„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Paweł Pierzchalski

Przygotowanie form oraz drukowanie technikami
wklęsłymi 311[28].Z3.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr inż. Henryk Godlewski
dr inż. Bogdan Kamiński

Opracowanie redakcyjne:
mgr Elżbieta Gonciarz

Konsultacja:
dr inż. Bożena Zając

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

ą

programu jednostki modułowej 311[28].Z3.03,

„Przygotowanie form oraz drukowanie technikami wklęsłymi”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu technik poligraf.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Wykonywanie oraz charakteryzowanie form wkłęsłodrukowych

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Charakteryzowanie technik drukowania wklęsłego

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Charakteryzowanie rotograwiurowych maszyn drukujących

16

5.3.1. Ćwiczenia

16

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

18

7. Literatura

31

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik poligraf, w obrębie jednostki
modułowej 311[28].Z3.03 Przygotowanie form oraz drukowanie technikami wklęsłym.
Jednostka modułowa zawarta jest w module Procesy drukowania (schemat układu jednostek
modułowych przedstawiony jest na stronie 4 tego poradnika).

W poradniku zamieszczono:

– wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,

aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

– cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy

z poradnikiem,

– przykładowe scenariusze zajęć,
– przykładowe ćwiczenia ze wskazaniami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–uczenia

się oraz środkami dydaktycznymi,

– ewaluację osiągnięć ucznia – przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,
– wykaz literatury.

Treść programu jednostki modułowej zawiera podstawowe zagadnienia związane

z wykonywaniem form w technice rotograwiurowej i tamponowej różnymi metodami.
Znajdują się tu także treści dotyczące samego procesu drukowania w tych technikach wraz
z określeniem zakresu stosowania tych technik drukarskich. Znajdą tu Państwo także
charakterystykę maszyn rotograwiurowych wraz z podstawowymi ich parametrami.

Jednostka modułowa Przygotowywanie form oraz drukowanie technikami wklęsłymi

została podzielona na trzy rozdziały:
– wykonywanie oraz charakteryzowanie form wklęsłodrukowych,
– charakteryzowanie technik drukowania wklęsłego,
– charakteryzowanie rotograwiurowych maszyn drukujących.

Zajęcia powinny odbywać się w odpowiednio wyposażonych laboratoriach szkolnych oraz

w zakładach poligraficznych, w grupach 15-osobowych, a ćwiczenia w zespołach 3–4-osobowych.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym

uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

Po zakończeniu realizacji programu, zaleca się zastosowanie testu dydaktycznego

wielostopniowego lub zadania typu próba pracy W tym celu, w poradniku zamieszczono
przykładowy test i zadanie typu próba pracy, razem z obudową metodyczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

311[28].Z3.02

Przygotowanie form

oraz drukowanie

technikami płaskimi

311[28].Z3

Procesy drukowania

311[28].Z3.01

Przygotowanie form

oraz drukowanie

technikami wypukłymi

311[28].Z3.03

Przygotowanie form

oraz drukowanie

technikami wklęsłymi

311[28].Z3.04

Kontrolowanie procesów

drukowania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

– posługiwać się terminologią poligraficzną,
– charakteryzować podstawowe działy poligrafii,
– określać podstawowe szeregi i formaty wyrobów poligraficznych,
– posługiwać się podstawowymi miarami poligraficznymi,
– charakteryzować papiery drukowe, papiery tzw. nowej generacji, papiery syntetyczne,
– klasyfikować oraz określić skład farb drukowych,
– określać mechanizmy utrwalania farb,
– określać drukowe i użytkowe właściwości farb,
– klasyfikować formy drukowe do wklęsłych technik drukowania,
– klasyfikować wklęsłodrukowe maszyny drukujące,
– klasyfikować i charakteryzować zespoły zasilania arkuszami maszyn drukujących

arkuszowych oraz mechanizmy prowadzenia wstęgi w maszynach zwojowych,

– charakteryzować procesy drukowania technikami wklęsłymi,
– współpracować w grupie,
– formułować wnioski,
– oceniać swoje umiejętności,
– uczestniczyć w dyskusji,
– prezentować siebie i grupę w której pracujesz,
– przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

– scharakteryzować proces drukowania rotograwiurowego,
– scharakteryzować rodzaje form wklęsłodrukowych,
– określić metody wykonywania form wklęsłodrukowych głębokościowo zmiennych,
– scharakteryzować metody wykonywania form wklęsłodrukowych,
– scharakteryzować budowę oraz wyjaśnić zasadę działania maszyn rotograwiurowych,
– określić zakres stosowania techniki rotograwiurowej,
– określić zagrożenia związane z obsługą maszyn rotograwiurowych oraz sposoby ich

eliminowania,

– scharakteryzować

rodzaje

zespołów

farbowych

stosowanych

w

maszynach

rotograwiurowych,

– scharakteryzować proces drukowania tamponowego,
– scharakteryzować rodzaje form do drukowania tamponowego,
– określić sposoby wykonywania form do druku tamponowego,
– określić zakres stosowania techniki tamponowej,
– dokonać charakterystyki tamponów do drukowania,
– scharakteryzować rodzaje maszyn do drukowania tamponowego,
– wykonać fotopolimerową formę do drukowania tamponowego,
– wykonać drukowanie techniką tamponową,
– zastosować terminologię dotyczącą technik wklęsłodrukowych,
– zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
– przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

