Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
1
ĆWICZENIE 1 – Kości kończyny górnej. Anatomia rentgenowska.
Kości kończyny górnej
-
kości obręczy
o
łopatka
o
obojczyk
-
kości części wolnej
o
kość ramienna
o
kości przedramienia
kość łokciowa
kość promieniowa
o
kości ręki
kości nadgarstka
kości śródręcza
kości palców
Łopatka
-
typ: płaska
-
kształt: trójkąt
-
powierzchnie:
o
przednia
inaczej: żebrowa
wklęsła
stanowi dół podłopatkowy
o
tylna:
wypukła
przedzielona grzebieniem łopatki
• dół nadgrzebieniowy
• dół podgrzebieniowy
• grzebień przedłuża się ku bokowi i ku górze
o
w wyrostek barkowy
-
brzegi:
o
przyśrodkowy
o
boczny
o
górny
wcięcie łopatki – znajduje się na brzegu górnym
-
kąty:
o
górny
o
dolny
o
boczny
zgrubiały
-
wydrążenie stawowe
o
znajduje się w obrębie kąta bocznego
o
pokryte powierzchnią stawową
o
panewka stawu ramiennego
-
guzek nadpanewkowy
o
powyżej wydrążenia
-
guzek podpanewkowy
o
poniżej wydrążenia
-
wyrostek kruczy
o
nad guzkiem nadpanewkowym
o
skierowany do przodu
-
do brzegów, wyrostków i nierówności kostnych przyczepiają się odpowiednie mięśnie
-
klinicznie:
o
palpacja:
grzebień łopatki
• na powierzchni tylnej
wyrostek barkowy
brzeg boczny
brzeg przyśrodkowy
kąt dolny
wyrostek kruczy
• od przodu
• pod końcem barkowym obojczyka
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
2
o
złamania
rzadkość
Obojczyk
-
typ: kość długa
-
kształt: wygięta esowato
-
części:
o
trzon
o
koniec mostkowy
bardziej zgrubiały
o
koniec barkowy
bardziej spłaszczony
-
powierzchnia stawowa mostkowa
o
położenie: na końcu mostkowym
bardziej zgrubiały
o
łączy się z odpowiednią powierzchnią stawową na rękojeści mostka
-
wycisk więzadła żebrowo-obojczykowego
o
na dolnej powierzchni końca mostkowego
-
powierzchnia stawowa barkowa
o
na końcu barkowym
o
łączy się z odpowiednią powierzchnią stawową na wyrostku barkowym łopatki
-
guzek stożkowaty
o
na dolnej powierzchni końca barkowego
-
kresa czworoboczna
o
na dolnej powierzchni końca barkowego
-
bruzda mięśnia podobojczykowego
o
na powierzchni dolnej trzonu
-
kliniczne:
o
palpacyjnie:
wyczuwalny na całej długości
o
złamania
częste u dzieci i u dorosłych
najczęściej: trzon
powikłania po złamaniu:
• ucisk lub uszkodzenie:
o
t. podobojczykowej
o
ż. podobojczykowy
o
splotu ramiennego
• prowadzi do:
o
niedokrwienie kończyny
o
niedowład kończyny
Kość ramienna
-
typ: długa
-
wielkość: największa kość kończyny górnej
-
części:
o
koniec bliższy
kształt: głowa
znajduje się na nim powierzchnia stawowa
• łączy się z odpowiednią powierzchnią stawową łopatki
szyjka anatomiczna
• na obrzeżu powierzchni stawowej
guzki
• większy
o
położenie: bocznie i ku tyłowi
o
grzebień guzka większego
biegnie od guzka ku dołowi
• mniejszy
o
położenie: ku przodowi
o
grzebień guzka mniejszego
biegnie od guzka ku dołowi
bruzda międzyguzkowa
• leży między guzkami i grzebieniami
• przebiega w niej ścięgno mięśnia dwugłowego ramienia
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
3
szyjka chirurgiczna
• znajduje się poniżej guzków
o
trzon
przekrój:
• część bliższa: cylindryczny
• część dalsza: trójkątny
powierzchnie:
• przednio-przyśrodkowa
• przednio-boczna
o
guzowatość naramienna
na wysokości 1/3 górnej
• tylna
o
podzielona skośnie przez bruzdę n. promieniowego
rozpoczyna się na brzegu przyśrodkowym na
wysokości 1/3 górnej
kończy się z boku na 1/3 dolnej
brzegi:
• boczny
o
przechodzi w grzebień ponadkłykciowy boczny
ku dołowi
• przyśrodkowy
o
przechodzi w grzebień ponadkłykciowy przyśrodkowy
o
koniec dalszy
kształt:
• rozszerzony
• spłaszczony
• wygięty ku przodowi
inaczej: kłykieć kości ramiennej
nadkłykcie:
• widoczne po stronie bocznej i przyśrodkowej kłykcia
• nadkłykieć przyśrodkowy
o
znacznie większy od bocznego
o
bruzda n. łokciowego
na tylnej powierzchni nadkłykcia przyśrodkowego
• nadkłykieć boczny
• powierzchnie stawowe:
o
położenie:
między nadkłykciami
z przodu
o
powierzchnia boczna:
kształt: główka
dół promieniowy:
• powyżej powierzchni bocznej
• wchodzi do niego głowa kości promieniowej
o
w zgięciu
powierzchnia ta łączy się z powierzchnią stawową
dołka stawowego kości promieniowej
o
powierzchnia przyśrodkowa
kształt: bloczek
odpowiada powierzchni wcięcia bloczkowego kości
łokciowej
dół wyrostka dziobiastego
• od przodu
• nad bloczkiem
dół wyrostka łokciowego
• od tyłu
-
kliniczne
o
palpacyjnie:
guzek większy
• wyczuwalny:
o
na końcu bliższym
o
od strony bocznej
o
przez m. naramienny
głowa kości ramiennej
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
4
• wyczuwalna:
o
od strony dołu pachowego
trzon
• wyczuwalny w 1/3 środkowej
o
od boku: guzowtość naramienna
o
od przyśrodka
nadkłykieć boczny i przyśrodkowy
• na końcu dalszym
• bruzda n. łokciowego i n. łokciowy (nadkłykieć przyśrodkowy)
o
złamania:
szyjka chrurgiczna
• u osób w podeszłym wieku
• powikłanie:
o
uszkodzenie n. pachowego
skutek: niemożność czynnego odwiedzenia
kończyny w stawie ramiennym
trzon:
• najczęściej w części środkowej
• powikłanie:
o
uszkodzenie n. promieniowego
skutek: ręka opadająca
• porażenie mm. prostowników
dolna nasada
• ucisk lub uszkodzenie t. ramiennej i n. pośrodkowego
o
skutek: przykurcz niedokrwienny ręki Volkmanna
koniec dalszy
• odłamanie nadkłykcia przyśrodkowego
o
powikłanie:
uszkodzenie n. łokciowego
• ręka szponiasta
o
porażenie niektórych mm.
