PIEŚNI

DUCHOWNE A NABOŻNE

NOWO ZEBRANE I WYDANE

PRZEZ

J a n a S e k l u c y a n a .

powtórnie wydal

Teodor Wierzbowski.

___________ *><$>•* <§>»_______ i»S)

Wydanie z zapomogi Kasy pomocy

im. d»ra Jozefa Mianowskiego dla osób pracujących

na polu naukowśm.

---------------- -3^)

WARSZAWA.

Drak K. Kowalewskiego, Mazowiecka, 3.

1397”.

PRZEDMOWA.

Wydane w ostatnich czasach ogólne zbiory kościelnych

pieśni polskich (Surzyński, Bobowski) ułatwiły badania nad roz­

wojem tego działu starodawnego piśmiennictwa. Nie obejmują
one jednak wszystkiego, co do tego zakresu należy. Dla uzu­
pełnienia jednej luki w tym kierunku postanowiłem w niniejszym

zeszycie przedrukować najdawniejszy drukowany zbiór polskich

kościelnych pieśni, wydany w Królewcu w roku 1547 przez Jana

Seklucyaua. Rzadki ten druk znany jest tylko w jedynym egzem­
plarzu, który się znajduje obecnie w bibliotece ‘Zygmunta kr.

Czarneckiego w Rusku.

Pierwszą wiadomość o nim podałem w „Bibliographia polo­

nica XV ac XVI ss.“, tom III, nr. 2245. Jest to książeczka for­
matu małćj ósemki z 52 kartek złożona, z omyłkową paginacyą
od str. 1 do 55 i potóm od 46 do 93A (ostatnia stronica nienume-
rowana); na marginesach naszego przedruku podajemy to mylne

oznaczenie stronic z tego powodu, że po przedmowie przedruko­
waliśmy „rejestr” pieśni, ułożony według liter alfabetu, z cyta­
tami oryginalnych stronic. W nagłówkach niektórych pieśni
(oznaczone są w niniejszóm wydaniu gwiazdką) podane są nuty,
które w przedruku opuściłem.

Beklucyan sam był układaczem i poczęści autorem śpiewni­

ka. Czy jednak zupełuie samodzielną rzecz stworzył, czy tóż

Jana Seklucyana pieśni.

1

2

obce naśladował wzory? Ścisły związek polskiój reformacyi
z niemiecką, naśladownictwo, spostrzegane we wszystkich nie­
mal objawach ruchu reformacyjnego w Polsce, niemieckie teksty
w nagłówkach kilku pieśni — naprowadzały na myśl, że wzoru
dla śpiewnika należy szukać w Niemczech i w niemieckiej litera­
turze. Poszukiwania przedsięwzięte według wskazówek i biblio­
graficznych opisów w dziele Emila Bohn’a (Bibliographie der
Musikdruckwerke bis 1700, welehe in der Stadtbibliothek, der

Bibliothek des akademischen Tustitnts fur Kirchenmusik und der
Koenigiichen und Uniyersitftts-Bibliothek zu Breslau aufbe-

wahrt werden. Berlin, 1883) nie dały pożądanego rezultatu.
Oprócz jednakże dzieł, opisanych przez Bohn’a, w bibliotece

miejskiśj we Wroeławiu znalazł się jeszcze jeden nieznany mu
niemiecki śpiewnik kościelny, na którym, jak mi się zdaje, Seklu-
cyan bezpośrednio wzorował swoje „Pieśni duchowne a nabożne."

Tytuł tego kancyonału jest następujący: Ayn gesang | Bu-

chlien Geystlicher gesenge | Psalmen eynem yczlichen Christeu
fast nucz | lich bey sich zu haben, in stetter ybung | vud trach-
tung Auch eczliche gesenge, | die bey den vorigen nicht sindt
ge | druckt, wie du hyndenn im | Register dises buch | leys fin-
dest. | Mit dysen yfi der głeychen Gesenge sollt man | byllich
die Jungen iungendt aufferzyhen. | Jest to unikat; książeczka

w małśj 8-ce, składająca się z 35 kartek, niestety niekompletna:

brakuje w niej całego arkusza B (8 kartek) i dwóch kartek

(C

4

, C

9

) w trzecim arkusza; zachowała się jednak ważna osta­

tnia kartka, na której w pięciu wierszach czytamy: Gedruckt yn
diser koniglichen | stadt Breslaw durch adam | dyon auss gegan-
gen am | mitwoch noch osternn | MD. XXV. | Na ocalałych kar­

tach mieszczą się 23 pieśni. Pierwszy opis tego kancyonaliku
podał Jan Efraim Scheibel w rozprawie: „Geschichte der seit

dreihunder Jahren in Breslau befiudlichen Stadtbuchdruokerey,
ais ein Beitrag zur allgemeinen Geschichte der Buchdrucker-

kunst" (Breslau, 1804, str. 7—8) i przedrukowa! tam również po­
mieszczoną na czele przedmowę Marcina Lutra. Opisywany

przezeń egzemplarz był czy został wkrótce potóm własnością
Krystyana Fryderyka Paritius’a, który z zawodu był budowni­
czym, ale jako amator zajmował się literaturą i bibliografią, po­
siadał nawet stopień doktora filozofii (honoris causa) Kraków-

3

skiego uniwersytetu, był członkiem towarzystwa naukowego

Krakowskiego, w przyjacielskich stosunkach zostawał z Jerzym
Samuelem Bandtkie i uwiecznił swoje nazwisko dwiema w Kra­
kowie wydanemi broszurami: „Commentatio brevis ex historia
literaria de ąuibusdam Silesiis eruditis in Polonia muneribus fun-
ctis“ (1816) i „Notitia ąuaedem de episcopatu Vratislavieu-

si“(l820). Kiedy Paritius umarł w roku 1840, biblioteka jego
została zamknięta i była całkiem niedostępną. W końcu 1864
roku udało się jednak Ludwikowi Kurtzmann’ewi, naówczas
urzędnikowi biblioteki raiejskićj we Wrocławiu, zrobić z kancyo-

nalu dosłowną kopję, która dzid znajduje się w tój samćj biblio­
tece (rękopisy: E. 2436). Po zakupieniu biblioteki Paritius’a

przez bibliotekę miejską w roku 1889, kaucyonał przeszedł na
własność tój ostatniej i stał się dostępnym dla wszystkich.

Seklucyan, jak wpomniałem wyżej ten a nie inny wzór mu­

siał naśladować, gdyż: 1) przedmowa jego co do tendencyi i za-
sadniczój myśli bardzo przypomina przedmowę Lutra do opisane­
go przezemnie niemieckiego śpiewnika kościelnego; 2) ogólny
wygląd polskiego kancyonału jest taki sam jak niemieckiego
format, układ, sposób ciągłego pisania wierszy i podania nut

przed tekstem są identyczne; 3) na 14-śj stronicy swego wydania
Seklucyan przytacza uiemiecki początek pieśui: „Komgotschoep-
fer heyliger geyst

11

, który w pisowni co do litery zgadza się

z tekstem, podanym tyiko w tym kancyouale niemieckim; 4) w nie­
mieckim kancyonale są te same pieśni, które w zbiorku Seklu-
cyana oznaczyłem łfa J6 4, 10,17, 20, 32 i 34.

W przedmowie Seklucyan oświadcza: „zgromadził(em) ty

święte pieśni i niek torem sam uczynił i dałem wydrukować na­
kładem swym.“ Seklucyan rymotwórcą nie był i te pieśni, któ­
re sam „uczynił

11

, gorsze są od innych. Widoczne w nich jest

tylko usiłowanie dać przekładom czy przeróbkom wierszowaną

formę; rymy zaledwie gdzieniegdzie w nich się spotykają, a i to
bardzo niedołężne; pieśni nawet nie są podzielone na wiersze, lecz
pisane strofami: łatwo je więc odróżnić od innych. Udatniejsze

pieśni wzięte zostały czyli raczśj przedrukowane według star­

szych wierszowanych tekstów polskich, jako-to: Nr. 4 (porównaj:

Bobowski, Polskie pieśni katolickie, nr. 52 i 78), Nr. 5 (Bobow­
ski, nr. 92), Nr. 14 (Bobowski, nr. 28), Nr. 15 (Bobowski, nr. 27),

4

Nr. 18 (Bobowski,, nr."153), Nr, 28 (Bobowski, nr. 64), Nr. 33

(Bobowski, nr. 136 i 158). Ze starych tekstów, jak się zdaje,
pochodzę również pieśni Nr. Nr. 12, 16, 20, 27, 31 i 32. Cytaty,

podano w nagłówkach'pieśni Nr. Nr. 9, 22 i 30, dowodzę, że Se-
klucyan bardzo dobrze musiał znać kościelną poezyę ,polską;'nie
dziwna więc, że najlepsze pieśni jego kancyonału z tego,pochodzą
źródła.

T W.

Warszawa, 11 stycznia 1897 r.

pyesńy buciorom, a na*

bojne, nowo $ebrane

y mywane pr325

3HZOI S£££U

£32081.

XP Kroletncsu Prusfym

tftense Augusto.

/

2

Inno Ttomtnt.

m. T>

. J0CD33-

S

Wszystkim bogomyzlnym Krześcianom,

braciej w Panie Chrystusie, łaski bożej
i wszego dobrego życzy Jan Seklucyan kaz­

nodzieja w Królewcu Pruskim polski, etc.

Gdyż Pan Bóg wszechmogący dla tego nas stworzył,

moi mili krześciany, i tego po nas pilnie żąda i przykazuje,
abyśmy Jego samego chwalili, prosili i miłowali. Aczkol-
wie wszelkie ine stworzenie chwali Pana Boga obyczajem

swym, ale człowiekowi, jako rozumnemu stworzeniu, oka­

zał, rozkazał i oznajmił, jako go ma chwalić, jako o tym ra­

czył sam Syn Boży powiedzieć u św. Jana",w czwartym ca-

pitulum. Przyszła godzina i już jest, gdy prawdziwi chwalcy
będą chwalić Ojca w duchu i w prawdzie. W duchu to jest

w duznych dobrych i serdecznych żądzach, wierząc w Pana

Boga, w nim nadzieję zupełną mając a miłując Go ze wszyst­
kiego serca swego. W prawdzie też chce być chwalon

4 a to | się dotyczę ku bliźnemu naszemu, abyśmy go prawdzi­

wie miłowali, prawdziwie mówiąc, czyniąc a życząc mu tak,

jako sami sobie. I daje tę przyczynę, mówiąc: gdyż jest

Bóg duch, mamy go w duchu a w prawdzie chwalić etc.
I święty Paweł ty słowa wykładając, uczy nas chwalić Pana

•Boga do Kollosensów w 3 capitulum: Uczcie się a poruszaj­

cie się ku Panu Bogu, śpiewając pieśni duchowne wspólnej
miłości a chwaląc Pana Boga w sercach waszych. I dalej
tamże mówi: cokolwie dobrego czynicie mową albo uczyn­

kiem, wszystko w imię Jezu Krista czynicie, dziękując Bo-

gu Ojcu przez syna jego. A takowa chwała i śpiewanie
nie jedno w kościele, jile i na wszelkim uczciwym miejscu
trzeźwym a nabożnym sercem czyniona, jest wdzięczna Pa­
nu Bogu. Idziesz-li, jedziesz-li, robisz albo sprawujesz co
dobrego, według słusznego wezwania twego, śpiewając na­
bożnie, chwalisz Pana Boga.

