D Sieczkowski Łotewsko polski słownik tematyczny

background image

DARIUSZ SIECZKOWSKI

ŁOTEWSKO-POLSKI

SŁOWNIK TEMATYCZNY

- współczesne słownictwo

- 5500 słów i wyrażeń

- ponad 110 tematów

publikacja darmowa

Oświęcim 2013

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

2

OD AUTORA:

"Łotewsko-polski słownik tematyczny" to publikacja mająca za zadanie ułatwić

naukę słownictwa wszystkim miłośnikom języka łotewskiego oraz Łotyszom uczącym się
języka polskiego. Słownik składa się z dwunastu bloków tematycznych, w których
znajdziecie 118 różnych tematów. W pojedynczych tematach umieściłem podstawowe
słowa, przydatne przede wszystkim dla początkujących. Przy doborze słów kierowałem
się wieloletnim doświadczeniem, ale może się zdarzyć, że wśród słówek nie będzie
jakiegoś ważnego słowa.

Słownik ten jest pracą hobbystyczną, która powstała bez jakiegokolwiek wsparcia
merytorycznego i finansowego. Na pewno znajdują się w nim błędy. Po korekcie i
rozbudowie mógłby być słownikiem tematycznym z prawdziwego zdarzenia. Niestety,
język łotewski znam zbyt słabo, aby w publikacji umieszczać np. całe zdania zaczerpnięte
z prasy i literatury. Nie porównujcie tego słownika z pracami naukowców, którzy mogą
korzystać z bardzo wysokich grantów, mają dostęp do specjalistycznej literatury, a na
jeden projekt mogą poświęcić kilka lat.

Spis treści został bardzo uproszczony, ponieważ jeden temat zwykle zajmuje około pół
strony, nie było więc sensu robić szczegółowego spisu, zajmującego ponad 10 procent
słownika. Publikacja jest darmowa i może być rozpowszechniana bez mojej wiedzy i
zgody w dowolny sposób.

Dariusz Sieczkowski

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

3

SPIS TREŚCI:

1. Życie codzienne

4

2. Człowiek

11

3. Handel i usługi

17

4. Cywilizacja

23

5. Biznes

31

6. Nauka

37

7. Podróż

43

8. Sport

47

9. Technika

52

10. Kultura

56

11. Świat wokół nas

62

12. Przyroda

68

BIBLIOGRAFIA:

Latviešu literārās valodas vārdnīca (www.tezaurus.lv/llvv)
Słowniki internetowe wydawnictwa Lingea (www.dict.com)
Chojnicka Joanna, Łotewsko-polski słownik dla studentów, skrypt, 2008
opracowanie zbiorowe, Sporta vārdnīca (lat-ang-vac-kri), Riga 2010
portal informacyjny www.diena.lv
sklep internetowy brivi.lv
strony internetowe różnych łotewskich szkół, hoteli i szpitali
Wikipedia

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

4

1. ŻYCIE CODZIENNE

1.1 KOLEJE ŻYCIA

bebītis - dzidziuś
bērnība - dzieciństwo
bērnības atmiņas - wspomnienia z dzieciństwa
bērnības draugi - przyjaciele z dzieciństwa
bērns - dziecko
bezrūpīga bērnība - beztroskie dzieciństwo
būt stāvoklī - być w ciąży
dzīve - życie
dzīves - życiowy
dzīves pieredze - doświadczenie życiowe
dzīves prieks - radość z życia
dzīves stils - styl życia
dzīves uzskati - poglądy życiowe
dzīves veids - tryb życia
dzīvot - żyć
grūtniecība - ciąża
izaugt - dorosnąć
jaunatne - młodzież
jauneklis - młody człowiek; młodzieniec
jaunība - młodość
jaunības gadi - lata młodości
jaunības laime - młodzieńcze szczęście
jaunības prieki - młodzieńcza radość
jaunības sapņi - młodzieńcze marzenia
jaunieši - młodzież

jauns - młody
knupis - smoczek
laimīga bērnība - szczęśliwe dzieciństwo
mātes stāvoklis - macierzyństwo
novecot - zestarzeć się
otrā jaunība - druga młodość
palikt stāvoklī - zajść w ciążę
pieaudzis - dorosy; dojrzały
pieaudzis - dorosły (przymiotnik)
pieaugušais - dorosły (człowiek)
piedzimt - urodzić się
pusaudzis - nastolatek
sirmgalva - staruszka
sirmgalvis - starzec
sirms vecums - sędziwy wiek
šūpulis - kołyska
uzaugt - dorosnąć
veca sieviete - staruszka
veco ļaužu pansionāts - dom starców
vecs - stary
vecs cilvēks - stary człowiek
vecumdienas - stare lata
vecums - 1. starość 2. wiek
vīra gadi - dorosłość
zīdainis - dzidziuś; niemowlę

1.2 RUTYNOWE CZYNNOŚCI

adīt - robić na drutach
aizslēgt durvis - zamknąć drzwi
apskatīt sevi spogulī - spójrz na siebie w lustrze
atpūsties - odpoczywać; odpocząć
atpūta - odpoczynek
atslābināšanās - odpoczynek
blīkšķināt durvis - trzasnąć drzwiami
brokastot - jeść śniadanie
darbība - czynność
darīt - robić
dzert - pić
ēst - jeść
ēst ar nazi un dakšiņu - jeść nożem i widelcem
ēst launagu - jeść drugie śniadanie
gludināt - prasować
gulēt - spać
iepirkšana - zakupy
iepirkties - robić zakupy; zrobić zakupy
izmazgāt - wyprać; umyć
iznākt uz balkona - wyjść na balkon
kakāt - robić kupę
lasīt - czytać
likties gulēt - iść spać

mazgāt - myć; prać
mazgāties - kąpać się
mazgāties vēsā dušā - wziąć zimny prysznic
mazgāties zem dušas - brać prysznic
nomazgāt traukus - umyć naczynia
nomazgāties - myć się
nosusināt seju ar dvieli - osuszyć twarz ręcznikiem
pastaiga - spacer
pastaigāties - pójść na spacer
pierakstīt - zanotować
piezīmēt - zanotować
pusdienot - jeść obiad
rakstīt - pisać
saistība - obowiązek
staigāt ar suni - wyprowadzać psa na spacer
strādāt - pracować
tīrīšana - sprzątanie
tīrīt - czyścić
tīrīt ar putekļsūcēju - odkurzać
uzkopšana - sprzątanie
vakariņot - jeść kolację
vārīt - gotować
vest suni pie pavadas - prowadzić psa na smyczy

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

5

1.3 DOM I MIESZKANIE

adrese - adres
apakšīrnieks - lokator
apkure - ogrzewanie
atkritumu izgāztuve - śmietnik
augsti griesti - wysoki sufit
augšējie stāvi - górne piętra
augšstāvā - na piętrze
balkons - balkon
balti griesti - biały sufit
bēniņi - 1. strych 2. poddasze
bērnu istaba - pokój dziecięcy
bīdāmās durvis - drzwi przesuwne
centrālapkure - centralne ogrzewanie
dakstiņš - dachówka
divistabu dzīvoklis - mieszkanie dwupokojowe
durtiņas - drzwiczki
durvis - drzwi
dzīvokļa numurs - numer mieszkania
dzīvot - mieszkać
dzīvot trešajā stāv - mieszkam na drugim piętrze
gaiša istaba - jasny pokój
galda nazis - nóż stołowy
garāža - garaż
grīda - podłoga
griesti - sufit
īres maksa - czynsz
īrēt dzīvoklis - wynajęte mieszkanie
istaba - pokój
istabas logs - okno w pokoju
izlietne - umywalka
jumts - dach
kaimiņš - sąsiad
kaimiņu mājas - sąsiedztwo
kāpne - schodek
kāpnes - schody
komunālais dzīvoklis - mieszkanie komunalne
lamināta grīda - podłoga pływająca

liela istaba - duży pokój
loga rāmis - rama okienna
loga vērtne - skrzydło okienne
logs - okno
māja - dom
mājiņa - domek
maksa par ūdeni - opłata za wodę
mēbelēta istaba - umeblowany pokój
nams ar deviņiem stāviem - dziewięciopiętrowy
budynek
otrā stāva dzīvokļi - mieszkania na pierwszym
piętrze
pa kāpnēm - po schodach
pagrabstāvs - piwnica
palodze - parapet
pirmais stāvs - parter
planku grīda - drewniana podłoga
plaša virtuve - przestronna kuchnia
priekšnams - przedpokój
privāts dzīvoklis - mieszkanie prywatne
rindu māja - dom szeregowy
saliekamās durvis - drzwi harmonijkowe
savrupmāja - dom jednorodzinny
skats no balkona - widok z balkonu
slēdzene - zamek (w drzwiach)
slieksnis - próg
stāvs - piętro
telpa - pomieszczenie; pokój
terase - taras
trīsistabu dzīvoklis - mieszkanie trzypokojowe
tualete - toaleta
vannas istaba - łazienka
vannas istaba ar dušu - łazienka z prysznicem
vienistabas dzīvoklis - kawalerka
zemi griesti - niski sufit
zems slieksnis - niski próg

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

6

1.4 WYPOSAŻENIE MIESZKANIA

aizkari; aizkars - firanka; zasłona
atpūtas krēsls - fotel
bidē - bidet
bieza sega - gruby koc
dakša - widelec
deserta karote - łyżka deserowa
dīvāns - sofa; kanapa
duša - prysznic
dvielis - ręcznik
galdauts - obrus
galds - stół
garš galds - długi stół
glāze - szklanka; puchar; kieliszek
grāmatu plaukts - półka na książki
grīdas paklājs - mata podłogowa
grīdsega - dywan
grozāmais krēsls - krzesło obrotowe
gulta - łóżko
gultas sega - kołdra
divstāvu gulta - łóżko piętrowe
guļamistaba - sypialnia
izlietne - umywalka
kamīns - kominek
karote - łyżka
kliņķis - klamka
krāns - kran
kumode - komoda
kumode ar spogul - komoda z lustrem
ķeblis - taboret
lampa - lampa; lampka
lampa deg - lampa się świeci
liels galds - duży stół
mēbeles - meble
modinātājpulkstenis - budzik
nakts lampa - lampka nocna

nazis - nóż
palags - pościel
pīts krēsls - krzesło z wikliny
pudele - butelka
saliekamais krēsls - krzesło składane
salvete - serwetka
sega - koc
sienas lampa - kinkiet
silta sega - ciepły koc
skapis - szafa
spilvens - poduszka
spogulis - lustro
sūklis - gąbka
svece - świeca
svečturis - świecznik
šķīvis - talerz
šūpulis - kołyska
šūpuļkrēsls - fotel bujany
tase - filiżanka
tējkarote - łyżka do herbaty
tērauda nazis - nóż ze stali
trauks - naczynie
trauku skapis - szafka
trīsdurvju skapis - szafka trzydrzwiowa
truls nazis - ostry nóż
tualetes papīrs - papier toaletowy
vanna - wanna
veļas ziepes - szare mydło
virtuves galds - stół kuchenny
virtuves iekārta - urządzenia kuchenne
virtuves nazis - nóż kuchenny
virtuves piederumi - naczynia kuchenne
virtuves skapis - szafka kuchenna
ziepes - mydło
zupas karote - łyżka do zupy

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

7

1.5 SZKOŁA

abiturients - abiturient
alfabēts - alfabet
angļu valoda - język angielski
apmacības grāmata - zeszyt ćwiczeń
atzīme - ocena
bibliotēka - biblioteka
bibliotekāre - bibliotekarka
burtnīca - zeszyt
čakls skolnieks - pilny uczeń
filozofija - filozofia
globuss - globus
ģeogrāfija - geografia
ģimnāzija - liceum
iemācīt - nauczyć
iestāties skolā - zapisać się do szkoły
informātika - informatyka
internātskola - szkoła z internatem
izmantot špikeri - ściągać
izslēgt no skolas - wyrzucić ze szkoły
kavēt mācības - chodzić na wagary
klase - klasa
klasesbiedrs - kolega z klasy
komplektēšana - rekrutacja
krievu valoda - język rosyjski
krīts - kreda
kulturoloģija - wiedza o kulturze
ķīmija - chemia
latviešu valoda - język łotewski
licejs - liceum
liecība - świadectwo szkolne
līme - klej
līniju burtnīca - zeszyt w linię
mācību gads - rok szkolny
mācību grāmata - podręcznik
mācību iestāde - szkoła zawodowa
mācību stunda - godzina lekcyjna
mācīšana - nauczanie
mācīt - uczyć
mācīties skolā - uczyć się w szkole
matemātika - matematyka
matemātikas skolotājs - nauczyciel matematyki
nošu burtnīca - zeszyt do nut
pamatskola - szkoła podstawowa

pedagogs - pedagog
pedagoģiskā padome - rada pedagogiczna
penālis - piórnik
politika un tiesības - wiedza o społeczeństwie
prasīgs skolotājs - wymagający nauczyciel
psihologs - psycholog
rūtiņu burtnīca - zeszyt w kratkę
sākumskolas skolotāja - nauczycielka nauczania
początkowego
sekretāre - sekretarka
Siguldas 1. pamatskola - Szkoła Podstawowa nr 1 w
Siguldzie
skola - szkoła
skolas - szkolny
skolas direktors - dyrektor szkoły
skolas forma - mundurek szkolny
skolas gadi - lata szkolne
skolas izbraukums - wycieczka szkolna
skolas medicīnas māsa - pielęgniarka szkolna
skolas sols - ławka szkolna
skolas soma - tornister
skolas vecums - wiek szkolny
skolniece - uczennica
skolnieks - uczeń
skolotāja - nauczycielka
skolotājs - nauczyciel
skolotāju istaba - pokój nauczycielski
skolu - szkolny
skolu jaunatne - młodzież szkolna
skolu tīkls - sieć szkół
spējīgs skolnieks - zdolny uczeń
sports - wychowanie fizyczne
stingrs skolotājs - surowy nauczyciel
špikeris - ściąga
tāfele - tablica
trešās klases skolniece - uczennica trzeciej klasy
vācu valoda - język niemiecki
valodu skola - szkoła językowa
vēsture - historia
vidusskola - szkoła średnia
vidusskolnieks - uczeń szkoły średniej
vizuālā māksla - plastyka

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

8

1.6 STUDIA

absolvents - absolwent
akadēmiskā izziņa - zaświadczenie o studiowaniu
akadēmiskā stunda - godzina akademicka
akadēmiskais ceturksnis - kwadrans akademicki
akadēmiskais gads - rok akademicki
akadēmisks - akademicki
augstskola - szkoła wyższa
aula - aula
bakalaura - licencjacki
bakalaurs - licencjat
bioloģijas fakultāte - wydział biologii
datorikas fakultāte - wydział informatyki
dekāns - dziekan
docente - docent (kobieta)
docents - docent (mężczyzna)
doktora grāds - doktorat
doktorands - doktorant
doktors - doktor
ekonomikas fakultāte - wydział ekonomii
eksāmens - egzamin
eksāmens mutvārdos - egzamin ustny
eksāmens rakstveidā - egzamin pisemny
eksāmenu sesija - sesja egzaminacyjna
ētikas kodekss - kodeks etyczny
ētikas komisija - komisja etyki
fakultāte - wydział
humanitāro zinātņu fakultāte - wydział nauk
humanistycznych
institūts - instytut
izstudēt - ukończyć studia
juridiskā fakultāte - wydział prawa
kabinets - gabinet
kanclers - kanclerz
kolokvijs - kolokwium
mācību maksa - czesne
maģistra darbs - praca magisterska
maģistrs - magister

medicīnas students - student medycyny
mūžīgais students - wieczny student
neklātienes students - student zaoczny
nolikt eksāmenu - zdać egzamin
pavasara semestris - semestr letni
profesore - profesor (kobieta)
profesors - profesor (mężczyzna)
prorektors - prorektor
rakstīt piezīmes - robić notatki
referāts - referat
rektorāts - rektorat
rektors - rektor
rudens semestris - semestr zimowy
semestris - semestr
seminārs - seminarium
sociālo zinātņu fakultāte - wydział nauk społecznych
starptautiskā sadarbība - współpraca
międzynarodowa
stipendiāts - stypendysta
stipendija - stypendium
stipendijas apmērs - wysokość stypendium
stipendiju programmas - program stypendialny
studējošā jaunatne - studiująca młodzież
studenta apliecība - legitymacja studencka
students - student
studentu - studencki
studentu klubs - klub studencki
studentu kopmītne - dom studencki; akademik
studentu padome - rada studencka
studēt - studiować
studēt universitātē - studiować na uniwersytecie
studijas - studia
studiju valoda - język wykładowy
tehniskā universitāte - politechnika
teoloģijas fakultāt - wydział teologii
universitātes diploms - dyplom uniwersytecki
zemes zinātņu fakultāte - wydział nauk o Ziemi

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

9

1.7 ŻYCIE TOWARZYSKIE

aizvest - zaprowadzić
apciemot - odwiedzić
aprakstīt - opowiedzieć
apsveikt - 1. przywitać 2. gratulować 3. złożyć
życzenia
atsveicināšanās - pożegnanie
attiecības - znajomość
atvadas - pożegnanie
atvadīties - pożegnać się
ballīte - impreza; party
bērnības draugs - przyjaciel z dzieciństwa
biedriba - towarzystwo
ciest klusu - być cicho
diskrēts - dyskretny
diskusija - dyskusja
diskutēt - dyskutować
draudzene - 1. koleżanka 2. przyjaciółka
draudzība - przyjaźń
draudzīgs - przyjacielski
draugs - 1. kolega 2. przyjaciel
ībsta draudzība - prawdziwa przyjaźń
iegriezties - odwiedzić
iejaukties sarunā - wtrącić się w rozmowę
ielūgt - zaprosić
ielūgt viesus - zaprosić gości
ielūgums - zaproszenie
jaunā paziņa - nowy znajomy
klasesbiedrs - kolega z klasy
klusēt - milczeć
kolēģe - koleżanka (z pracy)

kolēģis - kolega (z pracy)
mājas draugs - przyjaciel domu
nelūgts viesis - nieproszony gość
nopietna saruna - poważna rozmowa
norunāt tikšanos - umówić się na spotkanie
parunāt - porozmawiać
paziņa - znajomy
pazīt kā savu kabatu - znać jak własną kieszeń
pazīt personiski - znać osobiście
runāt - mówić
sabiedrisks - towarzyski
saruna - rozmowa
sarunāties - rozmawiać
sastādīt kompāniju - dotrzymywać towarzystwa
sastapt - spotkać
satikt - spotkać
satikties - spotykać się' spotkać się
sena paziņa - stary znajomy
sirsnīgas atvadas - serdeczne pożegnanie
sirsnīgi draugi - serdeczni przyjaciele
stāstīt - opowiadać
sveicināt - powitać
tērzēšana - pogawędka
tikšanās - spotkanie
tikties - spotkać się
uzticēties - zwierzać się
vakars - przyjęcie
vienaudze - rówieśniczka
vienaudzis - rówieśnik

1.8 RODZINA

adopcija - adopcja
adoptēt - adoptować
aizbildnis - rodzic zastępczy
atraitne - wdowa
atraitnis - wdowiec
audžumeita - pasierbica
bērns - dziecko
bijusī sieva - była żona
brālēns - kuzyn
brālis - brat
brāļasieva - szwagierka
dēlēns - synek
dēls - syn
dvīņi - dwojaczki; bliźniaki
dzimta - ród
dzīvasbriedrs - małżonek
dzīvebriedre - małżonka
ģimene - rodzina
ģimenes - rodzinny
ģimenes galva - głowa rodziny
ģimenes gods - honor rodziny
jaunākais brālis - młodszy brat
krustmāte - matka chrzestna

krusttēvs - ojciec chrzestny
māmiņa - mama
māsa - siostra
māsasvīrs - szwagier
māsīca - kuzynka
māte - matka
mazbērns - wnuczę
mazdēls - wnuk
mazmeita - wnuczka
meita - córka
miesīgi brāļi - rodzeni bracia
miesīgs tēvs - ojciec biologiczny
omīte - babcia
onkulis - stryj
padēls - pasierb
pamāte - macocha
patēvs - ojczym
pusbrālis - brat przyrodni
pusmāsa - siostra przyrodnia
sievasmāte - teściowa (matka żony)
sievastēvs - teść (ojciec żony)
svaine - szwagierka
svainis - szwagier

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

10

tante - ciocia
tēvocis - wujek; wuj
tēvs - ojciec
trīnīši - trojaczki
vecākā māsa - starsza siostra
vecāks - rodzic
vecāku - rodzicielski
vecmāte - babcia

vectēvs - dziadek
vecvecāki - dziadkowie
vedekla - synowa
vienīgais bērns - jedynak; jedynaczka
vientuļā māte - samotna matka
vīramāte - teściowa (matka męża)
vīratēvs - teść (ojciec męża)
znots - zięć

1.9 MAŁŻEŃSTWO

apprecēt - wziąć ślub
bijusī sieva - była żona
diamanta kāzas - diamentowe gody
dzintara kāzas - kryształowe gody (15 lat)
janlaulātie - nowożeńcy
kāzas - ślub; wesele
kāzu - ślubny; weselny
kāzu ceļojums - podróż poślubna
kāzu dāvana - prezent ślubny
kāzu fotogrāfija - zdjęcie ślubne
kāzu kleita - suknia ślubna
kāzu kortežs - orszak ślubny
kāzu mielasta - przyjęcie ślubne
kāzu nakts - noc poślubna
kāzu paražas - zwyczaje ślubne; zwyczaje weselne
kāzu viesi - goście weselni
laulāties - brać ślub
laulāts pāris - małżeństwo
laulība - małżeństwo

laulības - małżeński
laulības apliecība - akt ślubu
laulības gredzens - obrączka ślubna
laulības šķiršana - rozwiązanie małżeństwa
līgava - 1. panna młoda 2. narzeczona
līgavainis - pan młody
medusmēnesis - miesiąc miodowy
salaulāties - brać ślub
sieva - żona
stāties laulībā - poślubić; zawrzeć małżeństwo
strīdēties - kłócić się
strīds - kłótnia
sudraba kāzas - srebrne gody
šķiras - rozwód
šķīries - rozwiedziony
šķirties - rozwieść się
vīrs - mąż
zelta kāzas - złote gody

1.10 ŚMIERĆ

agra nāve - przedwczesna śmierć
apbedīt - pogrzebać
apglabāt - pochować
bēres - pogrzeb
bēru - pogrzebowy
bēru ceremonija - ceremonia pogrzebowa
bēru gājiens - kondukt pogrzebowy
bēru mise - msza pogrzebowa; msza żałobna
bēru runa - mowa pogrzebowa
bioloģiskā nāve - śmierć biologiczna
eutanazija - eutanazja
gaidīt nāvi - czekać na śmierć
gulēt uz nāves gultas - leżeć na łożu śmierci
izdarīt pašnāvību - popełnić samobójstwo
izrakt kapu - wykopać grób
kapliča - grobowiec
kapracis - grabarz
kaps - grób
kapsēta - cmentarz
klīniskā nāve - śmierć kliniczna
kopt kapu - dbać o grób
līķa sekcijā - sekcja zwłok

mirt traģiskā nāvē - umrzeć tragiczną śmiercią
nāve - śmierć
nekrologs - nekrolog
nēsāt sēras - być w żałobie
nolaist zārku kapā - opuścić trumnę do grobu
nomirt - umrzeć
pašnāvība - samobójstwo
pašnāvības iemesls - przyczyna samobójstwa
pēkšņa nāve - nagła śmierć
pilsētas kapsēta - cmentarz miejski
sēras - żałoba
sērotājs - żałobnik
sēru - żałobny
sēru maršs - marsz żałobny
sēru mūzika - muzyka żałobna
tuvu nāvei - bliski śmierci
uz nāves sliekšņa - na skraju śmierci
vainags - wieniec
valsts bēres - pogrzeb państwowy
varoņa nāve - bohaterska śmierć
zārks - trumna
ziedu jūrā - morze kwiatów

