101 POMYSA
ÓW
RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA  JEJ PRZEJAWY, ZAGROŻENIA I OCHRONA
EWA JASTRZ
BSKA, EWA PYA
KA-GUTOWSKA
RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA
JEJ PRZEJAWY, ZAGROŻENIA I OCHRONA
Ewa Jastrzębska, Ewa Pyłka-Gutowska
1. Przyporządkuj definicję do pojęcia:
I. różnorodność gatunkowa a) zróżnicowanie biocenoz w obrębie biomów na kuli ziemskiej
II. różnorodność genetyczna b) zmienność osobników w obrębie gatunku
III. różnorodność ekosystemów c) zróżnicowanie gatunków w obrębie biocenozy
............................................................. ....................................................... ..................................................
7. Pestycydy to chemiczne środki ochrony roślin wykorzystywane przez rolników w celu eliminacji m.in.
szkodliwych owadów. Przeanalizuj poniższe dane dotyczące zużycia pestycydów i wykonaj polecenia:
Rok 1975 1980 1985 1990 1995 2000
zużycie pestycydów 0,61 0,53 0,74 0,52 0,66 0,59
w kg/1ha gruntówornych
i sadów
liczba gatunków owadów i roztoczy odpornych na pestycydy 182 - 228 - 364 -
więcej na stronie internetowej http://www.mac.pl/
101 POMYSA
ÓW
RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA  JEJ PRZEJAWY, ZAGROŻENIA I OCHRONA
EWA JASTRZ
BSKA, EWA PYA
KA-GUTOWSKA
a) Na podstawie danych z tabeli wykonaj wykresy w jednym układzie współrzędnych.
b) Sformułuj wnioski, jakie nasuwają się po analizie wykresów.
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
c) Określ, jakie są uboczne skutki nadmiernego wykorzystywania pestycydów dla środowiska i zdrowia
człowieka.
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
d) Wyjaśnij, co to są biologiczne metody zwalczania szkodników. Podaj przykłady. Jakie są zalety zasto-
sowania tych metod?
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
15. Na rysunku zobrazowano zawartość ołowiu w owocach pomidorów i jabłek mytych i nie mytych:
a) Czym wytłumaczysz różnice zawartości ołowiu w umytych i nie umytych owocach pomiędzy majem a
wrześniem?
........................................................................................................................................................................
b) Określ, z jakich z
ródeł mógł pochodzić ołów.
........................................................................................................................................................................
c) Wyjaśnij, dlaczego myte owoce również zawierają ołów. Jaką drogą dostał się on do wnętrza rośliny?
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
więcej na stronie internetowej http://www.mac.pl/
101 POMYSA
ÓW
RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA  JEJ PRZEJAWY, ZAGROŻENIA I OCHRONA
EWA JASTRZ
BSKA, EWA PYA
KA-GUTOWSKA
d) Wskaż, jakie następstwa dla zdrowia wywołuje kumulacja ołowiu w organizmie człowieka. Podaj 2
przykłady.
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
26. Freony to chlorofluoropochodne węglowodorów - związki chemiczne wykorzystywane w urządze-
niach chłodniczych, aerozolach. Wiadomo, że ich emisja do atmosfery przyczynia się do powstawania
dziury ozonowej. Cieńsza warstwa ozonu przepuszcza więcej promieniowania ultrafioletowego, a to z ko-
lei negatywnie wpływa na organizmy.
a) Wyjaśnij, jakie negatywne skutki w ekosystemach i dla zdrowia człowieka może mieć powiększenie
się dziury ozonowej.
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
b) Zaproponuj działanie, ewentualnie hasło (nawet humorystyczne) propagujące ochronę środowiska
przed freonami.
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
34.
więcej na stronie internetowej http://www.mac.pl/
101 POMYSA
ÓW
RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA  JEJ PRZEJAWY, ZAGROŻENIA I OCHRONA
EWA JASTRZ
BSKA, EWA PYA
KA-GUTOWSKA
a) Na mapie konturowej Polski zaznacz parki narodowe uznane za Światowe Rezerwaty Biosfery.
b) Wyjaśnij, co to jest Światowy Rezerwat Biosfery.
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
c) Jaką funkcję spełnia park narodowy (wymień trzy funkcje)?
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
d) Korzystając z encyklopedii, ewentualnie z Internetu (http://www.mos.gov.pl/kzpn/) scharakteryzuj
wybrany park narodowy w Polsce pod względem położenia geograficznego, warunków klimatycznych
oraz występujących w nim okazów flory i fauny.
więcej na stronie internetowej http://www.mac.pl/
101 POMYSA
ÓW
RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA  JEJ PRZEJAWY, ZAGROŻENIA I OCHRONA
EWA JASTRZ
BSKA, EWA PYA
KA-GUTOWSKA
Doświadczenie 1*
Biodegradacja odpadów
1. Planowanie i przeprowadzanie doświadczenia.
Planowane doświadczenie dotyczące biodegradacji odpadów.
Przeczytaj tekst dotyczący biodegradacji śmieci:
Rozkład zachodzi niemal we wszystkich środowiskach. Podczas tego procesu bakterie trawią martwą ma-
terię organiczną i rozkładają duże cząsteczki związków na znacznie mniejsze. Proces ten nazywa się bio-
degradacją. Ulegają jej wszystkie naturalne produkty, natomiast materiały stworzone przez człowieka,
takie jak szkło i plastik, nie są niestety rozkładane przez mikroorganizmy. Mikroorganizmy (bakterie i
niektóre grzyby) potrzebują odpowiedniej temperatury, wilgotności i dostępu tlenu do oddychania. Rozło-
żone związki, takie jak azotany, fosforany czy związki potasowe, uwalniane są do środowiska. Podczas
rozkładu powstają gazy, m.in. dwutlenek węgla, metan i siarkowodór.
y
ródło: S. Gater, "Biologia", 1999
a) Pracuj w grupie. Ustalcie wspólnie problem lub problemy, które będziecie badali.
b) Podejmij wraz z grupą decyzję o wyborze badanego problemu.
c) Postarajcie się przewidzieć, jak środowisko może wpływać na różne rodzaje odpadów.
d) Postawcie hipotezę dotyczącą badanego problemu.
e) Wybierzcie różne rodzaje śmieci do testowania.
f) Zaprojektujcie sposób (bazując na swoich przypuszczeniach), w jaki będziecie badali wpływ środowi-
ska na badaną próbkę śmieci. Zwróćcie uwagę na przedziały czasowe, w jakich będziecie badali ich roz-
kład. Ustalcie, co będziecie badali - zapach, barwę, konsystencję.
g) Napiszcie plan eksperymentu:
- wyliczcie materiały, których będziecie używali
- przedstawcie kolejne kroki, które poczynicie przy zbieraniu danych.
więcej na stronie internetowej http://www.mac.pl/
101 POMYSA
ÓW
RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA  JEJ PRZEJAWY, ZAGROŻENIA I OCHRONA
EWA JASTRZ
BSKA, EWA PYA
KA-GUTOWSKA
h) Zaprojektujcie tabelę, w której zapiszecie dane.
i) Upewnijcie się, że nauczyciel zaakceptował wasz plan.
j) Przeprowadz
cie eksperyment.
______________________
* Uwaga! Doświadczenie długoterminowe.
więcej na stronie internetowej http://www.mac.pl/