A gdym wam przed kilka niedziel wydał książki o nau-

5 ce zbawiennej, które zową Catechismus z wykładem, | dla

tego was-em też i teraz zgromadził ty święte pieśni i nie-
którem sam uczynił i dałem wydrukować nakładem swym,
abyśmy wszyscy śpiewanim duchownym chwalili Pana Bo­
ga, prosili Go i dziękowali za wszystki dobroci Jego i miło­

sierdzie, które nam raczył okazać przez syna swego nami-
lejszego, pamiętając, że on chce być chwalon w duchu
i w prawdzie. Dla tego nas stworzył i obiecał nas wysłu­

chać i po śmierci wieczny żywot dać. Amen.

Regierst według liter alfabetu,

od których się pieśni poczynią i z liczbą kart, według

której łatwie może być pieśń naleziona w tych to

książkach.

B.

Błądzą źli ludzie szaleni, karta................................53

Bóg wieczny a wszechmogący, karta . . . . 58
Bóg wszechmogący ociec nasz, karta . . . . 6 5

c.

6

Chwa bądź Bogu na wysokości, karta . . . . 80
Chryste, któryś dzień i światłość, karta ... 86

Ciebie Boże chwalimy, karta.................................. 90
[Chwal duszo moja Paua, karta............................... 25]')

') Wiersz ten dodany przezemnie.

(

Wydawca).

9

D.

Daj nam pokój miły Panie, karta.............................88
Dziesięcioro przykazanie, karta.............................. 55

1 *

)

Dziękujemy wszyscy Panu Bogu, karta ... 71

Dziękuj ęć mój Panie, karta.................................... 88

a

)

J-

Jezus Chrystus nasze zbawienie, karta ... 11
Jezus Chrystus król nawyższy, karta . . . . 52

Jest-ci ten czas wesoły, karta...................................55

L.

’

Ludzie wszyscy świata tego, karta. . . . . 67

3

)

M.

My wierzymy w jednego Boga, karta . . . . 31
Mocnośó ojca niebieskiego, karta...........................67

O.

O Chryste synu boży, karta..................................... 9

Ojcze nasz, któryś jest w niebie, karta ... 17
O daremne świeckie ucieszenie, karta . . . . 49

O przenasławiejsze, karta........................................ 62

P.

[Panie Chryste, miły Chryste, karta . . . . 41 ]

4

)

Poprośmy świętego ducha, karta............................. 32*)
Przez twe święte zmartwych wstanie, karta . 41

s

)

7

Przez twe słowo, karta ............................................ 7

Pomożyż mi z grzechu mego, karta........................ 43

T

)

Przednie mocny grunt jest Pan, karta . . . . 91

e

)

i) Powinno być; 46. *) Powinno być: 73. *) Powinno być: 30.

4

) Wiersz

dodany przezeznnio. Powinno być; 23. *) Powinno być: 40.

ł

) Powinno

być: 45.

8

) Powinno być: 92.

10

s.

Święty Dachu, zawita,] k nam, karta . . . . 15
Z głębokości grzechów moich, karta . . . . 3 3
Zmiłuj się nademnam Boże, karta...........................35
Srzód naszego żywota, k a r t a . . . . . . . 3 8

V.

Umęczenie naszego Pana miłego, karta ... 76
Wesoły nam dzień nastał, karta...............................40
Wszyscy są błogosławieni, karta.............................50

Z.

Żywot ten będzie miał błogo, karta.........................28

l.

1

)

Pieśń i prośba,

aby Pan Bóg nas przy ewangelii swej raczył za­

chować. Na tę notę: Jusie vudex, jest na karcie

nota 67.

Przez twe słowa poślubione świętej ewangeliej, Jezu

Chryste panie miły, daj nam swe przeżegnanie,

bychmy grzechów próżni byli, przy ewangeliej

stali.

8

5 Ty sam wołasz prosząc słodcze: ku mnie wszyscy

ucieczcie ciężkościami obciążeni, dam wam swe
ochłodzenie wodę mą z źrzódła żywego ochłodzę
wiernego mego.

Na twe Chryste zawołanie śmiele się my spuszczamy,

10 mocnie wierząc, żeś Pan wierny, w słowie swym

*)

*) Pleśni oznaczone zostały nnmerem kolejnym przezemnie.

(Fnypiaek wydawcy).

11

*

nieomylny, co nam ślubisz, wszystko pełnisz, nas

grzeszne z Bogiem zmierzyć.

Głos Jego słysząc my owce, bierzmyż się za nim moc­

nie, wzywa nas kn ojca swemu, nie da zabłądzić

15

żadnemu, on uliczką jest sam prawą tym, którzy

go naśladują.

My, którzy temu wierzymy, rzeczmy głosem Amen

wszyscy, daj to panie miłościwy, byśmy nic nie
błądzili, naśladując glosa wiernej twej świętej

20

ewangeliej.

2

.

9

**) Pieśń Nowa

wespołek z prośbą do Syna Bożego.

O Chryste, synu boży,

Od ojca na wieki,
Z jegoś serca wyniknął,

(

Jak to w Piśmie stoi;

5

Tyś sam jest światłość jasna,

Wszytko oświecająca,
Nad słońce jaśniejsza.

10

Dla nas-eś z nieba stąpił,

Z pannyś się narodził,

10

Jej panieńskiej czystości

Niceś nie naruszył,
Śmierć i piekłoś sam złomił,
A nieboś nam odtworzył,

Wiecznyś żywioł naprawił.

15

Baczysz nas w swej miłości

I w uznaniu rozmnażać,

*

A przy twej świętej wierze

Doskonale zetrwać;
Z serca mego prawego

*

Oznaczone * są z nutami.

Uznać moc bóstwa twego
rragnę zawsze tego.

Stworzycielu nasz miły,

A panie niebieski,
Władniesz wszelkim stworzenim
Z boskiej swej mocności;

Usłysz nasze modlenie,

Odpuść nasze zgrzeszenie,

Po śmierci daj zbawienie.

Daj nam śmierć (w) wierze prawej,

Wskrześ nas w miłości swej
A czasu dnia onego,

Sądu sprawiedliwego;
Byśmy to usłyszeli:

Podciesz wybrani moi
Na wieczną radość. Amen.

a.

* Pieśń o pańskiej wieczerzy.

Jezus Chrystus nasze zbawienie,

Tenci nam uczynił z Bogiem zjednanie,
Który przez śmierć swej gorzkiej męki,

Wyzwolił nas z mocnej dyabelskiśj ręki.

Chcąc byśmy z daru wdzięczni byli

Na jego wielką dobroć pamiętali,
Zostawił nam pamiątkę wdzięczną,

Ciało i też krew swoją przenaświętszą.

Kto chce k temu stołu przystąpić,

Ten ma samnienie swe pierwej oczyścić,

Bo kto niegodnie przyjmuj e,1
Za żywot śmierć wieczną sobie zasługuje.

Przeto masz Boga Ojca chwalić,

Żeć takowy pokarm raczył zostawić,

Iż on z łaski prze twe zgrzeszenie,

Zesłał syna swego na umęczenie.

13

Tegoć boskiego zmiłowania,

Niechaj sznka twoja dnsza smętna,

Nie znasz-li, żeś jest wielmi grzeszny,

20 Nie przystępuj, byś nie wziął złej zapłaty.

Chrystus mówi: pódźcie chorzy ku mnie,

Okażę nad wami me zmiłowanie,

Boć zdrowy lekarstwa nie żąda,

Jedno ten, który swą niemoc wyznawa.

25

Byś był mógł sam zbawienia dostać,

Nie trzebać by było za cię umierać,

Ciało, krew nie pomoże tobie,
Gdy k niemu godność pokładasz sam w sobie.

Wierz mocnie z serca prawego,

30 Że cię Chrystus sam uczynił godnego,

Tedy się tak godnie przyprawisz,
A tym pokarmem duszę swą nakarmisz.

14

Ten jest owoc przyjęcia tego,

Miłuj jako sam siebie bliźnego swego,

35 Byś mu miłosierdzie okazał,

Tak jako Chrystus nad tobą udziałał.

Gdy będziesz nad nim okazował

Miłość tę, którą Pan Bóg rozkazał,

Wierząc mocno w syna bożego,

40

Będziesz żył po śmierci w królestwie jego.

Chryste, panie nasz miłościwy,

Dziękuj em ci za ty wielkie dobroci,
Żeś ciało i krew zostawił nam,

Na wieczną pamątkę żeś nas odkupił sam.

Amen.

4.

* Pieśń o świętym Duchu.

Veni creator spiritus.

ę

Kom got Schopfer heyliger Geyst.

Święty Duchu zawitaj k nam,

Serca nasze nawiedzi sam,

14

16

10

15

20

25

80

17

Twą łaską .je racz napełnić,

Któreś sam raczył stworzyć.

Cieszy cieleni cię zo wiemy,

Żeś boży dar, dobrze wiemy,
Ty lekarstwo dajesz duszam,
W teskliwości cieszysz sam.

Oświeć jaśnie zmysły nasze,

Daj skuteczue miłowanie,
Ciało nasze racz poćwierdzić,.

Wedle wolej twej rządzić.

Tyś siedmioraki dar istny,

Palec boży prawej ręki,
Ojcowo słowo objawiasz,
Ty języki sam wznawiasz.

Cliytrości dyablej racz zbawić,

Pokój miłości twej zrządzić,
Bydimy za tobą wodzeni szli,

Wszelkiej złości się strzegli.

Okaż ojca niebieskiego,

Jezu Chrysta syna jego,

1 ciebie ducha świętego,
W bóstwie Boga jedynego.

Bądź sam gościem w sercach naszych,

Cieszycielem w smutkach wszelkich,

Bychmy się śmierci nie bali,
A przy twym słowie stali.

Cześć bądź Bogu Ojcu z Synem,

Takież równie z Duchem świętym,

W istności jednego bóstwa,

Zawżdy i na wieki. Amen.

5.

* Oratio Dominica.

Vater unser.

Pacierz.

Ojcze nasz, któryś jest w niebie,

Nas wszystkich wzywasz do siebie,

15

18

5

10

15

20

25

30

35

20

•40

Nauczył nas twój syn miły,

Byśmy się tobie modlili,

Usty i sercem wzywali,

A w tobie nic nie wątpili.

Rozmnóż uaszę bracką miłość,

Któryś przykazał nam jedność,
Byśmy w spólnej zgodzie żyli,

Dobroci twej wdzięczni byli,
Żebyśmyć wiernie służyli,
Słowo twoje miłowali.

Święć się w nas imię twe święte,

Któreś ty przyjął za wzięte,

Pociesz k tobie wołające,
Nas słowa twego pragnące,
Prowadź na drodze prawdziwej,
Ku czci, ku chwale sławy twej.

Niech przydzie królestwo twoje,

Oddal od nas niepokoje,
Nawróć turki i kacerze,
I wszystki twych sług morderze,
Co w swej ufają mądrości,
W swych siłach i też w świątości.

Racz nas ojcze nasz pocieszyć,

Królestwo twoje rozmożyć,
Daj byśmyć wiernie służyli,
Ciebie samego chwalili,
Daj nam w ciężkościach cirpliwość,
A obróć je w wieczną radość.

Bądź twa wola, miły panie,

Na ziemi jako na niebie,

Racz ująć przeciwniki twe,

Nad wolą twoją uporne,

Którzy dla dochodów zwykłych
Mocnie bronią błędów jawnych.

Racz nas dzieci twe pocieszyć

Wszystki k nam w jedność przyłączyć,
Według wolej twej chcące żyć.
Wspomoż nas wszystki na ziemi,

16

Daj, byśmyć posłuszni byli,
Zawżdy tobie k woli żyli.

Daj nam chleba powszedniego,

Życz nam wszego potrzebnego,

45

‘ Byśmy mogli poczciwie żyd.

Racz domostwem nas opatrzyć,

Wszak nam to syn twój obiecał,
Gdy nas za syny sposobiał.

