Ocena jakości życia dzieci i młodzieży leczonych w warunkach szpitalnych

z powodu schorzeń przewlekłych

Elżbieta Grochans¹, Sylwia Wieder-Huszla¹, Jarosław Olszyna¹, Anna Jurczak¹,

Małgorzata Szkup-Jabłońska¹, Anna Grzywacz², Liliana Zaręba-Pechmann³, Beata

Karakiewicz³

¹ Samodzielna Pracownia Propedeutyki Pielęgniarstwa, Pomorski Uniwersytet Medyczny w

Szczecinie,

² Katedra i Klinika Psychiatrii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie,

³ Zakład Zdrowia Publicznego, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Streszczenie

Wstęp: Choroba przewlekła i/lub hospitalizacja w znaczny sposób pogarsza jakość życia

dzieci i młodzieży, jak i ich rodziców. Powoduje poważne konsekwencje społeczne:

ograniczenie kontaktów z rówieśnikami, rezygnację z pełnionych ról społecznych, absencję

szkolną czy dezorganizację życia rodzinnego.

Cel pracy: Celem pracy było porównanie jakości życia dzieci i młodzieży chorych

przewlekle hospitalizowanych oraz dzieci i młodzieży zdrowych.

Materiał i metody: Badaniem objęto 103 dzieci i młodzieży leczonych w SSPZOZ nad

Dzieckiem i Młodzieżą w Szczecinie i 97 uczniów Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w

Chociwlu oraz Przedszkola Miejskiego w Chociwlu. Badanych podzielono na dwie grupy:

grupę dzieci chorych i grupę dzieci zdrowych. Kryterium doboru dzieci chorych była

hospitalizacja trwająca minimum 7 dni i obecność choroby przewlekłej. Do grupy drugiej

zakwalifikowano dzieci i młodzież przedszkolną i szkolną nigdy niehospitalizowaną. W pracy

wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. Do przeprowadzenia badań wykorzystano

standardowe narzędzie badawcze KINDL.

Wyniki: Po analizie kwestionariuszy ankiet uzyskano informacje dotyczące jakości życia

dzieci i młodzieży. Prawie we wszystkich obszarach życia wykazano istotne różnice (p ≤

0,05) potwierdzając, że choroba i hospitalizacja znacząco wpływają na w QOL. Jedynie

wśród dzieci w wieku 4-7 lat w obszarze rodzina nie zaobserwowano istotnych różnic miedzy

grupą osób chorych a grupą osób zdrowych.

Wnioski: 1. Choroba przewlekła i hospitalizacja dzieci i młodzieży w istotny sposób wpływa

na obniżenie zdrowia fizycznego, sfery emocjonalnej, samooceny i kontaktów z przyjaciółmi

we wszystkich przedziałach wiekowych. 2. Umożliwienie hospitalizacji dzieci z rodzicami

wpływa na ich poczucie bezpieczeństwa i łagodzenie stresujących czynników fizycznych i

emocjonalnych, co może mieć decydujący wpływ na przebieg choroby i dalszy rozwój

dziecka. 3. Szczególnej uwagi ze strony personelu pielęgniarskiego wymagają dzieci i

młodzież z rodzin wielodzietnych, ponieważ wraz ze wzrostem liczby rodzeństwa malała ich

ocena jakości życia.

Słowa kluczowe: jakość życia, opieka pielęgniarska, dzieci

The Quality of Life Assessment in Children and Adolescents Hospitalized

for Chronic Diseases

Abstract

Introduction: Chronic diseases and/or hospitalization considerably lower the quality of life

of both children/adolescents and their parents. They cause serious social consequences such as

limited contacts with peers, resignation from previously performed social roles, school

absence and disruption of the family life.

The aim of this study was to compare the quality of life between the group of children and

adolescents hospitalized for chronic diseases and the group of healthy children and

adolescents.

Material and methods: The study involved 103 children and adolescents hospitalized in

Specialist Independent Public Health Care Institution for Children and Adolescents in

Szczecin and 97 students of the City Nursery School, the Primary School and the Secondary

School in Chociwel. Respondents were divided into two groups: the group of ill and the group

of healthy children. Ill children inclusion criteria in the study were chronic diseases and

hospitalization for at least seven days. The other group consisted of pre-school and school

children and adolescents, who had never been hospitalized before. In this survey-based study,

we used the standardized research instrument KINDL.

Results: The analysis of questionnaires provided information on children and adolescents’

quality of life. Significant differences were proved in almost all areas of life (p ≤ 0.05), which

confirmed that diseases and hospitalization considerably affected QOL. Significant

differences between the groups of healthy and ill children were not found only in the area of

family life in children aged 4-7 years.

Conclusions: 1. Chronic diseases and hospitalization of children and adolescents significantly

contribute to the worsening of physical health, emotional sphere, self-esteem and contacts

with peers in all age-groups. 2. Hospitalization of children with their parents gives children

the feeling of safety and alleviates consequences of stressful physical and emotional factors,

which in turn may positively influence the healing process and further development of

children. 3. Children and adolescents from large families need particular attention from

nursing staff, because every new child in a family caused a decrease in the quality of their

lives.

Key words: quality of life, nursing care, children