełności - powiedział Johnas z wyrozumiałym uśmiechem. - Ale nie zauważyłem
tutaj nikogo, kto chciałby zastąpić Brudnego Harry'ego.

Sejer kopnął zwinięte dywany końcem buta. - Czy w tym budynku jest piwnica?

- Nie ma.

- To co pan robi z dywanami w nocy? Zostawia je tak lak teraz?

- Większość tak. A najcenniejsze chowam do skrytki.

- Rozumiem.

Sejer zauważył nagle mały mahoniowy stolik, pod którym leżały porozrzucane monety.

- Nie zależy panu na tak drobnych pieniądzach? -

zapytał. Johnas wzruszył ramionami. Sejerowi nie podobała się panująca

wokół cisza. Nie podobał mu się także wyraz twarzy sprzedawcy dywanów. Jego uwagę przykuło
stojące w rogu pokoju różowe wiadro i leżąca obok niego szczotka.

Podłoga była wilgotna. - Mył pan podłogę? - zapytał.

- Zawsze to robię przed zamknięciem Sam sprzątam i sporo w ten sposób oszczędzani. Jak pan widzi
- dodał po chwili - nikogo tutaj nie ma.

Sejer popatrzył na niego. - Proszę zaprowadzić mnie do Przez chwilę wydawało się, że Johnas
odmówi, ale po chwili zmienił chyba zdanie i zaczął schodzić w dół.

- Jest na parterze. Może ją pan oczywiście obejrzeć. Jest za-mknięta i nikt nie byłby w stanie się w
niej ukryć.

Zeszli za nim na dół. W kącie pod schodami znajdowały się stalowe drzwi. Niższe niż pozostałe, za
to dość szerokie. Johnas podszedł i przekręcił klamkę najpierw w jedną, potem w drugą stronę. Z
każdym ruchem słychać było cichy odgłos zwalnianej zapadki. Otwierał nieco nieporadnie, używając
lewej ręki.

- Czy według pana ten chłopak jest tak cenny, że powinienem ukrywać go w skrytce?

- Możliwe - odpowiedział Sejer, przyglądając się jego ręce. Johnas chwycił klamkę i z całą mocą
popchnął

ciężkie drzwi.

- Byłoby panu dużo łatwiej, gdyby używał pan obu rąk -

zauważył Sejer.

Johnas uniósł brew, jakby nie zrozumiał. Sejer zajrzał do pomieszczenia. Był tam mały sejf, dwa czy
trzy obrazy oparte o ścianę

i kilka zrolowanych dywanów leżących jeden na drugim.

Przypominały zrzucone bale.

- To wszystko, nie więcej tu nie ma. - Spojrzał na nich wyzywająco. Skrytka była mocno oświetlona
dwoma silnymi jarzeniówkami. Nic nie wisiało na ścianach.

Sejer uśmiechnął się. - Ale był tutaj, prawda? Czego chciał?

- Oprócz panów nikogo tutaj nie było.

Sejer kiwnął głową i wyszedł ze skrytki. Skarre spojrzał

na niego niepewnie, ale podążył za nim do wyjścia.

- Jeśli się pojawi, czy da nam pan znać? - zapytał Sejer. -

Chłopak przechodzi ostatnio ciężki okres, nie może poradzić sobie z tym, co się stało. Potrzebuje
pomocy.

- Oczywiście.

Drzwi skrytki zamknęły się z głuchym jękiem.

Na parkingu Sejer kazał Skarremu uruchomić samochód i odjechać.

- Podjedź na wzgórze i zatrzymaj się na tamtym parkingu. Widzisz go stąd?

Skarre przytaknął.

- Zaparkuj tam. Poczekamy, aż odjedzie, a potem pojedziemy za nim. Chcę sprawdzić, dokąd się
wybiera.

Nie musieli długo czekać. Jakieś pięć minut po ich wyjściu Johnas stanął w drzwiach. Zamknął
galerię, aktywował alarm, przeszedł obok citroena i przeszedł na podwórko na tyłach budynku. Nie
widzieli go przez kilka minut. Nagle pojawił się, wyjeżdżając starym fordem transitem. Zatrzymał się
przy wjeździe na ulicę i zasygnalizował skręt w lewo. Sejer doskonale słyszał

hałas silnika.

- No tak, musi przecież mieć samochód dostawczy -

stwierdził Skarre.

- W dodatku bez jednego cylindra. Hałasuje jak stary kuter. Dobra, jedziemy, ale ostrożnie. Kieruje
się w stronę tamtego skrzyżowania. Nie zbliżaj się za bardzo.

- Widzisz, czy patrzy we wsteczne lusterko?

- Nie patrzy. Niech cię wyprzedzi to volvo, to zielone!

Samochód zwolnił, ale Skarre kiwnął ręką, przepuszczając

kierowcę. Mężczyzna podziękował.

- Włączył prawy kierunkowskaz. Zjedź na prawy pas! Jak myślisz, gdzie on się wybiera?

- Może do Oscarsgaten. Ten tam po środku rusza czy nie?

- Poczekaj, znowu zwalnia. Uważaj na tę ciężarówkę z piwem. Jeśli ją puścisz, stracimy go z oczu!

- Łatwo ci powiedzieć. Kiedy sprawisz sobie lepszy samochód?

- Znowu zwalnia. Założę się, że jedzie do Borresensgaten.

Miejmy nadzieję, że to volvo też tam jedzie.

Johnas prowadził samochód swobodnie i bez pośpiechu, jakby nie chciał zwracać niczyjej uwagi.
Włączył

kierunkowskaz i zmienił bieg, kiedy zbliżył się do Oscarsgaten. Teraz obydwaj widzieli już, jak
Johnas co chwilę zerka w lusterko.

- Zwalnia przy żółtym budynku. Numer piętnasty.

Zatrzymaj się natychmiast, Skarre!

- Tutaj?

- Wyłącz silnik. Wysiada.

Johnas wyskoczył z samochodu, rozejrzał się a potem szybko przeszedł na drugą stronę ulicy. Sejer i
Skarre przyglądali się, jak otwiera drzwi. Miał teraz ze sobą skrzynkę na narzędzia.

~ To jego mieszkanie. Poczekamy tu na razie. Jak tylko wejdzie, wysiądź ostrożnie i podejdź do jego
ciężarówki.

Zajrzyj do środka.

- Jak myślisz, co on tam ma?

