http://e-prawnik.pl

Urlopy pracownicze

Kto decyduje o wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego - opinia prawna
Data: 30-12-2008 r.

Stan faktyczny

W jakim stopniu decyzja, kiedy pójdę na urlop zależy ode mnie? Czy jeżeli pracownik rozchoruje w trakcie

jego urlopu, to może urlop przerwać i wykorzystać później? Czy pracodawca może przesunąć mi termin

wcześniej ustalonego urlopu? Do kiedy trzeba wykorzystać urlop za dany rok?

Opinia prawna

Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Jest to
prawo, którego pracownik nie może się zrzec. Pracownik uzyskuje prawo do pierwszego urlopu z upływem
miesiąca pracy, w wymiarze proporcjonalnym do przepracowanego okresu pracy. Za każdy miesiąc w tym
roku kalendarzowym pracownik nabywa prawo do urlopu proporcjonalnego. Prawo do kolejnych urlopów
pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym (z góry urlop w wymiarze za cały rok
kalendarzowy).

Sposób ustalania terminu urlopu i ostateczny termin jego udzielenia

Pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik
uzyskał do niego prawo. Zasadą jest, że urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów
z kolei ustala pracodawca. Bierze on jednak pod uwagę wnioski pracowników i to jest jedyny wpływ jaki
może Pan wywrzeć na pracodawcę - złożyć wniosek o urlop w dogodnym czasie. Cała reszta zależy już od
pracodawcy, trzeba jednak pamiętać, że pracodawca oprócz wniosków pracowników musi brać pod uwagę także
konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio
po urlopie macierzyńskim; dotyczy to także pracownika-ojca wychowującego dziecko, który korzysta z urlopu
macierzyńskiego.

Planem urlopów nie obejmuje się części urlopu udzielanego pracownikowi ?na żądanie", czyli 4 dni urlopu.

Pracodawca tylko wówczas nie ustala planu urlopów, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to
zgodę; dotyczy to także pracodawcy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa. W takich
przypadkach pracodawca ustala termin urlopu po porozumieniu z pracownikiem, nadal biorąc pod uwagę
wnioski innych pracowników i potrzebę zapewnienia normalnego toku pracy.

Ale nawet przy braku planu urlopów wypoczynkowych samo złożenie wniosku o udzielenie urlopu nie
usprawiedliwia nieobecności pracownika.

Urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z planem urlopów albo porozumieniem o jakim
mowa wyżej należy pracownikowi udzielić najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku
kalendarzowego; nie dotyczy to części urlopu udzielanego na żądanie. Ale nawet naruszenie przez
pracodawcę obowiązku udzielania pracownikowi urlopu wypoczynkowego za dany rok do końca pierwszego
kwartału następnego roku kalendarzowego, nie uprawnia pracownika do rozpoczęcia po tym terminie urlopu
bez zgody pracodawcy, co jeszcze dobitniej świadczy o tym, że rolę głównego decydenta w kwestii terminu
udzielenia urlopu wypoczynkowego odgrywa pracodawca. W swoim wyroku Sąd Najwyższy podkreśla, że w
takiej sytuacji samo zawiadomienie pracodawcy o rozpoczęciu zaległego urlopu wypoczynkowego nie
usprawiedliwia nieobecności pracownika w pracy.
Plan urlopów podaje się do wiadomości pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy. Dlatego nie jest
konieczne oddzielne zawiadomienie pracownika o terminie urlopu wypoczynkowego, jeżeli plan urlopu
został podany do wiadomości pracownika w sposób przyjęty w zakładzie pracy, co najmniej na miesiąc przed
rozpoczęciem urlopu.

Przesunięcie terminu urlopu

Przesunięcie terminu urlopu może nastąpić na wniosek pracownika umotywowany ważnymi przyczynami ale
jest także dopuszczalne z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika
spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. Jednak zarówno ważne przyczyny jak i szczególne potrzeby są
pojęciami ocennymi i tylko okoliczności konkretnego przypadku mogą być poddane weryfikacji pod kątem
ich definicji.
Czasowa niezdolności do pracy wskutek choroby

Podobnie jak odosobnienie w związku z chorobą zakaźną jest powodem, dla którego część nie wykorzystanego
urlopu pracodawca jest obowiązany udzielić w terminie późniejszym, tak samo jest w przypadku kiedy
pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w
pracy, w szczególności czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby czy też odosobnienia w związku z
chorobą zakaźną. Wg Sądu Najwyższego pracodawca nie może skutecznie udzielić urlopu wypoczynkowego
pracownikowi niezdolnemu do pracy nawet wówczas, gdy pracownik wyraził na to zgodę.

Opinia została sporządzona w oparciu:

Ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zmianami),

Uchwałę Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6
marca 1980 r. (V PZP 7/79),

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 grudnia 2000
r. (I PKN 121/2000),

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 maja 1998 r.
(I PKN 99/98),

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 listopada
1999 r. (I PKN 350/99).

http://e-prawnik.pl