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

11

2. CZŁOWIEK

2.1 CZĘŚCI CIAŁA

acs - oko
āda - skóra
aknas - wątroba
apakšstilba kauls - kość goleniowa
asinis - krew
astes kauls - kość ogonowa
atslēgas kauls - obojczyk
augšdelms - ramię
auss - ucho
bārda - broda
celis - kolano
deguns - nos
delna - dłoń
elkonis - łokieć
elkoņa kauls - kość łokciowa
galva - głowa
gudrības zobs - ząb mądrości
gurns - biodro
iegurnis - miednica
īkšķis - kciuk
kāja - noga
kājas īkšķis - duży palec u nogi
kājas pirksts - palec u nogi
kājstarpe - krocze
kakls - szyja
kauls - kość
kunjuktīva - spojówka
kuņģis - żołądek
ķermenis - ciało
lēca - soczewka
locītava - staw
lūpa - warga
mats - włos
mazais pirkstiņš - mały palec
mēle - język
mēles kauls - kość gnykowa

mugura - plecy
mugurkauls - kręgosłup
muskulis - mięsień
mute - usta
nags - paznokieć
niere - nerka
papēdis - pięta
pēda - stopa
piere - czoło
pirksts - palec
plakstiņš - powieka
plauksta - dłoń
plecs - ramię
potīte - kostka
rādītājpirksts - palec wskazujący
rikle - gardło
roka - ręka
seja - twarz
sēžamvieta - pośladki; tyłek
sirds - serce
skropsta - rzęsa
smadzenes - mózg
tīklene - siatkówka
uzacis - brew
varavīksnene - tęczówka
vēderplēve - otrzewna
vēders - brzuch
vēna - żyła
vidējais pirksts - środkowy palec
zarna - jelito
zeltnesis - palec serdeczny
zīlīte - źrenica
zobs - ząb
zods - szczęka; żuchwa
žoklis - szczęka; żuchwa

2.2 CZĘŚCI CIAŁA - FRAZEOLOGIA

apbruņot līdz zobiem - uzbroić po zęby
runāt caur zobiem - mówić przez zęby
iekost mēli - ugryźć się w język (nie powiedzieć)
sakost zobus - zaciskać zęby
aci pret aci, zobu pret zobu - oko za oko, ząb za ząb
iIzstiept kaulus - rozprostować kości
kauli un āda - skóra i kość (ktoś bardzo chudy)
turēt acis vaļā - mieć oczy otwarte
zem četrām acīm - w cztery oczy
bailēm lielas acis - strach ma wielkie oczy
acis kā vanagam - sokoli wzrok
ar seju pret seju - twarzą w twarz
viens kā pirksts - sam jak palec

skatīties caur pirkstiem - patrzeć przez palce
vēsa galva - zimna krew
no galvas līdz kājām - od stóp do głów
galvu augšā! - głowa do góry!
zaudēt galvu - stracić głowę (zakochać się; zginąć)
sirds kā akmens - serce z kamienia
ar visu sirdi - całym sercem; z całego serca
asinis vārās - krew się gotuje (w kimś)
aptraipīt rokas ar asinīm - mieć krew na rękach
strādāt ar elkoņiem - rozpychać się łokciami
laimīga roka - szczęśliwa ręka
ar vieglu roku - lekką ręką

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

12

2.3 WYGLĄD ZEWNĘTRZNY

ar ūsām - wąsaty
augsts - wysoki
bārdains - brodaty
bārzda - broda
blondīne - blondynka
blondīns - blondyn
brunete - brunetka
brunets - brunet
būt maza auguma - być niskiego wzrostu
frizūra - fryzura
gaiši mati - jasne włosy
glīts - ładny
grumbas - zmarszczki
izskats - wygląd zewnętrzny
kļūt plēkam - osiwieć
kļūt plikpaurim - łysieć
kļūt resnam - tyć
labi izskatīties - dobrze wyglądać
mazs - mały; niski
muskoļots - umięśniony
neglīts - brzydki

novājēt - chudnąć
pilnbārda - broda
plikpaurains - łysy
pliks pakausis - łysina
resns - gruby
rēta - blizna
ruda - ruda
rudmatis - rudzielec
ruds - rudy
sejas vaibsti - rysy twarzy
sirmmatis - siwowłosy
sirmot - siwieć
sirms - siwy
skaists - piękny
skaistulis - przystojniak
slaids - szczupły
trausls - smukły
ūsas - wąsy
vasarraibumains - piegowaty
vasarraibums - pieg
zirgaste - koński warkocz

2.4 EMOCJE I UCZUCIA

aizvainot - obrazić
aklas dusmas - ślepa furia
apskaust - zazdrościć
asaras - łza
asaru pilnas acis - oczy pełne łez
baidīties - bać się; obawiać się
bailes - strach
bailes no tumsas - strach przed ciemnością
bažīties - niepokoić się
dusmas - gniew
dusmīgs - gniewny
dusmoties - gniewać się
dusmu lēkme - wybuch gniewu
dzīvot vienās bailēs - żyć w ciągłym strachu
iegriba - pożądanie
ienaids - nienawiść
izbailes - przerażenie
jauniešu mīlestība - młodzieńcza miłość;
młodzieńcze uczucie
just nepatiku - nie lubić
jūtas - uczucie
kaislība - namiętność
kauns - wstyd
laipnība - życzliwość
likt vilties - rozczarować
mierīgi - spokojnie
miers - spokój
mīlestība no pirmā acu uzmetiena - miłość od
pierwszego wejrzenia

mīlestība - miłość
mīlestības vēstule - list miłosny
mīlēt - kochać
mīlēt sevi - kochać siebie
naida pilns - pełen nienawiści
naids - nienawiść
nāves bailes - strach przed śmiercią
negants - wściekły
nemiers - niepokój
nervozitāte - nerwowość
nevaldāms - niepohamowany
pamirt aiz bailēm - drżeć ze strachu
paniskas bailes - paniczny strach
paraustīt plecus - wzruszyć ramionami
patikt - lubić
platoniskā mīlestība - platoniczna miłość
priecīgs - radosny
prieka asaras acīs - łzy radości w oczach
prieks - radość
raudas - płacz
raudāt - płakać
sašutis - rozgoryczony
skaudība - zawiść
skumjas - smutek; tęsknota
skumjš - smutny
smieties līdz asarām - śmiać się do łez
šausmas - obawa
vilšanās - rozczarowanie

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

13

2.5 ZDROWIE

ambulance - przychodnia; ambulatorium
apsējs - opatrunek
aptieka - apteka
ārsta vizīte - wizyta lekarska
ārstēt - 1. opatrzyć 2. leczyć
ārstniecisks - leczniczy, zdrowotny
ātrās palīdzības mašīna - karetka
atveseļošanās - powrót do zdrowia
bandāža - bandaż
dakteris - lekarz, doktor
diagnostika - diagnostyka
diagnoze - diagnoza
epidēmija - epidemia
galvas sāpes - ból głowy
griezties pie ārsta - skonsultować się z lekarzem
ģipsis - gips
holesterīns - cholesterol
izdarīt operāciju - przeprowadzić operację
izmeklēt - zbadać
krustos sāpes - ból pleców
kukla sāpes - ból gardła
kuņģa sāpes - ból brzucha
laba veselība - dobry stan zdrowia
lūzums - złamanie
masāža - masaż
medicīnisks - medyczny
medmāsa - pielęgniarka
medmāsu istaba - dyżurka pielęgniarek
miega zāles - lek nasenny
nošņaukties - wysmarkać się
noteikt diagnozi - postawić diagnozę
operācija - operacja
pārciest operāciju - przejść operację
pareiza diagnoze - właściwa diagnoza

pārsiešana - zmiana opatrunku
patogēns - chorobotwórczy
perkusija - opukiwanie
pilula - pigułka
pirmā palīdzība - pierwsza pomoc
pirmās palīdzības aptieciņa - apteczka pierwszej
pomocy
profilakse - profilaktyka
recepte - recepta
remdēt sāpes - łagodzić ból
salauzt - złamać (np. rękę)
sanitārs - 1. sanitarny 2. sanitariusz
sāpes - ból
sāpēt - boleć
sāpīgs - bolesny
sāpošs - bolesny
sīrups pret klepu - syrop na kaszel
slikta veselība - zły stan zdrowia
slimība - choroba
slimības vēsture - historia choroby
slimīgs - chorobliwy
slimot - chorować
slims - chory
stetoskops - stetoskop
tablete - tabletka
termometrs - termometr
ultrasonogrāfija - ultrasonografia
vāja veselība - zły stan zdrowia
vakcīna - szczepionka
veselība - zdrowie
veselības aizsardzība - służba zdrowia
veselības polise - ubezpieczenie zdrowotne
vesels - zdrowy
zāles - lek; lekarstwo

2.6 SZPITAL

ārsta kabinets - gabinet lekarski
ārste - lekarka
ārstēties slimnīcā - hospitalizacja; leczenie szpitalne
ārsts - doktor; lekarz (mężczyzna)
bērnu slimnīca - szpital dziecięcy
dežurējošais ārsts - lekarz dyżurujący
dzemdība - porodówka
dzemdību nodaļa - oddział położniczy
galvenais ārsts - ordynator
infekcijas slimnīca - szpital chorób zakaźnych
infekciju slimību nodaļa - oddział chorób zakaźnych
izrakstīt no slimnīca - wypisać ze szpitala
kardioloģija - kardiologia
ķirurgs - chirurg (mężczyzna)
ķirurģija - chirurgia
ķirurģisks - chirurgiczny
nefrologs - nefrolog (mężczyna)
nefroloģe - nefrolog (kobieta)
niroloģijas nodaļa - oddział neurologiczny

oftalmoloģijā - oftalmologia
okuliste - okulistka
okulists - okulista
operāciju zāle - sala operacyjna
ortopēds - ortopeda (mężczyzna)
paliatīvās aprūpes nodaļa - oddział opieki
paliatywnej
pediatrs - pediatra (mężczyzna)
pieņemšana slimnīcā - przyjęcie do szpitala
pilsētas slimnīca - szpital miejski
pneimonologs - pneumonolog (mężczyzna)
pneimonoloģe - pneumonolog (kobieta)
psihiatriskā slimnīca - szpital psychiatryczny
psihiatrs - psychiatra (mężczyzna)
rajona slimnīca - szpital rejonowy; szpital powiatowy
slimnīca - szpital
slimnīcas - szpitalny
uroloģijas nodaļa - oddział urologiczny

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

14

2.7 CHOROBY I OBJAWY

acu slimības - choroby oczu
Alcheimera slimība - choroba Alzheimera
alerģija - alergia
alerģiska slimība - choroba alergiczna
apendicīts - zapalenie wyrostka robaczkowego
artrīts - zapalenie stawów
asiņošana - krwawienie
astma - astma
ateroskleroze - miażdżyca
atūdeņošanās - odwodnienie
audzējs - nowotwór
bronhīts - zapalenie oskrzeli
caureja - biegunka
ceļojumu nelabums - choroba lokomocyjna
cūciņa - świnka
cūku gripa - świńska grypa
čūlas slimība - choroba wrzodowa
Dauna sindroms - zespół Downa
deguns ciet - zapchany nos
dehidratācija - odwodnienie
diabēts - cukrzyca
drudzis - gorączka
dzelte - żółtaczka
epilepsija - padaczka; epilepsja
garais klepus - krztusiec
garīga slimība - choroba psychiczna
gripa - grypa
gripas epidēmija - epidemia grypy
gripas vīruss - wirus grypy
holēra - cholera
hroniska slimība - choroba przewlekła
iedzimta slimība - choroba dziedziczna
iekaisums - zapalenie
ieklepoties - kaszlnąć
iesnas - nieżyt nosa
ikteruss - żółtaczka
infarkts - zawał serca
infekcijas slimība - choroba zakaźna
izkaisītā skleroze - stwardnienie rozsiane

izsitumi - wysypka
karcinoma - rak
katars - katar
kaulu tuberkuloze - gruźlica kości
klepot - kaszleć
klepus - kaszel
konjuktivīts - zapalenie spojówek
leikēmija - białaczka
ļaundabīgs audzējs - nowotwór złośliwy
malārija - malaria
masalas - odra
mēris - dżuma
migrēna - migrena
multiplā skleroze - stwardnienie rozsiane
nelabums - nudności
Pārkinsona slimība - choroba Parkinsona
piepampt - opuchnąć
plānprātība - otępienie
plaušu karsonis - zapalenie płuc
pneimonija - zapalenie płuc
profesionāla slimība - choroba zawodowa
prostatas vēzis - rak prostaty
putnu gripa - ptasia grypa
reimatoīdais artrīts - reumatoidalne zapalenie
stawów
saaukstēšanās - przeziębienie
sapampšana - opuchlizna
saslimt - zachorować
siena drudzis - katar sienny
sirds slimības - choroby serca
slēptais slimības periods - okres utajenia choroby
staru slimība - choroba popromienna
sviedri - pot
svīst - pocić się
tuberkuloze - gruźlica
vemšana - wymioty
vemt - wymiotować
vēzis - nowotwór
viroze - choroba wirusowa

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

15

2.8 U DENTYSTY

anestēzija - znieczulenie
baltinoša zobu pasta - wybielająca pasta do zębów
bojājums - ubytek
dentīns - zębina
emalja - szkliwo
gudrības zobs - ząb mądrości
implants - implant
izraut zobu - wyrwać ząb
iztīrīt zobus - umyć zęby
kariess - próchnica
lokālā anestēzija - znieczulenie miejscowe
mutes skalojamais līdzeklis - płyn do płukania jamy
ustnej
nedzīvs zobs - martwy ząb
nerva - nerw
ortodontija - ortodoncja
piena zobi - zęby mleczne
plomba - plomba
protēze - proteza
protezēšana - protetyka
smaganas - dziąsło

smaganu asiņošana - krwawienie dziąseł
stomatologs - stomatolog
tiltus - mostek
tīrīt zobus ar suku - szczotkować zęby
veselīgi zobi - zdrowe zęby
zoba kakliņš - szyjka zębowa
zoba kronis - korona zęba
zoba sakne - korzeń zęba
zobakmens - kamień nazębny
zobārsta krēsls - fotel dentystyczny
zobārste - dentystka
zobārstniecība - stomatologia
zobārsts - dentysta
zobu akmens - kamień nazębny
zobu birstīte - szczoteczka do zębów
zobu diegs - nić dentystyczna
zobu pasta jutīgiem zobiem - pasta do wrażliwych
zębów
zobu sāpes - ból zębów
zobu skavas - aparat ortodontyczny
zobu tehniķis - technik dentystyczny

2.9 NAŁOGI

aizsmēķēt cigareti - zapalić papierosa
akoholisms - alkoholizm
alkoholiķis - alkoholik
alkoholiķu ārstēšana - leczenie alkoholików
alkoholisks - alkoholowy
alkoholisks dzēriens - napój alkoholowy
alkohols - alkohol
cigarešu paciņa - paczka papierosów
cigarete
- papieros
cigarete ar filtru - papieros z filtrem
dzērājs - pijak
hašišs - haszysz
heroīns - heroina
kokaīns - kokaina
lietot narkotikas - zażywać narkotyki
marihuāna - marihuana
narkomānija - narkomania

narkomāns - narkoman
narkotika - narkotyk
narkotisks - narkotykowy
nelabojams - nałogowy
nikotīns - nikotyna
pelnu trauks - popielniczka
piedzēries - pijany
piedzerties - upić się
pīpe - fajka
slikts ieradums - nałóg
smēķēt - palić
smēķētājs - palacz
tabaka - tytoń
toksikomāns - narkoman
viņš daudz smēķē - dużo pali
žūpot - chlać

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

16

2.10 CHARAKTER

agresīvs - agresywny
alkatība - chciwość
alkatīgs - chciwy
apnicīgs - wścibski
atklāts - szczery; prostolinijny
garlaicīgs - nudny
godīgs - uczciwy
godīgums - uczciwość
iecietīgs - pobłażliwy
iedomīgs - zarozumiały
kautrīgs - wstydliwy
laipns - miły; uprzejmy
līdzsvarots raksturs - zrównoważony charakter
lielīgs - chełpliwy
lojāls - lojalny
ļauns - zły; złośliwy
maigs raksturs - łagodny charakter

naiva - naiwna
naivs - naiwny
nedrošs - nieśmiały
neiecietīgs - nietolerancyjny
niķoties - być niegrzecznym
optimists - optymista
pacietīgs - cierpliwy
pakalpīgs - uczynny
pēc rakstura - z charakteru
personība - osobowość
pesimists - pesymista
pieklājīgs - uprzejmy; grzeczny
raksturs - charakter
rupjš - chamski
sirsnīgs - serdeczny
slinks - leniwy
slinkums - lenistwo

2.11 INTELIGENCJA

apgūt zināšanas - zdobywanie wiedzy
apmierināt ziņkārību - zaspokoić ciekawość
doma - myśl; pomysł
domāt - myśleć
domātājs - myśliciel
dziļa doma - głęboka myśl
dzīves gudrība - mądrość życiowa
gudrība - mądrość
gudrs - mądry
ienāk prātā doma - myśl przychodzi do głowy
intelekts - intelekt; inteligencja
intelektuāls - 1. intelektualista 2. intelektualny
inteliģence - inteligencja
inteliģents - inteligentny
izglītība - wykształcenie
izglītots cilvēks - człowiek wykształcony
izlīgoties - wykształcić się
izprast - zrozumieć

izskaidrot - wyjaśnić
izteikt domu vārdos - wyrazić myśl słowami
lasīt doma - czytać w myślach
muļķība - głupota
muļķīgs - głupi
muļķis - głupiec
pārprast - źle zrozumieć
prast - umieć; potrafić
profesionālas zināšanas - wiedza zawodowa
robi zināšanās - braki w wiedzy; luki w wiedzy
saprast - zrozumieć
saprotams - zrozumiały
sociālais intelekts - inteligencja społeczna
viszinis - mądrala
zināšana; zināšanas - wiedza
zināt - wiedzieć
zinātkāre - ciekawość
ziņkārība - ciekawość

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

17

3. HANDEL I USŁUGI

3.1 ZAKUPY

apskatīt preces - oglądać towar
atlikums - reszta
cena - cena
cena par gabalu - cena za sztukę
hipermārkets - hipermarket
ielas pārdavējs - sprzedawca uliczny
iepirkšana - zakupy
iepirkšanās soma - torba na zakupy
iepirkties - robić zakupy; zrobić zakupy
iesaiņojums - opakowanie
izdevums - wydatek
izpārdošana - wyprzedaż
iztērēt - wydać (pieniądze na coś)
kase - kasa
klients - klient
lielveikals - supermarket
maksāt - 1. płacić 2. kosztować
nakts veikals - sklep nocny

nauda - pieniądze
nopirkt - kupić
nopirkt izdevīgi - kupić okazyjnie
pārdavēja - sprzedawczyni
pārdavējs - sprzedawca
pārdot - sprzedać
pārtikas veikals - sklep spożywczy
pašapkalpošanās - sklep samoobsługowy
pircējs - kupujący
pirkums - kupno
portmonejs - portfel
prece; preces - towar
samaksāt - zapłacić
supermārkets - supermarket
tērēt - wydawać (pieniądze na coś)
tirdzniecības centrs - centrum handlowe
tirdzniecības nams - dom handlowy
veikals - sklep

3.2 ARTYKUŁY SPOŻYWCZE

aitas siers - ser owczy
auzu pārslas - płatki owsiane
baltmaize - biały chleb
baltmaizīte - bułka
batons - bułka paryska
biezpiena siers - serek wiejski
cepums - herbatnik
cīsiņš - parówka
cukurgrauds - kostka cukru
cukurs - cukier
čedaras siers - cheddar
dabiskas pārtikas - zdrowa żywność
desa - kiełbasa
edamas siers - ser edamski
etiķis - ocet
gaļa - mięso
ievārījums - dżem
kārtainā mīkla - ciasto francuskie
kausētais siers - ser topiony
kečups - keczup
konditorejas izstrādājumi - słodycze
košļājamā gumija - guma do żucia
kukurūzas ciete - mąka kukurydziana
maize - chleb
maizīte - bułka
mājas siers - twaróg
majonēze - majonez
manna - kasza manna
margarīns - margaryna

medus - miód
melnā šokolāde - gorzka czekolada
milti - mąka
ola - jajko
pārslas - płatki śniadaniowe
pārtika - żywność
piena šokolāde - czekolada mleczna
pipari - pieprz
pīrāgs - ciasto
putra - kasza
radziņš - rogal
rīss - ryż
rīsu - ryżowy
rozīne - rodzynki (suszone)
rudzu maize - ciemny chleb
saldumi - słodycze
sāls - sól
siers - ser
siers šķēlītēs - ser w plasterkach
sinepes - musztarda
sviests - masło
šķiņķis - szynka
šokolāde - czekolada
šokolādes konfoekts - czekoladka
šokolādes tāfele - tabliczka czekolady
vista - kura; kurczak
zilais siers - ser pleśniowy
želatīns - żelatyna

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

18

3.3 NAPOJE

ābolu sula - sok jabłkowy
alkoholiskie dzērieni - napoje alkoholowe
alus - piwo
alus pudelēs - piwo butelkowe
alus skārdenē - piwo w puszce
apelsīnu sula - sok pomarańczowy
balta kafija - kawa z mlekiem
baltvīns - białe wino
bezalkoholiskie dzērieni - napoje bezalkoholowe
bezalkoholisks alus - piwo bezalkoholowe
brendijs - brandy
degvīns - wódka
deserta vīns - wino deserowe
dzeltenā tēja - żółta herbata
dzēriens - napój
enerģijas dzēriens - napój energetyzujący
gaišais alus - jasne piwo
galda vīns - wino stołowe
gāzēts ūdens - woda gazowana
izlejamais alus - piwo lane
jogurts - jogurt
kafija - kawa
kandža - bimber
kapučīno - cappuccino
karstā šokolāde - gorąca czekolada
kofeīns - kofeina
kokosa piens - mleczko kokosowe
kokteilis - koktajl
kompots - kompot

kondensēts piens - mleko skondensowane
ledus kafija - kawa mrożona
ledus tēja - herbata mrożona
medalus - miód pitny
melnā kafija - czarna kawa
melnā tēja - czarna herbata
minerālūdens - woda mineralna
mokas kafija - mokka
negāzēts ūdens - woda niegazowana
nokrejots piens - mleko odtłuszczone
nostāvējies alus - piwo leżakowe
piens - mleko
pilnpiens - mleko pełnotłuste
pudele - butelka
rums - rum
sarkanvīns - czerwone wino
sausais vīns - wino wytrawne
sula - sok
šampanietis - szampan
šķīstošā kafija - kawa rozpuszczalna
tēja ar citronu - herbata z cytryną
tekila - tequila
tumšais alus - ciemne piwo
ūdens - woda
vājpiens - mleko chude
vīns - wino
viskijs - whisky
zaļā tēja - herbata zielona
zāļu tēja - herbata ziołowa

3.4 GASTRONOMIA

apēst - zjeść
auzu biezputra - owsianka
bārs - bar
cept - piec
cept eļļā - smażyć
cepta vista - kurczak pieczony
cepti kartupeļi - ziemniaki opiekane
cieti vārītas olas - jajka na twardo
cūkas gaļa - wieprzowina
dārzeņu zupa - zupa jarzynowa,
deserts - deser
dubultā porcija - podwójna porcja
dzērienu karte - karta napojów
ēdienkarte - karta dań
ēdiens - danie
eļļā cepts - smażony
ēst - jeść
ēstgriba - apetyt
fileja - ryby
frī kartupeļi - frytki
gala - mięso
galvenais ēdiens - danie główne
gardums - przysmak
grilēt - grillować

grillēts - grillowany
hamburgers - hamburger
izsniedzams promnešanai - danie na wynos
jēra gaļa - jagnięcina
karstie ēdieni - ciepłe dania
kartupeļu zupa - kartoflanka
kebabs - kebab
ķiploku zupa - zupa czosnkowa
liellopa gaļa - wołowina
mājas virtuve - kuchnia domowa
makaroni - makaron
manna - 1. kasza manna 2. grysik
meksikāņu virtuve - kuchnia meksykańska
mīksti olas - jajka na miękko
neilgu laiku varīt - gotować na wolnym ogniu
nūdeles - makaron
olu kultenis - jajecznica
pavāre - kucharka
pavārgrāmata - książka kucharska
pavārs - kucharz
pica - pizza
pīrāgs - pieróg
polu zupa - zupa cebulowa
porcija - porcja

