„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Joanna Baran
Wykonywanie operacji techniczno – technologicznych
723[03].O1.04
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inż. Tomasz Jagiełło
mgr inż. Andrzej Kulka
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Joanna Baran
Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Kacperczyk
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej
723[03].O1.04
„Wykonywanie operacji techniczno – technologicznych” zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Materiał nauczania
11
5.1. Części maszyn. Bhp podczas obróbki ręcznej i maszynowej
11
5.1.1. Ćwiczenia
11
5.2. Organizacja stanowiska do obróbki ręcznej
13
5.2.1. Ćwiczenia
13
5.3. Trasowanie, narzędzia i materiały do trasowania
14
5.3.1. Ćwiczenia
14
5.4. Cięcie metali piłką i nożycami
17
5.4.1. Ćwiczenia
17
5.5. Gięcie i prostowanie blach, płaskowników, rur, drutu
19
5.5.1. Ćwiczenia
19
5.6. Piłowanie
21
5.6.1. Ćwiczenia
21
5.7. Wiercenie, rozwiercanie i pogłębianie otworów. Ręczne nacinanie gwintów.
Organizacja stanowiska do obróbki ręczno – maszynowej
23
5.7.1. Ćwiczenia
23
5.8. Lutowanie twarde i miękkie
26
5.8.1. Ćwiczenia
26
5.9. Spawanie elektryczne i gazowe
27
5.9.1. Ćwiczenia
27
5.10. Zgrzewanie, klejenie, nitowanie
29
5.10.1. Ćwiczenia
29
5.11. Obróbka cieplna, cieplno – chemiczna i plastyczna metali
31
5.11.1. Ćwiczenia
31
5.12. Zjawisko tarcia i zużywania materiałów
32
5.12.1. Ćwiczenia
32
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
33
7. Literatura
45
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik – operator pojazdów i maszyn
rolniczych, w jednostce modułowej 723[03].O1.04
W poradniku zamieszczono:
−
wymagania wstępne,
−
cele kształcenia,
−
przykładowe scenariusze zajęć,
−
ćwiczenia:
−
wskazówki do realizacji ćwiczeń,
−
sposób wykonania ćwiczenia,
−
metody nauczania – uczenia się,
−
wykaz środków dydaktycznych,
−
ewaluację osiągnięć ucznia,
−
wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami, ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. ćwiczeń praktycznych,
tekstu przewodniego itp.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów, do pracy zespołowej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
723[03].O1
Podstawy techniki ogólnej
723[03].O1.02
Posługiwanie się
dokumentacją techniczną
723[03].O1.05
Wykonywanie operacji
obróbki skrawaniem
723[03].O1.03
Stosowanie materiałów
konstrukcyjnych i eksploatacyjnych
723[03].O1.04
Wykonywanie operacji
techniczno-technologicznych
723[03].O1.07
Obsługiwanie maszyn i urządzeń elektrycznych
723[03].O1.06
Analizowanie obwodów elektrycznych
i elektronicznych
723[03].O1.01
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
Schemat układu jednostek modułowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
korzystać z różnych źródeł informacji,
−
odczytywać rysunki techniczne,
−
wykonywać proste działania matematyczne,
−
wykonywać proste pomiary warsztatowe,
−
przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
rozróżnić typowe rodzaje części maszyn,
−
scharakteryzować podstawowe techniki wytwarzania elementów maszyn,
−
scharakteryzować proces technologiczny wytwarzania typowych części maszyn,
−
wskazać zastosowanie podstawowych elementów, zespołów i mechanizmów,
−
rozpoznać typowe narzędzia do obróbki ręcznej i określić ich przeznaczenie,
−
wykonać operacje trasowania na płaszczyźnie,
−
wykonać podstawowe prace z zakresu obróbki ręcznej (cięcie, prostowanie, gięcie,
piłowanie, wiercenie, rozwiercanie, gwintowanie),
−
scharakteryzować metody i techniki łączenia metali i materiałów niemetalowych,
−
wykonać typowe połączenia nierozłączne: spawane, zgrzewane, lutowane i klejone,
−
wyjaśnić istotę obróbki cieplnej, cieplno-chemicznej, obróbki plastycznej i procesu
odlewania,
−
wyjaśnić zjawisko tarcia elementów maszyn i urządzeń,
−
wyjaśnić proces zużycia i smarowania elementów maszyn i urządzeń,
−
scharakteryzować procesy starzenia się materiałów oraz metody przeciwdziałania zużyciu
elementów maszyn,
−
odczytać dokumentację obróbkowych, montażowych i naprawczych procesów
technologicznych,
−
zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska podczas wykonywania typowych operacji technicznych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
…………………………………….………….
Modułowy program nauczania:
Mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych
723[03]
Moduł:
Podstawy techniki ogólnej 723[03].O1
Jednostka modułowa:
Wykonywanie operacji techniczno – technologicznych
723[03].O1.04
Temat: Trasowanie na płaszczyźnie.
Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności operacji trasowania.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
rozróżnić narzędzia traserskie,
−
przygotować materiał do trasowania,
−
wykonać trasowanie na płaszczyźnie,
−
bezpiecznie posługiwać się narzędziami traserskimi.
Metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz,
−
ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
grupowa.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
rysunki wykonawcze,
−
zestaw narzędzi traserskich,
−
zestaw narzędzi pomiarowych,
−
kreda lub farba,
−
zestaw płytek.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Przedstawienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:
−
nauczyciel wyjaśnia celowość, zasady wykonywania operacji trasowania,
−
nauczyciel pokazuje wszystkie czynności wykonywane podczas trasowania płaskiego,
pokazuje trasowanie linii prostych równoległych oraz trasowanie według wzornika,
−
nauczyciel dzieli grupę na dwuosobowe zespoły. Każdy zespół otrzymuje rysunek
techniczny wykonawczy według którego ma wykonać trasowanie na płytce stalowej,
−
nauczyciel sprawdza poprawność wykonanego zadania, omawia popełnione błędy.
4. Po wykonaniu zadania, uczniowie porządkują swoje stanowisko pracy.
5. Przeprowadzanie dyskusji na temat wykonanych ćwiczeń.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Zapoznaj się z organizacją stanowiska do obróbki ręcznej będzie to materiał realizowany
na następnych zajęciach.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
Przeprowadzenie anonimowej ankiety ewaluacyjnej dotyczącej sposobu prowadzenia
zajęć, trudności podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
…………………………………….………….
Modułowy program nauczania:
Mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03
Moduł:
Podstawy techniki ogólnej 723[03].O1
Jednostka modułowa:
Wykonywanie operacji techniczno – technologicznych
723[03].O1.04
Temat: Piłowanie metali.
Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności z zakresu organizacji pracy ślusarza, doboru rodzaju
pilnika w zależności od kształtu piłowanych powierzchni.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
zorganizować stanowisko pracy ślusarza,
−
przyjąć postawę podczas piłowania,
−
nazwać elementy pilnika,
−
rozróżnić rodzaje pilników,
−
dobrać pilnik w zależności od kształtu i wielkości wykonywanego przedmiotu,
−
piłować powierzchnie.
Metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz,
−
ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
grupowa,
−
indywidualna.
Czas: 3 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
stanowisko ślusarskie,
−
rysunki wykonawcze,
−
płytki stalowe,
−
pilniki,
−
narzędzia traserskie.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie
2. Przedstawienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:
−
nauczyciel przypomina zasady trasowania na płaszczyźnie, wyjaśnia technikę piłowania
oraz zwraca uwagę na postawę podczas piłowania,
−
nauczyciel dzieli grupę na trzyosobowe zespoły. Każdemu zespołowi rozdaje jeden
rysunek wykonawczy. Uczniowie mają za zadanie na postawie rysunku wykonawczego
wytrasować przedmiot a następnie dobrać odpowiednie pilniki i wypiłować jego kształt
zachowując wymiary takie jak na rysunku,
−
nauczyciel sprawdza poprawność wykonanego zadania, omawia popełnione błędy.
4. Po wykonanym zadaniu uczniowie porządkują swoje stanowisko pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
5. Przeprowadzanie dyskusji na temat wykonywanych ćwiczeń.
Zakończenie zajęć
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
Ewaluacja poprzez uzyskanie informacji zwrotnej podczas prezentacji i dyskusji
podsumowującej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Części maszyn. Bhp podczas obróbki ręcznej i maszynowej
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj proces walcowania. Wypisz w punktach jego główne cechy
i zastosowanie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) zapisać przykłady zastosowania walcowania,
3) zapisać na czym polega walcowanie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Przeanalizuj tabelkę, w której przedstawione zostały opisy różnych sytuacji zagrażających
zdrowiu pracowników. Określ rodzaj zagrożenia wynikającego z przedstawionej sytuacji oraz
podaj sposób rozwiązania problemu.
Opis zagrożenia
Rodzaj zagrożenia
Rozwiązanie problemu
Podczas wykonywania
operacji trasowania
pracownik ma
nieodpowiednio ustawioną
lampę
Pracownik podczas
wykonywania operacji
wiercenia jest ubrany w
luźny strój ze zwisającymi
mankietami.
Na podłodze jest rozlany
olej.
Przy ostrzeniu narzędzi
pracownik
nie używa okularów
ochronnych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) uzupełnić tabelkę.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
5.2. Organizacja stanowiska do obróbki ręcznej
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z zestawu narzędzi pomiarowych i obróbkowych przygotowanych przez nauczyciela
wybierz te, które stanowią stałe wyposażenie stanowiska roboczego do obróbki ręcznej.
Wyjaśnij zasady prawidłowej organizacji stanowiska do obróbki ręcznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać narzędzia pomiarowe i obróbkowe stosowane podczas prac na obróbce
ręcznej,
2) rozmieścić odpowiednio narzędzia na stole,
3) wyjaśnić zasady rozmieszczenia narzędzi.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
narzędzia: suwmiarka, mikrometr, średnicówka mikrometryczna, wiertła, młotki, pilniki,
piłki, imadło ślusarskie, wkrętaki, nożyce ręczne.
