Wykład 1
1. System ekonomiczny przedsiębiorstwa budowlanego
ń� alokacja środków
ń� ograniczenie uprawnień i odpowiedzialności kierownictwa
ń� zmniejszenie znaczenia ekonomiki
ń� dwoistość postępowania:
* ogólne rozwiązania systemu ekonomiczno  finansowego prowadzą do pojawienia się sprzeczności
związanej z uzyskaniem braku efektywności
* odrębność budownictwa powoduje powstanie wielu czynników, które w odmienny sposób kształtują koszty
i ceny oraz wymagają stosowania odmiennych metod dzialania jak rachunek kosztów, analiza ekonomiczna,
kalkulacja kosztów i cen.
Specyfikacja produkcji budowlanej polega na:
-� powiązanie produktu budowlanego z terenem
-� złożoność produktu
-� skala produkcji budowlanej
-� rozmiar obiektu budowlanego
-� odmienność od innych organizacji produkcji
-� sezonowość produkcji
Pojęcie budowy i budowania
-� czynność wznoszenia obiektu budowlanego
-� jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa budowlanego przeznaczona do realizacji określonego
zadania
ń� z reguły budowa powinna być odrębnie rozliczana i organizacyjnie wyodrębniona
ń� to rozliczanie, to pod względem:
-� określonych zadań rzeczowych
-� rozliczenie otrzymanych środków w stosunku do wykonanych robót
-� rozliczenie zaplanowanych zadań rzeczowych i finansowych
-� możliwość korzystania z usług innych jednostek firmy czy podwykonawców
ń� niezbędne kryteria do właściwego przebiegu budowy:
-� rozwiązanie organizacyjne procesu produkcji na budowie zależy od charakteru zadania, czyli od
rodzaju robót i warunków realizacji
-� co wymaga odpowiedniego podziału na procesy cząstkowe, co ułatwi rozliczanie i przygotowanie
realizacji
2. Zakres i formy działania ekonomicznego budowy
Kształtowanie cen i ustalanie wynagrodzeń:
-� W latach 80-tych funkcjonowały 3 rodzaje cen:
ń� urzędowe  nie dotyczyły budownictwa
ń� regulowane  ceny max ustalane przez rząd
ń� umowne
! Cena ustalana jest przez inwestora i wykonawcę. Powinna ona uwzględniać koszty uzasadnione, koszty
kalkuluje się metodą kalkulacji pełnej lub uproszczonej.
-� Regulatory ekonomicznej działalności firmy:
ń� ceny i koszty
ń� podatki
ń� kredyty
ń� oszczędności w gospodarowaniu materiałami i racjonalne wykorzystanie sprzętu
1
ń� rentowność działania firmy
-� Elementy niezbędne do poprawnej kalkulacji ceny kosztorysowej robót:
ń� dobry projekt budowlany
ń� protokół ustalenia danych wyjściowych do kosztorysowania uzgodniony przez wykonawce i
inwestora
ń� projekt organizacji robót i zagospodarowania placu budowy
ń� normatywna baza nakładów zużycia podstawowych czynników produkcji KNR
ń� ceny i składniki poszczególnych składników ceny
-� wynagrodzenie za roboty budowlane:
ń� ryczałtowe  korzystne dla zamawiającego, ryzykowne dla wykonawcy
ń� umowne wg ustalonego kosztorysu
-� dodatki, opusty etc
Dodatki  za pełnienie generalnego wykonawstwa ( koordynowanie podwykonawców, zapewnieniu im
warunków wykonania robót, ochronę mienia i zabezpieczenia ppoż., utrzymania ogólnego porządku),
prowadzenie robót zimą ( gdy roboty prowadzone są pomiędzy 15.11-15.03 i mogą powstać dodatkowe
koszty powodujące wzrost czynników produkcji budowlanej
Opusty  mają znaczenie przy ustalaniu i negocjacji ceny
-� zasady gospodarki finansowej i kredytowej:
ń� samofinansowanie przedsiebiorstwa
- przychody powinny pokryć koszty działalności i zobowiązania
- gromadzenie zapasów  z zysku
- stopień samofinansowania firmy zależy od wykorzystania zasobów ludzkich, maszyn, niedoboru materiału,
stanu maszyn i urządzeń
- o zysku decydują:
* wielkość sprzedanej produkcji
* koszty własne produkcji sprzedanej
* saldo zysku i strat nadzwyczajnych
* podatek obrotowy
Ważną rolę w zysku odgrywają koszty:
ń� Koszty własne  wyrażone w pieniądzu celowe zużycie środków produkcji( zużycie środków
trawałych  amortyzacja , materiałów, usług itp.) oraz wynagrodzenie pracowników. Do kosztów
zalicza się ponadto wydatki o charakterze niematerialnym ( odsetki bankowe, niektóre podatki
obciążające koszty  podatek od płac, nieruchomości,czy składki na ubezpieczenia społeczne.
ń� Ponadto do kosztów wchodzą koszty pośrednie: k. ogolne i k zarządu
ń� ewidencjonowanie kosztów na poszczególnych kontach stanowi podstawę do przeprowadzenia
rachunku kosztów
-� fundusze przedsiębiorstwa  gospodarka przedsiębiorstwa oparta jest na własnych zasobach środków
trwałych i obrotowych, pozostałe są środkami zewnętrznymi
-� Zasady wynagradzania za pracę
Taryfikacja  skala oceny kwalifikacji i warunków wykonania robót, służą do ustalenia prawidłowych
proporcji przy opłacaniu robót w róznym stopniu złożoności i wymagających od wykonawców
odpowiednich kwalifikacji
Stawki wynagrodzenia zasadniczego określają poziom płac za wykonanie robót o ustalonej złożoności,
odpowiedzialności i uciążliwości w jednostce czasu. ( 11 kategorii)
Niektóre firmy wprowadziły własne systemy wynagradzania: akord, dniówka zadaniowa i wynagrodzenie
czasowe.
2
Wynagrodzenie robotników
��Taryfikator kwalifikacyjny
��Katalogi norm pracy
��Podstawowe zasady ustalania stawek wynagrodzenia robotników:
��Stawka wynagrodzenia zasadniczego w najniższej kategorii zaszeregowania nie niżej niż najniższe
wynagrodzenie
��Stworzenie zachęty do podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez odpowiednio wysokie
ustawienie rozpiętości stawki wynagrodzenia zasadniczego wyrażonej relacją stawki w najniższej
kategorii do stawki w najwyższej kategorii,
��Ustalenie wynagrodzenia zasadniczego wynikającego ze stawek zaszeregowania robotników na
poziomie około 2/3 płacy ogółem
Wynagrodzenie robotników
��Akord
��Akord zryczałtowany
��Dniówka zadaniowa
��Płaca czasowa (efektywność systemu wynagradzania: sumienność zawodowa, motywacja do pracy,
fachowy nadzór.)
Oprócz wynagrodzenia zasadniczego w systemach zakładowych występują: nagrody z funduszu mistrza,
dodatki dla brygadzisty wynagrodzenie za pracę w warunkach szkodliwych, uciążliwych,
wynagrodzenie dla młodocianych.
Dodatki do płac:
Za dni wolne, godziny nadliczbowe, pora nocna, stażowe
Pojęcia:
��Produkcja  zadania produkcyjne w ujęciu wartościowym( wskaz
niki ekonomiczne) ii rzeczowym
zakończone i w toku realizacji z uwzględnieniem robót wykonywanych przez wykonawców
��Siła robocza  wskaz
niki ekonomiczne określające gospodarkę zatrudnieniem, pracą i płacami,
��Środki trwałe  maszyny i urządzenia w ujęciu rzeczowym i wartościowym
��Środki obrotowe  środki materiałowe i finansowe w ujęciu rzeczowym i wartościowym
��Koszty własne  wskaz
niki poniesionych nakładów w wyrażeniu pieniężnym w kosztach bezpośrednich
i pośrednich , w kosztach w układzie kalkulacyjnym, kosztach materialnych sprzedaży.
��Wyniki finansowe  wskaz
niki oceny działalności gospodarczej określające wpływy ze sprzedaży i zysk
jednostki organizacyjnej
Wykład 2
CELE SPORZADZANIA KOSZTORYSÓW:
��prowadzenie rozliczeń finansowych między zleceniodawcą (inwestorem), a zleceniobiorcą (wykonawcą), a
także pomiędzy wykonawcą a podwykonawcami,
��określenie kosztó lub ceny wykonania określonego zadania (przez inwestora lub wykonawcę)
��rozstrzygania sporów,
��w celach dowodowych,
��wyceny nieruchomości, jako element jednej z metod określania wartości nieruchomości.
Dziedziny w których wykonuje się kosztorysy:
��budownictwo
��górnictwo
��energetyka
��renowacja zabytków
��architektura krajobrazu
��szacowanie nieruchomości
3
��realizacja przedsięwzięć w zakresie kultury, np. kosztorys filmu, widowiska, spektaklu itp.
Kto może sporządzać kosztorys ???????????:
��osoba o odpowiednim wykształceniu
��w budownictwie kosztorysantem jest najczęściej Rzeczoznawca Stowarzyszenia Kosztorysantów
Budowlanych, inżynier budownictwa(zarówno specjalności budownictwo jak i instalacji sanitarnych
oraz elektrycznych), czasem także architekt,
��w szacowaniu nieruchomości - rzeczoznawca majątkowy,
��inne osoby, gdyż zawód ten obecnie nie wymaga specjalnych uprawnień.
Co to jest kosztorys budowlany???
��1. Kosztorys budowlany jest dokumentem finansowym realizacji inwestycji budowlanej. Kosztorysy
budowlane w różnej formie, zakresie i stopniu szczegółowości sporządza się niemal na każdym etapie
realizacji inwestycji budowlanej.
��2. Kosztorysowanie jest to kalkulacja kosztów w fazie poprzedzającej wykonanie przez przedsiębiorstwo
(wykonawcę) świadczenia umownego.
Zastosowanie kosztorysu w wycenie nieruchomości
�� W wycenie nieruchomości stosuje się różne podejścia, metody i techniki szacowania nieruchomości. W
podejściu kosztowym przy zastosowaniu metod odtworzenia i zastąpienia można stosować techniki:
szczegółową, scalonych elementów i wskaz
nikową, a w metodzie kosztów likwidacji technikę
szczegółową.
��Jednym z elementów operatu opartego na tych technikach oraz czasem przy podejściu mieszanym, jest
kosztorys jako sposób określenia ceny kosztorysowej. W wycenie nieruchomości korzysta się najczęściej
z gotowych cenników o różnym stopniu scalenia elementów i zakresie. W pewnych sytuacjach
oczywiście wykonuje się kalkulacje oparte o katalogi KNNR, KSNR, KNR i inne.
Rozwój metod kosztorysowania w Polsce [ wikipedia.pl]
��kosztorysowanie do 1939 r.,
��po 1949 r. wprowadzono Zestawienia Cen Jednostkowych (ZCJ), na podstawie jednolitych Katalogów
Scalonych Norm Kosztorysowych (KSNK),
��w 1969 r, w miejsce ZCJ wprowadzono Katalogi Cen Kosztorysowych (KCK), a w miejsce KSNK
wprowadzono Katalogi Norm Kosztorysowych (KNK),
��w kolejnych latach wprowadzono do KCK mnożniki do kosztorysowania M-76 i M-78,
��w 1983 r. wprowadzono metodę kosztorysowania szczegółowego opartą o Katalogi Nakładów Rzeczowych
(KNR),
��Katalogi Scalonych Nakładów Rzeczowych (KSNR),
��w 2000 r. wprowadzono Kosztorysowe Normy Nakładów Rzeczowych (KNNR).
Pojęcia podstawowe
Kosztorys
��jest dokument określający wyrażoną w pieniądzu wartość na wykonanie obiektów budowlanych lub robót
budowlanych, wyliczoną wg ustalonych metod.
��W kosztorysie budowlanym w zależności od jego zakresu oblicza się ilości wszystkich nakładów
poniesionych na wykonanie danego zakresu inwestycji
Funkcje jakie może pełnić prawidłowo wykonany kosztorys:
��Dla inwestora: określa przewidywany koszt inwestycji
��Dla wykonawcy cenę wykonania inwestycji
1. Szacowanie kosztów inwestycji
��Dla inwestora oszacowany koszt inwestycji pozwala ocenić realność i opłacalność zamierzenia oraz
stanowi bazę do opracowanie planu finansowego. Może stanowić narzędzie do ustalenia wartości
4
nieruchomości budowlanych tzw. metodą odtworzeniową
2. Cenotwórczą
��Poprawnie sporządzony kosztorys bazujący na dobrze wykonanym przedmiarze jest dla firm
wykonawczych podstawą do ustalenia ceny na wykonanie robót budowlanych, za jakie jest w stanie
ww. firma wykonać zamówienie
3. Ustalenie nakładów
Przed obliczeniem ceny danego zamówienia na realizacje robót budowlanych oprócz znajomości ilości
danego typu robót ( co określamy przedmiarem sporządzonym na podstawie dokumentacji projektowej)
konieczna jest znajomość nakładów rzeczowych (R, M i S) niezbędna do wykonania danej roboty wg
określonej technologii. Tzn. ile czasu zajmie wykonanie danego typu robót robotnikom, maszynom i
jaką ilość materiału potrzebujemy na wykonanie jdn. danego rodzaju robót.
4. Rozliczenie kosztów
Po zakończeniu znając ilość robót, nakłady i ceny możemy rozliczyć ilościowo wykonane zadanie
ZAKRES RZECZOWY
Rodzaje kosztorysów
��Podział ze względu na :
Stopień dokładności
��K. wstępne (szacunkowe, orientacyjne)
��K. zbiorcze( w Polsce określane ZZK  zbiorcze zestawienie kosztów, sporządzane m. wskaz
nikową w
fazie projektu podstawowego)
��K. szczegółowe  w fazie p. wykonawczego czy w trakcie realizacji robót
��Inwestorskie  sporządza zamawiający aby oszacować koszty wykonania robót
��Ofertowy  służy do uzgodnienia ceny obiektu lub robót budowlanych, sporządza wykonawca gdy staje do
przetargu lub otrzymuje od inwestora propozycję złożenia oferty. W k. ofertowym są przedstawiane
przewidywane koszty wykonania robót na określonych warunkach realizacyjnych, k. ofertowy
sprawdzony i zatwierdzony przez zamawiającego stanowi integralną cz. umowy.
Przeznaczenie
��Zamienny  opracowuje wykonawca gdy w trakcie realizacji nastąpiła zamiana technologii czy
materiałów i stanowi podstawę do zmiany ceny na wykonanie robót jeśli jest następstwem zmian
wprowadzonych przez inwestora.
��Powykonawczy- sporządza wykonawca po wykonaniu robót w przypadku uwzględnienia w umowie takiej
formy rozliczeń
Kto ponosi koszty sporządzenia kosztorysu?
��K. Inwestorskiego  zamawiający
��K. ofertowy, powykonawczy i dodatkowy  finansuje wykonawca niezależnie od tego czy sam czy podzleca
wykonanie robót. Zwrot poniesionych nakładów otrzymuje przez uwzględnienie tych wydatków w
narzutach kosztów pośrednich.
Podstawy sporządzania kosztorysów
Za ile?
��Szukamy cen jednostkowych, normatywnej bazy nakładów rzeczowych i informacji o kształtowaniu cen
czynników produkcji
��( robocizny, materiałów, sprzętu i kosztów transportu)
��Uzupełniamy o poziom kosztów pośrednich i zysku
Sporządzenie kosztorysu
��Co?  określenie zadań rzeczowych
��Jak?  technologia wykonania
��Ile?  przedmiar robót
��Ile za jednostkę robót? - nakłady i ceny
5
��Koszt całkowity?