przedramienia i ręki
Kość łokciowa
-
długość: dłuższa i delikatniejsza od promieniowej
o
zwłaszcza w odcinku dalszym
-
części:
o
koniec bliższy
masywniejszy od dalszego
wcięcie bloczkowe
• ograniczone wyrostkami:
o
wyrostek łokciowy
ogranicza wcięcie od tyłu
o
wyrostek dziobiasty
ogranicza wcięcie od przodu
guzowatość kości łokciowej
• poniżej wyrostka dziobiastego
wcięcie promieniowe
• na bocznej swtronie końca bliższego
o
trzon
kształt: trójkątny
brzegi:
• przedni
• tylny
• międzykostny
powierzchnie:
• przednia
• przyśrodkowa
• tylna
grzebień m. odwracacza
• na powierzchni tylnej
o
w górnym odcinku
o
koniec dalszy
cieńszy od kości promieniowej
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
5
ma postać głowy
obwód stawowy
• powierzchnia stawowa
wyrostek rylcowaty
• na szczycie głowy
-
kliniczne:
o
palpacyjnie:
wyrostek łokciowy
• na końcu bliższym
trzon
• na całej długości
głowa
• na końcu dalszym
wyrostek rylcowaty
• na końcu dalszym
o
złamania
wyrostek łokciowy
trzon
• podczas osłaniania twarzy przed uderzeniem
koniec dalszy
Kość promieniowa
-
masywniejsza od łokciowej
-
koniec bliższy
o
stanowi go głowa
o
powierzchnie stawowe
znajdują się na głowie
dołek stawowy
• łączy się z powierzchnią stawową główki kości ramiennej
obwód stawowy głowy
o
szyjka
poniżej głowy
-
trzon
o
kształt: trójkątny
o
brzegi:
przedni
tylny
międzykostny
o
powierzchnie:
przednia
• guzowatość promieniowa
o
w części bliższej
tylna
boczna
-
koniec dalszy
o
zgrubiały
o
powierzchnia stawowa nadgarstkowa
na końcu dalszym kości promieniowej
połączenie z kością łódeczkowatą i księżycowatą
o
wyrostek rylcowaty
ogranicza powierzchnię nadgarstkową od strony bocznej
o
wcięcie łokciowe
po stronie przyśrodkowej
zawiera powierzchnię stawową
• dla obwodu stawowego głowy kości łokciowej
o
klinicznie:
palpacyjnie
• obwód stawowy głowy
o
na końcu bliższym kości promieniowej
o
wyczuwalny od tyłu
• trzon
o
na odcinku 1/3 dolnej
• koniec dalszy
• wyrostek rylcowaty
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
6
złamania
• koniec bliższy:
o
szyjka
o
część głowy
• koniec dalszy
o
złamanie kości promieniowej w miejscu typowym
Kości nadgarstka
-
ułożone w dwóch szeregach
o
bliższy
o
dalszy
-
połączenia:
o
za pomocą powierzchni stawowych:
międzynadgarstkowe
śródnadgarstkowe
-
wymień:
o
szereg bliższy:
kość łódeczkowata
• pierwsza od strony kości promieniowej
• guzek
o
występuje na jej powierzchni dłoniowej
kość księżycowata
• druga
kość trójgraniasta
• trzecia
kość grochowata
• połączona stawowo z powierzchnią dłoniową kości trójgraniastej
o
szereg dalszy:
kość czworoboczna większa
• guzek kości czworobocznej większej
o
na powierzchni dłoniowej
kość czworoboczna mniejsza
kość główkowata
kość haczykowata
• wyrostek haczykowaty
o
na powierzchni dłoniowej
-
wyniosłości nadgarstka:
o
wyniosłość nadgarstka promieniowa
guzek kości czworobocznej większej
guzek kości łódeczkowatej
o
wyniosłość nadgarstka łokciowa
wyrostek haczykowaty kości haczykowatej
kość grochowata
o
bruzda nadgarstka:
ograniczona wyniosłościami nadgarstka
-
kliniczne
o
palpacyjnie
po stronie grzbietowej:
• wszystkie kości poza grochowatą
po stronie dłoniowej
• wyniosłości nadgarstka
o
złamania:
kość łódeczkowata
kość główkowata
o
zwichnięcia:
kość księżycowata
Kości śródręcza
-
ilość: 5
-
typ: kości długie
-
budowa:
o
koniec bliższy
podstawa kości śródręcza
• widoczne są na nich powierzchnie stawowe
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
7
o
połączenia z powierzchniami stawowymi kości szeregu
dalszego kości nadgarstka
o
połączenia między sąsiadującymi kośćmi śródręcza
o
trzon
lekko wygięte w kierunku grzbietowym ręki
o
koniec dalszy
głowa
• powierzchnie stawowe połączone z odpowiadającymi im
powierzchniami podstaw paliczków
-
wymień:
o
kość pierwsza
najkrótsza
najmasywniejsza
najgrubsza
trzeszczki
• przylegają do głowy kości I od strony dłoniowej
o
kość druga
o
kość trzecia
najdłuższa
wyrostek rylcowaty
• na podstawie
o
od strony grzbietowo-promieniowej
o
kość czwarta
o
kość piąta
-
klinicznie:
o
palpacyjnie
od strony grzbietowej:
• wszystkie kości śródręcza
od strony dłoni:
• tylko głowy
o
złamania
poprzeczne i śródstawowe
• podstawy pierwszej kości śródręcza
o
(złamanie bokserskie Bennetta)
złamanie podgłówkowe piątej kości śródręcza
Kości palców
-
inaczej: paliczki
-
stanowią rusztowanie dla palców
-
wymień:
o
bliższy
o
środkowy
brak w I palcu
o
dalszy
-
typ: kości długie
-
powierzchnie stawowe:
o
na paliczkach bliższych i środkowych
na końcach bliższych i dalszych
• koniec bliższy: podstawa
• koniec dalszy: głowa
o
bloczki
o
łączą się z odpowiednimi powierzchniami stawowymi:
głów kości śródręcza
podstaw odpowiednich paliczków
-
guzowatość
o
na końcu każdego paliczka dalszego
o
inaczej: guzowatość paznokciowa
-
trzeszczki:
o
u podstaw niektórych paliczków
o
drobne kosteczki
-
kliniczne:
o
palpacyjnie:
wszystkie paliczki
od strony grzbietowej i bocznie
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
8
ĆWICZENIE 2 – Połączenia kości kończyny górnej. Anatomia rentgenowska.
-
stawy obręczy kończyny górnej
o
staw mostkowo-obojczykowy
o
staw barkowo-obojczykowy
-
stawy części wolnej kończyny górnej:
o
staw ramienny
o
staw łokciowy
o
staw promieniowo-łokciowy
-
stawy ręki:
o
staw promieniowo-nadgarstkowy
o
stawy nadgarstka
o
stawy nadgarstkowo-śródręczne
o
stawy śródręczno-paliczkowe
o
stawy międzypaliczkowe ręki
Staw mostkowo-obojczykowy
-
połączenie między kończyną górną a tułowie
-
typ:
o
nieregularny
o
wieloosiowy (czynnościowo)
o
zbliżony do kulistego
o
dwujamowy
obecność krążka stawowego
• dzieli jamę stawu na 2 części
• znajduje się w torebce stawowej
-
powierzchnie stawowe:
o
wcięcie obojczykowe rękojeści mostka
o
koniec mostkowy obojczyka
-
chrząstka: gruba chrząstka stawowa
-
więzadła:
o
mostkowo-obojczykowe przednie
o
mostkowo-obojczykowe tylne
o
żebrowo-obojczykowe
o
międzyobojczykowe
o
silne
o
zabezpieczają przed zwichnięciem
-
ruchomość:
o
niewielka
uczestnictwo bierne w ruchach
o
ruch kolisty:
podczas unoszenia obręczy kończyny
o
ruch obrotowy:
przy wysuwaniu łopatki do przodu i do tyłu
o
rotacja obojczyka:
ruchy wahadłowe ramienia
-
klinicznie:
o
palpacyjnie:
ruchy
elementy tworzące staw
o
urazy:
rzadkie
uderzenie w wyrostek barkowy lub upadek na wyprostowaną kończynę
• przeniesienie siły uderzenia wzdłuż długiej osi obojczyka
o
złamanie: na granicy 1/3 bocznej i środkowej części
Staw barkowo-obojczykowy
-
powierzchnie stawowe:
o
koniec barkowy obojczyka
o
wyrostek barkowy łopatki
o
pokryte chrząstką stawową
-
torebka stawowa:
o
luźna
o
obecność krążka stawowego
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
9
zwany łąkotką
-
więzadła:
o
barkowo-obojczykowe
o
kruczo-obojczykowe
dwa pasma:
• więzadło czworoboczne
o
położone tylno-bocznie
• więzadło stożkowe
o
położone przednio-przyśrodkowo
-
ruchomość:
o
ruchy sprzężone
ze względu na ścisłe powiązanie obojczyka i łopatki
o
ruchy obrotowe
mogą odbywać się niezależnie
-
klinicznie:
o
palpacyjnie:
ruchy
elementy kostne tworzące staw
o
urazy:
oddzielenie barku
• w przypadku bezpośredniego urazu barku
• rozerwanie więzadeł i torebki stawowej
• przyczyny:
o
gra w hokeja lub w piłkę nożną
• skutki:
o
opadnięcie kończyny górnej
o
wyrostek barkowy znajduje się poniżej bocznego odcinka
obojczyka
Więzadła w obrębie łopatki
-
rozciągają się pomiędzy poszczególnymi jej częściami
-
typ: więzozrosty
-
wymień:
o
więzadło kruczobarkowe
między wyrostkiem kruczym i barkowym
stanowi sklepienie stawu ramiennego
o
więzadło poprzeczne łopatki górne
przebiega nad wcięciem łopatki
o
więzadło poprzeczne łopatki dolne
przebiega ponad szyjką łopatki
między grzebieniem i tylnym brzegiem panewki
Staw ramienny
-
typ:
o
kulisty wolny
o
wieloosiowy
-
ruchy:
o
