Rozpoznawanie przez pielęgniarki szkodliwych czynników chemicznych
i fizycznych, na stanowiskach pracy w szpitalu
Kuriata E., Felińczak A., Szachniewicz M., Pawlas K., Grzebieluch J., Kiedik D
1. Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
2. Katedra Zdrowia Publicznego - kierownik: dr hab. Andrzej M. Fal, prof. nadzw.
3. Katedra i Zakład Higieny - kierownik: dr hab. Krystyna Pawlas, prof. nadzw.
Streszczenie
Wstęp: Praca w zawodzie pielęgniarskim wiąże się z licznymi narażeniami na szkodliwy
wpływ warunków pracy, w tym m.in. czynników chemicznych i fizycznych. Powodują one
nie tylko negatywne skutki zdrowotne w postaci chorób zawodowych lub wypadków w pracy,
ale także stanowią o uciążliwości pracy, obniżają efektywność pracownika.
Cel: Celem badań była ocena poziomu wiedzy pielęgniarek, na temat charakterystycznych
czynników chemicznych i fizycznych, występujących na stanowiskach pracy w szpitalu.
Założeniem przyjętym w pracy było, iż stan wiedzy kadry pielęgniarskiej na temat
występowania tych czynników jest niewystarczający i różni się pomiędzy dwoma typami
zakładami opieki zdrowotnej: publicznymi i niepublicznymi.
Materiał i metody: Do scharakteryzowania czynników występujących na pielęgniarskich
stanowiskach pracy, wykorzystana została autorska ankieta. W celu kompleksowej oceny
występowania czynników szkodliwych na stanowiskach pracy, opracowano oryginalny
miernik rozpoznawania zagrożeń na stanowiskach pracy.
Wyniki: Wyniki opracowano z uwzględnieniem dwóch typów zakładów opieki zdrowotnej
(SPZOZ i NZOZ) oraz według kategorii oddziałów szpitalnych. Uzyskane opinie pielęgniarek
wskazują na niezadowalający poziom rozpoznawania przez nie czynników szkodliwych w
szpitalach. Analiza porównawcza z wykorzystaniem miernika pomiędzy SPZOZ i NZOZ,
pozwala korzystniej ocenić sytuację w NZOZ. W podziale na kategorie oddziałów
szpitalnych, wyniki nie różniły się istotnie.
Wnioski: 1. Wysoce niepokojący jest duży deficyt wiedzy wśród kadry pielęgniarskiej w
zakresie rozpoznawania czynników szkodliwych, zarówno w grupie czynników fizycznych,
jak i chemicznych. 2. Na podstawie porównania wartości miernika rozpoznawania zagrożeń
na stanowiskach pielęgniarskich, korzystniej można ocenić świadomość kadry pielęgniarskiej
w NZOZ, niż w SPZOZ.
Słowa kluczowe: zakłady opieki zdrowotnej, świadomość pielęgniarek, czynniki szkodliwe
Identifying the harmful chemical and physical factors at the workplaces in
hospital by nurses
Abstract
Introduction: Working as a nurse is associated with many exposures to the harmful effects of
working conditions, including chemical and physical factors. They cause not only have
negative effects on health, occupational diseases and accidents at work, but also decide on the
arduous work, decrease the efficiency of the employee.
Aim: The aim of the study was analysis of nurses' knowledge, concerning the characteristics
of chemical and physical factors, occurring at the work in the hospital. It was assumed that
knowledge of nurses in this area is inadequate and varies between public and private
hospitals.
Material and methods: For the characteristic factors of the nursing positions were used
questionnaire. In addition, it was developed a tool to identify hazards in the work, to a
comprehensive assessment of harmful factors.
Results: The results were developed by types of hospitals: public and private, and according
to hospital wards. The responses of nurses does not indicate a satisfactory level of knowledge
about the harmful factors. Comparative analysis assesses the situation preferably in private
hospitals. According to the results of the hospital wards were not significantly different.
Conclusions: 1. Very disturbing is the deficit of nurses' knowledge about how to identify
harmful factors, both physical and chemical. 2. Comparison of assessment tools for
identification of risks at nursing positions, preferably assess the awareness of nurses in private
hospitals.
Key words: health care institutions, awareness of nurses, harmful factors.