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

19

postu zupa - kapuśniak (zupa)
pudiņš - budyń
pusporcija - pół porcji
recepte - przepis
restorāns - restauracja
steiks - stek
šefpavārs - szef kuchni
teļa gaļa - cielęcina
vārīt - gotować

vārīties - gotować się
vēršacs - jajko sadzone
viesmīle - kelnerka
viesmīlis - kelner
vistas zupa - rosół z kury
zirņu zupa - grochówka
zivju zupa - zupa rybna
zupa ar nūdelēm - zupa z makaronem

3.5 OWOCE

ābols - jabłko
ananass - ananas
apelsīns - pomarańcza
aprikoze - morela
arbūzs - arbuz
auglis - owoc
augļi - owocowy
avokado - awokado
banāns - banan
brūklene - żurawina
bumbieris - gruszka
cidonija - pigwa
citrons - cytryna
čemurs - kiść
ērkšķoga - agrest
greipfrūts - grejpfrut
jāņogas - porzeczka
ķirsis - wiśnia
lazdu rieksts - orzech laskowy
līčija - liczi

mango - mango
melnā plūškoka oga - czarna jagoda
melone - melon
meža zemene - poziomka
oga - jagoda
papaija - papaja
persiks - brzoskwinia
plūme - śliwka
rieksts - orzech
riekstskoks - orzech włoski
saldais ķirsis - czereśnia
sarkanās jāņogas - czerwona porzeczka
sila oga - borówka
upenes - czarna porzeczka
valrieksts - orzech włoski
vīģe - figa
vīnogas - winogrono
vīnogu ķekars - kiść winogron
zemene - truskawka
zemesrieksts - orzech ziemny

3.6 WARZYWA

artišoks - karczoch
aunazirņi - ciecierzyca
baklažāns - bakłażan
biete - burak
Briseles kāposts - brukselka; kapusta brukselska
brokoļi - brokuł
burkāns - marchew; marchewka
cikoriņš - cykoria
cukurbiete - burak cukrowy
čili - papryka chili
dārzeņi - warzywa
galviņsalāti - kapusta głowiasta
gurķis - ogórek
kāposti - kapusta
kartupelis - ziemniak
kolrābis - kalarepa
kukurūza - kukurydza
ķiploks - czosnek
ķirbis - dynia

lapu kāposti - jarmuż
lauka pupa - bób
maurloki - szczypiorek
paprika - papryka
pētersīļi - pietruszka
pupa - fasola
puravi - por
rapsis - rzepak
redīss - rzodkiewka
salāts - sałata
selerija - seler
sīpols - cebula
skābi kāposti - kapusta kiszona
sparģeļi - szparag
spināti - szpinak
tomāts - pomidor
ziedkāposts - kalafior
zirnis - groch

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

20

3.7 ODZIEŻ

āda - skóra
apģērbs - odzież
apkakle - kołnierz
apmetnis - szal
ar garām piedurknēm - z długim rękawem
ar īsām piedurknēm - z krótkim rękawem
ar pogām - na guziki
audums - tkanina
bikini - bikini
bikses - spodnie
blūze - bluza; bluzka
cepure - czapka
cepure ar nagu - czapka z daszkiem
džemperis - sweter
džinsi - dżinsy
džinsu bikses - spodnie dżinsowe
halāts - szlafrok
jaka - kurtka
kaklasaite - krawat
kapuce - kaptur
kažoks - futro
kleita - sukienka
kokvilna - bawełna
kostīms - kostium
krekls - koszula
krūšturis - biustonosz
lietusmētelis - płaszcz przeciwdeszczowy

mētelis - płaszcz
minisvārki - spódnica mini
naktskrekls - koszula nocna
neilons - nylon
piedurkne - rękaw
platmale - kapelusz
poga - guzik
polo krekls - polo
priekša - rozporek
rāvējslēdzējs - zamek
rītasvārki - szlafrok
sieviešu veļa - bielizna damska
sporta apģērbs - odzież sportowa
stara - nogawka
svārki - spódnica
T-krekls - T-shirt
tunika - tunika
uzvalks - garnitur
velūrs - welur
veļa - bielizna
veste - kamizelka
vilna - wełna
zamšāda - zamsz
zeķe - skarpetka
zīds - jedwab
ziemas mētelis - płaszcz zimowy

3.8 OBUWIE

apauties - włożyć buty
apavi - obuwie
apavi bez papēžiem - but na płaskim obcasie
apavu krēms - pasta do butów
apavu lāpstiņa - łyżka do butów
augsti papēdi - wysokie obcasy
augstpapēžu kurpes - buty na wysokim obcasie
garie zābaki - kozaczki
gumijas zābaki - kalosze; gumiaki
ieliekamās zolītes - wkładki do obuwia
koku skarpe - drewniak
kurpe - but

kurpes virve - sznurówka
mokasīni - mokasyny
noauties - zdjąć buty
papēdis - obcas
pazole - podeszwa
pirkstiņsandales - japonki
puszābaki - półbuty
rītakurpe - pantofel
sandales - sandały
sporta kurpes - buty sportowe
zābaks - wysoki but

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

21

3.9 POCZTA I TELEKOMUNIKACJA

adresāts - adresat
adrese - adres
adresēt - adresować
adresēts - adresowany
aploksne - koperta
atsaukt - oddzwonić
aviopasts - poczta lotnicza
balss pasts - poczta głosowa
centrāle - centrala
fiksēta līnija - telefon stacjonarny
iekšējais telefons - telefon wewnętrzny
ierakstīta vēstule - list polecony
īsziņa - sms; wiadomość tekstowa
klausule - słuchawka telefoniczna
korespondence - korespondencja
mobilais telefons - telefon komórkowy
naudas pārvedums - przekaz pocztowy
nolikt klausuli - odłożyć słuchawkę
paka - paczka
pasta - pocztowy
pasta indekss - kod pocztowy
pasta izdevumi - opłata pocztowa
pasta kastīte - skrzynka pocztowa

pasta pārvedums - przekaz pocztowy
pasta sūtījums - przesyłka pocztowa
pastmarka - znaczek pocztowy
pastniece - listonoszka
pastnieks - listonosz
pasts - poczta
pateicības vēstule - list dziękczynny
pēcmaksa - pobranie
piezvanīt - zadzwonić
savienojums - połączenie
tālrunis - telefon
telefona - telefoniczny
telefona būda - budka telefoniczna
telefona karte - karta telefoniczna
telefona linija - linia telefoniczna
telefona numurs - numer telefonu
telefona zvans - rozmowa telefoniczna
telefons - telefon
vēstule - list
viedtālrunis - smartfon
zvana melodija - dzwonek na telefon
zvanit - dzwonić

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

22

3.10 DROGERIA

acu kontūrzīmulis - kredka do oczu
balzams - balsam
barojošs krēms - krem odżywczy
depilācijas krēms - krem do depilacji
dezodorants - dezodorant
dušas želeja - żel pod prysznic
eļļa smalkiem matiem - olejek do włosów delikatnych
kermeņa eļļa bērniem - olejek dla dzieci
kondicioneris - odżywka
kosmētika - kosmetyki
kosmētikas - kosmetyczny
kosmētikas veikals - drogeria
krēms - krem
krēms kājām - krem do stóp
krēms pret novecošanos - krem przeciw starzeniu
się skóry
krēms pret strijām - krem na rozstępy
ķermeņa losjons - mleczko do ciała
lūpu balzams - pomadka
matu krāsa - farba do włosów
matu laka - lakier do włosów
matu suka - szczotka do włosów
matu želeja - żel do włosów
mitrās salvetes - chusteczki nawilżone

mitrinošs krēms - krem nawilżający
mutes skalojamais ūdens - płyn do płukania ust
nagu laka - lakier do paznokci
nagu lakas noņēmējs - zmywacz do paznokci
nakts krēms - krem na noc
odekolons - woda po goleniu
parfims - perfumy
pieniņš - mleczko
pretblaugznu šampūns - szampon przeciwłupieżowy
pretsviedru dezodorants - antyperspirant
pūderis - puder
roku krēms - krem do rąk
sauļošanās krēms - krem do opalania
sejas krēms - krem do twarzy
serums - serum
skropstu tuša - tusz do rzęs
šampūns - szampon
toniks - tonik
tualetes ūdens - woda toaletowa
vannas putas - płyn do kąpieli
vannas sāls - sól do kąpieli
zobbirste - szczoteczka do zębów
zobu pasta - pasta do zębów

3.11 SPRZĘT AGD

antena - antena
dzirnaviņas - młynek (do kawy)
elektriskā plīts - kuchenka elektryczna
gāzes plīts - kuchenka gazowa
gludeklis - żelazko
grils - gril
iesms - rożen
kafijas aparāts - ekspres do kawy
kanna - czajnik
ledusskapis - lodówka
mikroviļņu krāsns - kuchenka mikrofalowa
mikseris - mikser

mūzikas centrs - wieża hi-fi
putekļsūcējs - odkurzacz
saldētava - zamrażarka
skaļrunis - głośnik
spuldze - żarówka
sulu spiedne - sokowirówka
televizors - telewizor
tosteris - toster
trauku mazgājamā mašīna - zmywarka
veļas mašīna - pralka
virtuves kombains - robot kuchenny

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

23

4. CYWILIZACJA

4.1 SPOŁECZEŃSTWO

aglomerācija - aglomeracja
aizspriedums - uprzedzenie
anarhija - anarchia
antisemītisms - antysemityzm
ārējā migrācija - migracja zewnętrzna
ārvalsts pilsonis - cudzoziemiec
autoritārisms - autorytaryzm
bēgļi - uchodźca
bēgļu nometne - obóz uchodźców
bezšķiru sabiedrība - społeczeństwo bezklasowe
brīvdiena - święto
buržuāzija - burżuazja
cilts - plemię
cilts virsaitis - wódz plemienny
cilvēka tiesības - prawa człowieka
civilizācija - cywilizacja
civiltiesības - prawa obywatelskie
demogrāfija - demografia
demokrātiska valsts - państwo demokratyczne
diaspora - diaspora
diskriminācijā - dyskryminacja
dzīves līmenis - poziom życia
dzīvesveids - styl życia
emigrācija - emigracja
feminisms - feminizm
feodālisms - feudalizm
globalizācija - globalizacja
ģerbonis - godło
iedzīvotāju blīvums - gęstość zaludnienia
iekšējā migrācija - migracja wewnętrzna
imigrācija - imigracja
izpildvara - władza wykonawcza
jaunattīstības valstis - kraje rozwijające się
karogs - flaga
konstitūcijā - konstytucja
likumdevējvara - władza ustawodawcza
multikulturālisms - wielokulturowość

nabadzīgaju klase - margines społeczny
nācija - naród
nacisms - nazizm
neonacisms - neonazizm
norma - norma
organizācija - organizacja
patriotisms - patriotyzm
pilsonība - obywatelstwo
pilsonis - obywatel
pilsoņu brīvības - swobody obywatelskie
pilsoņu tiesības - prawa obywatelskie
pirmatnējās ciltis - plemiona prymitywne
populācija - populacja
rase - rasa
rasisms - rasizm
rasu diskriminācija - dyskryminacja na tle rasowym
sabiedrība - społeczeństwo
sociāla grupa - grupa społeczna
sociālā iekļaušana - integracja społeczna
sociālais kapitāls - kapitał społeczny
sociālistiskā sabiedrība - społeczeństwo
socjalistyczne
sociāls - społeczny
stereotips - stereotyp
strādnieku šķira - klasa robotnicza
subkultūra - subkultura
suverenitāte - suwerenność
šķira - klasa (społeczna)
tauta - naród
tautība - narodowość
teritorija - terytorium
valdīšana - władza
valsts - państwo; państwowy
vara - władza
varas dalīšana - podział władzy
vietējā pašvaldība - władze lokalne

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

24

4.2 POLITYKA

aizklātas vēlēšanas - tajne wybory
aktīvās vēlēšanu tiesības - czynne prawo wyborcze
ārējā politika - polityka zagraniczna
ārpolitika - polityka zagraniczna
atklātas vēlēšanas - wybory jawne
demagoģija - demagogia
demisija - dymisja
demokrātija - demokracja
diplomātiskā pase - paszport dyplomatyczny
diplomātiskais korpuss - korpus dyplomatyczny
diplomātiskais pasts - poczta dyplomatyczna
diplomātisks - dyplomatyczny
diplomāts - dyplomata
dplomātija - dyplomacja
iekšējā politika - polityka wewnętrzna
iekšpolitika - polityka wewnętrzna
koalīcija - koalicja
koalīcijas valdība - rząd koalicyjny
konsulāts - konsulat
konsuls - konsul
kreisa politika - lewica
labēja politika - prawica
ministrija - ministerstwo
ministrs - minister
monarhija - monarchia
opozīcija - opozycja
parlamenta vēlēšanas - wybory parlamentarne

parlamentāra republika - republika parlamentarna
parlaments - parlament
pasīvās vēlēšanu tiesības - bierne prawo wyborcze
politika - polityka
politiķis - polityk
politiskā partija - partia polityczna
politisks - polityczny
politoloģija - politologia
populisms - populizm
prezidenta vēlēšanas - wybory prezydenckie
prezidents - prezydent
rpublikāņu partija - partia republikańska
seims - sejm
senāts - senat
starptautisks - międzynarodowy
tiešas vēlēšanas - wybory bezpośrednie
valdība - rząd
valdības krīze - - kryzys rządowy
valdīt - rządzić
vēlēšanas - wybory
vēlēšanu kampaņa - kampania wyborcza
vēlēšanu urna - urna wyborcza
vēlētājs - wyborca
vēstniecība - ambasada
vēstnieks - ambasador
zemnieku partija - partia ludowa

4.3 HISTORIA

annāles - roczniki
antīka - starożytność
apstāklis - okoliczność
archivēt - archiwizować
arheologs - archeolog
arheoloģija - archeologia
arheoloģijas pētījumi - badania archeologiczne
arheoloģiskie izrakumi - wykopaliska archeologiczne
arhivācija - archiwizacja
arhivārs - archiwista
arhivs - archiwum
dokuments - dokument
hronika - kronika
jaunāko laiku vēsture - historia współczesna
koloniālisms - kolonializm
kolonija - kolonia
Minhenes vienošanās - układ monachijski
pagātne - przeszłość
personālūnija - unia personalna
rakstītie dokumenti - pisemne dokumenty

renesanse - renesans
revolūcija - rewolucja
sacelšanās - powstanie
senie laiki - starożytność
trīsdesmitgadu karš - wojna trzydziestoletnia
verdzība - niewolnictwo
verdzības atcelšana - zniesienie niewolnictwa
vēsture - historia
vēstures avoti - źródła historyczne
vēstures fakti - fakty historyczne
vēstures liecības - dowody historyczne
vēsturiskie apstākļi - tło historyczne
vēsturisko notikumu gaita - bieg historycznych
wydarzeń
vēsturisks - historyczny
vēsturnieks - historyk
viduslaiki - średniowiecze
viduslaiku - średniowieczny
viduslaiku vēsture - historia średniowiecza

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

25

4.4 PRAWO

administratīvās tiesības - prawo administracyjne
advokāts - adwokat
aizstāvības liecinieks - świadek obrony
apsūdzešana - oskarżenie
apsūdzēt - oskarżyć
apsūdzetais - oskarżony
apsūdzība - akt oskarżenia
apsūdzības liecinieks - świadek oskarżenia
atcelt spriedumu - uchylić wyrok
attaisnojošs spriedums - uniewinnienie
attaisnot - uniewinnić
bandītisks uzbrukums - napad rabunkowy
cietuma sods - kara pozbawienia wolności
disciplinārs sods - kara dyscyplinarna
huligāns - chuligan
izciest sodu - odbyć karę
kriminālais - kryminalista
kriminālpolicija - policja kryminalna
liecinieka liecība - zeznania świadka
liecinieks - świadek
nāves sods - kara śmierci
nolaupīšana - porwanie
nopratināšana - przesłuchanie
nopratināt - przesłuchiwać
nosacīts sods - kara w zawieszeniu
noziedznieks - przestępca
pārkāpums - przestępstwo
pārsūdzēt spriedumu - odwołać się od wyroku
policija - policja
policijas - policyjny
policists - policjant
prāva - proces

prokuratūra - prokuratura
prokurors - prokurator
slepkavība - zabójstwo; morderstwo
slepkavība bez iepriekšēja nodoma - nieumyślne
spowodowanie śmierci
sods - kara
sods par zādzību - kara za kradzież
spriedums - wyrok
tiesa - sąd
tiesas - prawny; prawniczy
tiesas process - rozprawa
tiesas sēde - postępowanie sądowe
tiesas vara - władza sądownicza
tiesas zāle - sala sądowa
tiesības - prawo
tiesību - prawny; prawniczy
tiesību normas - normy prawne
tiesību principi - zasady prawne
tiesību sistēma - system prawny
tiesību teorija - teoria prawa
tiesību zinātne - prawo (nauka)
tiesisks - prawny; prawniczy
tiesnesis - sędzia
tiesu sistēma - sądownictwo
turēts aizdomās - podejrzany
uzbrukums - napad
vaina - wina
vainīgs - winny
valsts iekšējās tiesības - prawo krajowe
vandālis - wandal
zādzība - kradzież

4.5 WOJSKO

aizstāvēšanās karš - wojna obronna
armija - armia; wojsko
artilērija - artyleria
atombumba - bomba atomowa
bataljons - batalion
bombardēt - bombardować
brigāde - brygada
bumba - bomba
divīzija - dywizja
granāta - granat
granātmetējs - granatnik
ģenerālis - generał
haubice - haubica
ierocis - broń
karadienests - służba wojskowa
karavīrs - żołnierz
karš - wojna; wojenny
komandieris - dowódca
lielgabals - armata
ložmetējs - karabin maszynowy
mīnmetējs - moździerz

munīcija - amunicja
nodaļa - drużyna
okupācija - okupacja
pietekt karu - wypowiedzieć wojnę
pilsoņkarš - wojna domowa
pistole - pistolet
pulks - pułk
raķete - rakieta
reids - nalot
revolveris - rewolwer
rota - kompania
stobrs - lufa
šaujamierocis - broń palna
štābs - sztab
uguns pārtraukšana - zawieszenie broni
uzbrukuma dalībnieks - najeźdźca
uzbrukums - ofensywa
uzvarēt karu - wygrać wojnę
vads - pluton
zaudēt karu - przegrać wojnę

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

26

4.6 ŚRODKI MASOWEGO PRZEKAZU

abonents - prenumerator
aktuāls - aktualny
apraksts - relacja
ārzemju ziņas - wiadomości ze świata
cenzēt - cenzurować
cenzors - cenzor
cenzūra - cenzura
dienas laikraksts - dziennik
dienas prese - prasa codzienna
dzeltenā prese - prasa brukowa
feļetons - felieton
iepriekšējos numuros - w poprzednim numerze
informācija - informacja
informācijas dienests - wiadomości (program)
informēt - informować
intervija - wywiad
kabeļtelevizija - telewizja kablowa
kiosks - kiosk
kriminālziņas - kronika kryminalna
laikraksta korespondents - korespondent gazety
laikraksts - gazeta
lasīt laikrakstu - czytać gazetę
literārs žurnāls - czasopismo literackie
modes žurnāls - czasopismo o modzie
nedēļas laikrasts - tygodnik
numurs - numer
parakstīties - prenumerować
pārraide - transmisja
periodiskā prese - czasopisma
plašsaziņas līdzekļi - środki masowego przekazu
populārzinātnisks žurnāls - czasopismo popularno-
naukowe
prese - prasa
preses birojs - biuro prasowe
preses brīvība - wolność prasy
preses konference - konferencja prasowa

preses pārstāvis - rzecznik prasowy
pretrunīgas ziņas - sprzeczne informacje
radio - radio
radiostacija - rozgłośnia radiowa
raidīt - transmitować
raksts - artykuł
redakcija - redakcja
rediģēt - redagować
reklāma - reklama
reklamētājs - reklamodawca
reportāža - reportaż
reportāža no stadiona - reportaż ze stadionu
reportieris - reporter
satelītpārraide - transmisja satelitarna
sensācija - sensacja
skatīties televīziju - oglądać telewizję
sludinājumi - ogłoszenia (dział)
sludinājums - ogłoszenie
sniegt interviju - udzielić wywiad
televīzija - telewizja
televīzijas kanāls - kanał telewizji
televīzijas raidījums - transmisja telewizyjna
televīzijas raidītājs - nadajnik telewizyjny
televīzijas studija - studio telewizyjne
televīzijas tornis - wieża telewizyjna
tiešraide - transmisja na żywo
vakara laikraksts - gazeta wieczorna
vakara ziņas - wieczorne wiadomości
zinātnisks žurnāls - magazyn naukowy
ziņa - wiadomość; informacja
žurnālists - dziennikarz
žurnālists ētika - etyka dziennikarska
žurnāls - czasopismo; magazyn
žurnāls bērniem - czasopismo dla dzieci
žurnāls jaunatnei - czasopismo dla młodzieży

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

27

4.7 RELIGIA

apokalipse - apokalipsa
apustulis - apostoł
arhibīskaps - arcybiskup
ateists - ateista
bazilika - bazylika
baznīca - kościół
baznīcas tornis - wieża kościoła
Bībele - Biblia
bīskaps - biskup
budisms - buddyzm
dekāns - dziekan
diakons - diakon
dieva - boski
dievība - bożek
Dievs - Bóg
dogma - dogmat
evaņģēlijs - ewangelia
grēks - grzech
herēze - herezja
iedzimtais grēks - grzech pierworodny
iet baznīcā - iść do kościoła
islams - islam
kalvinisms - kalwinizm
kapela - kaplica
katedrāle - katedra
Katoļu baznīca - Kościół katolicki
klosteris - klasztor
konfesija - wyznanie
krisīt - chrzcić
kristības - chrzciny
kristības - chrzest
kristību - chrzestny
kristietība - chrześcijaństwo

kristietis - chrześcijanin
kristīgs - chrześcijański
krusts - krzyż
kults - kult
ķecerība - herezja
lūgšana - modlitwa
lūgt - modlić się
Luterāņu baznīca - Kościół Luterański
mācītājs - ksiądz; pastor
morāle - moralność
mošeja - meczet
mūks - mnich; zakonnik
mūķene - mniszka; zakonnica
Noasa šķirsts - Arka Noego
ordenis - zakon
Pareizticīgo baznīca - Kościół prawosławny
patriarhs - patriarcha
pāvests - papież
Pēdējais vakarēdiens - Ostatnia Wieczerza
prelāts - prałat
priesteris - kapłan
reliģija - religia
rituāls - rytuał
sinagoga - synagoga
Svētā trīsvienība - Święta Trójca
svētais - święty (o osobie)
svēts - święty (o miejscu)
šķirt baznīcu no valsts - oddzielić Kościół od
państwa
templis - świątynia
ticība - wiara
Ziemassvētku diena - Boże Narodzenie
zvans - dzwon