………...…………………………………………

Modułowy program nauczania:

Technik poligraf 311[28]

Moduł:

Procesy drukowania 311[28].Z3

Jednostka modułowa:

Przygotowanie form oraz drukowanie technikami
wklęsłymi 311[28].Z3.03

Temat: Klasyfikowanie form drukowych dla techniki drukowania rotograwiurowego.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności klasyfikowania form rotograwiurowych, sposobów

ich wykonania i określania właściwości.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
– sklasyfikować formy drukowe dla technik drukowania rotograwiurowego,
– scharakteryzować różne rodzaje form rotograwiurowych,
– scharakteryzować

proces

technologiczny

wykonania

różnych

rodzajów

form

rotograwiurowych,

– zidentyfikować rodzaje form rotograwiurowych na podstawie rysunków powierzchni

form.

Metody nauczania–uczenia się:
– wykład informacyjny,
– dyskusja w grupie.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 15-osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
– plansze z rysunkami powierzchni różnych rodzajów form rotograwiurowych,
– plansze ze schematami technologicznymi wykonywania różnych rodzajów form

rotograwiurowych.

Przebieg zajęć:
1. Powitanie uczniów, sprawdzenie listy obecności.
2. Nawiązanie do tematu, przedstawienie celów zajęć.
3. Zapis tematu do zeszytów.
4. Wykład informacyjny na temat rodzajów form rotograwiurowych i sposobów ich

wykonywania.

5. Dyskusja w grupie na temat charakterystyki poszczególnych rodzajów form

rotograwiurowych i sposobów ich wykonywania.

6. Podsumowanie zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odpowiedz pisemnie na pytanie, jak wykonuje się w warunkach przemysłowych

autotypijne formy rotograwiurowe?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

Ankieta

Odpowiedz na poniższe pytania. Udzielone odpowiedzi pozwolą ocenić skuteczność

zajęć i dokonać ewentualnych zmian.

1) Czy potrafisz sklasyfikować formy rotograwiurowe?

2) Czy wiesz, jak wykonuje się formy rotograwiurowe?

3) Czy wiesz, czym charakteryzują się formy do druku wklęsłego?

4) Czy potrafisz identyfikować formy rotograwiurowe na podstawie rysunku

ich powierzchni?

5) Czy któraś z część zajęć była dla ciebie niezrozumiała? Jeżeli TAK, to która?

TAK NIE

TAK NIE

TAK NIE

TAK NIE

TAK NIE

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

………...…………………………………………

Modułowy program nauczania:

Technik poligraf 311[28]

Moduł:

Procesy drukowania 311[28].Z3

Jednostka modułowa:

Przygotowanie form oraz drukowanie technikami
wklęsłymi 311[28].Z3.03

Temat: Poznanie sposobu wykonywania nadruku na kształtkach z wykorzystaniem

techniki drukowania tamponowego.

Cel ogólny: Charakteryzowanie procesu produkcyjnego zadrukowywania kształtek na

maszynach do druku tamponowego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować proces technologiczny wykonywania nadruku na kształtkach,

−

dobrać tampon do konkretnej kształtki,

−

określić rodzaj formy drukowej do druku tamponowego,

−

dobrać parametry drukowania tamponowego przy zadrukowywaniu kształtek,

−

scharakteryzować budowę maszyny tamponowej,

−

określić czynniki mające wpływ na proces druku tamponowego.

Metody nauczania–uczenia się:
– pogadanka,
– dyskusja w grupie,
– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
– w grupach 3–4-osobowych.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
– ręczna jednokolorowa drukująca maszyna tamponowa,
– farba do druku tamponowego w kolorze czarnym,
– zadrukowana kształtka wzorcowa,
– komplet tamponów,
– szpachla,
– zmywacze do farb,
– czyściwo,
– suwmiarka,
– zestaw narzędzi do regulacji zespołów maszyny,
– poradnik dla ucznia.

Przebieg zajęć:
1. Faza wstępna:

– powitanie uczniów, sprawdzenie listy obecności,
– nawiązanie do tematu, przedstawienie celów zajęć,
– zapis tematu do zeszytów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

2. Faza właściwa:

– pogadanka na temat wykonywania nadruków na kształtkach,
– pokaz drukowania na kształtkach techniką tamponową,
– dyskusja w grupie na temat procesu zadrukowywania kształtek za pomocą maszyn

tamponowych,

– rozdanie uczniom instrukcji do wykonania ćwiczenia i udzielenie odpowiedzi na

pytania dotyczące ćwiczenia,

– rozdanie materiałów do wykonania ćwiczenia,
– wykonywanie przez uczniów ćwiczenia.

3. Faza kończąca:

– prezentowanie wyników pracy,
– dyskusja w grupie na temat trudności w wykonaniu nadruków na kształtkach techniką

tamponową,

– podsumowanie zajęć.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odpowiedz pisemnie na pytanie, jak zbudowana jest maszyna do drukowania techniką

tamponową?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

Ankieta

Odpowiedz na poniższe pytania. Udzielone odpowiedzi pozwolą ocenić skuteczność

zajęć i dokonać ewentualnych zmian.