- Nawet nie chcę zgadywać. Dobra, teraz. Szybko!

Skarre pobiegł przygięty do ziemi jak staruszek, chowając się za zaparkowanymi samochodami.
Stanął na tyłach ciężarówki i przyłożył twarz do szyby, osłaniając oczy dłońmi, żeby lepiej widzieć.
Po chwili odwrócił się i pobiegł z powrotem w stronę samochodu. Wsunął się szybko na siedzenie i
zatrzasnął drzwi.

- Jest tam kilka dywanów i motocykl. To chyba Suzuki Halvora.

Jest w bagażniku razem z kaskiem przewieszonym przez kierownicę. Idziemy na górę?

- Absolutnie nie. Posiedzimy sobie. Jeśli się nie mylę, to zaraz wyjdzie.

- I dalej za nim jedziemy?

- To zależy.

- Czy zapalił światło?

- Nic nie widzę. Wychodzi!

Skulili się na siedzeniach i patrzyli na Johnasa, który zatrzymał się na chodniku. Dokładnie obejrzał

zaparkowane przed domem samochody, ale nikogo w nich nie zauważył. Wsiadł do ciężarówki,
zapalił silnik i zaczął cofać. Skarre wysunął głowę nad deskę rozdzielczą.

- Co robi? - zapytał Sejer.

- Cofa. Teraz rusza do przodu. Cofa po przekątnej i parkuje przed wejściem, wysiada. Podchodzi do
tylnych drzwi. Otwiera je. Wyciąga ze środka zwinięty dywan.

Kuca, by zarzucić go sobie na ramię. Wygląda, że to naprawdę ciężki rulon!

- Chryste! Zaraz się przewróci!

Johnas ugiął się pod ciężarem dywanu. Wyglądało na to, że jego kolana mogą nie utrzymać zarzuconej
na ramiona wagi.

Sejer położył dłoń na klamce. - Wraca do środka. Pewnie będzie starał się włożyć go do windy.
Pilnuj wejścia do budynku, Skarre. Zobacz, czy zapali światło.

Kollberg zaczął skamleć.

- Cicho! - Sejer odwrócił się i pogłaskał psa. Czekali, wpatrując się w wejście do budynku i ciemne
okna,

- Zapaliło się światło na trzecim piętrze. Tam mieszka, okna zaraz poniżej gzymsu. Widzisz?

Sejer wpatrywał się w okna. Nie było w nich zasłon,

- Nie powinniśmy iść na górę? - zapytał Skarre.

- Trochę cierpliwości, Johnas nie jest głupi. Poczekajmy jeszcze chwilę.

- Poczekajmy na co?

- Światło zgasło. Może wyjdzie. Schowaj się, Skarre!

Jeszcze raz: skulili się na siedzeniach. Kollberg znowu zaczął skamleć.

- Jeśli zaczniesz szczekać, obiecuję, że przez tydzień nie dostaniesz nic do jedzenia! - Sejer wycedził
zza zaciśniętych zębów.

Johnas wyszedł z budynku. Wyglądał na zmordowanego.

Tym razem nie rozglądał się, tylko ruszył prosto do ciężarówki. Zamknął drzwi i odpalił silnik.

Sejer ostrożnie uchylił drzwi.

- Jedź za nim, tylko pamiętaj, żeby za bardzo się nie zbliżać. Idę na górę.

- A jak zamierzasz wejść do jego mieszkania?

- Przeszedłem kurs otwierania zamków. Ty nie?

- No tak, tak.

- Tylko go nie zgub. Ruszaj dopiero, kiedy zacznie skręcać. Prawdopodobnie poczeka, aż będzie
ciemno.

Kiedy zobaczysz, że kieruje się w stronę domu, jedź na komisariat i zwołaj ekipę. Aresztuj go w
domu. Nie chcę, żeby miał okazję zmienić ubranie czy cokolwiek ukryć. I nie mów ani słowa na temat
tego mieszkania. Jeśli zatrzyma się po drodze, żeby wyrzucić motocykl, nie reaguj. Rozumiesz?

- Rozumiem, ale dlaczego tak? - Skarre nie mógł

powstrzymać pytania.

- Ponieważ jest od ciebie dwa razy większy!

Sejer chwycił psa za obrożę i wysiadł, ciągnąc go za sobą.

Chował się za samochodem, póki nie zauważył, że Johnas odjeżdża. Skarre odczekał kilka sekund,
potem ruszył za nim. Nie czuł się zbyt pewnie.

Sejer przeszedł przez ulicę, nacisnął przypadkowy przycisk na domofonie i wycedził: „Policja".
Usłyszał

buczenie zamka, a potem wszedł do środka. Ignorując windę, wbiegł szybko na trzecie piętro. Musiał
wybrać jedno z dwóch mieszkań. Przypomniał sobie rozkład okien, w których wcześniej widział
światło, i bez wahania podszedł do drzwi po lewej stronie korytarza. Zamek na szczęście był
prostym mechanizmem - tego typu zatrzask można łatwo otworzyć choćby kartą kredytową. Sejer
wolał jej nie niszczyć, znalazł jednak coś równie odpowiedniego: kartę

biblioteczną. Na tyle nadrukowane było hasło „Książki otwierają wszystkie wrota". Wsunął ją i
usłyszał, jak drzwi delikatnie ustępują. Zamek był bardzo kiepski, ale może Johnas zamierzał go
dopiero wymienić. Na razie mieszkanie wyglądało na nieza-mieszkane. Sejer zapalił

światło. Zauważył skrzynkę z narzędziami na środku podłogi i dwa stołki przy oknie. Oprócz tego
stała tam jeszcze mała piramida puszek z farbami i pięciolitrowa butelka terpentyny schowana pod
kuchennym zlewem.

Johnas zmieniał wystrój mieszkania. Sejer wszedł cicho do środka i rozejrzał się. Mieszkanie było
jasne i przestronne, z dużych okien rozciągał się widok aż do Bryggeriet, które odbijało się w tafli
wijącej się niedaleko rzeki. To była stara kamienica z przełomu XIX i XX

wieku, ze zdobioną fasadą i gipsowymi rozetami na suficie.

Bez pośpiechu przechodził z pokoju do pokoju, rozglądając się uważnie. W mieszkaniu nie było
telefonu ani żadnych mebli. Pod ścianami stało kilka tekturowych pudeł podpisanych czarnym
mazakiem: sypialnia, kuchnia, salon, przedpokój. Oprócz tego parę obrazów.