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

28

4.8 MIASTO

apskatīt pilsētu - zwiedzić miasto
atrakciju parks - wesołe miasteczko
augstceltne - wieżowiec
autoosta - dworzec autobusowy
baznīca - kościół
bibliotēka - biblioteka
biroju ēka - biurowiec
bulvāris - bulwar
debesskrāpis - drapacz chmur
dzelzceļa tilts - most kolejowy
dzīvojamais rajons - osiedle
dzīvot pilsētā - mieszkać w mieście
gājēju zona - deptak
galvenā iela - główna ulica
iela - ulica
iepirkumu centrs - centrum handlowe
ietve - chodnik
karte - mapa
koka tilts - drewniany most
laukums - plac
lidosta - lotnisko; port lotniczy
lielpilsēta - duże miasto; wielkie miasto
mazpilsēta - małe miasto; miasteczko
mikrorajons - osiedle
osta - port
ostas pilsēta - miasto portowe
paceļamais tilts - most zwodzony
panļu māja - blok mieszkalny
parks - park

pasta nodaļa - urząd pocztowy
piekartilts - most wiszący
piemineklis - pomnik
pilsēta - miasto
pilsētas aizsargvalnis - mury miasta
pilsētas centrs - centrum miasta
pilsētas iedzīvotāji - mieszkańcy miasta
pilsētas nomale - obrzeża miasta
pilsētas padome - rada miasta; rada miejska
pilsētas tiesības - prawa miejskie
pilsētas transports - komunikacja miejska
plata iela - szeroka ulica
policijas iecirknis - posterunek policji
provinces pilsēta - miasto prowincjonalne
rotaļlaukums - plac zabaw
rūpnīca - fabryka
rūpniecības pilsēta - miasto przemysłowe
skola - szkoła
slimnica - szpital
stacija - dworzec kolejowy
stāvvieta - parking
šaura iela - szeroka ulica
teātris - teatr
tilts - most
tirgus - targ; bazar; rynek
upe - rzeka
vanšu tilts - most wiszący
veikals - sklep
viesnīca - hotel

4.9 WIEŚ

aglīgs - urodzajny
art - orać
dzirnavas - młyn
dzīvot laukos - mieszkać na wsi
gailis - kogut
garlaicība - nuda
govju ferma - obora
govs - krowa
izkapts - kosa
klēts - stodoła
klusums - spokój
kombains - kombajn
labiba - zboże
laucinieks - wieśniak
lauki - wieś
lauks - pole
lauksaimniecības darbi - prace rolnicze
lauku - wiejski
lauku ainava - krajobraz wiejski

lauku ceļš - wiejska droga
lauku darbi - prace polowe
pile - kaczka
pļauja - żniwa
pļaut - kosić
pļava - łąka
siena kaudze - stóg siana
siena pļauja - sianokosy
siens - siano
stallis - stajnia
traktors - traktor
vējdzirnavas - wiatrak (młyn)
vista - kura
vistu kūts - kurnik
zemkopība - rolnictwo
zemnieks - rolnik
zirgs - koń
zoss - gęś

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

29

4.10 PAŃSTWA

Afganistāna - Afganistan
Albānija - Albania
Alžīrija - Algieria
Andora - Andora
Apvienotie Arābu Emirāti - Zjednoczone Emiraty
Arabskie
Armēnija - Armenia
Austrālija - Australia
Austrija - Armenia
Austrumtimora - Timor Wschodni
Azerbaidžāna - Azerbejdżan
Bahreina - Bahrajn
Baltkrievija - Białoruś
Bangladeša - Bangladesz
Beļģija - Belgia
Bosnija un Hercegovina - Bośnia i Hercegowina
Brazīlija - Brazylia
Bruneja - Brunei
Bulgārija - Bułgaria
Butāna - Bhutan
Centrālāfrikas Republika - Republika Środkowej
Afryki
Čehija - Czechy
Čīle - Chile
Dānija - Dania
Dienvidāfrika - Republika Południowej Afryki
Dienvidsudāna - Sudan Południowy
Ēģipte - Egipt
Ekvatoriālā Gvineja - Gwinea Równikowa
Filipīnas - Filipiny
Francija - Francja
Gajāna - Gujana
Grieķija - Grecja
Gruzija - Gruzja
Horvātija - Chorwacja
Igaunija - Estonia
Indija - Indie
Indonēzija - Indonezja
Irāka - Irak
Irāna - Iran
Īrija - Irlandia
Islande - Islandia
Itālija - Włochy
Izraēla - Izrael

Japāna - Japonia
Jaunzēlande - Nowa Zelandia
Kaboverde - Wyspy Zielonego Przylądka
Kazahstāna - Kazachstan
Kipra - Cypr
Korejas Republika - Korea Południowa
Kosova - Kosowo
Kotdivuāra - Wybrzeże Kości Słoniowej
Krievija - Rosja
Ķīna - Chiny
Latvija - Łotwa
Lielbritānija - Wielka Brytania
Lietuva - Litwa
Lihtenšteina - Liechtenstein
Luksemburga - Luksemburg
Maķedonija - Macedonia
Malta - Malta
Melnkalne - Czarnogóra
Mjanma - Birma
Moldova - Mołdawia
Monako - Monako
Nīderlande - Holandia
Norvēģija - Norwegia
Polija - Polska
Portugāle - Portugalia
Rumānija - Rumunia
Sanmarīno - San Marino
Serbija - Serbia
Slovākija - Słowacja
Slovēnija - Słowenia
Somija - Finlandia
Spānija - Hiszpania
Šveice - Szwajcaria
Taivāna - Tajwan
Taizeme - Tajlandia
Turcija - Turcja
Ukraina - Ukraina
Ungārija - Węgry
Urugvaja - Urugwaj
Vācija - Niemcy
Vatikāns - Watykan
Venecuēla - Wenezuela
Zālamana Salas - Wyspy Salomona
Zviedrija - Szwecja

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

30

4.11 MIASTA

Antverpene - Antwerpia
Atēnas - Ateny
Barselona - Barcelona
Bāzele - Bazylea
Berlīne - Berlin
Berne - Berno
Bidgošča - Bydgoszcz
Bjalistoka - Białystok
Brige - Brugia
Brisele - Bruksela
Cēsis - Kieś
Cīrihe - Zurych
Daugavpils - Dyneburg
Drēzdene - Drezno
Dženova - Genua
Gdaņska - Gdańsk
Gente - Gandawa
Grāca - Graz
Helsinki - Helsinki
Insbruka - Innsbruck
Jelgava - Jełgawa
Jūrmala - Jurmała
Kauņa - Kowno
Kijeva - Kijów
Klaipēda - Kłajpeda
Kopenhāgena - Kopenhaga
Krakova - Kraków
Ķīle - Kilonia
Liepāja - Lipawa
Linca - Linz
Liona - Lyon
Lisabona - Lizbona
Ljēža - Liege
Lodza - Łódź

Madride - Madryt
Marseļa - Marsylia
Maskava - Moskwa
Milāna - Mediolan
Minhene - Monachium
Minska - Mińsk
Neapole - Neapol
Neišatele - Neuchatel
Nica - Nicea
Panevēža - Poniewież
Parīze - Paryż
Poznaņa - Poznań
Prāga - Praga
Rīga - Ryga
Roma - Rzym
Sevilja - Sewilla
Sidneja - Sydney
Stambula - Stambuł
Stokholma - Sztokholm
Strasbūra - Strasburg
Šarlruā - Charleroi
Šauļi - Szawle
Ščecina - Szczecin
Štutgarte - Stuttgart
Tallina - Tallin
Valensija - Walencja
Varšava - Warszawa
Venēcija - Wenecja
Ventspils - Windawa
Viļņa - Wilno
Vīne - Wiedeń
Vroclava - Wrocław
Zalcburga - Salzburg

4.12 NARODOWOŚCI

albānis - Albańczyk
amerikānis - Amerykanin
anglis - Anglik
austrālietis - Australijczyk
austrietis - Austriak
baltkrievs - Białorusin
beļģis - Belg
bosnietis - Bośniak
brazīlietis - Brazylijczyk
čehs - Czech
dānis - Duńczyk
francūzis - Francuz
grieķis - Grek
horvāts - Chorwat
igaunis - Estończyk
īrs - Irlandczyk
itālis - Włoch
kanādietis - Kanadyjczyk

krievs - Rosjanin
latvietis - Łotysz
lietuvietis - Litwin
maķedonietis - Macedończyk
nīderlandietis - Holender
norvēģis - Norweg
polis - Polak
portugālis - Portugalczyk
serbs - Serb
slovāks - Słowak
slovēnis - Słoweniec
soms - Fin
spānis - Hiszpan
šveicietis - Szwajcar
turks - Turek
ungārs - Węgier
vācietis - Niemiec
zviedrs - Szwed

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

31

5. BIZNES

5.1 PRACA

akorda darbs - praca na akord
alga - płaca, wynagrodzenie; pensja
alga par stundu - stawka godzinowa
algas diena - dzień wypłaty
algu saraksts - lista płac
atlaist no darba - zwolnić z pracy
bada streiks - strajk głodowy
bezdarbnieks - bezrobotny
bezdarbs - bezrobocie
brigāde - praca dorywcza
būt bez darba - być bez pracy
cikliskais bezdarbs - bezrobocie cykliczne
cīņa ar bezdarbu - walka z bezrobociem
dabūt darbu - dostać pracę
darba atļauja - pozwolenie na pracę
darba birža - giełda pracy
darba devējs - pracodawca
darba disciplīna - dyscyplina pracy
darba kodekss - kodeks pracy
darba laiks - czas pracy
darba līgums - umowa o pracę
darba nedēļa - tydzień pracy
darba nespēja - niezdolność do pracy
darba nespējas lapa - niezdolność do pracy
darba pārtraušana - przerwa w pracy
darba stāžs - staż pracy
darba tirgus - rynek pracy
darbaholiķis - pracoholik
darbavieta - miejsce pracy
darbiniece - pracownica
darbinieks - pracownik
darbs - praca
fizisks darbs - praca fizyczna
flaksibls darba laiks - elastyczny czas pracy

ierasties darbā - przyjść do pracy
ilgstošs bezdarbs - bezrobocie długookresowe
īslaicīgs darbs - praca dorywcza
īslaicīgs strādnieks - pracownik tymczasowy
izsviest no darba - wyrzucić z pracy
jaunatnes bezdarbs - bezrobocie młodych
maiņa - zmiana
meklēt darbu - szukać pracy
nakts maiņa - zmiana nocna
naktsdarbs - praca w nocy
nodarbinātības aģentūra - agencja pracy
nodarbinātības dienests - urząd pracy
nomainīt darbu - zmienić pracę
nominālā darba alga - wynagrodzenie nominalne
paaugstināt algu - podnieść płacę
pieņemt darbā - przyjąć do pracy; zatrudnić
pilna daļēja slodze - praca na pełny etat
pusslodze - praca na pół etatu
reālā darba alga - wynagrodzenie realne
sezonas bezdarbs - bezrobocie sezonowe
slēptais bezdarbs - bezrobocie ukryte
smaigi strādāt - ciężko pracować
strādāt - pracować
strādāt divās maiņās - pracować na dwie zmiany
strādāt no rīta līdz vakaram - pracować od rana do
wieczora
strādāt rūpnīcā - pracować w fabryce
strādīgs - pracowity
strādnieks - robotnik; pracownik
streiks - strajk
strukturāls bezdarbs - bezrobocie strukturalne
tikt izsviestam no darba - zostać wyrzuconym z
pracy
virsstundas - nadgodziny

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

32

5.2 ZAWODY

administratīvs darbinieks - pracownik
administracyjny
advokāts - adwokat
ainavu arhitekts - architekt krajobrazu
aktieris - aktor
aktrise - aktorka
apkopēja - sprzątaczka
aptiekārs - aptekarz
arhitekts - architekt
ārsts - lekarz
aukle - niania
autobusa vadītājs - kierowca autobusu
bārmene - barmanka
bārmenis - barman
bibliotekārs - bibliotekarz
braukšanas instructors - instruktor nauki jazdy
bruģētājs - brukarz
būvstrādnieks - budowlaniec
celtnieks - budowniczy, budowlaniec
dārznieks - ogrodnik
dejotājs - tancerz
dekorators - dekorator
direktors - dyrektor
dramaturgs - dramaturg
dzelzceļnieks - kolejarz
dziedātājs - śpiewak
elektriķis - elektryk
farmaceits - farmaceuta
fizioterapists - fizjoterapeuta
florists - florysta
fotogrāfs - fotograf
frizieris - fryzjer
galdnieks - stolarz
grāmatvedis - księgowy
ierēdne - urzędniczka
ierēdnis - urzędnik
inženieris - inżynier
jurists - prawnik
jūrnieks - marynarz
kokcirtējs - drwal
ķirurgs - chirurg

lektors - lektor
maiznieks - piekarz
mākslinieks - artysta
māsiņa - pielęgniarka
mehāniķis - mechanik
menedžeris - menedżer
miesnieks - rzeźnik
modelis - model
mūziķis - muzyk
nekustamā īpašuma aģents - agent nieruchomości
oficiante - kelnerka
oficiants - kelner
optometrists - optyk
pārdevēja - sprzedawczyni
pārdevējs - sprzedawca
pastnieks - listonosz
pavārs - kucharz
pilots - pilot
policists - policjant
politiķis - polityk
programmētājs - programista
psihiatrs - psychiatra
rakstnieks - pisarz
remontstrādnieks - konserwator (cieć)
santehniķis - hydraulik
sekretāre - sekretarka
skolotāja - nauczycielka
skolotājs - nauczyciel
smagās automašīnas šoferis - kierowca ciężarówki
stjuarte - stewardesa
šefpavārs - szef kuchni
tulkotājs - tłumacz
ugunsdzēsējs - strażak
vadītājs - kierowca
veterinārs - weterynarz
web designer - projektant stron internetowych
zemnieks - rolnik
zinātnisks darbinieks - pracownik naukowy
zobārsts - dentysta
žurnālists - dziennikarz

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

33

5.3 BANKOWOŚĆ

ārvalstu valūtas tirgus - rynek dewizowy
atlikusī vērtība - wartość księgowa
attīstības banka - bank rozwoju
atvērt kontu - otworzyć konto
bankas izraksts - wyciąg z konta bankowego
bankas maksājums - płatność bankowa
bankas noguldījums - depozyt bankowy
bankas noslēpums - tajemnica bankowa
bankas pārskaitījums - przelew bankowy
banknote - banknot
bankomāts - bankomat
banku politika - polityka bankowa
banku sistēma - system bankowy
banku tiesības - prawo bankowe
banku uzraudzība - nadzór bankowy
bezprocentu kredīts - kredyt nieoprocentowany
bruto - brutto
centrālā banka - bank centralny
finanšu instrumenti - instrumenty finansowe
finanšu tirgus - rynek finansowy
hipotēku banka - bank hipoteczny
iekšējās atdeves koeficients - wewnętrzna stopa
zwrotu
ilgtermiņa kredīts - kredyt długoterminowy
investīciju banka - bank inwestycyjny
kapitāla tirgus - rynek kapitałowy
konta bilance - saldo konta
konta numurs - numer konta
konta pārskats - wyciąg z konta
konta pārtērēšana - przekroczenie stanu konta

kontokorents - rachunek bieżący
konts - konto
krājkases konts - konto oszczędnościowe
kredīta limits - limit kredytu
kredītgarantija - gwarancja kredytu
kredītkarte - karta kredytowa
kredītpolitika - polityka kredytowa
kredīts - kredyt
metāla nauda - bilon
monēta - moneta
monetārā politika - polityka monetarna
nauda - pieniądze
naudas kaltuve - mennica
naudas plūsma - przepływ pieniędzy
naudas tirgus - rynek pieniężny
naudas viltošana - podrabianie pieniędzy
neto - netto
noguldījumu nauda - pieniądz bezgotówkowy
Pasaules Banka - Bank Światowy
pašreizējā neto vērtība - wartość bieżąca netto
patērētāja kredīts - kredyt konsumencki
valūtas emisija - emisja pieniądza
valūtas konts - rachunek dewizowy
vekselis - weksel
vērtība - wartość
vērtības kartēšana - mapowanie wartości
vērtību ass - oś wartości
vidēja termiņa kredīts - kredyt średnioterminowy
žiro - rachunek bieżący

5.4 WALUTY

albānijas leks - lek albański
austrālijas dolārs - dolar australijski
baltkrievijas rublis - rubel białoruski
bosnijas marka - marka bośniacka
bulgārijas leva - lew bułgarski
čehijas krona - korona czeska
dānijas krona - korona duńska
dolārs - dolar
eiro - euro
franks - frank
indijas rūpija - rupia indyjska
japānas jena - jen japoński
juaņs - yuan
kips - kip

krievijas rublis - rubel rosyjski
kuna - kuna
lari - lari
lats - łat
lit - lit
manats - manat
ringits - ringgit
rumānijas leja - lej rumuński
šekelis - szekel
ukrainas grivna - hrywna ukraińska
ungārijas forints - forint węgierski
valūta - waluta
zlots - złoty
zviedrijas krona - korona szwedzka

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

34

5.5 FINANSE OSOBISTE

aiziet pensijā - przejść na emeryturę
bagātība - bogactwo
bagātināt - bogacić się
bagātniece - bogaczka
bagātnieks - bogacz
bagāts - bogaty
bankrotētājs - bankrut
bankrots - bankructwo
būt pensijā - być na emeryturze
ciest trūkumu - być w potrzebie
dzīves līmenis - poziom życia
dzīvošanas izdevumi - koszty utrzymania
dzīvot nabadzībā - żyć w biedzie; żyć w ubóstwie
greznība - luksus; przepych
greznums - luksus; przepych
ienākums - dochód
ietaupījumi - oszczędności
invaliditātes pensija - renta
īpašums - majątek
izpeļņa - zarobek
krāt - gromadzić; zbierać
labi nopelnīt - dobrze zarabiać
luksuss - luksus; luksusowy
nabadzība - bieda; ubóstwo
nabadziņš - biedak

nabaga dāvana - jałmużna
nabagmāja - przytułek dla ubogich
nabags - biedak
nokļūt nabadzībā - popaść w nędzę
nopelnīt - zarabiać; zarobić
nopelnīt iztiku - zarabiać na życie
pensija - emerytura
pensijas - emerytalny
pensijas gadi - wiek emerytalny
pensiju 3. līmenis - trzeci filar emerytalny
pensionārs - emeryt
sivēns - świnka (skarbonka)
skops - skąpy
skopulis - skąpiec
taupīgi - oszczędnie
taupīgs - oszczędny
taupīt - oszczędzać
trūcība - niedostatek
trucīgs - ubogi
trūkumā pavadīt gadi - spędzić lata w ubóstwie
trūkums - bieda; ubóstwo
ubagot - żebrać
ubags - żebrak
ugunsdrošs skapis - kasetka na pieniądze
uzturēt - utrzymywać

5.6 GIEŁDA

akcijas - akcje
akciju skaits - liczba akcji
akciju tirgus - rynek akcji
akcionārs - akcjonariusz
apgrozījums - obrót
birža - giełda
biržas darījums - transakcja giełdowa
biržas ēka - budynek giełdy
biržas saraksts - notowanie
diversifikācija - dywersyfikacja
dividende - dywidenda
dividenžu ienesīgums - stopa dywidendy
emisijas prospekts - prospekt emisyjny
fonds - fundusz
indekss - indeks
investors - inwestor
mākleris - makler
naudas tirgus fonds - fundusz rynku pieniężnego

obligācija - obligacja
obligāciju fonds - fundusz obligacji
obligāciju tirgus - rynek obligacji
opcija - opcja
parastā akcija - akcja zwykła
partneris - udziałowiec
pensiju fonds - fundusz emerytalny
portfelis - portfel
preču birža - giełda towarowa
procentu likme - stopa procentowa
riskēt - ryzykować
risks - ryzyko
spekulācija - spekulacja
spekulants - spekulant
spekulatīvais burbulis - bańka spekulacyjna
vērtspapīrs - papier wartościowy
vērtspapīru birža - giełda papierów wartościowych

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

35

5.7 GOSPODARKA

akcīze - akcyza
akcīzes nodoklis - podatek akcyzowy
ārvalstu tirgus - rynek zagraniczny
atskaitīties no nodokļa - odliczyć od podatku
attīstība - rozwój
brīvā tirdzniecība - wolny handel
budžets - budżet
deflācija - deflacja
ekonomika - gospodarka
ekonomikas atveseļošanās - ożywienie
gospodarcze
ekonomikas cikls - cykl gospodarczy
ekonomikas pieaugums - wzrost gospodarczy
ekonomikas prognozēšana - prognoza gospodarcza
ekonomikas stāvoklis - sytuacja gospodarcza
ekonomiskā palīdzība - pomoc gospodarcza
eksportēt - eksportować
eksportētājs - eksporter
eksports - eksport
finanšu tirgus - rynek finansowy
ienākuma nodoklis - podatek dochodowy
importēt - importować
importētājs - importer
imports - import
inflācija - inflacja
infrastruktūra - infrastruktura
integrācija - integracja
īpašuma tirgus - rynek mieszkaniowy
kapitālisms - kapitalizm
konverģence - konwergencja

krīze - kryzys
liberālisms - liberalizm
mantojuma nodoklis - podatek spadkowy
nekustamā īpašuma tirgus - rynek nieruchomości
nodoklis - podatek
nodokļa maksātājs - podatnik
oligopols - oligopol
pasaules ekonomika - gospodarka światowa
piedāvājums - podaż
piekļuve tirgum - dostęp do rynku
pieprasījums - popyt
pievienotās vērtības nodoklis - podatek od wartości
dodanej
pirktspējas paritāte - parytet siły nabywczej
privatizācija - prywatyzacja
rādītājs - wskaźnik
recesija - recesja
reforma - reforma
reģionālais tirgus - rynek regionalny
saimniecība - gospodarka
sastingums - stagnacja
sektors - sektor
starptautiskais tirgus - rynek międzynarodowy
statistika - statystyka
tautsaimniecība - gospodarka narodowa
tirgus uzraudzība - kontrola rynku
valsts īpašums - własność państwowa
vienotais tirgus - rynek jednolity
vietējais tirgus - rynek wewnętrzny

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

36

5.8 FIRMA

akciju sabiedrība - spółka akcyjna
akcionāru aizsardzība - ochrona udziałowców
apgrozījums - obrót
aprēķins - rozliczenie
atbalsts uzņēmumiem - pomoc dla przedsiębiorstw
audits - audyt
biznesa plāns - biznesplan
direktors - dyrektor
faktūrrēķins - faktura
firma - firma
firmas - firmowy
firmas vadība - zarządzanie firmą
grāmatvedība - księgowość
ģenerāldirektors - dyrektor generalny
ģimenes uzņēmums - przedsiębiorstwo rodzinne
investīcija - inwestycja
izņemšana no tirgus - wycofanie się z rynku
izrakstīt faktūrrēķinu - wystawić fakturę
kapitāls - kapitał
komandītsabiedrība - spółka komandytowa
konkurence - konkurencja
lielražošana - produkcja masowa
maksātnespējas procesa administrators - syndyk

masy upadłościowej
pārvaldība - zarządzanie
peļņa - zysk
pieskaitāmie izdevumi - koszty stałe
pircēju apkalpošana - biuro obsługi klienta
produkts - produkt
produktu līnija - linia produktów
razōt - produkować
ražojums - produkt
ražošana - produkcja
ražošanas - produkcyjny
ražotājs - producent
sabiedrība - spółka
sabiedrība ar ierobežotu atbildību - spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością
sadarbība - współpraca
saimnieciskā darbība - działalność gospodarcza
tirgus izpēte - badanie rynku
uzņēmuma dibināšana - założenie firmy
uzņēmuma izpirkšana - przejęcie przedsiębiorstwa
uzņēmums - firma; przedsiębiorstwo
viena īpašnieka uzņēmums - firma jednoosobowa

