Postanowiliśmy powierzyć nasze życie i wolę opiece Boga, jakkolwiek Go pojmujemy.
ROZPOCZĘCIE PRACY NAD KROKIEM TRZECIM
Podopieczny jest gotów do pracy nad Krokiem Trzecim, kiedy tylko skończy pracować nad
Krokiem Drugim. Możecie przyjąć, że „przerobił” Krok Drugi, jeśli: (a) uznał własną bezsilność wobec jakiejś substancji uzależniającej lub kompulsji; (b) zaakceptował niezdolność do kierowania swoim życiem; (c) uwierzył, że Siła większa niż on sam może uwolnić go od obsesji i przywrócić mu zdrowie.
STUDIOWANIE KROKU TRZECIEGO
Poniżej przedstawiam listę „lektur” oraz pytania, które pomogą Waszemu podopiecznemu
przygotować się do pracy nad Krokiem Trzecim. Odpowiedzi na te pytania można znaleźć w
podanych przeze mnie książkach, w podrozdziale „Zrozumienie Kroku Trzeciego” (dalej w tym rozdziale), a także w osobistym doświadczeniu podopiecznego.
„Lektury”
1. Fragmenty Wielkiej Księgi AA poświęcone omówieniu Kroku Trzeciego (s. 51 - 54);
2. „Krok Trzeci” w aowskich Dwunastu Krokach i Dwunastu Tradycjach (s. 36-42);
Pytania
1.
Co znaczy sformułowanie: „Bóg, jakkolwiek Go [Boga] pojmujemy”?
2.
Jakie jest Twoje wyobrażenie Boga (bądź Siły Wyższej)?
3.
Co to znaczy: „powierzyć nasze życie i naszą wolę opiece Boga”?
4.
Czym różni się życie oparte na własnym uporze i samowoli od życia opartego na posłuszeń-
stwie wobec woli Boga (jakkolwiek pojmujemy Boga)?
5.
Czy uparta samowola, którą kierowałeś się w życiu, dobrze Ci dotychczas służyła?
6.
Czy czerpiąc z własnego doświadczenia ostatnich tygodni lub miesięcy, możesz podać przy-
kład sytuacji, w której uparłeś się, żeby „postawić na swoim”, zamiast postąpić tak, jak –
Twoim zdaniem – mógłby chcieć tego Bóg?
7.
Jak możesz poznać wolę Boga i jego zamiary wobec Ciebie?
8.
Czy powierzenie swojej woli i życia opiece Boga (jakkolwiek pojmujesz Boga) obwarowu-
jesz jakimiś warunkami lub zastrzeżeniami, a jeśli tak, to jakimi?
9.
Co to znaczy: „Postanowiliśmy powierzyć...”?
ZROZUMIENIE KROKU TRZECIEGO
W Kroku Pierwszym zmierzyliśmy się z podstawowym problemem, w obliczu którego sta-
jemy jako osoby uzależnione: z naszą bezsilnością wobec jakiejś substancji uzależniającej lub kompulsji i z niezdolnością do kierowania swoim życiem. W Kroku Drugim znaleźliśmy rozwią-
zanie: Siłę większą od nas samych, która może przywrócić nam zdrowie. W Kroku Trzecim do-wiadujemy się, jak skorzystać z tego rozwiązania, powierzając nasze życie i wolę opiece tej Siły.
Krok Trzeci można podsumować tak: Ja nie potrafię; Bóg potrafi; więc mu pozwolę.
W aowskich Dwunastu Krokach i Dwunastu Tradycjach czytamy: „Skuteczność całego
programu AA zależy od tego, czy rzeczywiście rzetelnie i szczerze „postanowiliśmy powierzyć naszą wolę i nasze życie opiece Boga, jakkolwiek Go pojmujemy”. I dalej: „... by skutecznie stosować kolejne Kroki AA, najpierw musimy z całą determinacją i wytrwałością spróbować Kroku Trzeciego”.