Ćwiczenie 2
Rozpoznaj jakiego rodzaju imadła znajdują się w pracowni. Sprawdź, czy są one
prawidłowo zamocowane uwzględniając swój wzrost.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) przyporządkować znajdujące się w pracowni imadła do odpowiedniej grupy,
3) sprawdzić wysokość ustawienia imadła.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
stół ślusarski,
−
imadło zawiasowe,
−
imadło równoległe.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
5.3. Trasowanie, narzędzia i materiały do trasowania
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Spośród narzędzi które, dostaniesz od nauczyciela wybierz 5, które są używane do
trasowania. Wpisz nazwę narzędzia do tabeli oraz napisz, jakie jest jego przeznaczenie.
Tabela do ćwiczenia 1
Lp.
Nazwa narzędzia
Przeznaczenie
1.
2.
3.
4.
5.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) wybrać 5 narzędzi, które są stosowane do trasowania,
3) nazwać narzędzia traserskie,
4) określić przeznaczenie narzędzi traserskich,
5) wpisać do tabeli odpowiednie informacje.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
młotek,
−
imadło równoległe,
−
rysik,
−
punktak,
−
przecinak,
−
pilnik,
−
pryzma traserska,
−
środkownik,
−
cyrkiel traserski.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Ćwiczenie 2
Na płaskim arkuszu blachy wytrasuj zarys materiału do wykonania walca zamkniętego.
Pamiętaj, że podstawą walca prostego jest koło, a rozwinięciem powierzchni bocznej prostokąt
o podstawie równej obwodowi koła oraz szerokości równej wysokości walca.
Rysunek do ćwiczenia 2
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) przygotować narzędzia do trasowania,
3) wybrać płytkę do naniesienia linii traserskich,
4) oczyścić płytkę oraz sprawdzić ją zwracając uwagę na porowatość, pęknięcia,
5) sprawdzić główne wymiary materiału,
6) pomalować materiał z jednej strony,
7) położyć płytkę na płycie traserskiej,
8) wybrać podstawy traserskie,
9) nanieść linie,
10) wypunktować wszystkie przecięcia rys,
11) pamiętać o przestrzeganiu zasad bhp.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
narzędzia traserskie,
−
arkusz blachy,
−
kreda do trasowania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Ćwiczenie 3
Na stalowej płytce wytrasuj zarysy części przedstawionej na rysunku.
Rysunek do ćwiczenia 3
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) przygotować narzędzia do trasowania,
3) wybrać płytkę do naniesienia linii traserskich,
4) oczyścić płytkę oraz sprawdzić ją zwracając uwagę na porowatość, pęknięcia,
5) sprawdzić główne wymiary materiału,
6) pomalować materiał z jednej strony,
7) położyć płytkę na płycie traserskiej,
8) wybrać podstawy traserskie,
9) nanieść linie,
10) wypunktować wszystkie przecięcia rys,
11) pamiętać o przestrzeganiu zasad bhp.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
narzędzia traserskie,
−
płytka stalowa,
−
kreda do trasowania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
5.4. Cięcie metali piłką i nożycami
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zamocuj poprawnie brzeszczot w oprawce.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) zamocować poprawnie brzeszczot w oprawie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
piłka ręczna,
−
brzeszczot.
Ćwiczenie 2
Na rysunku przedstawiony jest przedmiot. Na arkuszu blachy wytrasuj jego zewnętrzne
krawędzie, a następnie dobierz odpowiednie narzędzie do cięcia i wytnij jego kształt.
Rysunek do ćwiczenia 2
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) zapoznać się z rysunkiem,
3) przygotować narzędzia do trasowania,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
4) wybrać płytkę do naniesienia linii traserskich,
5) oczyścić płytkę oraz sprawdzić ją zwracając uwagę na porowatość, pęknięcia,
6) sprawdzić główne wymiary materiału,
7) pomalować materiał z jednej strony,
8) położyć płytkę na płycie traserskiej,
9) wybrać podstawy traserskie,
10) nanieść linie,
11) wypunktować wszystkie przecięcia rys,
12) wybrać narzędzia do cięcia,
13) wyciąć wytrasowany przedmiot,
14) stępić krawędzie po cięciu,
15) sprawdzić wymiary wyciętego przedmiotu,
16) posprzątać stanowisko pracy,
17) pamiętać o przestrzeganiu zasad bhp.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
arkusz blachy,
−
narzędzia traserskie,
−
kreda do trasowania,
−
nożyce ręczne,
−
nożyce dźwigniowe,
−
przymiar kreskowy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
5.5. Gięcie i prostowanie blach, płaskowników, rur, drutu
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oblicz długość L materiału wyjściowego części przedstawionej na poniższym rysunku,
uwzględniając wymiary: a = 80 mm, b = 65 mm, c = 120 mm, r = 8 mm.
Rysunek do ćwiczenia 1
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) przeanalizować rysunek,
3) napisać wzór na obliczenie długości materiału do gięcia,
4) podstawić wartości do wzoru,
5) obliczyć wynik,
6) zapisać odpowiedź.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
zeszyt,
–
kalkulator.
Ćwiczenie 2
Spośród narzędzi i urządzeń wskazanych przez prowadzącego wybierz te, które są
używane do gięcia i prostowania metali. Określ ich przeznaczenie. Wpisz nazwy przedmiotów
do tabeli.