��Co?  określenie zadań rzeczowych
��Dokumentacja projektowa,
��Dane wyjściowe do kosztorysowania
��Jakość wykonania
Jak?  technologia wykonania
��Kolejność wykonania
��Sposób wykonania
��Rodzaj i typ sprzętu
��Zasoby wykonawcy
Ile?  przedmiar robót
��Projekt,
��Normatywy R, M i S oraz T
Ile za jednostkę robót ?-nakłady i cen
��Dane o cenach
��Dane o poziomie Kp i Z
Rodzaje kosztorysów
��Podział ze względu na :
��Zakres rzeczowy
��Stopień dokładności
��Przeznaczenie
Zasady sporządzania
kosztorysów inwestorskich
Rozporządzenie określa:
�� metody i podstawy sporządzania kosztorysu inwestorskiego stanowiącego podstawę określenia wartości
zamówienia na roboty budowlane
oraz
��metody i podstawy obliczania planowanych kosztów prac projektowych i planowanych kosztów robót
budowlanych stanowiących podstaw określenia wartości zamówienia, którego przedmiotem jest
zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych.
Pojęcia podstawowe:
cena jednostkowa  należy przez to rozumieć:
1.sumę kosztów bezpośredniej robocizny, materiałów i pracy sprzętu
oraz
2. kosztów pośrednich i zysku, wyliczoną na jednostkę przedmiarową robót podstawowych;
jednostkowe nakłady rzeczowe
 należy przez to rozumieć nakłady rzeczowe robocizny, materiałów i sprzętu niezbędne do wykonania
jednostki przedmiarowej roboty podstawowej;
katalogach
 należy przez to rozumieć publikacje zawierające jednostkowe nakłady rzeczowe;
kosztach pośrednich
 należy przez to rozumieć składnik kalkulacyjny wartości kosztorysowej,
uwzględniający nieujęte w kosztach bezpośrednich koszty zaliczane zgodnie z odrębnymi przepisami do
kosztów uzyskania przychodów, w szczególności
koszty ogólne budowy oraz koszty zarządu;
pracach projektowych
6
 należy przez to rozumieć zakres prac projektowych określony przez zamawiającego, z uwzględnieniem
odrębnych przepisów, trybu udzielenia zamówienia i specyfiki robót budowlanych;
przedmiarze robót 
należy przez to rozumieć opracowanie zawierające zestawienie przewidywanych do wykonania robót w
kolejności technologicznej ich wykonania, wraz z ich szczegółowym opisem, miejscem wykonania lub
wskazaniem podstaw ustalających szczegółowy opis, z wyliczeniem i zestawieniem ilości jednostek miar
robót podstawowych oraz wskazaniem podstaw do ustalania cen jednostkowych robót lub jednostkowych
nakładów rzeczowych;
robotach podstawowych  należy przez to rozumieć minimalny zakres prac, które po wykonaniu są
możliwe do odebrania pod względem ilości i wymogów jakościowych oraz uwzględniają przyjęty stopień
zagregowania robót;
wartości kosztorysowej robót
 należy przez to rozumieć wartość wynikająca z kosztorysu inwestorskiego stanowiącą podstawę
określenia wartości zamówienia;
założeniach wyjściowych do kosztorysowania  należy przez to rozumieć dane techniczne,
technologiczne i organizacyjne nieokreślone w dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej
wykonania i odbioru robót budowlanych, a mające wpływ na wysokość wartości kosztorysowej.
Metody i podstawy sporządzenia kosztorysu inwestorskiego
2. 1. Kosztorys inwestorski opracowuje się metodą kalkulacji uproszczonej
polegającą na obliczeniu wartości kosztorysowej robót objętych przedmiarem robót jako sumy iloczynów
ilości jednostek przedmiarowych robót podstawowych i ich cen jednostkowych bez podatku od towarów i
usług, według
wzoru:
Wk = ŁL x Cj
gdzie:
Wk  wartość kosztorysowa robót;
L  liczba jednostek przedmiarowanych robót;
Cj  cena jednostkowa roboty podstawowej.
Metodą uproszczoną można sporządzać kosztorysy:
��Inwestorskie w zamówieniach publicznych ( tak stanowią przepisy)
��Ofertowe w przetargowych trybach zlecania robót, przy nieograniczonej konkurencji,
��Zamienne obejmujące roboty, dla których kosztorysy ofertowe opracowano metodą uproszczoną.
Nie należy sporządzać m. uproszczoną:
��Ofertowych przy ograniczonej konkurencji lub jej braku,
��Powykonawczych, stanowiących podstawę ustalenia wynagrodzenia
��Zamienne obejmujące roboty, dla których kosztorysy ofertowe opracowano metodą szczegółową.
Zasady ustalania cen jednostkowych:
��Szczegółowa kalkulacja własna
��Pozyskanie cen jednostkowych z własnej bazy cenowej, w której wykonawcy powinni gromadzić ceny
zaakceptowane przez rynek
��Pozyskiwanie cen jednostkowych z wydawnictw ośrodków cenowych
��Istotnym jest ustalenie dotyczące przewidywanego udziału ceny jednostkowej w cenie kosztorysowej (
duże lub małe)
��Ceny powinny uwzględniać aktualną cenę rynkową
Wartość kosztorysowa robót obejmuje wartość wszystkich materiałów, urządzeń i konstrukcji potrzebnych
do zrealizowania przedmiotu zamówienia.
Metody i podstawy sporządzenia kosztorysu inwestorskiego
3. 1. Podstawę do sporządzania kosztorysu inwestorskiego
7
stanowią:
1) dokumentacja projektowa;
2) specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych;
3) założenia wyjściowe do kosztorysowania;
4) ceny jednostkowe robót podstawowych.
Przy ustalaniu cen jednostkowych robót należy stosować w kolejności:
1) ceny jednostkowe robót określone na podstawie danych rynkowych, w tym danych z zawartych wcześniej
umów lub powszechnie stosowanych, aktualnych publikacji;
2) kalkulacje szczegółowe.
4. 1. Kalkulacja szczegółowa ceny jednostkowej polega na określeniu wartości poszczególnych
jednostkowych nakładów rzeczowych (kosztów bezpośrednich) oraz doliczeniu narzutów kosztów
pośrednich i zysku, według wzoru:
Cj = Łn x c + Kpj + Zj
gdzie:
Cj  cena jednostkowa określonej pozycji przedmiarowej;
n  jednostkowe nakłady rzeczowe: robocizny  nr, materiałów  nm, pracy sprzętu  ns;
c  cena czynników produkcji: robocizny  Cr, ceny materiałów  Cm, ceny pracy sprzętu  Cs;
n x c  koszty bezpośrednie jednostki przedmiarowej robót, według wzoru:
n x c = (Łnr x Cr + Łnm x Cm + Łns x Cs)
Kpj  koszty pośrednie na jednostkę przedmiarową robót;
Zj  zysk kalkulacyjny na jednostkę przedmiarową robót.
Zasady sporządzania kosztorysów inwestorskich
Metody i podstawy sporządzenia kosztorysu inwestorskiego
2. Koszty pośrednie ustala się za pomocą wskaz
nika
kosztów pośrednich, według wzoru:
Wkp x (Rj + Sj)
Kpj =       
100 %
gdzie:
Kpj  koszty pośrednie na jednostkę przedmiarową
robót;
Wkp  wskaz
nik narzutu kosztów pośrednich w %;
Rj  koszt robocizny na jednostkę przedmiarową
robót;
Sj  koszt pracy sprzętu na jednostkę przedmiarową
robót.
3. Zysk kalkulacyjny oblicza się jako iloczyn wskaz
nika narzutu zysku i podstawy jego naliczania.
ż 5. 1. Przy ustalaniu jednostkowych nakładów rzeczowych
należy stosować w kolejności:
1) analizę indywidualną;
2) kosztorysowe normy nakładów rzeczowych określone w odpowiednich katalogach
oraz metodę interpolacji i ekstrapolacji, przy wykorzystaniu wielkości
określonych w katalogach.
2. Przy ustalaniu stawek i cen czynników produkcji należy stosować w kolejności:
8
1) analizę własną;
2) dane rynkowe lub powszechnie stosowane, aktualne
publikacje.
ż 5. 1. Przy ustalaniu jednostkowych nakładów rzeczowych
należy stosować w kolejności:
3. Ceny materiałów podaje się łącznie z kosztami zakupu.
4. Przy ustalaniu wskaz
ników narzutów kosztów pośrednich i narzutu zysku należy przyjmować wielkości
określone według danych rynkowych, w tym danych z zawartych wcześniej umów lub powszechnie
stosowanych aktualnych publikacji, a w przypadku braku takich danych  według analizy
indywidualnej.
5. Podstawą naliczania narzutu zysku ustala się w założeniach wyjściowych do kosztorysowania.
ż 6. 1. Jednostkowe nakłady rzeczowe ustalone na
podstawie analizy indywidualnej powinny uwzględniać
w przypadku:
1) robocizny  ilości roboczogodzin dotyczące wszystkich czynności, które są wymienione w
szczegółowych opisach robót podstawowych wyszczególnionych pozycji kosztorysowych, oraz 5 %
rezerwy na czynności pomocnicze;
2) materiałów  ilości wyszczególnionych rodzajów materiałów, wyrobów lub prefabrykatów niezbędnych
do wykonania robót podstawowych wyszczególnionych
pozycji kosztorysowych, z uwzględnieniem ubytków i odpadów w transporcie i w procesie wbudowania;
ż 6. 1. Jednostkowe nakłady rzeczowe ustalone na
podstawie analizy indywidualnej powinny uwzględniać
w przypadku:
3) pracy sprzętu  ilości maszynogodzin pracy wymienionych
jednostek sprzętowych, niezbędnych do wykonania robót podstawowych wyszczególnionych pozycji
kosztorysowych, z uwzględnieniem przestojów wynikających z procesu technologicznego.
3. W cenach jednostkowych materiałów ustalonych na podstawie analizy własnej nie uwzględnia się
podatku od towarów i usług.
4. W cenach jednostkowych maszynogodzin pracy jednostek sprzętowych ustalonych na podstawie
analizy własnej nie uwzględnia się podatku od towarów i usług.
7. Kosztorys inwestorski obejmuje:
1) stronę tytułową zawierającą:
a) nazwę obiektu lub robót budowlanych z uwzględnieniem nazw i kodów Wspólnego Słownika Zamówień i
podaniem lokalizacji,
b) nazwę i adres zamawiającego,
c) nazwę i adres jednostki opracowującej kosztorys,
d) imiona i nazwiska, z określeniem funkcji osób opracowujących kosztorys, a także ich podpisy,
e) wartość kosztorysową robót,
f) datę opracowania kosztorysu inwestorskiego.
2) ogólną charakterystykę obiektu lub robót, zawierającą krótki opis techniczny wraz z istotnymi
parametrami, które określają wielkość obiektu lub robót;
3) przedmiar robót;
5) tabelę wartości elementów scalonych, sporządzoną w postaci sumarycznego zestawienia wartości robót
określonych przedmiarem robót, łącznie z narzutami kosztów pośrednich i zysku, odniesionych do
elementu obiektu lub zbiorczych rodzajów robót;
9
6) załączniki:
a) założenia wyjściowe do kosztorysowania,
b) kalkulacje szczegółowe cen jednostkowych, analizy indywidualne nakładów rzeczowych oraz analizy
własne cen czynników produkcji i wskaz
ników narzutów kosztów pośrednich i zysku.
ż 8. 1. Planowane koszty robót budowlanych oblicza się metodą wskaz
nikową, jako sum� iloczynów
wskaz
nika cenowego i ilości jednostek odniesienia, według wzoru:
WRB = Ł WCi x ni
gdzie:
WRB  wartość planowanych kosztów robót budowlanych;
WCi  wskaz
nik cenowy i- tego składnika kosztów;
ni  ilość jednostek odniesienia dla i- tego składnika kosztów.
2. Podstawę obliczenia planowanych wartości robót
budowlanych stanowią:
1) program funkcjonalno-użytkowy;
2) wskaz
niki cenowe.
3. Składniki kosztów ustala się z uwzględnieniem struktury systemu klasyfikacji Wspólnego Słownika
Zamówień, stosując, w zależności od zakresu i rodzaju robót budowlanych objętych zamówieniem,
odpowiednio grupy, klasy lub kategorie robót określonych Wspólnym Słownikiem Zamówień.
4. Jeżeli zamówienie na roboty budowlane obejmuje budowę w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7
lipca 1994 r.  Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016, z póęn. zm.2)), to składniki
kosztów
odpowiadają co najmniej grupom robót w rozumieniu Wspólnego Słownika Zamówień i obejmują:
1) koszty robót przygotowania terenu;
2) koszty robót budowy obiektów podstawowych;
3) koszty robót instalacyjnych;
4) koszty robót wykończeniowych;
5) koszty robót związanych z zagospodarowaniem terenu i budową obiektów pomocniczych.
5. Wskaz
nik cenowy danego składnika kosztów określa się na podstawie danych rynkowych lub w
przypadku braku takich danych  na podstawie powszechnie stosowanych katalogów i cenników.
6. Ilość jednostek odniesienia określa się na podstawie programu funkcjonalno-użytkowego.
9. 1. W przypadku gdy brak jest odpowiednich wskaz
ników cenowych, o których mowa w ż 8 ust. 5,
koszty te należy obliczyć w indywidualnym preliminarzu kosztów.
2. Przy sporządzaniu preliminarza kosztów można korzystać z dostępnych aktualnych publikacji.
3. Preliminarz może być również sporządzony na podstawie analizy kosztów zrealizowanych zamówień bądz

ich części oraz na podstawie analiz indywidualnych.
4. y
ródła informacji przy indywidualnym zbieraniu danych mogą stanowić:
1) zawarte umowy lub kontrakty;
2) ceny pochodzące z aktualnych publikacji, informatorów, katalogów i ofert;
3) dane prognostyczne w zakresie kształtowania się cen.
ż 10. 1. Planowane koszty prac projektowych oblicza się jako iloczyn wskaz
nika procentowego i
planowanych kosztów robót budowlanych, według wzoru:
WPP = W % x WRB
gdzie:
WPP  planowane koszty prac projektowych;
WRB  planowane koszty robót budowlanych;
W %  wskaz
nik procentowy.
2. Podstawę obliczenia planowanych kosztów prac projektowych stanowią:
1) program funkcjonalno-użytkowy;
10
2) planowane koszty robót budowlanych;
3) wskaz
niki procentowe.
3. Wskaz
nik procentowy przyjmuje się w wysokości i na warunkach określonych w załączniku do
rozporządzenia.
4. Planowane koszty prac projektowych stanowią sumę kosztów prac projektowych ustalonych odrębnie dla
poszczególnych obiektów.
5. Planowane koszty prac projektowych wyliczone zgodnie z przepisami, o których mowa w ust. 1 4, nie
obejmują opracowania danych wyjściowych w szczególności:
1) uzyskania mapy prawnej, opracowania mapy do celów projektowych;
2) opracowania dokumentacji geologiczno-inżynierskiej (badania gruntowo-wodne);
3) opracowania operatów ochrony Środowiska;
4) inwentaryzacji obiektów, zagospodarowania terenu;
5) inwentaryzacji i waloryzacji zieleni.