Daj ludziam stanu wszelkiego,

50

By każdy z serca prawego,
Ciebie zbawiciela uznał,
Złość porzucił, pokutował,

Ciebie nad wszystko miłował,
W tobie nadzieję pokładał.

55

Odpuść że nam nasze winy,

My się z nich dawamy winni,
Naszym bliźnim odpuszczamy,
Twej świętej łaski żądamy;

Znamy, żeśmy cię gniewali,
Potępienie zasłużyli.

Według twej sprawiedliwości

Nie chciej nas sądzić ze złości, .

Ale z ojcowskiej miłości;

Przebaczaj nasze krewkości,
Bo nasze sprawiedliwości
Nic nie są krom twej dobroci.

Naszym też nieprzyjaciel om

Użycz tej łaski, co i nam,
Którzy nas prześladują,
Niebogobojnie szacują,

Daj aby cię też uznali,

I łaskę twą otrzymali.

Nie wwodż nas w żadną pokusę,

Ale poćwierdź każdą duszę,
Byśmy się mocnie bronili,

Wedle słowa twego żyli,
Wdzięcznieć z pilnością służyli,
Wszego się złego chronili.

60

21

65

70

75

17

Abowiem nasz nieprzyjaciel,

80

Zły duch przewrotny kusiciel,
Pokusy nam ciężkie stroi,

Chytrością nas w złość przywodzi,

Daj nam baczność i też stałość,
Potłum dyablą chytrość i złość.

22

85 Wybaw nas od wszego złego,

Dusznego i cielesnego,
Bo czasy nasze i miejsce,
Niebezpieczne na tym świecie,
Wszędy wielkie fałszywości,

90

Pełen świat okrutnych złości.

Daj nam ostatniej godziny,

Gdy z tego świata pójdziemy,
Z pamięcią dobre sprawienie,
W prawdziwej wierze skonanie,

95

Byśmy się śmierci nie bali,

Z chucią tobie duszę dali.

Amen mocnie wyznawamy,

A to zupełnie wierzymy,

Że nas ty wysłuchać raczysz,

100

Jakoś obiecał, wypełnisz.

Nie dla naszej dostojności,
Ale dla twojej dobroci.

23

24

6

.

* Prośba, którą mamy prosić

o świętego Ducha przed początkiem

kazania. Na starą notę polslcą.

Poprośmy świętego Ducha, byśmy byli prawej wiary,

jakoż to słusza, Aby był Pan Bóg przy tej

chwili, gdy | się dusza z ciałem dzieli. Tako Bo­
że daj.

Jana Seklucyana pieśni.

18

2

1. Prośba do Boga Ojca.

Prosim cię, Ojcze niebieski, byś nam raczył dziś uży­

czyć twej świętej łaski, Abyś nas od grzechu
uchował i w łasce swojej zachował. Boże Oj­
cze daj.

2. Prośba do Syna Bożego.

3 Prosimy cię, Synu Boży, byś nam raczył dziś użyczyć

słowa swojego, byśmy je dobrze rozumieli, w to­
bie nadzieję pokładali. Synu Boży daj.

3. Prośba do Ducha świętego.

4 Prosim cię też Duchu święty z Bogiem Ojcem i też

z Synem w Trójcy jedyny, prawdziwej wiary byś
nauczył, według twojej wolej rządził. Duchu

święty daj.

7.

25

* Psalm CII.

Benedic anima raca Dominum.

Chwal duszo moja Pana i co we mnie imię jego,
Boć rozmnaża dobroć swoję, pomniż na to serce moje.

On odpuszcza grzechy twoje, leczy wszelką niemoc

[twoję,

26

Jest brońca mocny dusze, wznawia miłosierdzie swe,

5 Odnawia młodość twoję, jak młodość orłowę,

W królestwie broni mocnie swe pokornie clrzpiące.

27

Oznajmił nam drogi swoje, to świadczy stworzenie

[wszelkie.

Miłosiernie z nami czyniąc, we wszem lutość okazując,
Grzechy nasze przebaczając, nie wedle zasługi sądząc,

10 Gniewu swego powściąga, łaski swej nie skąpi,

Gotowym pomocnikiem, z grzechu powstającym.
Jak jest wschód od zachodu, oddalił precz nasze grzechy.

19

Jako się ociec lutnje nad swemi miłemi dziećmi,
Tak też Bóg tu czyni z nami, gdy się Ge prawie boimy.

15 Zna wszelkie nasze nłomki i wie, iżeśmy proch nędzny,

Równie jak więdnie trawa i list z drzewa pada,
Na który gdy wiatr wienie, wnet się precz zawienie.
Tak też i człowiek zniknie, bo bliskie nasze skonanie,

28 Jedno sama łaska boża zostanie na wieki mocna.

20 W niej się kocha i też mnoży, kto stoi w Jego bojaźni.

Panuje nad wszemi wdzięcznie, którzy są w Jego kró-

Wy angeli, mocarze wszyscy, służcie skutnie, [lestwie

Panu wielkiemu chwałę i dzięki dawajcie,

Duszo moja rozmnażaj cześć i chwałę Jego zawsze.

8

.

Psalm CXXVII

Beati omnes qui timent Dominum.

Na te notą: Vitam quae.

Żywot ten mieć będzie bogosławiony,

Na tej świata dobrze wszelkiej godziny,

Który zna wiecznego pana swojego

I boij się jego z serca prawego;

5 Przy tym przykazania będzie strzegł jego,

Nie mając sumnienia natargnionego.

29 Będzie też pożywał rąk swoich prace,

A tak będzie słynął u Boga w łasce.

Będzie w domu żona okwitowała,

10 Jako korzeń wina owoc dawała.

Synowie cnotliwi do stołu siędą,

A drzewu oliwy podobni będą.

Tak weźmie żywiący w małżeńskim stanie

Kromia pochyłości poszczęśliwienie.

15 Takiemu każdemu, Boże wszechmocny,

Ukazuj łaskę twą we dnie i w nocy.

Boże, który miestce obrałeś sobie,

W Jeruzalem miejsce i na Syonie,

20

Daj temu oględać szczęśliwie wnuki,

20 A smutku nie poznać aże na wieki.

Pokój Izraela daj że też widzieć,

Aby twoja chwała mogła miejsce mieć.

Daj to wszystko, Panie namiłościwszy,

Przez twe święte imię na nas wejrzawszy.

9.

Psalm XXXI.

Beati, quorum remissae sunt iniquitates.

Na te notą jako śpiewają:

Maria, panno szlachetna z pokolenia.

30

1 Ludzie wszyscy świata tego stanu wszelkiego. Przed

Bogiem są nieprawemi, ale wielmi grzesznemi.

Jedno tedy błogo temu, odpuszczon grzech które­
mu, zakryta złość' którego. Nieprawości gdy
winnego, Niepolicza Bóg dla swego Miłosierdzia

wielkiego, który usty grzech swojemi wyznawa

prawdziwemi.

2 Pokąd grzech mój ja milczałem, tęskność serca czu­

łem. Ręką twą gdym był obciążon, prawiem jest

już ususzon. Przeto grzech mój przed tobą znam,

a miłosierdzia żądam. Złości moich nie chcę

kryć, ale je chcę sam wyznawać, z czego teu po­

żytek mam mieć, że gdy to ja wymówię, grzechów
moich odpuszczenie dasz mi Panie zupełnie.

3 Od grzechów ci odpuszczenie, wszystkich świętych żą­

danie, Przed tobą jest miły panie w tego świata
stanie. A prze ten szczyt święty każdy by był
w potopie wody, ony się go nie dotkną, Ale pew-

31

nie 1 gi przeminą, ty obroną jesteś dziwną, za­

chowaj mie od smętku, z wybawienia twego pa­
nie by cli czynił dziękowanie.

21

4 Wyrozumieć to dam tobie, gdyż masz grzechów zna­

nie, Moim okiem chcesz okazać, jak masz postę­
pować, Jedno nie bądź jako nieme a bydlę niero­
zumne, bo tych usta powściągną ogłowią albo też
uzdą, Tak Bóg dobrym dobrze płaci, Ale złe też

źle zatraci, przeto święci weselcie się, grzechy

iż wasze znacie.

10

.

Patrem po polsku

Na te notę, na którą po niemiecku śpiewają:

Wyr gleuben all an einen Got.

1 My wierzymy w jednego Boga,, stworzyciela wszego

świata, iż on naszym ojcem został, nas sobie za
syny wybrał, cliceć na wszelki czas żywić, dusze

32

i ciała strzedz, wszego złego chcieć | nas sam
bronić, w nędzach i smutkach wspomaga, boć on

on się o nas stara, strzeże, czuje, sprawia, wszyst-
koć on sam w mocy swojej ma.

2 My wierzymy w Jezu Chrystusa, Boga jedynego syna,

iż wiecznie z Ojcem przebywa, moc cześć z Bo­
giem za równe ma, z Maryej szlachetnej panny
narodził się człowiek prawy a z miłości swojej
wiernie, za nas grzeszniki stracone na krzyżu jest

ci umarł, a mocą hożą w trzeci dzień jest zasię

z martwych wstał.

3 My wierzymy w Ducha świętego, Boga w Trójcy je­

dynego, boć on nas smutne cieszy, łaski swojej
nam nie skąpi, wszystkie wierne krześciany,

trzyma mocnie w swojej straży, tn grzechów od­

puszczenie dawa, z wiecznej męki nas wybawia,
po tej to nędznej śmierci, na wieki w niebie, bę­

dziemy z nim tam królować pewnie. Amen.

11

.

* Psalm CXXIX

De profundis clamavi ad te etc.

1 Z głębości grzechów moich wołam k tobie, miły panie.

Wysłuchaj moje wołanie, pokładam w tobie ufa­

nie. Skłoń uszy miłosierne swoje, pomni na obiet­

nice | twoje, słysz płaczliwą prośbę moję.

2 Będziesz-li miał na baczności nasze wszelkie krewko­

ści. Jeśli wedle sprawiedliwości będziesz sądził
nasze złości. Tedyć się nie zostoi żaden, Ktoby
był zbawienia pewien, każdy potępienie winien.

3 Aleś' ty jest miłościwy, w obietnicach twoich wfórny.

Przeto w tobie nie wątpimy, ale łaski twej żąda­

my. Dusza moja pana czeka, na jego słowie do­

syć ma, na wszelki czas jego wzywa.

4 Przeto jest wszystka nadzieja, w panu wszego Izrae­

la, W szelki co znasz zbawiciela, nas wszystkich
odkupiciela, Jegoż wzywaj, nie chciej nic wąt­

pić, Boć on gotów wszystki sam zbawić, Przeto
nas raczył odkupić.

12

.

* Psalm L.

Miserere mei Deus.

Który śpiewają niosąc umarłego do grobu.

1 Zmiłuj się nademną Boże wedle wielkiej łaski twojej.

Boć dusza moja nie może być zbawiona bez łaski
twej. Z wielkości twoich lutości, już nie pamię­
taj moich | złości, Bom wpadł wpopędliwości, uie
powściągając się od złości.

2 Racz mię omyć z moich złości i ze wszystkich pluga-

wości. Znam ja ciężkie grzechy moje, żem obra-

23

ził dobroć twoję. Tego mi zawżdy ciężko żal,

żem przeciw tobie występował. Ale wierzę a nie

wątpię, że prawdziwe jest słowo twoje.

3 Obiecałeś łaskę wszystkim za grzechy pokutującym.

Iż chcesz być ojcem łaskawym, okaż że to'skut-

kiem prawym. Wszak prawdziwe jest słowo
twoje, toć wiem i wyznawam pokornie, żem się

37

• po | czął w twoim gniewie, wszakże nie wątpię

nigdy w tobie.