Na kuchennym blacie stała w połowie opróżniona butelka cardinala, pod oknem w salonie leżało
kilka zwiniętych dywanów. Kollberg zaczął węszyć.

Prawdopodobnie rozpoznawał zapach farby, kleju do tapet i terpentyny. Był w swoim żywiole i
wsadzał nos w każdy kąt W tym czasie Sejer przeszukiwał szafy, ale nigdzie nie widział ciężkiego
dywanu. Nagle w głębi mieszkania usłyszał pisk. Zjeżony Kollberg stał przed zamkniętymi drzwiami
i najwyraźniej chciał się dostać do środka.

- Co jest, piesku? - Sejer spojrzał przez ramię. Nie wiedział, dlaczego ogarnęło go dziwne uczucie.
Ktoś jeszcze był w mieszkaniu. Położył rękę na klamce i nacisnął. Potem otworzył drzwi na oścież i
nagle poczuł

silne uderzenie w pierś i obezwładniający ból. Przez chwilę słyszał tylko warczenie, wycie i
histeryczne szczekanie ogromnego psa, który wbił pazury w jego klatkę piersiową. Kollberg rzucił
się natychmiast i kłapnął

szczęką dokładnie w tym samym momencie, kiedy Sejer rozpoznał sukę Johnasa. Upadł pod ciężarem
walczących psów. Instynktownie zwinął się w kłębek, rękami chroniąc głowę. Wykorzystał moment,
kiedy zwierzęta przetoczyły się po podłodze, żeby wstać, i rozejrzał się za czymś, co mogłoby
posłużyć mu za broń. Pobiegł do łazienki. Zauważył stojącą w kącie szczotkę, chwycił ją i
natychmiast wrócił do pokoju, gdzie dwa psy stały zaledwie centymetry od siebie z obnażonymi
kłami.

- Kollberg! - wrzasnął Sejer. - Do diabła, przecież to suka!

-Na tle czarnego pyska oczy Hery błyszczały jak żółte latarnie. Kollberg położył uszy po sobie, ale
suka dalej stała jak gotowa do ataku pantera. Sejer podniósł szczotkę i zbliżył się kilka kroków,
czując, jak pot i krew spływają mu po plecach. Kollberg spojrzał na swojego pana i na kilka sekund
stracił przeciwnika z oczu. Hera błyskawicznie ruszyła do ataku. Sejer zamknął oczy i uderzył. Trafił
w szyję i aż jęknął z rozpaczy, kiedy Hera upadła na bok. Nachylił się nad wyjącą suką, chwycił za
obrożę i przeciągnął do sypialni. Kiedy już zamknął ją w środku, oparł się o ścianę i bezwolnie
osunął się na podłogę, nie spuszczając wzroku z Kollberga, który wciąż w defensywnej postawie
warował na środku pokoju.

- Do diabła, Kollberg! Przecież to była suka! - Po drugiej stronie drzwi słyszeli skomlenie Hery.
Sejer siedział przez chwilę z twarzą schowaną w dłoniach, starając się odzyskać panowanie nad
sobą. Nie wyglądali zbyt dobrze - on pokryty sierścią i krwią, a Kollberg z rozszarpanym uchem.

Podniósł się wreszcie i zajrzał do łazienki. Spod koca rozłożonego w brodziku dochodziły szmery i
ciche piski.

- Nic dziwnego, że nas zaatakowała - wyszeptał. - Starała się chronić swoje dzieci.

Ciasno zwinięty dywan leżał pod jedną ze ścian. Był

pokryty folią i obwiązany taśmą stolarską. Czarną, której, jak Sejer wiedział z doświadczenia,
prawie nie dało się usunąć. Zaczął ciągnąć, starając się chociaż trochę oderwać. Pot zalewał mu
oczy. Kollberg drapał i darł

taśmę pazurami, próbując pomóc, ale Sejer go odepchnął.

Kiedy już ściągnął nieco taśmy, zabrał się do usuwania folii. Wstał i przeciągnął dywan do salonu.
Wciąż słyszał

popiskiwania Hery dochodzące z sypialni. Nachylił się, a potem mocno pchnął rulon. Odwijał się
ciężko i powoli.

W środku leżało ściśnięte ciało.

Chłopak miał zmasakrowaną twarz, zalepione usta i nos, czy raczej to, co z niego zostało, Sejer aż
stracił

równowagę. Musiał odejść i oprzeć się na chwilę o ścianę, by nad sobą zapanować. Potem
wyciągnął telefon i wybierając numer, podszedł do okna. Patrzył na przepływającą w dole barkę. To
był „Hexagon" z Bremen.

Wsłuchiwał się w kolejne długie i cierpliwe sygnały. Już idę, zdawały się mówić. Już idę, przecież
nie ma pośpiechu.

- Tu Konrad Sejer, Oscarsgaten 15 - powiedział do słuchawki. -Potrzebuję wsparcia.

ROZDZIAŁ 16

- Henning Johnas.

Sejer pokiwał długopisem w palcach i popatrzył na siedzącego po drugiej stronie stołu mężczyznę.

- Czy wie pan, dlaczego pan się tu znalazł?

- A co to za pytanie? - odpowiedział zaczepnie Johnas. -

Powiem jedno. Moja cierpliwość ma swoje granice. A jeśli to ma cokolwiek wspólnego z Annie, nie
mam nic więcej do dodania ponad to, co już powiedziałem.

- Nie mam zamiaru rozmawiać o Annie.

- Rozumiem.

Huśtał się leniwie na krześle, w przód i w tył Sejer miał

wrażenie, że kiedy usłyszał ostatnie zdanie, na twarzy mężczyzny pojawiła się ulga.

- Halvor Muntz rozpłynął się w powietrzu. Czy nadał

pan utrzymuje, że nie widzieliście się ostatnio?

Johnas zacisnął usta. - Oczywiście, że tak. Nie znam go.

- Na pewno?

- Może pan w to nie uwierzy, ale z moją głową wciąż jest wszystko w porządku. Nawet mimo tego,
że od pewnego czasu jestem ciągle nękany przez policję.

- Pytam, bo zastanawialiśmy się, co jego motocykl robił u pana w garażu. W bagażniku pańskiej
ciężarówki.

Johnas wziął głęboki oddech.