Lp.
Nazwa narzędzia
Przeznaczenie
1
2
3
4
5
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) zapoznać się z narzędziami,
3) wybrać narzędzia używane do gięcia i prostowania metali,
4) zastanowić się na przeznaczeniem narzędzi,
5) zapisać w tabeli odpowiedź.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia
.
Środki dydaktyczne:
−
imadło,
–
prasa ręczna dźwigniowa,
–
pilnik,
–
giętarka do rur,
–
nożyce gilotynowe,
–
kowadło,
–
piłka ręczna,
–
szczypce płaskie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
5.6. Piłowanie
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Od nauczyciela otrzymasz przedmiot. Zamocuj go w imadle, następnie używając
odpowiedniego pilnika, spiłuj jego krawędzie według wskazówek prowadzącego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) zamocować poprawnie przedmiot w imadle,
3) wybrać rodzaj pilnika,
4) spiłować krawędzie pamiętając o postawie,
5) posprzątać stanowisko pracy,
6) pamiętać o przestrzeganiu zasad bhp.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
imadło,
−
różne rodzaje pilników,
−
obrobiony przedmiot,
−
podkładki.
Ćwiczenie 2
Od nauczyciela otrzymasz przedmiot przedstawiony na poniższym rysunku. Wybierz
odpowiedni pilnik oraz spiłuj wewnętrzną krawędź przedmiotu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel
powinien omówić jego zakres i techniki wykonania oraz zapoznać
uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Rysunek do ćwiczenia 2
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) zamocować poprawnie przedmiot w imadle,
3) wybrać odpowiedni rodzaj pilnika,
4) spiłować krawędzie pamiętając o prawidłowej postawie,
5) posprzątać stanowisko pracy,
6) pamiętać o przestrzeganiu zasad bhp.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
imadło,
−
różne rodzaje pilników,
−
przedmiot.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
5.7. Wiercenie, rozwiercanie i pogłębianie otworów. Ręczne
nacinanie gwintów. Organizacja stanowiska do obróbki
ręczno – maszynowej
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz średnicę wiertła do wykonania otworu pod gwint M12 w stalowej pokrywie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) odszukać w poradniku tabelę doboru średnic pod gwintowane otwory,
3) odczytać wartość z tabeli,
4) zapisać średnicę wiertła.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
poradnik ślusarza,
−
suwmiarka,
−
wiertła kręte.
Ćwiczenie 2
Dobierz narzędzia i wykonaj wiercenie, rozwiercanie i pogłębianie, według schematu
przedstawionego na rysunku na stalowej płytce.
Rysunek do ćwiczenia 2
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) zapoznać się z rysunkiem,
3) dobrać odpowiedni wymiar i kształt wiertła krętego, rozwiertaka, pogłębiacza,
4) sprawdzić poprawność działania wiertarki stołowej,
5) zamocować 1 narzędzie w uchwycie wiertarskim,
6) zamocować przedmiot,
7) wykonać wiercenie,
8) sprawdzić wymiar otworu,
9) zamocować 2 narzędzie w uchwycie wiertarskim,
10) wykonać rozwiercenie,
11) sprawdzić wymiary otworu,
12) zamocować 3 narzędzie w uchwycie wiertarskim,
13) wykonać pogłębianie,
14) sprawdzić wymiary otworu,
15) pamiętać o przepisach bhp,
16) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
wiertła kręte,
−
zestaw rozwiertaków,
−
zestaw pogłębiaczy,
−
wiertarka stołowa,
−
suwmiarka uniwersalna,
−
imadło maszynowe.
Ćwiczenie 3
Wykonaj gwint wewnętrzny M12 w otworze przelotowym wykonanym w płytce
z aluminium. Dobierz odpowiednie narzędzia do sprawdzenia gwintu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) zamocować płytkę w imadle,
3) przygotować komplet gwintowników,
4) przygotować pokrętło do gwintowników,
5) przygotować narzędzia do sprawdzania gwintów,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
6) naciąć gwint używając kolejnych gwintowników,
7) sprawdzić poprawność wykonania gwintu,
8) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
komplet gwintowników,
−
pokrętło do gwintowników,
−
imadło maszynowe,
−
sprawdziany do gwintów,
−
płytka z otworem pod gwint M12.
Ćwiczenie 4
Od nauczyciela otrzymasz wiertło. Naostrz go używając do tego celu szlifierki do
szlifowania powierzchni. Wytłumacz, w jakim celu wykonywana jest ta operacja.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) ostrzyć wiertło na szlifierce,
3) sprawdzić poprawność wykonanego ostrzenia,
4) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
wiertła,
−
szlifierka,
−
narzędzia do sprawdzenia wiertła po szlifowaniu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
5.8.
Lutowanie twarde i miękkie
5.8.1 Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj połączenie lutowane płytek stalowych rozmieszczonych w sposób przedstawiony
na rysunku poniżej.