we wszystkich kierunkach
o
duży zakres
predyspozycje do zwichnięć
o
zginanie i prostowanie
o
odwodzenie i przywodzenie
o
obrót na zewnątrz i do wewnętrz
o
obwodzenie
wypadkowa wszystkich ruchów
-
powierzchnie stawowe:
o
głowa: głowa kości ramiennej
o
panewka: wydrążenie stawowe łopatki
powiększone obrąbkiem stawowym
o
pokryte chrząstkami stawowymi
o
dysproporcja:
głowa : panewka:
• 4 : 1
-
torebka stawowa:
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
10
o
luźno napięta
o
przymocowana do obrzeży powierzchni stawowej głowy kości ramiennej i obrąbka
stawowego
o
otwór:
dla ścięgna głowy długiej m. dwugłowego ramienia
• wnika do jamy stawu
o
znajduje się w pochewce maziowej
• kieruje się do guzka nadpanewkowego łopatki
o
miejsce PP
na wysokości guzków kości ramiennej
-
więzadła:
o
kruczo-barkowe
o
kruczo-ramienne
od podstawy wyrostka kruczego łopatki
do obu guzków kości ramiennej
o
obrąbkowo-ramienne:
od obrąbka stawowego
do guzka mniejszego
-
kaletki maziowe:
o
w miejscach, gdzie ścięgna lub mięśnie przebiegają nad kością
funkcja: ochrona przed urazami ze strony kości
-
klinicznie:
o
zwichnięcia
luźna torebka stawowa
słaby aparat więzadłowy
zwichnięcia nawykowe
• mogą się powtarzać
o
punkcja stawu ramiennego
nakłucie
cel: diagnostyczny lub leczniczy
Staw łokciowy
-
składa się z trzech stawów:
o
staw ramienno-łokciowy
typ: zawiasowy
powierzchnie stawowe:
• bloczek kości ramiennej
• wcięcie bloczkowe kości łokciowej
ruchy:
• zginanie
o
ograniczone przez wyrostek dziobiasty kości łokciowej
wchodzi do dołu wyrostka dziobiastego kości
ramiennej
• prostowanie
o
ograniczone przez wyrostek łokciowy kości łokciowej
wchodzi do dołu wyrostka łokciowego kości
ramiennej
o
staw ramienno-promieniowy
typ: kulisty
powierzchnie stawowe:
• główka kości ramiennej
• dołek stawowy głowy kości promieniowej
ruchy:
• oś pionowa
o
obracanie
• oś poprzeczna
o
zginanie
o
prostowanie
o
staw promieniowo-łokciowy bliższy
typ: obrotowy, jednoosiowy
powierzchnie stawowe:
• obwód stawowy głowy kości promieniowej
• wcięcie promieniowe kości łokciowej
-
torebka stawowa:
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
11
o
wspólna dla trzech stawów
-
więzadła:
o
poboczne promieniowe
o
poboczne łokciowe
o
pierścieniowate kości promieniowej
-
nadmierny wyprost:
o
przy osłabieniu lub wiotkości więzadeł
o
wyprost powyżej 180 stopni
o
występuje u:
dzieci i młodzieży
-
błona międzykostna przedramienia:
o
wzmacnia staw promieniowo-łokciowy górny i dolny
-
struna skośna:
o
wzmacnia staw promieniowo-łokciowy górny i dolny
o
leży powyżej błony międzykostnej przedramienia
o
biegnie:
od guzowatości kości łokciowej
do kości promieniowej
• poniżej jej guzowatości
-
klinicznie:
o
zwichnięcia stawu łokciowe
o
trójkąt równoramienny:
utworzony w stanie wyprostu przez:
• wyrostek łokciowy
• obydwa nadkłykcie kości ramiennej
• leżą w jednej linii
zaburzenia:
• złamanie lub zwichnięcie
Staw promieniowo-łokciowy dalszy
-
typ: obrotowy
-
zbliżony do stawu promieniowo-łokciowego bliższego
o
pod względem budowy i funkcji
-
powierzchnie stawowe:
o
głowa: głowa kości łokciowej
o
panewka: wcięcie łokciowe kości promieniowej
-
torebka stawowa:
o
przytwierdzona:
na granicy powierzchni stawowych
i krążka stawowego stawu promieniowo-nadgarstkowego
o
mocna, ale luźna
o
kaletka maziowa
wypustka utworzona przez torebkę
wnika między kości przedramienia
• ku górze
zwana: zachyłkiem workowatym
Staw promieniowo-nadgarstkowy
-
typ: elipsoidalny
-
powierzchnie stawowe:
o
panewka:
powierzchnia stawowa nadgarstkowa kości promieniowej
krążek stawowy
o
główka:
powierzchnie stawowe szeregu bliższego kości nadgarstka
• bez kości grochowatej
-
torebka stawowa:
o
luźno napięta
o
przytwierdzona na obrzeżach powierzchni stawowych
-
więzadła:
o
poboczne nadgarstka promieniowe
od wyrostka rylcowatego kości promieniowej
do kości łódeczkowatej
o
poboczne nadgarstka łokciowe
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
12
od wyrostka rylcowatego kości łokciowej
do kości grochowatej i trójgraniastej
o
promieniowow-nadgarstkowe dłoniowe
od wyrostka rylcowatego kości promieniowej
od brzegu dłoniowego powierzchni stawowej nadgarstkowej kości
promieniowej
do kości łódeczkowatej, księżycowatej, trójgraniastej i główkowatej
pasma biegną skośnie
o
promieniowo-nadgarstkowe grzbietowe
od brzegu grzbietowego powierzchni stawowej nadgarstkowej kości
promieniowej
do szeregu bliższego kości nadgarstka
słabsze od poprzednich
o
łokciowo-nadgarstkowe dłoniowe
od wyrostka rylcowatego kości łokciowej
do kości nadgarstka
-
ruchy:
o
zginanie i prostowanie
o
odwodzenie i przywodzenie
o
obwodzenie
o
możliwość zwiększeniu zakresu ruchów dzięki połączeniu z ruchami w stawie
promieniowo-łokciowym dalszym
-
klinicznie:
o
możliwość złamania i zwichnięcia
o
punkcja stawu łokciowego (?)
od strony:
• grzbietowo-promieniowej
• grzbietowo-łokciowej
cel diagnostyczny i leczniczy
możliwość uszkodzenia t. promieniowej i pochewki ścięgien mm.
prostowników
Stawy nadgarstka
-
utworzone przez powierzchnie stawowe między sąsiadującymi ze sobą kośćmi nadgarstka
szereg bliższego i dalszego
-
wymień:
o
stawy międzynadgarstkowe
o
stawy śródnadgarstkowe
o
staw kości grochowatej
-
więzadła:
o
poboczne nadgarstka promieniowe
o
poboczne nadgarstka łokciowe
o
promieniowo-nadgarstkowe dłoniowe
o
promieniowo-nadgarstkowe grzbietowe
o
dłoniowo-nadgarstkowe łokciowe
o
międzynadgarstkowe dłoniowe i grzbietowe
o
międzynadgarstkowe międzykostne
o
grochowo-haczykowate
o
grochowo-śródręczne
-
ruchomość:
o
więzadła mocno łączą ze sobą kości nadgarstka
o
pozwalają na niewielkie ruchy
Stawy nadgarstkowo-śródręczne:
-
powierzchnie stawowe:
o
płaskie powierzchnie stawowe kości nadgarstka
o
odpowiadające im powierzchnie stawowe na podstawach kości śródręcza
-
staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka
o
wyjątek odnośnie powierzchni stawowych
o
typ: siodełkowaty
o
powierzchnie stawowe:
siodełkowate powierzchnie kości czworobocznej większej
pierwsza kość śródręcza
-
torebka stawowa:
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
13
o
wspólna dla stawów nadgarstkowo-śródręcznych II-V
o
ma 3 wypustki:
wnikają w szczeliny stawów międzyśródręcznych
• utworzone przez płaskie powierzchnie poboczne podstaw kości
śródręcza
-
więzadła:
o
nadgarstkowo-śródręczne grzbietowe
o
nadgarstkowo-śródręczne dłoniowe
o
śródręczne grzbietowe
o
śródręczne dłoniowej
o
śródręczne międzykostne
-
ruchy:
o
największy zakres: staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka
zginanie i prostowanie
przeciwstawianie i odprowadzenie
o
najmniejszy zakres: staw nadgarstkowo-śródręczny palca małego
przeciwstawianie
Stawy śródręczno-paliczkowe
-
typ: kuliste
-
powierzchnie stawowe:
o
głowy kości śródręcza
o
powierzchni dołków stawowych podstaw paliczków bliższych
-
torebki stawowe
o
przytwierdzone na obwodach powierzchni stawowych
-
więzadła:
o
poboczne
o
dłoniowe
o
poprzeczne głębokie śródręcza
-
ruchy:
o
zginanie i prostowanie
o
odwodzenie i przywodzenie
o
obrotowe
Stawy międzypaliczkowe ręki:
-
typ: zawiasowe
-
powierzchnie stawowe:
o
głowy paliczków bliższych i środkowych
o
podstawy paliczków środkowych i dalszych
-
torebki stawowe:
o
przytwierdzone na granicy powierzchni stawowych
o
silnie napięte
-
więzadła:
o
poboczne
o
dłoniowe
-
ruchy:
o
zgięcie i prostowanie
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
14
ĆWICZENIE 3 (9) – Praktycznie: Preparowanie mięśni odciętych kończyny górnej i obręczy
barkowej. Preparowanie splotu ramiennego. Teoretycznie: Mięśnie odcięte kończyny górnej.
Mięśnie obręczy barkowej – przyczepy, czynność, unerwienie. Przebieg tętnic odchodzących od t.
podobojczykowej zaopatrujących kończynę górną. Budowa, topografia, pęczki i gałęzie krótkie
splotu ramiennego.
