Umowy w obrocie gospodarczym

PODATKI W FIRMIE

Kiedy i od czego płacimy podatek dodany

Co podlega opodatkowaniu

. . . . . . . . . . . .

str. 3

Remanent likwidacyjny

. . . . . . . . . . . . . . .

str. 3

Obowiązek i zwolnienie

. . . . . . . . . . . . . . .

str. 3

Rozliczenie podatku naliczonego

. . . . . . . .

str. 3

Opodatkowanie eksportu i importu usług

Miejsce świadczenia usług . . . . . . . . . . . . . str. 4
Usługi elektroniczne i pokrewne . . . . . . . . . str. 4
Transport towarów

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

str. 4

OBRÓT GOSPODARCZY FIRM

Umowy między przedsiębiorcami

Zastrzeżenia określonej

formy umowy

w kodeksie cywilnym . . . . . . . . . . . . . . . . .

str. 5

Kilka rad przed zawarciem umowy

. . . . . .

str. 5

Przedawnienie

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

str. 5

Sprzedaż między przedsiębiorcami

Różne metody, jeden cel

. . . . . . . . . . . . . . .

str. 6

Nie tylko przyjemności, również obowiązki

str. 6

Umowa spółki cywilnej:

nie tylko dla małych firm

Kto może być wspólnikiem

. . . . . . . . . . . . .

str. 7

Jak wygląda umowa

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

str. 7

Wkład wspólnika

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

str. 7

Co powinno być w umowie

. . . . . . . . . . . . .

str. 8

Umowa zlecenia: zobowiązanie do dokonania

czynności

Powierzenie wykonania zlecenia

. . . . . . . . .

str. 8

Informowanie zleceniodawcy

. . . . . . . . . . .

str. 8

Wzajemne obowiązki

. . . . . . . . . . . . . . . . .

str. 8

Wynagrodzenie

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

str. 8

Wypowiedzenie umowy

. . . . . . . . . . . . . . .

str. 8

Śmierć jednej ze stron

. . . . . . . . . . . . . . . .

str. 9

Charakter umowy zlecenia

. . . . . . . . . . . . .

str. 9

Likwidujemy działalność gospodarczą

Wykreślenie z ewidencji

. . . . . . . . . . . . . .

str. 10

Jak wypełnić formularz RG-2

. . . . . . . . . .

str. 10

W urzędzie skarbowym

. . . . . . . . . . . . . . .

str. 10

Likwidacja firmy z kartą podatkową

. . . . .

str. 11

Likwidacja firmy z ryczałtem

. . . . . . . . . . .

str. 11

Likwidacja firmy z księgą

. . . . . . . . . . . . .

str. 11

Wyrejestrowanie z ZUS

. . . . . . . . . . . . . . .

str. 11

Likwidacja konta bankowego

. . . . . . . . . .

str. 11

Skutki niezawarcia umowy

przedwstępnej

Jeżeli strona zobowiązana do zawarcia umo-
wy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia,
druga strona może żądać naprawienia szkody,
którą poniosła przez to, że liczyła na zawarcie
umowy przyrzeczonej. Jednak gdy umowa
przedwstępna czyni zadość wymaganiom, od
których zależy ważność umowy przyrzeczo-
nej, w szczególności wymaganiom co do for-
my, strona uprawniona może dochodzić za-
warcia umowy przyrzeczonej. . . . . . . . . str. 5

Kiedy przekształcanie jest

obowiązkowe

Obecnie obowiązująca ustawa o rachunko-
wości określa wymóg prowadzenia ksiąg ra-
chunkowych w przypadku przekroczenia
wartości przychodów ze sprzedaży lub
świadczenia usług w wysokości 800 000
euro. W praktyce oznacza to ścisłe powiąza-
nie zmian w ustawie o rachunkowości z wy-
mogami odnośnie do obligatoryjnego prze-
kształcania spółek cywilnych w jawne. Za-
tem powyżej 800 tys. euro przekształcenie
jest obowiązkowe. . . . . . . . . . . . . . . . str. 7

TEMAT TYGODNIA

W NUMERZE

PORADY

edną z najważniejszych zasad w obrocie
gospodarczym jest zasada swobody
umów. Umożliwia ona kontrahentom uło-

żenie stosunku prawnego według ich uzna-
nia. Należy jednak pamiętać, że zasada ta ma
również pewne ograniczenia, które wynikają
zarówno z przepisów ogólnych kodeksu cy-
wilnego, jak i przepisów dotyczących po-
szczególnych umów. Bardzo często przedsię-
biorcy zawierają umowy ze swoimi kontrahen-

tami, nie przewidując konsekwencji nieprawi-
dłowych zapisów. Tymczasem uchybienie
przepisom kodeksu cywilnego, np. co do for-
my umowy lub treści, może prowadzić do nie-
ważności kontraktu, a w konsekwencji nara-
zić przedsiębiorcę na duże straty. Warto
o tym wszystkim wiedzieć jeszcze przed pod-
pisaniem kontraktu. Wiedza taka może
zmniejszyć ryzyko zawarcia niekorzystnej
umowy.

STR. 2–5

Umowy w obrocie
gospodarczym

■

Kiedy umowa musi być sporządzona na piśmie

■

Jakie zapisy powinny znaleźć się w kontrakcie

■

Na co zwracać uwagę w umowie sprzedaży między
przedsiębiorcami

■

Jak sporządzić umowę spółki cywilnej

■

Jak najkorzystniej zawrzeć umowę zlecenia

NR 91 (1200)

WTOREK

11 MAJA 2004

T Y G O D N I K D L A W Ł A Ś C I C I E L I I P R Z E D S I Ę B I O R C Ó W

Nowa ustawa o podatku od towarów i usług nadal przewiduje powstanie obowiąz-

ku podatkowego przy likwidacji działalności gospodarczej przez podatników VAT.
Opodatkowaniu VAT przy likwidacji działalności podlegają towary własnej produkcji
i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy. Dotyczy to jednak tylko to-
warów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku na-
leżnego o kwotę podatku naliczonego. Opodatkowanie tzw. remanentu likwidacyjne-
go dotyczy tylko spółki cywilnej, spółki handlowej niemającej osobowości prawnej
oraz osoby fizycznej. Nie dotyczy natomiast spółek kapitałowych, czyli mających oso-
bowość prawną, jak spółka z o.o. lub spółka akcyjna.

STR. 3

Osoba fizyczna decydująca się na likwidację działalności gospodarczej ma do wy-

konania taką samą „rundkę” po urzędach i instytucjach, jaką odbywała zakładając fir-
mę. W przypadku działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej, li-
kwidacja działalności następuje według zasad określonych w kodeksie cywilnym albo
według zasad określonych w umowie spółki, jeśli wspólnicy zawarli w niej w tej mate-
rii postanowienia o odmiennej treści. W przypadku handlowych spółek osobowych
ich likwidacja odbywa się na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych. W ta-
kiej sytuacji wspólnicy, po podjęciu uchwały o rozwiązaniu spółki, zgłaszają likwida-
cję do sądu rejestrowego.

STR. 10

VAT.

LIKWIDACJA DZIAŁALNOŚCI

Kiedy i od czego płacimy podatek

FORMALNOŚCI.

WYKREŚLENIE Z EWIDENCJI

Likwidujemy działalność
gospodarczą

Doradca Firmy

Dokumentacja
pomocy
zagranicznej

J U T R O

w Gazecie Prawnej

VAT

Czytaj w dodatku

Urzàd i Obywatel

www.gazetaprawna.pl

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

Obrót gospodarczy firm

UPŁYWA TERMIN

◗

odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie
zdrowotne przez osoby fizyczne, które wpłacają je tylko za siebie

CENY METALI STRATEGICZNYCH NA LME*
W LONDYNIE W USD/t

Metal

Transakcja

7.05.2004

miedź

t. nat.**

2765,50

gatunek A

3 mies.

2672,50

aluminium

t. nat.

1636,75

99,7 proc.

3 mies.

1650,25

stopy aluminium

t. nat.

1547,50

ze złomu

3 mies.

1567,50

cyna

t. nat.

9275,00

3 mies.

8875,00

cynk – specjalna

t. nat.

1038,75

jakość min. 98 proc.

3 mies.

1053,50

nikiel

t. nat.

10 992,50

3 mies.

10 995,00

ołów

t. nat.

769,75

3 mies.

745,50

* LME – Londyńska Giełda Metali
** t. nat. – transakcje natychmiastowe (spot); 3 mies. – transakcja
terminowa z dostawą za trzy miesiące.

TABELA KURSÓW W ZŁOTYCH
JEDNOSTEK ROZLICZENIOWYCH

Kraj Symbol Waluta

Kurs

waluty kupna sprzedaży średni

Kraje

101 1 rubel transf. 0,2090 0,2110 0,2100

b. RWPG
Albania

315 1 rubel clear. 0,2090 0,2110 0,2100

Kambodża 317 1 rubel clear. 0,2090 0,2110 0,2100
KRL-D

319 1 rubel clear. 0,2090 0,2110 0,2100

Pozostałe

1 USD clear. 3,9180

3,9574 3,9377

*) – obowiązuje w rozliczeniach clearingowych z Irakiem (545), Syrią
(563), Tunezją (564), z wyjątkiem rozliczeń clearingowych z Turcją
(528) – rozliczenia prowadzi Bank Handlowy.
Tabela nr 90/2004/BGK z dnia 7.05.2004 obowiązuje od
10.05.2004.

Nazwa

Zmiana

funduszu

6.05.2004

5.05.2004

w proc.

AIG 17,05

17,15

-0,58

Allianz 17,66

17,76

-0,56

Bankowy 18,56

18,69

-0,70

Commercial

Union 18,28

18,38

-0,54

DOM 18,81

18,93

-0,63

Ergo Hestia

18,16

18,26

-0,55

Kredyt Bank

15,79

15,88

-0,57

ING Nationale-

-Nederlanden 19,26

19,39

-0,67

Pekao 17,06

17,19

-0,76

Pocztylion 16,96

17,06

-0,59

Polsat 19,98

20,16

-0,89

PZU

(Złota Jesień)

18,38

18,50

-0,65

SAMPO

18,99

19,11

-0,63

Skarbiec-

-Emerytura 17,12

17,22

-0,58

Credit Suisse

17,81

17,91

-0,56

Generali 18,49

18,61

-0,64

FUNDUSZE

Wartości jednostek rozrachunkowych funduszy
emerytalnych

Nominał Cena

(PLN)

20 franków francuskich, szwajcarskich

266,04

20 koron austro-węgierskich

278,86

4 dukaty austro-węgierskie 1915 r. (nowe bicie)

630,53

1 dukat austro-węgierski 1915 r. (nowe bicie)

157,52

1 krugerrand (1 oz)

1424,07

Cena podstawowa (w PLN) 1 g złota

monetarnego w próbie 1000

48,20

Cena (w PLN) 1 g złomu złota monetarnego

w próbie 1000

45,79

CENY SKUPU ZŁOTA W NBP (10.05.2004)

Najczęściej występujące w skupie NBP monety i sztabki

Nominał

Cena (PLN)*

20 dolarów USA

1376,45

1740,41

10 dolarów USA

688,68

1087,39

10 rubli

354,41

373,07

5 rubli

177,21

186,53

20 marek niemieckich

327,86

414,13

1 funt angielski

335,18

352,82

50 dolarów kanadyjskich (1 oz)

1424,07

1499,02

2000 szylingów austriackich (1 oz) 1424,07

1499,02

sztabka 100 g/próba 999,9

4578,54

4819,52

* ceny skupu niektórych monet i sztabek zależą od ich stanu jako-

ściowego

RENTOWNOŚĆ RZĄDOWYCH
PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH

Rządowe Średnia

Data

papiery wartościowe

rentowność

ost. aukcji

Krótkoterminowe:
bony skarbowe z 10-tygodn.
terminem wykupu

5,207 02.10.2003

bony skarbowe z 13-tygodn.
terminem wykupu

5,441 19.04.2004

bony skarbowe z 26-tygodn.
terminem wykupu

5,544 26.01.2004

bony skarbowe z 52-tygodn.
terminem wykupu

6,349 26.04.2004

Długoterminowe:
obligacje o terminie wykupu
w dniu 12.08.2006 (zerokuponowe)

7,251 05.05.2004

obligacje o terminie wykupu
w dniu 24.05.2009 (kupon 5 proc.)

7,044 14.04.2004

obligacje o terminie wykupu
w dniu 24.06.2008 (kupon 5,75 proc.) 5,805 15.10.2003
obligacje o terminie wykupu
w dniu 23.09.2022 (kupon 5,75 proc.) 6,219 11.09.2002

MAJA

2004

KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU W 2004 R.

koszty uzyskania przychodu miesięcznie:

102,25 zł

– jeden zakład

rocznie:

1227,00 zł

koszty uzyskania

nie może prze-

1840,77 zł

przychodów kroczyć

rocznie

– kilka zakładów

koszty uzyskania przychodu miesięcznie:

127,82 zł

`dla dojeżdżających

rocznie:

1533,84 zł

koszty uzyskania przychodu nie może

2300,94 zł

dla dojeżdżających

przekroczyć

– kilka zakładów

rocznie

(Dz.U. z 2003 r. nr 202, poz. 1956)

OPŁATY ZA OGŁOSZENIE W MONITORZE
SĄDOWYM I GOSPODARCZYM

Wyszczególnienie

Wysokość opłaty

Za ogłoszenie wpisu do Krajowego
Rejestru Sądowego
– za ogłoszenie pierwszego wpisu

500 zł

– za ogłoszenie kolejnych wpisów

250 zł

Za ogłoszenie dotyczące pomocy
publicznej dla przedsiębiorców
– dla jednego przedsiębiorcy

60 zł

Inne ogłoszenia i obwieszczenia

za jeden
znak 0,70 zł
nie mniej niż 60 zł
za ogłoszenie

– za podkreślenia, wytłuszczenia

opłatę zwiększa
się o 30%

Należy pamiętać, że zasada swobody

umów posiada pewne ograniczenia. Zgodnie
z art. 353

kodeksu cywilnego treść lub cel

stosunku prawnego nie mogą się sprzeci-
wiać ustawie, właściwości (naturze) tego sto-
sunku ani zasadom współżycia społecznego.

Po pierwsze: ograniczenia wynikające

z ustawy

Ustawa może wprowadzać zakazy zaopa-

trzone sankcją karną lub przepisy zagrożone
sankcją nieważności. Przykładem może być
np. umowa sprzedaży nieruchomości lub

umowa leasingu. Pierwsza z nich musi być
zawarta w formie aktu notarialnego, druga –
musi mieć formę pisemną. W przeciwnym
razie nie będą ważne. Nieważna będzie też
np. umowa sprzedaży, w której nie została
określona cena, gdyż stanowi ona element
przedmiotowo istotny umowy sprzedaży.
Nieważna będzie też umowa, której celem
jest obejście prawa, np. gdy strony zawierają
umowę darowizny i chcą w ten sposób ukryć
umowę sprzedaży.

Po drugie: umowa nie może być sprzeczna

z jej podstawowymi zasadami

Umowa nie może być też sprzeczna z wła-

ściwością danego stosunku prawnego. Za ta-
ką może być uznana umowa, która dopusz-
cza zmianę jej warunków tylko przez jedną
stronę lub gdy wyłączona jest możliwość wy-
egzekwowania świadczenia przez wierzyciela.

Po trzecie: umowa nie może być sprzeczna

z zasadami współżycia społecznego

Ta zasada jest najtrudniejsza do określe-

nia. Można się na nią powołać, np. gdy ma-
my do czynienia z dysproporcją między
świadczeniami stron, gdy umowa została za-
warta w celu wyzysku drugiej strony.

Umowy nazwane i nienazwane

Kodeks cywilny określa zasady dotyczące

kilkunastu umów wykorzystywanych w obro-
cie gospodarczym. Do najczęściej stosowa-
nych należy umowa sprzedaży, popularna
wśród przedsiębiorców jest również umowa
zlecenia i umowa spółki cywilnej – zawiera-
na nie tylko przez osoby fizyczne prowadzą-
ce działalność gospodarczą. Nienazwane to
te umowy, których nazwy nie znalazły się
w kodeksie cywilnym. Do niedawna do tak-
cich umów należała umowa leasingu regulo-
wana teraz przez art. 709 (1) – 709 (18) ko-
deksu cywilnego. Do bardziej popularnych
umów nienazwanych należą umowy: akwizy-
cji, brokrerska, faktoringu, franchisingu, me-
nadżerska, sponsoringu.

Teresa Siudem

WIĘCEJ NA STR. 5

Umowy
między
przedsiębiorcami

Podstawowe zasady dotyczące zawierania umów zawarte są
w kodeksie cywilnym. Wśród nich także ta najważniejsza – za-
sada swobody umów, która pozwala stronom na ułożenie sto-
sunku prawnego według swego uznania. Ale trzeba też wie-
dzieć, że kodeks cywilny zawiera szczegółowe regulacje doty-
czące poszczególnych umów. Są to tzw. umowy nazwane, do
których należy m.in. umowa sprzedaży, najmu, zastawu, uży-
czenia, składu.

TERMINARZ PODATNIKA I PŁATNIKA

Pytania do ekspertów
prosimy kierować pod adresem:

tb@infor.pl

Kodeks cywilny zawiera pewne ograni-
czenia dotyczące poszczególnych
umów – niektóre z nich muszą być za-
warte na piśmie, inne muszą mieć for-
mę aktu notarialnego. Uchybienie tym
wymogom może prowadzić do nieważ-
ności kontraktu i w konsekwencji nara-
zić przedsiębiorcę na duże straty.

RADZI

◗

Umowa sprzedaży art. 535–601

◗

Umowa zamiany art. 603–604

◗

Umowa dostawy art. 605–612

◗

Umowa kontraktacji art. 613–626

◗

Umowa o dzieło art. 627–646

◗

Umowa o roboty budowlane art. 647–658

◗

Umowa najmu art. 659–692

◗

Umowa dzierżawy art. 693–709

◗

Umowa leasingu art. 709

–709

◗

Umowa użyczenia art. 710 –719

◗

Umowa pożyczki art. 720–724

◗

Umowa rachunku bankowego art. 725–733

◗

Umowa zlecenia art. 734–751

◗

Umowa agencyjna art. 758–764

◗

Umowa komisu art. 765–773

◗

Umowa przewozu art. 774–793

◗

Umowa spedycji art. 794–804

◗

Umowa ubezpieczenia art. 805–834

◗

Umowa przechowania art. 835–845

◗

Umowa składu art. 853–859

◗

Umowa spółki art. 860–875

◗

Umowa poręczenia art. 876–887

Umowy nazwane z kodeksu cywilnego,

wykorzystywane w obrocie gospodarczym

Jak zamówiç

prenumerat´

www.gazetaprawna.pl/prenumerata

SPRAWDè

W INTERNECIE

Obowiązki ciążące na podatnikach VAT

wynikające z likwidacji lub zaprzestania
działalności określone zostały w rozdziale
czwartym działu drugiego ustawy z dnia 11
marca 2004 r. o podatku od towarów
i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535). W stosun-
ku do „starej” ustawy VAT ustawodawca
nie przewidział zasadniczych zmian, skra-
cając w niektórych przypadkach ustawowe
terminy przewidziane ustawą.

Co podlega opodatkowaniu?

Opodatkowaniu podatkiem podlegają to-

wary własnej produkcji i towary, które po na-
byciu nie były przedmiotem dostawy towa-
rów, w przypadku rozwiązania spółki cywil-
nej lub handlowej niemającej osobowości
prawnej. Opodatkowaniu VAT podlega rów-
nież zaprzestanie przez podatnika, o którym
mowa w art. 15 (czyli wykonującego samo-
dzielnie działalność gospodarczą, bez wzglę-
du na cel lub rezultat takiej działalności), bę-
dącego osobą fizyczną, wykonywania czyn-
ności podlegających opodatkowaniu, obo-
wiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do
zgłoszenia zaprzestania działalności naczel-

nikowi urzędu skarbowego. Na równi z za-
przestaniem wykonywania czynności podle-
gających opodatkowaniu traktuje się niewy-
konywanie czynności podlegających opodat-
kowaniu co najmniej przez 10 miesięcy.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 96 ust.

6 ustawy, jeżeli podatnik zarejestrowany ja-
ko podatnik VAT zaprzestał wykonywania
czynności podlegającej opodatkowaniu,
jest on obowiązany zgłosić zaprzestanie
działalności naczelnikowi urzędu skarbo-
wego. Zgłoszenie takie stanowi dla naczel-
nika urzędu skarbowego podstawę do wy-
kreślenia podatnika z rejestru jako podatni-
ka VAT.

Nowa ustawa określiła, co należy rozu-

mieć przez działalność gospodarczą. Tak
więc tylko takie zakończenie działalności
wykonywanej przez podatnika będzie podle-
gało opodatkowaniu. I tak, działalność go-
spodarcza obejmuje wszelką działalność
producentów, handlowców lub usługodaw-
ców, w tym podmiotów pozyskujących zaso-
by naturalne oraz rolników, a także działal-
ność osób wykonujących wolne zawody,
również wówczas, gdy czynność została wy-

konana jednorazowo w okolicznościach
wskazujących na zamiar wykonywania czyn-
ności w sposób częstotliwy. Działalność go-
spodarcza obejmuje również czynności po-
legające na wykorzystywaniu towarów lub
wartości niematerialnych i prawnych w spo-
sób ciągły dla celów zarobkowych.

Opodatkowaniu przy likwidacji działal-

ności nie podlegają towary, które po zakoń-
czeniu działalności zostały na „składzie”
podatnikom podmiotowo zwolnionym od
podatku. Odnosi się to do dwóch grup po-
datników. Po pierwsze, dotyczy to podatni-
ków, u których wartość sprzedaży opodat-
kowanej nie przekroczyła łącznie w po-
przednim roku podatkowym kwoty wyrażo-
nej w złotych odpowiadającej równowarto-
ści 10 000 euro. Drugi przypadek nato-
miast dotyczy podatników rozpoczynają-
cych wykonywanie czynności opodatkowa-
nych w trakcie roku podatkowego, którzy
są zwolnieni od podatku, jeżeli przewidy-
wana przez nich wartość sprzedaży nie
przekroczy, w proporcji do okresu prowa-
dzonej sprzedaży, kwoty 10 000 euro lub
w stosunku do niektórych podatników
30-krotności kwoty prowizji lub innych po-
staci wynagrodzeń za wykonanie usług.