- Przepraszam, co pan powiedział?

- Rozmawiamy o motocyklu Halvora.

- To nie jego, tylko Magnego. Pomagam mu go naprawiać. Mówił szybko, nie patrząc na Sejera.

- Magne ma Kawasaki. Poza tym pan w ogóle nie zna się na motocyklach. Ujmijmy to tak: jest pan w
innej branży.

Spróbuj raz jeszcze, Johnas.

- Tak?! Dobrze! - W jednej chwili emocje wzięły górę i mężczyzna pokazał długo tłumiony
temperament.

Chwycił stół obydwiema rękami i zaczął krzyczeć: -

Wpadł do mnie do galerii i zaczął mnie męczyć. Boże, jak on mnie męczył! Zachowywał się, jakby
był na prochach, twierdził, że chce kupić dywan. Oczywiście nie miał przy sobie żadnych pieniędzy.
Tylu dziwaków do mnie zagląda, że w końcu nie wytrzymałem. Spoliczkowałem go. Uciekł jak jakiś
gówniarz, zostawiając swój motocykl i całą resztę. Wsadziłem motor do ciężarówki i zabrałem ze
sobą do domu. Będzie to dla niego nauczka, teraz sam musi do mnie przyjść i prosić o jego zwrot.

- Patrząc na pana rękę, wnioskuję, że musiał to być niezły policzek. Chyba zupełnie jak cios pięścią?
- zapytał Sejer, spoglądając na spuchnięte kostki Johnasa. - Problem polega na tym, że chłopak
zniknął.

- Pewnie uciekł z podkulonym ogonem. Może ma coś na sumieniu?

- Ma pan jakieś sugestie?

- Bada pan sprawę zabójstwa jego dziewczyny. Może właśnie tu powinien pan zacząć.

- Proszę nie zapominać, że mieszka pan w małej osadzie.

W takich miejscach plotki szybko się rozchodzą.

Mężczyzna pocił się tak bardzo, że kołnierzyk koszuli całkiem przylepił mu się do szyi.

- I co z tego? I tak się przeprowadzam - odparł szybko.

- Tak, wspominał pan o tym. Do miasta, o ile się nie mylę? Czyli dał pan Halvorowi nauczkę... Może
na razie zostawmy ten temat.

Sejer nie był zadowolony z przebiegu rozmowy, jednak kontynuował ją z kamienną twarzą.

- Czy przyzna pan, że łatwo wyprowadzić pana z równowagi? -Inspektor wciąż bawił się
długopisem. -

Zacznijmy może od Es-

Johnas miał szczęście. W chwili, gdy padło pytanie, schylał się właśnie po paczkę papierosów, którą
miał w kieszeni kurtki, Zajęło mu chwilę, zanim się wyprostował.

- Nie - wyjęczał. - Nie mam siły, żeby teraz o tym mówić.

- Nie śpieszy nam się - uspokoił go Sejer. - Niech pan zacznie od tego listopadowego poranka, Od
momentu, kiedy pan wstał. Pan z synem,

Johnss pokręcił głową nerwowo oblizał usta. Jedyna rzecz, o które) mógł teraz myśleć, to dyskietka,
którą zdobył, a której nie misi jeszcze czasu odczytać. Może miał ją Sejer i wiedział już, co napisała
Annie. To myśl go paraliżowała.

- Ciężko mi o tym mówić. Tak bardzo starałem się zamknąć ten rozdział w moim życiu. Dlaczego
każe mi pan jeszcze raz przez to przechodzić? Nie ma pan ważniejszych spraw do badania?

- Wiem, że nie jest to łatwe. Wiem także, jak trudny był to dla pana okres i że potrzebował pan
profesjonalnej pomocy. Proszę mi opowiedzieć o synu.

- Ale dlaczego chce pan rozmawiać o Eskilu?

- Ten chłopiec wiele znaczył w życiu Annie. A chcemy dowiedzieć się o niej wszystkiego.

- Rozumiem, tak. Jestem po prostu nieco zagubiony.

Przez moment sądziłem, że podejrzewa mnie pan o... No, wie pan. O to, że mam coś wspólnego z jej
śmiercią.

Sejer uśmiechnął się szeroko, co nieczęsto mu się zdarzało. Potem popatrzył zaskoczony na Johnasa i
pokręcił głową.

- A miałby pan motyw?

- Oczywiście, że nie - odpowiedział. - Ale jeśli mam być szczery, telefon do panów i wyznanie, że
podwiozłem ją wtedy samochodem, nie było wcale łatwe. Wiedziałem, że nadstawiam karku.

- I tak byśmy się dowiedzieli. Ktoś widział was razem.

- Tego się właśnie spodziewałem i dlatego dałem wam znać.

- Proszę mi opowiedzieć o Eskilu. - Sejer nie pozwalał mu zmienić tematu.

Johnas pochylił się i zaciągnął się papierosem. Wyglądał

na zmieszanego. Poruszał ustami, ale nie wychodził z nich żaden dźwięk.

Jeszcze chwilę wcześniej wszystkie elementy układały się w jego głowie w prosty, jasny obraz, teraz
jednak czuł, jak ściany pokoju zamykają się wokół niego. Słyszał jedynie oddech siedzącego
naprzeciwko mężczyzny. Spojrzał na wiszący na ścianie zegar, licząc, że pozwoli mu to
uporządkować myśli. Był już prawie wieczór, zbliżała się osiemnasta.

Eskil obudził się z radosnym krzykiem o szóstej rano.