Kluczowe pojęcia
BÓG, JAKKOLWIEK POJMUJEMY BOGA
Do momentu, gdy w Kroku Drugim zastanowiliśmy się nad pojęciem Siły większej od nas
samych, wielu z nas nie myślało o Bogu przez całe lata, może z wyjątkiem najczarniejszych chwil, kiedy to – przerażeni i winni – błagaliśmy Go, aby ulitował się nad nami i wyciągnął nas z tarapatów. Niektórzy z nas myśleli o Bogu, ale często przypisywaliśmy Mu cechy, które były zgodne z obrazem Boga wyniesionym przez nas z dzieciństwa i nigdy nie zweryfikowanym.
Jeszcze inni z nas składali puste deklaracje wiary i bezmyślnie klepali słowa modlitwy, nie zgłę-
biając tego, czy i w co właściwie wierzą. Bardzo niewielu z nas poważnie zastanawiało się nad swoim wyobrażeniem Boga, nad skojarzeniami i uczuciami, jakie wywołuje ono w najskrytszych zakątkach naszej duszy i umysłu. W Kroku Trzecim mamy wreszcie szansę to uczynić.
W Kroku Trzecim badamy swoje wyobrażenie Boga.
Jak sobie wyobrażamy Boga? Jako siłę miłującą czy karzącą? Interweniującą w naszym ży-
ciu czy obojętną na nie? Jako kogoś, kto wybacza, czy kogoś, kto szuka odwetu? Czy widzimy w Bogu rodzica, czy raczej przyjaciela? Czy uważamy, że Bóg to „On”, „Ona” czy też „To”? Czy w ogóle wierzymy w Boga? Ani same Kroki, ani pracujące na nich wspólnoty nie starają się po-dać nam żadnej konkretnej definicji Boga, którą mielibyśmy przyjąć. W Wielkiej Księdze AA czytamy: „... kiedy mówimy o Bogu, mamy na myśli twoje własne pojęcie Boga”. „Bóg, jakkolwiek pojmujemy Boga” jest właśnie dokładnie tym – naszym własnym rozumieniem Boga, nawet jeśli to wcale nie jest Bóg. Jako członkowie wspólnoty Dwunastu Kroków, sami wybieramy sobie własną koncepcję i wyobrażenie Boga. Każdy przecież posiada jakąś ideę Boga lub nawet nie-Boga, ale jednak czegoś, co przemożnie wpływa na nasze życie. Krok Trzeci postuluje, żeby-
śmy się tej koncepcji przyjrzeli, opisali ją i wykorzystali, a jeśli zajdzie potrzeba – nawet zmieni-li.
Każdy członek Wspólnoty znajduje swoje pojęcie Boga (lub nie-Boga), czyli swoją własną Siłę
Wyższą.
UPARTA SAMOWOLA
Krok Trzeci podnosi kwestię upartej samowoli i stopnia, w jakim kierujemy się nią w na-
szym życiu. W Wielkiej Księdze AA czytamy: „Egoizm, egocentryzm – owa koncentracja na
samym sobie!... To właśnie jest, jak sądzimy, zasadnicze źródło naszych kłopotów. Powodowani tysięcznymi lękami, fałszywymi wyobrażeniami, różnymi odmianami samolubstwa i rozczulania się nad sobą, krzywdzimy innych ludzi, a oni odpłacają nam tym samym”. I dalej: „A więc nasze kłopoty, jak stwierdzamy, w zasadzie pochodzą od nas samych. Powstają w nas. Alkoholik jest
krańcowym przykładem upartego szaleńca, choć zwykle on sam tak o sobie nie myśli”. Zaś aowskich Dwanaście Kroków i Dwanaście Tradycji przypomina nam: „Każdy z nas przeszedł przez własne, nieomal śmiertelne starcie z molochem samowoli i każdy wycierpiał pod jego razami wystarczająco wiele, by zapragnąć czegoś lepszego”.
Źródłem naszych kłopotów jest egoizm, egotyzm, egocentryzm.