Remanent likwidacyjny

Podstawowym warunkiem, który musi

być spełniony przez podatników, aby wy-
pełnić obowiązek podatkowy, jest sporzą-
dzenie tzw. remanentu likwidacyjnego. Po-
datnicy więc są obowiązani sporządzić spis
z natury towarów na dzień rozwiązania
spółki lub zaprzestania wykonywania czyn-
ności podlegających opodatkowaniu. Powi-

nien być on sporządzony w terminie 14
dni, licząc od dnia rozwiązania spółki lub
zaprzestania wykonywania czynności pod-
legających opodatkowaniu. Kolejnym ter-
minem, na który musi zwrócić uwagę po-
datnik, jest zawiadomienie o dokonanym
spisie z natury, o ustalonej wartości
i o kwocie podatku należnego naczelnika
urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc
od dnia zakończenia tego spisu. Przypo-
mnijmy, w starej ustawie VAT terminy po-
wyższe wynosiły odpowiednio 30 i 14 dni.

Obowiązek i zwolnienie

Obowiązek podatkowy w przypadku:

rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej
niemającej osobowości prawnej oraz za-
przestania przez podatnika, będącego oso-
bą fizyczną, wykonywania czynności podle-
gających opodatkowaniu, obowiązanego
do zgłoszenia zaprzestania działalności na-
czelnikowi urzędu skarbowego, powstaje
w dniu, w którym powinien być sporządzo-
ny spis z natury, nie później jednak niż 14
dnia, licząc od dnia rozwiązania spółki lub
zaprzestania wykonywania czynności pod-
legających opodatkowaniu.

Wynika z tego, że zasadniczo obowiązek

podatkowy powstanie w momencie doko-
nania remanentu likwidacyjnego, ale nie
później niż z końcowym terminem do jego
sporządzenia.

Ustawodawca przewidział, że w przy-

padku spółek niemających osobowości
prawnej (np. cywilnej, jawnej, komandyto-
wej) będzie możliwość sprzedaży lub in-
nego przekazania towarów objętych spi-
sem z natury bez konsekwencji podatko-
wych, ale tylko przez określony czas.
Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 7 ustawy
o VAT dostawa towarów dokonywana
przez byłych wspólników spółek, o któ-
rych mowa w ust. 1 pkt 1 (spółki cywilnej
i spółki handlowej niemającej osobowości
prawnej), której przedmiotem są towary
objęte spisem z natury, podlega zwolnie-
niu od podatku przez okres 12 miesięcy
od dnia sporządzenia spisu, pod warun-
kiem rozliczenia podatku od towarów ob-
jętych spisem z natury.

Ustawodawca określił również, jak nale-

ży ustalić podstawę opodatkowania będą-
cą wartością towarów podlegających spi-
sowi z natury. I tak, w przypadku towa-
rów, dla których nie została określona ce-
na, podstawą opodatkowania jest wartość
towarów lub usług obliczona według cen
stosowanych w obrotach z głównym od-
biorcą (odbiorcami), a w przypadku bra-
ku odbiorcy – według przeciętnych cen

stosowanych w danej miejscowości lub na
danym rynku z dnia wykonania tych czyn-
ności, pomniejszona o kwotę należnego
podatku.

Rozliczenie podatku naliczonego

W przypadku, gdy w rozliczeniu podat-

ku za okres, w którym powstał obowiązek
podatkowy, kwota podatku naliczonego
jest wyższa od kwoty podatku należnego,
podatnikowi przysługuje prawo zwrotu
z urzędu skarbowego różnicy podatku. Od-
bywa się to przy uwzględnieniu zasad okre-
ślonych w art. 87 ust. 2 ustawy, zgodnie
z którym zwrot różnicy podatku następuje
na rachunek bankowy podatnika w banku
mającym siedzibę na terytorium kraju
wskazanym w zgłoszeniu identyfikacyj-
nym, o którym mowa w odrębnych przepi-
sach, w terminie 60 dni od dnia złożenia
rozliczenia przez podatnika. Jeżeli zasad-
ność zwrotu wymaga dodatkowego spraw-
dzenia, naczelnik urzędu skarbowego może
przedłużyć ten termin do czasu zakończe-
nia postępowania wyjaśniającego. Jeżeli
przeprowadzone postępowanie wykaże za-
sadność zwrotu, o którym mowa w zdaniu
poprzednim, urząd skarbowy wypłaca po-
datnikowi należną kwotę wraz z odsetkami
w wysokości odpowiadającej opłacie pro-
longacyjnej stosowanej w przypadku odro-

czenia płatności podatku lub jego rozłoże-
nia na raty.

Zasada powyższa jest korzystniejsza dla

podatników niż określona w „starej” usta-
wie VAT. Według ustawy z 8 stycznia 1993 r.
o podatku od towarów i usług oraz o podat-
ku akcyzowym, podatek naliczony zmniej-
szał podatek należny tylko do wysokości
kwoty podatku należnego. W nowej usta-
wie VAT jest to istotne novum, które wpły-
wa korzystnie na sytuację podatników koń-
czących działalność. Możliwość odzyska-
nia całej nadwyżki podatku naliczonego
nad należnym powoduje, że podatnik nie
straci na różnicy VAT.

Do rozliczenia podatku od towarów ob-

jętych spisem z natury stosuje się odpo-
wiednio przepisy art. 99 ustawy. Oznacza
to, że deklarację podatkową podatnicy są
obowiązani złożyć w urzędzie skarbowym
w terminie do 25 dnia miesiąca następują-
cego po miesiącu powstania obowiązku po-
datkowego. Również w tym przypadku zo-
bowiązanie podatkowe, kwotę zwrotu róż-
nicy podatku, kwotę zwrotu podatku nali-
czonego lub różnicy podatku przyjmuje się
w kwocie wynikającej z deklaracji podatko-
wej, chyba że naczelnik urzędu skarbowego
lub organ kontroli skarbowej określi je
w innej wysokości.

Bogdan Świąder

VAT.

LIKWIDACJA DZIAŁALNOŚCI

Kiedy i od czego
płacimy podatek dodany

Nowa ustawa o podatku od towarów i usług nadal przewiduje po-
wstanie obowiązku podatkowego przy likwidacji działalności go-
spodarczej przez podatników VAT. Niektóre terminy do dokonania
obowiązków nałożonych ustawą zostały skrócone, ale za to podat-
nik uzyskał możliwość uzyskania całości zwrotu nadwyżki podatku
naliczonego nad należnym w porównaniu ze starą ustawą VAT.

Opodatkowaniu VAT przy likwidacji
działalności podlegają towary własnej
produkcji i towary, które po nabyciu
nie były przedmiotem dostawy. Doty-
czy to jednak tylko towarów, w stosun-
ku do których przysługiwało prawo do
obniżenia kwoty podatku należnego
o kwotę podatku naliczonego.

PRZYPOMINA

Opodatkowanie tzw. remanentu likwi-
dacyjnego dotyczy tylko spółki cywil-
nej, spółki handlowej niemającej oso-
bowości prawnej oraz osoby fizycznej.
Nie dotyczy natomiast spółek kapita-
łowych, czyli mających osobowość
prawną, jak spółka z o.o. lub spółka
akcyjna.

PRZYPOMINA

Spis z natury powinien być sporządzo-
ny w terminie 14 dni, licząc od dnia
rozwiązania spółki lub zaprzestania
wykonywania czynności podlegają-
cych opodatkowaniu. Natomiast
w terminie 7 dni, licząc od dnia zakoń-
czenia tego spisu, podatnik zobowią-
zany jest zawiadomić naczelnika urzę-
du skarbowego o dokonanym spisie
z natury, o ustalonej wartości i o kwo-
cie podatku należnego.

PRZYPOMINA

Dostawa towarów dokonywana przez
byłych wspólników spółki cywilnej
i spółki handlowej niemającej osobo-
wości prawnej, której przedmiotem są
towary objęte spisem z natury, podle-
ga zwolnieniu od podatku przez okres
12 miesięcy od dnia sporządzenia spi-
su, pod warunkiem rozliczenia podat-
ku od towarów objętych spisem z na-
tury.

PRZYPOMINA

Gdy w rozliczeniu podatku od rema-
nentu likwidacyjnego za okres, w któ-
rym powstał obowiązek podatkowy,
kwota podatku naliczonego jest wyż-
sza od kwoty podatku należnego, po-
datnikowi przysługuje prawo zwrotu
z urzędu skarbowego różnicy podatku.

PRZYPOMINA

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

DORADCA FIRMY

Pierwsza z tych czynności została zdefi-

niowana w art. 2 pkt 9 ustawy z 11 marca
2004 r. o podatku od towarów i usług
(Dz.U. nr 54, poz. 535), zgodnie z którym
przez pojęcie import usług rozumie się
świadczenie usług, z tytułu wykonania któ-
rych podatnikiem jest usługobiorca usług.
Z kolei z art. 17 ust. 1 pkt 4 wynika, iż
w przypadku, gdy podatnikami są usługo-
biorcy usług importowanych, muszą być
one świadczone przez podatników posiada-
jących siedzibę lub miejsce zamieszkania
albo pobytu poza terytorium RP.

Ze względu na brak uregulowania w usta-

wie „eksportu usług” szczególnego znacze-
nia nabierają przepisy zawarte w art. 27 i 28
nowej ustawy o VAT zawierające zasady do-
tyczące miejsca świadczenia usług.

Odnosi się on zarówno do czynności

świadczenia usług przez podatników VAT
w Polsce, jak i na obszarze innych państw
członkowskich Unii Europejskiej lub poza
jej obszarem. Trzeba pamiętać również
o tym, że VAT nakładany jest zgodnie z za-
sadą terytorialnej suwerenności podatko-
wej, która powoduje opodatkowanie trans-
akcji w kraju ich rzeczywistej konsumpcji.
Analizowane rozwiązania prawne mają za-
gwarantować uniknięcie przypadków braku
opodatkowania lub podwójnego nałożenia
podatku (por. pod red. K. Sachsa, VI Dy-
rektywa VAT, Warszawa 2004, s. 171).

Miejsce świadczenia usług

W artykule 27 nowej ustawy o VAT usta-

wodawca wprowadził generalną zasadę,
zgodnie z którą miejscem świadczenia
usług (powstania obowiązku podatkowego)
jest miejsce:

◗

gdzie świadczący usługę posiada siedzibę,

◗

gdzie świadczący usługę posiada stałe
miejsce prowadzenia działalności,

◗

gdzie świadczący usługę posiada miejsce
stałego zamieszkania.

Od zasady powyższej istnieje szereg wyjąt-

ków spowodowanych specyfiką poszczegól-
nych usług. I tak w przypadku świadczenia:

◗

usług związanych z nieruchomościami,
w tym usług świadczonych przez rzeczo-
znawców majątkowych i pośredników
w obrocie nieruchomościami oraz usług
przygotowywania i koordynowania prac
budowlanych, takich jak usługi architek-
tów i nadzoru budowlanego – miejscem

świadczenia usług jest miejsce położenia
nieruchomości,

◗

usług transportowych – miejscem świad-
czenia usług jest miejsce, gdzie odbywa
się transport, z uwzględnieniem pokona-
nych odległości,

◗

usług: w dziedzinie kultury, sztuki, spor-
tu, nauki, edukacji lub rozrywki; pomoc-
niczych do usług transportowych takich
jak: załadunek, rozładunek, przeładunek
i podobne czynności; wyceny majątku
rzeczowego ruchomego; na ruchomym
majątku rzeczowym – miejscem świad-
czenia usług jest miejsce, gdzie usługi są
faktycznie świadczone.

W odniesieniu do usług określonych

w art. 27 ust. 3 ustawy, w przypadku gdy
świadczone są one na rzecz:

◗

osób fizycznych, osób prawnych oraz jed-
nostek organizacyjnych niemających oso-
bowości prawnej, mających siedzibę lub
miejsce zamieszkania na terytorium pań-
stwa trzeciego – czyli państwa niebędące-
go członkiem UE, tzn. w sytuacji wykony-
wania czynności określanej w przepisach
starej ustawy o VAT mianem „eksportu
usług”, lub

◗

podatników mających siedzibę lub miej-
sce zamieszkania na terytorium Wspólno-
ty, ale w kraju innym niż kraj świadczące-
go usługę, czyli niezdefiniowanego w no-
wej ustawie o VAT „odpłatnego świadcze-
nia usług na terytorium UE”,

– miejscem świadczenia tych usług jest

miejsce, gdzie nabywca usługi posiada sie-
dzibę, stałe miejsce prowadzenia działalno-
ści, dla którego dana usługa jest świadczo-
na, a w przypadku braku stałego miejsca
prowadzenia działalności, stały adres lub
miejsce zamieszkania.

Powyższe zasady odnoszą się do nastę-

pujących usług:

◗

sprzedaży praw lub udzielania licencji
i sublicencji, przeniesienia lub cesji praw
autorskich, patentów, praw do znaków fa-
brycznych, handlowych, oddania do uży-
wania wspólnego znaku towarowego albo
wspólnego znaku towarowego gwarancyj-
nego, albo innych pokrewnych praw,

◗

reklamy,

◗

doradców, inżynierów, biur projektów,
tłumaczeń, prawniczych, biegłych księgo-
wych oraz innych podobnych usług, jak
również przetwarzania danych i dostar-
czania informacji,

◗

bankowych, finansowych i ubezpieczenio-
wych łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem
wynajmu sejfów przez banki,

◗

dostarczania (oddelegowania) personelu,

◗

wynajmu, dzierżawy lub innych o podob-
nym charakterze, których przedmiotem
są rzeczy ruchome, z wyjątkiem środków
transportu,

◗

telekomunikacyjnych,

◗

nadawczych radiowych i telewizyjnych,

◗

elektronicznych,

◗

polegających na zobowiązaniu do po-
wstrzymania się od dokonania czynności
lub posługiwania się prawem, o których
mowa w pkt 1-9 i 11,

◗

agentów, pośredników działających
w imieniu i na rachunek innej osoby, jeśli
uczestniczą w zapewnieniu świadczenia
usług, o których mowa w pkt 1–10.

Usługi elektroniczne i pokrewne

Należy zwrócić uwagę na fakt, iż w przy-

padku, gdy usługi elektroniczne są świad-
czone przez osobę prawną, jednostkę orga-
nizacyjną niemającą osobowości prawnej
lub osobę fizyczną, która ma siedzibę albo
miejsce zamieszkania lub stałe miejsce pro-
wadzenia działalności poza terytorium
Wspólnoty (np. na terytorium Rosji), z któ-
rego świadczy te usługi na rzecz podmiotów
niebędących podatnikami podatku od war-
tości dodanej lub podatnikami podatku od
towarów i usług – zdefiniowanymi w art. 14
i art. 15 ustawy – mających siedzibę lub
miejsce zamieszkania na terytorium Wspól-
noty, miejscem świadczenia tych usług jest
miejsce, gdzie nabywca posiada siedzibę lub
miejsce zamieszkania, czyli np. w Polsce.

W sytuacji, gdy odbiorca tej usługi jest

polskim podatnikiem VAT, mamy do czynie-
nia z typowym „importem usług” zdefinio-
wanym we wstępie do niniejszego artykułu.

Wskazana powyżej zasada odnosi się

także do usług telekomunikacyjnych oraz
nadawczych radiowych i telewizyjnych, je-
żeli rzeczywiste użytkowanie i korzystanie
z tych usług ma miejsce na terytorium pań-
stwa członkowskiego, gdzie nabywca posia-
da siedzibę lub miejsce zamieszkania.

Miejsce świadczenia usług może być

określone odmiennie niż powyżej, jeżeli jest
to uzasadnione specyfiką świadczenia usług
i przepisami dyrektyw Unii Europejskiej.

Transport towarów

Ustawodawca polski wprowadził odrębne

zasady dotyczące opodatkowania wewnątrz-
wspólnotowej usługi transportu towarów.
I tak, zgodnie z art. 28 ustawy, w przypadku
transportu towarów, którego rozpoczęcie
i zakończenie ma miejsce odpowiednio na
terytorium dwóch różnych państw człon-
kowskich, miejscem świadczenia tej usługi
jest miejsce, gdzie transport towarów się
rozpoczyna. Przykładowo, spółka świadczą-
ca usługę transportu towarów na trasie War-
szawa – Berlin będzie opodatkowana z tytu-
łu świadczonej usługi w Polsce. Istotne jest
jednak to, że powyższa reguła nie znajduje
zastosowania w przypadku, gdy niemiecki
nabywca usługi podał dla tej czynności
świadczącemu wewnątrzwspólnotową usłu-
gę transportu towarów polskiemu podatni-
kowi numer, pod którym zidentyfikowany
jest dla potrzeb podatku od wartości doda-
nej na terytorium innego państwa członkow-
skiego. Miejscem świadczenia usługi jest
wówczas terytorium tego innego państwa
członkowskiego.

Powyższa zasada ma również zastosowa-

nie do usług pomocniczych do usług trans-
portowych, takich jak: załadunek, rozładu-
nek, przeładunek i podobne czynności, je-
żeli usługi te są bezpośrednio związane

z wewnątrzwspólnotową usługą transportu
towarów.

Z kolei, w przypadku szeroko rozumia-

nych usług pośrednictwa świadczonych na
podstawie umów cywilnoprawnych związa-
nych:

◗

bezpośrednio z wewnątrzwspólnotowymi
usługami transportu towarów – np. spedy-
cja – miejscem świadczenia tych usług

jest miejsce, gdzie transport towarów się
rozpoczyna,

◗

z usługami pomocniczymi do usług trans-
portowych, takich jak: załadunek, rozła-
dunek, przeładunek i podobne czynności
– miejscem świadczenia tych usług jest
miejsce ich wykonania,

◗

z usługami innymi niż wymienione w pkt
1 i 2 oraz w art. 27 ust. 3 ustawy – przed-
stawionych powyżej – miejscem świad-
czenia tych usług jest miejsce ich wykona-
nia.

Należy pamiętać również o tym, iż

w przypadku, gdy nabywca usługi podał dla
tej czynności świadczącemu usługę numer,
pod którym jest zidentyfikowany na potrze-
by podatku lub podatku od wartości doda-
nej na terytorium państwa członkowskiego
innym niż terytorium państwa członkow-
skiego, na którym zgodnie z zasadami
przedstawionymi powyżej ma miejsce
świadczenia usługa, miejscem świadczenia
usługi jest terytorium państwa członkow-
skiego, które wydało nabywcy ten numer.

Odmienne zasady zostały wprowadzone

przez ustawodawcę w odniesieniu do
świadczenia usług wyceny majątku rzeczo-
wego ruchomego i usług na ruchomym ma-
jątku rzeczowym. Jeżeli usługi te świadczo-
ne są dla nabywcy, który podał wykonują-
cemu te usługi numer, pod którym zidenty-
fikowany jest dla potrzeb podatku od war-
tości dodanej na terytorium innego pań-
stwa członkowskiego niż terytorium, na
którym usługi są wykonywane, miejscem
świadczenia tych usług jest terytorium pań-
stwa członkowskiego, które wydało nabyw-
cy usługi ten numer. I tak, np. dla spółki
z siedzibą w Warszawie będącej usługobior-
cą, która podaje usługodawcy numer iden-
tyfikacji podatkowej nadany jej we Francji,
miejscem świadczenia będzie Francja.

Istotne jest również to, iż w przypadku,

gdy usługodawca jest podatnikiem podatku
od towarów i usług – zdefiniowanym w art.
15 – przedstawiona powyżej zasada stosuje
się pod warunkiem, że towary po wykonaniu
usług zostaną niezwłocznie, nie później jed-
nak niż w terminie 30 dni od wykonania na
nich usług, wywiezione poza terytorium RP.

Wojciech Maruchin

Autor jest doradcą podatkowym, współpra-

cuje z firmą doradczą Haarmann Hemmelra

VAT.

PRZEDMIOT OPODATKOWANIA

Opodatkowanie eksportu
i importu usług

Ustawodawca nie zdefiniował w no-
wej ustawie o VAT pojęcia „eksport
usług”, stąd też czynność ta pozostaje
poza opodatkowaniem w podatku od
towarów i usług, jakkolwiek z zacho-
waniem prawa do odliczenia podatku
naliczonego, przy spełnieniu warun-
ków określonych w ustawie.

PRZYPOMINA

Wewnątrzwspólnotową usługą trans-
portu towarów jest również usługa
transportu, którego rozpoczęcie i za-
kończenie ma miejsce na terytorium
jednego państwa członkowskiego, je-
żeli usługa ta bezpośrednio jest zwią-
zana z wewnątrzwspólnotową usługą
transportu towarów.

PRZYPOMINA

Analizując przedmiot opodatkowania w nowej ustawie o VAT nie
można pominąć dwóch niezwykle istotnych czynności, jakimi są
import i eksport usług. Definicje te mają odmienne znaczenie w po-
równaniu ze starymi przepisami regulującymi zasady opodatkowa-
nia podatkiem od towarów i usług.

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

www.gazetaprawna.pl

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

DORADCA FIRMY

Obrót gospodarczy firm

Jeśli dla danej umowy zastrzeżona jest forma

pisemna, ale bez rygoru nieważności, to nawet
jeśli strony nie zawrą umowy na pismie i tak bę-
dzie ona ważna. Problem może się pojawić, gdy
dojdzie do sporu między kontrahentami. Wów-
czas nie będzie dopuszczalny dowód ze świad-
ków ani dowód z przesłuchania stron na fakt do-
konania tej czynności. Dowód ze świadków lub
dowód z przesłuchania stron byłby dopuszczal-
ny tylko wówczs, gdyby obie strony wyraziły na
to zgodę, gdyby żądał tego konsument w sporze
z przedsiębiorcą, albo gdyby strony potwierdzi-
ły pisemnie fakt zawarcia tej umowy.

Jeżeli strony zastrzegły w umowie, że określo-

na czynność prawna między nimi powinna być
dokonana w szczególnej formie, czynność ta
dochodzi do skutku tylko przy zachowaniu za-
strzeżonej formy. Jednak gdy strony zastrzegły
dokonanie czynności w formie pisemnej, nie
określając skutków niezachowania tej formy,
poczytuje się w razie wątpliwości, że była ona
zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych.
W przypadku gdy umowa została zawarta na pi-
śmie, jej uzupełnienie, zmiana albo rozwiązanie
za zgodą obu stron, jak również odstąpienie od
niej powinno być stwierdzone pismem.