1) Czy potrafisz scharakteryzować proces zadruku kształtek?

2) Czy wiesz, jak zbudowana jest maszyna do druku tamponowego?

3) Czy umiesz dobrać tampon do kształtki?

4) Czy któraś z część zajęć była dla ciebie niezrozumiała? Jeżeli TAK, to która?

TAK NIE

TAK NIE

TAK NIE

TAK NIE

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1 Wykonywanie oraz charakteryzowanie form

wklęsłodrukowych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy technologii wykonania formy wklęsłodrukowej autotypijnej, na

podstawie

filmu

dydaktycznego.

Poszczególne

etapy

obserwowanego

procesu

technologicznego skonfrontuj ze schematem rysunkowym procesu, oraz zapisz wnioski
z obserwacji.

Wskazówki do realizacji
Prawidłowe przeprowadzenie ćwiczenia wymaga wcześniejszego przygotowania filmu

dydaktycznego na temat wykonywania form rotograwiurowych autotypijnych.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uważnie obejrzeć film dydaktyczny o procesie wykonywania form autotypijnych,
2) skonfrontować poszczególne etapy procesu technologicznego ze schematem rysunkowym

procesu,

3) dokonać analizy poszczególnych etapów procesu technologicznego wykonywania form

autotypijnych,

4) zapisać wnioski z obserwacji procesu technologicznego wykonywania form

wklęsłodrukowych autotypijnych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pogadanka,
– ćwiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

– film dydaktyczny o wykonywaniu form wklęsłodrukowych autotypijnych w warunkach

przemysłowych,

– urządzenie audio-wideo do prezentacji filmu dydaktycznego,
– plansza ze schematem rysunkowym procesu wykonywania form autotypijnych,
– poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Dokonaj analizy zasady działania heliokliszografu na podstawie schematu budowy

i

instrukcji

użytkowania

heliokliszografu.

Określ

rodzaj

i

właściwości

form

wklęsłodrukowych wykonywanych za pomocą tego urządzenia, na podstawie rysunku
powierzchni formy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Wskazówki do realizacji
Wymagane jest wcześniejsze przygotowanie plansz ze schematami heliokliszografu

i rysunku powierzchni formy wykonanej za pomocą heliokliszografu.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uważnie obejrzeć schemat budowy heliokliszografu,
2) dokładnie przeczytać instrukcje obsługi heliokliszografu,
3) dokonać analizy zasady działania heliokliszografu na podstawie schematu budowy

i instrukcji obsługi tego urządzenia,

4) dokładnie obejrzeć rysunek powierzchni formy uzyskanej za pomocą heliokliszografu,
5) określić rodzaj i właściwości formy wklęsłodrukowej na podstawie rysunku powierzchni

formy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pogadanka,
– ćwiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

– plansza ze schematem budowy heliokliszografu,
– instrukcja obsługi heliokliszografu,
– plansza z rysunkiem powierzchni formy wykonanej za pomocą heliokliszografu,
– poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Charakteryzowanie technik drukowania wklęsłego

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz tampon do zadrukowania danej kształtki. Uzasadnij dokonany wybór, oraz

przedstaw kryteria, którymi się kierowałeś.

Wskazówki do realizacji
Warunkiem koniecznym wykonania tego ćwiczenia jest przygotowanie kompletu

tamponów różnego kształtu i wielkości, oraz kształtek o zróżnicowanych kształtach
i wielkościach. Ćwiczenie należy przeprowadzić w grupach maksymalnie 3–4-osobowych.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uważnie obejrzeć kształtkę do zadruku,
2) dokonać przeglądu dostępnych tamponów,
3) wybrać tampon najbardziej odpowiedni wielkością i kształtem do danej kształtki,
4) uzasadnić wybór tamponu i przedstawić kryteria wyboru tamponu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pogadanka,
– ćwiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

kształtki do zadruku,

–

komplet tamponów różnych kształtów i wielkości,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Wykonaj nadruk w kolorze czarnym na danej kształtce techniką tamponową, przy użyciu

ręcznej tamponowej maszyny jednokolorowej, zgodny z zadrukowaną kształtką wzorcową.

Wskazówki do realizacji
Ć

wiczenie powinno być wykonywane w laboratorium szkolnym wyposażonym

w jednokolorową ręczną maszynę do druku tamponowego, w grupach maksymalnie 3–4-osobowych.
Wskazane jest przeprowadzenie dyskusji na temat drukowania tamponowego.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić potrzebne materiały i sprzęt kontrolno-pomiarowy na stanowisku pracy,
2) dokonać kontroli poszczególnych zespołów maszyny,
3) dobrać tampon do kształtki,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

4) zamocować formę w maszynie,
5) napełnić kałamarz farbą,
6) umieścić kształtkę w gnieździe maszyny,
7) wykonać nadruk kontrolny,
8) dokonać regulacji położenia obrazu na kształtce zgodnego z kształtką wzorcową,
9) dokonać korekty nasycenia barwy obrazu zgodnej z kształtką wzorcową, poprzez

określenie siły nacisku tamponu,

10) wykonać nadruk na kształtce,
11) zabezpieczyć maszynę i uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pogadanka,
– dyskusja w grupie,
– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

– ręczna jednokolorowa drukująca maszyna tamponowa,
– farba do druku tamponowego w kolorze czarnym,
– zadrukowana kształtka wzorcowa,
– komplet tamponów,
– szpachla,
– zmywacze do farb,
– czyściwo,
– suwmiarka,
– zestaw narzędzi do regulacji zespołów maszyny,
– poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Dokonaj analizy zasady działania półautomatycznej wielokolorowej maszyny do druku

tamponowego z ręcznym nakładaniem, na podstawie schematu maszyny i wycieczki
dydaktycznej.

