ZnajomoϾ broni palnej i pneuma-

tycznej przez ekspertów jest niezbêd-
na ze wzglêdu na liczne typy broni
oraz ich wykorzystanie do dzia³alno-
œci przestêpczej. Sprzeda¿¹ repro-
dukcji pistoletu Remington Rider Der-
ringer, który jest dostêpny w Stanach
Zjednoczonych, zajmuje siê w³oska
firma. Cechy kryminalistyczne ww. pi-
stoletu obejmuj¹ nastêpuj¹ce para-
metry: wymiary, badanie prêdkoœci
wylotowej pocisku, porównanie stop-
nia penetracji oraz analizê rozk³adu
pozosta³oœci powystrza³owych.

W latach 1860–63 wyprodukowa-

no prawie 1000 egzempla-
rzy pistoletu Remington
Rider Derringer. By³ to naj-
mniejszy pistolet firmy Re-
mington nienumerowany
seryjnie i przeznaczony do
wystrzeliwania pocisku
o kalibrze .17 (4,3 mm)
pod wp³ywem gazów wy-
generowanych ze sp³onki
nabojowej bez u¿ycia
œrodka miotaj¹cego. Dwu-
komorowa czêœæ zamko-
wa lufy kwalifikowa³a go
do uzyskania patentu. Pa-
tent nr 25.470 otrzyma³ 13
wrzeœnia 1859 r. wynalaz-
ca pistoletu – Joseph Ri-
der

1.

Pistolet by³ wykona-

ny z br¹zu, lufa zosta³a
wbudowana w czêœæ zam-
ka

2

. Firma Remington re-

klamowa³a produkt jako pistolet salo-
nowy, przy czym ze wzglêdu na ogra-
niczon¹ liczbê oryginalnych egzem-
plarzy uda³o siê zlokalizowaæ jedynie
dwadzieœcia jeden z 1000 pistole-
tów

3

.

Produkcj¹ eksportowanych do

Stanów Zjednoczonych pistoletów

Remington Rider zajmuje siê obecnie
firma z W³och – Pedersoli Davide
& Snc. Pistolet wystrzeliwuje pociski
„BB” 4,3 mm

4

.

Metody

Badanie pistoletu pod k¹tem cech

kryminalistycznych obejmuje pomiary
fizyczne pistoletu, wykonanie badañ
prêdkoœci pocz¹tkowej pocisku, te-
stów penetracji oraz analizê rozk³adu
pozosta³oœci powystrza³owych. Re-
produkcja pistoletu zosta³a przedsta-
wiona na rycinie 1.

Do pomiaru prêdkoœci wylotowej

pocisku BB wykorzystano chrono-
graf, a g³êbokoœæ penetracji mierzo-
no za pomoc¹ g³êbokoœci penetracji
pocisku w desce sosnowej. Pozosta-
³oœci powystrza³owe w postaci nie-
spalonych i nadpalonych ziaren pro-
chu by³y zaœ zbierane na cztery bia³e
tekturowe podk³adki o wymiarach

7,62 x 12,7 cm (3 x 5 cali) ustawione
w odleg³oœci co 2,5 cm.

Pod wzglêdem wygl¹du i wymia-

rów reprodukcja przypomina orygi-
nalny pistolet Remington Rider
przedstawiony w ksi¹¿ce Roberta
Balla

5

Remington Firearms: The Gol-

den Age of Collecting. Reprodukcja
pistoletu jest wykonana ze stali nie-
rdzewnej i wyposa¿ona w przedni
i tylny celownik. Wymiary pistoletu s¹
nastêpuj¹ce: ca³kowita d³ugoœæ –
12,06 cm, d³ugoœæ lufy – 5,2 cm, me-
chanizm bijnika (iglicy) po wyjêciu –
1,58 cm d³ugoœci i 0,59 cm œrednicy,

œrednica lufy przy wylocie
– 0,4 cm, œrednica komory
– 0,6 cm, œrednica lufy
przy wylocie – 0,24 cm,
0,17 cm przy komorze;
muszka przedniego ce-
lownika ma 0,22 cm gru-
boœci, tylnego celownika
„V” 0,15 cm szerokoœci
i 0,20 cm gruboœci. Waga
pistoletu wynosi 155 g.
Pod luf¹ widnieje napis
„Primer only Italy Cal. 4.3”.
Pistolet ma 10 pól i 10
bruzd o k¹cie skrêtu 1–18
stopni

6

.