Zastrzeżenia określonej formy
umowy w kodeksie cywilnym

Forma notarialna pod rygorem nieważności

wymagana jest w przypadku:

◗

umowy zobowiązującej do przeniesienia
własności nieruchomości (art. 158 k.c.). To
samo dotyczy umowy przenoszącej wła-
sność, która zostaje zawarta w celu wykona-
nia istniejącego uprzednio zobowiązania do
przeniesienia własności nieruchomości; do

przeniesienia użytkowania wieczystego sto-
suje się odpowiednio przepisy o przeniesie-
niu własności nieruchomości (art. 237).

◗

z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewi-
dzianych do ustanowienia ograniczonego
prawa rzeczowego stosuje się odpowiednio
przepisy o przeniesieniu własności (art. 245
par. 1. k.c.). Forma aktu notarialnego jest
potrzebna tylko dla oświadczenia właścicie-
la, który prawo ustanawia.

Forma pisemna pod rygorem nieważności

wymagana jest w przypadku:

◗

umowy o przejęcie długu (art. 522 k.c.). To
samo dotyczy zgody wierzyciela na przeję-
cie długu,

◗

w umowie o roboty budowlane, zawartej
między inwestorem a wykonawcą (general-
nym wykonawcą), strony ustalają zakres ro-
bót, które wykonawca będzie wykonywał
osobiście lub za pomocą podwykonawców
(art. 647

k.c.). Do zawarcia przez wyko-

nawcę umowy o roboty budowlane z pod-
wykonawcą jest wymagana zgoda inwesto-
ra. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od
przedstawienia mu przez wykonawcę umo-
wy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz
z częścią dokumentacji dotyczącą wykona-
nia robót określonych w umowie lub projek-
cie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub za-
strzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na za-
warcie umowy. Do zawarcia przez podwy-
konawcę umowy z dalszym podwykonawcą
jest wymagana zgoda inwestora i wykonaw-
cy. Umowy te powinny być dokonane w for-
mie pisemnej pod rygorem nieważności.

◗

umowa o roboty budowlane powinna być
stwierdzona pismem. Wymagana przez
właściwe przepisy dokumentacja stanowi
część składową umowy (art. 648 par. 1. k.c.),

◗

umowa najmu nieruchomości lub pomiesz-
czenia na czas dłuższy niż rok powinna być
zawarta na piśmie (art. 660 k.c.). W razie
niezachowania tej formy poczytuje się umo-
wę za zawartą na czas nie oznaczony,

◗

umowa leasingu powinna być zawarta na pi-
śmie pod rygorem nieważności (art. 709

k.c.),

◗

oświadczenie poręczyciela powinno być
pod rygorem nieważności złożone na pi-
śmie (art. 876 par. 2.).

Forma pisemna do celów dowodowych jest

wymagana w następujących przypadkach:

◗

jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem,
przelew tej wierzytelności powinien być rów-
nież pismem stwierdzony (art. 511. k.c.),

◗

umowa kontraktacyjna powinna być zawar-
ta na piśmie (art. 616 k.c.),

◗

umowa ubezpieczenia powinna być stwier-
dzona przez zakład ubezpieczeń polisą, legi-
tymacją ubezpieczeniową, tymczasowym
zaświadczeniem albo innym dokumentem
ubezpieczenia (art. 809 par. 1. k.c.),

◗

umowa spółki powinna być stwierdzona pi-
smem (art. 860 par. 2. k.c.).

Kilka rad przed zawarciem umowy

Przy sporządzaniu pisemnej umowy bar-

dzo ważne jest określenie stron umowy.
W przypadku przedsiębiorców – osób praw-
nych należy żądać odpisu z rejestru przedsię-
biorców KRS, a w przypadku osób fizycznych
prowadzących działalność gospodarczą – za-
świadczenia z ewidencji działalności gospo-
darczej. Jeśli umowa zawierana jest przez peł-
nomocnika, konieczne jest pełnomocnictwo.

W przypadku gdy dochodzi do rozporządze-

nia jakimiś prawami majątkowymi – należy po-
wołać tytuł prawny naszego kontrahenta do te-
go prawa oraz zażądać, aby złożył oświadcze-
nie, że dane prawo nie przysługuje osobom trze-
cim i nikt nie rości sobie do nich pretensji. Jeśli
w umowie mają się znaleźć jakieś cyfry – obok
w nawiasie powinny zostać napisane słownie.

W umowie należy też określić cel tej umo-

wy, np. że strony zobowiązują się do zamiany
samochodu osobowego marki X na maszynę
marki Y., przedmiot tej umowy np. umowa
najmu lokalu X położonego w miejscowości
Y. Trzeba koniecznie napisać w niej również,
do czego strony się zobowiązują, określić
świadczenie pieniężne (np. wynagrodzenie,

czynsz), wskazać, jakie świadczenia zostały
już spełnione. Należy ponadto określić ter-
min i formę zapłaty, na jaki termin umowa
wiąże strony (np. na rok lub na czas nieozna-
czony). Warto też zawrzeć klauzulę dotyczą-
cą możliwości odstąpienia od umowy i wa-
runków tego odstąpienia, ewentualnych kar
umownych, klauzulę reklamacji (jakie trzeba
spełnić warunki i przedstawić do reklamacji
dokumenty), zapisać czy i w jakiej wysokości
wpłacany jest zadatek, kto ponosi koszty za-
warcia tej umowy, w ilu egzemplarzach jest
ona sporządzona. Na koniec należy pamiętać
o podpisach i dacie sporządzenia umowy.

Przedawnienie

Zasadą jest, że termin przedawnienia rosz-

czeń wynikających z umowy wynosi lat dzie-
sięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe
oraz roszczeń związanych z prowadzeniem
działalności gospodarczej – trzy lata, od dnia
kiedy świadczenie stało się wymagalne. Jeże-
li wymagalność roszczenia zależy od podję-
cia określonej czynności przez uprawnione-
go, bieg terminu rozpoczyna się od dnia,
w którym roszczenie stałoby się wymagalne,
gdyby uprawniony podjął czynność w naj-
wcześniej możliwym terminie. Bieg przedaw-
nienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się
od dnia, w którym ten, przeciwko komu rosz-
czenie przysługuje, nie zastosował się do tre-
ści roszczenia.

W stosunku do niektórych świadczeń ter-

min przedawnienia wynosi:

Sześć miesięcy w stosunku do roszczeń

z tytułu umowy:

◗

pożyczki

◗

przewozu i spedycji (przewoźnik przeciwko
innym przewoźnikom)

Jeden rok w stosunku do roszczeń z tytułu

umowy:

◗

użytkowania

◗

umowy zastawu

◗

umowy najmu

◗

umowy użyczenia

◗

umowy przewozu osób

◗

umowy przewozu rzeczy

◗

umowy spedycji

◗

umowy składu

Dwa lata w stosunku do roszczeń z tytułu

umowy:

◗

sprzedaży

◗

umowy kontraktacji

◗

umowy rachunku bankowego

◗

umowy zlecenia

◗

umowy o dzieło

Trzy lata w stosunku do roszczeń z tytułu

umowy:

◗

umowy użytkowania wieczystego

◗

umowy ubezpieczenia.

Teresa Siudem

Umowy między przedsiębiorcami

Nie każda umowa musi być zawarta na piśmie. Nie zawieramy umo-
wy pisemnej robiąc codzienne zakupy w sklepie lub korzystając
z usług pralni, szewca, fryzjera. Część umów regulowanych przepisa-
mi kodeksu cywilnego dla swej ważności wymaga jednak formy pi-
semnej, a w niektórych przypadkach nawet formy aktu notarialnego.
A nawet jeśli przepisy kodeksu nie wprowadzają takich wymogów –
dla bezpieczenstwa transakcji – kontrahenci powinni zawierać umo-
wy na piśmie. Choćby dlatego, że zgodnie z zasadą swobody umów
każdy punkt kontraktu mogą dowolnie negocjować. Warto mieć więc
po zakończeniu negocjacji potwierdzenie ostatecznych ustaleń.

Zbycie lub wydzierżawienie przedsiębior-
stwa albo ustanowienie na nim użytko-
wania powinno być dokonane w formie
pisemnej z podpisami notarialnie po-
świadczonymi, a zbycie przedsiębiorstwa
należącego do osoby wpisanej do reje-
stru powinno być wpisane do rejestru.

RADZI

Do zachowania pisemnej formy czynności
prawnej wystarcza złożenie własnoręczne-
go podpisu na dokumencie obejmującym
treść oświadczenia woli, a do zawarcia
umowy wystarcza wymiana dokumentów
obejmujących treść oświadczeń woli,
z których każdy jest podpisany przez jedną
ze stron, lub dokumentów, z których każ-
dy obejmuje treść oświadczenia woli jed-
nej ze stron i jest przez nią podpisany.
Oświadczenie woli złożone w postaci elek-
tronicznej opatrzone bezpiecznym podpi-
sem elektronicznym weryfikowanym za
pomocą ważnego kwalifikowanego certy-
fikatu jest równoważne formie pisemnej.

RADZI

Skutki niezawarcia
umowy przedwstępnej

Jakie są skutki niezawarcia umowy finalnej, gdy
wcześniej została zawarta umowa przedwstępna?

Jeżeli strona zobowiązana do zawarcia umowy przyrze-
czonej uchyla się od jej zawarcia, druga strona może żą-
dać naprawienia szkody, którą poniosła przez to, że liczy-
ła na zawarcie umowy przyrzeczonej. Jednak gdy umowa
przedwstępna czyni zadość wymaganiom, od których za-
leży ważność umowy przyrzeczonej, w szczególności wy-
maganiom co do formy, strona uprawniona może docho-
dzić zawarcia umowy przyrzeczonej. Roszczenia powyż-
sze przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym
umowa przyrzeczona miała być zawarta. Jeżeli sąd odda-

li żądanie zawarcia umowy przyrzeczonej, roszczenie
o naprawienie szkody przedawnia się z upływem roku od
dnia, w którym orzeczenie stało się prawomocne.

Czy potrzebna jest
szczególna forma?

Czy do zawarcia umowy przedwstępnej potrzeb-
na jest jakaś szczególna forma?

Ważność umowy przedwstępnej jest zależna od: okre-
ślenia w jej treści istotnych postanowień (m.in. stron,
ceny – w przypadku umowy sprzedaży). Dla ważności
umowy przedwstępnej nie jest jednak wymagana żadna
forma szczególna (pisemna, notarialna), nawet gdyby
była zastrzeżona dla umowy, która ma być w przyszło-
ści zawarta np. umowy sprzedaży nieruchomości.

Nieprzyjęta oferta

Złożyłem telefonicznie kontrahentowi ofertę
sprzedaży samochodu ciężarowego. Powie-

dział, że się zastanowi, ale minęło już dwa tygodnie
i nie zadzwonił w tej sprawie. Znalazłem potencjalne-
go nabywcę tego samochodu, czy poprzednia oferta
mnie wiąże?

Jeśli termin nie był oznaczony, oferta złożona w obec-
ności drugiej strony albo za pomocą telefonu lub inne-
go środka bezpośredniego porozumiewania się na odle-
głość przestaje wiązać, jeżeli nie zostanie przyjęta nie-
zwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać
z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł
otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego
opóźnienia.

www.gazetaprawna.pl

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

Obrót gospodarczy firm

Przedmiotem sprzedaży między przedsię-

biorcami mogą być rzeczy (np. samochód),
przy czym mogą być to rzeczy nie tylko ist-
niejące, ale również przyszłe, suma pienięż-
na, przedsiębiorstwo, a nawet zorganizowana
część mienia przedsiębiorstwa, np. zakład,
a także energie oraz gospodarstwo rolne.

Treść umowy sprzedaży określa art. 535

kodeksu cywilnego. Z przepisu tego wyni-
ka, że umowa sprzedaży polega na tym, że
sprzedawca zobowiązuje się przenieść na
kupującego własność rzeczy i wydać mu
rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz
odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Polega
ona zatem na tym, że jeden przedsiębiorca
przenosi na kupującego (drugiego przed-
siębiorcę) własność rzeczy i wydaje mu ją,
a ten rzecz odbiera i płaci cenę.

Sąd Najwyższy w wyroku z 28 lipca 1999

r. (II CKN 552/98, OSNC z 2000 r. nr 2,
poz. 24) stwierdził, że przez pojęcie wyda-
nia rzeczy sprzedanej należy rozumieć nie
tylko przeniesienie posiadania, ale także sa-
mo zapewnienie kupującemu możliwości
odebrania nabytej rzeczy, która została mu
realnie zaofiarowana, a więc niezależnie od
tego, czy kupujący rzeczywiście przyjął
rzecz do swojej dyspozycji. Pojęcie wydania
rzeczy nie jest zatem jednoznaczne z odbio-
rem rzeczy przez kupującego.

Różne metody, jeden cel

Przedsiębiorcy mogą zawrzeć umowę

sprzedaży na różne sposoby. Do jej zawarcia
może dojść np. po rokowaniach – strony
podpisują wtedy uzgodnioną treść kontrak-
tu. Przedsiębiorca może też przyjąć otrzyma-
ną ofertę, akceptując jej warunki, albo wygrać
zorganizowany przetarg (aukcję). Najprost-
szym jednak sposobem dojścia sprzedaży do
skutku jest po prostu odebranie towaru i wrę-
czenie przedsiębiorcy-sprzedawcy ceny.

Do zawarcia umowy sprzedaży niezbędne

jest porozumienie stron co do określonych
elementów. Mowa tu o określeniu przedmio-
tu sprzedaży i oczywiście ceny. Istotne jest
to, by elementy te zostały wyznaczone przez
same strony. W razie bowiem sporu sąd nie
ma kompetencji do ich ustalania. Może jed-
nak zdarzyć się, że w szczególnych okolicz-
nościach, powstałych po zawarciu umowy,
dojdzie do sądowej modyfikacji określonych
umową świadczeń.

Określenie ceny nie oznacza, że koniecznie

należy wskazać w umowie oznaczoną liczbo-
wo konkretną kwotę pieniężną. Wystarczy, je-
śli przedsiębiorcy-strony umowy wskażą tylko
podstawy do ustalenia ceny. Rozumie się
przez to zbieżność intencji stron co do odpłat-
ności i uzgodnienie danych pozwalających na
ustalenie wysokości ceny, a w szczególności
określenie sposobu jej obliczenia, elementów
składających się na jej kalkulację. Można też
odwołać się do ceny płaconej przez określoną
instytucję, do opinii biegłego lub innej osoby

trzeciej. Kwestie te mogą być nawet w treści
umowy pominięte. Wystarczy, by z okoliczno-
ści wynikało, że strony miały na względzie ce-
nę przyjętą w stosunkach danego rodzaju. Na-
leży wówczas w razie wątpliwości uznać, że
chodziło o cenę w miejscu i czasie, w którym
rzecz ma być kupującemu wydana. Potwier-
dził to Sąd Najwyższy m.in. w wyroku
z 9 września 1998 r. (I CKN 842/97, OSNC

z 1999 r. nr 5, poz. 91) podkreślając, że jeżeli
strony w umowie sprzedaży uzgodniły, że na-
bywca zapłaci – za dostarczony towar – cenę
rynkową z konkretnej późniejszej daty, lecz
nie określiły miejsca ukształtowania się tej ce-
ny, poczytuje się w razie wątpliwości, że cho-
dziło o cenę w miejscu, w którym rzecz zosta-
ła nabywcy wydana.

Nie tylko przyjemności,
również obowiązki

Dojście do skutku umowy to zadowolenie

dla obu przedsiębiorców-stron tej umowy.
Przedsiębiorca sprzedawca cieszy się, bo do-
stanie pieniądze za sprzedany towar, a przed-
siębiorca nabywca – bo kupił to, czego potrze-
bował. Niestety z zawarciem umowy sprzeda-
ży łączą się także określone obowiązki.

Zobowiązanie przedsiębiorcy będącego

sprzedawcą polega na przeniesieniu wła-
sności lub innego prawa na kupującego.
W przypadku sprzedaży rzeczy (np. artyku-
łów papierniczych do sklepu) obowiązkiem
sprzedawcy jest wydanie jej kupującemu.
Tak samo będzie z innymi dobrami, gdzie
również istnieje obowiązek ich wydania.

Jeśli kupujący popadnie w zwłokę w doko-

naniu specyfikacji, sprzedawca będzie mógł
wykonać uprawnienia, które przysługują wie-
rzycielowi w razie zwłoki dłużnika ze spełnie-
niem świadczenia wzajemnego. Druga możli-
wość, z jakiej może skorzystać sprzedawca,
polega na dokonaniu oznaczenia bez udziału
kupującego (samodzielnie przez sprzedaw-
cę). Oznaczenie to stanie się wiążące dla ku-
pującego po bezskutecznym upływie terminu
do odmiennego oznaczenia, jaki sprzedawca
obowiązany jest wyznaczyć kupującemu.

W umowie łączącej sprzedawcę z kupują-

cym powinny być oznaczone również ter-
min i miejsce wydania rzeczy. Z wydaniem
rzeczy wiąże się istotna rzecz. Otóż przed-
siębiorca-sprzedawca powinien dołączyć do
rzeczy odpowiednie dokumenty z nią zwią-
zane, a także potrzebną do prawidłowego
korzystania z rzeczy instrukcję oraz wszyst-
kie inne niezbędne informacje. Do obo-
wiązków związanych z wydaniem rzeczy na-
leży także udzielenie kupującemu potrzeb-
nych wyjaśnień o stosunkach prawnych

i faktycznych dotyczących rzeczy sprzeda-
nej. Z wydaniem rzeczy wiąże się też obo-
wiązek sprzedawcy należytego opakowania,
i zabezpieczenia rzeczy oraz zapewnienie
odpowiedniego przewozu, stosownie do
właściwości rzeczy. W zależności od tego,
co jest przedmiotem sprzedaży opakowa-
nia, mogą być nieodłączną częścią rzeczy
sprzedanej (np. niektóre gazy, płyny), albo
mogą być swobodnie od niej odłączone.
Z opakowaniem wiąże się nie tylko problem
techniczny. Może ono bowiem stanowić

o atrakcyjności danego towaru i być istot-
nym elementem przedmiotu umowy. Z za-
sady przy sprzedaży opakowanie jest wli-
czone w cenę towaru, sprzedawane jako
osobna pozycja oraz – jeżeli jest to opako-
wanie wielokrotnego użytku – sprzedawa-
ne, używane lub wynajmowane. O ewentu-
alnych dalszych losach opakowania wielo-
krotnego użytku strony powinny zdecydo-
wać w umowie. W sytuacji gdy opakowanie
jest sprzedawane, strony mogą przewidzieć
obowiązek odkupienia opakowania przez
sprzedawcę lub możliwość dalszego nim
dysponowania. W przypadku użyczenia lub
wynajęcia opakowania w interesie sprze-
dawcy leży określenie terminu jego zwrotu.

Sprzedawcę obciążają również koszty wy-

dania rzeczy, chyba że co innego wynika
z umowy albo z odrębnych przepisów. Do
kosztów wydania rzeczy należą w szczególno-
ści koszty zmierzenia, zważenia, opakowania,
ubezpieczenia na czas przewozu czy też prze-
słania, a koszty odebrania ponosi kupujący.

Z chwilą wydania rzeczy na przedsię-

biorcę kupującego przechodzą, poza korzy-
ściami, także ciężary związane z rzeczą
oraz niebezpieczeństwo przypadkowej
utraty lub uszkodzenia rzeczy. Jeśli jednak
strony zastrzegły inny niż chwila wydania
rzeczy moment przejścia korzyści i cięża-
rów, poczytuje się w razie wątpliwości, że
niebezpieczeństwo przypadkowej utraty
lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na ku-
pującego z tą samą chwilą.

Określone obowiązki spoczywają także

na przedsiębiorcy dokonującym zakupu.
Przede wszystkim musi on za wydaną
przez sprzedawcę rzecz zapłacić cenę bę-
dącą oznaczoną sumą pieniężną. W zakre-
sie sprzedaży cenę określa treść umowy,
przy czym swoboda ustalenia jej wysokości
podlega pewnym ograniczeniom, z uwagi
na rozbudowaną w przepisach kodekso-
wych reglamentację cenową. W razie jej
naruszenia umowa sprzedaży, mimo że za-
wiera treść niezgodną z prawem, uznawana
jest za ważną, natomiast dostosowaniu do
wymagań ustawowych podlega treść sto-
sunku prawnego sprzedaży.

Zarówno sposób zapłaty ceny, jak i ter-

min oraz miejsce zapłaty określają przepi-
sy kodeksu cywilnego o spełnieniu świad-
czeń pieniężnych oraz przepisy dotyczące
umów wzajemnych.

Anna Wojda

Sprzedaż między przedsiębiorcami

Jest to najczęściej spotykana umowa w obrocie gospodarczym.
Jej stronami są nie tylko przedsiębiorcy, ale także przedsiębiorcy
i konsumenci, choć ta druga sytuacja nie będzie nas interesowała.
W przypadku sprzedaży z udziałem konsumentów zasady są nieco
odmienne i nie będą tu omawiane.

Ważne definicje

◗

konsument – osoba fizyczna dokonu-
jąca czynności prawnej niezwiązanej
bezpośrednio z jej działalnością zawo-
dową lub gospodarczą (zasady sprze-
daży z udziałem konsumentów nie zo-
stały tu omówione),

◗

przedsiębiorca – osoba fizyczna, oso-
ba prawna lub jednostka organizacyj-
na niebędąca osobą prawną, której
ustawa przyznaje zdolność prawną,
prowadząca we własnym imieniu dzia-
łalność gospodarczą lub zawodową.

Umowa sprzedaży może zostać zawarta
w dowolnej formie. W końcu przepisy
kodeksu cywilnego dotyczące umowy
sprzedaży nie zastrzegają dla niej żad-
nej szczególnej formy. Z drugiej jednak
strony bezpieczeństwo obrotu nakazuje
zachowanie formy pisemnej.