Wskazówki do realizacji
Warunkiem koniecznym realizacji ćwiczenia jest przeprowadzenie wycieczki

dydaktycznej do zakładu poligraficznego dysponującego wielokolorową półautomatyczną
maszyną do druku tamponowego. Należy także wcześniej przygotować planszę ze schematem
maszyny znajdującej się w danym zakładzie poligraficznym.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uważnie prześledzić proces druku na półautomatycznej maszynie tamponowej,
2) wykonać notatki i szkice na podstawie obserwacji pracy maszyny,
3) skonfrontować wyniki obserwacji ze schematem konkretnej maszyny,
4) dokonać analizy działania poszczególnych zespołów półautomatycznej wielokolorowej

maszyny tamponowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pogadanka,
– pokaz z objaśnieniem.

Ś

rodki dydaktyczne:

– półautomatyczna wielokolorowa maszyna tamponowa z ręcznym nakładaniem podłoża

drukowego,

– plansza ze schematem maszyny tamponowej,
– instrukcja obsługi maszyny tamponowej,
– poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3. Charakteryzowanie rotograwiurowych maszyn drukujących

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy budowy i zasady działania różnych rodzajów zespołów farbowych

w maszynach rotograwiurowych na podstawie schematów.

Wskazówki do realizacji
W celu prawidłowego wykonania ćwiczenia konieczne jest wcześniejsze przygotowanie

plansz ze schematami różnych rodzajów zespołów farbowych maszyn rotograwiurowych.
Wskazane jest przeprowadzenie dyskusji na temat zespołów farbowych maszyn
rotograwiurowych.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokładnie obejrzeć schematy różnych rozwiązań konstrukcyjnych zespołów farbowych

w maszynach rotograwiurowych,

2) dokonać charakterystyki budowy poszczególnych zespołów farbowych na podstawie

schematów rysunkowych,

3) dokonać analizy zasady działania poszczególnych rodzajów zespołów farbowych

w rotograwiurze,

4) przedstawić wnioski dotyczące cech wspólnych i różnic w budowie poszczególnych

rodzajów zespołów farbowych w maszynach rotograwiurowych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pogadanka,
– dyskusja w grupie.

Ś

rodki dydaktyczne:

– plansze ze schematami różnych rodzajów rotograwiurowych zespołów farbowych,
– poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Dokonaj analizy budowy wielokolorowej zwojowej maszyny rotograwiurowej na

podstawie wycieczki dydaktycznej i schematu konkretnej maszyny.

Wskazówki do realizacji
Warunkiem wykonania ćwiczenia jest przeprowadzenie wycieczki dydaktycznej do

drukarni posiadającej wielokolorową zwojową maszynę rotograwiurową.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uważnie prześledzić pracę poszczególnych zespołów zwojowej wielokolorowej maszyny

rotograwiurowej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

2) określić w jaki sposób zbudowane są zespoły drukujące konkretnej maszyny

w kontekście druku wielokolorowego,

3) wykonać notatki i szkice na podstawie obserwacji pracy maszyny,
4) skonfrontować wynik obserwacji ze schematem konkretnej maszyny rotograwiurowej,
5) dokonać analizy budowy poszczególnych zespołów zwojowej wielokolorowej maszyny

rotograwiurowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pogadanka,
– pokaz z objaśnieniem.

Ś

rodki dydaktyczne:

– zwojowa wielokolorowa maszyna rotograwiurowa,
– plansza ze schematem konkretnej maszyny rotograwiurowej,
– instrukcja obsługi konkretnej maszyny rotograwiurowej,
– poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wykonaj szkic przedstawiający przebieg wstęgi podłoża drukowego przez poszczególne

zespoły zwojowej rotograwiurowej maszyn drukującej na podstawie obserwacji pracy
maszyny podczas wycieczki dydaktycznej do drukarni.

Wskazówki do realizacji
Prawidłowe

przeprowadzenie

ć

wiczenia

wymaga

przeprowadzenia

wycieczki

dydaktycznej do drukarni dysponującej zwojową maszyną rotograwiurową.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uważnie prześledzić drogę wstęgi podłoża drukowego w zwojowej maszynie

rotograwiurowej,

2) określić poszczególne zespoły maszyny drukującej,
3) określić sposób zasilania w podłoże drukowe i prowadzenia wstęgi w maszynie

drukującej,

4) określić sposób odbierania zadrukowanego podłoża w konkretnej maszynie drukującej,
5) wykonać notatki z przeprowadzonej obserwacji,
6) wykonać szkic przebiegu wstęgi podłoża drukowego w obserwowanej maszynie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pogadanka,
– pokaz z objaśnieniem.