5.9 UBEZPIECZENIA

apdrošināšana - ubezpieczenie
apdrošināšana nelaimes gadījumiem - ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków
apdrošināšanas - ubezpieczeniowy
apdrošināšanas kompānija - zakład ubezpieczeń
apdrošināšanas līgums - ubezpieczenie społeczne
apdrošinātais - ubezpieczony
apdrošinātājs - ubezpieczyciel
atlidzība - odszkodowanie
atlīdzības apdrošināšana - ubezpieczenie od szkody
ceļojumu apdrošināšana - ubezpieczenie turystyczne
dzīvības apdrošināšana -ubezpieczenie na życie
īpašuma apdrošināšana - ubezpieczenie majątkowe
kredītu apdrošināšana - ubezpieczenie kredytu
noslēgt apdrošināšanu - ubezpieczyć się
obligātā apdrošināšana - ubezpieczenie obowiązkowe
papildapdrošinašana - ubezpieczenie dodatkowe
polise - polisa
transportlīdzekļu apdrošināšana - ubezpieczenie autocasco
veselības apdrošināšana - ubezpieczenie społeczne
vispārējā veselības apdrošināšana - powszechne ubezpieczenie zdrowotne
zaudējumu atlīdzināšana - odszkodowanie

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

37

6. NAUKA

6.1 NAUKA - POJĘCIA OGÓLNE

analīze - analiza
apšaubāmība - wątpliwość
argumentācija - argumentacja
arguments - argument
atklāšana - odkrycie
atklāt - odkryć
attīstība - rozwój
attīstīt - rozwijać
dabas zinātnes - nauki przyrodnicze
definīcija - definicja
eksaktās zinātnes - nauki ścisłe
eksperiments - eksperyment
hipotētisks - hipotetyczny
hipotēze - hipoteza
humanitārās zinātnes - nauki humanistyczne
izcila zinātniece - wybitny naukowiec (kobieta)
izgudrojums - wynalazek
izgudrotājs - wynalazca
laboratorija - laboratorium
liels zinātnieks - wielki naukowiec
lietišķās zinātnes - nauki stosowane
mērīšana - pomiar
metode - metoda

mūsdienu zinātne - współczesna nauka
Nobela prēmija - nagroda Nobla
novērošana - obserwacja
patentēt - opatentować
patents - patent
pētniecība; pētīšana - badania naukowe
premisa - przesłanka
sabiedriskās zinātnes - nauki społeczne
teorēma - twierdzenie
teorētiķis - teoretyk
teorētisks - teoretyczny
teorija - teoria
teorija un prakse - teoria i praktyka
testēt - testować
zināšanas - wiedza
zinātne - nauka
zinātnes nozīme - znaczenie nauki
zinātnieka karjera - kariera naukowa
zinātnieks - naukowiec (mężczyzna)
zinātniece - naukowiec (kobieta)
zinātnieks ar pasaules vārdu - naukowiec światowej
sławy
zinātnisks - naukowy

6.2 ASTRONOMIA

apriņķojuma periods - okres orbitalny
apsīda - apsyda
asteroīds - planetoida
astrologs - astrolog
astronome - astronom (kobieta)
astronomija - astronomia
astronoms - astronom (mężczyzna)
atmosfēra - atmosfera
azimuts - azymut
baltais punduris - biały karzeł
bezsvara stāvoklis - stan nieważkości
brīvās krišanas paātrinājums - przyspieszenie
ziemskie
citplanēta - planeta pozasłoneczna
dabiskais pavadonis - naturalny satelita
debess sfēra - sfera niebieska
ekliptika - ekliptyka
ekvinokcija - równonoc
galaktika - galaktyka
galaktiku kopa - gromada galaktyk
gravitācija - grawitacja
gravitācijas lauks - pole grawitacji
Habla teleskops - teleskop Hubble'a
Jupiters - Jowisz
Koipera josla - Pas Kuipera
komēta - kometa
kosmiskā telpa - przestrzeń kosmiczna
kosmiskais lidojums - lot kosmiczny

kosmodroms - kosmodrom
kosmosa kuģis - statek kosmiczny
Lielais sprādziens - Wielki Wybuch
Marss - Mars
melnais caurums - czarna dziura
Mēness - Księżyc
mēness aptumsums - zaćmienie księżyca
Merkurs - Merkury
meteoroīds - meteoroid
meteors - meteor
meteoru plūsma - rój meteorów
miglājs - mgławica
Neptūns - Neptun
nesējraķete - rakieta nośna
observatorija - obserwatorium
orbīta - orbita
Orta mākonis - obłok Oorta
ozona slānis - ozonosfera
pārnova - supernova
Piena Ceļš - Droga Mleczna
planēta - planeta
Plutons - Pluton
pundurplanēta - planeta karłowata
radioteleskops - radioteleskop
raķešdegviela - paliwo rakietowe
raķete - rakieta
rīta zvaigzne - jutrzenka
rotācijas periods - okres obrotu

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

38

Saturns - Saturn
Saule - Słońce
saules pulkstenis - zegar słoneczny
Saules sistēma - Układ Słoneczny
Saules vainags - korona Słońca
tumšā matērija - ciemna materia
universs - wszechświat

Urāns - Uran
Venēra - Wenus
visums - wszechświat
Zeme - Ziemia
zemeslode - kula ziemska
zvaigznājs - gwiazdozbiór
zvaigzne - gwiazda

6.3 FIZYKA

absolūtā nulle - zero bezwzględne
agregātstāvoklis - stan skupienia materii
Arhimēda likums - prawo Archimedesa
atoms - atom
ātrums - prędkość
berze - tarcie
berzes spēks - siła tarcia
blīvums - gęstość
brīvais kritiens - swobodny spadek
cieta viela - ciało stałe
darbs - praca
Doplera efekts - efekt Dopplera
elektrība - elektryczność
elektriskā strāva - prąd elektryczny
elektriskais lādiņš - ładunek elektryczny
elektriskais lauks - pole elektryczne
elementārdaļiņa - cząstka elementarna
entropija - entropia
fāžu likums - reguła faz
fizika - fizyka
fizikāls lielums - wielkość fizyczna
fiziķis - fizyk
gāze - gaz
ģenerators - generator
ideāla gāze - gaz doskonały
iztvaikošana - parowanie
jauda - moc
kinētiskā enerģija - energia kinetyczna
kondensācija - skraplanie
Kulona likums - prawo Coulomba
kustība - ruch
kušana - topnienie
kušanas temperatūra - temperatura topnienia
ķermenis - ciało
laiks - czas

līdzsvars - równowaga
līklīnijas kustība - ruch obrotowy
magnēts - magnes
masa - masa
mehānika - mechanika
molekula - molekuła
neitrons - neutron
Oma likums - prawo Ohma
paātrinājums - przyspieszenie
pārvietojums - przemieszczenie
potenciālā enerģija - energia potencjalna
potenciāls - potencjał
protons - proton
radioaktivitāte - radioaktywność
siltums - ciepło
spēka moments - moment siły
spēks - siła
spiediens - ciśnienie
spriegums - napięcie
sublimācija - sublimacja
svars - siła ciężkości
šķidrums - ciecz
telpa - przestrzeń
temperatūra - temperatura
termodinamikā - termodynamika
termometrs - termometr
vakuums - próżnia
vektors - wektor
vilnis - fala
viļņa garums - długość fali
viļņu fronte - czoło fali
virsmas spraigums - napięcie powierzchniowe
viršana; vārīšanās - wrzenie
viršanas temperatūra - temperatura wrzenia

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

39

6.4 CHEMIA

alķīmija - alchemia
aminoskābe - aminokwas
amonjaks - amoniak
analītiskā ķīmija - chemia analityczna
atomskaitlis - liczba atomowa
Avogadro skaitlis - stała Avogadra
baldriānskābe - kwas walerianowy
bāze - zasada
citronskābe - kwas cytrynowy
destilācija - destylacja
etiķskābe - kwas octowy
hidrolīze - hydroliza
jons - jon
jonu saite - wiązanie jonowe
kālija nitrāts - azotan potasu
katalizators - katalizator
koncentrācija - stężenie
kovalentā saite - wiązanie kowalencyjne
kristāls - kryształ
ķīmija - chemia

ķīmiķis - chemik
ķīmiskā formula - symbol chemiczny
ķīmiskā reakcija - reakcja chemiczna
ķīmiskā viela - związek chemiczny
ķīmiskais elements - pierwiastek chemiczny
ķīmiskās saite - wiązanie chemiczne
metāls - metal
metāns - metan
molmasa - masa molowa
oglekļa dioksīds - dwutlenek węgla
oksidēšanas pakāpe - stopień utlenienia
oksidētājs - utleniacz
oksīds - tlenek
organiskā ķīmija - chemia organiczna
peroksīds - nadtlenek
sāls - sól
sviestskābe - kwas masłowy
šķīdums - roztwór
ūdeņraža saite - wiązanie wodorowe

6.5 PIERWIASTKI

alumīnijs - glin
alva - cyna
argons - argon
arsēns - arsen
astats - astat
berilijs - beryl
bors - bor
broms - brom
cērijs - cer
cēzijs - cez
cinks - cynk
cirkonijs - cyrkon
dzelzs - żelazo
dzīvsudrabs - rtęć
elementu periodiskā tabula - układ okresowy
pierwiastków
fluors - fluor
fosfors - fosfor
hēlijs - hel
hlors - chlor
hroms - chrom
jods - jod
kadmijs - kadm
kalcijs - wapń

kālijs - potas
kobalts - kobalt
litijs - lit
magnijs - magnez
mangāns - mangan
molibdēns - molibden
nātrijs - sód
niķelis - nikiel
ogleklis - węgiel
osmijs - osm
platīns - platyna
plutonijs - pluton
polonijs - polon
rubīdijs - rubid
selēns - selen
skābeklis - tlen
slāpeklis - azot
stroncijs - stront
svins - ołów
ūdeņradis - wodór
vanādijs - wanad
varš - miedź
volframs - wolfram

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

40

6.6 MATEMATYKA

absolūtā vērtība - wartość bezwzględna
algebra - algebra
algoritms - algorytm
aritmētika - arytmetyka
atņemšana - odejmowanie
atvasinājums - pochodna
cipars - cyfra
dalāmības pazīmes - cecha podzielności
dalījums - iloraz
dalīšana - dzielenie
dalītājs - dzielnik
daļskaitlis - ułamek
fraktālis - fraktal
imaginārā vienība - jednostka urojona
integrālis - całka
kāpināmais - podstawa potęgi
kāpināšana - potęgowanie
kāpinātājs - wykładnik
kombinatorika - kombinatoryka
kopa - zbiór
kopu teorija - teoria mnogości
kvadrātsakne - pierwiastek kwadratowy
kvadrātvienādojums - równanie kwadratowe
lineāra funkcija - funkcja liniowa
matemātika - matematyka

matemātiķis - matematyk
matemātiska darbība - działanie matematyczne
naturāls skaitlis - liczba naturalna
negatīvs skaitlis - liczba ujemna
nepāra skaitlis - liczba nieparzysta
nevienādība - nierówność
pāra skaitlis - liczba parzysta
periodiska funkcija - funkcja okresowa
pirmskaitlis - liczba pierwsza
procents - procent
promile - promil
racionāls skaitlis - liczby wymierne
reāls skaitlis - liczba rzeczywista
reizināšana - mnożenie
reizināšana ar 0 - mnożenie przez 0
robeža - granica
saskaitīšana; summēšana - dodawanie
skaitlis - liczba
skaitļu kopa - zbiór liczb
skaitļu teorija - teoria liczb
trigonometriska funkcija - funkcja trygonometryczna
varbūtību teorija - teoria prawdopodobieństwa
vesels skaitlis - liczba całkowita
vienādojums - równanie

6.7 GEOMETRIA

astoņstūris - ośmiokąt
augstums - wysokość
bezgalība - nieskończoność
cilindrs - walec
četrstūris - czworokąt
daudzstūris - wielokąt
elipse - elipsa
ģeometrija - geometria
hiperbola - hiperbola
konuss - stożek
koordinātu sistēma - układ współrzędnych
kubs - sześcian; kostka
kvadrāts - kwadrat
leņķis - kąt
līnija - krzywa
lode - kula
nogrieznis - odcinek
parabola - parabola
paralelograms - równoległobok
paralēlskaldnis - równoległościan
perimetrs - obwód
piecstūris - pięciokąt
piramīda - piramida
plakne - płaszczyzna
platleņķa trijstūros - trójkąt rozwartokątny
prizma - graniastosłup

punkts - punkt
rādiuss - promień
riņķa līnija - okrąg
riņķis - koło
rombs - romb
sekante - sieczna
septiņstūris - siedmiokąt
sešstūris - sześciokąt
sfēra - sfera
simetrija - symetria
simetrijas ass - symetria osiowa
skaldne - ściana
stars - półprosta
šaurleņķa trijstūros - trójkąt ostrokątny
taisne - prosta
taisnleņķa trijstūros - trójkąt prostokątny
taisnstūra paralēlskaldnis - prostopadłościan
taisnstūris - prostokąt
trapece - trapez
trīsstūris - trójkąt
vektors - wektor
vienādmalu trijstūris - trójkąt równoboczny
vienādsānu trijstūris - trójkąt równoramienny
vienības vektors - wektor jednostkowy
virsma - powierzchnia
virsotne - wierzchołek

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

41

6.8 BIOLOGIA

baktērijas - bakteria
bioķīmija - biochemia
bioloģija - biologia
biotehnoloģija - biotechnologia
biotops - biotop
botānika - botanika
cilmes šūna - komórka macierzysta
dzimta - rodzina (w taksonomii)
dzīvība - życie
embrijs - zarodek
evolūcija - ewolucja
fizioloģija - fizjologia
fotosintēze - fotosynteza
hemoglobīns - hemoglobina
hlorofils - chlorofil
ihtioloģija - ichtiologia

invazīva suga - gatunek inwazyjny
kārta - rząd
klase - klasa (w taksonomii)
organisms - organizm
ornitoloģija - ornitologia
paaudze - pokolenie
ribosoma - rybosom
serotonīns - serotonina
simbioze - symbioza
suga - gatunek
šūna - komórka
šūnas kodols - jądro komórki
taksonomija - taksonomia
valsts - królestwo
vitamīns - witamina

6.9 FILOZOFIA

agnosticisms - agnostycyzm
apziņa - świadomość
askēze - asceza
biheiviorisms - behawioralizm
brīvība - wolność
cēlonība - przyczynowość
domāšana - myślenie
empīrisms - empiryzm
epistemoloģija - epistemologia
estētika - estetyka
ētika - etyka
filozofēt - filozofować
filozofija - filozofia
filozofisks - filozoficzny
filozofs - filozof
gribas brīvība - wolna wola
hedonisms - hedonizm
hermeneitika - hermeneutyka
intelekts - intelekt
īstenība - rzeczywistość
izziņa - poznanie

kategoriskais imperatīvs - kategoryczny imperatyw
kritiskā domāšana - myślenie krytyczne
laime - szczęście
metafizika - metafizyka
morāle - moralność
motīvs - motyw
mūžīgā filozofija - filozofia wieczysta
nihilisms - nihilizm
pozitīvisms - pozytywizm
prāta filozofija - filozofia umysłu
prāts - umysł
racionālisms - racjonalizm
racionālisms - racjonalizm
refleksija - refleksja
skaistums - piękno
sociālā filozofija - filozofia społeczna
stoicisms - stoicyzm
strukturālisms - strukturalizm
ticība - wiara
utilitārisms - utylitaryzm

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

42

6.10 JĘZYKOZNAWSTWO

alfabēts - alfabet
antonīms - antonim
apstākļa vārds; adverbs - przysłówek
darbības vārds - czasownik
dzimtā valoda - język ojczysty
etimoloģija - etymologia
filoloģija - filologia
fonēma - fonem
fonētika - fonetyka
fonoloģija - fonologia
frazeoloģija - frazeologia
gramatika - gramatyka
homonīms - homonim
indoeiropiešu valoda - język indoeuropejski
interpunkcija - interpunkcja
īpašības vārds; adjektīv - przymiotnik
konteksts - kontekst
ķīlraksts - pismo klinowe
latīniskais alfabēts - alfabet łaciński

leksikoloģija - leksykologia
lietvārds; substantīvs - rzeczownik
ortogrāfija - ortografia
runas akts - akt mowy
semantika - semantyka
sinonīms - synonim
sintakse - składnia
slāvu valoda - język słowiański
stilistika - stylistyka
svešvārdu vārdnīca - słownik wyrazów obcych
tematiska vārdnīca - słownik tematyczny
valoda - język
valodniecība; lingvistika - językoznawstwo
valodu saime - rodzina językowa
valsts valoda - język urzędowy
vārdnīca - słownik
vārdšķira - część mowy
vietniekvārds - zaimek

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

43

7. PODRÓŻ

7.1 PODRÓŻ - POJĘCIA OGÓLNE

aizbraukšana - wyjazd (na urlop)
apskate ar gidu - zwiedzanie z przewodnikiem
apskates brauciens - zwiedzanie
apskatīt - zwiedzić
apskatīt pilsētu - zwiedzić miasto
ārzemju ceļojums - podróż zagraniczna
atpūsties - odpoczywać; wypoczywać
atpūta - wypoczynek; wczasy; urlop
atpūta pie jūras - urlop nad morzem
biļete - bilet
brauciens - 1. wczasy; wyjazd 2. przejazd
braukt ārzemēs - jechać za granicę
ceļa izdevumi - koszty podróży
ceļojums - podróż
ceļojums ap zemeslodi - podróż dookoła świata
ceļojumu aģentūra - biuro podróży
ceļojumu apdrošināšana - ubezpieczenie
turystyczne
ceļošana - podróżowanie
ceļot - podróżować
ceļotājs - podróżnik
ceļvedis - przewodnik (książka)
cena - cena
gids - przewodnik (osoba)

iedegums - opalenizna
izbraukums - wycieczka
kājnieku tūrisms - piesza turystyka
karte - mapa
komandējums - podróż służbowa
metro - metro
nusauļoties - opalić się
pase - paszport
pasu kontrole - kontrola paszportowa
pilsētiņa - miasteczko
robeža - granica
robežas šķērsošanas punkts - przejście graniczne
sauļoties - opalać się
stāvvieta - postój taksówek
taksometrs - taksówka
tramvajs - tramwaj
trolejbuss - trolejbus
tūrisma - turystyczny
tūrisms - turystyka
tūrists - turysta
tūristu - turystyczny
valūtas maiņas punkts - kantor wymiany walut
velo noma - wypożyczalnia rowerów

7.2 PODRÓŻ POCIĄGIEM

ātrgaitas vilciens - pociąg ekspresowy
ātrvilciens - pociąg ekspresowy
bagāžas nodalījums - skrytka na bagaż
brauciens ar vilcienu - podróż pociągiem
dīzeļlokomotīve - lokomotywa spalinowa
dīzeļvilciens - spalinowy zespół trakcyjny
drezīna - drezyna
dzelzceļa līnija - linia kolejowa
dzelzceļa stacija - stacja kolejowa
ekspresis - ekspres
elektrovilciens - elektryczny zespół trakcyjny
iebraukt stacijā - wjechać na stację
iekāpt vilcienā - wsiąść do pociągu
izkāpt no vilciena - wysiąść z pociągu
kravas vagons - wagon towarowy
kravas vilciens - pociąg towarowy
kupeja - przedział

lokomotīve - lokomotywa
magnētiskās levitācijas vilciens - pociąg
magnetyczny
pasažieris - pasażer
pasažieru vagons - wagon pasażerski
pasta vagons - wagon pocztowy
perons - peron
sniegtīris - pług śnieżny
stacijas ēka - budynek stacji
šaursliežu dzelzceļš - kolej wąskotorowa
tālsatiksmes vilciens - 1. pociąg dalekobieżny 2.
skład wagonowy
tūristu vilciens - pociąg turystyczny
tvaika lokomotīve - lokomotywa parowa
vilciens - pociąg
vilcienu katastrofa - katastrofa kolejowa

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

44

7.3 PODRÓŻ AUTOBUSEM

abonementa biļete - bilet okresowy
atpakaļbiļete - bilet powrotny
autobusa līnija - linia autobusowa
autobusa pietura - przystanek autobusowy
autobuss - autobus
autobusu maršruts - linia autobusowa
autobusu parks - 1. tabor 2. zajezdnia
autoosta - dworzec autobusowy
beigas - koniec (linii)
biļešu kontrolieris - kontroler biletów
biļete 24 stundām - bilet 24-godzinny
biļete ar atlaidi - bilet ulgowy
biļete turpceļam - bilet w jedną stronę
braukt par zaķi - jechać na gapę
gala pietura - przystanek końcowy
galapunkts - pętla; przystanek końcowy

iekāpt autobusā - wsiąść do autobusu
izkāpt no autobusa - wysiąść z autobusu
kompostrēt biļeti - skasować bilet
kompostrētājs - kasownik
nākamā pietura - następny przystanek
pasažieris - pasażer
pieturvieta pēc pieprasījuma - przystanek na
żądanie
posmainais autobuss - autobus przegubowy
sākums - początek (linii)
saraksts - rozkład jazdy
tālsatiksmes autobuss - autobus dalekobieżny
uzgaidāmā telpa - poczekalnia
vietas numurs - numer miejsca
zaķis - pasażer na gapę

7.4 PODRÓŻ DROGĄ LOTNICZĄ

aviācijas - lotniczy
aviobiļete - bilet lotniczy
avioceļs - korytarz lotniczy
aviokompānija - linie lotnicze (firma)
bagāža - bagaż
bagāžas reģistrācija - odprawa bagażu
čartera reiss - lot czarterowy
dirižablis - sterowiec
drošības josta - pas bezpieczeństwa
gaisa - lotniczy
helikopters - helikopter
hidroplāns - wodolot
iekāpšanas karte - karta pokładowa
iekšzemes lidojums - lot krajowy
ielidošana - przyloty
ielidošanas sektors - hala przylotów
izlidošana - wyloty
izlidošanas sektors - hala odlotów
kokpits - kokpit
lidmašīna - samolot
lidmašīnu katastrofa - katastrofa lotnicza

lidojums - lot
lidosta - lotnisko; port lotniczy
lidotājs - lotnik
lidsabiedrība - linia lotnicza
nolaisties - lądować
nolaišanās - lądowanie
pacelšanās - start
pacelties - startować
panorāmas lidojums - lot widokowy
piespiesta nolaišanās - lądowanie awaryjne
pilots - pilot
planieris - szybowiec
rokas bagāža - bagaż podręczny
skrejceļš - pas startowy
starptautiskā lidosta - lotnisko międzynarodowe
stjuarte - stewardesa
stjuarts - steward
tranzītzāle - hala tranzytowa
turbulence - turbulencja
vieta pie ejas - miejsce przy przejściu
vieta pie loga - miejsce przy oknie

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

45

7.5 PODRÓŻ DROGĄ MORSKĄ

airu laiva - łódź wiosłowa
apkalpe - załoga
automašīnu klājs - pokład samochodowy
brauciens ar kuģi - rejs statkiem
burāt - żeglować
buru laiva - żaglówka
būt noenkurotam - kotwiczyć
doks - dok
enkurs - kotwica
glābšanas kuģis - statek ratunkowy
glābšanas laiva - szalupa ratunkowa
glābšanas veste - kamizelka ratunkowa
jūras slimība - choroba morska
jūrnieks - marynarz
kajīte - kajuta
kapteinis - kapitan
klāja pasažieris - pasażer pieszy
klājs - pokład

kruīzs - rejs wycieczkowy
kuģa avārijā cietušais - rozbitek
kuģis - statek
laiva - łódź; stateczek
nogrimt - zatonąć
nokāpt no klāja - opuścić pokład
osta - port
pacelt enkuru - podnieść kotwicę
pasažieru kuģis - statek pasażerski
prāmis - prom
prāmja pārceltuve - przeprawa promowa
sēklis - mielizna
ūdensceļš - droga wodna
upes osta - port rzeczny
uz klāja - na pokładzie
uzkāpt uz klāja - wejść na pokład
uzkāpt uz kuģa - zaokrętować się
vilnis - fala