Mięśnie obręczy kończyny górnej
-
łączą obręcz kończyny górnej z tułowiem
-
umożliwiają:
o
przemieszczanie jej względem tułowia
o
ruchy w stawach mostkowo-obojczykowym i barkowo-obojczykowym
-
wymień:
o
m. czworoboczny
o
m. równoległoboczny większy
o
m. równoległoboczny mniejszy
o
m. dźwigacz łopatki
o
m. najszerszy grzbietu
o
m. zębaty przedni
o
m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy
o
m. piersiowy większy
o
m. piersiowy mniejszy
o
---mięśnie biorące udział w ruchach zachodzących w stawie ramiennym---
o
m. naramienny
o
m. nadgrzebieniowy
o
m. podgrzebieniowy
o
m. obły większy
o
m. obły mniejszy
o
m. podłopatkowy
o
m. dwugłowy ramienia
o
m. kruczo-ramienny
o
m. trójgłowy ramienia
-
m. naramienny
o
PP:
część obojczykowa: koniec barkowy obojczyka
część barkowa: wyrostek barkowy
część grzebieniowa: grzebień łopatki
o
PK: guzowatość naramienna
o
N: n. pachowy
o
CZ:
część obojczykowa:
• przywodzenie
• rotacja do wewnątrz
część barkowa
• odwodzenie do poziomu
część grzebieniowa
• przywodzenie
• rotacja na zewnątrz
wszystkie części:
• dźwiganie ciężaru ramienia
-
m. nadgrzebieniowy
o
PP: dół nadgrzebieniowy łopatki
o
PK: powierzchnia górna guzka większego kości ramiennej
o
N: n. nadłopatkowy
o
CZ:
odwodzi ramię
obraca na zewnątrz
-
m. podgrzebieniowy
o
PP: dół podgrzebieniowy łopatki
o
PK: powierzchnia środkowa guzka większego kości ramiennej
o
N: n. nadłopatkowy
o
CZ:
obrót na zewnątrz
przywodzenie ramienia
-
m. obły mniejszy
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
15
o
PP: brzeg boczny łopatki
o
PK: powierzchnia dolna guzka większego kości ramiennej
o
N: n. pachowy
o
CZ:
obraca na zewnątrz
przywodzi ramię
-
m. obły większy
o
PP: brzeg boczny i kąt dolny łopatki
o
PK: grzebień guzka mniejszego kości ramiennej
o
N:
nn. podłopatkowe
n. piersiowo-grzbietowy
o
CZ:
opuszcza uniesione ramię
obraca do wewnątrz
przywodzi
-
m. podłopatkowy
o
PP: powierzchnia żebrowa dołu podłopatkowego
o
PK: guzek mniejszy kości ramiennej
o
N: nn. podłopatkowe
o
CZ:
obraca do wewnątrz
przywodzi ramię
napina torebkę stawową
Splot ramienny:
-
źródło: gałęzie przednie nerwów rdzeniowych C5-Th1
-
przebieg:
o
przechodzi nad t. podobojczykową
o
przez szczeliną tylną mięśni pochyłych
ograniczona:
• m. pochyły przedni – z przodu
• m. pochyły środkowy – z tyłu
• I żebro
-
krótkie korzenie splotu łączą się
o
tworzą 3 pnie
-
pnie:
o
górny
z C5 i C6
o
środkowy
z C7
o
dolny
z C8 i Th1
o
pnie dzielą się na części
przednia
tylna
-
pęczki:
o
boczny
części przednie pnia górnego i środkowego
o
przyśrodkowy
część przednia pnia dolnego
o
tylny
powstaje z części tylnych wszystkich pni
-
części:
o
nadobojczykowa
krótkie nerwy odchodzące od pni, części lub pęczków splotu ramiennego
zakres unerwienia:
• mm. powierzchowne grzbietu
• mm. powierzchowne klatki piersiowej
• mm. obręczy końćzyny górnej
wymień:
• n. grzbietowy łopatki
• n. piersiowy długi
• n. podobojczykowy
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
16
• n. nadłopatkowy
• nn. podłopatkowe
• n. piersiowo-grzbietowy
• n. piersiowy przyśrodkowy
• n. piersiowy boczny
o
podobojczykowa
pęczki, od których odchodzą długie nerwy do ramienia, przedramienia i ręki
wymień:
• pęczek boczny
o
n. mięśniowo-skórny
o
korzeń boczny n. pośrodkowego
• pęczek przyśrodkowy
o
n. łokciowy
o
n. skórny ramienia przyśrodkowy
o
n. skórny przedramienia przyśrodkowy
o
korzeń przyśrodkowy n. pośrodkowego
• pęczek tylny
o
n. promieniowy
o
n. pachowy
Gałęzie krótkie splotu ramiennego:
-
n. grzbietowy łopatki:
o
początek: C5 (C4, C6)
o
przebieg:
przebija lub krzyżuje od przodu m. pochyły środkowy
biegnie wraz z gałęzią głęboką t. poprzecznej szyi
między m. pochyłym tylnym a m. dźwigaczem łopatki
schodzi wzdłuż brzegu przyśrodkowego łopatki
kończy się w mm. równoległobocznych
-
n. piersiowy długi:
o
początek – 2 lub 3 korzenie:
C5
C6
C7
o
przebieg:
C5 i C6:
• przebijają m. pochyły środkowy
C7:
• zawija się dokoła brzegu przedniego m. pochyłego środkowego
korzenie łączą się: na m. pochyłym środkowym, powyżej I żebra
zstępuje do jamy pachowej
biegnie do tyłu od splotu ramiennego, t. i ż. pachowej
na powierzchni bocznej m. zębatego przedniego
-
n. podobojczykowy:
o
początek: C5 (C4, C6)
o
przebieg:
do przodu od t. podobojczykowej
do przodu lub z tyłu od ż. podobojczykowej
pod obojczykiem
wnika do m. podobojczykowego
-
n. nadłopatkowy:
o
początek: C5, C6 (C4) (pień górny)
o
przebieg:
dół nadobojczykowy większy
wzdłuż górnego brzegu splotu ramiennego
wzdłuż dolnego brzuśca m. łopatkowo-gnykowego
wraz z t. nadłopatkową
wcięcie łopatki (pod więzadłem poprzecznym)
zawija się dokoła szyjki łopatki
dół podgrzebieniowy
-
n. piersiowy przyśrodkowy:
o
początek: C8-Th1 (pęczek przyśrodkowy)
o
przebieg:
między t. a ż. pachową
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
17
-
n. piersiowy boczny:
o
początek: C5-C7 (pęczek boczny)
o
przebieg:
krzyżuje od tyłu t. i ż. pachową
zespala się z n. przyśrodkowym
-
nn. podłopatkowe:
o
górny i dolny
o
początek: C5-C6 (pęczek tylny)
o
przebieg:
ku dołowi po przedniej powierzchni m. podłopatkowego
-
n. piersiowo-grzbietowy
o
początek: C6-C8 (pęczek tylny)
samodzielnie lub wspólnie z n. pachowym
o
przebieg:
dół podłopatkowy
na przedniej powierzchni m. podłopatkowego
powierzchnia przednia m. najszerszego grzbietu
Tętnica podobojczykowa:
-
t. kręgowa
-
t. piersiowa wewnętrzna
-
pień tarczowo-szyjny
o
t. tarczowa dolna
o
t. nadłopatkowa
biegnie ku dołowi i bocznie
do przodu od m. pochyłego przedniego i n. przeponowego
przykryta m. mostkowo-obojczykowo-sutkowym
dół nadobojczykowy większy
przylega do tylnej strony obojczyka
biegnie pod m. czworobocznym i pod brzuścem dolnym m. łopatkowo-
gnykowego
do górnego brzegu łopatki
biegnie nad więzadłem poprzecznym łopatki
do dołu nadgrzebieniowego
do dołu podgrzebieniowego
tworzy sieć łopatkową
o
t. poprzeczna szyi
trójkąt boczny szyi
przedni brzeg m. czworobocznego
-
pień żebrowo-szyjny
o
t. szyjna głęboka
o
t. międzyżebrowa najwyższa
-
przedłużenie: t. pachowa
o
początek: brzeg zewnętrzny I żebra
o
przebieg:
jama pachowa
• od wierzchołka do podstawy
brzeg dolny m. piersiowego większego
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
18
ĆWICZENIE 4 (10) – Praktycznie: preparowanie jamy pachowej. Teoretycznie: ograniczenia dołu
pachowego. Ograniczenia i zawartość jamy pachowej. Węzły chłonne pachowe – grupy węzłów
chłonnych, drogi spływu i odpływu chłonki. Gałęzie długie splotu ramiennego wychodzące z
pęczków. Naczynia pachowe.
Dół i jama pachowa:
-
kształt: piramida
o
podstawa: skóra dołu pachowego
-
ściana przednia:
o
boczna część m. piersiowego większego
o
boczna część m. piersiowego mniejszego (częściowo)
-
ściana tylna:
o
m. podłopatkowy
o
m. obły większy
o
m. najszerszy grzbietu
-
ściana przyśrodkowa:
o
boczna ściana klatki piersiowej
z m. zębatym przednim
-
ściana boczna:
o
koniec bliższy kości ramiennej
o
m. kruczo-ramienny
o
głowa krótka m. dwugłowego ramienia
-
wyścielona:
o
tkanka tłuszczowa podskórna
o
powięź
mocna: gdy pokrywa mięśnie
cieńsza: gdy pokrywa naczynia i nerwy
-
zawartość:
o
naczynia
t. pachowa
• położenie: bocznie od ż. pachowej
• przedłużenie: t. podobojczykowej
• otacza pęczki nerwowe splotu ramiennego (boczny i przyśrodkowy)
• gałęzie:
o
gałęzie podłopatkowe
o
t. piersiowa górna
o
t. piersiowo-barkowa
o
t. piersiowa boczna
o
t. podłopatkowa
o
t. okalająca ramię przednia
o
t. okalająca ramię tylna
ż. pachowa
• położona powierzchownie
• odpływ krwi: do ż. podobojczykowej
• dopływy:
o
ż. podłopatkowa
o
ż. okalająca łopatkę
o
ż. piersiowo-grzbietowa
o
ż. piersiowo-nadbrzuszna
o
ż. okalająca ramię przednia
o
ż. okalająca ramię tylna
o
ż. piersiowa boczna
o
węzły chłonne
węzły chłonne piersiowe
• zbierają: z gruczołu sutkowego i ścian klatki piersiowej
węzły chłonne boczne:
• położenie: pod powięzią; w sąsiedztwie ż. pachowej
• zbierają: z kończyny górnej
węzły chłonne szczytowe:
• położenie: pod powięzią obojczykowo-piersiową
• zbierają: z gruczołu sutkowego i kończyny górnej
węzły chłonne środkowe:
• położenie: w pobliżu nn. międzyżebrowo-ramiennych
• zbierają: ze wszystkich węzłów chłonnych pachowych
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
19
węzły chłonne podłopatkowe:
• stanowią grupą tylną
• położenie: w sąsiedztwie t. podłopatkowej
• zbierają: z warstw powierzchownych grzbietu
o
nerwy splotu ramiennego
n. pośrodkowy
• powstaje z połączenia pęczka bocznego i przyśrodkowego
• powstaje z: C6-Th1
• gałęzie:
o
w obrębie ramienia – brak
• zaopatruje:
o
mm. zginacze przedramienia
poza m. zginaczem nadgarstka łokciowym
poza głową łokciową m. zginacza palców głębokiego
o
mm. kłębu kciuka (na dłoni)
poza m. przywodzicielem kciuka
poza m. zginaczem krótkim kciuka
o
pierwsze 2 mm. glistowate
o
skóra dłoni i palców od I do połowie promieniowej IV
n. mięśniowo-skórny
• położenie: z boku od n. pośrodkowego
• powstaje z: C5-C6
• zaopatruje:
o
grupa przednia mięśni ramienia
o
skóra bocznej części przedramienia
n. łokciowy
• powstaje: z pęczka przyśrodkowego (C8-Th1)
• przebieg:
o
między ż. a t. pachową
• zaopatruje:
o
mm. zginacze przedramienia, których nie uneriwa n.