Ś

rodki dydaktyczne:

– zwojowa rotograwiurowa maszyna drukująca,
– instrukcja obsługi konkretnej maszyny drukującej,
– poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przygotowanie form oraz
drukowanie technikami wklęsłymi”

Test składa się z dwudziestu zadań wielokrotnego wyboru, z których:

– zadania nr 1÷11, 13, 14, 16÷20 są z poziomu podstawowego,
– zadania nr 12 i 15 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 16 zadań, w tym przynajmniej jednego z poziomu
ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 19 zadań, w tym 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3.c, 4. a, 5. c, 6. d, 7. a, 8. b, 9. c, 10. a, 11. d,
12. a, 13. c, 14. b, 15. d, 16. a, 17. c, 18. b, 19. d, 20. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia uczniów)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Sklasyfikować formy
wklęsłodrukowe

B

P

b

2

Zdefiniować kałamarzyki
w formach wklęsłodrukowych

A

P

a

3

Określić materiał z którego
wykonane są cylindry formowe
w maszynach wklęsłodrukowych

B

P

c

4

Zdefiniować koszulkę Ballarda

A

P

a

5

Określić grubość koszulki Ballarda

B

P

c

6

Określić sposób uczulania papieru
pigmentowego

B

P

d

7

Określić sposób naświetlenia
warstwy światłoczułej technologii
tradycyjnej

B

P

a

8

Określić rodzaj rastra
wklęsłodrukowego

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

9

Określić rodzaj substancji trawiącej
koszulkę Ballarda

B

P

c

10

Zdefiniować formę autotypijną

A

P

a

11

Znaleźć zastosowanie
heliokliszografu

C

P

d

12

Znaleźć zastosowanie dla procesu
grawerowania laserowego

C

PP

a

13

Znaleźć zastosowanie dla techniki
rotograwiurowej

C

P

c

14

Scharakteryzować właściwości
podłoży do drukowania
rotograwiurowego

B

P

b

15

Dobrać technikę druku do
konkretnego podłoża

C

PP

d

16

Określić technikę drukowania
tamponowego

B

P

a

17

Określić materiał z którego
zbudowany jest tampon do druku
tamponowego

B

P

c

18

Wskazać rolę rakla w zespole
farbowym

A

P

b

19

Określić sposób suszenie wstęgi
podłoża drukowego w maszynach
rotograwiurowych

B

P

d

20

Określić średnicę cylindra
dociskowego w maszynach
rotograwiurowych

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.
3. Podkreśl wagę samodzielnego rozwiązywania zadań testowych.
4. Rozdaj uczniom przygotowane dla nich materiały (instrukcję, zestaw zadań testowych,

kartę odpowiedzi).

5. Udziel odpowiedzi na pytania formalne uczniów.
6. Przypomnij o upływającym czasie na 10 i 5 minut przed zakończeniem sprawdzianu.
7. Po zakończeniu testu przed czasem uczeń podnosi rękę i czeka aż nauczyciel odbierze od

niego pracę.

8. Po upływie czasu sprawdzianu poproś uczniów o odłożenie przyborów do pisania.
9. Zbierz od uczniów karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
9. Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj aż nauczyciel odbierze od Ciebie pracę.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Formy wkłęsłodrukowe dzielimy na

a) autotypijne, powierzchniowo zmienne i głębokościowo zmienne.
b) głębokościowo, powierzchniowo i głębokościowo-powierzchniowo, zmienne.
c) głębokościowo-powierzchniowo zmienne i autotypijne.

d) powierzchniowo zmienne i autotypijne.

2. Kałamarzyki w formach wklęsłodrukowych to

a) znajdujące się w powierzchni formy zagłębienia.
b) zagłębienia z których rakiel wygarnia farbę w procesie drukowania.
c) wypukły relief formy wklęsłodrukowej.

d) miejsce mocowania formy na cylindrze.

3. Cylindry formowe we wklęsłodruku wykonane są

a) całkowicie z miedzi.
b) z żeliwa.

c) ze stali.

d) z mosiądzu.

4. Koszulką Ballada nazywamy

a) warstwę miedzi na powierzchni cylindra wklęsłodrukowego.
b) warstwą srebra naniesioną galwanicznie na cylinder wklęsłodrukowy.

c) warstwę kopiową formy wklęsłodrukowej.

d) papier pigmentowy nieuczulony na światło.

5. Grubość koszulki Ballada wynosi

a) od 1 do 1,5 mm.
b) 2,5 mm
c) 0,15 mm.

d) Od 0,5 do 1 mm.

6. Uczulenie papieru pigmentowego polega na

a) naświetlaniu go promieniami UV.
b) wywołaniu go odpowiednim wywoływaczem.
c) naniesieniu na jego powierzchnie warstwy żelatynowej.

d) zanurzeniu go w odpowiednim roztworze, np. dwuchromiany potasu.

7. W technologii tradycyjnej naświetlenie warstwy światłoczułej wykonuje się na

a) papierze pigmentowym.
b) kopii opalowej.
c) koszulce Ballada.

d) cylindrze formowym.

8. Raster wklęsłodrukowy to raster

a) pozytywowy.
b) negatywowy.

c) punktowy.
d) pozytywowy lub negatywowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

9. Trawienie koszulki Ballada wykonuje się

a) kwasem solnym.
b) kwasem azotowym.
c) roztworem wodnym chlorku żelaza.

d) kwasem siarkowym.

