Projekty AVT
Programowana
P
r
o
g
r
a
m
o
w
a
n
a
Programowana
P
r
o
g
r
a
m
o
w
a
n
a
tablica świetlna
t
a
b
l
i
c
a
Å›
w
i
e
t
l
n
a
tablica świetlna
t
a
b
l
i
c
a
Å›
w
i
e
t
l
n
a
W dyskotekach pojawiają się coraz to wymy- do uP, który każdy odebrany znak umie-
ślniejsze efekty świetlne. Chociaż, jak wielu szcza w pamięci EEPROM. Zastosowana
zauważyło, nie są to jedyne atrakcje dyskotek pamięć to także dobrze znany Czytelni-
(latające krzesła są równie widowiskowe, kom układ PCF8582. Zwarte do masy linie
o ile nie podążają w naszym kierunku!), to wyboru adresu wskazują, że układ jest wi-
jednak warto przyjrzeć się opisywanemu dziany na magistrali I2C pod adresem 160
urzÄ…dzeniu. do zapisu i 161 do odczytu.
Mając do dyspozycji Bascoma i odrobinę Pojemność pamięci wyznacza długość
cierpliwości, możemy wykonać bajer rodem tekstu, który będziemy wyświetlać i w za-
z dyskoteki. Zastosowanie takiego urządze- sadzie wynosi 256 bajtów (czytaj znaków),
nia to na pewno nie tylko zabawa. lecz jest pewne ale, bo niby skÄ…d nasz uP
Dzięki pamięci EEPROM i interfejsowi ma wiedzieć, ile znaków zapisanych w pa-
RS232 możemy zaprogramować dowolny mięci to właściwy tekst, a ile to śmieci
tekst, a potem niezależnie od zaników zasila- z poprzednich zapisów? W ten sposób tra-
nia rozkoszować się tekstem przewijanym cimy jeden bajt na licznik poprawnych zna- Rys. 2 Schemat blokowy
w dwu różnych trybach. ków, ale to nie wszystko, parę bajtów zżerają
nam komendy specjalne. KtoÅ› zapyta  a to co Rys. 1 Schemat ideowy
Jak to działa?
Schemat ideowy zamieszczony
został na rysunku 1. Warto
prześledzić także schemat blo-
kowy z rysunku 2.
Sercem całego urządzenia
jest bardzo popularny uP
89C2051, nie trzeba go chyba
reklamować, a jego zalety były
już wielokrotnie opisywane,
tym razem z zalet wykorzysta-
my wbudowany układ obsługi
portu szeregowego  UART
i dosyć dużą wydajność prądo-
wÄ… portu w stanie niskim.
Pomysł, według którego
działa tablica, najlepiej zrozu-
mieć analizując drogę pokony-
wanÄ… przez dane.
Na wejściu mamy standar-
dową aplikację układu
MAX232, dzięki niemu sygna-
ły pojawiające się na złączu RS
z łatwością zmieniają poziom
na TTL, para kondensatorów
towarzyszÄ…cych kostce jest ele-
mentami współpracującymi
z przetwornicą napięcia zabu-
dowaną w układzie MAX232.
Następnie dane są przesyłane
Elektronika dla Wszystkich
Sierpień 2002 13
Projekty AVT
znowu ? - chodzi mianowicie o takie specy- pusta, jej zawartość jest odczytywana z tabli- nych, żeby więc zachować proporcje, znaki
ficzne znaczki jak  < ,  > zastosowane do cy opisującej wygląd znaków. W ten sposób mają szerokość 4 punktów, z czego czwarta
przełączania trybów wyświetlania. Będzie je- mamy przesuwanie tekstu w lewo, ale o jeden kolumna jest zawsze pusta. Taki zabieg
szcze o nich dalej. znak. Niestety, aby tablica była uniwersalna zwiększa czytelność. Każda litera i cyfra są
Reszta elektroniki to właściwie kosmetyka i by można wyświetlać dowolny tekst, każdy zdefiniowane oddzielnie, i niestety zajmuje
elektroniczna. Duży układ w prawej części znak zdefiniowany jest osobno. Nie widzicie to sporo pamięci programu.
