1. System ekonomiczny przedsiębiorstwa budowlanego



alokacja środków



ograniczenie uprawnień i odpowiedzialności kierownictwa

 zmniejszenie znaczenia ekonomiki


dwoistość postępowania:

* ogólne rozwiązania systemu ekonomiczno – finansowego prowadzą do pojawienia się sprzeczności
związanej z uzyskaniem braku efektywności
* odrębność budownictwa powoduje powstanie wielu czynników, które w odmienny sposób kształtują koszty
i ceny oraz wymagają stosowania odmiennych metod dzialania jak rachunek kosztów, analiza ekonomiczna,
kalkulacja kosztów i cen.

Specyfikacja produkcji budowlanej polega na:



powiązanie produktu budowlanego z terenem



złożoność produktu



skala produkcji budowlanej



rozmiar obiektu budowlanego



odmienność od innych organizacji produkcji



sezonowość produkcji

Pojęcie budowy i budowania



czynność wznoszenia obiektu budowlanego



jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa budowlanego przeznaczona do realizacji określonego
zadania



z reguły budowa powinna być odrębnie rozliczana i organizacyjnie wyodrębniona

 to rozliczanie, to pod względem:



określonych zadań rzeczowych



rozliczenie otrzymanych środków w stosunku do wykonanych robót



rozliczenie zaplanowanych zadań rzeczowych i finansowych



możliwość korzystania z usług innych jednostek firmy czy podwykonawców



niezbędne kryteria do właściwego przebiegu budowy:



rozwiązanie organizacyjne procesu produkcji na budowie zależy od charakteru zadania, czyli od
rodzaju robót i warunków realizacji



co wymaga odpowiedniego podziału na procesy cząstkowe, co ułatwi rozliczanie i przygotowanie
realizacji

2. Zakres i formy działania ekonomicznego budowy

Kształtowanie cen i ustalanie wynagrodzeń:



W latach 80-tych funkcjonowały 3 rodzaje cen:



urzędowe – nie dotyczyły budownictwa

 regulowane – ceny max ustalane przez rząd
 umowne

! Cena ustalana jest przez inwestora i wykonawcę. Powinna ona uwzględniać koszty uzasadnione, koszty
kalkuluje się metodą kalkulacji pełnej lub uproszczonej.



Regulatory ekonomicznej działalności firmy:

 ceny i koszty
 podatki
 kredyty


oszczędności w gospodarowaniu materiałami i racjonalne wykorzystanie sprzętu



rentowność działania firmy



Elementy niezbędne do poprawnej kalkulacji ceny kosztorysowej robót:

 dobry projekt budowlany


protokół ustalenia danych wyjściowych do kosztorysowania uzgodniony przez wykonawce i
inwestora



projekt organizacji robót i zagospodarowania placu budowy



normatywna baza nakładów zużycia podstawowych czynników produkcji KNR



ceny i składniki poszczególnych składników ceny



wynagrodzenie za roboty budowlane:



ryczałtowe – korzystne dla zamawiającego, ryzykowne dla wykonawcy

 umowne wg ustalonego kosztorysu



dodatki, opusty etc

Dodatki – za pełnienie generalnego wykonawstwa ( koordynowanie podwykonawców, zapewnieniu im

warunków wykonania robót, ochronę mienia i zabezpieczenia ppoż., utrzymania ogólnego porządku),
prowadzenie robót zimą ( gdy roboty prowadzone są pomiędzy 15.11-15.03 i mogą powstać dodatkowe
koszty powodujące wzrost czynników produkcji budowlanej

Opusty – mają znaczenie przy ustalaniu i negocjacji ceny



zasady gospodarki finansowej i kredytowej:

 samofinansowanie przedsiebiorstwa

- przychody powinny pokryć koszty działalności i zobowiązania
- gromadzenie zapasów – z zysku
- stopień samofinansowania firmy zależy od wykorzystania zasobów ludzkich, maszyn, niedoboru materiału,
stanu maszyn i urządzeń
- o zysku decydują:
* wielkość sprzedanej produkcji
* koszty własne produkcji sprzedanej
* saldo zysku i strat nadzwyczajnych
* podatek obrotowy