10. Autotypijna forma wklęsłodrukowa to forma

a) powierzchniowo zmienna.
b) głębokościowo zmienna.
c) głębokościowo-powierzchniowo zmienna.

d) wykonana za pomocą grawerowania.

11. Heliokliszograf to urządzenie za pomocą którego wykonuje się

a) formy powierzchniowo zmienne technologią autotypijną.
b) formy głębokościowo zmienne technologią tradycyjną.
c) kopie opalowe.

d) formy wklęsłodrukowe głębokościowo-powierzchniowo zmienne.

12. Laserowe grawerowanie form wklęsłodrukowych jest najodpowiedniejsze do

a) wypalania kałamarzyków w związkach wielkocząsteczkowych.
b) wypalania kałamarzyków w koszulce Ballada.
c) wypalania kałamarzyków na warstwie kopiowej formy wklęsłodrukowej.

d) wykonywania form autotypijnych.

13. Technika rotograwiurowa znajduje zastosowanie głównie w drukowaniu

a) akcydensów informacyjnych.
b) niskonakładowych wielobarwnych prac.
c) wysokonakładowych wielobarwnych prac

d) na tekturach falistych.

14. Podłoża do druku rotograwiurowego powinny posiadać następujące właściwości:

a) duża sztywność, mała chłonność.
b) duża elastyczność, wysoka gładkość, wysoka i stała chłonność.
c) mała chłonność, wysoka białość.

d) niska chłonność, duża rozciągliwość.

15. Zadrukowanie powierzchni kulistej jest możliwe techniką

a) rotograwiurową i tamponową.
b) fleksograficzną i rotograwiurową.
c) offsetową i typograficzną.

d) tamponową.

16. Drukowanie tamponowe to technika pochodna drukowania

a) wklęsłego.
b) fleksograficznego.
c) sitowego.
d) offsetowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

17. Tampon do drukowania techniką tamponową wykonany jest z

a) miękkiego fotopolimeru.
b) kauczuku o dużej twardości.
c) bardzo miękkiej gumy silikonowej.

d) gumy arabskiej.

18. Rolą rakla w zespole farbowym jest

a) wprowadzanie farby w kałamarzyki formy drukowej.
b) usuwanie nadmiaru farby z miejsc niedrukujących formy.

c) wyrównanie grubości warstwy farby na formie drukowej.

d) doprowadzenia farby do miejsc drukujących formy.

19. Suszenie zadrukowanej wstęgi podłoża w maszynach rotograwiurowych realizowane jest

poprzez

a) przeprowadzenie jej przez gorące wałki suszące.
b) suszenie promieniami UV.
c) suszenie w podczerwieni.
d) nadmuch powietrza w tunelu suszącym.

20. W rotograwiurowych maszynach zwojowych cylinder dociskowy ma średnicę

a) mniejszą niż cylinder formowy.
b) równą średnicy cylindra formowego.
c) większą niż cylinder formowy.

d) równą lub większą od średnicy cylindra formowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………........………………………………

Przygotowanie form oraz drukowanie technikami wklęsłymi

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Zadanie typu „próba pracy”

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:
1) sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie

powinni zdobyć przy realizacji tego modułu,

2) przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego,

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie technik poligraf.

W tym celu zadanie praktyczne musi być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie
spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób
umożliwiający kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech
obszarach: planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Próbę pracy
przeprowadza wybrany uczeń. Pozostali wspólnie z nauczycielem obserwują jego pracę.
Po pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie.


Ocenianie:
niedostateczny

do 10 pkt.

dopuszczający

11–12 pkt.

dostateczny

13–14 pkt.

dobry

14–15 pkt.

bardzo dobry

od 16 pkt.

Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy

Wyposażenie na stanowisku

Ilość

Ręczna jednokolorowa maszyna do drukowania tamponowego

1 szt.

Forma do drukowania tamponowego

1 szt.

Komplet tamponów do drukowania tamponowego różnych kształtów
i wielkości

1 kpl.

Zadrukowana kształtka wzorcowa

1 szt.

Komplet narzędzi do regulacji zespołów maszyny do drukowania
tamponowego (klucze, wkrętak)

1 kpl.

Farba do drukowania tamponowego w kolorze cyjan

1 szt.

Kształtki do zadruku

25 szt.

Zmywacz do farb, czyściwo, szpachla

1 kpl.

Przyrządy kontrolno-pomiarowe: suwmiarka, przymiar liniowy, lupa

1 kpl.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Informacja dla ucznia

1. Sprawdź, czy otrzymałeś kompletny arkusz do wykonania zadania. Ewentualne braki

stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

2. Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia

i numer stanowiska.

3. Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem

roboczym i jego wyposażeniem. Masz na to 20 minut.

4. Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie

miejscu ( czas wykonania zadania wynosi 180 minut).

Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który
obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych wskazówek.
Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów bhp, ochrony
przeciwpożarowej i może w takim przypadku przerwać wykonywanie zadania.

Powodzenia!

Zadanie
Wykonaj na ręcznej jednokolorowej maszynie do druku tamponowego nadruk na
20 kształtkach w kolorze cyjan, zgodny z zadrukowaną kształtką wzorcową pod względem
kolorystyki i położenia obrazu. Kontroluj wizualnie proces drukowania oraz zaprezentuj
zadrukowane kształtki i oceń ich jakość. Na wykonanie zadania masz 180 minut.