6. Jeżeli zachodzi konieczność ustalenia udziału poszczególnych faz opracowań w łącznym koszcie prac
projektowych lub ustalenia kosztu opracowań projektowych zlecanych odrębnie, należy stosować
następujące wartości procentowe, dostosowując udział procentowy do specyfiki inwestycji:
1) projekt koncepcyjny  7 15 % wartości prac projektowych;
2) projekt budowlany  30 45 % wartości prac projektowych;
3) projekt wykonawczy  40 60 % wartości prac projektowych.
Suma wartości składowych prac projektowych liczona w procentach wynosi 100 %.
7. Jeżeli opracowanie nie obejmuje fazy projektu koncepcyjnego, wartość udziału procentowego faz
następnych należy powiększyć tak, aby łączna wartość wszystkich prac wynosiła 100 %.
8. W przypadku gdy nie można ustalić wartości wskaz
nika procentowego na podstawie załącznika do
rozporządzenia, zamawiający ustala go na podstawie własnych danych lub informacji uzyskanych od
właściwej izby samorządu zawodowego.
1. WSKAy
NIKI PROCENTOWE DO OBLICZANIA WARTOŚCI PRAC PROJEKTOWYCH W
KOSZTACH ROBÓT
BUDOWLANO-MONTAŻOWYCH DLA INWESTYCJI KUBATUROWYCH
1.1. Wskaz
nik procentowy W %, stosowany dla obliczenia wartości prac projektowych WPP, określa
się według
tabeli 1 w zależności od kategorii robót budowlano-montażowych, którą ustala się zgodnie z tabelę 2.
1.2. Podane w tabeli 1 wartości W % odnoszą się do projektowania robót budowlanych dla nowych obiektów
kubaturowych. W przypadku remontu, nadbudowy czy przebudowy wartość w % powiększa się o 15 30
%, w zależności od stopnia skomplikowania projektowanych robót. W przypadku rozbudowy
(poziomej, niewymagającej
ingerencji w układ funkcjonalny, konstrukcji lub instalacje obiektu istniejącego) wartość w % powiększa
się o 5 15 %, w zależności od stopnia skomplikowania projektowanych robót.
1.3. Dla określenia wartości W % obiektów, których planowane koszty robót budowlanych wyrażają się
wielkościami pośrednimi w stosunku do zawartych w tabeli, należy stosować interpolację liniową.
1.4. Obiekty kubaturowe zalicza się do następujących kategorii złożoności:
1) kategoria 1  najprostsze budynki otwarte lub półotwarte, wiaty oraz jednoprzestrzenne
niepodpiwniczone budynki parterowe, bez wyposażenia instalacyjnego (z wyjątkiem najprostszych
instalacji elektrycznych i wentylacji grawitacyjnej) i technologicznego, nieprzeznaczone na pobyt ludzi;
2) kategoria 2  proste budynki jednokondygnacyjne bez i z podpiwniczeniem, wyposażone w najprostsze
instalacje (wodno-kanalizacyjne, centralnego ogrzewania, instalacje elektryczne, wentylacji�
grawitacyjne),z najprostszym wyposażeniem technologicznym;
11
3) kategoria 3  budynki niskie o małym stopniu trudności, o prostej jednorodnej funkcji, z podstawowym
wyposażeniem instalacyjnym i technologicznym;
4) kategoria 4  budynki o złożonych wymaganiach funkcjonalnych, instalacyjnych i technologicznych o
Średnim stopniu trudności, niezaliczone do kategorii 5 i 6;
5) kategoria 5  budynki wielofunkcyjne oraz o bardzo złożonych wymaganiach funkcjonalnych,
instalacyjnych i technologicznych, wymagające szczególnych rozwiązań inżynierskich, budynki
wysokościowe;
6) kategoria 6  budynki o najwyższym stopniu skomplikowania funkcjonalnego, instalacyjnego i
technologicznego, z wbudowanymi złożonymi konstrukcjami inżynierskimi, unikalnymi instalacjami i
wyposażeniem, budynki o najwyższych wymaganiach co do standardu wykończenia i prestiżu.
Opis sposobu wyliczenia cen pozycji przedmiaru robót
Ceny jednostkowe i ceny umieszczone przy poszczególnych pozycjach przedmiaru robót powinny
obejmować: wszystkie koszty niezbędne do wykonania robót wymaganej jakości, w wymaganym
terminie, włączając w to (poniższy wykaz jest przykładowy i powinien być odpowiednio dostosowywany
do specyfiki konkretnego przedsięwzięcia):
��koszty bezpośrednie,
��Koszty ogólne
��Koszty prowadzenia działalności przez wykonawcę
Ekonomika w3
Metodyka opracowania kosztorysów.
Przedmiarowanie. Czynniki cenotwórcze.
Sporządzenie kosztorysu
��Co?  określenie zadań rzeczowych
��Jak?  technologia wykonania
��Ile?  przedmiar robót
��Ile za jednostkę robót? - nakłady i ceny
��Koszt całkowity?
Przedmiar robót - to opracowanie zawierające zestawienie przewidywanych do wykonania robót w
kolejności technologicznej ich wykonania, wraz z ich szczegółowym opisem, miejscem wykonania lub
wskazaniem podstaw ustalających szczegółowy opis, z wyliczeniem i zestawieniem ilości jednostek miar
robót podstawowych oraz wskazaniem podstaw do ustalania cen jednostkowych robót lub jednostkowych
nakładów rzeczowych;
Od czego zależy jak jest sporządzany?????-od BAZY KATALOGOWEJ LUB PRZYJETEJ METODY
BAZY KATALOGOWE
KATALOGI
KNNR - KOSZTORYSOWE NORMY NAKA
ADÓW RZECZOWYCH
KNR - KATALOGI NAKA
ADÓW RZECZOWYCH
KNR remontowe
Zasady ogólne:
Baza opracowania przedmiaru
Projekt budowlany, wykonawczy,
Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót,
Założenia wyjściowe do kosztorysowania
Dobrze zinterpretować przyjęte katalogi( zakres i rodzaj robót, specyfikę i technologię
wykonania)
PRZEDMIAROWANIE WG KNR
Zasady ogólne:
12
3.Poprawnie szczegółowo wpisywać pozycje
( nr poz., oznaczenie elementu, nr rysunku, opis roboty wyliczenie ilości, podanie jdn.,)
4. Zachować konwencję obliczeń, nie dublować obliczeń w poszczególnych pozycjach
Założenia ogólne
Od dokładności i poprawności określenia ilości robót do wykonania w dużej mierze zależy jakośc
oszacowania kosztów i ustalenie ceny kosztorysowej robót
Roboty pomiarowe i przygotowawcze KNR 201
2.3. Roboty pomiarowe
2.3.1. Tablice 0119-0122 zawierają nakłady na roboty pomiarowe mające na celu wstępne sprawdzenie
zgodności zaplanowanych robót ziemnych z projektem lub kosztorysem oraz kontroli tych robót w
czasie ich realizacji. Nakłady zawarte w tablicach uwzględniają tylko robociznę pracowników
fizycznych i materiały pomocnicze wraz z ich transportem. Nie obejmują natomiast czasu zatrudnienia
pracowników technicznych.
2.3.2. Tablice 0119-0120 zawierają nakłady na roboty pomiarowe przy robotach ziemnych liniowych
występujących przy budowie i rozbudowie linii kolejowych i dróg kołowych, przy robotach ziemnych
związanych z budowa kanałów spławowych, nawadniających i regulacji strumieni i rzek oraz rowów
melioracyjnych, wałów przeciwpowodziowych i nasypów zapór ziemnych.
Jednostką odniesienia jest 1km trasy.
Nakłady dotyczą długości trasy niezależnie od szerokości robót na trasach, stacjach, węzłach lub
skrzyżowaniach. Nakłady w tablicach 0119-0120 nie mogą służyć do wyceny robót pomiarowych
geodezyjnych przy tyczeniu tras w czasie studiów dla opracowywania projektów, obiektów liniowych
lub ich robót ziemnych.
2.3.3. Nakłady zawarte w tablicach 0119-0120 obowiązują przy wykonywaniu nowych obiektów ziemnych.
��Skarpa pochylenie
��Naziom
��Umocnienie ścian wykopu
��Kategorie gruntów
��Czynniki wpływające na pracochłonność robót ziemnych:
��spoistość
��rodzaj
��głębokość wykopu,
��poziom wody gruntowej,
��ilość robót
��Spulchnienie
Zasady przedmiarowania robót ziemnych informacje :
�� kategorii gruntów, a w razie występowania różnych gruntów o udziale procentowym gruntów
poszczególnych kategorii w robotach ziemnych ogółem; kategorię gruntu ustala się według
danych z projektu, badań geologicznych lub  w odniesieniu do mniejszych ilości robot 
protokolarnie, na podstawie wykopów próbnych,
��poziomie wody gruntowej, sposobach jego obniżenia (w miarę potrzeby),
��intensywności dopływu itp.,
��sposobach wykonania wykopów i nasypów oraz przemieszczania ziemi:
��zmechanizowany lub ręczny, wykopy skarpowe albo ze ścianami pionowymi, umocnione.
Jeśli roboty będą wykonywane w sposób zmechanizowany, trzeba znać:
�� rodzaj, typ i charakterystykę przewidywanych maszyn, sposób przemieszczania gruntu  rodzaj
transportu (samochodowy, szynowy, praca na odkład itp.),
�� charakterystykę środków transportu technologicznego,
�� dane o występowaniu gruntów oblepiających,
13
�� rodzaj maszyn do zagęszczenia nasypów.
��należy ustalić
��przystąpieniem do obliczenia ilości robót ziemnych należy uzyskać
��Wszystkie wymagane informacje należy ustalić na podstawie projektu technicznego, specyfikacji
technicznej wykonania i odbioru robót albo projektu (wytycznych) technologii i organizacji robót.
��Nachylenie skarp wykopów przyjmuje się zgodnie z projektem lub  gdy nie zostało określone w
projekcie  według Polskich Norm.
��Wykopy fundamentowe ze skarpami można stosować wyłącznie wtedy, gdy ich głębokość przekracza 1,0
m. Płytsze wykopy powinny mieć ściany pionowe bez umocnienia.
��Konstrukcje z betonowych i żelbetowych elementów prefabrykowanych KNR 202 Rozdz.03
��Zasady ogólne:
Rozdział zawiera nakłady na montaż budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej oraz na montaż
elementów budowli przemysłowych z prefabrykowanych elementów betonowych, żelbetowych i
sprężonych.
1.2. Nakłady na montaż budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej podają wielkości dla technologii:
��wielkoblokowej wykonywanej z elementów kanałowych typu Żerań,
��wielkopłytowej wykonywanej z elementów typu OW-T, W-70, WK-70, Szczecińskiego, WWP,
��szkieletowej z elementów typu "ramy H".
1.3. Rozdział nie zawiera nakładów na montaż i demontaż prowizorycznych dróg dla żurawi kołowych, które
należy normować odrębnie.
Założenia kalkulacyjne:
��Nakłady obejmują roboty podstawowe i pomocnicze ujęte w założeniach tablic, i prefabrykaty
zlokalizowano w zasięgu żurawia i nie ma potrzeby dodatkowego transportu dla elementów
ponad 300 kg.
��Nakłady obejmują pełny montaż, z wytyczeniem działek, położenia elementów, stabilizację
elementów, z zapewnieniem BHP,itp..
��Dla montażu spoczników i płyt kanałowych nakłady obejmują wykonanie wieńca
��Elementy rozlicza się w sztukach
��Betonowanie otworów w płytach rozliczamy w sztukach przyjmując długość otworu 2,53 m
��Zasklepienie otworów w płytach rozliczamy w sztukach powiększonych o 10 %
WARUNKI SPECJALNE
��Uwzględniają m.in. dodatkowe zużycie betonu, montaż od 6 11 kondygnacji
( lub dla przemysłowych 10-30 m) , EDMIAROWANIE WG KNR
��Konstrukcje drewniane dachowe KNR 202 Rozdz.04
��Założenia kalkulacyjne
��Nakłady podane w rozdziale obejmują roboty podstawowe i czynności pomocnicze wymienione w
tablicach i założeniach, a w szczególności wykonanie konstrukcji z drewna wymiarowego łącznie z
wyrysowaniem, wykonaniem i rozebraniem szablonów, ustawieniem i demontażem rusztowań i
pomostów, uzupełnieniem impregnacji drewna, izolacji papą elementów od muru. Obejmują transport
od miejsca składowania do miejsca wbudowania, oraz transport na określoną wysokość.
��Nakłady na odeskowanie i ołacenie konstrukcji dachowych uwzględniają wykonanie okienek
dymnikowych, wyłazów dachowych itp.
��Nakłady nie uwzględniają wykonania belek stropowych, jeżeli nawet stanowią one części składowe
konstrukcji dachu.
�� Nakłady na więz
by dachowe o układzie jętkowym i dachy z wiązarów deskowych nie uwzględniają
odeskowania i ołacenia połaci dachowych.
��Definicje
��Odwiązanie więz
by dachowej 
��Konstrukcje drewniane dachowe KNR 202 Rozdz.04
��Więz
ba jętkowa, dachy z dz
wigarów deskowych oraz deskowania i łacenia połaci dachowych
14
oblicza się w metrach kwadratowych połaci dachowych bez potrącenia powierzchni zajętych
przez kominy, włazy i okna dachowe.
2. Inne elementy konstrukcji i rodzaje więz
by dachowych obliczamy w m3 drewna zużytego do
konstrukcji mnożąc przekrój elementu x najdłuższa krawędz
, lecz bez uwzględniania czopów,
zakładów i sztukowań.
��Pokrycie więz
by dachowej KNR 202 Rozdz.06
��Nakłady na pokrycie dachów i obróbek blacharskich uwzględniają nakłady w granicach dopuszczalnych
spadków tabl. 0003, nakłady ustalono dla dwóch rodzajów budownictwa mieszkaniowego i ogólnego,
oraz przemysłowego i inwentarskiego.
4.1. Pokrycia dachów oblicza się w metrach kwadratowych powierzchni ich połaci, bez doliczania zakładów,
rąbków, nakładek, kołnierzy itp. i bez potrącenia powierzchni niepokrytych, zajętych przez kominy,
świetliki, wyłazy, okienka itp., gdy każda z nich jest mniejsza niż 1m2.
4.2. Powierzchnie połaci oblicza się wg powierzchni figur utworzonych przez linie ograniczające połacie, jak
linie przecięcia dwóch sąsiednich po
ci, linia przecięcia płaszczyzny połaci z płaszczyzną attyki,
krawędz
zewnętrzna deski okapowej itp.
Przy obliczaniu szerokości połaci z wymiarów jej rzutu można korzystać ze współczynników
przeliczeniowych. Współczynniki przeliczeniowe dla określenia faktycznej szerokości połaci z
wymiarów szerokości w rzucie w zależności od nachylenia po
ci dachu podaje tablica 0005.
��Pokrycie koryt dachowych w m2 rozwinięcia, rynny w mb.,
��Pokrycie pasów nadrynnowych w dachach krytych papa, dachówką i płytami azbestowo-cementowymi
oraz pokrycia dylatacji konstrukcyjnych oblicza się w metrach kwadratowych. Pasy usztywniające
oblicza się w metrach.
��Okienka dachowe typu "wole oko", rury wentylacyjne i nasady wentylacyjne blaszane, zbiorniki przy
rynnach, maszty i sztyce antenowe i odgromnikowe, włazy dachowe, żeliwne wywiewki kanalizacyjne
oblicza się w sztukach.
��Uszczelnienie pokryć dachówkowych zaprawą od spodu oblicza się w metrach kwadratowych, według
zasad obliczania powierzchni pokryć.