pośrodkowy
o
mm. kłębiku
o
III i IV m. glistowaty
o
mm. międzykostne
n. skórny ramienia przyśrodkowy i n. skórny przedramienia przyśrodkowy
• położenie: pod ż. pachową
• pochodzenie: pęczek przyśrodkowy
n. promieniowy:
• położenie: z tyłu od t. pachowej
• przebieg:
o
do bruzdy na kości ramiennej
• zaopatruje:
o
prostowniki ramienia
o
prostowniki przedramienia
o
skóra:
okolicy tylnej ramienia
okolicy tylnej przedramienia
promieniowa połowa skóry grzbietu ręki
n. pachowy:
• biegnie do otworu pachowego bocznego
o
razem z: t. i ż. okalającą ramię tylną
• przechodzi przez otwór
• owija się wokół szyjki chirurgicznej kości ramiennej
• zaopatruje:
o
m. naramienny
o
m. obły mniejszy
o
skóra bocznej okolicy barku
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
20
ĆWICZENIE 5 (11) – Praktycznie: preparowanie bruzd m. dwugłowego oraz żż. powierzchownych
ramienia. Preparowanie mięśni ramienia oraz nerwów długich splotu ramiennego i naczyń
ramiennych. Staw barkowo-obojczykowy i ramienny. Teoretycznie: żyły powierzchowne kończyny
górnej. Mięśnie ramienia – przyczepy, czynność, unerwienie Przestwory powięziowe ramienia.
Kanał nerwu promieniowego. Bruzda przyśrodkowa mięśnia dwugłowego – ograniczenia i
zawartość. Nerwy długie splotu ramiennego w obrębie ramienia. Tętnica ramienna – topografia i
odgałęzienia. Żyły ramienne. Żyły skórne ramienia. Budowa stawu mostkowo-obojczykowego,
barkowo-obojczykowego i ramiennego. Objawy uszkodzenia nerwów w obrębie ramienia.
Żyły powierzchowne kończyny górnej:
-
żyła odpromieniowa (v. cephalica):
o
początek: łuk żylny grzbietowy śródręcza i ż. odpromieniowa kciuka
o
przebieg:
powierzchnia przednia przedramienia
wzdłuż m. ramienno-promieniowego
łączy się z ż. odłokciową
• w okolicy linii zgięcia łokciowego
biegnie w bruździe bocznej m. dwugłowego
między m. piersiowym większym a m. naramiennym
przez trójkąt naramienno-piersiowy
o
uchodzi do żyły pachowej
-
Żyła odłokciowa (v. basilica):
o
początek: łuk żylny grzbietowy śródręcza i ż. odłokciowa palca małego
o
przebieg:
strona dłoniowa przedramienia
biegnie wzdłuż m. zginacza łokciowego nadgarstka
uchodzi do niej ż. pośrodkowa łokcia
• w okolicy linii zgięcia łokciowego
w bruździe przyśrodkowej m. dwugłowego ramienia
o
uchodzi do żż. ramiennych
-
Żyła pośrodkowa przedramienia (v. intermedia antebrachii):
o
początek: powierzchowna sieć żylna dłoni
o
przebieg:
powierzchnia przednia przedramienia
o
rozdwaja się widełkowato
uchodzi do:
• ż. odłokciowej jako żyła pośrodkowa odłokciowa
• ż. odpromieniowej jako ż. pośrodkowa odpromieniowa
Mięśnie ramienia
-
grupa przednia
o
m. dwugłowy ramienia
PP:
• głowa długa: guzek nadpanewkowy
• głowa krótka: wyrostek kruczy
PK:
• ścięgno właściwe: guzowatość kości promieniowej
• rozcięgno – powięź przedramienia
N: n. mięsniowo-skórny
CZ:
• staw ramienny
o
głowa długa:
zginanie
unoszenie ramienia do przodu
odwodzenie
obrót do wewnątrz
o
głowa krótka: zginanie i przywodzenie ramienia
• staw łokciowy: zginanie i odwracanie przedramienia i ręki
o
m. kruczo-ramienny
PP: wyrostek kruczy łopatki
PK: powierzchnia przednio-przyśrodkowa trzonu kości ramiennej w połowie
długości
N: n. mięsniowo-skórny
CZ:
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
21
• zginanie
• unoszenie do przodu
• przywodzenie
• obracanie ramienia
o
m. ramienny
PP:
• część dolna przedniej powierzchni trzonu kości ramiennej
• przegrody międzymięśniowe: przyśrodkowa i boczna
PK: guzowatość kości łokciowej
N: n. mięśniowo-skórny
CZ: silne zginanie w stawie łokciowym
-
grupa tylna
o
m. trójgłowy ramienia
PP:
• głowa długa: guzek nadpanewkowy
• głowa boczna: trzon kości ramiennej
o
powyżej bruzdy n. promieniowego
• głowa przyśrodkowa: trzon kości ramiennej
o
poniżej bruzdy n. promieniowego
PK: powierzchnia tylna wyrostka łokciowego
N: n. promieniowy
CZ:
• głowa długa: najsilniejsze prostowanie i przywodzenie w stawie
ramiennym
• głowa boczna i przyśrodkowa: prostowanie w stawie łokciowym
o
m. łokciowy
PP:
• nadkłykieć boczny kości ramiennej
• więzadło poboczne
PK: powierzchnia tylna trzonu kości łokciowej
• tuż poniżej wyrostka
N: n. promieniowy
CZ: prostowanie stawu łokciowego
Ramię:
-
ograniczenia:
o
od góry: fałdy pachowe
o
od dołu: linia przebiegająca powyżej nadkłykcia przyśrodkowego i bocznego kości
ramiennej
-
okolice: przednia i tylna
-
kształt ramienia:
o
u kobiet i dzieci: okrągły
o
u mężczyzn: owalny
o
zależy od rozwoju mięśni i tkanki podskórnej
-
grupy mięśni:
o
grupa przednia mięśni:
o
grupa tylna mięśni
o
oddzielone dzięki bruzdom:
bruzda boczna m. dwugłowego ramienia
bruzda przyśrodkowa m. dwugłowego ramienia
-
powięź:
o
połączenia: z powięzią dołu pachowego
u góry
tworzy przegrodę międzymięśniową boczną
• przytwierdza się do kości ramiennej
o
od guzowatości naramiennej do nadkłykcia bocznego
tworzy przegrodą międzymięsniową przyśrodkową
• przytwierdza się od m. kruczo-ramiennego do nadkłykcia
przyśrodkowego
o
przegrody oddzielają grupę przednią od grupy tylnej mięśni
Okolica przednia i przestrzeń powięziowa mięśni zginaczy
-
skóra:
o
cieńsza od okolicy tylnej
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
22
o
luźniej związana z powięzią
o
łatwiej przesuwalna
-
żyły powierzchowne – występują w tkance podskórnej ramienia
-
nerwy – występują w tkance podskórnej ramienia
o
n. skórny ramienia boczny górny
gałąź n. pachowego
o
n. skórny ramienia boczny dolny
gałąź n. promieniowego
o
n. skórny tylny ramienia
gałąź n. promieniowego
o
n. skórny przyśrodkowy ramienia
z pęczka przyśrodkowego
o
n. międzyżebrowo-ramienny
od górnych nerwów międzyżebrowych
-
bruzda boczna ramienia:
o
zawartość:
n. promieniowy
• towarzyszy t. głębokiej ramienia na całej długości
• biegnie w bruździe na kości ramiennej
• wchodzi między m. ramienny a m. ramienno-promieniowy
t. poboczna promieniowa
gałąź t. głębokiej ramienia
-
bruzda przyśrodkowa ramienia:
o
zawartość: pęczek naczyniowo-nerwowy
t. ramienna
• + odgałęzienia:
o
t. głęboka ramienia
o
t. poboczna łokciowa górna i dolna
dwie żż. ramienne
• towarzyszą tętnicy ramiennej
• połączone licznymi żyłami łączącymi
n. pośrodkowy
• początkowo: leży z boku od tętnicy
• w połowie długości: z przodu od tętnicy
• w dolnej części: przechodzi na stronę przyśrodkową tętnicy
• nie rozgałęzia się w obrębie ramienia
n. łokciowy:
• w środkowej części: oddala się od t. ramiennej
• przebija przegrodę międzymięśniową od przodu do tyłu
• kieruje się bruzdy n. łokciowego na nadkłykciu przyśrodkowym
n. mięsniwo-skórny
• w okolicy przedniej ramienia
• odchodzi od pęczka bocznego splotu ramiennego
• przebija powięź
o
na wysokości dołu łokciowego
• przechodzi na przedramię
o
staje się n. skórnym bocznym przedramienia
• zaopatruje:
o
m. kruczo-ramienny
o
m. dwugłowy ramienia
o
m. ramienny
Okolica tylna i przestrzeń powięziowa mm. prostowników:
-
n. skórny ramienia tylny
-
drobne naczynia żylne i chłonnej
-
m. trójgłowy ramienia i m. łokciowy
-
n. promieniowy
-
t. głęboka ramienia
o
towarzyszące jej żyły
Tętnica ramienna:
-
początek:
o
przedłużenie t. pachowej
o
brzeg dolny m. piersiowego większego
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
23
-
przebieg:
o
w komorze przedniej ramienia
o
przyśrodkowo od m. kruczo-ramiennego
o
przesuwa się na powierzchnię przednią ramienia
przyśrodkowo od m. dwugłowego ramienia
o
bruzda przyśrodkowa m. dwugłowego ramienia
o
dół łokciowy
o
między obu nadkłykciami kości ramiennej
-
gałęzie:
o
t. głęboka ramienia
o
t. poboczna łokciowa górna
o
t. poboczna łokciowa dolna
-
koniec:
o
podział na t. promieniową i t. łokciową
o
dół łokciowy, 1-2 cm poniżej szczeliny stawu łokciowego
Żyły ramienne
-
początek: żż. promieniowe i żż. łokciowe
o
na poziomie zgięcia łokciowego
-
przebieg:
o
wzdłuż brzegów t. ramiennej
jedna po stronie bocznej, druga po stronie przyśrodkowej
-
dopływy:
o
ż. odłokciowa
o
żż. mięśniowe
o
żż. poboczne łokciowe
o
ż. głęboka ramienia
-
koniec:
o
łączą się
o
tworzą ż. pachową
o
lub: tworzą ż. ramienną wspólną
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
24
ĆWICZENIE 6 (12) – Praktycznie: preparowanie dołu łokciowego, przedniej i bocznej powierzchni
przedramienia oraz powierzchni dłoniowej ręki i palców. Teoretycznie: Unerwienie skóry
powierzchni przedniej i bocznej przedramienia. Żyły skórne przedramienia. Mięśnie grupy przedniej
i bocznej przedramienia – ich wspólne przyczepy początkowe oraz przyczepy końcowe, unerwienie i
czynność. Unerwienie skóry powierzchni dłoniowej ręki i palców. Mięśnie ręki – podział grupy,
nazwy mięśni w grupach, ich unerwienie i czynność. Dół łokciowy – ograniczenia, zawartość.