Instrukcja wykonania zadania

Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania i zapoznaj się z kształtką wzorcową.
2. Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA:

a) czynności niezbędne do wykonania odbitek na kształtkach,
b) wykaz materiałów, narzędzi i maszyn niezbędnych do wykonania zadania,
c) wykaz sprzętu kontrolno-pomiarowego potrzebnego do wykonania zadania,

3. Przygotuj stanowisko do wykonania zadania, rozmieść wybrane materiały, narzędzia

i przyrządy kontrolno-pomiarowe.

4. Przeprowadź kontrolę poszczególnych zespołów maszyny tamponowej.
5. Dobierz odpowiedni tampon do kształtu i wielkości kształtki.
6. Zamocuj formę w maszynie.
7. Napełnij kałamarz farbowy farbą.
8. Umieść kształtkę w gnieździe maszyny.
9. Wykonaj nadruk kontrolny.
10. Dokonaj niezbędnych korekt położenia obrazu i kolorystyki na kształtce zgodnych

z kształtką wzorcową.

11. Wykonaj nadruk na 20 kształtkach w dwóch kolorach.
12. Kontroluj wizualnie proces drukowania nakładu.
13. Zgłoś gotowość do prezentowania wykonanego nakładu.
14. W czasie prezentowania:

a) uzasadnij sposób wykonania odbitek,
b) oceń jakość wykonanych odbitek pod kątem zgodności położenia obrazu i barw

z kształtką wzorcową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Zawód: technik poligraf
Symbol cyfrowy zawodu 311[28]
Oznaczenie tematu: …….
Oznaczenia zadania: ………

PESEL

Data urodzenia

Numer stanowiska

dzień miesiąc rok

PLAN DZIAŁANIA

1. Zapisz czynności prowadzące do wykonania nadruku na kształtkach:
……………………………………………………………………………….…………………
……………………………………………………………………………….…………………
……………………………………………………………………………….…………………
……………………………………………………………………………….…………………
………………………………………………………………………………….………………
………………………………………………………………………………….………………
………………………………………………………………………………….………………
………………………………………………………………………………….………………
………………………………………………………………………………….………………
………………………………………………………………………………….………………
………………………………………………………………………………………………….

2. Wykaz materiałów, narzędzi i maszyn niezbędnych do wykonania zadania:
……………………………………………………………………………….…………………
……………………………………………………………………………….…………………
……………………………………………………………………………….…………………
……………………………………………………………………………….…………………
……………………………………………………………………………….…………………
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….

3. Wykaz sprzętu kontrolno-pomiarowego do wykonania zadania:
…………………………………………………………………………….……………………
…………………………………………………………………………….……………………
…………………………………………………………………………….……………………
…………………………………………………………………………….……………………
…………………………………………………………………………….……………………
…………………………………………………………………………….……………………
………………………………………………………………………………………………….

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Zadanie praktyczne

Wykonaj na ręcznej jednokolorowej maszynie do druku tamponowego nadruk na
20 kształtkach w kolorze cyjan, zgodny z zadrukowaną kształtką wzorcową pod względem
kolorystyki i położenia obrazu. Kontroluj wizualnie proces drukowania oraz zaprezentuj
zadrukowane kształtki i oceń ich jakość.
Czas wykonania zadania wynosi 180 minut.

O

b

sz

ar

st

an

d

ar

d

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA

Liczba

pkt

0–1

Czynność 1. Zapisanie kolejnych czynności niezbędnych do wykonania
odbitek.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń uwzględnił w wykazie, co najmniej
7 z następujących czynności:

−

kontrola poszczególnych zespołów maszyny,

−

dobranie tamponu do druku,

−

zamocowanie formy w maszynie,

−

napełnienie kałamarza farbą,

−

umieszczenie kształtki w maszynie,

−

wykonanie nadruku kontrolnego,

−

regulacja położenia obrazu i barwy,

−

wykonanie nadruku na kształtkach.

Czynność 2. Zapisanie wykazu materiałów, narzędzi i maszyn potrzebnych
do wykonania zadania.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń uwzględnił w wykazie, co najmniej
8 z następujących elementów:

−

maszyna do drukowania tamponowego,

−

farba do druku tamponowego w kolorze cyjan,

−

komplet tamponów do druku tamponowego,

−

forma drukowa,

−

kształtka wzorcowa,

−

narzędzia do regulacji zespołów maszyny tamponowej,

−

kształtki do zadruku,

−

zmywacz do farb,

−

czyściwo,

−

szpachla.

Czynność 3. Zapisanie wykazu sprzętu kontrolno-pomiarowego potrzebnego do
wykonania zadania.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń uwzględnił w wykazie, co najmniej
1 z następujących elementów:

−

suwmiarka,

−

przymiar liniowy,

−

lupa.

P

L

A

N

O

W

A

N

IE

Suma punktów w obszarze - 1. Planowanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Czynność 4. Zgromadzenie materiałów i narzędzi potrzebnych do
wykonania zadania.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zgromadził wokół tamponowej
maszyny drukującej:

−

formę drukową,

−

farbę do druku tamponowego w kolorze cyjan,

−

komplet tamponów do druku tamponowego,

−

kształtkę wzorcową,

−

narzędzia do regulacji zespołów maszyny,

−

kształtki do nadruku,

−

zmywacz,

−

czyściwo,

−

szpachle.