7.6 PODRÓŻ SAMOCHODEM

aizbraukt - wyprzedzić
aizliegts novietot automašīnu - zakaz postoju
apbraukšana - objazd
apkārtceļš - rondo
apvedceļš - objazd
atpakaļgaita - bieg wsteczny
ātra transporta sistēma - droga szybkiego ruchu
ātruma ierobežojums - ograniczenie prędkości
ātrums - prędkość
automašīnu noma - wypożyczalnia samochodów
automašīnu stāvvieta - parking samochodowy
automazgātuve - myjnia samochodowa
autostopētājs - autostopowicz
autostrāde - autostrada
autovadītāja apliecība - prawo jazdy
braukšanas josla - pas jezdni
braukšanas līdzeklis - pojazd
bremzēt - hamować
būt piesprādzējies - mieć zapięte pasy
ceļa mala - pobocze
ceļazīme - znak drogowy
ceļmala - pobocze
ceļot ar autostopu - podróżować autostopem
ceļrādis - drogowskaz
ceļš - droga
ceļu - drogowy
degvielas stacija - stacja benzynowa
furgons - samochód dostawczy
gājēju pāreja - przejście dla pieszych
garāža - garaż
iela - ulica
ietve - chodnik
ietves mala - krawężnik

krustojums - skrzyżowanie
lauku ceļš - droga polna
lielceļš - autostrada
luksafors - sygnalizacja świetlna
mašīna - samochód
mehāniķis - mechanik
miglas lukturi - światła przecimgielne
motocikls - motocykl
naudas sods - mandat
nolikt mašīnu - zaparkować samochód
paātrināt - przyspieszyć
pārslēgt ātrumu - zmienić bieg
piesprādzēties - zapiąć pasy
sadauzīšana - wypadek
sadaužīt automašinu - mieć wypadek
samazināt ātrumu - zwolnić
satiksme - ruch
satiksmes līdzeklis - pojazd
satiksmes negadījums - wypadek
semafors - sygnalizacja świetlna
smagā automašīna - samochód ciężarowy
sodu nauda - mandat; kara pieniężna
stāvēt - parkować
stāvgaismas - światła pozycyjne
stāvvietas skaitītājs - parkomat
stopošana - autostop
šķērsiela - boczna uliczka
tuvās gaismas lukturi - światła mijania
vadīšana alkohola reibumā - jazda po pijanemu
vadīt automāšīnu - kierować samochodem
vadītājs - kierowca
vienvirziena iela - ulica jednokierunkowa
zaļais vilnis - zielona fala

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

46

7.7 ZAKWATEROWANIE

administratore - recepcjonistka
administrators - recepcjonista
apartamenti - apartament
apkalpotāja - pokojówka
apmaksāt rēķinu - uregulowac rachunek
atslēga - klucz
autostāvvieta - parking
banketzāle - sala bankietowa
bārs - bar
brokastis - śniadanie
cenas nesezonā - ceny poza sezonem
cenas sezonā - ceny w sezonie
divvietigs - dwójka (pokój 2-os.)
divvietīgs numurs - pokój dwuosobowy
divvietu istaba - pokój dwuosobowy
duša - prysznic
gaisa kondicionēšana - klimatyzacja
ierašanās datums - data przyjazdu
istabas numurs - numer pokoju
izrakstīties - wymeldować się
konferenču zāle - sala konferencyjna
lifts - winda

mājīgā viesnīca - przytulny hotel
modinātājzvans - budzenie
reģistrēties - zameldować się
restorāns - restauracja
rezervācija - rezerwacja
seifs - sejf
telts - namiot
trīsvietīgā istaba - pokój trzyosobowy
trīszvaigžņu viesnīca - hotel trzygwiazdkowy
trivvietigs - trójka (pokój 3-os.)
uzcelt telti - rozbić namiot
uzturs - wyżywienie
vanna - łazienka
vannasistaba pie guļamistabas - pokój z łazienką
veikt rezervāciju - zarezerwować
vienvietīgā istaba - pokój jednoosobowy
vienvietīgs - jedynka (pokój 1-os.)
viesnīca - hotel
viesnīcas - hotelowy
viesnīcas īpašnieks - hotelarz
viesnīcu - hotelowy

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

47

8. SPORT

8.1 RYWALIZACJA

bronzas medaļa - brązowy medal
būt vadībā - prowadzić
ceturtdaļfināls - ćwierćfinał
čempionāts - mistrzostwa
čempions - mistrz
diskvalificēt - dyskwalifikować; zdyskwalifikować
diskvalifikācija - dyskwalifikacja
fans - kibic; fan
finālists - finalista
fināls - finał
intensīvi trenēties - intensywnie trenować
just līdzi - kibicować; dopingować
komanda - drużyna
līderis - lider
līdzjutējs - kibic
lietot dopingu - brać doping
neizšķirts - remis
nodarboties ar sportu - uprawiać sport
Olimpiskās spēles - Igrzyska Olimpijskie
Olimpiskās uguns - ogień olimpijski
panākums - sukces
Paralimpiskās spēles - Igrzyska Paraolimpijskie
pārsvars - przewaga
pasaules rekords - rekord świata
piepūle - wysiłek
pusfināla - półfinałowy
pusfināls - półfinał
rekordists - rekordzista
rezultāts - wynik; rezultat

sacensības - rywalizacja
sakāve - porażka; klęska
sāncensis - rywal
sāncesība - rywalizacja
saņemt sudraba medaļu - zdobyć srebrny medal
spēlētājs - gracz; zawodnik
sporta - sportowy
sporta skola - szkoła sportowa
sportisks - sportowy
sports - sport
Starptautiskā Olimpiskā komiteju -
Międzynarodowy Komitet Olimpijski
sudraba medaļa - srebrny medal
treneris - trener
trenēties - trenować
turnirs - turniej
universiāde - uniwersjada
uzvara - zwycięstwo
uzvarēt - zwyciężyć
uzvarēt pēc noklusējuma - wygrać walkowerem
uzvarētājs - zwycięzca
valstsvienība - reprezentacja
Vasaras Olimpiskās spēles - Letnie Igrzyska
Olimpijskie
visu vai neko - wszystko albo nic
zaudēt - przegrać
zelta medala - złoty medal
Ziemas Olimpiskās spēles - Zimowe Igrzyska
Olimpijskie

8.2 DYSCYPLINY SPORTOWE

airēšana - wioślarstwo
alpīnisms - wspinaczka
amerikāņu futbols - futbol amerykański
ātrslidošana - łyżwiarstwo szybkie
badmintons - badminton
basketbols - koszykówka
beisbols - baseball
biljards - bilard
cīkstēšanās - zapasy
desmitcīņa - dziesięciobój
florbols - unihokej
futbols - piłka nożna
galda teniss - tenis stołowy
jāšana - jeździectwo
kalnu riteņbraukšana - kolarstwo górskie
kamaniņu braukšana - saneczkarstwo
kērlings - curling
klinšu kāpšana - wspinaczka
krikets - krykiet
lauka hokejs - hokej na trawie
loka šaušana - łucznictwo
modernā pieccīņa - pięciobój nowoczesny

paukošana - szermierka
peldēšana - pływanie
pludmales futbols - piłka plażowa
pludmales volejbols - siatkówka plażowa
regbijs - rugby
riteņbraukšanas sports - kolarstwo
rokasbumba - piłka ręczna
septiņcīņa - siedmiobój
sinhronā peldēšana - pływanie synchroniczne
skeitbords - skateboard
snūkers - snooker
spīdvejs - żużel
sporta veids - dyscyplina sportu
svarcelšana - podnoszenie ciężarów
šaušana - strzelectwo
šosejas riteņbraukšana - kolarstwo szosowe
telpu futbols - piłka halowa
treka riteņbraukšana - kolarstwo torowe
triatlons - triathlon
ūdenspolo - piłka wodna
velokross - kolarstwo przełajowe
volejbols - siatkówka

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

48

8.3 PIŁKA NOŻNA

aizmugure - spalony
aizsargs - obrońca
bumba - piłka
futbola laukums - boisko piłkarskie
futbola sezona - sezon piłkarski
futbola zābaki - buty piłkarskie
futbols - piłka nożna
gut vārtus - strzelić bramkę
iemetiens - rzut z autu
līga - liga
līnijtiesnesis - sędzia liniowy
netiešais brīvsitiens - rzut wolny pośredni
pagrieziens - zwód
pārkāpums - faul
pussargs - pomocnik
rezerves spēlētāju sols - ławka rezerwowych
sacīkstes futbolā - zawody piłkarskie

soda laukums - pole karne
soda sitiens - rzut karny
stabiņš - słupek
stabs - poprzeczka
stadions - stadion
strīda bumba - rzut sędziowski
stūra sitiens - rzut rożny
tiesnesis - sędzia
tiesneša asistents - sędzia liniowy
tiešais brīvsitiens - rzut wolny bezpośredni
uzbrucējs - napastnik
vārti - bramka
vārtsargs - bramkarz
vārtu līnijā - linia bramkowa
zaudēt vārtus - stracić bramkę
Zelta bumba - Złota Piłka (nagroda)
Zelta zābaks - Złote Buty (nagroda)

8.4 LEKKOATLETYKA

aplis - okrążenie
apļa laika - czas okrążenia
atgrūdiens - odbicie
augstlēcējs - skoczek wzwyż
augstlēkšana - skok wzwyż
barjerskrējiens - bieg przez płotki
desmitcīņa - dziesięciobój
diska mešana - rzut dyskiem
diska metējs - dyskobol
falšstarts - falstart
finiša līnija - linia mety
hronometrs - stoper
ieskrējiena celiņš - rozbieg
kārtslēkšana - skok o tyczce
lēcējs - tyczkarz
lodes grūšana - pchnięcie kulą
maratons - maraton
mērlente - taśma miernicza
mest veseri - rzucić młotem
mešanas aplis - koło do rzutów
pāragrs starts - falstart
pieccīņa - pięciobój

priekšskrējiens - przedbiegi
septiņcīņa - siedmiobój
skrejceliņš - tor; bieżnia
soļošana - chód
stafete - sztafeta
starplaiks - międzyczas
starta līnija - linia startu
starta numurs - numer startowy
starta paliktņi - bloki startowe
starta pistole - pistolet startowy
šķēpa mešana - rzut oszczepem
šķēpmetējs - oszczepnik
šķēps - oszczep
šķērslis - płotek
šķēršļu skrējiens - bieg z przeszkodami
tāllēcējs - skoczek w dal
tāllēkšana - skok w dal
trases celiņš - tor
trīssoļlēkšana - trójskok
vesera mešana - rzut młotem
veseris - młot

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

49

8.5 HOKEJ NA LODZIE

aizsargs - obrońca
borts - banda
dubultais sods - kara podwójna
hokeja nūja - kij hokejowy
hokejists - hokeista
hokejs - hokej
iemetiena aplis - koło wznawiania
iemetiena vieta - punkt wznowienia gry
iemetiens - wznowienie
kapteinis - kapitan
kreisās malas uzbrucējs - lewoskrzydłowy
ķivere - kask
labās malas uzbrucējs - prawoskrzydłowy
ledus - lód
ledus laukums - lodowisko
ledus tīrāmā mašīna - rolba

lielais sods - kara większa
mazais sods - kara mniejsza
piespiest ripu - zamrozić krążek
ripa - krążek
sarkanā līnija - linia czerwona
sieviešu hokej - hokej kobiet
slida - łyżwa
sodīto soliņš - ławka kar
sods - kara
Stenlija kauss - Puchar Stanleya
tvērējcimds - łapaczka
uzbrucejs - napastnik
vārtsarga laukums - pole bramkowe
vārtsargs - bramkarz
zilā līnija - linia niebieska

8.6 SPORTY WALKI

boksa cimdi - rękawice bokserskie
boksa cīņā - walka bokserska
boksa maiss - worek treningowy
boksa sacensības - zawody bokserskie
bokseris - bokser
boksēt - boksować
bokss - boks
cīkstēšanās - zapasy
cīņa - walka
cīņas mākslas - sztuki walki
džudo - judo
karatē - karate
kikbokss - kick-boxing
kung-fu - kung-fu
nodarboties ar boksu - trenować boks
nokautēt - znokautować

nokauts - nokaut
pussmagais svars - waga półciężka
pusvidējais svars - waga półśrednia
raunds - runda
ringa tiesnesis - sędzia ringowy
rings - ring
sitiens - cios
smagais svars - waga ciężka
sumo - sumo
supersmagais svars - waga superciężka
svara kategorija - kategoria wagowa
taizemiešu bokss - boks tajski
teikvando - taekwondo
uzvarēt ar nokautu - wygrać przez nokaut
vidējais svars - waga średnia
vieglais svars - waga lekka

8.7 SPORTY WODNE

airēt - wiosłować
airētājs - wioślarz
airis - wiosło
akvalangs - akwalung
baseins - basen
brass - żabka
brīvais stils - styl wolny
burāšana - żeglarstwo
daiļlēkšana - skoki do wody
delfīnstils - delfin; motylek
jahta - jacht
niršana - nurkowanie
niršanas brilles - maska do nurkowania
nirt - nurkować
peldbaseins - pływalnia
peldēšana - pływanie
peldēšanas - pływacki
peldēt kraulā - pływać kraulem

peldēt nepratējs - osoba nieumiejąca pływać
peldēt uz muguras - pływać na plecach
peldētājs - pływak
pludmale - plaża
sekls bērnu baseins - brodzik
sinhronā peldēšana - pływanie synchroniczne
slēgtais peldbaseins - basen kryty
smailīte - kajak
smaiļošana - kajakarstwo
smaiļotājs - kajakarz
tauriņstils - motylek
ūdens - woda
ūdens velosipēds - rower wodny
ūdenslīdējs - płetwonurek
ūdensmotorollers - skuter wodny
ūdenspolo - piłka wodna
veikbordings - wakeboarding
vindsērfings - windsurfing

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

50

8.8 SPORTY ZIMOWE

ātrslidošana - łyżwiarstwo szybkie
ātrslidotājs - panczenista
biatlons - biathlon
bobs - bobslej
bobsleja trase - tor bobslejowy
bobslejs - bobsleje
Četru tramplīnu turnejas - Turniej Czterech Skoczni
daiļslidošana - łyżwiarstwo figurowe
daiļslidotājs - łyżwiarz figurowy
distanču slēpes - narty biegowe
distanču slēpošana - biegi narciarskie
enkurveida pacēlājs - wyciąg orczykowy
frīstaila slēpošana - narciarstwo dowolne
kalnu slēpošana - narciarstwo alpejskie
kamaniņu braukšana - saneczkarstwo
kamaniņu trase - tor saneczkarski
krēslu pacēlājs - wyciąg krzesełkowy

skeletons - skeleton
slēpe - narta
slēpju nūjas - kijki do nart
slēpju stiprinājums - wiązanie (narciarskie)
slēpju zābaki - buty narciarskie
slēpošana - narciarstwo
slēpošanas bikses - spodnie narciarskie
slēpot - jeździć na nartach
slidotājs - łyżwiarz
sniega motocikls - skuter śnieżny
snovbords - snowboard
šorttreks - short-trek
tramplīna - skocznia narciarska
tramplīnlēcējs - skoczek narciarski
tramplīnlēkšana - skoki narciarskie
trase - trasa; szlak
ziemeļu divcīņa - kombinacja norweska

8.9 GIMNASTYKA

balanss - równowaga
enerģētiskā želeja - żel energetyczny
enerģētiskais batoniņš - baton energetyczny
fitnesa klubs - klub fitness
ieelpa - wdech
iesildīšanās - rozgrzewka
iespiesšana - pompka
ievikt elpu - zrobić wdech
individuālais treneris - osobisty trener
izelpa - wydech
izotonisks dzēriens - napój izotoniczny
koriģējošā vingrošana - gimnastyka korekcyjna
kūlenis - przewrót
lecamaukla - skakanka
lēkt pār zirgu - skok przez konia
līdztekas - poręcz
mākslas vingrošana - gimnastyka artystyczna
medicīnas bumba - piłka lekarska
nostiprināt muskuļus - wzmocnić mięśnie
ogļhidrātu dzēriens - napój węglowodanowy
olbaltumvielu batoniņš - baton białkowy
paklājs - mata

pavingrot - poćwiczyć
piecelšanās sēdus - brzuszek
pietupšanās - przysiad
pilates - pilates
proteīna batoniņš - baton proteinowy
proteīna kokteilis - koktajl proteinowy
riņķis - kółko
ritenis - przerzut
salto - salto
stars - równoważnia
stiepnis - drążek
stīpa - obręcz
trenažieru zāle - siłownia
veiklība - zwinność
vingrojumi uz zirga - ćwiczenia na koniu
vingrojums - ćwiczenie
vingrošana - gimnastyka
vingrošanas - gimnastyczny
vingrot - ćwiczyć
vingrotāja - gimnastyczka
vingrotājs - gimnastyk
zirgs - koń (gimnastyczny)

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

51

8.10 TENIS

apļa pārkāpšana - błąd przekroczenia linii
bumbiņu padevēja - dziewczyna podająca piłki
Deivisa kauss - Puchar Davisa
dubulspēle - debel
dubultkļūda servējot - podwójny błąd serwisowy
dubultspēles - gra podwójna
gala līnija - linia końcowa
geims - gem
Grand Slam turnīrs - turniej wielkoszlemowy
korts - kort
laukuma aizmugurējā zona - backcourt
līdzvērtīgs stāvoklis - równowaga
līnijtiesnesis - sędzia liniowy
parakums - przewaga
piecpadsmit - piętnaście
pretuzbrukums - kontratak
rakete - rakieta
ranga - ranking
sāna līnija - linia boczna

serve - serwis; podanie
serve tīklā - net
serves līnija - linia serwisowa
servēt - serwować
sets - set
sieviešu dubultspēle - debel kobiet
sitiens no kreisās puses - bekhend
spēcīga serve - silny serwis
taibreiks - tie-break
tenisa bumbiņa - piłeczka tenisowa
tenisiste - tenisistka
tenisists - tenisista
teniss - tenis
topspins - topspin
vairāk - przewaga
vanaga acs - Hawk Eye
vienspēles - gra pojedyncza
vīriešu vienspēle - gra pojedyncza mężczyzn

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

52

9. TECHNIKA

9.1 BUDOWNICTWO

apmetums - tynk
baltie ķieģeļi - białe cegły
betona mikseris - betoniarka
betons - beton
būvēt - budować
būvlaukums - plac budowy
būvniecības vadītājs - kierownik budowy
celt - budować
celtne - budowla
celtniecība - budownictwo
celtniecības darbi - roboty budowlane
celtniecības materiāls - materiał budowlany
celtnieks - budowniczy
cements - cement
dzelzsbetons - żelbet
dzērve - dźwig
ekskavatorists - operator koparki
ekskavators - koparka
graut - burzyć
java - zaprawa
kanalizācija - kanalizacja

krāsns ķieģeļi - czerwone cegły
krāsot - malować
ķieģelis - cegła
metinātājs - spawacz
mūrēt - murować
mūrnieka ķelle - kielnia
mūrnieks - murarz
nagla - gwóźdź
nojaukt - zburzyć; wyburzyć
rakt - kopać
sabojāt - spartaczyć
sastatnes - rusztowanie
skrūve - śruba
smilšakmens - piaskowiec
smiltis - piasek
stikls - szkło
strādāt būvlaukumā - pracować na budowie
urbis - wiertło
urbjmašīna - wiertarka
urbt - wiercić
uzcelt - wybudować

9.2 PRZEMYSŁ

alumīnija rūda - ruda aluminium
apavu rūpniecība - przemysł obuwniczy
apģērbu rūpniecība - przemysł odzieżowy
automašīnu rūpnīca - fabryka samochodów
aviācijas rūpniecība - przemysł lotniczy
cementa rūpnīca - cementownia
cukurfabrika - cukrownia
cukurrūpniecība - przemysł cukrowniczy
dimanta raktuve - kopalnia diamentów
dzelzs raktuve - kopalnia żelaza
dzelzs rūda - ruda żelaza
elektronikas rūpniecība - przemysł elektroniczny
fabrika - fabryka
gāzes rūpniecība - przemysł gazowniczy
ieguve - wydobycie
ieroču rūpnīca - fabryka broni
keramikas rūpnīca - fabryka ceramiki
konveijerražošana - produkcja taśmowa
ķieģeļfabrika - cegielnia
ķīmiskā rūpnīca - zakłady chemiczne
mašīnbūves rūpnīca - fabryka maszyn
metalurģija - metalurgia
metalurģiskā rūpnīca - huta żelaza

mežrūpniecība - przemysł drzewny
nerūsošais tērauds - stal nierdzewna
pārstrādes rūpniecība - przemysł przetwórczy
pārtikas rūpniecība - przemysł spożywczy
rafinēšanas rūpnīca - rafineria
raktuve - kopalnia
ražošanas metode - technika produkcji
rūpnīca - fabryka; zakład przemysłowy
rūpniecība - przemysł
rūpniecības pārstrukturēšana - restrukturyzacja
przemysłu
rūpniecības revolūcija - rewolucja przemysłowa
sāls raktuve - kopalnia soli
smagā rūpniecība - przemysł ciężki
stikla fabrika - huta szkła
tērauda - stalowy
tēraudlietuve - stalownia
tērauds - stal
vieglā rūpniecība - przemysł lekki
virpa - tokarka
zāģētava - tartak
zelta raktuve - kopalnia złota

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

53

9.3 ENERGETYKA

atjaunīgā enerģija - energia odnawialna
atomelektrostacija - elektrownia atomowa
dabasgāze - gaz ziemny
elektrība - elektryczność
elektroapgāde - zaopatrzenie w energię elektryczną
elektrostacija - elektrownia
energotaupība - oszczędność energii
enerģētika - energetyka
enerģijas patēriņš - zużycie energii
enerģijas ražošana - produkcja energii
enerģijas sadale - dystrybucja energii
gāze - gaz
gāzes apkure - ogrzewanie gazowe
gāzes konteiners - zbiornik gazu
gāzes rūpnīca - gazownia
gāzes skaitītājs - gazomierz
gāzes vads - gazociąg
ģenerators - generator
hidroelektrostacija - elektrownia wodna

jēlnafta - ropa
katls - kocioł
katlu telpa - kotłownia
kūdra - torf
kūdras elektrostacija - elektrownia torfowa
mazuts - mazut
naftas vads - ropociąg
ogļu elektrostacija - elektrownia węglowa
pieejamie energoresursi - dostępne zasoby energii
plūdmaiņu enerģija - energia pływów
reaktors - reaktor
saules elektrostacija - elektrownia słoneczna
siltumenerģija - energia cieplna
strāva - prąd
termoelektrostacija - elektrownia cieplna
turbīna - turbina
urbšanas iekārta - platforma wiertnicza
vēja elektrostacija - elektrownia wiatrowa

9.4 ELEKTRONIKA

ampērs - amper
bāze - baza
bipolārais tranzistors - tranzystor bipolarny
dielektriķis - dielektryk
diode - dioda
elektriskais lauks - pole elektryczne
elektronika - elektronika
emiters - emiter
frekvence - częstotliwość
induktivitāte - indukcyjność
induktivitātes spole - cewka indukcyjna
jauda - moc
kolektor - kolektor
kondensators - kondensator
Kulona likums - Prawo Coulomba
ķēde - obwód
lauktranzistors - tranzystor polowy

līdzstrāva - prąd stały
Lorenca spēks - siła Lorenza
magnētiskais lauks - pole magnetyczne
maiņkondensators - kondensator zmienny
maiņstrāva - prąd przemienny
Oma likums - prawo Ohma
p-n pāreja - złącze p-n
pusvadītājs - półprzewodnik
rezistors - rezystor
spriegums - napięcie elektryczne
strāva - prąd
svārstību kontūrs - obwód rezonansowy
taisngriezis - prostownik
tiristors - tyrystor
transformators - transformator
tranzistors - tranzystor
volts - wolt