��Pokrycie więz
by dachowej KNR 202 Rozdz.06
��Pokrycie blachą gzymsów wieńczących i między piętrowych, podokienników, okapników, kapiteli i
innych i drobnych występów w elewacji, górnych i bocznych powierzchni murów ogniowych i attyk
oraz obróbki kołnierzy kominów i ścian wywietrzników drewnianych i świetlików oraz innych
elementów wystających ponad połać dachową oblicza się w metrach kwadratowych w rozwinięciu,
bez uwzględnienia zakładów. Uwzględnia się natomiast ewentualne pasy usztywniające. Dla
uproszczenia obliczania powierzchni można przyjmować wymiary pokrywanego elementu
powiększone o 7cm w kierunku szerokości i o 5 cm w kierunku długości - za każdą wystającą
krawędz
.
��4.9. Miedziowanie oblicza się w jednostkach podanych w tablicy 0512.
��Izolacje KNR 202 rozdz. 06
��Obejmuje wykonanie izolacji przeciwwilgociowych, przeciwwodnych, termicznych,
przeciwdz
więkowych i szczelin dylatacyjnych.
��Nie obejmuje izolacji specjalnych i dla obiektów przemysłowych i specjalistycznych.
Założenia kalkulacyjne:
��Transport poziomy na przeciętne odległości i pionowy do 18m,
��Rusztowania do 4,5 m
��Izolacje płaszczyzn o pochyleniu do 45o to poziome, powyżej - pionowe.
��Izolacje z materiałów gotowych
��Przedmiarowanie:KNR
��Roboty tynkarskie: tynki wewnętrzne i zewnętrzne KNR 202 Rozdz.
15
��A: tynki wewnętrzne
��Obejmują wykonanie tynków , szltablatur ( tynk szlachetny z zewnętrzną warstwą z gipsu o wysokim
rozdrobnieniu lub mieszaniny gipsu i ciasta wapiennego), okładzin wewnętrznych i zamurowania
przebić o pow. do 0,1 m2
�� w ścianach i stropach, obsadzenie kratek wentylacyjnych , narożników, ochronnych, wykucie bruzd,
osadzenie haków.
��W nakładach uwzględniono przeciętne odległości transportu poziomego i pionowego do 30m.
��Tynkowanie spoczników i półspoczników: -jak stropy, zależne od kategorii tynku, rodzaju zaprawy,
rodzaju tynkowanej powierzchni sposobu wykonania ręcznie czy mechanicznie, a dodatkowo dla
sztablatur należy uwzględnic wykonanie podkładu jak tynk kategorii IV
��Tynkowanie i gładzie ścian: w m2 mnożąc długość przez wysokość od podłogi do spodu stropu. Pilastry i
filarki oray kolumnz mierzymy w rozwinięciu. IAROWANIE WG KNR
��Tynki i gładzie stropów  obmiar w m2 rzutu na płaszczyznę pozioma, stropy żebrowe i kasetonowe w
rozwinięciu, do powierzchni tynków nie wlicza się pow. Nieotynkowanych , ciągninych ani obróbek
kamiennych lub innych jeżeli każda z nich jest większa niż 1 m2 Odlicza się również otwory o pow.
Powyżej 1m2 gdy nie są otynkowane ościeże lub 3 m2 gdy ościeże otynkowano. Tynki ościeży o
powierzchni ponad 3 m2 oblicza się jako iloczyn długości x szerokości wyrażony w metrach.
��Siatkowanie liczymy w m2
��Bonie ( profilowane rowki dające złudzenie wykończenia elewacji wykładziną lub kamieniem) do
szerokości 2 cm na pow. Prostych i łukowych obmierza się w m. O szerokości większej zaliczamy do
profili ciągnionych.
��Sztablatury liczymy w m2 rozwinięcia pokrytych powierzchni, odliczając pow. niepokryte pow. 0,5 m2
��Szczegółowe zasady sztablatur podaje katalog.
��Okładziny w m2 rzeczywistej wielkości.
��Tynkowanie ścian krzywoliniowych o promieniu do 10 m wymaga zwiększenia nakładów.
��Roboty tynkarskie: tynki wewnętrzne i zewnętrzne KNR 202 Rozdz.
��B: tynki zewnętrzne do 16 kondygnacji, rusztowania są w nakładach do 4m.
��Przedmiar ścian w m2 od poziomu cokołu do górnej krawędzi tynku, wliczając pilastry o rozwinięciu
ponad 30 cm, a o szerokości do 30 cm wliczamy do tynków ościeży. Odliczamy powierzchnie
nieotynkowane ponad 1 m2.
��Balkony i loggie  wymiary w stanie surowym, a czoła i boki ścian wliczamy do powierzchni ścian przy
szerokości ponad 30 cm, gdy mniej to do powierzchni ościeży.
��Belki i żebra  do 20 cm jako ościeża, pow. rozwinięcia.
��Inne szczegóły katalog.( m.in. Gzymsy, pasy, ościeża, roboty ciągnione w szablonach, bonie łazienkowe
prostokątne o szer. Ponad 4 cm).
��Deskowania systemowe KNR 202 Rozdz.
��Zaliczamy do sprzętu i nakłady obliczamy dla przyjętego sytemu uwzględniając montaż i demontaż.
��Przedmiarujemy w m2 powierzchni . Sposób obliczania powierzchni i czasu pobytu deskowań zależy od
rodzaju obiektu.
��A; obiekty budownictwa ogólnego i przemysłowego  mnożymy liczbę jednostek przedmiarowych x
normatywny wskaz
nik powierzchni deskowania przypadający na jdn. konstrukcji. Jednostki
obmiarowe to
�� m3 dla ław fundamentowych, stóp, słupów, podciągów belek, i wieńców
��oraz
��- m2 dla ścian i stropów
��Normatywy pow. deskowań zawiera tabela KNR
PRZEDMIAROWANIE WG KNR
��B; obiekty budownictwa specjalne  obliczamy w m2 powierzchnia styku betonu z deskowaniem.
ANIA
Zależy od typu i rodzaju rusztowań
16
��A:Zewnętrzne
��wewnętrzne
��Konstrukcje stalowe KNR 205
��Przedmiar w tonach montowanej konstrukcji, w rozbiciu na elementy. Masę obliczamy biorąc masę
projektowaną powiększamy o 2 %. Dodatkowo zwiększamy o:
��3,5 % ze względu na masę główek nitów dla konstrukcji nitowanych,
��1,8 % na masę spoin konstrukcji spawanych,
��2,5 % dla masy nitów i spoin , łbów nakrętek konstrukcji spawano- nitowanych lub łączonych na śruby.
Ekonomika budownictwa W 4
Zasady przedmiarowania  c.d. Izolacje, tynki, rusztowania zasady
Struktura ceny kosztorysowej. Baza normatywna i cenowo-kosztowa.
Przedmiarowanie izolacji
Izolacje KNR 202 rozdz. 06
��Obejmuje wykonanie izolacji przeciwwilgociowych, przeciwwodnych, termicznych,
przeciwdz
więkowych i szczelin dylatacyjnych.
��Nie obejmuje izolacji specjalnych i dla obiektów przemysłowych i specjalistycznych.
Założenia kalkulacyjne:
Nakłady przewidują wykonanie izolacji na przygotowanym uprzednio podłożu łącznie z wykonaną warstwą
wyrównawczą, należycie wygładzoną. Nakłady uwzględniają wszystkie czynności pomocnicze, jak:
przycięcie i oczyszczenie tynku lub muru, zaokrąglenie naroży i załamań, przycięcie materiału
izolacyjnego na potrzebny wymiar, uporządkowanie miejsca pracy i odniesienie pozostałych po
wykonaniu roboty materiałów i odpadów, zabezpieczenie robót przed uszkodzeniami do czasu ich
odbioru
Przedmiarowanie izolacji
Izolacje KNR 202 rozdz. 06
��Transport poziomy na przeciętne odległości i pionowy do 18m,
��Rusztowania do 4,5 m ,
��Izolacje płaszczyzn o pochyleniu do 45o to poziome, powyżej - pionowe.
��Izolacje z materiałów gotowych
Przedmiarowanie izolacji
Przedmiarowanie tynków
��A: tynki wewnętrzne
Nakłady obejmują całość prac związanych z wykonaniem robót podstawowych, łącznie z :
��zamurowaniem przebić o powierzchni do 0,1m2 w ścianach i stropach,
��przygotowaniem powierzchni przez skucie wycieków,
��oczyszczenie i zwilżenie podłoża,
��ustawienie, przestawienie i rozebranie rusztowań przenośnych,
�� obsadzenie kratek wentylacyjnych, narożników ochronnych, haków zwykłych do firanek,
��przygotowanie zaczynu gipsowego, zakrycie bruzd, reperacje po uszkodzeniach uzasadnionych
normalnym procesem technologicznym i uporządkowanie miejsca pracy.
��Nakłady związane z przygotowaniem określonej w tablicach ilości zaprawy ustala się odrębnie - z
wyjątkiem tych tablic, w których w wyszczególnieniach robót określono inaczej.
Przedmiarowanie tynków
��A: tynki wewnętrzne
��Obejmują wykonanie tynków , sztablatur ( tynk szlachetny z zewnętrzną warstwą z gipsu o wysokim
rozdrobnieniu lub mieszaniny gipsu i ciasta wapiennego), okładzin wewnętrznych i zamurowania
17
przebić o pow. do 0,1 m2 w ścianach i stropach, obsadzenie kratek wentylacyjnych , narożników,
ochronnych, wykucie bruzd, osadzenie haków. W nakładach uwzględniono przeciętne odległości
transportu poziomego i pionowego do 30m.
��
��Tynkowanie spoczników i półspoczników: -jak stropy, zależne od kategorii tynku, rodzaju zaprawy,
rodzaju tynkowanej powierzchni sposobu wykonania ręcznie czy mechanicznie, a dodatkowo dla
sztablatur należy uwzględnić wykonanie podkładu jak tynk kategorii IV
��Tynkowanie i gładzie ścian:
w m2 mnożąc długość przez wysokość od podłogi do spodu stropu. Pilastry i filarki oraz kolumny
mierzymy w rozwinięciu.
Przedmiarowanie tynków
��Tynki i gładzie stropów  obmiar w m2 rzutu na płaszczyznę pozioma, stropy żebrowe i kasetonowe w
rozwinięciu, do powierzchni tynków nie wlicza się pow. nieotynkowanych , ciągninych ani obróbek
kamiennych lub innych jeżeli każda z nich jest większa niż 1 m2 Odlicza się również otwory o pow.
powyżej 1m2 gdy nie są otynkowane ościeże lub 3 m2 gdy ościeże otynkowano. Tynki ościeży o
powierzchni ponad 3 m2 oblicza się jako iloczyn długości x szerokości wyrażony w metrach.
��Siatkowanie liczymy w m2
��Bonie ( profilowane rowki dające złudzenie wykończenia elewacji wykładziną lub kamieniem) do
szerokości 2 cm na pow. Prostych i łukowych obmierza się w m.
O szerokości większej zaliczamy do profili ciągnionych.
��Sztablatury liczymy w m2 rozwinięcia pokrytych powierzchni, odliczając pow. niepokryte pow. 0,5 m2
��Szczegółowe zasady sztablatur podaje katalog.
��Okładziny w m2 rzeczywistej wielkości.
��Tynkowanie ścian krzywoliniowych o promieniu do 10 m wymaga zwiększenia nakładów.
Przedmiarowanie tynków
��Roboty tynkarskie: zewnętrzne
��B: tynki zewnętrzne do 16 kondygnacji, rusztowania są w nakładach do 4m.
��Przedmiar ścian w m2 od poziomu cokołu do górnej krawędzi tynku, wliczając pilastry o rozwinięciu
ponad 30 cm, a o szerokości do 30 cm wliczamy do tynków ościeży. Odliczamy powierzchnie
nieotynkowane ponad 1 m2.
��Balkony i loggie  wymiary w stanie surowym, a czoła i boki ścian wliczamy do powierzchni ścian przy
szerokości ponad 30 cm, gdy mniej to do powierzchni ościeży.
��Belki i żebra  do 20 cm jako ościeża, pow. rozwinięcia.
��Inne szczegóły katalog.( m.in. Gzymsy, pasy, ościeża, roboty ciągnione w szablonach, bonie łazienkowe
prostokątne o szer. ponad 4 cm).
PRZEDMIAROWANIE Deskowania systemowe
��Deskowania systemowe
��Zaliczamy do sprzętu i nakłady obliczamy dla przyjętego sytemu uwzględniając montaż i demontaż.
��Przedmiarujemy w m2 powierzchni . Sposób obliczania powierzchni i czasu pobytu deskowań zależy od
rodzaju obiektu.
A: obiekty budownictwa ogólnego i przemysłowego  mnożymy liczbę jednostek przedmiarowych x
normatywny wskaz
nik powierzchni deskowania przypadający na jdn. konstrukcji.
Jednostki obmiarowe to
�� m3 dla ław fundamentowych, stóp, słupów, podciągów belek, i wieńców
��oraz
18
��- m2 dla ścian i stropów
��Normatywy pow. deskowań zawiera tabela KNR
PRZEDMIAROWANIE WG KNR
��Deskowania systemowe KNR 202 Rozdz.
��B: obiekty budownictwa specjalne  obliczamy w m2 powierzchnia styku betonu z deskowaniem.
PRZEDMIAROWANIE WG KNR
��Konstrukcje stalowe KNR 205
��Przedmiar w tonach montowanej konstrukcji, w rozbiciu na elementy. Masę obliczamy biorąc masę
projektowaną powiększamy o 2 %. Dodatkowo zwiększamy o:
��3,5 % ze względu na masę główek nitów dla konstrukcji nitowanych,
��1,8 % na masę spoin konstrukcji spawanych,
��2,5 % dla masy nitów i spoin , łbów nakrętek konstrukcji spawano- nitowanych lub łączonych na śruby.
RUSZTOWANIA
Zależy od typu i rodzaju rusztowań
��A:Zewnętrzne
Rusztowania zasady przedmiarowania.
ROZDZIAA
16
��Rusztowania
��Założenia szczegółowe
1. Zakres stosowania
��1.1. Rozdział zawiera nakłady na wykonanie rusztowań zewnętrznych i wewnętrznych stojących,
przesuwnych, podwieszonych, na wysuwnicach oraz podestów ruchomych wiszących i mechanicznych
pomostów roboczych, służących do wykonywania robót budowlanych. Nakłady w rozdziale podaje
całość prac na wykonanie rusztowań zewnętrznych i wewnętrznych, umożliwiających wykonanie
robót na ścianach, sufitach oraz innych elementach budynków i budowli.
Rusztowania zasady przedmiarowania.
ROZDZIAA
16
��Rusztowania
��Założenia szczegółowe
1. Zakres stosowania
��Nakłady podane w tablicach rozdziału nie uwzględniają nakładów na wykonanie instalacji odgromowej
rusztowań: nakłady te dla rusztowań zewnętrznych oblicza się wg zasad podanych w pkt.5.4.
��Nakłady podane w tablicach 1604,1606, 1608, 1610, 1611, 1612, 1613, 1614, 1615, 1616 i 1617
uwzględniają tylko czas pracy rusztowań potrzebny do ich montażu i demontażu; do nakładów pracy
sprzętu dolicza się czas pracy rusztowań za okres wykonywania robót wg zasad podanych w pkt.5.15.
��1.2. Rozdział nie zawiera nakładów na rusztowania specjalne, których wykonanie wymaga sporządzenia
projektów i obliczeń statycznych.