4 Na tym się też nic nie mylę, że wszelką miłnjesz praw­

dę. Chcesz byś my-ć prawie służyli, według wo­
lej twojej żyli, Też inaczej rzec nie możemy, jed­
no żeśmy już potępieni, Jeśli ty sam nie oczy­
ścisz, z łaski k sobie nie przyłączysz.

5 Oczyść mię izopem panie, a już wnet będę czyst pra­

wie. Przez twe panie oczyszczenie, wezmę grze­
chów odpuszczenie. Daj smętnemu z weselim
słyszeć, że ty mnie chcesz zawżdy sobie mieć, od
grzechów mych oblicze twe Odwróć, zgładź
wszystkie złości moje.

6 Odnów we mnie serce moje, ducha prawego daj że

mnie, Nie odrzucaj mię od siebie, ale mię przyjmi
ku sobie, Pociesz mię dziś Duchem świętym, a po­
móż mi też słowem twoim, Przywróć wesele, zba­

wienie, którem stracił przez grzechy moje.

38

7 Naucz że mie wszech dróg twoich, żebych przestał

złości moich, By się grzeszni nawrócili, tobie
gwoli zawżdy byli, Oddal wieczne karanie panie,
bom już zasłużył potępienie, Okaż miłosierdzie
swoje, wysłuchaj że dziś prośby moje,

8 Wiem, że ofiary nie dbasz, jedno dusze prawej szukasz,

Serce dobre i skruszone toć jest tobie bardzo mi­

łe. Nie gardzisz tą naszą ofiarą, gdy Cię wzy­
wamy z prawą wiarą, Okaż że łaskę, nasz Panie,

wszakeśmy twoje stworzenie.

24

13.

Media vita po polsku.

1

Srzód naszego żywota śmierć nas ogarnęła. I któż

nas wspomoże otrzymać miłosierdzie. Na tym ty jest
sam panie, Luto nam jest naszej złości, którąchmy

cię przegniewali, Święty panie boże, Święty mocny
boże, Święty miłosierny zbawicielu, wszechmogący
boże, nie daj nam zaginąć, wieczną tej śmierci gorz-
kością. Kyrie eleyson.

39

2 Srzód naszej śmierci, tedy nam piekielna pomsta

grozi, Któż nas z takowej męki wyzwoli i zbawi. To
panie uczynisz sam, Bo luto twojej miłości, Naszej
skargi i boleści, Święty panie boże, Święty mocny
boże, Święty miłosierny, zbawicielu, wszechmogący
boże, nie daj przyć w rozpacz złą, tą to piekielną

grozą, Kyrie eleyson.

3

Srzód piekielnej teskliwości przywodzą nas grze­

chy, Gdzież się już uciec mamy, żebychmy byli prze-
spieczni. Do ciebie Chryste miły, Twa droga krew

jest przelana, Ta za grzechy dosyć czyniła, Święty

panie boże, Święty mocny boże, Święty miłosierny
zbawicielu, wszechmogący boże, nie daj nam straci-
ci pociechy skutnej wiary. Kyrie eleyson.

14.

40

Pieśń o zmartwychwstaniu bożym.

1 Wesoły nam dzień nastał, iż śmierć Chrystus zwycię­

żył, w trzeci dzień zmartwychwstał.

2 Tego dnia wesołego prośmy króla niebieskiego, by

nas uchował od piekła gorącego, aby nas domie-

ścił wiecznego królestwa niebieskiego

3 Przez twoje zmartwychwstanie prosimy cię, wszech-

•

mocny miłościwy nasz panie.

25

4 Daj ostatniej godziuy niż się z światem rozłącząmy,

w tobie ufanie, w dobrej wierze skonanie a po

śmierci na wieki z tobą królowanie.

15.

Druga stara pieśń.

Przez twe święte zmartwychwstanie, boży synu, odpuś­

cisz nam nasze zgrzeszenie; wierzym, iż Bóg
zmartwychwstał, żywot nasz naprawił, śmierci
wiecznej nas zbawił, swą moc zjawił.

16.

41

* Pieśń nowa o umęczeniu bożym.

1 Panie Chryste, miły Chryste, z niebieskiej radości,

Przyszedłeś k nam z wielikiej miłości, Aby cir-
piał wielikie boleści, Na swoim ciele prze nasze

złości.

42

2 Adam z Jewą gdy miał wielkie ucieszenie w raju,

Jadłci jabłko przeciw przykazaniu, Panie Chry­
ste miłościwy k temu, Miałeś męki na swym

przyrodzeniu.

3 Przyrodzenie że nie mogło nic cirpieć twe boskie, Ra­

czyłeś wziąć przyrodzenie ludzkie, Aby na nim

mógł męki wytrzymać, Czesne, a tak nas wiecz­

nych uchować.

4 Żeśmy z jednej bryły gliny wszyscy są stworzeni

Z Jadama a z Jewy uczynieni, Przetoż takowe
ich przestąpienie, Przyszło nam na wieczne za­

tracenie.

5 Ale żeś ty, panie Chryste, nie był z nich uczynion,

Przetoż ich grzechu nie będąc winien, Chciałeś

od nas wszystkie grzechy odjąć, Gdyś się raczył

wszech boleści podjąć.

t> Pięć boleści raczyłeś wziąć ua się dla nas panie, w ten

dzień gdy się stało przestąpienie, W piątek Adam
stworzeń i też zgrzeszył, A tyś go też w piątek

grzechów zbawił.

,

7 Pirwsza boleść lozmogła się wszędzie po twym ciele

Że nie było żadne miejsce całe, Gdyż cię tak mio­
tłami barzo zbili, A wszyćko ciało twoje zkrwa-
wili.

8 Druga boleść przyszła na cię, panie Chryste, groźna,

gdyż jest cirnowa korona ostra, Na twą głowę od

żydów tłoczona, Prze grzech naszego ojca Ja­
dania.

9 1 my takież grzeszyliśmy pauie a tyś cirpiał, a trze-

ciąś boleść na swym ciele miał, Na swych ramio­

nach ciężki krzyż niosąc, A tak się z nim na plac
śmierci biorąc.

10 Czwartą boleść cirpiałeś tę, panie Chryste, wielką,

Gdyż są z ciebie ciągli suknię twą, Bowiem się

twe rany otworzyły, Od mioteł co k niej były
przylnęły.

11 Piąta boleść na twym ciele, panie Chryste, była, Gdyż

już dusza twa gwałtów nie miała, Z twego ciała

wynić przed mękami, Nie prze twe ale prze na­

sze winy.

12 Pięć ran ciężkich uczynili żydowie w twym ciele, Gdyż

na krzyżu przybijali ciebie, Gorzej czynią, grze­

sząc krześcianie, Po drugie krzyżują ciebie, panie.

13 I matka twa miała boleść, ale mniejszą niż ty, Gdyż

widziała twe wielikie męki, Żądny z ludzi nie
cirpiał tak wiele, Racz dać, byśmy cię wdzięcznie

przyjęli.

14 Uczęśni są twego umęczenia, wieczny panie, którzy

więcej nie gniewają ciebie, A co są przeciw tobie
działali, Racz dać, by serdecznie litowali.

15 Ponieważeś odpuścił, którzyż są krzyżowali ciebie,

Chryste, gdyż się są kajali, I nam też racz tu

27

grzechy odpuścić, Potym daj z tobą w wiecznej

chwale być.

16 W radości tej gdzież nie masz zasmucenia żadnego,

Ale jest hojność wszego dobrego, Gdzież wszyst­
ko, cokolwiek chcą, to mają Twoi wierni niż ten
Adam w raju.

45

17 Gdzież swe miłe karmisz i napajasz, panie miły, Ros

koszy z prawdy na każdą chwilę, Błogo tym, co
są już k tobie przyszli, A tej niezmiernej radości
doszli.

18 Przespieczniejsi są sobie niż dziecię w ręku mat­

ki, Któreś ty skrył w twarzy swej na wieki,
I nam daj iż za nimi tam przyjdziem, A z tobą

w niebie na wieki będziem.

17.

* Pieśń nowa o nawróceniu

Grzesznego człowieka ku Panu Bogu.

46

1 Pomożysz mi z grzechu mego, wieczny I miły Boże,

pomożysz mi z niego wybrnąć, nie daj w nim za­
ginąć, wyzwól mię z mocy dyabelskiej, w którąm

wpadł wzgardzenie rajskie.

47

2 Niewinność mą, dar nadroższy teuem już utracił w ro­

dzicach mych prze ciężki grzech, który Adam

spłodził, nie zrozumiał gdy we czci był: sobie
i wszem źle uczynił.

*

3 Jestem smutny na każdy czas, nie upokojony w cięż­

kości mego sumnienia, żądam pocieszenia, nic gor­
szego nie może być, bo nie mam co więcej stracić.

4 Odtąd grzeszny nie poddany Bogu swojemu był, świa­

tu, dyabłu, ciału swemu, zawszem kwoli czynił,

nie wspominaj mych wszech złości, wieczny Boże,
z wysokości.

28

5 Daj mi z liczby twych wiernych być, wieczny miły

Boże, racz mię zbawić wszech żałości, pomóż mi
k miłości, boć nadzieję w inym nie mam, jedno
iż ty pomożesz sam.

6 Ty znasz chwilę i teże czas, jak się tobie lubi

wspomódz, nawiedzić, pocieszyć, z żałości wyba­
wić, zawżdy czekam, ciebie żądam, aż pocieszenie
twe uznam.

48

7 Roztargniony na wsze strony, nie wiem, co mara czy­

nić, przykaż dyabłom tym pokusam, iż się wżdy
uciszę, raczysz mi wiary przysporzyć, krom tej
zbawion nie mogę być.

8 Poruczam się miłości twej, sprawuj drogi me, racz mi

mocą być przychyleń, bych nie był zwyciężon, by
nie rzekł nieprzyjaciel mój, żem ja zwycięzca
i pan twój.

9 W tym się boju nie ostoi, kogo ty opuszczasz, nikt po-

hańbion, ni przemożen, nad kim rękę dzierżysz,
ani niebo, ani ziemia nie ma krom ciebie zba­

wienia.

10 Tyś jest droga, prawda, żywot, temuć ja tak wierzę,

acz jest dróg dosyć tam i sam, wszak ja o nie nie

dbam, daj iż w świetle twoim chodzę, a w ciem­

nościach nie zabłądzę.

11 Na tym świecie me bydlenie acz mi k złemu nie jest,

49

poczet dniów mych, które znasz | sam, niech ich

nie utracam, aczkolwiek ich jest na małe, daj je

strawić k twej czci, chwale.

12 Cząstka dniów mych w złym jest przeszła w marno­

trawnych czasiech, nic inego nie przyniosła, lecz

strach za każdy grzech biedy wiecznej zatracenie,
proszę już o wybawienie.

13 Miłosierny dobrotliwy zbawicielu grzesznych, daj mi

być jednym z kających, ciebie miłujących, czy­
nić już pokutowanie, racz mi dać w dobrym ze-

trwanie.

29

14 pomsty wiecznej co złem chowasz, tej mię racz ucho­

wać, jak sam raczysz w mym żywocie, tu na tym-
to świecie, racz mię karać łaskę swą dać, grze­
chów więcej nie wspominać.

15 Do skonania, rozłączenia mego z tymto światem, ra­

czysz mi pomódz, przed się trwać w kającym ży­

wocie, mieć twe usprawiedliwienie, a potym du­
szne zbawienie.

18.

50

* Psalm CXXVI|.

Beati omnes, qui timent Dominum.

Wszyscy są błogosławieni,

I

pewnie będą zbawieni,

Którzy mają bojaźń bożą

A drogami Jego chodzą.