Cóż to jest to „coś lepszego”? W Wielkiej Księdze AA czytamy: „Oto, jak naszym zdaniem
należy podejść do tego zagadnienia. Przede wszystkim musimy skończyć udawać Wszystkowie-
dzącego Boga. Na nic się to nie zdaje”. Musieliśmy wreszcie zrezygnować z upierania się przy
„stawianiu na swoim”, z prób kontrolowania innych ludzi, z wiary, że zawsze wiemy, co jest najlepsze dla nas, dla innych i dla całego świata. Musieliśmy rozwinąć w sobie pokorę. Aby mogło się to stać, musieliśmy „dojść do przekonania, że opieranie życia na naszej własnej woli jest błę-
dem”1.
Picie, zażywanie czy uleganie zachowaniom kompulsywnym – zasadzające się na naszym
egoizmie – nie przyniosło nam głębokiej ani trwałej satysfakcji. Sens i bogactwo życia, które mieliśmy nadzieję znaleźć, wciąż nam umykały. Nawet wtedy, gdy byliśmy najbardziej pewni swego, często okazywało się z czasem, że się pomyliliśmy. Lata stopniowej utraty kontroli nad naszym życiem dowodzą, że upór i samowola wcale nam nie służyły.
POWIERZENIE NASZEJ WOLI I ŻYCIA
Krok Trzeci stanowi kontynuację procesu „poskramiania ego”, zapoczątkowanego w Kroku
Pierwszym i Drugim za pomocą koncepcji, która mówi, że nasza ludzka wola musi zostać podpo-rządkowana jakiemuś wyższemu porządkowi, czyli woli Boga (jakkolwiek pojmujemy Boga).
Akt ten jest najdobitniejszym wyrazem pokory, ponieważ Boski Plan zaczynamy przedkładać
nad nasze własne zamiary. Jest on również najlepszym lekarstwem na naszą pychę i samowolę.
Pamiętajmy jednak, że pokora nie jest równoznaczna z upokorzeniem, choć nasze wybujałe Ja często może to tak odczuwać.
Pokora to nie to samo co upokorzenie.
Pokora polega na uznaniu naszego miejsca w świecie. Na zrozumieniu, że chociaż podej-
mujemy w życiu decyzje o naszych działaniach, to nie decydujemy o rezultatach, jakie one przyniosą. O rezultatach decyduje Bóg. Podejmujemy działanie, a Bogu pozostawiamy rezultat. Wy-zbywając się pychy, zyskujemy bardziej realistyczny obraz roli, jaką mamy do odegrania w świecie – i najczęściej odczuwamy wielką ulgę. Ciężar „rządzenia światem” spada z naszych barków.
A na czym miałoby polegać powierzenie naszej woli i życia opiece Boga? I w ogóle jak
mamy poznać wolę Boga wobec nas? Pytania te leżą u podstawy tego Kroku. Takich pytań nie zadaje się ot, tak sobie, i niełatwo się na nie odpowiada. Nie powinniśmy ich jednak unikać, ponieważ odpowiedzi, jakich na nie udzielamy, tworzą fundament trwałego zdrowienia i satysfak-cjonującego, pełnego sensu życia. Konieczność zmagania się z podobnymi kwestiami może budzić w nas lęk i niechęć do pracy nad tym Krokiem. Przystępując do niej, większość z nas nie może się opędzić od myśli, że jeśli powierzymy swoje życie i wolę opiece Boga (jakkolwiek pojmujemy Boga), to przyjdzie nam robić coś, czego robić nie chcemy. Być może zapomnieli-
śmy już, jak niewiele radości i spokoju przyniosła nam własna samowola, i wolę Boga uważamy 1 Omnia sunt possibila credenti - Człowiek ma tylko wierzyć, a rzeczy stają się same
za nadzwyczaj trudną do spełnienia. A może po prostu nie chcemy, żeby ktoś inny – choćby nawet sam Bóg – mówił nam, co mamy robić.
Pokora polega na przedkładaniu woli Boga nad naszą własną.
„POSTANOWILIŚMY POWIERZYĆ...”