Pokręcił się chwilę w łóżeczku, przewracając się to na jedną, to na drugą stronę. Chciał już wstawać.
Astrid potrzebowała odpoczynku, ostatnio nie spała dobrze, więc podniosłem się ja. Eskil poszedł za
mną z sypialni do łazienki, uczepiony nogawki mojej piżamy. Nie przestawał się kręcić, a z jego ust
wylewał się nieustanny potok słów i krzyków. Wił się jak piskorz, kiedy nieudolnie próbowałem go
ubrać. Nie chciał pieluszki, nie podobało mu się ubranie, które dla niego wybrałem, Chwytał
wszystko, co znalazło się w zasięgu jego ręki. W

końcu wdrapał się na klapę sedesu i zaczął zrzucać kosmetyki z półki pod lustrem. Buteleczki i
słoiczki z hakiem rozbijały się o podłogę. Zdjąłem go i natychmiast zaczęliśmy nasz codzienny rytuał.
Najpierw delikatnie go upomniałem i dałem tabletkę ritalinu na uspokojenie. Nie tylko ją wypluł, ale
jeszcze jakimś cudem udało mu się sięgnąć i zerwać zasłonę prysznicową. Starałem się jak
najszybciej ubrać i jego, i siebie, pilnując jednocześnie, żeby niczego więcej nie stłukł ani nie
złamał. W końcu jakoś nam się udało. Kiedy przechodziliśmy przez pokój, odwrócił się nagle i z
całej siły uderzył mnie głową w usta. Z pękniętej wargi zaczęła mi lecieć krew. Zaniosłem go do
kuchni i usadziłem na jego krzesełku. Zapiąłem w szelki i posmarowałem masłem kromkę chleba. Ale
tego też nie chciał Machał na boki głową, a potem popchnął

talerz tak, że o mało nie zleciał ze stola, wrzeszcząc, że chce kiełbaski.

- Panie Johnas? - Pytanie Sejera wyrwało go z zamyślenia.

-Proszę zacząć mówić o Eskilu.

Mężczyzna otrząsnął się i popatrzył na inspektora. W

końcu podjął decyzję.

- Dobrze, jeśli tego pan właśnie ode mnie chce. Siódmego listopada, dzień jak co dzień, czyli
niemożliwy do opisania. On był jak rakieta. Od kiedy się pojawił, cała rodzina zaczęła mieć
problemy. Magne przynosił coraz to gorsze stopnie i nie mógł wysiedzieć w domu. Wychodził

z przyjaciółmi na całe popołudnia i wieczory. Astrid była permanentnie niewyspana, ja nie mogłem
pracować w sklepie w wyznaczonych godzinach. Każdy posiłek był

mordęgą. Annie - powiedział nagle, uśmiechając się smutno - Annie była naszą jedyną pociechą.
Zajmowała się nim, kiedy tylko miała trochę wolnego czasu. W domu zapadała wtedy zbawienna
cisza. Zasypialiśmy natychmiast, bez względu na to, czy siedzieliśmy, czy leżeliśmy. To nie miało
znaczenia. Byliśmy wyczerpani i na skraju załamania, a nikt nie chciał nam pomóc.

Powiedziano nam wprost, że on się nie zmieni, nie wyrośnie z tego.

Że zawsze będzie miał problemy z koncentracją, że do końca życia pozostanie nadaktywny. Cała
rodzina miała przez lata tolerować takie zachowanie. Całe lata. Czy może pan to sobie wyobrazić?

- Pokłócił się pan z nim tamtego dnia?

Johnas zaśmiał się dziko. - My się ciągle kłóciliśmy. To była największa tragedia naszej rodziny. Nie
mam wątpliwości, że w ten sposób tylko pogarszaliśmy jego stan. Po prostu nie mieliśmy pojęcia, jak
sobie z nim radzić. Krzyczeliśmy, wrzeszczeliśmy. Całe jego życie to było jedno wielkie pasmo
przekleństw i nieprzyjemnych słów.

- Niech mi pan powie, co się stało.

- Magne pojawił się na chwilę w drzwiach, żeby się pożegnać. Potem pobiegł na szkolny autobus z
plecakiem przewieszonym przez ramię. Wciąż było ciemno.

Przygotowałem kanapkę z masłem i położyłem na niej plasterki kiełbasy. Potem pociąłem całość na
małe kawałeczki, mimo że Eskil radził sobie nawet ze skórką.

Nie przestawał walić kubkiem w stół, wrzeszczał i wył.

To już nawet nie był śmiech czy nerwy, ale jeden nieprzerwany strumień dźwięków. Nagle zauważył,
że na blacie leżą jeszcze gofry, które zrobiliśmy poprzedniego dnia. Zaczął się o nie upominać, a ja,
choć i tak wiedziałem, że w końcu postawi na swoim, powiedziałem, że ich nie dostanie. To
podziałało na niego jak czerwona płachta na byka. Jeszcze mocniej tłukł

kubkiem w stół, bujając się gwałtownie na krześle, aż przestraszyłem się, że się przewróci. Stałem
przy blacie plecami do niego i trząsłem się. W końcu sięgnąłem po talerze, zdjąłem folię i wziąłem
kilka gofrów, wyrzuciłem kanapki z kiełbasą do kosza, a zamiast nich postawiłem przed nim te gofry.
Ładne, wycięte w kształcie serca.

Wiedziałem, że nie zje ich w spokoju. Ale to nie był

jeszcze koniec, o nie. Eskilowi zachciało się gofrów z dżemem. Byłem wściekły, kiedy smarowałem
je konfiturą malinową. Wtedy się uśmiechnął. Pamiętam to dobrze, jego ostatni uśmiech. Pełen
samozadowolenia. Nie mogłem tego znieść. On się cieszy, kiedy ja jestem na skraju załamania
nerwowego. Wtedy podniósł talerz i zaczął nim uderzać. Ostatecznie wcale nie chciał tych gofrów,
nawet nie bardzo je lubił. Jedyna rzecz, na jakiej naprawdę mu zależało, to żeby wszystko było po
jego myśli. Gofry ześlizgnęły się z talerza i upadły na podłogę.

Szukałem jakiejś ściereczki, żeby je zebrać. Rozglądałem się wszędzie, ale nie mogłem żadnej
znaleźć, więc schyliłem się i podniosłem je. Przyglądał mi się z zainteresowaniem, kiedy je
zgniatałem. Na jego twarzy nie widać było cienia niepokoju. Gotowałem się z nerwów i musiałem
się jakoś wyładować, nie wiedziałem tylko jak. Nagle nachyliłem się nad stołem i wepchałem mu te
gofry do buzi, tak mocno, jak tylko się dało. Wciąż pamiętam to zaskoczenie na jego twarzy i łzy,
które pojawiły się chwilę później. „A teraz - wrzasnąłem na niego w furii - zjesz wreszcie te swoje
cholerne gofry!"

Johnas złamał się jak patyk. - Nie chciałem tego!

Jego papieros dopalał się w popielniczce. Sejer przełknął

ciężko ślinę i spojrzał w okno, szukając czegoś, na czym mógłby skupić uwagę i pozbyć się obrazu,
który utrwalił

mu się przed oczami. Widoku małego chłopca z przerażonymi oczami, rozpaczliwie

próbującego złapać oddech przez zapchaną jedzeniem buzię. Nic jednak nie potrafiło usunąć tej
wizji.