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

54

9.5 SAMOCHÓD

aizdedzes spole - cewka zapłonowa
aizdedzes svece - świeca zapłonowa
akumulātors - akumulator
apvidus automašīna - samochód terenowy
atpakaļgaita - bieg wsteczny
atpakaļskata spogulis - lusterko wsteczne
ātruma pārslēgs - dźwignia zmiany biegów
ātrums - 1. bieg 2. prędkość
automašīna - samochód
automātiskā pārnesumkārba - automatyczna
skrzynia biegów
automobiļu kapsēta - cmentarzysko samochodów;
wrakowisko
bagāžnieks - bagażnik
benzīns - benzyna
bremze - hamulec
bremžu pedālis - pedał hamulca
bremžu šķidrums - płyn hamulcowy
brīdinājuma trijstūris - trójkąt ostrzegawczy
carburators - gaźnik
cauruļveida - opona bezdętkowa
dīzeļmotors - silnik dieslowski
drošības spilvens - poduszka powietrzna
durvis - drzwi
dzinējs - silnik
eļļa - olej

gāzes pedālis - pedał gazu
iekšdedzes dzinējs - silnik spalinowy
izplūde - rura wydechowa
josta - pas bezpieczeństwa
jumta bagāžnieks - bagażnik dachowy
jumta lūka - szyberdach
kanna - kanister
ledus skrāpis - skrobaczka do lodu
logu šķidrums - płyn do spryskiwaczy
mašīna - samochód
mašīnas atslēga - kluczyki do samochodu
motoreļļa - olej silnikowy
motors - silnik
parastā pārnesumkārba - ręczna skrzynia biegów
priekšējais aizsargstikls - przednia szyba
riepa - opona
rokas bremze - hamulec ręczny
sajūgs - sprzęgło
sānu spogulis - lusterko boczne
starteris - rozrusznik
stūre - kierownica
stūres pastiprinātājs - wspomaganie kierownicy
šasija - podwozie
trokšņa slāpētājs - tłumik
tukša riepa - przebita opona
valsts numura zīme - tablica rejestracyjna

9.6 KOMPUTER

atmiņa - pamięć
atmiņas karte - karta pamięci
barošanas bloks - zasilacz
bezvadu tīkls - sieć bezprzewodowa
cietais disks - dysk twardy
darbstacija - stacja robocza
datorpele - mysz komputerowa
dators - komputer
datortīkls - sieć komputerowa
kešatmiņa - pamięć podręczna (cache)
klaviatūra - klawiatura
klēpjdators - notebook; laptop
lāzerprinteris - drukarka laserowa
lokālais tīkls - sieć lokalna
mātes plate - płyta główna
mikrofons - mikrofon
mikroprocesors - mikroprocesor
modems - modem
monitors - monitor
multimediju tastatūra - klawiatura multimedialna
operatīvā atmiņa - pamięć operacyjna

optiskais diskdzinis - napęd optyczny
pamatplate - płyta główna
paralēlā pieslēgvieta - port równoległy
pele - mysz
pieslēgvieta - port
planšetdators - tablet
printeris - drukarka
procesors - procesor
serveris - serwer
skaļrunis - głośnik
skaņas karte - karta dźwiękowa
skārienjūtīgais ekrāns - ekran dotykowy
skārienpaliktnis - touchpad
skeneris - skaner
tastatūra - klawiatura
tīkla karte - karta sieciowa
tīmekļkamera - kamera internetowa
tintes printeris - drukarka atramentowa
USB zibatmiņa - pamięć USB
video karte - karta graficzna
virknes ports - port szeregowy

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

55

9.7 OPROGRAMOWANIE

algoritms - algorytm
bezmaksas programmatūra - freeware
biroja programmatūras pakete - pakiet biurowy
datubāze - baza danych
datubāžu vadības sistēma - system zarządzania
bazą danych
ftp klients - klient FTP
grafikas redaktors - edytor graficzny
ielāps - łata; patche
izklājlapa - arkusz kalkulacyjny
kodols - jądro (systemu operacyjnego)
kompilātors - kompilator
lietojumprogrammatūra - aplikacja
lietotāja saskarne - interfejs użytkownika
mūzikas atskaņotājs - odtwarzacz muzyki

operētājsistēma - system operacyjny
pirmkods - kod źródłowy
programmatūra - oprogramowanie
programmēšanas valoda - język programowania
programmētājs - programista
simulators - symulator
spraudnis - wtyczka
teksta redaktors - edytor tekstu
tekstapstrādes programma - edytor tekstu
tīmekļa pārlūkprogramma - przeglądarka
internetowa
timekļa vietne - strona internetowa
utilītprogramma - program użytkowy
vektorgrafikas redaktors - edytor grafiki wektorowej
video atskaņotājs - odtwarzacz wideo

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

56

10. KULTURA

10.1 SZTUKA

abstrakcija - abstrakcja
abstraktais - abstrakcyjny
attēlot - przedstawić; opisać
attēls - wyobrażenie
avangards - awangarda
daiļrade - twórzczość
daiļrades process - proces twórczy
ekspresionisms - ekspresjonizm
estētika - estetyka
folklora - folklor
gotika - gotyk
gravēt - grawerować
gravieris - grawer
inspirācija - inspiracja
inspirēt - inspirować
iztēle - wyobraźnia
jūgendstils - secesja
kičīgs - kiczowaty
kičs - kicz
kubisms - kubizm
māksla - sztuka
Mākslas akadēmija - Akademia Sztuk Pięknych
mākslas darbs - dzieło sztuki
mākslas dzīve - życie artystyczne

mākslas veidi - formy sztuki
mākslas vēsture - historia sztuki
māksliniece - artystka
māksliniecis - artystyczny
mākslinieka talants - talent artystyczny
mākslinieks - artysta
mākslinieku grupa - grupa artystyczna
meistardarbs - arcydzieło
meistarstiķis - majstersztyk
minimālisms - minimalizm
modernisms - modernizm
muzejs - muzeum
origami - origami
postmodernisms - postmodernizm
radītājs - twórca
radoša iztēle - twórcza wyobraźnia
radošs - twórczy
reālistiska māksla - sztuka realistyczna
romantisms - romantyzm
simbolisms - symbolizm
sirreālisms - surrealizm
šedevrs - arcydzieło
veidot - tworzyć

10.2 MALARSTWO

ainava - pejzaż
ainavists - pejzażysta
ainavu gleznotājs - pejzażysta
akts - akt
akvarelis - akwarela
audekls - płótno
batālais žanrs - batalistyka
bērna portrets - portret dziecka
dekoratīvā glezniecība - malarstwo dekoracyjne
eļļas glezna - malarstwo olejne
glezna - obraz
gleznas skice - szkic obrazu
glezniecība - malarstwo
gleznot ar otu - malować pędzlem
gleznot kluso dabu - malować martwą naturę
gleznotājs - malarz
gleznu galerija - galeria obrazów
izcils gleznotājs - doskonały malarz
karikatūra - karykatura
klusā daba - martwa natura
kompozīcija - kompozycja
krāsa - farba

krāsainais zīmulis - kredka
marīna - marina
ota - pędzel
otas meistars - mistrz pędzla
otas triepiens - pociągnięcie pędzlem
pastelis - pastel
pasteļkrāsu - pastelowy
pašportrets - autoportret
plakāts - plakat
portrets - portret
portretu gleznotājs - portrecista
sadzīves žanrs - malarstwo rodzajowe
skice - szkic
skiču albums - szkicownik
spalvas zīmējums - rysunek piórem
uzgleznot - namalować
vanitas - vanitas
vēsturiskais žanrs - malarstwo historyczne
zīmējums - rysunek
zīmēt - rysować
zīmētājs - rysownik
zimulis - ołówek

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

57

10.3 LITERATURA

amfibrahijs - amfibrach
antoloģija - antologia
atskaņa - rym
balāde - ballada
bērnu grāmata - książka dla dzieci
bērnu literatūra - literatura dla dzieci
bruņinieku romāns - powieść rycerska
daiļliteratūra - beletrystyka
daktils - daktyl
drāma - dramat
dramaturģija - dramat
dzeja - liryka; poezja
dzejniece - poetka
dzejnieks - poeta
dzejolis - wiersz
dziesmu grāmata - śpiewnik
elēģija - elegia
enciklopēdija - encyklopedia
epika - epika
eposs - epos
eseja - esej
fabula - bajka
feļetons - felieton
fikcija - fikcja
grāmata - książka
grāmatu izstāde - targi książki
grāmatu veikals - księgarnia
himna - hymn
humoreska - humoreska
iteratūras zinātnieks - literaturoznawca
izdevējs - wydawca
izdevniecība - wydawnictwo
jambs - jamb
jaunākā literatūra - literatura współczesna
jaunatnes literatūra - literatura dla młodzieży
klasicisms - klasycyzm
komēdija - komedia
kriminālromāns - powieść kryminalna
lasīt grāmatu - czytać książki
leģendārs varonis - legendarny bohater
lirika - liryka
literārā daiļrade - twórczość literacka
literārais varonis - bohater literacki

literārs - literacki
literārs vakars - wieczór literacki
literatūras kritika - krytyka literacka
literatūras kritiķis - krytyk literacki
literatūras teorija - teoria literatury
literatūras veids - rodzaj literacki
literatūras vēsture - historia literatury
literatūras zinātne - literaturoznawstwo
miniatūra - miniatura
nodaļa - rozdział
noslēgt līgumu ar izdevniecību - podpisać umowę z
wydawnictwem
novele - nowela
oda - oda
pasaka - bajka; baśń
pastorāle - sielanka
poēma - poemat
populāra dzejniece - popularna poetka
pozitīvais varonis - pozytywny bohater
proza - proza
psiholoģiskais romāns - powieść psychologiczna
rakstīt grāmatu - napisać książkę
rakstniece - pisarka
rakstnieka dzīve un daiļrade - życie i twórczość
pisarza
rakstnieks - pisarz
romānists - powieściopisarz
romāns - powieść
romantisks varonis - bohater romantyczny
sāga - saga
satīra - satyra
sēdēt pie grāmatām - siedzieć nad książkami
sentimentālisms - sentymentalizm
sociālais romāns - powieść społeczna
sonets - sonet
stāstījums - narracja
stāstītājs - narrator
stāsts - opowiadanie
traģēdija - tragedia
trohajs - trochej
vēsturiskais romāns - powieść historyczna
žanrs - gatunek

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

58

10.4 FILM

aktieris - aktor
aktriese - aktorka
animācija - animacja
B klases filma - film B klasy
daudzsēriju piedzīvojumu filma - superprodukcja
dokumentālā filma - film dokumentalny
dublāža - dubbing
dublēt - dubbingować
dublētājs - dubler
dublēts - dubbingowany
filma - film
filma bērniem - film dla dzieci
filmēt - filmować
filmiņa - ujęcie
īsmetrāžas filma - film krótkometrażowy
kadrs - kadr
kara filma - film wojenny
kaskadieris - kaskader
katastrofiska filma - film katastroficzny

kinematogrāfija - kinematografia
kino - kino
kinoteātris - kino
kinozāle - sala kinowa
krimināla filma - kryminał (film)
mēmais kino - kino nieme
montāža - montaż
piedzīvojumu filma - film przygodowy
pilnmetrāžas filma - film fabularny
režija - reżyseria
režisēt - reżyserować
režisors - reżyser
scenārijs - scenariusz
scenārists - scenarzysta
spraiga sižeta filma - film akcji
šausmu filma - horror
trilleris - dreszczowiec
uzņemt filmā - zekranizować
vesterns - western

10.5 TEATR

amfiteātris - amfiteatr
ēnu teatris - teatr cieni
farss - farsa
festivāls - festiwal
improvizācija - improwizacja
izrāde - przedstawienie
kostims - kostium
kulise - kulisa
leļļu teātris - teatr lalek
loma - rola
loža - loża
luga - sztuka (spektakl)
masku teātris - teatr masek
mistērija - misterium
mizanscēna - mise-en-scène
moralitē - moralitet
muzikāls - musical
opera - opera
operas ārija - aria operowa
operete - operetka
orhestra - orkiestra
pēdējā izrāde - ostatnie przedstawienie
proscēnijs - proscenium

publika - publiczność
raksturojums - charakteryzacja
raksturot - charakteryzować
rampa - rampa
rekvizīts - rekwizyt
repertuārs - repertuar
skatītājs - widz
skatītāju zāle - widownia
skatuve - scena
skatuves meistars - mistrz sceny
spēlēt lomu - odgrywać rolę
spēlēt teātri - występować w teatrze
sufliera būda - budka suflera
suflieris - sufler
teātra - teatralny
teātra mēģinājums - próba teatralna
teātra zinātne - teatrologia
teātris - teatr
teātru - teatralny
televīzijas teātris - teatr telewizji
tēlot galveno lomu - grać główną rolę
vizāžists - charakteryzator

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

59

10.6 MUZYKA

ansamblis - zespół
blūzs - blues
bundzinieks - perkusista
deju mūzika - muzyka taneczna
dinamika - dynamika
dziedāšana - śpiew
dziedāt - śpiewać
dziedātāja - śpiewaczka
dziedātājs - śpiewak
dziesma - utwór; pieśń; piosenka
dziesmu grāmata - śpiewnik
džezs - jazz
elektroniskā mūzika - muzyka elektroniczna
fankmūzika - funk
filharmonija - filharmonia
gamma - gama
grandžs - grunge
hausmūzika - house
hip-hops - hip-hop
hits - hit
hromatiskā gamma - skala dwunastodźwiękowa
instrumentālā mūzika - muzyka instrumentalna
intervāls - interwał
kamermūzikas koncerts - koncert muzyki kameralnej
kantrī mūzika - country
klasiskā mūzika - muzyka klasyczna
klausīties koncertu - słuchać koncertu
komponists - kompozytor
koncerts - koncert
koncertu sezona - sezon koncertowy
koncertzāle - sala koncertowa
koris - chór
mažors - skala durowa
melnais metāls - black metal
melodija - melodia

metāls - metal
metrs - metrum
minors - skala minorowa
muzikālā notācija - notacja muzyczna
muzikāls - muzyczny
mūzikas teorija - teoria muzyki
mūzikas vēsture - historia muzyki
mūzikas zinātne - muzykologia
mūzikas žanri - gatunki muzyczne
muzikoloģija - muzykologia
mūziķis - muzyk
nāves metāls - death metal
nots - nuta
oratorija - oratorium
pavadījums - akompaniament
popmūzika - pop
pustonis - półton
regejs - reggae
ritms - rytm
roks - rock
simfoniskā mūzika - muzyka symfoniczna
ska - ska
skaņdarbs - utwór
smagais metāls - heavy metal
solo koncerts - koncert solowy
taktsmērs - metrum
tautas dziesma - pieśń ludowa
tautas mūzika - muzyka ludowa
tehno - techno
temps - tempo
tonis - ton
transs - trance
vokālā mūzika - muzyka wokalna
vokāliste - wokalistka
vokālists - wokalista

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

60

10.7 INSTRUMENTY MUZYCZNE

akordeons - akordeon
alts - altówka
angļu rags - rożek angielski
arfa - harfa
bandžo - banjo
basģitāra - gitara basowa
bungas - bęben
cītara - cytra
čells - wiolonczela
dūdas - dudy
elektriskā ģitāra - gitara elektryczna
ērģeles - organy
ērģelnieks - organista
ermoņikas - harmonijka
fagots - fagot
flauta - flet
flautists - flecista
ģitāra - gitara
ģitārists - gitarzysta
harmonikas - harmonijka ustna
havajas ģitāra - gitara hawajska
kantele - kantele
klarnete - klarnet
klasiskā ģitāra - gitara klasyczna
klavesīns - klawesyn
klavieres - fortepian
koka pūšamais instruments - instrument dęty
drewniany
kontrabass - kontrabas
krievu ģitāra - gitara rosyjska
lociņš - smyczek

metāla pūšamais instruments - instrument dęty
blaszany
mežrags - róg; waltornia
mūzikas instruments - instrument muzyczny
oboja - obój
pianists - pianista
rata lira - lira korbowa
saksofons - saksofon
septiņstīgu ģitāra - gitara siedmiostrunowa
sēsties pie klavierēm - usiąść przy fortepianie
sešstīgu ģitāra - gitara sześciostrunowa
sitaminstrumenti - instrumenty perkusyjne
spēlēt ģitāru - grać na gitarze
spēlēt klavieres - grać na fortepianie
stabule - fujarka
stīga - struna
stīgu instrumenti - intstrumenty strunowe
taustiņinstrumenti - instrumenty klawiszowe
timpāni - kotły
trombonists - puzonista
trombons - puzon
trompete - trąbka
trompetists - trębacz
ukulele - ukulele
vargans - drumla
vijole - skrzypce
vijolniece - skrzypaczka
vijolnieks - skrzypek
vuvuzela - vuvuzela
zvans - dzwon

10.8 TANIEC

balets - balet
deja - taniec
dejas solis - krok taneczny
dejas teorija - teoria tańca
dejot - tańczyć
dejotāja - tancerka
dejotājs - tancerz
deju dziesma - piosenka do tańca
deju kolektīvs - zespół taneczny
deju konkurss - konkurs taneczny
deju mūzika - muzyka taneczna
deju skola - szkoła tańca
deju stundas - lekcja tańca
deju vakars - wieczór taneczny
dziesmu un deju ansamblis - zespół pieśni i tańca
flamenko - flamenco
horeogrāfija - choreografia
horeogrāfs - choreograf

kadriļa - kadryl
kustību kopums - zestaw ruchów
lēnā deja - wolny taniec
moderna deja - taniec nowoczesny
mūsdienu deja - taniec nowoczesny
partneris - partner
polka - polka
polonēze - polonez
priekšnesuma deja - występy taneczne
rumba - rumba
salsa - salsa
samba - samba
tautas deja - taniec ludowy
tautisko deju ansamblis - ludowy zespół taneczny
valsis - walc
vēderdejas - taniec brzucha
Vīnes valsis - walc wiedeński

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

61

10.9 RZEŹBIARSTWO

akmens - kamień
asināt - szlifować
atlējums - odlew
biste - popiersie
cilnis - relief
cirst - ciosać
dekoratīvā tēlniecība - dekoracyjna rzeźba
ģipsis - gips
izcirst - wyciosać
keramika - ceramika
kokgrebējs - drzeworytnik
kokgrebums - drzeworyt
koks - drewno
ledus skulptūra - rzeźba z lodu

mākslas griešana - rzeźbiarstwo
monumentālā tēlniecība - monumentalna rzeźba
mozaīka - mozaika
piemineklis - pomnik
reljef - relief
skulptūra - rzeźba
smilšu skulptūra - rzeźba z piasku
statuete - posążek
statuja - posąg; statua
tēlniece - rzeźbiarka
tēlniecība - rzeźba
tēlnieks - rzeźbiarz
totēms - totem

10.10 FOTOGRAFIA

albūms - album
analogā fotogrāfija - fotografia analogowa
atmiņas karte - karta pamięci
baltās krāsas balansa - balans bieli
barošana - zasilanie
bilde - zdjęcie; fotka
digitālā fotogrāfija - fotografia cyfrowa
digitālā fotokamera - aparat cyfrowy
digitāla tālummaiņa - zoom cyfrowy
digitālais fotorāmītis - ramka cyfrowa
displejs - wyświetlacz
ekspozīcija - ekspozycja
foto aksesuāri - akcesoria fotograficzne
fotoaparāts - aparat fotograficzny
fotogrāfija - zdjęcie; fotografia
fotogrāfisks - fotograficzny
fotolaboratorija - laboratorium fotograficzne
fotopapīrs - papier fotograficzny

fotosoma - torba na aparat fotograficzny
gaismas jūtība - czułość
izšķirtspēja - rozdzielczość
krāsu fotogrāfija - fotografia kolorowa
lādētājs - ładowarka
matrica - matryca
melnbaltā fotogrāfija - fotografia czarno-biała
miniatūrais fotoaparāts - miniaturowy aparat
fotograficzny
objektīva vāciņš - pokrywka na obiektyw
objektīvs - obiektyw
optiska tālummaiņa - zoom optyczny
pikselis - piksel
polarizācijas filtrs - filtr polaryzacyjny
sarkano acu efekts - efekt czerwonych oczu
spoguļkamera - lustrzanka
statīvs - statyw
zibspuldze - lampa błyskowa

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

62

11. ŚWIAT WOKÓŁ NAS

11.1 KOLOR

auksta krāsa - kolor zimny
azūrs - lazurowy
bāls - blady
balts - biały
balts sniegs - biały jak śnieg
bēšs - beżowy
brūns - brązowy
ceriņkrāsa - liliowy
debess zils - błękitny
dzeltenbrūns - żółtawy
dzeltens - żółty
dzintara - bursztynowy
dzīva krāsa - żywy kolor
gaiši zils - jasnoniebieski
gaišs - jasny
krāsa - kolor
krāsains - kolorowy
krāsas piesātinātība - nasycenie kolorów
krāsu bagātība - bogactwo kolorów
krēmkrāsa - kremowy
laistīties krāsās - mienić się kolorami
melnbrūns - czarniawy
melnot - czernieć
melns - czarny
melnums - czerń

nokrāsa - odcień
nosakrt - czerwienić się
oranžs - pomarańczowy
pelēks - szary
purpurs - purpurowy
rozā - różowy
ruds - rudy
sarkana blāzma - czerwona poświata
sarkanbrūns - czerwonawy
sarkans - czerwony
sarkans biete - czerwony jak burak
sarkanums - czerwień
silta krāsa - kolor ciepły
smilšu krāsa - piaskowy
tirkīzs - turkusowy
tumši zils - ciemnoniebieski
tumšs - ciemny
ugunīgi sarkans - ognisto czerwony
violets - fioletowy
zaļibrūns - zielonkawy
zaļš - zielony
zaļumi - zieleń
ziloņkaula krāsa - kolor kości słoniowej
zils - niebieski

11.2 RUCH

aiziet - odejść; opuścić; wynieść się
apgriezties - odwrócić się; okrążyć
apgriezts - odwrócony
atgrūst - odsunąć
atnest - przynieść
auto apstājās - samochód się zatrzymał
bāzt - wsunąć; wepchać; włożyć
braukt - jechać
ieiet - wejść
ieiet mājā - wejść do domu
iet - iść
iziet - wyjść
iziet no stadiona - opuścić stadion
koordinēt kustības - koordynować ruchy
kritiens - upadek
kustība - ruch
ķermeņa kustības - ruchy ciała
lidot - lecieć
maršēt - maszarować
nest - nieść
nokrist - spaść; upaść
pacelt - podnieść
pakustināt - ruszyć; poruszyć
panest - unieść

peldēt - pływać
piecelties - wstać
pienākt pie loga - podejść do okna
piestiprināt - przymocować
pieturēt - zatrzymać
ripināt bumbu - turlać piłkę
saķert - chwycić; złapać
skriet - biec; biegać
skriet uz vietas - biegać w miejscu
soli pa solim - krok po kroku
solis - krok
soļot - kroczyć
spraukties - pchać się
staigāt - chodzić
staigāt ar kruķiem - chodzić o kulach
staigāt uz rokām - chodzić na rękach
stāvēt - stać
stāvēt uz pirkstgaliem - stać na palcach
stāvēt uz vienas kājas - stać na jednej nodze
šūpoties - 1. kołysać się 2. huśtać się
vējš pakustina koka zarus - wiatr porusza gałęziami
drzew
zirgs pakustina asti - koń porusza ogonem

