Plac Czerwony w Moskwie

1

Plac Czerwony w Moskwie

Kreml i plac Czerwony w

Moskwie

Kremlin and Red Square,

Moscow

a

Obiekt z listy światowego dziedzictwa

UNESCO

Kraj

 Rosja

Typ

kulturowe

Spełniane kryterium I, II, IV, VI

Charakterystyka

#545 [1]

Region

b

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę

Wpisanie na listę

1990

na 14. sesji

a Oficjalna nazwa wpisana na liście UNESCO [2]

b Oficjalny podział dokonany przez UNESCO [3]

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Plac Czerwony w Moskwie (ros. Красная площадь) – najbardziej znany plac Moskwy, położony w centrum

miasta opodal Kremla – oficjalnej siedziby prezydenta Rosji.

Ma 330 m długości i 70 m szerokości.

Plac Czerwony w Moskwie

2

Pochodzenie i nazwa

Pierwotnie plac Czerwony otaczała drewniana zabudowa, lecz z powodu niebezpieczeństwa pożaru usunięto ją na

mocy edyktu Iwana III z 1493 roku. Nowo otwarte miejsce było nazywane "Pożar" lub "Wypalone", i służyło za

największe z moskiewskich targowisk. Następnie było wykorzystywane do uroczystości publicznych, czasem też

miały na nim miejsce koronacje rosyjskich carów.

Bogatą historię placu Czerwonego uwiecznili w obrazach malarze, np. Wasili

Surikow, Konstantin Juon, i inni.

Nazwa "plac Czerwony" nie ma

komunistycznych odniesień - pochodzi od

starosłowiańskiego przymiotnika красьнъ

(piękny), co zachowało się w innych

językach słowiańskich do dzisiaj - w tym w

polskim, dla którego słowniki nadal podają

słowo "krasny". Natomiast w języku

rosyjskim słowo красный ma też znaczenie

"czerwony". W znaczeniu "piękny"

stosowano je w odniesieniu do katedry św.

Bazylego, później zaczęto tak nazywać

pobliski plac.

Przyjmuje się, że plac Czerwony otrzymał

obecną nazwę (która wyparła wcześniejszą "Pożar") w XVII wieku.

Kilka innych miast w Rosji - m.in. Kursk, Peresław Zaleski, Suzdal, Krasnojarsk - posiada główne place o

identycznej nazwie.

Historia najnowsza

W czasach ZSRR plac Czerwony był najważniejszym reprezentacyjnym ośrodkiem życia publicznego tego państwa.

Odbywały się tu manifestacje pierwszomajowe i świąteczne parady wojskowe, co było powodem przebudowy placu

i rozebrania katedry Kazańskiej oraz kaplicy Iwierskiej z bramą Zmartwychwstania. Istnieje też wersja, uznawana za

miejską legendę, o planie rozebrania charakterystycznej katedry św. Bazylego, demonstrowanym Stalinowi przez

Lazara Kaganowicza, który na makiecie nowego placu usuwał miniaturę tej budowli. Stalin miał wtedy polecić

"Zostaw ją na (swoim) miejscu".

Dwie najbardziej znane parady wojskowe na placu Czerwonym odbyły się – pierwsza w 1941 roku, kiedy prosto z

defilady żołnierze Armii Czerwonej maszerowali na znajdujący się tuż pod Moskwą front, oraz druga w 1945 roku

jako Defilada Zwycięstwa przypieczętowująca tryumf nad narodowym socjalizmem – w jej trakcie rzucano

zdobyczne hitlerowskie sztandary na bruk przed mauzoleum Lenina.

28 maja 1987 roku w dniu święta rosyjskich sił obrony powietrznej nieopodal placu Czerwonego wylądował

niemiecki pilot Mathias Rust.

W 1991 roku, jako pierwszy obiekt w Rosji, plac Czerwony został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa

Kultury UNESCO.

Plac Czerwony w Moskwie

3

Zabytki

Plac Czerwony nocą, pośrodku Mauzoleum

Lenina

Na placu Czerwonym znajdują się liczne cenne zabytki. Jednym z nich

jest mauzoleum Lenina, gdzie spoczywa zabalsamowane ciało wodza

rewolucji październikowej. W pobliżu znajduje się katedra św.