Krok Trzeci zawiera element postanowienia, czyli decyzji o powierzeniu naszego życia i
woli opiece Boga. Nie mówi on, że je powierzyliśmy, ale że podjęliśmy taką decyzję. Zdaniem niektórych słowo „postanowiliśmy” jest wyrazem przekonania, że nie zawsze i nie wszystko po-trafimy powierzyć i że czynimy to w stopniu niedoskonałym. Brzmienie tego Kroku sugeruje, że decyzję tę wciąż trzeba odnawiać. I doświadczenia większości z nas w pełni to potwierdzają.
Członkowie wspólnot Dwunastu Kroków tak opisują ten mechanizm zachowania: „Ciągle na
przemian «powierzam» i «odbieram»”.
Krok Trzeci wymaga od nas podjęcia decyzji.
NASZA WOLA I NASZE ŻYCIE
Zastanawiano się nieraz, dlaczego formułując ten Krok, Bill Wilson użył rzeczownika „ży-
cie” w liczbie mnogiej. Jakiekolwiek były tego powody, przydatna jest interpretacja, która wska-zuje, że użycie liczby mnogiej mogło mieć na celu podkreślenie, iż mamy powierzyć wszystkie swoje „życia”, czyli wszystkie sfery, w których przejawia się nasza ludzka wola. Nie wystarczy więc powierzenie opiece Boga tylko naszego uzależnienia i zdrowienia. Mamy mu też zawierzyć jako rodzice, małżonkowie, przyjaciele, pracownicy itd. Mamy powierzyć całe nasze życie, na wszystkich płaszczyznach i we wszystkich jego przejawach.
POZNANIE WOLI BOGA WOBEC NAS
Przystępując do pracy nad tym Krokiem, wielu z nas martwi się wyzwaniem, jakim jest po-
znanie woli Boga wobec nas. Aby móc powierzyć naszą wolę opiece Boga, musimy wiedzieć,
czego Bóg sobie życzy i jakie ma wobec nas zamiary. Jak mamy poznać jego wolę? Niełatwo na to odpowiedzieć, poza oczywistym stwierdzeniem, że bez wątpienia częścią jego planu jest nasze zdrowienie.
Próbom poznania woli Boga sprzyja otwarcie się na nią. Im bardziej chcemy się dowie-
dzieć, czego Bóg pragnie dla nas, tym większa szansa, że to odkryjemy. Jeśli natomiast kierujemy się samowolą i upieramy przy „postawieniu na swoim”, to wówczas trudno nam będzie usta-lić, czego chciałby Bóg. Oczywiście najbardziej opieramy się wtedy, gdy wiemy na pewno, że my sami czegoś chcemy. W takich chwilach warto przypomnieć sobie, że nie zawsze umiemy
ocenić, co jest dla nas najlepsze, ponieważ nie znamy swojej przyszłości. Wielu uczestników programu przekonało się z czasem, że gdyby w istocie byli kiedyś otrzymali to, czego tak bardzo pragnęli, to wcale by na tym dobrze nie wyszli2.
Ażeby poznać wolę Boga wobec nas, musimy się na nią otworzyć.
Z drugiej strony to, czego się niegdyś obawialiśmy, często okazywało się dla nas dobre i pożyteczne. Dlatego też staramy się pozostawać otwarci nawet na to, czego – jak nam się zdaje –
2 ... niezbadane są ścieżki Pańskie. I nigdy właściwie nie wiemy, czego chcemy w istocie. Ile to razy w życiu z całym ferworem starałem się o rzeczy zupełnie mi niepotrzebne i wpadałem w rozpacz z powodu klęsk, które właśnie były sukcesami. ... Aleksander Sołżenicyn „Archipelag GUŁ-ag”
na razie nie chcemy, ale co kiedyś może się okazać potrzebne. Warto mieć w pamięci stare aow-skie powiedzonka: „Bóg zawsze daje nam to, czego potrzebujemy, choć niekoniecznie to, czego byśmy chcieli” i „Bóg nigdy nie zsyła na nas więcej niż możemy udźwignąć”.
Program Dwunastu Kroków pozwolił nam wypracować wiele sposobów na poznanie woli
Boga wobec nas. Oto niektóre z nich:
l) regularna modlitwa i medytacja3: prosimy Boga, aby objawił nam swoją wolę (modlitwa) i wsłuchujemy się w odpowiedzi (medytacja);
Modlitwa i medytacja to jeden ze sposobów odkrywania woli Boga.