Rysunek do ćwiczenia 1
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) zapoznać się z rysunkiem,
3) oczyścić powierzchnie łączone,
4) nagrzać główkę lutownicy i potrzeć jej główkę o topnik,
5) dotknąć główką do lutu tak by po stopieniu na części roboczej osadziła się warstewka
stopu,
6) ocynowaną część roboczą główki przyłożyć do miejsca lutowanego,
7) potrzeć i rozprowadzić stop wzdłuż szwu aż do połączenia powierzchni.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
płytki stalowe,
−
narzędzia pomiarowe,
−
narzędzia do oczyszczenia powierzchni,
−
lutownica,
−
topniki,
−
lut.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
5.9. Spawanie elektryczne i gazowe
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Od nauczyciela otrzymasz próbki materiałów połączonych różnymi metodami. Rozpoznaj
te połączenia, które zostały wykonane metodą spawania elektrycznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obejrzeć próbki,
2) rozpoznać próbki wykonane techniką spawania elektrycznego,
3) udzielić poprawnej odpowiedzi.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
różne rodzaje połączeń materiałów.
Ćwiczenie 2
Od nauczyciela otrzymasz próbki stalowe. Połącz te materiały metodą spawania
elektrycznego, stosując spoinę czołową.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zukosować materiały,
2) dobrać urządzenia i odzież ochronną,
3) dobrać parametry spawania,
4) wyregulować parametry spawania,
5) wykonać połączenie,
6) ocenić jakość wykonanej spoiny,
7) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
Środki dydaktyczne:
−
materiały stalowe do spawania,
−
aparat spawalniczy.
Ćwiczenie 3
Od nauczyciela otrzymasz próbki stalowe. Połącz te materiały metodą spawania
elektrycznego, stosując spoinę pachwinową.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zukosować materiały,
2) dobrać urządzenia i odzież ochronną,
3) dobrać parametry spawania,
4) wyregulować parametry spawania,
5) wykonać połączenie,
6) ocenić jakość wykonanej spoiny,
7) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
materiały stalowe do spawania,
−
aparat spawalniczy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
5.10. Zgrzewanie, klejenie, nitowanie
5.10.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Od nauczyciela otrzymasz próbki materiałów. Rozpoznaj te próbki, które zostały
wykonane metodą zgrzewania, klejenia, nitowania.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obejrzeć próbki,
2) rozpoznać próbki wykonane metodą zgrzewania,
3) rozpoznać próbki wykonane metodą klejenia,
4) rozpoznać próbki wykonane metodą nitowania,
5) udzielić odpowiedzi.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
różne rodzaje próbek łączonych różnymi metodami.
Ćwiczenie 2
Od nauczyciela otrzymasz różne materiały. Połącz te materiały metodą klejenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać materiały,
2) dobrać rodzaj kleju do materiału klejonego,
3) oczyść materiały,
4) rozprowadzić klej na materiał zgodnie z zaleceniami producenta,
5) docisnąć powierzchnie klejone do siebie,
6) odczekać, aż klej zostanie utwardzony,
7) pamiętać o stosowaniu przepisów bhp.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Środki dydaktyczne:
−
dwa rodzaje materiałów,
−
odpowiedni rodzaj kleju.
Ćwiczenie 3
Od nauczyciela otrzymasz różne materiały. Połącz te materiały metodą nitowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać materiały,
2) wykonać otwory pod nity,
3) włożyć nity do otworów,
4) przy pomocy młotka i zakuwnika uformować łby nitów,
5) pamiętać o stosowaniu przepisów bhp.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
dwa rodzaje materiałów,
−
młotek, zakuwnik,
−
nity.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
5.11. Obróbka cieplna, cieplno – chemiczna i plastyczna metali
5.11.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Od nauczyciela otrzymasz wyroby wykonane różnymi metodami. Rozpoznaj te wyroby,
które zostały wykonane metodami obróbki plastycznej. Odpowiedz na pytanie, gdzie wyroby
wykonane tymi metodami znajdują zastosowanie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obejrzeć wyroby,
2) odnaleźć wyroby wykonane metodami obróbki plastycznej,
3) odpowiedzieć na pytanie gdzie znajdują zastosowanie te wyroby.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
4 wyroby wykonane techniką walcowania, kucia i tłoczenia oraz 3 wykonane techniką
spawania elektrycznego, lutowania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
5.12. Zjawisko tarcia i zużywania materiałów
5.12.1 . Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zastanów się i zapisz w tabeli, jakie mogą występować skutki nie smarowania części
współpracujących w maszynach oraz jakie są korzyści z właściwego smarowania
współpracujących części maszyn.