Tętnica promieniowa i łokciowa – ich przebieg i odgałęzienia w obrębie ramienia i dłoni. Troczki
zginaczy, pochewki ścięgniste w obrębie dłoni i palców. Kanał nadgarstka. Objawy uszkodzenia
nerwów w obrębie przedramienia i ręki.
Unerwienie skórny powierzchni przedniej i bocznej przedramienia
-
powierzchnia przyśrodkowa:
o
n. skórny przyśrodkowy przedramienia
-
powierzchnia boczna
o
n. skórny boczny przedramienia (od n. mięśniowo-skórnego)
-
powierzchnia tylna
o
n. skórny tylny przedramienia (od n. promieniowego)
Mięśnie grupy przedniej i bocznej przedramienia
-
grupa przednia
o
warstwa powierzchowna
m. nawrotny obły
• PP:
o
nadkłykieć przyśrodkowy
o
powięź przedramienia
o
wyrostek dziobiasty
• PK:
o
boczna i grzbietowa powierzchnia kości promieniowej
1/3 środkowa
• N: n. pośrodkowy
• CZ:
o
nawracanie i zginanie w stawie łokciowym
m. zginacz nadgarstka promieniowy
• PP:
o
nadkłykieć przyśrodkowy
o
powięź przedramienia
• PK:
o
podstawa II kości śródręcza
• N: n. pośrodkowy
• CZ:
o
w stawie łokciowym: słabe zginanie
o
w stawie promieniowo-nadgarstkowym: zginanie i
odwodzenie ręki
m. dłoniowy długi
• PP:
o
nadkłykieć przyśrodkowy
o
powięź przedramienia
• PK:
o
rozcięgno dłoniowe
• N: n. pośrodkowy
• CZ:
o
staw łokciowy: słabe zginanie
o
staw promieniowo-nadgarstkowy: zginanie
o
napinanie rozcięgna dłoniowego
m. zginacz palców powierzchowny
• PP:
o
nadkłykieć przyśrodkowy
o
powierzchnia przednia trzonu kości promieniowej
o
wyrostek dziobiasty
• PK:
o
cztery długie ścięgna na paliczkach środkowych palców II-V
• N: n. pośrodkowy
• CZ:
o
staw łokciowy: słabe zginanie
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
25
o
staw promieniowo-nadgarstkowy: zginanie i odwodzenie
łokciowe
o
stawy śródręczno-paliczkowe (II-V): zginanie i
przywodzenie
o
stawy międzypaliczkowe bliższe (II-V): zginanie
m. zginacz nadgarstka łokciowy
• PP:
o
nadkłykieć przyśrodkowy
o
powięź przedramienia
o
wyrostek łokciowy
• PK:
o
kość grochowata
o
kość haczykowata
o
podstawa V kości śródręcza
• N: n. łokciowy
• CZ:
o
zginanie i przywodzenie ręki
o
warstwa głęboka
m. zginacz głęboki palców
• PP:
o
powierzchnia przednia kości łokciowej
o
błona międzykostna
• PK:
o
podstawy paliczków dalszych palca II-V
• N: n. łokciowy i pośrodkowy
• CZ:
o
zginanie ręki
w stawach palców II-V
m. zginacz kciuka długi
• PP:
o
przednia powierzchnia kości promieniowej
• PK:
o
podstawa paliczka dalszego kciuka
• N: n. pośrodkowy
• CZ:
o
silne zginanie ręki i kciuka
m. nawrotny czworoboczny
• PP:
o
¼ dolnej przedniej, cześciowo tylnej powierzchni kości
łokciowej
włókna: układ prawie poprzeczny
• PK:
o
¼ dolna przedniej, częściowo bocznej powierzchni kości
promieniowej
• N: n. pośrodkowy
• CZ:
o
nawracanie przedramienia
-
grupa boczna
o
m. ramienno-promieniowy
PP:
• brzeg boczny ½ dolnej kości ramiennej
• przegroda międzymięśniowa boczna
PK:
• podstawa wyrostka rylcowatego kości promieniowej
N: n. promieniowy
CZ:
• silne zginanie w stawie łokciowym
• nawracanie lub odwracanie – w zależności od położenia
przedramienia
o
m. prostownik nadgarstka promieniowy długi
PP:
• przegroda boczna
• brzeg boczny
• nadkłykieć boczny kości ramiennej
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
26
PK:
• powierzchnia grzbietowa podstawy II kości śródręcza
N: n. promieniowy (gałąź głęboka)
CZ:
• staw łokciowy: zginanie, nawracanie (w niewielkim stopniu)
• staw promieniowo-nadgarstkowy: prostowanie i odwodzenie
promieniowe ręki
o
m. prostownik nadgarstka promieniowy krótki
PP:
• nadkłykieć boczny kości ramiennej
• powięź przedramienia
PK:
• powierzchnia grzbietowa podstawy III kości śródręcza
N: n. promieniowy (gałąź głęboka)
CZ:
• staw łokciowy: zginanie, nawracanie (w niewielkim stopniu)
• staw promieniowo-nadgarstkowy: prostowanie i odwodzenie
promieniowe ręki
o
m. odwracacz
PP:
• grzebień mięśnia odwracacza kości łokciowej
• więzadło pierścieniowate stawu promieniowo-łokciowego bliższego
• więzadło poboczne promieniowe
• nadkłykieć boczny kości ramiennej
PK:
• powierzchnia tylna, boczna i przednia kości promieniowej
o
powyżej i poniżej guzowatości kości promieniowej
N: n. promieniowy (gałąź głęboka)
CZ:
• odwracanie przedramienia i ręki
Unerwienie skóry powierzchni dłoniowej ręki i palców
-
dłoń:
o
strona boczna: n. pośrodkowy
o
strona przyśrodkowa: n. łokciowy
-
palce:
o
3 i ½ palca od strony bocznej: n. pośrodkowy
o
1 i ½ palca od strony przyśrodkowej: n. łokciowy
Mięśnie ręki
-
mięśnie kłębu kciuka
o
m. odwodziciel kciuka krótki
N: n. pośrodkowy
CZ:
• odwodzenie i przeciwstawianie kciuka
• zginanie w stawie śródręczno-paliczkowym
• prostowanie w stawie międzypaliczkowym
o
m. zginacz kciuka krótki
N: n. pośrodkowy (głowa powierzchowna) + n. łokciowy (głowa głęboka)
CZ:
• staw nadgarstkowo-śródręczny:
o
odwodzenie, przywodzenie i przeciwstawianie
w zależności od położenia kciuka
• staw śródręczno-paliczkowy:
o
zginanie
o
m. przeciwstawiacz kciuka
CZ: przeciwstawianie i przywodzenie kciuka
o
m. przywodziciel kciuka
CZ: przeciwstawianie i przywodzenie kciuka
-
mięśnie kłębiku palca małego (n. łokciowy)
o
m. dłoniowy krótki
CZ: silny skurcz: tworzenie zmarszczek na brzegu łokciowym dłoni
o
m. odwodziciel palca małego
CZ:
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
27
• staw śródręczno-paliczkowy: odwodzenie
• stawy międzypaliczkowe V: prostowanie
• staw nadgarstkowo-śródręczny V: przeciwstawianie
o
m. zginacz krótki palca V
CZ: staw śródręczno-paliczkowy V: zginanie
o
m. przeciwstawiacz palca V
CZ: staw nadgarstkowo-śródręczny: przeciwstawianie palca małego
-
mięśnie środkowe dłoni
o
mm. glistowate
N: n. pośrodkowy (I i II) + n. łokciowy (III i IV)
CZ:
• stawy śródręczno-paliczkowe II-V: zginanie
• stawy międzypaliczkowe: prostowanie
o
mm. międzykostne dłoniowe
N: n. łokciowy
CZ: przywodzenie palca II, IV i V do palca III
o
mm. międzykostne grzbietowe
N: n. łokciowy
CZ: odwodzenie palców w stawach śródręczno-paliczkowych w stosunku do
palca III
Okolica łokciowa i dół łokciowy
-
okolica łokciowa:
o
ograniczenia:
od góry: dolna granica ramienia
od dołu: linia 3 cm poprzecznie poniżej zgięcia łokciowego
o
podział:
okolica łokciowa przednia
okolica łokciowa tylna
dół łokciowy
-
dół łokciowy:
o
ograniczenia:
od góry: m. ramienny
bocznie: m. ramienno-promieniowy
przyśrodkowo: m. nawrotny obły
o
skóra: cienka, delikatna, łatwo przesuwalna
o
tkanka podskórna – zawartość:
żyły powierzchowne:
• ż. odpromieniowa
• ż. odłokciowa
• ż. pośrodkowa łokcia
naczynia i węzły chłonne
nerwy skórne:
• n. skórny ramienia przyśrodkowy
• n. skórny przedramienia boczny
o
powięź: wzmocniona rozcięgnem mięśnia dwugłowego
od: ścięgna końcowego m. dwugłowego
do: powięzi na wysokości początkowego przyczepu grupy przyśrodkowej
mm. ramienia
o
pęczek naczyniowo-nerwowy:
położenie: pod powięzią dołu łokciowego
przedłużenie: pęczka naczyniowo-nerwowego ramienia
zawartość:
• t. ramienna
o
dzieli się tu na:
t. promieniową
t. łokciową
• żż. ramienne
• głębokie naczynia chłonne
• n. pośrodkowy
o
oddaje tu liczne gałęzie do grupy mięśni zginaczy
-
okolica łokciowa tylna:
o
skóra: zgrubiała
o
kaletka podskórna łokcia