2) intuicja: jedna z Dwunastu Obietnic AA mówi, że „znajdziemy intuicyjnie sposób postępowa-nia w sytuacjach, których dotąd nie umieliśmy rozwiązać”; wracając do zdrowia, uczymy się ufać swojej intuicji w sytuacjach, które są dla nas wyzwaniem; kiedy mamy podjąć trudną decyzję, często wypisujemy sobie wszystkie „za i przeciw” i omawiamy je z naszym sponsorem; następnie prosimy o przewodnictwo naszą Siłę Wyższą i postępujemy zgodnie z tym, co pod-powiada nam intuicja;
3) przyjaciele: często się zdarza, że w kluczowym dla nas momencie pojawia się przyjaciel i mówi coś odkrywczego lub mobilizującego nas do działania, dzięki czemu sprawy przybierają korzystny dla nas obrót;
4) literatura: pozornie przypadkowe zdanie z podstawowego tekstu naszej Wspólnoty, ulubiony fragment jakiejś inspirującej książki, wspólnotowe powiedzonko lub hasło, czyjeś zapamięta-ne z przeszłości słowa — wszystko to może, nieoczekiwanie, stać się „drogowskazem” czy
„punktem zwrotnym” i dopomóc nam w podjęciu decyzji;
5) Kroki: gdy nie mamy pewności, co powinniśmy zrobić, sięgamy do interpretacji Kroków; czę-
sto można tam znaleźć odpowiedź na nękające nas pytania, rozterki i dylematy.
Wierzymy, że Bóg niezmiennie pragnie, byśmy wytrwali na drodze zdrowienia.
Stosując powyższe sposoby, my, uczestnicy programu Dwunastu Kroków, staramy się po-
znać wolę Boga wobec nas. W procesie tym przeżywamy często niepewność, ale wierzymy, że
„to działa”, jeśli chcemy, żeby działało. Na to przynajmniej wskazują nasze osobiste doświadczenia.
STOSOWANIE KROKU TRZECIEGO
W procesie zdrowienia Krok Trzeci stosujemy codziennie, dzień po dniu. Czasem godzina
po godzinie, a nawet minuta po minucie. W ciągu dnia wielokrotnie podejmujemy decyzję o powierzeniu naszej woli i życia opiece Boga. Wygląda na to, że równie często postanawiamy ich nie powierzać. Niełatwo jest utrzymać w ryzach nasze wybujałe ego i zdarza się, że uparcie trwamy w złudnym poczuciu kontroli.
Wydaje się, że „odbieramy” równie często, jak „powierzamy”.
Metaforyczny opis tego stanu znajdujemy w aowskich Dwunastu Krokach i Dwunastu Tra-
dycjach, gdzie jest mowa o kluczu gotowości, który otwiera drzwi prowadzące do Kroku Trze-3 Siła ducha płynie z kontaktu z Bogiem, nawiązywanego w czasie modlitwy, oraz z uspokajającego oddziaływania medytacji. Winienem wciąż poszukiwać duchowej jedności z Bogiem – to sprawa między nami dwoma; ci, którzy próbują się z Nim porozumieć za pomocą Kościoła i obrzędów religijnych, nie zawsze doznają radości wiary i cudu zjednoczenia z Istotą Najwyższą, które jest doświadczeniem błogim, życiodajnym, uzdrawiającym. Wielu ludzi nie docenia mocy, jaka mogłaby na nich spłynąć wskutek nawiązania bezpośredniej łączności duchowej z Siłą Wyższą.
„24 godziny na dobę” – 2 marca.
ciego i do wiary: „Z chwilą, gdy włożyliśmy klucz dobrych chęci do zamka i uchyliliśmy choć trochę drzwi, przekonaliśmy się, że zawsze można je otworzyć jeszcze szerzej. I choć często się zdarza, że nasza samowola znów je zatrzaskuje, zawsze otwierają się one z powrotem, gdy tylko bierzemy do ręki klucz dobrych chęci”.