Bazylego i Kreml, nieco dalej - odrestaurowana katedra Kazańska.

Stronę północną placu zajmuje Państwowe Muzeum Historyczne,

otoczone wieżami Kremla. Jedyną rzeźbą na całym placu jest

wykonany z brązu pomnik Kuźmy Minina i Dmitrija Pożarskiego,

którzy pomogli Moskwie wyprzeć z miasta Polaków w 1612 roku,

podczas wielkiej smuty. Niedaleko znajduje się Łobnoje miesto (ros.

Лобное место), dawne miejsce publicznych egzekucji. Obecnie

zwyczajowo mają tam miejsce publiczne uroczystości. W 1893

zbudowane GUM - Gławnyj Uniwersalnyj Magazin.

Zobacz też

• Kreml moskiewski

• mury Kremla

• kremlowska nekropolia

• wieże Kremla

• Łubianka (Moskwa)

• ogród Aleksandra

Linki zewnętrzne

• Widok na plac Czerwony z satelity

[4]

z Wikimapii

• Widok na plac Czerwony z satelity (maps.google.com)

[5]

• Zdjęcia z placu Czerwonego

[6]

Na mapach: 55°45'15″N 37°37'12″E55.75417, 37.62

[7]

Przypisy

[1] http:/

/

whc.

unesco.

org/

en/

list/

545

[2] http:/

/

whc.

unesco.

org/

en/

list

[3] http:/

/

whc.

unesco.

org/

en/

list/

?search=&

search_by_country=&

type=&

media=&

region=&

order=region

[4] http:/

/

wikimapia.

org/

#y=55752429&

x=37621694&

z=16&

l=0&

m=s

[5] http:/

/

maps.

google.

com/

maps?f=q&

hl=en&

q=Red+

Square,+

Russia&

ie=UTF8&

om=1&

z=17&

ll=55.

754832,37.

619956&

spn=0.

002542,0.

010815&

t=k&

iwloc=A

[6] http:/

/

top.

turystyka.

pl/

/

?s=galeria&

id=389

[7] http:/

/

toolserver.

org/

~geohack/

geohack.

php?language=pl&

pagename=Plac_Czerwony_w_Moskwie&

params=55_45_15_N_37_37_12_E_

Źródła i autorzy artykułu

4

Źródła i autorzy artykułu

Plac Czerwony w Moskwie  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=23716341  Autorzy: Asteq, Avala, Buldożer, CommonsDelinker, Ed88, Ency, Exomni, Foma, Gardomir, Gładka,
Harryangel, Herr Kriss, Julo, Klondek, Kujawianin, Lajsikonik, Loraine, Maikking, Marcin n, Margoz, Mathiasrex, MatiOmlet, Picus viridis, Pjahr, Rembecki, Romuald Wróblewski, Shaqspeare,
Stanisław.S, Starscream, Stoigniew, Szczebrzeszynski, Tomq, 13 anonimowych edycji

Źródła, licencje i autorzy grafik

Plik:Kremlin birds eye view-3.jpg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Kremlin_birds_eye_view-3.jpg  Licencja: nieznany  Autorzy: ITAR-TASS

Plik:Flag_of_Russia.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Flag_of_Russia.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy: Zscout370

Plik:Commons-logo.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Commons-logo.svg  Licencja: logo  Autorzy: User:3247, User:Grunt

Grafika:Surikov streltsi.jpg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Surikov_streltsi.jpg  Licencja: Public Domain  Autorzy: Alex Bakharev, Alex Spade, Beaumain, Butko,
Fanghong, Kneiphof, Mandeville, NuclearWarfare, Platonides, Sfrandzi, Shakko, Vissarion

Grafika:Redsquarenight.jpg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Redsquarenight.jpg  Licencja: nieznany  Autorzy: A.Savin, Emmanuel, Para, Timichal

Licencja

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/

/

creativecommons.

org/

licenses/

by-sa/

3.

0/