2015-05-10

1

Choroby ziarniniakowe skóry

Sylwia Krzętowska

Choroby ziarniniakowe – wiadomości wstępne



W przebiegu chorób
ziarniniakowych

powstają

charakterystyczne zmiany w

postaci guzków wielkości

główki szpilki, które są

rozsiane w narządach

dotkniętych chorobą.

Zmiany te określa się jako

ziarninę albo ziarniniaki



Do chorób ziarniniakowych

należą przede wszystkim

gruźlica i sarkoidoza

Choroby ziarniniakowe – gruźlica skóry



Czynnikiem wywołującym gruźlicę skóry jest zwykle prątek gruźlicy
Mycobacterium tuberculosis

, rzadziej prątek bydlęcy

Mycobacterium bovis



Zakażenie może być zewnątrzpochodne (wtedy ogranicza się tylko

do skóry) lub wewnątrzpochodne (wówczas zmiany w obrębie

skóry są następstwem gruźlicy innych narządów np. płuc)



Szerzy się przez krew, limfę lub bezpośredni kontakt z chorym



Choroba ma charakter przewlekły. Przebiega dość łagodnie, gdyż

warunki panujące w skórze nie są korzystne dla prątków



Ze względu na charakter i

umiejscowienie zmian wyróżnia

się gruźlicę toczniową, węzłową,

rozpływną, brodawkującą i

wrzodziejącą. Najczęściej

występuje gruźlica toczniowa

Choroby ziarniniakowe – gruźlica skóry



Wykwitem pierwotnym w gruźlicy

skóry są żółtoczerwone lub

czerwonobrunatne miękkie guzki,

które wykazują dodatni objaw
diaskopii

(po ucisku szkiełkiem

podstawowym zmieniają kolor na

brązowożółty). Guzki powiększają się

obwodowo, często rozpadają się

tworząc owrzodzenia, po których

zostają rozległe blizny



Zmiany umiejscawiają się głównie na

nosie, policzkach, małżowinach
usznych



Dla gruźlicy skóry charakterystyczny
jest proces gojenia zmian

– powstaje

blizna nieostateczna

, w obrębie której

po latach mogą ponownie pojawić się

zmiany gruźlicze

2015-05-10

2

Choroby ziarniniakowe – gruźlica skóry



Najlepszym sposobem pozwalającym

na rozpoznanie gruźlicy jest
diagnostyka mikrobiologiczna, czyli

wyhodowanie prątków z materiałów
pobranych od chorego. Niestety

podstawową wadą klasycznej

hodowli jest bardzo długi wzrost

bakterii i wynik otrzymuje się dopiero

po upływie 3-6 tygodni



W celu przyspieszenia rozpoznania

wykorzystuje się próbę

tuberkulinową, której dodatni wynik

potwierdza chorobę. Tuberkulinę

wstrzykuje się śródskórnie w

grzbietową powierzchnię

przedramienia. Odczytu średnicy

nacieczenia dokonuje się po 48-72

godzinach. Za wynik dodatni uważa

się naciek o średnicy powyżej 10 mm

Choroby ziarniniakowe – sarkoidoza skóry



Nie ma dowodów na to, że sarkoidoza jest chorobą zakaźną. Nie

wiadomo również, jaki czynnik chorobotwórczy ją wywołuje ani

jaki jest mechanizm jej powstawania. Natomiast ze względu na

podobieństwo ziarniny gruźliczej i sarkoidowej, przypuszcza się,

że może być wywoływana przez prątki, ale nie można wykluczyć

również podłoża immunologicznego



Przebieg choroby jest przewlekły. Wykwitem pierwotnym są

nacieki, w obrębie których pojawiają się liczne guzki. Zmiany nie

rozpadają się i nie tworzą owrzodzeń. Podobnie jak w przypadku

gruźlicy, wykazują dodatni objaw diaskopii (po ucisku

szkiełkiem podstawowym następuje zmiana zabarwienia na kolor

palonego cukru). Zmiany szerzą się obwodowo i ustępują

pozostawiając powierzchowne blizny



Zazwyczaj zmiany występują nie tylko na skórze, ale również w

narządach wewnętrznych (płucach, układzie kostnym, węzłach

chłonnych, narządzie wzroku)

Choroby ziarniniakowe – sarkoidoza skóry