Skutki braku smarowania
Korzyści smarowania
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) wypisać skutki wynikające z nie smarowania współpracujących części maszyn,
3) wypisać korzyści wynikające z właściwego smarowania współpracujących części maszyn.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej
,,
Wykonywanie operacji
techniczno – technologicznych”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 1, 2, 5, 8, 9, 11, 13,14,15, 17, 18, 19 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 3, 4, 6, 7, 10, 12, 16, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
−
dobry – za rozwiązanie co najmniej 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego,
−
bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 19 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. a, 4. b, 5. c, 6. b, 7. d, 8. c, 9. b, 10. b, 11. c,
12. b, 13. b, 14. d, 15. b, 16. d, 17. c, 18. b, 19. d, 20. b.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Rozróżnić rodzaje połączeń
B
P
b
2
Rozróżnić narzędzia traserskie
B
P
b
3
Określić celowość malowania
przedmiotów przed trasowaniem
C
PP
a
4
Dobrać odpowiedni przyrząd traserski
D
PP
b
5
Rozróżnić różnego rodzaju nożyce
B
P
c
6
Określić budowę nożyc krążkowych
C
PP
b
7
Dobrać odpowiedni wzór do wyliczenia
długości
D
PP
d
8
Rozróżnić rodzaje pilników
B
P
c
9
Rozróżnić liczbę nacięć w pilnikach
B
P
b
10
Ustalić ustawienie przedmiotu do
piłowania
D
PP
b
11 Rozróżnić elementy wiertła
B
P
c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
12
Dobrać odpowiedni kąt wierzchołka
wiertła w zależności od użytego
materiału
D
PP
b
13 Rozróżnić rodzaje wierceń
B
P
b
14 Rozróżnić rodzaje oznaczeń gwintów
B
P
d
15
Rozróżnić temperaturę podczas
lutowania
B
P
b
16 Dobrać rodzaj topnika do lutowania
C
PP
d
17
Rozpoznać oznakowanie butli
gazowych
A
P
c
18 Zdefiniować pojęcie zgrzewania
A
P
b
19 Rozróżnić proces hartowania
B
P
d
20
Dobrać sposób zmniejszenia tarcia
między częściami maszyn
C
PP
b
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Zapoznaj uczniów z instrukcją przed rozpoczęciem testu.
5. Jeśli są jakieś wątpliwości co do zrozumienia instrukcji wyjaśnij wątpliwości.
6. Pamiętaj o czasie przeznaczonym na rozwiązanie testu i nie przekraczaj go.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3. Test składa się z 20 zadań, do każdego masz 4 możliwości wyboru. Na karcie odpowiedzi
przy odpowiednim zadaniu postaw X, w razie pomyłki zaznacz kółeczkiem błędną
odpowiedź, następnie zaznacz odpowiedź prawidłową.
4. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
5. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
6. Pracuj samodzielnie, będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Na rozwiązanie masz 35 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
–
instrukcja,
–
zestaw zadań testowych,
–
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Połączenia ruchowe to
a) połączenia, w których elementy pozostają nieruchome względem siebie.
b) połączenia, w których elementy mogą się przemieszczać względem siebie w pewnym
zakresie.
c) połączenia, w których elementy mogą się przemieszczać względem siebie we
wszystkich zakresach.
d) połączenia, w których elementy łączone są ze sobą za pomocą sprężyn.
2. Punktak traserski służy do
a) wykreślania linii.
b) punktowania wyznaczonych linii.
c) nanoszenia rys na powierzchniach czołowych wałków.
d) prowadzenia linii poziomych i pionowych.
3. Malowanie materiału przed trasowaniem ma na celu
a) zwiększenie widoczności trasowanych linii.
b) nadanie przedmiotowi estetycznego wyglądu.
c) zabezpieczenie przed korozją.
d) zabezpieczenie przed zniszczeniem.
4. Punktak traserski jest przedstawia rysunek
a) a.
b) b.
c) c.
d) d.
5. Brzeszczot znajduje się w
a) nożycach krążkowych.
b) nożycach gilotynowych.
c) piłce ręcznej.
d) nożycach ręcznych.
6. W nożycach krążkowych napędzany jest nóż
a) dolny.
b) dolny i górny.
c) górny.
d) żaden.
7. Aby obliczyć długość drutu potrzebnego do zwinięcia sprężyny należy zastosować wzór
a) L=A·D
0
·k.
b) L=n·A·s.
c) L=k·π.
d) L= π·D
0
·n.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
8. Nacięcie pojedyncze wielorzędowe jest wykonane
na pilniku
a) a.
b) b.
c) c.
d) d.
9. W pilnikach gładzikach liczba nacięć przypadających na długość 10 mm wynosi
a) 40–90.
b) 14–56.
c) 25–63.
d) 12–22.
10. Płaszczyzna przedmiotu zamocowanego w imadle w celu jej piłowania powinna wystawać
ponad szczęki imadła o
a) 2–5 mm.
b) 5–10 mm.
c) 1–3 mm.
d) 4–6 mm.
11. Łysinka wzdłuż rowków wiertła służy do
a) skrawania.
b) usuwania wiórów.
c) prowadzenia wiertła w otworze.
d) ułożeniu wiertła na przedmiocie.
12. Kąt wierzchołkowy wiertła do wiercenia stopów aluminium wynosi
a) 85–90°.
b) 130–140°.
c) 110–120°.
d) 50–75°.
13. Rozwiercanie wykonuje się w celu
a) pogłębienia otworu.
b) uzyskania dużej dokładności otworu.
c) uzyskania większej średnicy otworu.
d) powiększenia otworu.
14. Gwint trapezowy symetryczny oznacza się
a) S48×8.
b) M16LH.
c) M12.
d) Tr48×8.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
15. Do lutowania miękkiego stosuje się luty, których temperatura topnienia nie przekracza
a) 600°C.
b) 500°C.
c) 800°C.
d) 200°C.