RADZI

Rzecz, która ma być wydana kupujące-
mu, powinna być oznaczona w umo-
wie sprzedaży, a sprzedawca powinien
wydać rzecz zgodnie z treścią umowy.
Kupujący może jednak zastrzec, że do-
piero po zawarciu umowy określi bli-
żej cechy rzeczy kupionej, takie jak np.
kształt, kolor, wymiar itp.

RADZI

Umowa sprzedaży

Zawarta w dniu .................................... w................................................ pomiędzy
................................... z siedzibą w..............................., ul. .................................,
reprezentowanym przez ...................................., zwanym dalej Sprzedawcą a
.................................... z siedzibą w................................, ul...............................,
reprezentowanym przez .........................., zwanym dalej Kupującym.

§ 1

Sprzedawca sprzedaje, a Kupujący nabywa ...............................................................

§ 2

1. Wydanie towaru nastąpi w....................................................
2. Kupujący odbierze towar własnym transportem.
3. O przygotowaniu towaru do wydania Sprzedawca zobowiązuje się zawiadomić

Kupującego z............... wyprzedzeniem.

§ 3

1. Towar zostanie wydany Kupującemu w opakowaniu następującym ......................
2. Wartość opakowania wynosi .................................................................................
3. Koszt opakowania wliczony jest w cenę towaru.

§ 4

1. Kupujący zapłaci Sprzedawcy za towar z opakowaniem ............................ (za jed-

ną sztukę) (słownie złotych ..................................................................) plus po-
datek VAT.....................%.

2. Zapłata nastąpi przelewem w ciągu .................... dni od otrzymania faktury.

§ 5

1. Kupujący zobowiązuje się do zbadania towaru w ciągu .......... dni od daty jego

odbioru.

2. W razie stwierdzenia wad lub braków Kupujący prześle reklamację Sprzedawcy,

który udzieli odpowiedzi w ciągu............. dni od jej otrzymania.

§ 6

1. W razie wystąpienia zwłoki w wydaniu towaru Sprzedawca zobowiązuje się do

zapłaty Kupującemu kary umownej w wysokości...............................

2. Kupujący może dochodzić na zasadach ogólnych odszkodowania przewyższające-

go karę umowną.

§ 7

Kupujący w razie wystąpienia zwłoki może wyznaczyć dodatkowy termin wydania
towaru, nie rezygnując z kary umownej i odszkodowania.

§ 8

Zmiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.

§ 9

W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową zastosowanie mają przepisy ko-
deksu cywilnego.

§ 10

Umowa spisana została w............. egzemplarzach, po.............. dla każdej ze stron.

Sprzedawca Kupujący

....................................

.....................................

www.gazetaprawna.pl

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

DORADCA FIRMY

Obrót gospodarczy firm

Przez umowę spółki wspólnicy zobo-
wiązują się dążyć do osiągnięcia
wspólnego celu gospodarczego,
w szczególności przez wniesienie
wkładów. Umowa spółki powinna być
stwierdzona pismem.

Zarówno cel gospodarczy, jak i sposób

działania mającego ten cel urzeczywistnić
muszą być w umowie spółki określone. Do-
tyczy to również wskazania wkładów wno-
szonych przez wspólników, co w świetle
treści art. 860 kodeksu cywilnego należy
poczytywać jako nieodzowny element po-
wstania spółki. Cel gospodarczy i sposób
działania wspólników mogą być opisane
w sposób ramowy albo bardziej szczegóło-
wo, np. przez określenie przedsiębiorstwa,
które ma być wspólnie prowadzone, lub
przez dokładną charakterystykę podejmo-
wanej działalności gospodarczej z uwzględ-
nieniem organizacyjno-technicznych po-
wiązań między poszczególnymi wspólnika-
mi. Nie ma celów gospodarczych, które by-
łyby wyłączone z zakresu działania spółek
cywilnych. Jedyną barierę stanowi tutaj art.
58 k.c. stwierdzający, że nieważna jest
umowa sprzeczna z ustawą lub mająca na
celu obejście ustawy. Oznacza to, że strony
nie mogą się umówić co do realizacji celu
gospodarczego oraz określić działań, które
byłyby sprzeczne z prawem lub z zasadami
współżycia społecznego.

Kto może być wspólnikiem

Wspólnikami mogą być – w dowolnych

konfiguracjach – osoby fizyczne i osoby
prawne. Z natury spółki wynika, że może
być utworzona co najmniej przez dwóch
kontrahentów. Zatem co najmniej dwóch
wspólników jest warunkiem istnienia spół-
ki, a spółka cywilna jednoosobowa nie ist-
nieje. Najczęściej w formie spółki cywilnej
prowadzone są kancelarie notarialne i ad-
wokackie, radców prawnych, przychodnie
lekarskie, spółki autorskie, niewielkie

przedsiębiorstwa handlowe, zakłady usłu-
gowe itp., choć można spotkać spółki
i o większym rozmiarze gospodarczym.

Warto jednak przypomnieć, że spółka

cywilna, której przychody netto ze sprzeda-
ży towarów lub świadczenia usług w każ-
dym z dwóch kolejnych lat obrotowych
osiągnęły równowartość w walucie polskiej
co najmniej 800 000 euro, a więc spółka
prowadząca „przedsiębiorstwo większych
rozmiarów”, podlega wpisowi do rejestru
przedsiębiorców. Z chwilą wpisu do reje-
stru spółka cywilna staje się spółką jawną.

Jak wygląda umowa

Umowa spółki powinna być – dla celów

dowodowych – sporządzona w formie pi-
semnej. Dla tych samych celów formy pi-

semnej wymaga zmiana umowy spółki,
w tym wstąpienie do spółki lub wystąpienie
z niej przez któregokolwiek ze wspólników.

Umowa spółki, oprócz postanowień

przedmiotowo istotnych, tzn. wskazania
wspólników oraz określenia celu gospodar-
czego, rodzaju działalności i wniesionych
wkładów, może regulować wiele kwestii po-
zostających w zakresie swobody kontrakto-
wania, co do których przepisy kodeksu cy-
wilnego nie przewidują ustawowego zwią-
zania.

Spółka cywilna należy do spółek osobo-

wych – w zasadzie – o stałym składzie
wspólników. Od spółek prawa handlowego
(kapitałowych) odróżnia ją przede wszyst-
kim fakt, że ekonomiczną podstawą jej
działalności może być nie tylko kapitał, ale
także „świadczenie usług”, a więc osobiste
wykonywanie przez wspólników pracy na
rzecz spółki. Na wspólniku ciąży również
obowiązek prowadzenia spraw spółki i jej
reprezentacji.

Wkład wspólnika

Wkład wspólnika może polegać na wnie-

sieniu do spółki własności lub innych praw
albo na świadczeniu usług. Domniemywa
się, że wkłady wspólników mają jednakową
wartość. Pojęcie wkładu, który może mieć
charakter pieniężny (gotówkowy) albo nie-
pieniężny, należy interpretować szeroko.
Przedmiotem wkładu pieniężnego są pie-
niądze (także waluta obca) mające obieg
prawny, natomiast przedmiotem wkładu
niepieniężnego może być każde dobro
przedstawiające jakąkolwiek wartość ma-
jątkową, jeżeli jest zbywalne i może stać się
ekonomicznym podłożem działalności
spółki. Tak więc wkład niepieniężny to
wniesienie własności rzeczy (aport) oraz
wniesienie innych praw (np. najem, dzier-
żawa, papiery wartościowe, wierzytelności,
prawa na dobrach niematerialnych), a tak-
że świadczenie usług.

Ewa Bednarek

CZYTAJ TEŻ KOMENTARZ EKSPERTA STR. 8

Tak więc np. strony mogą dowolnie
określić wartość wkładów, czas obo-
wiązywania umowy spółki, zakres
umocowania wspólników do repre-
zentowania spółki, sposób i zakres
udziału wspólników w zyskach oraz
uczestniczenia w stratach, a także za-
strzec, że spadkobiercy wspólnika wej-
dą do spółki na jego miejsce, oraz że
spółka zostanie rozwiązana, jeśli speł-
nią się określone warunki.

RADZI

Umowa spółki cywilnej:
nie tylko dla małych firm

Wzór umowy spółki cywilnej

UMOWA SPÓŁKI CYWILNEJ

W dniu 20 maja 2004 r. w Kielcach pomiędzy:
1) Danutą Florek, zamieszkałą w Kielcach przy ul. Miłej 56, DD 678494, PESEL

987654, NIP 864-56-67,

2) Jackiem Michalskim, zamieszkałym w Kielcach przy ul. Krótkiej 78/9, DB

775832, PESEL 983565, NIP 856-56-22,

zwanymi dalej Wspólnikami,
została zawarta Umowa o treści następującej:

§ 1.

Strony zwane dalej Wspólnikami oświadczają, że zawiązują Spółkę dla prowadze-

nia działalności gospodarczej w zakresie usług dekoratorskich.

§ 2.

Spółka prowadzić będzie działalność gospodarczą pod nazwą D.Florek & J.Michal-

ski Usługi dekoratorskie „Dekora”. Spółka cywilna.

§ 3.

Siedzibą Spółki jest miasto Kielce.

§ 4.

Czas trwania Spółki jest nieograniczony.

§ 5.

Spółka prowadzi swoją działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz za

granicą.

2. Spółka może tworzyć oddziały i przedstawicielstwa w kraju i za granicą.

§ 6.

Wspólnicy zobowiązują się do wniesienia następujących wkładów:
1) Danuta Florek – wnosi wkład pieniężny w wysokości 30 000 (trzydzieści tysię-

cy) złotych,

2) Jacek Michalski – wnosi wkład pieniężny w wysokości 30 000 (trzydzieści tysię-

cy) złotych.

§ 7.

Za zobowiązania Spółki Wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.

§ 8.

Do prowadzenia spraw Spółki i jej reprezentowania uprawnieni są wszyscy Wspól-

nicy.

§ 9.

Wspólnicy uczestniczą w zysku w częściach równych.

§ 10.

W razie śmierci Wspólnika na jego miejsce wstępują spadkobiercy.

§ 11.

Każdemu Wspólnikowi przysługuje prawo wystąpienia ze Spółki z ważnych powo-

dów natychmiast lub wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec
roku obrachunkowego.

§ 12.

W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową zastosowanie mają przepisy ko-

deksu cywilnego.

§ 13.

Zmiana niniejszej umowy wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

§ 14.

Koszty zawarcia niniejszej umowy ponoszą wszyscy Wspólnicy w częściach rów-

nych.

§ 15.

Umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla

każdej ze stron.

Danuta Florek

Jacek Michalski

Działka aportem

Czy umową spółki można prze-
nieść własność nieruchomości?

Wniesienie do spółki wkładu w postaci
ruchomości lub nieruchomości polega
na przeniesieniu własności rzeczy na
wszystkich wspólników. Może to nastą-
pić w samej umowie spółki, z tym za-
strzeżeniem, że do skutecznego prze-
niesienia własności nieruchomości nie-
odzowne jest zachowanie formy aktu
notarialnego; wtedy umowa spółki mu-
siałaby mieć formę takiego aktu.

Dziwna nazwa

Czy spółka może mieć fantazyj-
ną nazwę?

Przedsiębiorcy prowadzący działalność
jako wspólnicy spółki cywilnej nie mu-
szą wykazywać podstawy prawnej ko-
rzystania z określonej fantazyjnej na-
zwy, a za używanie nazwy zgodnie
z prawem uznać należy – w przypadku
przedsiębiorcy podlegającego wpisowi
jedynie przez organ ewidencjonujący
do ewidencji gospodarczej – takie po-
sługiwanie się nazwą fantazyjną, która
nie narusza praw osób trzecich.

Syn podpisuje umowę

Czy potrzebna jest zgoda rodzi-
ca na zawarcie umowy spółki?

Zawarcie w imieniu małoletniego dziec-
ka umowy spółki cywilnej jest czynno-
ścią prawną przekraczającą zakres zwy-
kłego zarządu w rozumieniu art. 101
par. 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńcze-
go i wymaga zezwolenia sądu opiekuń-
czego.

Kiedy przekształcanie
jest obowiązkowe

Kiedy jest konieczność prze-
kształcenia spółki cywilnej

w jawną?

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 26
k.s.h., w przypadku gdy przychody net-
to spółki cywilnej w każdym z dwóch
ostatnich lat obrotowych osiągnęły war-
tość powodującą, zgodnie z przepisami
o rachunkowości, obowiązek prowadze-
nia ksiąg rachunkowych, zgłoszenie
przekształcenia spółki cywilnej w jawną
jest obowiązkowe. W innym przypadku
przekształcenie jest dobrowolne. Obec-
nie obowiązująca ustawa o rachunko-
wości określa wymóg prowadzenia ksiąg
rachunkowych w przypadku przekrocze-
nia wartości przychodów ze sprzedaży
lub świadczenia usług w wysokości 800
000 euro. W praktyce oznacza to ścisłe
powiązanie zmian w ustawie o rachun-
kowości z wymogami odnośnie do obli-
gatoryjnego przekształcania spółek cy-
wilnych w jawne. Zatem powyżej 800
tys. euro przekształcenie jest obowiązko-
we, a poniżej tej kwoty dobrowolne.
W przypadku dobrowolnego przekształ-
cenia spółki zgłoszenie do rejestru nastę-
puje za zgodą wszystkich wspólników.
Przy przekształceniu obowiązkowym wy-
starczy, aby zgłoszenia dokonał jeden ze
wspólników. Obowiązkowe zgłoszenie
przekształcenia spółki do rejestru powin-
no nastąpić w terminie trzech miesięcy
od zakończenia drugiego roku obroto-
wego.

(eb)

CZYTELNICY PYTAJĄ

W ujęciu kodeksowym przedmiotem umo-

wy zlecenia jest zobowiązanie do dokonania
jedynie określonej czynności prawnej, a nie
każdej czynności. Przyjmujący zlecenie zobo-
wiązuje się do należytej staranności, ale nie –
jak przy umowie o dzieło – do osiągnięcia
umówionego rezultatu. Jeżeli ani z umowy,
ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący
zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wyna-
grodzenia, za wykonanie zlecenia należy się
wynagrodzenie.

Powierzenie wykonania zlecenia

Przyjmujący zlecenie może powierzyć wy-

konanie zlecenia osobie trzeciej tylko wtedy,
gdy to wynika z umowy lub ze zwyczaju albo
gdy jest do tego zmuszony przez okoliczno-
ści. W wypadku takim obowiązany jest zawia-
domić niezwłocznie dającego zlecenie o oso-
bie i o miejscu zamieszkania swego zastępcy
i w razie zawiadomienia odpowiedzialny jest
tylko za brak należytej staranności w wyborze
zastępcy.

Zawiadomienie o zastępcy ma umożliwić

dającemu zlecenie ocenę trafności dokonane-
go wyboru i podjęcie działań, jakie w tej sytu-
acji uzna za stosowne. Może uznać za ko-
nieczne udzielenie nowych wskazówek lub
nawet wypowiedzenie zlecenia, jeśli nie ak-
ceptuje zmiany jego wykonawcy.

Zastępca staje się odpowiedzialny za wyko-

nanie zlecenia zarówno wobec powierzające-
go mu zastępczo wykonanie zlecenia, jak
i wobec dającego zlecenie. Przyjmujący zlece-
nie ponosi odpowiedzialność za czynności
swojego zastępcy wtedy, gdy nie zawiadomi
dającego zlecenie o zastąpieniu się nim. Ich
odpowiedzialność wobec dającego zlecenie
jest wówczas solidarna.

Informowanie zleceniodawcy

Przyjmujący zlecenie powinien udzielać

dającemu zlecenie potrzebnych wiadomości
o przebiegu sprawy, a po wykonaniu zlecenia
lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy
złożyć mu sprawozdanie. Powinien mu wy-
dać wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla
niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym.

Informowanie w toku sprawy jest konse-

kwencją uprawnienia dającego zlecenie do
udzielania wiążących wskazówek i umożliwia
ewentualną modyfikację stosownie do zmian
okoliczności.

Sprawozdanie ma służyć ocenie prawidło-

wości wywiązania się ze zlecenia oraz spełnie-
nia obowiązku wydania (przeniesienia lub
przelania) tego wszystkiego, co zleceniobior-
ca przy wykonywaniu zlecenia uzyskał. Powi-
nien obejmować nie tylko wprowadzenie
w dokonane czynności, ale zawierać także

rozliczenie z rzeczy lub pieniędzy otrzyma-
nych zaliczkowo oraz zestawienie wydatków
lub zaciągniętych zobowiązań. Rozliczenie to
powinno być udokumentowane rachunkami
czy innymi dokumentami.

Wzajemne obowiązki

Przyjmujący zlecenie ma – z samego zało-

żenia tej umowy – działać w interesie i na ra-
chunek dającego zlecenie. Dlatego też może
używać rzeczy i pieniędzy dającego zlecenie
(lub dla niego uzyskanych) tylko w granicach
potrzeb wiążących się z wykonywanym zlece-
niem. Jeśli nie są w tym celu potrzebne, powi-
nien je niezwłocznie zwrócić zleceniodawcy.
Zaniechanie tego obowiązku pociąga ko-
nieczność zapłaty odsetek. Roszczenie o za-
płatę odsetek od sumy zatrzymanej ponad po-
trzebę wynikającą z wykonania zlecenia po-
wstaje, jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku
z dnia 30 stycznia 1998 r., III CKN 274/97
(nie publ.), wówczas, gdy przyjmujący zlece-
nie nie wywiązuje się z obowiązku świadcze-
nia – wydania określonej sumy pieniężnej
uzyskanej dla zleceniodawcy lub otrzymanej
odeń, a przewyższającej koszt wykonania zle-
cenia.

Wynagrodzenie

Z art. 735 k.c. wynika domniemanie, że za

wykonanie zlecenia należy się wynagrodze-
nie. Jest ono – w zasadzie (i poza ewenatual-
nymi zaliczkami z woli dającego zlecenie) –
płatne dopiero po wykonaniu zlecenia. W ra-
zie wcześniejszego wypowiedzenia może być
należne jedynie częściowo. Gdyby wykonanie
zlecenia stało się niemożliwe z przyczyn nie-
zależnych od obu stron, przyjmującemu nale-
ży się co najmniej zwrot wydatków i nakła-
dów poczynionych w celu należytego wyko-
nania zlecenia.

Wypowiedzenie umowy

Dający zlecenie może je wypowiedzieć

w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić
przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten
poczynił w celu należytego wykonania zlece-
nia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany
jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wy-
nagrodzenia odpowiadającą jego dotychcza-
sowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie
nastąpiło bez ważnego powodu, powinien
także naprawić szkodę.

www.gazetaprawna.pl

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

Obrót gospodarczy firm

mowa spółki cywilnej
zawierana w

celu

osiągnięcia określo-

nego celu gospodarczego pro-
wadzi z reguły do silnej więzi
prawnej pomiędzy wspólnika-
mi. Działalność spółki cywil-
nej jest jak wiadomo związa-
na z solidarną odpowiedzial-
nością wspólników za zobowiązania
spółki, a tym samym z wymiernym ryzy-
kiem gospodarczym. Ponadto wystąpie-
nie ze spółki przez danego wspólnika
czy jej rozwiązanie może niejednokrot-
nie okazać się długotrwałym i skompli-
kowanym procesem. Tym bardziej nale-
ży szczególną uwagę przykładać do pre-
cyzyjnego formułowania postanowień
umowy spółki, co może w przyszłości
zapobiec wielu nieporozumieniom po-
między wspólnikami.

Po pierwsze należy określić cel gospo-

darczy spółki. Może to być realizacja
określonego przedsięwzięcia lub szeroko
rozumiana działalność gospodarcza
w określonej dziedzinie. Niezbędne jest
ponadto określenie działań wspólników
zmierzających do osiągnięcia celu, dla
którego spółka jest powoływana. Z regu-
ły działaniami tymi będzie wniesienie
wkładów przez wspólników. Są to nie-
odzowne elementy umowy spółki cywil-
nej określone w art. 860 par. 1 k.c. Umo-
wa spółki niezgodna z tymi wymogami
często nosi znamiona umowy konsorcjal-
nej, będącej odrębnym rodzajem umowy
o wspólnym przedsięwzięciu. Wówczas
to przedsiębiorcy działający w ramach
konsorcjum, a nie spółka cywilna, będą
odrębnymi podatnikami VAT. Niejasne
postanowienia umowy mogą – jak widać
– doprowadzić do rozlicznych perturba-
cji z urzędem skarbowym, jeżeli uznałby
on, że dana umowa nie spełnia wymo-
gów spółki cywilnej określonych w ko-
deksie cywilnym.

Po drugie, określając wkłady wspólni-

ków, należy określić ich wartość. W prze-
ciwnym razie domniemywa się, że ich
wartość jest jednakowa, a obalenie tego
domniemania może okazać się trudne.
Wkładem mogą być również usługi.
W praktyce wycena wartości takich
usług nie jest prosta, co może prowadzić
do konfliktów, np. jeżeli jeden ze wspól-
ników wniósł do spółki jako wkład go-
tówkę lub wymierne przedmioty mająt-
kowe, a drugi ze wspólników nierzetelnie
lub w ogóle nie wywiąże się z obowiązku
świadczenia określonych usług.

Niezmiernie istotne jest określenie

w umowie zasad reprezentowania spółki
(w stosunkach zewnętrznych), tj. według
których spółka będzie np. zawierała
umowy z osobami trzecimi, w tym zacią-
gała zobowiązania. Niejednokrotnie ce-
lowe będzie ustalenie reprezentacji dwu-
osobowej, a np. w spółkach wieloosobo-
wych przyznanie uprawnienia do repre-
zentowania spółki tylko wybranym
wspólnikom (np. angażującym najwięk-
sze środki w przedsięwzięcie oraz dyspo-
nującym specjalnym doświadczeniem).
W przeciwnym razie każdy ze wspólni-
ków będzie uprawniony do jednoosobo-
wego reprezentowania spółki w grani-
cach, w jakich jest on uprawniony do

prowadzenia spraw spółki (w
stosunkach wewnętrznych).
Dlatego też zalecane jest, aby
umowa określała, jakie rodza-
je spraw w ramach bieżącej
działalności spółki powierza
się danym wspólnikom. Moż-
na również rozważyć udziele-
nie w umowie spółki pełno-

mocnictwa zaufanym osobom. Również
w takim wypadku można – a wręcz nale-
ży określić – czy pełnomocnicy mogą
działać jednoosobowo czy łącznie.