��2. Założenia kalkulacyjne
��2.1. Nakłady na rusztowania drewniane zewnętrzne i wewnętrzne ujęte w tablicach 1602 i 1603
uwzględniają także prace związane z ustawieniem i rozbiórkę rusztowań łącznie ze schodami i
spocznikami, ułożeniem, przekładaniem i rozbiórka pomostów roboczych i zabezpieczających,
założeniem i rozbiórką desek krawężnikowych i poręczy ochronnych oraz daszków ochronnych nad
wejściami do budynków. Ponadto w nakładach uwzględniono obsadzenie haków w ścianach i
zamocowanie rusztowań do ścian oraz okresowe sprawdzenie sztywności konstrukcji rusztowań.
��2.2. Nakłady na rusztowania rurowe i ramowe zewnętrzne ujęte w tablicach 1604, 1610 i 1611
19
uwzględniają prace związane z montażem i demontażem rusztowań łącznie z wykonaniem i rozbiórki
pionów komunikacyjnych oraz daszków ochronnych nad wejściem do budynków. Ponadto w
nakładach uwzględniono założenie na konstrukcji rusztowań i przekładanie wysięgnika do
podnoszenia materiałów, układanie lub przekładanie pomostów roboczych i zabezpieczających,
założenie i rozbiórkę desek krawężnikowych i poręczy ochronnych, obsadzenie haków w ścianach i
zamocowanie rusztowań do ścian oraz okresowe sprawdzenie sztywności konstrukcji rusztowań.
��2.3. Nakłady na rusztowania rurowe i rurowe punktowe o wysokości ponad 20m uwzględniają montaż
dodatkowych stojaków dla wzmocnienia konstrukcji.
��2.4. Nakłady na rusztowania rurowe wewnętrzne, ramowe wewnętrzne i rusztowania przesuwne
uwzględniają prace związane z montażem i demontażem rusztowań łącznie z pionami
komunikacyjnymi, ułożeniem, przekładaniem i rozbiórka pomostów roboczych i zabezpieczających
oraz założeniem i rozbiórka desek krawężnikowych i poręczy ochronnych, a także okresowym
sprawdzeniem sztywności konstrukcji rusztowań.
��2.5. Nakłady na rusztowania rurowe punktowe ujęte w tablicy 1606 uwzględniają wykonanie
dodatkowych stężeń pionowych i poziomych oraz pionów komunikacyjnych. Ponadto w nakładach
uwzględniono założenie i przekładanie na konstrukcji rusztowań wysięgnika do podnoszenia
materiałów, układanie lub przekładanie pomostów roboczych i zabezpieczających, założenie i
rozbiórkę desek krawężnikowych i poręczy ochronnych, obsadzenie haków w ścianach i zamocowanie
rusztowań do ścian oraz okresowe sprawdzenie sztywności konstrukcji rusztowań.
��2.6. Nakłady na rusztowania na wysuwnicach ujęte w tablicy 1607 uwzględniają wykonanie i rozbiórkę
pomostu, łącznie z wykuciem otworów na wysuwnice oraz wykonaniem i rozbiórką desek
krawężnikowych i podwójnych poręczy ochronnych.
��2.7. Nakłady na podesty ruchome wiszące ujęte w tablicy 1608 uwzględniają montaż i demontaż
podestów na dachu, którego kąt pochylenia nie przekracza 3 stopnie (5%), z obciążeniem wysięgników
przeciwwagami i stosowaniem pod wysięgniki podpór z drewna. Dla innych warunków montażu
podestów stosuje się zasady podane w pkt.5.9.rusztowań lub podestów.
Rusztowania zasady przedmiarowania.
��Rusztowania
��2. Założenia kalkulacyjne
��2.8. Nakłady podane w tablicy 1608, kol. 03, uwzględniają standardowe wykonanie podestu, tj. z torem
jazdy poziomej długości 15m montowanych na czterech wysięgnikach. Dla innych długości toru jazdy
poziomej do nakładów podanych w kol. 03 stosuje się współczynniki: przy montażu toru jazdy
poziomej na trzech wysięgnikach 0,75, natomiast na dwóch wysięgnikach 0,50.
��2.9. Nakłady na rusztowania podwieszone ujęte w tablicy 1609 uwzględniają montaż i demontaż
konstrukcji stalowej (wieszaków), wykonanie i ułożenie pomostów roboczych oraz poręczy
ochronnych i desek krawężnikowych.
��2.10. Nakłady dla rusztowań zewnętrznych i podestów ruchomych wiszących uwzględniają prace
związane z wyrównaniem terenu przed rozpoczęciem montażu rusztowań lub podestów.
Rusztowania zasady przedmiarowania.
��2.11. Nakłady podane w rozdziale uwzględniają ręczny transport poziomy materiałów na przeciętne
odległości występujące na placu budowy.
��2.12. W nakładach na rusztowania zewnętrzne uwzględniony jest transport pionowy materiałów i
elementów rusztowań na całą wysokość ustawionych rusztowań . Transport pionowy materiałów dla
wykonania rusztowań wewnętrznych uwzględniony jest w nakładach tylko przy montażu rusztowań na
pierwszej kondygnacji nadziemia (parteru) budynku lub budowli. Dla ustalenia nakładów na transport
pionowy na kondygnacje wyższe lub niższe stosuje się współczynniki z tablicy 9918, licząc wysokość
transportu od poziomu posadzki pierwszej kondygnacji nadziemia (parteru).
Rusztowania zasady przedmiarowania.
20
Przykład stosowania współczynników z tablicy 9918.
W trzykondygnacyjnym budynku magazynowym, o wysokości kondygnacji: pierwsza 6m, a pozostałe po
5m, wykonane są roboty tynkarskie na ścianach i sufitach trzeciej kondygnacji, z rusztowań rurowych
wewnętrznych. Elementy rusztowań przemieszczane są na poziom posadzki trzeciej kondygnacji przez
klatkę schodową.
Wysokość transportu pionowego elementów rusztowań wyniesie:
6m + 5m = 11m.
Wartość współczynnika z tytułu transportu rusztowań na wysokość docelową oblicza się według wzoru:
W = 1 + k * n
gdzie oznaczają:
k - współczynnik za każdy 1m wysokości wnoszenia i znoszenia elementów i materiałów rusztowań, który
przyjmuje się z tablicy 9918, po odjęciu jedności,
n - ilość metrów transportu pionowego.
Wartości współczynników jakie należy stosować w podanym przykładzie do nakładów rzeczowych z tablicy
1605 wynoszą w odniesieniu do kolumn:
1) 01 - 04 - W = 1 + 0,05 x 11 = 1,55,
2) 05 - 08 - W = 1 + 0,06 x 11 = 1,66.
Rusztowania zasady przedmiarowania.
��2.13. W nakładach na podesty ruchome wiszące wyszczególnione w tablicy 1608, kol. 01-03,
uwzględniony jest transport pionowy materiałów, wysięgników itp. na całą wysokość podnoszenia,
natomiast w kol. 04-10 transport pionowy uwzględniony jest do wysokości 35m. Dla ustalenia
nakładów na transport pionowy na wysokości większe - do nakładów robocizny i pracy sprzętu stosuje
się współczynnik 1,03 za każde 5m wysokości.
Rusztowania zasady przedmiarowania.
��Przykład stosowania współczynnika 1,03 za transport pionowy.
Na budynku mieszkalnym o wysokości 48,20m zostaną wykonane roboty elewacyjne z podestu ruchomego
wiszącego typu RwW-2/100.
��Ilość metrów ponadnormatywnego transportu pionowego materiałów i elementów rusztowań wyniesie:
48,20m - 35m = 13,20m.
��Wartość współczynnika jaką należy stosować w podanym przykładzie do nakładów rzeczowych z tablicy
1608, kol. 05, wyniesie: W = 1 + 0,03 x 13,2m/5m = 1,08. Współczynnik 1,03 podany w pkt. 2.13.
uwzględnia transport pionowy materiałów i elementów rusztowań w górę i w dół.
��2.14. W nakładach na rusztowania podwieszone uwzględniony jest transport pionowy materiałów i
elementów rusztowań na całą wysokość montażu, określoną w poszczególnych kolumnach tablicy
1609.
Rusztowania zasady przedmiarowania.
��2.15. W przypadku kalkulowania najmu sprzętu wg jednostki odniesienia 1000m rur - nakłady pracy
rusztowań rurowych podane w tablicach 1604, 1605 i 1606 przelicza się stosując ilości rur podane w
tablicy 9919.
Rusztowania zasady przedmiarowania.
2.16. Nakłady na mechaniczne pomosty robocze nie uwzględniają:
zakładania i zdejmowania żurawika na pomoście, wykonania, rozbiórki lub przestawiania ogrodzenia (z
płotków) stanowiska, na którym ma być zmontowany MPR, ustawienia tablic ostrzegawczych.
W przypadku występowania ww. robót należy stosować następujące dodatki za:
�� zakładanie i zdejmowanie żurawika na pomoście - 0,38 r-g do robocizny i 0,12 m-g do pracy sprzętu,
�� wykonanie, rozbiórkę lub przestawienie ogrodzenia stanowiska MPR wraz z umieszczeniem tablic
ostrzegawczych - 0,12 r-g do robocizny za metr ogrodzenia.
Rusztowania zasady przedmiarowania.
3. Warunki techniczne
Wymagania w zakresie rusztowań określają:
warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych. Część I - Roboty
ogólnobudowlane. MBiPMB i ITB. Warszawa 1977, wyd. II,
21
rozporządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1972.03.28 w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano-montażowych i rozbiórkowych
(Dz.U. nr 13, poz. 93),
wytyczne nr 15/T Urzędu Dozoru Technicznego - Tymczasowe wymagania dozoru technicznego odnośnie
budowy i eksploatacji rusztowań wiszących 1966,
techniczne normy jakościowe:
dokumentacja techniczno-ruchowa Zremb Gniezno/80 - Mechaniczne pomosty robocze MPR-061/35, MPR-
091/35, MPR-161/35,
dokumentacja techniczno-ruchowa Zremb Gniezno/87 - Podest ruchomy masztowy PRM-602/35,
PN-75/D-96000 - Tarcica iglasta ogólnego przeznaczenia,
PN-82/M-45365-02 - Dz
wignice. Podesty ruchome wiszące. Ogólne wymagania i badania,
BN-70/9082-01 - Rusztowania drewniane budowlane. Wytyczne ogólne projektowania i wykonania,
BN-70/9082-02 - Rusztowania drewniane na wysuwnicach,
BN-70/9082-03 - Rusztowania na kozłach,
BN-70/9082-04 - Rusztowania dwurzędowe z dłużyc,
BN-70/9082-05 - Rusztowania dwurzędowe z krawędziaków,
BN-70/9082-06 - Rusztowania jednorzędowe z dłużyc,
BN-70/9082-07 - Rusztowania drabinowe,
BN-70/9082-08 - Rusztowania jednorzędowe z krawędziaków,
PN-80/B-03200 - Konstrukcje stalowe. Obliczenia statyczne i projektowanie,
PN-78/M-47900 - Rusztowania stojące metalowe, robocze. Określenia, podział i główne parametry.
PN-78/M-47900-01 - Rusztowania stojakowe z rur stalowych. Ogólne wymagania i badania,
PN-78/M-47900-02 - Rusztowania ramowe. Ogólne wymagania i badania oraz eksploatacja,
PN-78/M-47900-03 - Rusztowania stojące metalowe, robocze. Złącza. Ogólne wymagania i badania.
4.1. Rusztowania zewnętrzne drewniane, rurowe i ramowe oblicza się w metrach kwadratowych ich
powierzchni. Długość rusztowań należy przyjmować wg długości ściany z doliczeniem szerokości
rusztowania za każdy zarusztowany wypukły narożnik budynku lub budowli. Rusztowania wokół
okrągłych zbiorników itp obiektów o ścianach łukowych, oblicza się przyjmując długość mierzoną
wzdłuż osi tych rusztowań, tj w połowie szerokości pomostów. Wysokość rusztowań przyjmuje się od
poziomu podłoża, na którym są ustawione do wysokości 1,5m ponad najwyższy pomost roboczy, lecz
nie wyżej niż do górnej krawędzi ściany, gzymsu wieńczącego lub tynku, okładziny itp. robót, jeżeli
roboty na ścianie są wykonywane na niecałej jej wysokości. Do obliczonych powierzchni rusztowań
dolicza się występy i uskoki ścian o głębokości w planie większej od 0,5m i wnęki głębsze od 0,5m,
jeżeli szerokość wnęki jest większa niż podwójna szerokość rusztowania. Przy mniejszej szerokości
wnęki dolicza się tylko jeden bok wnęki; natomiast dolicza się zawsze dwa boki występu ściany. Z
obliczonych powierzchni rusztowań nie potrąca się otworów.
4.2. Powierzchnie rusztowań wewnętrznych oblicza się w metrach kwadratowych ich rzutu poziomego lub
rzutu sufitu w świetle surowych ścian (w przypadku zarusztowania całego pomieszczenia), przyjmując
ich wysokość od poziomu podłoża, na którym są ustawione do wierzchu najwyższego roboczego
pomostu rusztowania.
4.3. Rusztowania drewniane punktowe z drabin oblicza się w metrach ich wysokości mierzonej od poziomu
podłoża, na którym są ustawione do wysokości 1,5m ponad najwyższy roboczy pomost rusztowania.
4.4. Rusztowania rurowe punktowe ujęte w tablicy 1606 i ramowe warszawskie wielokolumnowe ujęte w
tablicy 1611 w kol. 05-08, montowane na zewnątrz obiektów lub wewnątrz pomieszczeń, oblicza się w
m2 powierzchni rusztowania wg zasad podanych w pkt.4.1.
4.5. Rusztowania przesuwne i przestawne oblicza się wg liczby stanowisk ustawienia (kolumn): dla ścian -
przez podzielenie długości ściany przez długość rusztowania przesuwnego i przestawnego, a dla
sufitów - przez podzielenie powierzchni sufitu przez powierzchnię pomostu roboczego rusztowania
przesuwnego i przestawnego, przyjmując jego długość i powierzchnię według pkt.5.21. Otrzymane
wyniki dla każdej ściany i sufitu oddzielnie zaokrągla się do liczby całkowite w górę. Suma wyników
jest liczbą stanowisk ustawienia.
Przy równoczesnym wykonywaniu robót na ścianach i suficie liczbę stanowisk ustawienia dla sufitu
zmniejsza się o liczbę ustawień rusztowania przy ścianach.
Przykład obliczania liczby stanowisk ustawienia rusztowań przesuwnych lub przestawnych. W
pomieszczeniu o długości 36,40m, szerokości 13,80m, wysokości 7,20m zostaną wykonane roboty
22
malarskie z rusztowań przesuwnych warszawskich o wysokości 5,20m (poziom wierzchu najwyższego
roboczego pomostu rusztowania), długości pomostu 1,65m i powierzchni 2,72m2. Liczbę stanowisk
ustawienia rusztowania oblicza się następująco dla:
1) ścian 36,40m : 1,65m = 22,06
Przyjęto 22x2 = 44 stanowiska.
13,80m : 1,65m = 8,36 - 2 (stanowiska narożne) = 6,36
Przyjęto 7 x 2 = 14 stanowisk.
Ogółem liczba stanowisk wynosi 58;
2) sufitu 36,40 x 13,80m = 502,30m2
��502,30m2 : 2,72m2 = 184,7 a po zaokrągleniu 185 stanowisk.
��Po odjęciu stanowisk przy ścianach liczba stanowisk dla sufitu wyniesie: 185 - 58 = 127.
4.6. Rusztowania na wysuwnicach oblicza się w metrach kwadratowych powierzchni wysuniętego pomostu
poza lico ściany obiektu.