Wyniki i omówienie

Reprodukcjê pistoletu

Remington Rider zbada-

no za pomoc¹ naboju producenta
Omark Industries #11 CCI wype³nio-
nego substancj¹, która podczas
spalania wytwarza gaz przyœpiesza-
j¹cy pocisk w przypadku Ÿród³a ga-
zu, oraz pocisków BB 4,3 mm pro-
dukcji niemieckiej (Haendler and
Natermann). W kilku przypadkach
ciœnienie do zasilenia i przejœcia

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 256/07

68

Z PRAKTYKI

Reprodukcja pistoletu Remington Rider Derringer:
obliczenie energii kinetycznej oraz ocena rozk³adu
niespalonych i nadpalonych cz¹steczek prochu

Ryc. 1. Reprodukcja pistoletu Remington Rider
Fig. 1. Remington Rider pistol reconstruction

przez lufê pocisku okaza³o siê za ni-
skie, w wyniku czego œrut pozosta-
wa³ w lufie. Po wyczyszczeniu pisto-
letu oddano dziesiêæ nastêpuj¹cych
po sobie strza³ów ze œrutu BB i do-
konano obliczeñ œredniej prêdkoœci
za pomoc¹ chronografu. Zakres

prêdkoœci dla dziesiêciu strza³ów
wynosi³ od 55,47 m/s do 93,87 m/s,
przy czym œrednia prêdkoœæ wynosi-
³a 78,63 m/sek. Aby zaobserwowaæ
wzglêdn¹ wartoœæ energii kinetycz-
nej dla pistoletu, przeprowadzono
test penetracyjny, w trakcie którego

porównano penetracjê dwóch poci-
sków kal. 17 „diabolo”. Do badañ po-
równawczych wykorzystano wia-
trówkê kal. .177 (4,5 mm), model
3100 Crosman o œredniej mierzonej
prêdkoœci 83 m/s oraz wiatrówkê
kal. .177 (4,5 mm) Crosman Quest,

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 256/07

69

Z PRAKTYKI

Ryc. 2. Rozk³ad niespalonych i nadpalonych ziaren prochu powsta³ych po
oddaniu strza³u z odleg³oœci 1 cala (2,54 cm) na bia³¹ podk³adkê
Fig. 2. Distribution of unburnt and partially burnt gunpowder grains after
shot to white pad at 1 inches (2.54 cm) range

Ryc. 3. Rozk³ad niespalonych i nadpalonych ziaren prochu powsta³ych po
oddaniu strza³u z odleg³oœci 2 cali (5,08 cm) na bia³¹ podk³adkê
Fig. 3. Distribution of unburnt and partially burnt gunpowder grains after
shot to white pad at 2 inches (5.08 cm) range

Ryc. 4. Rozk³ad niespalonych i nadpalonych ziaren prochu powsta³ych po
oddaniu strza³u z odleg³oœci 3 cali (7,62 cm) na bia³¹ podk³adkê
Fig. 4. Distribution of unburnt and partially burnt gunpowder grains to white
pad at 3 inches (7,62 cm) range

Ryc. 5. Rozk³ad niespalonych i nadpalonych ziaren prochu powsta³ych po
oddaniu strza³u z odleg³oœci 4 cali (10,16 cm) na bia³¹ podk³adkê
Fig. 5. Distribution of unburnt and partially burnt gunpowder grains to white
pad at 4 inches (10,16 cm) range

model 1000 o œredniej mierzonej
prêdkoœci 183 m/sek. G³êbokoœæ pe-
netracji w drewnie sosnowym dla
œrutu BB wynosi³a 2,2 mm. W przy-
padku modelu 3100 Crosman pene-
tracja wynosi³a 3,5 mm, a Crosman
Quest 1000 3,2 mm. Do przekszta³-
cenia œredniej masy BB i œredniej
prêdkoœci na iloœæ energii w d¿ulach
wykorzystano wzór na energiê kine-
tyczn¹ KE = 1/2 x mv

2

. Masa zosta-

³a wyra¿ona w kilogramach, a prêd-
koœæ w metrach na sekundê (m/s).
Pojedynczy œrut BB o masie 0,47 g
i prêdkoœci 78,63 m/s wytwarza
energiê 1,45 J. Jeden pocisk o ma-
sie 0,5 g i prêdkoœci 182,88 m/s wy-
twarza energiê 8,36 J. Pojedynczy
pocisk o prêdkoœci 274,32 m/s wy-
twarza energiê 18,81 J.

Wyniki testu na analizê rozk³adu

niespalonych i nadpalonych ziaren
prochu, przeprowadzonego przy od-
daniu czterech strza³ów z ró¿nych
odleg³oœci, ukazuj¹ ryciny 2–5.