Ważną rolę w zysku odgrywają koszty:



Koszty własne – wyrażone w pieniądzu celowe zużycie środków produkcji( zużycie środków
trawałych – amortyzacja , materiałów, usług itp.) oraz wynagrodzenie pracowników. Do kosztów
zalicza się ponadto wydatki o charakterze niematerialnym ( odsetki bankowe, niektóre podatki
obciążające koszty – podatek od płac, nieruchomości,czy składki na ubezpieczenia społeczne.



Ponadto do kosztów wchodzą koszty pośrednie: k. ogolne i k zarządu



ewidencjonowanie kosztów na poszczególnych kontach stanowi podstawę do przeprowadzenia
rachunku kosztów



fundusze przedsiębiorstwa – gospodarka przedsiębiorstwa oparta jest na własnych zasobach środków
trwałych i obrotowych, pozostałe są środkami zewnętrznymi



Zasady wynagradzania za pracę

Taryfikacja – skala oceny kwalifikacji i warunków wykonania robót, służą do ustalenia prawidłowych

proporcji przy opłacaniu robót w róznym stopniu złożoności i wymagających od wykonawców
odpowiednich kwalifikacji

Stawki wynagrodzenia zasadniczego określają poziom płac za wykonanie robót o ustalonej złożoności,

odpowiedzialności i uciążliwości w jednostce czasu. ( 11 kategorii)

Niektóre firmy wprowadziły własne systemy wynagradzania: akord, dniówka zadaniowa i wynagrodzenie

czasowe.

Wynagrodzenie robotników



Taryfikator kwalifikacyjny



Katalogi norm pracy



Podstawowe zasady ustalania stawek wynagrodzenia robotników:



Stawka wynagrodzenia zasadniczego w najniższej kategorii zaszeregowania nie niżej niż najniższe

wynagrodzenie



Stworzenie zachęty do podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez odpowiednio wysokie

ustawienie rozpiętości stawki wynagrodzenia zasadniczego wyrażonej relacją stawki w najniższej
kategorii do stawki w najwyższej kategorii,



Ustalenie wynagrodzenia zasadniczego wynikającego ze stawek zaszeregowania robotników na

poziomie około 2/3 płacy ogółem

Wynagrodzenie robotników



Akord



Akord zryczałtowany



Dniówka zadaniowa



Płaca czasowa (efektywność systemu wynagradzania: sumienność zawodowa, motywacja do pracy,

fachowy nadzór.)

Oprócz wynagrodzenia zasadniczego w systemach zakładowych występują: nagrody z funduszu mistrza,

dodatki dla brygadzisty wynagrodzenie za pracę w warunkach szkodliwych, uciążliwych,
wynagrodzenie dla młodocianych.

Dodatki do płac:
Za dni wolne, godziny nadliczbowe, pora nocna, stażowe

Pojęcia:



Produkcja – zadania produkcyjne w ujęciu wartościowym( wskaźniki ekonomiczne) ii rzeczowym

zakończone i w toku realizacji z uwzględnieniem robót wykonywanych przez wykonawców



Siła robocza –wskaźniki ekonomiczne określające gospodarkę zatrudnieniem, pracą i płacami,



Środki trwałe – maszyny i urządzenia w ujęciu rzeczowym i wartościowym



Środki obrotowe – środki materiałowe i finansowe w ujęciu rzeczowym i wartościowym



Koszty własne –wskaźniki poniesionych nakładów w wyrażeniu pieniężnym w kosztach bezpośrednich

i pośrednich , w kosztach w układzie kalkulacyjnym, kosztach materialnych sprzedaży.



Wyniki finansowe – wskaźniki oceny działalności gospodarczej określające wpływy ze sprzedaży i zysk

jednostki organizacyjnej