Krok Trzeci określa się niekiedy krótko mianem „powierzenia”. Najczęściej czasownik ten
odnosi się do rezultatów naszych działań, o które się niepokoimy, a które powinniśmy oddać w ręce Boga. Błędna jest jednak taka interpretacja tego Kroku, według której wszystko, co mamy zrobić w życiu, to „oddać i powierzyć Bogu”. Wcale nie to ów Krok oznacza. Jego wymowa nie zdejmuje z nas odpowiedzialności za działanie. Powierzać mamy rezultaty, ale nie samo działa-nie. I nie dość, że mamy je podejmować, to jeszcze staramy się, by było ono zgodne z tym, czego
– jak mniemamy – oczekuje od nas Bóg4.
Dwanaście Kroków i Dwanaście Tradycji AA łączy Krok Trzeci z „Modlitwą o pogodę ducha”. W modlitwie tej prosimy Boga, żeby użyczył nam pogody ducha potrzebnej do zaakcepto-wania tego, czego nie możemy zmienić. W procesie powierzenia najtrudniejsze jest chyba pogo-dzenie się z tym, że możemy nie dostać czegoś, czego chcemy. Z powodu naszej krótkowzrocz-ności taki rezultat najpewniej nas nie zadowoli. I dlatego potrzebna nam jest akceptacja. W aowskich „Dwunastu na Dwanaście” czytamy: „W chwilach wzburzenia emocjonalnego czy niezde-
cydowania spróbujmy się skupić, pomodlić o spokój i w ciszy powiedzieć po prostu: «Boże, użycz mi pogody ducha, abym godził się z tym, czego nie mogę zmienić; odwagi, abym zmieniał
to, co mogę zmienić; i mądrości, abym odróżniał jedno od drugiego. Niech się dzieje wola Two-ja, a nie moja»”
„Modlitwa o pogodę ducha” pozwala nam zachować równowagę, gdy sprawy układają się nie
po naszej myśli.
WYTYCZNE DLA SPONSORA DO PRACY NAD KROKIEM TRZECIM
Zaproponujcie podopiecznemu, aby przeczytał fragmenty wybranych przez Was „lektur” i
odpowiedział na pytania zamieszczone w podrozdziale „Studiowanie Kroku Trzeciego”. Gdy to zrobi, umówcie się na spotkanie poświęcone wstępnemu omówieniu tego Kroku.
Pierwsze spotkanie „urzędowe”
Opierając się na zaleconych „lekturach”, podrozdziale „Zrozumienie Kroku Trzeciego”
(wcześniej w tym rozdziale), a także na własnej wiedzy i doświadczeniu, omówcie Krok Trzeci z Waszym podopiecznym. Pytania z podrozdziału „Studiowanie Kroku Trzeciego” mogą się tu
okazać pomocne.
Kontynuacja pracy
Jeśli Wasz podopieczny będzie zmagał się z tym Krokiem, powróćcie do podstawowego
pytania: czemu z takim trudem przychodzi mu powierzenie swojego życia i woli opiece Boga?
Czy dlatego, że ma negatywne wyobrażenie Boga? Czy dlatego, że nie ufa Bogu? Czy dlatego, że ma obraz Boga wyniesiony z dzieciństwa, który trzeba by zmodyfikować? Pomóżcie podopiecznemu ustalić, w czym tkwi problem.
Poza tym, zasugerujcie podopiecznemu, aby:
4 Pozostawienie wszystkiego Bogu, a zwłaszcza działania jest zwykłym lenistwem
· codziennie modlił się o przewodnictwo, odwagę i gotowość do pracy nad tym Krokiem;
· raz jeszcze przeczytał odpowiednie fragmenty z podstawowych tekstów Waszej Wspólnoty
oraz innych przydatnych tu materiałów;
· systematycznie zapisywał przykłady swoich upartych, samowolnych zachowań i ich nega-
tywne skutki w jego życiu;
· zauważał sytuacje, w których stara się wypełniać wolę Boga, i odnotowywał, co wówczas
czuje;
· powracał do Kroku Drugiego;
· pytał innych członków Wspólnoty, jak poradzili sobie z tym Krokiem.