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
28
znajduje się nad przyczepem m. trójgłowego do wyrostka łokciowego
mogą w niej rozwijać się stany zapalne
o
tkanka podskórna: skąpa
drobne naczynia żylne i gałązki nerwów skórnych
o
powięź: mocna
zrasta się z okostną – nad wyrostkiem łokciowym
o
n. łokciowy
przebiega z tyłu nadkłykcia przyśrodkowego
w bruździe n. łokciowego
towarzyszy mu t. poboczna łokciowa górna
przechodzi na przedramię między dwiema głowami m. zginacza nadgarstka
łokciowego
o
nadkłykieć przyśrodkowy:
początek mięśni zginaczy powierzchownych przedramienia:
• głowa ramienna m. zginacza nadgarstka łokciowego
o
n. promieniowy:
znajduje się po stronie bocznej łokcia
przebiega z t. poboczną promieniową
między m. ramienno-promieniowym a m. ramiennym
miejsce podziału:
• gałąź powierzchowna
• gałąź głęboka
Tętnica promieniowa
-
początek:
o
dół łokciowy
o
gałąź końcowa t. ramiennej
-
przebieg:
o
wzdłuż brzegu przyśrodkowego m. ramienno-promieniowego
o
dochodzi do wyrostka rylcowatego kości promieniowej
o
zawraca na stronę grzbietową ręki
o
przechodzi przez dołek promieniowy
o
kieruje się na powierzchnię dłoniową ręki
o
kończy się w łuku dłoniowym głębokim
-
gałęzie:
o
t. wsteczna promieniowa
o
gałąź dłoniowa nadgarstka
o
gałąź dłoniowa powierzchowna
o
gałąź grzbietowa nadgarstka
o
t. grzbietowa I śródręcza
o
t. główna kciuka
o
kostno-okostnowe, mięśniowe, stawowe, skórne
Tętnica łokciowa
-
początek:
o
dół łokciowy
o
gałąź końcowa t. ramiennej
-
przebieg:
o
kieruje się skośnie przyśrodkowo i ku dołowi
o
między powierzchowną a głęboką warstwą zginaczy przedrmienia
o
dochodzi do kości łokciowej
o
staje się coraz bardziej powierzchowna
o
biegnie wzdłuż brzegu przednio-promieniowego m. zginacza łokciowego nadgarstka
o
wchodzi na nadgarstek – po stronie promieniowej kości grochowatej
o
przechodzi w powierzchowny łuk dłoniowy
-
gałęzie:
o
1. wsteczna łokciowa
o
gałąź dłoniowa nadgarstka
o
gałąź dłoniowa głęboka
o
gałąź grzbietowa nadgarstka
o
t. międzykostna wspólna
o
kostno-okostnowe, mięśniowe i skórne
Przedramię
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
29
-
ograniczenia:
o
od góry: okolica łokciowy
o
od dołu: ręka
oddzielona linią poprzeczną przechodzącą przez głowę kości łokciowej do
podstawy wyrostka rylcowatego kości promieniowej
-
okolice:
o
przedramienia przednia
o
przedramienia tylna
Okolica przedramieniowa przednia:
-
skóra: znacznie cieńsza niż tylnej
-
tkanka podskórna: liczne żyły powierzchowne:
o
ż. odpromieniowa
o
ż. odłokciowa
o
ż. pośrodkowa przedramienia
o
żyły kilkakrotnie łączą się między sobą gałązkami łączącymi
o
tworzą zmienną sieć
towarzyszy jej sieć naczyń chłonnych
o
nerwy skórne:
n. skórny przedramienia przyśrodkowy
n. skórny przedramienia boczny
-
powięź przedramienia:
o
otacza mięśnie przedramienia
o
tworzy przegrody otaczające poszczególne mięśnie
o
tworzy przegrody dzielące przedramię na przestrzenie mięśniowe
-
przestrzenie mięśniowe:
o
przednia – mięśnie zginacze
powrózki naczyniowo-nerwowe:
• łokciowy
o
przebieg: pod m. zginaczem nadgarstka łokciowym
o
zawartość:
n. lokciowy
t. łokciowa
żż. łokciowe
• pośrodkowy
o
przebieg: wzdłuż m. zginacza nadgarstka promieniowego
o
zawartość:
n. pośrodkowy
• leży powierzchownie na przyrodkowym
brzegu ścięgna mięśnia dłoniowego
długiego
o
powyżej stawu promieniowo-
nadgarstkowego
t. towarzysząca n. pośrodkowego
• od t. międzykostnej przedniej
• międzykostny przedni:
o
przebieg: po błonie międzykostnej
o
zawartość:
n. międzykostny przedni
t. międzykostna przednia
ż. międzykostna przednia
o
boczna – mięśnie prostowniki promieniowe
o
tylna – mięśnie prostowniki łokciowe
Ręka
-
granice:
o
od przedramienia: linia przechodząca przez głowę kości łokciowej i podstawę
wyrostka rylcowatego kości promieniowej
-
podziały:
o
kości: nadgarstek, śródręcze, palce
o
topograficznie: dłoń i grzbiet ręki
Okolica przednia nadgarstka:
-
skóra: cienka
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
30
o
prześwitują żyły skórne
-
bruzdy poprzeczne
o
na pograniczu nadgarstka i przedramienia
-
tkanka podskórna:
o
żyły
o
nerwy:
n.n. skórne dłoniowe
• od n. pośrodkowego, od n. łokciowego i od n. mięśniowo-skórnego
-
dłoń:
o
skóra: grubsza – brak gruczołów łojowych
nieprzesuwalna
zrośnięta z rozcięgnem dłoniowym
bruzdy:
• bliższa
o
otacza łukiem kłąb palca pierwszego
• średnia
o
rozpoczynająca się na wysokości stawu śródręczno-
paliczkowego palca drugiego i biegnąca nieco ukośnie do
brzegu łokciowego ręki nieco poniżej stawu śródręczno-
paliczkowego
• dalsza:
o
przebiega najbliżej podstaw paliczków palców II-V
o
rozcięgno dłoniowe:
utworzone przez:
• włókna podłużne tworzące 4 pasma
o
początek: troczek zginaczy
o
koniec: torebki stawowe stawów śródręczno-paliczkowych
II do V
• pęczki poprzeczne – wzmacniają pasma podłużne
od rozcięgna odchodzą dwie przegrody – promieniowa i łokciowa
• w kierunku powięzi głębokiego dłoni
• dzielą przestwór podrozcięgnowy dłoni na trzy przestrzenie
powięziowe
o
przegroda promieniowa
oddziela przestrzeń kłębu od przestrzeni środkowej
o
przegroda łokciowa
oddziela przestrzeń środkową od przestrzeni kłębiku
o
wyniosłości:
kłąb – związany z kciukiem
• utworzona przez mięśnie:
o
m. odwodziciel kciuka krótki – najbardziej powierzchownie
o
m. zginacz kciuka krótki
obejmuje swymi dwie głowami ścięgno mięśnia
zginacza długiego
o
m. przeciwstawiacz kciuka
o
m. przywodziciel kciuka
• w przestrzeni powięziowej:
o
gałąź dłoniowa powierzchowna t. prominiowej
współtworzy łuk dłoniowy powierzchowny
razem z nim: podwójny łuk żylny powierzchowny
o
gałązki mięśniowe n. pośrodkowego
do mięśni kłębu
• z wyjątkiem: m. przywodziciela kciuka i
głowy głębokiej m. zginacza kciuka
krótkiego
o
zaopatrywany przez n. łokciowy
kłębik – związany z palcem małym
• mięśnie:
o
m. odwodziciel palca małego
o
m. zginacz palca małego
o
m. przeciwstawiacz palca małego
o
m. dłoniowy krótki (w tkance podskórnej)
• nerwy:
o
gałęzie skórne dłoniowe n. łokciowego
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
31
• tętnice:
o
gałąź dłoniowa powierzchowna t. łokciowej
przedłużenie t. łokciowej
biegnie w stronę promieniową
łączy się z odpowiednią gałęzią t. promieniowej
tworzy łuk dłoniowy powierzchowny
środkowa przestrzeń powięziowa dłoni:
• dwie warstwy ścięgien zginaczy palców – powierzchowny i głęboki
dla palców II-V
o
wnikają one do pochewek ścięgien palców ręki
na wysokości głów kości śródręcza
o
kanał nadgarstka:
ograniczenia:
• od przodu: troczek zginaczy
o
wzmacnia powięź przedramienia na wysokości kości
nadgarstka
• od boku: wyniosłość nadgarstka promieniowa
• od przyśrodka: wyniosłość nadgarstka łokciowa
zawartość:
• n. pośrodkowy
• ścięgna mięśni:
o
zginacz palców powierzchowny
o
zginacz palców głęboki (ZPP i ZPG posiadają wspólną
pochewkę)
o
zginacz kciuka długi (posiada własną pochewkę ścięgien)
kieruje się do przestrzeni powięziowej kciuka
o
unaczynienie:
łuk dłoniowy powierzchowny
• głównie: t. promieniowa
• położenie: w połowie długości kości śródręcza
o
między rozcięgnem dłoniowym
o
a ścięgnami zginaczy palców
• gałęzie:
o
3 lub 4 tętnice dłoniowe wspólne palców
