BIO ART Wykłady
Posthumanistyka (od niej wyszła Wolska, jako wstęp do bio artu)  przeciw antropocentrycznym
narracjom (antropocentryczny  stawiający człowieka w centrum świata  przekaz kulturowy
zdominował nasze myślenie o świecie w ogóle; przeważnie biały mężczyzna stawiany jest jako ten
najdoskonalszy przedstawiciel)
Antropocen  era, w jakiej żyje człowiek  odkąd człowiek dokonał interwencji w przyrodę, nie da
się zignorować obecności gatunku ludzkiego
odkrycie autonomii ludzkiego świata  wprowadzenie terminu kultury; świat ludzki wywodzi się z
przyrody, ale nie da się go do niej zredukować.
Posthumanistyka  należy uwzględnić sprawczość tego, co nieludzkie! Żywych i nieżywych 
relacje między ludzkim i nieludzkim. Na nowo przemyśleć nasze stosunki z technologią i przyrodą!
Biologia jako najciekawszy partner dla humanistyki.
Posthumanistyka jest witalocentryczna  życie w centrum.
Bio art  sztuka, która chce być rodzajem biologicznego eksperymentu.  Nie ma czegoś takiego jak
kultura - parafraza słów B. Latour świat istnieje między tym, co ludzkie i nieludzkie.
W bio arcie wykorzystywana jest biomasa  coś, co żyje  czyli odwołuje się do  nagiego życia do
zoe!
Bio dizajn/desing  sztuka projektowania, sztuka użytkowa, ale  bio odsyła do życia, natury.
Design biologiczny  wykorzystuje organizmy zwierzęce i rośliny; hybrydyczne formy żywo-
martwe.
Greckie rozróżnienie: zoe i bios. Zoe  nagie życie, Bios  życie społeczne, w które ingeruje
człowiek.
Inspiracje/luz
ne nawiÄ…zania:
-secesja  nurt ten czerpał wzorce z natury, naśladowano formy roślinne (natomiast bio design nie
naśladuje przyrody!)
-wzornictwo spod znaku C2C (cradle to cradle od kołyski do kołyski, czyli bez uśmiercania
pewnej rzeczy, przeciwko  from cradle to grave )  przeciw produkowaniu odpadków
-green design  surowo rozumiane projektowanie ogrodów
potem Wolska prezentowała kilka prac z bio designu:
 Fab Tree Hab - projekt architektoniczny  projekt domów  gałęzie drzewa tworzą
stelaż/rusztowanie domu (pomysł zaczerpnięty z Indii, gdzie mosty zbudowane były z naturalnych
pędów drzew)
 Wydma Magnus Larsson  projekt naturalnego muru (z piaskowca), który mógłby oddzielić
SaharÄ™ od reszty obszaru  w celu wyhamowania procesu pustynnienia terenu. Odpowiednie
bakterie tworzą naturalny mur  kalcyt. (projekt jeszcze nie został zrealizowany)
 Moss table - stolik z mchu
Bio-cegła  została już wyprodukowana
Samonaprawczy beton.
Bio-couture  moda
Bakke, Biologiczne media i niepokojÄ…ca rola dokumentacji, Sztuka i Dokumentacja 2011 nr 5.
-sztuka biologicznych mediów inaczej bio art, biotech art, genetic art, transgenic art, life art 
korzysta z materiału biologicznego w postaci całych żywych organizmów (zwierząt, roślin, bakterii,
wirusów) albo ich fragmentów, istotą tej sztuki jest prezentacja różnorodnych form życia.
-prezentacja żyjącego dzieła jest często niemożliwa  wówczas potrzebna jest jego dokumentacja 
zapis istnienia tego dzieła.
-bio art  łączy dwie koncepcje mediów (medium jako środek wyrazu i medium jako substancja
utrzymująca przy życiu komórki i tkanki media tradycyjne jako środek utrwalania i
komunikowania (np. galeria sztuki) i media w rozumieniu biologicznym  operowanie żywym
materiałem).
-dokumentacja w przypadku bio artu jest często koniecznością z uwagi na wykorzystywany żywy
materiał  prezentacja żywych organizmów powoduje wiele trudności natury formalnej i
praktycznej  trudność prezentowania żywych organizmów w sytuacji kontaktu z publicznością 
dlatego istotna jest dokumentacja projektu (ale dokumentacja nie zastępuje dzieła  musi ono
najpierw zaistnieć w materialnej postaci)
-np.  GFP Bunny Eduardo Kaca nigdy nie opuścił laboratorium  fluorescencyjny królik nigdy nie
został pokazany publicznie i znany jest wyłącznie z dokumentacji; praca Kaca i następnie jego
książka o niej wywołała również dyskusję na temat etycznych granic sztuki i bioetycznych zasad
obowiÄ…zujÄ…cych w naukowych laboratoriach.
-dokumentacja jest również potrzebna, gdy ingerencja artysty w formę życia jest prawie
niedostrzegalna dla odbiorców, np. transgeniczna roślina  Edunia E. Kaca  w przypadku tego
projektu dokumentacja była też konieczna ze względu na szereg czynników, które decydują o
prawidłowym wzroście rośliny  warunku galeryjne nie sprzyjały temu (dlatego powstał film i
fotografie)
-innym powodem od eksponowania dokumentacji zamiast dzieła jest śmiertelność samych dzieł
sztuki i trudność z utrzymaniem ich przy życiu  obiekty artystyczne jak zwierzęta, rośliny, tkaniki,
komórki czy wirusy żyją tylko przez określony czas
-czasem samo dzieło pozostaje integralną częścią artysty (np.  Ucho na ramieniu Stelarka 
dosłowne wykreowanie małżowiny na własnym przedramieniu)  tego typu projekt będzie dostępny
dla publiczności głównie w formie dokumentacji.