płytki to nic innego jak dekoder 16 z 4 zwięk- jeszcze problemu? Co się stanie, gdy odczyta-
szający liczbę linii naszego uP. Aktywny stan my wszystkie wartości opisujące naszą literkę Montaż i uruchomienie
wyjścia tego układu to stan niski, tymże sta- np. A? No tak, program czytać będzie dalej, Tablica składa się z dwóch płytek drukowa-
nem załączmy jeden z 16 tranzystorów PNP ale jakieś głupoty, w najlepszym wypadku nych przedstawionych na rysunkach 3 i 4.
zasilających poszczególne kolumny matrycy. odczyta kod literki B, ale nie o to nam chodzi- Pierwsza płytka zawiera kompletny układ
Układ zasilania to standardowo stabiliza- ło. Dlatego też program po 4 odczytach usta- elektroniczny. Druga płytka to tylko wyświe-
tor 7805 plus kondensatory. Tak dla ścisłości, wia bit flaga, a na to tylko czeka pętla głów- tlacze. Taki podział podyktowany jest budową
dioda na wejściu ma tylko jeden cel - zabez- na programu. Odczyta sobie znak z pamięci wyświetlaczy. Do połączenia między płytkami
pieczyć układ przed niewłaściwą polaryza- EEPROM, następnie zdekoduje (polecenie dobrze jest użyć złączek goldpin. Montaż trze-
cją, a to dlatego, że modelowy układ przez select case) i odpowiednio ustawi wskaz
nik ba rozpocząć od zworek, potem należy za-
pewien czas pracował w samochodzie. dla polecenia read na kod właściwej literki. montować podstawki i inne elementy, kończąc
Ten kod znaku to nic innego jak wartość bi- na włożeniu układów scalonych w podstawki.
Program narna przy wyświetlaczu WA. Z montażem nie powinno być żadnych
Pora teraz na najsmaczniejszy kąsek opisu, Trochę to skomplikowane, ale przestraszę problemów.
czyli program zaszyty w uP: Was, że to nie wszystko. Mamy przecież dwa Przyciski S1,S2 należy zamontować na
Program składa się z dwóch części. tryby przewijania: przewodach. Do zasilania urządzenia potrze-
Część programowania jest aktywowana Zwykły, czyli ciągłe rolowanie z regulowa- bujemy napięcia stałego 7,5...15V. Podany
przerwaniem INT0. Naciskając guzik PRO- ną prędkością, oraz ten drugi, w którym naj- zakres dzięki stabilizacji US 7805 jest na ty-
GRAMOWANIE uP, sprawiamy, że każdy pierw przesuwana jest szybko cała zawartość le szeroki, że na pewno znajdziemy jakiś za-
znak wysłany poprzez złącze RS zapisywany tablicy, po czym tekst zatrzymuje się na chwilę silacz. Pobór prądu nie przekracza 150mA.
jest w pamięci EEPROM, jednocześnie sprawę, jak to działa, zostawiam jednak dla Do pełni szczęścia potrzebny jest nam prze-
zwiększany jest licznik poprawnych znaków. Was. Dla ułatwienia podam, że polega to na od- wód połączeniowy do RS-a. W zależności od
Koniec tego trybu to naciśnięcie ESC. powiednim zwiększaniu i zmniejszaniu czasu typu komputera możemy mieć gniazda typu
W ostatniej fazie tego trybu w komórce o ad- pomiędzy kolej-
resie 00h zapisywana jest wartość licznika nym przepisywa-
poprawnych znaków. niem wartości w ko-
Procedura powyższego trybu jest prosta mórkach rov(x).