16. Jako topnika do lutowania miękkiego używa się
a) boraksu.
b) chloru sodu.
c) chlorku potasu.
d) chlorku cynku.
17. Butle tlenowe do spawania gazowego malowane są na kolor
a) biały.
b) czerwony.
c) niebieski.
d) zielony.
18. Proces zgrzewania polega na
a) nierozłącznym połączeniu metali poprzez wprowadzenie między przygotowane
powierzchnie cienkiej substancji.
b) łączeniu metali przez nagrzanie obydwu części do stanu plastycznego i dociśnięciu ich
do siebie.
c) łącznie elementów za pomocą cienkich elementów metalowych.
d) łączenie metali przy pomocy elektrody.
19. Hartowanie polega na
a) nagrzaniu stali do temperatury 400–1250
0
, wygrzaniu w tej temperaturze i powolnym
studzeniu.
b) nasyceniu węglem warstwy powierzchniowej.
c) nasyceniu węglem i azotem warstwy powierzchniowej.
d) nagrzaniu i szybkim chłodzeniu w cieczy lub powietrzu.
20. Aby zmniejszyć tarcie w częściach maszyn stosuje się
a) malowanie tych elementów.
b) smarowanie.
c) hartowanie.
d) wyżarzanie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Wykonywanie operacji techniczno – technologicznych
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1.
a
b
c
d
2.
a
b
c
d
3.
a
b
c
d
4.
a
b
c
d
5.
a
b
c
d
6.
a
b
c
d
7.
a
b
c
d
8.
a
b
c
d
9.
a
b
c
d
10.
a
b
c
d
11.
a
b
c
d
12.
a
b
c
d
13.
a
b
c
d
14.
a
b
c
d
15.
a
b
c
d
16.
a
b
c
d
17.
a
b
c
d
18.
a
b
c
d
19.
a
b
c
d
20.
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej
„Wykonywanie operacji
techniczno – technologicznych”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 1, 2, 7, 8, 9, 11, 13,14,15, 17, 18, 19 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 3, 4, 5, 6, 10, 12, 16, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
−
dobry – za rozwiązanie co najmniej 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego,
−
bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 19 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. d, 5. d, 6. b, 7. c, 8. a, 9. c, 10. c, 11. d,
12. c, 13. c, 14. a, 15. d, 16. b, 17. b, 18. a, 19. c, 20. b.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Dobrać strój ochronny
C
P
b
2
Rozróżnić narzędzia traserskie
B
P
c
3
Określić celowość malowania
przedmiotów przed trasowaniem
C
PP
a
4
Wskazać odpowiedni przyrząd traserski
C
PP
d
5
Wskazać odpowiednia technikę
przecinania piłką
C
PP
d
6
Określić budowę nożyc krążkowych
C
PP
b
7
Rozróżnić narzędzia do gięcia drutu
B
P
c
8
Zastosować schemat prostowania blach
C
P
a
9
Rozróżnić przeznaczenie nożyc
ręcznych
B
P
c
10
Wskazać rodzaj pilnika ze względu na
liczbę nacięć
C
PP
c
11 Rozróżnić właściwości wiertła
B
P
d
12
Dobrać odpowiedni naddatek podczas
rozwiercania materiału
D
PP
c
13 Rozróżnić części maszyn
B
P
c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
14 Rozróżnić rodzaje rozwiertaków
B
P
a
15
Rozróżnić temperaturę podczas
lutowania
B
P
d
16
Scharakteryzować gwint trapezowy
symetryczny
C
PP
b
17 Rozpoznać rodzaje spoin
A
P
b
18 Zdefiniować pojęcie klejenia
A
P
a
19 Rozróżnić proces cyjanowania
B
P
c
20
Dobrać sposób zmniejszenia tarcia w
częściach maszyn
C
PP
b
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Zapoznaj uczniów z instrukcją przed rozpoczęciem testu.
5. Jeśli są jakieś wątpliwości co do zrozumienia instrukcji wyjaśnij wątpliwości.
6. Pamiętaj o czasie przeznaczonym na rozwiązanie testu i nie przekraczaj go.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3. Test składa się z 20 zadań, do każdego masz 4 możliwości wyboru. Na karcie odpowiedzi
przy odpowiednim zadaniu postaw X, w razie pomyłki zaznacz kółeczkiem błędną
odpowiedź, następnie zaznacz odpowiedź prawidłową.
4. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
5. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
6. Pracuj samodzielnie, będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Na rozwiązanie masz 35 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
–
instrukcja,
–
zestaw zadań testowych,
–
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Pracownik podczas wykonywania prac z zakresu obróbki ręcznej i maszynowej powinien
być ubrany w
a) ubranie ochronne gumowe.
b) ubranie ochronne bez zwisających części, głowa okryta czapką, okulary ochronne.
c) normalny strój codzienny oraz okulary ochronne.
d) czapkę ochronną oraz okulary.
2. Środkownik służy do
a) wykreślania linii.
b) punktowania wyznaczonych linii.
c) nanoszenia rys na powierzchniach czołowych wałków.
d) prowadzenia linii poziomych i pionowych.