-wielu artystów z bio artu jednak jest przeciwko dokumentacji  ich zdaniem najważniejszy jest
bezpośredni kontakt odbiorcy z materialnością laboratoryjnego życia (żywe obiekty dlatego są
pokazywane w bioreaktorach, probówkach itd. - następuje bezpośredni kontakt widza
zwiedzającego galerię z dziełem bio artu)
-żywe lub pół-żywe ekspozycje w galeriach zostają czasem uśmiercane przy udziale widzów, tzw.
 rytuały uśmiercenia polegają na wyjęciu pół-żywych obiektów z ich środowiska, które przez czas
trwania wystawy chroniło je (takie rytuały przeprowadzała na koniec wystawy np. grupa artystów z
Tissue Culture & Art)  takie działania nie zakłada, ani nie projektuje żadnej etyki zabijania, ale
raczej wskazuje na wszechobecność śmierci i zabijania pozbawionej moralnej refleksji, co ma
miejsce na co dzień. - czyli te rytuały nie promują przemocy, ale mają zmuszać do refleksji
-są artyści, którzy jednocześnie są też aktywistami lub silnie wspierają aktywistów  np. Critical Art
Ensemble (CAE), kolektyw artystów, zainteresowany politycznym aktywizmem, demokratyzacją
wiedzy oraz rozwojem podejścia amatorskiego do nauk i technologii  realizują projekty wideo,
instalacje, akcje, książki (z zasadą wolnego dostępu  open source)  ich działa mają charakter
krytyczny, chcą włączyć publiczność w działania laboratoryjne  chcą aby ich działania przełożyło
się realne działania;
Biotech Hobby  magazyn internetowy, forum dyskusyjne przeznaczona dla entuzjastów
biotechnologii, jego założyciele (artyście i aktywiści) podkreślą silne związki między biologią,
polityką i kulturą. W B.H. Bio-amatorzy urządzają swoje małe laboratoria.
Bakke:
 Sztuka biologiczna mediów lokuje się między pragnieniem prezentacji dzieła a niechętnie
akceptowaną koniecznością reprezentowania go przez niewspółmierną dokumentację. Ta zaś
spełnia nie tylko rolę zapisu utrwalającego proces powstania dzieła oraz swoistego dowodu jego
istnienia, ale też  w przypadku prac zachęcających do samodzielnych działań z żywym materiałem
i biotechnologiami  staje się niezbędnym instruktażem.
Bakke, bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu
z fragmentu artykułu:
Artystą szczególnie interesującym Bakke jest wspomniany Eduardo Kac, który wpisuje się w nurt
tak zwanego bio artu. Kac jest twórcą pierwszego transgenicznego zwierzęcia powstałego jako
dzieło sztuki, pracy GFP Bunny. Do zygoty królika artysta wszczepił obcy materiał genetyczny 
białko zielonej fluorescencji naturalnie występującej u pewnego rodzaju meduzy. Jak pisze
Bakke:  Ciało królika może więc świecić jasnym zielonym światłem, jednak nie zawsze i nie cały
czas, a dopiero po uprzednim wzbudzeniu niebieskim światłem (s. 168). Praca artysty wpłynęła
na to, że część krytyków uznała bio art za sztukę konceptualną. Tymczasem sam artysta uważa
się za twórcę dzieła sztuki interaktywnej:  Jako artysta transgeniczny jestem zainteresowany
nie tyle tworzeniem genetycznych przedmiotów, ile raczej transgenicznych, społecznych
podmiotów (za Bakke: s. 168). Jak można się było tego spodziewać, królik Kaca wywołał
dyskusjÄ™ nad etycznymi granicami sztuki i prawnymi kwestiami dotyczÄ…cymi genetycznego
modyfikowania organizmów. Bakke podkreśla:  Praca GFP Bunny wskazuje na to, że nasze
kompetencje społeczne, ale i etyczne muszą być nieustannie weryfikowane [...]. Nowe formy
życia, czy to jako komórki, tkanki czy wielkokomórkowe organizmy, często nie znajdują dla
siebie miejsca w obszarze społecznym, choć bezsprzecznie istnieją (s. 171) . Inną omawianą
przez Bakke pracą Kaca jest stworzenie transgenicznej rośliny Edunii, będącej częścią większego
projektu pod tytułem The Natural History of Enigma. Edunia jest rośliną, w którą artysta
wszczepił swój własny materiał genetyczny.  Ta forma życia, nazywana [jest] też przez Kaca
«plantimal, czyli zwierzelinÄ…  informuje nas Bakke (s. 172). Zdaniem autorki  Bio-
transfiguracji , twórczość Kaca podważa  higienę ontologiczną , podkreśla bliskość między
ludz
mi a nie-ludz
mi, a także wskazuje na analogie w budowie ciała człowieka i rośliny. Jak
twierdzi Bakke, kluczowa dla interpretacji tej pracy jest jednak ambiwalencja:  z jednej strony
bowiem, odnajdujemy w niej gest przełamania antropocentrycznej izolacji, z drugiej zaś 
swoiste ludzkie infekowanie, anektowanie przez swoją obecność, rozszerzanie siebie na
wszystko, co żyje (s. 173).