4.7. Podesty ruchome wiszące oblicza się wg liczby stanowisk podwieszenia. Liczbę stanowisk
podwieszenia podestów ustala się wg projektu zastosowania tych urządzeń. W przypadku braku
opracowanego projektu liczbę stanowisk podwieszenia otrzymuje się przez podzielenie długości
ściany budynku przez długość pomostu roboczego podestu - dla podestów nieprzejezdnych lub przez
długość toru jazdy poziomej - dla podestów przejezdnych. Otrzymany wynik dla każdej ściany
oddzielnie zaokrągla się do liczby całkowitej w górę. Suma wyników jest liczbą stanowisk
podwieszenia.
4.8. Rusztowania podwieszone oblicza się w metrach kwadratowych rzutu poziomego rusztowań.
4.9. Daszki ochronne oblicza się w metrach kwadratowych rzutu poziomego daszka mierzonego po obrysie
konstrukcji części wystającej poza lico rusztowania.
��5. Warunki specjalne
5.1. Nakłady dla rusztowań drewnianych punktowych z drabin o wysokości do do 8,0m obejmują zestaw 2
drabin, a o wysokości do 14,5m zestaw 3 rzędów drabin w rozstawie osiowym 2,2m i po dwie drabiny
pojedyncze w każdym rzędzie wraz z drabinami komunikacyjnymi.
5.2. Nakłady dla rusztowań punktowych przyściennych z rur obejmują rusztowania o długości zależnej od
wysokości rusztowania:
6,0m długości rusztowania przy wysokości do 20m,
8,0m długości rusztowania przy wysokości do 40m.
5.3. W nakładach dla rusztowań rurowych, ramowych i podwieszonych takie elementy, jak: rury, ramy,
złącza, podstawki, drabinki itp. zostały ujęte w pracy sprzętu, natomiast pomosty drewniane, podkłady,
deski krawężnikowe, konstrukcja stalowa wieszaków itp. w materiałach. W nakładach dla podestów
ruchomych wiszących
płyta pilśniowa porowata, podpory pod wysięgniki z drewna lub belek stalowych, klamry ciesielskie itp.
zostały ujęte w materiałach, a pozostałe elementy stanowiące konstrukcję urządzenia
w pracy sprzętu.
5.4. W przypadku wykonania instalacji odgromowej rusztowań przez przyłączenie do istniejącej instalacji
uziemiającej
stosuje się nakłady podane w tablicy 1613. Natomiast w przypadku wykonania nowego uziomu sztucznego z
przyłączeniem instalacji odgromowej rusztowań - do nakładów robocizny i pracy sprzętu ujętych w
tablicy 1613 stosuje się współczynniki z tablicy 9920.
5.5. Nakłady podane w tablicy 1608, kol. 09 i 10, umożliwiają utworzenie nakładów dla następujących
typów, np. kol. 09 + kol. 10 = MD dla typu RWS-4/80; typ RWS-4/80 + kol. 10 = MD dla typu RWS-
5/80; typ RWS-5/80 + kol. 10 = MD dla typu RWS-6/80. Symbole MD oznaczają montaż i demontaż
podestu.
5.6. Do ustalenia nakładów za przedstawienie podestów i mechanicznych pomostów roboczych, do
nakładów robocizny i pracy sprzętu ujętych w tablicach 1608, 1615, 1616 i 1617 stosuje się
współczynniki z tablicy 9921.
Oznaczenie symboli:
��P1 - przestawienie podestu na następne stanowisko podwieszenia, tj. na odległość równą długości
pomostu roboczego bądz
długości toru jazdy poziomej dla podestu przejezdnego,
��P2 - przestawienie podestu więcej niż o jedno stanowisko podwieszenia, np. na przeciwległą lub
szczytową ścianę budynku bądz
na odległość większą niż długość pomostu roboczego lub długość toru
23
jazdy poziomej dla podestu przejezdnego, względnie przy zmianie wysokości poziomu podwieszenia.
5.7. Przy montażu i przestawianiu wysięgników podestów na dachu z attyką do nakładów robocizny,
materiałów i pracy sprzętu podanych w tablicy 1608, kol. 01-06, stosuje się współczynnik 1,60.
5.8. Przy montażu i przestawianiu wysięgników podestów na inwentaryzowanych belkach stalowych do
nakładów drewna podanych w tablicy 1608 stosuje się współczynnik 0,30.
5.9. W przypadku montażu i przestawianiu podestów na dachu o pochyleniu większym niż 3 stopnie (5%), z
koniecznością wykonania wyższej konstrukcji wsporczej z drewna oraz kotwienia wysięgników do
stropodachu, do nakładów podanych w tablicy 1608 stosuje się współczynniki ujęte w tablicy
9922.Przy wykorzystaniu inwentaryzowanych belek stalowych do nakładów drewna stosuje się
współczynnik 0,30.
5.15. Czas pracy rusztowań za okres wykonywania robót oblicza się wg wzoru:
gdzie:
C - czas pracy rusztowań za okres wykonywania robót w maszynogodzinach,
N - nakłady rzeczowe robocizny dla danego rodzaju roboty (robót), które przyjmuje się z kosztorysu,
s - skład zespołu roboczego dla danego rodzaju roboty (robót), który przyjmuje się z tablicy 9923,
w - współczynnik przestoju rusztowań wynikający z warunków atmosferycznych, organizacyjnych i
technologicznych, który przyjmuje się z tablicy 9924.
��5.16. Podane w tablicy 9923 składy zespołów roboczych są minimalne i mogą być zmieniane.
Uzasadniony skład zespołu roboczego dla danego zakresu (frontu) robót powinien wynikać ze
szczegółowego harmonogramu realizacji robót.
5.17. Obliczanie czasu pracy rusztowań wg zasad podanych w pkt.5.15. stosuje się do robót inwestycyjnych i
remontowych.
5.18. Dla podestów ruchomych wiszących krzesełkowych typu RwZNk-100/35 i gniazdowych typu RwZNg-
100/35 oraz rusztowań ramowych warszawskich i rusztowań przesuwnych, pracujących w układzie
jednej kolumny (wieży) - czas pracy rusztowań oblicza się na podstawie zasad podanych w pkt.5.15.,
przyjmując skład zespołu roboczego następująco:
podest krzesełkowy lub gniazdowy - jedna osoba,
rusztowania ramowe warszawskie i rusztowania przesuwne o wysokości kolumny do:
4m - jedna osoba,
6m - dwie osoby,
8m - trzy osoby,
10m - cztery osoby.
mechaniczne pomosty robocze (MPR) o długości pomostu 4m - trzy osoby,
podesty ruchome wiszące o długości pomostu do 3,0m - trzy osoby ale nie więcej niż w tablicy 9923.
5.19. Dla rusztowań rurowych punktowych i podestów ruchomych wiszących, których długość pomostu
roboczego jest krótsza od 9m - przy wykonywaniu tynków i okładzin zewnętrznych oraz dociepleń
ścian budynków ujętych w rozdziałach 09 i 26 - do czasu pracy rusztowań, obliczonego wg pkt. 5.15.,
stosuje się współczynniki z tablicy 9925.
5.20. Podane w tablicach 1608 kol.01-10, 1610 kol. 06-08, i 1611 kol. 01-04, 1612 - kol.05 i 06, 1615, 1616 i
1617, nakłady materiałów rozlicza się jednorazowo w odniesieniu do jednego montażu i demontażu na
jednym budynku lub budowli albo w jednym pomieszczeniu.
5.21. Długość i powierzchnie pomostów rusztowań przesuwnych (pkt. 4.5.) przyjmuje się następująco:
rusztowania przesuwne warszawskie - długość pomostu 1,65m, powierzchnia pomostu 2,72m2,
rusztowania przesuwne ramowe RR-1/30 - długość pomostu 2,50m, powierzchnia pomostu 2,63m2.
5.22. W pomieszczeniach zajętych przez maszyny i urządzenia technologiczne, których wysokość,
powierzchnia, kształt, temperatura urządzenia itp. parametry umożliwiają ustawienie rusztowań do
wykonania robót na całej lub określonej powierzchni sufitów albo ścian - nakłady na rusztowania
ustala się przyjmując obmiar faktycznie wykonanej powierzchni rusztowań dla ścian lub powierzchni
rzutu poziomego rusztowań dla sufitów. Nakłady na wykonanie dodatkowych konstrukcji wsporczych
bądz
specjalnych pomostów kalkuluje się odrębnie.
5.23. Nakłady rzeczowe na pomosty dodatkowe do robót wykonywanych na ścianach, ujęte w tablicach 1602
i 1605, zostały odniesione na 100m2 powierzchni pomostów dodatkowych rusztowania. Powierzchnię
pomostów dodatkowych mierzy się w osiach stojaków.
5.24. Nakłady podane w tablicy 1611, kol. 01-04, uwzględniają montaż i demontaż rusztowań ramowych
24
warszawskich jednokolumnowych, na jednym stanowisku ustawienia. W przypadku stosowania tych
rusztowań jako rusztowania przestawne, do nakładów określonych w tablicy 1611, kol. 01-04, stosuje
się współczynniki tablicy 9926. Przy przedmiarowaniu i rozliczeniu materiałów rusztowań
przestawnych stosuje się takie same zasady jak dla rusztowań przesuwnych.
��5.25. Nakłady materiałów na mechaniczne pomosty robocze ujęte w tablicach 1615, 1616 i 1617 nie
uwzględniają materiałów służących do kotwienia masztu do obiektu. Stanowią one wyposażenie
pomostu i są ujęte w cenie pracy sprzętu.
��5.26. Nakłady na podest ruchomy masztowy PRM-602/35 przyjmuje się z tablicy 1615 oraz tablicy 9921.
Koszt i cena robót budowlanych
��Wytworzenie produktu wymaga poniesienia nakładów pracy żywej, materiałów i sprzętu
��W budownictwie istnieje wiele alternatywnych sposobów realizacji danego zadania z zastosowaniem
różnych technologii, materiałów czy sprzętu
��W budownictwie wyróżniamy trzy rodzaje nakładów:
��Nakład pracy ludzkiej, potocznie określany robocizną R,
��Nakład zużycia niezbędnych materiałów, potocznie określany materiałami M,
��Nakład pracy maszyn, sprzętu i środków transportu, potocznie określany sprzętem S
��Na wykonanie obiektów budowlanych składają się nakłady różnego rodzaju o zróżnicowanych cechach i
właściwościach trudno je porównywać toteż wprowadzono wspólny miernik oceny  koszt robót.
��Nie zawsze poniesione na roboty pieniądze można zaliczyć za koszty. Pojawiają się straty czyli koszty
nieuzasadnione ( np. przestoje maszyn, nadmierne zużycie materiałów czy niewłaściwy dobór
maszyn).
��Koszt robót= Wydatki - straty
��Straty:
��Dokładne ich określenie jest trudne,
��Za stratę przyjmuje się pieniądze wydane w nadmiarze w odniesieniu do efektywnej i dokładnej
metody wykonania robót.
��Koszty zależą od możliwości wytwórczych wykonawcy
��Koszt produkcji jest to wartość czynników produkcji niezbędnych do wykonania roboty w
określonych warunkach
Koszt i cena robót budowlanych
��Wartość produkcji wyrażona w wartościach pieniężnych nazywamy ceną
��Inaczej jest to ilość pieniędzy za jaką wykonawca zobowiązuje się wykonać roboty to cena.
��Podstawę do ustalenia ceny stanowią koszty, z uwzględnieniem uzasadnionych wydatków, pożądany
przez niego zysk oraz ryzyko wystąpienia nieprzewidzianych okoliczności w trakcie realizacji
prowadzących do zwiększenia kosztów
Koszt i cena robót budowlanych
��Rodzaje kosztów
��Koszty bezpośrednie
��Wydatki związane bezpośrednio z wykonaniem robót na placu budowy;
��Płace robotników, koszty zakupu i dostarczenia na plac budowy materiałów, elementów
konstrukcyjnych, koszty użycia maszyn i urządzeń określane jako koszty pracy
sprzętu
Koszt i cena robót budowlanych
��Rodzaje kosztów
��Koszty bezpośrednie
Wyróżnia się:
��Koszt bezpośredni robocizny - pracy wykonanej na placu budowy związanej
25
bezpośrednio z realizacją robót,
��Koszt nabycia materiałów  obejmuje koszty zakupu i transportu zewnętrznego
materiałów oraz pozostałe koszty związane z ich zakupem i dostarczeniem na plac
budowy lub do magazynu przedsiębiorstwa
��Koszt pracy sprzętu oraz środków transportu technologicznego -
Koszt i cena robót budowlanych
��Bezpośrednim wykonawcom należy zapewnić odpowiednie warunki techniczne i organizacyjne aby
mogli wykonać roboty  m.in.. Należy zapewnić kierowanie robotami i firmą,
Koszty pośrednie
Koszt i cena robót budowlanych
��Koszty pośrednie
( związane z budową lub z firmą):
��Koszty ogólne budowy: (obejmują wydatki bezpośrednio związane z organizacją, kierowaniem i
ogólną obsługą procesów na placu budowy ( m.in.. koszt urządzenia placu budowy, eksploatacji i
likwidacji budowy, płace personelu budowy, opłaty ubezpieczeniowe, koszty dozoru)
��Koszty zarządu( płace personelu kierowniczego i biurowego przedsiębiorstwa, koszty
administracyjne, biurowe, delegacje i inne wydatki wynikające z działalności firmy jako całości)
��Podział na koszty bezpośrednie i pośrednie jest wygodny przy sporządzaniu kosztorysów, lecz nieraz
dobrym jest podział na koszty stałe i zmienne.
��Koszty stałe: maja tą samą cechę w określonym okresie czasu i nie zależą od wielkości produkcji, np..
Koparka będąca własnością firmy  k. stałe to: amortyzacja, ubezpieczenie, k. przeglądów,
konserwacji i stałej obsługi maszyny k. stale ponoszone przez firmę.
W przeliczeniu na liczbę wykonanych jednostek produktu zależą od liczby ww. Im więcej wykonanych
jednostek tym koszty jednostkowe spadają.
Koszt i cena robót budowlanych
Koszty zmienne: maja tą samą cechę że zależą od wielkości produkcji np. koszt montażu 20 różnych okien
jest 2 krotnie mniejszy od montażu 40 różnych okien o analogicznych proporcjach ilościowych. Całkowity
koszt zmienny jest iloczynem liczby jednostek produkcji i kosztów jednostkowych ( koszty zmienne są takie
same nie zależą od skali produkcji)
Koszt i cena robót budowlanych
Inny podział kosztów:
K. zależne od czasu  czas pracy maszyn a koszty stałe, ubezpieczenie, amortyzacja, dzierżawa,
płace personelu
K. niezależne od czasu  np. koszty jednorazowe montażu i demontażu żurawia wieżowego, wykonanie
dróg tymczasowych, przygotowanie zaplecza budowy
Przesłanki wykorzystania indywidualnych kalkulacji:
��Brak nakładów normatywnych dla poszukiwanych robót i konstrukcji,
��Roboty pod względem konstrukcyjnym( materiałowym) odbiegają w całości lub części od
opisanych w katalogu,
��Warunki wykonania robót odbiegają od warunków przeciętnych lub ujętych w katalogu,
��Technologia i organizacja robót jest różna od katalogowej,
��Założenia wykonania są inne od ujętych w zakresie robót
��Wprowadzane w katalogu pracochłonności nie zawsze odpowiadają pracochłonnością nowych
technologii i rozwiązań materiałowych.
��Niejednokrotnie można posłużyć się katalogami dla nowych rozwiązań stosując metodę :
��ekstrapolacji,
��interpolacji
czy
��analogii.