Pierwsza z nich przedstawia rozk³ad
ziaren prochu o œrednicy .375 cala,
czyli 0,95 cm, powsta³y na skutek od-
dania strza³u z odleg³oœci 1 cala
(2,54 cm). Widoczne pozosta³oœci s¹
skoncentrowane wokó³ krawêdzi wlo-
tu. Na rycinie 3 widoczny jest pier-
œcieñ o œrednicy .50 cala (1,27 cm),
który powsta³ wyniku strza³u oddane-
go z odleg³oœci 2 cali (5,08 cm). Ryci-
na 4 przedstawia zaœ pierœcieñ
o œrednicy .75 cala (1,90 cm) powsta-
³y w wyniku strza³u z odleg³oœci 3 ca-
li (7,62 cm). Rycina 5 ukazuje rozk³ad
ziaren prochu o œrednicy 1 cala (2,54
cm) powsta³y po strzale z odleg³oœci
4 cali (10,16 cm). Za ka¿dym razem
lufa pistoletu by³a ustawiona pod k¹-
tem 90 stopni w stosunku do tarczy,
jednak rozk³ad ziaren prochu na ryci-
nach 2 i 3 charakteryzuje siê zauwa-
¿alnym, asymetrycznym u³o¿eniem
cz¹steczek dooko³a otworu wlotowe-
go. Mo¿na to wyjaœniæ tym, ¿e po-
wsta³e gazy nie przechodz¹ przez lu-

fê w sposób jednolity, dlatego tworz¹
asymetryczny rozk³ad cz¹steczek
ziaren prochu.

Podsumowuj¹c, nale¿y stwier-

dziæ, ¿e dowody w postaci broni pal-
nej nie s¹ ograniczone wy³¹cznie do
klasycznej broni krótkiej, strzelb czy
broni myœliwskiej. Podstawowe infor-
macje na temat pistoletu Remington
Rider Derringer, dane opisowe oraz
cechy kryminalistyczne tej reproduk-
cji stanowi¹ praktyczn¹ pomoc dla
eksperta, który mo¿e otrzymaæ broñ
tego typu do badañ. Test na wzór
rozk³adu pozosta³oœci powystrza³o-
wych dostarcza informacji niezbêd-
nej do oceny wzorów powsta³ych
w wyniku oddania strza³u z niewiel-
kiej odleg³oœci z reprodukcji Reming-
ton Rider. Obliczenie wartoœci ener-
gii kinetycznej dla tego pistoletu po-
mo¿e ekspertowi w ocenie mo¿li-
wych uszkodzeñ i obra¿eñ, jakie mo-
g¹ powstaæ w wyniku oddania strza-
³ów z tego typu broni.

James A. Bailey

Piotr Trojanowski

zdj.: J.A. Bailey

PRZYPISY

1 R.W Ball: Remington Firearms: The

Golden Age of Collecting. Krause
Publications, Iola, Wisconsin, 1995,
s. 86–87;

2 L. Winant: Early Percussion Fire-

arms: A History of Early Firearms
Ignition from Forsyth to Winchester.
44/40, William Amorrow & Compa-
ny, N.Y. 1959, s. 159;

3 J.E Serven: editor. The Collecting of

Guns. Bonanza Books, N.Y. 1964, s.
150;

4 Informacja pochodz¹ca z instrukcji

do³¹czonej do pistoletu „Pedersoli
Davide & C. Snc.”, Via Artigiani, 57,
P.O. Box 11, 25063, Gardone V.T.,
BS Italy;

5 R.W. Ball: op.cit., t. I;
6 T.E Kirkland: Dixie Gun Works Ca-

talog, Union City, TN s. 84.

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 256/07

70

Z PRAKTYKI

Czytelniku,

w najbli¿szym numerze „Biuletynu Informacyjnego”

bêdziesz móg³ przeczytaæ m.in.:

Czy wszystko potrafimy zmierzyæ i zwa¿yæ? Czyli o tym, jak
wyznaczyæ efektywnoœæ pracy laboratoriów kryminalistycznych
Policji
Tomasz Bednarek

Po¿ar gazu p³ynnego od iskry elektrostatycznej (studium
przypadku)
Tomasz Sawicki

Analiza zagadnieñ wykorzystania psów s³u¿bowych w technice
kryminalistycznej w 2006 r.
Piotr Kondrakiewicz

Sprawozdanie z realizacji zadañ CLK KGP w 2006 r.
Piotr Trojanowski

Procedura przeszukiwania i weryfikacji karta–œlad N.N. (TP/UL)
w AFIS
Artur Badzi¹g

Oceny jakoœci pracy komórek techniki kryminalistycznej
Robert Sierzputowski