51

5 Iż prac ręku swych pożywasz,

Błogosławieństwo otrzymasz,

Barzo dobrze tobie będzie,

Tak doma, jako i wszędzie.

W domu twoim twoja żona,

10

Płodem będzie obdarzona,

Nie będzie żadna różnica,

Jedno jako winna macica.

Synowie, córki, krew twoja,

Naród twój a płeć oboja,

15 Siędą ku stołu twojemu,

Równi szczepiu oliwnemu.

Tak człowiek będzie pożegnali,

Któremu jest w bojażni Pan,

Przeklęctwo będzie zgładzone,

20

Które jest wszem przyrodzone.

30

Pożegna clę Pan z Syonu,

Z tej góry bożego domu,

I dobra miasta świętego

Uźrzysz Hierozoliinskiego.

52

25 Będziesz się weselił z tego,

Wszystkich dniów żywota swego,

Że Pan Bóg oddawna szczodrze,

A rad czyni swoim dobrze.

Uźrzysz syny synów swoich,

30 Doczekasz pociechy po nich.

Uznasz pokój Izraelski,

Uczyni to Pan niebieski.

Chwała bądź Ojcu naszemu,

Synowi Jego prawemu.

35 I Duchu teże świętemu,

Bogu w Trójcy świętej jednemu.

Jak była od początku nynie,

Taż tóż przedsię zawżdy słynie,

I na potym słynąć będzie,

40 Wiecznie na wiek wiekom wszędzie.

19.

* Psalm Xllll.

Dixit insipiens in corde suo,

53

1 Błądzą źli ludzie szaleni, swym sercem złym zwiedze­

ni, Mówiąc plugawymi usty, żeby nie był Bóg żąd­
ny. Błędliwi są i mierzieni, miedzy jemi nie jest

żaden, któryby dobrze czynił.

54

2 Sam Pan Bóg z nieba tu patrzy na wszystki ludzkie

dzieci, Jako kto myśli i mówi, i wszelkie rzeczy

czyni, Kto się go boi albo nie, Baczy na zbawie­
nie swoje, jeśli dba nań albo nie.

31

3 Ale wszyscy ludzie grzeszni łaski bożej niegodni,

Nie jest tu żaden, ani był, któvyby dobrze czynił,

A sobie łaskę zasłużył, by nas sam Chrystus nie

zbawił, żaden by zbawion nie był.

4 Bo plugawe usta ludzkie a języki zdradliwe, Mówię

przeciw Bogu swemu, urągają bliźniemu, Gdzie-
by Boga mieli chwalić, nie wstydają się Jego
bluźńić, sercem, usty, uczynkiem.

5 Przeciwko swoim też blisznym, złym sercem jadowi­

tym, Mówię przeklęte gorzkości, okazując swe

złości, Ku przelaniu krwie są przętcy, w rzeczach
zbawiennych są ślepi, są bez bożej bojażni.

6 Ale wrychle przydzie ten czas, tak mówi Pan Bóg do

55

nas, że wezmą ciężkie ka | ranie, którzy czynią
przeciw mnie, Sami mię tu nie wzywają, Moje
miłe pożyrają, bez bojażni się boją,

7 Obaczcież się wszyscy ludzie, zwłaszcza którzyście

w radzie, Ubogich radą mieszacie, sprawę ich uni­
żacie, Ale Bóg ich pocieszyciel, będzie się na was

tego ms'cił, bo Jemu ten rodzaj mił.

8 I któż zpomoże (z) Syona swego krześcianina, Iście

nikt jedno Pan Bóg sam, tam więc Jakób i Iz­
rael, każdy się będzie weselił, który Bogu dobrze
służył, ten będzie z nim wiecznie żył.

20

.

* Pieśń o bożym przykazaniu.

46

1 Dziesięcioro przykazanie dał Bóg na | górze Synaj

przez Mojżesza, sługę swego miłego, wiernego
i posłusznego.

I.

2 Nie miejże Boga inszego nad stworzyciela swojego,

jemu samemu byś służył, bał się go i miłował, na­

dzieję pokładał.

II.

3 Me bierz darmo miana jego, poświadczając fałszu

swojego, ale go w potrzebach wzywaj, wyznawaj
i wychwalaj, i przy słowie trwaj.

III.

4 Niedziele święcić pamiętaj a robót ręcznych poniechaj,

Abyś tak dzień święty strawił, modląc się i dzię­
kując Panu Bogu.

IIII.

5 Bądź posłuszen rodziców swych, w potrzebach nie

opuszczaj ich, dawaj, nakładaj, wspomagaj, ta za
to zapłata długość żywota.

Y.

6 Nie zabijaj też nikogo, strzeż się gniewu szkodliwego,

pomścić się krzywdy nie żądaj, ale Bogu krzywdę

swą w moc poruczaj.

VI.

7 A krom stadia małżeńskiego strzeż się skutku cieles­

nego, żywot cnotliwie zachowaj, grzechy go nie
pokalaj, czystość chowaj.

VII.

8 Nie kradni a nie bierz lify i w targu nie działaj

krzywdy, bądź ku blizny m miłosierny, szczodrob­
liwy, łaskawy i życzliwy.

VIII.

9 Abyś nie świadczył fałszywie, a zeznawał sprawied­

liwie, niewinności abyś bronił, grzechu bliźnego
taił, czci nie naruszył.

IX.

10 Nie żądaj domu bliźnego i też tego, co jest jego, Ale

wszelkiej majętności, życz bliźnemu z miłości, bez

chytrości.

33

X.

11 Żony i dziewki bliźnego, sługi, wołu, konia jego i te­

go, co nie jest twego, nie pożądaj też od swojego

bliźnego.

12

Cokolwiek tobie jest miło.

By też tak drugiemu było,

Tego masz serdecznie życzyć,

Tak masz z wolej bożej czynić i też żyć.

Dany ty nam przykazania,

Dla grzechów naszych poznania,

Abyśmy je pamiętali,

I według możności naszej pełnili.

49

* Pieśń o śmierci.

1 O daremne świeckie ucieszenie, jakoż ty przeminiesz

w rychłości, Nad śmierć nie mamy nic pewniej­
szego, ta umie zbawić wszech radości, Czemuż

50

na ty nie chcem pomnieć, | a nie przestaniemy

grzeszyci, wiedząc, iż mamy wszystcy zemrzeć.

2 O śmierci, coć jest gorzka pamięć twa człowieku serca

wesołego, coś młodemu a mocnemu groźna, który
zawsze szczęścia używa, żadnego sobie nic nie
ważysz, chudego, bogatego udawisz, a chytrze
z nim postępować umiesz.

3 O śmierci, tyś sidło barzo groźne, które umiesz chytrze

potargnąć, przed tobą się trudno uwiarować, ani

się na stronę zachować, nad cię nie masz nic stra­

szliwszego sądu bożego nagroźniejszego, piekiel­
nych mąk nie jest nic okrutniejszego.

51

4 0 jakożem ja na to nie pomniał, miałem na tym świę­

cie szczęścia dosyć, nie chciałem na tę to śmierć
baczyć, już ku mnie posłała posty swe, boleść

Jana Seklucyaua pieśni.

3

34

okrutny, trapienie ciężkie, odjąwszy odemnie

wszystko wesele moje.

5 I jużci się zaćmił wszytek wzrok mój, wielce jest

smętne serce me, chwała świecka, o któręm zawsze
stał, nakładym na się wielkie działał, tać ze mnę
do grobu nie pójdzie, ale com uczynił dobrze albo

źle, toć ze mnę na groźnym sędu stanie.

d Narailejsi towarzyszy moi, jużci idę od was w tejto

chwili, proszę na groźnę śmierć pamiętajcie, a Bo­

ga zawsze w sercu miejcie, boć nielza tu nam dłu­

go byci, musira się tam wszytcy stawici, a z swych

grzechów poczet udziełaci.

7

Wszechmogący Boże, prosim za to, raczysz się znać

k swemu stworzeniu, wszakom ja niejedno po-

52

piół, błoto, odpuść że nam i nasze grzeszenie, gdy
będziem na twym sędzię staci, raczysz się k nam
miłościwie znad, daj nam z sobą wiecznie prze­

bywać!;

22

.

* Pieśń o sądnym dniu.

na tę notę: Ach, mój smutku.

1 Jozus Chrystus, król nawyższy, przydzie k nam z nie-

53

bieskę rzeszę na sęd wszech ży | wycli i mart­
wych podług świętych słów prorockich.

2 Przyścia swego naznaczenie, dał znaki w nowym za­

konie, po których że ma być poznan, przydzie za
nimi w rychle sam.

3 Boć się ich wiele spełniło, pismo się już objawiło, na

skończeniu świata tego, ku skazu Antychrysta

złego.

4 Przez które wszytey wybrani przyjmujemy odnowie­

nie, a zli w gorszsie postępuję, ku zginieniu po­
spieszaj ę.

35

5 Gdy się poczet wiernych spełni, złość się złych ludzi

wypełni, wnet się już pocznie dzień sądny, Ar­
chanioł w trąbę zatrąbi.

54

6 K ternu ogromnemu głosu wstaną martwi tego czasu,

ruszą się mocy niebieskie, wszytko zrządzenie
angelskie.

7 Uprzedzając swego pana, będzieć procesya sławna,

przydzieć w obłoczech niebieskich, w dziwnych

wielmożnościach swoich.

8 Wnet król niebieski w swej sławie, posadzi się w ma­

jestacie, na stolca swą z wielebnością, zgotowaną

swą mocnnścią.

9 Wszystcy Indzie przedeń pójdą, wiele ich tam stra­

chów dojdą, k sądu groźnemu się strojąc, sumnie-
nia swe przyprawując.

10 Tam oświeci serca ciemne, we wszem skryte czyniąc

jawne, w prawości albo we złości, jaki kto był

w swej tajności.

11 Tam rozsądzi wszytki prawie, grzeszne piekłu, wier­

ne k chwale, takie będzie zapłacenie, jakie było
zasłużenie.

55

12 Wiedząc to my wszytcy wierni, bądźmyż ustawicznie

czujni, w modlitwach w dobrze czynieniu, czeka-

kając Fana k sądzeniu.

13

Panie raczże nas zachować wszech tych złych stra­

szliwych rzeczy, które mają światu przyjci, racz

nas przyjąć k swej prawicy.

23.

* Pieśń o krzyżu Chrystusowym.

1 Jestci ten czas wesoły, w nim Bóg błogosławiony

56

człowiekowi mizer I nemu łaskę ukazał jemu.

2 Bóg posłał syna swego, Chrysta pana naszego, ten dla

nas na krzyżu cirpiał, a swą drogą krew wylał.

Z*

36

3 Człowiecze, byś to baczył, co nam Chrystus uczynił,

miej że go w pamięci sobie, jest li chcesz być z nim

w niebie.

4 On nas prawie naucza, swym słowem upomina, abych-

my cirpliwie żyli, jego jarzmo nosili.

5 Mówi: pódźcie już wszystcy ku mnie, wy obciążeni,

a chcę was rad posilić duchem swoim pocieszyć.

6 Nieścież już jarzmo moje, weźcie naukę odemnie;

wiedźcie, iżem ja jest cichy a w sercu jestem pokorny.

57

7 Jarzmo moje jest słodkie, brzemie moje jest letkie,

wszystkim mym miłym wybranym, duchem mym odno­

wionym.

8 Będziecie li mnie słuchać, a w krzyżu mnie wyzna­

wać, najdziecie swym duszam pewnie odpoczywanie
wieczne.

9 Jać z nieba na świat stąpił, bych nie swą wolą czynił,

ale to co Bóg Ociec chce, tako też i wy czyńcie.

10 Kto nie przystanie ku mnie, ale żywię cieleśnie, szuka

czci i chwały świeckiej, ten mnie jest niedostojny.