Istotne jest również uregulowanie

udziałów wspólników w zyskach i stra-
tach. Jeżeli umowa spółki nie będzie za-
wierała odrębnych postanowień, wów-
czas wspólnicy – niezależnie od wartości
wniesionych wkładów – będą uprawnieni
do równego udziału w zyskach i również
w tym samym stopniu będą uczestniczyć
w stratach. Tego typu rozwiązanie, prze-
widziane w kodeksie cywilnym, jest jed-
nak w praktyce rzadko stosowane, ponie-
waż regułą jest, że wspólnicy partycypu-
ją w zyskach oraz stratach odpowiednio
do wartości wniesionych przez nich
wkładów.

Należy pamiętać, że umowę spółki cy-

wilnej można wypowiedzieć, jeżeli zosta-
ła ona zawarta na czas nie oznaczony,
z terminem wypowiedzenia trzech mie-
sięcy na koniec roku obrachunkowego.
W umowie można przewidzieć dłuższy
lub krótszy termin wypowiedzenia. Nie
można jednak wyłączyć prawa wspólni-
ka do wypowiedzenia umowy spółki
zwartej na czas nie oznaczony. Jeżeli
więc powodzenie danego przedsięwzię-
cia jest uzależnione od stabilnego układu
pomiędzy wspólnikami (np. spółka po-
wołana do realizacji przedsięwzięcia bu-
dowlanego, z czego jeden ze wspólników
zapewnia realizację robót budowlanych,
a drugi dostawę materiałów i urządzeń),
wówczas należałoby zawrzeć umowę na
czas oznaczony konieczny do realizacji
przedsięwzięcia, uwzględniający również
okres, w którym spółka ponosi odpowie-
dzialność wobec osób trzecich, np. z ty-
tułu rękojmi i/lub gwarancji.

Szczególną uwagę należy wreszcie po-

święcić postanowieniom, które nabiera-
ją znaczenia w sytuacjach konflikto-
wych czy – z innych powodów – trud-
nych dla spółki (np. śmierć wspólnika).
Zalecane jest więc określenie w umowie
spółki osób fizycznych następstwa praw-
nego na wypadek śmierci wspólnika. Po-
nadto warto rozważyć wprowadzenie do
umowy postanowień uprawniających
wspólników do wystąpienia ze spółki (tj.
bez konieczności wypowiadania umowy
spółki) oraz wstąpienia w ich miejsce
osoby trzeciej. Wówczas rozliczenia fi-
nansowe mają miejsce pomiędzy wystę-
pującym i wstępującym wspólnikiem,
bez konieczności dokonywania zwrotu
wkładów (w postaci ich pieniężnego
ekwiwalentu).

Jak widać, umowa spółki cywilnej wy-

maga uwzględnienia wielu aspektów.
Dobra umowa spółki to taka, która nie
tylko reguluje mechanizmy funkcjono-
wania spółki, lecz również przewiduje
mechanizmy rozwiązywania sytuacji
trudnych.

Umowa zlecenia:

do dokonania

Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do do-
konania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wy-
konania czynności w imieniu dającego zlecenie.

Zastępca odpowiedzialny jest za wy-
konanie zlecenia także względem da-
jącego zlecenie. Jeżeli przyjmujący zle-
cenie ponosi odpowiedzialność za
czynności swego zastępcy jak za swo-
je własne czynności, ich odpowiedzial-
ność jest solidarna.

RADZI

Skutki wypowiedzenia umowy zlece-
nia są zróżnicowane. Jeżeli uczynił to
dający zlecenie, to powinien przyjmu-
jącemu zlecenie:

◗

przy każdym zleceniu

zwrócić uzasadnione wydatki

◗

przy zle-

ceniu odpłatnym uiścić ponadto odpo-
wiednią część umówionego wynagro-
dzenia

◗

przy braku ważnych powo-

dów wypowiedzenia naprawić także
ewentualną szkodę.
Jeżeli przyjmujący zlecenie wypowie-
dział je, to powinien rozliczyć się
z otrzymanych zaliczek, a jeśli uczynił
to bez ważnego powodu – jest także
odpowiedzialny za ewentualną szkodę
powstałą z tego tytułu.

RADZI

EKSPERT RADZI

Co powinno być w umowie

Lidia Dziurzyńska-Leipert, radca prawny
w Kancelarii BEITEN BURKHARDT

www.gazetaprawna.pl

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

DORADCA FIRMY

Obrót gospodarczy firm

Przyjmujący zlecenie może je wypowie-

dzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlece-
nie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło
bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie
jest odpowiedzialny za szkodę.

Śmierć jednej ze stron

W braku odmiennej umowy zlecenie nie

wygasa ani wskutek śmierci dającego zlece-
nie, ani wskutek utraty przez niego zdolności
do czynności prawnych. Jeżeli jednak, zgod-
nie z umową, zlecenie wygasło, przyjmujący
zlecenie powinien, gdyby z przerwania powie-

rzonych mu czynności mogła wymknąć szko-
da, prowadzić te czynności nadal, dopóki
spadkobierca albo przedstawiciel ustawowy
dającego zlecenie nie będzie mógł zarządzić
inaczej.

Strony mogą zastrzec w umowie, że zlece-

nie wygaśnie w razie śmierci albo na skutek
utraty przez dającego je zdolności do czynno-
ści prawnych. Gdyby przerwanie czynności
groziło szkodą, przyjmujący powinien prowa-
dzić je nadal, zachowując uprawnienie do żą-
dania zwrotu wnoszonych wydatków, a także
umówionego wynagrodzenia.

Śmierć dającego zlecenie jest – niewątpli-

wie – ważnym powodem wypowiedzenia
umowy przez jego spadkobierców. W razie
śmierci przyjmującego zlecenie albo utraty
przez niego pełni zdolności do czynności
prawnych zlecenie wygasa, chyba że strony
odmiennie nie postanowiły w umowie. Regu-
ła ta wiąże się z założeniem osobistego wyko-
nywania objętych zleceniem czynności.

Ewa Bednarek

mowa zlecenia została
uregulowana w art. 734
i następnych kodeksu cy-

wilnego. Przepisy kodeksu do-
puszczają w dużej mierze swobo-
dę stron umowy przy kształtowa-
niu jej treści. Podają z reguły roz-
wiązanie na wypadek, gdyby
strony nie uregulowały danej
kwestii w treści umowy. W niektórych jed-
nakże przypadkach k.c. jednoznacznie
określa obowiązki lub prawa stron, a od-
mienne postanowienia umowne uważa się
za nieważne.

Przedmiotem umowy zlecenia jest doko-

nanie przez zleceniobiorcę (albo przyjmują-
cego zlecenie) dla zleceniodawcy (albo da-
jącego zlecenie) określonej czynności praw-
nej. Jedną umową zlecenia można objąć
jedną albo większą ilość czynności praw-
nych. Istotne jest przy tym takie określenie
czynności prawnych objętych daną umową,
aby obie strony umowy nie miały wątpliwo-
ści co do zakresu zlecenia.

Umowa zlecenia zobowiązuje zlecenio-

biorcę jedynie do podjęcia odpowiednich
starań w celu dokonania czynności prawnej
zleconej przez zleceniodawcę. Nie może zaś
zobowiązywać go do osiągnięcia określone-
go rezultatu, którego oczekuje zleceniodaw-
ca z podjęcia tej czynności. Zleceniobiorca
wykonując zlecenie może działać bezpo-
średnio w imieniu zleceniodawcy albo nie
ujawniając osoby zleceniodawcy w imieniu
własnym, ale na rachunek zleceniodawcy.
Jeżeli strony nie uzgodniły jednoznacznie,
że wybrały tę drugą opcję, zleceniobiorca
zobowiązany jest do działania w imieniu zle-
ceniodawcy.

Zasadniczo umowa zlecenia może zostać

zawarta w dowolnej formie. Dopuszczalna
jest nawet umowa ustna. Na wypadek wąt-
pliwości co do treści umowy lub nawet spo-
ru wskazane jest jednak zawarcie takiej
umowy na piśmie. Jeżeli umowę zawiera
dwóch przedsiębiorców, należy ją zawrzeć
w formie pisemnej. W sytuacji kiedy dla
czynności prawnej, jakiej ma dokonać zlece-
niobiorca, prawo przewiduje obowiązek za-
chowania szczególnej formy (np. formy ak-
tu notarialnego), pod rygorem nieważności
umowa zlecenia powinna być zawarta:

◗

w formie przewidzianej dla czynności obję-
tej umową – jeżeli zleceniobiorca ma dzia-
łać w imieniu zleceniodawcy (np. umowa
zlecenia do nabycia nieruchomości przez
zleceniobiorcę w imieniu zleceniodawcy);

◗

w dowolnej formie – jeżeli zleceniobiorca

ma działać w imieniu własnym
(np. umowa zlecenia do nabycia
nieruchomości przez zlecenio-
biorcę we własnym imieniu zle-
ceniobiorcy z obowiązkiem póź-
niejszego przeniesienia tej nie-
ruchomości na zleceniodawcę).

Ustalając treść umowy zlece-

nia można uregulować w niej

następujące sprawy, odbiegając od przepi-
sów kodeksu cywilnego: ustalenie, że zlece-
niobiorca będzie działał bez wynagrodzenia;

– wysokość wynagrodzenia; ustalenie, że

zleceniobiorca otrzyma wynagrodzenie
bądź jego część jeszcze przed całkowitym
wykonaniem zlecenia; uprawnienie zlece-
niobiorcy do powierzenia wykonania zlece-
nia osobie trzeciej; czas, w jakim zlecenio-
biorca ma wykonać zlecenie, o ile ma on
być ograniczony. Ponadto upoważnienie
zleceniobiorcy do swobodnego wyboru spo-
sobu wykonania zlecenia, niezależnie od
wskazówek zleceniodawcy; uzgodnienie, że
zlecenie nie wygasa na skutek śmierci lub
utraty zdolności do czynności prawnych
przez zleceniodawcę lub zleceniobiorcę.

Nie jest dopuszczalne zastrzeżenie

w umowie, że zleceniodawca lub zlecenio-
biorca nie będą mieli prawa wypowiedzieć
umowy z ważnych powodów.

Podobnie niedopuszczalne jest dowolne

określenie terminów przedawnienia rosz-
czeń wynikających z umowy zlecenia, które
są regulowane bezwzględnie wiążącymi
przepisami. Do umowy zlecenia wprowa-
dzić można wiele dodatkowych postano-
wień nie uregulowanych w k.c., dotyczących
np.: poufności, zakazu konkurencji, możli-
wości wypowiedzenia umowy bez ważnych
przyczyn z

zachowaniem ustalonego

w umowie okresu wypowiedzenia, prawa do
natychmiastowego rozwiązania umowy
w przypadku zaistnienia określonych oko-
liczności, zapisu na sąd polubowny lub
określenia sądu powszechnego właściwego
miejscowo do rozstrzygania ewentualnych
sporów wynikających z umowy, a także inne
klauzule umowne, wynikające ze specyfiki
czynności prawnych objętych umową. Pa-
miętać jednak należy, że postanowienia te
nie mogą naruszać bezwzględnie obowiązu-
jących przepisów prawa oraz nie mogą być
sprzeczne z istotą umowy zlecenia, wyraża-
jącą się w tym, że przez tę umowę zlecenio-
dawca zobowiązuje się do wykonania okre-
ślonych czynności prawnych dla zlecenio-
biorcy przy dołożeniu należytych starań
i podjęciu należytych zabiegów.

zobowiązanie

czynności

Zleceniodawca powinien na żądanie
przyjmującego udzielić mu odpowied-
niej zaliczki na wydatki wymagane
przy wykonywaniu zlecenia. Jeśli więc
z braku takiej zaliczki sam je pokrył –
należy mu się ich zwrot wraz z odset-
kami od daty ich poniesienia.

RADZI

CZYTELNICY PYTAJĄ

Kiedy dzieło,
kiedy zlecenie

Jak rozróżnić umowę o dzieło od
umowy zlecenia?

W odróżnieniu od umowy zlecenia,
umowa o dzieło wymaga, by starania
przyjmującego zamówienia doprowa-
dziły do konkretnego, w przyszłości in-
dywidualnie oznaczonego rezultatu.
Umowa zlecenia nie akcentuje tego re-
zultatu jako koniecznego do osiągnięcia,
nie wynik zatem (jak w umowie o dzie-

ło), lecz starania w celu osiągnięcia tego
wyniku są elementem wyróżniającym
dla umowy zlecenia, tj. przedmiotowo
istotnym.

Zakaz konkurencji

Czy w ramach umowy zlecenia
może być zawarty zakaz kon-

kurencji?

Tak. Zleceniobiorca może zgodnie z za-
sadą swobody umów zobowiązać się
wobec zleceniodawcy do niepodejmo-
wania w czasie trwania umowy działal-
ności konkurencyjnej.

Wzór umowy zlecenia

UMOWA ZLECENIA

Dnia 15 maja 2004 r. w Kielcach pomiędzy:
D.Florek & J.Michalski, Usługi dekoratorskie „Dekora”, Spółka cywilna
z siedzibą w Kielcach reprezentowaną przez Wspólników:
1) Danutę Florek, zamieszkałą w Kielcach przy ul. Miłej 56, DD 678494, PESEL

987654, NIP 864-56-67

2) Jacka Michalskiego, zamieszkałego w Kielcach przy ul. Krótkiej 78/9, DB

775832, PESEL 983565, NIP 856-56-22

zwanymi dalej Dającym zlecenie,
a Adamem Witkiem, DD 884392, PESEL 9236571, NIP 657-88-32, zamieszkałym

w Kielcach, i prowadzącym działalność gospodarczą wpisaną do ewidencji działal-
ności gospodarczej pod nr. 832467

zwanym dalej Przyjmującym zlecenie
o treści następującej:
§ 1. 1. Przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do zamontowania 50 karniszy.
2. Wszystkie materiały dostarcza Dający zlecenie, sprzęt do montażu zostanie do-

starczony przez Przyjmującego zlecenie.

§ 2. Dający zlecenie zobowiązany jest wydać lub udostępnić Przyjmującemu zle-

cenie wszystkie materiały i dokumentację, niezbędne do wykonania umowy, w ter-
minie 14 dni od dnia zawarcia niniejszej umowy.

§ 3 1. Zlecenie będzie wykonywane w okresie od 1 do 30 czerwca br.
2. Strony mogą określić aneksem w formie pisemnej szczegółowe zasady wykona-

nia zlecenia.

§ 4 1. Dający zlecenie zobowiązuje się za dokonane czynności zapłacić Przyjmują-

cemu zlecenie wynagrodzenie w kwocie 1500 zł (słownie: tysiąc pięćset) złotych.

2. Wynagrodzenie będzie płatne w ciągu 3 dni od bezusterkowego wykonania

umowy bądź 3 dni od dnia usunięcia usterek.

3. Zapłata wynagrodzenia zostanie dokonana przelewem na konto Przyjmującego

zlecenie Nr 70000053254676656.

4. Zapłata jest uważana za dokonaną z chwilą wpływu środków na rachunek Przyj-

mującego zlecenie.

§ 5 Przyjmujący zlecenie nie może bez pisemnej zgody Dającego zlecenie zmienić

ustalonego sposobu wykonywania zlecenia.

§ 6 1. W razie niemożności dokonania określonej czynności Przyjmujący zlecenie

jest obowiązany natychmiast o tym powiadomić Dającego zlecenie.

2. W przypadku niedotrzymania przez Przyjmującego zlecenie warunków niniej-

szej umowy Dającemu zlecenie przysługuje prawo natychmiastowego rozwiązania
umowy i żądania naprawienia przez Przyjmującego zlecenie powstałych z tego tytu-
łu szkód.

§ 7 Przyjmujący zlecenie nie może powierzyć wykonania czynności objętych zlece-

niem osobom trzecim bez pisemnej zgody Dającego zlecenie.

§ 8.1. W celu wykonania zlecenia, tytułem zaliczki na koszty, Dający zlecenie wy-

płaci Przyjmującemu zlecenie kwotę 200 (słownie: dwustu) złotych.

2. Rozliczenie z zaliczki oraz kosztów wykonywania zlecenia nastąpi w terminie

2 dni od wykonania umowy, wyłącznie na podstawie przedstawionych przez Przyj-
mującego zlecenie pisemnych rachunków.

§ 9 Zmiany umowy będą dokonywane na piśmie pod rygorem nieważności.
§ 10 W sprawach nieuregulowanych umową zastosowanie mają przepisy Kodek-

su cywilnego.

§ 11. Niniejsza umowa zostaje sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzempla-

rzach.

DAJĄCY ZLECENIE

PRZYJMUJĄCY ZLECENIE

EKSPERT RADZI

Charakter umowy zlecenia

Izabela Witkowska, radca prawny w Kancelarii
BEITEN BURKHARDT

www.gazetaprawna.pl

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

Obrót gospodarczy firm

Osoba fizyczna decydująca się na likwi-

dację działalności gospodarczej ma do wy-
konania taką samą „rundkę” po urzędach
i instytucjach, jaką odbywała zakładając
firmę. Z tą różnicą, że obecnie, od 1 stycz-
nia 2004 r., przedsiębiorca wraz ze zgłosze-
niem do ewidencji działalności gospodar-
czej może złożyć wniosek o wpis do krajo-
wego rejestru urzędowego podmiotów go-
spodarki narodowej (REGON) oraz zgło-
szenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne
(NIP-1), o którym mowa w ustawie z 13
października 1995 r. o zasadach ewidencji
i identyfikacji podatników i płatników. Or-
gan ewidencyjny niezwłocznie, nie później
niż w ciągu 3 dni od dnia dokonania wpisu,
przesyła powyższy wniosek do urzędu sta-
tystycznego województwa, na terenie które-
go przedsiębiorca ma miejsce zamieszka-
nia, a zgłoszenie identyfikacyjne lub aktu-
alizacyjne do wskazanego przez przedsię-
biorcę urzędu skarbowego wraz z zaświad-
czeniem o wpisie do ewidencji działalności
gospodarczej i numerem PESEL oraz inny-
mi dokumentami dołączonymi przez
przedsiębiorcę.

W przypadku działalności gospodarczej

prowadzonej w formie spółki cywilnej, li-
kwidacja działalności następuje według za-
sad określonych w kodeksie cywilnym albo
według zasad określonych w umowie spół-
ki, jeśli wspólnicy zawarli w niej w tej ma-
terii postanowienia o odmiennej treści. Li-
kwidacja działalności nastepuje po podję-
ciu przez wspólników uchwały o rozwiąza-
niu spółki cywilnej.

W przypadku handlowych spółek osobo-

wych ich likwidacja odbywa się na podsta-
wie przepisów kodeksu spółek handlo-
wych. W takiej sytuacji wspólnicy, po pod-
jęciu uchwały o rozwiązaniu spółki, zgła-
szają likwidację do sądu rejestrowego.
Wspólnicy handlowej spółki osobowej bę-
dą musieli w pierwszym rzędzie podjąć
uchwałę o rozwiązaniu spółki oraz zgłosić
likwidację do sądu rejestrowego. Likwida-
cję spółki przeprowadzają likwidatorzy,
którymi – co do zasady – są jej wspólnicy.
Likwidacja spółki sprowadza się do zakoń-
czenia jej bieżących interesów, ściągnięcia
wierzytelności, wypełnienia zobowiązań
i upłynnienia jej majątku. Majątek spółki
pozostały po spłacie jej zobowiązań dzieli
się między wspólników stosownie do posta-
nowień umowy spółki. Po zakończeniu li-
kwidacji likwidatorzy zgłaszają ten fakt do
sądu wraz z wnioskiem o wykreślenie spół-
ki z rejestru.

Wykreślenie z ewidencji
działalności gospodarczej

Przedsiębiorca jest obowiązany zgłaszać

organowi ewidencyjnemu zmiany stanu
faktycznego i prawnego odnoszące się do
przedsiębiorcy i wykonywanej przez niego
działalności gospodarczej, objęte danymi
zawartymi w zgłoszeniu do ewidencji i po-
wstałe po dniu dokonania wpisu do ewi-

dencji działalności gospodarczej, w termi-
nie 14 dni od dnia powstania tych zmian.

W przypadku zawiadomienia o zaprze-

staniu wykonywania działalności gospodar-
czej wpis do ewidencji działalności gospo-
darczej podlega wykreśleniu. Decyzję w tej
sprawie podejmuje organ ewidencyjny
(wójt, burmistrz lub prezydent miasta).

Zawiadomienie o zaprzestaniu działal-

ności gospodarczej powinno zawierać do-
kładnie takie same dane jak wniosek o wpis
do ewidencji przedsiębiorców, a w szcze-
gólności:

1) oznaczenie przedsiębiorcy,
2) oznaczenie miejsca zamieszkania

i adresu przedsiębiorcy,

3) określenie przedmiotu wykonywanej

działalności gospodarczej,

4) wskazanie daty zaprzestania działal-

ności gospodarczej.

Organ ewidencyjny doręcza z urzędu

przedsiębiorcy zaświadczenie o wykreśle-
niu z ewidencji działalności gospodarczej,
nie później niż w terminie 14 dni od dnia
zgłoszenia.

Przedsiębiorca rozpoczynający działal-

ność gospodarczą musi uzyskać wpis do re-
jestru podmiotów gospodarczych. Rejestr
jest prowadzony przez Główny Urząd Sta-
tystyczny, ale przedsiębiorca załatwia wpis
w wojewódzkim urzędzie statystycznym.
Tam też powinien dokonać wyrejestrowa-
nia się z REGON.

W rejestrze podmiotów za osobę fizycz-

ną prowadzącą działalność gospodarczą
uznaje się osobę, której działalność jest
wpisana do ewidencji działalności gospo-

darczej lub na której prowadzenie została
udzielona koncesja albo zezwolenie, oraz
inną osobę prowadzącą działalność na wła-
sny rachunek w celu osiągnięcia zysku,
a także osobę prowadzącą indywidualne
gospodarstwo rolne.