26
Kiedy można stosować poszczególne metody:
��ANALOGIA:
�� można wykorzystać przy określaniu wartości dla pozycji kosztorysowych które mają zbliżone parametry
do pozycji katalogowych. Dotyczy to np. robót dociepleniowych w których z roku na rok wzrasta
liczba systemów docieplenia natomiast technologia wykonania jest podobna, zmieniają się tylko
materiały.
��Stosując analogię można przyjąć nakłady niezmienione lub częściowo skorygowane. Korekta zależy od
różnicy w wykonaniu poszczególnych elementów systemu.
Kiedy można stosować poszczególne metody:
��INTERPOLACJA
Polega na znalezieniu przybliżonej wartości funkcji wewnątrz przedziału gdy znamy wartości na końcach
przedziału.
Kiedy można stosować poszczególne metody:
��EKSTRAPOLACJA;
��Polega na znalezieniu podobnej wartości funkcji na zewnątrz przedziału gdy znamy wartości na końcach
przedziału
Jednostkowe nakłady rzeczowe w przypadku kalkulacji indywidualnej powinny uwzględniać:
��W przypadku robocizny:
��Ilości r-g wszystkich czynności składających się na opisaną robotę podstawową z
uwzględnieniem 5 % zapasu na prace pomocnicze;
2. W przypadku materiałów:
��Ilości wyszczególnionych rodzajów materiałów, wyrobów czy prefabrykatów niezbędnych do
wykonania robót podstawowych z uwzględnieniem ubytków i odpadów powstałych w
transporcie czy w trakcie wznoszenia
3. W przypadku sprzętu:
��Ilości m-g pracy niezbędnego sprzętu do wykonania robót podstawowych z uwzględnieniem
przestojów wynikających z procesu technologicznego
Jednostkowe nakłady rzeczowe w przypadku kalkulacji indywidualnej powinny uwzględniać:
��W przypadku robocizny:
Przykład: Wykop pod kolektor wykonany koparką z umocnieniem ścian wykopu
Jednostkowe nakłady rzeczowe w przypadku kalkulacji indywidualnej powinny uwzględniać:
2. W przypadku materiałów:
Przykład wykonanie reprofilacji powłoki żelbetowej chłodni kominowej
Kalkulacja wartości kosztorysowej materiałów:
��M. podstawowe i pomocnicze
��Normatyw zużycia
��Koszty nabycia materiałów
��Koszt transportu  gł. materiałów masowych  szczegółowo lub wskaz
nikowo
��Materiały wielokrotnego użycia
Kalkulacja kosztów pracy sprzętu
��Koszty bezpośrednie pracy
��Cena pracy sprzętu
��Cena najmu maszynogodziny pracy sprzętu
��Koszty jednorazowe
��Kalkulacja
��Amortyzacja ( najczęściej m. liniową)
��Koszty napraw i obsługi technicznej
��Koszty obsługi etatowej
27
��K. energii, paliwa i materiałów smarnych
��Zysk
��Cena najmu
Kosztorysowanie W 5
Metodyka opracowania kosztorysów.
Normy ilościowe. Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.
Normy ilościowe  normy nakładów
��Ile trzeba pracy ludzkiej aby wykonać daną jednostkę produktu?
��Od czego zależą?
��Metody wykonania,
��Gatunku użytych materiałów,
��Kwalifikacji i zdolności robotnika
Np. czynniki wpływające na pracę murarza:
��Rodzaj konstrukcji ( ściana, czy filarek, grubość ściany, sposób wiązania cegieł, rodzaj
zaprawy),
��Warunki pracy ( na zewnątrz czy wewnątrz pomieszczenia, wysokość murowania),
��Technologia robót
��Wymagania jakościowe
��Ilość robót do wykonania
��Wielkość zespołu roboczego
Normy ilościowe  normy nakładów
Gdy ww. czynniki wpływające na pracę murarza są znane można przystąpić
Normy nakładów pracy robotnika
( dla warunków przeciętnych)
Normy nakładów pracy
��Norma pracy wyrażona w postaci nakładów czasu pracy nr
�� ( nakładów robocizny) nazywana jest normą czasu, czyli łączny wydatek czasu pracy na wykonanie
jednostki produktu, przy założeniach dot, wykonania.
Nc=nc/i
Normy nakładów pracy
��Jeżeli w normie określa się nie nakład czasu pracy potrzebny do wykonania jednostki produktu Nc=nc/i ,
lecz liczbę jednostek produkcji jaka powinna być wykonana w jednostce czasu to mówimy o normie
wydajności lub normie wyrobu
��NW=1/Nc
Normy nakładów pracy
��Pracochłonność oznacza wyrażone w rg( lub innych jednostkach) nakłady czasu pracy niezbędne do
wykonania określonego zadania. W normach czasu określona jest pracochłonność wykonania jednostki
produkcji, natomiast czas wykonania pracy (Tw) zależy od pracochłonności i liczby wykonawców.
��Tw= G/k
gdzie :
G- pracochłonność,k- liczba wykonawców
��Zadanie 1
��Ustalić normatyw czasu pracy wykonania robót polegających na malowaniu farbą akrylową
pomieszczenie sali wykładowej - ścian i sufitu
28
Krok 1
��Ustalenie warunków pracy malarza( y), ilości pracowników, technologii wykonywania robót,
zastosowanych materiałów, warunków pracy, kwalifikacji i zdolności robotników, wymagań
jakościowych i wielkości robót
NORMOWANIE PRACY
Krok 1-ustalenia
Ustalenie warunków pracy malarza( y),
��ilości pracowników& & & & & & & & & .,
��technologii wykonywania robót& & & & & & ,
��zastosowanych materiałów& & & & & & & ..,
��warunków pracy& & & & & & & & & & & & ,
��kwalifikacji i zdolności robotników& & & & & & ,
��wymagań jakościowych & & & & & & & & & & .
��wielkości robót& & & & & & & & & & & & & & & .
NORMOWANIE PRACY
Krok 2
Ustalenie czasu pracy robotnika:
��Czas podstawowy
��Czas pomocniczy
��Prace przygotowawczo  zakończeniowe
��Uzupełniający
��przestoje
Bilans czasu operacji produkcyjnych:
��Malowanie pędzlem
��Ustawienie rusztowań i drabin
��Zabezpieczenie niemalowanych powierzchni
Krok 2
Bilans czasu operacji uzupełniających:
��Odpoczynki i przerwy na potrzeby fizjologiczne,
��Przerwy technologiczne
��Obsługa stanowiska
��Zmiana stanowiska
��Przygotowanie i zakończenie
Krok 2
Bilans czasu przestoi( strata czasu)
NORMOWANIE PRACY
Normy materiałów
��Normy materiałów;
��NORMY ZUŻYCIA I ODZYSKU
��WIELOKROTNOŚCI ZUŻYCIA
Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.
Jednostkowe nakłady rzeczowe
Zgodnie z Środowiskowymi metodami kosztorysowania robót budowlanych jednostkowe nakłady rzeczowe
należy przyjmować:
��Z katalogów nakładów rzeczowych,
��Wg analizy indywidualnej wykonawcy.
��Z katalogów nakładów rzeczowych
��R - Uwzględniają nakład na wykonanie robót podstawowych i 5 % na wykonanie prac
29
pomocniczych,
��M  ilość materiałów podstawowych i zapas 1-2% pomocniczych,
��S - Nakłady pracy sprzętu i środków transportu.
Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.
��Kalkulacja ceny robocizny kosztorysowej (R):
��Ustalenie wartości kosztorysowej robocizny jest możliwe po ustaleniu wcześniejszym Stawki (
ceny) za r-g pracy.
��W skład ceny za r-g wchodzą:
��Płaca zasadnicza wg grupy zaszeregowania
��Premie regulaminowe,
��Płace dodatkowe ( np. za kierowanie brygadą, dodatki funkcyjne, stażowe)
��Płace uzupełniające ( np. wynagrodzenie za urlop, za nieobecności w pracy, zasiłki chorobowe,
nierefundowane przez ZUS, odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe)
��Obligatoryjne obciązenia płac ( ZUS, Fundusz pracy I inne)
��Odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
Suma tych kosztów w przeliczeniu na godzinę stanowi stawkę godzinową przyjmowaną w kosztorysie.
Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.
��Kalkulacja ceny robocizny kosztorysowej (R):
��Godzinową stawkę robocizny można ustalić:
��Kalkulacji własnej wykonawcy
��Publikowanych informacji o danych rynkowych
��Negocjacji stawki miedzy stronami
STAWKI ROBOCIZNY KOSZTORYSOWEJ PODAWANE W INFORMATORACH MOG
MIEĆ
WARTOŚC NETTO LUB BRUTTO:
Gdy roboty odbiegają od wykonywanych standardowo:
��Zmiana warunków realizacji
��Warunkach szkodliwych i niebezpiecznych
��Warunkach utrudnionych
��Dodatek za pracę w nadgodzinach
��Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.
��Kalkulacja ceny kosztorysowej materiałów
Do materiałów zalicza się:
��Materiały podstawowe
��Materiały pomocnicze
Normy nakładów przyjmujemy:
Indywidualnie
Katalogowo
Jednostkowa cena nabycia materiału cena materiału + Kz:
Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.
��Kalkulacja kosztów pracy sprzętu:
��Koszty bezpośrednie pracy sprzętu:
��Koszty pracy maszyn i sprzętu
��Koszty jednorazowe
��Koszty transportu technologicznego ( ze składowiska przyobiektowego do miejsca wbudowania)
Normy materiałów
Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.
��Kalkulacja kosztów pracy sprzętu:
��Wartość kosztorysowa pracy sprzętu,
��Cena pracy sprzętu
30
��Cena najmu maszynogodziny pracy sprzętu
��Amortyzacja,
��Naprawa i obsługa techniczna sprzętu
��Etatową obsługę etatowa
��Paliwo i materiały smarne
��Koszty ogólne dostawy sprzętu
��zysk
Koszt i cena robót budowlanych
��Nakłady
��Nakłady rzeczowe  poniesione na wytworzenie produktu wyrażone w jednostkach pieniężnych koszt
produkcji.
��Nie zawsze wszystkie poniesione nakłady można uznać za koszty, są to tzw. straty
��Koszt produkcji= wydatki  straty
��Co to jest strata????
Koszt i cena robót budowlanych
��Cena- wartość sprzedażna produkcji wyrażona w pieniądzu
��Struktura ceny kosztorysowej:
��Koszt niezbędny do wykonania robót
��Ryzyko
��zysk
Ekonomika w budownictwie w 7
PRAWO ZAMÓWIEC
PUBLICZNYCH
Przedmiot regulacji ustawy
Ustawa określa:
��zasady i tryb udzielania zamówień publicznych,
��środki ochrony prawnej,
��kontrolę udzielania zamówień publicznych,
��organy właściwe w sprawach uregulowanych w ustawie.
Wymienione w ustawie pojęcia:
1) cena - należy przez to rozumieć cenę w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o
cenach (Dz.U. Nr 97, poz. 1050, z 2002 r. Nr 144, poz. 1204 oraz z 2003 r. Nr 137, poz. 1302);
2) dostawa - należy przez to rozumieć nabywanie rzeczy, praw oraz innych dóbr, w szczególności na
podstawie umowy sprzedaży, dostawy, najmu, dzierżawy oraz leasingu;
3) kierowniku zamawiającego - osoba lub organ, który zgodnie z obowiązującymi przepisami, statutem lub
umową jest uprawniony do zarządzania zamawiającym, z wyłączeniem pełnomocników
4) koncesji na roboty budowlane - to zamówienie publiczne na roboty budowlane, z tym że
wynagrodzeniem za ich wykonanie jest prawo do eksploatacji obiektu budowlanego albo takie prawo
wraz z zapłatą;
5/ najkorzystniejszej ofercie - oferta, która przedstawia:
a/najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia
publicznego,
albo
b/ oferta z najniższą ceną, a w przypadku zamówień publicznych w zakresie działalności twórczej lub
naukowej, których przedmiotu nie można z góry opisać w sposób jednoznaczny i wyczerpujący 
ofertę, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do
przedmiotu zamówienia publicznego;
6) oferta częściowa - oferta przewidującą, zgodnie z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia
(SIWZ), wykonanie części zamówienia publicznego;
7) ofercie wariantowej  oferta przewidującą, zgodnie z warunkami określonymi w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, odmienny niż określony przez zamawiającego sposób wykonania zamówienia
publicznego;
31
8) robotach budowlanych
- wykonanie albo zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994
r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 41), a także
wykonanie robót budowlanych w rozumieniu
ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane przez osobę trzecią, zgodnie z wymaganiami
określonymi przez zamawiającego;
9) środkach publicznych - środki publiczne w rozumieniu przepisów o finansach publicznych;
10) usługach - należy przez to rozumieć wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie są roboty
budowlane lub dostawy;
11) wykonawcy  osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości
prawnej, które ubiegają się o udzielenie zamówienia publicznego, złożyły ofertę lub zawarły umowę w
sprawie zamówienia publicznego;
12) zamawiającym - osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadającą osobowości
prawnej obowiązaną do stosowania ustawy;
13) zamówieniach publicznych - umowy odpłatne zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których
przedmiotem są
usługi, dostawy lub roboty budowlane zawierane wg PZP.
��Stosowanie ustawy PZP:
KTO
1) jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych;
2) inne, niż określone w pkt 1, państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej;
3) inne, niż określone w pkt 1, osoby prawne, utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o
charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli
podmioty, o których mowa w tym przepisie oraz w pkt 1 i 2, pojedynczo lub wspólnie,
bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot:
a) finansują je w ponad 50% lub
b) posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub
c) sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub
d) mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego;
Ustawy nie stosuje się do:
1) zamówień udzielanych na podstawie:
a) procedury organizacji międzynarodowej lub międzynarodowej instytucji finansowej, jeżeli zamówienie ma
być finansowane z udziałem środków, których przyznanie jest uzależnione od zastosowania
procedur odmiennych niż określone w ustawie,
b) umów zawieranych między rządem Rzeczypospolitej Polskiej i rządami państw członkowskich Paktu
Północnoatlantyckiego dotyczących stacjonowania
wojsk, jeżeli umowy te przewidują inne niż ustawa procedury udzielania zamówień,
c) umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, dotyczącej wdrożenia lub realizacji
przedsięwzięcia przez strony tej umowy, jeżeli umowa ta przewiduje inne niż ustawa procedury
udzielania zamówień;
5) zamówień objętych tajemnicą państwową zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych albo
jeżeli wymaga tego istotny interes bezpieczeństwa państwa;
6) zamówień na usługi udzielane innemu zamawiającemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2, któremu
przyznano, w drodze ustawy lub decyzji administracyjnej, wyłączne prawo do świadczenia tych
usług;
7) przyznawania dotacji ze środków publicznych, jeżeli dotacje te są przyznawane na podstawie ustaw;
8) zamówień i konkursów, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 6 000
euro;
32
Rozdział 2
Zasady udzielania zamówień
Art. 7.
1. Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
2. Czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia
wykonują osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm.
3. Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.
Art. 8.
1. Postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne.
2. Zamawiający może ograniczyć dostęp do informacji związanych z postępowaniem o udzielenie
zamówienia tylko w przypadkach określonych w ustawie.
Ekonomika w budownictwie w 8
PRAWO ZAMÓWIEC
PUBLICZNYCH
Rozdział 2
Zasady udzielania zamówień
Art. 9.
1. Postępowanie o udzielenie zamówienia, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, prowadzi się z
zachowaniem formy pisemnej.
2. Postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzi się w języku polskim.
3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach zamawiający może wyrazić zgodę na złożenie wniosku o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia, oświadczeń, oferty oraz
innych dokumentów również w jednym z języków powszechnie używanych w handlu
międzynarodowym lub języku kraju, w którym zamówienie jest udzielane.
Art. 10.
��Podstawowymi trybami udzielania zamówienia są
��przetarg nieograniczony
oraz
��przetarg ograniczony.
2. Zamawiający może udzielić zamówienia w trybie
��negocjacji z ogłoszeniem,
��negocjacji bez ogłoszenia,
��zamówienia z wolnej ręki,
��zapytania o cenę
albo
��aukcji elektronicznej
tylko w przypadkach określonych w ustawie.
Rozdział 3
Ogłoszenia
1. Ogłoszenia, o których mowa w ustawie, przekazywane Prezesowi Urzędu oraz Urzędowi Oficjalnych
Publikacji Wspólnot Europejskich publikuje się odpowiednio w Biuletynie Zamówień
Publicznych oraz w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w terminie 10 dni od dnia
doręczenia do UZP.
Prezes Urzędu wzywa do sprostowania ogłoszenia opublikowanego w Biuletynie Zamówień
Publicznych, jeżeli ogłoszenie nie spełnia wymagań określonych w przepisach ustawy
dotyczących ogłoszeń oraz w przepisach rozporządzenia Sprostowania przekazane Prezesowi
Urzędu publikuje się w formie obwieszczenia w Biuletynie Zamówień Publicznych w terminie 10
dni od dnia doręczenia do Urzędu.
Prezes Urzędu z własnej inicjatywy lub na wniosek zamawiającego prostuje niezwłocznie, w formie
obwieszczenia publikowanego błędy w ogłoszeniu opublikowanym polegające na niezgodności
tego ogłoszenia z treścią ogłoszenia przekazanego przez zamawiającego do publikacji. Może też
na wniosek zamawiającego, może w uzasadnionych przypadkach opublikować w Biuletynie
33
Zamówień Publicznych ogłoszenie, którego publikacja ze względu na wartość zamówienia nie
jest obowiązkowa.
Prezes Rady Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wzory ogłoszeń przekazywanych Prezesowi
Urzędu oraz Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, mając na względzie rodzaj
ogłoszenia oraz wartość zamówienia albo konkursu.
Forma przekazania ogłoszeń:
��pisemnie,
��faksem
lub
��drogą elektroniczną
za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej Urzędu.
Zamawiający jest obowiązany udokumentować dzień przekazania ogłoszenia Prezesowi Urzędu oraz
Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, w szczególności przechowywać dowód
jego nadania .
Art. 13.
1. Zamawiający niezwłocznie po zatwierdzeniu albo uchwaleniu planu finansowego zgodnie z
obowiązującymi zamawiającego przepisami, statutem lub umową, a w przypadku zamawiających,
którzy nie sporządzają planu finansowego  raz w roku, przekazuje Urzędowi Oficjalnych
Publikacji Wspólnot Europejskich wstępne ogłoszenie informacyjne o planowanych w ciągu
następnych 12 miesięcy zamówieniach, których wartość dla:
1) robót budowlanych - przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 5000 000 euro;
2) dostaw - zsumowana w ramach danej grupy określonej w rozporządzeniu nr 2195/2002 z dnia 5 listopada
2002 r. w sprawie Wspólnego Słownika Zamówień (Dz.Urz. WE L 340 z 16.12.2002, str. 1 i n.),
zwanym dalej  Wspólnym Słownikiem Zamówień , przekracza wyrażoną w złotych
równowartość
kwoty 750 000 euro;
3) usług - zsumowana w ramach danej kategorii Centralnej Klasyfikacji Produktów (CPC) określonej w
załączniku nr 3 do Wspólnego Słownika Zamówień przekracza wyrażoną w złotych
równowartość kwoty 750 000 euro.
2. Ogłoszenie, o którym mowa w ust. 1, niezwłocznie po przekazaniu Urzędowi Oficjalnych Publikacji
Wspólnot Europejskich przekazuje się Prezesowi Urzędu.
Ekonomika w budownictwie w 8
PRAWO ZAMÓWIEC
PUBLICZNYCH
Dział II
Postępowanie o udzielenie zamówienia
Rozdział 1
Zamawiający i wykonawcy
1. Postępowanie o udzielenie zamówienia przygotowuje i przeprowadza zamawiający, lub może powierzyć
przygotowanie albo przygotowanie i przeprowadzenie
zamówienia własnej jednostce organizacyjnej lub osobie trzeciej ( Podmioty działają jako pełnomocnicy
zamawiającego.)
Art. 16.
2. Prezes Rady Ministrów czy minister kierujący działem administracji rządowej może wyznaczyć, w
drodze zarządzenia, spośród podległych mu jednostek organizacyjnych jednostkę organizacyjną
właściwą do przeprowadzenia postępowania i udzielenia zamówienia na rzecz tych jednostek.
Dotyczy to organów administracji lokalnej.
Wyłączenia w postepowaniu:
1. Osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia podlegają wyłączeniu, jeżeli:
34
1) ubiegają się o udzielenie tego zamówienia;
2) pozostają w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej,
pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub są związane z tytułu
przysposobienia, opieki lub kurateli z wykonawcą, jego zastępcą prawnym lub członkami
organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie
zamówienia;
3) przed upływem 3 lat od dnia wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia pozostawały w stosunku
pracy lub zlecenia z wykonawcą lub były członkami organów zarządzających lub organów
nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia;
Wyłączenia w postepowaniu:
4) pozostają z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione
wątpliwości co do bezstronności tych osób;
5) zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie
zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub
inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.
OSWIADCZENIA:
Osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia składają, pod rygorem
odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, pisemne oświadczenie o braku lub istnieniu
okoliczności, o których mowa w ust. 1.
3. Czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia podjęte przez osobę podlegającą wyłączeniu po
powzięciu przez nią wiadomości o okolicznościach, o których mowa w ust. 1, powtarza się, z
wyjątkiem otwarcia ofert oraz innych czynności faktycznych niewpływających na wynik
postępowania.
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA POSTEPOWANIE
1. kierownik zamawiającego.
2. Osoby przez niego upoważnione w zakresie, w jakim powierzono im czynności w postępowaniu oraz
czynności związane z przygotowaniem postępowania.
�� Jeżeli przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia na podstawie
przepisów odrębnych jest zastrzeżone dla organu innego niż kierownik zamawiającego,
przepisy dotyczące kierownika zamawiającego stosuje się odpowiednio do tego organu.
Kierownik zamawiającego powołuje komisję do przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia,
zwaną dalej  komisją przetargową , jeżeli wartość zamówienia przekracza wyrażoną w złotych
równowartość kwoty 60 000 euro. ( Przy mniejszej kwocie może powołać komisję).
Komisja przetargowa może mieć charakter:
�� stały
lub
��być powoływana do przygotowania i przeprowadzenia określonych postępowań.
Zadania Komisji:
1.do ocena spełniania przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz
do badanie i ocena ofert.
2. przedstawia kierownikowi zamawiającego propozycje wykluczenia wykonawcy, odrzucenia oferty oraz
wyboru najkorzystniejszej oferty, a także w zakresie, o którym mowa w ust. 1, występuje z
wnioskiem o unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia.
POWOA
ANIE KOMISJI:
1. Członków komisji przetargowej powołuje i odwołuje kierownik zamawiającego.
2. Komisja składa się z co najmniej trzech osób.
35
Kierownik zamawiającego określa organizację, skład, tryb pracy oraz zakres obowiązków jej działania,
indywidualizacji odpowiedzialności jej członków za wykonywane czynności oraz przejrzystości
jej prac.
Jeżeli dokonanie określonych czynności związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem
postępowania o udzielenie zamówienia wymaga wiadomości specjalnych, kierownik
zamawiającego, z własnej inicjatywy lub na wniosek komisji przetargowej, może powołać
biegłych. Przepis art. 17 stosuje się.
O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy:
1) posiadają uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli ustawy nakładają
obowiązek posiadania takich uprawnień;
2) posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie oraz potencjał techniczny, a także dysponują osobami
zdolnymi do wykonania zamówienia;
3) znajdują się w sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia;
4) nie podlegają wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia.
Zamawiający nie może określać warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia w sposób, który
mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Wykonawcy mogą wspólnie ubiegać się o udzielenie
zamówienia.
Wykluczenia z postępowania
1) wykonawców, którzy w ciągu ostatnich 3 lat przed wszczęciem postępowania wyrządzili szkodę nie
wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, a szkoda ta nie została dobrowolnie
naprawiona do dnia postępowania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest
następstwem okoliczności, za które wykonawca nie ponosi odpowiedzialności;
2) wykonawców, w stosunku do których otwarto likwidację lub których upadłość ogłoszono;
3) wykonawców, którzy zalegają z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub
zdrowotne, z wyjątkiem przypadków gdy uzyskali oni przewidziane prawem zwolnienie,
odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji
właściwego organu;
4) osoby fizyczne, które prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w
związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko
obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści
majątkowych;
przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu
osiągnięcia korzyści majątkowych;
Art. 24.
1. Z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się:
5) spółki jawne, których wspólnika prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z
postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko
obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści
majątkowych;
6) spółki partnerskie, których partnera lub członka zarządu prawomocnie skazano za przestępstwo
popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa,
przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu
osiągnięcia korzyści majątkowych;
Art. 24.
1. Z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się:
7) spółki komandytowe oraz spółki komandytowo-akcyjne, których komplementariusza prawomocnie
skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia,
przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne
przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych;
8) osoby prawne, których urzędującego członka organu zarządzającego prawomocnie skazano za
36
przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo
przekupstwa, przestępstwo
przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści
majątkowych;
Art. 24.
1. Z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się:
9) podmioty zbiorowe, wobec których sąd orzekł zakaz ubiegania się o zamówienia, na podstawie przepisów
o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groz
bą kary;
10) wykonawców, którzy nie spełniają warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1
pkt 1-3.
2. Z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się również wykonawców, którzy:
1) wykonywali czynności związane z przygotowaniem prowadzonego postępowania lub posługiwali się w
celu sporządzenia oferty osobami uczestniczącymi w dokonywaniu tych czynności, z wyjątkiem
autorów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, jeżeli przedmiotem
postępowania o udzielenie zamówienia są prace projektowe wynikające z miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego, sporządzonych przez tych autorów;
2) złożyli nieprawdziwe informacje mające wpływ na wynik prowadzonego
postępowania;
3) nie złożyli oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub dokumentów
potwierdzających spełnianie tych warunków;
4) nie wnieśli wadium, w tym również na przedłużony okres związania ofertą, lub nie zgodzili się na
przedłużenie okresu związania ofertą.
3. Zamawiający zawiadamia niezwłocznie wykonawcę o wykluczeniu z postępowania o udzielenie
zamówienia, podając uzasadnienie faktyczne i prawne.
4. Ofertę wykonawcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą.
Art. 25.
W postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie
oświadczeń i dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania, wskazanych w
ogłoszeniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub zaproszeniu do składania ofert.
��Zamawiający żąda od wykonawcy dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w
postępowaniu, jeżeli wartość zamówienia przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty
60 000 euro.
2. Jeżeli wartość zamówienia nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 60 000 euro,
zamawiający może żądać dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w
postępowaniu.
Art. 26.
3. Zamawiający wzywa wykonawców, którzy w wyznaczonym terminie nie złożyli dokumentów
potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu, do uzupełnienia tych
dokumentów w określonym terminie, jeżeli ich nieuzupełnienie skutkowałoby unieważnieniem
postępowania.
4. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje dokumentów potwierdzających
spełnianie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia, jakich może żądać
zamawiający od wykonawcy, mając na względzie, że potwierdzeniem spełniania tych warunków
może być zamiast dokumentu również oświadczenie złożone przed właściwym organem oraz że
potwierdzeniem niekaralności wykonawcy może być w szczególności informacja z Krajowego
Rejestru Karnego.
Art. 27.
1. W postępowaniach o udzielenie zamówienia, których wartość przekracza wyrażoną w złotych
37
równowartość kwoty 60 000 euro, oświadczenia, wnioski, zawiadomienia oraz informacje
zamawiający i wykonawcy przekazują pisemnie.
2. Oświadczenia, wnioski, zawiadomienia oraz informacje przekazane za pomocą teleksu, telefaksu lub
drogą elektroniczną uważa się za złożone w terminie, jeżeli
ich treść dotarła do adresata przed upływem terminu i została niezwłocznie potwierdzona pisemnie.
Art. 28.
1. W postępowaniach o udzielenie zamówienia, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych
równowartości kwoty 60 000 euro, oświadczenia, wnioski, zawiadomienia oraz informacje
zamawiający i wykonawcy przekazują, zgodnie z wyborem zamawiającego, pisemnie, faksem lub
drogą elektroniczną.
2. Jeżeli zamawiający lub wykonawca przekazują dokumenty lub informacje, o których mowa w ust. 1,
faksem lub drogą elektroniczną, każda ze stron na żądanie drugiej niezwłocznie potwierdza fakt
ich otrzymania.
3. Wybrany sposób przekazywania dokumentów oraz informacji, o których mowa w ust. 1, drogą
elektroniczną nie może ograniczać konkurencji.
Art. 29.
��Przedmiot zamówienia opisuje się w sposób
�� jednoznaczny i wyczerpujący,
��za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i
okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty.
2. Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób
��który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję,
��opisywać przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, chyba że jest to
uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia lub zamawiający nie może opisać przedmiotu
zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą
wyrazy  lub równoważne lub inne równoznaczne wyrazy.
Art. 30.
1. Zamawiający opisuje przedmiot zamówienia za pomocą cech technicznych i jakościowych, przy
przestrzeganiu Polskich Norm przenoszących europejskie normy zharmonizowane.
2. W przypadku braku Polskich Norm przenoszących europejskie normy zharmonizowane uwzględnia się:
1) europejskie aprobaty techniczne;
2) wspólne specyfikacje techniczne;
3) Polskie Normy przenoszące normy europejskie;
4) normy państw członkowskich Unii Europejskiej przenoszące europejskie normy
zharmonizowane;
5) Polskie Normy wprowadzające normy międzynarodowe;
6) Polskie Normy;
7) polskie aprobaty techniczne.
3. Zamawiający może odstąpić od opisywania przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem Polskich Norm
przenoszących europejskie normy zharmonizowane, europejskich aprobat technicznych lub
wspólnych specyfikacji technicznych, jeżeli:
1) nie zawierają one żadnych wymagań dotyczących zapewnienia zgodności z wymaganiami
zasadniczymi;
2) ich stosowanie nakładałoby na zamawiającego obowiązek używania wyrobów
niewspółdziałających z już stosowanymi urządzeniami lub
3) ich stosowanie nie byłoby właściwe ze względu na innowacyjny charakter przedmiotu
zamówienia.
4. Do opisu przedmiotu zamówienia stosuje się nazwy i kody określone we Wspólnym Słowniku Zamówień.
Art. 31.
��Zamawiający opisuje przedmiot zamówienia na roboty budowlane za pomocą:
38
��dokumentacji projektowej
��oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych.
2. Jeżeli przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych w rozumieniu
ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, zamawiający opisuje przedmiot zamówienia za
pomocą programu funkcjonalno-użytkowego(obejmuje opis zadania budowlanego, w którym
podaje się przeznaczenie ukończonych robót budowlanych oraz stawiane im wymagania
techniczne, ekonomiczne, architektoniczne, materiałowe i funkcjonalne).
39