11 Jako gorzkie ty słowa, ciasna fórtka do nieba tym,

którzy w lubościach chodzą, a swoję wolą płodzą.

12 A któryby trwał przy mnie, słowo moje chował wier

nie, tenci jest błogosławiony, zbawienia jestci pewny.

13 Kto mnie z serca miłuje, mnie się wszystek poddaje,

ten będzie moję łaskę miał, Bóg Ociec będzie z nim
mieszkał.

58

14 Już bracia Boga chwalmy, jemu zawżdy dziękujmy,

iż nam dla Chrysta przyjaje a wszystko dobre nam
daje.

15 Daje swe miłowanie i grzechom odpuszczenie, a po

śmierci żywot wieczny, kędy będziem przespieczni.
Amen.

37

24.

* Pieśń o grzechu Jadamowym,

o owocu i o pokucie albo kaźni jego.

1 Bóg wieczny a wszechmogący stworzyciel sam wszech

rzeczy, Ma być od nas zawżdy chwalon a za dobroć

59

Jego czczon. Bo. Uczynił ku | podobności ku obrazu

stwojbytności, człowieka z swej miłości.

2 Któregoś na ziemi stworzył, a w raju swym postawił

w niewinności a w świętości, sławy wiecznej w god­
ności. Bo. Wysoce we wszem uwielbił, a swobodnej
wolej postawił, żywot i śmierć przełożył.

3 Ale on w tym długo nie trwał, bowiem się okłamać

dał, słuchając wnet złego gada, wielmi chytrego dya-
bła. Bo. Przetoż upadł w śmierć oBoję, nie był Bogu
wiemy w boju, w owym roskosznym raju.

60

4 Jak się od Boga odwrócił, wnet łaskę Jego stracił,

świętość, moc i wszystkę zacność i chwały wiecznej
godność. Bo. Przez grzech ze wszech nawiętszy on,
(w) wszystkim dobroci jest zbawion, bydłu równy

uczynion.

5 W godności swej nie izostało, we wszem swę także

skazę wzięło, wszystko przyrodzenie ludzkie zazdro­

ści złej dyabelskiej. Bo. Który tento grzech sam

spłodził, wszystki nas przez zeń zniewolił, każdy się
z nas w nim rodzi.

6 Toć jest korzeń wszego złego, szczepienia dyabeiskie-

go, grzech ten to zły pierworodny, jestci szczep bar­
dzo płodny. Bo. Wydawa z siebie owoce, grzechy

ciężkie i ustawicznie, i też potępia wiecznie.

7 Obróć się gdzie a k czemu chcesz, a wżdy to złe w so­

bie najdziesz, auo cię wszędy przyściga, w każdej

pracy przegaba. Bo. Niegodnym cię zawżdy czyni

samnienie twe ciężce wini, przeciw się tobie sili.

38

01

8 Ten to zakon zły grzechowy, duszy zawżdy przeciw­

ny. we wszech się członkach najduje, dobroć w nich
każdą psuje. Bo Ten w nas owoce złe płodzi, żądli-

wość k złemu rodzi, jak Apostoł dowodzi.

9 Rozeznanie prawe psuje a dusze nachyluje, psuje

w nas każdy dobry rząd, czyniąc w tym wieliki błąd.
Bo. Gdy w ciele naszym bpjuje, duszę barzo obciężuje,
w grzechy ją też podwodzi.

10 Baczyć żałosne skażenie, dyabłowo podwiedzenie, Tak

iż już w żadnym żywym nie przebywa dobre w nam.

Bo. O, jako groźna pokuta przyszła godnie na czło­
wieka za grzech pirwszego wieka.

11 Wszystko ludzkie pokolenie za pierwsze przestąpie-

nio, w tym się złym grzechu poczyna, w nim na fi wiat

swe wyście ma. Bo. K śmierci, k biedzie, k wiecz­

nej pomście, chyba Bóg z łaski komu chce, sam z tego
pomódz może.

62

12 Boże, jen z nas zatracenie, złe nasze przy godzenie,

zmiłuj że się z miłosierdzia a z twego zlutowani. Bo.
Racz nas dnchem swym nawiedzić, a przeciwko grze­
chom zmocnić, w synie usprawiedliwić. Amen.

25.

* Pieśń o słowie bożym.

1 O przenasławniejsze, przenasławniejsze słowo boże,

o słowo wszechmocne wszystkiej czci dostojne. W to­
bie jest ufanie i nasze wszytko zbawienie, my cię
przyjmujemy, przy sobie mieć chcemy. Ty nam świe-

63

cisz jaśnie na tej drodze barzo ziemnej a niewierni Lu­
dzie wolą leżeć w błocie.

2 Bóg na niebie grozi, po wszystkim świecie krzyczą

posly: wiarujcie się nauki, która dusze morzy. Miejcie

przykazanie, tam macie wszystkie służby boskie, na

64

wasze wymysły, Pan Bóg czy nie patrzy. Be. Swych

39

nawiętszych grzechów nie macie sobie za grzechy, ale

gdzie grzechu nie, tam macie samnienie.

3 Nie szukajcie drogi, która jest przeciwko zbawieniu,

a przeciwko Pańskiemu też jest przykazaniu. Nic

wymysły ludzkie nie będą wam pożyteczne, ale słowo

Pańskie owoc wam przyniesie. Re. Wierne swe oży­

wia, żywot wiernym wieczny dawa a tym potępienie,
którzy mu nie wierzę.

4 Miejmyż się już k temu a ku słowu wszyscy pańskie­

mu, byśmy je uznali, Boga miłowali. On go nam uży­

cza. przez sługi swoje je objawia, byśmy je przyjęli,

jemu dziękowali. Be. Gdyż on z swojej łaski i nie­

zmiernej ku nam miłości raczył słowo zjawić, niechcęc

nas zatracić.

5 Wszechmogący panie, królu wieczny nieba 1 ziemie,

racz żęto już nam dać, przy twym słowie zetrwać;

już chwalimy ciebie, bo nie omelasz nas w swym sło-

65

wie, | aleje nam trzymasz, w cię wierzęce zbawiasz.

Be. Daj że, miły panie, przy twym słowie żyć nam we­

sele, a świata się odrzec, przy słowie twym zemrzeć.

*

* Pieśń o narodzeniu i umęczeniu Pańskim.

1 Bóg wszechmogący, ociec nasz niebieski, nas umiło-

66 wał, syna na świat posłał, | którego pismo tak święte

wykłada, jest z nami Pan Bóg.

2 Ten się narodził z Maryey dziewice, dla ciebie cirpiał,

o grzeszny człowiecze, krew swoję wylał, że nas mi­

łował i z ojcem zjednał.

3 Przezwyciężył nam swoję gorzkę śmiercię, grzech,

dyabła, piekło i k temu śmierć wiecznę, to wszystko
też my, wierzęc słowu jego, przezwyciężymy.

4 Dla tego wszyacy w duchu się weselmy a wiernym

40

sercem z anioły śpiewajmy, chwała bądź Bogu w Trój­

cy jedynemu na wysokości.

27.

67

* Pleśń o siedmi słowach Chrystusa miłego.

na tę notę: Jusie iudex, etc.

1 Mocność ojca niebieskiego, Chrystus, syn miły jego,

pan nasz Jezus miłościwy, umarł dla nas prawdziwy,

siedm | słów świętych jest przemówił, niż duszę swą

68

wypuścił.

2 Pirwsze słowo słodkie było, grzesznym łaski prosiło,

odpuść ojcze krzyżownikom, mym głównym przeciw­
nikom, boć nie znają, co działają, niech się wżdy grze­

chów kają.

3 Drugie słowo potym wyszło, grzesznym z nadzieją

przyszło, k łotru pozdzie kającemu, za miłość proszą­

cemu, powiadam ci rzecz za pewną, będziesz dziś w ra­

ju ze mną.

69

4 Trzecie słowo gdy przemówił, testament matce czy­

nił: matko moja, smętna żono, przyjmi syna inego Ja­
na Zebedeowego, miłośnika mojego.

5 Czwarte słowo w ten czas było, gdy w siroctwie tą-

żyło, mówiąc: Boże mój, Boże mój, czemużeś mię opuś­

cił, wszakżeś k sobie wołających żadnego nie opuścił.

6 Piąte słowo w mdłości było, posilenia prosiło: pragnę,

pragnę, jest zawołał, gorzkie w ten czas picie miał,
będąc synem barzo zacnym, kosztował żółci z octem.

7 Szóste słowo sprawowało, gdy też już oddawało na-

świętszą czystą swą duszę, ojcuć ją poruczało: w ręce
twoje, boże ojcze, poruczam duszę moję.

8 Siódme słowo tak się stało, duszę ku ojcom posłało,

rzekszy już się wypełniło, głowę k ziemi skłoniło, szło
do piekła samo bóstwo i wywiodło dusz mnóstwo.

41

70

9 Dla twych siedm słów, synu boży, nas grzeszne tu

spomoży, bychmy mogli cnotliwie żyć, twe święte sło­
wo pełnić, za złośnik i nasze prosić, z łotrem ku twej
miłości przyść.

10 Daj nam pod krzyżem w wierze stać, w ciężkościach

ku Ojcu wołać, zbawienia od niego żądać, duszę na-
szę jemu dać, abyśmy dobrze skonali, do nieba się

dostali.

28.

71

* Pieśń o bożym narodzeniu.

Grates nunc otnnes.

1 Dziękujemy wszyscy Panu Bogu, który przez swoje

święte już narodzenie nas wszech wykupił z dyabel-

72

skiej mocy pewnie | wybawił. Jemuż my wszyscy

zawżdy z anioły śpiewajmy chwała Bogu na wysokości.

2 Dziękujem tobie, wszechmocny Boże i królu niebieski,

panie anielski, nasz zbawicielu, wierny prawdziwy
odkupicielu. Be. Żeś nas wykupił, z mocy szatań­
skiej wybawił, łaskę swą dał, na wieki zbawił.

29.

73

* Pieśń i dziękowanie Panu Bogu

dla wybawienia z ciężkości.

1 Dziękujęć już, mój panie, za twoje mnie wybawienie,

żeś ze mną raczył być a mnie z ciężkości wybawić,
gdym ja był w ciężkim więzieniu, w wielkim udręcze-

74

niu, przes | twe wspomożenie, znam już sam wyku­

pienie.

2 Dziękujęć już ja tobie, o wszechmocny miły boże, żeś

swą moc okazał a mnie też w łaskę swą przyjął, pro­

wadź na drodze prawdziwej ku czci i chwale swojej
sprawy drogi moje, niech wyznawam imię twoje.

42

3 Daj, by cli że nie odstąpił od twojej prawdziwej drogi,

by mi nie zaszkodził dyabeł, nieprzyjaciel srogi, który

mie zawsze okrąża, sidła swe zakłada, aby mię w grzech
przywiódł, a na zatracenie wy wiódł.

75

4 Racz wiary przysporzyć, bez tej zbawień nie mogę

być, daj grzechom odpuszczenie, proszę cię, mój miły

panie; wierzę, że raczysz uczynić a nic nie odmówić,
boć to nam obiecał, gdyś syna na świat zesłał.

5 Daj we złym cirpienie. prosimy cię o to, panie; nasze­

go bliznego daj miłować z serca prawego, bych też mu

dobroć okazował, przy nim wiernie stał, jako mnie sa­
mego miłował z serca prawego.

6 Niech że cię wyznawam, słowo twoje ludziam wzna­

wiam, bych przy nim mocnie trwał, odwieść się od
niego nie dał mieczem, ogniem, strachem gwałtow­
nym i więzieniem ciężkim, dajże zwyciężenie, proszę
cię, mój wieczny panie.