Spojrzał na Johnasa. - Musimy akceptować dzieci takimi, jakie są, prawda?

- Wszyscy tak mówią. Szczególnie ci, którzy nie mają o tym zielonego pojęcia. A nikt nie wiedział,
jak było ciężko. Teraz zostanę oskarżony o zaniedbanie, nieumyślne spowodowanie śmierci, tak?
Proszę, ja oskarżyłem i skazałem się już dawno temu. Nie może być gorzej.

Sejer przypatrywał mu się badawczo. - Jaki był zarzut?

- Do śmierci Eskila doszło całkowicie z mojej winy. To ja się nim opiekowałem. Ja byłem za niego
odpowiedzialny.

Nie można tego wyjaśnić czy usprawiedliwić. Ale nie chciałem jego śmierci. To był wypadek.

- To musiało być okropne - zaczął Sejer. - Nie miał pan nikogo, do kogo mógłby się pan zwrócić ze
swoim cierpieniem. A jednocześnie czuł pan, że nie ma takiej kary, która zadośćuczyniłaby temu, co
się stało. Czy mam rację?

Johnas milczał. Jego wzrok prześlizgiwał się po pokoju

- Najpierw stracił pan młodszego syna, potem odeszła od pana żona, zabierając ze sobą starszego.
Został pan sam.

Nagle mężczyzna zaczął płakać. Zawodził przez zaciśnięte gardło i za wszelką cenę starał się nie
okazać więcej emocji.

- Ale musiał pan żyć dalej. Miał pan psa, który dotrzymywał panu towarzystwa. Powiększył pan
interes, który teraz rozkwita. Potrzeba wiele energii, by zacząć tak wszystko od nowa.

Johnas przytaknął. Te słowa najwyraźniej go uspokajały.

Sejer dobrze wycelował, teraz przyszedł czas na decydujący cios.

- I kiedy już się pan pozbierał, uporządkował swoje życie i wszystko wreszcie zaczęło wracać do
normy, pojawiła się Annie, prawda?

Mężczyzna zadrżał.

- Może patrzyła na pana oskarżycielsko, kiedy mijaliście się na ulicy. Musiał się pan zastanawiać,
dlaczego nagle stała się taka nieprzyjazna. Więc kiedy już udało się panu ją spotkać, samą,

w drodze do szkoły, trzeba było wyjaśnić, o co chodzi.

Raz na zawsze, prawda?

Ze wzgórza zbiegała dziewczyna. Rozpoznała mnie od razu i zatrzymała się natychmiast Jej twarz
zamarła.

Rzuciła mi lodowate spojrzenie. Cała jej sylwetka zdradzała niechęć do mnie. To była uparta, pełna
agresji postawa, która mocno mnie niepokoiła.

Ruszyła szybkim krokiem, omijając mnie spojrzeniem.

Zawołałem ją. Nie chciałem tego tak zostawiać, musiałem się dowiedzieć, o co jej chodzi. W końcu
ją przekonałem i zgodziła się wsiąść ze mną do samochodu. Usiadła, trzymając w ramionach swój
szkolny plecak, potem złożyła ręce na kolanach. Jechałem powoli, nie wiedząc, jak zacząć rozmowę
ani jak się zachować. Czy nie zrobię czegoś, co mogłoby być niebezpieczne dla nas obojga.

Prowadziłem, obserwując ją kątem oka. Siedziała spięta.

Wiedziałem, że mnie obwinia.

- Chciałbym z kimś porozmawiać - zacząłem z wahaniem, ściskając mocno kierownicę. - Nie jest mi
łatwo.

- Wiem - odpowiedziała, wpatrując się w okno. Nagle dla się i obrzuciła mnie szybkim spojrzeniem.
Wyglądało na to, te atmosfera zaczyna się nieco ocieplać. To mnie uspokoiło. Miałem czas, żeby się

wycofać, żeby zostawić to wszystko w spokoju, ale z drugiej strony ona była tam ze mną, słuchała
mnie. Możę była wystarczająco dorosła, by zrozumieć całą tę sytuację i może tego właśnie chciała.

Jakiejś spowiedzi czy błagania o przebaczenie. Cała Annie i to jej wyobrażenie o sprawiedliwości.

- Czy możemy pojechać gdzieś, gdzie będziemy mogłt w spokoju porozmawiać? Trudno jest omawiać
takie ważne sprawy w samochodzie. Tylko kilka minut, jeśli masz czas. Potem zawiozę cię tam,
dokąd chcesz.

Mówiłem cicho, proszącym tonem. Zauważyłem, że w pewien sposób ją to wzrusza. Skinęła głową i
wydawało się, że nieco się uspokoiła. Usiadła wygodnie na siedzeniu i dalej wpatrywała się w okno.
Po chwili minęliśmy sklep Horgena, przed którym stał motocykl.

Kierowca opierał się o kierownicę, jakby się nad czymś zastanawiał, może przeglądał mapę.
Wjechałem ostrożnie na pol-ną drogę, która prowadziła na górę Kollen.

Zatrzymaliśmy się na

końcu, w zatoczce. Annie zaczęła się niepokoić. Zostawiła plecak na podłodze w samochodzie.
Staram się sobie przypomnieć, co dokładnie wtedy myślałem, ale nie potrafię. Pamiętam tylko, ze
szliśmy zarośniętą ścieżką.

Annie była wysoka i postawna. Szła obok mnie taka młoda, niezłomna, ale wciąż jak dziecko
ulegająca emocjom. Poszła ze mną tam, nad ten staw, i po chwili wahania usiadła przy mnie na
kamieniu. Przez chwilę bawiła się palcami. Pamiętam jej krótkie paznokcie i mały pierścionek na
lewej dłoni.

- Widziałam pana - wyznała cicho. - Widziałam pana wtedy przez okno. Dokładnie w momencie,
kiedy nachylał się pan nad stołem. Uciekłam. Potem dowiedziałam się od taty, że Eskil nie żyje.

- Wiedziałem, że mnie obwiniasz - przyznałem stłumionym głosem. - Widziałem to w sposobie, w
jaki się do mnie odnosiłaś. Każdego dnia, kiedy spotykaliśmy się na ulicy, przy garażach czy
skrzynkach na listy. Osądziłaś mnie

Zacząłem płakać. Zwiesiłem głowę. Annie siedziała w bezruchu. Nie odezwała się, kiedy
przestałem.