Likwidacja i ponowne podjęcie działal-

ności gospodarczej przez osobę fizyczną
nie powoduje nadania nowego numeru
identyfikacyjnego REGON. Ponieważ mo-
że w przyszłości zdarzyć się, że ponownie
będziemy chcieli podjąć działalność gospo-
darczą i wykonywać ją jako osoba fizyczna,
trzeba pamiętać o opisanych wyżej zasa-
dach. Co prawda trzeba będzie wówczas
ponownie złożyć wniosek o wpis do reje-
stru podmiotów (RG-1), ale na jego podsta-
wie zostanie nam przywrócony numer
REGON, jaki posiadaliśmy w trakcie prowa-
dzenia „starej” działalności gospodarczej.

Jak wypełnić formularz RG-2

W celu wyrejestrowania się z REGON

trzeba wypełnić specjalny formularz RG-2.
W konsekwencji były przedsiębiorca otrzy-
muje zaświadczenie o numerze indentyfi-
kacyjnym REGON, w którym określona
jest data wykreślenia z rejestru. Zaświad-
czenie to należy przechowywać gdyż może
ono okazać się potrzebne, gdy np. zechce-
my ponownie rozpocząć działalność go-
spodarczą prowadzoną w formie osoby fi-
zycznej.

Wniosek o skreślenie podmiotu z Krajo-

wego Rejestru Urzędowego Podmiotów
Gospodarki Narodowej (RG-2) jest stosun-
kowo prostym formularzem, składającym
się z jednej strony. W części tytułowej sta-
wiamy bądź pieczęć firmową, bądź wpisu-
jemy nazwę podmiotu zgłaszającego (w
tym przypadku dane osoby fizycznej pro-
wadzącej, a obecnie likwidującej działal-
ność gospodarczą).

W pozycji 01 zakreślamy obwódką literę

„F”, a następnie cyfrę 3 (gdy mamy do czy-
nienia z wykreśleniem z REGON osoby fi-
zycznej prowadzącej działalność gospodar-
czą tylko w jednym miejscu lub z jednego
miejsca), cyfrę 4 (skreślenie osoby fizycz-

nej prowadzącej działalność gospodarczą
i wszystkich jej jednostek lokalnych), cyfrę
5 (skreślenie jednostki lokalnej).

W pozycji 02 znów zakreślamy obwódką

literę F i podajemy swój dotychczasowy nu-
mer REGON. W pozycji 03 znów obwód-
ka na literze „F” oraz wpisujemy nazwę
podmiotu, którego zgłoszenie dotyczy
(własną dotychczasową firmę lub nazwę
jednostki lokalnej, jeśli nie likwidujemy ca-
łej firmy, ale tylko jeden z oddziałów).

W pozycji 04 otaczamy obwódką cyfrę 1,

co oznacza, że podmiot został zlikwidowa-
ny całkowicie (gdybyśmy likwidowali firmę
w związku z podziałem lub innym prze-
kształceniem, obwódką objęta byłaby cyfra
„2”, a w konsekwencji w pozycjach a-d po-
dawalibyśmy REGON i nazwy następców
przekształcanej firmy).

W poz. 05 znów zakreślamy obwódką li-

terę „F”, a następnie podajemy datę skre-
ślenia z ewidencji. Jest to data wynikająca
z decyzji organu administracyjnego (wójta,
prezydenta itd.) o wykreśleniu z ewidencji
działalności gospodarczej.

Ponadto wpisujemy jeszcze dane: imię

i nazwisko osoby zgłaszającej wniosek
RG-2 i jej numer telefonu oraz datę złoże-
nia wniosku, a na koniec składamy podpis.

Formalności w urzędzie
skarbowym

Przy likwidacji działalności gospodar-

czej trzeba wykonać cały szereg czynności
w urzędzie skarbowym. Są to procedury
związane z numerem identyfikacji podat-
kowej, w zakresie podatku dochodowego
od osób fizycznych oraz w zakresie podat-
ku od towarów i usług i ewentualnie podat-
ku akcyzowego.

Pod naszym numerem identyfikacji po-

datkowej (NIP) zgromadzone są dane do-
tyczące nas, jako podatnika. Gdy podejmo-
waliśmy działalność gospodarczą, została
tam zarchiwizowana informacja o tym, że
jesteśmy podatnikiem wykonującym dzia-
łalność gospodarczą. Ponieważ z chwilą li-
kwidacji firmy informacja ta przestanie być
aktualna, musimy dokonać zmiany, wypeł-
niając w tym celu tzw. NIP aktualizacyjny.

Podatnicy obowiązani są do aktualizo-

wania danych objętych zgłoszeniem identy-
fikacyjnym w terminie 30 dni od dnia,
w którym nastąpiła zmiana danych. Zgło-
szenie aktualizacyjne podatnicy przekazują
właściwemu urzędowi skarbowemu.

Do aktualizacji danych objętych zgłosze-

niem identyfikacyjnym stosuje się te same wzo-
ry formularzy (zgłoszeń identyfikacyjnych).

Jeśli więc zlikwidujemy działalność go-

spodarczą, musimy w urzędzie skarbowym
złożyć także formularze aktualizacyjne.
Podstawowym formularzem, który trzeba
wypełnić na tę okoliczność, jest NIP-1/A
– informacja o wpisach do rejestrów działal-
ności gospodarczej dokonanych w organach
rejestrowych. W tym formularzu podajemy
dane (w części B) dotyczące wyrejestrowa-
nia – w tym przypadku z ewidencji działal-
ności gospodarczej w gminie. Ponieważ jed-
nak nie można złożyć samego NIP-1/A,
gdyż jest on załącznikiem do NIP-1, musimy
także wypełnić ten główny formularz – zgło-
szenie identyfikacyjne/zgłoszenie aktualiza-
cyjne osoby fizycznej prowadzącej samo-
dzielnie działalność gospodarczą.

Ponieważ jest to zgłoszenie aktualizacyj-

ne, które nie powoduje zmiany właściwości
urzędu skarbowego, podatnik wypełnia
kwadrat 2 w rubryce 4, rubrykę 5, kwadrat

FORMALNOŚCI.

WYKREŚLENIE Z EWIDENCJI, OBOWIĄZKI PODATKOWE

Likwidujemy działalność gospodarczą

Likwidacja działalności gospodarczej jest procesem, w trakcie któ-
rego trzeba wykonać szereg czynności. Ich charakter i zakres zale-
ży zarówno od czasu, w którym następuje taka likwidacja, formy or-
ganizacyjnej firmy, rodzaju opodatkowania, jak i wielu innych oko-
liczności. Czasami zresztą likwidacja działalności gospodarczej jest
tylko etapem przekształcenia formy organizacyjnej, bowiem może
okazać się, że korzystniej jest firmę zlikwidować i zarejestrować no-
wą niż przekształcić ją z jednej formy organizacyjnej w drugą.

O czym trzeba wiedzieć

1. Na dzień likwidacji należy zawsze sporządzić remanent likwidacyjny. Nie zawsze

on jednak będzie podlegał opodatkowaniu (w sytuacji gdy wykazane remanen-
tem składniki będą wkładem lub aportem albo nastąpi zmiana branży).

2. Za datę likwidacji zakładu uważa się nie dzień, w którym dokonaliśmy ostatniego

zapisu w księdze, ale datę wpisaną przez nas w zawiadomieniu urzędu skarbowe-
go o likwidacji działalności gospodarczej.

3. Nie później niż siedem dni po dostarczeniu zawiadomienia o likwidacji działalno-

ści gospodarczej musimy dokonać spisu z natury towarów handlowych, materia-
łów i surowców podstawowych oraz pomocniczych, półwyrobów, wyrobów go-
towych, braków i odpadów oraz wyposażenia pozostałych na dzień likwidacji.
Wyposażenie to składniki majątku niebędące środkami trwałymi. Nie obejmujemy
remanentem likwidacyjnym środków trwałych.

4. Dochodu z remanentu likwidacyjnego nie łączymy z innymi dochodami. Podlega on

opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10 proc.

5. Remanent likwidacyjny nie podlega opodatkowaniu, jeżeli składniki majątku ob-

jęte remanentem zostaną wniesione w formie wkładu lub aportu do innego pod-
miotu gospodarczego (już istniejącego lub dopiero powstającego). Dotyczy to za-
równo przypadku zmiany formy prawnej prowadzonej działalności (np. z księgi
na ryczałt), połączenia przedsiębiorstw (np. spółka cywilna dwóch osób fizycz-
nych prowadzących uprzednio samodzielnie działalność gospodarczą), jak i całko-
witej lub częściowej zmiany branży (np. likwidujemy sklep spożywczy i otwieramy
obuwniczy).

6. Dochód ze sprzedaży środków trwałych (z wyjątkiem przychodu ze sprzedaży nie-

ruchomości i praw własnościowych do lokalu spółdzielczego) zaliczamy do przy-
chodów z działalności gospodarczej (a nie ze sprzedaży rzeczy!) i dlatego podle-
ga on opodatkowaniu bez względu na to, czy sprzedaż nastąpi w ciągu pół roku
od likwidacji działalności czy później.

www.gazetaprawna.pl

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

DORADCA FIRMY

Obrót gospodarczy firm

1 w rubryce 6, część B.1. (dane personal-
ne), B.3. (adres miejsca zameldowania),
B.4. (tylko jeśli adres miejsca zamieszkania
jest inny niż adres miejsca zameldowania),
D (informacja o załącznikach), E (oświad-
czenie i podpis składającego) i C.8 (ale tę
część tylko wtedy, gdy adres siedziby ma
być adresem do korespondencji), a inne
pozycje tylko wtedy, gdy uległy zmianie. Je-
śli pozycji tych się nie wypełni, będzie do
znak, że dane nie uległy zmianie (aktualiza-
cji).

Likwidacja firmy opodatkowanej
kartą podatkową

W razie likwidacji działalności w ciągu

roku podatkowego i zgłoszenia tego urzę-
dowi skarbowemu, podatek w formie karty
podatkowej za ostatni miesiąc prowadzenia
działalności pobiera się za okres do dnia
zaprzestania działalności w wysokości
1/30 miesięcznej należności za każdy
dzień.

Jeśli więc działalność zlikwidowano np.

z 16 dniem miesiąca, trzeba zapłacić 15/30
(czyli połowę) podatku w formie karty.
Oczywiście uprzednio odlicza się od podat-
ku całą składkę na obowiązkowe ubezpie-
czenie zdrowotne. Z tego wynika, że może
zdarzyć się tak, że do kasy urzędu skarbo-
wego nie zapłaci się ani złotówki.

Zdarza się też, że podatnik prowadzący

działalność opodatkowaną w formie karty
zamierza ją zlikwidować z końcem roku.
Musi wtedy pamiętać, że jest zobowiązany
zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego
o likwidacji prowadzonej działalności.

Zawiadomienie to powinno być dokona-

ne w formie pisemnej, najpóźniej w termi-
nie siedmiu dni od powstania okoliczności.
Czyli w tym przypadku – do 7 stycznia np.
2005 r.

Likwidacja firmy objętej
ryczałtem

Podatnicy ryczałtu od przychodów ewi-

dencjonowanych obowiązani są sporządzić
spis z natury towarów handlowych, mate-
riałów (surowców) podstawowych i pomoc-
niczych, półwyrobów, wyrobów gotowych,
braków i odpadków w razie zmiany wspól-
nika lub zmiany umowy spółki, a także na
dzień likwidacji działalności. W razie za-
wiadomienia urzędu skarbowego o likwida-
cji działalności gospodarczej, podatnicy są
obowiązani sporządzić również spis rze-
czowych składników majątku związanego
z wykonywaną działalnością, niebędących
środkami trwałymi (wyposażenia).

Spis z natury powinien zawierać co naj-

mniej następujące dane: nazwisko i imię
właściciela zakładu (nazwę firmy), datę
sporządzenia spisu, numer kolejny pozycji
arkusza spisu z natury, szczegółowe okre-
ślenie towaru i innych składników wymie-
nionych w ust. 1, jednostkę miary, ilość
stwierdzoną w czasie spisu, cenę w złotych
i groszach za jednostkę miary, wartość wy-
nikającą z przemnożenia ilości towaru
przez jego cenę jednostkową, łączną war-
tość spisu z natury oraz klauzulę „Spis za-
kończono na pozycji...”, podpisy osób spo-
rządzających spis oraz podpis właściciela
zakładu (wspólników).

Podatnik wycenia towary i inne składni-

ki majątku objęte spisem z natury według
cen zakupu albo według cen rynkowych
z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one
niższe od cen zakupu, a także, gdy nie jest
możliwe ustalenie ceny zakupu. Przez ce-
nę zakupu rozumie się cenę, jaką nabywca
płaci za zakupione składniki majątku, po-
mniejszoną o podatek od towarów i usług,
podlegający odliczeniu zgodnie z odrębny-
mi przepisami, a przy imporcie – powięk-
szoną o należne cło i podatek akcyzowy,
opłaty wyrównawcze oraz opłaty celne do-

datkowe, zaś w przypadku otrzymania
składnika majątku w drodze darowizny lub
spadku – wartość odpowiadającą cenie za-
kupu takiego samego lub podobnego
składnika.

Podatnik jest obowiązany dokonać wyce-

ny najpóźniej w terminie 14 dni od dnia za-
kończenia spisu z natury.

Podatnik jest obowiązany wpisać do ewi-

dencji spis z natury według poszczegól-
nych rodzajów jego składników lub w jed-
nej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spi-
su zostało sporządzone odrębne szczegóło-
we zestawienie poszczególnych jego skład-
ników. Zestawienie to powinno być prze-
chowywane łącznie z ewidencją.

Likwidacja firmy z księgą

Za datę likwidacji działalności gospodar-

czej uważa się datę określoną w zawiado-
mieniu o likwidacji działalności gospodar-
czej, złożonym przez podatnika w formie pi-
semnej we właściwym urzędzie skarbowym.

W razie zawiadomienia urzędu skarbo-

wego o likwidacji działalności gospodar-
czej, dochód ustala się przy zastosowaniu
do wartości ustalonej według cen zakupu
pozostałych na dzień likwidacji towarów
handlowych, materiałów (surowców) pod-
stawowych i pomocniczych, półwyrobów,
wyrobów gotowych, braków i odpadków
oraz rzeczowych składników majątku zwią-
zanego z wykonywaną działalnością, niebę-
dących środkami trwałymi – takiego
wskaźnika procentowego, jaki wynika
z udziału dochodu w przychodach w okre-
sie ostatnich trzech miesięcy poprzedzają-
cych miesiąc, w którym nastąpiła likwida-
cja działalności, a jeżeli w tym okresie do-
chód nie wystąpił – w roku podatkowym
poprzedzającym rok, w którym nastąpiła li-
kwidacja.

Nie ustala się dochodu na dzień likwida-

cji, jeżeli w wyniku zmiany formy prawnej
lub połączenia przedsiębiorstw wartość
składników majątku objętych remanentem
została wniesiona w formie wkładu lub
aportu do nowo powstałego lub istniejące-
go przedsiębiorcy albo gdy nastąpiła całko-
wita lub częściowa zmiana branży.

Gdy likwidujemy firmę, musimy sporzą-

dzić specjalny rodzaj spisu z natury, okre-
ślany mianem remanentu likwidacyjnego.
Służy on:

◗

do ustalenia wysokości kosztów i docho-
dów za okres od początku danego roku
podatkowego po dzień likwidacji (czyli
wyliczenia podatku dochodowego z dzia-
łalności gospodarczej za ten okres);

◗

do ustalenia dochodu stanowiącego pod-
stawę obliczenia zryczałtowanego podat-
ku dochodowego (ustala się go przez wy-
liczenie wskaźnika procentowego, który
odpowiada udziałowi dochodu w przy-
chodzie za okres ostatnich trzech miesię-
cy, poprzedzających miesiąc, w którym
nastąpiła likwidacja działalności, a gdy
nie było w tym okresie dochodu, udział
ustalony dla dochodu roku poprzedzają-
cego rok likwidacji).

Nie ustala się dochodu na dzień likwida-

cji, jeżeli wartość składników majątku wy-
kazanych remanentem zostanie wniesiona
w formie wkładu lub aportu do innego pod-
miotu gospodarczego (już istniejącego albo
właśnie powstającego) lub gdy następuje
całkowita lub częściowa zmiana branży.

Jeżeli likwidacja następuje w ciągu roku,

podatnik musi w określonym terminie zło-
żyć formularz PIT-5. Wykazuje w nim „nor-
malny” dochód wyliczony na koniec pro-
wadzonej działalności gospodarczej. Do-
datkowo w tym formularzu PIT-5 uwzględ-
nia jeszcze dochód likwidacyjny, czyli obję-
ty podatkiem ryczałtowym. Trzeba pamię-
tać, żeby do formularza PIT-5 załączyć
druk PIT-5X, w którym jest wyliczenie po-

datku likwidacyjnego objętego 10-procen-
tową stawką. Wspomniane zobowiązania
podatkowe należy uregulować do dwudzie-
stego dnia miesiąca następującego po tym,
w którym powstał obowiązek podatkowy

Wyrejestrowanie z ZUS

W związku z rozpoczynaniem działalno-

ści gospodarczej każdy podatnik musiał
w tym urzędzie zarejestrować się jako osoba
zobowiązana do uiszczenia obowiązkowych
składek na ubezpieczenie zdrowotne i ewen-
tualnie społeczne, a ponadto jako płatnik
tych składek – nawet wówczas, gdy nie za-
trudnia pracowników i składki te płaci jedy-
nie za siebie. Obecnie, jak to już zaznaczyli-
śmy wcześniej, trzeba dopełnić obowiązku
wyrejestrowania się. I to zarówno z samego
obowiązku ubezpieczenia społecznego
i zdrowotnego, jak i z funkcji płatnika.
W tym celu każdy likwidujący działalność
gospodarczą przedsiębiorca wypełnia te sa-
me formularze, co przy rejestrowaniu się do
działalności gospodarczej. Formularze ZU-
S-owskie bowiem mają charakter uniwersal-
ny, czyli służą i do zarejestrowania obowiąz-
ków, jak i do wyrejestrowania się z nich.

Na marginesie dodajmy, że w przypadku

likwidacji firmy może też zdarzyć się taka
sytuacja, że podatnik jednak nie decyduje
się na zaprzestanie płacenia składek ZUS.
Choć przestają one być składkami obo-
wiązkowymi, w pewnych, ściśle określo-
nych w przepisach o obowiązkowych ubez-
pieczeniach społecznych i obowiązkowych
ubezpieczeniach zdrowotnych przepisach,
ubezpieczony ma prawo do kontynuowania
tych ubezpieczeń na zasadach dobrowolno-
ści. Gdy taka sytuacja zdarzy się, wtedy
gdy likwidujemy firmę, musimy jednak
wówczas także dopełnić formalności
w ZUS, wypełniając odpowiednie formula-
rze, które przewidują taką właśnie sytuację,
a więc dobrowolne kontynuowanie ubez-
pieczeń w związku z zaprzestaniem prowa-
dzenia działalności gospodarczej.

Likwidacja konta bankowego

Praktycznie wszyscy przedsiębiorcy pro-

wadzący działalność gospodarczą muszą
mieć firmowy rachunek bankowy. Obowią-
zek w tym zakresie nakładają na nich przy-
najmniej trzy różne ustawy (o działalności
gospodarczej, o podatku od towarów
i usług, o powszechnych ubezpieczeniach
społecznych). Tak więc nawet osoby opła-
cające kartę i łączące tę formę aktywności
z pracą lub emeryturą, taki rachunek ban-
kowy muszą mieć, choćby dla celów opła-
cania obowiązkowej składki na powszech-
ne ubezpieczenie zdrowotne. Co prawda je-
śli tylko z tego tytułu rachunek firmowy
jest obowiązkowy, może to być specjalne
konto ZUS-owskie oferowane przez pocz-
tę, tym niemniej, gdy dojdzie do zlikwido-
wania firmy, trzeba pomyśleć także o za-
mknięciu takiego rachunku.

Nie jest to czynność obowiązkowa, ale

warto ją mieć na względzie, chociażby
z praktycznego punktu widzenia. Rzecz ja-
sna dla osób opodatkowanych w formie
karty podatkowej fakt, czy rachunek ban-
kowy jest dalej otwarty czy zlikwidowany,
nie ma żadnego znaczenia. Ale dla osób,
które przed zlikwidowaniem firmy opłaca-
ły ryczałt od przychodów ewidencjonowa-
nych – już tak. Zgodnie z przepisami po-
datkowymi wszak odsetki od kwot zgroma-
dzonych na rachunku związanym z prowa-
dzoną działalnością gospodarczą są przy-
chodem z tej działalności. Można więc wy-
obrazić sobie taką oto sytuację, że jeśli na
rachunku tym pozostaną jakiekolwiek
środki finansowe, a bank dopisze do nich
odsetki, trzeba od nich zapłacić podatek.

Zbigniew Biskupski

Podatek dochodowy
i likwidacja

Jakich formalności co do podat-
ku dochodowego trzeba dopełnić

w urzędzie skarbowym w związku z likwi-
dacją firmy?

Osoby objęte kartą po prostu informują
urząd skarbowy o zlikwidowaniu działal-
ności gospodarczej i ewentualnie płacą
odpowiednio zredukowany podatek za
miesiąc, w którym likwidacja działalności
miała miejsce. Osoby objęte podatkiem
w formie ryczałtu od przychodów ewiden-
cjonowanych, poza zawiadomieniem
urzędu o likwidacji, muszą sporządzić re-
manent likwidacyjny. Osoby płacące po-
datek na podstawie księgi przychodów
muszą zawiadomić urząd skarbowy o za-
miarze likwidacji działalności gospodar-
czej, sporządzić remanent likwidacyjny
i zapłacić od niego zryczałtowany poda-
tek. Warto w tym miejscu pamiętać, że
właściwy miejscowo urząd, w którym do-
konujemy czynności związanych z nume-
rem identyfikacji podatkowej oraz podat-
kiem dochodowym od osób fizycznych,
jest urząd właściwy dla miejsca zamiesz-
kania podatnika.

Likwidacja w zawieszeniu

Ze względu na kłopoty rodzinne
przerwałem działalność gospo-

darczą. Opłacam składki na ZUS i nie
chcę na razie likwidować firmy. Czy po-
stępuję właściwie?