7 Panie Jezu Chryste, narodzony z panny czystej, tobie

się polecam, w moc wszystkę się twą poddawani, racz
mię w wierze prawej umocnić, ciałem, krwią posilić,
daj w wierze skonanie, potym wieczne zbawienie.

30.

76

0 umęczeniu Pańskim

na starą notę: Judasz Jezusa przedni.

1 Umęczenie naszego pana miłosnego waż sobie każdy

wierny a polutuj jego, wziąwszy przed się boleśne je­

go święte rany, któremić nas wykupił grzeszne krze-
ściany.

2 Jezus od ojca wyszedł, na ten to świat przyszedł, aby

szukał swych owiec, dla których jest przyszedł, bar-

zo je umiłował, aż swój żywot wydał, jako pasterz

nalepszy śmiercią to okazał.

43

3 Jezusa Judasz przedał za pieniądze nędzne, Bóg ociec

syna wydał na zbawienie ludzkie, Jezus kiedy wie­
czerzał. swe ciało rozdawał, apostoły swe smutne
swoją krwią napawał.

4 Jezus do ogroda wszedł (z) zwoleniky swemi, pilno

się Bogu modlił już prawie zemdlony, krwawy pot
z niego płynął dla strachu wielkiego, duszo miła po­
żałuj miłośnika swego.

77

5 Jezusa miłośnego gdy żydowie jęli, baranka niewinne­

go, byli też i rwali, obie ręce związali panu niebieskie­

mu, byli i też targali, pokój nie był jemu.

6 Jezus jest policzek wziął u Anasza w sieni, ztamtąd

truchliwie posłań ku Kajfaszowi, żydowie mu niewier­
ni oczy zawiązali, policzkując uplwali, z niego urągali.

7 Jezusa katom dali tęgo związanego, k slupu go przy­

wiązali, tak udręczonego okrutnie biczowali, aż się

krew wylała, duszo wierna polutuj, będziesz jemu miła.

8 Jezus jest ubiczowan, na stolcu posadzon, cirnim jest

koronowan, Chrystus, niebieski pan, głowa jego głębo­
ko cirnim jest zbodziona, krew mu oczy zalała, pojrzy
duszo miła.

9 Jezusa Piłat wywiódł ubiczowanego, wielice się po-

dziwił patrzać na krwawego, tak był welmi znędzony

Jezus przedostojny dla znędzenia człowieku nie był

jest podobny.

78

10 Jezus z miasta wywiedzion, krzyżem obciążony, nio­

sąc ciężko omdlewał aż i pod nim padał, matuchna za-
bieżała, chcąc syna widzieci, uźrzawszy zapłakała
z wieliklej lutości.

11 Jezusa już krzyżują, patrzysz duszo miła, ręce nogi

przybili, a tyś była winna; nie chciej więcej gniewać

.

niebieskiego pana, przestańże już grzeszyci, drogoś

wykupiona.

12 Jezus z krzyżem podniesion, żyły się targały, okrut-

r

44

nie był rozciągnion, aż kości trzeszczały, matka gdy
go uźrzała, w sercu żałość miała, za syneczka miłego
radszej by umarła.

13 Jezusa między łotry są ukrzyżowali, niewinnego zło­

czyńcą pana nazywali, jemu się urągali, gdy na krzy­

żu wisiał, wszyćko miły zbawiciel skromnie to jest

cirpiał.

79

14 Jezus się ojcu modlił za swe krzyżowniki, łotra k sobie

jest przyjął i ine grzeszniki, gdyż jest wszyćko doko­

nał, swej głowy nakłonił, swą duszę jest wypuścił, ojcu

ją por uczył.

15 Jezusa już martwego stworzenie płakało, swego pana

miłego wielmi lutowało, słońce się jest zaćmiło

z krzywdy pana swego i ziemia się zatrzęsła, litując
też jego.

16 Nuż, każda wierna duszo, polituj Jezusa, nie mieszkaj

już płakać za swe ciężkie grzechy, biada jest duszy

grzesznej, gdy nie pokntuje, nie dojdzie wykupienia,
tać zaginie wiecznie.

17 Umęczenie Jezusa w pamięci miejmy a swego stwo­

rzyciela serdecznie miłuj(my), a dla jego boleści wia-
rujmy się złości, będziem-li weń wierzyci, będziem

z nim w radości.

31.

80

* Pieśń o upadku i naprawieniu

rodzaju człowieczego.

Chwała bądź Bogu na wysokości

Z tej niewymownej jego miłości,
Którą nam ninie objawił

61

Przez pisma odtworzenie.

5 Naprzód Adama jest w raju stworzył,

Ten iż dyablej namowie przyzwolił,

45

Z drzewa jest ukusił,
Tak sobie i nam niewinność utracił.

I przyszliśmy w takie zaślepienie,

10

Iż w nas nie było grzechów poznanie,

Serce jest skażone,
Zmysły mając k złemu nawiedzione.

A w tymeśmy wiele czasów trwali,

Sami sobie dobrymi się zdali,

15 Nie znając szkody,

Mieliśmy nędzę i biedę za gody.

Potym chcąc nam Bog daci poznanie,

Jakbyśmy mu mieli być poddani,
Przykazanie jest dał,

20 Aby tym człowiek grzechy swoje poznał-

82 Tuśmy wszytcy pod grzechem zamkmeni,

Boć na świecie nie jest człowiek żądny,
Coby dobrze czynił,
A w niczym złym nigdy nie przewinił.

25 A tedy nam nie jest dana rada,

Ale więtsza w nas zbudzona zwada,
Ano grzech odpierał

Temu, co w sobie zakon jest zawierał.

Wszak wżdy zapewne miało się to stać,

30 Co Bóg raczył w zakonie obiecać,

Słowo jego wierne
Toć zawsze na wieki nieodmienne.

Gdyśmy żadnej nadzieje nie mieli,

W mocy dyabelskiej wszyscyśmy byli,

35 Nie było stworzenia,

Ku wybawieniu z takiego więzienia,

I zesłał nam ociec z nieba syna,

Aby włożył nań nasze brzemiona,

Naszych nieprawości,

40 A nas zbawił w swej sprawiedliwości.

63

I wziął na się sposób służebnika,

Tak jest przemógł mocnie przeciwnika,

Między łotry wisiał,

Aby z nim grzeszny człowiek radość miał

45 Przebywać! raczył tu z grzesznymi,

Rozsiewając słowo między nimi,
Które często słyszał

Od ojca. gdy go na świat przysłał.

Mówiąc, nie przyszedłem ja dla zdrowych

i

50 Bo ci nie potrzebują darów mych,

Ale dla niemocnych,

Przyszedłem uzdrawiać pan mocny.

Nie przyszedłem ci was teraz sądzić.

Alem przyszedł wszytkim wam posłużyć,

55 I chcę za was umrzeć,

Abyście też zbawienie mogli mieć.

Jam jest pasterz, jen was dobrze pasie,

Jedno posłuchajcie mego głosu:

Chcę ja was nakarmić,

60 Ciałem i własną krwią napoić.

84 Jam jest droga, prawda, żywot, światło,

Które m z nieba na ten świat wykwitło,
Któryć za mną chodzi,
Ten ci w ciemnościach nie zbłądzi.

65 Pódźcież ku mnie wszyscy obciążeni,

Chcecie-li być pewnie ochłodzeni,
A wszakom ja cichy,
Nie masz w moiin sercu nic pychy.

A to wam wszystko zapieczętuję,

70 Kiedy za was własną krew wyleję,

A ta was oczyści,
A w łasce mojej was ujiści.

A choć ninie ja przez śmierć zaginę,

Tą śmiercią zgładziwszy waszę winę,

46

75 I mam z martwy wstaci,

A k temu pewny przykład daci.

Potym będę miał do ojca wstępić,

Tam mię macie za pośrzednika mień,
A przez moje imię

80 Będzie tam wasze modlenie słyszano.

A choć was tu po sobie zostawię,

Wszak was swej obiecności nie zbawię.
Tu pocieszyciela

Ześlę ducha prawdy uczyciela.

Kupiłem was, na to pamiętajcie,

85 W nauce mej po wsze czasy trwajcie,

Miłości dzierżenie
Jest zakonu mego wypełnienie.

Przydą-ć po mnie faleszni prorocy,

Czyniąc dziwy dyabelskiej pomocy,

90 Przes swoje nauki

Zwiodą ich wiele od mojej męki.

Tych się będziesz pilnie wystrzegać,

Po uczynkach możecie je poznać,

A za fałsz to miejcie,

95 Kto krom słów moich wam co plecie.

Przyczyniając do słowa mojego

Albo niegdzie umniejszając jego,
Jakobycli omylną

Zostawił im naukę zbawienną.

100 Ojcze, racz w nas imię twe poświęcić,

Królestwo twe raczy k nam przybliżyć,

Twoja wola się dziej,

Chleba nam powszedniego udziel.

Odpuść nasze winy nam grzesznikom,

105 Jakoż i my czynim swym gniewnikom,

Nie daj nas uwodzić

W pokusy, od złego racz wybawić.

48

Amen teraz wszyscy społem rzeczmy,

Którzy tego serdecznie pragniemy,

110 Aż się to nam stanie,

Wysłuchaj nas, Jezu Chryste panie.

32.

.\a tę notę:

Chrisie, qui lux es et dies

po polsku.

Chryste, któryś dzień i światłość,

Nocną ty sam oświecasz ciemność,

Tyś jest syn wiecznej światłości,
I też niezmiernej miłości.

87

5 Prosim cię, nasz święty panie,

Daj tej nocy obronienie,
Odpoczynienie w tobie spokojne,
Ciała naszego uśmierzenie.

By nas ciężki sen nie zmorzył,

10 Nieprzyjaciel by też nie strapił,

By ciało jemu nie przyzwoliło,
Grzechem się nie pokalało.

Oko cielesne niech zaśnie,

Do ciebie serce niech czuje,

15 Moc twoja niech sług broni,

Którzy cię wiernie miłują.

Obrońca racz na nas wejrzeć,

Od przeciwników naszych obronić,

Sługi swe racz dobrze rzędzić,

20 Któreś krwią raczył odkupić.

Pamiętaj na nas, nasz panie,

W tym gnuśnym naszym ciele,

Tyś obrońca ciała i dusze,

Wspomóż że nas, miły panie.

49

88

25 Bogu ojcu wszechmocnemu,

I synowi Jego miłemu,
I takież Duchu świętemu,

Bądź cześć w Trójcy jedynemu.

83.

* Da pacem.

Daj nam pokój, miły Panie,
Nad cię inego nie,
Któryby walczył za nami,

89

Wielmi udręczonemi,

5 Jedno ty sam, mocny Boże.

Zczyć nas, panie, przy twem słowie,
Stłum nieprzyjaciele,
Którzy nas prze naśladują,^

Ciężkości wielkie czynią,

10 Słowo twoje wyrzucają.

Ukaż swą, moc, Chryste Panie,

W tobieć jest ufanie,

Brońże twoich krześcianów,
Od niewiernych poganów,

15 Którzy twoje imię blużnią.

90

Duchu święty, racz być z nami,

Oddal precz pogany,

Którzy krwie twych wiernych pragną,

Dajże swym zwyciężenie,

20 A potym wieczne zbawienie.

34.

Te Deum laudamus.

Ciebie Boże chwalemy, ciebie panem wyznaw a-

my. Ciebie wiecznego ojca wszelka ziemia czci i te ż

fali. Tobie wszyscy angeli, tobie wszystki mocy nie*

Jana Seklucyana pieśni.