Popatrzyłem na nią i zauważyłem, że i ona płacze Poczułem się tak dobrze, jak nie czułem się od
dłuższego czasu. Naprawdę. Ciepła bryza owiewała mi plecy i wydawało mi się, że wciąż jest
nadzieja.

- Co mam zrobić? - wyszeptałem po chwili. - Co zrobić, żeby pozostawić to za sobą?

Popatrzyła na mnie tymi swoimi wielkimi, szarymi oczami. Była zaskoczona moim pytaniem. - Niech
się pan zgłosi na policję. To chyba oczywiste. Niech pan wyzna prawdę. Inaczej nigdy nie odnajdzie
pan spokoju!

W tej chwili moje serce zmieniło się w kamień. Włożyłem ręce do kieszeni, ze wszystkich sił
starając się je tam utrzymać. - Czy powiedziałaś komuś o tym? - zapytałem.

- Nie, jeszcze nie.

- Powinnaś pilnować swojego nosa, Annie! - krzyknąłem wzburzony. Nagle poczułem, jakbym
wydobywał się z mroków w stronę światła. Jedna tylko myśl zawładnęła moim umysłem: Annie jest
jedyną osobą na świecie, która zna prawdę. To było jak objawienie. Czułem, że tracę nad sobą
kontrolę. Była tak samo zaskoczona jak Eskil.

Po wszystkim przemaszerowałem szybko przez las. Nie odwróciłem się ani razu.

Johnas wpatrywał się w zasłony i jasne światło wędrujące po suficie. Jego usta poruszały się
bezgłośnie Sejer popatrzył na niego. - Przeszukaliśmy pański dom i zabezpieczyliśmy dowody.
Zostanie pan oskarżony o nieumyślne spowodowanie śmierci swojego syna Eskila, i zabójstwo z
premedytacją Annie Sophie Holland. Czy rozumie pan, co do pana mówię?

- Mylicie się!

Prawie nie można było rozpoznać jego głosu. Miał

popękane naczynka i przez to jego oczy były całe czerwone.

- To nie ja będę oceniał pana winę - zakończył Sejer.

Johnas włożył pałce do kieszeni koszuli, jakby czegoś szukał.

Trząsł się tak bardzo, że wyglądał jak starzec. W końcu wyciągnął wąskie metalowe pudełko.

- Mam suche usta - wyjaśnił.

Sejer nie odrywał wzroku od pudełka, które mężczyzna obracał w palcach. - Nie musiał jej pan
zabijać, wie pan?

- O czym pan mówi? - zapytał niepewnie cichym głosem.

- Nie musiał pan zabijać Annie. I tak miała przed sobą niewiele życia.

- Chyba pan żartuje.

- Nie - odpowiedział Sejer. - Nigdy nie żartuję na temat choroby, szczególnie nowotworowej.

- Ale pan musi się mylić. Nikt nie był tak zdrowy jak Annie. Kiedy odchodziłem, ona jeszcze
siedziała nad brzegiem stawu i rzucała kamieniami do wody. To ostatnie, co pamiętam. Bałem się
przyznać od razu, że ona tam ze mną była. Porozmawialiśmy, ale nie chciała, żebym ją gdzieś potem
odwoził. Chciała wracać na piechotę. Nie rozumie pan, że tam wtedy był ktoś jeszcze? Młoda
dziewczyna, sama w lesie. W okolicach Kollen roi się od turystów i przyjezdnych. Czy przyszło panu

do głowy, że może się pan mylić?

- Owszem, czasami przychodzi mi to do głowy. Ale to pan przegrał ten pojedynek. Znaleźliśmy
Halvora.

Johnas skrzywił się, jakby nagle go ktoś uderzył.

- Smutne, prawda?

Sejer siedział w bezruchu, z rękami złożonymi na kolanach. Złapał się na tym, że co jakiś czas
pociera palec tuż nad ślubną obrączką. Nie miał nic innego do roboty.

W pokoju panowały półmrok i cisza. Od czasu do czasu podnosił wzrok, żeby popatrzeć na
zmasakrowaną twarz Halvora. Mimo że została umyta i opatrzona, wciąż trudno było rozpoznać rysy
chłopaka. Miał lekko rozchylone usta. Stracił kilka zębów, nawet charaktery-styczna blizna
pozostawała niewidoczna. Twarz przypominała dojrzały owoc. Jedynym nietkniętym miejscem
pozostało czoło. Ktoś delikatnie uczesał mu włosy, tak że widać było, jak bardzo kiedyś był

przystojny. Sejer schylił głowę i ostrożnie położył dłonie na prześcieradle w plamie światła. Słyszał
tylko swój własny

oddech i dochodzący z oddali szum pracującej windy.

Nagłe po ruszenie wyrwało go z zadumy. Halvor otworzył jedno oko i po patrzył na niego. Drugie
skryte było za ogromnym opatrunkiem, Chciał coś powiedzieć.

Sejer położył palec na ustach i pokręcił głową. - Dobrze widzieć twój uśmiech, ale nie powinieneś
nic mówić.

Masz założone szwy.

- Diekuje - wyszeptał niewyraźnie.

Przez dłuższą chwilę patrzyli na siebie. Sejer pokiwał

kilka razy głową.

- Dyskietka, którą znaleźliśmy u Johnasa - zaczął - to dokładna kopia dziennika Annie?

- Mhm.

- Nic z niej nie wykasowałeś? Pokręcił głową.

- Nic nie zmieniłeś ani nie poprawiłeś? Potwierdził.

- Dobrze.

- Diekuje.

Zielone oko Halvora zapełniło się łzami. Zaczął pociągać no-

- Nie rozklejaj się! - polecił Sejer. - Popękają ci szwy. Masz zmasakrowaną twarz. - Wstał i poszedł
po chusteczki.

Potem delikatnie wytarł krew i wydzielinę wypływające z tego, co kiedyś było nosem.

- Widziałeś, że od pewnego czasu zachowanie Annie bardzo się zmieniło. Ale teraz rozumiesz chyba,
że miała swoje powody. Wszyscy jakieś mamy. To był dla niej ogromny ciężar, który w dodatku
starała się nieść sama.