Formalnie jest pan nadal osobą prowa-
dzącą pozarolniczą działalność gospodar-
czą, choć nie osiąga pan przychodów z tej
działalności. Oznacza to, że nadal powi-
nien się pan rozliczać z fiskusem. W zależ-
ności od aktualnej formy opodatkowania
podatkiem dochodowym, mniej lub bar-
dziej „rozległy” jest charakter tych rozli-
czeń. W przypadku ryczałtu ogranicza się
on do zaprowadzenia ewidencji przycho-
dów i złożenia PIT-28 do końca stycznia
2005 r. (nawet jeśli podatnik nie osiągnie
żadnych przychodów ewidencjonowa-
nych). W przypadku opodatkowania na
zasadach ogólnych, trzeba zaprowadzić
księgę przychodów i rozchodów. Nie ma
obowiązku składania deklaracji PIT-5, gdy
nie ma dochodu do opodatkowania. Trze-
ba będzie jednak zamknąć księgę i w ter-
minie do 30 kwietnia 2005 r. złożyć PIT-36.

Ryczałtowiec wobec VAT

Chcę zlikwidować firmę. Jestem
opodatkowany w formie ryczałtu.

Czy w związku z tym ciążą na mnie ja-
kieś specjalne obowiązki?

Nie. W zakresie podatku od towarów od
towarów i usług, to wszyscy podatnicy,
niezależnie od tego, na jakiej zasadzie pła-
cą podatek dochodowy, mają do wykona-
nia te same obowiązki. Oznacza to ko-
nieczność sporządzenia remanentu likwi-
dacyjnego dla celów podatku od towarów
i usług. Przy czym dokładnie w takim sa-
mym zakresie jak inni uczynić to muszą
osoby opłacające podatek w formie karty.
Warto w tym miejscu zresztą od razu do-
dać, że w przypadku osób zobowiązanych
już do sporządzenia remanentu likwida-
cyjnego w związku z wymogami podatku
dochodowego nie ma potrzeby sporzą-
dzania dla celów podatku VAT drugiego
remanentu likwidacyjnego; wystarczy
sporządzić jeden – taki, który spełni wy-
mogi VAT, bo te są bardziej surowe niż
wymogi remanentu likwidacyjnego dla ce-
lów podatku dochodowego. Podatnicy
podatku VAT muszą też wyrejestrować się
z tego podatku.

CZYTELNICY PYTAJĄ

D O B R A I N F O R M A C J A D L A F I R M

Odpowiada

na potrzeby w∏aÊcicieli

ma∏ych i Êrednich firm

Zobacz nas w internecie

www.twojbiznes.infor.pl

Prenumerata: 0801 626 666

NR 91 (1200)

WTOREK

11 MAJA 2004

NOWE PRAWO

OBOWIĄZUJĄCE OD 1 MAJA BR.

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH

Atomowe prawo . . . . . . . . . . . . . . . . I
Bezpieczeństwo produktów . . . . . . I
Budownictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . I
Cła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I
Cudzoziemcy, ruch graniczny . . . . . . II
Dane osobowe . . . . . . . . . . . . . . . . II
Giełda, fundusze inwestycyjne,
papiery wartościowe . . . . . . . . . . . . II
Górnictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II
Inne przepisy dostosowujące . . . . . . II

Jakość handlowa . . . . . . . . . . . . . . II
Lasy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II
Lotnictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II
Łączność, Radiofonia i Telewizja . . II
Morskie prawo . . . . . . . . . . . . . . . . II
Ochrona konkurencji
i konsumentów . . . . . . . . . . . . . . . . III
Podatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III
Pomoc publiczna . . . . . . . . . . . . . . III
Prawo o miarach . . . . . . . . . . . . . . III

Prawo pracy i ubezpieczenia społeczne III
Przyroda i środowisko . . . . . . . . . . III
Rolne prawo, weterynaria, żywność . . III
Statystyka publiczna . . . . . . . . . . . IV
Transport i ruch drogowy,
drogi publiczne . . . . . . . . . . . . . . . IV
Ubezpieczenia gospodarcze . . . . . . IV
Wybory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV
Zawody regulowane . . . . . . . . . . . . IV
Zdrowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV

W nr. 86 „GP” zamieściliśmy I część wyka-
zu aktów prawnych, zawierających przepi-
sy dostosowujące nasze prawo do ustawo-
dawstwa Unii Europejskiej, które zaczęły
obowiązywać z dniem 1 maja br. Z powodu
zbyt późnego opublikowania wszystkich

aktów prawnych, część I obejmowała przepisy zamieszczone
w Dzienniku Ustaw nr 95. Obecnie przedstawiamy część II,

która obejmuje ustawy i rozporządzenia opublikowane
w Dzienniku Ustaw od nr. 96 do 104. W ten sposób katalog
przepisów jest kompletny. Od 1 maja najwięcej zmieniło się
w podatkach, zawodach regulowanych, prawie celnym, wy-
mogach dotyczących obrotu żywnością, ale zmiany nie ominę-
ły żadnej sfery życia. Warto zatem zapoznać się z nowymi
przepisami. W przypadku ważniejszych aktów zawarliśmy krót-
kie omówienia ich treści.

EUROPA

TERAZ

ATOMOWE PRAWO

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie przypadków, w któ-
rych działalność związana z narażeniem na promieniowanie
jonizujące nie podlega obowiązkowi uzyskania zezwolenia al-
bo zgłoszenia, oraz przypadków, w których może być wyko-
nywana na podstawie zgłoszenia (Dz.U. nr 98, poz. 980)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie dokumentów wyma-
ganych przy składaniu wniosku o wydanie zezwolenia na wy-
konywanie działalności związanej z narażeniem na działania
promieniowania jonizującego albo przy zgłoszeniu wykony-
wania tej działalności (Dz.U. nr 98, poz. 981)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie szczegółowych obowiązków dotyczących zabezpie-
czeń materiałów jądrowych (Dz.U. nr 98, poz. 982)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w spra-
wie ochrony materiałów jądrowych (Dz.U. nr 98, poz. 983)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie warunków przywozu na terytorium Rzeczpospoli-
tej Polskiej, wywozu z terytorium Rzeczpospolitej Polskiej
oraz tranzytu przez to terytorium materiałów jądrowych, źró-
deł promieniotwórczych i urządzeń zawierających takie źró-
deł (Dz.U. nr 98, poz. 984)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie udzielenia zgody na przywóz na terytorium Rzecz-
pospolitej Polskiej, wywóz z terytorium Rzeczpospolitej Pol-
skiej i tranzyt przez to terytorium odpadów promieniotwór-
czych (Dz.U. nr 98, poz. 985)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie udzielenia zgody na przywóz na terytorium Rzecz-
pospolitej Polskiej, wywóz z terytorium Rzeczpospolitej Pol-
skiej i tranzyt przez to terytorium wypalonego paliwa jądrowe-
go (Dz.U. nr 98, poz. 986)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie wartości poziomów interwencyjnych dla poszcze-
gólnych rodzajów działań interwencyjnych oraz kryteriów od-
wołania tych działań (Dz.U. nr 98, poz. 987)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie określenia podmiotów właściwych w sprawach
kontroli po zdarzeniach radiacyjnych żywności i środków ży-
wienia zwierząt za zgodność z maksymalnymi dopuszczalny-
mi poziomami skażeń promieniotwórczych (Dz.U. nr 98,
poz. 988)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie ochrony przed promieniowaniem jonizującym pra-
cowników zewnętrznych narażonych podczas pracy na tere-
nie kontrolowanym (Dz.U. nr 102, poz. 1064)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie informacji wyprzedzającej dla ludności na wypa-
dek zdarzenia radiacyjnego (Dz.U. nr 102, poz. 1065)

BEZPIECZEŃSTWO PRODUKTÓW

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 kwietnia 2004 r.
w sprawie sposobu działania krajowego systemu monitorowa-
nia wypadków konsumenckich (Dz.U. nr 104, poz. 1100)

STRESZCZENIE:

krajowy system monitorowania wypadków

konsumenckich obejmuje dane o wypadkach konsumentów
pochodzące z wybranych zakładów opieki zdrowotnej. Oso-
ba zbierająca dane o wypadkach i wprowadzająca je do elek-
tronicznej bazy danych identyfikuje zdarzenie jako wypadek
konsumencki na podstawie informacji uzyskanych z doku-
mentacji udzielania pomocy medycznej.

BUDOWNICTWO

◗

art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie usta-
wy – Prawo budowlane (Dz.U. nr 93, poz. 888)

STRESZCZENIE:

zgodnie z nowelizacją samodzielne funkcje

techniczne w budownictwie, oprócz dotychczasowych osób
uprawnionych, mogą również wykonywać osoby będące oby-
watelami państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego
oraz Konfederacji Szwajcarskiej, które oprócz ukończenia
studiów wyższych zagranicznych uznanych w Polsce za rów-
norzędne i odbycia dwuletniej praktyki przy sporządzaniu
projektów lub na budowie, posiadają w tych państwach pra-
wo wykonywania czynności odpowiadających samodzielnym
funkcjom technicznym w budownictwie.

CŁA

◗

ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o administrowaniu obrotem
towarowym z zagranicą (Dz.U. nr 97, poz. 963) z wyjątkiem
art. 40, który wszedł w życie z dniem 2 maja 2004 r.

www.gazetaprawna.pl

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

Nowe prawo

STRESZCZENIE:

ustawa określa zasady administrowania

obrotem towarami z zagranicą oraz, w zakresie uzupełniają-
cym przepisy prawa wspólnotowego, obrót towarami z kra-
jami trzecimi dokonywany na podstawie przepisów tego
prawa. Jeżeli z przepisów prawa wspólnotowego, w zakresie
administrowania obrotem towarami z krajami trzecimi, wy-
nika obowiązek uzyskania pozwolenia warunkującego: do-
puszczenie towaru do obrotu na obszarze celnym Wspólno-
ty, dopuszczenie towaru do obrotu na obszarze celnym
Wspólnoty przy zastosowaniu stawek celnych preferencyj-
nych, wywóz towaru z obszaru celnego Wspólnoty, wywóz
towaru z obszaru celnego Wspólnoty z zastosowaniem re-
fundacji – pozwolenie to jest wydawane w drodze decyzji
administracyjnej.

◗

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia kontroli cel-
nej bagażu przewożonego drogą morską lub powietrzną
(Dz.U. nr 97, poz. 969)

STRESZCZENIE:

kontrolę celną bagażu przewożonego sa-

molotem na terenie obszaru celnego Wspólnoty wykonuje
się: w przypadku wywozu z Polski – w naszym porcie lotni-
czym, gdzie towar jest ładowany; a w przypadku przywozu
na terytorium Polski – w porcie przeznaczenia. Bagażem
przewożonym samolotem jest w rozumieniu rozporządze-
nia bagaż nadany, który nie jest dostępny dla podróżnego
w czasie odbywania podróży, oraz bagaż kabinowy, który
zabiera ze sobą do samolotu. Kontrolę celną bagażu przy-
wożonego przez osoby podróżujące samolotami, które od-
bywają lot z portu lotniczego poza obszarem Wspólnoty
i po zatrzymaniu się na polskim lotnisku kontynuują lot do
innego polskiego lotniska, wykonuje się w porcie lotniczym
przeznaczenia, jeżeli jest to port otwarty dla ruchu między-
narodowego. Gdy jednak istnieje podejrzenie, że naruszono
prawo, bagaż może być skontrolowany na lotnisku, gdzie sa-
molot się zatrzymał.

◗

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie rodzajów towarów, których objęcie procedurą cel-
ną z zastosowaniem procedury uproszczonej zależy od speł-
nienia dodatkowych warunków, oraz towarów wyłączonych
spod tej procedury (Dz.U. nr 97, poz. 972)

◗

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 kwietnia 2004 r.
w sprawie upoważnienia innych organów administracji pań-
stwowej do wykonywania niektórych zadań organów cel-
nych (Dz.U. nr 101, poz. 1032)

STRESZCZENIE:

rozporządzenie upoważniło terenowe or-

gany Straży Granicznej do dokonywania niektórych zadań
organów celnych, w tym m.in.: kontroli stanu towaru, prze-
szukiwania osób, kontroli wymaganych dokumentów i ich
autentyczności, zatrzymania i kontroli środków transportu;
kontroli bagaży i innych towarów, przyjmowania zgłoszeń
celnych, dokonywanych w formie ustnej lub w formie innej
czynności niż ustna lub pisemna.

◗

rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo-
łecznej z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie określenia wa-
runków, jakie muszą spełniać instytucje i organizacje upraw-
nione do korzystania ze zwolnienia od należności przywozo-
wych (Dz.U. nr 101, poz. 1038)

◗

rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo-
łecznej z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie kontyngentów
na wywóz niektórych wyrobów tekstylnych i odzieżowych
do Stanów Zjednoczonych Ameryki (Dz.U. nr 101, poz.
1040)

◗

rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo-
łecznej z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie przekazywania
informacji o dokonanym obrocie z zagranicą towarami ob-
jętymi automatyczną rejestracją oraz sposobu rejestrowania
tych towarów (Dz.U. nr 101, poz. 1041)

◗

rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo-
łecznej z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie pozwoleń na
przewóz lub wywóz towarów udzielonych w ramach środ-
ków administrowania obrotem towarami z zagranicą (Dz.U.
nr 101, poz. 1042)

◗

rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo-
łecznej z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie kaucji ustano-
wionej w ramach środków administrowania obrotem towa-
rami z zagranicą (Dz.U. nr 101, poz. 1043)

CUDZOZIEMCY, RUCH GRANICZNY

◗

rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo-
łecznej z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu ograni-
czeń w sferze wykonywania pracy przez cudzoziemców na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 96, poz. 961)

DANE OSOBOWE

◗

rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Admini-
stracji z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji
przetwarzania danych osobowych oraz warunków technicz-

nych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urzą-
dzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania
danych osobowych (Dz.U. nr 100 poz. 1024)

◗

rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Admini-
stracji z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie wzoru zgłosze-
nia zbioru danych do rejestracji Generalnemu Inspektorowi
Ochrony Danych Osobowych (Dz.U. nr 100 poz. 1025)

GIEŁDA, FUNDUSZE
INWESTYCYJNE, PAPIERY
WARTOŚCIOWE

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2004 r.
w sprawie wprowadzania do publicznego obrotu praw po-
chodnych oraz będących papierami wartościowymi od dnia
dopuszczenia do publicznego obrotu praw majątkowych za-
rejestrowanych w depozycie papierów wartościowych
(Dz.U. nr 95, poz. 945)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2004 r.
w sprawie rodzaju, zakresu, terminów oraz częstotliwości
przekazywania informacji przez spółkę prowadzącą giełdę
(Dz.U. nr 95, poz. 946)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2004 r.
w sprawie rodzaju informacji, które mogą naruszyć słuszny
interes emitenta, oraz sposobu postępowania emitenta
w związku z opóźnianiem przekazania do publicznej wiado-
mości informacji poufnych (Dz.U. nr 95, poz. 947)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2004 r.
w sprawie ustalenia urzędowego rynku giełdowego (Dz.U.
nr 95, poz. 948)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2004 r.
w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczą-
ce instrumentów finansowych lub ich emitentów (Dz.U. nr
95, poz. 949)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004 r.
w sprawie obowiązków informacyjnych funduszy emerytal-
nych (Dz.U. nr 95, poz. 950)

GÓRNICTWO

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie dopuszczenia wyrobów do stosowania w zakła-
dach górniczych (Dz.U. nr 99, poz. 1003)

◗

par. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2004 r. zmieniają-
cego rozporządzenie w sprawie kwalifikacji wymaganych od
osób kierownictwa i dozoru ruchu zakładów górniczych,
mierniczego górniczego i geologa górniczego oraz wykazu
stanowisk w ruchu zakładów górniczych, które wymagają
szczególnych kwalifikacji (Dz.U. nr 101, poz. 1035)

◗

par. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Po-
lityki Społecznej z dnia 30 kwietnia 2004 r. zmieniającego
rozporządzenie w sprawie ratownictwa górniczego (Dz.U.
nr 102, poz. 1073); większość przepisów zacznie obowiązy-
wać od 16 maja 2004 r.

INNE PRZEPISY
DOSTOSOWUJĄCE

◗

ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie i uchyleniu nie-
których ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospo-
litą Polską członkostwa w Unii Europejskiej (Dz.U. nr 96,
poz. 959), z wyjątkiem art. 42, art. 44, art. 70, art. 71 pkt 10,
art. 74 pkt 5 i 6, art. 94 pkt 3, art. 97, art. 100, art. 101, art.
103 pkt 17 oraz art. 112, które weszły w życie z dniem 30
kwietnia 2004 r. oraz art. 85 pkt 7 w zakresie dotyczącym
art. 456 ust. 1, który wszedł w życie z dniem 2 maja 2004 r.

JAKOŚĆ HANDLOWA

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26
kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań w za-
kresie jakości handlowej olejów, tłuszczów i ich mieszanin
przeznaczonych do spożycia oraz środków spożywczych,
w których składzie znajdują się te oleje, tłuszcze lub ich mie-
szaniny (Dz.U. nr 97, poz. 974)

LASY

◗

rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 kwietnia
2004 r. w sprawie sposobu przeprowadzania testów leśnego
materiału podstawowego (Dz.U. nr 94, poz. 928)

◗

rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 kwietnia
2004 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez dostawców
dokumentacji w zakresie obrotu leśnym materiałem roz-
mnożeniowym (Dz.U. nr 94, poz. 929)

◗

rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 kwietnia
2004 r. w sprawie podmiotów upoważnionych do przepro-
wadzania testów i oceny leśnego materiału podstawowego
oraz badań leśnego materiału rozmnożeniowego (Dz.U. nr
97, poz. 975)

◗

rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 kwietnia
2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakie powinien
spełniać leśny materiał podstawowy (Dz.U. nr 100 poz.
1026)

LOTNICTWO

◗

ustawa z dnia 29 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy – Prawo
lotnicze (Dz.U. nr 99, poz. 1002), z wyjątkiem art. 94 ust.
6 pkt 7 i art. 96 ust. 2 pkt 6a ustawy Prawo lotnicze, które
wchodzą w życie z dniem 1 maja 2005 r.

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie tworzenia i działania komitetów oraz
współdziałania i konsultacji w porcie lotniczym (Dz.U. nr
103, poz. 1088)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie zakazów lotów dla statków powietrznych
niespełniających wymogów ochrony środowiska w zakresie
ochrony przed hałasem (Dz.U. nr 103, poz. 1089)

ŁĄCZNOŚĆ, RADIOFONIA
I TELEWIZJA

◗

rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28
kwietnia 2004 r. w sprawie sposobu technicznego przygo-
towania systemów i sieci służących do przekazywania in-
formacji – do gromadzenia wykazów połączeń telefonicz-
nych i innych przekazów informacji oraz sposobów za-
bezpieczenia danych informatycznych (Dz.U. nr 100,
poz. 1023)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 29 kwiet-
nia 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szcze-
gółowych warunków korzystania z uprawnień przez abo-
nentów publicznej sieci telefonicznej (Dz.U. nr 101, poz.
1046)

MORSKIE PRAWO

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia
2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie inspekcji
i dokumentów bezpieczeństwa statku morskiego (Dz.U. nr
101, poz. 1044)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia
2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie inspekcji
i dokumentów bezpieczeństwa statku morskiego (Dz.U. nr
101, poz. 1045)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie sposobu liczenia i systemu rejestracji
osób odbywających podróż morską (Dz.U. nr 101, poz.
1048)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przekazywa-
nia informacji przez armatorów statku przewożącego ładun-
ki niebezpieczne lub zanieczyszczające (Dz.U. nr 102, poz.
1076)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie funkcjonowania inspekcji portu (Dz.U. nr
102, poz. 1078)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 29 kwietnia
2004 r. w sprawie wysokości opłat portowych (Dz.U. nr
103, poz. 1082)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie przekazywania informacji przez załadow-
cę przedstawiającego pod załadunek na statek towary nie-
bezpieczne lub zanieczyszczające (Dz.U. nr 103, poz. 1084)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie harmonogramu wyposażenia statków
w System Automatycznej Identyfikacji (Dz.U. nr 103, poz.
1086)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie harmonogramu wyposażenia statków
w rejestratory danych z podróży (Dz.U. nr 103, poz. 1087)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie wymagań dla wyposażenia morskiego
(Dz.U. nr 103, poz. 1091)

www.gazetaprawna.pl

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

DORADCA FIRMY

Nowe prawo

III

OCHRONA KONKURENCJI
I KONSUMENTÓW

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2004 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie wyłączenia określo-
nych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień
ograniczających konkurencję (Dz.U. nr 95, poz. 951)

PODATKI

◗

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 kwietnia 2004 r.
w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz.U. nr 97,
poz. 966)

◗

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podat-
ku od towarów i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970)

STRESZCZENIE:

rozporządzenie określa m.in. towary

i usługi, dla których obniża się stawkę podatku do wysoko-
ści 7 proc. oraz 0 proc., oraz warunki stosowania tych sta-
wek. a także zwolnienia od podatku inne niż określone
w ustawie o podatku od towarów i usług. Określa także da-
tę powstania obowiązku podatkowego w przypadku świad-
czenia usług turystyki opodatkowanych według szczególnej
procedury. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ustale-
nia marży, nie później jednak niż 15 dni od wykonania usłu-
gi. Rozporządzenie „wyrównało” limit zwolnienia dla
wszystkich podatników, również tych, którzy wykonują
umowy zlecenia, agencyjne czy pośrednictwa

◗

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczko-
wego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu
ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których
nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów
i usług (Dz.U. nr 97, poz. 971)

STRESZCZENIE:

w wewnątrzwspólnotowej dostawie towa-

rów stwierdzająca ją faktura powinna między innymi zawie-
rać numer podatnika dokonującego tej dostawy oraz właści-
wy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrz-
wspólnotowych. Numer ten nadany musi być przez pań-
stwo członkowskie właściwe dla nabywcy i zawierać dwuli-
terowy kod.