dzielą się:
• tętnice dłoniowe własne palców
• miejsce: w fałdach międzypalcowych
łuk dłoniowy głęboki
• głównie: t. łokciowa
• położenie: na wysokości podstaw kości śródręcza
• średnica tworzących go naczyń jest mniejsza niż łuku
powierzchownego
• gałęzie:
o
tętnice dłoniowe śródręcza
łączą się z tętnicami grzbietowymi śródręcza
• przez gałęzie przeszywające
żyły dłoni towarzyszą tętnicom
• są słabo wykształcone
• przez żyły przeszywające biegną w przestrzeniach śródręcza
• łączą się z żyłami grzbietu ręki
naczynia chłonne towarzyszą tętnicom
o
w przestrzeniach powięziowych dłoni:
n. łokciowy
• przechodzi na dłoń razem z tętnicą nad troczkiem zginaczy
• oddaje gałąź powierzchowną
o
dzieli się na:
nerwy dłoniowe wspólne palców
• pod rozcięgnem
• łączą się z n. pośrodkowym
• rozgałęziają się, tworzą nerwy dłoniowe
własne palców
o
zaopatrują palec V i połowę IV
gałąź głęboka – unerwia mięśnie
n. pośrodkowy
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
32
• wchodzi do przestrzeni pośrodkowej dłoni
o
przez kanał nadgarstka
• rozgałęzia się na trzy nerwy palców dłoniowe wspólne
o
na wysokości pochewek ścięgnistych nadgarstkowych
o
dzielą się:
nerwy dłoniowe palców własne
• unerwiają 3 i ½ palca od strony kciuka (I-
IV)
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
33
ĆWICZENIE 7 (13) – Praktycznie: preparowanie powierzchni tylnej przedramienia oraz
powierzchni grzbietowej ręki. Preparowanie stawu łokciowego, stawu promieniowo-nadgarstkowego
i stawów ręki. Teoretycznie: unerwienie skóry powierzchni tylnej przedramienia oraz powierzchni
grzbietowej ręki i palców. Mięśnie grupy tylnej przedramienia – wspólne przyczepy początkowe i
przyczepy końcowe, czynność, unerwienie. Pochewki ścięgniste grzbietu ręki. Stawy: łokciowy,
promieniowo-nadgarstkowy i stawy ręki – budowa, więzadła.
Unerwienie skóry powierzchni tylnej przedramienia
-
n. skórny tylny przedramienia (od n. promieniowego)
Unerwienie powierzchni grzbietowej ręki i palców
-
grzbiet ręki
o
część przyśrodkowa - gałąź grzbietowa ręki n. łokciowego
o
część boczna – gałąź powierzchowna n. promieniowego
-
palce od strony grzbietowej
o
od strony bocznej – 2 i ½ palca – n. promieniowy
o
od strony przyśrodkowej – 2 i ½ palca – n. łokciowy
Mięśnie grupy tylnej przedramienia:
-
warstwa powierzchowna:
o
m. prostownik palców
PP:
• nadkłykieć boczny kości ramiennej
• więzadło poboczne i pierścieniowate
PK:
• rozcięgna grzbietowe palców II-V
N:
• n. promieniowy (gałąź głęboka)
CZ:
• staw łokciowy: prostowanie
• staw promieniowo-nadgarstkowy:
o
prostowanie
o
odwodzenie łokciowe
• stawy śródręczno-paliczkowe: prostowanie
• stawy międzypaliczkowe II-V: prostowanie
o
m. prostownik palca małego
PP: (j/w)
PK: rozcięgno grzbietowe palca V
N: n. promieniowy (gałąź głęboka)
CZ:
• staw łokciowy: prostowanie
• staw promieniowo-nadgarstkowy: prostowanie
• palec V: prostowanie
o
m. prostownik nadgarstka łokciowy
PP:
• nadkłykieć boczny
• więzadło poboczne
• powięź przedramienia
• tylna powierzchnia kości łokciowej
PK: podstawa V kości śródręcza
N: n. promieniowy (gałąź głęboka)
CZ:
• staw łokciowy: prostowanie
• staw promieniowo-nadgarstkowy: prostowanie
• odwodzenie ręki łokciowe
-
warstwa głęboka:
o
m. odwodziciel długi kciuka
PP:
• powierzchnia tylna trzonu kości łokciowej
• błona międzykostna
• powierzchnia tylna kości promieniowej
PK:
• podstawa I kości śródręcza
• kość czworoboczna większa
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
34
• ścięgna mięśnia prostownika i odwodziciela krótkiego kciuka
N: n. promieniowy (gałąź głęboka)
CZ:
• odwodzenie ręki promieniowe
• zginanie ręki
o
m. prostownik krótki kciuka
PP:
• powierzchnia tylna trzonu kości promieniowej
• błona międzykostna
PK: podstawa paliczka bliższego kciuka
N: n. promieniowy (gałąź głęboka)
CZ:
• prostowanie i odwodzenie kciuka
• odwodzenie ręki w stronę promieniową
o
m. prostownik długi kciuka
PP:
• 1/3 środkowa powierzchni tylnej trzonu kości łokciowej,
promieniowej i błona międzykostna
PK: podstawa paliczka bliższego kciuka
N: n. promieniowy (gałąź głęboka)
CZ:
• prostowanie i odwodzenie kciuka
• odwodzenie promieniowe ręki
o
m. prostownik wskaziciela
PP: powierzchnia tylna kości łokciowej i błona międzykostna
PK: rozcięgno wskaziciela
N: n. promieniowy (gałąź głęboka)
CZ:
• prostowanie palca wskazującego
• prostowanie i odwodzenie promieniowe ręki
Okolica przedramieniowa tylna
-
skóra: grubsza od przedniej
o
przesuwalna względem podłoża
-
tkanka podskórna:
o
zawartość:
sieć żył powierzchownych
towarzyszące im naczynia chłonne
n. skórny tylny przedramienia
-
powięź przedramienia:
o
tworzy przegrody międzymięśniowe
o
oddzielają poszczególne mięśnie
o
oddzielają całą grupę mięśni prostowników
dzielą je na grupę boczną (promieniową) i tylną
-
powrózek naczyniowo-nerwowy promieniowy:
o
położenie: grupa boczna, pod m. ramienno-promieniowym
o
zawartość:
gałąź powierzchowna n. promieniowego
t. promieniowa
żż. promieniowe
-
powrózek naczyniowo-nerwowy międzykostny tylny:
o
położenie:
w grupie tylnej
na tylnej powierzchni błony międzykostnej
wzdłuż m. prostownika palców
o
zawartość:
gałąź głęboka n. promieniowego
t. międzykostna tylna
Grzbiet ręki
-
skóra: cienka, łatwo przesuwalna w stosnku do podłoża
-
tkanka podskórna: uboga; widać przez nią sieć żylną grzbietową ręki
o
liczne naczynia chłonne i nerwy
po stronie promieniowej: gałąź powierzchowna n. promieniowego
po stronie łokciowej: gałąź grzbietowa ręki n. łokciowego
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)
Anatomia – Kończyna górna
Anatomia – Kończyna górna - 2006-06-16 - 17:47
35
oddają nerwy grzbietowe palców – zaopatrują po 2 i ½ palca ze swej strony
-
czynności:
o
zgięcie grzbietowe ręki – uwypuklenie ścięgien mięśni prostowników palców
o
odwiedzenie promieniowe ręki i wyprost kciuka – widoczne są ścięgna mięśni
prostownika długiego i krótkiego kciuka
-
tabakierka anatomiczna – ograniczenia:
o
ścięgno m. prostownika długiego kciuka
o
ścięgno m. prostownika krótkiego kciuka
o
m. odwodziciel długi kciuka
-
powięź grzbietowa ręki
o
wzmocniona przez troczek prostowników (poprzeczne więzadło)
na wysokości nadgarstka
odchodzą od niego przegrody do kości promieniowej i łokciowej
• tworzą 6 kanałów dla ścięgien mięśni prostowników
• każde ścięgno ma własną pochewkę
o
zaczyna się nad troczkiem
o
kończy nie dochodząc do połowy długości kości śródręcza
• ścięgna palców II-V po wyjściu z pochewek są spłaszczone i
połączone między sobą połączeniami międzyścięgnistymi
o
przecięcia jednego ze ścięgien tylko nieznacznie upośledza
prostowanie w stawie śródręczno-paliczkowym
-
mięśnie międzykostne
o
3 dłoniowe i 4 grzbietowe
o
znajdują się pod ścięgnami prostowników, między kośćmi śródręcza, w
przestrzeniach międzykostnych
o
ścięgna końcowe tych mięśni wnikają promieniście w rozcięgna grzbietowe palców
-
sieć grzbietowa nadgarstka
o
zaopatruje grzbiet ręki i palców
o
utworzona przez:
gałąź grzbietowa nadgarstkowa od tętnic promieniowej i łokciowej
o
odchodzą od niej 4 tętnice grzbietowe śródręcza
od nich odchodzą tętnice grzbietowe palców
Maciej Tomczak
(czama@tlen.pl)