i wyglÄ…da tak: Aby wszystko
Do
Sam podprogram działało jak nale-
Znak = Inkey
ZAPISZ to standardo- ży, w programie
Pom1 = Asc(znak)
wa obsługa pamięci nie mogło zabrak-
If Pom1 > 0 Then
nąć kodów zna-
EEPROM opisana do- Incr Full
Print Znak
kładnie na łamach ków do wyświe-
Call Zapis
 Bascom College . tlenia. Matryce
Waitms 10
Drugi rodzaj pracy mają wysokość 5 Rys. 4 Schemat montażowy wyświetlacza
If Pom1 = 27 Then
wykorzystywany na co punktów świetl-
Print  end
Exit Do
dzień wygląda mniej Rys. 3 Schemat montażowy płyty głównej
End If
więcej tak:
End If
Timer0 pracuje
Loop
w trybie 1 i wywołuje
przerwanie co 1/50 se-
kundy na każdą kolumnę matrycy, co przy 16
kolumnach daje okres 1,25ms. W każdym
przerwaniu załączany jest odpowiedni tranzy-
stor zasilający matrycę, a jednocześnie na
młodszą część portu P1 wystawiana jest war-
tość stosowna do odświeżanej pozycji i tak
bez końca. Coś jednak musi się zmieniać
w wystawianych na port wartościach, by uzy-
skać jakikolwiek efekt ruch. Cały urok układu
polega na tym, że każda kolumna matrycy po-
siada przyporządkowaną sobie komórkę pa-
mięci o nazwie rov(1) do rov(16) i gdy tylko
liczba przerwań osiągnie stosowną wartość,
następuje przepisanie w górę zawartości ko-
mórek. W ten sposób zmienna rov(16) przyj-
muje zawartość zmiennej rov(15), rov(15)
z rov(14) i tak po kolei. KtoÅ› zapewne zapyta
a zmienna rov(1)? Na pewno nie pozostaje
Elektronika dla Wszystkich
14 Sierpień 2002
Projekty AVT
2*DB9 lub DB25 i DB9. Taki przewód moż- Składamy układ, podłą-
na kupić w sklepie komputerowym, ale oczy- czamy do komputera, załącza-
wiście można także zrobić samemu. Na ry- my zasilanie i - nic! O ile ma-
sunkach 5 i 6 widać, jak powinny wyglądać my pusty EEPROM, nie zo-
takie przewody. baczymy niczego. Musimy
zaprogramować naszą tablicę.
Programowanie
Programowanie tablicy
możliwe jest co najmniej na
dwa sposoby.
SPOSÓB 1:
Zapuszczamy Bascoma,
ustawiamy w menu Comuni-
cation, wstawiamy baud
2400, a com taki, jaki mamy aktualnie wolny. Rys. 7 - Przykładowy  screenshot
Innych parametrów nie trzeba zmieniać. z aplikacji LabView
Rys. 5 W wypadku szukania wolnego coma można
trochę poeksperymentować, pomocne jest dy te wprowadza się tak samo jak tekst, tyle że
Rys. 6 czasami rozpoczęcie szukania od 1 i tak do program po napotkaniu którejś z nich nie wy-
skutku. A za sukces możemy uznać urucho- świetla tego znaku, a zmienia swoje działanie. Ta-
mienie się terminal emulatora bez ostrzeże- kie całkowicie programowe szantażowanie uP.
nia, że com jest zajęty. + - zwiększenie prędkości przewijania
Mamy już uruchomiony terminal, teraz na- - zmniejszenie szybkości przewijania
ciskamy guzik programuj na tablicy i jeżeli tyl- > - zmiana trybu wyświetlania na szybkie prze-
ko pojawi się napis  Tryb edycji , to po literce wijanie z chwilowym przytrzymaniem treści
wpisujemy swój tekst. Koniec edycji to naci- < - przewijanie ciągłe
śnięcie ESC. Na początek nawiązanie komuni-
kacji może wydawać się czymś trudnym, nie Możliwości zmian
ma się jednak czego bać. Gdyby nawet com Program z trudem mieści się w 2kB
był wolny, a naciskanie guzika programuj nie 89C2051, dlatego potrzebne były sztuczki.
