PRZESTRZEO PRACY: ANTROPOMETRIA

ROZKŁAD NORMALNY, CENTYLE, WYKORZYSTANIE DO PROJEKTOWANIA
PRZESTRZENI PRACY, ATLASY ANTROPOMETRYCZNE

PROJEKTOWANIE PRZESTRZENI PRACY, FIZYCZNE MODELE CZŁOWIEKA

Istotnym elementem dostosowania pracy do człowieka jest projektowanie prawidłowych stosunków
przestrzennych na stanowisku pracy, tzn. zapewnienie człowiekowi pracy w dogodnym dla niego
zasięgu rąk (obszar pracy) i w dogodnej pozycji ciała, tak aby mógł wykonywad ruchy swobodnie i bez
zbytniego wysiłku.

Projektowanie ergonomiczne:
Zasady uniwersalne wg Z. i K. Tomaszewskiego:



Uwzględnianie wymiarów ciała użytkownika. Dostosowanie

przestrzeni pracy do operatora



Zharmonizowanie postawy ciała, wywieranej siły i ruchu ciała



Urządzenia sygnalizacyjne i sterownicze dostosowane do

percepcji i możliwości ruchowych użytkownika



Środowisko pracy neutralne lub pozytywnie wpływające na

ludzi



Proces pracy zapewniający zdrowie, bezpieczeostwo, dobre

samopoczucie pracownika

Ergonomiczne zasady projektowania wg Jabłooskiego



Proste użytkowanie



Wygodne użytkowanie bez zbędnego wysiłku



Zachowanie odpowiednich wymiarów i przestrzeni



Uwzględnianie wydolności umysłowej



Zapewnienie odpowiedniego środowiska



Czytelnośd informacji



Tolerancja dla błędów



Hierarchizacja celów ergonomicznych

Wymiary ciała ludzkiego:



Ciało ludzkie - najważniejszym elementem

stanowiska pracy.



Zmiennośd wymiarów - podstawowa charakterystyka populacji użytkowników utrudnia

zadawalające wszystkich pracowników

ukształtowanie przestrzeni pracy.

Rozkład częstości cech antropometrycznych zwykle przybiera postad rozkładu Gaussa. Dlatego też w
przypadku, gdy nie ma możliwości projektowania dla 100% populacji, zaleca się w literaturze
przyjęcie jako graniczne przy projektowaniu miejsca pracy, wartości cech odpowiadające 5 i 95
centylowi.

Fantomy

– czyli płaskie modele centylowych reprezentantów populacji. Modele te stanowią łaocuch

wielu wymiarów ciała ludzkiego i umożliwiają symulowanie różnych pozycji.

Probanci

- są to osobnicy o prawidłowej budowie i proporcjach ciała, którzy swoimi wymiarami

odpowiadają wymiarom osobnika 5- , 50- , 95 – centylowych. Stosowani są najczęściej podczas
projektowania stanowisk pracy

Manekiny

– figury, modele, mające imitowad człowieka.

Analiza stanowiska pracy:



Analiza wszystkich wykonywanych przez pracownika czynności.



Wybór odpowiedniego wyposażenia stanowiska pracy, a także odpowiedniego

rozmieszczenia.



Wybór odpowiedniej pozycji.



Zgodnośd stanowiska z normami (hałas, oświetlenie)

Obiekty pracy należy umieszczad wg następujących kryteriów:



Ważnośd



częstośd użycia



zasięg rąk (obszar pracy)



kolejnośd użycia – obiekty używane kolejno blisko siebie



spełniane funkcje – łączenie w grupy (bloki)

Wybór pozycji zależy od wykonywanej pracy

Programy komputerowe:

Obecnie znanych jest ponad sto, mniej lub więcej zaawansowanych, programów do komputerowo
wspomaganej oceny ergonomicznej stanowisk pracy. Najczęściej stosuje się je w fazie projektowania
nowych stanowisk i z tego powodu przyjęła się ich ogólna nazwa: programy (lub -w wypadku
programów bardziej rozbu-dowanych-systemy oprogramowania) typu ErgoCAD. Zazwyczaj programy
te powstawały w wersji dwuwymiarowej, następnie rozwinęły się do wersji trójwymiarowej.

Z najważniejszych programów należy wymienid:



Antropos



Apolinex



ErgoSHAPE



Manequin



Oscar



Fantom