Czynność 5. Zgromadzenie sprzętu kontrolno-pomiarowego.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zgromadził na stanowisku,
co najmniej 1 z następujących elementów:

−

suwmiarka,

−

przymiar liniowy,

−

lupa.

Czynność 6. Dokonanie oględzin maszyny.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli zdający przeprowadził kontrolę zespołów
i mechanizmów ręcznej maszyny do drukowania tamponowego.

O

R

G

A

N

IZ

O

W

A

N

IE

Suma punktów w obszarze II. Organizowanie

Czynność 7. Dobranie tamponu do druku.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń dobrał odpowiedni tampon do
kształtki pod względem kształty i wielkości tamponu.

Czynność 8. Zamocowanie formy w maszynie.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli zdający zamocował formy drukowe

w odpowiednie miejsce maszyny tamponowej.

Czynność 9. Napełnienie kałamarza farbowego farbą.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli zdający napełnił kałamarz farbą bez

zabrudzenia maszyny.

Czynność 10. Umieszczenie kształtki w gnieździe maszyny.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli zdający umieścił kształtkę w gnieździe
maszyny w odpowiednim położeniu.

Czynność 11. Wykonanie nadruku kontrolnego

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń wykona nadruk na kształtce

i oceni przy pomocy przyrządów kontrolno-pomiarowych umiejscowienie
obrazu i barwę w porównaniu do kształtki wzorcowej.

W

Y

K

O

N

Y

W

A

N

IE

Czynność 12. Dokonanie korekty położenia i barwy obrazu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń poprzez zmianę położenia formy

lub gniazda maszyny i dobraniu odpowiedniego nacisku tamponu uzyska
nadruk zgodny z położeniem obrazu na kształtce wzorcowej.

Czynność 13. Wykonanie nadruku nakładowego.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zadrukował 20 kształtek

w sposób zgodny z kształtką wzorcową.

Czynność 14. Zabezpieczenie formy drukowej.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – j eż el i z d aj ący wym o n t o wał fo rm ę
z maszyny i zmył ją bez uszkodzenia powierzchni drukującej formy.

Czynność 15. Zabezpieczenie maszyny drukującej.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli zdający opróżnił i wyczyścił
kałamarz farbowy.

Czynność 16. Uporządkowanie stanowiska pracy.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli zdający oczyścił narzędzia,
zagospodarował odpady i rozliczył materiały poligraficzne.

Suma punktów w obszarze III. Wykonywanie

Czynność 17. Uzasadnienie sposobu wykonania odbitek.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli zdający uzasadnił sposób i kolejność
wykonywanych operacji.

Czynność 18. Ocenienie jakości wykonanych odbitek.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń oceni jakość wykonanych odbitek
pod kątem zgodności z odbitką wzorcową, wskaże na przyczyny powstania
ewentualnych błędów i określi sposoby ich uniknięcia.

Suma punktów w obszarze IV. Prezentowanie

P

L

A

N

O

W

A

N

IE

RAZEM:

Czynność wykonana – 1 pkt., niewykonana – 0 pkt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

7. LITERATURA

1. Cichocki L., Pawlicki T., Ruczka I.: Poligraficzny słownik terminologiczny. Polska Izba

Druku, Warszawa 1999

2. Ciupalski S.: Maszyny drukujące konwencjonalne. Oficyna Wydawnicza Politechniki

Warszawskiej, Warszawa 2001

3. Czichon H., Magdzik S., Jakucewicz S.: Formy drukowe. WSiP, Warszawa 1996
4. Druździel M., Fijałkowski T.: Maszyny i urządzenia typograficzne. WSiP,

Warszawa 1978

5. Gruin I.: Materiały polimerowe. Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2003
6. Gruszczyński Cz.: Farby graficzne. WSiP, Warszawa 1990
7. Jakucewicz S., Magdzik S.: Materiałoznawstwo dla szkół poligraficznych. WSiP,

Warszawa 2001

8. Jakucewicz S., Czichon M., Czichon H.: Materiałoznawstwo poligraficzne. Wydawnictwa

PW, Warszawa 1992

9. Jakucewicz S.: Materiałoznawstwo poligraficzne. Wydawnictwa PW, Warszawa 1993
10. Jakucewicz S., Magdzik S.: Podstawy poligrafii. WSiP, Warszawa 1997
11. Kołak J., Ostrowski J.: Maszyny i urządzenia – Maszyny drukujące. WSiP,

Warszawa 1979

12. Poligrafia ogólna. WSiP, Warszawa 1982
13. Poligrafia procesy i technika. Tłumaczenie ze słowackiego. COBRPP, Warszawa 2005

Literatura metodyczna
1. Arends R. I.: Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa 1994
2. Moos J., Koludo A. (red.): Metody aktywizujące z uwzględnieniem technologii

informacyjnej w kształceniu dorosłych. Stowarzyszenie Dyrektorów i Nauczycieli
Centrów Kształcenia Praktycznego – Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli
i Kształcenia Praktycznego, Łódź 2006

3. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, Warszawa 1997