Jak łatwo zauważyć, potrzebujemy dwóch dawało efektu, problem może być w zamienio- Pierwsza z nich, raczej dobrze znana
wtyków i kawałka tasiemki z trzema przewo- nych żyłach przewodu połączeniowego itp. wszystkim, to podział programu na procedu-
dami. Takie minimalistyczne rozwiązanie do- SPOSÓB 2: ry. Opłaci się wydzielić z programu fragmen-
bre jest jednak tylko na małą odległość (metr, Sposób drugi jest o wiele bardziej widowisko- ty wywoływane więcej niż raz i umieścić je
dwa), gdyby zaszła potrzeba wykorzystania wy. Napisałem prosty programik pracujący np. na końcu. W miejscach gdzie były orygi-
przewodu kilkumetrowego, wskazane jest w środowisku LabView6.1. Użycie tego pro- nalnie, wystarczy się do nich odwołać.
użycie przewodu ekranowanego. gramu jest dziecinnie proste. Najpierw edytu- Oszczędzamy w ten sposób miejsce zajęte
jemy własny tekst do wyświetlenia, nie wolno przez ciągłe przepisywanie kodu.
zapomnieć o ESC na koniec tekstu! Potem uru- Następny trik to fakt, że stosując zapis:
Wykaz elementów
chamiamy aplikację strzałką w górnym lewym
Rezystory
rogu i postępujemy według poleceń pojawiają- If a = 1 then
R1-R16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k&!
R
1
R
1
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
k
&!
cych siÄ™ w oknie  komunikaty . Po ................
R17,R18,R25 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
R
1
7
,
R
1
8
,
R
2
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
k
&!
chwili program poprosi o naciśnięcie end if
R24 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47k&!
R
2
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
7
k
&!
guzika programowania i sygnalizujÄ…c
Kondensatory
C1,C2,C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF ceramiczny paskiem postępu, załaduje tekst. Nara- if a = 2 then
C
1
,
C
2
,
C
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
c
e
r
a
m
i
c
z
n
y
C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1000µF/9V
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
0
µ
F
/
9
V
stający pasek postępu informuje o za- .................
C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1µF/9V
C
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
µ
F
/
9
V
jętości pamięci i gdyby przekroczył end if
C6-C9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/9V
C
6
C
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
µ
F
/
9
V
100%, należy nieco okroić tekst oraz
C10,C11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33pF
C
1
0
,
C
1
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
3
p
F
ponownie go załadować. Jeżeli wszy- oszczędzamy za każdym poleceniu warunko-
C12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10nF
C
1
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
n
F
stko przebiegło pomyślnie (strzałka wym 3 bajty w porównaniu z użyciem
Półprzewodniki
D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4007 z lewego rogu sama wróciła do po- if a = 1 then
D
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
N
4
0
0
7
D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
D
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
N
4
1
4
8
przedniego koloru), wystarczy naci- ..............
T1-T16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC557
T
1
T
1
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
B
C
5
5
7
snąć Reset na tablicy i po sprawie! elseif a = 2 then
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM7805
U
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
L
M
7
8
0
5
Uwaga: Zarówno przy programo- ................
U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .PCF8582
U
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
P
C
F
8
5
8
2
waniu ręcznym, jak i z użyciem apli- ................
U3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .MAX232
U
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
M
A
X
2
3
2
kacji LabView należy edytowany tekst end if
U4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89C2051
U
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
8
9
C
2
0
5
1
U5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74HCT154 wprowadzać małymi literami!!! Wy- , czy też select case.
U
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
7
4
H
C
T
1
5
4
Matryca 8x5 (2 szt.) np. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .OHT-358
M
a
t
r
y
c
a
8
x
5
(
2
s
z
t
.
)
n
p
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
O
H
T
3
5
8
nika to z faktu, że tablica posiada jeden
Inne
rodzaj czcionki, od razu duże litery. Taka optymalizacja kodu sprawiła, że
Q1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11,059MHz
Q
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
1
,
0
5
9
M
H
z
w ostatecznej wersji programu udało się je-
S1,S2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .µswitch
S
1
,
S
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
µ
s
w
i
t
c
h
Kody sterujące szcze upchać obsługę i wyświetlanie cyfr !!!
złącza goldpin
z
Å‚
Ä…
c
z
a
g
o
l
d
p
i
n
Aby uzyskać wspomniane dwa tryby Przyjemnego  rolowania tekstów życzy
podstawki pod US
p
o
d
s
t
a
w
k
i
p
o
d
U
S
złącze DB9M przewijania tekstu, mamy 4 kody try-
z
Å‚
Ä…
c
z
e
D
B
9
M
bu rozpoznawane przez program. Ko- Michał Stach
Elektronika dla Wszystkich
Sierpień 2002 15