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

63

11.3 PRZESTRZEŃ

apkārt - wokół
apkārtne - otoczenie
apvārsnis - horyzont
attālums - odległość; dystans
austrumi - wschód
austrumos - na wschodzie
austrumu - wschodni
bezdibenis - otchłań
debess puses - cztery strony świata
dienvidi - południe
dienvidrietumi - południowy zachód
dienvidu - południowy
doties austrumu virzienā - zmierzać w kierunku
wschodnim
garām - obok
horizonts - horyzont
izmērīt attālumu - zmierzyć odległość
jebkur - gdziekolwiek
katrs aizgāja uz savu pusi - każdy poszedł w swoją
stronę
kaut kur - gdzieś
kosmoss - kosmos
ļoti tuvu - bardzo blisko
mainīt kursu uz ziemeļiem - zmienić kurs na północ
netālu - niedaleko
no tālienes - z oddali

pienākt tuvāk galdam - zbliżyć się do stołu
plašums - 1. szerokość 2. przestrzeń
platība - 1. powierzchnia 2. obszar
plaukts virs galda - półka nad stołem
pretējais virziens - kierunek przeciwny
rietumi - zachód
rietumu - zachodni
sēdēt zem koka - siedzieć pod drzewem
strādāt tālu no mājām - pracować daleko od domu
tālāk - dalej
tālu - daleko
tālu dzīvot - mieszkają daleko
telpa - 1. przestrzeń 2. pomieszczenie
teritorija - terytorium
tiešā tuvumā - w bezpośrednim sąsiedztwie
tuvumā - w pobliżu
uzraksts virs durvīm - napis nad drzwiami
virs - nad
virziens - kierunek
visums - wszechświat
zem - pod
zem zemes - pod ziemią
ziemeļi - północ
ziemeļos no pilsētas - w północnej części miasta
ziemeļu - północny

11.4 KSZTAŁT

apaļš - okrągły
aplis - koło
apļveida - okrągły
biezs - gruby (np. materiał)
biezums - grubość
caurums - dziura
ieliekts - wklęsły
kontūra - kontur
konvekss - wypukły
līkumains - kręty
līnija - linia
lode - kula
mala - krawędź
mīcīt - gnieść; ugniatać
pārplīst - pęknąć

plaisa - 1. pęknięcie 2. szczelina
plakans - płaski
plašs - szeroki; rozległy
sagriezt - naciąć
salauzt - złamać
samērīgs - symetryczny
sarauties - skurczyć się
simetrija - symetria
šaurs - wąski
šķībs - krzywy
taisns - prosty
taisnstūris - prostokąt
tievs - cienki
trīsstūris - trójkąt

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

64

11.5 ŚWIATŁO

apgaismojums - oświetlenie
apgaismot - oświetlić
aptumšot - przyciemnić
atstarot gaismu - odbijać światło
blāzma - blask
dabiskā gaisma - światło naturalne
dienas gaisma - światło dnia
ēna - cień
gaismas avots - źródło światła
gaismas ķermenis - lampa
gaišums - jasność
izstarot gaismu - emitować światło
krēsla - zmierzch
liesma - płomień
mākslīgā gaisma - sztuczne światło
mākslīgais apgaismojums - sztuczne oświetlenie

mest ēnu - rzucić cień
mirgot - migać
nakts tumsa - ciemność nocy
nodzist - gasnąć
pustumsa - półmrok
sarkana liesma - czerwony płomień
saules gaisma - światło słoneczne
spīdēt - lśnić
spilgums - jasność
spožums - blask
spuldze nodziest - żarówka gaśnie
svece - świeca
sveču gaisma - światło świecy
svelme - blask; poświata; łuna
tumsa - ciemność
uguns - ogień

11.6 PRĘDKOŚĆ

ar lielu ātrumu - z dużą prędkością
ātri - szybko
ātri braukt - szybka jazda
ātrs - szybki
ātrs temps - szybkie tempo
ātruma rādītājs - prędkościomierz
ātrums - prędkość
braukšanas ātrums - prędkość jazdy
gaismas ātrums- prędkość światła
iet ātriem soļiem - iść szybkim krokiem
kosmiskais ātrums - prędkość kosmiczna
lēni - powoli

lēns - powolny
lēns temps - wolne tempo
lielā ātrumā - duża prędkość
paātrinājums - przyspieszenie
paātrināt - przyspieszyć
palēnināt - zwolnić
palēnināt soli - zwolnić kroku
skaņas ātrums - prędkość dźwięku
spidometrs - prędkościomierz
temps - tempo
uzņemt ātrumu - zwiększyć prędkość
vilkties - wlec się

11.7 DŹWIĘK

atbalss - echo
augsta skaņa - wysoki dźwięk
balss - głos
blīkšķis - trzask
burbuļot - bulgotać
čaukstēt - szeleścić
čukstēt - szeptać; szepnąć
čukstus - szeptem
dimdēt - dudnić
dobjas skaņas - głuchy dźwięk
ielas troksnis - hałas ulicy
kapa klusums - grobowa cisza
kliedziens - krzyk
kliegt - krzyczeć; wrzeszczeć
klusēt - być cicho
klusi - cicho
klusi soļi - ciche kroki
kluss - cichy
kluss sauciens - cichy płacz
klusums - 1. cisza 2. milczenie
lapas čaukst zem kājām - szelest liści pod nogami

liels troksnis - duży hałas
pērkons - grzmot
rēkt - ryczeć
runāt klusā balsī - mówić cichym głosem
skaļi smiekli - głośny śmiech
skaļš - głośny
skanēt - brzmieć
skanēt ausīs - brzmieć w uszach
skaņa - dźwięk
skaņas avots - źródło dźwięku
skaņas intensitāte - natężenie dźwięku
soļu troksnis - odgłos kroków
staigāt bez trokšņa - bezszelestnie chodzić
svilpt - świstać
šķind - brzęk (szkła); bicie (dzwonów)
šķindēt - brzęczeć
tad apklusa - potem zapadła cisza
troksnis - hałas
trokšņains - hałaśliwy
trokšņot - hałasować
zema skaņa - niski dźwięk

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

65

11.8 ZMYSŁY

absolūtā dzirde - słuch absolutny
aizskart - dotknąć
aiztikt - dotknąć
akls - ślepy
aklums - ślepota
aromāts - aromat
asa redze - ostry wzrok
ass - ostry
ātrs skatiens - szybki rzut oka
bez garšas - bez smaku
deguns - nos
dzirde - słuch
dzirdes atmiņa - pamięć słuchowa
dzirdes nervs - nerw słuchowy
dzirdes orgāns - narządy słuchu
dzirdēt - słyszeć
garša - smak
ieraudzīt - zobaczyć
intuīcija - intuicja
izplatīt smaku - wydzielać smród
jutīga oža - wrażliwy węch
klausīties - słuchać
krāsu aklums - daltonizm
kurlmēms - głuchoniemy
kurls - głuchy
kurlums - głuchota
laba dzirde - dobry słuch
mest skatienu - rzucić okiem
muzikālā dzirde - słuch muzyczny
neredzīgs - niewidomy
ost pēc ķiplokiem - śmierdzieć czosnkiem
ost pēc odekolona - pachnieć wodą kolońską
oža - węch

pacelt acis - podnieść wzrok
pasalds - słodkawy
paskatīties - rozejrzeć się
pasliktināta redze - zaburzenia widzenia
patīkama garša - przyjemny smak
pieskarties - dotknąć
pikants - pikantny
redze - wzrok
redzes asums - ostrość wzroku
redzes atmiņa - pamięć wzrokowa
redzes lauks - pole widzenia
redzēt - widzieć
rūgts - gorzki
sajust - poczuć
sajūta - zmysł
salds - słodki
saldskābs - słodko-kwaśny
sāļš - słony
saost - wąchać
sestais prāts - szósty zmysł
skābs - kwaśny
skatiens - spojrzenie
skatīties - spojrzeć; patrzeć; oglądać
skatīties pa logu - patrzeć przez okno
skatīties spogulī - spojrzeć w lustro
smaka - smród
smarža - zapach; woń
smirdēt - śmierdzieć
spēlēt pēc dzirdes - grać ze słuchu
stipra smarža - silny zapach
tauste - dotyk
vāja redze - słaby wzrok
vistas aklums - kurza ślepota

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

66

11.9 CZAS

agra stunda - wczesna godzina
agri - wcześnie
agrs rīts - wczesny poranek
aizvakar - przedwczoraj
atomu pulkstenis - zegar atomowy
baltās naktis - białe noce
brīdī - w tej chwili
brīdis - chwila
bronzas laikmets - epoka brązu
ceturksnis - kwadrans
diena - dzień
divdesmitais gadsimts - dwudziesty wiek
dziļa nakts - głęboka noc
gadadiena - rocznica
gada laiks - pora roku
gads - rok
gadsimts - wiek, stulecie
garais gads - rok przestępny
īss laika posms - w krótkim czasie
Jaunais gads - Nowy Rok
kalendāra gads - rok kalendarzowy
katru dienu - każdego dnia
katru otro dienu - co drugi dzień
koloniālisma laikmets - era kolonializmu
komunisma laikmets - era komunizmu
laika bezgalība - nieskończoność czasu
laika izjūta - poczucie czasu
laika plūsma - upływ czasu
laika posms - okres
laika ritums - upływ czasu
laikmets - era; epoka
laiks - czas
laiks rit ātri - czas mija szybko
ledus laikmets - epoka lodowcowa
mēness nakts - noc księżycowa
minūte - minuta
moments - moment
mūsdienas - teraźniejszość; współczesność
nākamajā gadā - w przyszłym roku
nākotne - przyszłość

nākotnes izredzes - perspektywy na przyszłość
nakts - noc
nakts no sestdienas uz svētdienu - noc z soboty na
niedzielę
nakts vidus - środek nocy
nedēļa - tydzień
no dienas līdz dienai - z dnia na dzień
pagātne - przeszłość
parīt - pojutrze
pašlaik - teraz; obecnie
pēcpusdienā - po południu
pirms gada - przed rokiem
pirms mūsu ēras - przed naszą erą
polārā diena - dzień polarny
pulkstenis - zegar; zegarek
pulkstenis ir ātrs - zegar spieszy
pulkstenis ir vēls - zegar się spóźnia
pusnakts - północ
rītdiena - jutro
rīts - ranek; poranek
saules pulstenis - zegar słoneczny
sekunde - sekunda
smilšu pulkstenis - zegar piaskowy
strādāt līdz vēlai naktij - pracować do późna w nocy
stunda - godzina
šodiena - dziś; dzisiaj
šogad - w tym roku
tāla pagātne - odległa przeszłość
tuvākajā nākotnē - w niedalekiej przyszłości
vakar - wczoraj
vakara saule - wieczorne słońce
vakars - wieczór
vēls vakar - późny wieczór
vakar vakarā - wczoraj wieczorem
vēlais dzelzs laikmets - późna epoka żelaza
vēlāk - później
vienā laikā - w tym samym czasie
visu laiku - przez cały czas
zvaigžņota nakts - gwiaździsta noc

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

67

11.10 CZAS - FRAZEOLOGIA

agri vai vēlu - prędzej czy później
atvērto durvju diena - dzień otwartych drzwi
būt dienas kārtībā - być na porządku dziennym
dienas ir skaitītas - dni są policzone
dzīvot vienai dienai - żyć dniem dzisiejszym
gaišā dienas laikā - w biały dzień
grūts brīdis - trudna chwila
ieraudzīt dienas gaismu - ujrzeć światło dzienne
iet kā pulkstenis - chodzić jak zegarek
kā diena pret nakti - jak dzień i noc (fraz.)
laika zobs - ząb czasu
no rīta līdz vakaram - od rana do wieczora
pēdējais brīdis - ostatnia chwila
policijas stunda - godzina policyjna
priekšpusdienā - przed południem
pusdiena - południe
rīta putns - ranny ptaszek
rīts gudrāks par vakaru - z problemem lepiej się przespać
skaidrs diena - jasne jak słońce
spoku stunda - godzina duchów
stundu jautājums - kwestia godzin
tumšs naktī - ciemny jak noc
zelta laiki - złote czasy

11.11 JEDNOSTKI MIAR I WAG

akrs - akr
ampērs - amper
ārs - ars
baits - bajt
bārs - bar
bekerels - bekerel
bits - bit
celsija grāds - stopień Celsjusza
colla - cal
decibels - decybel
dioptrija - dioptria
džouls - dżul
farads - farad
gigabaits - gigabajt
grams - gram
grejs - grej
hektārs - hektar
hercs - herc
jards - jard
jūdze - mila
jūras jūdze - mila morska
kabeļtauva - kabel
kandela - kandela
kelvin - kelwin
kilograms - kilogram
kilometrs - kilometr
kubikmetrs - metr sześcienny
kulons - kolumb
kvadrātmetrs - metr kwadratowy

litrs - litr
ljē - liga
lukss - luks
mārciņa - funt
mērvienība - jednostka miary
metrs - metr
mezgls - węzeł
milimetrs - milimetr
mols - mol
nanometrs - nanometr
ņūtons - niuton
oms - ohm
parseks - parsek
paskāls - paskal
pēda - stopa
puds - pud
radiāns - radian
sekunde - sekunde
sīmenss - siemens
steradiāns - steradian
sters - metr przestrzenny
stops - kwarta
terabaits - terabajt
tonna - tona
vats - wat
vēbers - weber
versts - wiorsta
volts - wolt
zīverts - siwert

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

68

12. PRZYRODA

12.1 KRAJOBRAZ

ainava - krajobraz
aiza - wąwóz; jar
ala - jaskinia
arhipelāgs - archipelag
atols - atol
augstiene - wyżyna
avots - źródło
ezera sala - wyspa na jeziorze
ezeriņš - jeziorko
ezers - jezioro
geizer - gejzer
gleznainas - malowniczy
ieleja - dolina
jūra - morze
kalns - góra
kalnu ainava - krajobraz górski
kalnu strauts - górski potok
kāpa - wydma
koraļļu sala - wyspa koralowa
krasts - brzeg
lapu koku mežs - las liściasty
mežs - las
okeāns - ocean
pakalns - wzgórze
parks - park

pazemes upe - podziemna rzeka
pļava - łąka
purvs - bagno;mokradło
pussala - półwysep
sala - wyspa
saliņa - wysepka
sauszeme - ląd
savanna - sawanna
skuju koku mežs - las iglasty
stepe - step
strauja upe - wartka rzeka
strauts - potok; strumyk
šaurums - cieśnina
taiga - tajga
tuksnesis - pustynia
tundra - tundra
ūdens - woda
ūdenskrituma šalkšans - szum wodospadu
upes grīva - ujście rzeki
upes gultne - koryto rzeki
uzkalns - wzgórze
vulkāns - wulkan
zemiene - nizina
zemūdens avoti - podwodne źródła

12.2 POGODA

apledojums - gołoledź
atkala - gołoledź
atkusnis - odwilż
brāzmains vējš - porywisty wiatr
dūmaka - mgła
īslaicīgs lietus - przelotny deszcz
jauks laiks - przyjemna pogoda
karstums - upał
krusa - grad; gradobicie
laika prognoze - prognoza pogody
laiks - pogoda
ledus - lód
lietains laiks - deszczowa pogoda
lietus - deszcz
lietusgāze - oberwanie chmury
līt - padać
līt kā (ar) spaiņiem - lać jak z cebra
mākonis - chmura
migla - mgła
negaisa mākonis - chmura burzowa
pērkona negaiss - burza z piorunami
pūst - wiać
rīta migla - poranna mgła
rudenīga saule - jesienne słońce

sals - mróz
salts - mroźny
sarma - szron; szadź
saulains laiks - słoneczna pogoda
saule silda - słońce grzeje
saules lēkts - wschód słońca
saules riets - zachód słońca
skaidrs laiks - bezchmurna pogoda
smidzināt - mżyć
smilšu vētra - burza piaskowa
sniega pārsla - płatek śniegu
sniegs - śnieg
sniegšana - opady śniegu
sniga sniegs - pada śnieg
spēcīgs lietus - intensywny deszcz; ulewny deszcz
stiprs sals - silny mróz
šodien līst - dziś pada deszcz
tropiskais karstums - tropikalny upał
vakara migla - wieczorna mgła
varavīksne - tęcza
vēja ātrums - prędkość wiatru
vēja pūsma - powiew wiatru
vēja virziens - kierunek wiatru
vējš - wiatr

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

69

12.3 EKOLOGIA

aizsardzības statuss - status ochronny
atjaunojamie enerģijas resursi - odnawialne źródła
energii
atkritumi - śmieci, odpady
augsnes piesārņojums - zanieczyszczenie gleby
biomasa - biomasa
dabas aizsardzība - ochrona środowiska
dabas bagātības - bogactwo naturalne
dabas parādības - zjawiska przyrodnicze
dabas piemineklis - pomnik przyrody
ekologs - ekolog
ekoloģija - ekologia
ekoloģisks - ekologiczny
ekosistēma - ekosystem
ģeotermālā enerģija - energia geotermalna
izgāztuve - wysypisko
izmiršana - wymieranie
kanāls - kanał
kontaminācija - skażenie

kontaminēts - skażony
meža skola - zielona szkoła
nacionālais parks - park narodowy
notekūdeni - ścieki
notekūdeņu attīrīšana - oczyszczanie ścieków
notekūdeņu attīrīšanas iekārtas - oczyszczalnia
ścieków
organisms - organizm
otrreizēja pārstrāde - recykling
piesārņojums - zanieczyszczenie
radioaktīvais piesārņojums - zanieczyszczenie
radioaktywne
rezervāts - rezerwat
Sarkanā grāmata - Czerwona Księga
saules enerģija - energia słoneczna
šķīdinātāju reģenerācija - odzysk rozpuszczalników
ugunsgrēks - pożar
vide - środowisko

12.4 SSAKI

aita - owca
alnis - łoś
āpsis - borsuk
auns - baran
āzis - kozioł
bizons - bizon
briedis - jeleń
cauna - kuna
cūka - świnia
degunradzis - nosorożec
dromedārs - dromedar
ēzelis - osioł
gepards - gepard
govs - krowa
grauzejs - gryzoń
hipopotams - hipopotam
jaks - jak
jenotsuns - jenot
jūrascūciņa - świnka morska
kaķēns - kocię
kaķis - kot
kamielis - wielbłąd
kāmis - chomik
kaza - koza
kažokāda - sierść
kucēns - szczenię
ķengurs - kangur
lācis - niedźwiedź
lama - lama
lapsa - lis
lauva - lew
lūsis - ryś
mājas sesks - fretka
mātīte - samica

medusāpsis - ratel
meža cūka - dzik
nagainis - ssak kopytny
nīlzirgs - hipopotam
parastais jenots - szop pracz
pele - mysz
pērtiķis - małpa
polārlācis - niedźwiedź polarny
primāts - ssak naczelny
puma - puma
stirna - sarna
sumbrs - żubr
suns - pies
šakālis - szakal
šinšila - szynszyla
tēviņš - samiec
tīģeris - tygrys
tinis - rosomak
trusis - królik
ūdens bifelis - bawół
ūdrs - wydra
vērsis - byk
vilcene - wilczyca
vilks - wilk
vilku bars - stado wilków
vilku kaucieni - wycie wilków
zaķis - zając
zebra - zebra
zīdītājs - ssak
ziemeļbriedis - renifer
zilonis - słoń
zirgs - koń
žirafe - żyrafa
žurka - szczur

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

70

12.5 PTAKI

balodis - gołąb
bezdelīga - jaskółka (dymówka)
bezdelīgu piekūns - kobuz
bišu dzenis - żołna
dadzītis - szczygieł
dzeguze - kukułka
gājputns - ptak wędrowny
grifs - sęp
kovārnis - kawka
krauklis - kruk
lakstīgala - słowik
laukirbe - kuropatwa
lielā zīlīte - sikora bogatka
ligzda - gniazdo
mājas čurkste - jaskółka oknówka
ornitoloģija - ornitologia
papagailis - papuga
piekūns - sokół
pīle - kaczka
plēsīgs putns - ptak drapieżny

pūce - sowa
pupuķis - dudek
putns - ptak
putnu migrācija - migracja ptaków
silis - sójka
spalva - pióro
stārķis - bocian
strauss - struś
svilpis - gil
svīre - jerzyk
tukans - tukan
ūpis - puchacz
vanags - jastrząb
vārna - wrona
vista - kura
zaļā dzilna - dzięcioł zielony
zīdaste - jemiołuszka
zoss - gęś
zvirbulis - wróbel
žubīte - zięba

12.6 RYBY

ālants - jaź
amūrs - amur
apakšmute - świnka
asaris - okoń
barbe - brzana
grundulis - kiełb
ikri - ikra
jūras zivs - ryba morska
karpa - karp
karūsa - karaś
kaze - ciosa
ķīsis - jazgarz
lasis - łosoś
līdaka - szczupak

līnis - lin
nārsts - tarło
pavīķe - piekielnica
plaudis - leszcz
plicis - krąp
rauda - płoć
rudulis - wzdęga
salate - boleń
saldūdens zivs - ryba słodkowodna
sams - sum
sapals - jelec
vīķe - ukleja
zivs - ryba
zutis - węgorz

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

71

12.7 INNE ZWIERZĘTA

astoņkājs - ośmiornica
bišu - pszczeli
bite - pszczoła
bruņurupucis - żółw
čūska - wąż
ērce - kleszcz
glodene - padalec
gludenā čūska - gniewosz plamisty
hameleons - kameleon
indīga čūska - jadowity wąż
jūras ezis - jeżowiec
kamene - trzmiel
kāpurs - larwa
krabis - krab
krokodils - krokodyl
kukainis - owad
ķirzaka - jaszczurka
lapsene - osa
mārīte - biedronka
medūza - meduza

muša - mucha
ods - komar
odze - żmija
parastais zalktis - zaskroniec zwyczajny
parazīts - pasożyt
pitons - pyton
rāpulis - gad
sirsenis - szerszeń
skudra - mrówka
skudru pūznis - mrowisko
spāre - ważka
strops - ul
tauriņš - motyl
termīts - termit
vabole - chrząszcz
varde - żaba
vēzis - rak
zirneklis - pająk
žņaudzējčūska - boa dusiciel

12.8 ROŚLINY

āmulis - jemioła
aplaistīt puķes - podlać kwiaty
augs - roślina
auzas - owies
ēdama sēne - grzyb jadalny
frēzija - frezja
grauds - ziarno
indīga sēne - grzyb trujący
kaktuss - kaktus
kliņģerīte - nagietek lekarski
krūms - krzew
kukurūza - kukurydza
kvieši - pszenica
laputis - mszyca
lilija - lilia
lins - len
ložņu vārpata - perz
magnolija - magnolia
malva - malwa
mārpuķīte - stokrotka
mežroze - dzika róża
mieži - jęczmień

narcise - narcyz
neļķe - goździk
nezāles - chwast
niedre - trzcina
orhideja - orchidea
puķe - kwiat
rīsi - ryż
roze - róża
rudzi - żyto
saulgrieze - słonecznik
sēkla - nasiono
sēne - grzyb
sniegpulkstenīte - przebiśnieg
stiebrs - źdźbło
stublājs - łodyga
stumbrs - łodyga
tulpe - tulipan
viengadīgs augs - roślina jednoroczna
vijolīte - fiołek
vīst - więdnąć
zāle - trawa

background image

Dariusz Sieczkowski - "Łotewsko-polski słownik tematyczny"

72

12.9 DRZEWA

ābele - jabłoń
apse - osika
baltalksnis - olsza szara
baltegle - jodła
bērzs - brzoza
blīgzna - iwa
egle - świerk
goba - wiąz
īve - cis
kļavas - klon
koks - drzewo
koksne - drewno
lapa - liść
lapegle - modrzew
lazda - leszczyna
liepa - lipa

menlalksnis - olsza czarna
miza - kora
nocirst - ściąć; porąbać
osis - jesion
ozols - dąb
ozolzīle - żołądź
papele - topola
parastā egle - świerk pospolity
priede - sosna
purva bērzs - brzoza omszona
rīkste - gałązka
sekvoja - sekwoja
spurdze - kotka
tūja - tuja
vītols - wierzba
zars - gałąź


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
D Sieczkowski Serbsko polski słownik tematyczny (2014)
Podstawowy słownik tematyczny litewsko polski
Podstawowy słownik tematyczny macedońsko polski
Uniwersalny słownik tematyczny czesko polski cz 1 Życie
Jerzy Kazojć Słownik łotewsko polski
Serce ma swoje racje których rozum nie zna, SZKOŁA, język polski, ogólno tematyczne
Dodatek I Angielsko polski słownik języka C
pojęcia ogólne, SZKOŁA, język polski, ogólno tematyczne
Dociekając skąd męka Mickiewicz stwierdził ..., SZKOŁA, język polski, ogólno tematyczne

więcej podobnych podstron