4

60

bieskie. E tobie Cherubin i Serafin wołają głosem

5 nieprzemiennym: święty, święty, święty jest Pan Bóg

wszechmogący. Pełne jest niebo i ziemia majestatu

chwały twojej, Ciebie sławętny kor apostolski, Cie­

bie chwalebny poczet prorocki, Ciebie jasny zastęp

męczeiiuików chwali, Ciebie po wszystkim świecie

10 krześciany wyznawają, Ojca niezmiernej wielmożno-

91 ści, z Synem i z Duchem świętym wjednostaj | nej róż­

ności: królu wiecznej chwały. Ty ojcowski jesteś
wieczny syn, Ty dla wybawienia człowieczego nie lę­
kałeś się żywota panieńskiego. Ty, wziąwszy zwy-

15 cięstwo nad śmiercią, odtworzyłeś wiernym królestwo

wieczne. Ty na prawicy bożej siedzisz w chwale Bo­
ga Ojca, ztądże przydziesz sądzić żywe i martwe.
Ciebie prosim racz słngam pomocen być, Któreś dro­

gą krwią raczył wykupić, Daj nam z twemi świętemi

20 królować wiecznie, w niebieskiej chwale skutecznie,

zachowaj lud twój, miły panie, a daj nam wszystkim

przeżegnanie, spraw je sam Ty, panie, a powyszenie

daj na wieki. Po wszystki dni nasze chwalem i bło-
gosławim Cię, panie, i chwalim imię twoje na wieki

25 i na wiekuiste wieki. Eacz nas, panie, dnia niniejsze­

go uchować od grzechu wszelkiego zachować. Zmi­
łuj się nad nami, panie, zmiłujże się nad nami. Obróć

k nam miłosierdzie swoje, panie, boć w tobie mamy
ufanie. W tobie, panie, ufamy, niechaj uie będziem

BO pohańbieni. Amen.

36.

92

* Psalm XLVI.

Deus noster refugium.

1 Przednie mocny grunt jest Pan Bóg nasz i zbroja do­

bra, broniąc nas. Broni nas tu w niebezpieczny

czas, który tak potrawił ninie nas, nieprzyjaciel
nasz duszny ten pilnie | myśli, .wielka moc chyt-

93

51

rość jest jego, przyrodność na ziemi nie jest jemu
równość.

2 Nic tu nie przemoże moc nasza, bowiem przeciw jemu

jest wątła, walczy za nami wszechmocny pan,

który Bogu Ojcu jest mil sam. Pytasz-li, który

jest Jezus Chrystus, sam Bóg sabaoth nie jest

żaden iny Bóg, jemu wszelkie zwycięstwo.

3 By też ten świat pełen dyabłów był a nas wszystki

poźrzeć uradził, jednak się go nic nie bojemy,

94

gdy pomoc pew | ną iście wiemy, niech książę

świata tego na nas źrzy srogo, nic k nam nie mo­

że, bo mocnie osadzone, a potępia go słowo boże.

4 Bożego słowa nikt nie zwalczy, ale przed nim ustąpić

musi, bo z nami sam Bóg stoi w polu, pociesza­

jąc nas łaską swoją. Jeślić żywot twój bierzą, żo­

nę, majętność, puść z dobrą wolą, bo w tym zy­
sku nie mają, królestwo wieczne nam gotują.

K

o n i u

o.

KroIetx>c3U Prusfym

v

3qna IDeynreycfya.

\

5

4

7

,

SŁOWNICZEK

Litera

w

w nawiasach znaczy: wstęp; llczbr zaś—pierwsza oznacza pieśń,

a następne wiersz lnb strofkę.

Bydlenie (17, 11), mieszkalne,

pobyt.

cieszyciel (5, 5, 26), pocieszy­

ciel.

dtizny zamiast duszny (w.).
gniewnik <31, 106), winowajca,

przywodzący do gniewu.

grzechoiuy (24, 8), grzeszny, od­

noszący się do grzechu.

iście (35, 3), pewnie, istotnie.
kollosensi (w.), kolossowie.
kromia (8, 14), oprócz.
krzyżoumik (27, 2; 30, 14), przy­

bijający do krzyża.

letki (23, 7), lekki.

Ufa (20, 8), lichwa.

lubi się (17, 6), podoba się.
luto nam (13,1), żal nam.
mdłoś6 (27, 6), omdlenie.
miano (20, 3), imię.

natargniony (8, 6), nadwyrę­

żony.

nie (25, 2), nićma.

nielza (21, 6), nie można.

nieprzemienny (34, 5), nieustan­

ny-

ninie, nynie (18, 37; 35, 1), te­

raz.

obiecność (31, 82), obecność.

ogłoima (9, 4), uzdzienica.

okmtować (8, 9), kwitnąć.

omylnymi, 99), błędny, fał­

szywy.

podciesz (2, 34), pójdźcież.

podobność (24,1), podobieństwo.
podmedzenie (24,10), podejście.

poszezęśliwienie (8, 14), pomyśl­

ność.

poiargnąć (21, 3), ściągnąć.

pożegnać (18, 17, 21), błogosła­

wić.

pożdzie (27, 3), późnićj.

przegabaó (24, 7), nagabywać,

niepokoić.

54

przeżegnanie (1, 1), błogosła­

wieństwo.

przętki (19, 5), prędki.

przygodzenie (24, 12), przygoda.

przyjąć (23, 14), sprzyjać. .

przyrodnosć (35, 1), przyrodze­

nie.

radszej (30,12), raczćj, chętniój.
regierst (w.), rejestr, spis.
skaz (22, 3), skaza.
skutek (20, 7), grzech.
skutnie (7, 24), skutecznie.
służebnik (31, 41), sługa.
stwó/bytność (24,1), własna na­

tura, istota, swój byt.

targać się (30, 12), pękać, rwać

się.

■ teżse (17, 6), także.

trućhliwie (30, 6), lękliwie.
liczydeł (31, 84), nauczyciel.
ukusić (31, 7), spróbować, uką­

sić, ugryźć.

uplwać (30, 6), zeplwać, opluć.

ważyć (30,1), rozważać.
weseli (12, 5), wesele, radość.

marować się (25, 2), strzedz

się.

wielice, wielmi (30, 9), bardzo.

wstydać się (19,4), wstydzić się.
zbodziony (30, 8), przekłuty.
zczyć=zczy-ć (33, 6), zjiści.

zlutowani (24, 12), litość.

złośnik (27, 9), czyniący zło.
znać się k komu (21, 7), przy­

znawać się do kogo, poznać,

znać.

znanie (9, 4), wiadomość.
zrządzenie (22, 6), hierarchia,

urządzenie.

zwolenik (30, 4), wybraniec.

żądliwość (24, 8), pożądliwość.

żona (27, 4), niewiasta, ko

bićta.

zrzec (35, 3), patrzóć, widzióć.

SPIS RZECZY

Sir

Przedmowa wydawcy....................................................................... I

Pieśni duchowne.

Przedmowa Seklucyana..................................................................... 7
Rejestr pieśni...................................................................................... 8

1. Pieśń i prośba, aby Pan Bóg nas przy ewangelii swej

raczył zachować (Przez twe słowa poślubione) ... 10

2. Pieśń nowa, wespołek z prośbą do Syna Bożego

(O Chryste, synu boży).......................................................... 11

3. Pieśń o Pańskiej wieczerzy (Jezus Chrystus nasze

zbawienie!...............................................................................12

4. Pieśń o świętym Duchu (Święty Duchu zawitaj k

nam)........................................................................................ 13

5. Oratio Dominica. Pacierz (Ojcze nasz, któryś jest

w niebie)..................................................................................14

6. Prośba, którą mamy prosić o św. Ducha przed począt­

kiem kazania (Poprośmy świętego Ducha)............................ 17

7. Psalm CII. (Chwal, duszo moja, Pana)....................................18

8. Psalm CXXVXL (Żywot ten mieć będzie)............................. 19

56

Sir.

9.

Psalm XXXI. (Ludzie wszyscy świata tego) . . . . 20

10. Pati em po polsku (My wierzymy w jednego Boga) . 21

11. Psalm CXX1X (Z głębokości grzechów moich) ... 22
12. Psalm L (Zmiłuj się nademną, Boże)..................................22
13. Media vita po polsku (Śrzód naszego żywota) ... 24

14. Pieśń o zmartwychwstaniu bożem (Wesoły nam dzień

nastał)................................................................ 24

15. Druga stara pieśń (Przez twe święte zmartwychwsta­

nie) ....................................................................................... 25

16. Pieśń nowa o umęczeniu bożem (Panie Chryste, miły

Chryste,).............................................................................25

17. Pieśń nowa o nawróceniu grzesznego człowieka ku Pa­

nu Bogu (Pomożysz ml z grzechu mego)..........................27

18. Psalm CXXVII (Wszyscy są błogosławieni)

...

29

19. Psalm XIV (Błądzą źli ludzie szaleni)............................... 30

20. Pieśń o bożem przykazaniu (Dziesięcioro przykazanie

dał Bóg).............................................................................. 31

21. Pieśń o śmierci (O daremne świeckie ucieszenie) . . 33

22. Pieśń o sądnym dniu (Jezus Chrystus, król nawyż-

szy)........................................................................................ 34

23. Pieśń o krzyżu Chrystusowym (Jest-ci ten czas weso­

ły)....................................................................................... 35

24. Pieśń o grzechu Jadamowym, o owocu i o pokucie albo

każni jego (Bóg wieczny a wszechmogący)..................... 37

25. Pieśń o słowie bożem (O przenasławniejsze) . . . .

38

26. Pień o narodzeniu i umęczeniu Puńskiem (Bóg wszech­

mogący, ociec nasz)...........................................................39

27. Pieśń o siedmi słowach Chrystusa miłego (Mocność Oj­

ca niebieskiego)................................................................. 40

28. Pieśń o bożem narodzeniu (Dziękujemy wszyscy)

. . 41

29. Pieśń i dziękowanie Panu Bogu dla wybawienia z cięż­

kości (Dziękuję-ć już, mój Panie)..................................... 41

57

Słr.

30. O umęczeniu Puńskiem (Umęczenie naszego Pana) . . 42

31. Pieśń o upadku i naprawieniu rodzaju człowieczego

(Chwała będź Bogu na wysokości)........................................ 44

32. Cbriste qui lux es et dies, po polsku (Chryste, któryś

dzień i światłość).....................................................................48

33. Da pacem (Daj nam pokój, miły. Panie).................................49

34. Te Deum laudamus, po polsku (Ciebie, Boże, chwale-

my)..........................................................................................49

35. Psalm XLVI. (Przednie mocny grunt jest) . . . . 50

Słowniczek....................................................................................... 53

----------

Odbito 120 egzemplarzy.

.

• «- ' '>

BIBLIOTEKA ZAPOMNIANYCH POETÓW

I PROZAIKÓW POLSKICH:

1) Wenecja, poemat historyczno - polityczny z XVI wieku.

Warszawa, 1686, str. XXIV, 90, 5.

2) Mowy Krzysztofa Warszewickiogo wypowiedziane i wydane

w roku 1602. Warszawa, 1885, str. VI, II, 27.

3)

Wieśniak Andrzeja Kbylitowskiego. W a rsz., 1893, str. IV, 36

4) Stanisława Orzechowskiego Książki o ruszeniu ziemi polskićj

przeciw tarkowi. Warszawa, 1895, str. IV, 48.

|

5) Anny Memoraty „dziewicy polskićj" łacińskie wierszo z lat |

1640—1644. Warszawa, 1895, atr. IV, 36.

j

6) Napomnienie polskie ku zgodzie do wszech krześcianćw ]

wobec a mianowicie ku polakom uczynione, 1545. War-

!

szawa, 1896, str, 35.

[

7) Marcina Bielskiego. Komodya Justyna i Konstancyi 1557,

Warszawa 1896 Btr. 64.

U. . .;v_