Zdaję sobie sprawę, że to, co teraz powiem, może być głupie - mówił dalej, nie mogąc powstrzymać
fali współczucia i litości dla tego chłopaka, który leżał

bezwładnie z tak haniebnie okaleczoną twarzą - ale jesteś jeszcze młody. Wiele już straciłeś i czujesz
pewnie, że Annie była jedyną osobą, którą chciałbyś mieć przy sobie.

Ale czas leczy rany. Poznasz kogoś nowego, zobaczysz.

Jezu, co za przemowa, pomyślał.

Halvor nic nie odpowiedział. Od pewnego czasu przyglądał się leżącej na łóżku dłoni Sejera, na
której błyszczała złota obrączka. Jego wzrok zdawał się mówić, że nie bardzo wierzy słowom
inspektora.

- Wiem, co sobie myślisz - zaczął wyjaśniać Sejer. - Łatwo mi tak tu siedzieć i gadać, mając tę
obrączkę na palcu.

Prawdziwą, dużą obrączkę. Ale widzisz - powiedział, uśmiechając się smutno - kiedy się przyjrzysz,
zauważysz, że to nie jedna, ale dwie obrączki zlutowane razem. - Obrócił je na palcu.

- Ona nie żyje. Rozumiesz?

Halvor zamknął oko, a po jego twarzy spłynęło jeszcze więcej krwi i śluzu. Otworzył usta, na tyle
szeroko, że Sejer mógł zobaczyć szczątki zębów.

- Psykro my.

W końcu zaświeciło słońce. Sejer i Skarre spacerowali ulicą ze szczęśliwym Kollbergiem
drepczącym pomiędzy nimi. Ogon trzymał wysoko niczym antenę.

Sejer niósł w ręku bukiet zawiniętych w folię czerwonych i niebieskich anemonów. Przez ramię miał
przewieszoną kurtkę. Czuł się swobodnie, nawet jego egzema wyleczyła się na tyle, że prawie o niej
zapomniał. Szedł swoim zwyczajnym, pewnym, prostym krokiem, podczas gdy Skarre podskakiwał
jak zwykle. Nawet pies był jakby bardziej żwawy. Nie śpieszyli się. Mieli na sobie świeże,

wyprasowane koszule i nie chcieli się spocić, zanim dotrą na miejsce.

Matteus przebierał nóżkami, nie mogąc doczekać się wizyty. Trzymał w ramionach wielką biało-
czarną orkę z pluszu. Była ogromna, prawie tak duża jak on sam. W

pierwszym odruchu Sejer chciał podbiec do chłopca, chwycić go na ręce i wykrzyczeć swoją radość
podniesionym głosem. Tak powinno się witać wszystkie dzieci - radosnym, pogodnym głosem. Ale to
nie było w jego naturze. Posadził wnuka delikatnie na kolanach i popatrzył na Ingrid, która miała na
sobie nową letnią sukienkę, żółtą w czerwone maliny. Złożył jej życzenia urodzinowe i ścisnął dłoń.
Już niebawem wyjadą na drugą półkulę, w żar i pył, znikną

z jego oczu na tak długo. Ciągle trzymając na kolanach Matteusa,

przywitał się ze swoim zięciem. Siedzieli w ciszy i czekali na jedzenie.

Matteus nigdy nie marudził. Był dobrze wychowanym chłopcem o pogodnym charakterze. Los
oszczędził mu skaz. Jedyna rzecz, jakiej Sejer w nim nie rozpoznawał, to zamiłowanie do psot i
intryg. Na co dzień chłopiec otrzymywał wiele uśmiechu i miłości. Jego krewni, o których wiedzieli
tak niewiele, raczej nie przekazali mu skłonności do jakichś niecodziennych zachowań, które
mogłyby zniszczyć rodzinę albo doprowadzić kogoś do tragicznych w skutkach czynów. Sejer popadł
w zadumę.

Myślał o Gamie Móllevej, które leżało niedaleko Roskilde, miejscu, gdzie on sam spędzu
dzieciństwo. Przez dłuższą chwilę siedział zatopiony w myślach. W końcu wrócił do rzeczywistości.
- Co mówiłaś, Ingrid?

Zaskoczony spojrzał na córkę i zauważył, jak znajomym ruchem odgarnia jasny lok z czoła,
uśmiechając się do niego w specjalny, znany tylko jemu sposób.

W tym samym czasie, w innym miejscu obskurna furgonetka toczyła się powoli drogą. Za kierownicą
siedział krzepki mężczyzna z odstającymi włosami.

Zatrzymał się na chwilę u stóp wzgórza, by przepuścić małą dziewczynkę, która już weszła na
jezdnię.

- Cześć, Ragnhild! - krzyknął.

Pomachała mu jedną ręką. W drugiej trzymała skakankę.

- Idziesz na spacer?

- Nie, do domu - odpowiedziała pewnym głosem.

- Posłuchaj tego! - krzyknął Raymond, starając się zagłuszyć ryk silnika. - Cezar nie żyje, ale za to
Pisań ma dzieci!

- Przecież to chłopiec - stwierdziła rezolutnie.

- W przypadku królików nie tak łatwo to stwierdzić. Mają tyle futra. W każdym razie okazało się, że
to ona i teraz ma piątkę maluchów. Całą piątkę. Jak chcesz, możesz pojechać ze mną i je zobaczyć.

- Nie pozwolą mi - powiedziała zawiedzionym głosem, spoglądając na drogę z nadzieją, że zaraz
pojawi się ktoś, kto powstrzyma ją przed tą błyskawicznie narastającą pokusą. Małe króliczki.

- A mają już futerko?

- Mają futerko i nawet już otworzyły oczka. Potem odwiozę cię do domu. No chodź, Ragnhild. One
tak szybko rosną!

Jeszcze raz spojrzała na drogę, potem mocno zacisnęła oczy. Chwilę później podbiegła do
samochodu i wdrapała się do środka. Miała na sobie białą bluzeczkę z koronkowym kołnierzykiem i
czerwone krótkie spodenki.

Nikt nie zauważył, jak wsiadała. Wszyscy zajęci byli pracą, pieleniem, sadzeniem, podcinaniem róż i
powoj-nika. Raymond czuł się świetnie w starej kurtce Sejera.

Wrzucił bieg. Obok niego siedziała mała, podekscytowana dziewczynka. Zagwizdał wesoło,
rozglądając się na boki. Nikt ich nie widział.