„Zrobienie” Kroku Trzeciego
Według Wielkiej Księgi AA, pożądane jest, abyśmy stawiali ten przepełniony duchowością
Krok przy pomocy osoby, która dobrze nas rozumie, toteż dla Waszego podopiecznego naprawdę ważne jest „zrobienie” go z Wami.
Na ostatnim spotkaniu poświęconym pracy nad tym Krokiem spytajcie podopiecznego, jak
pojmuje on Krok Trzeci i w jaki sposób zamierza stosować go w życiu. Podczas tej rozmowy raz jeszcze możecie się oprzeć na pytaniach z podrozdziału „Studiowanie Kroku Trzeciego”.
Najistotniejsze jest to, czy podopieczny rzeczywiście szczerze postanowił powierzyć swoją wolę i swoje życie opiece Boga (jakkolwiek pojmuje Boga). Jeśli tak, możecie przyjąć, że „zrobił” Krok Trzeci.
Przypomnijcie Waszemu podopiecznemu, że Kroku Trzeciego nie da się „przerobić” raz na
zawsze – co dzień od nowa do niego wracamy i pracujemy nad nim niejako bez ustanku. W ciągu jednego dnia możemy parokrotnie „powierzyć” Bogu nasze życie i wolę, „odebrać” je, a następnie znowu „oddać” z powrotem. Pamiętajmy, że naszym celem jest czynienie postępów, a nie doskonałość.
Nad Krokiem Trzecim pracujemy całe życie.
Według Wielkiej Księgi AA najlepszym zwieńczeniem pracy nad Krokiem Trzecim jest
modlitwa, w której ideę tego Kroku wyrażamy bez żadnych warunków i zastrzeżeń. Słowa, w
które ubierzemy tę myśl, zależą od nas. Poproście podopiecznego, aby odmówił w Waszej obec-ności „Modlitwę do Kroku Trzeciego” albo żeby przedstawił Warn swoją własną wersję.
„Modlitwę do Kroku Trzeciego” można znaleźć w rozdziale 5 Wielkiej Księgi AA. Oto
ona: „Boże, ofiaruję Ci siebie całego, abyś zgodnie ze swoim życzeniem uformował mnie i roz-
porządzał moją osobą. Uwolnij mnie z więzów niemożności, żebym mógł lepiej wypełniać Twoją
wolę. Pozwól mi pokonać trudności, ażeby moje nad nimi zwycięstwo stało się dla tych, którym
pośpieszę z pomocą, świadectwem Twej Potęgi i Miłości i Twojego Porządku Życia. Obym zaw-
sze umiał spełniać Twe zamysły!” 5
5 Nie szukajcie tego co złudne - majątku, tytułów; żeby to zdobyć człowiek strzępi nerwy przez dziesięciolecia, a traci to w ciągu jednej doby. Żyj z poczuciem spokojnej wyższości nad życiem, nie bój się biedy, nie żałuj straconego szczęścia, przecież i tak - ani goryczy do dna, ani słodyczy do pełna. Już tego dość że nie marzniesz, że głód i pra-gnienie pazurami nie rwą ci wnętrzności. Jeśli masz nieprzetrącony kręgosłup, jeśli obie nogi jeszcze chodzą, obie ręce się ruszają, oboje oczu widzi, a oboje uszu słyszy - to komu tu jeszcze zazdrościć ? po co? Zawiść zżera w końcu samego zawistnika. Przetrzyj oczy, przywróć czystość sercu - i najwyżej sobie ceń tych, którzy cię kochają, którzy ci dobrze życzą. Nie krzywdź ich, nie obrażaj, z nikim z nich nie rozstawaj się w gniewie; toć nie wiadomo, czy to nie
Niektórzy członkowie Wspólnoty włączają „Modlitwę do Kroku Trzeciego” do swojej codzien-
nej medytacji.
ostatni twój uczynek i czy nie taki twój obraz zostanie w ich pamięci !... Aleksander Sołżenicyn „Archipelag GUŁ-
ag”