3. Malowanie materiału przed trasowaniem ma na celu
a) zwiększenie widoczności trasowanych linii.
b) nadanie przedmiotowi estetycznego wyglądu.
c) zabezpieczenie przed korozją.
d) zabezpieczenie przed zniszczeniem.
4. Pryzma jest przedstawiona na rysunku
a) a.
b) b.
c) c.
d) d.
5. Prawidłowa technika przecinania metali piłką polega na
a) nie naciskaniu na piłkę podczas ruchu roboczego, nacisk następuje podczas ruchu
powrotnego.
b) nie wywieraniu nacisku na piłkę .
c) nacisku na piłkę podczas ruchu roboczego, czyli w kierunku imadła, ruch powrotny
również odbywa się z naciskiem.
d) nacisku na piłkę podczas ruchu roboczego, czyli w kierunku imadła, natomiast ruch
powrotny jako jałowy odbywa się bez nacisku.
6. W nożycach krążkowych jest napędzany nóż
a) dolny.
b) dolny i górny.
c) górny.
d) żaden.
7. Do gięcia cienkiego drutu używa się
a) młotka.
b) imadła.
c) szczypiec.
d) prasy ręcznej śrubowej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
8. Na rysunku jest przedstawiony
a) schemat uderzeń przy prostowaniu blachy.
b) przyciąganie cząsteczek.
c) etapy gięcia płaskownika.
d) proces zwijania sprężyny.
9. Do wycinania otworów służą
a) a.
b) b.
c) c.
d) żadne z wymienionych.
10. Pilniki gładziki mają liczbę nacięć przypadających na długość 10 mm
a) 4,5 – 10.
b) 10 – 40.
c) 14 – 56.
d) 40 – 80.
11. Chwyt w wiertle służy do
a) skrawania.
b) usuwania wiórów.
c) prowadzenia wiertła w otworze.
d) mocowanie wiertła we wrzecionie wiertarki.
12. Naddatek podczas rozwiercania dla otworu o średnicy 26÷35 mm wynosi
a) 2÷2,5.
b) 1,5÷2.
c) 1÷1,5.
d) 0,5÷1.
13. Uwzgledniając przeznaczenie części maszyn, śruby i nity zalicza się do
a) części o przeznaczeniu specjalnym.
b) części o przeznaczeniu ogólnym.
c) części złącznych.
d) części przenoszących napęd i zmieniające prędkość obrotową.
14. Zdzierak jest przedstawiony na rysunku
a) a.
b) b.
c) c.
d) d.
15. Do lutowania twardego stosuje się luty, których temperatura topnienia jest większa od
a) 600°.
b) 200°.
c) 800°.
d) 500°.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
16. Rysunek przedstawiający gwint trapezowy symetryczny to
a) a.
b) b.
c) c.
d) d.
17. Spoina pachwinowa jest przedstawiona na rysunku
a) a.
b) b.
c) c.
d) d.
18. Proces klejenia polega na
a) nierozłącznym połączeniu metali poprzez wprowadzenie między przygotowane
powierzchnie cienkiej substancji.
b) łączeniu metali przez nagrzanie obydwu części do stanu plastycznego i dociśnięciu ich
do siebie.
c) łącznie elementów za pomocą cienkich elementów metalowych.
d) łączenie metali przy pomocy elektrody.
19. Cyjanowanie polega na
a) nagrzaniu stali do temperatury 400–1250
0
, wygrzaniu w tej temperaturze i powolnym
studzeniu.
b) nasyceniu węglem warstwy powierzchniowej.
c) nasyceniu węglem i azotem warstwy powierzchniowej.
d) nagrzaniu i szybkim chłodzeniu w cieczy lub powietrzu.
20. Aby zmniejszyć tarcie w częściach maszyn stosuje się
a) malowanie tych elementów.
b) smary.
c) hartowanie.
d) wyżarzanie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Wykonywanie operacji techniczno – technologicznych
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1.
a
b
c
d
2.
a
b
c
d
3.
a
b
c
d
4.
a
b
c
d
5.
a
b
c
d
6.
a
b
c
d
7.
a
b
c
d
8.
a
b
c
d
9.
a
b
c
d
10.
a
b
c
d
11.
a
b
c
d
12.
a
b
c
d
13.
a
b
c
d
14.
a
b
c
d
15.
a
b
c
d
16.
a
b
c
d
17.
a
b
c
d
18.
a
b
c
d
19.
a
b
c
d
20.
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
7. LITERATURA
1. Górecki A.: Technologia ogólna. Podstawy technologii mechanicznych. WSiP, Warszawa
1993
2. Jaczewski J., Opalińska E., Pruszkowski W.: Wiadomości z techniki. PWRiL, Warszawa
1981
3. Kozłowska D.: Podstawy techniki. Hortpress, Warszawa 2001
4. Mac S.: Obróbka metali z materiałoznawstwem. WSiP, Warszawa 1992
5. Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy dla szkół zasadniczych. WSiP,
Warszawa 2000
6. Mały poradnik mechanika. Tom I i II. WNT, Warszawa 1996
7. Mistur L.: Spawanie gazowe i elektryczne. WSiP, Warszawa 1999
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
3. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Cz. 1 i 2.
ITeE, Radom 1999