POMOC PUBLICZNA

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy pu-
blicznej na inwestycje służące dostosowaniu do wymogów
najlepszych dostępnych technik (Dz.U. nr 98, poz. 991)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy pu-
blicznej na inwestycje służące ochronie wód przed zanie-
czyszczeniem (Dz.U. nr 98, poz. 992)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie warunków udzielania pomocy publicznej na inwe-
stycje służące ochronie ograniczeniu emisji lotnych związ-
ków organicznych (Dz.U. nr 98, poz. 993)

STRESZCZENIE:

w ramach pomocy mogą być wpierane

inwestycje polegające m.in. na modernizacji zbiorników
i instalacji do magazynowania oraz dystrybucji surow-
ców i produktów naftowych, hermetyzacji urządzeń i in-
stalacji do magazynowania oraz dystrybucji surowców
i produktów naftowych, modernizacji stacji benzyno-
wych. Pomoc może być udzielana w formie dotacji, po-
życzek, preferencyjnych kredytów bankowych, częścio-
wych umorzeń pożyczek preferencyjnych lub preferen-
cyjnych kredytów.

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy pu-
blicznej na inwestycje służące redukcji emisji ze źródeł spa-
lania paliw (Dz.U. nr 98, poz. 994)

STRESZCZENIE:

w ramach pomocy mogą być wpierane

inwestycje polegające m.in. na modernizacji lub rozbu-
dowie obiektów spalania paliw i systemów ciepłowni-
czych, modernizacji urządzeń lub wyposażenia obiek-
tów spalania paliw w urządzeniach lub instalacje do
ograniczania emisji zanieczyszczeń gazowych i pyło-
wych. Pomoc może być udzielana w formie dotacji, po-
życzek, preferencyjnych kredytów bankowych, częścio-
wych umorzeń pożyczek preferencyjnych lub preferen-
cyjnych kredytów.

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy pu-
blicznej na inwestycje w zakresie gospodarki odpadami
(Dz.U. nr 98, poz. 995)

STRESZCZENIE:

w ramach pomocy mogą być wpierane in-

westycje polegające m.in. na budowie, modernizacji lub roz-
budowie instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpa-

dów, również niebezpiecznych oraz recyklingu lub unieszko-
dliwiania odpadów opakowaniowych i poużytecznych. Po-
moc może być udzielana w formie dotacji, pożyczek, prefe-
rencyjnych kredytów bankowych, częściowych umorzeń po-
życzek preferencyjnych lub preferencyjnych kredytów.

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy pu-
blicznej na inwestycje związane z odnawianiem źródeł ener-
gii (Dz.U. nr 98, poz. 996)

◗

rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie szczegółowych warunków udzielenia pomocy
publicznej na inwestycje służące: dostosowaniu składni-
ków odpadów do wymagań ochrony środowiska, poprawie
jakości paliw i technologii silnikowych, zastosowaniu tech-
nologii zapewniających czystszą i energooszczędną pro-
dukcją oraz oszczędzanie surowców (Dz.U. nr 102, poz.
1067–1069)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy na
zatrudnienie, których stosowanie zwalnia z obowiązku wy-
stąpienia o wydania opinii o projekcie umowy, która będzie
stanowić podstawę udzielania pomocy państwa (Dz.U. nr
102, poz. 1070)

PRAWO O MIARACH

◗

rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo-
łecznej z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie wymagań me-
trologicznych, którym powinny odpowiadać kolby metalo-
we II rzędu (Dz.U. nr 97, poz. 973)

◗

rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo-
łecznej z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wymagań me-
trologicznych, którym powinny odpowiadać samochodowe
cysterny pomiarowe (Dz.U. nr 101, poz. 1036)

PRAWO PRACY
I UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE

◗

art. 138 pkt. 5–7, ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pro-
mocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. nr 99,
poz. 1001)

STRESZCZENIE:

przepis art. art. 138 pkt. 5 – 7 wprowa-

dza zmiany w ustawie z 12 marca 2004 r. o pomocy spo-
łecznej. Zgodnie z nim decyzje przyznające świadczenia
w oparciu o następujące przepisy ustawy z dnia 29 listopa-
da 1990 r. o pomocy społecznej: art. 16 (pomoc w postaci
jednego gorącego posiłku dziennie); art. 17 i art. 18 (po-
moc w formie usług opiekuńczych); art. 21 (usługi opie-
kuńcze świadczone w ośrodkach wsparcia: mieszkaniach
chronionych, rodzinnych domach pomocy oraz przez do-
my pomocy społecznej dla społeczności lokalnej) art. 31
ust. 6–10 (macierzyński zasiłek okresowy i macierzyński
zasiłek jednorazowy) realizowane będą według przepisów
tej ustawy, przez czas, na jaki zostały wydane, nie dłużej
jednak niż do 31 grudnia 2004 r.

◗

rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo-
łecznej z dnia 30 kwietnia 2004 r. zmieniające rozporządze-
nie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń
społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych rapor-
tów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych kory-
gujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i de-
klaracji rozliczeniowych korygujących oraz innych doku-
mentów (Dz.U. nr 101, poz. 1039)

PRZYRODA I ŚRODOWISKO

◗

rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 kwietnia
2004 r. w sprawie wzoru wniosku o wpis podmiotu do reje-
stru weryfikatorów środowiskowych oraz wzorów dokumen-
tów, formy, częstotliwości i terminów przekazywania infor-
macji z rejestru wojewódzkiego do rejestru krajowego
(Dz.U. nr 94, poz. 930)

◗

rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 kwietnia
2004 r. w sprawie zakresu danych, które zawiera rejestr wo-
jewódzki, oraz wzoru wniosku o rejestrację organizacji w re-
jestrze wojewódzkim (Dz.U. nr 94, poz. 931)

◗

rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 kwietnia
2004 r. w sprawie współczynników różnicujących wysokość
opłaty rejestracyjnej w krajowym systemie ekozarządzania
i audytu (EMAS) (Dz.U. nr 94, poz. 932)

◗

rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 kwietnia
2004 r. w sprawie zestawień istotnych z punktu widzenia
ochrony środowiska informacji o produktach (Dz.U. nr 98,
poz. 999)

ROLNE PRAWO,
WETERYNARIA, ŻYWNOŚĆ

◗

ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o nadmiernych zapasach
produktów rolnych i produktów cukrowych (Dz.U. nr 97,
poz. 964)

STRESZCZENIE:

jeżeli stan zapasów produktów rolnych

w dniu 1 maja 2004 r. przewyższał wielkości określone w za-
łączniku do ustawy, właściciele lub samoistni posiadacze za-
pasów tych produktów składają, w terminie do dnia 31 lip-
ca 2004 r., do dyrektora oddziału terenowego Agencji Ryn-
ku Rolnego właściwego ze względu na ich siedzibę albo
miejsce zamieszkania, pisemne informacje dotyczące m.in.:
średniego stanu zapasów poszczególnych produktów rol-
nych oraz stanu zapasów na dzień 1 maja 2004 r.; wielkości
importu i eksportu produktów rolnych w ujęciu miesięcz-
nym w okresie od dnia 1 maja 2003 r. do dnia 1 maja 2004 r.;
okoliczności powstania zapasów produktów rolnych,
a w szczególności, czy zapasy są wynikiem wzrostu produk-
cji lub wzrostu sprzedaży na rynek krajowy lub wzrostu
sprzedaży na rynek zagraniczny w stopniu co najmniej rów-
nym wzrostowi lub zmian własnościowych polegających na
połączeniu, podziale lub przekształceniu podmiotów będą-
cych właścicielami lub samoistnymi posiadaczami produk-
tów rolnych. Posiadanie nadmiernych zapasów produktów
rolnych w dniu 1 maja 2004 r. podlega opłacie, którą stano-
wi iloczyn ilości tych zapasów i stawki jednostkowej za da-
ny produkt.

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23
kwietnia 2004 r. w sprawie wysokości opłat za złożenie
wniosku o udzielenie zgody na stosowanie dodatku paszo-
wego i jego wpis do Rejestru Wspólnotowego (Dz.U. nr 100
poz. 1007)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26
kwietnia 2004 r. w sprawie wzoru dziennika połowowego
oraz gatunków organizmów morskich, których wyrzucanie
za burtę wymaga wykazania w dzienniku połowowym
(Dz.U. nr 100 poz. 1009)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26
kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań wetery-
naryjnych dla prowadzenia miejsc gromadzenia zwierząt
(Dz.U. nr 100 poz. 1010)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26
kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań wetery-
naryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie obrotu
zwierzętami, pośrednictwa w tym obrocie lub skupu zwie-
rząt (Dz.U. nr 100 poz. 1011)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26
kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań wetery-
naryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie zarobko-
wego przewozu zwierząt lub przewozu zwierząt wykonywa-
nego w związku z prowadzeniem innej działalności (Dz.U.
nr 100 poz. 1012)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27
kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań wetery-
naryjnych przy przywozie świeżego mięsa i produktów mię-
snych (Dz.U. nr 100 poz. 1013)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27
kwietnia 2004 r. w sprawie wzoru upoważnienia i wzoru od-
znaki indentyfikacyjnej dla pracowników Inspekcji Wetery-
naryjnej oraz osób wyznaczonych przez organ Inspekcji We-
terynaryjnej oraz osób wyznaczonych przez organ Inspekcji
Weterynaryjnej do wykonywania niektórych czynności
(Dz.U. nr 100 poz. 1014)

◗

rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27
kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań wetery-
naryjnych mających zastosowanie do nasienia bydła, do na-
sienia, komórek jajowych i zarodków owiec, kóz i koni oraz
do nasienia świń (Dz.U. nr 100 poz. 1015-1017)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28
kwietnia 2004 r. w sprawie wykazu punktu wwozu, przez
które można wprowadzać rośliny, produkty roślinne lub
przedmioty (Dz.U. nr 100 poz. 1018)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28
kwietnia 2004 r. w sprawie wysokości opłat za czynności wy-
konywane przez Inspekcję Weterynaryjną, miejsc pobiera-
nia opłat oraz zakresu i sposobu przekazywania informacji
Komisji Europejskiej (Dz.U. nr 100 poz. 1019)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28
kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań wetery-
naryjnych przy przywozie i przemieszczaniu koniowatych
(Dz.U. nr 100 poz. 1020)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28
kwietnia 2004 r. w sprawie wykazu przejść granicznych, na
których może być dokonywana kontrola graniczna środków
żywienia zwierząt i pasz leczniczych (Dz.U. nr 100 poz.
1021)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28
kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia

www.gazetaprawna.pl

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 91 (1200) 11 MAJA 2004

Nowe prawo

ewidencji leczenia zwierząt i dokumentacji lekarsko-wetery-
naryjnej (Dz.U. nr 100, poz. 1022)

◗

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie ustanowienia Agencji Restrukturyzacji i Moder-
nizacji Rolnictwa agencji płatniczych, której udziela się wa-
runkowej akredytacji (Dz.U. nr 101, poz. 1004)

◗

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie dokumentów stosowanych w obrocie towarami
objętymi Wspólną Polityką Rolną oraz zasad postępowania
z tymi towarami w zakresie przewidzianym dla organów cel-
nych (Dz.U. nr 101, poz. 1031)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27
kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów świadectw i informacji
dotyczących oceny materiału siewnego oraz materiału szkół-
karskiego i rozmnożeniowego winorośli (Dz.U. nr 102, poz.
1079)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28
kwietnia 2004 r. w sprawie nadania statutu Agencji Rynku
Rolnego (Dz.U. nr 102, poz. 1080)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26
kwietnia 2004 r. w sprawie terminów składania wniosku
o wpis odmiany do krajowego rejestru, wzoru wniosku
o wpis odmiany do krajowego rejestru oraz wzoru kwestio-
nariusza technicznego (Dz.U. nr 103, poz. 1092)

◗

rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27
kwietnia 2004 r. w sprawie metod dokonywania oceny poło-
wowej, laboratoryjnej sadzeniaków ziemniaka, cech ze-
wnętrznych materiału siewnego oraz metod oceny polowej,
laboratoryjnej i tożsamości odmianowej materiału szkółkar-
skiego (Dz.U. nr 103, poz. 1093)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 kwietnia 2004 r.
w sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia
żywieniowego (Dz.U. nr 104, poz. 1094)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 kwietnia 2004 r.
w sprawie postępowania wyjaśniającego dotyczącego żyw-
ności wprowadzonej po raz pierwszy do obrotu (Dz.U. nr
104, poz. 1095)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 kwietnia 2004 r.
w sprawie wymagań higieniczno-sanitarnych w zakładach
produkujących lub wprowadzających do obrotu środki spo-
żywcze (Dz.U. nr 104, poz. 1096)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie granicznej kontroli sanitarnej środków spożyw-
czych oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kon-
taktu z żywnością (Dz.U. nr 104, poz. 1097)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 kwietnia 2004 r.
w sprawie przeprowadzenia urzędowej kontroli żywności
(Dz.U. nr 104, poz. 1098)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 kwietnia 2004 r.
w sprawie wykazu jednostek badawczo-rozwojowych okre-
ślających i koordynujących programy monitoringu żywności
i żywienia oraz opracowujących opinie niezbędne dla oceny
ryzyka (Dz.U. nr 104, poz. 1099)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 kwietnia 2004 r.
w sprawie zakresu dokumentacji niezbędnej do oceny nowej
substancji oraz wykazu jednostek naukowych właściwych
do dokonania oceny ze względu na przedmiot wniosku
(Dz.U. nr 104, poz. 1101)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie wykazu przejść granicznych właściwych dla prze-
wozu żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych
do kontaktu z żywnością (Dz.U. nr 104, poz. 1105)

STATYSTYKA PUBLICZNA

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie Scalonej Nomenklatury Towarowej Handlu Za-
granicznego (CN) (Dz.U. nr 98, poz. 979)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie wprowadzenia No-
menklatury Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycz-
nych (NTS) (Dz.U. nr 98, poz. 998)

TRANSPORT I RUCH DROGOWY,
DROGI PUBLICZNE

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2004 r.
w sprawie zasad współdziałania Ministra Obrony Narodo-
wej z zarządcami i przewoźnikami kolejowymi w zakresie
dostosowania infrastruktury kolejowej do wymogów obron-
ności państwa (Dz.U. nr 95, poz. 952)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2004 r.
w sprawie organizowania regionalnych kolejowych przewo-
zów pasażerskich (Dz.U. nr 95, poz. 953)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie formularza ewidencyjnego stosowanego
w transporcie morskim (Dz.U. nr 100, poz. 1005)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie wzoru zaświadczenia na przewozy drogo-
we na potrzeby własne oraz wypisów z tego zaświadczenia
(Dz.U. nr 100, poz. 1006)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie sposobu liczenia i systemu rejestracji osób
odbywających podróż morską (Dz.U. nr 101, poz. 1047)

◗

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie wynagrodzenia prowizyjnego Banku Gospodar-
stwa Krajowego z tytułu prowadzenia Krajowego Funduszu
Drogowego (Dz.U. nr 102, poz. 1071) z mocą od 1 stycznia
2004 r.

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie ustalenia wykazu dróg krajowych, po któ-
rych mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku na
pojedynczą oś do 112,7 kN (11,5 t) (Dz.U. nr 102, poz. 1077)

◗

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia
2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków
technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wypo-
sażenia (Dz.U. nr 103, poz. 1085)

UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE

◗

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 kwietnia 2004 r.
w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialno-
ści cywilnej osoby eksploatującej urządzenie jądrowe (Dz.U.
nr 94, poz. 909)

STRESZCZENIE:

ubezpieczenie obejmuje wszystkie szko-

dy w wyrządzone w związku z eksploatacją urządzenia ją-
drowego, bez możliwości umownego ograniczenia przez za-
kład ubezpieczeń wypłaty odszkodowań.

◗

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 kwietnia 2004 r.
w sprawie zezwolenia ogólnego na uznawanie za środki sta-
nowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych ak-
tywów znajdujących się poza granicami państw członkow-
skich Unii Europejskiej (Dz.U. nr 94, poz. 910)

WYBORY

◗

ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy – Ordy-
nacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików wo-
jewódzkich oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 102,
poz. 1055) przepisy, o których mowa w art. 1, art. 3 – 5 i art.
7, mają zastosowanie do kadencji na następującej po kaden-
cji, w czasie której ustawa weszła w życie.

STRESZCZENIE:

prawo wybierania do rady gminy ma rów-

nież obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem pol-
skim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, sta-
le zamieszkuje na obszarze działania tej gminy oraz który
został wpisany do prowadzonego w tej gminie stałego reje-
stru wyborców najpóźniej na 12 miesięcy przed dniem wy-
borów. Obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem
polskim ma prawo wybierania do rady gminy także w przy-
padku, gdy został wpisany do stałego rejestru wyborców
w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień głosowania,
jeżeli ukończył 18 lat w okresie 12 miesięcy poprzedzają-
cych dzień wyborów lub w dniu głosowania. Prawa wybiera-
nia nie ma obywatel Unii Europejskiej niebędący obywate-
lem polskim pozbawiony prawa wybierania w państwie
członkowskim Unii Europejskiej, którego jest obywatelem.

◗

rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 27
kwietnia 2004 r. w sprawie czasu przeznaczonego na rozpo-
wszechnianie audycji wyborczych oraz ramowego podziału
czasu w programach ogólnokrajowych i regionalnych w wybo-
rach do Parlamentu Europejskiego (Dz.U. nr 104, poz. 1112)

ZAWODY REGULOWANE

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 kwietnia 2004 r.
w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku
postępowania o uznanie nabytych w państwach członkow-
skich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania me-
dycznych zawodów regulowanych (Dz.U. nr 97, poz. 977)

STRESZCZENIE:

rozporządzenie określa warunki, sposób

i tryb odbywania stażu adaptacyjnego, sposób i tryb wyko-
nywania nadzoru nad odbywaniem stażu adaptacyjnego
oraz oceny nabytych przez wnioskodawcę umiejętności,
a także sposób ustalania kosztów odbywania stażu adapta-
cyjnego oraz tryb ich ponoszenia; warunki, sposób i tryb
przeprowadzania testu umiejętności oraz oceny wykaza-
nych przez wnioskodawcę umiejętności, a także sposób
ustalania kosztów przeprowadzania testu umiejętności oraz
tryb ich ponoszenia – w medycznych zawodach regulowa-
nych, z wyjątkiem zawodu lekarza, lekarza dentysty, pielę-
gniarki, położnej, farmaceuty.

◗

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 kwietnia 2004 r.
w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku po-

stępowania w sprawie uznania nabytych w państwach człon-
kowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania za-
wodu funkcjonariusza celnego (Dz.U. nr 101, poz. 1033)

◗

rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo-
łecznej z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie stażu adaptacyj-
nego oraz testu umiejętności przeprowadzonych w toku po-
stępowania w sprawie uznania nabytych w państwach człon-
kowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania za-
wodu przewodnika turystycznego (Dz.U. nr 101, poz. 1037)

◗

rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 23 kwietnia 2004 r.
w sprawie stażu adaptacyjnego oraz testu umiejętności w to-
ku postępowania o uznanie nabytych w państwach człon-
kowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania:
zawodu animatora kultury, zawodów bibliotekarskich, zawo-
dów filmowych, zawodu konserwatora zabytków rucho-
mych, konserwatora zabytków nieruchomych, konserwatora
zabytkowej zieleni, archeologa oraz zawodu muzealnika
(Dz.U. nr 101, poz. 1049-1053)

◗

rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie upoważnienia Prezesa
Wyższego Urzędu Górniczego do uznawania nabytych w pań-
stwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji w górni-
czych zawodach regulowanych (Dz.U. nr 101, poz. 1054)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie szczegółowego zakresu znajomości języka pol-
skiego, koniecznego do wykonywania zawodu pielęgniarki,
położnej przez obywateli państw członkowskich Unii Euro-
pejskiej (Dz.U. nr 104, poz. 1102)

ZDROWIE

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 kwietnia 2004 r.
w sprawie wykazu laboratoriow referencyjnych (Dz.U. nr
97, poz. 976)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie klasyfikacji wyrobów medycznych do różnego
przeznaczenia (Dz.U. nr 100, poz. 1027)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie wzorów formularzy zgłoszeniowych do Rejestru
wyrobów medycznych i podmiotów odpowiedzialnych za
ich wprowadzenie do obrotu i do używania oraz sposobu
przekazywania danych objętych formularzami zgłoszenio-
wymi (Dz.U. nr 100, poz. 1028)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie wysokości opłat rejestrowych za zgłoszenie do Re-
jestru wyrobów medycznych i podmiotów odpowiedzialnych
za ich wprowadzenie do obrotu i do używania oraz za zmia-
nę danych zawartych w Rejestrze (Dz.U. nr 100, poz. 1029)

STRESZCZENIE:

wysokość opłat rejestrowych wnoszo-

nych przez podmiot uprawniony dokonujący zgłoszenia do
Rejestru wyrobów medycznych i podmiotów odpowiedzial-
nych za ich wprowadzenie do obrotu i do używania wynosi,
dla: wyrobu medycznego do różnego przeznaczenia – 170 zł;
wyrobu medycznego do diagnostyki in vitro – 350 zł; aktyw-
nego wyrobu medycznego do implantacji – 170 zł; systemu
lub zestawu zabiegowego albo sterylizacji wyrobu medycz-
nego dokonywanej przez wytwórcę – 170 zł; wytwórcy wy-
konującego wyrób medyczny na zamówienie – 170 zł.

◗

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialno-
ści cywilnej badacza i sponsora (Dz.U. nr 101, poz. 1034)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie recept lekarskich (Dz.U. nr 104, poz. 1103)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie szczegółowego trybu postępowania dotyczącego
procedury wzajemnego uznania (Dz.U. nr 104, poz. 1106)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie zgłaszania niespodziewanego ciężkiego niepożąda-
nego działania produktu leczniczego (Dz.U. nr 104, poz. 1107)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie sposobu prowadzenia badań klinicznych z udzia-
łem małoletnich (Dz.U. nr 104, poz. 1108)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu przedsta-
wiania przez apteki Narodowemu Funduszowi Zdrowia
zbiorczych zestawień zrealizowanych recept podlegających
refundacji oraz wzoru zbiorczego zestawienia recept podle-
gających refundacji (Dz.U. nr 104, poz. 1109)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu niezbędnych
informacji gromadzonych i przekazywanych przez apteki
Narodowemu Funduszowi Zdrowia i ministrowi właściwe-
mu do spraw zdrowia (Dz.U. nr 104, poz. 1110)

◗

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r.
w sprawie wzoru oznakowania wyrobów medycznych zna-
kiem CE (Dz.U. nr 104, poz. 1111)

Dodatek opracowali Agnieszka Wyszomirska, Marek Kobylański